________________
સિંહ પરે નિજ વિક્રમ શૂરા ગુરુ ભગવંતની ના થઈ એટલે નેમચંદ ભારે મૂંઝવણમાં
મૂકાયો.
દીક્ષા જો વહેલાસર ન લે, તો ઘરવાળા આવીને પાછા લઈ ગયા વિના ન રહે. અને , એક વાર પાછા જવાનું થાય તો તો પછી ખેલ ખલાસ ! દીક્ષાની દિશા જ પછી તો ભૂલી જવી પડે !
બીજી તરફ, ગુરુ ભગવંતની વાત પણ વાજબી હતી. એટલે હઠ કે આગ્રહ કરીને તેમને મૂંઝવણમાં મૂકવા તે પણ યોગ્ય ન
હતું.
| નેમચંદને બરાબર અંદાજ હતો કે હવે ઘરે અને ગામમાં પોતે ભાગી છૂટ્યાની જાણ થઈ જ હશે; અને, ઊંટવાળા દ્વારા બધી વાત મેળવી લીધી હોય તો, ઘરના લોકો ગમે તે પળે આવી પહોંચશે જ. એ લોકો આવે અને પાછા લઈ જાય તે પહેલાં જ કાંઈ માર્ગ તો કરવો જ પડે,
તેમણે ધીરજ અને કુનેહથી કામ લીધું. સૌપ્રથમ, ગુરભગવંતને વિનંતિ કરીને તેમના હાથે જ મહુવા પત્ર લખાવ્યો કે * “નેમચંદ અહીં આવ્યો છે, કુશળ છે, ભણે છે, કોઈ ઉચાટ કરશો નહિ.” આટલો સંદેશો મળતાં જ લક્ષ્મીચંદભાઈને ધરપત થઈ ગઈ, અને દોડાદોડ જવાનું માંડી વાળ્યું.
બીજી બાજુ, નેમચંદે ગુરુ મહારાજની સેવામાં જે મુનિરાજો હતા, તે પૈકી એક મુનિ રત્નવિજયજી સાથે આત્મીયતા વધારી દીધી. તે સાધુ પણ યુવાન હતા. નેમચંદે તેમને સમજાવ્યાં, કહો કે પટાવી દીધા, અને તેમની પાસેથી સાધુનો વેષ કહેવાય તેવાં વસ્ત્રો મેળવી લીધાં.
- જેઠ શુદિ સાતમ (સં.૧૯૪૫)ની વહેલી સવારે, જસરાજ વોરાના ઘર દેરાસરે પૂજા સેવા કરી, ત્યાં જ ચોથા માળના ઓરડામાં તેમણે જાતે મુનિર્વષ પહેલી લીધો. પછી તેઓ જસરાજભાઈને મળ્યા. તેઓ તો આ જોતાં જ ચોંકી ઊઠ્યા. પણ નેમચંદે પોતાનો દીક્ષા માટેનો દૃઢ નિર્ધાર, ગુરુ મહારાજને મૂંઝવણમાં ન નાખવા
માટેની પોતાની આ ચેષ્ટા, તેમ જ આવી પડનારી તમામ તકલીફોને પહોંચી વળવાની પોતાની તૈયારી હોવાનું તેમને સમજાવતાં તેઓ તેમને દીક્ષામાં સાથ આપવા તૈયાર થયા. તેમને થયું કે આવા આત્માઓ જ આત્મકલ્યાણ સાધી શકે અને શાસનને સંભાળી શકે. આવાને સાથ ન આપીએ તો આપણને ધર્મ સમજાયો જ ન ગણાય!
જશરાજભાઈ સ્વયં નેમચંદને લઈને ઉપાશ્રયે પહોંચ્યા. સાધુવેષમાં તેમને જોતાં જ ગુરુભગવંત સ્તબ્ધ થઈ ગયા. તેમના મુખ પર ચિતાનાં વાદળ છવાયાં. લક્ષ્મીચંદ ભાઈએ પોતાના પર મૂકેલો વિશ્વાસ તૂટવાની અને થનારા તોફાનને કારણે શાસનની અપભ્રાજના થવાની ભીતિ તેમના મનમાં વ્યાપી વળી.
મનકળા નેમચંદે તેઓના મનની વાત વાંચી લીધી હોય તેમ વિનવણીના સ્વરે નિવેદન કર્યું સાહેબ ! મેં મારી જાતે વર્ષો પહેર્યો છે. આપ જાણતાં પણ નથી, એટલે આપની લેશ પણ જવાબદારી રહેતી નથી. આપ ચિંતા ના કરો. મને દીક્ષાની ક્રિયા કરાવી આપના શિષ્ય તરીકે સ્વીકારો. બધાં આવશે,તોફાન થશે, આક્ષેપો થશે, તે બધાંને હું પહોંચી વળીશ; આપે ક્યાંય વચ્ચે આવવાનું નહિ આવે.
