Book Title: Yogshatak Ek Parishilan
Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009160/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUripuraMdara pUjyapAda A.bha.zrI.vi. haribhadra sU.ma. viracita svopallavRtti samalaMkRta yogazataka - eka parizIlana -: parizIlana :pU. paramazAsanaprabhAvaka A.bha.zrI.vi. rAmacandra sU.mahArAjAnA paTTAlaMkAra pUjayapAda A.bha.zrI.vi. mukticandra su.ma.sA.nA ziSyaratna pUjayapAda A.bha.zrI.vi. amaragupta su.ma.sA.nA ziSya pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma. -: prakAzana :zrI anekAMta prakAzana jaina rIlIjIyasa TrasTa -: Arthika sahakAra :voharA cunIlAla khemacaMda tharAdavAlA (hAla muMbaI) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ & yogazataka - eka parizIlana dvitIya AvRtti We nakala : 1000 # vi.saM. 2066 4 prAptisthAna : $ mukuMdabhAi Ara. zAha 5, navaratna phleTsa, navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 07. $ pramodabhAi choTAlAla zAha 102, vorA AziSa, 5. solIsITara roDa, malADa (isTa), muMbai-400 097. $ jatInabhAi hemacaMda zAha 'komala' chAparIyA zerI, mahIdharapurA, surata-395 003. $ vijayakara kAMtilAla jhaverI premavardhaka phaleTsa, navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 3. # Arthika sahakAra : voharA cunIlAla khemacaMda tharAdavAlA (hAla muMbai) * mudrake : Tejas Printers F/5. Parijat Complex, Swaminarayan Mandir Road, Kalupur, AHMEDABAD-380 001. (M) 98253 47620-PH. (o) (079) 22172271 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // Namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / / // anantalabdhinidhAnAya zrIgautamasvAmine namaH // /pU. A. . zrI. vi. rAmacaMdrasUrIzvare nama: II anaMtopakArI zrIvItarAgaparamAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA suripuraMdara zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe yogazataka graMthanI racanA karI che. so gAthA pramANa A graMtha upara teozrIe TIkAnI paNa racanA karI che. e TIkAnA AdhAre ahIM yogazataka graMthanI vicAraNA karavI che. yoganA viSayamAM A pUrve yogaviMzikA ane yogadRSTi - e benA parizIlana vakhate thoDI vicAraNA karI che, eTale A 'yogazataka'nI vicAraNA karatI vakhate saMkSepathI ja vicAravAnI bhAvanA che. graMthanI paMktionA paramArtha sudhI pahoMcavAnI abhyAsArthIone saraLatA thAya - e aMge zakya prayatna karavAnuM khyAlamAM che ja; tethI saMkSepano artha binajarUrI vistArathI dUra rahevAno che. graMthakAraparamarSi TIkAnA prAraMbhe jaNAve che ke - "mArA vaDe yogazatakanI vyAkhyA eTale ke TIkA zarU karAya che. yogazataka graMthanI racanAnA prAraMbhe graMthakAra AcAryabhagavAna; ziSTajanonI maryAdAnuM pAlana karavA mATe; viknonI upazAMti mATe ane graMtharacanAnuM prayojana vagere jaNAvavA mATe maUT.... ityAdi gAthAtmaka sUtranI racanA kare che. NamiUNa jogiNAhaM sujogasaMdaMsagaM mahAvIraM / vocchAmi jogalesaM jogajjhayaNANusAreNaM // 1 // "yogIjanonA nAtha ane suMdara koTinA yogane sArI rIte batAvanArA zrI mahAvIraparamAtmAne namaskAra karIne yogAdhyayananA anusAra yogalezane huM kahIza." A pramANe gAthArtha che. upara jaNAvyA mujaba A gAthA ziSTajanonI maryAdAnuM pAlana karavA mATe racI che. ziSTajanonI e maryAdA che ke koi paNa iSTa vastunA viSayamAM pravRtti karatI vakhate teo iSTadevatAne namaskAra karavA pUrvaka A raNa sa A yogazataka - eka parizIlana -1 ( che ? Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRtti karatA hoya che. tethI ziSTajanone ucita iSTadevatAne namaskAra karavAnI maryAdAnuM pAlana A gAthAnA pUrvArdhathI thayuM che. yadyapi upara jaNAvelI ziSTajanonI maryAdAnuM pAlana ziSTa puruSoe karavuM joie, aziSTa puruSoe enuM pAlana karavAnI jarUra nathI; paraMtu AcAryabhagavaMta aziSTa to nathI ja, tethI aziSTabhinna evA teozrIe je ziSTa samayanuM pAlana karyuM che - te ucita ja che. graMthakArazrIe ahIM potAnI jAtane ziSTarUpe nahi varNavatAM azibhinnarUpe varNavIne potAnI laghutAne jaNAvI che - e ja teozrInI ziSTatamatA che. AvI ja rIte gAthAnA pUrvArdhathI vinonI upazAMti mATe iSTadevatAnamaskArasvarUpa maMgala karAyuM che. sAmAnya rIte koI paNa zreyaHkalyANabhUta kAryamAM ghaNAM vizno hoya che. kahevAya paNa che ke "mahAtmAone paNa zreyobhUta anuSThAno ghaNAM vipnavALAM hoya che; jyAre akalyANakArI kAryamAM pravRtta thayelAne vipno AvatAM nathI, kyAMya jatAM rahe che." yogazataka nAmano graMtha samyajJAnanI prAptinuM kAraNa hovAthI zreyaH svarUpa che. enI racanA karavA svarUpa zreyaH-kAryamAM koi vipna Ave nahi - e AzayathI ja vidgonA samudAyanI upazAMti mATe gAthAnA pUrvArdhathI 'iSTadevatAstava" svarUpa maMgalane karyuM che. buddhimAno prayojanAdizUnya vastumAM pravRtti karatA nathI. tethI pote racelA graMthanA zravaNa ke vAMcanamAM temanI pravRtti thAya e mATe prayojana vagere jaNAvavA gAthAno 'vo chama...' A uttarArdha che. Azaya e che ke graMthakAra graMthanI racanA mukhyapaNe bIjA loko graMthanA jJAnane pAme - e mATe karatA hoya che; je, temanA graMthanA zravaNa ke vAMcanathI ja zakya che. A graMthano viSaya kayo che, A graMthanI racanA zA mATe karI che, A graMthanA zravaNAdino mane adhikAra che ke nahi, ane graMtha tathA temAM jaNAvelA padArthone kayo saMbaMdha che - e jANyA vinA buddhimAna loko graMthanA zravaNAdimAM pravRtta thatA nathI. tethI graMthanI zarUAtamAM buddhimAnonI tevI pravRtti mATe viSaya, prayojana, adhikArI ane saMbaMdha - ( za za . za yogazataka - eka parizIlana : 2 jI jI ja che ? A cAranuM pratipAdana karAya che. zAstrIya paribhASAmAM tene anubaMdhacatuSTaya kahevAya che. e anubaMdhacatuSTayanuM kathana 'vo chAmi norAne..." ityAdi uttarArdhathI karAyuM che. A pramANe pahelI gAthAno sAmAnya artha che. gAthAmAM navA A padano (mijhA A padano) artha; mAtra 'nIcA vaLIne' evo nathI, paraMtu 'praNAma karIne' evo che. samyajJAna, samyagdarzana ane sabhyoritranA AtmAnI sAthenA saMbaMdhane bIjI gAthAmAM yoga tarIke varNavAze. nizcaya ane vyavahAra vagerenA bhedathI judo judo yoga jemane prApta thayo che, te munibhagavaMtone yogI kahevAya che. te yogIjanonA nAtha zrI mahAvIraparamAtmA che. kAraNa ke zrIvItarAgaparamAtmAdithI mAMDIne apunarbandhakadazAne pAmelA jIvo sudhInA jIvo upara zrI mahAvIraparamAtmA yathAsaMbhava upakAra kare che ane te jIvonA guNonI rakSA dvArA temanuM pAlana kare che. A rIte yogIjanonA yoga-kSemane karanArA zrI mahAvIraparamAtmA yogInAtha che - e samajI zakAya che. gAthAmAM zrI mahAvIraparamAtmAne A rIte yogInAtha tarIke varNavyA che. je jIvo mithyAtvamohanIyakarmanI utkRSTa (70 koTAkoTi sAgaropama) sthiti athavA to rasa bhaviSyamAM kyAre paNa bAMdhavAnA nathI evA jIvone apunarbandhaka jIvo kahevAya che. zrI vItarAgaparamAtmAe upadezelA paramatAraka vacanane thoDA paNa aMzamAM svIkAra karI potAnA AtmAnuM kalyANa karavAnI yogyatA apunarbandhakAdi jIvomAM ja hoya che, tethI apunarbandhakAdi jIvone temanA guNonI prApti karAvavA dvArA ane rakSA karAvavA dvArA zrI mahAvIra paramAtmA yogIjanonA nAtha che. TIkAmAM *apunarbandhaka sudhInA jIvo upara...' A pramANe lakhyuM che, te pazcAnupUrvInA krame (UMdhA krame) lakhyuM che. paramatArakatIrthanI sthApanA karIne zrI tIrthaMkara paramAtmAe apunarbandhaka jIvothI mAMDIne zrI vItarAgaparamAtmA sudhInA te te jIvo upara upakAra karyo che - e samajI zakAya che. yogIonA nAtha evA zrI mahAvIraparamAtmAne suyomAsano tarIke paNa gAthAmAM varNavyA che. te te guNasthAnakane ucita pravRtti ane yogazataka - eka parizIlana 3 jI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktine nahi chupAvavA svarUpa zaktinuM anigRhana jemAM che evA guruvinaya, zuzruSA vagere svarUpa yogo ekAMte uttarottara viziSTa phaLanA kAraNa bane che. evA judA judA svarUpavALA guruvinayAdi svarUpa zubha yogone sArI rIte sevIne upadeza ApanArA hovAthI zrI mahAvIraparamAtmA suyogasaMdarzaka che. zrI mahAvIraparamAtmA caramazarIrI hovAthI teozrIne karma vaza hovA chatAM tevA prakAranA yogya ziSyo upara anugraha thAya e mATe judA judA abhigrahone dhAraNa karatA hatA. Azaya e che ke zrI mahAvIraparamAtmA potAne caramazarIrI tarIke sArI rIte jANatA hatA. tema ja kama teozrIne vaza hatAM. teozrI karmaparavaza na hatA. koi paNa jAtanI pravRtti dvArA teozrI zubhAzubha karmanI nirjarA karavA mATe samartha hovA chatAM teozrIe chadmastha (kevalajJAnanI prApti pUrvenI) avasthAmAM aneka jAtanA viziSTa abhigraho dhAraNa karyA ane tyAra bAda kevalajJAnanI prApti pachI upadeza dvArA guruvinayAdi svarUpa zubhayogonuM nirUpaNa karyuM. A rIte teozrI zubhayogonA AsevanapUrvaka darzaka hovAthI suyoga-saMdarzaka che. anya lokonI jema mAtra Asevana karanArA ke nirUpaNa karanArA nathI. tema ja jemAM aucityAdinuM Asevana nathI evA potAnI icchA mujabanA kuyoga(yogAbhAsa)nA saMdarzaka nathI - e spaSTa che. yogIonA nAtha ane zubhayogonA AsevanapUrvaka darzaka zrI mahAvIraparamAtmAmAM mahAvIra padano artha saMgata che - e jaNAvatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke pUra ane vIra dhAtu vikrAMti eTale ke parAkrama arthamAM vaparAya che. temAM parAkrama karanAra - A arthamAM vIra dhAtu (kriyApada) uparathI banela vIra zabdano artha parAkramI che. bhagavAne kaSAyAdi AtyaMtara zatruone jItI lIdhA hovAthI teozrI mahAvIra che. bAhyazatruone jItanArA cha khaMDanA adhipati cakravartIo ane indrAdidevatAo paNa kaSAya ane mithyAtvAdi AMtarazAone sarvathA jItavA samartha banatA nathI. AthI AMtarazatruonA vijaya mATe kharekhara ja mahAvIratva apekSita che. athavA gati ane preraNA arthamAM vaparAtA 4 % yogazataka - eka parizIlana - 4 / a 44 44 {ra dhAtu uparathI, vizeSe (pharIthI na Ave te rIte) karmane javAnI je preraNA kare che - A arthamAM tema ja vizeSe karI je mokSamAM jAya che - A arthamAM vi upasarganA yogamAM; paNa vIra zabda bane che. tevA vIra puruSomAM zrI tIrthaMkaraparamAtmA mahAna hovAthI teozrI mahAvIra che, jeo vartamAnatIrthanA svAmI che, teozrIne praNAma karIne yoganA leza(aMza)ne graMthakArazrI jaNAvavAnA che. ahIM yAda rAkhavuM joie ke graMthakAraparamarSi ahIM je yoganuM darzana karAvavAnA che, te yoga sAmAnyathI sakalazAstramAM samAviSTa che. evuM koI jagatamAM zAstra nathI ke jemAM ahIM darzAvela yoganuM svarUpa sAmAnyathI paNa na hoya. AthI eka apekSAe vicArIe to sarvazAstramAM jaNAvela yoganuM svarUpa ja ahIM varNavyuM che. tethI 'yoganA lezane huM kahIza", ema kahevAnA badale 'samagra yogane kahIza' - ema kahevuM joie. paraMtu zabda khUba ja alpa hovAthI te apekSAe 'yoganA lezane huM kahIza" ema jaNAvyuM che. pANInA bhojanamAM thoDuM kapUra nAMkhavAthI saMpUrNa pANI suvAsita banatuM hovA chatAM, suvAsathI paripUrNa paNa pANImAM kapUra dravyanI alpatA ja hoya che tema ahIM yogatattvanI paripUrNatAnuM darzana hovA chatAM zabdonI alpatA hovAthI 'yogalezane huM kahIza" - ema kahevAmAM kazuM ja anucita nathI. 'yogalezane pravacanasiddha yogAdhyayananI praNAlikA mujaba huM kahIza" A pramANe jaNAvIne graMthakArazrIe e sUcavyuM che ke, "potAnI buddhithI kahIza nahi, paraMtu yoganA jJAtA pUrvAcAryonI praNAlikAne anusarIne kahIza.' AthI graMthakArazrIe potAnA graMthanI buddhimAno upekSA na kare - e mATe prayAsa karyo che. kAraNa ke jemAM pUrvAcAryonI vacanapaddhatino Adara na hoya evA, mAtra svakIya kalpanAthI banAvelA koi paNa graMthano Adara buddhimAno karatA nathI. A rIte ahIM graMthakArane sAkSAnuM prayojana yogalezanuM abhidhAna che. yogaleza graMthano viSaya che. yogalezane graMthanI sAthe 'sAdhya i yogazataka - eka parizIlana * 5 che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamano kSaya thAya che. vIrya[AtmollAsa)no utkarSa thAya che; ane apratipAtijJAnanI prApti thAya che. tema ja A adhyAtma ja svasaMvedanathI pratyakSa thayeluM spaSTapaNe amRta che. kAraNa ke te adhyAtma atyaMta bhayaMkara evA mohaviSanA vikArane dUra kare che." - A rIte adhyAtmasvarUpa yogathI tattvajJAnanI prApti thAya che ane tethI mokSa prApta thAya che - e samajI zakAya che. mumukSujano A graMthanA adhikArI che. jeo mumukSu nathI teo A graMthanA adhyayana mATe yogya nathI. ||1|| sAmAnya rIte nizcaya ane vyavahArane AzrayIne yoga be prakArano che. tenuM lakSaNa jaNAvavA nicchayao iha jogo saNNANAINa tiNha saMbaMdho / mokkheNa joyaNAo NihiTTho joginAhehiM // 2 // sAdhanabhAva" svarUpa saMbaMdha che. zrotAone AzrayIne sAkSAt prayojana 'yogalezanuM jJAna che. graMthakAra ane zrotAo baMnene AzrayIne paraMparAe prayojana mukti ja che. kAraNa ke tattvajJAna dvArA yoganuM phaLa vastutaH mokSa ja che. mokSanI prApti tattvajJAnathI ja thAya che ane yoga vinA tattvajJAnano koi ja upAya nathI. A vAtane spaSTa karatAM svayaM graMthakArazrIe yogabiMdu'mAM pharamAvyuM che ke - "te te zAzvaprasiddha rItithI vAda [pUrvapakSasvarUpa] ane prativAda [bIjI dvArA kahelA pakSanA viruddha vacana svarUpajne koi paNa jAtanA doSo na Ave e rIte nizcitapaNe bolanArA badhA ja mumukSuo darzanazAstranA abhyAsIo; tala pIlavAnI ghANImAM joDelA baLada ke pADA vagerenI gati hovA chatAM [eTale ke samagra divasa cAla cAla karavA chatAM] te jayAM che tyAM ja rahe che, tema tattvanA sArane pAmatA nathI. tevA prakAranA abhyAsIo jyAM che tyAM ja rahe che. mumukSu hovA chatAM teo mukta banI zakatA nathI." "viziSTa nagaramAM pahoMcavA mATe apramAdI manuSyane [pramAda vinA janArAne] nagaranA vAstavika mArge javA sivAya bIjo koi jema upAya nathI, sanmArgagamana ja upAya che tema tattvajJAna mATe mumukSuone AgaLa jenuM varNana karAze te adhyAtma zreSTha upAya che." "AthI vAda-prativAdane choDIne mumukSuoe adhyAtmanuM ja vAraMvAra ciMtana karavuM joie. kAraNa ke mithyAtva [rAgadveSanI tIvra pariNati ane abhiniveza [asadAgraha] svarUpa aMdhakAranA samudAyane adhyAtmasvarUpa dIpaka vaDe dUra na karAya to, AtmAdisvarUpa jANavA yogya padArthomAM jJAna pravatuM nathI." "potapotAnI kakSA mujaba ucita pravRttithI aNuvratAdithI yukta mumukSuo; maitrI [sarva jIvonA hitanI ciMtA]; pramoda guNasaMpannanA darzanAdithI AnaMda]; kaSNA duHkhitonAM duHkha dUra karavAnI icchA] ane mAdhyazya [avinayI janonI upekSA]thI atyaMta suMdara evuM zrI jinezvaradevonA paramatAraka vacana mujaba jIvAjIvAdi tattvonuM je ciMtana kare che te ciMtanane adhyAtmanA jANakAro '3madhyAtma' kahe che." "A adhyAtmanA kAraNe jJAnAvaraNIya vagere kliSTa ( za yogazataka - eka parizIlana - 6 A bIjI gAthA che. "nizcayanayane AzrayIne A pravacanamAM samyajJAna, samyagdarzana ane sammacAritra A traNanA ja saMbaMdhane (arthAt eka AtmAmAM rahevA svarUpa avasthAne); te mokSanI sAthe AtmAne joDI Apato hovAthI yogIonA nAtha evA zrI tIrthaMkara paramAtmAoe yoga' tarIke varNavyo che." - A pramANe gAthAno akSarArtha che. kahevAno Azaya e che ke sAmAnya rIte AtmAne je mokSanI sAthe joDI Ape che; tene yoga kahevAya che. mokSanI prApti karAvanAra AtmAnA koi paNa vyApArane yoga kahevAya che. AvA mokSasAdhaka AtmavyApAranA asaMkhya prakAra che. e badhAne Ama to yoga kahevAya che, paraMtu nizcayanayanI apekSAe eTale ke vinA vilaMbe phaLanI prApti karAvanArA bhAvanI apekSAe; sajJAna, sadarzana ane saccAritra - A traNanA ja saMbaMdhane yoga kahevAya che. anAdikALathI mithyAjJAna, mithyAtva ane aviratinI sAthe AtmAno gADha saMbaMdha che. AvA sthAne samyajJAna, T O yogazataka - eka parizIlana - 7 ( Ama to Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana ane samyakucAritra A traNanuM AtmAmAM sahAvasthAne thAya che; tyAre te sahAvasthAnane ja yoga kahevAya che. tenAthI ja vinA vilaMbe mokSanI prApti thAya che. mULamAM jJAnAdinI sAthe je sat padano prayoga che, te mithyAjJAnAdinI nivRtti mATe che. sat padano prayoga na hoya to mithyAjJAnAdi (mithyAjJAna, mithyAdarzana ane mithyAcAritra) paNa jJAnAdisvarUpa hovAthI tene yoga tarIke gaNAvavAno prasaMga Avata, paraMtu sat padanA prayoganA kAraNe e prasaMga nathI Avato. kAraNa ke mithyAjJAnAdi jJAnAdisvarUpa nathI. pharI pAchA na baMdhAya e rIte sakalakarmano kSaya - e mokSa che. pharIthI koi paNa karmane bAMdhyA vinA AtmAnuM AtmAmAM avasthAna eTale ke svarUpamAM sarvadA ramaNa karavuM kaho ke mokSa kaho baMne eka ja che - AvA mokSanI sAthe joDI Apato hovAthI sajJAnAdinA saMbaMdhane yoga kahevAya che. A vAta graMthakArazrIe potAnI matikalpanAthI nathI karI, paraMtu munibhagavaMto svarUpa yogIonA nAtha evA anaMtA vItarAgaparamAtmAoe jaNAvI che. mULamAM nAnAe A pramANe bahuvacanano pATha karIne; muktAtmA ghaNA che" e sUcavyuM che. mukta AtmAne eka ja mAnavAmAM Ave to yoganI nirarthakatAno prasaMga Avaze. Azaya e che ke - AtmAne ke mukta-AtmAne eka ja mAnavAmAM Ave to dareka zarIramAM prasiddha pRthagu pRthar AtmAnuM astitva ja nahi hovAthI tenI mukti mATe yoganuM koi ja prayojana na hovAthI yogane nirarthaka mAnavo paDaze. "AtmA ghaNA hovA chatAM muktAtmA to eka ja che; tethI saMsArI AtmAnI mukti mATe yoga upayogI hovAthI yoga nirarthaka (binajarUrI, nahi bane." - A pramANe kahevAnuM ucita nathI. kAraNa ke AtmA ghaNA hoya topaNa muktAtmA to eka ja hovAthI koi paNa AtmAnI mukti zakya na hovAthI yoganI koi ja AvazyakatA nathI. kAraNa ke saMsArIne mukta banAvavA mATe to yogano upadeza karAyo che paraMtu saMsArI AtmA e rIte mukta bane to muktAtmA eka nahi rahe anaMtA thaze. AthI 'muktAtmA eka ja che" - 2 3 4 jI yogazataka - eka parizIlana *8 44 44 44 4 AvI vAta karanArAne saMsArInI mukti mAnavAnuM ucita nathI ane tethI jo saMsArIne mukta thavAnuM ja na hoya to e AzayathI upadezelA yoganuM koi ja prayojana nahi rahe. "saMsArI AtmA yoganA ArAdhanathI eka muktAtmAnA svarUpane prApta kare che tethI yoga sArthaka rahe che ane "muktAtmA eka ja che' - e vAta paNa karI zakAya che" - A pramANe kahevAnuM yuktisaMgata nathI. kAraNa ke A rIte saMsArI che te AtmA eka muktAtmAsvarUpa banI zakaze nahi. je satuM che te tenAthI bhinna evA satuM svarUpa na thai zake. ghaDo bIjA ghaDAsvarUpa ke paTAdisvarUpa thai zakato nathI. tema saMsArI AtmA eka muktAtmAsvarUpa nahi thAya. saMsArI, sakala karmanA kSayathI mukta thai zake che paraMtu e rIte mAnavAthI muktAtmAne eka ja mAnanArAne anaMtA muktAtmA mAnavA paDaze. AthI spaSTapaNe samajI zakAze ke muktAtmAne eka mAnavAthI yoganI nirarthakatA che. muktAtmA aneka mAnavAthI ja yoganI sArthakatA che. yadyapi saMsArI AtmAo mukta banI eka muktAtmAmAM laya pAme che. tethI muktAtmAne eka mAnyA pachI paNa yoganI nirarthakatAno prasaMga nahi Ave, paraMtu muktAtmAmAM ja tAdeza muktAtmAno laya saMbhavita nathI. kAraNa ke svamAM svano laya zakya che. svamAM parano laya zakya nathI. pANInA parapoTA pANIsvarUpa hovAthI pANImAM laya pAme, paraMtu muktAtmAthI bhinna saMsArI AtmAo; muktAtmAnA avayava svarUpa na hovAthI tyAM teno laya saMbhavato nathI. ///// nizcayanayanI apekSAe je sajJAnAdinA saMbaMdhane yoga kahevAya che, te sajJAnAdinA lakSaNa-svarUpane trIjI gAthAthI jaNAve che- saNNANaM vatthugao boho sadasaNaM tu tattha rui / saccaraNamaNadvANaM vihi-paDisehANugaM tattha // 3 // ja yogazataka - eka parizIlana * 9 ! Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajJAna eTale samyajJAna, je; vastunuM AlaMbana laine utpanna thanAra bodha-pariccheda svarUpa che. vastune AlaMbana banAvyA vinA jJAnanI utpatti thatI nathI. jJAna viSayagata hoya che. koi vAra jhAMjhavAnA pANIno bodha pANIsvarUpa vastu vinA paNa thato hoya che. paraMtu e jJAna samyag hotuM nathI. ahIM samyajJAna ja vivakSita hovAthI vastunA abhAvamAM bodhano saMbhava nathI. anyathA vastunA abhAvamAM paNa bodha, sat svarUpa mAnI levAya to jhAMjhavAnA nIramAM thanArA bodhane san mAnI zakAze nahi, tene paNa sat svarUpa mAnavo paDaze. Azaya e che ke - je vastu jevI che te mujaba te vastumAM thanArA bodhane samyajJAna kahevAya che. viSayanI sAthe saMvAdI evuM jJAna samyajJAna che. viSayanI sAthe iSTa ke aniSTAdinA saMskArathI thanArA te te jJAnane majJAna kahevAtuM nathI. sarzana eTale samyagdarzana; jJAnathI jANelI vastumAM ruci-zraddhA svarUpa samyagdarzana che. jIvAdi navatattva [jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSa] svarUpa padArtha uparanI zraddhA svarUpa samyagdarzana jJAnathI bhinna che. kAraNa ke jJAnanuM AvaraNa ane zraddhAnuM AvaraNa baMne judA che. tethI koi vAra jJAna hovA chatAM paNa zraddhAno abhAva hoya che. abhavyAdi jIvone navapUrva sudhInuM jJAna prApta hovA chatAM zraddhAnI prApti thatI nathI. sajjanA eTale samyakcAritra, je; vidhi ane niSedhanA viSayamAM anukrame pravRtti ane nivRtti svarUpa kriyAtmaka AgamAnusArI anuSThAna svarUpa che. A cAritra paNa; jJAnathI jANIne prApta karelI zraddhAnA viSayabhUta te te vastusaMbaMdhI ja hoya che. kAraNa ke samyakcAritra pAMca mahAvratasvarUpa che; ane mahAvrato bAhya viSayanA saMbaMdhamAM hoya che. sarvathA prANAtipAtathI [hiMsAthI] virAma pAmavA svarUpa prathama mahAvrata sarva jIvonA viSayamAM che. arthAt prathama mahAvrata sarva jIvonI hiMsAthI sarvathA virAma pAmavA svarUpa che. sarvathA mRSAvAdathI virAma pAmavA svarUpa bIjuM mahAvrata ane sarvathA parigrahathI virAma pAmavA svarUpa pAMcamuM mahAvrata huM yogazataka - eka parizIlana 0 10 sarva dravyonA viSayamAM che. eTale ke sarva dravyonA viSayamAM sarvathA virAma pAmavAnuM bIjA mahAvratamAM che ane sarva dravyonA parigrahathI virAma pAmavAnuM pAMcamA mahAvratamAM che. jyAre trIjA ane cothA mahAvratamAM amuka dravyo viSaya bane che - e spaSTa che. saMyamanI sAdhanA mATe grahaNa karIne rAkhavA paDatAM dravyo koi na Ape to tevA dravyane sarvathA grahaNa nahi ka2vAnuM trIjA mahAvratamAM che ane nirjIva pratimAdimAM AsaktinuM varjana ane sajIva strIpuruSAdinA zarIramAM maithunathI sarvathA virAma pAmavAnuM cothA mahAvratamAM che. AthI spaSTa che ke mahAvrato paNa upara jaNAvyA mujabanA viSayanA AlaMbane che. anyathA viSayanuM AlaMbana na hoya to tAdeza nivRttisvarUpa mahAvratono koi ja saMbhava nathI. maLyAM... A gAthAmAM jJAna, darzana ane cAritra Avo krama rAkhavAnuM kAraNa e che ke nizcayathI [cokkasapaNe] prathama jJAna pachI darzana ane pachI cAritra utpanna thatuM hoya che. tethI tevA prakAranI utpattinA krama mujaba upara evo ja krama rAkhyo che. kAraNa ke ajJAta padArthamAM zraddhA thatI nathI. je zraddhAno viSaya na banyo hoya temAM pravRtti-nivRtti svarUpa anuSThAna thatuM nathI. AthI spaSTa che ke - je jANe che te zraddhA kare che; ane A rIte te te viSayamAM ruci utpanna thavAthI vihitanI pravRtti ane niSiddhanI nivRtti te kare che. arthAr vihitanI apravRtti tathA niSiddhanI pravRtti svarUpa doSathI te nivRtta thAya che. zrI tattvArthasUtrAdimAM darzana, jJAna ane cAritra Avo krama che te; vyavahAranayanI apekSAe karmapariNatinI vicitratAnA kAraNe jIvavizeSane prathama darzana pachI jJAna ane tyAra bAda cAritra prApta thatuM hovAthI che. emAM koi virodha nathI. kAraNa ke A graMthamAM ane anyatra (tattvArthAdimAM) Azaya bhinna bhinna che. AthI samajI zakAya che ke "vastugata (vAstavika viSayavALo) je bodha che te sajJAna che; vastugata ruci (zraddhA) sadarzana che ane te te vastumAM ja vidhi tathA pratiSedhane anusaranAruM AgamAnusArI anuSThAna saccaraNa che." A traNanA yogazataka - eka parizIlana 11 - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAvasthAnane (AtmAmAM ekarUpa thaine rahevA svarUpa avasthAne) nizcayathI (avilaMbe phaLanI prAptinI apekSAe) yoga kahevAya che. IIII * * A rIte 'yoga' nizcayapradhAna hovAthI pahelAM nizcayanayanI mAnyatA mujaba yoganuM lakSaNa-svarUpa jaNAvIne have vyavahAranayanI mAnyatA mujaba te (yoganuM lakSaNa) jaNAvavA mATe cothI gAthA che. vavahArao u eso vinneo eyakAraNANaM pi / jo saMbaMdho so vi ya kAraNakajjovayArAo // 4 // vyavahAranayathI to; kAraNamAM kAryano upacAra thato hovAthI samyagnAnAdinA kAraNabhUta guruvinayAdino je saMbaMdha che te paNa yoga tarIke jANavo joie. A pramANe gAthAno artha che. Azaya e che ke vyavahArathI eTale ke sAmAnyapaNe phalaprApti mATenI yogyatAne AzrayIne samyagnAnAdinA kAraNa svarUpa guruvinaya, vaiyAvacca ane svAdhyAya vagereno AtmAnI sAthe je saMbaMdha che; te paNa yoga che. guruvinayAdinA kAraNe samyagnAnAdinI prApti thAya che ane tethI jIvane mokSanI prApti thAya che. je vakhate guruvinaya vagere ApaNe karatA hoie tyAre sAmAnyathI ApaNAmAM yogasvarUpa phaLaprAptinI yogyatA hoya che. paraMtu yogasvarUpa phaLanI prApti thayelI hotI nathI. guruvinayAdi pravRttithI kAlAMtare prApta thanArA samyajJAnAdino AtmAmAM saMbaMdha nathI; paraMtu tenI yogyatA vartamAnamAM hovAthI e apekSAe AtmAmAM yoga manAya che. yoganA saMbaMdha vinA paNa yoganA kAraNabhUta guruvinayAdinA saMbaMdhane; A rIte yoganI yogyatAne laine vyavahArathI yoga kahevAya che. sakala nayone je je rIte samyajJAnAdinA saMbaMdhane yogarUpe mAnavAnuM iSTa che, te sarvasaMbaMdhone yogasvarUpe varNavavAnA AzayathI mULagAthAmAM sovi ya - A pramANe (mopi 4) api padano prayoga karyo che. naigama, nI yogazataka - eka parizIlana 12 Hao saMgraha... vagere nayonuM svarUpa tenA jANakAro pAsethI jijJAsuoe samajI levuM joie. nizcayathI samyajJAnAdinA saMbaMdhane yogasvarUpe bIjI gAthAmAM varNavyo che, tene tema ja samyagnAnAdinA kAraNabhUta guruvinayAdinA saMbaMdhane vyavahArathI yoga kahevAya che. kAraNa ke vyavahAranaya kAraNane paNa koi vAra kArya svarUpe varNave che. AthI yoganA sAkSAt ke paraMparAe je guruvinayAdi kAraNa che tene yoga mAnIne tenA saMbaMdhane paNa ahIM yogasvarUpe varNavyo che. cAlu vyavahAramAM paNa koi vAra kAraNane kArya mAnIne aupacArika prayoga karAya che. dA.ta. AyuSya ghI che; varasAda cokhAne varasAve che; ahIM AyurvedAnusAra ghI khAvAthI AyuSya vadhe che; eTale ke AyuSyanuM kAraNa ghI che, tethI AyuSyanA kAraNabhUta ghIne ahIM AyuSyarUpe varNavyuM che tema ja varasAdanA pANIthI cokhAno pAka sAro Ave che tethI pANI cokhAnuM kAraNa hovAthI cokhAsvarUpe ja ahIM pANIne varNavI cokhAne varasAve che evo prayoga che. ahIM yAda rAkhavuM joie ke samyagnAnAdinA kAraNabhUta ja guruvinayAdinA saMbaMdhane yogasvarUpe varNavAya che. je guruvinayAdi samyagnAnAdinAM kAraNa banatAM nathI te guruvinayAdine vyavahArathI paNa yogasvarUpa mAnavAnuM iSTa nathI. samyajJAnAdinI prApti thAya - e AzayathI jo guruvinayAdi karAya to te guruvinayAdi samyagnAnAdinA kAraNa banI paraMparAe AtmAne mokSanI sAthe joDI Ape che. paraMtu tevo Azaya na hoya ane mAtra aucityathI ja guruvinayAdi karAya to te sAkSAt ke paraMparAthI paNa mokSasAdhaka banatAM na hovAthI tenA saMbaMdhane yogasvarUpe varNavavAnuM ucita nathI. upacArano artha e nathI ke game te vastune game te svarUpe varNavavI. mokSasAdhaka bhAva athavA to mokSasAdhaka bhAvano bhAva e bene ja ahIM yogasvarUpe manAya che. guruvinayAdisvarUpa yogakAraNo; sAmAnyathI alpakALamAM ja yoganI prApti karAvanArAM bane, to ja tenA saMbaMdhane vyavahArathI yoga kahevAya che. paraMtu ghaNA lAMbA yogazataka - eka rizIlana 013 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALe jo te yoganI prApti karAvanArAM banavAnAM hoya to tenA saMbaMdhane yogarUpe mAnavAnuM yogya nathI. II4 * * * vyavahAranayathI yogasvarUpe varNavelAM yoganAM kAraNone svarUpathI varNavatAM graMthakArazrI pharamAve che ke guruviNao sussUsAiyA ya vihiNA u dhammasatthe / taha cevANuTThANaM vihi-paDisehesu jahasati // 5 // upara jaNAvelI gAthAno artha "guruvinaya; vidhipUrvaka dharmazAstronA viSayamAM zuzruSA vagere tema ja dharmazAstra jaNAvelA vidhi-niSedhamAM pravRttinivRttisvarUpa, zakti anusAra anuSThAna (kriyA)'; vyavahAranayathI yoga che - A pramANe che. mumukSu AtmAoe mokSanI icchAne saphaLa banAvavA sauthI pahelAM, bhavanistAraka pU. gurudevazrIno vinaya karavo joie. samyagnAnAdinI prApti mATe guru-vinaya vinA bIjuM koi adbhuta sAdhana nathI. yogano prAraMbha ja vastutaH guruvinayathI thAya che. 'vinaya vinA vidyA nahi' - A vAta khUba ja prasiddha che. sAmAnyathI pU. gurubhagavaMtanA paga dhovA; tyAra bAda teozrIne yogya Asana upara birAjamAna karavA; pIvA mATe pANI ApavuM... vagere svarUpa 'guruvinaya' aneka prakArano che. pUrvakALamAM guruvinaya upara khUba ja cIvaTathI dhyAna apAtuM. rAjakuLamAM paNa janmelA ane UcharelA paNa gurukuLamAM jaine sarva prakAranA guruvinaya karavA dvArA sarva kalAonuM grahaNa karatA. duniyAnA sarva kSetramAM vinayanuM mUlya samajI zakanArAone yogamArgamAM te samajAvavAnI AvazyakatA nathI. game te kAraNa hoya paraMtu A viSayamAM Aje khUba ja upekSA sevAya che. mumukSu AtmAo mATe e khUba ja ahitane karanArI che. susyUsADyA ahIM 'Ari' padathI zravaNa, grahaNa, vijJAna, dhAraNA, Uha, apoha ane tattvAbhinivezanuM grahaNa karavAnuM che. zuzruSA, zravaNa... yogazataka - eka parizIlana 0 14 Hao vagere buddhinA ATha guNo che. yogamArganI jijJAsA bAda mokSasAdhaka yogAdinA viSayamAM zuzruSA vagereno udaya thAya che. jijJAsA banAvaTI na hoya to tenI uttara-kSaNamAM zuzruSA vagereno prAdurbhAva cokkasa ja thato hoya che. sAMbhaLavAnI icchA svarUpa zuzruSA che. sAMbhaLavAnI pravRttine zravaNa kahevAya che. pU. gurubhagavaMtanA zrImukhe sUtra-arthanA grahaNane grahaNa kahevAya che. te sUtra-arthanA bodhane vijJAna kahevAya che. sUtra-arthanuM vismaraNa na thAya e mATe karAtI svAdhyAyAdinI pravRttine dhAraNA kahevAya che. samajelA arthanI yuktAyuktatAnI vicAraNAne Uha kahevAya che. vicAraNA daramyAna jaNAtI ayuktatAne dUra karavAnI pravRttine apoha kahevAya che; ane A rIte tattvasvarUpano nirNaya karyA pachI 'A A pramANe ja che' - AvI jAtanA nirNayane tattvAbhiniveza kahevAya che. yoganI jijJAsA A rIte tattvAbhinivezamAM pariNamavI joie. anyathA yoganI jijJAsA, zuzruSA vagere yoganAM kAraNa nahi bane. aprazasta aviratijanya pravRtti vakhate; jijJAsAthI AraMbhI abhiniveza sudhI je krama che - te spaSTapaNe lagabhaga badhAne pratIta thAya che, paraMtu yogasaMbaMdhI e krama lagabhaga pratIta thato nathI. abhiniveza kharAba nathI. atattvano abhiniveza kharAba che. tattvano abhiniveza to buddhino guNa che. anabhiniveza kharAba nathI, atattvano anabhiniveza to sAro che. tattvane samajyA pachI tattvano abhiniveza khUba ja kharAba manAya che. madhyasthatAnA nAme yogamArganA abhinivezathI dUra rahevAnI pravRtti sAdhanAmAM zithila banAvanArI che. zuzrUSA vagere vidhipUrvaka ja hovA joie. avidhipUrvakanA zuzruSAdi guNo karatAM to zuzruSAdi guNo na hoya to sArA - ema mAnyA vinA cAle evuM nathI. roganI cikitsA asad-ayogya rIte karavA karatAM na karIe te sAruM - A vAtane jeo samajI zake che, teo e paNa samajI zakaze ke avidhithI karavA karatAM; nahi karavuM sAruM che. zuzruSAdi mATe sthAnazuddhi vagere vidhi che. je sthAnamAM athavA to tenI AsapAsanI yogazataka - eka parizIlana 7 15 ****** ne Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e baMdhathI dUra rahevA samagra zaktino upayoga karavAnuM khUba ja Avazyaka che. yathAzakti padano graMthakArazrIe jaNAvelo artha yoganA arthIoe koi paNa rIte bhUlavo nahi jo ie. khAvA-pIvAdinI dareka pravRttimAM ApaNe je rIte zaktino upayoga karIe chIe te rIte ja AcArAMgAdi uttamaRRtanA graMthomAM jaNAvelA vihita ke avihita anuSThAnamAM pravRtti ke nivRtti karavI joie. arthAt samagra zaktithI e pravRtti ke nivRtti karavI joie. A pAMcamI gAthAno paramArtha che. //pI * * * so hAthanI jagyAmAM lohI, mAMsa, hADakAM vagere paDyAM hoya evA sthAnamAM zuzruSAdinI pravRtti na thAya. zuddha sthAnamAM paNa tenI pramArjanAdi karavI joie. vinaya-bahumAnAdipUrvaka zuzruSAdi vihita che. anAdikALathI artha-kAmAdi zAstromAM zuzruSAdi guNo ApaNane AtmasAta thayelA che. zuzruSAdi guNo navA nathI. mAtra eno viSaya badalavAno che. AcArAMga vagere dharmazAstro zuzruSAdinA viSaya hoya to ja zuzruSAdi guNo yoganA aMga bane che. arthakAmAdinA viSayamAM zuzruSAdi hoya to te yoganAM aMga banatAM nathI, paraMtu yoganA bAdhaka bane che. zuzruSAdinA prabhAve dharmazAstrapratipAdita [jaNAvela tattvano abhiniveza prApta thayA pachI vivekapUrvaka AcArAMgAdi uttamaRRta-zAstramAM jaNAvela vidhi ane niSedhanA viSayamAM zaktinuM ullaMghana karyA vinA anukrame karavA ane nahi karavAnuM je kriyAsvarUpa anuSThAna che, te yoganuM aMga che. tattvano tema ja aMtattvano cokkasa nirNaya thayA pachI heya ane upAdeyano nirmaLa viveka pragaTe che. AvA vivekane laine te te mumukSu AtmAo zakti mujaba AcArAMgAdi uttama zrutagraMthomAM pharamAvyA mujaba vihitamAM pravRtta bane che ane niSedhanA viSayathI nivRtta bane che. graMthakAra paramarSie yathAzakti padano artha 'zaktinuM ullaMghana karyA vinA' - Avo karyo che. yoganA arthIe e sarvathA yAda rAkhavA jevo che. vartamAnamAM lagabhaga yathAzaktino artha 'zakti mujaba' karAya che. paraMtu Avo artha karavAthI samagra zaktino upayoga karavAnuM samajAtuM nathI. paramapadanI prApti mATe maLelI samagra zaktine kAme lagADyA vinA cAle evuM nathI. zakti uparAMta kArya na karIe - e barAbara che, zakti chupAvIne kArya karavAnuM koi paNa rIte ucita nathI. 