Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

જ્ઞાનસારા સ્પષ્ટીકરણ.
૧૯૯
અને ધાર્યુ ન થયું તે શોકસાગરમાં ડૂબી જાય છે, આક' અને વિલેપાત કરે છે. પરને ડગવાને માટે અનેક પ્રપંચ રચે છે, ખેલે છે. કઇ અને કરે છે.કઇ, વળી પેાતાની હંગાઇ છુપાવવાને મનતી કવિદ્યા કરે છે; તેમજ હિતકારી માર્ગની કેવળ ઉપેક્ષા તથા અશ્રદ્ધા ધારણ કરીને હુડ કદાચતુવર્ડ અહિત માર્ગનેજ આદરે છે, ભુંડની છે. તેમાંજ રચ્યા પચ્યા રહે છે. એવા જડમતિ અજ્ઞાનીજનાની જ્યારે આવી ઉંધી પ્રવૃત્તિ થાય છે, ત્યારે સમ્યગ્દષ્ટિ જ્ઞાનીજનાની કેવળ સુલટીજ પ્રવૃત્તિ થાય છે. તે જેમ બને તેમ સલાડુશાંતિથીજ કામ કરે છે, પેાતાના ઉપર આવી પડેલી કાઇ પણ આપત્તિને પોતે ધૈર્ય થી સહે છે, તેમાં પોતે કાઇને ઢોષ દેતા નથી, અરે ! દેખમાંથી પણ ગુણ ગ્રહે છે ! સપત્તિના વખતે વિશેષ નમ્રતા ધારે છે, પોતાની કહેણી કરણી સરખી રાખે છે એટલે પાતે જેવુ' ગાલે તેવુજ પાળે છે, અથવા પોતે ખેલે છે થાડુ અને કરે છે ઘણુ, તે સહુના શ્રેયમાંજ રાજી હોય છે, સરલપણ્ પોતાથી બની શકે તેટલુ પરિહત કરવા તત્પર રહે છે, અને હુકદાગ્રહરહિતપણે દ્વિત વચનને સાંભળે છે, હિતવચનને માન્ય કરે છે, તેમજ તદ્વંતુ ચણુ પણ કરે છે.
શાસ્ત્રમાં ફક્ત અષ્ટ પ્રવચન માતા ( પાંચ સમિતિ અને ત્રણ મુસિ ) ના જાણકાર અને તે પ્રવચન માતાનું શ્રદ્ધા પૂર્વક પાલન કરનાર સાધુને જ્ઞાની કહીને બાલાવ્યા છે, પરંતુ પ્રમાદશીલ એવા નવ પૂર્વધરને પણ અજ્ઞાની કહીને લાવ્યા છે, તે પૂક્ત ન્યાયે કરી જ્ઞાનની સફળતા અથવા નિષ્ફળતાને લઈનેજ સમજવું. ગમે તેટલું ભણી જાય પણ જ્યાં સુધી તેનું સમ્યક્ પરિણમન ન થાય ત્યાં સુધી તે તત્ત્વજ્ઞાન અથવા સમ્યગ્નોન કહેવાયજ નિહં, અને તેવા સમ્યજ્ઞાન—દર્શન વિના તત્ત્વથી ચારિત્રની પ્રાપ્તિ સ’ભવેજ નહિ. સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યગ્દર્શન ( શ્રદ્ધા ) એ સમ્યક્ચારિત્ર પ્રાપ્તિનાં કારણ છે, સમ્યક્ચારિત્ર્ય વડેજ તેમની સાર્થકતા છે; તે વિના તે સૈફળ પ્રાપ્ય છે. પરંતુ જયારે ત્યારે પણ સમ્યગ્નાન-દર્શન ચેગેજ ચારિત્ર સભ્યશ્રીયા પ્રાપ્ત થાય છે, તે વિના તે પ્રાપ્ત થતુ ંજ નથી. માટેજ શા અકારે સમ્યજ્ઞાનની પ્રધાનતા કહી છે. એવા સમ્યગજ્ઞાનને માટેજ મુમુક્ષુ જનાએ અહેનિશ યત્ન કરવા ઉચિત છે. થોડુ પણ સમ્યજ્ઞાન આત્માને અત્યંત હિતકારી થાય છે તે પછી વધારેનું તે કહેવુંજ શું! તે તે અવશ્ય હિતકારી થાયજ, તે વડે સર્વ અજ્ઞાન અને મેહુઅ'ધકારને અનુક્રમે નાશ થઇ જાય છે. અર્થાત્ સભ્યશ્ જ્ઞાન અને સમ્યગદનવડ઼ે સમ્યક્ચારિત્ર, કહે કે સર્વજ્ઞદેશિત સદાચરણુને સેવીને આત્મા સવ દોષોને દૂર કરી સમસ્ત ગુણને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. સભ્યજ્ઞાન દર્દીને વન્ટેજ સગ~નિર્દોષ ચારિત્રની પ્રાપ્તેિ અને પુષ્ટિ થઇ શકે છે. માટે શુદ્ધ સાહિ