________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણું અમુલ્ય વારસે. શ્રીમંત ગરીબના ભેદનું ભુત પેઠેલ મામલે ક્યાં? વર્ષો પછી પણ શ્રીકૃષ્ણ જેવા દેવાંશી પુરૂષદેશને ચકવતી છતાં લીખારી વેશે આવેલા સુદામાનું નામ સુણું સામે દેડે, વેશ અને અધિકારનો તફાવત સુલી જઈ ભેટી પડે અને સામાન્ય તંદુલની ભેટને પિતાની અમાપ સમૃદ્ધિથી પણ અધિક કીમતી કહે, એ વાત મારા મનમાં તાજી થઈ આવી.
મને એમ થયું કે આ પૂર્વની વાતો તે વાતેજ રહેવાનું, કારણ હાલના આપણુ ચકમાં કંઈ ઉણપ હોવા વિના તેમ ન બને. એજ આર્ય ભૂમિ તથા એજ હવા-પાણી અને પ્રકાશ છતાં જુની આર્ય સંસ્કૃતિનો લોપ થવાનું કારણ શોધવા મેં બહુએ પછાડા માર્યા. અંતે મને એ વિચાર આવ્યો કે તે વખતના શિક્ષણમાં કે શિક્ષણ પદ્ધતિમાંજ આ ગુણ હોવા જોઈએ. બળવાન અને નિરોગી મુળ વિના સુંદર વૃક્ષ કે મીઠાં -રાઉ ફલની આશા કેમ રાખી શકાય ? શિક્ષણ શામાટે?—
જેને આપણે કેળવણી કહીએ છીએ તેને અર્થ કેળવાવાને છે. કેળવણી લેવા કેળવાવા છતાં જે માણસ-માણસ ન બને તે લીધેલી કેળવણું શું કામની? મૃગ પાસે કસ્તુરી છતાં તે કસ્તુરીને શોધે, કે માથે અમુલ્ય વસાણાં લાધવા છતાં ગધેડાં ભે ચાટતાં જ રહે તેમ કેવળ ભાર વહેવાને કેળવણને જે જરૂરનો નથી, છતાં મને તો દેખાયું કે અહીં બાળકે માં મોટા ભાગે વિનય કે પૂજ્ય ભાવને અભરાઈએ ચઢાવવામાં આવ્યું હતું. ધર્મની શ્રદ્ધાને બદલે ધર્મને ઢગ મનાતે, બાળકની તેજીતું તે ઘણે અંશે નિશાન પણ નાતાં, છતી આંખે અંધ જેવાં, છતાં સાધન મુફલીસ દેખાતાં, અને કુતરાના ભરાવાનો અવાજ સાંભળતાં છુપાય જાય તેવી નબળી છાતીના વહુએ બાળકે મેં જોયાં.
આર્ય ભુમિમાં ઉછરેલી પ્રજા આટલી વિર્યહીન કેમ? એ પ્રશ્નને મને બહું ગુંચવ્યું. પણ વધુ તપાસ કરતાં સમજાયું કે તેમાં ઘણાં બાળકોને જન્મતાં પહેલાં પરણાવેલાં હતાં, કેટલાક ધર્મ કે વિવેકની ખામીથી આડે ગયા હતા, કેટલાકને ઘરની ચિંતા, કેઈને દેડાડીની પીડા અને કોઈને સાત્વીક ખોરાકને અભાવ હતે. સૌના માટે એક વાત તે એ હતી કે શિક્ષણને કમ કેવળ ને કોના ચરખા ઘડવા જેવો હતો. મનુષ્ય બનાવવા કરતાં ભાર લાધવાના–બનાવવાને વધારે કાળજી ૨ખાઈ હતી. હૃદયને તે બહુએ આઘાત થયે પરંતુ શું ઉપાય ? મારું કામ તો નિરિક્ષણ કરવાનું અને ખાસ કરીને જૈન પ્રજાને વીર પુત્ર તરીકે ચળકતી જેવાને ભાવિ પ્રજાની સ્થીતિ અવલોકવાનું હતું. એટલે નો ક્રમ રચવાની ચિંતામાં મારે રોકાઈ જવું ન પાલવ્યું અને હાલની અવદશા અવલોકીને મનને જે આઘાત થયો હિતે તેથી શાંતિ મેળવવાને યાત્રાળે જવા નીર્ણય કર્યો. શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રમાં જૈન ગુરૂકુળી–
આપણું પવિત્ર તિર્થ શ્રી સિદ્ધાચળજીના દર્શન કરવાને હું નીકળે અને
For Private And Personal Use Only