નેમચંદની વાતમાં જસરાજ વોરાએ સમર્થનનો સૂર પૂરાવ્યો, અને નચિંત થઈને દીક્ષા આપી દેવાનું કહ્યું. આમ, આગેવાન વ્યક્તિની હૈયાધારણ મળતાં ગુરુમહારાજે ક્રિયા શરૂ કરાવી.
ક્રિયા તો ચાલુ થઈ, પણ પ્રશ્ન ‘ઘા'નો (રજોહરણનો) આવ્યો : ઓઘો તો તૈયાર ન હતો, લાવવો ક્યાંથી ? પાછી નવી. મૂંઝવણ આવી, પણ એક મુનિએ યાદ દેવરાવ્યું કે ‘સાહેબ ! ગચ્છપતિ મૂળચંદજી મહારાજ માગશર મહિને અહીં કાળધર્મ પામ્યા, પછી તેમનો ઓધો આમ જ રહ્યો છે; આપે સાચવીને મૂકાવ્યો છે, તે લાવી આપું ? ' ગુરુભગવંત આ સાંભળતાં જ પ્રસન્ન થયા; તેમણે તે ઓઘો મંગાવ્યો, તૈયાર કરાવ્યો, અને નેમચંદને તે અર્પણ કર્યો.
કેવો અદ્ભુત સંકેત ! ગઈકાલના ગ૭પતિનો ઓઘો, આવતી કાલના ગ૭પતિને મળ્યો ! નિયતિનો તાગ કોણ પામી શક્યું છે?
દીક્ષાના સમાચાર મહુવા પહોંચ્યા. તત્કાલ પિતા-માતાસ્વજનો આવ્યા. ખૂબ ક્લેશ, ધમાલ મચાવી. ગુરુભગવંતને ખૂબ કોસ્યા. તે જોતાં જ નેમચંદે, હવે મુનિ નેમવિજયે બાજી સંભાળી લીધી. બધાંને એક તરફ લઈ ગયા, અને તેમને કહી દીધું કે ‘મહારાજજીની આમાં કોઈ જ ભૂલ કે સામેલગીરી નથી; તેઓ સદંતર અલિપ્ત છે; જે થયું છે તે મેં જ કર્યું છે, એટલે જે કહેવું હોય તે મને કહો.” પિતાએ ખૂબ ગુસ્સો ઠલવ્યો. માતાએ થાંભલા પર માથું પછાડી ને લોહી વહાવ્યું. પિતા અને સ્વજનોનો રોષ માતો ન હતો. તેમણે નક્કી કર્યું કે આમને ગમે તે ભોગે પાછા લઈ જ જેવા છે. પણ સીધી રીતે માને તેમ નથી, એટલે ન્યાયાધીશ સાહેબ પાસે લઈ જઈએ,
લક્ષ્મીચંદભાઈના મિત્ર હતા એક ન્યાયમૂર્તિ. ભારે રૂવાબદાર અધિકારી, નેમવિજયજીને કહ્યું, ચાલો અમારી જોડે, એમના ઘરે. સ્વસ્થ નેમવિજય વિના વિરોધ ચાલ્યા, ન્યાયમૂર્તિએ ભલભલાને કૂંજાવી દે તેવા મિજાજ સથે કડક શબ્દોમાં ઊલટતપાસ લેવા માંડી, અને દીક્ષા પડતી મૂકી ઘેર જતા રહેવાની સૂચના આદેશાત્મક શબ્દોમાં આપી. છેવટે કહ્યું કે નહિ માનો, તો જેલમાં પૂરી દઈશ, એટલું યાદ રાખજો.
પણ નેમવિજય જેનું નામ ! તેમણે દરેક સવાલના મુદાસર સ્પષ્ટ જવાબો આપ્યા. ઘરે જવાની અને દીક્ષા છોડવાની મક્કમ ના પાડી. અને છેલ્લે કહ્યું: “તમે મને જેલમાં જરૂર પૂરી શકો છો. પણ એક વાત યાદ રાખજો, તમારાં બેડી-બંધનો મારી કાયાને બાંધી શકશે, મારા આત્માને નહિ.”
ન્યાયમૂર્તિ સડક ! તેમણે લક્ષ્મીચંદભાઈને સમજાવ્યા કે આ છોકરો ઘરે રહે તેમ નથી. એને એના માર્ગે જવાદેવામાં જ લાભ છે.
તેઓ પણ સમજ્યા, અને ઉપાશ્રયે જઈ, ગુરુભગવંતની ક્ષમા માગીને રડતાં હૈયે ઘેર ચાલ્યા ગયા. જતાં પહેલાં પુત્ર-મુનિને રૂડો સંયમ પાળવાની હિતશિક્ષા પણ આપી.
મોહ અને ત્યાગની લડાઈમાં ત્યાગનો વિજય થયો !