'zakti mujaba" - A pramANe artha karatI vakhate samagra zaktino upayoga karavAno bhAva vartAto nathI. e bhAva; "zaktino anullaMghanathI' - A pramANe artha karavAthI khUba ja spaSTapaNe pratIta thAya che. maLelI samagra zaktino upayoga na karIe to vIryAcAranuM pAlana na thAya; ane tethI vIAMtarAyakarmano baMdha thAya. ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 16 jI jI ja che guruvinaya ane zuzruSA vagere nizcayanayaprasiddha yoganAM kAraNa hovAthI yoga che - e jaNAvIne chaThThI gAthAthI guruvinayAdisvarUpa vyavahAranayaprasiddha yoga; nizcayanayaprasiddha yoganAM aMga-kAraNa kai rIte bane che - A zaMkAnuM samAdhAna karAya che etto cciya kAleNaM NiyamA siddhI pagiTTharUvANaM / saNNANAINa tahA jAyai aNubaMdhabhAveNa // 6 // A guruvinayAdithI kALe karI cokkasa ja prakRSNasvarUpavALA sajjJAna, sadarzana ane saMcAritranI anubaMdhayukta siddhi thAya che - A pramANe chaThThI gAthAno akSarArtha che. kahevAno Azaya e che ke gurubhagavaMtano vinaya ane zukrUSA, zravaNa vagerethI jema jema kALa jato jAya tema tema kSAyikabhAvanAM sajUjJAnAdi svarUpa prakRSTa yoganI siddhi nizcita ja thAya che. kAraNa ke guruvinayAdi tevA prakAranI yoganI siddhinAM avaMdhya (cokkasa phaLane ApanAra) kAraNa che, prayojaka nathI. prayojaka hoya to te kArya kare ja - evuM na bane. paraMtu avaMdhya kAraNa to kAryane karyA vinA na rahe. kSayopazamabhAvanA AtmaguNo aMte kSAvikabhAvamAM pariName che. dharmanI prAraMbha avasthAmAM kSayopazama maMda hovA chatAM teno i yogazataka - eka parizIlana : 17 che A Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga karatAM AvaDe to sarvatra aucityapUrvaka pravRtti thatI hoya che, jethI suMdarakoTinI AjJAnuM ArAdhana svAbhAvika ja aMzataH thAya che ane AvI AjJAnI ArAdhanAthI sajUjJAnAdinI vRddhi thAya che. AtmAnA guNonA AvirbhAva mATe sadAjJAnI ArAdhanA sivAya bIjo koi ja upAya nathI. A rIte vRddhine pAmelAM sajjJAnAdi uttarottara vRddhinAM kAraNa bane che. kAraNa ke AjJAnI ArAdhanA zubha anubaMdha pADe che. zarIranA rogane dUra karanAra auSadha zarUAtamAM khAsa phAyadAkAraka banatuM nathI. paraMtu vaidyAdinA kahevA mujaba apathyAdinuM sevana karyA vinA mAtrAdinI ucitatA jALavI jema jema tenuM sevana karavAmAM Ave to te ja auSadha krame karI zarIrane dhAryA karatAM vadhAre lAbhadAyI bane che. tyAM jema pUrva pUrva Arogya ja uttarottara ArogyanuM pradAna kare che, tevI ja rIte A yogamArgamAM paNa krame karI pUrvaguNo ja uttarottara guNane kheMcI lAve che. zrIvItarAgaparamAtmAe upadezelAM anuSThAno uttarottara anuSThAnanAM kAraNa na bane to te anuSThAno mokSanAM kAraNa nahi banavAthI niSphaLa banaze. AthI siddhi na maLe tyAM sudhI sAdhanano viccheda na thAya - e mATe khUba ja apramatta rahevuM joie. mArgAnusArI AjJAvizuddha (AjJAnA kAraNe zuddha) anuSThAna ja sadanubaMdha-(uttarottara vizuddha anuSThAnanAM kAraNa)vALA hoya che - A pramANe chaThThI gAthAnuM tAtparya che. llll tAttvika rIte iSTa sthAnane prApta karAvanArA mArge sArI rIte zakunAdine anusarI potAnI javAnI zaktinA upayoga dvArA janArAne cokkasa rIte iSTa nagarAdinI prApti thatI hovAthI jema iSTanagaranA pathika tarIke varNavAya che - tema pUrve jaNAvelA guruvinayAdimAM vidhipUrvaka pravanArane cokkasapaNe iSTa evA sajUjJAnAdi yoganI prApti thatI hovAthI ahIM yoganirUpaNamAM yogI tarIke varNavAya che. ahIM yAda rAkhavuM joie ke - A gAthAmAM sakhta A pramANe padanuM ane pAMcamI gAthAmAM viphA 3 A pramANe padanuM upAdAna hovAthI mukhya ane vidha nA grahaNathI guruvinayAdimAM 'zakyanusAra ja pravRtti'nuM jJAna thai jAya che; tethI paNa A padanuM upAdAna karavAnI jo ke jarUra nathI, paraMtu A rIte samyagu ane vidhinA grahaNamAM jeno artha samajAya che te arthane jaNAvavA sAthe sattA - A pramANe padanuM pRthagu grahaNa; zaktinuM prAdhAnya jaNAvavA mATe karyuM che. AvI zailI lokamAM prasiddha che. jema ke - trAhiUT mAthAtA vaziNothAthAta: ahIM brAhmaNo AvyA ema kahevAthI ja vaziSTha brAhmaNanuM Agamana jaNAya to che ja, paraMtu brAhmaNomAM vaziSTha pradhAna che - e jaNAvavA tenA Agamanane vaza choDAyAta: - A pramANe pRthapha jaNAvyuM che, tema zaktinI pradhAnatA jaNAvavA ame paNa A pramANe zaktinuM pRthagu upAdAna karyuM che. yathAzakti-zaktine gopavyA vinA; prApta thayelI samagra zaktithI karAyela koi paNa anuSThAna; uttarottara zreSTha anuSThAnanuM kAraNa banatuM hovAthI sAnubaMdha bane che. jethI A rIte anubaMdhasAdhakarUpe dareka anuSThAnamAM zaktinI pradhAnatA che. e mujaba koi sthAne kahyuM che ke : sahanaiva sakhyaprayogAt - arthAt samyaguvidhipUrvakanA prayogathI zakti saphaLa ja che... A pramANe sAtamI gAthAno paramArtha che. IlNI upara jaNAvyA mujaba guruvinayAdi sajJAnAdinAM kAraNa hovAthI yoga che, tethI guruvinayAdi yoganA svAmIne yogI tarIke mAnavAnuM ucita ja che. e vAtanuM samarthana karavA sAtamI gAthA che maggeNa gacchaMto sammaM sattIe iTThapurapahio / jaha taha guruviNayAisu payaTTao ettha jogitti // 7 // che . A , . yogazataka - eka parizIlana * 18 thI 7 ka 44 44 4 yogazataka - eka parizIlana * 19 4 43 44444 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte yoganI pIThikA(sAmAnya bhUmikA)ne kahIne have yoganA adhikArI vagere jaNAvavA mATe AThamI gAthAthI pharamAvyuM che ke ahigAriNo uvAeNa hoi siddhI samatthavatthummi / phalapagarisabhAvAo visesao jogamaggammi // 8 // kahevAno Azaya e che ke - sevA(nokarI) vagere samagra vastunA viSayamAM tenA upAya-sAdhanavizeSathI prakRSTa phaLanI prApti thavAthI adhikArI-cogyane siddhi eTale ke kAryanI prApti thAya che, muktinuM sAdhana hovAthI vizeSa karIne A yogamArgamAM adhikArIne yoganI siddhi thAya che - A pramANe gAthArtha che. Azaya spaSTa che ke lokamAM nokarI vagere kArya karanArA yogya jIvone te te kAryanA upAyonA sevanathI uttarottara phaLanI vRddhi thavAthI abhilaSita kAryanI siddhi thatI hoya che. anadhikArIayogyane tevI siddhi prApta thatI nathI. lokottara yogamArgamAM paNa vizeSa karI adhikArIne ja yoganI siddhi thAya che, anadhikArIne koi paNa sthAne siddhi thatI nathI. AthI koi paNa viSayamAM siddhinA arthIe adhikAritAne prApta karavA prayatna karavo joie. anadhikAra ceSTA jevI koi ja kharAba pravRtti nathI. anadhikAra ceSTAthI siddhinA badale mAtra viDaMbanA ja prApta thAya che. ||8| yogamArgamAM adhikArI tarIke jANavA. A pramANe navamI gAthAno akSarArtha che. Azaya e che ke AtmAnA te te pariNAma ane AtmAnI te te pravRtti vagerenI vizeSatAnA kAraNe; karmanI utkRSTa sittera-koDAkoDI sAgaropama pramANa sthitinA baMdhane anukULa kriyAvALo hovA chatAM je jIva te te karmapudgalone, utkRSTasthiti pharIthI kyAre paNa na baMdhAya te rIte bAMdhe che, te jIvane punarvacakra kahevAya che. sAmAnya rIte karmanI (mithyAtvanI) utkRSTa sitterakoDAkoDI sAgaropamanI sthiti che. apunabaMdhakadazAne pAmatAM pUrve je pravRttinA kAraNe jIva tevI utkRSTa sthitino baMdha karato hato, tevI pravRtti hovA chatAM pariNAmAdinI vizeSatAne laine te karmanI je jIva utkRSTa sthitino baMdha karato nathI, ne punarvasva kahevAya che. caramAvAmAM AvyA pachI AvI apunabaMdhaka avasthA jIvane svabhAvathI ja prApta thatI hoya che. AvI avasthAnA prabhAve jIva kyAre paNa karmanI utkRSTa sthitino baMdha karato nathI. bahArathI tIvra saMkliSTa pravRtti dekhAtI hovA chatAM svabhAvathI ja tevA pariNAmanA abhAve jIvane karmanI utkRSTa sthitino baMdha thato nathI. koi vAra karmanI sthiti utkRSTa baMdhAya topaNa rasa to koi paNa rIte tIvra baMdhAto nathI - e nirvivAda che. AvA punarvI vagere jIvo ja yogamArganA adhikArI che. mULamAM punavaMdhArU ahIM mAri padathI samyagdaSTi ane cAritrI AtmAone yogamArganA adhikArI tarIke jANavA. A yogamArganA adhikArI jIvonA viSayamAM sakrabaMdhaka ke dvibaMdhaka vagere jIvone adhikArI tarIke gaNAvyA nathI. je jIvo karmanI utkRSTasthiti bhaviSyamAM ekavAra ke bevAra bAMdhavAnA che - te jIvone anukrame samudrabaMdhaka ane dvibaMdhaka kahevAya che. sabaMdhakAdi jIvone ahIM adhikArIrUpe gaNAvyA na hovAthI ja yogamArganA adhikArI tarIke nivRttaprakRdhikAravALA jIvone gaNAvyA che. jIvano mithyAtva, avirati vagerenI sahAyathI karmane grahaNa karavAno svabhAve che. AvA prakAranI karmagrahaNa karavAnI jIvanI yogyatAno kramaza: T ES yogazataka - eka parizIlana : 21 ja che upara jaNAvyA mujaba lokamAM ke lokottaramAM adhikArIne jasiddhi maLe che; tethI yogamArgamAM adhikArIne jaNAvavA mATe navamI gAthAmAM jaNAvyuM che ke ahigArI paNa etthaM viNNeo apaNabaMdhagADa tti / taha taha NiyattapagaIahigAro Negabheo tti // 9 // te te prakAre potAnA karmagrahaNa saMbaMdhI yogyatAno adhikAra jeno cAlyo gayo che evA aneka bhedavALA apunabaMdhakAdi jIvo ahIM huM ja cheyogazataka - eka parizIlana - 20 ja che Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaya thavAthI bhinnabhinna-vicitra sukhaduHkhAdi phaLane siddha karavA svarUpa karmavargaNAdhikAra nivRtta thAya che eTale ke jIvanI tAdeza yogyatAnA hAsathI te jIvane tAdezakazmavargaNA vicitraphaLanI sAdhikA banatI nathI. AvA jIvone zAstrIya paribhASAmAM 'nivRttaprakRtyadhikAra' tarIke varNavAya che. e nivRttaprakRtyadhikAra AtmAo aneka prakAranA che, je; mukhyapaNe apunabaMdhaka, samyagdaSTi ane cAritrI svarUpa che - teo yogamArganA adhikArI che. ll ll # e # upara jaNAvyA mujaba, je AtmAone yogamArganA adhikArI tarIke varNavyA che tenuM mukhya kAraNa e che ke - te AtmAone AzrayIne karyagrahaNanA saMbaMdhanI yogyatAno hrAsa thayo che. AvA nivRttaprakRtyadhikAra AtmAo ja yogamArganA adhikArI che - e samajI zakAya che. jIvanI tAdezapariNatinA kAraNe te te jIvo mATe karmamAM grahaNayogyatA rahetI nathI. AthI AvA ja nivRttaprakRdhikAra jIvo yogamArganA adhikArI che. bIjA nivRttapratyadhavAra evA karmaparavaza jIvo yogamArganA adhikArI nathI - e jaNAvatAM dazamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke aNiyatte puNa tIe egaMteNeva haMdi ahigAre / tapparataMto bhavarAgao daDhaM aNahigArI tti // 10 // anivRttAdikArAyAM prakRtau sarvathaiva hi| na puMsastattvamArge'smiJjijJAsA'pi pravarttate ||yo.bi. 101 // AtmatattvanA svarUpano abhibhava (AcchAdana) karavAno (sAMkhyadarzanaprasiddha) prakRtino adhikAra badhI rIte nivRtta thayo na hoya to puruSane (AtmAne) A yoganA viSayamAM yogamArgane jANavAnI icchA paNa thatI nathI. arthAtu apunabaMdhaka avasthAne pAmyA pachI ja yogamArganI jijJAsAno uddabhava che. kSetrarogAbhibhUtasya yathAtyantaM viparyayaH / / tadvadevAsya vijJeyastadAvarttaniyogataH yo.bi. 102 // bIjA roganA kAraNabhUta evA koDha vagere rogathI abhibhUta (vyAsa) puruSane jema atyaMta buddhibhrama thAya che; tema anivRttaprakRtyadhikAravALA puruSane yogamArganI pratipatti (jJAna)nA abhAva svarUpa viparyaya; (buddhibhrama) anivRttaprakRtyadhikAravALA kALamAM thanArI prakRtinI pravRttinA kAraNe thAya che. jijJAsAyAmapi hyatrakazcit sargo nivartate / nA'kSINapApa ekAntAdAnoti kuzalAM dhiyam ||yo.bi. 103 // yogamArgane jANavAnI icchA thavAthI paNa (yogamArganA abhyAsa vagerethI to savizeSa) prakRtinA, puruSano abhibhava (juo co.vi. 202) karavA svarUpa sarga (prakRti)nI alpAMze paNa nivRtti thAya che. kAraNa ke sarvathA jenAM pApa kSINa thayAM nathI evA AtmAne mokSamArgane anusaranArI buddhi prApta thatI nathI, aMzataH paNa pApano kSaya thayA pachI ja mokSamArgane anusaranArI buddhi prApta thAya che. tatastadAtve kalyANamAyatyAM tu vizeSataH / mantrAdyapi sadA cAru sarvAvasthAhitaM matam ||yo.bi. 104 / / jIjI yogazataka - eka parizIlana : 23 jIruM te karmaprakRtino vicitraphaLane utpanna karavA svarUpa adhikAra sarvathA nivRtta na thAya to te karmaprakRtine paravaza AtmA saMsAranA roganA kAraNe yogamArgamAM koi paNa rIte adhikArI nathI - A gAthArtha che. Azaya e che ke karmaprakRtino adhikAra sarvathA nivRtta na thAya to karmaparavazatAnA kAraNe jIva bhavano rAgI bane che. ane tethI bhavanA rAgI evA jIvane yoganA koi paNa bhedanI prApti thAya - evI yogyatA rahetI nathI. anya yogazAsakAroe paNa A viSayamAM jaNAvyuM che ke ja yogazataka - eka parizIlana 22 4 44 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara jaNAvyA mujaba kuzalabuddhi prApta thavAthI tenI vidyamAnatAnA kALamAM kalyANanI prApti thAya che ane bhaviSyamAM e kuzalabuddhinA kAraNe prApta thayelA puNyaparipAkathI vizeSe karI kalyANa prApta thAya che. kAraNa ke maNimaMtrAdi tenA prayogakALamAM ke prayoganA abhAvamAM kALamAM paNa - badhI ja avasthAmAM hitakArI manAya che. ubhayostatsvabhAvatvAt tadAvarttaniyogataH / yujyate sarvamevaitannAnyatheti manISiNaH // yo. bi. 105 // puruSa ane prakRti (jIva ane karma)no te svabhAva (grAhakagrAhyasvarUpa vyAvartya - adhikArasvabhAva) hovAthI caramAvarttanA sAmarthyathI eTale ke jIvane eka pudgalaparAvartta kALathI adhika kALa saMsAramAM bhamavAnuM na hovAthI kuzalabuddhinI prApti, yoganI sevA vagere saMgata thAya che. anyathA tAdeza puruSa ane prakRtino tevo svabhAva na hoya to kuzalabuddhinI prApti vagere saMgata thatuM nathI... ema vidvAno jaNAve che. upara jaNAvelA 'yogabiMdu'nA pAMca zloko mudrita yogabiMdunA AdhAre ahIM jaNAvyA che. 'yogazataka'nI TIkAmAM uddhRta zlokomAM thoDo zAbdika bheda che, paraMtu arthanI dRSTie khAsa bheda nathI. kahevAno sAra eTalo ja che ke prakRtino adhikAra nivRtta na thAya tyAM sudhI jIvane yogamArganI jijJAsAdinI prApti thatI nathI. sAMkhyadarzana prasiddha prakRti ane karmaprakRti - e bemAM nAmanA bhedane choDIne bIjo koi bheda nathI. ||1| * upara jaNAvelI vigata spaSTa rIte samajAvavA agiyAramI gAthA che- tappoggalANa taggahaNasahAvAvagamao ya evaM ti / iya daTThavvaM iharA tahabaMdhAI na jujjaMti // 11 // 8 yogazataka - eka parizIlana 0 24 Bo Luo karmaprakRtiparamANusvarUpa pudgalono jIva dvArA grahaNa thavAnA svabhAvano apagama-viraha thavAthI ane jIvano karmapudgalone grahaNa karavAnA svabhAvano apagama thavAthI pUrve jaNAvyA mujaba (juo gAthA naMbara-9) nivRtaprakRtyadhikAratA ane ene laine jIvanI yogamArganI adhikAritA-yogyatA jANavI joie. anyathA tAdeza ubhaya(karmapudgala ane jIva)svabhAvano apagama na mAnIe to; bhinna anaMta kArpaNavargaNAnAM pudgalone grahaNa karavA rUpe baMdha tema ja pharIthI kyAre paNa grahaNa karavAnI pravRttine nahi grahaNa karavA svarUpa mokSa ane kramazaH tenA kAraNe prApta thanArA doSa tathA guNa svarUpa vikAro jIvamAM saMgata thatA nathI - A pramANe agiyAramI gAthAno artha che. Azaya e che ke - anAdikALathI jIvano karma grahaNa karavAno svabhAva che ane karmano jIva dvArA grahaNa thavAno svabhAva che. AkAzano karmagrAhaka svabhAva na hovAthI AkAzane karmabaMdha thato nathI. tema ja siddhaparamAtmAo mATe paNa karma grAhya nathI banatAM. AvI ja rIte AtmA anAdikALathI karmapudgalone grahaNa kare che, agrAhya evI koi paNa pudgalavargaNAne grahaNa karato nathI. AthI samajI zakAze ke jIvano tevA prakArano grAhaka svabhAva ane karmano tevA prakArano grAhya svabhAva mAnavAthI ja jIvane karmanI sAthe je saMbaMdha che te saMgata bane che. baMnemAMthI koi ekano paNa evo svabhAva na mAnIe to koi paNa rIte jIvano karmanI sAtheno te saMbaMdha saMgata nahi thAya. kAraNa ke jIvano karmane grahaNa karavAno svabhAva ja na hoya to AkAzAdinI jema; karmano grAhya svabhAva hoya topaNa jIvane karmano saMbaMdha nahi ja thAya. tema ja jIvano karmagrAhaka svabhAva hoya topaNa agrAhyavargaNA (je pudgalo kyAre paNa grAhya banatAM nathI tevAM pudgalono samudAya) jema jIvane grAhya banatI nathI tema grAhyasvabhAvavALA paNa karma jIvane grAhya nahi ja bane. kAraNa ke jaino je svabhAva ja nathI te tevA svabhAve nahi pariName - e samajI zakAya che. mATIno vastra banAvavAno svabhAva na hovAthI koi paNa rIte kyAre yogazataka - eka parizIlana 0 25 ****** ne Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa mATIthI vastra nahi ja thAya. jo tevA svabhAvathI rahita paNa, tevA svabhAve pariNAma pAmaze to mATIthI paNa vasranI utpatti mAnavI paDaze - e spaSTa che. upara jaNAvelA jIva ane pudgalanA anukrame grAhaka ane grAhya svabhAvano apagama-viraha thavAnA kAraNe ja nivRttaprakRtyadhikAratvanA yoge yogamArganI yogyatA AtmAmAM saMgata bane che, anyathA tevA prakArano svabhAva ane teno apagama vagere na mAnIe to baMdhamokSAdinI pAramArthikatA nahi rahe - A vAtane spaSTa karatAM agiyAramI gAthAnI TIkAmAM tattvamatra bhAvArtha:... ityAdi graMtha che. eno Azaya upara jaNAvyo che. kahevAnuM tAtparya e che ke te karmaparamANuo anAdikALathI ja te te rUpe te te AtmAo dvArA grahaNa thavA yogya svabhAvavALA che ane te te jIvo paNa te te karmaparamANuone anAdikALathI grahaNa karavAnA svabhAvavALA che. tethI baMnenA tAdezasvabhAvanA kAraNe te te prakAranA karmabaMdha ane mokSa vagere saMgata thAya che. anyathA baMneno tAdeza svabhAva na hoya ane teno apagama paNa na hoya, to saMsArI jIvane jema svabhAva vinA karmabaMdha thAya tema mukta jIvone paNa karmabaMdhano prasaMga Avaze. kAraNa ke baMnenA jIvatvamAM koi ja pharaka nathI. AthI samajI zakAze ke jIva ane karmapudgala baMneno paNa te te svabhAva hoya to ja baMdha ane mokSa vagere saMgata che... ityAdi vicAravuM joie. ahIM uparyukta vAtathI 'eka svabhAva ja baMdhAdino niyAmaka che' - ema mAnI levuM barAbara nathI. svabhAvanI sAthe kALa, bhavitavyatA, nimitta vagere paNa baMdhAdimAM upayogI che. kAlAdi ja tAdeza svabhAvane kAryAnvita banAve che. Ano artha e paNa nathI ke svabhAva ja mukhya che ane kAlAdi gauNa che. kAraNa ke paraspara eka bIjAne apekSA-sahakAra Avazyaka hovAthI sAmagrIjanya kAryanI pratye koinI mukhya upayogitA ane koinI gauNa upayogitA - AvI vAta karI zakAya nahi. Ama chatAM te te kAraNanI mukhyatA ke gauNatA vagere yogazataka - eka parizIlana 0 26jra huM vyavahAra je rIte thAya che te apekSAdinuM varNana anya dharmasArAdi graMthomAM karyuM che. jijJAsuoe te te graMthonuM parizIlana karavuM joie. // 11 // nivRttaprakRtyavikAratvanA kAraNe prApta thanArI pautramArganI adhikAritAnuM jJAna zakya nathI, kAraNa ke te atIndriya che - AvI zaMkAnuM samAdhAna karatAM jaNAvyuM che ke- eyaM puNa Nicchayao aisayaNANI viyANae NavaraM / iyaro vi ya liMgehiM uvautto teNa bhaNiehiM // 12 // yogamArganI adhikAritAne nizcayathI mAtra atizayavaMta jJAnI jANe che ane evA atizayajJAnIne choDIne bIjAo paNa; upayogavaMta banI, atizayajJAnIe jaNAvelAM yogamArganA adhikArInAM liMgo-cihno vaDe jANe che. A pramANe bAramI gAthAno artha che. gAthArtha spaSTa che ke - pUrvagAthAmAM jaNAvelA prakAre prApta thanAruM yogamArganuM adhikAritva cokkasapaNe mAtra atizayajJAnI evA kevalI bhagavaMto ke viziSTa zrutadharo vagere jANe che. AvI adhikAritAne jo atizayajJAnI ja jANavAnA hoya ane atizayarahita evA chadmastha jo jANavAnA na hoya to te yogamArganI adhikAritAnuM varNana arthahIna che' - e kahevuM yogya nathI. kAraNa ke atizayajJAnIoe yogamArganI adhikArItAne jANIne enAM je liMgo jaNAvyAM che, te cihno(liMgo)thI atizayarahita evA chadmastho paNa upayoga rAkhe to jANI zake che. upayoga na rAkhe to na jANe. mATe atizayarahita paNa upayogavALA chadmastha jIvo yogamArganI adhikAritAne jANI zake ema hovAthI tenuM varNana arthahIna nathI. / / 12 / yogazataka - eka parizIlana 27 88888 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogamArganI adhikAritAne jaNAvanArAM liMgo kayAM che - e zaMkAnuM samAdhAna karavA teramI gAthAthI te ligone jaNAve che pAvaM na tivvabhAvA kuNai Na bahumaNNaI bhavaM ghoraM / uciyaTTiiMca sevai savvattha vi apuNabaMdho tti // 13 // je tIvrabhAve pApa karato nathI; bhayaMkara evA saMsArane bahu mAnato nathI; ane dharma vagere badhe ja ucita vyavasthAne seve che; tene apunabaMdhaka kahevAya che - A pramANe teramI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke navamI gAthAmAM yogamArganA adhikArI tarIke apunabaMdhakAdi jIvone varNavyA che. te adhikArI AtmAonuM svarUpa have varNavAya che. mithyAtvamohanIyakarmanI utkRSTa sthiti sittera koTAkoTi sAgaropamanI che. tevI sthitine (athavA to mithyAtvanA utkRSTa rasane) koi paNa saMyogomAM je jIvo bAMdhavAnA nathI te jIvone punarvanya jIvo kahevAya che. teramI gAthAmAM temanAM mukhya traNa liMgo varNavyAM che. teo tIvrabhAve pApa karatA nathI. asaduM anuSThAnane (pravRttine) pApa kahevAya che. jeno paricaya karAvavAnI kharekhara ja AvazyakatA nathI. hiMsA, asatya, corI vagere pApo prasiddha che. anAdikALathI e pAponI pravRtti thoDAghaNA aMze prANImAtranI cAlatI ja AvI che. apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvo e pApo tIvrabhAve karatA nathI. bhUtakALanA tIvra prakAranA karmadoSanA kAraNe teo pApanI pravRtti kare che. yogI mahAtmAonA pavitra sAMnidhyanA prabhAva pApanI bhayaMkaratA samajAyA pachI bhUtakALanA tevA prakAranA karmadoSanA kAraNe pApanI pravRtti dUra thatI nathI, paraMtu pUrvakALamAM pApanI pravRtti vakhate je tIvra bhAva hato te nathI hoto. yogamArganI sAdhanAnA prAraMbhe yogamArganI adhikAritAnuM A prathama liMga che. pApa game che mATe ahIM thatuM nathI. karmanA doSathI ahIM pApanI pravRtti hovA chatAM pApanI bhayaMkaratAnA vAstavika khyAlathI pApa pratyeno tIvrabhAva nAza pAme che. yogamArganA arthI AtmAomAM A lakSaNa na hoya to teo niHsaMdeha yogazataka - eka parizIlana : 28 ja yogamArganA adhikArI nathI. anadhikArI jIvone yogamArganuM pradAna hitAvaha nathI. yoganI sAdhanAnA maMgala prAraMbhe A lakSaNa khUba ja upayogapUrvaka cIvaTathI jovuM joie. vartamAnanI yogamArganI viTaMbaNAnuM jo koi kAraNa hoya to te A lakSaNano abhAva che - e vAta koi mAne ke na mAne paraMtu yoganA arthIe to e bhUlavI na joie. yogyatA vinAnI sAdhanA thakavI nAMkhe che. yogyatAvALI sAdhanA khUba ja saraLatAthI siddhinuM pradAna karanArI bane che. pacAsa TakA siddhi, yogyatAnA saMpAdanathI ja thatI hoya che. paraMtu game te kAraNe Aje sAdhaka gaNAto varga - e tarapha udAsInatA seve che. je mumukSu AtmAo mATe koi paNa rIte ucita nathI. apunabaMdhakadazAmAM tIvrabhAve pApAkaraNatA prApta thavAthI ja bhavanI pratye bahumAna hotuM nathI. apunabaMdhaka jIvonuM e bIjuM liMga che. jemAM karmapariNAmane AdhIna thayelA prANIo hoya che tene bhava eTale ke saMsAra kahevAya che. je cAragatimaya che. raudra svarUpavALo che. tenI du:khamayatA, duHkhaphalakatA ane duHkhAnubaMdhitAne yogIjanonA mukhathI sAMbhaLIne tenI pratye bahumAna rahetuM nathI. karmaparavaza saMsAranI sthiti hovA chatAM cittanI prIti emAM rahetI nathI. Aja sudhI saMsAramAM je AnaMda Avato hato te AnaMda apunabaMdhakadazAmAM raheto nathI. yogIjanonA pAvana paricayathI saMsAranI raudratAnuM jJAna thavAthI tenA ucchedano vicAra pragaTe che ane tethI tenI pratye pUrva jevuM bahumAna na rahe - e samajI zakAya che. ucchedanIya vastu bahumAnanIya to na ja hoya. saMsAranI asAratAnuM jJAna thavAthI A apunabaMdhaka avasthAmAM kAyAthI saMsAranI pravRtti hovA chatAM mananI prIti na hovAthI bhava pratye bahumAnano abhAva hoya che. AthI ja bhavanA viraha mATe dharmAdinA viSayamAM sarvatra ucita vyavasthAnuM Asevana hoya che. apunabaMdhakadazAnuM e trIjuM liMga che. saMsAra pratye bahumAna na hovAthI tenA ucchedane bAdhA na pahoMce e rIte dharmAdi cAra puruSArthanuM aucityapUrvaka ahIM Asevana hoya che, ( yogazataka - eka parizIlana - 29 che jo Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jethI mArgAnusArIpaNAne abhimukha banI apunabaMdhaka AtmAo mArgAnusAritAne prApta karavA samartha bane che. moranAM baccAM je rIte moranuM anusaraNa kare che tema apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvo paNa dhamadinA viSayamAM paraspara puruSArthane hAni na pahoMce e rIte ucita pravRtti karavA dvArA mArgAnusAritA tarapha gamana kare che. A pramANe tIvrabhAve pApa na karanArA saMsAra pratye bahumAna vinAnA ane dharmAdinA viSayamAM sarvatra aucityapUrvaka pravRttine karanArA jIvone apunabaMdhaka kahevAya che. arthAt tIvrabhAve pApa na karavA vagere dvArA apunabaMdhaka jIvonI yogamArganI adhikAritAnuM jJAna karI zakAya che. ||13NI samyagdaSTinAM liMga jaNAvavAnI icchAthI caudamI gAthAmAM pharamAvyuM sussUsa dhammarAo gurudevANaM jahAsamAhIe / veyAvacce Niyamo sammaddihissa liMgAI // 14 // "zuzraSA, dharma pratye rAga ane zakti vagerenuM atikramaNa karyA vinA gurudevanI vaiyAvaccamAM niyama - e samyagdaSTinAM liMgo che." - A pramANe caudamI gAthAno akSarArtha che. paramArtha e che ke - dharmazAstronA viSayamAM sAMbhaLavAnI icchAne zuzruSA kahevAya che, je; cothA guNa sthAnAdisaMpanna samyagdaSTi AtmAonuM prathama liMga che. arthakAmAdizAstranA viSayamAM zuzruSA ApaNA anubhavanI che. zuzruSA navI nathI, paraMtu teno viSaya navo che. vikathAdinI zuzruSAnA kAraNe je adha:pAta thAya che, e jANyA pachI samyagdaSTi AtmAone temAM rasano leza paNa raheto nathI. dharmazAstronA viSayamAM te AtmAone khUba ja prabaLa zuzruSA hoya che. gItanA rAgIne kinnaro dvArA gavAtA gItane sAMbhaLavAnI jevI icchA hoya che tenI apekSAe adhika evI zuzruSA dharmazAstronA viSayamAM ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 30 jI hA jI jI che samyagdaSTi jIvone hoya che. enA kAraNe bhavanitAraka gurudevazrInA zrImukhe dharmazAstranA niraMtara zravaNathI dharmanI paramatArakatAno khUba ja suMdara rIte anubhava thAya che. e kAraNe dharma pratye abhivRMgasvarUpa prabaLa rAga thAya che. dharmanI ArAdhanA mATe apekSita evI sAmagrI na maLavAthI dharma na karavA chatAM; citta to temAM ja anubaddha (joDAyelo hoya che. AvA prakAranA cittanA anubaMdhane ja ahIM dharma pratyenA rAgarUpe varNavyo che. daridra evA brAhmaNane koi vAra ghIthI pUrNa ghebara vagere khAvA maLyA pachI pharIvAra e khAvAnI potAnI sthiti na hovAthI ghIthI pUrNa ghebarAdine khAvA mATe te samartha na hovA chatAM te brAhmaNanuM citta to ghIthI pUrNa evA ghebarAdimAM ja rAgathI yukta hoya che. enA rAga karatAM atyadhika rAga samyagdaSTine dharma pratye hoya che. dRSTAMtamAM 'daridra' padanA samAvezathI sAmagrInI vikalatA jaNAvI che. brAhmaNavizeSa padathI, svabhAvathI ja bhojanapriyatA jaNAvI che ane 'havipUrNa" (ghIthI pUrNa) padathI, vastunI uttamatA jaNAvI che. khAvAnI pravRttinA abhAvamAM paNa khAvAno rAga jema utkaTa hoya che tema sAmagrInA abhAve dharmanI pravRttinA abhAvamAM paNa dharma pratye samyagdaSTine utkaTa rAga hoya che. dharma pratyenA AvA utkaTarAganA kAraNe ja potAne evA prakAranA uttamottama dharmane samajAvanArA ane prApta karAvanArA guru-devanuM vaiyAvRnya karyA vinA samyagdaSTi AtmAo rahetA nathI. guDha-revA A padano artha TIkAkAre 'vaitya-sapUnAm' A pramANe karyo che. gurubhagavaMta pUjaya hovAthI teozrIne devarUpe varNavyA che. ahIM caityano artha paramatAraka zrI jinAlaya che. tyAM darzanAdi mATe AvelA pUjaya sAdhubhagavaMtone caitya-sAdhu' tarIke varNavyA che. teozrInuM je vaiyAvRtya karavAnuM che, te potAnI zArIrika zakti, sAmagrI ane samayanI anukULatAdine anusarI karavAnuM che. paraMtu asagrahathI (jema-tema) - AvI paDyuM che mATe karI laie, ApaNe nahi karIe to koNa karaze... vagere svarUpe karavAnuM nathI. 'vaiyAvRjya' padano vyutpajyartha vyAvRttano bhAva che. sAmAnya rIte A yogazataka - eka parizIlana - 31 jA ja che Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhasthapaNAmAM ke sAdhupaNAmAM vihita te te anuSThAna te te samayamAM vihita che. paraMtu vaiyAvRjya to jayAre teno avasara Ave tyAre karavAnuM hovAthI te sadAne mATe vihita che. svAdhyAyAdithI vyAvRtta banI vaiyAvRnya karavAnuM hovAthI te vyAvRttabhAva(vyAvRttattva)svarUpa che. AvA vaiyAvRjyanA viSayamAM samyagdaSTi AtmAne niyama hoya che. tethI te cokkasapaNe vaiyAvRtya kare ja che. ciMtAmaNiratnanA guNano jANakAra hoya ane tenA viSayanI jene zraddhA hoya te jIva ciMtAmaNiratnanI pUjAdi svarUpa sevA jema Adara-bahumAnAdipUrvaka karyA vinA rahe nahi; tema samyagdaSTi AtmA ciMtAmaNiratnanI sevA karanArAnI sevA karatAM atyadhika sevA gurudevanI karyA vinA raheto nathI. zuzruSA, dharmarAga ane upara jaNAvyA mujabano gurudevanA vaiyAvaccano niyama - A samyagdaSTinAM liMgo-cihno che. kAraNa ke saMsAranA sukha-du:kha pratyenA rAga-dveSa saMbaMdhI tIvra AtmapariNAma svarUpa graMthino bheda nathI; zrI jinezvaradevoe prarUpelA tattvanA viSayamAM cothA guNasthAnake rahelA samyagdaSTi jIvone tIvrabhAva hoya che. AtmAnuM zuddha svarUpa ane tenA AvirbhAvanAM lokottara sAdhanone choDIne samagra saMsAramAM bIjuM koi tattva nathI - evI zraddhAnA kAraNe tattva pratye tIvrabhAva hoya - e spaSTapaNe samajI zakAya che. /14ll. cAritrasaMpanna AtmAo mArgAnusArI hoya che. AtmAnA zuddha tattva (anaMtajJAnAdinI prApti mATe cAritramohanIyakarmanA kSayopazamathI janya mArgAnusArIpaNuM avaMdhya (phaLanI prApti cokkasapaNe karAvanAruM, kAraNa che. cAritramohanIya karmanA kSayopazamanI prAptithI tattvanI prApti thayA vinA rahetI nathI. araNyamAM rahelA aMdhapuruSamAM vivakSitanagaranI prApti mATenI suMdara yogyatA hoya to te jevI rIte aMdha hovA chatAM vivakSita (potAne iSTa) nagare pahoMce che ja, tevI rIte cAritramohanIyakarmanA kSayopazamanA kAraNe mArthAnusArI jIva tattvane prApta kare che ja. AvA mArgAnusArI jIvo zrAddha-zraddhAvaMta hoya che. kAraNa ke tattvazraddhA mATe pratikULa evA klezono hrAsa thayo hovAthI mArgAnusArI jIvo tattva (vAstavika padArtha) pratye parama zraddhA dharAvatA hoya che. saMnidhi(nidhAna)ne prApta karavA mATe pravartamAna AtmAne; tema ja tenA upabhoga karanArAne; tenI (pAmavAnI ane bhogavavAnI) vidhimAM jevI zraddhA hoya che, tevI zraddhA mArgAnusArI jIvone jIvAjIvAdi sakala tattva pratye hoya che. nidhAnane grahaNa karanAra ke vAparanAra jIvone te te saMbaMdhI vidhimAM je Adara-bahumAna hoya che te ApaNe jANIe chIe. evI zraddhA; mArgAnusArI samyagdaSTi cAritravaMta AtmAone tattva pratye hoya che. ekAMte mokSasAdhaka anuSThAno, nidhAna karatAM anaMtAnaMtaguNa prabhAvavaMta che - eno jene khyAla che evA AtmAone te te anuSThAno pratye ane tenA vidhi pratye parama zraddhA hoya - e samajI zakAya che. AvA zraddhAsaMpanna jIvone zlokamAM jaNAvyA mujabanI uttarAvasthAno yoga thAya che - eTale ke teo prajJApanIyatAne prApta kare che. Azaya e che ke mArthAnusArI ane zraddhAnaMta cAritrI AtmAone yoganA pratibaMdhaka evA cAritra-mohanIyAdi svarUpa pApanA aAgamanuM (dUra karavAnuM) kAraNa evI prajJApanIyatA prApta thAya che. tattva pratye cAritrasaMpanna AtmAone agAdha zraddhA hovAthI teo khUba ja saraLatAthI guvadi dvArA prajJApanIya bane che. sAmAnya rIte gurnAdi game tyAre have yoganA adhikArI svarUpa krama prApta cAritrInAM liMgo jaNAve che- maggaNusArI saddho paNNavaNijjo kiyAparo ceva / guNarAgI sakkAraMbhasaMgao taha ya cArittI // 15 // tema ja cAritrI, mArgAnusArI, zraddhAvaMta, prajJApanIya, kriyAmAM tatpara tathA guNarAgI ane zakyanA AraMbhamAM saMgata hoya che - A paMdaramI gAthAno zabdArtha che. bhAvArthane spaSTa karatAM graMthakAra paramarSie TIkAmAM jaNAvyuM che ke - cAritramohanIyakarmanA kSayopazamanI prAptithI ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 32 jI jI hA A che i yogazataka - eka parizIlana - 33 che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNane kAMi paNa kahe - e ApaNo parama puNyodaya che. paraMtu evo avasara Ave-te ApaNA mATe pApano udaya che. kAMTo kADhanAra ke rogAdinA cikitsakono yoga prApta thavo e ApaNo puNyodaya che, paraMtu kAMTo kaDhAvavAno ke rogAdinI cikitsA karAvavAno yoga thavo te ApaNo pApodaya che. AvA vakhate cikitsakAdino ke guvAdikano je yoga prApta thAya che - te gamavo ane te mujaba teno upayoga karI levA jeTalI saraLatA ApaNAmAM hovI joie, e ja kharekhara prajJApanIyatA che. AvI prajJApanIyatAnA kAraNe ApaNane yogya mAnI pU. gurudevazrI ApaNane avasare avasare ApaNA doSonuM darzana karAvI tenAthI mukta banAvavA mArga-upAya jaNAve che. jethI e mujaba vartI ApaNe te te doSothI mukta banI zakIe chIe. A rIte mokSasAdhaka yogamAM avarodha karanArA rAgAdi doSa svarUpa pApane dUra karanArI athavA to pApathI dUra rAkhanArI prajJApanIyatA che - e spaSTa che. AthI ja AvI prajJApanIyatAne pAmelA AtmAo; pUrve jaNAvelAM mArgonusAritA ane zraddhA - e be kAraNone laine; saMnidhi(nidhAna)ne prApta karavA pravRtta thayelA ane teno upayoga karanArA jIvo tenA viSayanA vidhimAM zraddhAvaMta hovAthI Apta (mArganA yathArthajJAtA) puruSothI jema prajJApanIya hoya che tema prajJApanIya hoya che. mArgAnusArI-zraddhAvaMtane ahIM prajJApanIya tarIke varNavyA che te temanI tattva pratyenI suMdara zraddhAnuM phaLa batAvavA mATe che. zraddhAvaMta, duniyAnA dareka kSetramAM prajJApanIya hoya che ja. kahenAra koNa che - e zraddhAvaMta na vicAre; paraMtu zuM kahe che - te vicAre. enA badale koNa kahe che - evuM vicAre to te; te te viSayamAM zraddhAno abhAva sUcave che. cAritrasaMpanna AtmAonuM prajJApanIyatA e eka asAdhAraNa lakSaNa che. upara jaNAvyA mujaba cAritravaMta AtmAo prajJApanIya hovAthI ja bhavanitAraka pU. gurudevAdinA jaNAvyA mujaba pramAdAdino tyAga karI saMyamajIvanamAM vihita te te kriyAomAM tatpara hoya che ane saMyamajIvanamAM