________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનની ગુપ્ત શક્તિઓ.
૩૦૭ આવતું જુએ કે તરત જ તેને ત્યાંથી પાછું હઠાવી સંતોષ અને શાંતિ તરફ લઈ જવા યત્ન કરે. જ્યારે તમારા હૃદયમાં શાંતિદેવીનું સંપૂર્ણ સામ્રાજ્ય સ્થપાશે ત્યારે તમે નિર્ભય બની તમારા મનને તમારી કઠિનતાઓ દૂર કરવાનાં કાર્યમાં રોકી શકશો. જે બાબત ભય અને ચિંતા ગ્રસ્ત અવસ્થામાં તમને કઠિન અને અજેય લાગતી તે હવે તમને તદન સરલ અને સ્પષ્ટ જણાશે અને હવે તમને નિદોષ સન્મતિ અને સંપૂર્ણ વિચારશક્તિની સાહાટ્યથી સ્પષ્ટતઃ પ્રતીત થશે કે કઠિનતાએને દૂર કરવાનો કેટલે સરલ ઉપાય છે અને કેટલી સહેલાઈથી ઈચ્છિત ફલની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. સંભવિત છે કે કદાચ તમારે તમારા મનને વશ કરવા માટે અને તમારા હૃદયમાં શાંતિ ઉત્પન્ન કરવા માટે દિવસેના દિવસ સુધી અવિચ્છિન્ન ઉદ્યોગ કરવો પડે; પરંતુ જો તમે દઢતાપૂર્વક તમારા કાર્યમાં નિરંતર લાગ્યા રહેશે તે તમને જરૂર સફળતા મળશે. શાંતિમય સ્થિતિમાં તમને જે માર્ગ દૃષ્ટિગત થયે હોય તેમાંજ તમારે પ્રવૃત્તિશીલ રહેવું જોઈએ. જ્યારે તમે ફરી વખત તમારાં દૈનિક કાર્ય વ્યવહારમાં જોડાઓ અને તમને ચિંતા સતાવે તો તે વખતે તમારે એ વિચાર કરો કે આ માર્ગ સારો નથી, તેથી તદનુસાર પ્રવૃત્તિ કરવી એ મૂર્ખતા છે; મારે ભય અને ચિંતાના વિચારોને મારાં મનમાં બિલકુલ સ્થાન આપવું જોઈએ નહિ. જે બાબત તમને શાંતિમય સ્થિતિમાં સુઝી હેય તે અનુસાર કાર્ય કરે, ભય અને ચિંતાના વિચારે તરફ જરા પણ ન જાઓ. શાંતિને સમયે સર્વ બાબતે સ્પષ્ટતઃ સમજાય છે અને તે સમયે વિચારશક્તિ પણ નિદેવ હાય છે. એ પ્રકારે મનને સાધવાથી જે ભિન્ન ભિન્ન વિચારશક્તિઓ અત્રતત્ર ભટકયા કરતી હોય છે તે સર્વ એક બની વિચારણીય વિષય તરફ ળી શકે છે અને અનેક કઠિનતાઓને દૂર કરી શકે છે.
સંસારમાં એવું એક પણ કાર્ય નથી કે જે એકાગ્ર ચિત્ત બનીને શાંતિથી કરવાથી સિદ્ધ થઈ શકતું નથી, અને એવી એક પણ વસ્તુ નથી કે જે આત્મિક શક્તિઓને સાવધાનતા અને બુદ્ધિમત્તાથી ઉપયોગ કરવાથી પ્રાપ્ત થઈ શકતી નથી.
ત્યાં સુધી મનુષ્ય પોતાની આંતરિક અવસ્થાનો ધ્યાનપૂર્વક વિચાર કરતે નથી અને પિતાના આંતર શત્રુઓ અર્થાત્ ક્રોધાદિ કષાયો અને વાસનાઓનો પરાજ્ય કરતો નથી ત્યાં સુધી તેને વિચારશક્તિની પ્રબળતાનું બરાબર અનુમાન થઈ શકતું નથી, તેમજ બાહા અને સ્થલ પદાર્થોની સાથે મનને કેવો અવિનાભાવી સંબંધ છે અને જીવનની ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થાએ સમજવામાં અને તેનું પરિવર્તન કરવામાં વિચારમાં કેવી અને કેટલી પ્રબલ શક્તિ રહેલી છે તેનું પણ તેને યથાર્થ જ્ઞાન થઈ શકતું નથી.
For Private And Personal Use Only
