________________
જે આકાશ-પ્રદેશોમાં એક સિદ્ધાત્માનું અનંતકાળ સુધી ત્યાં જ અવસ્થિત રહે છે. અવસ્થાન છે, તે જ આકાશ પ્રદેશોમાં ઓરડામાં એક દીવાનો પ્રકાશ અનંતા સિદ્ધાત્માઓ તેમજ તેમના દેશ પથરાયેલો હોય, ત્યાં બીજા ગમે તેટલા અને પ્રદેશને સ્પર્શીને રહેલા સિદ્ધાત્માઓ દીવા પ્રગટાવવામાં આવે, તો એ બધા અસંખ્ય ગુણ હોય છે.
દીવાઓનો પ્રકાશ એ ઓરડામાં જ જેમ મનુષ્યોના રહેઠાણનું ક્ષેત્ર અઢી અરસપરસ મળી જઇને સમાઇ જાય છે. દ્વીપ છે, તેમ મોક્ષ પ્રાપ્તિનું ક્ષેત્ર પણ અઢી એ રીતે જ્યાં એક સિદ્ધાત્મા બિરાજમાન દ્વીપ જ છે. અઢી કીપ સિવાય બીજા એક છે ત્યાં બીજા અનંતા સિદ્ધાત્માઓ પણ પણ ક્ષેત્રમાંથી કોઇ પણ જીવ મોક્ષમાં અરૂપી અને ચિન્મય જ્યોતિ સ્વરૂપી જતો નથી - આ એક સનાતન નિયમ હોવાથી જ્યોતિમાં જ્યોતિની જેમ છે અને તેને લઇને જ અઢી દ્વીપ અને એકબીજામાં સમાઇ જઇને નિરાબાધપણે સિદ્ધશિલા બંનેની પહોળાઇ પિસ્તાળીશ સદા અવસ્થિત રહે છે. લાખ યોજનપ્રમાણની એક સરખી જ છે. સિદ્ધશિલા લોક બહાર નથી, પણ
મનુષ્ય ક્ષેત્રનું કોઈ પણ સ્થાન એવું લોકના માથે છે, એ હકીકત ખૂબ જ નથી, જયાંથી અનંત આત્માઓએ મુક્તિ માર્મિક છે. સિદ્ધ પરમાત્મા યાને સુસ્થિત ન મેળવી હોય ! વર્તમાન કે ભવિષ્ય મહારાજા વડે લોક સદા સનાથ હોવાનું કાળમાં પણ આત્માઓનું મુક્તિગમન ગર્ભિત સૂચન તેમાં છે. આ જ ક્ષેત્ર અને તેના પ્રત્યેક સ્થાનોમાંથી જેમના વિશુદ્ધ આત્મામાં કોઇ કર્મ જ થવાનું છે.
ન રહ્યું હોવાના કારણે સિદ્ધાત્માઓ પ્રત્યેક મુક્તાત્માનું સિદ્ધિગમન નિષ્ક્રિય નહિ પણ અક્રિય હોય છે. હંમેશાં સમશ્રેણિએ જ થાય છે. જે ક્ષેત્રમાં તેમનો આ સ્વાભાવિક મહાન ગુણ તેઓ દેહત્યાગ કરે છે, તે ક્ષેત્રમાં તેમની અનંત શક્તિના નૈસર્ગિક સમશ્રેણિએ રહેલા આકાશ-પ્રદેશોને વિનિયોગમાં પરિણમે છે. આશ્રયીને જ તે સિદ્ધશિલા તરફ ગમન પ્રણિધાન, પ્રવૃત્તિ, વિધ્વજય, સિદ્ધિ થાય છે અને એક-સમય માત્રમાં જ તે અને વિનિયોગ એ ક્રમ વિશ્વવિખ્યાત છે. લોકાકાશની ટોચે પહોંચી જઇને પોતાની અરિહંત પરમાત્મા એ જીવની માતા અવગાહના મુજબ જ્યાં અનંત સિદ્ધો છે, તો સિદ્ધ પરમાત્મા એ જીવના પિતા છે. રહેલા છે, તેમની સાથે સમાઇ જઇને એક આત્મા સર્વ કર્મ ખપાવીને મુક્ત પોતાના સ્વતંત્ર વ્યક્તિત્વરૂપે સાદિ થાય છે, ત્યારે નિગોદની અવ્યવહાર
ધ્યાન વિચાર (સવિવેચન) • ૩૩૨