niSiddha te te sAvadya kriyAonI nivRttimAM tatpara hoya 2 3 4 jI yogazataka - eka parizIlana * 34 44 44 44 4 che. cAritrasaMpanna AtmAone ahIM kriyAtatpara jaNAvIne, temanI pUrve jaNAvelI mArgAnusAritAnuM potAnuM kArya jaNAvyuM che. je jIvo mArgAnusArI hoya te jIvo mArgavihita ane niSiddha te te anuSThAnomAM anukrame pravRtti ane nivRttine AzrayIne tatpara hoya che - te samajI zakAya che. sAmAnya rIte chaThThA ane sAtamA (aMzataH pAMcamAM paNa) guNasthAnakanI A kriyAtatparatAne (je yogasvarUpa che) anya darzanakAroe paNa samAdhisvarUpa varNavIne phaLanI apekSAe uparyuktano anuvAda karyo che. temanuM kahevuM e che ke - sAmAnya rIte sADhava ane nAstava bhedathI be prakAranI samAdhi che. je samAdhinA kAraNe eka ja bhavamAM mokSa maLe che - tene anAgnavasamAdhi kahevAya che. je samAdhi aneka janma pachI mokSanuM kAraNa bane che - tene sAnnavasamAdhi kahevAya che. sAmravasamAdhinA kAraNe janmanA hetubhUta kamano baMdha thato hovAthI te te karmanA udaya vakhate yogIone Atmika pariNatinI vizuddhimAM vadha-ghaTa thatI hovAthI sAmravasamAdhinuM phaLa Urdhva-adha: samAdhi che. AthI samajI zakAze ke - upara jaNAvyA mujabanI chaThThA-sAtamA guNasthAnake thanArI kriyAtatparatA paNa; aneka bhavanA aMtare mokSasAdhaka banatI hovAthI tasvarUpa yogathI sAgnavasamAdhimAM bheda nathI. A pramANe anuSaMgathI (prasaMgathI) yoganA potAnA phaLanA prakAranuM varNana karIne cAritrAvaMta yogIonAM bIjAM ligo uttarAddha purA... ityAdithI jaNAve che. Azaya e che ke A gAthA pUrve jaNAvyA mujaba cAritrInAM liMgo varNavavA mATe upanyasta hatI. emAM liMga tarIke mAganusAritA, zraddhA, prajJApanIyatA ane kriyAparAyaNatA - A cAra liMgo varNavatI vakhate upara jaNAvyA mujaba mArgAnusAritAdinA kAryasvarUpe zraddhAdi ligo varNavyAM che; je, yoganAM potAnAM kArya che. uttarAddhathI guNarAgitAsvarUpa liMga vagere je liMgo varNavyAM che - te yoganA kAryasvarUpe nathI varNavyAM. i yogazataka - eka parizIlana - 35 che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara jaNAvyA mujabanA cAritrasaMpanna AtmAo potAnA cAritrane khUba ja apramattapaNe surakSita rAkhavA mATe prayatna karatA hoya che. e mATe teo guNa pratye tIvrarAga jALavI rAkhe che. guNasamRddhi mATe guNano anurAga e eka mukhya sAdhana che. maLelA guNanI rakSA ane vRddhi guNanA anurAgathI ja thatI hoya che. maLelI vastu game teTalI uttama hoya paraMtu enA viSayano rAga na hoya to e Take ke vadhe zI rIte ? cAritrasaMpanna AtmAone dina-pratidina cAritra pratye rAga vadhato jato hoya che, tethI vizuddhAzayanA kAraNe guNo pratye rAgI banelA evA te sadAne mATe zakya anuSThAnamAM pravRtti karanArA hoya che. kAraNa ke je anuSThAnanuM koi ja phaLa nathI evA vaMdhya (nirarthaka) anuSThAnamAM teo kyAre paNa pravRtti karatA nathI. AvI vaidhya pravRtti karanArA jIvo bhavAbhinaMdI hoya che. cAritrasaMpanna AtmAo upara jaNAvyA mujaba mArgAnusArI; zraddhALu; prajJApanIya; kriyAmAM tatpara; guNarAgI ane zakya AraMbhamAM saMgata vagere lakSaNothI yukta hoya che - e paMdaramI gAthAno paramArtha che. / / 15 / * * # upara jaNAvelA cAritrasaMpanna AtmAo dezathI ane sarvathA cAritrane pALanArA aneka prakAranA hoya che - tethI te prakArone varNavavA mATe soLamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke-- eso sAmAiyasuddhibheyao ogahA muNeyavvo / ANApariNaibheyA ante jA vIyarAgo ti // 16 // sAmAyikanI zuddhivizeSanA kAraNe A cAritrasaMpanna AtmA aneka prakAranA jANavA. AjJAnI pariNativizeSane pAmavAthI aMte te AtmA vItarAga bane che. A pramANe soLamI gAthAno akSarArtha che. kahevAno Azaya e che ke itvara-beghaDI vagere kAlapramANa ane yAvajjIva sudhI sAmAyikano svIkAra karavAthI cAritrI aneka prakAranA che. sAmAyika ane nI yogazataka - eka parizIlana 036 Hao pauSadha vagere pratimA(abhigrahavizeSa)ne vahana karanArA gRhasthasvarUpa cAritrI che ane sAmAyika (sarvavirati sAmAyika) tema ja chedopasthApanIya sAmAyika (mahAvrato grahaNa karavA svarUpa vaDIdIkSA) vagere kramathI cAritrane dhAraNa karanArA anegAra-sAdhubhagavaMto che. A rIte krame karI dezathI ane sarvathI cAritrane dhAraNa karanArA; AjJAnI pariNativizeSane pAmI aMte vItarAgatAne prApta kare che. kAraNa ke zrI vItarAgaparamAtmAnA paramatAraka vacana svarUpa AzA, pariNata (pariNAma pAmela) na bane to koi paNa rIte (rAgAdi malonA vigamathI) AtmAnI zuddhi thatI nathI. AjJApariNatine choDIne bIjo koi ja upAya Atmazuddhino nathI. sAmAyikAdi cAritranA krame AjJA pariNata thavAthI aMte je vItarAgatA prApta thAya che te mohanIyakarmanA kSayathI thayelI kSAyikabhAvanI hoya che. mohanIyakarmanI aThThAvIza prakRtinA upazama(sarvathA anudaya)thI prApta thanArI vItarAgatA mAtra aMtarmuhUrtanI hoya che, te ahIM vivakSAyelI nathI. / / 16 / / upara jaNAvyA mujaba sAmAyikAdinA krame karI cAritrI aneka prakAranA che. paraMtu sAmAyikanuM svarUpa eka prakAranuM ja hovAthI pUrve jaNAvyA mujaba temAM kramika zuddhino saMbhava zI rIte ghaTe ? arthAr prathama azuddha pachI zuddha, zuddhatara... vagere avasthA sAmAyikamAM saMbhavatI nathI - AvI zaMkAnuM samAdhAna karavA sattaramI gAthAthI jaNAvyuM che ke-- paDisiddhe ase vihiesu ya IsirAgabhAve vi / sAmAiyaM asuddhaM suddhaM samayAe dosuM pi // 17 // zrI vItarAgaparamAtmAe; jeno niSedha karyo che evA prANAtipAtAdi(haMsAdi)nA viSayamAM dveSa na hoya ane jenuM vidhAna karyuM che evA tapa vageremAM thoDo rAga hoya topaNa sAmAyika azuddha manAya che. te sAmAyika zuddha tyAre ja manAya che ke jyAre zrI vItarAgaparamAtmAe yogazataka - eka parizIlana 0 37 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayAre pravRtti ke nivRtti rAgadveSamUlaka nathI hotI, tyAre pratiSiddha ane vihita anuSThAnamAM samabhAva-madhyasthatA hovAthI sAmAyika nirmaLa, zrI vItarAgaparamAtmAe upadezyA mujabanuM zuddha hoya che. kAraNa ke upara jaNAvyA mujaba rAga-dveSanA abhAvamAM pravRtti-nivRtti pratye; tRNa ane maNimotI, mATInuM DhekuM ane suvarNa tema ja zatru ane mitra pratyenA samabhAva jevo samabhAva hoya che. iniSTano bheda vartAya nahi to sarvatra audAsI svarUpa madhyasthatA jALavI zakAya. e ja tAttvikasAmAyika che. A phAve che, A phAvatuM nathI; A game che, A gamatuM nathI; AmAM AnaMda Ave che, AmAM AnaMda nathI Avato'... ityAdi adhyavasAya prazasta viSayanA hoya topaNa kSayopazamanI vicitratAne laine zuddhAtmatattvasvarUpa samatAnA pratirodhaka bane che. /17ll pratiSedha ane vidhAna karelA - baMnemAM mAdhyastha (samabhAva) hoya che. sattaramI gAthAnA A arthano bhAva e che ke - zrI vItarAgaparamAtmAe jeno niSedha karyo che evA prANAtipAta, mRSAvAda vagere aDhAra pApasthAnako pratye dharmAraMbhakALamAM sAmAnya rIte dveSa hoya che ane zrI vItarAgaparamAtmAe jenuM vidhAna karyuM che evA tapa, jJAna, kriyA vagere pratye cikAra rAga hoya che. paraMtu tyAra bAda zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba dharmAbhyAsanA sAmarthyathI AjJA pratye bahumAnAdi vadhavAthI pratiSiddha pratyeno dveSa ane vihita pratyeno rAga dhIre dhIre alpa thAya che. AvI alpa dveSa (aSa) ane alparAgavALI avasthAmAM samabhAva svarUpa sAmAyika azuddha manAya che. kAraNa ke prANAtipAtAdi sarva-sAvadha hovA chatAM te viSayamAM matsara-dveSa nahi hovo joie ane tapajJAna vagere viSayamAM te suMdara hovA chatAM rAga nahi hovo joie. alpa paNa rAga-dveSanI pariNati AtmatattvanA AvirbhAva mATe pratibaMdhakapratikULa che. koi paNa vastunI pravRtti ke nivRtti rAganA kAraNe ke dveSanA kAraNe thAya te hitAvaha nathI. e AjJAnA kAraNe thAya to ja vastutaH hitAvaha che. heya-pratiSiddhanI nivRtti ane upAdeya-vihitanI pravRtti mAtra zrI vItarAgaparamAtmAnI AjJA-mUlaka ja ucita che. alpa paNa dveSa to kharAba che - e samajI zakAya che. sArAmAM sArI paNa pravRtti alpa rAgathI thAya to temAM phaLanI utsukatA hovAthI te AdhyAnavizeSathI janya bane che. azubhadhyAnajanaka rAga kharAba che, e paNa samajI zakAya che. phaLanI utkaMThAnA kAraNe kAlakSepa sahana thato nathI, tethI kriyAmAM utAvaLa karAya che, je kriyAno doSa che. zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba kriyA karIe to cokkasa ja phaLa maLavAnuM che - evI zraddhA paripUrNa hoya to kriyAmAM tvarA-utAvaLa karavI nahi paDe. A rIte alpadruSa ke alparAganI vidyamAnatAmAM anukrame thanArI nivRtti ke pravRtti; samabhAvasvarUpa tAttvika sAmAyikane malina banAve che. kSayopazamanI vicitratAthI AvA vakhate sAmAyika azuddha bane che. paraMtu 2 3 4 jI yogazataka - eka parizIlana * 38 4 44 44 44 4 kSayopazamanI vicitratAnA kAraNe upara jaNAvyA mujaba sAmAyika azuddha bane che - te vAta sattaramI gAthAthI jaNAvIne aDhAramI gAthAthI sAmAyika je rIte zuddha bane che te jaNAvavA mATe AraMbha kare che eyaM visesaNANA AvaraNAvagamabheyao ceva / iya daTThavvaM paDhamaM bhUsaNaThANAipattisamaM // 18 // A zuddha sAmAyika viziSTajJAnathI ane cAritramohanIyakarmasvarUpa AvaraNavizeSanA apagama(viyoga)vizeSathI thAya che, A prathama cAritra alaMkAranA bhAjanAdinA prApti jevuM zuddha ja jANavuM. A pramANe aDhAramI gAthAno zabdazaH artha che. bhAvArtha spaSTa karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - A zuddha sAmAyika vizeSajJAnathI (viziSTa jJAnathI) thAya che. heya ane upAdeya viSayavALuM je tAttvika jJAna che te vizeSajJAna che. sarpe daMza dIdhelA aMgane sarvathA chedI nAkhavuM joie ke bALI nAMkhavuM joie ane viSahara auSadhinuM sevana karavuM joie... AvuM jJAna je rIte viSane dUra karavAnI Egg yogazataka - eka parizIlana : 39 : A che Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRttinuM cokkasa kAraNa bane che, tema sukhanA rAgAdi svarUpa viSano tyAga karavo joie ane tenA mATe te te upAyone ajamAvavA ja joie ... AvA prakAranuM saMvedana jemAM che tevA vizeSajJAnathI A sAmAyika vihita che, tethI te zuddha bane che. ekAMte abhiSyaMga - viSayAsaktithI rahitapaNe karAtuM je anuSThAna che te ja kalyANakArI che. A vAtanuM ja samarthana karatAM anyadArzanikoe paNa jaNAvyuM che ke - "Asakti(rAga)mAtra kharAba che; tattva pratyeno paNa rAga kharAba che. kapaDAM sApha karavA mATe kAjaLano upayoga karavAnuM jeTaluM kharAba che teTaluM ja kharAba tattva pratye paNa rAga ka2vAnuM che. dharmanA rAganA paNa kAraNe munione amuni kahevAya che. dharmanA dveSanA kAraNe ane adharmanA rAganA kAraNe munio muni hotA nathI, dharmanA rAganA paNa kAraNe munio muni nathI." abhiSyaMganA kAraNe dharmanI ArAdhanA sarvathA thatI nathI. vizuddha anuSThAnamAM rAgano kAraNe vizuddha Azaya hoto nathI. eTalA aMze dharmanI ArAdhanA bAkI rahe che. A vAta gautamasvAmIjInA vRttAMtathI barAbara samajI zakAya che. teozrIne zrImahAvI25ramAtmAnI pratye sneharAga hovAthI zrImahAvI25ramAtmAnA nirvANa pUrve kevalajJAna thayuM nahi. apramattapaNe niraticAra cAritranI ArAdhanA hovA chatAM kevalajJAnanI kAraNabhUta ArAdhanA tyAM sudhI na ja thai. AthI samajI zakAze ke upara jaNAvelAM vizeSazrutajJAnanA kAraNe thanAruM sAmAyika zuddha hoya che. upara jaNAvyA mujabanA tAttvika jJAna vinA zuddha sAmAyikano saMbhava nathI. uparyukta viziSTazrutajJAna moTA bhAge badhA ya caudapUrvadhara mahAtmAone hoya che. koi pramAdaparavaza caudapUrvadhara mahAtmAne evuM viziSTazrutajJAna na hoya e bane; paNa prAyaH badhAya cauda pUrvadharone evuM viziSTa zrutajJAna hovAthI te badhAne zuddha sAmAyikanI prApti mAnavAno prasaMga Avaze - A zaMkAnuM samAdhAna karavA mATe gAthAmAM AvanavAmameyo... ityAdino ullekha che. Azaya e che ke zuddha sAmAyikanI prApti mAtra viziSTa zrutajJAnathI thatI nathI. viziSTazrutajJAnanI sAthe; 18mI yogazataka - eka parizIlana 0 40 Hao cAritramohanIyakarmasvarUpa cAritrAvaraNano tevA prakArano je apagamaviyoga che te paNa zuddha sAmAyikanI prAptimAM kAraNa che. Avo AvaraNApagamavizeSa badhA ja caudapUrvadharone na hovAthI viziSTazrutajJAna hovA chatAM te badhAne zuddha sAmAyikanI prApti thatI nathI. viziSTazrutajJAna ane cAritramohanIyakarmano apagamavizeSa e benA yogathI te te mahAtmAonuM sAmAyika zuddha ja jANavuM. kAraNa ke jJAna ane cAritrano pariNAma e baMnenI vRddhinA kAraNe e sAmAyika tAttvika hoya che. 'A rIte viziSTazrutajJAna ane cAritramohanIyakarmopagavizeSa - e benA yoge jo zuddhasAmAyikanI prApti thatI hoya to mASatuSAdi mahAtmAone viziSTa zrutajJAnanA abhAvamAM zuddha sAmAyikano lAbha kai rIte thayo' AvI zaMkAnuM samAdhAna karavA gAthAmAM padmamaM... ityAdi pado che. Azaya e che ke mApatuSAdi mahAtmAone je sAmAyika nAmanuM prathamacAritra prApta thayuM te; chaMdopasthApanIya(mahAvratAropaNa), parihAra vizuddhi, sUkSmasaMparAya ane yathAkhyAta cAritranAM kaMDako - adhyavasAyasthAnonI apekSAe maMda adhyavasAyasthAnovALuM; ratnanA alaMkAro mATenA karaMDiyA-peTInI prApti tulya athavA to krame karI suvarNa, vastra vagerenI prApti tulya hatuM. AvI prAraMbhAvasthAmAM kAMi paNa te te AMtarika prayatna(pariNAmavizeSa)thI prApta thatuM nathI, oghathI (sAmAnyathI) ja prApta thAya che. tyAra pachI krame karI kAlAMtare svAdhyAyAdi upAyavizeSanA AsevanathI sAmAyikavizeSanI siddhi thAya che. A rIte sauthI prathama sAmAnyapaNe sAmAyikanI prApti thaye chate; viziSTa kSayopazamabhAvathI (jJAnAvaraNIya ane cAritramohanIyAdi karmanA viziSTa kSayopazamabhAvathI) bhaviSyamAM cokkasa ja phaLane prApta karAvavAnI yogyatArUpe yogya kALasvarUpa upAyAMtaranI apekSA hovA chatAM tattvathI sAmAyikavizeSanI siddhi thayelI che ja. Azaya e che ke sAmAnyathI sAmAyikanI prApti thayA pachI vizeSasAmAyikanI siddhi viziSTa kSayopazamabhAvathI kAlAMtare thAya che, e kSayopazamabhAva siddhinuM avaMdhya na yogazataka - eka parizIlana 0 41 ****** Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kriyAnI AvazyakatA nathI. to pachI te zuddhasAmAyikane dharanArA mahAtmAone koi vAra koi kriyA dekhAya che; te zA mATe - A zaMkAnuM samAdhAna karavA ogaNIsamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke (cokkasa phaLane ApanAra) bIja che. paraMtu te bhaviSyamAM yogya kALe ja siddhinuM kAraNa banatuM hovAthI tene anya sahakArIkAraNanI jema apekSA hoya che tema siddhinA kAraNabhUta kAlAMtarasvarUpa upAyanI paNa apekSA hoya che. AvI sthitimAM kharI rIte vicArIe to sAmAyikavizeSanI siddhi sAmAyikanI sAmAnya prApti vakhate ja (bIjarUpe) thayelI hoya che. A rIte jo na mAnIe ane sAmAyika zarUAtathI ja paripUrNa hoya che ema mAnIe to sAmAyikanI samagratA (zuddhatA) ghaTI nahi zake. kAraNa ke zarUAtamAM ja badhI rIte saghaLA tha bhAvomAM samatA prApta thavAthI vItarAgatA prApta thAya to karma sarvathA akiMcikara banaze. vItarAgatAne AvarI lenArAM karma vItarAgatAne AvarI nahi le ane tethI tene dUra karavA koI paNa jAtanuM karma paNa karavuM nahi paDe. Ama chatAM bIjI koi paNa rIte eTale ke aticArAdi-ApAdaka tarIke karmane kAryarata mAnavAmAM Ave to upara jaNAvyA mujaba ja krame karI sAmAyikanI paripUrNatA mAnI zakAze ane bIjasvarUpe paripUrNatAnI siddhi prathama sAmAyika vakhate thayelI che ja. jethI mApatuSAdi mahAtmAone paNa zuddha sAmAyikano lAbha mAnavAmAM koi doSa nathI... ityAdi sArI rIte vicAravuM joie. A vAtanuM samarthana karatAM anya darzanakAroe paNa jaNAvyuM che ke "he bhikSuo ! prathamasaddharmasthAnanI prApti; bharelA ane sArI rIte chupAyelAM (aMdara hovA chatAM jANI zakAya nahi) ratnonA karaMDiyAnI prApti tulya hoya che." - e karaMDiyo prApta thavAthI Aje nahi to kAle cokkasa ja temAMthI ratno maLaze tema prathama saddharmasthAnanI prApti thavAthI Aje nahi to kAle cokkasa ja parizuddha-pUrNa dharmasthAnanI prApti thaze. ll18 kiriyA u daMDajogeNa cakka bhamaNaM va hoi eyassa / ANAjogA puvvANuvehao ceva NavaraM ti // 19 // daMDanA yogathI jevI rIte cakranuM bhramaNa thAya che tema AjJAyogathI sAmAyikavaMtane koi koi vAra kriyA (bhikSATanAdinI pravRtti svarUpa) hoya che. tema ja daMDanA abhAvamAM paNa pUrvanA anvedhathI (pUrvaprayogathI - pUrve cakra pharatuM hatuM te viSayamAM je vega hato tethI) jema cakranuM bhramaNa hoya che tema mAtra pUrvAnuvedhathI (pUrve bhikSATanAdinI pravRtti hatI tethI) sAmAyikavaMtane kriyA hoya che. A pramANe ogaNIsamI gAthAno artha che. Azaya spaSTa che ke - cakra acetana-jaDa hovAthI; pharavA vize ke nahi. pharavA vize sarvathA rAga-dveSathI rahita te samAnavRttivALuM hovA chatAM koi tene daMDa(lAkaDI)thI pherave to temAM daMDayogathI jema bhramaNa hoya che, tema ahIM sAmAyikavaMta AtmAo; tevA prakAranA kliSTakarmathI (rAga-dveSajanaka karmathI) rahita hovAthI vizuddhabhAvanA kAraNe rAgadveSathI rahita teo; bhikSATana ke bhikSAnaTana(bhikSA mATe na javuM)nA viSayamAM tulyavRttisamabhAvavALA hovA chatAM mAtra AjJAyoganA kAraNe bhikSATana vagere kare che. yadyapi AjJAyoganA kAraNe sAmAyikavaMta AtmAo bhikSATanAdinI pravRtti kare to paNa temanI e pravRtti temanA potAnA pariNAma vagaranI hovAthI te dravyakriyA che - ema mAnavuM paDaze ane tethI tevI dravyakriyAsvarUpa bhikSATanAdinI pravRtti temanA mATe yuktisaMgata nathI; paraMtu AjJAyoga svayaM bhAvasvarUpa hovAthI ja sAmAyikavaMta AtmAonI bhikSATanAdinI pravRtti bhAvakriyA hovAthI temanA mATe te yuktisaMgatayogya che. jo ke A rIte eka ja kALamAM bhikSATanAdinI sAmAyikavaMta AtmAonI te te pravRttimAM bhAva ane dravya baMne svarUpa mAnavAnuM ucita A yogazataka - eka parizIlana - 43 jI ja che upara jaNAvyA mujaba jo badhI rIte saghaLA ya bhAvo (jIvAjIvAdi padArtho)ne vize samabhAvasvarUpa ja sAmAyika hoya to; sAmAyikavaMtane sAmAyikathI sAdhya evA samabhAvanI prApti thayelI hovAthI anya koi ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 42 jI jI hA A che Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikavaMta AtmAo vagerenI bhikSATanAdinI pravRtti; upara jaNAvyA mujaba AjJAyoga athavA to pUrvAnuvedhathI che, rAga-dveSamUlaka nathI. tethI munimahAtmAone sarvasamabhAvavALA jaNAvyA che, te vIsamI gAthAthI jaNAvyuM che vAsI-caMdaNakappo samasuha-dukkho muNI samakkhAo / bhava-mokkhApaDibaddho ao ya pAeNa satthesu // 20 // na hovAthI pariNAmazUnya te kriyAne dravyasvarUpe ja mAnavI joie ane tethI tevI dravyakriyAne karavAnuM sAmAyikavaMta AtmAne ucita nathI, paraMtu sAmAyikavaMta AtmAone rAga-dveSano abhAva hovAthI tevI vyakriyA teone karmabaMdhanuM kAraNa thatI nathI. tethI teo mATe te anucita nathI. A rIte sAmAyikavaMta mahAtmAone rAga-dveSanA abhAvanA kAraNe bhikSATanAdinI kriyA yuktisaMgata hoya topaNa zrI vItarAgaparamAtmAne kevalajJAnanI upapatti(prApti)thI teone AjJAyoganA kAraNe bhikSATanAdinI pravRtti hoya che - e kahevuM ucita nathI. kAraNa ke zrI vItarAga paramAtmAne; AjJAyoga kSAyopazamikabhAva hovAthI teno (AjJAyogano) saMbhava nathI. AthI samajI zakAze ke sAmAyikavaMta AtmAne bhikSATanAdinI pravRtti AjJAyoganA kAraNe che - e kahevuM yogya nathI. tethI te bhikSATanAdinI pravRttinI saMgati mATe (arthAta te asaMgata che - evA bhramanuM nirAkaraNa karavA mATe) upacaya - bIjI puSTa yukti - jaNAvavA gAthAmAM putrIjuve .... vagereno ullekha che. Azaya e che ke - pUrve jaNAvyA mujaba sAmAyikavaMta AtmAone AjJAyoganA kAraNe bhikSATanAdinI pravRtti hoya che - ema kahI zakAya topaNa zrI vItarAgaparamAtmAne kSAyopathamikabhAvano saMbhava nathI, tethI zrI vItarAgaparamAtmAnI bhikSATanAdinI pravRtti mATe AjJAyoga kAraNa che - e kahevAnuM zakya nathI. tethI ubhayanI bhikSATanAdinI pravRtti pratye eka kAraNa batAvavA gAthAmAM putrApajuve . ityAdi ullekha che. Azaya spaSTa che ke, pUrve daMDanA prayogathI prArabdha cakrabhramaNa; pAchaLathI daMDano yoga na hoya topaNa pUrvasAmarthyathI cAlatuM hoya che tema ja ahIM paNa pUrvakALamAM AjJAyoganA kAraNe zarU thayelI bhikSATanAdinI pravRtti AjJAyoganA abhAvamAM paNa pUrvAnuvedha (pUrva-AjJAyogajanya saMskAra)thI cAle che. AthI sAmAyikavaMta AtmAo vagerenI bhikSATanAdinI pravRttimAM koi asaMgati nathI. /1lI sarvathA sarva samabhAvasvarUpa sAmAyikanI prApti thavAnA kAraNe pU. munibhagavaMtone bahulapaNe (moTAbhAge) zAstromAM vAsI (vRkSachedana mATe vaparAtuM sAdhanavizeSa)mAM samabhAva che jene evA caMdanavRkSajevA samAnapariNAmI; sukha ke duHkhamAM samAna buddhivALA ane saMsAra tathA mokSamAM rAga vinAnA spaSTa rIte jaNAvyA che. A vIsamI gAthAno akSarArtha che. A gAthAnuM tAtparya e che ke vAsIthI caMdanavRkSane koi chede tyAre te caMdanavRkSa vAsI ke tenAthI vRkSane kApanAra pratye jema krodha karatuM nathI; tema pU. munibhagavaMto paNa potAne du:kha ApanAra pratye krodha vagere karatA nathI (upalakSaNathI sukha ApanAra pratye rAga paNa karatA nathI); paraMtu madhyasthapaNuM dhAraNa kare che. anya yogIjano AvI avasthAne ekAMte prANIonA hita svarUpe varNave che. pote apAyane sahana kare paraMtu bIjA koi paNa prANIone apAya kare nahi evA mahAtmAo kharekhara ja ekAMte prANIonA hitane karanArA hoya che. munibhagavaMtonI A pravRtti bAhya dRSTithI varNavI che. kAraNa ke vAsIcaMdanakalpatA bAhyadRSTie anya aparAdhI ke upakArI jIvanA AlaMbane che. jyAre pU. munibhagavaMto sarvatra rAgadveSane jItanArA hovAthI ane madhyasthapaNAmAM upayogavALA hovAthI sukha ane du:khamAM sAmyavRttine dhAraNa karanArA che. temanI A avasthA AMtarika che. kAraNa ke ahIM bAhya paravastunuM koi AlaMbana nathI. mAtra AtmaguNa(dharma)nuM AMtarika ja AlaMbana che. tema ja icchAno abhAva (vilaya-viyoga) thavAthI pU. munibhagavaMto bhavamAM ke mokSamAM pratibaddhaT O 8 yogazataka - eka parizIlana - 45 4 de (ja ja yogazataka - eka parizIlana - 44 % $ $ Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asakta nathI hotA. A avasthA pU. munibhagavaMtonI kevalIpaNAne eTale ke svasvarUpa jJAnAdinI ramaNatAne laine che - ema anya graMthakAro jaNAve che. icchAo upara virAma mukAya to AtmaguNo-jJAnAdimAM ramavAnuM zakya bane che; ane tethI phaLa pratye sarvathA udAsInapaNuM Ave che. A audAsI icchAonA sarvathA nirodha vinA prApta thatuM nathI. pU. munibhagavaMtone te khUba ja sahajatAthI prApta thAya che. munibhagavaMtonI AvI avasthA prAyaH karIne hoya che. koi nikAcita karma naDe ane AvI avasthA na hoya - te banI zake. SaSTitaMtra, bhagavadgItA... vagere graMthomAM pU. munibhagavaMtonI e avasthA nIce jaNAvyA mujaba jaNAvI che. vAsI-caMdana jevA pU. munibhagavaMtone tyAya-heyane grahaNa karavAnI pravRttinI hAni thavAthI je dAsInya prApta thAya che te temano vairAgya che." ahIM yAda rAkhavuM joie ke sarvatra samabhAvano ke audAsInyano e artha nathI ke sArI ane kharAba baMne pravRtti karavI athavA na karavI. zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJAnA kAraNe ja sArI pravRtti karavI ane tyAjaya-kharAbano tyAga karavo e ja vastutaH audAsInya che. sAmAnya rIte, rAga pravRttinuM kAraNa che ane dveSa nivRttinuM kAraNa che. iSTa pratye rAga hoya che ane aniSTa pratye dveSa hoya che. tyAyanuM upAdAna rAgamUlaka hoya che. e rAga dUra thAya eTale tyAjyane grahaNa karavAnI pravRtti dUra thAya che. e vakhate dveSa nathI hoto. zrIvItarAgaparamAtmAnI AjJAnA kAraNe e nivRtti zakya che. AthI ja ahIM tyAjyane grahaNa karavAnI pravRtti dUra thavAthI audAsInyanI prApti jaNAvI che. rAganA abhAvamAM vairAgyanA astitvanuM varNana samucita che. ahIM rAganA abhAve dveSano abhAva hoya - e spaSTa ja che. vAsI vagerethI caMdananuM vRkSa chedAya che tyAre caMdananuM vRkSa jema koi paNa jAtanI vikRti avasthAne dhAraNa karatuM nathI - A dRSTAMtathI he muni ! game tevI pratikULa avasthAmAM paNa sadudharmanA atizayaprabhAvanA kAraNe je kalyANa karI levAnI vRtti che tene vAsIcaMdanakalpatA ( za yogazataka - eka parizIlana * 46 A ja kahevAya che." sAmAnya rIte vRkSamAtranA chedana vakhate vRkSamAtra sthira rahe che, vicalita thatuM nathI. Ama chatAM ahIM je caMdananuM upAdAna karyuM che; te tenI ekAMte nirvivAda uttamatA hovAthI che. pote sarvathA upakArI hovA chatAM potAno vinAza karanArA pratye uttama jano saheja paNa durbhAva dhAraNa karatA nathI - e jaNAvavA mATe caMdananuM upAdAna karyuM che. vAsIcaMdanakalpa munibhagavaMtonI sthiratAnuM kAraNa jaNAvatAM kahyuM che ke du:khone vize jenA manamAM uga hoto nathI ane sukhanA viSayamAM jene spRhA hotI nathI evA lobha, bhaya tathA krodhathI rahita munibhagavaMtane sthirabuddhivALA kahevAya che." samagra saMsAranI sarvathA asAratAne samajanArA munibhagavaMtonI buddhi atyaMta sthira hoya che. svAtmaguNanI ramaNatAnuM ekamAtra kAraNa jJAnanI sthiratA che. para pariNatinI niHsAratAnuM jJAna ja AtmAne parapariNatithI dUra-sudUra lai jAya che, tethI AtmAne svaguNonI ramaNatA prApta thatI hoya che. duHkhano uddega; sukhonI spRhA; viSayonI kAmanA (lobha-icchA); apayazAdino bhaya ane aniSTAdi pratyeno krodha svAtmaguNanI ramaNatAnA ekAMte bAdhaka che. sAmAyikavaMta AtmAomAM eno abhAva hovAthI teo svaguNamAM sthira rahe che. AthI ja teo mokSa pratye ke bhava pratye paNa udAsIna hoya che - e jaNAvatAM pharamAvyuM che ke "svabhAvathI ja zrIvItarAgaparamAtmAnA paramatAraka vacananA abhyAsathI tevA prakAranI zuddhi prApta thavAthI ja zubha AzayavALA A mahAtmA mokSamAM ke saMsAramAM sarvatra spRhA vagaranA hoya che." Azaya e che ke zuddhasAmAyikavaMta AtmAo svabhAvathI ja; zrIvItarAgaparamAtmAe upadezelA paramatAraka vizuddhadharmanA niraMtara abhyAsathI caMdananA gaMdhanI jema vacanayogane AtmasAtu banAve che. tethI krame karI asaMgAnuSThAnane prApta karI vizuddha pariNAmathI ja teo upara jaNAvyA mujaba mokSa ke bhava pratye sarvatra udAsIna bane che. teone zrI paramapadanI prApti; utkaTa T yogazataka - eka parizIlana - 47 ( Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmohIpaNAzuM suNa kozA ! ame rahIzuM jI; yogavaze zubhavIra jinezvara ANA mastaka vahIzuM... rasabhara ramIe jI. ||2nA icchAnA kAraNe thatI nathI, paraMtu AtmAnA zuddhapariNAmasvarUpa sAdhananA kAraNe ja thAya che. sAdhana ja evuM che ke siddhi apAve ja. sAmAyikavaMta evA mahAtmAone sarvatra spRhAno abhAva kema hoya che arthAtu RhAno abhAve kayA kAraNe thAya che e jaNAvavA kahyuM che ke mohathI icchA thAya che. icchAsvarUpa ja spRhA che. je kAraNathI munibhagavaMta mohathI rahita che; tethI ja munibhagavaMtane te spRhA koi paNa viSayamAM saMgata thatI nathI. AvI nirmoha avasthA vacanAnuSThAnasvarUpa kriyAnuM phaLa che.' Azaya spaSTa che ke moha-ajJAnanA kAraNe icchA thAya che. "je svayaM du:khasvarUpa che, jenuM phaLa paNa duHkha che ane je du:khanI paraMparAne sarje che - evuM saMsAranuM sukha che ane tenA sAdhana che." - AvuM jJAna na hoya to ja tenI icchA thAya. du:kha ke du:khanA sAdhana aMge evuM jJAna hovAthI du:khane koi ja kyAre paNa saheja paNa icchatuM nathI. evuM jJAna saMsAranA sukha athavA to saMsArasukhanA sAdhana aMge thai jAya to tenI paNa icchA na thAya. munibhagavaMtane AvuM jJAna hovAthI samagra saMsAranI kyAre paNa icchA thatI nathI, tema ja zrIvItarAgaparamAtmAnA paramatAraka vacana upara agAdha zraddhA hovAthI teozrIe upadezelA mokSasAdhanane AtmasAtu karavAnA kAraNe mokSanI ke tenA sAdhananI paNa icchA rahetI nathI. AvI nirmoha avasthAnA kAraNe 5. munibhagavaMtone nirIha-icchA vinAnI avasthA prApta che. koI koI vAra AvA paNa mahAtmAo bhikSATanAdinI pravRtti karatA hovAthI te te viSayamAM icchAvALA jaNAtA hoya che; paraMtu temanI te icchA nyAyathI yukta-tAttvika nathI hotI, apAramArthika hoya che. AvI avasthAnuM kAraNa, teozrInuM AjJApradhAna anuSThAna che. vacanAnuSThAnanuM phaLa ja asaMgAnuSThAna che. A vAtane niraMtara yAda rAkhavA mATe ja jANe jaNAvyuM na hoya tema zrIvIravijayajI mahArAjae aDhAra DhALanI ziyaLavelanI sajajhAyanI sAtamI DhALanI chellI gAthAmAM pharamAvyuM che ke - nilabhI # yogazataka - eka parizIlana 48 ja A rIte teramI gAthAthI vIsamI gAthAo sudhInI ATha gAthAothI yoganA adhikArI evA apunabaMdhakAdi jIvonuM temanAM liMgo dvArA varNana karI teomAM yoganuM astitva jaNAvavA ekavIsamI gAthAmAM jaNAvyuM che ke eesi NiyaNiyabhamiyAe uciyaM jamettha'NadANaM / ANAmayasaMyuttaM taM savvaM ceva yogo tti // 21 // apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA jIvothI AraMbhIne zrIvItarAgaparamAtmA jevA mahAmunio sudhInA je AtmAo che - te badhAnI potapotAnI bhUmikAne anurUpa je anuSThAna AjJAsvarUpa amRtathI yukta che te badhuM ja yogasvarUpa che. A pramANe ekavIsamI gAthAno akSarArtha che. TIkAmAM jaNAvelI vAta spaSTa ja che ke - apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvothI mAMDIne zrIvItarAgaparamAtmA sudhInA mahAtmAonuM potapotAnI bhUmikAnuM arthAtu potAnI te te avasthAvizeSanuM je anuSThAna che te, tIvrabhAve pApa nahi karavAthI mAMDIne vItarAgatulya bhikSATanAdi sudhInAM anuSThAna; zrIvItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba hoya che. kAraNa ke tIrthaMkara paramAtmAnI AjJA mujaba koi paNa anuSThAna karavA mATenI mithyAtvAdi karmanI maMdatAdi svarUpa pariNatithI te te AtmAonAM te te anuSThAno bhAvathI thatAM hoya che. Azaya e che ke mithyAtvAdikarmanI maMdatAdinA kAraNe apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA AtmAonA tIvrabhAve pApa nahi karavAdi svarUpa te te anuSThAno bhAvAnuSThAna svarUpa thAya che, tethI te AjJAsvarUpa amRtathI yukta hoya che. AthI ja yoganA vidvAnonuM kahevuM che ke - "mithyAtvAdinI maMdatAdi svarUpa karmapariNati ja AjJAmRtanA saMyoga svarUpa che. vastutaH te ja paramapadanI prAptinuM $ $ yogazataka - eka parizIlana - 49 2 3 2 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaraMga-mukhya kAraNa che. abhavyAdi AtmAomAM paNa je bAhya AjJAyoga dekhAya che, enuM paNa kAraNa tevA prakAranI karmapariNati che." A rIte AjJAsvarUpa amRtathI yukta te te anuSThAno badhAM ja yogasvarUpa che. kAraNa ke te paraMparAe athavA to sAkSAt mokSanAM kAraNa che. //ra 1/ apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA te te AtmAonAM te te anuSThAno je kAraNathI yogasvarUpa che, tene spaSTa karatAM bAvIzamI gAthAthI jaNAvyuM che ke tallakkhaNayogAo u cittavittINirohao ceva / taha kusalapavittIe mokkheNa u joyaNAo tti // 22 // pUrvagAthAmAM apunabaMdhakAdi mahAtmAonA AjJAyukta te te anuSThAnane yogasvarUpa varNavyuM che tenuM kAraNa e che ke - "te anuSThAnamAM yoganA lakSaNano yoga che; cittavRttino nirodha che; ane kuzala pravRttinA kAraNe te mokSanI sAthe AtmAne joDI Ape che." - A pramANe bAvIzamI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke - apunabaMdhakAdi avasthAne pAmelA te te mahAtmAonuM tIvrabhAve pApa na karavAdi svarUpa je anuSThAna AjJAyukta che te badhAM ja yogasvarUpa che, kAraNa ke temAM; yoganuM je 'badhe ja ucita anuSThAna karavuM' A lakSaNa che te saMgata thAya che. apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA mahAtmAonuM badhuM ja anuSThAna zrI vItarAga paramAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba potapotAnI kakSAne ucita ja hoya che, tethI te yogasvarUpa che. 'sarvatra ucita anuSThAna" yoga che - e yoganuM sAmAnya lakSaNa che. 