________________
દો, કાલે બધા આવી જાય, પાક લણવા માટે.' તેતરના બચ્ચાએ આ વાત સાંભળી ‘મા’ને કહ્યું, મા, ચાલો આપણે ઉડી જઈએ. કાલે તો ખેતર સાફ થઈ જશે.' મા-એ કહ્યું, ‘કોઈ આવવાનું નથી.' બીજા દિવસે પાક સલામત હતો. સાંજે એ વડીલે કહ્યું, ‘આ મિત્રો તો ન આવ્યા, હવે એમ કરો, બાજુના ગામથી આપણા સગાં-વ્હાલાને બોલાવી લો.' તેતરના બચ્ચાએ એ જ વાત કરી ને મા-એ ફરી એ જ જવાબ આપ્યો. ત્રીજા દિવસે એ વડીલે કહ્યું, ‘ચાલો, હવે કાલે આપણે બધાં જ કામે લાગી જઈએ, જાતમહેનત જિંદાબાદ. અપના હાથ જગન્નાથ.’ બચ્ચાએ આ સાંભળીને મા સામે જોયું. માએ કહ્યું, ‘ચાલો, હવે ઝટ અહીંથી ભાગો. હવે આ પાક લણાઈ જશે.’
વાત છે આત્મીય-ભાવની. આત્મીય-ભાવ છે તો કોઈ ઉપદેશની જરૂર નથી, આત્મીય-ભાવ નથી, તો કોઈ ઉપદેશનો અર્થ નથી, અલબત્ત આ બધાં ઉપદેશનો ઉદ્દેશ્ય આત્મીયભાવને જગાડવાનો જ છે. એક કવિએ બહુ મજાની વાત કરી છે
—
ફુરસદ નથી, બનતું નથી, એ સાવ લૂલો બચાવ છે, કરવા કહો ને હૃદયમાં, ક્યાં ખરેખર ભાવ છે ?
ગળિયો બળદ માલિકને તોડી નાંખે છે. પરમ પાવન શ્રીદશવૈકાલિક આગમ કહે છે
दुग्गओ वा पओगेण, चोइओ वहइ रहं ।
एवं दुब्बुद्धी किच्चाणं, वुत्तो वुत्तो पकुव्व ॥
જેમ હાંકી હાંકીને થાકી જવાય ત્યારે ગળિયો બળદ માંડ માંડ ગાડું ચલાવે છે, એ રીતે દુર્બુદ્ધિ જીવને કહી કહીને થાકી જવાય ત્યારે એ માંડ માંડ કર્તવ્ય કરે છે.
જાપાન પર આક્રમણ આવેલ, ત્યારે ત્યાંના યુવાનોએ દેશ માટે શહીદ થવાની તક પોતાને મળે એ માટે ત્યાંના રાજાને પોતાના લોહીથી અરજી લખીને આપી હતી.
ગુરુ ગોવિંદસિંહના બે પુત્રોને દીવાલમાં જીવતા ચણી દેવાયા, ત્યારે Feeling Jinshasan_
૧૦
