________________
અધ્યાત્માજ્ઞાંતની આવશ્યકતા.
રા
કર્માં દુ:ખને માટે છે અને નિષ્ક્રમણ એ સુખને માટે છે એમ તમે જાણ્યું' તે નિષ્ક સાંધ્ય સુલભ મૈાક્ષમાં શા માટે હું જગતના વે તમે પ્રયત્ન કરતા નથી. શ્રીમદ્ કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્ર પ્રભુએ જગરથી આ ઉપદેશ જગતના લાશને દીધું છે. જે જે અંશે પરભાવ ક્રિયા રહિત થવું તે તે અંશે મેક્ષ છે. જે જે અંશે વાસનાથી રહિત થવુ તે તે અંશે મેક્ષ છે, એક હાથને સારડીઆ વીંટવામાં આવી ડેય તેમાંથી જેટલી દારડીમા ખસેડવામાં આવે તેટલી દારડીએથી હાથ મુક્ત થએલા ગણી શકાય છે, જે જે અશે કની ક્રિયાએથી મુક્ત થવાય. અર્થાત્ કની ક્રિયાથી નિષ્કમ થવાય તે તે અંશે આમાની મુક્તિ થાય છે. ચાલતા હાલતે દેડા જીવ સમયે સમયે સાત વા આઠ કર્મ બાંધે છે. માટે મન વાણી અને કાયાના યાગની ક્રિયાએથી રહિત થવાય તે મામાની મુક્તતા ખીલતી જાય અને સંપૂર્ણ કમ ના ક્ષય થયે તે આમા સોંપૂર્ણ મુક્ત થઇ સિદ્ધિશિયાની ઉપર સિદ્ધ મુદ્ધ પરમાત્મા તરીકે વિરાજમાન થાય. નિયિાવસ્થાથી સુખે લભ્ય મેાક્ષ છે, લયાવસ્થામાં આ બાબતને અનુભવ માવે છે અને તેથી નિક્રિયાવસ્થા પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન થાય છે. નિષ્ક્રિયાવસ્થામાં સત્ય સુખને સાગર પ્રગટે છે. નિષ્ક્રિયાવસ્થાથી આનંદ ખુમારી જેણે ચાખી છે તેજ નિષ્ક્રિય રૂપ પાતાનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રગટ કરવા લયસમર્પધની અવસ્થામાં રહેવા પ્રયત્ન કરે છે. ઉન્મનીભાવથી લયાવસ્થા સાધ્ય થાય છે. લયાવસ્થાથી નિષ્ક્રિયવસ્થાના સુખને સાક્ષાત્કાર અનુભવ થાય છે. લયાવસ્થા દ્વારા ઉત્તમ નિષ્ક્રિયાવસ્થાના સુખને અનુભવ કરીને શ્રી પ્રભુ ડેમચંદ્ર લેને આ દશામાં આવવાને સખાધે છે. ધર્મોદયકારક શ્રી હેમચંદ્ર પ્રભુએ અમુકાશે લયાવસ્થાદ્દારા નિ યિાવસ્થાને સત્ય સુખાનુભવ લીધે છે અને તેથીજ તેઐ હ્રદયના ખરા ભાવને ખુલ્લા શબ્દામાં જગતની આગળ નીચે પ્રમાણે જાહેર કરે છે.
જોશે.
मोक्षोऽस्तु मास्तु यदिवा परमानन्दस्तु वेद्यते स खलु यस्मिनिखिलसुखानि प्रतिभासन्तेन किञ्चिदिव ॥ ५१ ॥
મેક્ષ થા વા ન યાઆ-( ગમે ત્યારે મેક્ષ થાઆ.) પણ ધ્યાન દ્વારા મેાક્ષને પર માનન્દ તેા ખરેખર અમારાવડે અઢી ભાગવાય છે, જે પરમાન્દની આગળ દુનિયામાં થનાર્હ સકલ સુખા જાણે કઇં તે સુખજ નથી એવા પ્રતિ ભાસે છે. શ્રી હેમચંદ્રે પેાતાના હૃદય ખરેખરા રસ આ લાકમાં મૂકી દીધા છે. દુનિયાનાં પંચેન્દ્રિય વિષય સુખા અને આત્મિક સુખની તુલના આ લેકમાં કરવામાં આવી છે. દુનિયાના સુખાની પેલી પાર રહેલુ એવુ' આત્માનું નિત્ય સુખ જેણે અનુભવ્યુ રાય તે આવા ઉદ્ગાર કાઢવા સમર્થ થાય છે. મેક્ષના પરમાનન્દ તો અમારાથી વદાય છે. એમ શ્રીમદ્ભુ મુક્ત કંઠેથી થવુ થાય છે. મૈક્ષના પરમાનન્દ વેદાય છે એ તે નિશ્ચય છે અને તેના કથનાર કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્ર પ્રભુ છે. એમને! મા મેટ્સના પરમાનન્દના અમુક દશાએ ભેકતા બન્યા છે, તેમના જેવા મહાપુરૂષ માક્ષને પર્માન્ત ખરેખર ઉન્મનીભાવ-મને લવસ્થાથી ભેગવે એમાં કાંઇ અતિશ્ર્ચયાક્તિ નધી-બા ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે અધ્યાત્મ અને મેગાસ્ત્ર દ્વારા આત્મામાં ઉંડા ઉતરેલા દુનિયાના સુખને તયુવત ગણીને આત્માના મુખમાં
હામા
