________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૬૪]
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ કરે તથા જય બોલે છે તેઓ તે મહાપુરુષના કરવાવાળી છે અને દરેક પ્રકારે આત્મવિકાસમાં સેવક અથવા ઉપાસક નથી કહેવાતા. તેઓ પણ તે સહાયક છે તેથી પરમ ધર્મ છે અને સેવાધર્મનું પૂજ્ય વ્યક્તિના ઉપહાસ કરવા-કરાવવાવાળા જ પ્રધાન અંગ છે. જે ધર્મના અનુષ્ઠાનથી આપણને હોય છે અથવા એમ કહેવું પડશે કે તેઓ પિતાને કંઈ પણ આત્મલાભ ન થાય તે તે વાસ્તવમાં તે આચરણથી જડ મશીનની માફક સ્વાધીન નથી. ધર્મ જ નથી. અને એવા પરાધીનોનો કોઈ ધર્મ નથી હોતો. સેવા
તેના સિવાય અનાદિકાલથી આપણે નિર્બળ, ધર્મને માટે રવેચ્છાપૂર્વક કાર્ય કરવું આવશ્યક છે, કારણ કે સ્વપરહિત સાધનની દષ્ટિથી સ્વેચ્છાપૂર્વક
અસહાય, દીન, દુઃખિત, પીડિત, પતિત, માગ ચૂત અને
અજ્ઞ જેવી અવસ્થામાં જ અધિકતર રહ્યા છીએ પિતાનું કર્તવ્ય સમજીને જે નિષ્કામ કર્મ અથવા
અને તે અવસ્થાઓમાં આપણે બીજાની ખૂબ સેવાઓ કર્મસાગ કરવામાં આવે છે તે સાચે સેવાધર્મ છે.
લીધી છે તથા સેવા-સહાયતાની પ્રાપ્તિને માટે પૂજ્ય મહાત્માઓની સેવાને માટે ગરીબો, નિરંતર ભાવનાઓ પણ કરી છે અને તેથી તે દીન, દુખતે, પીડિત, પતિત, અસહાય, અસમર્થો, અવસ્થામાં પડેલ અને દીન-દુ:ખી પ્રાણીઓની અો અને પદભ્રોની સેવા અનિવાર્ય છે. તે સેવાનું સેવા કરવી તે આપણું પરમ કર્તવ્ય છે, તેના પ્રધાન અંગ છે, તેના વિના તે બનતી જ નથી ત્યારે પાલન માટે આપણે આપણી શક્તિને જરા પણ એ નથી કહી શકાતું અને ન કહેવું પણ ઉચિત છુપાવવી ન જોઈએ. તેમાંથી જીવ ચોર અને છે કે “નાના અસમર્થોની સેવામાં શું ફાયદો છે?' આનાકાની કરવા જેવી કોઈ પણ વાત ન થવી તે સેવા તે અહંકારાદિ દે દૂર કરીને આત્માને જોઈએ. તેને યથાશક્તિ કર્તવ્યનું પાલન કહે છે. ઉચ્ચ બનાવે છે. તે તળુણલબ્ધિના ઉદ્દેશને પૂરા [ ઉરિત “ અનેકાંત”] ( ચાલુ )
સાચા ત્યાગી અને નિસ્પૃહી ભક્ત બને લોકે કહે છે કે ભજનમાં ચિત્ત નથી એટતું, એકાગ્રતા નથી થતી. એકાગ્રતા તે કયાંથી થાય ? કૃપણ છરરૂપી વાનર, જગતનાં પદાર્થો મૂઠીમાંથી તે છેડતો નથી ને પાછો એની એ જ મૂઠીમાં રામને પણ લેવા ઇચ્છે છે ! રામ એવો ભેળા નથી કે એમ છેતરાય. રામ તે એને જ મળે છે કે જે હનુમાનની પેઠે હીરાના હારને ફેકી કહે છે કે “ જેમાં રામ નથી એવા આ ઈનામને હું શું કરું ?” પ્રભુને ભજતાં ભજતાં નિર્લજજ ચિત મકાનમાં, ખાવાપીવામાં, માલમત્તામાં ને માનાપમાનમાં ભમે છે. જ્યાં સુધી પદાર્થમાં સત્ય દષ્ટિ છે, અને એમાં ચિત રમી રહ્યું છે ત્યાં સુધી ગમે તેટલું ભાથું ફેડશો તો પણ એ પદાથી પ્રાપ્ત થવાના નથી. અને કદાપિ પ્રાપ્ત થશે તે પણ સુખદાયી નહિ નિવડે. તમારા ચિત્તમાં જે પ્રભુનું મંદિર સ્થાપિત થાય તે પછી એવી કઈ આશા છે કે જે સ્વત: જ ફલિભૂત ન થાય ?
–સ્વામી રામતીર્થ
For Private And Personal Use Only
