________________
३२६
भगवतीने 'भवादेशपर्यन्तं सर्वमपि वक्तव्यमिति । तत् किं प्रथमद्वितीयवक्तव्यतयोः सर्वथैव सादृश्यं ततश्च गमकद्वयमदर्शन निरर्थकम् प्रथमगमकेनैव द्वितीयगमकस्याऽपि चरितार्थत्वादित्याशङ्कय प्रथमद्वितीययो लक्षण्यदर्शनायाऽऽह-'नवरं' इत्यादि, 'नवरं नागकुमारदिई संवेहंच जाणेज्जा' नपरस्-केवलं नागकुमारस्य स्थिति संवेध व जानीयात् स्थिति संवेधं च नागकुमारस्यैव वदेदितिभावः । तथाहि-अत्र द्वितीयगमके जघन्या नागकुमारस्य स्थिति दशवर्षसहसाणि, कायसंवेधस्तु काला'पेक्षया जघन्या सातिरेकपूर्वकोटि देशवसहसाधिका उत्कृष्टतस्तु पुनः पल्योपमप्रयं तैरेवाधिकमिति द्वितीयो गमः। की वक्तव्यता प्रथम नाम के जैसी यहां कहने योग्य है, यहां इस प्रकार के कथन से ऐसी आशंका होती है कि यदि प्रथम गम में और द्वितीय गम में सर्वथा साहश्य है तो फिर दो गयकों का कथन स्वतंत्र रूप से निरर्थक होता है क्यों कि प्रथम गमक से ही द्वितीय गमक चरितार्थ हो जाता है तो इस शङ्का की निवृत्ति के लिये ही सूत्रकारने ऐसा कहा है कि 'नवरं णाग कुमारहिति संवेधं च जाणेज्जा' कि प्रथम गम में स्थिति और संबंध को लेकर भिन्नता है अतः सर्वथा सब द्वारों में सादृश्य नहीं है, यहां द्वितीय गम में नागकुमार की स्थिति जघन्य से
और उस्कृष्टले दश हजार वर्ष की है, तथा काय संवेध काल की अपेक्षा जघन्य दश हजार वर्ष अधिक सातिरेक पूर्वकोटि रूप है और उत्कृष्ट
से दश हजार वर्ष अधिक तीन पल्योपम का है। इस प्रकार से यह 'मितीय गम है।
કા પ્રમાણેનું અહિ કહેવું જોઈએ. અહિયાં આ રીતના કથનથી એવી શંકા થાય છે કે-જે પહેલા ગમમાં અને બીજા ગામમાં એકદમ સરખાપણું હોય તે પછી બે ગમતું કથન સ્વતંત્ર પણે નિરર્થક થઈ જાય છે. કેમકે પહેલા ગમના કથનથી બીજે ગમ ચરિતાર્થ થઈ જાય છે.
मा शहाना निवारण भाटे सूत्र मे घुछ है-'नवर' णागकुमारदिति संवेधच जाणेज्जा' पडेला अभमा भने बीत गभभा स्थिति અને સંવેધના વિષયમાં જુદા પણું છે. જેથી તમામ કારમાં સરખા પાણું કથી. અહિં બીજા ગામમાં નાગકુમારની સ્થિતિ જઘન્ય દસ હજાર વર્ષની કહી છે. તથા કાયસંવેધ કાળની અપેક્ષાએ જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષ અધિક છે અને ઉત્કૃષ્ટથી સાતિરેક પૂર્વકેટિ રૂપ છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી દસ હજાર વર્ષ અધિક ત્રણ પાપમાને કહ્યો છે.
આ રીતે આ બીજો ગમ સમજ ૨
