Jain Dharm Prakash 1911 Pustak 027 Ank 10

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

જિજ્ઞાસા રૂપ ચિહવાળી શુ વંદના કયારે પણ થાય છે 'હે છે.'
ર૭ પ્રથમ કરણ–યથાપ્રવૃત્તિ કરણ ઉપરાંત વર્તતા એવા અપુનર્થધક પ્ર મુખ જનો, જેઓ કદાગ્રહ રહિત હોય છે, તેમને આ ઉપર જણાવેલી શુદ્ધ-નિર્દોષ વંદના હેવી ઘટે છે. પણ બીજા અગ્ય જનોને તે હેવી ઘટતી નથી, તે કરણ ણ પ્રકારનાં પ્રગટપણે શાસ્ત્રમાં કહ્યાં છે.
૨૮ યથાપ્રવૃતિ કરણ પહેલું (તે તે અનાદિ સંસારમાં અભવ્ય જીવોને પણ કઈ વખત સાપ્ત થાય છે). બીજું અપૂર્વ કરણ (અનાદિ સંસારમાં પૂર્વે પ્રાણ નહિ થયેલું એવું અપૂર્વ હોવાથી) અને ત્રીજું અનિવૃત્તિ કણ (જે મિક્ષરૂપી વૃક્ષના બીજ સમાન સમ્યકત્વને પામ્યા વગર પાછું ન વળે તે) તેમાં બીજું અને ત્રીજું કેવળ ભયજનોને જ પ્રાપ્ત થાય છે, બીજા અભવ્યને તે કેવળ પ્રથમ યથાપ્રવૃત્તિ કરણ જ પ્રાપ્ત થાય છે. પછીના બે કરણ પ્રાપ્ત થઈ શકતાં જ નથી. જીવન અધ્યવસાય વિશેષને શાસ્ત્રકાર કરણ કહે છે.
વણુ કરણેને વિભાગ-વિવેક બતાવે છે.” ર૯ નિબિડ રાગ-દ્રષના પરિણામરૂપ ગ્રંથિ પ્રદેશ પહોંચતાં સુધી પ્રથમ કરણ હોય છે. ઉક્ત ગ્રંથીને દનારને બીજું અપૂર્વ કરણ પ્રાપ્ત થાય છે, અને ત્રીજું અનિવૃત્તિ કરણ તે જેને સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ અવશ્ય તરતમાંજ થવાની હોય તેને જ પ્રાપ્ત થાય છે. મતલબ કે અનિવૃત્તિ કરણ કરી જીવ તરતજ સમકિત પામે છે.
૩૦ આ ઉપર જણાવેલા વિવેકથી શુદ્ધ વંદનાને લાભ મળે છે. તથા આ નાદિ સંસાર ચકમાં જામતાં દ્રવ્યલિંગે તે આ વંદના સંબંધે એટલા બધા આદરથી આલોચના કરવી કે તે આત્માને મેક્ષને માટે જ થાય. મતલબ કે હવે શુદ્ધ વંદના જ કરવી.
૩૧ શુદ્ધ વંદના જીવને અર્ધ પુદગલ પરાવર્તનથી અધિક સંસાર ભ્રમશું રહેતું જ નથી. એમ જિન આગમમાં સ્પષ્ટ જણાવેલું છે.
૩ર ઉપર જણાવેલી શાસ્ત્ર-યુક્તિથી બુદ્ધિવંત જનોએ આ અત્યવંદનાને સારી રીતે વિચાર કર. કેમકે (જેમતેમ) ચૈત્યવંદના કરવા માત્રથી નિવગુ પની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી. કેવળ શુદ્ધ વંદનાથી જ તેની પ્રાપ્તિ થાય છે.
૩૩ વળી આવશ્યક નિયુક્તિ પ્રમુખ શાસે માં ચાર પ્રકારના સાચા બેટા રૂપીઆનું દષ્ટાંત શાસ્ત્રના જાણ પુરૂ કહે છે, તે પણ અત્ર ચૈત્યવંદનાના પ્રસંગે સારી રીતે વિચારવા ચોગ્ય જ છે. “તે ચાર ભેદ બતાવે છે.”