Atmanand Prakash Pustak 037 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

શ્રી શ્રુતજ્ઞાન
[ ૧૫૩] ન્યપણે અનંતગુણ વિશુધ્ધિપણું જેમ ગયું હતું અજ્યસમયની વિશુદ્ધિ અનન્તગુણ સમજવી. તે પ્રમાણે ગણવાનું નથી, પરંતુ અપૂર્વકરણના અનિવૃત્તિકરણને અન્તર્મુહર્ત પ્રમાણુ કાળ છે પ્રથમ સમયમાં જે જઘન્યવિશુધ્ધિ છે તેના કરતાં અને એ અન્તર્મુહના જેટલો સમય તેટલા જ પ્રથમ સમયની જ ઉત્કૃષ્ટ વિશુદ્ધિ અનંતગુણ છે, અધ્યવસાયના સ્થાનકો છે. યથાપ્રવૃત્તકરણ તથા પ્રથમ સમયની ઉત્કૃષ્ટ વિશુદ્ધિ કરતાં બીજા સમયની અનિવૃત્તિકરણના પ્રતિસમયગત અધ્યવસાયને જઘન્યવિશુધ્ધ અનંતગણુ છે, બીજા સમયની આકાર વિષમચતુરસ્ત્ર છે, જયારે અનિવૃત્તિકરણના જઘન્યવિશુદ્ધિ કરતાં બીજા સમયની ઉત્કૃષ્ટ અધ્યવસાયને આકાર મુક્તાવલીને સરખો જ્ઞાની વિશુધ્ધિ અનન્તગુણ છે, બીજા સમયની ઉત્કૃષ્ટ ભગવંતોએ જણાવ્યો છે. આ પ્રમાણે અધ્યવસાવિશુધ્ધ કરતાં ત્રીજા સમયની જઘન્યવિશુધ્ધિ માં “નિવૃત્તિ” ફારફેર નથી માટે જ તેનું નામ અનન્તગુણ છે, ત્રીજા સમયની જઘન્યવિશુધ્ધ “ અનિવૃત્તિકરણ' કહેવાય છે. અથવા નિવૃત્તિ કરતાં ત્રીજા સમયના ઉત્કૃષ્ટ વિશુધ્ધ અનન્તગુણ એટલે પાછું હઠવું અને અનિવૃત્તિ એટલે પાછું છે. એ પ્રમાણુ યાવત્ અપૂવકરણના અન્તિમ સમય હઠવાપણું જેમાં નથી, એટલે કે જે અધ્યવસાયે, સુધી વિશુદ્ધિનું જઘન્ય- ઉત્કૃષ્ટપણું સ્વયં વિચારી સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરાવ્યા સિવાય કોઈપણ કાળે લવું. અધ્યવસાયનું વિષમસમચતુરપણું, પ્રતિ- પાછા હઠતા નથી, તેથી પણ “અનિવૃત્તિકરણ” સમય અધ્યવસાયાની સંખ્યામાં વિશેષાધિકપણું કહેવાય છે. અપૂર્વકરણવડે પ્રસ્થિભેદ કયા બાદ ઇત્યાદિ યથાપ્રવૃત્તિમાં જે પ્રમાણે કહેલ છે તે અનિવૃત્તિકરણમાં આવેલો આત્મા અવશ્ય પ્રમાણે સમજી લેવું.
સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરે છે. અપૂર્વકરણમાં થયેલો અનિવૃત્તિકરણ
ગ્રથિભેદ એ એક અતિશય મહત્ત્વભર્યું કાર્ય નિવૃત્તિ” એટલે ફારફેર અને અનિવૃત્તિ
છે, અને એવું મહાન કાર્ય થયા બાદ સમ્યએટલે ફાફરને અભાવ, એટલે કે યથાપ્રવૃત્ત
ફત્વની પ્રાપ્તિ થાય તે અગાઉ અનિવૃત્તિકરણ એ અને અપૂર્વકરણમાં જેમ એક સમયમાં યુગપટ્ટ
આત્મા માટે વિશ્રાન્તિસ્થળ છે. યથાપ્રવૃત્ત, દાખલ થએલાઓનાં અધ્યવસાયમાં પણ તીવ્ર
અપૂર્વ અને અનિવૃત્તિ એ ત્રણે કરણની પ્રાપ્તિ મન્દપણાની અપેક્ષાએ ફારફર જણાવવામાં આવતા એક સમયમાં અસંખ્ય લાકાકાશ જેટલા અધ્ય
કમસર જ હોય છે, જે માટે કહ્યું છે કેવસાય સ્થાનકો જણાવ્યા છે તે પ્રમાણે અહિં રા iાતા પઢi, ifક સમggiાં મરે વીરા સમજવાનું નથી. આ અનિવૃત્તિકરણમાં દરેક નિશદિપ પુW, સમતપુરા લીવે | ૨ સમયે એક જ અધ્યવસાય હાય છે. ભૂતકાળમાં
ભાવાર્થ –“ગ્રન્થિસ્થાન સુધી પહેલું યથા. એ અનિવૃત્તિકરણના પ્રથમ સમયમાં જે એક બે કે તેથી વધુ જવા દાખલ થયા હતા. ભવિષ્યમાં પ્રવૃત્તકરણ હોય છે, ગ્રન્થિ ભેદતા એવા ભવ્યજીવને જે છ દાખલ થશે અને વર્તમાનમાં જે જીવો બીજું અપૂર્વકરણ હોય છે, તથા જેણે સમ્યકૃત્વ ગુણ હોય છે તે દરેકના અધ્યવસાયની વિશુદ્ધિ એક
સન્મુખ કર્યો છે એટલે કે જેઓ થોડા વખતમાં સરખી જ હોય છે. ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાન
જરૂર સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરશે એવા જીને અનિવૃત્તિ
રે એ ત્રણે કાલમાં પ્રત્યેક સમયે એક જ અવ્યવસાય નામનું ત્રીજું કરણ હોય છે.” હોય છે. પ્રથમ સમય કરતાં બીજા સમયના અન્તર્મહત જેટલા સ્થિતિવાળા આ અનિઅધ્યવસાયની વિશુધ્ધિ અનંતગણું, બીજા સમય વૃત્તિકરણના જેટલા સમયે થાય તેટલા જ તેના કરતાં ત્રીજા સમયની વિશુદ્ધ અનંતગુણ, એ અધ્યવસાય જાણવા; કારણ કે પ્રત્યેક સમયે એક પ્રમાણે યાવત અનિવૃત્તિના ઉપાત્ય સમયથી એક જ અધ્યવસાય હોય છે, અને તેવા અધ્યવસાય