________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. સ્વયમેવ તેની નકલ કરવાની ઈચ્છા કરવા લાગે છે. કેઈ સમર્થ વકીલ, બેરીસ્ટર, ડટર, એજીનીયર, આદિને જોઈને તેની સમાન જીવન વ્યતીત કરવાની ઈચ્છા સેંકડે વિદ્યાથીઓના મનમાં સ્વયમેવ ઉન્ન થયા કરે છે. કોઈ વક્તા અથવા ઉપદેશકની વકતૃતા સાંભળીને કઈ કવિની કવિતા વાંચીને અને કોઈ લેખકને ગ્રન્થ જોઈને આપણા મનમાં વક્તા, કવિ અને ગ્રન્થકાર બનવાની ઈચ્છા ઉપન્ન થાય તો તે આશ્ચર્યની વાત નથી. સારાંશ એ છે કે જ્યાં જ્યાં આપણે જોઈએ છીએ ત્યાં ત્યાં આપણું મન આકષાય છે અને અન્ય લોકોની સફળતા જોઈને લલચાવા લાગે છે. આ વર્ણન કાલ્પનિક નથી. પ્રાયે કરીને સર્વ વિદ્યાથીઓ તેમજ મોટી ઉમ્મરના કોઈ મનુષ્ય પણ આ માનસિક ચંચલતાના વિષયમાં સ્વાનુભવથી ગવાહી આપી શકે છે. એક વખત વિદ્યાથી પોતાનાં મનમાં કહે છે કે હું કોઈ કૅલેજમાં અધ્યાપકનું કામ કરીને મારા દેશના યુવકને ઉપયોગી શિક્ષા આપીશ. બીજીવાર તે એમ કહે છે કે હું મારા દેશની આર્થિક સ્થિતિમાં સુધારો કરીને સર્વ લોકોને સંપત્તિમાન અને સુખી બનાવવાનો યત્ન કરીશ. પરંતુ જે મનુષ્ય આ જમાનામાં રહીને ધ્યાનપૂર્વક પિતાની ઉન્નતિના ઉપાયને વિચાર કરશે તેને એ વાતનું અવશ્ય ભાન થશે કે અનેક ઉદ્દેશ એક સાથે પૂર્ણ થાય તે વાત અસંભવિત છે.
આજકાલ જીવન કલહની તીવ્રતા ઘણી જ વધી ગઈ છે અને આપણે જે તે વસ્તુની પાછળ આપણા મનને ભટકવા દેશું તે અંતમાં નુકશાન સહન કરવું પડશે. જે આપણે આપણું એક મનને અનેક કાર્યોમાં એક સાથે રેકશું તો અને ભ્રષ્ટ તતે ભ્રષ્ટની કહેવત ચરિતાર્થ થયા વિના રહેશે નહિ, આ જમાને ખાસ યાને વિશેષ કામ કરનારને છે, સાધારણ માણસનો નથી. જે મનુષ્ય કેઈ એક કાર્ય હાથમાં લઈને એકાગ્ર ચિત્તથી તે પુરૂં કરે છે તે આ જીવન-સંગ્રામમાં વિજય પ્રાપ્તિને અધિકારી બની શકે છે. વિચાર કરવા જેવી વાત છે કે જે મનુષ્યનાં તન, મન, ધન પ્રત્યેક સમયે ઉન્ન થનારી અનેક ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરવામાં લાગી રહે છે તે મનુષ્યની કાર્યસિદ્ધિમાં, તથા એક બીજા મનુષ્યની એક માત્ર નિશ્ચિત ઈરછા પૂર્ણ થવામાં, કેટલે તફાવત રહેલો છે ? કહેવાનો મતલબ એ છે કે જે આપણે સફળતા પૂર્વક આપણું જીવન વ્યતીત કરવા ઈચ્છતા હોઈએ તો આપણે એ વાતને નિશ્ચય કરી લેવો જોઈએ કે આ સંસારમાં આપણે વિશેષ ઉદ્દેશ કર્યો છે? એ ઉદેશ એક વખત નિશ્ચિત થઈ ગયા પછી તેના ઉપર સર્વદા આરૂઢ રહેવું જોઈએ તેનેજ હમેશાં વળગી રહેવું જોઈએ.
આપણા દેશની વર્તમાન દશા અનુસાર એવા એટલાં બધાં સારાં સારાં કાર્યો છે કે જે ઉદેશના વિષયમાં સાવધાન રહેવાથી સરળતા પૂર્વક કરી શકાય છે એ સંદેહ વગરની વાત છે કે શિક્ષા દ્વારા પિતાના દેશબંધુઓને શિક્ષિત કરી શકે છે,
For Private And Personal Use Only
