________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્વનના વિષ્ણુદ્ધિમય વાતાવરણા.
સાકર જેમ સ્વભાવથીજ મિષ્ટ હાય છે તેમ કેટલાક સ્થાના સ્વભાવથીજ સાત્વિક હાય છે. જેમ સાકર સાથે મેળવેલું જળ કાંઇપણ વિલંબ વિના સાકરના ગુણુને મેળવી લે છે; તેમ મનુષ્યે પણ સ્થાન સંબંધી પ્રકૃતિને તત્કાળ મેળવી શકે છે એથી ઉલટુ જેમ લેાઢાના ડટ્ટાને સાકરને સંયેાગ કશી અસર કરી શકતા નથી તેમ ત્રણે પ્રકૃતિઓના તારતમ્યને સમજનાર મનુષ્ય ઉપર કોઈ પશુ અશુભ વાતાવરણ અસર કરી શકતુ નથી.
૧૭
વીરપરમાત્મા ચંડકોશિક સર્પના તામસ પ્રધાન સ્થાનમાં ગયા તા પણુ માતાની સર્વપ્રધાન પ્રકૃતિ અવિચળ રાખી શક્યા છે એટલું જ નહિ પરંતુ તે સર્પને પણ સત્વ પ્રધાન બનાવી દીધા છે. ભાગવિલાસ સમયે પેાતાના રાજમહેલમાં આસપાસના તમામ સજોગો રાજસવૃત્તિને પોષનારા હાવાં છતાં સયમકાળે ભેગ માત્રને તજીને ચેાગી થયેલા છે. તેમજ સાત્વિકી વૃત્તિના પ્રધાનસ્થાન સમવસરણુમાંગેાસાળાના તેજોલેશ્વાના ઉપદ્રવ વખતે પણ પોતાની પ્રકૃતિ ત્રણે સ્થાનામાં અવિચલિત રાખી શક્ય! છે. ઉલટું તે દરેક સ્થાનાનુ વાતાવરણુ વિશુદ્ધ કરી શકયા છે. એ ઇતિહાસમાં મેાજુદ છે.
તીર્થંકરાની કલ્યાણક ભૂમિએ જેમકે સમેતશિખરજી, પાવાપુરી વિગેરે સ્થળામાં સત્વશુદ્ધિને પ્રભાવ રહેલા છે. કેમકે આવા સ્થાનમાં આવતાં અ ંત:કરણ ઉચ્ચ કળાએ વવા માંડે છે અને તીર્થંકર પ્રભુનાં ચરિત્રાની યાદ આપી આત્માને નૈસર્ગિક શક્તિનું ભાન કરાવે છે. તેજ પ્રમાણે મુબઇ અને કલકત્તા જેવા પ્રવૃત્તિવાળા શહેરોમાં શાંતિ અને સાત્વિકી વૃત્તિના અભાવ ષ્ટિગેાચર થાય છે. જેથી તે સ્થાનામાં મનુષ્યાની સ્વાભાવિક લાગણીઓ દબાઇ જવાથી ધર્મના સત્યપ્રધાન કાનુના સાચવી શકાતા નથી,
પરંતુ પાણીમાં કુદરતી મિષ્ટતા હાયા છતાં જેમ તેમાં લૂણુ નાખવાથી મિષ્ટતાને પરાભવ થાવ છે, તેમ વ્યકિત અને સ્થાન વચ્ચેના સંબંધનું પરિણામ છે. એક બીજાના સ્વભાવ ફરી જાય છે; તેથી ઉલટુ ભર્યા સરેાવરમાં જેમ મીઠાંને ટાલા નાંખવાથી કશી પણ અસર દેખાતી નથી તેમ જે સ્થાનમાં સ્વાભાવિક ગુણુ ઉચ્ચપણે બધાઇ ગયેલે હાય છે તે સ્થાનનું વાતાવરણ તેના સંબંધમાં આવનાર મનુષ્યથી વિકારી બનતું નથી.
For Private And Personal Use Only
સમાયલા છે કે તે
મજબુત છે કે તે
શત્રુંજયગિરિ શાશ્વત છે એમ કહેવામાં એવા અર્થ સ્થાનની અસ્તિ કાયમ રહેવા સાથે પવિત્ર અસર એવી કદી અનેક વિધી વાતાવરણમાં પણ ચલિત થવાની નથી. કેમકે : ઉત્તરાત્તર વિશુદ્ધિનું વાતાવરણ પ્રબળપણે પ્રસરતુ જતુ હોય છે. કાળ પ્રભાવે કદાચ ઓછુ
