Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 607

२८०
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम् २-३६/-1-1६०४
कषायसमुद्घाताः, यस्तु प्राप्स्यति तस्य सन्ति, तेच जघन्यपदे सङ्ख्येयाजघन्यस्थितावप्यसुरकुमाराणां सद्धयेयानां कषायसमुद्घातानां भावात्, लोभादिकषायबहुलत्वात् तेषां, उत्कृष्टदेऽसङ्येया अनन्तावा, तत्र सकृददीस्थितावसकृजधन्यस्थितिषुवा उत्पत्स्यमानानामसङ्खयेयाः, अनन्तश उत्पत्स्यमानानामनन्ताः, एवं नैरयिकस्य नागकुमारत्वादिषु स्थानेषुनिरन्तरं तावद्वक्तव्यं यावत् स्तनिककुमारत्वे, तथा चाह-- _ 'एवं जावे त्यादि, पृथिवीकायिकत्वेऽतीतसूत्रं तथैव, पुरस्कृतचिन्तायां तु कस्यचित् सन्ति कस्यचिन्न सन्ति, तत् यो नरकादुवृत्तो न पृथिवीकायभवं गमी तस्य न सन्ति, योऽपि गन्ता तस्यपि जघन्यपदे एको द्वौ वा त्रयो वा उत्कर्षतः सङ्घयेया असङ्ख्येया वा अनन्ता वा, ते चैवं-तिर्यक्पञ्चेन्द्रियभवनान्मनुष्यभवाद्देवभवाद्वा कषायसमुद्घातसमुद्धतः सन् य एकवारं पृथिवीकायिकेषु गन्ता तस्य एको द्वौ वारी गन्तु: त्रीन् वारान् त्रयः सद्ध्येयान वारान् सङ्ख्येया असङ्खयेयान् वारान् असझेयाय अनन्तान् वारान् अनन्ताः,तथा चाह___'पुढविकाइयत्ते एगुत्तरियाए नेयव्वं ति तथा ‘एवं ताव मणूसत्ते' इति एवं पृथिवीकायिकगतेनाभिलापप्रकारेण तावद्वक्तव्यं यावन्मनुष्यत्वे, तच्चैवम्-‘एगमेगस्सणंभंते! नेरइयस्स आउकाइयत्ते केवइया कसायसमुग्घाया अईया ?, गोयमा ! अनंता, केवइया पुरेक्खडा ?, गो०! कस्सइ अस्थि कस्सइ नत्थि, जस्सस्थि जहण्नेणंएको वा दो वा तिन्नि वा उक्कोसेणं सोजा वा असह्वेजा वा अनंता वा एवं यान्मनुष्यसूत्रं, तत्राप्याकायादिवनस्पतिपर्यन्तसूत्रभावना पृथिवीकायसूत्रवत्, द्वीन्द्रियसूत्रेपुरस्कृतचिन्तायां जघन्येनएको द्वौवात्रयो वेति सकृत् जघन्यस्थितिकं द्वीन्द्रियभवं प्राप्तुकामस्य, सङ्घयेयान्वारान् प्राप्तुकामस्य सङ्खयेया असायेयानसमयेया अनन्तान् अनन्ताः, एवं त्रीन्द्रियचतुरिन्द्रियसूत्रे अपि भावनीये,
तिर्यक्पञ्चेन्द्रियमनुष्यसूत्रविषयात्वेवंभावना-सकृत्पञ्चेन्द्रियभवंप्राप्तुकामस्य स्वभावत एवाल्पकषायस्यजघन्यतएकोद्वौत्रयोवाशेषस्य सङ्खयेयानवारातिर्यक्पञ्चेन्द्रियभवंप्राप्तुकामस्य सङ्ख्येया असङ्खयेयान्वारान् असङ्ख्येया अनन्तान्वारान् अनन्ताः,मनुष्यसूत्रेतुपुरस्कृतविषया भावनैवं-यो नरकभावादुवृत्तोऽल्पकषायः सन् मुष्यभवं प्राप्य कषायसमुद्घातमप्राप्त एवं सिद्धिपुरं गन्ता तस्य न सन्ति, शेषस्य सन्ति, तस्यापि एकं द्वौ त्रीन् वारान् कषायसमुद्घातान् प्राप्य सेत्स्यत एको द्वौ त्रयो वा सङ्ख्येयान् भवान् यदिवा एकस्मिन्नपि भवे सङ्खयेयान् कषायसमुद्घातान् गन्तुः सङ्ख्येया असङ्ख्येयान् भवान्प्राप्तुकामस्यासङ्खयेयाः अनन्तान् अनन्ताः,
'वाणमंतरत्ते जहा असुरकुमारत्ते' प्रागुक्तं, किमुक्तं भवति ? -पुरस्कृतचिन्तायां एवं वक्तव्यं-'जस्सस्थिसियसङ्ग्रेजा सियअसद्धेजा सियअनंता वा' इति न त्वेकोतरिका वक्तव्याः, व्यन्तराणामप्यसुरकुमाराणामिव जघन्यस्थितावपि सङ्खयेयानांकषायसमुद्घातानांलभ्यमानत्वात्, असङ्घयेयानन्तभावनाप्यसुरकुमारवत्,
___ 'जोइसियत्ते'इत्यादि, ज्योतिष्कत्वेऽतीता अनन्ता वक्तव्याः, पुरस्कृतास्तु कस्यापि सन्ति कस्यापिन सन्ति, एतदपि प्राग्वद्भावनीय, यस्यापि सन्तितस्यापिकस्यचिदसङ्घयेयाः कस्यचिदनन्ताः, न तु स्यात् सङ्ख्येया इति वक्तव्यं, कुत इति चेत् ?, उच्यते, ज्योतिष्काणांजघन्यपदेऽ. प्यसद्ध्येयकालायुष्कतया जघन्यतोऽपि असोयानां कषायसमुद्घातानां लभ्यमानत्वात्, अनन्तशस्तत्र जिगमिषूणामनन्ताः, एवं वैमानिकत्वेऽपि पुरस्कृतचचिन्तायां स्यादसङ्ख्येयाः