'cittavRttiono nirodha' - A yoganuM mukhya lakSaNa che. pataMjalie paNa "yofzattavRttinirodha:" - A pramANe e lakSaNa jaNAvyuM che. apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA mahAtmAone zrIvItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba te te anuSThAna karatI vakhate potapotAnI kakSA mujaba cittanI te te vRttiono nirodha prApta 0 0 $ yogazataka - eka parizIlana * 50 44 44 44 4 thato hovAthI thofzcattavRttinirodha: A yoganuM mukhya lakSaNa paNa; te mahAtmAonA anuSThAnamAM saMgata thAya che. potAnI kakSA mujaba paNa AjJA mujabanuM anuSThAna karavuM hoya to aMzataH paNa cittavRttino nirodha karavo ja paDe che. anAdikALathI ApaNuM citta anukULa viSayo tarapha kheMcAtuM AvyuM che ane aniSTa viSayothI pratinivRtta thatuM ja AvyuM che. AvI anaMtAnaMta cittavRttiono saheja paNa nirodha thAya nahi to zrIvItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba eka paNa anuSThAna ArAdhI nahi zakAya. apunarbhadhakAdidazAne pAmelA mahAtmAonA te te anuSThAna zrIvItarAgaparamAtmAnI AjJA svarUpa amRtathI yukta hovAthI cittavRttinA nirodhavALA hoya che - e samajI zakAya che. sarvatravitAnaEAnaM yojA:" ane "vozcittavRttinirodha:' - A baMne lakSaNo thoDA zabdanA arthane anusare che - arthAt baMne lakSaNono artha; yoga zabdanI je vyutpatti che - tene anusare che - e jaNAvavA sAthe yoganA adhikArIonuM nirUpaNa pUrNa karavA 'tada satta'... ityAdi, gAthAno uttarAddha che. kahevAnuM tAtparya spaSTa che ke - apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA mahAtmAo paramatAraka AjJA mujaba je je anuSThAna kare che te badhAM ja kuzala pravRtti svarUpa (potAnI kakSA mujabanI kuzala pravRtti svarUpa) hovAthI paraMparAe athavA to sAkSAt mokSanI sAthe AtmAne joDI Ape che - tethI te yoga kahevAya che. mokSanI sAthe joDI ApanAramAM yo| zabdanI pravRtti(vyavahAra) thatI hovAthI uparanAM baMne lakSaNo sthaLe; pravRtti-(yogazabdano vyavahAra) nimitta hovAthI apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA mahAtmAonAM te te AjJAyukta anuSThAno yoga che... A rIte ahIM yoganA adhikArI AtmAonuM nirUpaNa pUrNa karAya che. ||22/ jo ke apunabaMdhakAdidazApa AtmAone zrI tIrthaMkara paramAtmAnI paramatAraka AjJA svarUpa yoganI AMtarika pariNati koi vAra bAhya i yogazataka - eka parizIlana - 51 ( che Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jinezvaradevonA vacananA upadezathI ja je apunabaMdhakAdi mahAtmAone ucita pravRtti prApta thAya che; to tethI zuM karavuM - e jaNAve che anuSThAna vinA ja prApta thAya che, topaNa moTAbhAge vidhipUrvaka bAhyaanuSThAnanI ArAdhanA karavAthI yoganI prApti thatI hoya che. tethI yoganA adhikArI apunabaMdhakAdi mahAtmAone ja AzrayIne yoganI prApti mATeno vidhi jaNAvavA mATe kahe che eesi pi ya pAyaM bajjhANAyogao u uciyammi / aNuThANammi pavittI jAyai tahasUparisuddha tti // 23 // guruNA liMgehiM tao eesi bhUmigaM muNeUNa / uvaeso dAyavvo jahociyaM osahA''haraNA // 24 // apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA te te mahAtmAone tevA prakAranI karmapariNatine pAmelA hovA chatAM paNa moTAbhAge zrI jinezvaradevonA paramatAraka vacananA upadeza svarUpa bAhya AjJAyogathI ja, tIvrabhAve pApa na karavA vagere svarUpa ucita anuSThAnamAM pravRtti bhinna bhinna prakAranI thAya che ane krame karI ajJAnanI nivRtti thavAthI bhagavAna pratyenA bahumAnathI deDhatApUrvakanI te pravRtti suparizuddha bane che. A pramANe trevIsamI gAthAno paramArtha che. zabdazaH artha khUba ja spaSTa che. zrI jinezvaradevanA paramatAraka vacanano upadeza sAMbhaLavAthI ajJAna dUra thAya che, jethI bhagavAna pratye bahumAna vadhe che. jJAnanA kAraNe paramAtmAnuM zuddhasvarUpa ane tene pAmavA mATenA upAyo spaSTapaNe samajAya che. tethI bhagavAna pratye bahumAna vadhe e sahaja che. parizuddha anuSThAnano e eka ja hetu che. je mArge javuM che, e mArganA ekamAtra darzaka pratye bahumAna na hoya to mArge kai rIte javAya ane iSTa-paramapadane kai rIte prApta karI zakAya - e ja samajAtuM nathI. vartamAnamAM mumukSuonI hAlata sArI nathI. ochA-vadhatA pramANamAM e vAta mAnyA vinA cAle evuM nathI. zrIvItarAgaparamAtmA pratyenuM bahumAna kharekhara ja ApaNA AtmAne paramAtmA banAvavA samartha che. jenI pratye bahumAna che tenI AjJA mAnavAmAM koi takalIpha nathI. jenI AjJA manAtI nathI; temanI pratye bahumAna nathI ema kahevAmAM kazuM khoTuM nathI. //all tethI liMgo dvArA apunabaMdhakAdi mahAtmAonI bhUmikA-yogyatAne jANIne auSadhanA udAharaNathI ucitapaNe gurue upadeza Apavo" - A pramANe covIsamI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke - je kAraNathI pUrvagAthAmAM jaNAvyuM che ke upadezathI ucita pravRtti thAya che tethI gurue upara jaNAvyA mujaba upadeza Apavo. zAstranA arthane je jaNAve che tene guru kahevAya che - A pramANe 'guru' padano artha che. e artha jemAM saMgata che, temaNe ja upadeza Apavo joie. mAtra nAmathI ja guru hoya teNe upadeza Apavo nahi. 'tIvrabhAve pApa karavuM nahi...' ityAdi pUrve jaNAvelAM liMgo dvArA apunabaMdhakAdi dazAne pAmelA mahAtmAonI te te dharmasthAnane pAmavAnI yogyatAne jANIne bhUmikA mujaba ucitapaNe dharmano upadeza Apavo joie. upadeza ApavAnI pravRtti ucita hovI joie e sUcavavA "yathocita' A kriyAvizeSaNa che. upadezanI pravRtti anavasare na hoya ane sAmA mANasane upekSA karavAnuM mana thAya evI na hoya to te pravRtti ucita che. anucita pravRtti sva-paranA hitanuM kAraNa nahi bane, upadezanI ucita pravRtti auSadhanA udAharaNathI samajI zakAze. jema yogya paNa A auSadha roga, rogI ane kALa vagerenI apekSAe pramANopeta, amuka vAra vagereno vicAra karI apAya che, anyathA - evuM na karIe to - e auSadha paNa doSanuM kAraNa bane che; tema dharmanA viSayamAM paNa zrotAnI yogyatA, deza, kALa vagerenI vicAraNA karIne ja teno mAphakasara upadeza Apavo joie. anyathA e upadezanI pravRtti baMne mATe hitane karanArI nahi thAya - e yAda rAkhavuM. //4 - - - - - ( 4 yogazataka - eka parizIlana * para ja 43 4 yogazataka - eka parizIlana * 53 4 88 8 8 8 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have te te AtmAone je rIte upadeza Apavo joie te saMkSepathI jaNAvAya che paDhamassa logadhamme parapIDAvajjaNAi oheNaM / zukra-revA-tikriyArU rakhanATTrU fzf III "yoganA adhikArIomAM prathama apunabaMdhaka AtmAone sAmAnyathI lokadharmanA viSayarUpe parapIDAnuM varjana, guru, devatA ane atithionI pUjA tema ja dInadAnAdine AzrayIne upadeza Apavo.' - A pacIzamI gAthAno artha che. apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvo lokottara dharmane pAmelA ja hoya evo niyama nathI. tethI temane laukikadharmano upadeza Apavo. bIjAne pIDA na pahoce - e rIte vartavuM; sAcuM bolavuM; corI karavI nahi... vagere jaNAvavuM, e paNa sAmAnyathI ja jaNAvavuM. enA vizeSa sukSma prakAro jaNAvavA nahi. jethI tenA zravaNathI zrotA vikSepa (bedhyAna thavuM) pAme nahi, zrotAnA vikSepanuM kAraNa bananArI kathAne 'vikSepiNI' kathA kahevAya che. evI kathA karI laukikadharma samajAvavo nahi. gurudeva ane atithinI pUjAne AzrayIne apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvone jaNAvavuM ke - gurupUjA karavI, devapUjA karavI ane atithionI pUjA karavI; tema ja gurudevAdino satkAra tathA sanmAna vagere karavAnuM paNa jaNAvavuM. vastrAlaMkArAdinuM pradAna karI satkAra karAya che ane prItivacanAdinuM pradAna karI sanmAna karAya che. apunabaMdhakadazAne pAmelA jIvone e paNa samajAvavuM ke dInAdine dAna ApavuM. ahIM dInAdithI dIna, tapasvI, aMdha, kRpaNa vagere jANavA. gAthAmAM vAIIT$ ahIM je 'mA' pada che tenAthI rAtribhojanano tyAga karavo... vagere paNa lokadharmasvarUpe apunabaMdhakadazAne pAmelA AtmAone samajAvavuM... A pramANe pacIsamI gAthAno paramArtha che. / pI. apunabaMdhaka AtmAone upara jaNAvyA mujaba laukika dharmasaMbaMdhI upedaza zA mATe Apavo - e jaNAve che evaM ciya avayAro jAyai maggammi haMdi eyassa / raNNe pahapabbhaTTho'vaTTAe vaTTamoyarai // 26 // jema araNyamAM mArgathI prabhraSTa mANasa keDI na hoya evA mArge cAlIne keDIe cAlavA mAMDe che tema A apunabaMdhaka dazAne pAmelA AtmAo paNa prathama laukika dharmane ArAdhIne lokottaramArgasvarUpa mokSamArge avataraNa kare che.' - A chavvIsamI gAthAno zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke - apunabaMdhaka AtmAone upara jaNAvyA mujaba parapIDAnuM varjana karavuM... vagere laukika dharmano sAmAnyathI upadeza ApavAthI te mujaba teo te te dharmanI ArAdhanAno prAraMbha kare che ane tethI teone samyagdarzana-jJAna-cAritrasvarUpa mokSamArgamAM joDI zakAya che. kAraNa ke apunabaMdhakadazAne pAmelA AtmAone vikSepa nathI hoto. dharmanI ArAdhanAmAM aMtarAya-vijJasvarUpa vikSepa che. sAmAnya rIte tevA prakAranI karmapariNatinA kAraNe ja temane koi vidana naDatuM nathI. ane guNamAtra pratye rAga hovAthI lokottara dharmanI ArAdhanA mATe teo khUba ja saraLatAthI tatpara bane che. apunabaMdhaka AtmAo pahelI cAraSTivALA hovAthI temane viziSTa jJAna na hovAthI teo potAnI meLe lokottara mokSamArgamAM joDAtA nathI. paraMtu vikSepanA abhAve tathA guNamAtra pratyenA rAganA kAraNe teone saraLatAthI lokottara mokSamArgamAM lAvI zakAya che. A vAta samajAvavA daSTAMtane jaNAvanAruM gAthAnuM uttarAddha che. tenuM tAtparya spaSTa che ke araNyamAM koi mArgathI bhraSTa thAya to khetara vageremAMthI keDI upara Ave che. tyAM keDIe AvatAM pahelAM khetara vageremAM je mArga hato te; vyavahArathI sAmAnya rIte mArga na hato. evI avarNanI (amArga) upara cAlIne paNa jema vanI(keDImArga) e avAya che, tema apunabaMdhaka dazAne pAmelA AtmAone vyavahArathI je mokSamArga nathI evA laukika 4 4 44 4 4 yogazataka - eka parizIlana * 54 8 8 8 8 8 8 i yogazataka - eka parizIlana papa che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanA upadezAdi dvArA samyagdarzanAdisvarUpa lokottara mokSamArge avatArI zakAya che. ahIM khetara vageremAMnA mArgane avartanI(amArga-kumArga)svarUpe je jaNAvyo che te vyavahArathI ja samajavuM. kAraNa ke nizcayanayanI apekSAe to je iSTasthAne pahoMcADe te badhA ja mArga hovAthI, upara jaNAvyA mujaba araNyamAM bhUlo paDelo jo avarjAnIe cAlIne iSTa sthAne pahoMcato hoya to tenA mATe te avartanI nathI, varSanI ja che. vyavahAranaya to; lokarUDha arthane jaNAvato hovAthI khetaramAMnA mArgane mArga kahevAnuM ucita mAnato nathI. tethI tenI apekSAe ja avarjhanI tarIke e mArgane jaNAvyo che. AthI samajI zakAze ke dharmadezakonI dharmadezanA, dharmArthI zrotA janone je rIte mokSamArganA ArAdhaka banAvI zakAya e rIte ja pravartatI hoya che. AthI ja anya graMthomAM jaNAvyuM che ke - "yogIonI dharmadezanA dharmArthI janone lokottara mArge sthApana karavAnA abhiprAye hoya che. kAraNa ke sAdhyanuM sAdhana bane to ja sAdhananI sAdhanatA che." sAdhana sAdhyasAdhaka bane nahi to sAdhanane sAdhana mAnavAnI AvazyakatA nathI. koi vAra sAmI vyaktine dezanAthI lAbha jaNAya nahi to yogIjano dezanA Ape nahi. "temanI dezanA nahi ApavA svarUpa acaryA paNa eka jAtanI carcA che. kema ke bodhisattvo(yogIndro) lakSyavedhI(avazya phalaprada) evI avaMdhya(saphaLa) ceSTAne karanArA hoya che."... A pramANe apunarbaMdhakadazAne pAmelA AtmAne laukikadharmasaMbaMdhI upadeza ApavAnuM jema yuktiyukta che tema tevA prakAranA upadezAnusAra te AtmAnuM laukika dharmAcaraNa paNa doSathI rahita che ema yogabiMdumAM jaNAvyuM che. "apunabaMdhakadazAne pAmelA e AtmAo badhA ja devone namaskAra kare che. koi eka devane namaskAra karatA nathI. Ama chatAM indriyone ane krodhane jemaNe jItI lIdho che evA te narakAdigatimAM paDavA svarUpa bhayaMkara durgA-saMkaTone ullaMghI jAya che."... ityAdi vacano vItarAgaparamAtmAne namaskAra nahi karanArAne krame karI zrIvItarAga paramAtmAne namaskAra karAvanArAM hovAthI cArAne caranAra ane saMjIvanIne huM yogazataka - eka parizIlana 7 56 nahi caranAra evA baLadane carAvavAnuM jema doSathI rahita che tema te paNa doSathI rahita che. cArAne caranAra ane saMjIvanIne nahi caranArano vRttAMta yogabiMdu blo.naM. 119nI TIkAmAM vistArathI varNavyo che. II26 // * * yogamArganA adhikArIomAM bIjAne je rIte upadeza ApavAno che te saMkSepathI jaNAve che bIyassa u loguttaradhammammi aNuvvayAi ahigicca / parisuddhANAyogA tassa tahAbhAvamAsajja // 27 // "yoganA adhikArI tarIke varNavelA AtmAomAM bIjA je samyagdaSTi AtmAo che temane lokottaradharmanA viSaya svarUpe parizuddha AjJA mujaba aNuvratAdine AzrayIne zrotAnA mananA bhAvane jANIne upadeza Apavo." A artha che jeno te sattAvIsamI gAthAnuM tAtparya e che ke - pUrve navamI vagere gAthAothI yoganA adhikArI ane temanAM liMgonuM varNana karatI vakhate je krama rAkhyo hato te krama mujaba yoganA adhikArIomAM bIjA samyagdaSTi AtmAo che. temane lokottara dharmasvarUpe prANAtipAtAdiviramaNasvarUpa pAMca aNuvrato, traNa guNavrato ane cAra zikSAvratone AzrayIne upadeza Apavo. e upadeza paNa kaSa, cheda ane tApathI parizuddha, zrItIrthaMkarapa2mAtmAnA paramatAraka vacana svarUpa AjJA mujaba Apavo. sAmAnya rIte je zAstramAM sthAne sthAne vidhivAkyo ane niSedhavAkyo puSkaLa pramANamAM upalabdha che - te zAstrane kaSazuddha kahevAya che. je zAstramAM pUrvokta vidhivAkya ana niSedhavAkyanA arthanA nirvAha mATe upAyo jaNAvyA che te zAstrane chedazuddha zAstra kahevAya che ane je zAstramAM vidhinA anupAlanathI tathA niSiddhanI nivRttithI prApta thanArA te te phaLanI siddhi mATe jIvAdi padArthone kathaMcid nityAnityAdi svarUpe mAnavAmAM AvyA che, paraMtu ekAMte nitya ke anitya vagere svarUpe mAnavAmAM AvyA nathI - te yogazataka - eka parizIlana 0 57 ****** Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrane tApazuddha kahevAya che. zrI vItarAga paramAtmAnA paramatAraka vacanane choDIne anya koi paNa zAstra; kaSa, cheda ane tApa svarUpa trikoTithI parizuddha nathI. samyagdaSTi AtmAne trikoTIthI parizuddha zAstra mujaba upadeza Apavo joie tema ja zrotA - samyagdaSTi AtmAnA abhiprAya(ruci)ne jANIne je je pariNAma pAme teno teno ja upadeza Apavo. paraMtu; 'lokottara dharmasvarUpa che ane zAstrAnusArI che mATe; pariName ke na pariName topaNa upadeza Apavo' - evuM karavuM nahi... e paramArtha che. razI. pakSapAta thAya che. AthI A pakSapAtanA kAraNe ja e zrAvakadharma samyagdaSTi AtmAne jaladI kriyA karavAthI pariNAma pAme che. kAraNa ke tenI pratye pakSapAta hovAthI te kriyArUpe turata ja pariNAma pAme che. tema ja pariNata thayelo e zrAvakadharma pariNatisvarUpa guNanA kAraNe samyagdaSTi AtmAothI sUtra-AjJA mujaba paLAya che... e kAraNe samyagdaSTi AtmAone; suprasiddha sAdhudharmane choDIne prathama zrAvakadharmano upadeza karyo che. 'A rIte prathama zrAvakadharmano upadeza karyo hovA chatAM suprasiddha sAdhudharmanuM ullaMghana thavAthI te te graMthano virodha Ave che ja- A kathana yukta nathI. kAraNa ke e kathana aNuvratAdinA pradAnakALanI apekSAe che. Azaya e che ke koi puNyAtmA dharmagrahaNa karavAnI bhAvanAvALo thai guru pAse jAya tyAre gurudeve tene sauthI prathama sAdhudharmanuM ja pradAna karavuM joie, zrAvakadharmanuM nahi. jyAre zrotA sAdhudharma grahaNa karavAnI azakti vagere darzAve to pachI zrAvakadharma Apavo. sAdhudharmanuM ullaMghana nahi karavAnI vAta dharmanA pradAnakALanI che. paraMtu mAtra dharmano upadeza ja ApavAno hoya tyAre prathama zrAvakadharmano paNa upadeza ApI zakAya che, AthI anya te te graMthano koi virodha nathI. jo AvuM na hota to ahIM cokkasa ja virodha Avata. ||28. A rIte zA mATe, suprasiddha (sauthI pahelAM sAdhudharmano upadeza Apavo joie - e rIte suprasiddha) sAdhudharmanuM ullaMghana karI samyagdaSTi AtmAne zrAvakadharmano upadeza karavAnuM jaNAvyuM che - A zaMkAnuM samAdhAna kare che tassA''saNNattaNao tammi daDhaM pakkhavAyajogAo / sigdhaM pariNAmAo sammaM paripAlaNAo ya // 28 // samyagdaSTi AtmAne zrAvakadharma najIka hovAthI; tene vize majabUta pakSapAta(rAga) thavAthI, turata ja pariNAma pAmato hovAthI ane tenuM sArI rIte pAlana thatuM hovAthI; sAdhudharmanuM ullaMghana karIne zrAvakadharmano upadeza apAya che." - A pramANe aThThAvIsamI gAthAno akSarArtha che. bhAvArtha e che ke samyagdaSTi AtmAne cothuM guNasthAnaka hovAthI tenI najIkamAM pAMcamA guNasthAnakano zrAvakadharma bhAvathI prApta karI zakavA mATe zrAvakadharma samyagdaSTi AtmAne Asanna (khUba ja samIpa) che. kAraNa ke zAstramAM jaNAvyuM che ke samyagdarzanane pAmyA pachI bethI nava palyopama jeTalI karmasthitino hrAsa thayA pachI zrAvakadharmanI prApti thAya che. AthI samajI zakAze ke samyagdaSTi AtmAne zrAvakadharma khUba ja najIka che; tethI ja tene vize teone deDha pakSapAta (kavyatAgarbhita sunizcaya) thAya che. kAraNa ke je vastu atizaya nikaTa hoya che temAM bhAvathI potAne anurAga hovAthI ( za za . za yogazataka - eka parizIlana - 58 jI hA jI A che kramaprApta yoganA adhikArIbhUta trIjA cAritravaMtane je rIte upadeza Apavo joie te jaNAve che taiyassa puNa vicitto tahuttarasujogasAhago Neo / sAmAiyAivisao NayaniuNaM bhAvasAro tti // 29 // yoganA adhikArI tarIke varNavelA AtmAomAM je trIjA cAritravaMta AtmAo che te dezavirativALA zrAvakone judA judA prakArano, te prakAre uttarottara suyogane siddha karI ApanAro ane sAmAyikAdinA viSayane i yogazataka - eka parizIlana pa9 che Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzrayIne saMvegamokSano abhilASa mukhya che jemAM evo upadeza; saddabhAvane kheMcI lAvavAmAM nipuNa bane te rIte Apavo." - A pramANe ogaNI trIsamI gAthAno artha che - kahevAno sArAMza e che ke yoganA adhikArI vagerenA upanyAsakramamAM trIjA cAritravaMta AtmAo che. temAMthI prakaraNanA anurodhathI dezacAritrIzrAvakone aneka prakArano upadeza Apavo, kAraNa ke dezaviratidharanI sarvavirati sudhInI vaccenI aneka bhUmikAo che. te te bhUmikAne ucita upadeza aneka prakArano thAya che. e upadeza sAmAnya rIte zrAvakanI pratimAo (11 abhigraha-vizeSa)nA kramamAM rahelA suyogone uttarottara sAdhI ApanAro hoya che. te upadezathI sAdhyasvarUpe sAmAyikacAritra ane chedopasthApanIyacAritra (dIkSA ane vaDI dIkSA) vagere prApta thavAnA kAraNe te upadeza sAmAyikAdi viSayavALo hoya che. prAsAda banAvavAnA irAde pAyAnI bhUmi zuddha karavAdinI kriyA jema prAsAdaviSayaka manAya che tema zrAvakone apAto te te upadeza temane sAmAyikAdinI prApti thAya evA irAde apAya che tethI te upadeza sAmAyikAdi-viSayaka che. A upadeza kai rIte Apavo e jaNAvavA gAthAmAM 'nayanipuNa' e kriyAvizeSaNa che. tyAM sadbhAvane lAvavAmAM kAraNabhUta zrotAone AkRSTa karavA; temanAmAM zuzraSA ane jijJAsAdi vadhe vagere mATe je karavuM paDe te naya tarIke gRhIta che. evA nayanI kuzalatAe zrAvakone saMvegathI svataH vAsita banI gayelA aMtaHkaraNa vaDe saMvega che sAra-pradhAnabhUta-jemAM evo upadeza Apavo. kAraNa ke moTA bhAge bhAvathI bhAvanI prApti thAya che. ||29mI. sadharmano vinAza na thAya e rIte AjIvikA calAvavI; sadharmathI ja vizuddha dAna ApavuM; zrI jinapUjA, bhojanavidhi; saMdhyAniyama ane aMte yoga - A badhA viSaya; zrAvakone ApavA yogya upadeza saMbaMdhI che" - A pramANe trIzamI gAthAno artha che. e arthane saheja vistArathI samajAvavA TIkAmAM pharamAvyuM che ke - potAnI bhUmikA mujaba (kakSA mujaba) jIvananirvAha karavo joie. dA.ta. aNuvratone dharanArA zrAvakoe paMdara prakAranA karmAdAnasaMbaMdhI vyApArano tyAga karI jIvananirvAha karavo joie. jIvananirvAha mATe karmAdAna nahi sevavAM. saddharmanA anurodhathI ja zakti mujaba dAna ApavuM. 'dhananI mUccha utAravA mATe ane bhavathI vistAra pAmavA mATe zrI vItarAgaparamAtmAe dAna ApavAnuM pharamAvyuM che - AvA prakAranI zraddhApUrvaka dAna ApavAnuM che. paraMtu samAjamAM beThA chIe eTale ApavuM paDe, nahi to kharAba lAge... vagere bhAvathI ApavAnuM nathI. jayAre paNa jene dAna ApIe tyAre tene te dAna satkArapUrvaka ApavuM joie. je vyaktine dAna ApavAnuM che tene bolAvavA javuM; AvyathI "Avo, beso' kahevuM; "A grahaNa karo ane mane kRtArtha karo'... ityAdi rIte satkArapUrvaka dAna ApavuM. paraMtu, 'ahIM zuM che ? tamArA mATe kamAie chIe ? mAMgavAnI tamane Teva paDI che. AvyA cho to lai jAva'... vagere rIte tiraskAra karIne ApavuM nahi. satkArapUrvakanuM dAna paNa yogya kALe - avasare ApavuM. Ama paNa koi paNa kAma tenA avasare hitAvaha hoya che. eTale dAna paNa tenA avasare ja ApavuM joie. anavasare ApeluM dAna vivakSita phaLanuM kAraNa banatuM nathI. AvA prakAranuM paNa dAna upayogapUrvaka-jJAnavizeSapUrvaka ApavuM. jo ie. dhananI mUccha utAravA mATe dAna che. te dAna pAtrApAtranA bhedane samajIne pAtramAM ja ApavAnuM che. supAtradAna tema ja anukaMpAdAna e baMnenAM pAtra judAM judAM che. te te pAtrane jANIne supAtradAna ke anukaMpAdAna karavuM joie. supAtramAM anukaMpAdAna ane anukaMpA pAtramAM supAtradAna karavAthI aticAra lAge che. tethI dAna ApatI vakhate mativizeSano zrAvakone je upadeza ApavAno che te jaNAvavA mATe pharamAve che ke saddhammANuvarohA vittI dANaM ca teNa suvisuddhaM / jiNapUya-bhoyaNavihI saMjhANiyamo ya jogaMto // 30 // (of a re & EX yogazataka - eka parizIlana , 60 0 0 0 0 i yogazataka - eka parizIlana - 61 che Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamyA pachI jamavAdi svarUpa aucityanuM pAlana karavuM; bhojananA sthAne besavuM arthAt besIne vAparavuM, UbhA UbhA nahi vAparavuM; dravya ke vigaI vagerenA niyamane yAda karavAnuM zakya bane to niyamanA viSayamAM adhika saMkSepa karavo; vraNa (dhA) upara lagADAtA lepanI jema Avazyaka pramANamAM ja vAparavuM. A pramANe sAmAnyathI bhojanavidhi che. sAMje derAsare javuM; pratikramaNa karavuM vagere svarUpa saMdhyA niyama che ane rAtre zayana pUrve anityAdi vividha bhAvanAonuM paribhAvana svarUpa yoga jenA aMtamAM che - evo upadeza zrAvakone Apavo joie... A pramANe trIzamI gAthAno paramArtha che. [3 gRhasthone yogano saMbhava na hovAthI upadezanA aMte yogano upadeza zA mATe apAya - AvI zaMkAnuM samAdhAna karavA mATe ekatrIsamI gAthA che upayoga karavo joie. sarvathA samajaNano upayoga karyA vinA samUrchAimanI jema dAna ApavuM nahi. A rIte upayogapUrvakanuM paNa dAna; A loka ke paraloka saMbaMdhI koi paNa vastunI kAmanA vinA ApavuM joie. A lokAdi saMbaMdhI koi paNa vastune pAmavAnA irAde apAtuM dAna, vastutaH dAnadharmasvarUpa nathI. paraMtu te eka jAtano dhaMdho bane che. niSkAmabhAve dAna ApyA pachI abhimAna karavuM nahi ane pazcAttApa vagere karavo nahi. arthAda dAnane dUSita banAvanArA doSonuM varjana karavuM - A vastune jaNAvavA sAmAHi ahIM 'kiM' padanuM grahaNa che. zraddhA, satkAra, kALa, mativizeSa, akAmAdinA viSayavALuM jJAna mRgalAonI vRtti mujaba niraMtara karavAnuM che. mRgalAo jema dararoja ghAsa khAvA ane pANI pIvA jAya che tema gRhastha paNa upara jaNAvyA mujaba dararoja dAna ApavAnuM che - e jaNAvavA mATe pravRjyananaram A pramANe pATha che. zrAvakone ApavA yogya upadezanA viSaya tarIke zrI jinapUjAvidhi ane bhojanavidhi vivakSita che. temAM zrI jinapUjAvidhi sAmAnyathI nIce jaNAvyA mujaba che. zrI jinapUjA karanAre snAnAdi dvArA zarIrane zuddha karI ane praNidhAnAdi Azayane prApta karI AtmAne zuddha karI dravyathI ane bhAvathI baMne rIte pavitra thavuM joie. pUjAnA madhyAhnAdi kALe ja pUjA karavAno abhigraha rAkhavo joie. pUjA mATe zuddha puSpa vagere meLavavAM joie. AMgI mATe prayatna karavo; e vakhate khaMjavALa ke khAMsI vagere Ave to te saMbaMdhI pravRtti karyA vinA sahana karI levuM. mana-vacanakAyAnI ekAgratA keLavI levI. bhAvastavanA avasare suMdarastotrathI stavanA karavI. vidhipUrvaka vaMdana karavuM; ane prArthanA (jaya vIyarAya) sUtrAdithI kuzala praNidhAna karavuM - A pramANe sAmAnyathI pUjAvidhi che. - bhojananA avasare ucita dAna ApavAnuM zakya hoya to cokkasa ja dAna ApavuM (atithine vahorAvavuM vagere); kIDIo vagere che ke nahi te jovuM; bhANAmAM keTaluM che, vaparAze ke nahi te jovuM; mAtApitA vagerenA ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 62 jI hA A che ciivaMdaNa jaivissAmaNA ya savaNaM ca dhammavisayaM ti / gihiNo imo vi jogo kiM puNa jo bhAvaNAmaggo ? // 31 // caityavaMdana, yativizrAmaNA ane dharmanuM zravaNa - A paNa zrAvakono yoga che to pachI je bhAvanAmArga che, te yoga kema na hoya ? - A pramANe ekatrIsamI gAthAno zabdArtha che. bhAvArtha spaSTa che ke "A traNa bhuvananA guru che; sajajano mATe vaMdanIya che; A ja vAstavika tattva che; e A guNajJatA che; A paramakalyANasvarUpa che; duHkhasvarUpa parvatane bhedavA mATe vajasamAna che; sukhanI prApti mATenuM kalpavRkSa che; samagra jIvalokamAM sArabhUta che ane durlabha gaNAtI vastuomAM sauthI vadhAre A durlabha evuM caityavaMdana che." - A pramANenA zubha adhyavasAyanA kAraNe sArI rIte ullAsa pAmatA advitIya sammada(harSa-gADha tRpti)nA kAraNe utpanna AnaMdavALuM je caityavaMdana che; te svarUpa yoga gRhasthane hoya che. Egg yogazataka - eka parizIlana - 63 (IS A to Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yativizrAmaNAsvarUpa yoga gRhasthane hoya che. "A sAdhu bhagavaMto cAritrane dharanArA che; zrIvItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba cAritranuM pAlana karavAmAM A prayatnazIla che; AthI A sivAya bIjuM kAMi kRtya nathI; samagraguNono A prakarSa che; A sAdhubhagavaMtonI kAyA potAnA cokkasa prayatnathI rakSaNIya che; tethI A prayatna AtmaguNonI vRddhi karanAro che; zubha bhAvanuM A bIja che; A mahAvIrya (ucita puruSArtha) che; A ucita vizrAmaNA (pU. sAdhubhagavaMtanA zarIranI sArasaMbhALa) che.' - A pramANe mahA(prazastIvivekanI pradhAnatAvALI ane saMvega (mokSano tIvra abhilASa) jemAM sArabhUta che - evI yativizrAmaNA paNa gRhasthano yoga che. AvI ja rIte dharmazravaNa paNa gRhasthone yogasvarUpe hoya che. "A zrutadharma uttama che; ajJAnasvarUpa aMdhakArane dUra karavA sUryasamAna che; pApano vadha karavA mATe paDahasvarUpa che; samagravizvamAM zravya (sAMbhaLavA yogya) gaNAtI vastuomAM sauthI zreSTha che; devalokamAM pahoMcADanAro setu (pula) che; A dharma, maraNane dUra karato hovAthI bhAva amRta che; mokSamArgano dezaka che; zrI tIrthaMkarapadanI prAptinuM bIja che; A zrutadharma zrI jinezvaradevoe darzAvyo che; A dharmane choDIne bIjuM koi ja kalyANakara nathI; A pramANe viziSTa rIte dharmanA mAhAbhyane samajIne sAMbhaLavAnI icchApUrvaka dharmanuM zravaNa karavuM - e paNa zrAvakano yoga che. kAraNa ke "mokSanI sAthe je joDI Ape che tene yoga kahevAya che - A yogA padano anvartha (vyutpajyartha) dharmazravaNAdimAM saMgata thAya che. je A rIte caityavaMdanAdisvarUpa vizuddha bAhya pravRtti yogasvarUpa hoya to bhAvanAmArga zA mATe yoga svarUpa na hoya ? A bhAvanAmArga paramoccakoTinA zukladhyAnane lAvI Apato hovAthI paramadhyAnano baMdhu che; tethI te yoga ja che. zrAvake teno Adara karavo joie. pavitra jagyAe rAgAdi saMklezanA vighAta mATe padmAsanAdi Asana karavA dvArA gurune praNAma karavA pUrvaka - "indrajALasamAna A ( za za za za yogazataka - eka parizIlana - 64 che jIvaloka asAra che; viSayo viSasamAna che; vaja jevuM duHkha kaThora che; priyasaMgama (meLApa) asthira che; saMpatti asthira che; mahAdurgatinuM kAraNa evo pramAda dAruNa che; ane mahAdharma(cAritra)nuM ekamAtra sAdhana manuSyapaNuM durlabha che; tethI mAre e prApta thayuM hovAthI mane bIjAnuM koi kAma nathI, tenA vaDe saryuM ! A dharmanI sAdhanAmAM ja huM prayatna karuM, A dharmamAM upekSA karavAnuM yogya nathI; mRtyu samartha che; A saMsAramAM gurubhagavaMtanuM darzana durlabha che; ane saddagurubhagavaMtanI pAse rahevA vagere svarUpa sadguruno yoga durlabha che." - A pramANenA prazastabhAvathI anugata evA te te padArthothI zrAvake bhAvanAmArganuM anuSThAna karavuM joie. AthI samajI zakAze ke gRhasthone paNa temanI avasthA mujaba yoga hoya che ja. A AzayathI ja anyagraMthomAM paNa pharamAvyuM che ke mokSanI sAthe AtmAno saMbaMdha thato hovAthI tenA kAraNabhUta che te sAdhvAcArAdi AcArane RSiomAM zreSTha evA mahAtmAoe yoga kahyo che. puruSa(AtmA)no parAbhava (jJAnAdi svarUpano avarodha) karavAno svabhAva jeno nivRtta thayo che evI prakRti(karma)nI vidyamAnatA vakhate mokSasAdhanabhUta te te AtmavyApArasvarUpa yoga lezathI paNa cokkasa hoya che. mahAsamudranA kSobha pAmavAthI nadImAM je pANInuM pUra AvyuM hatuM teno upasaMhAra thavAthI jema nadInA jalanI vRddhinI nivRtti thAya che tema nivRttaprakRtyadhikAra puruSane te indriya ane kaSAyane AdhIna banato na hovAthI - pratisrotagAmI hovAthI, dararoja vadhato vadhato yoga hoya che. rAga-dveSanI tIvra pariNati svarUpa graMthine jeNe bhedI nAkhI che - evA jIvonuM prAyaH citta mokSamAM hoya che ane zarIra saMsAramAM hoya che. tethI te jIvonI arthakAmAdinI pravRtti svarUpa badho yoga vastutaH samyagdarzanAdisvarUpa yoga kahevAya che. potAnA patithI bhinna evA puruSamAM Asakta evI strIne sadA te anyapuruSamAM rAga hovAthI potAnA patinI sevA vagere yoga ane i yogazataka - eka parizIlana - 5 che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApabaMdha jema hoya che; tema bhinnagraMthika jIvone paNa mokSanA viSayamAM kuTuMbaciMtAdi vyApAra ane nirjarAphaLa samajavuM joie. rAgadveSanI tIvrapariNatisvarUpa graMthino bheda thavAthI mokSanI uttamatAne je jIva jue che tene karmanA yoge putrAdinI ciMtAmAM te AkuLa hovA chatAM mokSamAM citta thatuM nathI evuM nathI banatuM arthAt citta thAya che ja. AthI ja pratibaMdha(rAga)vizeSane laine sajjanonuM svabhAvathI thatuM thoDuM evuM paNa anuSThAna bhAvane AzrayIne zreSTha manAya che. bhinnagraMthika jIvanuM paNa badhuM ja evA prakAranuM A anuSThAna dainika karmanA niyogathI thatuM hoya che, manathI nahi; tethI te yoga che - e cokkasa thAya che... A pramANe ekatrIsamI gAthAno paramArtha che. /31|| pUrve jaNAvyA mujaba samIpa che, deDhapakSapAtanuM kAraNa bane che ane vilaMba vinA pariName che. e kAraNasara Apelo te upadeza saphaLa bane che. sarvacAritrane dharanArA yatione to teo bhAvathI pravrajayAnuM pAlana karatA hovAthI ziSTa puruSo dvArA jenuM AcaraNa karAyuM che evI sakala kriyAonA samudAya svarUpa sarvasAmAcArIno upadeza; yationA cAritramohanIyAdi karmanA kSayopazamanI yogyatAnusAra Apavo joie. anyathA evA karmayopazamano vicAra karavAmAM na Ave to upadeza saphaLa nahi bane. upadezakanuM kartavya che ke upadeza niSphaLa na jAya - te jovuM. uttarottara cAritramohanIyAdi karmono kSayopazama jema vadhe tema upadezake upadeza Apavo joie. /32/ zrAvakane ApavAnA upadezanA viSayanuM nirUpaNa karatAM je avAMtara vAta (zrAvakane yogano saMbhava hoya ke nahi) AvI teno upasaMhAra karatAM batrIzamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke emAivatthuvisao gihINa uvaesa mo muNeyavvo / jaiNo uNa uvaeso sAmAyArI jahA savvA // 32 // pUrve jaNAvyA mujaba zrAvakane karmAdAnano tyAga karI AjIvikAdi viSayane anulakSIne upadeza jANavo. yatine to karmanA kSayopazamanI yogyatAnusAra sarva sAdhusAmAcArIne anulakSIne upadeza che. A pramANe batrIzamI gAthAno zabdArtha che. Azaya spaSTa che ke zrAvakanA karmAdAnano tyAga karI AjIvikA; dararoja supAtradAna ane zrI jinapUjAdi saMbaMdhI upadeza ApavAno che. tema ja zrAvakanI prakRtino vicAra karI bIjo paNa; vratanI prApti, rakSA ke paripUrNatA saMbaMdhI sUkSma padArthonuM AlaMbana laine upadeza Apavo joie. mULagAthAmAM mArUM ahIM je mAHi pada che, te padathI anya upadeza paNa saMgRhIta che. gRhasthone-zrAvakone e upadeza ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 66 cha jaNa ja che je sAmAcArIno upadeza pU. sAdhubhagavaMtone ApavAno che; te sAmAcArIne uddezIne kahe che- gurukulavAso gurutaMtayAya uciyaviNayassa karaNaM ca / vasahIpamajjaNAisu jatto taha kAlavekkhAe // 33 // guruparataMtryathI gurukuLamAM rahevuM.... ucitajJAnadarzanAdino vinaya karavo; vasatinI prArthanAmAM tema ja upadhi vagerenI pramArjanAmAM ucitakALanI apekSAe prayatna karavo. (e yatijano mATe upadeza che - A pramANe pAMtrIzamI gAthAmAM saMbaMdha che) A tetrIsamI gAthAno akSarArtha che. tene spaSTa karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - gurukuLavAsa yationo mULaguNa che. zrI AcArAMgasUtramAM prAraMbhe ja e vAta spaSTapaNe jaNAvI che. sugaM mA saMteT. A sUtramAM zrI sudharmasvAmIe jaNAvyuM che ke 'zrI mahAvIraparamAtmAnI sAthe rahetA evA mArA vaDe saMbhaLAyuM che..." zrIsudharmasvAmI pAMcamA gaNadhara hatA, zAsananA nAyaka hatA; topaNa potAnA paramatAraka gurubhagavaMta zrI mahAvIraparamAtmAnI sAthe rahetA hatA ( yogazataka - eka parizIlana * 67 jANe Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tethI ja teozrIe zrImad vItarAgaparamAtmAnA zrImukhe sAMbhaLeluM, je kramazaH AcArAMgamAM teozrIe varNavyuM che. zrI gaNadharabhagavaMta jo gurukuLavAsamAM rahetA hoya to teozrInI paramatAraka AjJAne pramANa banAvanArA pU. sAdhu-sAdhvIjIe paNa gurukuLavAsamAM ja rahevuM joie. paraMtu potAnI sAthe jemane meLa che - evA lokonI sAthe rahevuM nahi joie. gurukuLavAsamAM rahevuM eTale 'mAtra gurvAdika sAthe rahevuM' e nathI. paraMtu gurunI sAthe teozrInuM pArataMtrya keLavIne rahevuM. 