Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

--
જ
વ્ય
)
મહાકવિ શ્રી હરિચંદ્રવિરચિત ધર્મ શર્મા બ્લ્યુ દ ય મ હા કે
સમશ્લોકી અનુવાદ (સટીક). (ગતાંક પૃ ૧૧૨ થી શરૂ )
ઉપજાતિ. કેશલ દેશ વર્ણન સદા પ્રતિબિંબ જલે પડે છે,
એવા તટિની તટના તરુએ; જ્યાં ઊર્વવર્તી રવિના પ્રતાપે,
પ્રયત્ન શું મજજનના કરે છે ! જ્યાં ક્ષેત્રની પાલક બાલિકાના,
ઉલેલ ગીતે સુણતાં થિરાંગ; માર્ગ મૃગેના યૂથનેય પાંથ,
માની રહ્યા લેપ્યની મૃત્તિકાના. આસ્ક ધ સીધી, બહુ પુષ-પત્ર
શાખા વિટેલી તરુપંક્તિ ય; છત્રશ્રી ધાનંતી મયૂરપત્ર,
ભાખે જ દેશાધિપતિત્વ અત્રે.
સુમાનંદની ટીકા ૪૯. જે કોશલ દેશમાં નદીકિનારે આવેલા વૃક્ષના પ્રતિબિંબ જલમાં પડે છે તેને અંગે કવિ ઉઝેક્ષા કરે છેઃ ઊંચે આવેલા સૂર્યના તાપથી તે વૃક્ષે જાણે સ્નાન કરવાના પ્રયત્નો કરી રહ્યા હેયની ! આ ઉપરથી ત્યાંના નદીકિનારાનું સૃષ્ટિસૌંદર્ય વ્યક્ત કર્યું છે.
૫૦. જે દેશમાં, ક્ષેત્રની રખેવાળ બાલિકાઓના ઉદ્દામ સ્વરે-મુક્તકંઠે ગવાતા ગીતે શ્રવણ કરતાં જેના અંગ નિશ્ચલ થઈ ગયા છે, એવા માર્ગે આવેલા મૃમલાઓના જૂથને પથિકજને લેમય બનેલા હોય એમ માની રહ્યા છે. અત્રે ખેડૂત-બાલિકા જેવીનું પણ સંગીત જેવી લલિત કલામાં કેવું પ્રાવીણ્ય છે તે સૂચવ્યું છે.
- ૫૧. થડ સુધી સરલ-સીધી, બહુ પુષ્પ-પત્ર-શાખાના વલયથી વિંટાયલી, અને મયૂરપત્ર ડે છત્રની શોભા ધારણ કરતી, એવી વૃક્ષશ્રેણી, જે દેશનું, સર્વ દેશમાં જાણે અધિપતિપણું પ્રકાશી રહી છે.-ઉબેક્ષા. વૃક્ષોની છત્ર-આકાર લેગ્ય રીતે ઘટાળે છે.