________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| || ||
, તાપીથ ગ્ છે કે શિવા ના યા તેના પર તો કુશ કાળી || બાઉલે માર્ગ પર લઇ આવવા પ્રબળ અભ્યાસની ઉપર જણાવેલા સાહચય વિશેષણ સાથે અતિ આવશ્યકતા છે, નહુિ તે ચિત્તની એવી રચના છે કે જે વિચાર નહિં લાવવાના નિર્ણય કર્યો હાય તેજ વિચાર અનેક ગણા પ્રબળ જોર સાથેવારંવાર પુનરાવતું થઇ ચેતનને અસ્વસ્થ ખનાવી મૂકે છે. ચિત્તની આ અવસ્થા સમજવા માટે અનેક મહાત્માએ તેને અ‘કુશમાં રાખવા સારૂ આધ્યાત્મિક વૃત્તિવાળુ' મનાવવાને ઉપદેશ આપી ગયા છે. આ ઉપદેશવિષય ભાવનામય હાવાથી અને તે વારંવાર મનને સાધ્યમાર્ગ તરફ આવવાની પ્રેરણા કરનાર હાવાથી તેમજ તેમાં વસ્તુ સ્વરૂપના યથા મધદ્વારા સ’સાર સ્થિતિનું દર્શન અત્યંત સ્પષ્ટ રીતે દર્શાવેલ હેાવાથી એ મા દ્વારા ચિત્તને અ’કુશમાં લેવાવર્ડ પ્રાપ્ય સ્થાનના માર્ગ અતિ સરળથઇ જવાને સંભવ રહે છે. મુખ્યવૃત્તિએ પરભાવની રમણતા દૂર કરવી, સ્વપરનેા યથા વિવેક કરવા અને પરિણાંતની નિર્મળતા કરવી એ વિષય ઉપર જવાનુ હોવાથી પ્રથમ ચેાગના ગ્રંથા તે પર ધ્યાન ખેંચે છે.અનેતે આદશ લક્ષ્યસ્થાનમાં રાખીતેવું વર્તન કરવાની ભાવશ્યકતા તે બતાવેછે, આવા પ્રકારની સ્થિતિ પ્રાપ્તકરવા માટે ચે ગગ્રન્થેાની કુ’ચી શું છે તે જાણવાનુ' અત્ર પ્રાપ્ત થાય છે, અન્ય પ્રસગે આ હકીકત યાગ ગ્રંથે! અને વેગનાં પઢો કેવી રીતે ઉપસ્થિત કરીને રજુ કરે છે તે બતાવવાના પ્રસ`ગ હાથ ધરવામાં આવશે, પરંતુ સાધ્યદશા પ્રાપ્ત કરવાને ચેાગ માગ માં સ્વપર વિવેચન, પશ્તાવરમણુતાના ત્યાગ, સ્વભાવ આચરણા અને પરિશુતિની નિર્મળતા એ મુખ્ય ભાગ મજાવે છે એટલું અત્ર ખતાવવાની જરૂર એટલા માટે છે કે જે દશામાં આ જીવ અનાદિ સ’સ્કારાને લીધે વર્તતા હાય છે તેમાંથી તેને ઉષ્કૃત કરવાના માર્ગ એ છે, ચેાગના અનેક ગ્રંથા અને પદ્મનુ* આ રહસ્યાર્થ લક્ષ્યમાં રાખવાથી સાધ્યમા એટલા સરળ અની જાય છે કે તેનુ વર્ણન કરવુ' મુશ્કેલ છે. આ રહસ્યાર્થ ધ્યાનમાં રાખવાની ખાસ જરૂરીઆતપર ભાર મૂકવાનુ કારણ એ છે કે જયાં સુધી એક વિષચનુ` રહસ્ય પ્રાપ્ત થાય નહિ ત્યાં સુધી ઉપર ઉપરના ખ્યાલ કરી વિષય છે।ડી દેવામાં આવે છે અને આખા વિષયમાં એક મુખ્ય વિચારને વિસ્તૃત વિકાસનું રૂપ આપવામાં આવ્યુ' છે એમ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી તેમાં રહેલ આંતર તત્ત્વની ખુબી ન સમજાવાથી આખા વિષયમાં એક મહાન તત્ત્વને વિકસ્તર કરેલ છે એમ સમજાતુ નથી અને એમ ન સમજાય ત્યાં સુધી ચેસ ગેાઠવણુથી અને લક્ષ્ય સ્થાનપર સાધ્ય રાખીને વિષય રચના કરવામાં આવી છે પ્રેમ પણ સમજાતુ નથી, પરિણામે અવ્યવસ્થિત રચના લાગે છે અને એ વિષય તરફ આકર્ષણું થતું નથી. ચેાગના ગ્રંથામાં આ રહસ્યા છે એ એકવાર સમજાય તે પછી તેમાં આ તત્ત્વ કેવી રીતે સમાવ્યું છે તે શેધવાની જિજ્ઞાસા થાય એ સ્વાભાવિક છે. હાલ તે આ રહસ્ય પ્રાપ્ત
For Private And Personal Use Only
