________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી માત્માન ૬ પ્રકા.
અને આવેગેના ગુલામ નથી, પણ એ તમારા સેવક છે એમ તમને નિશ્ચય થશે. અત્યારે એ બધા તમારા “હું” સાથે સેળભેળ બની ગયા છે. જેમ પોતાનું પદ ન * સમજનાર નૃપતિ સાથે તેના પ્રવાસ અને નેકરે અણઘટતી છુટ લઈ ગમે તેમ વતે છે, તેમ જ્યાં સુધી તમારું પદ તમને સમજાયું નથી અને એ પદના ભાનમાં પ્રવેશ્યા નથી ત્યાં સુધી તમારા માનસીક હથીઆરે પણ તમારી સાથે ગમે તેમ વર્યા કરે છે. પરંતુ જે ક્ષણથી નૃપતિ પિતાનું પદ અને સ્વરૂપ સમજી પોતાને અમલ ચલાવવા માંડે છે તે ક્ષણથી જેમ નોકરવર્ગ તેની આજ્ઞા શીર ચઢાવી રાજાની મરજી અનુસાર વતે છે, તેમ આ મા પણ પિતાનું વાસ્તવ “હું” નું પદ સમજી પિતાના કરણે ઉપર પિતાનું સ્વામિત્વ બેસારી શકે નહીં ત્યાં સુધી તેના કારણે પણ ગમે તેમ વર્તે છે. આત્મા પોતાના પદને સમજ્યા પછી ગુલામના પદમાંથી ઉપર ચઢીને માલેકના અધિકારને મેળવે છે, સેવક મટી સેવ્ય બને છે. વાસ્તવમાં તમારૂં “હું” સબળ છે અને તે સિવાયના બધાજ કરણે નિર્બળ છે. તમારા વાસ્તવ “હું” ના રાજ્યાસન ઉપર કેાઈને ચઢવા ન દે. તેમ કરવાથી તમારી તમામ શક્તિઓ તમારી આજ્ઞાવતી બનશે. સામર્થન મહામંત્ર “હું છું” એ પ્રકારના ભાવના સાક્ષાત્કારમાં રહેલો છે. “હું” શિવાયની તમામ વસ્તુઓને અનાત્મકેટીમાં પુરી દઈ, તેની પાસેથી યંત્ર તરીકે કામ લેવાનું ગુપ્ત રહસ્ય આ “હું છું” ના ભાનના વિકાસમાં રહ્યું છે.
મનુષ્ય તેના આત્માના ઉંડાણમાં આટલી વાત દઢપણે સ્થાપીત કરવી જોઈએ કે તેના પ્રત્યેક માનસીક ઉદ્યમ કે પ્રવૃતિની પાછળ તેનું “હું” રહેલું છે. તે મનને કાર્યમાં જોડાવાની આજ્ઞા કરે છે અને તે આજ્ઞાને મન ઉઠાવી લે છે. વાસ્તવમાં તમારૂં “હું” એ મનનું સ્વામી છે. અધિપતિ છે અને મન તેને સેવક–અનુચર આજ્ઞાવાહી છે. તમે રથી Driver છે, મન એ રથ છે. ખરૂં છે કે અત્યારે મનુષ્ય બળદ અને ઘેડાની જેમ જ્યાં ત્યાં હંકાયા કરે છે અને તેને હાંકનારી સત્તા મન છે, પરંતુ તેનું આ કારણ એજ છે કે તેણે હાંકનાર તરીકેને પિતાને હક
સ્થાપિત કર્યો નથી. મનુષ્ય ધારે તે ક્ષણે હંકાવાની ગુલામગીરીમાંથી છુટ થઈ શકે તેમ છે. ખરી રીતે તે મેંઢા જે નથી, પણ સિંહ જેવું છે. મનની બધી સ્થિતિઓએ તેના આગળ હરણ તુલ્ય નિર્બળ છે. પરંતુ સિંહને પોતાના સ્વરૂપ અને જન્મ હકની વિસ્મૃતિ થએલી છે. શાસ્ત્રકાર તેને અનેક રીતના દષ્ટાંત અને ઉદાહરણ આપી જગાડવા પ્રયત્ન કરે છે, પરંતુ ઘણે કાળ ગુલામી અને કેદ અનુભવ્યા પછી પિતે સ્વતંત્ર અને માલીક થવાને ચગ્ય છે, એ વાત તેનાથી માની શકાતી નથી. હવે જાગૃત થવાને સમય છે, તમારા માનસીક સ્વાતંત્ર્યના જાહેરનામા ઉપર હવે તમે સહી કરે અને તમારા મનને ફરમાવી દો કે “અત્યાર સુધી ગમે તેમ ચાયુ પણ હવે હું મારે હક સંભાળું છું. હવેથી તમારે મારી આજ્ઞા શિવાય કાંઈ
For Private And Personal Use Only