'upadezarahasya'mAM gurukuLavAsamAM rahevAthI je lAbha thAya che - tenuM vistArathI varNana che. jijJAsuoe vahelAmAM vahelI take enuM adhyayana karI levuM joie. vartamAnamAM moTA bhAge gurukuLavAsamAM sau koi rahe che, paraMtu gurupArataMtrya (gurune AdhIna banIne) keLavIne gurukuLavAsamAM rahenArA khUba ja alpa che. gurukuLavAsathI prApta thatI anukULatAnA arthI hovAthI gurukuLavAsamAM rahevuM ane gurvAdikane anukULa banavA, game te pratikULatA veThI gurukuLavAsamAM raheluM - e bemAM ghaNo ja pharaka che. sAdhupaNAmAM A guNa hoya to bIjA guNo to khUba ja saraLatAthI prApta karI zakAya che ane bhUtakALanA aneka prabaLa doSothI kSaNavAramAM mukta thai zakAya che. kAraNa game te hoya, paNa vartamAnamAM A guNa mATe khUba ja upekSA karAya che - te mumukSu AtmAonA hitanuM kAraNa nahi bane. gurunI sAthe rahevA mAtrathI 'gurukuLavAsa' guNanI prApti thatI nathI. paraMtu 'gurupArataMtrya'thI gurunI sAthe rahevAthI ja 'gurukuLavAsa' svarUpa sAdhusAmAcArInuM pAlana thAya che - e jaNAvavA gAthAmAM gurutaMtayAya A pada che. Azaya e che ke pravrajyAnA svIkAra vakhate potAnA mana-vacana-kAyAnA yogonuM samarpaNa potAnA bhavanistAraka pU. gurudevazrIne karavAmAM Ave che. A rIte potAnI jAtanuM pradAna karavA svarUpa vratapAlana karavA dvArA 'gurukuLavAsa'nuM AcaraNa karavAnuM che. potAnI icchA mujaba jIvavA mATe 'gurukuLavAsa'mAM rahevAnuM nathI. gurukuLavAsamAM rahevAthI jJAnanI prApti thAya che. jJAnane prApta karavA yogazataka - eka parizIlana 0 68 jJAna ane jJAnI vagereno vinaya karavo joie - e jaNAvavA gAthAmAM civiLayassa jyAM A pado che. jJAnAdino vinaya vagerenuM Asevana paNa svArthamUlaka nahi hovuM joie, paraMtu zrIvItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA che - ema samajIne karavuM joie. mane game che athavA to mArA upakArI che...' ityAdi vicAryA vinA mAtra bhagavAnanI AjJA che - ema samajIne vacanAnuSThAnasvarUpe pariName e rIte jJAnavinayAdinuM Asevana karavuM joie. tema ja vasati(upAzraya-svAdhyAyabhUmi... vagere)nI pramArjanA, pratilekhanA vagere svarUpa te te kriyAvizeSamAM tathA upadhi-vastrapAtrAdinI pratilekhanA vageremAM prayatna karavo joie. A prayatna paNa te te kriyAo je je kALamAM vihita che te te kALamAM ja karavI joie. paraMtu potAnI icchA mujaba jyAre anukULatA maLe tyAre nahi karavo. zrI vItarAga paramAtmAe upadezelI te te kriyAo teozrInI paramatAraka AjJA mujaba te te kALamAM ja karavAthI hitakAriNI bane che. anyathA to akALe karelI kRSikriyAdinI jema ahitakAriNI bane che. tethI zrI vItarAgaparamAtmAe upadezelI vasati-pramArjanA ke upadhi-pratyupekSaNAdi kriyA tenA tenA kALamAM ja karavAno Agraha rAkhavo joie. mAtra kriyAnA AgrahathI nistAra nahi thAya... e smaraNIya che. II33 // * * * upara jaNAvyA mujaba gurukuLavAsAdi jema sAmAcArI che; tema taduparAMta bIjI paNa sAmAcArI che te cotrIsamI ane pAMtrIzamI gAthAthI pharamAvAya che-- aNigUNA balammI savvattha pavattaNaM pasaMtIe / NiyalAbhacitaNaM sai aNuggaho me tti guruvayaNe // 34 // yogazataka - eka parizIlana 0 69 ****** Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara pUjaya gurudevazrIe anugraha karyo, jethI mane A pramANe teozrIe kahyuM. kharekhara ja vicitra prakAranA rogothI abhibhUta (hArI gayelA) thayelAne; suMdara cikitsAne samajAvanArA savaidyo durlabha hoya che. tema bhavarogathI trasta evA prANIone; bhavarogane dUra karanArA savaidya jevA pU. gurudevazrIno yoga mahAdurlabha che... ityAdi vicAravAno upadeza pU. sAdhu-sAdhvIne Apavo... A cotrIsamI gAthAno paramArtha che. //34ll pAMtrIzamI gAthAthI upadezAMtara pharamAve che- zarIrasaMbaMdhI baLanA viSayamAM anigUhanA (chupAvavuM nahi) karavI. zramaNapaNAnAM sarva anuSThAnomAM prazAMtavRttie pravartAvuM; gurvAjJA prApta thaye chate "mArI upara anugraha karyo' ema mAnavuM ane sadA potAnA lAbhanI ciMtA karavI. (e yati jano mATe upadeza che) A pramANe cotrIsamI gAthAno zabdArtha che. kahevAnuM tAtparya e che ke vItarAyanA kSayopazamavizeSathI zarIrasaMbaMdhI je baLa ApaNane prApta thayuM che tenI zrItIrthaMkara paramAtmAnI AjJA mujaba ucita pravRttimAM upayoga karavA dvArA anigUhanA - amacchAdanA (chupAvavuM nahi) karavI. e vakhate e vicAravuM ke - A baLa ucita pravRttimAM vaparAyuM nahi, to te anucita pravRttimAM vaparAze ane tethI te niSphaLa (vivakSitaphalazUnya) ja gayeluM che. e karatAM to jema bane tema vadhAre ucita pravRttimAM e baLa vaparAya to saphaLa bane... ityAdi vicArIne prApta baLane nahi chUpAvavAno pU. sAdhubhagavaMtone upadeza Apavo. tema ja zramaNabhagavaMtonAM, upadhinI pratilekhanAdi svarUpa sarva anuSThAnomAM, prazAMtavRttithI eTale ke kSamAzIlavRttinA kAraNe sthiratApUrvaka pravartavAnuM sAdhuone jaNAvavuM. koi paNa kArya karatI vakhate gusso na Ave to te kAma khUba ja svasthatApUrvaka deDhatAthI thAya che. sAdhupaNAmAM AvI sthiratA manavacanakAyAnI ekAgratA mATe Avazyaka che. e mATe kSamAzIla (sahanazIla) banIne ja dareka anuSThAnamAM pravartAvAnuM sAdhusAdhvIne samajAvavuM. dareka anuSThAna karatI vakhate te te anuSThAnanuM avAMtara phaLa maLe ke na maLe to paNa tenuM nirjarA(karmakSaya)svarUpa phaLa to mane maLavAnuM che ja - e pramANe dararoja vicAravuM. AthI te te anuSThAna karavA chatAM koi vAra bhUtakALanA karmanA udaye evuM phaLa na maLe topaNa anuSThAnano tyAga karavAno prasaMga nahi Ave. anyathA iSTaphaLanA abhAve tenA kAraNabhUta anuSThAnano tyAga karavAno vicAra Avaze. pU. sAdhu-sAdhvIne jayAre paNa gurunuM vacana prApta thAya eTale ke koi paNa viSayamAM gurunI AjJA prApta thAya tyAre e vicAravuM ke mArI ( A ja che yogazataka - eka parizIlana * 70 che saMvaraNicchiDDuttaM suddhaMchujjIvaNaM suparisuddhaM / vihisajjhAo maraNAdavekkhaNaM jaijaNuvaeso // 35 // 'saMvaranichidrata, suparizuddha, zuddhacchajIvana; vidhipUrvakasvAdhyAya ane maraNAdinuM apekSaNa' A tijanone upadeza che. pAMtrIzamI gAthAne A zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke - sarvaviratidharmanI ArAdhanA karanArA pU. sAdhu-sAdhvIjanonuM mukhyapaNe sarvasaMvara prApta karavAnuM lakSya hoya che. vartamAnamAM ke bhaviSyamAM koi paNa jAtano karmabaMdha thAya nahi - enuM niraMtara teo dhyAna rAkhatA hoya che. A pramANe navA karmabaMdhathI sarvathA dUra rahevAthI saMvarabhAvanI prApti thAya che. Avo saMvarabhAva prApta na thAya to pUrvabaddha karmonI game teTalI nirjarA thAya to paNa teno kazo ja artha nathI. kAraNa ke pUrvabaddha karmanI nirjarA thAya ane navAM karmo baMdhAyA kare to saravALe to AtmA karmabaddha ja rahevAno. AthI samajI zakAze ke saMvarabhAva keTalo Avazyaka che. AvA saMvarabhAvamAM saheja paNa chidra pAlave evuM nathI. tethI saMvara nichidra hovo joie - e yatijanone samajAvavuM joie. saMvaranuM chidra Azravane laine che. enI apekSAe saMvaramAM chidrano abhAva vivakSita che; je Avanachidratva padanA prayogathI spaSTa karAyuM che. saMvaranI sAdhanAnA kALamAM saheja paNa T ES yogazataka - eka parizIlana - 71 de Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezano e viSaya che. tema ja 'maraNAdyapekSaNa' paNa yatIjanonA upadezano viSaya che. Azaya e che ke potAnI dararojanI apramattapaNe pravartatI ratnatrayInI sAdhanAnA kALa daramyAna koivAra pramAdanA kAraNe je kArya thAya tenuM phala 'maraNa' che - eno vicAra karavo, tema ja anya paNa svama vagere nimittothI maraNanA kALane jANavAno prayatna karavo - te pU. sAdhu-sAdhvIne jaNAvavuM. A rIte maraNAdinuM apekSaNa karavAthI najIkamAM ja maraNano kALa che ema jaNAya to zakya prayatna ratnatrayInI sAdhanA utkaTa banAvavAnI saraLatA thAya - AthI e pramANe yatIjanone upadeza Apavo joie... A pAMtrIzamI gAthAno bhAvArtha che. //rUpI. AzravanuM sevana thAya (karmabaMdhanA kAraNabhUta hiMsA-asatyAdinA pariNAmodi AvI jAya) to saMvara sacchidra banI jAya, saMvaranuM chidra sAdhakane sAdhanAnI caramasImA svarUpa girizikharathI sAdhanAnI prAraMbha avasthAthI paNa nIcI avasthA svarUpa pAtALatalamAM pADe che. graMthakAraparamarSie karelI A mArmika vAta mumukSu AtmAoe yAda rAkhavI joie. je sthAnethI ApaNe upara caDhIe chIe; te sthAna karatAM nIcI kakSAe ApaNuM patana thAya che. upara caDhI gayA pachI pramAdAdinA kAraNe paDavAnuM thAya tyAre ApaNe jayAM UbhA hoie tenAthI saheja nIce ja javAnuM thatuM hoya che. yatijanone zuddhacchajIvanano upadeza Apavo ie, AdhAkarma, audadezika ke krIta vagere doSothI rahita bhikSAne bhagavAnanI AjJA mujaba grahaNa karavI joie. e prakAranuM zuddhaccha jIvana paNa zuddha eTale kalpanIti (sAdhvAcAranA graMthamAM jaNAvela) mujaba ja hovuM joie. je je kALe ane je je kAraNe je rIte bhikSAca vihita che; te te kALamAM te te kAraNe te rIte ja bhikSA mATe javuM joie; ane te vakhate (bhikSA grahaNa karatI vakhate) bhikSAnA AdhAkamadidoSono parityAga karIne bhikSA grahaNa karavI joie. AvuM suparizuddha zuddhocchajIvana jIvavAno yatijanone upadeza Apavo. pU. gurudevazrIne vaMdana karI tema ja teozrIno vinaya-bahumAnaAdara vagere karI vAcanA, pRcchanAdi svAdhyAya karavAnuM sAdhu-sAdhvIne jaNAvavuM. sAmAnya rIte paMdara kalAka svAdhyAya karavAnuM pU. sAdhubhagavaMto mATe pharamAvyuM che. e svAdhyAya vidhipUrvaka karavo joie. koi paNa kArya tenA vidhipUrvaka karavAthI tenI pratye Adara jaLavAya che. avidhi anAdaranuM pratIka che. anAdara eka jAtano pramAda che. pramAda khUba ja moTo doSa che. siddhinI samIpa AvelA mahAtmAonuM patana pramAdathI ja AraMbhAya che. dharmamAM anAdara jevuM eka paNa pApa nathI. vidhipUrvakano svAdhyAya apramattatAnuM eka adbhuta sAdhana che. yatIjano mATenA yogazataka - eka parizIlana : 72 ja upadeza ane anupadezanuM prayojana chatrIzamI gAthAthI jaNAvAya cheuveso'visymmii visae vi aNIiso aNuvaeso / baMdhanimittaM NiyamA jahoio puNa bhave jogo // 36 // aviSayamAM upadeza ane viSayamAM paNa tevA prakArathI judo upadeza paramArthathI to cokkasa ja anupadeza che. paraMtu yathocita eTale ke viSayamAM tevA prakArano upadeza yoga bane che. A pramANe chatrIzamI gAthAno akSarArtha che. Azaya spaSTa che ke - pUrve jaNAvyA mujaba athavA to sAmAnyathI je upadezanA viSaya-pAtra nathI, te apunabaMdhakAdi traNane choDIne anya saMsArAbhinaMdI je jIvo che; temane Apelo upadeza vastutaH upadeza nathI. kAraNa ke saMsArAbhinaMdI jIvo; upadezathI thanAra tattvano avabodha, tattvano svIkAra ke tAttvikapakSapAta vagere svarUpa kArya-phaLane prApta karI zakatA nathI; eTaluM ja nahIM, uparathI saMsAraparibhramaNa - svarUpa viparIta phaLane ja prApta kare che. anyatra A AzayathI ja jaNAvyuM che ke - jenI buddhi prazAMta(rAgAdithI rahita) nathI, evA jIvone zAstranA sabhAvonuM pratipAdana; caDhatA tAvamAM apAtA auSadhanI jema doSa mATe yogazataka - eka parizIlana * 73 A Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. AthI spaSTa che ke saMsArAbhinaMdI jIvone apAto upadeza vastutaH anupadeza che tema ja upadezanA viSaya-pAtra evA apunabaMdhaka, samyagdaSTi ane viratidhara AtmAone je upadeza ApavAno che tenAthI viparIta rIte apAto upadeza paNa te te jIvone prApta thayelA kSayopazamane anukULa na hovAthI vastutaH upadeza nathI. caMcA puruSa jema puruSa nathI, kAraNa ke te puruSathI sAdhya evA viziSTa kAryane karavA samartha nathI tema pAtrane apAto viparIta upadeza paNa vastutaH upadeza nathI. Avo upadeza zrotAne aniSTa karanAro hovAthI ane zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJAnI virAdhanAnuM kAraNa hovAthI cokkasa ja sva ane parane karmabaMdhanuM nimitta bane che, tethI AvuM karavuM nA joie. yathodita eTale pAtrane tenA kSayopazamane anukULa evo upadeza to; AjJAthI parizuddha hovAthI sva-parane mokSanI sAthe joDI Ape che tethI te yogasvarUpa che. A chatrIzamI gAthAno paramArtha che. ||3|| gurubhagavaMtano ayogIne yogya evo viparIta upadeza ke apAtrane upadeza svarUpa je vyApAra (pravRtti) che teno vipAka (phaLa) atyaMta bhayaMkara jANavo. kAraNa ke tenAthI yogIonA guNanI hIlanA thAya che; naSTano nAza karavAnuM thAya che; ane dharmanI laghutA thAya che. A sADatrIsamI gAthAno zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke gurubhagavaMta eTale ke AcAryabhagavaMta, kAraNa ke mukhyapaNe upadeza ApavAno ekamAtra adhikAra teozrIne che; teozrI yogI che. yogI evA paNa pU. gurubhagavaMtano; ayogIne yogya evo viparIta upadeza eTale ke - apunabaMdhakAdi jIvone, temane prApta thayelA kSayopazamane anukULa na hoya tevo; athavA to saMsArAbhinaMdI jIvone apAto je upadeza che - te vagere vyApAra (pravRtti) atyaMta dAruNa vipAkavALo jANavo. kAraNa ke yogIsvarUpa pU. AcAryabhagavaMte evA upadezane ApavAnI pravRttithI potAnI maryAdAnuM pAlana karyuM nathI. paraMtu ayogIyogya AcaraNa karyuM che. AthI yogIjanonA guNanI hIlanA thAya che. kAraNa ke potAnI maryAdAnuM pAlana na karavAthI maryAdAno svIkAra; viDaMbaka lokonA svIkAra jevo thAya cheH uttamavastunI viDaMbanA thavAthI vastutaH te temanA guNonI hIlanAmAM ja pariName che. 'uttamapade birAjelA potAnA dharmanuM pAlana na kare to te ananupAlana jAhera nahi karAyelI eka jAtanI viDaMbanA ja che. A pramANe vRddha puruSo pharamAve che. upara jaNAvyA mujaba pU. AcAryabhagavaMta ayogInI viparIta upadezAdinI pravRtti kare to naSTanAzanano prasaMga Avaze. saMsAramAM paribhramaNa karatA evA jIvo Ama to nAza pAmelA che ja; paraMtu ayogya hovAthI temane viparIta upadeza ApavAthI temano pU. AcAryabhagavaMte nAza karyo gaNAze. tema ja dharmanI laghutA thavAthI paNa viparIta upadezAdinI pravRtti atyaMta dAruNa vipAkavALI che. kAraNa ke viparIta upadezathI tattvanI prattipatti (jJAnAdinI prApti) na thavAthI zrIarihaMta A rIte sAmAnyathI upadeza ane anupadezanuM prayojana (kArya) kahIne upadezasvarUpa anupadezanA pratyAyane dUra karavAnI icchAthI vizeSathI kahevAnI icchAthI kahe che - Azaya e che ke A pUrve, 'upadezanA viSayapAtramAM upadeza ApavAthI te yogasvarUpa bane che ane e ja upadeza jo apAtramAM apAya to te ubhayane karmabaMdhanuM kAraNa bane che" - e vAta sAmAnyathI jaNAvI. have AgaLanI sADatrIzamI gAthAthI upadezasvarUpa anupadeza pratyAyanuM (apAyano apAya) kAraNa bane che - e jaNAvIne pratyapAyane dUra karavAnI bhAvanA che. e bhAvanAnusAra pUrve jaNAvelI vAtane vizeSathI kahevAnI icchAne dharanArA graMthakArazrI pharamAve che ke guruNo ajogijogo accaMtavivAgadAruNo Neo / jogiguNahIlaNA NaTThaNAsaNA dhammalAghavao // 37 // S9 8 0 8 : yogazataka - eka parizIlana * 74 4 8 8 i yogazataka - eka parizIlana - 75 che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba dharmane ArAdhAze nahi tethI tevA dharmanI laghutA thAya che. AthI pU. AcAryabhagavaMte ayogyane upadeza Apavo nahi... A pramANe sADatrIzamI gAthAno Azaya che. ||3NA * A pramANe prasaMgathI upadezasaMbaMdhI vidhinuM nirUpaNa karIne; have e upadeza pariNAma pAmyA pachI je karavAnuM che, tatsaMbaMdhI vidhi jaNAvavA ADatrIsamI gAthA pharamAvAya che- eyammi pariNammI pavattamANassa ahigaThANesu / esa vihI ainiuNaM pAyaM sAhAraNo Neo ||38|| 'upadeza pariNata thaye chate; potAnI bhUmikA mujaba adhika guNasthAnamAM pravarttatI vakhate AgaLa kahevAze te vidhi sAmAnyathI prAyaH atinipuNa banI jANavo.' A ADatrIsamI gAthAno sAmAnyArtha che. tene spaSTa karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - bhAvathI svIkAra karavA dvArA arthAt pU. AcAryabhagavaMte upadezetI vAta kartAvyAdi svarUpe manathI grahaNa karavA dvArA upadeza yathArthasvarUpe pariNata thaye chate; pote je kakSAmAM che tenI apekSAe uttaraguNasthAnamAM pravartamAna mATe prAyaH karIne; kAraNa ke apunarbaMdhaka jIvone apunarbaMdhakAvasthAne prApta karatI vakhate koi vidhi vihita nathI - aNuvratAdine prApta karatI vakhate je vidhi AgaLa kahevAze te sAmAnya vidhi AraMbheluM kArya siddhinuM aMga-kAraNa bane te rIte atyaMta nipurNapaNe jANavo. anyathA vidhinA jJAnamAM viparyaya thaze to AraMbhelI pravRttinA phaLamAM paNa viparyaya thaze. tethI AgaLa je vidhi varNavAze tenuM atyaMtanipuNapaNe jJAna meLavI levuM joie. // 38 // * * ** 8 yogazataka - eka parizIlana 079 Bo Luo upadeza pariNata thaye chate pravRtta thanArane je vidhi vihita che, te jaNAve che- niyayasahAvaloyaNa-jaNavAyAvagama-jogasuddhIhiM / uciyattaM NAUNaM nimittao sar3a payaTTejjA // 39 // 'potAnA svabhAvanI vicAraNA; lokonA abhiprAyane jANavo ane manavacanakAyAsvarUpa yogonI zuddhi (sAmarthyakAryasAdhakatA) dvArA eTale ke tene khyAlamAM rAkhavA dvArA potAnI te te guNasthAnakane pAmavAnI yogyatAne jANIne; nimittane AzrayIne (zarIrAdisaMbaMdhI nimittazakunAdi mujaba) te te guNasthAnake sadA pravRtti karavI' A pramANe ogaNacALIzamI gAthAno akSarArtha che. kahevAno Azaya e che ke - potAnA svabhAvAdinuM Alocana karavA dvArA te te guNasthAnake pravRtti karavI. ahIM potAno svabhAva jANavo eTale ke "mAro svabhAva kevo che, kayA guNasthAnakanI sAthe eno meLa jAmaze athavA nahi jAme." A pramANe vicAravuM. kAraNa ke te guNasthAnakane anukULa svabhAva na hoya tyAre te guNasthAnakane aMgIkAra karavAthI siddhi na thavAnA kAraNe ane mAtra viDaMbanA prApta thavAnA kAraNe kalyANa nahi thAya. janavAdAvagama eTale "mArA mATe loka zuM kahe che, kayA guNasthAnakane AzrayIne mArI yogyatA jANe che..." ityAdi vicAravuM. kAraNa ke A rIte loko jyAM guNasthAnakanI yogyatAne mAnatA hoya te sthAne ja pravRtti karavI ucita che, paraMtu lokonI mAnyatAnI upekSA karavI - e ucita nathI. kAraNa ke loka mAnanIya che. tene anusaravAthI pariNAme hita ja thavAnuM che. janavAdAvagama pachI yogazuddhino vicAra karavo joie. "yogazuddhi eTale mana, vacana ane kAyAnI pravRttinI zuddhi. mArA yoga kevA che, e manavacanakAyAnA yogo mane kayA guNasthAnakanI siddhimAM sAdhaka banaze", A pramANe yoganI zuddhi mATe niyamitapaNe vicAravuM joie. kAraNa ke manavacanakAyAnA yogone je pratikULa paNa guNasthAnaka nAma yogazataka - eka parizIlana 077 Cong Cong Cong Su Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to paNa teno svIkAra karavAnuM ucita nathI. AvI pravRtti moTA bhAge upahAsane pAtra bane che, eTaluM ja nahi; aniSTa phaLavALI (phaLane ApanArI) bane che - ema AcAryabhagavaMto pharamAve che. AthI nijasvabhAvAlocana; janavAdAvagama ane yogazuddhithI potAne je guNasthAnakanI pratipatti (svIkAra) mATe ucita jANe te mujaba te guNasthAnakanA svIkAramAM nimittane (kAyAnA phuraNAdi nimittane) AzrayIne hamezAM pravarte. //3 athavA to "dharmanA sAdhaka evA ciMtanane zubha ciMtana kahevAya che. dharmanA avirodhI ciMtanathI paNa aMte to dharmanA sAdhaka ciMtanathI ja dharmanI siddhi thAya che. tethI manazuddhi mATe sAdhana tarIke dharmanA sAdhaka ciMtananI AvazyakatA che. aNuvratAdino svIkAra karatI vakhate e yAda rAkhavuM joie ke aNuvratAdine parizuddha rIte ArAdhavA mATe manazuddhi e mukhya sAdhana che. A rIte ja madhyama ane Adi bhedathI te te guNasthAnakanI apekSAe nijasvabhAvanA AlocananI ane janavAdAvagamanI paNa zuddhi potAnI buddhithI athavA bhaNAvanAra pAsethI samajI levI. II4 A pUrve jaNAvela yogazuddhine anulakSI pharamAvAya chegmnnaaiehiN kArya NiravajjehiM vayaM ca bhaNiehiM / suhaciMtaNehi ya maNaM sohejjA jogasuddhi tti // 40 // niravagha gamanAdithI kAyAne, niravagha bolavAthI vacanane ane zubhaciMtanathI manane zuddha banAvavuM joie - Ane yogazuddhi kahevAya che." A cALIzamI gAthAno zabdArtha che. Azaya khUba ja spaSTa che ke aNuvratAdine dhAraNa karavAnI bhAvanAvALAne yogazuddhi karavI joie. emAM niravagha (niSpA5) gamana (javuM te), Asana (besavuM te) ane sthAna (UbhA rahevuM te) vagere dvArA kAyAne zuddha banAvavI. cAlatAM, besatAM ke UbhA rahetAM jeone niravagha ke sAvadhano khyAla raheto nathI, teo aNuvratAdino svIkAra karavA mATe yogya nathI. yogya banavA mATe upara jaNAvyA mujaba kAyAne zuddha banAvavAnuM Avazyaka che. AvI ja rIte niravagha vacana bolavA dvArA vacananI zuddhi karavI joie. anyathA vacanazuddhinA abhAve samiti ane gutinA pAlanamAM bhalIvAra nahi Ave. mumukSuonI ratnatrayInI sAdhanA samitiguptinA pAlanathI ja zakya che. upara jaNAvyA mujaba zubhaciMtanathI mananI zuddhi karavI joie. dharmanI ArAdhanAmAM je virodhI na hoya tenA ciMtanane zubhaciMtana kahevAya che # # yogazataka - eka parizIlana * 38 anyamatathI yogazuddhinuM svarUpa jaNAvavA ekatALIsamI gAthAthI jaNAve che- suhasaMThANA aNNe kArya vAyaM ca suhasareNaM tu / suhasuviNehiM ca maNaM jANejjA sAhu suddhi tti // 41 // zubha saMsthAnathI kAyAne; zubhasvarathI vANI-vacanane ane zubhasvaprathI manane te te yogane ucita jANavuM. A yoganI zuddhi sArI che - A pramANe bIjA loko mAne che. A ekatALIsamI gAthAno sAmAnyartha che. bhAvArtha e che ke zarIranA saMsthAnathI eTale ke unmAna, mAna, gati, sAra ane sattva vagere puruSanAM lakSaNothI kAyAne yogane ucita jANavI - ema anyadarzanakAro mAne che. zarIranA vajanane unmAna kahevAya che. zarIranI UMcAine mAna kahevAya che. zarIranI cAlavAnI rItane gati kahevAya che. zarIranI puSTi vagerene sAra kahevAya che; ane game tevI kaSTamaya avasthAmAM paNa dhIraja na gumAvavI tene sarva kahevAya che. zubhasvarathI yogane ucita vacanayoga jANavo. sAmAnya rIte gaMbhIra, madhura, AjJApaka ane zuddha-spaSTa vagere svarane zubhasvara kahevAya # yogazataka - eka parizIlana 79 ? Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. svaranA gaMbhIrAdibheda prasiddha che. vaktAnI vANI sAMbhaLIne zrotAne e mujaba karavAnuM mana thAya to vaktAnuM vacana AjJApaka manAya che. zubhasvaprathI yogane ucita mana che - ema anya darzanakAro mAne che. sAmAnya rIte samudra, nadI ke sarovarane tarI javuM vagere svarUpa svamAM satata athavA koivAra AvanArAM vagere bhedathI aneka prakAranAM che. AvAM svapro Ave to samajavuM ke mana yogane ucita che. anya darzanakArone mate yogane ucita evA kAyA, vacana ane mananI zuddhine upara jaNAvyA mujaba sArI ja jANavI. / / 41 / / * * upara jaNAvyA mujabanI anya darzanakAronI vAta paNa barAbara ja che. kAraNa ke jeo mahApuruSo nathI; teo yogIo thatA nathI. amahApuruSone je yoga prApta thAya che; tenI apekSAe yogIsvarUpa mahApuruSone jJAnAdisvarUpa bhAvaizvarya vagere yoga gurutara prApta thAya che. dekhAya paNa che ke - AvA (zubhasaMsthAnAdimAna) ja mahApuruSone temanAthI itara (judA) amahApuruSo karatAM bhAva jemAM sArabhUta che evA aniMdita vratonI pratipatti (svIkAra) ane suvizuddha pAlana vagere prApta thAya che... prasaMgathI ATalI vAta karI. have; A rIte yoganI ucitatAne AzrayIne vidhinuM kathana karI yogamArganI ja pratipatti saMbaMdhI vidhinuM kathana karavAnI icchAthI betALIsamI gAthAthI jaNAve che ettha uvAo ya imo suhadavvAisamavAyamAsajja / paDivajjai guNaThANaM sugurusamIvammi vihiNA tu // 42 // te te guNasthAnakane pote ucita che e jANyA pachI ahIM dezavirati vagerenA svIkAramAM A upAya che ke zubhadravya-kSetrAdinA samudAyane AzrayIne vidhipUrvaka svocita guNasthAnakane suguru samIpe svIkAre - A pramANe betALIsamI gAthAno akSarArtha che. Azaya lagabhaga spaSTa che ke - ja yogazataka - eka parizIlana 0 80 Hao pote je sthAne che enA karatAM adhika guNasthAnanI pratipatti mATe pote ucita hote chate adhika guNasthAnanA svIkAra mATe A upAya che, arthAt adhika guNasthAnanI pratipattine sAdhavA mATeno prakAra A che (AgaLa jaNAvAto); ke zubha dravya, kSetra, kALa ane bhAvanA saMyogane AzrayIne - anusarIne dezivati vagere svarUpa guNasthAnaka suguru samIpe grahaNa kare che (kare). pote je guNane grahaNa karavAno che; tenA karatAM adhikaguNathI yukta ane guNano svIkAra karAvavAnI vidhinA jJAtA evA mahApuruSa svarUpa gurubhagavaMta ahIM 'mupuru' padathI samajAvyA che. teozrInI pAse ja adhika guNasthAnano svIkAra karavo joie. kAraNa ke moTA bhAge bhAvathI ja bhAvano janma thAya che. koi vAra aMgAramardakAcAryasvarUpa kugurunA ziSyonI jema AjJAnA anupAlana vakhate AjJAnA ArAdhanamAtrathI (gurunA bhAva vinA) karmanI vicitratAe bhAvanI prApti thAya - e judI vAta. tethI suguru pAse ja vratane grahaNa kare - e adhika guNasthAnakanI pratipattimAM upAya che. A upAyamAM paNa vaMdana-zuddhi vagere AgaLanI gAthAmAM varNavAtA vidhithI ja dezaviratyAdi adhika guNasthAnakanI pratipatti karavI joie. yadyapi vratano svIkAra guru pAse karavAno hovAthI sugurubhagavaMta avidhipUrvaka vratanuM pradAna nahi ja kare, tethI vidhipUrvaka vratanuM grahaNa to siddha ja che, tene jaNAvavA gAthAmAM viAi tu A pada ApavAnI AvazyakatA nathI. paraMtu vidhinuM prAdhAnya jaNAvavA e pramANe nirdeza karyo che - e yAda rAkhavuM. // 42 // ** * betALIsamI gAthAmAM suguru pAse vidhipUrvaka dezivarati vagere guNasthAnakano svIkAra karavAnuM jaNAvyuM che, tethI ja vizeSathI vidhinuM nirUpaNa karavAnA AzayathI teMtALIsamI gAthAmAM jaNAvyuM che ke-- vaMdaNamAI u vihI NimittasuddhIpahANa mo meo / sammaM avekkhiyavvA esA iharA vihi Na bhave // 43 // yogazataka - eka parizIlana 0 81 * Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittazuddhi che pradhAna jemAM evo vaMdanAdi vidhi jANavo. A nimittazuddhi sArI rIte vicAravI joie. anyathA enI apekSA karavAmAM na Ave to vidhinuM pAlana nahi thAya - A pramANe teMtALIsamI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke trAjavAnA daMDanA madhyabhAgane grahaNa karavAthI enI baMne bAjunA pallAnuM grahaNa thAya che; e rIte (tulAdaMDamadhyabhAgagrahaNanyAye) ahIM vaMdanAdi vidhithI pUrva ane uttaravidhinuM grahaNa thAya che. tethI pUrvavidhvaMtargata (caityavaMdananI pUrveno) kSetrazuddhi, tasaMskAra ane zrIjinapUjA svarUpa vidhinuM grahaNa samajI levuM joie ane uttaravidhisvarUpe caityavaMdana, guruvaMdana ane kAyotsarga vagere vidhinuM grahaNa karavuM. bhAvArtha e che ke aNuvratAdino jayAre svIkAra karavAno hoya tyAre pU. gurudevazrInI pAse je bhUmimAM vrato grahaNa karavAnAM che te zelaDI ke Ama vanAdi kSetranI bhUmine temAM asthi vagere na hoya tenI kALajI rAkhIne zuddha banAvavI. pachI sugaMdhI jala, puSpa ke dhUpa vagereno upacAra karI kSetrasaMskAra karavA. tyAra bAda paramAtmAnA paramatAraka bibanI pUjA karavI. vaMdanAdi pUrvavidhithI kSetrazuddhi vagere vidhinuM grahaNa karyuM che ane vaMdanAdi pachInA vidhithI caityavaMdana, guruvaMdana ane kAussagga vagerenuM grahaNa karyuM che. sAmAnya rIte ahIM vaMdanAdividhithI samagra nANanI vidhino saMgraha karyo che. A vidhi paNa nimittanA prAdhAnyathI karavo. svazarIrAdisaMbaMdhI ane parazarIrAdisaMbaMdhI nimitto che. zarIranAM aMgAdinuM spharavuM vagere kAyika nimitto che. madhurAdi svaro vagere vAcika nimitto che ane zubha lezyAdi mAnasika nimitto che. te sva ane para saMbaMdhI - ema be prakAranA che. bhAvi iSTa ane aniSTanAM e nimitto sUcaka hovAthI enI zuddhi apekSaNIya che. AthI ja mULagAthAmAM na AvevikavacathvI... ityAdi jaNAvyuM che. nimittanI apekSA na karIe ane upekSA karIe to vaMdanAdi vidhi nahi thAya. kAraNa ke ethI 'nimittanI zuddhinI apekSA karavI joie" - AvI AjJAnI virAdhanA thAya che. AjJAnI ArAdhanAmAM vidhi yogazataka - eka parizIlana 82 jIruM sacavAya che... A badhuM ahIM saMkSepathI ja jaNAvyuM che. vizeSathI jANavAnI icchAvALAe bIjA vizeSa graMthanA anusAre e jANavuM. nimittazuddhisApekSa vaMdanAdi vidhipUrvaka vratAdino svIkAra; lokavyavahAranI jema jema-tema karavAmAM Ave to te svIkAra, svIkAra nathI raheto. paraMtu zAstrAnusaraNathI ja te svIkAra svIkAra rahe che. tethI zAsanuM ja anusaraNa karavuM joie. anyathA zArAnuM anusaraNa karavAmAM na Ave to pratyAya-aniSTanI prApti thaze. AthI anya graMthomAM paNa kahyuM che ke - upadeza vinA paNa artha ane kAmanI pratye loko hoziyAra che. dharma to zAstra vinA thato nathI, tethI zAstra pratye AdaravALA banavuM joIe.' artha ane kAmanA viSayamAM koi paNa vidhAna na karIe topaNa bahu bahu to lokone arthano abhAva thaze. paraMtu dharmanA viSayamAM vidhAna karavAmAM nahi Ave to roganI cikitsAnI jema mahAna anartha thaze. roganI cikitsA karavAmAM nahi Ave to jema Arogya bagaDatuM jAya che tema dharmanA avidhAnathI anarthanI prApti thayA ja karaze." "ajJAnarUpa aMdhakArathI vyApta evA A lokamAM zAzano Aloka-prakAza ja pravartaka che. tethI dharma mATe zAsomAM ja prayatnazIla sadaiva rahevuM joie." zAstra ciMtAmaNisamAna che. zAsa zreSTha kalpavRkSa jevuM che. zAstra dazeya dizAmAM pharanArI cakSu che ane zAstra dharmanuM sAdhana che." "jene A zAstra pratye bhakti nathI, tenI dharmakriyA paNa aMdha mANasonI jovAnI kriyA jevI karmasvarUpa doSanA kAraNe asaMtuM phaLane ApanArI che." ||4all jeNe upara jaNAvyA mujaba adhika guNasthAnakano svIkAra karyo che, tene te guNasthAnakanA nirvAha mATe vidhi jaNAve che uDDe ahigaguNehiM tullaguNehiM ca Nicca saMvAso / tagguNaThANociyakiriyapAlaNAsaisamAutto // 44 // # yogazataka - eka parizIlana - 83 4 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika guNasthAnakano svIkAra karyA pachI potAnI apekSAe jeo adhikaguNavALA che; ke samAna guNavALA che temanI sAthe kAyama rahevuM. tema ja pote svIkArelA te te guNasthAnakane ucita je kriyAo vihita che tenA smaraNamAM upayogavALA banIne te te kriyAo ja karavI - A pramANe cummALIsamI gAthAno zabdArtha che. bhAvArtha paNa spaSTa che ke pUrvakALanI apekSAe uttarakALamAM adhika guNasthAnakano svIkAra karyA pachI; tenA nirvAha mATe ane vizuddhi mATe potAnI vartamAna avasthAnI apekSAe je puNyAtmAo adhika guNavALA ke sarakhA guNavALA che, temanI sAthe saMvAsa karavo joie. mAtra temanI sAthe rahevuM te saMvAsa nathI; paraMtu temanI sAthe ucita vartana (vinayabahumAnAdi) karavA pUrvaka teonI AjJA mujaba jIvavA svarUpa saMvAsa che, jenuM phaLa nirjarA che. Avo saMvAsa karavo. tema ja je guNasthAnakano svIkAra karyo che te guNasthAnake je kriyA karavAnI che, arthAtu "A guNasthAnake A karavAnuM che; A karavAnuM che' - AvI je smRti, tenAthI upayogavALA banIne te kriyA ja kare... A pramANe bhAvArtha che. //44|| gAthAno sAmAnyArtha che. vizeSArtha jaNAvatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - pote svIkAra karelA guNanI apekSAe je dezavirati, sarvavirati vagere uttarazreSTha guNo che tene vize bahumAna eTale te te guNasthAnaka pratye rAga pragaTAvavo. maLelI vastu karatAM nahi maLelI zreSTha vastu pratye rAga thai jAya to maLelI vastu TakI to jAya ja; paNa temAM vRddhi paNa thAya. pUrvaguNasthAnakane TakAvavAno ke vizuddha banAvavAno e eka adbhuta upAya che. bhavasvarUpanuM ciMtana paNa AtmAne bhAvita banAvI vizuddha aMtaHkaraNathI mokSanA abhilASavALI kriyA karavA pUrvaka karavuM. aneka prakAre bhavasvarUpanuM ciMtana karatI vakhate ekaluM ciMtana na hoya paraMtu tene anukULa varNana paNa hoya; je, saMvega-mokSAbhilASamAMthI janme che. "A asAra janma; jarAmaraNAdino Azraya che, du:khonA samudAyathI vyApta che. A janmamAM prApta thanAra dhanAdi vibhUti caMcaLa che. tenI uparano sneha ekasarakho raheto nathI. Aje je game che te thoDI vAra pachI gamatuM nathI. mATe sneha avasthita-raheto nathI. viSayasvarUpa viSa khUba ja bhayaMkara che. pApakarmanA vipAka-phaLa atyaMta bhayaMkara che. e vipAka bhavobhavanA anubaMdhane laine aneka janmamAM pIDAne karanAro che. saMsAramAM je kAMi viSayasukhano anubhava thAya che - te ApaNI khoTI mAnyatAne laine che. A janmamAM dina-pratidina mRtyu najIka AvI rahyuM che. ApaNane mAravA mATe te haMmezAM pravRtta che. A janmamAM dharmane choDIne bIjuM kAMi ja karavAnuM nyAyasaMgata nathI''... tema ja bhUtakALamAM baMdhAyelA vicitra karmanA udayathI zrI meghakumArAdi mahAtmAonI jema grahaNa karelA guNasthAnakamAM (arthAtu tenA pAlanamAM) arati thAya to paramatAraka zrI arihaMtaparamAtmAdinA zaraNe bhAvathI - aratine dUra karavAnA bhAvathI-javAno prayatna ja karavo paraMtu aratine paravaza banavuM nahi. //4pI. pistALIsamI gAthAthI paNa upara jaNAvyA mujaba vidhyatara jaNAve che- uttaraguNabahumANo samma bhavarUvaciMtaNaM cittaM / araIe ahigayaguNe tahA tahA jattakaraNaM tu // 45 // je adhika guNano svIkAra karyo che - enI apekSAe adhikaguNa pratye bahumAna karavuM; tema ja vAstavika bhavanA svarUpathI vAsita thai bhavanA svarUpanuM aneka rIte ciMtana karavuM. tathA je adhika guNano svIkAra karyo che temAM koi vAra vicitra karmanA udayathI arati thAya to adhikAdhika guNasaMpanna evA arihaMtAdinA zaraNano bhAvapUrvaka svIkAra karI aratine dUra karavA te te rIte prayatna karavo joie." A pramANe pistALIsamI zna yogazataka - eka parizIlana * 84 44 rjI - = = = = = hra 4 4 @ @ yogazataka - eka parizIlana *85 4 4 444 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicitra karmanA udayathI arati thAya to upara jaNAvyA mujaba bhAvathI zaraNa svIkAravA dvArA prayatna zA mATe karavo - e zaMkAnuM samAdhAna karavA chatALIsamI gAthA che akusalakammodayapuvvarUvamesA jao samakkhAyA / so puNa uvAyasajjho pAeNa bhayAisu pasiddho // 46 // adhikRta (grahaNa karelA) guNasthAnakanI aratinuM pUrvasvarUpa akuzala karmano udaya che - e pramANe zrI vItarAgaparamAtmAe jaNAvyuM che. e akuzalakamoMdaya; bhaya, roga ane viSa jevI rIte upAyathI dura karI zakAya che tema upAyathI prAyaH dUra karI zakAya che. A pramANe chetALIsamI gAthAno artha che. Azaya spaSTa ja che ke akuzala karmanA udayathI adhikRta guNanA anupAlanamAM arati thAya che, paraMtu jema bhaya, roga ke viSane prAyaH karIne upAyathI dUra karI zakAya che tema akuzala karmodaya paNa AgaLa varNAvAtA upAyathI prAyaH dUra karI zakAya che. bhayAdinA nivAraNanA upAyanI jema akuzala karmodayanA nivAraNano paNa upAya prasiddha che. //46ll koi paNa bhaya upasthita thAya tyAre teno upAya eTale ke tene dUra karavAno upAya nagaramAM rahevAdi svarUpa "zaraNa' che. arthAt nagaramAM rahevAdi dvArA nagaranuM zaraNa karavAthI AjIvikAdisaMbaMdhI bhaya dUra thAya che. jUno koDha vagere roga thAya tyAre tene dUra karavA mATe tenI cikitsA karavI te upAya che; ane viSavRkSo svarUpa (viSavRkSAdi svarUpa) sthAvara ane aphINa vagere svarUpa jaMgama viSanI bAdhA thAya tyAre devatAdhiSThita akSaranyAsa (varSAvalI) svarUpa maMtrathI te bAdhAne dUra karAya che arthAt tevA prasaMge viSano pratyenIka (viSane dUra karanAra) upAya "maMtra' che. upara jaNAvelA zaraNa, rogacikitsA ane maMtra A traNa bhayamohanIyAdi svarUpa pApakarmanA upakramavizeSa ja paramArthathI che. sAmAnyathI te te pApakarmanA upakrama AtmapariNAma svarUpa che. paraMtu tevA prakAranA AtmapariNAmanA kAraNa svarUpa zaraNAdine upacArathI pApakarmanA upakramavizeSa tarIke varNavyA che. upakramanA kAraNane upakrama svarUpa kAryarUpe varNavyuM che, jene zAstrIya paribhASAmAM kAraNamAM kAryano upacAra kahevAya che. ll4zA. bhayAdinA nivAraNanA prasiddha upAya jaNAvavA mATe suDatALIsamI gAthA che A rIte deSTAMtane jaNAvIne dArTItamAM (jenA mATe dRSTAMta apAyuM che temAM) daSTAMtane saMgata karavA aDatALIsamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke saraNaM gurU u itthaM kiriyA u tavo tti kammarogammi / maMto puNa sajjhAo mohavisaviNAsaNo payaDo // 48 // saraNaM bhae uvAo roge kiriyA, visammi maMto tti / ee vi pAvakammovakkamabheyA u tatteNaM // 47 // "bhayamAM zaraNa upAya che; rogamAM cikitsA upAya che ane vizvamAM maMtra upAya che. A