________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્ય.
૧૯૫ કહી શકે તેમ નથી કે અમુક મનુષ્ય ઉપર કદિપણ કઈ સંકટ નહિ આવે અથવા તે હમેશાં આનંદમાં જ રહેશે. સંપત્તિ, સંતતિ તથા ભેગોપભેગની પુરેપુરી સામગ્રી હોવા છતાં પણ પ્રત્યેક મનુષ્યને માટે કોઈને કોઈ નવી ચીંતા, આવશ્યક્તા તથા આપત્તિ નિર્માયેલી જ હોય છે. સંસારની નાર વસ્તુઓ મેળવીને જે મનુષ્ય અજ્ઞાનવશાત્ એમ આશા રાખે છે કે તેને તેનાથી સ્થાયી સુખ મળશે, અથવા તે વસ્તુઓ તેના ઉપર આવનારી આપત્તિઓ ટાળવામાં હમેશાં સમર્થ થશે તેને વારંવાર દુ:ખી અને નિરાશ થવાના પ્રસંગો આવે છે. મનુષ્ય પોતાના જીવનમાં જે શત્રુઓની વિરૂદ્ધ સંગ્રામ કરીને વિજયસુખ મેળવવા ચાહે છે તે ઘણાજ પ્રચંડ, ભયંકર તથા વિકટ છે. તેઓ હરેક વખતે આક્રમણ કરવા માટે તૈયાર પણ રહે છે. પિતાની જાતને સુખી તથા શક્તિસંપન્ન જોઈને એવો કદિપણ વિશ્વાસ ન રાખો જોઈએ કે શત્રુઓ આપણી ઉપર કદિપણ આક્રમણ નહિ કરે. આ પરિવર્તનશીલ સંસારમાં સઘળી વસ્તુઓમાં તેમજ અવસ્થાઓમાં પરિવર્તન થયાંજ કરે છે. સુખી અને બુદ્ધિમાન મનુષ્ય ઉપર એકાએક સંકટ ક્યારે આવી પડશે તે જાણી શકાતું નથી. વર્ષાઋતુમાં કેટલીક વખત આકાશમંડળ અત્યંત નિર્મળ અને મેઘ રહિત જોવામાં આવે છે, પરંતુ તેટલા ઉપરથી કોઈપણ એમ નિશ્ચય પૂર્વક નથી જણાવી શકતું કે અમુક સમય સુધી કોઈ પણ સ્થળે પાણીનું એક ટીપું પણ નહિ વરસે. અકસ્માત્ આકાશની એ નિરભ્રતા નષ્ટ થઈને ચોતરફ ઘનઘેર ઘટા છાઈ રહે છે વીજળી સિવાય બીજું કાંઈ થાંય જોવામાં આવતું નથી અને તે સાથેજ મૂસળધાર વૃષ્ટિ થવા લાગે છે. આપણું આ માનુષી પ્રપંચરૂપ અન્તરિક્ષની દશા પણ એવીજ છે. તેની અંદર અમુક સમય પર્યત સંકટનું વાદળું ન જેવામાં આવે તો તે ઉપરથી એમ માની લેવું તે ભૂલ છે કે તેની અંદર સુખનાં કિરણે હમેશાં પથરાયેલાંજ રહેશે. કોણ કહી શકે તેમ છે કે દુ:ખનું વાદળું બીજી જ ક્ષણે સંકટરૂપી જળની મૂસળધાર વૃષ્ટિ નહિ કરે.
જયારે એ વાત નિશ્ચિત છે કે મનુષ્ય જીવનમાં સંકટનું આવવું સ્વાભાવિક છે, ત્યારે એ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થાય છે કે એવા સંકટ સમયે શું કરવું જોઈએ? શું કર્તવ્ય-વિમૂઢ બનીને દુઃખી અને ઉદાસીન ભાવથી આપણાં કલ્યાણને માર્ગ તજી દેવો જોઈએ ? કદિ નહિ. જો આપણે એમ કહીએ તે પછી “મનુષ્ય” ની પુરૂષા. થતા કયારે સિદ્ધ થશે? એવા સંકટના પંજામાંથી જીવ બચાવવા માટે જ્યાં સુધી પૈયને આશ્રય નહિ લેવામાં આવે ત્યાં સુધી વિપત્તિ આપણને દુઃખ આપીને નષ્ટ કરશે એટલું જ નહિ પણ તે આપણને હેરાન કરવા માટે પણ હમેશાં તૈયાર રહેશે. જે મનુષ્ય એમ ઈચ્છે છે કે તે પિતાનું કર્તા-કર્મ સારી રીતે કર્યા કરે તેનું કાર્ય ધ વગર ચાલી જ શકતું નથી. વિપદાર્ણવ એળંગવા માટે પૈર્ય સિવાય
For Private And Personal Use Only
