Dhyanavichar

Author(s): Kalapurnsuri
Publisher: Kalapurnsuri Sadhna Smarak Trust Patan

Page 5

सिद्धाचलमण्डनश्रीऋषभदेवस्वामिने नमः ।
श्रीशङ्केश्वरपार्श्वनाथाय नमः । णमोऽत्थु णं समणस्स भगवओ महइमहावीरवद्धमाणसामिस्स ।
अनन्तलब्धिनिधानाय श्रीगौतमस्वामिने नमः । पूज्यपादाचार्यमहाराजश्रीमद्विजयसिद्धिसूरीश्वरजीपादपद्मेभ्यो नमः । पूज्यपादाचार्यमहाराजश्रीमद्विजयमेघसूरीश्वरजीपादपद्येभ्यो नमः । पूज्यपादसद्गुरुदेवमुनिराजश्रीभुवनविजयजीपादपद्मेभ्यो नमः ।
કિચિં વક્તવ્ય
જિનેશ્વર ભગવાનના શાસનમાં એટલે સામાન્ય રીતે વિચાર કરનાર ધ્યાનનું અત્યંત મહત્ત્વ છે. ૧૨ પ્રકારના જૈન-જૈનેતર માણસોને એમ જ લાગે છે તપમાં ધ્યાનને ઉત્કૃષ્ટ તપ તરીકે કે જૈન ધર્મમાં ક્રિયાકાંડ અને ઉત્સવો જ સ્વીકારવામાં આવ્યું છે. ગાઢ કર્મોના ભરેલા છે. ધ્યાન જેવી સાધનાઓ છે જ ક્ષયમાં, આત્મશુદ્ધિમાં અને વિવિધ નહિ. આ વાત ઘણા ઘણા ચિંતક વિચારક લબ્ધિઓ તથા સિદ્ધિઓની પ્રાપ્તિમાં ધ્યાન માણસોને ખટકતી રહી છે. યોગમાં તથા મહત્ત્વના અંગ રૂપે જૈન દર્શનમાં - જૈન ધ્યાનમાં અત્યંત રસ ધરાવતા, ઉદ્યોગપતિ શાસનમાં સ્વીકારેલું જ છે. ભગવાન્ હોવા છતાં અભ્યાસી અને વિદ્વાન સ્વ. હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ યોગશાસ્ત્રના શેઠ અમૃતલાલ કાળીદાસ દોશીના મનમાં ચોથા પ્રકાશમાં જણાવે છે કે - પણ આ વાત ઘણી ખટકતી હતી. તેથી मोक्षः कर्मक्षयादेव
આ વિષયના પ્રાચીન-અર્વાચીન ગ્રંથોની स चात्मज्ञानतो मतः ।
જૈન ગ્રંથ ભંડારોમાં-જૈન ગ્રંથ સંગ્રહોમાં ध्यानसाध्यं मतं तच्च
તપાસ કરતાં તેમને “ધ્યાનવિવાર નામનો ત ધ્યાને હિતમાત્મનઃ || ૧૧૩ | નાનકડો પણ મહાનું આકર જેવો ગ્રંથ
મોક્ષ કર્મના ક્ષયથી જ થાય છે, મળી આવ્યો. તત્કાળ તેમણે તેનો કર્મનો ક્ષય આત્મ જ્ઞાનથી થાય છે, અનુવાદ કરાવી છપાવી દીધો. મેં તે આત્મજ્ઞાન ધ્યાનથી થાય છે, માટે ધ્યાન સમયે મારી પ્રાથમિક મતિ પ્રમાણે તે આત્માનું હિત કરનાર છે.
અનુવાદમાં સહયોગ પણ આપ્યો હતો. આ સ્થિતિ ખરેખર હોવા છતાં પણ, છતાં, તેના વિશિષ્ટ વિવેચનની જૈન સંઘમાં ધ્યાનનો પ્રચાર ઘણા સમયથી ખાસ જરૂર હતી જ અને તે પણ વિશિષ્ટ લગભગ નહિવત્ થઈ ગયો છે. અભ્યાસીના વિશિષ્ટ અધિકારીના હાથે
ધ્યાન વિચાર (સવિવેચન) • ૫