Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan

Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith

Page 5

-
ભિ કે દ ન
:
ભારત અને અમે અન્ય દેશોમાં મુકળાના ગાગસ્ત પહેલાના જ્ઞાનનો વારસો હસ્તલિખિત ગ્રંથોના સ્વરૂપે સંગ્રહાયેલો અથવાયેલો જોવા મળે છે. ચાને ન થવોદ્યોગ તેમ જ મુસ્કાના મતે થયેલા અનેક શોધખોળને કારણે મુનિ સામી ધણી મોટી સંખ્યામાં પ્રકાશિત થઈ ઉ૫લબધ થતી રહે છે. સાથે સાથે જુદા જુદા ત્રિોમાં ચોધખો પણ તે જ પ્રમાણમાં થતી રહે છે. પરિણામે મારે અવિરતપણે પ્રગટ થતી રહેલી મુરિન સામગ્રી કે માહિતી વિહોલે કાપથી જ મુનિ સામગ્રીને સંગ્રહીત કરવાનું શકય બન્યું છે.
હતી.
પ્રાચીન સમયમાં યાથી નષ્ફ નિ પરિસ્થિતિ હતી. માળાની શોધ થઈ ન હોવાને કારણે બધા જ 7મી તાડપત્ર કે હાથબનાવદ્ધા કાગળ પર હાથે જ લખવામી ભાવતા હતા. કચ્છ લહિયાયો એક જ પ્રન પરથી વધારે નકલો તૈયાર પણ કરતા હતા, જેમાં ઘણો સમય વ્યતિત થતો. મા પ્રતોનું મૂલ્ય પણ સવિશેષ રહેતું. આપણા પૂર્વજોએ ભાવિ પેઢીના ઉપયોગ માટે જ્ઞાનના મા અમૂલ્ય વારસાને સાચવવાના વ્યવસ્થિત પ્રયત્નો ચાઇયા હતા ને લીધે ચાને ગુજરાતમાં મને પાર કરીને અમદાવાદમાં મોટી ચંખ્યામાં માવા હસ્તપ્રતબંડારો જોવા મળે છે.
પ્રા ધનિબંધમાં રાતનાં વિવિધ સ્થળોએ માવેલા હસ્તપનભંડારના ચશ્મા અમદાવાદના હસ્તપનભંડારોહ વિશે ચર્ચાયત રજૂ કર્યું છે. ગુજરાત વિદ્યાપી શકાયમની સેવા દરમિયાન મા વિભાગમાં સમાવાયેલી હસ્તપનો જોવા મળી. મુક્તિ થી નિ સ્વરૂપ – રાવ૮ અને લેખનશૈલી ધરાવતી મા પ્રતો વિ વિશે માહિતી મેળવવાની જિજ્ઞાસા પ તેથી ઉદ્ભવેલી. લા.દ.ભારતીય સંસ્કૃતિ વિદ્યામંદિર ધ્વારા 'હસ્તપ્રત વિજ્ઞાન એ પાઠ કરોધન" અગેના ફાગાળાના અભ્યાસક્રમમાં પ્રાથમિક તાલીમ પણ મેળવી, જે પ્રસ્તુત સોધન કામિ સાથક નીવડી.