Book Title: Bhaktamara Sutra
Author(s): Mantungsuri, Yugchandravijay
Publisher: Bhadrankar Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 135
________________ ॥ श्री भक्तामरस्तोत्रम् ॥ अथ भगवद्वर्णने जगति तन्मयत्वं पश्यन्नित्याह किं शर्वरीषु शशिनाऽह्नि विवस्वता वा? । - युष्मन्मुखेन्दुदलितेषु तमस्सु नाथ !। निष्पन्नशालिवनशालिनि जीवलोके कार्यं कियज्जलधरैर्जलभारनप्रैः? ॥१९॥ दण्डान्वयः- हे नाथ ! तमस्सु युष्मन्मुखेन्दुदलितेषु शर्वरीषु शशिना वा अह्नि विवस्वता किम् जीवलोके निष्पन्नशालिवनशालिनि जलभारनगैः जलधरैः कियत् कार्यम्?। हे नाथ ! शर्वरीषु शशिना किं कार्यं भवति? अथवा अह्नि विवस्वतासूर्येण किं कार्यं भवति? इति वाक्यद्वयम्। 'भवति' इति क्रियापदम्। किं कर्तृ ? 'कार्यम्' । केन ? 'शशिना' चन्द्रेण। कासु? 'शर्वरीषु' रात्रिषु । 'वा' अथवा। केन? विवस्वता' सूर्येण । कस्मिन् ? 'अह्नि' दिवसे। उभाभ्यामपि न किञ्चित् कार्यमिति भावः। केषु सत्सु? 'तमस्सु युष्मन्मुखेन्दुदलितेषु' सत्सु, तमस्सु अन्धकारेषु युष्माकं वदनचन्द्रेण पराकृतेषु सत्सु। अत्र दृष्टान्तमाह - हे नाथ ! जलधरैः कियत् कार्यं भवति इत्यन्वयः। 'भवति' इति क्रियापदम्। किं कर्तृ? 'कार्यम्'। किंविशिष्टं कार्यम्? 'कियत्' किंपरिमाणम्, स्तोकमपि कार्यं नैवेत्यर्थः। कैः करणैः? 'जलधरैः'। किंवि जलधरैः ? 'जलभारनगैः' अतीव जलभृतैः। कस्मिन् सति? 'जीवलोके' प्रत्यक्षे मर्त्यलोके 'निष्पन्नशालिवनशालिनि' सम्पन्नधान्यक्षेत्रैः शोभमाने सति। धान्येषु निष्पन्नेषु न मेघप्रयोजनम्, तथा त्वन्मुखप्रभाप्रकाशिते जगति न चन्द्रेण सूर्येण (वा) कार्यमिति भावः। अत्र मुखप्रकाशेन सूर्याचन्द्रमसोर्यद्यपि वस्तुतो न निरर्थकत्वं तथापि कवेस्तथाभावोल्लासान्न दोषः, "तदोजसस्तद्यशसः स्थिताविमौ वृथेति चित्ते कुरुते यदा तदा। ना ३१ जा

Loading...

Page Navigation
1 ... 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203