Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

ધર્મ–જીવનના માર્ગમાં રહેલા વિના.
૧૮૯ તપનું માહાસ્ય વાંચવામાં આવે કે તુ જ એક ', ઉં પદ સ, આદિ કરવા મંડી પડે છે. વળી રોડા દીવસ પછી વૃ! મહીમા સ ભળ્યો એટલે અનેક પ્રકારનાં વૃત આદર છે. અમુક કાળ પછી કા ઈન. મુખે ચાર સદ્ધએની વાત જાણવામાં આવે એટલે જાણેક પ્રકાએ સાધવા વળગી પડે છે, એ પ્રકારે પોતાનો અધિકાર, આંત, આદિ સમજયા વિના જે કાળે જ આવેગ : ભાવ હૃદયમાં ઉલટ તે તે વખતે ગમે તેવું તેનું આચરણ આરંભી દે છે. પરંતુ એક સાધનને સમજણ પૂર્વક ગ્રહી સાગા પગ ઉતારતા નથી. માનવ જીવનમાં ઘર ના સંચય આ પ્રકારે અધીરાઈ પૂર્વક ભાવાવેશથી આરંભેલા સાધનોથી બનતા નથી. શા સ્ત્રો અને અનુભવ એ સ બંધમાં એમ કહે છે કે જેમ કીડી પતાના રાફડે શ ણ ધુળ ભેગી કરીને ચણે છે, તેમ મનુષ્ય પણ પિતાનું ધમ–મય ચાર ધીરે ધીરે ગુણ-સંચય અને દેશના પરિત્યાગ વડે કરે છે. ધીમે ધીમે પ્રયત્ન પૂવક અતિ આયાસથી, ઘણા કાળના અથાસથી ઘર કરી જ લા દોષેનું સંશોધન કરી, તેનો પરિત્યાગ કરી, તે
સ્થાને સદગુણનું ઉપાર્જન કરવું જોઈએ. જે માણસે જ તલપાપડતા, અધિરાઈ, ક્ષણિક ભાવના ઉભરે છે ત્યાં સ્થાયી ફળ કશું પડતું નથી. નવા પ્રયત્નનું પરિણામ હમેશા નિરાશા, ખાલી, અને દુબળતામાં જ આવે છે. ધર્મ–સાધન તેવા પ્રયત્ન વડે કદી થતું નથી. ધર્મના માર્ગ માં આગળ વધેલા અનુભવીઓની એવી સલાહ છે કે કોઈપણ સાધન-પથનું અવલ બન કરીને ઘણે કાળ તેનું ધૈર્યપૂર્વક પરિપાલન કરવું જોઈએ. શુભ સંકટ, પૂર્વક કોઈ ઉત્તમ સાયનમાં હાથ નાખ્યા પછી તેમાં લાગ્યા રહેવું જોઈએ. જેના અંતરમાં આવેગનું પ્રાધાન્ય અધિક પ્રમાણમાં છે, તે કોઈ પણ આચાર વિચાર કે સાધનમાં સ્થિર રહી શકતો નથી. એકપણ કાર્ય સફળતાની દીશામાં થોડી ઘણી ગતિ કરે તે પહેલા બીજા નવા પ્રસ્તાવ ખડે થાય છે, અને તેની ભાવ–મયતા તેને તે પ્રસ્તાવ ભણું ખેંચી જાય છે. આજે અમુક કાર્ય અગર સાધન સામગ્રી પોતાના અને પારકાના કલ્યાણ માટે ચગ્ય ભાસી અને તે પ્રમાણે કરવા લાગી ગયા, કાલે તે બધુ જુનું, નિરસ, સારહીન અને કંટાળાભરેલું જણાવા માંડે છે. વળી બીજે કાંઈક આકર્ષક પ્રસ્તાવ રસીક. સારપૂર્ણ, આનંદપ્રદ ભાસે છે. તેમાં થોડા દિવસ દીલેજાનીથી લાગી પડાય છે, અને થોડા કાળ પછી તેનું પણ તેવું જ નિર્માણ બની આવે છે.
આવી પ્રકૃતિ આપણને અને તે વિનકારક અને વિપત્તિમાં લઈ જનાર થઈ પડે છે. એક મહાન ઉદેશને અંતરમાં ધારણ કરી, તેને સિદ્ધ કરવા માટે દીર્વકાળ તેના ઉપર આમ શક્તિ પ્રયા કરી તેને સફલ કરવા આ૫ણું ચારિત્ર્યમાં દઢતા અને સાર પૂર્ણતા આવે છે. જેઓ આવેગના જોસથી ક્ષણમાં આ દિશામાં અને ક્ષણમાં પેલી દીશામાં ઘસડાયા કરે છે, તેમના ચારિત્ર્યમાં કશું બળ કે પ્રભાવ ઉત્પન્ન થતા નથી. આવી ભાવમય પ્રકૃતિવાળા મનુષ્ય પોતાને અને પારકાને લાભ કરતા