Atmanand Prakash Pustak 013 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

સૂક્તમુક્તાવળી.
૧૯૭
૪૪ જેમ ઈન્પણાં વડે અગ્નિ તૃપ્ત થતા નથી અને જળ સમૂહ વડે સમુદ્ર તૃપ્ત થતા થતા નથી, તેમ અત્યંત મેહમાં મુંઝાયેલ પ્રાણી પણ ઘણાં ધન વડે પણ વૃદ્ધિ પામતા નથી. વળી મુગ્ધ એમ પણ જાણુતા વિચારતે નથી કે સમસ્ત દ્રવ્ય-સંપદાને અહીંજ અનામત મૂકીને આત્મા તેા ( પોતે કરેલી કરણીને અનુસારે ) પરભવમાં જાય છે તે પછી હું ફ઼ાગત શા માટે ઘણાં પાપના સ ંચય કરૂ છું. આવા વિચાર કરાય તેા તેથી પણ જીવ પાપથી પાછે ઓસરી શકે. અને કંઈક સતાષ વૃત્તિને ધારી પરભવ પણ સુધારી શકે.
“ ક્રોધના ત્યાગ કરી ક્ષમાગુણ સેવા.
99
૪૫ જે ક્રોધ, પ્રકૃત્તિ બગાડવા મદિરાના મિત્ર છે, ભય ખતાવી સામાના - ળજા ફફડાવવા—અત્યંત ત્રાસ ઉપજાવવા કાળા નાગ જેવા છે, શરીરને ખાળવા અગ્નિ સમાન છે, અને જ્ઞાનાદિક ગુણુના નાશ કરવા અત્યંત વિષ વૃક્ષ સમાન છે, તેવા દુષ્ટ કધને આત્મકલ્યાણની ખરી ઈચ્છાવાળા સજ્જનાએ મૂળમાંથી જ ઉખેડી નાંખવા જોઇએ–તેની ઉપેક્ષા નજ કરવી.
૪૬ તપ અને ચારિત્રરૂપ વૃક્ષને જો શાન્ત-વૈશગ્ય-સમતારૂપ જળ વડે સિચ્યુ હાય તેા તે કલ્યાણની પર’પરારૂપ અનેક પુષ્પાથી વ્યાપ્ત બની મેાક્ષ ફળ આપે છે, પરંતુ જો એ ઉત્તમવૃક્ષ ક્રોધ–અગ્નિની આંચ પામે છે, તે તે ફળાય રહિત ખની ભસ્મીભૂત થઇ જાય છે.
૪૭ જે ક્રોધ - સંતાપને વધારે છે, વિનયને લેાપે છે, મિત્રતાને નષ્ટ કરે છે, ઉદ્વેગ ઉપજાવે છે, અસત્ય વચન મેલાવે છે, કલેશ-કલહ કરાવે છે, યશના ઉદ કરે છે, મતિ બગાડે છે, પુન્યાયના નાશ કરે છે, અને નરકાદિ નીચ ગતિ આપે છે, તે દુષ્ટ રાષ સજ્જનાએ તજવા ચેાગ્ય છે.
૪૮ વળી જે અગ્નિની જેમ ધર્મ વૃક્ષને બાળી નાંખે છે, હાથીની જેમ નીતિલતાને ઉખેડી નાંખે છે, રાહુની જેમ મનુષ્યાની કીર્તિ-કળાને કલંકિત કરે છે, વાયરાની જેમ સ્વાર્થરૂપી વાદળાંને વેરી નાંખે છે, અને તાપની જેમ તાપરૂપી આપદાને વિસ્તારે છે, એવા નિર્દય કાપ કરવા કેમ યેાગ્ય હાય ?
“ અહંકાર તજી વિનય-નમ્રતા આદરા. ’
૪૯ વિનયાદિ ઉચિત આચરણના સેવન થકી હું ભવ્યાત્મન ! તુ અતિ ક્રુગમ એવા માન પર્વત ઉપર ચઢવાનું હવે મૂકી દે. કેમકે તેમાંથી અતિ ભારે આપદારૂપી નદીએની શ્રેણિ નીકળે છે, વળી જેમાં ઉત્તમ જનેને માન્ય એવા જ્ઞાન, ઔદાર્ય, ધૈયાદિક ગુણાનું નામ પણ નથી–લવલેશ માત્ર પણ ગુણુ નથી, પરંતુ હિંસા બુદ્ધિરૂપી ધુમાડાના ગોટા વડે વ્યાપ્ત અને યાગ્ય વૃત્તિને અગમ્ય એવા ક્રોધ દાવાનળને જે ધારણ કરે છે.