zaraNAdi pApakarmanA upakramavizeSa ja paramArthathI che." A pramANe suDatALIsamI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke bIjAnA (svabhinna) kAraNe utpanna thayela pIDAne sAmAnyathI bhaya kahevAya che. AjIvikA, apayaza ane maraNAdi saMbaMdhI aneka prakAranA bhaya che. evo ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 86 jI jI ja che ? karmabhaya (akuzalakaryodaya) upasthita thaye chate pU. gurudevazrI zaraNabhUta che; karma (akuzala kama) roga upasthita thaye chate chaThTha, aThThama vagere tapa karavA svarUpa kriyA cikitsA che ane mohasvarUpa viSanI bAdhA upasthita thaye chate vAcanApRcchanAdi svarUpa svAdhyAya; moha eTale ke akuzala karmanA Egg yogazataka - eka parizIlana 87 0 0 0 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayathI utpanna ajJAnasvarUpa viSano nAza karanAra anubhavasiddha maMtra che, A pramANe aDatALIsamI gAthAno paramArtha che. ll48. prakrAMta (jenuM varNana zarU karyuM che te) zaraNAdinuM sevana karavAthI je phaLanI prApti thAya che tenuM varNana ogaNapacAsamI gAthAthI karAya che eesa jattakaraNA tassovakkamaNabhAvao pAyaM / no hoi paccavAo avi ya guNo esa paramattho // 49 // akuzalakarmano bhaya vagere upasthita thaye chate gurudevazrInuM zaraNa vageremAM prayatna karavAthI akuzala karmanA upakramanA kAraNe moTAbhAge pratyapAya thato nathI, paraMtu guNanI prApti thAya che - A paramArtha che. A pramANe ogaNapacAsamI gAthAno zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke pUrve jaNAvyA mujaba akuzala karmano bhaya, roga ke mohaviSano upadrava thAya tyAre pU. gurudevazrInA zaraNe javuM; chaThTha-aThThama vagere tapa karavo ane vAcanA-pRcchanAdi rUpa svAdhyAya karavo - A badhAmAM zrItIrthaMkara paramAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba prayatna karavAthI; e pUrve je adhikRta guNamAM aratine karAvanAruM akuzala karma udayamAM AvyuM che tenI upara upakrama lAge che; eTale ke te karmano udaya adhikRta guNasthAnakamAM aratine utpanna karAvavA samartha banato nathI, tethI prAyaH karI pratyapAya (adhikRta guNano hrAsa athavA to navo azubha anubaMdha) thato nathI. je karma upara (akuzala karma upara) upakrama lAgato nathI te karmane nirupakrama karma kahevAya che. sAmAnya rIte nirupakrama akuzala karmano udaya hoya to guNasthAnakanI moTA bhAge prApti ja nahi thAya, jethI adhikRta guNasthAnakanI aratino savAla ja nathI. AvI ja rIte akuzalakarmanI prabaLa avasthAmAM paNa sAmAnya kakSAnA zaraNAdithI paNa ( za za za za yogazataka - eka parizIlana 88 0 0 0 0 0 upakrama lAgato nahi hovAthI gAthAmAM prAya: padano ullekha che. A rIte zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujaba zaraNAdimAM prayatna karavAthI adhikRta guNanI aratinA kAraNabhUta akuzalakarmane upakrama lAgavAthI moTA bhAge tevA prakAranI aratinA kAraNe thanAro pratyapAya thato nathI, paraMtu guNa thAya che; kAraNa ke AvA vakhate akuzala karmano udaya koi vAra na paNa TaLe topaNa te akuzala karma bIjA akuzala karmano anubaMdha karAvanAruM banatuM nathI. arthAt te karmathI bhinna karmanA AraMbhanA anubaMdhano cheda thAya che. AvuM na bane ane karmamAtra svavipAka ke svAnubaMdhanuM kArya kare ja to puruSArthanuM koi ja prayojana nahi rahevAthI puruSArtha vyartha banaze. upara jaNAvelI vAtano vicAra karavAthI e zaMkA thavAno saMbhava che ke puruSArthanA kAraNe akuzala karmanI upara upakrama lAgavAthI karma vivakSita vipAkane batAvavA samartha banatuM nathI. AvuM bane to kRtanAza ane akRtAgama - A baMne doSo prApta thaze; kAraNa ke je karma upara puruSArthathI upakrama lAge che ane tethI te akuzalakarma bhinnasvarUpe vedAya che paraMtu je svarUpe te karma bAMdhyuM hatuM te svarUpe tenuM vedana thatuM nathI. AthI samajI zakAya che ke je karma bAMdhyuM hatuM tenuM te svarUpe vedana na hovAthI kRtano nAza thAya che ane je karma je svarUpe bAMdhyuM na hatuM te svarUpe tenuM vadana hovAthI ekRtano Agama che. judI rIte vedanIya svabhAvavALA karmanuM judI rIte vedana thavAthI upara jaNAvyA mujaba 'kRtanAza' ane 'akRtAgama (akRtyAbhyAgama)' doSano prasaMga Ave che. yadyapi A prasaMgane dUra karavA akuzala e karmano svabhAva ja evo mAnavo ke bhigarUpe vedanIya arthAtu baMdhAtI vakhatanA svabhAvathI judI rIte vedanIya svabhAvavALuM ja e karma che, tethI tenA te pramANenA vedanathI 'kRtanAza' ke 'ekRtano abhyAgama' doSano prasaMga nahi Ave. paraMtu AvuM mAnavAthI puruSArtha vyartha thaze. kAraNa ke karmano anyathA vedanIya ja Egg yogazataka - eka parizIlana 89 DG to Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAva hovAthI svabhAvanA ja kAraNe tyAM puruSArtha AkSipta (kheMcAyela) che. je AkSita hoya te kAraNa na hovAthI temAM vyarthatvano prasaMga Avaze. AvI zaMkAnuM samAdhAna karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - dhyate.. ityAdi, Azaya e che ke upara jaNAvelI zaMkAmAM je jaNAvyuM che; te tane ja asaMgata che, samajayA vagaranI vAta che. kAraNa ke karma be prakAranA che. aniyatasvabhAvavALA ane niyatasvabhAvavALA. sAmAnya rIte aniyatasvabhAvavALuM je karma che te sopakrama che. bIjuM nirupakrama che. je karma aniyata svabhAvavALuM sopakrama che arthAt jenI upara puruSArthanA kAraNe upakrama lAge che te aniyatasvabhAvavALuM karmo ja puruSArthano viSaya bane che. puruSArthanA kAraNe ja tenI aniyata-svabhAvatAsvarUpa sopakramatA banI rahe che, jethI aniyata svabhAvatAno (kRtano) nAza thato nathI ane tenAthI bhinna svabhAvatAno (akRtano) Agama thato nathI. A aniyatasvabhAvavALuM karma sAmAnya rIte kASTha, pASANa ke mRttikA (mATI) vageremAM mUrti ke staMbha vagere thavAnI je yogyatA rahelI che tevI yogyatA samAna che. A vAta AgaLa batAvavAmAM AvanAra pramANayuktithI upapa che. Azaya e che ke kASTha ke pASANa vagerethI je pratimAdi thAya che, pANI vagerethI nahi. pratimAdine utpanna karavAnI yogyatA kASTha vageremAM che, pANI vageremAM nahi. Ama chatAM dareka kASTha vagerethI pratimAdi thatAM nathI, topaNa kASTha pratimA mATe ayogya che - evuM kahevAtuM nathI. kAraNa ke pratimAdi mATe ayogya evA jala vagerenuM je svarUpa che tenAthI juduM ja svarUpa kArDa vagerenuM che. Avo anubhava sakalalokaprasiddha che. je kA vagere upara zilpI vagereno prayatna thAya che te kASTha vagerethI pratimA thAya che. arthAt pratimA vagere tAdeza puruSArthathI janya che. kASThAdigata prayatna (puruSArtha) pratimAdi svarUpa che. basa ! AvuM ja aniyata svabhAvavALAM karma aMge bane che. aniyatasvabhAvavALA karma upara puruSArtha thAya to upakrama lAgavAthI karmanI aniyatasvabhAvatA pragaTe che. puruSArthanA abhAvamAM upakrama na lAge topaNa te karma upakrama mATe ayogya ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 90 jI hA ja A che che evuM mAnavAmAM AvatuM nathI. AthI samajI zakAze ke aniyata - svabhAvavALA karma upara puruSArthanA kAraNe upakrama lAgavAthI kRtanAza ke akRtAbhyAgamano prasaMga Avato nathI. 'kA ja pratimAnuM AkSepaka che' - A pramANe kahevAnuM ucita nathI. kAi ja pratimAnuM AkSepaka che - e pramANe kahevA pAchaLa e Azaya rahelo che ke - "kASTha ja pratimAnuM AkSepake che' - ema mAnI laie to pratimAtulya puruSArthane kAraNa mAnavAnI jarUra nahIM paDe. je AkSipyamANa (khecAtuM) hoya che te kAraNa hotuM nathI. kASThamAM ja evI yogyatA che ke je pratimAne kudaratI rIte ja banAve che tema karmano aniyata svabhAva ja puruSArthane kheMcI lAve che. 'puruSArthathI karma upara upakrama lAge che - evuM nathI.' A AzayathI "kAi ja pratimAne kheMcI lAve che' - A mujaba kahyuM che, paraMtu te yogya nathI. kAraNa ke e mujaba mAnavAthI dareka kAithI pratimA thavAno ane dareka karmane upakrama lAgavAno prasaMga Avaze. athavA to je kASThAdithI pratimAdi thatA nathI tene ayogya mAnavAno prasaMga Avaze. (kASThAdithI puruSArthanA abhAvamAM pratimAdi na thAya topaNa te kASThAdine ayogya manAtuM nathI - A vAta dhyAnamAM rAkhavI.) - yadyapi "je kAithI pratimA thAya che te yogya che ane je kAithI pratimA thatI nathI, te ayogya che." - A pramANe mAnavAthI kASTha vageremAM yogyatA ke ayogyatAne mAnavAnuM zakya banaze. je kASThathI pratimA thatI na hovA chatAM pratimAdinI svarUpa yogyatA kASTha vageremAM manAya che - te to vyavahAranayanI yogyatA che. te mAtra pravRtyupayogI che phalopadhAnopayogI nathI. ApaNane to naiRRyikI phalopadhAnopayoginI, yogyatAnuM prayojana che. AthI badhA ja kASThAdithI pratimAdi thavAno athavA to yogyane ayogya mAnavAno prasaMga Avaze nahi.'... A pramANe kahI zakAya che; paraMtu te barAbara nathI; kAraNa ke evI naiyikI yogyatA laukika nathI. arthAdu lokonA jJAnano e viSaya banatI nathI. mAnI laie ke pratimAdiphaLane joine te te koThAdimAM e yogyatAnuM ja A ja yogazataka - eka parizIlana - 91 huM ja che Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema ja pratimAdi thayelAM na hovAthI tenA (pratimAdinA) abhAvane joine e ayogyatAnuM athavA to pratimAdine banAvanArA te te anubhavI zilpI vagerenA vacanathI kASThAdinI naiRRyikI yogyatA - ayogyatAnuM jJAna lokone paNa thai zake che topaNa kASThAdimAM yogyatA-bheda-vizeSa che - e to cokkasa thAya che ja. basa ! tAdezayogyatA jevo ja karmano aniyata svabhAva che. evAM karma ja puruSArthathI upakrAMta (aniyatasvabhAve vipAkano anubhava karAvanAra) thAya che. 'kASTha ja pratimAnuM AkSepaka che' - A vAtano javAba bIjI rIte jaNAvAya che jijja... ityAdi graMthathI. Azaya e che ke upara jaNAvyA mujaba kASTha ja pratimAnuM AkSepaka che - ema kahIne vastutaH karma ja puruSArthanuM AkSepaka che - e samajAvavAnuM tAtparya hatuM. tyAM karma paNa puruSArthanuM je AkSepaka bane che te potAnA aniyata svabhAvane laine bane che. to e ja rIte puruSArtha paNa potAnA svabhAvathI ja aniyatasvabhAvavALA karmanI upara upakrama lagADe che - evuM mAnavAmAM kayo doSa che ? arthAnd koi doSa nathI. kAraNa ke karmano upakrama lAgavAno svabhAva hoya to puruSArthano upakrama lagADavAno svabhAva mAnavo ja paDe ane puruSArthano upakrama lagADavAno svabhAva hoya to karmano upakrama lAgavAno svabhAva mAnavo ja paDe. AthI dAru-kAda ja puruSArthanuM AkSepaka che - AvuM ja mAnIne nahi cAle, ubhayamAM eTale karma ane puruSArthamAM parasparAkSepaka svabhAva mAnavAnuM yogya che. karrAno karma karavAno ane karmano kartAne ka2vA devAno svabhAva mAnavAthI ja sarvatra iSTa-kAryanI siddhi thAya che. bhAta ja raMdhAya che, kAMkarA nahi. rasoiyo ja rAMdhe che, ghaTAda nathI rAMdhatA. AthI samajI zakAze ke kartA - karmano - ubhayano isicanukULa te te svabhAva mAnavAthI ja iSTanI siddhi thAya che. anyathA anyatarano (bemAMthI koi ekano ja) tevo svabhAva mAnIe ane ubhayano tevo svabhAva na mAnIe to iSTasiddhinA ayoga(abhAva)no ane atiprasaMgano prasaMga Avaze. kAraNa ke mAtra karmano upakramya svabhAva hoya ane puruSArthano na yogazataka - eka parizIlana 092 Shuang Shuang Shuang upakrAmaka svabhAva na hoya to; AkAzathI jema karma upara upakrama lAgato nathI tema puruSArthathI paNa nahi ja lAge ane tethI upakramanA abhAvano prasaMga Avaze. AvI ja rIte karmano upakramya svabhAva na hoya ane mAtra puruSArthano upakrAmaka svabhAva hoya to jema vinA paNa svabhAve karma upara puruSArthathI upakrama lAge tema AkAzAdine paNa puruSArthathI upakrama lAgavA svarUpa atiprasaMgano avasa2-prasaMga Avaze. mATe upara jaNAvyA mujaba ubhayano te te svabhAva mAnavo joie, e samajI zakAya che. A rIte ubhayajanya tattva - iSTasiddhi hoya to saMsAranAM sukho vagere karmathI ja maLe che ane saMyama vagere puruSArthathI ja maLe che... ityAdi vyavahAra asaMgata thaze - evuM kahevAnuM yogya nathI. kAraNa ke e vyavahAra karma ane puruSArthanI utkaTatA ke maMdatAne laine mukhya ke gauNasvarUpe thAya che. te te kAryamAM te te karma ke puruSArtha pradhAna-utkaTa hoya to te te kArya anukrame karmathI thayeluM ke puruSArthathI thayeluM kahevAya che. ityAdi karma ane puruSArtha aMgenI vyavasthA sUkSmabuddhithI samajavI joie. graMthakAra paramarSie upadezamAlAdi graMthamAM A vistArathI samajAvyuM che, mATe A graMthamAM A viSayamAM jaNAvyuM nathI. jijJAsuoe upadezamAlAdi graMthanuM adhyayana karavuM joie. // 4 // adhikRta guNamAM arita thaye chate zaraNAdi(cikitsA ane maMtra)mAM je rIte prayatna karavAno che, te aMgenA vidhine jaNAvavA pacAsamI gAthA che-- causaraNagamaNa dukka DagarahA sukaDANumoyaNA ceva / esa gaNo aNavarayaM kAyavvo kusalaheutti // 50 // zrI arihaMtaparamAtmAdi cAranA zaraNe javuM, duSkRtanI garhA ane sukRtanI anumodanA - A traNano samudAya kuzalahitanuM kAraNa che - ema mAnIne niraMtara karavo. A pramANe pacAsamI gAthAno zabdArtha che. yogazataka - eka parizIlana 093 ****** * Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI arihaMtaparamAtmA, zrI siddhabhagavaMto, zrI sAdhubhagavaMto ane zrI kevalajJAnIoe prarUpelo dharma - A cAranA zaraNe javA svarUpa catu:zaraNagamana che. jo ke pU. AcAryabhagavaMto ane pU. upAdhyAyabhagavaMtonA zaraNe javAnuM hovAthI cAranA badale chanA zaraNe gamana jaNAvavuM joie; paraMtu pU. AcAryabhagavaMto ane pU. upAdhyAyabhagavaMtono samAveza pU. sAdhubhagavaMtomAM thato hovAthI catu:zaraNagamana jaNAvyuM che. Ama to zrI arihaMta paramAtmAdi traNamAM ja zrIkevalajJAnIoe prarUpelA paramatAraka dharmano samAveza thato hovAthI trizaraNagamana jaNAvavuM joie, paraMtu zrI kevalajJAnIoe prarUpelo paramatAraka dharma anAdino hovAthI, sAdi evA zrI arihaMtaparamAtmAdi traNathI dharmanuM pRtha rIte grahaNa karyuM che; jethI 'catu:zaraNagamana" jaNAvyuM che, te barAbara che. te te paramatAraka zrI tIrthaMkara paramAtmAdi zrI kevalIbhagavaMtoe darzAvelA dharmanuM svarUpa eka ja hovAthI dharmanI anAditA che... ityAdi bhaNAvanAra pAsethI samajI levuM joie. zrI arihaMtaparamAtmAdi cArane choDIne anya koi paNa zaraNa karavA yogya (zaraNya) nathI. kAraNa ke je guNAdhika hoya che te ja zaraNya bane che. zaraNya vyaktionI guNAdhikatAne laine ja zaraNya vyaktiothI zaraNe rahelAnI rakSA upapa-saMgata bane che. ahIM yAda rAkhavuM joie ke - du:khathI bacavA svarUpa ahIM rakSA nathI, paraMtu saMkliSTa pariNAma (sukhano rAga ane du:khano dveSa) dUra thavAthI je zAMti (kaSAyarahita avasthA) maLe che te svarUpa ahIM rakSA che. zrI arihaMtaparamAtmAdinA praNidhAnapUrvakanA dhyAnathI te te svabhAve ja kliSTakarmano vigama thAya che ane tethI zAMti prApta thAya che. Azaya e che ke zrI arihaMta paramAtmAdi cAranuM abhidhyAna ja ahIM zaraNa-svarUpa che. adhikRta guNamAM arati utpanna thaye chate; zrI arihaMtaparamAtmAdi cAranuM abhidhyAna karavAthI adhikRta guNamAM arati utpanna karanAra kliSTakarmano vigama thAya che ane tethI pariNAme zAMti prApta thAya che; je, aratithI utpanna thayelA bhayathI thanArI rakSAsvarUpa che. zrI arihaMtaparamAtmAdi cAranuM abhidhyAna eka svarUpanuM nathI. anukrame A yogazataka - eka parizIlana : 94 che zrI arihaMtaparamAtmAdinuM dhyAna mArgadazakasvarUpe, sAdhyasvarUpe, sAdhakasvarUpe ane sAdhanasvarUpe thatuM hoya che ane e e svabhAve ja upara jaNAvyA mujaba rakSA thatI hoya che. A AzayathI ja graMthakAra paramarSie tattatvamAvatathA avAjaththAnata:... ityAdino ullekha karyo che. catu:zaraNagamananI jema 'duSkatanI gaha' karavI joie, anAdi evA paNa A saMsAramAM ajJAna, avirati ke pramAdAdine paravaza banI mana, vacana ane kAyA svarUpa duSkRtanA asAdhAraNa sAdhananA upayogathI je duSkato karyA che; tenI, zrI tIrthaMkara paramAtmA ke zrI siddhabhagavaMtAdinI sAkSIe mokSanI tIvra abhilASAdi svarUpa saMvegathI pUrNa citta vaDe karAtI jugupsAne duSkatanI gartA kahevAya che. duSkatane heya (tyAjaya) mAnyA vinA tAttvika gaha zakya banatI nathI. duSkatanI tevA prakAranI tAttvika gaha vakhatanI duSkRtanI heyatvabhAvanAthI kliSTakarmanA anubaMdhano tema ja kliSTakarmano viccheda thAya che ane e anubaMdhAdinA vicchedathI mahAanarthanI nivRtti thAya che, tethI te viccheda kharekhara ja suMdara che; je duSkRtanI gahanuM ekamAtra phaLa che. AvI ja rIte sukRtanI anumodanA karavI joie. aneka prakAranuM badhA jIvonuM je mokSane anukULa anuSThAna che; tenA mahAna pakSapAta vaDe ane te anuSThAnanI potAne kyAre ane kai rIte prApti thAya - evI ciMtA-vicAraNApUrvaka je prazaMsA; tene sukRtanI anumodanA kahevAya che. ahIM yAda rAkhavuM joie ke je anuSThAnanI anumodanA karavAnI che te anuSThAna mokSane anukULa hovuM joie; sarva sAmAnya jIvanuM hovuM jo ie. mAtra ApaNuM potAnuM athavA ApaNA saMbaMdhIonuM nahi hovuM jo ie. tenI pratye ApaNane moTo pakSapAta hovo joie ane tene prApta karavA mATenI ciMtA ApaNane rAta ane divasa hovI joie. je anuSThAnanI (sukRtanI) ApaNe anumodanA karIe chIe te anuSThAna grahaNa karavAnI tenI upAdeyatAnI) buddhi hoya tyAre te anuSThAna pratyenA bahumAnavizeSanA kAraNe cokkasa ja sukRtanI anumodanA thAya che. paraMtu, ja A ja yogazataka - eka parizIlana - 95 huM ja che Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyathA - tevI upAdeyatAbuddhi ane bahumAnavizeSa na hoya to-cokkasa ja sukRtanI anumodanA thatI nathI. kAraNa ke te eka jAtanI banAvaTa hovAthI tethI vikSita phaLa prApta thatuM nathI. AthI samajI zakAze ke vAstavika sukRtanI anumodanA kalyANanuM moTuM kAraNa che. baLadevamunibhagavaMta, kaThiyAro ane mRga A traNanA dRSTAMtathI - e spaSTa samajI zakAya che. khUba ja prasiddha che e dRSTAMta. dAna lenAra, dAna ApanAra ane tenI anumodanA karanAra - e traNeyane ekasarakhuM ja phaLa prApta thayuM. zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJA mujabanI ucita pravRtti samucita phaLane ApanArI bane che - e nirvivAda che. catuHzaraNagamana vagere traNano samudAya anavaratapaNe (moTA bhAge sarvakALa) karavA yogya che arthAnd enAthI AtmAne bhAvita banAvavo joie. kAraNa ke e samudAya adhikRta guNamAM ati vagere svarUpa apAyane dUra karI paramakalyANanuM kAraNa bane che. sAmAnyaprajJAvALo AtmAo to A vAtane samajI paNa zakatA nathI. tethI samajI zakAze ke catuHzaraNagamanAdi tritayanA samudAyamAM rahelI kalyANanI kAraNatA moTI gaMbhIra che. kAraNa ke enA anavarata paribhAvanathI; bhAvanI mukhyatAe tattvamArga(mokSamArga)mAM jIvano praveza thAya che. khUba ja sthiratApUrvaka A arcityaciMtAmaNisamAna bhAvasvarUpa dharmasthAnanuM paribhAvana karavuM joie. A pacAsamI gAthAno paramArtha che. * navamI gAthAthI yoganI adhikAritAnA varNananI zarUAta karI che. tenA viSayamAM ja vizeSa jaNAvavA mATe ekAvanamI gAthA che-- ghaDamANa pavattANaM jogINaM jogasAhaNovAo / eso pahANatarao Navara pavattassa viNaNeo // 51 // yogazataka - eka parizIlana 96 Hao "ghaTamAna (yogane yogya) ane pravRtta (yoganI pravRtti karanArayogane nahi pAmelA) yogIjano mATe pUrve jaNAvelA ane bhaviSyamAM jaNAvAze te yogasAdhananA upAyo che. paraMtu yogamArge pravRtta yogIjano mATe AgaLa varNavAze te zreSTha yoga-sAdhanAno upAya jANavo..." A pramANe ekAvanamI gAthAno artha che. Azaya e che ke - apunabaMdhaka dazAne pAmelA yogIne ghaTamAnayogI kahevAya che ane bhinnagraMthivALA avirata samyagdaSTi AtmAone pravRtta-yogI kahevAya che. gAthAmAM ghaTamAna ane pravRta yogInuM grahaNa karyuM che; paraMtu sAmAnyathI badhA ja yogIonuM grahaNa karyuM nathI. kAraNa ke niSpannayogIo mATe yogasAdhanano upAya; upara jaNAvelA yogIjanonA yogasAdhananA upAyathI judo che. tethI ghaTamAna... ityAdi padanA upAdAnathI niSpannayogIono vyavaccheda karyo che. ghaTamAna ane pravRtta e be yogIo mATe yogasAdhanAno upAya pUrve jaNAvelo che ane bhaviSyamAM AgaLa batAvAze. niSpannayogIo mATe yogasAdhanAno upAya judo che; je, kevalajJAnIono svAbhAvika zailezI avasthA sudhIno che. A vAtano svIkAra karavAthI samajI zakAze ke "niSpannayogIone karmanA adhikAramAtranI nivRtti svarUpa phaLa che jenuM evo svAbhAvika yogasAdhanopAya che" A pramANe anyadarzanakAro je kahe che te, arthane AzrayIne sarakhA yogavALuM ane kSemavALuM hovAthI viruddha nathI. yadyapi zrItIrthaMkaraparamAtmAdi kevalI bhagavaMtone paNa karma khapAvavA mATe prayatnathI janya evo dezanAdino yoga hovAthI teozrIne svAbhAvika yoga hoya che - e kahevuM ucita nathI. paraMtu zrI kevalajJAnI paramAtmAone kevalI-samuddAta karavAnuM aciMtya sAmarthya hovAthI karma teozrIne vaza hovAthI teozrI karmaparavaza na hovAthI tevA prakArano dezanAdino yoga; teozrIne svabhAvathI ja jANavo. upara jaNAvyA mujaba pUrve jaNAvelo ane AgaLa jaNAvAto yogasAdhanano upAya ghaTamAna ane pravRtta yogIo mATe che. paraMtu AgaLa varNavAto zreSThatara yogasAdhanano upAya pravRttayogIone AzrayIne jANavo. kAraNa ke te zreSThatara yogazataka - eka parizIlana 0 97 ****** Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogasAdhanopAyanA svabhAvathI pravRttayogI jano ja adhikArI che... ekAvanamI gAthAno e abhiprAya che. 51 * * bAvanamI gAthAthI ghaTamAnAdiyogIjanone AzrayIne yogasAdhanAno upAya jaNAvAya che bhAvaNAsuyapADho titthasavaNamasatiM tayatthajANammi / tatto ya AyapehaNamatiniuNaM dosavekkhAe // 52 // rAgAdine dUra karanArI bhAvanAne jaNAvanArA zrutanuM vidhipUrvaka adhyayana karavuM. tyAra bAda anekavAra tIrthasvarUpa AcAryabhagavaMta pAse tenuM (tenA arthanuM) zravaNa karavuM. A rIte bhAvanAzrutArthanuM jJAna prApta thaye chate rAgAdi doSonI apekSAe atyaMta nipuNatApUrvaka AtmanirIkSaNa karavuM... A pramANe bAvanamI gAthAno zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke yogane siddha karavAno upAya 'bhAvanAzrutano pATha' che. mokSanI sAthe joDI ApanAra AtmavyApArane yoga kahevAya che. emAM bAdhaka jIvanI rAgAdinI pariNati che. rAgAdinA e pariNAmane dUra karavA rAgAdinA pratipakSanI bhAvanAthI AtmAne bhAvita karavo joie ane e mATe te bhAvanAthI pratibaddha evA zrutasUtranuM adhyayana karavuM joie. sAmAnya rIte rAgAdinA nimitta; rAgAdinuM svarUpa ane rAgAdinuM phaLa (vipAka) - e traNane jaNAvanAra zruta; rAgAdipratipakSabhAvanA - pratibaddha zruta che. tenuM vidhipUrvaka adhyayana karavAthI rAgAdinI pariNati dUra thAya che. A zrutanuM adhyayana vidhipUrvaka ja karavuM joie. anyathA anIti vagere anyAyathI meLavelA dhananI jema te kalyANanuM kAraNa nahIM bane. A rIte te graMthanuM vidhipUrvaka adhyayana (sUtrathI adhyayana) thayA bAda tIrthasvarUpa pU. AcAryabhagavaMta pAse tenA arthanuM zravaNa karavuM. sUtranuM yogazataka - eka parizIlana 0 98 Hao adhyayana karyuM na hoya to sUtranA adhyayanathI dUra karavAyogya jJAnAvaraNIyAdi kliSTa karmano apagama (vinAza) thayelo na hovAthI sUtranA arthano samyag rIte bodha nahi thAya. sUtranA adhyayana vinA tenA arthanuM zravaNa; aparipakva peTanA malane kADhavA jevuM aniSTanuM kAraNa bane che, tethI te vacanane yAda rAkhI sUtranA adhyayana pachI ja tIrthasvarUpa pU. AcAryabhagavaMtanI pAse te sUtranA arthanuM zravaNa karavuM joie. ApaNe je sUtranA arthanuM zravaNa karavAnuM che te sUtra ane teno artha ubhayanA jANakAra ane vAraMvAra e graMthamAM jaNAvela bhAvanAmArgane abhyasta karanAra pU. AcAryabhagavaMtane ahIM tIrthasvarUpe varNavyA che. AvA ja pU. AcAryabhagavaMtanI pAse sAMbhaLavuM joie. AvA pU. AcAryabhagavaMtathI judA ja AcAryabhagavaMtAdinI pAse sAMbhaLavAthI tAttvika samyajJAnanI siddhi nahi thAya. mATe tIrthasvarUpa ja pU. AcAryabhagavaMtanI pAse te te sUtranA arthanuM anekavAra zravaNa karavuM joie. kAraNa ke ekAdavAranA zravaNathI arthano vAstavika khyAla na Ave to samyagnAnanA badale kujJAnanI prApti thavAthI bahu ja moTo apAya thavAno pUrato saMbhava che. tethI upara jaNAvyA mujaba bhAvanAzrutArthanuM puNyazravaNa anekavAra karavuM joie. A rIte bhAvanAzrutArthanuM jJAna prApta thayA pachI zuM karavuM - te gAthAnA uttarArdathI jaNAvAyuM che. tAtparya e che ke - bhAvanAzrutArthanuM jJAna prApta thayA pachI AtmaprekSaNanirIkSaNa karavuM. e paNa upara-uparathI nahi karatAM khUba ja kuzalatApUrvaka karavuM joie. potAnI meLe karI zakAya to potAnI meLe karavuM, bIjAnI sahAyathI paNa jarUra paDye karavuM; ane rAgAdine AdhIna thavAno svabhAva che ke pachI dAkSiNyAdinA kAraNe te te pravRtti thAya che... vagere rIte AtmanirIkSaNa karavuM. A AtmanirIkSaNa doSane AzrayIne karavAnuM che. zuddha evA AtmAne je dUSita kare che tene doSa kahevAya che. je rAga, dveSa ane moha svarUpa che, e doSane AzrayIne AtmanirIkSaNa karatAM e jovAnuM ke - 'zuM mArAmAM rAga vadhAre che, dveSa vadhAre che ke pachI moha vadhAre che ?' A pramANe vicAravAthI utkaTa doSanI yogazataka - eka parizIlana 199 ****** Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane karmaparamANu - e baMnenA svabhAvane laine utpanna thanArA rAgAdi dharmo hovAthI dvandra ja dharma che... ityAdi yAda rAkhavuM. //pa3ll pratipakSa (pratikULa) bhAvanAno abhyAsa paDe che. yoganI sAdhanA mATe A badhuM karavAnuM khUba ja Avazyaka che. doSone AzrayIne AtmanirIkSaNa upara jaNAvyA mujaba karavuM joie. rogAdine viSaya banAvI zarIranuM nirIkSaNe ApaNe e rIte ja karIe chIe. ApaNane khabara na paDe to bIjAne nidAna karavAnuM kahIe chIe. roga prakRtithI thayo che ke saMsargathI thayo che... ityAdi khUba ja cIvaTathI jANavAno prayatna karIe chIe. AvuM ja doSanA viSayamAM pUrNa prayatna AtmanirIkSaNa karavuM joie. anyathA yoganI sAdhanA nahi thAya... A pramANe bAvanamI gAthAno bhAvArtha che. //para// pUrvagAthAthI AtmanirIkSaNa doSanA viSayamAM karavuM joie - e pramANe jaNAvyuM che, tethI doSonuM ja svarUpa jaNAvavA trepanamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke rAgAdidoSo; karmanA udayathI utpanna thayelA AtmapariNAma che - A pramANe pUrvagAthAmAM jaNAvyuM che; tethI copanamI gAthAthI karmanA svarUpanuM varNana karAya che kammaM ca cittapoggalarUvaM jIvassa'NAi saMbaddhaM / micchattAdinimittaM NAeNamatIyakAlasamaM // 54 // copanamI gAthAno artha spaSTa che. Azaya e che ke jJAnAdine AvRtta karavAvALuM jJAnAvaraNIyAdi karma che, je judI judI jAtanA paramANu svarUpa che. mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda ane mana-vacana-kAyAnA yogo - A karmabaMdhanAM kAraNa che. e nimittone laine karmaparamANuo; svabhAvathI ja pravAhanI apekSAe jIvanI sAthe anAdikALathI saMbaddha che. te te nimittane laine te te karmano baMdha anAdino na hovA chatAM evo koi kALa na hato ke je kALamAM AtmA karmasaMbaddha na hato. karmanI e rUpanI anAditAne samajavA yukti atItakALa che. atItakALa samaye samaye parivartana pAmato hovA chatAM jema atItakALa anAdino che, tema te te nimittane laine pratisamaye AtmasaMbaddha thatuM karma hovA chatAM karma anAdi che. //pa4ll rAgo doSo moho ee etthA''yadUsaNA dosA / kammodayasaMjaNiyA viNNeyA AyapariNAmA // 53 // "A yoganI sAdhanAmAM AtmAne dUSita karanArA rAga, dveSa ane moha doSa che. A doSo karmanA udayathI utpanna thayelA AtmapariNAma svarUpa samajavA." A pramANe trepanamI gAthAno zabdArtha che. bhAvArtha spaSTa che ke, karmanA udayathI utpanna thayelA AtmapariNAma svarUpa rAgAdi doSo; japApuSpAdinA sAMnidhyathI sphaTikamAM je lAlAza vagere pariNAma vartAya che; tevA che. rAganuM svarUpa abhivRMga-Asakti che, dveSanuM svarUpa aprIti che ane mohanuM svarUpa ajJAna che. sAmAnyathI rAgAdinA svarUpane tenuM lakSaNa mAnIne ahIM rAgAdinuM nirUpaNa karyuM che. karmanA udayathI utpanna thayelA AtmapariNAmane ahIM rAgAdi doSa tarIke varNavyA che, paraMtu mAtra AtmAno ja pariNAma ke mAtra karmano ja pariNAma rAgAdi nathI. tAttvika dRSTie AtmA 0 0 $ yogazataka - eka parizIlana * 100 44 44 44 4 atItakALanI jema pravAhanI apekSAe karmanI anAditA varNavI che; tyAM atItakALanI anAditAne samajAvavA paMcAvanamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke aNubhUyavattamANo savvo veso pavAhao'NAdI / jaha taha kammaM NeyaM kayakattaM vattamANasamaM // 55 // daza daza yogazataka - eka parizIlana - 101 ja Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalo atItakALa che te badho ja atItakALa vartamAnatAne prApta karI lIdhelo che. AthI te atItakALa pravAhathI anAdi che; kAraNa ke kALazUnya (rahita) lokano saMbhava ja nathI. AvI ja rIte karma paNa pravAhathI anAdi che. kAraNa ke karmanuM mithyAtvAdi hetuthI je kRtakatva (kAryatva) che, te atItakALanI vartamAnatA jevuM che. Azaya e che ke, jeTalo paNa atItakALa che te badhAe vartamAnatAno anubhava karyo che ane pravAhanI apekSAe te anAdi che tema mithyAtvAdi nimittane laine je koi karma kareluM che te badhuM ja karma pravAhanI apekSAe anAdi che. nyAyanI paribhASAmAM jaNAvavAnuM thAya to tema jaNAvI zakAya ke - te te karma tavyaktitvana sAdi hovA chatAM karmAnyatamatvena anAdi che. ityAdi adhyApakAdi pAsethI barAbara samajI levuM joie. //papI. pUrve jaNAvelI karmanI anAditAne daSTAMtapUrvaka siddha karavA sattAvanamI gAthA che evamaNAdI eso saMbaMdho kaMcaNovalANaM va / eyANamuvAeNaM taha vi viogo vi havai tti // 57 / / A rIte upara jaNAvyA mujaba mithyAtvAdi nimittane laine dareka karmano AtmAnI sAtheno saMbaMdha sAdi che; paraMtu pravAhanI apekSAe te anAdi che. e vAtane samajavA mATe "suvarNa ane mATIno saMbaMdha" eka dRSTAMta che. e saMbaMdha jema nisargathI che tema jIva ane karmano anAdikAlIna saMbaMdha paNa nisargathI che - eTaluM ja samajAvavAnuM ahIM tAtparya che. bIjI koi paNa; jaDa-jaDano saMyoga ke mUrtadvayano saMyoga vagere siddha karavAnI apekSAe paNa e dRSTAMta apAyuM nathI. yadyapi jIva ane karmano saMbaMdha anAdino che, paraMtu samyagdarzana ane samyajJAnAdinA vAstavika upayogathI jIva ane karmano sarvathA viyoga paNa thAya che. kSAramRtapuTa-pAka(khAra ane mATInA puTa ApIne agnimAM tapAvavA svarUpa)thI suvarNa ane mATIno viyoga jema thAya che tema ja tathAvidha tAttvika upAyanA sevanathI jIva ane karmano anAdino paNa saMbaMdha dUra thAya che... A pramANe sattAvanamI gAthAno bhAvArtha che. ApaNI A karmanA viSayamAM ja bAkI rahelI zaMkAnA samAdhAnane jaNAvatAM chappanamI gAthAmAM jaNAvyuM che ke mutteNamamuttimao uvaghAyA'NuggahA vi jujjaMti / jaha viNNANassa ihaM mairApANosahAdIhi // 56 // mUrta (rUpa, rasa, gaMdha ane sparzayukta) evA karmanA kAraNe amUrta evA AtmAne upaghAta ane anugraha kai rIte thAya; kAraNa ke mUrta evA zastra ke alaMkArathI amUrta evA AkAzAdine chedAvA svarUpa upaghAta ke zobhAdi svarUpa anugraha thato nathI - A zaMkAnuM samAdhAna A chappanamI gAthAthI karyuM che. Azaya spaSTa che ke mUrta karmathI amUrNa AtmAne guNaghAtAdi svarUpa upaghAta ane guNAdhAnAdi svarUpa anugraha ghaTe che, kAraNa ke AvuM anyatra bane che. vijJAnasvarUpa amUrtane mUrta evA madirApAnathI upaghAta ane brAhmI vagere auSadhathI anugraha thato spaSTapaNe pratIta thAya che. //pada pUrve jaNAvyA mujaba mithyAtvAdi hetuothI karAyeluM karma pravAhanI apekSAe anAdinuM che - e vyavasthita thaye chate; prakRta yogasAdhana-upAyonA nirUpaNanA viSayamAM suvihitatva (yuktisaMgata vidhAna) thAya che. anyathA e nirUpaNa saMgata nahi bane - A vAta aThThAvanamI gAthAthI jaNAvAya che evaM tu baMdhamokkhA viNovayAreNa do vi jujjaMti / suha-kuvADu 2 viTTa, darA na, ya pasaMjoga ITA 0 8 8 8 jhu yogazataka - eka parizIlana * 103 44 4 44 44 - , . (ja ja yogazataka - eka parizIlana * 102 : Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthArtha spaSTa che. Azaya e che ke pUrve jaNAvyA mujaba mithyAtvAdi. nimittane laIne karelA karmane pravAhathI anAdi mAnIe to ja sakaladarzanaprasiddha baMdha ane mokSa upacAra vinA tAttvika rIte ghaTI zake che. anyathA pravAhathI anAdisvarUpe karma na mAnIe to karmanuM astitva mAnavAno koi ja artha nathI. ane tethI karmanA baMdha-mokSanI vAta kharekhara ja vAtarUpa ja banaze. tethI karmanI akAlpanikatA mATe pUrve jaNAvelI tenI pravAhanI apekSAe anAditA mAnavI joie. tethI ja baMdha ane mokSa paNa akAlpanika-pAramarthika thaze. tema ja karmanI vAstavikatAnA kAraNe zubhAzubha karmanA udayathI prApta thanArA sarvajana-prasiddha sukha ane du:kha paNa yuktiyukta banaze. kAraNa ke tenuM kAraNa karma mukhya che, gauNa nathI. avAstavika kAraNathI thayeluM kArya vAstavika na hoya - e samajI zakAya che. A vAta gAthAmAM dara na - A padathI spaSTa karI che. teno bhAva spaSTa che ke karmanuM pravAhanI apekSAe anAdisvarUpata vagere na mAnIe to baMdha... vagere saMgata nahi thAya, kAraNa ke tenuM kAraNabhUta karma mukhya-pAramArthika nathI... ityAdi khuba ja sthiratApUrvaka vicAravuM. A rIte sAmAnyathI thoDI prAsaMgika vAta karI. vadhAre aprastuta vAta vaDe have saryuM. /pA. rAganuM ahIM grahaNa karyuM nathI. dravyasvarUpa rAganuM grahaNa karavuM hota to racazo A arthamAM; karmamAM vihita rAjana zabdanuM upAdAna karyuM hota. aprItisvarUpa dveSa che. ahIM svarUpane ja lakSaNa svarUpe varNavyuM che. e dveSa paNa bhAvAtmaka AtmapariNAma svarUpa levAno che. ajJAnasvarUpa moha paNa bhAvAtmaka vivakSita che. e joIne moda: A arthathI samajI zakAya che. A rAgAdi doSomAM kayo doSa mane atizaya pIDe che ethad mokSanI sAdhanA karavAnA prasaMge kayo doSa atizaya naDe che - A pramANe AtmanirIkSaNa karavuM. AtmAnA AMtara-rAgAdi doSonuM ApaNA jevA chadmasthone jJAna thAya, e zakya nathI - A pramANe