________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૧૪ વદશાની વૃત્તિઓ જોર પકડી બેસે છે અને રાહ તેને પટકીને નીરો પાડી દે છે. તેથી લાંબા વખત સુધી અભ્યારા પાડવા સાથે તેમાં અંતર પશુ પાડે ન જોઈએ. અનેક વખત કેટલાક જીવે ત્યાગના વિચારમાં આગળ વધી ગયેલા હેવા છતાં પાછા પડી ગયેલા જોવામાં આવે છે તે અભ્યાસ કાળમાં અંતર પડવાના કારણને લીધે જ થયેલી કિશક્તિ હોય છે. રાગની પ્રકિયા એટલી વિચિત્ર રીતે કામ કરે છે કે જરા વિકૃતિ થતાં સ્થાનભ્રષ્ટ થઈ જવાય છે તેથી સાધકદશામાં બેડ જાગૃતિ રાખવી ખાસ જરૂરી છે. એની સાથે પ્રાદશા તરફ પર આદર-રુચિ હોવી જોઈએ. દી કાળનો અભ્યાસ હેય અને અંતર પણ પડતું ન હોય પણ તાવિક રૂચિ વગર-સુહણા વગર તે કિયા ચાલતી હોય તે તેમાં કોઈ પણ પ્રકારની ઈષ્ટ સિદ્ધિ થતી નથી. તેથી સંસાર તરફ અરૂચિ ઉત્પન્ન કરવા અને શાશ્વત સુખ પ્રાપ્ત કરવા માટે વરાગ્ય વાસિત વૃત્તિઓ તેમજ સાથે લાંબા વખત સુધી આંતરરતિપણે રૂચિ પર્વક તેનો અભ્યાસ પાડવાની ખાસ આવશ્યકતા છે.
સંસાર દશામાંથી મુકત થવાના ઉપાય તરફ આપણે જે વિચાર કર્યો તે અત્યંત મુશ્કેલ લાગે તે તદ્દન અયોગ્ય નથી. મુખ્ય દષ્ટિએ તે સર્વથા સંગત્યાગ કરનારને એ સ્થિતિ પ્રાપ્તવ્ય છે એ વાતમાં ના પડાય તેવું નથી. સંસાર બંધ રહે અને અભ્યાસ કાયમ ચાલે એ ભેગળના લાલગ અલવિદા છે. એનું કાર એ છે કે આ જીવને રાંસારની સર્વ વસ્તુઓ ઉપર એ દઢ રાગ છે કે એના સંબંધમાં ખાતાં જે લીંબુ જેને દુરથી મુખમાં પાણી છુટે તે તે નરમ વંશ જેવા બની જાય છે અને પછી તેને તેમાંથી ઉો આવતાં બહુ વખત લાગે છે, છતાં અતિ દક યવાન જીવ હોય અને તેનું મન આસક્તિ વગરનું હોય તે કદાચ સર્વથા સંગત્યાગ ન કરે તે પણ તેની વૃત્તિમાં એક એવી અપૂર્ણતા આવી જાય છે કે સંગથી લગભગ પિ રહી તે સંસારમાં પણ સંપૂર્ણ સુખને કાંઈક અનુવાવ કરે છે. સહારાના રબુમાં વશે જેમાં કોઈ વાર નવપલ્લવિત જળપ્રદેશ Oases આપી જાય છે તેની તેની સ્થિતિ રહે છે પણ તે તદ્દન અપવાદરૂપ હોવાથી સંસાર સંગમાં શુભ ઉપયનું અતિ હળવત્તરપણે ગ્રહણ કરવું જ યોગ્ય છે. વરાળ અને અભ્યાસનું ફળ તે ચિત્તની એકાગ્રતાજ છે અને સર્વ પ્રયતન તદન ઘટે છે. શિત્તની ક્યાં સુધી વ્યામિ સ્થિતિ રહે છે ત્યાં સુધી એક પણ કાર્ય એની પર સામય દ્રષ્ટિએ સિદ્ધ થઈ શકતું નથી અને સંગત્યાગ ન થાય ત્યાં સુધી એવા અનેક પ્રસંગો પ્રાપ્ત થાય કે જીવ સંસાર તરફ દેડી જાય છે. માથી સર્વથા સુખ મેળવવાની ઈચછા હોય તેમણે સંગત્યાગ કરવાનો વિચાર પણ દઢપણે રાખ ખારા જરૂરી છે.
For Private And Personal Use Only
