________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સમ દર'. પણી વિચાર કરે ૫ છે. ત્યાં અંતરાત્મા દશામાં વિશેષ પ્રવૃત્તિ રહેવા માટે છે બાબત ખાસ જરૂરી જણાય છે અને તે બને બનવી જોઈએ. પ્રથમ છિએ આ જગતની રચના કેવા પ્રકારની છે, આ જીવને અન્ય સાથે કેવા પ્રકારનો સંબંધ છે , પર વસ્તુ અને આ જીવને સંબંધ કેટલા કાળ સુધી ચાલે તે છે, જે સંબંધ થવાને હેતુ શું અને તે નિર્વાહ અને વિગ પા કારથી થઈ શકે, પાનાને અને પોતાના શરીર સંબંધ તેજ પ્રમાણે કયા કારેથી, કેવી રીતે અને શા માટે થય? આવા પ્રકારના સંબંધને વરૂપો વિચારમાં એક એવા પ્રકારની મૃદુતા રહેલી છે કે એવી ધારણાથી છેવટે વસ્તુ વરૂપને ખ્યાલ થાય છે અને તેથી સર્વ પર વસ્તુ અને પર જીત દ્રવ્ય તરફ વિરાગ આવી જાય છે. આથી તેઓ તરફ ઉપેક્ષા ભાવ આવી જાય છે એમ કહેવાલી મતલબ નથી પરંતુ અત્યાર સુધી જે રાગનું તત્વ સંસાર તરફ આ જીવને ઘસડતું હતું તે અ૯પ થતું જાય છે અને સંસારવૃત્તિના મુખ્ય કારણુનો અપાંશ અને છેવટે ક્ષય થવાને પ્રસંગ પ્રાપ્ત થતા જાય છે. આને અન્ય પર તરતુ સાથેના સંબંધની વિચારણાને ભાવના કહેવામાં આવે છે અને બા ભાવના વૈરાગ્યનું પરમ કારણું હેતાથી સંસાર દશામાંથી મુકત થવાનું તે મુખ્યકારણ છે અને તે ઉપાય અજમાવ એ જ્ઞાનમાર્ગ સ્વરૂપ પ્રાપિનનો પીધા અને સરળ માર્ગ હેવાથી પ્રથમ દ્રષ્ટિએ આદરણીય છે,
વિશેષમાં આ ભાવનાને માર્ગ અત્યુત્તા છે એમ જણાવવા સાથે એ પ જ દેવું ઉચિત છે કે આ છ સંસારને રસ બહુ પ્રિય લાગે છે, અને તેથી ઉપર જણાવ્યું તેમ તે તરફ જરા પણ લાગ મળતાં તે ઢળી જાય છે. તેથી ભાવને બે સાથે તેને ચાલુ અભ્યાસ રાખ જોઈએ અને જે સાધ્યસ્થાન તેને પ્રાપ્ત કરવાનું છે તેની પ્રાપ્તિ કરવા માટે તે અભ્યાસમાં ત્રણ બાબત તો ખાસ હેવી જોઈએ. મતલબ એ સાભ્યાસ લાંબા વખત સુધી ચાલુ રાખ જોઈએ, તેમ જ પશુ અંતર પડતા દે ન જોઈએ અને તેના પર અંતઃકરણને પ્રેમ હવે જોઈએ. આ ત્રણે બાળા ઉપયોગી હેવાથી તે પર જરા વિચાર કરીએ. આ જીવની તિભાવ દશા એટલા લાંબા કાળથી ચાલ્યા કરે છે કે તેમાં તે અત્યંત આસન થઈ ગયેલ છે અને તે દશા તેની સ્વભાવ દશા જેવી થઈ ગઈ છે. તેથી સ્વભાવ દશાના સંસ્કારો તેનામાં લાંબા વખત સુધી પડે ત્યારેજ વિભાવ તરફ વય ઘટતું જાય છે અને સ્વાભાવિક ગુણે તરફ તેનું આરોહણ થતું જાય છે. શેડો વખત ગલાની પાક અભ્યાસ મૂકી દેવામાં આવે તે વળી અસલ વિભાવી. સ્થિતિમાં પા પડી જાય છે. આની સાથેજ એ લિંશુદ્ધ અભ્યાસમાં અંતર પાડ
માં નથી, જે વ વ સંસાર હશામાં પડી જવામાં આવે તે પાછી નિંeal_
For Private And Personal Use Only
