Atmanand Prakash Pustak 036 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

જૈન સમાજ સાથે
NIU)
મારો પરિચય
:
સંબંધ ગામડામાં રહેવાથી જ બંધાઈ શકે છે. જે ગામડામાં રહે છે તે ઋતુના પરિવર્તન ખુલી હવા, ખુલે તડકા, ટાઢ, તાપ અને વરસાદ, ભવ્ય આકાશ અને પંખીઓને કલરવ અનુભવી શકે છે. જેને ખેતી કરવી હોય છે તે આકાશ સામે મીટ માંડીને બેસે છે અને રાત્રિના તારા અને દિવસના સૂર્યપ્રકાશ સાથે એકરૂપ બની જીવન વહન કરે છે. આત્મરક્ષક વૃત્તિ કેળવવા માટે પણ ખેતી ખૂબ આવશ્યક છે, કારણ કે બેતને કુદરતનાં તેમ જ પશુપક્ષીઓનાં અનેક આક્રમણ સામે સતત ઝુંઝવાનું હોય છે. આ રીતે જ હું કહું છું કે ક્ષત્રિય અને ક્ષત્રિય(ખેડુત)માં હું બહુ ભેદ જેતે નથી આત્મરક્ષક વૃત્તિ હંમેશાં ગામડાના ખેડૂતોએ જ બતાવી છે. શિવાજીએ અને બારડોલીના ખેડૂતો એ આ વાત પુરવાર કરી છે. જ્યારે You shall yield તારે નમવું જ પડશે એ સત્તાધારીને હુકમ નીકળે છે ત્યારે I shall neither break nor bend એ જવાબ ખેડૂત જ વાળી શકે છે.
આ વિશ્વમાં અહિંસા સમાન બીજે ધર્મ નથી, એ તે તમે અને હું બનને માનીએ છીએ. એમ છતાં આ દેહે-આ જીવનમાં કેઈપણ મનુષ્યથી અહિંસા સંપૂર્ણપણે અખત્યાર કરવાનું બની શકયું જ નથી અને બને તેમ પણ નથી. આપણા જીવનને ઉદ્દેશ આપણી ચાલુ પ્રવૃત્તિઓમાંથી હિંસાને બને તેટલી ઓછી કરવાનો જ રહી શકે. એટલે જ્યાં સુધી સંસારપ્રવૃત્તિઓ ચાલ્યા કરે છે ત્યાંસુધી અહિંસાધમીઓએ અહિંસાના પ્રાગ ચાલુ રાખવા જ રહ્યા. આ જ રીતે ખેતીની અંદર પણ આપણે અહિંસાની કેટલી શક્યતા છે તે જોવું જ જોઈએ, કારણ કે ખેતીને જેટલી અહિંસક બનાવી શકશે તેટલી પ્રમાણમાં આખું જગત અહિંસક બનવાનું છે. બહારના જીવનમાં અહિંસાની ગમે તેટલી વાત કરો પણ જેના વિના જગતને ઘડીભર ચાલતું નથી તે અજપાજંક ખેતીને વિશદ ન બનાવો ત્યસુધી અહિંસાધમ આપણા જીવનના મૂળને પી શકતો નથી. સંન્યાસી સર્વ પ્રવૃતિઓથી દૂર રહીને પોતે મોટો આહંસક હોવાને ભલે દાવો કરે પણ એ દાવાની મને બહુ કીંમત નથી. અહિંસાધર્મ જીવતે જગતો વિશ્વધર્મ છે અને તેની પૂર્ણતાને આપણે કદી પહોંચી શક્યા નથી. એ અહિંસાધર્મનો અમલ આપણે હિંસક ગણાતી પ્રવૃત્તિઓથી દૂર જ રહીને અને એમ છતાં પણ તે પ્રવૃત્તિનાં ફળને લાભ લઈને કદી કરાવી શકતા જ નથી. આપણો ધર્મ સંસારસ્થિતિ માટે અનિવાર્ય પ્રવૃત્તિઓમાંથી હિંસાના તત્વને બને તેટલું નાબુદ કરવામાં રહેલું છે. આ બાબત તરફ ન ભાઈઓનું ખાસ ધ્યાન ખેંચું છું.
આ રીતે વિચારતાં તે આર્થિક, સામાજિક, રાજકીય, બૌધિક, આરોગ્યની કે છેવટે મેશની દષ્ટિએ પણ જૈન સમાજે જમીન સાથેનો સંબંધ કેળવવો જ જોઈએ એમ હું માનું છું. અને જયાં સુધી જેને તેમ ન કરે ત્યાં સુધી જેનોની પ્રતિષ્ઠા સ્થિર ભૂમિ ઉપર નથી એમ હું જણાવું છું.
જૈન સમાજ સાથે મને બહુ ફરકે વિરતણું સંબંધ નથી. મને પરિચય છે ઝાડપાન, પશુ અને પંખીઓ સાથે અને જેમની સેવાને હું સદા લાભ ઉઠાવી રહ્યો છું તેમાંના