Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી શ્રુતજ્ઞાન– લેખક–શાસનપ્રભાવક શ્રીમદ્ વિજય મોહનસૂરીશ્વરજી પ્રશિષ્ય
પં. શ્રી ધર્મવિજયજી ગણિ (ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૪૮ થી ચાલુ)
[ અવાનર સમ્યગદર્શન સ્વરૂપ ] ક્ષાયિક સમ્યકત્વ-પથમિક તથા દષ્ટિરાગાન્યપણું છોડી પૂર્વાચાર્યોને “નિળક્ષાપશમિક સમ્યક્ત્વનું સ્વરૂપ જણાવ્યા ા મgશ્નો પટ્ટો સટ્ટવાણુદિi' ઈત્યાદિ બાદ હવે ક્ષાયિક સમ્યત્વનું સ્વરૂપ જણા- વચને જે વાંચે અને વિચારે તે “વતવવામાં આવે છે. “ક્ષા=ર્શનક્ષતwય માન કાળમાં ક્ષાયિક સમ્યકત્વની ઉત્પત્તિ ન ગાયત્તરક્ષા નિવૃત્ત ક્ષાયિકમ્ | ' દશન- હોઈ શકે ” તે વસ્તુ બરાબર જણાઈ આવશે. સપ્તકના આત્યન્તિક-સર્વક્ષયથી જે ગુણ ક્ષાયિક સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ માટે દશનઉત્પન્ન થાય છે તે “ક્ષાયિક સમ્યકત્વ કહે- સપ્તકનો જે ક્ષય કરવામાં આવે છે તેમાં વાય છે. આ સમ્યકત્વ બધા ય સમ્યકત્વના સર્વથી પ્રથમ ચોથા, પાંચમ, છઠ્ઠા કે સાતમા પ્રકારોમાં સર્વશિરોમણિ છે. પરભવનું આયુષ્ય એ ચાર ગુણસ્થાનકમાંથી કઈ પણ ગુણબંધાયા પહેલાં આત્માને જ આ સમ્યકત્વની સ્થાનકમાં વત્ત તે આત્મા અનંતાનુબંધી પ્રાપ્તિ થાય તે અતમુહૂર્તમાં કેવલજ્ઞાન કષાયચતુષ્કને ક્ષય કરે છે અને ત્યારબાદ અને તે જ ભવમાં મોક્ષસુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. મિથ્યાત્વમોહનીય, મિશ્રમેહનીય તથા સમ્ય
આ સમ્યક્ત્વને પ્રાપ્ત કરવાની શરૂઆત ફત્વમેહનીય ક્ષય કરે છે. આ પ્રકૃતિકરનાર વજીર્ષભનારાચ સંઘયણવાળે મનુષ્ય ને લય કરવા માટે યથાપ્રવૃત્ત, અપૂર્વ જ હોવો જોઈએ એટલું જ નહિ પરંતુ તે તેમ જ અનિવૃત્તિ નામના કારણે પણ મનુષ્ય જિનકાલિક એટલે કે આ અવસપિ - આત્માને કરવા જ પડે છે. એ કરણનું ણીની અપેક્ષાએ રાષભદેવસ્વામીના વિચરણ સ્વરૂપ પ્રથમ જે પ્રમાણે બતાવવામાં આવ્યું કાળથી પ્રારંભી શ્રી જંબુસ્વામીજીના કેવલ- છે લગભગ તેને સરખું જ હોય છે. ફક્ત જ્ઞાનની ઉત્પત્તિ પર્યત કાળમાં જન્મેલો ગુણસંકમ-સર્વસંક્રમ--ઉદ્ધલના કમ-અપ હોવો જોઈએ. ભગવાન શ્રી રાષભદેવ- વત્તના સંક્રમાદિ અમુક અમુક વિશિષ્ટ સ્વામીના વિચરણ કાળ પહેલાંના અને ક્રિયાઓ અમુક અમુક સ્થાને થાય છે જબૂસ્વામીજીને કેવલોત્પત્તિ થયા પછીના તે પંચ સંગ્રહ, કમપ્રકૃત્યાદિ ગ્રંથદ્વારા જન્મેલા મનુષ્યને ભરતાદિ દશ ક્ષેત્રોમાં જાણવું વિશેષ ઉચિત છે. વિસ્તાર થવાના અવસર્પિણી કાળની અપેક્ષાએ આ ક્ષાયિક ભયથી અમોએ તે કમ અહીં બતાવ્યો નથી. સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરવાનો અધિકાર જ નથી. અનન્તાનુબંધી ચતુને ક્ષય થયા બાદ કેટલાક અજ્ઞાનીઓ આજે પણ અમુક વ્ય- મિથ્યાત્વાદિ દશનત્રિકને ક્ષય કરવા માટે ક્તિઓ માટે ક્ષાયિક સમ્યત્વની ઉત્પત્તિ અધ્યવસાયોની જે વિશુદ્ધ સંતતિ આવવી થઈ શકવાનું નિરૂપણ કરે છે, પરંતુ તેવા એ જોઈએ તે ન આવતાં ઉપરત અથવા પતિત