________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-- * *
*
* *
*
શ્રી આત્માન પ્રકાશ. પાઠ અઘરે છે, તેની ના નથી, પણ ફળ તેવુંજ મહાન છે. સ્વરૂપની મહત્તા, ભવ્યતા, સામર્થ્ય, અને પ્રભાવમાં પ્રવેશવા માટે ગમે તેવો કઠીન અભ્યાસ કર્તવ્ય છે, તેની કેણ ના કહી શકે તેમ છે?”
જીવન અને મૃત્યુ.
ખાસ કરીને આ વિલાસપ્રિય જમાનામાં પ્રવૃત્તિની એટલી બધી પરંપરાઓ વધી પડી છે કે જ્યાં આદર્શ જીવન કેવું હોવું જોઈએ, તત્સંબંધી વિચાર કરવાનો પણ અવકાશ રહેતું નથી. આપણે તેિજ એ વિચારના પ્રતિબંધક તરીકે એવા સંયોગે ઉભા કરેલા છે અને એ સંયોગને આપણું નિર્બળ માનસિક સ્થિતિ આધીન થતાં સત્ય સ્વરૂપ તપાસવાની દરકાર નહિ હોવાથી જીવનનું અમૂલ્ય રહસ્ય પામવાનું ભાગ્ય પ્રાપ્ત થતું નથી. જીવનનું રહસ્ય વિચારવાને માટે આપણે આત્માને તેની નિર્બળતા અને ઉપાધીઓથી થોડા વખત મુક્ત કરી એને અનેક દષ્ટિબિંદુઓથી તપાસ જોઈએ. આ ક્રિયાવડે માનવ જન્મનું અમૂલ્ય તત્ત્વ પ્રકટ થતાં આત્મામાં એવી અનિવાર્ય જાગૃતિ પ્રકટ થાય છે કે જે દ્વારા તે નિરંતર ઉચ્ચ ઉચ્ચતર દષ્ટિબિંદુઓનું લક્ષ્ય કરી પ્રગતિ કરતા જાય છે અને સ્વહિત અને પરહિતનું પારમાથક તત્ત્વ સમજતાં તે કૃતકૃત્ય થાય છે. - આજે જે વિષય સંબંધી અત્ર વિચારવા ઈષ્ટ ગયું છે તે એ સબળ વિષય છે કે જેમાં ભૂત ભવિષ્ય અને વર્તમાનની સર્વે ભાવનાઓનું સંપૂર્ણ રીતે સંક્રમણ થઈ શકે તેમ છે. શ્રીમદ્ વીરપરમાત્માએ ગણાધિપ ગૌતમને ઉપવા–વિવાછુ એ ત્રણ શબ્દથી જગતના વાસ્તવિક સ્વરૂપને બોધ આ તે શી રીતે ? તેમાં જગતનું સર્વ સ્વરૂપ સમાઈ જાય છે. જીવવું અને મરવું એ પ્રત્યેક પ્રાણી પદાર્થને માટે નિમિત છે. અન્ય સ્થળે જડવસ્તુઓના પ્રસંગમાં ઉત્પત્તિ અને લય એ શબ્દો વપરાય છે. વસ્તુત: જીવન એ ઉત્પત્તિ છે અને મૃત્યુ એ વિનાશ છે. વસ્તુસ્થિતિ આમ હેઈ આ વિષય પરત્વે યથાશક્તિ કાંઈક વિચારીએ અને એ દ્વારા આત્મજાગૃતિને પ્રસંગ પ્રાપ્ત થાય તે એના જેવું જગત્માં બીજું કયું સુભાગ્ય છે?
પ્રકટપણે આ પૃથ્વી ઉપર બે દશ્યો છે. એક તો સૂતિકાગ્રહ અને બીજું સ્મશાન. જો કે કુદરતની લીલાઓમાં હિમાલયાદિ પર્વતે, ગંગા વિગેરે નદીઓનું સમુદ્ર સાથે સંગમસ્થાન, આંબા વિગેરે વૃક્ષેની મંજરીઓ તેમજ પુષ્પલતાઓ ગણતરી વગરની છે. તેમજ મનુષ્યના બનાવેલા હેરત ભરેલા કૃત્રિમ નમુનાઓ મકે વિમાને, તાજમહેલો, કિલ્લાઓ, મોટારા, તાર્યા વિગેરે પણ દર્શનીય
For Private And Personal Use Only