kahevAnI jarUra nathI. kAraNa ke zAsanuM anusaraNa karavAthI jJAnAvaraNIya kamadinA kSayopazamathI rAgAdidoSonuM ApaNane zAna thai zake che. prathama sUi gayo pachI ene koie sajAvyo. pAchaLathI e jAgyo ane pachI darpaNamAM jovAthI potAnI ajJAta zaNagAra avasthAne jema te jANI zake che tevI ja rIte zAzadarpaNamAM jovAthI ApaNe ApaNI rAgAdipariNatine jANI zakIe chIe, nayanavikala janonI jema kSayopazamavizeSathI vikala AtmAo zAsathI paNa rAgAdipariNatine jANI zakatA nathI - e sAcuM che, paraMtu evA lokone yogamArgano adhikAra ja nathI. tethI tenI koi ciMtA karavAnI AvazyakatA nathI... A ogaNasAiThamI gAthAno sAra che. //palA prakRta rAgAdinA viSayamAM AtmanirIkSaNa karavAnI je vAta hatI te kahevAnI icchAthI ogaNasAiThamI gAthAmAM rAgAdinA svarUpa vagerene jaNAve che- upara jaNAvyA mujaba rAgAdi doSone AzrayIne AtmanirIkSaNa karyA pachI zuM karavuM te jaNAve che- tatthAbhissaMgo khalu rAgo, appIilakkhaNo doso / aNNANaM puNa moho ko pIDai maM daDhamimesi // 59 // gAthArtha sugama che. tAtparya e che ke AtmAne dUSita karanArA rAgAdi doSomAM abhivRMgane rAga kahevAya che. rAga zabda nannA : A arthamAM; bhAvamAM vihita che, tethI bhAvAtmaka rAga ja ahIM samajavo paraMtu dravyasvarUpa yogazataka - eka parizIlana 104 ja ja NAUNa tato tavvisayatatta-pariNai-vivAgadose tti / citejjA''NAe daDhaM pairikke sammamuvautto // 60 // ja yogazataka - eka parizIlana - 105 ka Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne rAgAdimAna jANIne tenAthI mukta banavA zrI vItarAgaparamAtmAnA vacanAnusAra deDhatApUrvaka ekAMtamAM te te upAyamAM upayogavALA banIne rAgAdinA viSayanA svarUpane rAgAdinA pariNAmakAryane ane bhavAMtare prApta thanArA tenA vipAkane vicAravA... A pramANe sAiThamI gAthAno zabdArtha che. tenA Azayane spaSTa karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke - upara jaNAvyA mujaba mumukSu AtmAoe potAnA AtmAne rAgapUrNa, dveSapUrNa ke mohapUrNa jANIne te te rAgAdinI bahulatAne dUra karavA rAgAdinA viSayanA svarUpane, rAgAdinA pariNAmane ane rAgAdinA vipAkane ciMtavavA joie. rAgAdinA viSaya, strI vagere che. tenuM svarUpa lohI-mAMsAdinA kAdava svarUpa kalamala vagere che, je saDasaThamI gAthAthI sitteramI gAthA sudhInI gAthAo dvArA jaNAvAze. rAgAdinI pariNati (A lokamAM prApta thanAra phaLa) roga, vRddhAvasthA vagere che; ane rAgAdinA vipAka (paralokamAM prApta thanAra phaLa) narakAdi che. A ja badhA doSo che. A doSone e svarUpe ja vicAravA joie. e doSonI vicAraNA zrI vItarAgaparamAtmAnA vacanathI karavI joie. kAraNa ke e paramatAraka vacanasvarUpa AjJAthI rAgAdi tattvanuM jJAna vagere (zraddhA, pratipatti, pravRtti vagere) thAya che. A rIte zrI vItarAgaparamAtmAnI paramatAraka AjJAthI rAgAdinA viSayatattvAdinI karAtI vicAraNA-bhAvanA deDhatApUrvaka ekAMta sthAnamAM (nirjana pradezamAM) karavI; jethI e vicAraNAmAM vyAghAta thAya nahi. vyAghAta-vikSepa vinA paNa karAtI e vicAraNA vakhate mumukSujanoe sArI rIte upayogavALA thavuM joie eTale ke rAgAdinA virodhI pariNAmane anukULa evI badhI ja vihita kriyAothI yukta banavuM joie. kAraNa ke koi paNa iSTa kArya, potAnA te te kAraNasamudAyasvarUpa sAmagrIthI sAdhya-zakya bane che. koi eka be kAraNathI e zakya nathI banatuM. /6Olii. rAgAdinA viSayonuM svarUpa ane rAgAdinI pariNati vagerenI vicAraNAmAM ja je vizeSa karavAnuM che, tene ekasaThamI gAthAthI jaNAvAya che gurudevayApaNAmaM kAuM paumAsaNAiThANeNa / daMsamasagAi kAe agaNeto taggaya'jjhappo // 61 // gurudevatAne praNAma karIne padmAsanAdi sthAna vaDe deza-mazaka | (DAMsa-maccha2) vagerene kAyAne vize gaNakAryA vinA, te viSayamAM lAgeluM che citta jenuM evA mumukSujanoe rAgAdiviSayanA tattva vagerenuM ciMtana karavuM joie." - A pramANe ekasaThamI gAthAno sAmAnyartha che. Azaya spaSTa che ke mumukSue deva-gurune praNAma karI, teozrInI paramatAraka kRpA prApta karI, rAgAdiviSayakatattvAdinuM ciMtana karavuM joie. e vakhate zarIranA nirodha mATe ane manane ekAgra banAvavA vagere mATe padmAsana athavA ardhvapadmAsanAdi AsanamAM rahevuM joie. AvA prasaMge DAMsa ke macchara vagere zarIrane upadrava kare tyAre potAnI AtmazaktithI e upadravane gaNakAryA vinA ja rAgAdiviSayanuM tattva vagerenA vAstavika avabhAsana mATe rAgAdiviSayaka tattvAdinA ja viSayamAM manane kendrita karavuM joie. //61il. sAiThamI ane ekasaThamI gAthAno upara jaNAvelo artha TIkAkAre bhego batAvyo che. e baMne gAthAnA te te padono pUlathI ja mukhya artha graMthakAra paramarSi ja mULa gAthAthI jaNAve che- guru-devayAhi jAyar3a aNuggaho ahigayassa to siddhI / eso ya tannimitto tahA''yabhAvAo viNNeo / / 62 // guru ane devatAne praNAma karavAthI anugraha prApta thAya che; ane te prApta anugrahathI zarU karela rAgAdiviSayatattva vagerenA ciMtananI siddhija yogazataka - eka parizIlana * 107 haja che ! hatI yogazataka - eka parizIlana - 106 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSpatti (utpatti) thAya che. guru ane devatAne praNAma karatI vakhate teozrInI pratyenA bahumAnanuM je AlaMbana che te AlaMbananA kAraNe prApta A anugraha guru-devatAnimittavALo jANavo. A rIte gurudevatAne praNAma karatI vakhate guru-devatAnuM mAdhyasthya ke audAsInya hovA chatAM praNAma karanAranA bahumAnAdi bhAvathI thanAro anugraha gurudevatAnimittaka che... A pramANe bAsaThamI gAthAno bhAvArtha che. 62 // guru-devatAne praNAma karavAthI prApta thanAro anugraha gurudevatAnimittaka (nimittavALo) che - e vastune spaSTa karatAM tresaThamI gAthAmAM pharamAvyuM che ke jaha ceva maMtarayaNAiehiM vihisevagassa bhavvassa / uvagArAbhAvammi vi tesiM hoi tti taha eso // 63 // gAthArtha khUba ja spaSTa che ke - jema maMtra ke ciMtAmaNi ratna vagerethI, tenI vidhipUrvaka ArAdhanA karanAra bhavya jIvone upakAra thato nahi hovA chatAM acetana evA maMtrAdino anugraha prApta thAya che tema gurudevatAthI upakAra thato nahi hovA chatAM teozrIthI anugraha thAya che. 64 // # * # ekasaThamI gAthAthI rAgAdinA viSayanA tattvAdinuM ciMtana karatI vakhate padmAsanAdi karavAnuM jaNAvyuM che. temAM padmAsanAdi sthAnAdinI upayogitAne samajAve che-- ThANA kAyaniroho takkArIsu bahumANabhAvo ya / daMsAdiagaNaNammi vi vIriyajogo ya iTThaphalo // 64 // che yogazataka - eka parizIlana - 108 gAthArtha khUba ja spaSTa che. Azaya e che ke pUrve jaNAvyA mujaba rAgAdinA viSaya strI vagerenA tattva kalamalAdinuM ane rAgAdinI pariNati vagerenuM ciMtana karatI vakhate padmAsanAdimAM rahevAthI kAyAno nirodha thAya che; je, mAnasika ekAgratA mATe atyaMta Avazyaka che. taduparAMta te te padmAsanAdimAM rahevAthI te te AsanamAM rahenArA anya zrI gautamasvAmI vagere yogIjanonI pratye bahumAnabhAva jAge che. kAraNa ke zubhAzayathI zrI gautamAdi mahAmunionI te padmAsanAdinI ceSTAkriyAnuM anukaraNa karyuM che. AvI ja rIte padmAsanAdimAM sthira rahyA pachI zarIranA viSayamAM DAMsa Adine gaNyA vinA ciMtana karavAthI vIryaMtarAyanA kSayopazamavizeSanI prApti thAya che ane pUrvaprApta vIrya (AtmAnuM sAmarthya)no upayoga thAya che. tema ja tattvanI prApti mATenA mArgamAM anupraveza thAya che ane aMte iSTa evI yogasiddhi svarUpe phaLa prApta thAya che. sAMsArika iSTaphaLanI siddhinA viSayamAM upara jaNAvelI vigatano ApaNane barAbara khyAla che. tyAM sthAnAdi vyavasthita jaLavAya che. Atmazaktino upayoga paNa koi paNa jAtanA duHkhanI paravA karyA vinA thAya che. paraMtu yogasiddhinA viSayamAM AvuM moTA bhAge banatuM nathI. mumukSuo mATe e zakya banAvavAnuM khUba ja Avazyaka che. 64 rAgAdinA viSayanuM tattva tema ja rAgAdinI pariNati vagerenuM ciMtana karatI vakhate tagata adhyAtmanI upayogitAne jaNAve che-- taggayacittassa tahovaogao tattabhAsaNaM hoti / eyaM ettha pahANaM aMgaM khalu iTThasiddhIe // 65 // sAmAnya rIte pAMsaThamI gAthAno zabdArtha spaSTa che. kahevAnuM tAtparya e che ke, je viSayanuM ciMtana karavAnuM che te rAgAdi viSayanA tattva (kalamalAdi) vageremAM ja jenuM citta lAgI raheluM che; (anya viSayamAM na yogazataka - eka parizIlana 7109 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM citta jatuM nathI, te mumukSu AtmAne; tevA prakAranI ekAgratAthI te viSayamAM upayoga hovAnA kAraNe adhikRtavastunA svarUpanuM spaSTa rIte jJAna thAya che. ahIM rAgAdinA viSaya strI vagerenA svarUpa kalamalAdi tema ja rAgAdinI pariNati vagere adhikRta vastuo che. A rIte temAM ekAgra citta thavAthI thayeluM spaSTa bhAvana ahIM iSTa che. tenI siddhi mATe arthAt tevA prakAranA tattvanI bhAvanAnI utpatti mATe adhikRta vastunuM spaSTa avabhAsana - A eka ja zreSTha kAraNa che. kAraNa ke A tattvAbhAsana, sAkAra upayoga-jJAna svarUpa che ane enAthI ja koi paNa labdhi prApta thAya che. AthI samajI zakAya che ke sakala labdhinA nimitta evA sAkAra upayoga svarUpa hovAthI tattvAbhAsanathI tattvanuM bhAvana thAya che. //6pI/ cAlyA AvatA mohajanya rAgAdinA kusaMskAro avasare avasare yogamArganI sAdhanAmAM sAdhakane khUba ja avarodha karatA hoya che tethI tene upaplava kahevAya che. tenA tyAgathI vijayasamAdhinA bIjanI prApti thAya che. indriya ane kaSAya upara sarvathA vijaya karavA svarUpa vizuddha AtmapariNAma vijayasamAdhi che. kSapakazreNIgata e AtmapariNAmanuM bIja tevA prakArano viziSTa kSayopazama che, je; upaplavanA vigamathI prApta thAya che. A rIte sthiracittane karanAruM tattvAbhAsana hovAthI ja te tattvAbhAsana A loka ane paralokamAM kalyANanuM sAdhaka bane che. kAraNa ke upaplavanA tyAgathI bAhya koi paNa paugalika bhAvomAM nathI hotuM ane AtmapariNatinI tanmayatAnA kAraNe kuzala anubaMdha paDe che. e benA kAraNe anukrame A loka ane paralokanI sAdhanA thAya che. A pramANe siddhAMtanA jANakAro kahe che. //66ll. upara jaNAvyA mujaba tattvAvabhAsana tattvabhAvanAnuM pradhAna aMga che. tyAM tattvAbhAsananI pradhAnatAne varNavatAM jaNAve che evaM khu tattaNANaM asappavittiviNivitti-saMjaNagaM / thiracittagAri logadugasAhagaM beMti samayaNNU // 66 // "AvA prakAranuM ja tattvajJAna, asatupravRttinI nivRttine sArI rIte karanAruM che; cittanI sthiratAne karanAruM che ane A loka tathA paralokanI sAdhanAne karanAruM che - A pramANe siddhAMtanA jANakAro kahe che." chAsaThamI gAthAno A zabdArtha che. jene spaSTa karatAM TIkAmAM jaNAvyuM che ke - adhikRta rAgadiviSayatattAvabhAsana; zrutajJAna-ciMtAjJAnathI bhinna evuM bhAvanAjJAnamaya hovAthI ja mithyAjJAnanA kAraNe thanArI pravRtti svarUpa je asat (duSTa) pravRtti che; tenI nivRttine sArI rIte karanAruM che. tema ja vijaya-samAdhinA bIja svarUpe yogamArganI sAdhanAmAM sthira-niSpakaMpa (avicalita) cittane karanAruM bane che. kAraNa ke A tattvAbhAsanathI; yogamArganI sAdhanAmAM AvelA upaplavono tyAga thAya che. anAdikALathI ( za za yogazataka - eka parizIlana * 110 A ja che ! A rIte ekasaThamI 'gurudevatAne praNAma karIne' ityAdi vastune jaNAvanArI dvAragAthAnuM nirUpaNa karIne have 'rAgAdinA viSaya, tattva vagerene jANIne...ityAdi vastune jaNAvanArI sAiThamI dvAragAthAnuM nirUpaNa saDasaThamI gAthAthI karAya che. "ekasaThamI gAthAnuM vyAkhyAna karIne sAiThamI gAthAnuM vyAkhyAna karavAthI mAthAnA kramanuM ullaMghana thAya. che" - ema kahevuM joie nahi. kAraNa ke ema karavA chatAM gAthAnA padArthanI dRSTie kramanuM ullaMghana thatuM nathI. potAnA AtmAne rAgAdithI vAsita jANyA pachI rAgAdinI pariNatine dUra karavA rAgAdinA viSayatattva vagerenuM ciMtana karavuM joie - te sAiThamI gAthAmAM pharamAvyuM che ane te aMgeno pUrvavidhi ekasaThamI gAthAmAM jaNAvyo che. tethI te apekSAe pUrvavidhine jaNAvanArI ekasaThamI gAthAnuM vyAkhyAna pahelAM karyuM che ane tyAra pachI ciMtana karavA yogya rAgAdiviSayatattva vagerene jaNAvanArI sAiThamI gAthAnuM varNana have saDasaThamI gAthAthI karAya che. yogazataka - eka parizIlana 111 84 44 4 44 44 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIcaDane kalamala kahevAya che ane hADapiMjarane kaMkAla kahevAya che. kalamalaka, mAMsa, lohI, viSTA ane hADapiMjara svarUpa strI zarIrane joine kharI rIte rAga thavAnuM koi kAraNa nathI. svabhAvathI ja apavitra, azucinI khANa ane niHsAra evI vastu rAgano viSaya nathI. jyAre paNa emAM rAga thAya tyAre strInA zarIranI; upara jaNAvyA mujaba apavitratAdino vicAra karavo joie. cAlu vyavahAramAM paNa nAnA chokarAo bahAranI koi paNa vastu ApaNI pAse mAMge tyAre te ApavI na hoya to ApaNe tene kahIe chIe ke e sArI nathI, "chI' che. nAnA chokarAono rAga dUra karavA ApaNI pAse sAdhana che ane prayatna paNa che. ApaNo potAno strI vagere pratyeno je rAga che tene dUra karavA ApaNI pAse kAMI nathI. bhAre vicitra sthiti che vartamAnamAM ApaNI ! saDasaThamI gAthAmAM rAgane dUra karavAno majabUta upAya batAvyo che. rAgane dUra karavAno uddeza yAda rahe to e upAya cokkasa ja yAda raheze. ||67ii. tethI padArthakramanI apekSAe padArthanA kramanuM ullaMghana thatuM na hovAthI temAM koi doSa nathI. mULagAthAmAM Avo arthakrama kema nA rAkhyo, padArthakrama ane sUtrakrama e bemAM bheda kema rAkhyo - AvI zaMkAnuM samAdhAna karAya che. anantarasUtreT tathAthaTI.. ityAdi graMthathI. eno Azaya e che ke "tatthAmAM (11) A gAthAthI rAga, dveSa ane moha A traNanuM svarUpa kahyA pachI, rAgAdinA svarUpane jANyA pachI tenA viSayanA svarUpa vagerenuM ciMtana karavuM joie", A vAta ja kahevAnuM ucita che. kevI rIte ciMtavavuM joie - AvA prakAranuM vidhidvAra to tyAra pachI ja jaNAvAya; kAraNa ke te ciMtanasaMbaMdhI jijJAsyamAna che. mATe sUtrasaMbaMdhI kama barAbara ja che. paraMtu padArthakramane AzrayIne pAchaLathI jaNAvelA vidhidvAranI vyAkhyA pahelAM karI che, kAraNa ke vidhipurasmara(pUrvaka) ja rAgAdi viSayanA tattvAdinuM ciMtana karavAnuM hoya che. tethI A rIte prathama dvAragAthA(60mI gAthA)nA dareka padArthanuM nirUpaNa karavAnI icchAthI kahe che- thIrAgammI tattaM tAsi citejja sammabuddhIe / kalamalaga-maMsa-soNiya-purIsa-kaMkAlapAyaM ti // 67 // strIne vize rAga hote chate strIonuM svarUpa kalamala, mAMsa, lohI, viSTA ane kaMkAlaprAya che - e pramANe samyabuddhithI ciMtavavuM joie." - A pramANe saDasaThamI gAthAno artha che. Azaya e che ke strInA vize rAga thAya tyAre te strIsaMbaMdhI rAgane dUra karavA mATe strInI ramaNIyatAno vicAra karyA vinA tenuM azuci-aramaNIya svarUpa samyabuddhithI arthAt paramaguru zrItIrthaMkara paramAtmAnA paramatAraka vacana mujaba vicAravuM joie. anyathA potAnI icchA mujaba jo ciMtana karAya to te tattvaciMtana ja kahevAze nahi. vastunI tAttvikatA zrItIrthaMkara paramAtmAnA vacananA anusaraNamAM rahelI che. zrItIrthaMkara paramAtmAe jaNAveluM svarUpa jemAM na hoya te vAstavika rIte tasvarUpe nathI. zukra-zoNitanA mizraNa svarUpa ( za za za za yogazataka - eka parizIlana - 112 che strInI bAhyadRSTie apavitratAne jaNAvIne tenI AMtarika apavitratAdine jaNAvAya che roga-jarApariNAmaM NaragAdivivAgasaMgayaM ahavA / calarAgapariNati jIyanAsaNavivAgadosaM ti // 18 // roga, vRddhAvasthAno pariNAma, narakAdidurgativipAkanI prApti athavA caMcaLa pariNAma ane jIvitanA nAzana svarUpa vipAka(phaLa)doSa strIonuM tattva che." A pramANe aDasaThamI gAthAno zabdArtha che. kahevAno Azaya e che ke strIonuM svarUpa roga, jarA (vRddhAvasthA-jIrNatA) ane narakAdidurgati svarUpa vipAka (phaLa) che. kAraNa ke strIonA bhoktAne rogAdi prApta thAya che. rogAdinI kAraNatA te te strIomAM hovAthI rogAdi strIonuM tattva che. strIonA bhoktAnI apekSAe strIonuM ja A ja A yogazataka - eka parizIlana * 113 che Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa rogAdi che. kharI rIte to rogAdi svarUpa bhoktAnuM che. paraMtu temAM nimitta strI hovAthI teNInuM te svarUpa varNavyuM che. athavA kahIne prakAratarathI strInuM tattva varNavyuM che. caMcaLa evo rAgano pariNAma - e strInuM tattva che. je paNa puruSa pratye teNIne rAga hoya che te sthira hoto nathI. caMcaLa hoya che, uparachallo hoya che; ane jyAre e rAga naSTa thAya che tyAre virakta banelI te; sAmA pAtranA jIvitano nAza karanArI bane che. 'virakta strI viSa che." A pramANe zAstravacana che. jema viSa jIvitanuM nAzana (nAsa karanAra) che tema virakta banelI strI paNa jIvitano nAza karanArI che. AvuM strInuM svarUpa che. ll68TI. paganI raja jema cAlIe eTale turata kharI paDe che tema dhana Ave eTale aneka rIte javA mAMDe che. kSaNavAra mAnI laie ke bhUtakALanA prabaLa puNyodaye jIvananI aMtima kSaNa sudhI dhana TakI paNa rahe topaNa tenI pratyenA rAgane laine bhavAMtaramAM kugati-durgatinA vipAkano anubhava karavo paDe che. e kASThanA kIDAnA udAharaNathI vicAravuM joie. kAino kIDo potAnA AhArAdi mATe kASTha kotare che ane pariNAme emAM ja e phasAi jAya che. pote potAnA sukha mATe AraMbhelI ja pravRtti potAnA du:kha mATe thAya che. AvuM ja dhananA viSayamAM paNa thatuM hoya che. A lokamAM sukha mATe bheguM kareluM e dhana paralokamAM kugatinA vipAkavALuM bane che. arthanuM (dhanAdinuM) AvuM svarUpa jANyA pachI emAM rAga karavA jevuM kazuM ja rahetuM nathI. lldalI upara jaNAvyA mujaba sacetana ke acetana vastu uparanA rAgane dUra karavA tenA virodhI pariNAmanI bhAvanAne jaNAvIne have dveSanA viSayamAM tevI bhAvanA jaNAvAyuM che dosammi u jIvANaM vibhiNNayaM evaM poggalANaM ca / aNavadriyaM pariNati vivAgadosaM ca paraloe // 70 // A rIte sacetana vastumAM rAgane AzrayIne tenA viSayanA tattvAdiciMtanane jaNAvyuM. have acetana vastunA rAgane AzrayIne te jaNAvAya che atthe rAgammi u ajjaNAidukkhasayasaMkulaM tattaM / gamaNapariNAmajuttaM kugaivivAgaM ca ciMtejjA // 69 // "artha(dhana)saMbaMdhI rAga thaye chate arthanI prApti vagere seMkaDo du:khathI vyApta arthatattva che - ema, tema ja javAnA svabhAvavALuM ane kugatine prApta karAvanAruM arthatattva che - ema ciMtavavuM." A pramANe ogaNasitteramI gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke je icchAya che tene artha kahevAya che. artha zabdathI sAmAnya rIte dhana levAya che. dhana upara rAga thaye chate dhana kamAvatI vakhate tema ja tenuM rakSaNa karatI vakhate, teno nAza thaye chate ane teno paribhoga karatI vakhate du:kha che. A loka ane paralokamAM virodha-anarthane karanArA evA arthanA upArjana, rakSaNa vagere du:kha mATe thAya che. ATaluM kaSTa veThIne paNa prApta kareluM te dhana javAnA pariNAmavALuM caMcaLa che. artha, page lAgelI raja jevo che. 0 0 $ yogazataka - eka parizIlana * 114 44 44 44 4 jIva ke pugala pratye dveSa thAya tyAre jIvo ke pugalonuM vibhinnatva (judApaNuM) paribhAvavuM joie; tema ja jIva ke pudgalanI pariNati sadAne mATe ekarUpe rahetI nathI ane paralokamAM e dveSano vipAka-doSa kayo che - e vicAravuM joie." A pramANe sitteramI gAthAno zabdazaH artha che. kahevAno Azaya e che ke, jIva ke pudgala pratye jayAre dveSa jAge tyAre te jIva ane pudgala ApaNA AtmAthI bhinna che - ema ciMtavavuM. sAmAnya rIte vicArIe to ema ja lAge ke jIva ke pudgala ApaNA AtmAthI bhinna che - ema vicAravAthI tenI T O D D yogazataka - eka parizIlana * 115 RTE RT Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavA svarUpa dveSano vipAka che ane paralokamAM durgatigamanAdisvarUpa dveSano vipAka che - eno vicAra karIne dveSane dUra karavo joie. || gI * * * pratyeno dveSa dUra na thAya; paraMtu kharI rIte evuM nathI. 'anurAganA viSayano je uparodha (aTakAvavuM) kare che, tenA pratihananane dveSa kahevAya che' - A jaNAvavA mATe jIva ane pudgalanI vibhinnatAnuM paribhAvana karavAnuM jaNAvyuM che. jema anurAgano viSaya bhinna che, tema anurAganA viSayano uparodhI paNa bhinna che. baMnemAM bhinnatva hoya to ekamAM rAga karavo ane ekamAM dveSa karavo e barAbara nathI. jIvanI jema ja pudgala paNa anurAgano viSaya hoya che ane teno uparodhI paNa hoya che. zarIra ane tenA upaghAtaka viSAdinI apekSAe bhinnarUpatAnuM paribhAvana karavuM joie. sAmAnyathI upara jaNAvyA mujaba anurAganA viSayano upaghAta karanAra jIva ke pudgala pratye dveSa thAya che. e avasare rAganA sAdhanaviSayanI sAthe AtmAne koi saMbaMdha nathI. evA prakAranuM bhinnatAnuM paribhAvana karavAthI daiSane dUra karI zakAya che. je jIva ke pudgala pratye dveSa thAya che, teno pariNAma avasthita (sadAne mATe rahenAra) nathI, anavasthita che. aniSTa kSaNavAra mATe che - ema jaNAya to tenI pratye dveSa thato nathI. dveSanI pratye cirasthAyitAnuM jJAna paNa kAraNa bane che. mAtra aniSTasAdhanatAnuM jJAna kAraNa nathI. aniSTa aniSTa lAge nahi to tenI pratye dveSa AvavAnuM koi kAraNa nathI. cAlu vyavahAramAM evo anubhava lagabhaga dararoja thato hoya che. AvuM pratikULa mATe thai jAya to breSanA pariNAmane dUra karavAnuM khUba ja saraLa bane. du:kha ke du:khanA sAdhana kAyama nathI - e cokkasapaNe samajI levuM joie. narakAdi gatinAM paNa du:khono aMta che to ahIMnAM du:khonI vAta ja kyAM karavAnI ? narakAdigatinAM du:khonI apekSAe ahIM to du:kha ja nathI. ApaNI dRSTie je paNa duHkha che, te alpakAlIna ane alpa che. tethI kharI rIte dveSa karavAnuM koI ja kAraNa nathI. AvuM anavasthitapariNAmavALuM paNa duHkha koi vAra maratAM sudhI na paNa jAya. evuM ya bane. evA vakhate tenI pratye dveSa thAya to teno vipAkasvarUpa doSa paralokamAM kevo maLaze e vicAravuM. sAmAnya rIte badhAne apriya ( za za . za yogazataka - eka parizIlana * 116 jI hA ja A che have moha-ajJAnane AzrayIne ene dUra karavA mATe virodhI pariNAmane jaNAvavA mATe kahe che citejjA mohammI oheNaM tAva vatthuNo tattaM / upyAya-vaya-dhuvajuyaM aNuhavajuttIe samma ti // 71 // gAthArtha sugama che. Azaya e che ke moha naDe tyAre sAmAnyathI utpatti, sthiti ane vinAza svarUpa jIvAdi vastunA tattvane (je nimittavizeSanA kAraNe vastunuM tattva che); anubhava jemAM mukhya che tevI yukti vaDe sArI rIte vicAravuM. arthAt vyavahAra(lokaprasiddha vyavahAra)saMgata thAya te rIte vicAravuM. jIvAditattvonI vicAraNA evI na hovI joie ke jethI laukika vyavahArano uccheda thAya. //71/l anubhava jemAM mukhya che evI yuktine ja saMkSepathI jaNAvAya che- nAbhAvo cciya bhAvo atippasaMgeNa jujjai kayAi / Na ya bhAvo'bhAvo khalu tahAsahAvatta'bhAvAo // 72 // ahIM yAda rAkhavuM joie ke - bAvanamI gAthAmAM jaNAvyuM hatuM ke, yogamArganI sAdhanA karatI vakhate mumukSu AtmAe e jANI levuM joie ke potAne rAga, dveSa ane moha - A traNa doSamAMthI kayo doSa vadhAre pIDe che. je doSa vadhAre paDato hoya te doSane dUra karavA mATe graMthakAra paramarSie upAya batAvavAnuM zarU karyuM hatuM. temAM rAga ane dveSanA viSayamAM tenI pratipakSabhAvanAne jaNAvIne have mohanI naDatara dUra karavA mATe upAya ( yogazataka - eka parizIlana * 117 jANe Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAvAya che nAmAvo ... A gAthAthI. sAmAnya rIte moha-ajJAna jyAre paNa naDe che; tyAre jainetara darzanonI vAto barAbara lAge che, e ja ajJAna che. ene dUra karavA jainetara te te darzananI vAta kai rIte saMgata banatI nathI - e vicAravuM joie. e vakhate lokaprasiddha vyavahArano virodha na Ave te rIte vicAravuM joie. zAzvaprasiddha vAta lokamAM virodhI hoya to te AdaraNIya banatI nathI. zAstramAM je prasiddha che te badhuM ja lokamAM prasiddha hoya - evuM na bane. paraMtu je lokamAM viruddha che evuM zAstramAM siddha na hovuM joie. anyathA zAstra AdaraNIya nahIM bane. mumukSu AtmAne yogamArganI sAdhanA vakhate jyAre moha naDe tyAre te te zAstrakAronI vAtamAM zaMkA paDavAthI koi eka tattvano nirNaya na thAya. tattvanA nirNaya mATe mohane dUra karavo paDe. zaMkA TaLe nahi to moha dUra thAya nahi. te te darzanomAM evI aneka vAto che ke jenI vicAraNA karavI paDe. paraMtu e badhI vicAraNA ahIM zakya na hovAthI saMkSepathI mAtra dizAsUcana ja karyuM che. atiprasaMga Avato hovAthI, sarvathA abhAva ja bhAva thAya che - e pramANe kahevuM kyAre paNa yogya nathI. tema ja sarvathA bhAva ja abhAva thAya che - e pramANe kahevuM paNa yogya nathI; kAraNa ke emAM paNa atiprasaMga Ave che. tathA-svabhAvatvanA abhAvanA kAraNe atiprasaMga siddha che." - A pramANe botteramI gAthAno zabdArtha che. gAthArthane vistArathI samajAvatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke; abhAva ja sarvathA bhAva thAya che - e koi paNa kALe yogya nathI, kAraNa ke emAM atiprasaMga kAraNa che. Azaya e che ke jo sarvathA asatuM ja satuM thAya che to badhe asattva samAna hovAthI vivakSita sattvanI jema avivakSita sattva paNa utpanna thavuM joie. mRttikA (mATI)mAM ghaTa sarvathA na hoya ane chatAM mRttikAthI ghaTa thAya che tema kRttikAmAM ghaTanI jema paTa paNa sarvathA asaMta hovAthI mRttikAthI ghaTanI jema ja paTanuM paNa sattva thavuM joie. A atiprasaMganA kAraNe sarvathA asat sat thAya che - e mAnavuM ucita nathI. kathaMcit asatuM huM ja yogazataka - eka parizIlana * 118 che sata thAya che ema mAnavAthI atiprasaMga nahIM Ave; paraMtu tethI 'sarvathA asat ja sat thAya che'. A svasiddhAMtano vyAghAta (bhaMga) thaze. sarvathA asatuM ja satuM thAya che - e barAbara che. paraMtu mRttikAmAM ghaTane utpanna karavAnI zakti che; paNa paTane karavAnI zakti nathI, tethI vivakSita ghaTanI jema avivakSita paTanI utpattino prasaMga nahi Ave. A pramANe yadyapi atiprasaMganuM vAraNa karI zakAya che paraMtu zaktirUpe mRttikAmAM ghaTanuM sattva mAnavAthI mRttikAmAM ghaTa sarvathA asatu che - e svasiddhAMtano vyAghAta thaze. AthI samajI zakAze ke "sarvathA asatuM ja satuM thAya che ema mAnavAthI jyAre mRttikAthI ghaTanI utpatti thAya tyAre te ja vakhate ghaTa ane tenAthI bhinna paTa vagere e badhAnA hetunI koi vizeSatA nahi hovAthI ekIsAthe vivakSita ghaTa ane avikSita paTAdinI paNa utpattino prasaMga Avaze. kAraNa ke hetumAM koi paNa zakti mAnI zakAze nahi. mRttikAthI jayAre ghaDAnI utpatti thAya che tyAre ghaDAnA bIjAM -kuMbhAra, cakra, cIvara vagere kAraNo vidyamAna hovAthI ghaTanI utpatti thAya che. paraMtu paTAdinI pratye upayoginI evI kAraNasAmagrI vidyamAna na hovAthI paTAdinI utpatti nahi thAya. A rIte mRttikAthI anya (bIjA kuMbhArAdi) hetunI parikalpanA karIne yadyapi atiprasaMganuM vAraNa karI zakAya che; paraMtu e zakya nathI. kAraNa ke 'asat ja sad bane che? AvuM mAnanAranA mate kAryamAtrano asarjanana svabhAva hovAthI paTAdinI sAmagrI paNa sarvathA asatuM hovAthI ghaTanI sAmagrI sAthe tenI paNa utpattino prasaMga to che ja. AthI spaSTa che ke atiprasaMganA nivAraNa mATe anya hetunI parikalpanA upayoginI nathI. kAraNa ke tethI atiprasaMga doSa dUra thato nathI. sarvathA asat ja satuM thAya che - eno artha evo nathI ke badhA asaMtuM ekIsAthe utpanna thAya. je asaddanuM kAraNa vidyAna che te asad sadu bane che; jenuM kAraNa vidyamAna nathI te asad sat na bane. tethI asavizeSane laine yadyapi doSa nahIM Ave. paraMtu asavizeSanI kalpanA; kAryanA avadhibhUta (upAdAna) dravyanI vizeSatAnA kAraNe zakya ja A ja A yogazataka - eka parizIlana * 119 huM ja che Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane avadhivizeSanI kalpanA karavAthI te avadhimAM te svarUpe ghaTAdi kAryanuM sattva mAnavuM paDaze. svasiddhAMtano vyAghAta na thAya e mATe avadhivizeSanI kalpanA karavAnuM temane zakya nahi bane. AthI ja atiprasaMganA vAraNa mATe koie je kahyuM che ke "asat te utpanna thAya che ke jenuM kAraNa vidyamAna hoya che. zazazRMga vagerenI anutpatti; kAraNanA abhAvanA kAraNe icchAya che te mAtra bolavA mATe ja che. kAraNa ke tethI atiprasaMganuM vAraNa thatuM nathI - e upara jaNAvyuM che ja . A rIte gAthAnA pUrvArdhvanI vAta samajAi haze to A gAthAnA uttarAddhathI jaNAvelI vAta paNa samajI zakAze. gAthAnA uttarArdhanA prAraMbhe jaNAvyuM che ke atiprasaMga doSanA kAraNe sarvathA bhAva ja ekAMte (sarvathA) abhAva ja thAya che - ema kahevuM yogya nathI. Azaya e che ke sarvathA sa6 (bhAva) ja asaduM thatuM hoya to; jayAre ghaTano nAza thAya che tyAre ghaTanA nAzanI sAthe mRttikAno paNa nAza mAnavo paDaze. kAraNa ke jema ekAMte ghaTa satuM hovAthI nAza pAme che tema mRttikA paNa temanA mate ekAMte satuM hovAthI ghaTanA nAzanI sAthe teno paNa nAza mAnavo paDaze. baMnenA sattvamAM koi ja vizeSatA nathI ke jethI mRttikAnA nAzano prasaMga nivArI zakAya. kathaMcit sat asatuM thAya che - e pramANe mAnavAthI atiprasaMga nahIM Ave. kAraNa ke ghaTano ghaTarUpe nAza thAya che mATIrUpe nahi. nAzaka sAmagrIne AdhIna nAza che. ghaTanA nAza vakhate nAzakamAM ghaTanA nAzanI ja zakti che ane mRttikAdinA nAzanI zakti nathI. tethI ghaTanA nAzanI sAthe mRttikAnA paNa nAzano prasaMga yadyapi nahIM Ave, paraMtu e kAMte sad asad thAya che.' A pramANe mAnanArAne koi paNa padArthamAM koi paNa jAtanI zakti mAnavAnuM zakya nathI. kAraNa ke tema karavAthI zaktirUpe te te padArthamAM te te padArthano nAza mAnavo paDaze. jethI ekAMte sattvanA siddhAMtano vyAghAta thaze. AthI samajI zakAze ke sakala zaktino abhAva hovAthI vivakSita ghaTAdinA asattvanI jema avivaNita mATI vagerenA paNa ( 3 5 yogazataka - eka parizIlana * 120 jaNa asattvano atiprasaMga Avaze. kAraNa ke ekAMte asad-vAdInA mate kAryanA hetumAM koi ja vizeSatA nathI. tethI ekIsAthe ghaTa ane mATI vagerenA abhAvano prasaMga Avaze. - "jayAre mATImAMthI ghaDo thAya che tyAre ja mATI naSTa thai hatI. ghaDAnA nAza pachI je mATI che te to anya che, tethI ghaDAnA nAzanI sAthe mATI vagerenA nAzano prasaMga nahIM Ave' - A rIte atiprasaMganuM vAraNa yadyapi karI zakAya che. paraMtu anyamanI parikalpanA prakRtamAM atiprasaMganuM vAraNa karavA upayoginI nahi bane; kAraNa ke sarvathA satu asatu thavAnA svabhAvavALuM hovAthI anyamudrano paNa abhAva thavo ja joie. AthI samajI zakAze ke 'sarvathA sat asatuM thAya che- ema mAnanArane atiprasaMga che ja. "te te samaye ekAMte satu asatu thAya che tethI ekIsAthe ghaTa, mRttikA vagerenA abhAvano prasaMga nahIM Ave." - A pramANe svabhAvAMtara (bhinna svabhAva) mAnavAthI yadyapi atiprasaMganuM vAraNa karI zakAya che. paraMtu nAzasvarUpa kAryanuM avadhi (mULabhUta) svarUpa kAraNa mAnavAmAM na Ave ane mAtra ekAMte sad ja asadu thAya che - ema mAnavAmAM Ave to upara jaNAvyA mujaba svabhAvAMtaranI kalpanA karI zakAze nahi. kAraNa ke sarvathA sattva ja nAzanuM prayojaka hovAthI te badhe samAna ja che. AthI ja sarvathA satuthI asatanI utpatti thAya che ema mAnavAthI je atiprasaMga Ave che; tenA nivAraNa mATe koie je kahyuM che ke - "sarvathA satunA abhAvanI utpattimAM paNa jo A ja (atiprasaMga) vikalpa samAna hoya; to satanA abhAve vakhate tyAM kazuM ja utpanna thatuM nathI. phakta tyAM te ghaTAdi hotA nathI." te paNa vacanamAtra ja che. kAraNa e pramANe kahenArano Azaya e che ke satanA abhAva vakhate kazuM thatuM ja nathI. tethI tyAM ekanI sAthe badhAnA abhAvano prasaMga paNa Avato nathI. mAtra tyAM ghaTAdi hotA nathI. paraMtu e AzayathI jaNAvelI vAtathI koinI utpatti (nAzanI utpatti) na thavAthI badhAnA nAzano atiprasaMga na AvavA chatAM jyAM ghaTa hoto nathI; tyAM mRttikA vagere paNa na ja hovA joie - A rIte ja A ja yogazataka - eka parizIlana * 121 za za Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atiprasaMga to che ja, tethI "sarvathA sanA abhAvanI utpattimAM paNa che ..." ityAdi kahevAno koi ja sAra nathI. A rIte TIkAmAM spaSTapaNe 'atiprasaT'... ityAdino artha jaNAvyo. gAthAthI ja atiprasaMga baMne sthAne vyavasthita che te jaNAvAya che tahAsahAvajaDabAvAgo A padathI. Azaya e che ke "sarvathA asatuM satuM thAya che; ane sarvathA sat asatuM thAya che.' A pramANe mAnIe to atiprasaMga Ave che - te vistArathI TIkAmAM jaNAvyuM. baMne sthAne atiprasaMga vyavasthita che (siddha che) - te, graMthathI (gAthAthI) ja jaNAvavA gAthAmAM 'tahAsaTTA' A pramANe pada che. kahevAnuM tAtparya e che ke sarvathA abhAva; bhAva thai zake nahi ane sarvathA bhAva; abhAva thai zake nahi - emAM hetu tarIke ati-prasaMga che. AthI samajI zakAya che ke sarvathA abhAva ke bhAva pakSamAM atiprasaMga nizcita che. e hetu siddha nathI - ema kahIne hetunI asiddhinI koi zaMkA na rahe e mATe mAthAmAM tathAsvabhAvanA abhAvane hetu tarIke jaNAvyo che. sarvathA asatuM satuM thAya che - ema jayAre mAnIe tyAre sarvathA asatno je vivakSita ghaTAdisvarUpa thavAno svabhAva che te raheto nathI. kAraNa ke vivakSita-avivalita sakala thavAnA svabhAvano prasaMga Ave che. AvuM ja sarvathA satuM asara thAya che - ema mAnavAmAM paNa vivakSita na thavAnA (nAza) svabhAvano paNa abhAva rahe che. AthI spaSTa che ke baMne sthAne tathAsvabhAvatva(svabhAva)no abhAva che. vivaNita-(isTa)thI judA svabhAvanA astitvanA svIkArano prasaMga ja ahIM atiprasaMga che. emAM kAraNa che vivakSita svabhAvano abhAva... ityAdi adhyApaka pAsethI barAbara samajI levuM joie. //72l. eyassa u bhAvAo Nivitti-aNuvittijogao hoti / uppAyAdI NevaM avigArI va'NuhavavirohA // 73 // - "nivRtti ane anuvRttinA yogathI tathAsvabhAvatvanA kAraNe utpAdAdi thAya che. AvI ja rIte puruSa-AtmA ekAMte adhikArI nathI; kAraNa ke tevA prakAranA anubhavano virodha Ave che." A pramANe dhyakSa 3..' ityAdi gAthAno zabdArtha che. Azaya e che ke - kathaMcita sadasad pakSamAM vivakSita bhAvabhavanAdisvabhAva ghaTI zake che. kAraNa ke anubhavanA