________________
गले निबद्धोरुशिलोपमोऽस्ति चेत्,
कथं तदुन्मजनमप्यवाप्स्यसि ?॥ ઓ મુનિ ! તારા પ્રમાદોથી ભવસાગરમાં તારું ડુબવાનું તો નક્કી જ છે, પણ એમાં ય તું જે બીજાની ઈર્ષ્યા કરે છે ને ? એ તો ગળે બાંધેલી મોટી શિલા જેવી છે. તો પછી તું ઉપર પણ કઈ રીતે આવી શકીશ?
બીજાની બાહ્ય સમૃદ્ધિ કે આંતર ગુણવૈભવની ઈર્ષ્યા - કરવાથી તે તે વસ્તુનો અંતરાય બંધાય છે. તેનાથી રાજી થવાથી તે તે વસ્તુ પ્રાપ્ત થાય છે. પૂ.ભુવનભાનુસૂરિ મ.એ શ્રાવકની મોટી શાંતિની અનુમોદના કરવા માટે બીજા દિવસે આંબેલ કરેલ. પૂ.પ્રેમસૂરિ મ.એ ધન્ના અણગારની સઝાય સાંભળીને એમની અનુમોદના માટે અઠમની તપસ્યા કરી હતી. ગુણ જોઈને આનંદ ન થાય, આરાધના જોઈને હર્ષ ન થાય, સાધુ-સાધ્વીજીને જોઈને માથું ઝુકી ન જાય, તો સમજી લેવું કે આપણે ભારેકર્મી છીએ.
સુખી થવું હોય, તો બીજાના સુખને જોઈને રાજી થાવ. ગુણી થવું હોય, તો બીજાના ગુણને જોઈને રાજી થાવ. આરાધક થવું હોય, તો બીજાની આરાધના જોઈને રાજી થાવ. પ્રભાવક થવું હોય, તો બીજાની પ્રભાવના જોઈને રાજી થાવ. શ્રીમંત થવું હોય, તો બીજાની શ્રીમંતાઈ જોઈને રાજી થાવ. આ બધી બાબતમાં રાજી થવાની બદલે જે અકળાય છે, ઈર્ષ્યા કરે છે, તે સુખી, ગુણી, આરાધક, પ્રભાવક કે શ્રીમંત કશું બની શકતો નથી, તે કૂતરો બની શકે છે.
वा वै भवति मत्सरी । ક્રોધથી સાપ થવાય છે ને સાપને ક્રોધ ખૂબ હોય છે. કપટથી શિયાળ થવાય છે ને શિયાળમાં કપટ ખૂબ હોય છે. બરાબર એ જ રીતે ઈર્ષ્યાથી કૂતરો થવાય છે ને કૂતરાને ઈર્ષ્યા ખૂબ હોય છે.
શું મળે છે ઈર્ષ્યાળુને ? ઈર્ષ્યા કરતી વખતે એ દુઃખી જ હોય છે. ઈર્ષ્યાથી કર્મ બાંધે છે ને એ કર્મોના ઉદય વખતે અનેકગણો દુઃખી થઈ જાય છે.
- ૨૩
ફીલિંગ્સ
