________________
૮:: બુદ્ધિપ્રકાશ ગોધાની સાથે ટક્કર લેતા નથી, પણ તેમાં તે વટાવીને સ્પેઈનના એક ગામમાં ખુલ્લ ફાઈટ થવાનાંજગલી અલમસ્ત ગોધા અને બીજી તરફથી મનુષ્યો છે. કેવળ કુતૂહલ વૃત્તિથી અમે બને તે જોવા માટે મેદાનમાં ઊતરી પડે છે. આ ખેલની અંદર મનુષ્ય ગયા. એ ગામમાં હજારો લેકે એકઠા થયા હતા. અજબ નીડરતા, અજબ ધીરજ બતાવે છે. ગાંડાતૂર પ્રવેશ ફી પણ આકરી હતી. આજે સ્ટેડિયમ શબ્દ બનેલા ગોધાની સામે છેડા હથિયાર વિનાના માણસો ગુજરાતી ભાષામાં પણ જાણીતા થઈ ગયા છે તેવી એક આંતરી લીધેલા મેદાનમાં ઊતરી પડે છે, લાલ ત્યાં વ્યવસ્થા હતી. બાવન વર્ષ પછી મારી સ્મરણ રંગના રૂમાલે હલાવીને ખૂની ગોધાને ચીઢવે છે, શક્તિને તેજ કરીને હું લખું છું તેમાં વખતે થોડી શિંગડાં નીયાં કરીને જોરથી ધસી આવતા ગોધાની ભૂલ પણ હશે વચમાં ગોળ મેદાન હતું, પણ તે સામે અજબ ચપળતાથી એક બાજુએ ખસી જાય ક્રિકેટ કે ફૂટબોલને માટે હોય છે તેવડું મોટું નહી, છે અને જે સંકટમાં આવી પડવા જેવું લાગે તે આશરે ૬૦-૭૫ વારનું. ચારેક ફૂટ ઊંચી દીવાલ જે મેદાનને અાંતરી લે છે ચારે બાજુએથી આ મેદાનની આસપાસ એક તેના પર એક હાથ મૂકીને એ મેદાનની બહાર કુદી કઠેર હતું તે આશરે ચાર ફૂટ ઊંચો હશે. વધારે પડે છે. ગોધે હંફાડા મારતે પાછળ આવતો હોય ઊંચો હોય તે મનુષ્યને ઝડપથી કૂદવાનું અઘરું તે વખતે જે બાજુ પર ખસી જવામાં અડધી પડે, અને નીચે હોય તો કઈ ઓછ ભારે ગો સેંકડની ભૂલ થાય તે ગોધે આ માણસના શરીરને તેને કુદીને પ્રેક્ષકની ગેલેરીમાં ચાલ્યા જાય. સ્ટેડિવીધી નાખવાનો સંભવ હોય છે. આવી રીતે ડિયમમાં જેવી રીતે પાયરી દરપાયરી પાછળની ખેલાડીઓ ઘવાયા છે અને મરી પણ ગયા છે. આવા બેઠકો જરા ઊંચી રાખવામાં આવે છે તેવી બેઠકે મેદાનમાં ઘોડેસવારે પણ દાખલ થાય છે. તેમની ચારે તરફ હતી, મનુષ્યોને, ગોધાઓને તથા છેડાઓને સાઠમારી પણ રોમાંચક હોય છે પણ અત્યંત મેદાનમાં પેસવા માટે દ્વાર હતું કે જે તરત બંધ, ઘાતકી હોય છે અને છેવટના પ્રાગમાં ગમે તેટલી કરી શકાય. આ સ્ટેડિયમમાં ચાર પાંચ હજાર બાહશી તથા હિકમત હોય તે છતાં તે મારા જેવાને મનુષ્ય એકઠાં થયાં હતાં. સો આનંદ ઉત્સાહમાં માટે તે અસહ્ય બની જાય છે. બુલ ફાઈટની અંદર હતાં. સ્ત્રીઓએ રંગરંગિત સારાં કપડાં પહેર્યા હતાં. જે ક્રૂરતાનું અને નાહક હિંસાનું તત્ત્વ છે તેને લીધે પેઈન દેશમાં તાપ તડકે અને ધૂળ હોય છે. આખા યુરોપના બધા દેશોમાં બુલ ફાઈટને ગેર- ત્યાંના લેકે ગ્રેટબ્રિટન કે જર્મનીની જેમ કાળા કાયદેસર ગણવામાં આવી છે અને કઈ પણ યુરોપીય રંગના કે ભૂખરા રંગના કપડાં પહેરતા નથી. સ્પેઈનની દેશમાં આ રમત પોલીસ રમવા દેતા નથી, માત્ર પ્રજા સહેલાઇથી ઉશ્કેરાય તેવી અને આનંદપ્રિય એક અપવાદ છે પેઈન દેશનો. જો મારી ભૂલ તથા રંગીલી છે. ન થતી હોય તે આજે પણ પેઈનમાં બુલફાઈટ શરૂઆતમાં તે દિવસના કાર્યક્રમમાં જે જે ખેલાય છે તે અને વખતે મેકિસકા જેવા પેઈનની મનુષ્ય આ તમાશામાં ભાગ લેવાના હતા તે બખેની અસર નીચે આવેલા દેશ સિવાય જગતમાં કોઈ પશુ હારમાં મેદાનમાં દાખલ થયા. કૂચકદમને અનુકુળ દેશમાં બુલ કાઇટની રમત બતાવી શકાતી નથી. એવું સંગીત વાગતું હતું. પ્રેક્ષકોની મેદનીએ તેમને - હવે હું મારા અદ્દભૂત અનુભવનું વર્ણન શરૂ હર્ષભેર વધાવી લીધા. પછી બધા પ્રેક્ષકની અખિ કરું છું. ૧૯૨ ના અંત ભાગમાં મારા પિતાની મેદાનના પ્રવેશ દ્વાર તરફ તાકી રહી. ધીમે ધીમે સાથે હું ફ્રાન્સને પશ્ચિમ કિનારા પર, મહાતફાની ચાલ એક હષ્ટપુષ્ટ, કાળો, ચળકતી ચામડીવાળો. બિસ્કના અખાત પર આવેલા એક હવાફેર કરવાના ભારે શરીરને જુવાન ગો દેખાયો. બુલ ફાઈટ
સ્થળમાં રહ્યો હતો. ત્યાં એક દિવસ અમે સાંભળ્યું માટે આજેલશિયા નામને પેઈનને પ્રાંત છે ત્યાંના કે અમારા ગામથી થોડા જ માઈલ દૂર ફ્રાન્સની હદ ગોધાઓ વપરાય છે. તે ઘણું કીમતી હોય છે,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
