Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 617

२९०
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम्-२- ३६/-1-1६०८ भावात्, तेभ्यो वेदनासमुद्घातेनासमवहताः असङ्ख्येयगुणाः, तेभ्योऽपि वैक्रियसमुद्घातेन समवहताः असङ्खयेयगुणाः, प्रभूतानां वैक्रियलब्धर्भावात्, तेभ्योऽपि मारणान्तिकसमुद्घातेन समवहताअसङ्ख्येयगुणाः, सम्मूर्छिमजलचरस्थलचरखचराणामपि सर्वेषां वैक्रियलब्धिरहितानां प्रत्येकंपूर्वोक्तेभ्योऽसङ्ख्येयगुणानां केषाञ्चित् गर्भजानामपिवैक्रियलब्धिरहितानां वैक्रियलब्धिमतां चमरणसमुद्घातसम्भवात्, तेभ्योऽपि वेदनासमुद्घातेन समुद्धताः असङ्खयेयगुणाः, म्रियमाणजीवराश्यपेक्षया अपिअम्रियमाणानामसयेयगुणानां वेदनासमुद्घातभावात्, तेभ्यः कषायसमुद्घातेन समुद्धताः सङ्ख्येयगुणाः, तेभ्योऽप्यसमवहताः सञ्जयेयगुणाः, अत्र भावना प्रागिव ।
मनुष्यसूत्रे सर्वस्तोका आहारकसमुद्घातेन समुद्धताः, अतिस्तोकानामेककालमाहारकशरीरप्रारम्भसंभवात्, तेभ्यः केवलिसमुद्घातेन समुद्धताः सद्ध्येयगुणाः,शतपृथकत्वसङ्ख्यया प्राप्यमाणत्वात्, तेभ्यस्तैजससमुद्घातेन समवहताः सङ्ख्येयगुणाः,शतसहनसङ्ख्यया तेषां प्राप्य-माणत्वात्, तेभ्योऽपि वैक्रियसमुद्घातेन समुद्धताः सङ्ख्येयगुणाः कोटीसङ्ख्ययालभ्यमानत्वात, तेभ्योऽपिमारणान्तिकसमुद्घातेनसमवहता असल्येयगुणाः सम्मूर्छिममनुष्याणामपितद्भावात्, तेषांचासङ्खयेयत्वात्, तेभ्योऽपिवेदनासमुद्घातेन समुद्धताअसङ्ख्येयगुणाः, म्रियमाणराश्यपेक्षया असायेयगुणानामम्रियमाणानां तद्भावसम्भवात्, तेभ्यः कषायसमुद्घातेन समुद्धताः सङ्ख्येयगुणाः, प्रभूततया तेषां प्राप्यमाणत्वात्, तेभ्योऽप्यसमवहता असञ्जयेयगुणाः, सम्मछिममनुष्याणामल्पकषायाणामुत्कटषायिभ्योऽसङ्ख्येयगुणानां सदा लभ्यमानत्वात् । व्यन्तरज्योतिष्कवैमानिका यथाअसुरकुमारास्तथा वक्तव्याः।तदेवमुक्तंसमुद्धतासमुद्धतविषयमल्पबहुत्वं, अधुना कषायसमुद्घातगतां विशेषवक्तव्यतामभिधित्सुराह
मू. (६०९) कतिणं भंते! कसायसमुग्घाया पन्नत्ता?, गो०! चत्तारि कसायसमुग्घाया पं० त०-कोहसमुग्धाते माणस० मायास० लोहसमुग्घाते !,
नेरइयाणं भंते! कतिकसायसमुग्घाया पं०?, गो०! चत्तारि कसायसमुग्याता पं० एवं जाव वेमाणियाणं, एगमेगस्स णं भंते ! नेरइयस्स केवतिता कोहसमुग्घाता अतीता?, गो०! अनंता, केवतिता पुरे०?, गो०! कस्सइ अस्थि कस्सइ नत्थि, जस्सत्थि जहन्नेणं एको वा दो वा तिन्निवाउको० संखेजावा असंखेजावाअनंता वा, एवंजाववेमाणियस्स, एवंजाव लोभसमुग्घाते एते चत्तारि दंडगा।
नेरइयाणं भंते ! केवइया कोहसमु० अतीता?, गो० ! अनंता, के० पु०?, गो० ! अनंता, एवं जाव वैमाणियाणं, एवं जाव लोभसमुग्घाए, एवं एएवि चत्तारि दंडगा।
एगमेगस्स णंभंते ! नेरइयस्स नेरइयत्ते केवइया कोहस० अतीता?, गो० अनंता, एवं जहा वेदनासमुग्दायतो भणितो तहा कोहसमुग्घातोचि निरवसेसंजाव वेमाणियत्ते, माणसमुग्घाए मायासमुग्धातेविनिरवसेसंजहामारणंतियसमुग्धाते लोहसमुग्घातोजहा कसायसमुग्घातो नवरं सव्वजीवा असुरिदिनेरइएसु मोहकसाएणं एगुत्तरियाते नेतव्वा ।
नेरइयाणं भंते ! नेरइयत्ते केवइया कोहसमु० अतीता?, अनंता, के० पु०?, गो० ! अनंता, एवंजाववेमाणियत्ते, एवं सट्टाणपरट्ठाणेसु सव्वत्थ भाणियव्वा, सव्वजीवाणंचत्तारिवि समुग्घाया जाव लोभसमुग्धातो जाव वेमाणियाणं माणियत्ते।
दृ. 'कइणमित्यादि, इदं सामान्यतः कषायसमुद्घातविषयं चतुर्विंशतिदण्डकक्रमगतं