Book Title: Bruhad Sanskrit Hindi Shabda Kosh Part 02
Author(s): Udaychandra Jain
Publisher: New Bharatiya Book Corporation

View full book text
Previous | Next

Page 20
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir तमांसि ४३५ तरलयति तमांसि (वि०) अन्धकार रूपी धूम। तमोऽमी धूमा। (जयो० । तरङ्गः (पुं०) [तृ+अङ्गच्] १. लहर, तरल, वीचि, (जयो० २५/२५) ९/८५) कल्लोल (जयो० १३/५८) २. घोड़ा, अश्व। तमाखू (स्त्री०) तम्बाखू। (सुद० १३०) (जयो० २/१२९) (जयो०५/१७) ३. कूद, छलांग, सरपट भागना, चौकड़ी तमालः (पुं०) [तम्+कालन्] तमालवृक्षा (सुद० १३६) (जयो० भरना। ४. वस्त्र। ५. विचार। (जयो० ११/९) २३/२) तरङ्गधारिणी (वि०) १. विभङ्गदेशिनी, २. तरङ्गयुक्ता नदी। तमालचिह्न (नपुं०) तमालपत्र का चिह्न। चंदन तिलक प्रतीक। (जयो० वृ० ३/१०) तमालपत्रं (नपुं०) चन्दन तिलक, तमाल पर्ण। (सुद० १३६) तरङ्गभङ्गी (वि०) १. विचारों की छटा। तरङ्गाणां विचाराणां (जयो० १६/७५) भङ्गोच्छटा। (जयो० वृ० ११/९) २. तरल तरङ्ग-'तरला तमिः (स्त्री०) [तम्+इनि] रात्रि, रजनी। १. अन्धकार पूर्ण मनोहरा सा तरङ्गभङ्गी। (जयो० वृ० ११/९) (जयो० २६/७६) तरडवासिनी (वि०) १. कल्लोल स्थान। तरङ्गाणां कल्लोलानां तमिस्र (वि०) १. अन्धकारपूर्ण काला, अन्धकार। वासिनी निलयभूता (जयो० १३/५८) २. परिशोधकारिणीतमिस्रं (नपुं०) अन्धकार। तरङ्गाणां मनोविचाराणां वासिनी परिशोधकारिणी। तमिम्रपक्षं (नपुं०) कृष्णपक्ष। तरायित (वि०) कल्लोलित (वी० १३/२०) (जयो० वृ० तमिस्रा (स्त्री०) [तमिस्र+टाप्] तमस्विनी, रात्रि। (जयो० ३/५८) १५/६१) तरङ्गिणी (स्त्री०) [तरङ्ग इनि+ङीप्] नदी, सरिता। (जयो० तमोधर (वि०) अन्धकार धारक। (समु० ३/११) ९/६७) तरङ्गवती-नदी समुन्नशालिनी लहरी युक्ता (जयो० रवेर्विनाऽऽकाशततिर्यथास्यात्तमोधरा त्वद्रहित व्युदास्या। ६/६५) (समुद० ३/११) तरङ्गित (वि०) [तरङ्ग इतच्] छलकता हुआ, थरथराता हुआ, तमोधुन (वि०) अन्धकार नष्ट करने वाला, सूर्य। (सुद० | कापता हुआ, लहराता हुआ। १/१०) तरण: (पुं०) नौका, नाव, बेड़ा। (सुद० १/२) तमोपहत (वि०) अन्धकार नाशक। (जयो० २८/१५) तरणं (नपुं०) पार करना, जीतना, पराजित करना। (समु० १/२) तमोपहारी (वि०) अन्धकार नाशक, तिमिरापहारि। (जयो० | तरणिः (पुं०) [त+अनि] १. सूर्य, २. ज्योत्स्ना, किरण,प्रकाश१८/२४) मण्डल, आभामण्डल। (जयो० १/२६, ५/२८) (दयो० तमोनुद् (पुं०) सूर्य, रवि, भानु। (जयो० वृ० २७/२) ४२) तमोमयः (पुं०) [तमस्+मयट्] राहु। तरणिर्नवप्रभावत्व (वि०) सूर्य की नूतन प्रभा (जयो० २२/७८) तमोमयी (वि०) अन्धकार रूपिणी। (जयो० १५/) तरणी (स्त्री०) जहाज, नौका, बेड़ा, नाव। (जयो० वृ० १५/३) तमो शुक (वि०) तिमिर (जयो० १५/४८) (जयो० १५/६१) तरण्डी (स्त्री०) [तरण्ड ङीष्] नौका, जहाज, नाव, बेड़ा, तमोवगुण्ठातिगत (वि०) अन्धकार के आच्छादन सहित। घड़मई। (जयो० १५/५०) तरन्तः (पुं०) [तृ+क्षच्] १. समुद, २. मेंढक, ३. राक्षस। तमो विधात्री (वि०) अन्धकार करने वाली। (भक्ति० २५) तरल (वि०) [तृ+अलच्] १. चंचल, चलायमान, चपल, तमोहति (वि०) अन्धकार नाशनी (सम्य० ४९) लहराता हुआ। अस्थिर, चमकदार। तरलश्चञ्चले खड्गे तय् (सक०) १. जाना, परिभ्रमण करना, २. रक्षा करना, इति विश्वलोचनः। (जयो० १६/७६) २. कामुक, बचाना। स्वेच्छाचारी। तरः (पुं०) [तृ+अप] पार करना, पार जाना, १. भाड़ा, तरल: (पुं०) १. हार, २. समतल सतह, ३. हीरा, ४. लोहा, किराया। अयस्का तरक्षः (पुं०) [तरं बलं वा मार्ग क्षिणोति-तर+क्षि+डु] विज्जू, तरलतर (वि०) चञ्चलता युक्त नेत्र वाली स्त्री। (दयो०१९) लकड़बग्घा। तरलतावश (वि०) चंचला के कारण। (जयो० ) तरक्षु (स्त्री०) लकड़बग्घा। तरलयति-लहराना, हिलना। For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 ... 450