________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ઢી વા નીપા નું
પ્રકાશ
૨ હું સ્ય
r
વધુ ને વધુ દૃઢ થઈ, એ રસ્તે ચાલી આત્મદર્શનમાં નિમગ્ન થષ્ણુ અને પ્રાણીમાત્રની સેવા કરી તેમને શુદ્ધ માર્ગે વાળવા પ્રયત્ન કરીશુ
હરેક દીવાળીએ આપણે આપણી પ્રતિજ્ઞાનું ચેક્કસાઈથી ખારીક અવલેાકન કરી, આપણે આત્મવિકાસના માર્ગે કેટલા આગળ વધ્યા છીએ તેની ખાત્રી કરી, વધુ આગળ વધવા પ્રયત્ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરવી જોઇએ, આત્મવિકાસના માર્ગમાં વધુ આગળ વધવા સ્થિતા મુમુક્ષુએ ક્રાણુ છું ? કયાંથી આવ્યો છું ? કયાં જવાને છુ? મેં અદ્યાવિધ શું કર્યું છે અને મારે શું કરવું જરૂરી છે ? વગેરે પ્રશ્નો પૂછી યથાર્થ આત્મસ્વરૂપ વિચારવુ જોઇએ. દીવાળી પર્વ તા આત્મિક વિકાસની દીવાળી છે-તેનુ પર્વ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી ગૌતમસ્વામી
જૈન સમાજ દીવાળી પર્વનું સાચુ` મહાત્મ્ય જીવનમાં ઉતારે એ જરૂરી છે. પ્રભુને નિર્વાણુસમય નજીકમાં હતેા છતાંયે પોતાના પરમ ભક્તપ્રય શિષ્યને પ્રભુએ અન્યત્ર ઉપદેશ દેવા મેાકલ્યા અને ઉપદેશ આપીને પાછા વળતાં જ્યારે એ શિષ્યરત્ને પ્રભુના નિર્વાણુના સમાચાર સાંભળ્યા ત્યારે પ્રથમ તેા તેમણે એ વાત સાચી ન માની. જ્યારે ચેાક્કસ સમાચાર મળ્યા ત્યારે તેમને પારવાર દુઃખ પણ થયું અને વ્યાકુલ થઈ કહ્યુ` કે
'દ
'कस्यांह्निपीठे प्रगतः पदार्थान् पुनः पुनः प्रश्नपदीकरोमि । कं वा भदंतेति वदामि को वा, मां गौतमेत्याप्तगिराथ वक्ता ॥
ત્યાર પછી શાક પણ કર્યાં. આખરમાં વીર વીર કરતાં યાદ આવ્યું કે વીતરાગ તે સ્નેહ રહિત હાય છે. રાગ અને દ્વેષથી પર હોય છે, મે' જ અપરાધ કર્યાં છે. આ રાગ મને ન શોભે. આખરે રાગનુ બંધન છેડયું. કે કેવલજ્ઞાન પ્રગટયું. આ વસ્તુને જણાવતાં કહેવાયું છે કે——
मुखमग्गपवण्णाणं, सिणेहो वजसिंखला ।
શ્રી લીવંતદ્ નાનો, નોયમો ન વહી ॥'
એટલે આ પ્રસ`ગ પણ આપણને એ જ ઉપદેશ આપે છે કે રાગ અને દ્વેષ છેડે!. શ્રીગૌતમસ્વામી સંપૂર્ણ દ્વાદશાંગીના જાણકાર, શ્રુતકેવલી પ્રભુશ્રી મહાવીરના પરમ ભક્ત, પ્રથમ શિષ્યરત્ન આ અધું ખરું; પરંતુ રાગની શૃંખલાથી બંધાયેલા હોવાથી આવા ઉત્તમ મહાપુરુષને પણ પ્રભુ જીવતાં જીવતાં કેવલજ્ઞાન ન થયું તે ન જ થયું. આખરમાં પ્રભુના નિર્વાણ પછી જ્યારે રાગની શૃંખલા તૂટી ત્યરે જ કેવલજ્ઞાન પ્રગટયું અર્થાત્ રાગ અને દ્વેષ ! કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં બાધક જ છે, એટલે આ દિવાળી પર્વ અને બેસતું વર્ષ : આ દિવસે। આપણને જોરશેારથી ઉપદેશ આપે છે કે રાગ અને દ્વેષથી રહિત થશે। ત્યારે જ સાચું આત્મકલ્યાણ થવાનું છે. શ્રી જિનવરેન્દ્ર દેવની દ્રવ્ય અને ભાવથી પૂજા કરી, સામાયિક. કે પ્રતિક્રમણ કરા, દાન, શિયલ, તપ અને ભાષના આ ચતુર્વિધ ધર્માં પાલા, દેશવિરતિ કે સવિરતિ અને, તીથ યાત્રા કરો કે ધ્યાન કરા, આ બધાં સાધનાનું શુદ્ધિથી પાલન કરે, પણ રાગ અને દ્વેષ છેડે એ માટે જ આ સાધતા છે, એ યાદ રાખવું જોઇએ. ઉપર્યુક્ત સાધતે
For Private And Personal Use Only
