________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હીર પ્રશ્નમાંથી કેટલાક પ્રશ્નોત્તર
૨૦૭ हीर प्रश्नमांथी केटलाएक प्रश्नोत्तर.
(અનુસંધાને પુત્ર ૧૫૦ થી.) પ્રશ્ન-તીર્થકરના જેને નરકમાં પરમાધામીની કરેલી પિડા હોય કે નહીં? ઉત્તર–એમાં કાંઈ એકાંત જાણેલ નથી. પ્રશ્ન-દેશવિરતિ પણ માં ચક્રિપદને બંધ થાય કે નહીં? ઉત્તર–એમાં પણ એકાંત જાણેલ નથી.
પ્રશ્ન-કૃષ્ણ પાંચમે ભવે સિદ્ધિ પામશે એમ શ્રી નેમિચરિત્રમાં કહ્યું છે, અને ક્ષાયિક સમકિતીને ઉત્કૃષ્ટા ચાર ભવજ હોય એમ અન્યા કહેલ છે તે તેની સંગતિ શી રીતે કરવી?
ઉત્તર–કૃષ્ણના પાંચ ભવ આશ્રી મતાંતર છે. કારણકે ધર્મોપદેશમાળાની વૃત્તિમાં શ્રી નેમિનાથે કૃષ્ણ જ્યારે નકે જવાની વાત સાંભળી વિષાદ કરવા માંડે ત્યારે કહ્યું છે કે–હે કૃષ્ણ! શેચ કરશે નહિ. કારણકે નરકમાંથી નીકળીને આજ ભરતક્ષેત્રમાં શતદ્વાર નગરને વિષે જિતશત્રુ રાજાના પુત્ર અગ્યારમા અમમ નામે તીર્થકર તમે થશે.” આ અક્ષરેને અનુસરે ત્રણ ભવજ થાય છે. તત્વ કેવળી જાણે.
પ્રશ્ન–જ્ઞાતાધર્મકથામાં શ્રીમદ્ધિ જિનને દીક્ષાને દિવસેજ કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ કહી છે અને આવશ્યક નિર્યુક્તિમાં અહોરાત્ર (આઠ પહેરીને છાઘરણ્ય કાળ કહ્યા છે તે કેમ ઘટે?
ઉત્તર–જ્ઞાતાધર્મકથાની વૃત્તિમાં કહ્યું છે કે “જે દિવસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી તેજ પિસ શુદિ એકાદશીના અપરાહ્નકાળે પાછલે પહેરે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું ? અને આવશ્યકમાં પૂર્વાહ્નકાળે અને માગશર સુદ એકાદશીએ” એમ કહ્યું છે. તે મજ તેમાંજ અહેરાત્રને છદ્મસ્થ પર્યાય પણ કહ્યું છે. તેથી એને અભિપ્રાય બહુ શ્રુત જાણે. - પ્રશ્નપષધવાળી સ્ત્રીઓ માર્ગમાં લેવગુરૂનું ગાન કરે છે, તે વાત ક્યાં કહી છે ને તે શી રીતે ઘટે?
ઉત્તર–એ રીતિ શાસ્ત્રોક્ત નથી એમ જાણવું.
પ્રશ્ન–પહોર રાત્રિ ગયા પછી ગાઢ સ્વરે ન બોલવું એવું વૃદ્ધવાકય સાંભવ્યા છતાં પણ શ્રાવકે રાત્રિ જાગરણ (રાતિજગો) કરે છે, તો તે વાતને શે આધાર છે?
- ઉત્તર–પ્રત્યેકબુદ્ધ, સ્વયંબુદ્વાદિ સર્વથા ઉપદેશ આપે જ નહીં એ નિષેધ સિદ્ધાંતમાં દીઠે નથી.
પ્રશ્ન–ભરતક્ષેત્ર સંબંધી છ ખંડના નામ શું ?
For Private And Personal Use Only