anurodhathI te te pUrvaparyAyanI nivRtti ane dravyanI anuvRttino yoga vAstavika rIte hoya che. tethI vastunA utpAda, vyaya ane dhrauvya (utpatti, vinAza ane sthiti) svarUpa dharmo thAya che. prakArAMtare ekAMte satu ke ekAMte asatu pakSamAM pUrva (72 mI) gAthAthI jaNAvyA mujaba utpAdAdi saMgata thatA nathI. kAraNa ke temAM atiprasaMga Ave che. AvI ja rIte puruSa-AtmAne ekAMte avikArI ke vikArI paNa mAnavAnuM ucita nathI. kAraNa ke evo anubhava thato nathI. ekAMte AtmAno eka ja svabhAva mAnIe ane talanA photarAnA trIjA bhAga jeTalo paNa bheda na mAnIe to AtmAnI judI judI avasthAno je anubhava thAya che - te nahIM thai zake. AthI e anubhavanA anurodhathI AtmAne kathaMcit avikArI-vikArI mAnyA vinA chUTako ja nathI. Azaya e che ke jyAre paNa vastunA svarUpane sarvathA ekasvarUpe mAnI levAmAM Ave to pratIyamAna vastutattvanA anubhavano virodha Ave che. jayAre 'vivalita ghaTAdi bhAva svarUpa thavAnA svabhAvavALo abhAva che' - A pramANe mAnIe to tyAre te svabhAva hovAthI; sarvathA bhAvatano parityAga thAya che. kAraNa ke te vakhate temAM svabhAvane AzrayIne bhAvatva che; svarUpathI nathI. AvI ja rIte svanivRttisvabhAvavALo bhAva che ghaTAdi che) ema mAnIe to tyAre te svabhAva hovAthI sarvathA svanivRttino parityAga thAya che. kAraNa ke tyAre svabhAvathI svanivRtti ooo yogazataka eka parizIlana *123 4444 upara jaNAvyA mujaba vipakSa(ekAMte satuM ane ekAMte asatu)mAM atiprasaMgarUpa bAdhaka pramANa kahIne have svapakSa(kathaMcit sat ane kathaMcit asatu)nI siddhi mATe sAdhaka pramANa jaNAvAya che# # yogazataka - eka parizIlana * 122 $ Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che; svarUpathI nathI... ityAdi sUkSma buddhithI vicAravuM. A rIte dravyasvarUpe anuvRttisvabhAvavALI ane paryAyasvarUpe vyAvRttisvabhAvavALI vastu; utpatti, sthiti ane vinAza - A traNa dharmathI yukta siddha thAya che. zAstravArtAsamuccayamAM jaNAvyuM che ke- ghaTa, muguTa ane suvarNanA je arthI che temane; jyAre suvarNanA ghaTamAMthI mugaTa bane che tyAre, anukrame ghaTano nAza thavAthI zoka thAya che, mugaTanI utpatti thavAthI AnaMda thAya che ane sonuM sonA tarIke kAyama hovAthI mAdhyazya (harSa paNa nahi ane zoka paNa nahi) rahe che. tema ja jene dUdha pIvAnuM vrata che te dahIM khAto nathI. jene dahIM ja khAvAnuM vrata che te dUdha vAparato nathI, ane jene gorasane choDIne ja bIjI vastu vAparavAno niyama che te dUdha ane dahIM baMne vAparato nathI. kAraNa ke e baMne gorasa che. AthI samajAya che ke vastunuM tattva utpAda, vyaya ane dhrauvya (sthiti) A traNanA samudAya svarUpa che. pUrvaparyAyano nAza, uttaraparyAyanI utpatti ane dravyasvarUpe sthiti - A pramANe vinAza, utpatti ane sthiti - A tritayasvarUpa vastutattva che. //7ll. karavAthI cokkasa ja tattvano avabodha thAya che. sAmAnyathI koi paNa pravRtti; zrI tIrthaMkaraparamAtmAnI AjJA mujaba ja karavAthI te te pravRttinA uddezyane prApta karavA ApaNe samartha banatA hoie chIe. ahIM rAgAdiviSaya vagerenuM ciMtana karavAthI mane zuM naDe che te jANavAnuM abhipreta che. zrI vItarAgaparamAtmAnI AjJA mujaba e ciMtana karavAthI te abhipretArthanI siddhi cokkasa thAya che. rAgAdi viSane dUra karavA mATe zrI tIrthaMkaraparamAtmAnI paramatAraka AjJA paramamaMtra svarUpa che. AthI ja bIjA loko (anya dArzaniko) kahe che ke; Agama(AjJA)rahita kriyA phaLanI pratye maMtrabhinna apamArjana (sAvaraNI vagere) jevI che. Azaya e che ke koi paNa vihita pravRtti tenA te te phaLanA uddezathI karAya che. paraMtu jyAre paNa te pravRtti AgamathI rahita (AgamanuM anusaraNa nahi karanArI) hoya che; tyAre tenuM dhAraNA mujabanuM phaLa prApta thatuM nathI, tethI ema ja mAnavuM paDe ke maMtrAdinA prayogathI te te pravRttinuM phaLa aTakAvI dIdhuM che. athavA AvatA phaLane sAvaraNI vagere dvArA dUra karyuM che. anAgamikakiyA maMtra ke apamArjana nahi hovA chatAM tenI jema ja kAma kare che. laukikadarzanamAM paNa A rIte zAstrAnusAritA pratye keTalo bhAra mUkyo che te AthI samajI zakAya che. lokottara mArgamAM to paramatAraka AgamAnusAritA vinA koi paNa rIte cAlI zake ema ja nathI - e yoganA arthI janoe koi paNa rIte bhUlavuM nA joie. upara jaNAvyA mujaba AjJApUrvaka ciMtana karavAthI bhAvaguNanA Akara zrI tIrthaMkara paramAtmA pratyenA bahumAnathI AjJA jemAM sArabhUta che evI pravRttinA kAraNe parama (zreSTha) evo karmakSaya thAya che. kAraNa ke yogyasthAne bahumAna hovAthI ekasarakhI ja dekhAtI kriyAo hote chate ArAdhanA ane virAdhanAthI karmakSaya vageremAM pharaka paDe che, tevA prakAranuM bahumAna na hoya to te te kriyAomAM virAdhanAnA kAraNe karmabaMdha thAya che. bahumAna hoya to ArAdhanAnA kAraNe te te kriyAomAM karmakSaya thAya 44 44 4 yogazataka eka parizIlana *125 4 43 44444 sAiThamI gAthAmAM uttejJADaDaVITU A pramANe je "AjJA' dvAra che, tenI vyAkhyA karavAnI icchAthI jaNAvAya che ANAe ciMtaNammI tattAvagamo Niogao hoti / bhAvaguNAgarabahumANo ya kammakkhao paramo // 74 // "AjJApUrvaka rAgAdiviSayatattvanuM ciMtana karIe to cokkasa ja tattvano avagama (bodha) thAya che. bhAvaguNanA Akara (khANa) zrI tIrthaMkara paramAtmAnI pratye bahumAna thavAthI paramakoTino karmakSaya thAya che." A pramANe 74mI gAthAno sAmAnya artha che. eno Azaya spaSTa che ke zrI vItarAgaparamAtmAnI AjJA mujaba rAgAdiviSayatattvanuM ciMtana 2 3 4 jI yogazataka - eka parizIlana * 124 44 44 44 4 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. tethI upara jaNAvyA mujaba AjJAthI ciMtana karavAthI parama koTino karmakSaya thAya che. II74 // have viviktadezane AzrayIne guNa jaNAvAya che-- parikke vAghAo na hoi pAeNa yogavasiyA ya / jAyai tahApasatthA haMdi aNabbhatthajogANaM // 75 // "rAgAdiviSaya vagerenuM tattva ciMtavatI vakhate ekAMtamAM ciMtavavAthI prAyaH ciMtanamAM vyAghAta thato nathI ane tevA prakAranI prazasta yogavazitA Adi yogIne prApta thAya che." - A pramANe 75mI gAthAno sAmAnyArtha che. sAmAnya rIte koi paNa jAtanA yoganI sAdhanAmAM vighna na Ave to sAdhanA vinA vilaMbe pUrNa thatI hoya che. e vighnanA parihAra mATe ekAMta paNa eka kAraNa che. rAgAdiviSaya vagerenuM tattvaciMtana karavA svarUpa adhikRta yoga che. ekAMtanA kAraNe teno prAyaH vyAghAta (pratibaMdha) thato nathI. kAraNa ke tyAre koi vikSepanuM nimitta maLatuM nathI. A rIte ekAMtamAM tatvaciMtana karavAthI yoganA abhyAsanA sAmarthya svarUpa yoganI vazitA (svAdhInatA) prApta thAya che. vidhipUrvaka evI sAdhanAmAM pravRtti karavAthI ane khoTo Agraha na hovAthI te yogavazitA prazasta bane che. je lokoe yoganI sAdhanAno AraMbha ja karyo che - evA anabhyasta yogavAlA yogIone upara jaNAvyA mujaba prazasta yogavazitA prApta thAya che. abhyasta yogIone to yoga AtmasAt hovAthI temane yogazitA svabhAvasiddha che. II75ii sAiThamI gAthAmAM rAgAdi-viSaya vagerenA tattvanA ciMtana mATe je dvAro varNavyAM che; temAM chellA upayogadvAranuM varNana karAya che-- huM yogazataka - eka parizIlana 0 126 uvaogo puNa etthaM viNNeo jo samIvajogo tti / vihiyakiriyAgao khalu avitahabhAvo u savvattha // 76 // "vihita te te kriyAsaMbaMdhI sarvatra sthAna, UrNa, artha vageremAM zAstrAnusArI je yathArthabhAva che te samIpayoga ahIM upayoga svarUpa samajavo." A pramANe 76mI gAthAno sAmAnya artha che. Azaya e che ke rAgAdiviSayatattvanuM ciMtana upayogapUrvaka karavuM joie - e pramANe sAiThamI gAthAmAM jaNAvyuM che. tyAM upayoga tene kahevAya che ke je 'samIpayoga' che. je mokSanI najIka che te samIpayoga che. e upayogapUrvakanuM koi paNa anuSThAna mokSanuM kAraNa hovAthI upayoga siddhisamIpa che. aprazasta te te kriyA(AhArAdi)o sAmAnyathI kAryasiddhinI najIka hoya che. ahIM evA upayoganI vAta nathI. vihita te te kriyAosaMbaMdhI upayoganI ahIM vAta che. vihita anuSThAnamAM sAmAnyathI sthAna, UrNa, artha, AlaMbana ane anAlaMbana samAviSTa hoya che. te te vihita kriyAo karatI vakhate sthAnAdisaMbaMdhI khUba ja upayoga rAkhavo joie. 'yogaviMzikA eka parizIlana'mAM sthAnAdinuM varNana karyuM che. jijJAsuoe te tyAMthI jANI levuM joie. ahIM to upayoganuM varNana karavAnuM abhipreta che. zAstramAM jaNAvyA mujaba; sthAnAdimAM yathArthabhAva hovo joie. je uddezathI sthAnAdi vihita che, te uddezathI ja sthAnAdimAM pravRtti thavI joie . AthI samajI zakAze ke te te vihita kriyAsaMbaMdhI sthAnAdimAM sarvatra yathArthabhAva svarUpa je siddhinI samIpa che te upayoga che. Avo upayoga liMga (cihna) che jenuM evo zAsrabodha che. zAstrano bodha hoya to prAyaH sthAnAdimAM yatna hoya ja. paraloka pratye jene AsthA-pakSapAta hoya tema ja bhagavAna zrI vItarAgaparamAtmA pratye bahumAna hoya to te AtmA sthAnAdimAM cokkasa ja prayatnazIla banyA vinA na rahe. upayoga vinAnI dravyakriyA pApabaMdhanuM kAraNa bane che - eno jene khyAla che ane chatAM huM yogazataka - eka parizIlana 0 127 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayogazUnya banI varte to paralokano pakSapAta nathI - ema mAnavuM paDe. AvI ja rIte bhagavAna zrI vItarAgaparamAtmA pratye bahumAna hoya to teozrIe upadezelI-sthAnAdimAM upayoga rAkhavAnI vAta na mAne - e kai rIte bane ? bhagavAna pratye bahumAna teozrInA paramatAraka vacananA mAnavAthI jaNAya che... ityAdi sArI rIte vicAravuM joie. ||76nA * ** # sAiThamI gAthAmAM jaNAvelAM te te dvAronuM varNana karIne have te rIte karAyela tattvaciMtanathI je kArya thAya che - te jaNAvAya che- evaM abbhAsAo tattaM pariNamai cittathejjaM ca / jAyai bhavANugAmI sivasuhasaMsAhagaM paramaM // 77 // "pUrve jaNAvyA mujaba rAgAdinA viSaya vagerenuM ciMtana AjJA vagere pUrvaka karavAthI tenA abhyAsane laine tattva haiyAmAM pariName che; ane tethI bhavAMtaramAM saMskAra svarUpe anugAminI tema ja zivasukhanuM kAraNa bananArI evI paramacittanI sthiratAne prApta kare che." A pramANe 77mI gAthAno artha che. kahevAno Azaya e che ke AjJAnusAra ekAMtasthAnamAM sArI rIte upayogapUrvaka rAgAdi-viSaya vagerenuM ciMtana karavAthI vAraMvAranA e abhyAsane laine khUba ja spaSTapaNe rAgAdinA viSaya vagerenuM svarUpa samajAya che; ane tethI tattva vAstavika rIte pariName che. eka vakhata naDatara, naDatara tarIke jaNAya pachI ene dUra karavAnuM sAva ja saraLa che. rogAdinA svarUpano jevo khyAla Ave che, evo rAgAdinA viSaya vagerenA svarUpano khyAla Avato nathI. e baMne vaccenI bhedarekhA vastutaH tattvapariNati che. tene prApta karavA mATe, tattvaparizIlananuM sAtatya eka adbhuta sAdhana che. tattva pariNamavAthI temAM citta sthira bane che. je samajavAnuM che te samajAyA pachI ane e sivAya bIjuM kazuM ja samajavAnuM na hoya tyAre che yogazataka - eka parizIlana 128 cittanI sthiratA khUba ja apratima hoya che. AvI cittasthiratAne AnaMdasamAdhinuM bIja kahevAya che. sAmAnya rIte AtmAnA zuddha svarUpano yathArtha rIte khyAla AvavAthI je AnaMdano anubhava thAya che te AnaMdasamAdhi che ane tenuM bIja cittanI sthiratA che. kAraNa ke citta caMcaLa hoya ane sthira na hoya to koi paNa rIte AnaMdanI prApti thatI nathI. ekAgratA AnaMdanuM bIja che. cittanI sthiratA vinA ekAgratA zakya nathI. arthakAmanA viSayamAM AvI cittanI sthiratA svAnubhavasiddha che. dharma ane mokSanA viSayamAM e anubhavAtI nathI, tethI te viSayamAM pAramArthika AnaMda maLato nathI. na rAgAdinA viSaya vagerenA ciMtanathI cittanuM svairya prApta thAya che, je; bhavAMtaramAM anugAmI hoya che ane krame karI zivasukhanuM sAdhaka bane che. abhyAsathI AtmasAt baneluM tattvaciMtana saMskArarUpe bhavAMtaramAM AtmAnuM anugAmI banatuM hovAthI tyAM paNa cittathairya sulabha bane che, je; krame karI zivasukhane prApta karAvanAruM bane che. tethI te cittathairya zreSTha koTinuM che. mokSamArga upara vijaya prApta karavA mATe killAnI prApti jevuM te che. Azaya e che ke - koi mArga cora, luMTArA, hiMsaka pazuo vagerethI durgama banyo hoya tyAre evA mArgamAMthI cora vagerene sarvathA dUra karI tenI upara vijaya meLavavA mATe eTale ke svAdhInapaNe te mArge vinA vighne gamana karavA mATe durga-killo maLavAthI khUba ja AnaMda thAya che. kAraNa ke killAmAM rahIne cora vagere upara prahAra karI temane nAmazeSa karI zakAya che ane teo ApaNI upara prahAra karI zakatA nathI. AvI ja rIte mokSamArge prayANa karanArAne paNa rAga, dveSa ane moha vagerene nAmazeSa karyA vinA nirvighne prayANa zakya banatuM nathI. rAgAdine dUra karavA mATe cittanI sthiratA svarUpa killo khUba ja upayogI bane che. rAgAdi mare ane rAgAdi mAre nahIM - AvI e surakSita sthiti che. sAdhana samartha che paraMtu rAgAdine mAravAnuM mana ja thatuM nathI. tethI yogazataka - eka parizIlana 0 129 9909 ne Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivamArganA vijayano vicAra ja udbhavato nathI. jene e vicAra udbhavyo che tenA mATe cittathairya kharekhara ja AnaMda samAdhinuM bIja che ane tattvaciMtanathI sAdhya che. jJA upara jaNAvyA mujaba rAgAdinA viSaya vagerenuM ciMtana karavAthI jema yoganI prApti thAya che, tema bIjI paNa vAtanI paribhAvanAthI yoganI prApti thAya che, tethI te vidhvaMtarane jaNAvAya che-- ahavA AheNaM ciya bhaNiyavihANAo ceva bhAvejjA / sattAiesa metAie guNe paramasaMviggo // 78 // "athavA sAmAnyathI pUrve jaNAvyA mujaba ja paramasaMvigna banI sAmAnya jIvAdine vize maitrI vagere guNone bhAvavA." A pramANe 78mI gAthAno zabdArtha che. eno Azaya e che ke, pUrve ekasaThamI gAthAmAM jaNAvyA mujaba padmAsanAdi sthAnamAM rahIne ane guru-devatAne praNAmAdi karIne mana-vacana-kAyAnI ekAgratA (praNidhAna) pUrvaka maitryAdi guNonuM paribhAvana karavuM joie. sAmAnyathI sattva eTale jIvasAmAnyane vize maitrIbhAvanAnuM; guNAdhika (adhikaguNavALA) AtmAone vize pramodabhAvanAnuM; kleza pAmatA jIvone vize kAruNyabhAvanAnuM ane vinayathI rahita jIvone vize mAdhyasthyabhAvanAnuM ciMtana karavuM joie. e ciMtana paNa paramasaMvegavALA banIne karavuM joie. mokSanA abhilASane 'saMvega' kahevAya che. graMthakAra paramarSie paramavijJa padano artha 'labdhi, pUjA ane khyAti vagerenA AzayathI rahita' A pramANe karyo che. yoganA arthIe zarUAtathI ja e traNa AzayathI dUra rahevuM joie. aNimAdi labdhio, satkArAdi pUjA ane kIrti vagere khyAti... ityAdino Azaya rAkhyA vinA maitrI vagere guNonuM paribhAvana karavuM joie. khUba ja spaSTa yogazataka - eka parizIlana 0 130 che rIte, graMthakArazrIe A loka ke paraloka saMbaMdhI AzayathI rahita banI mokSanA Azayane keLavI levAnuM jaNAvyuM che. 78 * * * pUrva gAthAmAM jaNAvelI vAta vizeSa svarUpe jaNAvAya che- sattesu tAva meti tahA pamoyaM guNAhiesuM ti / karuNA- majjhatthatte kilissamANA'viNesu // 79 // 'sauthI pahelAM badhA jIvomAM maitrI; potAnI apekSAe adhikaguNavALA jIvomAM pramoda; klezane anubhavatA jIvone vize karuNA ane avineya jIvone vize mAdhyasthya bhAvanA bhAvavI...' A pramANe 79mI gAthAno artha che. Azaya spaSTa che ke sarva jIvone vize koi paNa jAtanA bhedabhAva vinA maitrIbhAvanA bhAvavI joie. sAmI vyakti ApaNI upara upakAra kare evI apekSA vinA sau jIvone sukhanI prApti thAo AvI bhAvanAne 'maitrI' bhAvanA kahevAya che. potAnI apekSAe adhikaguNasaMpanna AtmAonI pratye bahumAnabhAvasvarUpa 'pramoda' bhAvanA che. kRpAsvarUpa karuNA bhAvanA che ane upekSAsvarUpa mAdhyasthya bhAvanA che, je anukrame klizyamAna-duHkhI jano pratye ane avineya jano pratye bhAvavAnI che. du:khI jano prasiddha che. mokSamArga tarapha je jIvone lai javAtA nathI te badhA avineya jano che. potAnA ja hitanA zatru jevA e jIvonI pratye dveSa nahi Avavo joie, temanI upekSA karavI. / / 79) * ' * maitrI vagere bhAvanAono viSayakrama bIjI rIte paNa thai zake ke nahi - A zaMkAnA nirAkaraNa mATe jaNAvAya che-- na yogazataka - eka parizIlana 7131 ju Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAno jema spaSTa khyAla Ave che, tema kSayopazamavizeSathI guNAdhikatAno khyAla Ave che. [8lii. yoganI prAptimAM ja sAmAnya vidhi jaNAvAya che sAhAraNo puNa vihI sukkAhAro imassa viNNeo / aNNatthao ya eso u savvasaMpakkarI bhikkhA // 81 // eso cevettha kamo uciyapavittIe vaNNio sAhU / iharA'samaMjasattaM tahAtahA'ThANaviNioyA // 8 // "ucita pravRtti hovAthI; 'sakala jIvonI pratye maitrI'... ityAdi je krama pUrva gAthAmAM jaNAvyo che te krama ja barAbara che - ema zrItIrthaMkaragaNadharabhagavaMtoe varNavyuM che. anyathA te te viSayamAM maitrI vagereno viniyoga na karavAnA kAraNe nyAyathI viruddha bane che." A pramANe 80mI gAthAno artha che. kahevAno Azaya spaSTa che ke; pUrva gAthAmAM jaNAvelo krama maityAdi bhAvanAmAM je pravRttinA viSayamAM che te barAbara che ema zrI tIrthaMkara paramAtmAdie varNavyuM che. kAraNa ke e kramanA svIkArathI ucita pravRtti thAya che. sAmAnyathI badhA jIvomAM maitrIbhAvanA ja barAbara che. guNathI adhikamAM ja pramodabhAvanA ucita che. klizyamAna (du:khI) janomAM ja karuNAbhAvanA yogya che ane avineya lokomAM ja upekSA - mAdhyazmabhAvanA sArI che. AthI mAnavuM joie ke; anyathA ukta kramathI bIjI rIte mAnavAthI asamaMjasapaNuM - saMnyAyaviruddha thAya che. kAraNa ke sattvAdimAM pramodAdibhAvanA bhAvavAthI te te rIte asthAne bhAvanAno viniyoga thAya che ane te asthAna-viniyoga mithyAbhAvanA svarUpa hovAthI apAyanuM kAraNa bane che. e apAyanA parihAra mATe sattva (sAmAnyathI jIva) mAtramAM maitrI... vagere krama ja barAbara che. yadyapi sAmAnyathI jIvamAtranI pratye maitrI; du:khI jano pratye karuNA ane avineyanI pratye mAdhyacya bhAvanA bhAvavAnuM kema zakya che tema guNAdhika janonI pratye pramoda bhAvanAnuM paribhAvana zakya banatuM nathI. kAraNa ke du:khI ane avinaya janonI jema guNAdhika janonuM jJAna karI zakAtuM nathI, paraMtu guNAdhikatAnuM jJAna jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamavizeSathI karI zakAya che. ratna vageremAM tenA abhyAsIone tenI $$$ $ $ yogazataka - eka parizIlana -132 44 446 47 44 "yogamArgamAM sAmAnyathI badhI avasthAmAM A vidhi che ke yogIno AhAra zukla hoya che. A 'zuklAhAra' nAma, enA arthane anusaratuM hovAthI; ahIM zuklAhAra 'sarva sampatkarI bhikSA' svarUpa che." A pramANe 81mI gAthAno artha che. Azaya spaSTa che ke yogI janane sarva avasthAmAM zukla ja AhAra hoya che. zuddha anuSThAnathI sAdhya; zuddha anuSThAnanuM kAraNa ane svarUpathI zuddha - evo je AhAra che tene zuklAhAra kahevAya che. sarvaviratidharmane anurUpa beMtALIsa doSathI rahita AhAranI gaveSaNA (zodha) karIne AhAra prApta karyo hoya to te AhAra zuddha anuSThAnathI sAdhya che. sAmAnyathI te te bhUmikAne ucita rIte AhArane grahaNa karavA mATe je je upAya che; te te upAyanA Asevana dvArA AhAra prApta karIe to te AhAra; zuddha anuSThAnathI sAdhya kahevAya che. gRhasthane AzrayIne AhAranI prApti mATe ane tene rAMdhavA vagere mATe je upAyo vihita hoya; te upAyothI AhArane prApta karavAthI zuddhAnuSThAnasAdhya AhAranI prApti thAya che. nyAyopAtta (nyAyathI prApta) vira(dhana)thI ane yatanA(jayaNA)pUrvaka banAvelo AhAra; gRhasthane AzrayIne zuddha anuSThAnathI sAdhya che. yogI jananI bhUmikA mujaba zuddhAnuSThAnasAdhya AhAramAM bhinnatA che. sarva jIvone sAdhAraNa evo zuddhAnuSThAnasAdhya AhAra na hoya... ityAdi yAda rAkhavuM. zaru Na ja yogazataka - eka parizIlana 133 ( 4 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSArthano ghAta kare che tethI tene paruSanI fmakSa kahevAya che. jeo nokarIdhaMdho vagere karavA samartha nathI tevA aMdha, paMgu... vagerenI je bhikSA che tene vRtti fmakSA kahevAya che... ityAdi ahIM ghaNuM kahevAnuM che, paraMtu te kahevAtuM nathI. kAraNa ke mAtra gAthAno artha samajAya eTalA pUrato ja ahIM prayatna karavAnuM abhiSTa che. ||81|| zuklAhArasaMbaMdhI ja vizeSa jaNAvAya che- je AhAra zuddha anuSThAnanuM kAraNa bane arthAt zuddha anuSThAna mATe je AhAra hoya tene 'zuddhAnuSThAna-hetu' svarUpa AhAra kahevAya che. zAstrIyarIte sudhA sahana thatI na hoya, isamitinA pAlanamAM takalIpha hoya, svAdhyAya karI zakAto na hoya ane vaiyAvacca karavAnI hoya vagere kAraNe AhAra levAno che. A kAraNe je AhAra levAya che te zuddhAnuSThAnanuM kAraNa hovAthI 'zuddhAnuSThAnahetu' svarUpa AhAra che. zarIranI sthiti mATe je AhAra levAya che, te zuddhAnuSThAnahetubhUta AhAra che. dharmanI sAdhanAmAM upayogI evA zarIranI dhAraNA (sthiti) mATe jo AhAra levAya to e AhAra zuddha anuSThAnano hetu banI rahe. evo AhAra svarUpathI paNa zuddha hovo joie; kAlAtIta na hoya, vAtAdino kSobhaka na hoya ane yoganI sAdhanA mATe anukULa hoya - e jovuM joie. anyathA e AhAra svarUpathI zuddha nahIM bane. Azaya ane dravya - e be vacceno bheda samajAze to zuddhAnuSThAnahetu ane svarUpazuddha - A be vacceno pharaka spaSTapaNe samajAze. A rIte zuddhAnuSThAnasAdhya, zuddhAnuSThAnahetu ane svarUpazuddha je AhAra che, te ja zuklAhAra che. enAthI anya AhAra yoganAM aMga nathI. je apathya khAya che tene zarIra ke mananA ArogyanI siddhi thatI nathI. zuklAhArathI anya AhAra yogI mATe apathya che. tenA AsevanathI yogIne bhAva-ArogyanI siddhi kai rIte thAya ? 'zuklAhAra' anvarthasaMjJA (arthane anusaratuM nAma) hovAthI zuklAhAra sarvasampatkarI bhikSArUpa che. dAtA ane grahItA ubhayanA hitanuM kAraNa hovAthI e bhikSA badhAnI saMpattine karavAnA svabhAvavALI che. zuklAhAra ja ahIM yogIjana mATe upAdeya che. te sarvasaMpankarI bhikSAsvarUpa che. pauruSaSmI ane vRttibhikSA svarUpa zuklAhAra nathI - e jaNAvavA mATe mAthAmAM 'naLasaMparan fmavazva' A pramANe nirdeza che. jeoe pravrajyAno svIkAra karyo che; paraMtu pravrajyAno virodha Ave tevuM vartana kare che, temanI bhikSA; mAtra zarIrane puSTa banAve che ane mokSa ke dharma ( yogazataka - eka parizIlana 134 vaNalevovammeNaM uciyattaM taggayaM nioeNaM / etthaM avekkhiyavvaM iharA'yogo tti dosaphalo // 82 / / vraNalepanI upamAthI zuklAhArasaMbaMdhI ucitapaNuM avazyapaNe ahIM vicAravuM; anyathA ayoga hovAthI doSanI prApti che." A pramANe 82mI gAthAno artha che. Azaya e che ke yogIjanane je AhAra levAno che te sakalalokaprasiddha vraNa (ghA)nA lepanI jema avazyapaNe je ucita che te ja grahaNa karavAno che. anyathA A rIte ucitanI apekSA rAkhavAmAM na Ave to ucitano yoga na thavAthI ane anucitano yoga thavAthI doSasvarUpa phaLanI prApti thaze. kahevAnuM tAtparya e che ke zarIra upara thayelA vraNa judI judI jAtanA hovAthI keTalAka vraNa upara lImaDAno rasa ke talanA telano lepa karavAthI te maTI jatA hoya che. keTalAka vraNa upara cikkalano lepa karavAthI ane keTalAka vaNa upara gAya vagerenA ghIno lepa karavAthI te maTI jatA hoya che. AvI ja rIte keTalAka yati(sAdhu)janonuM zarIra kodrI vagerenA bhAtathI TevAyeluM hoya che. keTalAka yati janonuM zarIra zAlInA odanAdi(bhAta vagere)thI TevAyeluM hoya che, ane keTalAka yati janonuM te zarIra snigdha (ghIthI pUrNa) padArthothI TevAyeluM hoya che. tethI te te zarIrane te te jAtano zuklAhAra Apavo joie. anyathA ahIM paNa viparIta rIte AhAra zaru Na ja yogazataka - eka parizIlana 135 ( 4 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAthI traNanA viparIta lepanI jema ja doSanI prApti thaze... ityAdi gaMbhIratApUrvaka vicAravuM joie. ll82 yogIjanone ucita evA zuklAhAranI prApti kai rIte thaze, kAraNa ke gRhasthanA gharamAM je hoya te levuM paDe, tethI dareka vakhate ucita ja maLe ema kai rIte zakya bane - AvI zaMkAnuM samAdhAna karatAM jaNAvAya che jogANabhAvao cciya pAyaM Naya sohaNassa vi alaabho| laddhINa vi saMpattI imassa jaM vaNNiyA samae // 83 // gAthAno artha sugama che. Azaya paNa spaSTa che ke yoganA sAmarthyathI ja AhArAdinI prAptimAM pratibaMdhaka evA karmanI nivRtti thavAthI; ghIthI pUrNa vagere sArA AhArano lAbha na thAya evuM nathI; paraMtu lAbha thAya ja. kAraNa ke A yoganA sAmarthyathI to paropakAra che phaLa jenuM evI ratnAdi labdhio paNa A yogIjanone prApta thAya che - ema AgamamAM varNavyuM che, to ucita evA zuklAhAranI prAptimAM zaMkA rAkhavAnuM kAraNa ja kyAM che ? ||8all Azaya e che ke; pAtaMjalayogadarzanamAM "cunamanane samAja punaraniSTaprasakU" (3-51) A pramANe sUtra che. teno artha e che ke, devatAo yogIone temanI sAdhanAnA prabhAve pAse jaine jyAre bhogAdinuM nimaMtraNa kare tyAre te nimaMtraNano yogIjano svIkAra kare nahIM ane meM teno svIkAra karyo nathI - Avo garva paNa na kare. kAraNa ke tema karavAthI pharIthI yogamArgathI bhraSTa thavA svarUpa aniSTano prasaMga Avaze. A sUtranA prAmANyathI samajAya che ke devatAo yogIone ratnAdi grahaNa karavA mATe je upanimaMtraNa kare che te yogIjanone prApta thayelI ratnAdi labdhio che. indrAdi devatAo yogIo pAse jaine temane vimAna, apsarAo vagere batAvI tenA pralobhana mATe satkArapUrvaka prArthanA kare che - "he yoginuM ! Apa ahIM birAjo ; ane ahIM ja ramaNa karo, juo, A kevA ramaNIya bhogo che ? A kevI ramaNIya kanyA che ? A kevuM suMdara rasAyana che ? ke je jarA-mRtyune dUra kare che. A AkAzamAM cAlavAvALuM vimAna che. ApanA bhogane mATe A kalpavRkSa taiyAra che. ApanA sthAna mATe A pavitra maMdAkinI nadI che. A siddha maharSio ApanA satkArane mATe upasthita che. A uttama ane anukULa evI apsarAo ApanI sevAmAM upasthita che. yoganA baLe ApanAM kAna ane netro divya che ane zarIra vajasamAna che. A rIte yoganA prabhAve Ape A badhI bhogasAmagrI prApta karI che, tethI devatAone je priya che; te akSaya, ajara ane amara evA sthAnane pAmI Apa AnaMda bhogavo." - A pramANe yogIjanone ratnAdi labdhio prApta thAya che. AvI ja rIte "ajaHT fT.." ityAdi vacana mujaba yogIjanone aNimA, mahimA, ladhimA, prApti, prAkAmya, izitA, vazitA ane yatu yatra) kAmAvasAyitA - A aSTa mahAsiddhio prApta thAya che. je siddhinA sAmarthyathI mahAna parimANavALA yogI aNuparimANavALA bane che tene 'aNimA' kahevAya che. je siddhinA prabhAve 4444jI yogazataka - eka parizIlana 137 labdhionuM svarUpa jaNAvAya cherynnaaii laddhIo aNimAdIyAo taha ya cittAo / AmosahAiyAo tahAtahAyogavuDDIe // 44 // pAtaMjalayogadarzana-prasiddha 'ratnAdi' labdhio; pAtaMjalabhASyaprasiddha judI judI 'aNimAdi' labdhio tema ja jainadarzanaprasiddha 'AmA~Sadhi' vagere labdhio; uttarottara yoganI vRddhinA kAraNe yogIjanone prApta thatI hoya che. A pramANe 84mI gAthAno artha che. yogazataka - eka parizIlana 136 4 4 $ Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNu (laghu) parimANavALA paNa yogI hAthI, parvata vagere jevA moTA thai zake che tene "mahimA' kahevAya che. ladhimAsiddhinA kAraNe yogIonuM zarIra tRNa (ghAsa) jevuM AkAzamAM pharI zake che. prApti nAmanI siddhinA sAmarthyathI yogI ahIM rahIne AMgaLInA agrabhAgathI caMdramAne paNa sparza karI zake che. prAkAmya (icchAno avighAta) siddhinA kAraNe yogIjanonI icchA koi paNa rIte haNAtI nathI. tethI teo dhAre to bhUminI jema pANImAM paNa cAlI zake che. bhUta vagerenI (pAMca mahAbhUto vagerenI) utpatti, sthiti ane vinAza karavAnuM sAmarthya izitAsiddhinA kAraNe maLe che. bhUta vagerene svAdhIna banAvavAnuM vazitAsiddhinA kAraNe zakya bane che. ane yatuM (yatra) kAmAvasAyitA nAmanI siddhinA kAraNe potAnI icchA mujaba bIjAne (bhUta vagerene) pravartAvI zake che, jethI yogI dhAre to amRtanA badale viSa khavarAvIne mANasane jIvato karI de. zrIjainadarzanaprasiddha AmaSadhi, vimuDauSadhi ane lemauSadhi... vagere aneka labdhio yogIjanone yoganI sAdhanAnA prabhAve prApta thatI hoya che. potAnA hastAdinA sparzamAtrathI yogIjanone bIjAnA rogane dUra karavAnuM sAmarthya jenAthI prApta thAya che, te AmarSoSadhi labdhi che. je yogIjanonA mala-mUtrAdimAM rogane dUra karavAnuM sAmarthya jenAthI prApta thAya che, te vimuDauSadhi labdhi che ane zleSmamAM rogane dUra karavAnuM sAmarthya jenAthI prApta thAya che te, yogIjanonI zlekhauSadhi labdhi che. AvA prakAranI aneka labdhio uttarottara parizuddha yoganI vRddhinA kAraNe prApta thatI hoya che. AthI spaSTa che ke yogIjanone laghu (pramANathI ane prakArathI) bhUta zobhana AhAra hoya che. l84ll etIe esa jutto sammaM asuhassa khavaga mo Neo / iyarassa baMdhago taha suheNamiya mokkhagAmi tti // 45 // A yoganI vRddhinA kAraNe ja sArI rIte azubha karmano kSaya karanAra tarIke yogI saMgata thAya che. tema ja zubha karmono baMdhaka thAya che; ane krame karI sukhe sukhe mokSagAmI bane che." A pramANe 85mI gAthAno artha che. gAthAno Azaya spaSTa che ke, yoganI vRddhithI ke maityAdi bhAvanAothI azubha karmanI kSapaNA (kSaya) khUba ja sArI rIte karI zakAya che. e kSapaNA pharIthI baMdha na thAya e rIte karAya che. tethI yogI sArI rIte azubha karmano kSaya karanAra tarIke saMgata manAya che. ahIM gAthAmAM ko' A avyaya avadhAraNa-arthane jaNAvanAra hovAthI ane eno saMbaMdha patta A padanI sAthe hovAthI 'A yoganI vRddhithI ja' - Avo artha karyo che. azubha karmano kSaya upara jaNAvyA mujaba pharIthI baMdha na thAya : e rIte ja thavo joie. anyathA azubha karmano kSaya thayA pachI pharIthI teno baMdha thavAthI hAyanA badale karmanI adhikatA thAya che. tethI kSaya; kSaya na thavA svarUpa ja thAya che. yoganI vRddhithI ja yogIjano zubha karmanA baMdhaka thAya che. tethI te te zubha karmanA udayathI bhavAMtaramAM viziSTadeza, viziSTakuLa ane viziSTa jAti vagerenI prApti thAya che. A rIte te te yogasAdhaka sAmagrIne prakRSTa rIte prApta karavAthI uttarottara zubha zubhatara pravRttithI uttamottama phaLane prApta karavA vaDe sukhe sukhe yogIjano mokSane prApta karI bhavano aMta karanArA bane che. daMpatI pUrva gAthAmAM jaNAvyA mujaba yoganI vRddhinA kAraNe yogIne ratnAdi labdhio prApta thAya che. e labdhisaMpanna yogIne yoganI vRddhinA kAraNe je maLe che te phaLane jaNAvAya che ##SNu yogazataka - eka parizIlana 138 44 4 % have pUrve jaNAvyA mujaba adhikRta yoganI paribhAvanAthI je sAdhya (azubha karmanI kSapaNA vagere) che; te vastune anyadarzanakAronI paribhASAthI anvaya (sattA-bhAva) ane vyatireka(asattA-abhAva)ne AzrayIne jaNAvAya che. yogazataka - eka parizIlana : 139 kare Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyakiriyAe dosA khaviyA maMDukka cuNNatullati / te ceva bhAvaNAe neyA tacchArasarisa tti // 86 // evaM puNNaM pi duhA mimmaya-kaNayakalasovamaM bhaNiyaM / ahi vi iha magge nAmavivajjAsabheeNaM // 87 // taha kAyapAiNo Na puNa cittamahikicca bohisatta tti / hoMti tahabhAvaNAo AsayayogeNa suddhAo // 88 // emAi jahoiyabhAvaNAvisesAu jujjae savvaM / mukkA hinivesaM khalu nirUviyavvaM sabuddhIe // 89 // upara jaNAvelI cAre ya gAthAo eka prakaraNanA saMdarbhamAM pratibaddha che. eno artha nIce jaNAvyA mujaba che. "bhAvathI rahita evI mAtra kAyAthI karAtI kriyA vaDe kSINa thayelA doSo deDakAnA cUrNa jevA che. jyAre bhAvanAthI kSINa thayelA te doSo deDakAnI bhasma-rAkha jevA jANavA." 86 "A vAtane ja nAmAMtarathI ahIM yogamArgamAM bauddhoe paNa jaNAvI che ke mAtra kriyA(bhAvarahita kriyA)thI je puNya thAya che; te mATInA kaLaza jevuM che ane bhAvanAthI je puNya thAya che te suvarNanA kaLaza jevuM che." II87nA "tethI ja AzayabuddhinA yoge te te yoganI paribhAvanAnA kAraNe bodhi(samyagbodha)pradhAna jIvo kAyAne AzrayIne ja saMsAramAM paDelA hoya che; cittane AzrayIne nahi." 088 // "pUrve jaNAvyA mujabanI paribhAvita bhAvanAone laine thayelI yogavRddhinA kA2Ne upara jaNAvyA mujabanI azubhakarmonI sarvathA kSapaNAdi badhuM yogya thAya che. kAraNa ke ethI rAgAdi doSono vilaya thAya che. abhiniveza (rAgavizeSa) tattvapratipattinI pratye zatrubhUta che tethI teno tyAga karIne ja potAnI buddhithI barAbara eno vicAra karavo joie." / / 8 / / A cAra gAthAnA paramArthane spaSTa karatAM TIkAmAM jaNAvyuM che ke - AgamathI bAdhita (viruddha) evI Agama pratyenA asadbhAvathI thayelI je bhAvazUnya kriyA che, e kAyakriyAthI kSaya pAmatA je rAgadveSa ke moha ke yogazataka - eka parizIlana 7140 vagere doSo che te maNUka(deDako)cUrNa jevA che. mADUka cUrNamAM cUrNaavasthAmAM deDakAnI kriyAno kSaya hovA chatAM te na hovA (akSaya) tulya ja che. kAraNa ke varasAda vagere nimitto maLatAM te maNUkanA cUrNamAMthI aneka maNUko utpanna thaine mANUka kriyAmAM adhikatA sarjAze. AvI ja rIte AgamabAdhita mAtra kAyakriyAnA kAraNe thayelo ane tathAvidha anuSThAnathI jaNAto je rAgAdi doSono kSaya che te vastutaH kSaya ja nathI. kAraNa ke janmAMtare te te janma vagere nimittothI rAgAdi doSonI vRddhi ja thAya che. AthI ja kahyuM che ke "kriyAmAtrathI janma (thanAro) karmakSaya maNUkacUrNa jevo che ane bhAvanAthI janya karmakSaya maDUkabhasma jevo che. maDUkacUrNAdi daSTAMtathI apathyadravyanA yogathI vedanAkSayAdinuM dRSTAMta paNa samajI levuM. Azaya e che ke koi vAra apathyadravyanA upayogathI kSaNavAra vedanAno kSaya thAya che, paraMtu te apathyabhUta dravyanA upayogathI kAlAMtare vedanAnI abhivRddhi thatI hoya che. AvA prakAranA vedanAkSaya jevo kriyAmAtrathI janya karmakSaya che. ane bhAvanAthI janya karmakSaya; pathyadravyanA prayogathI thanArA vedanAkSaya jevo che. bhAvanAnuM svarUpa jaNAvatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke, vacanagarbhita cittavRttine bhAvanA kahevAya che. zrI vItarAgaparamAtmAnA paramatAraka vacanane anurUpa je cittano pariNAma che te pariNAma ahIM bhAvanA che. bhAvanAthI kSINa banAvelA doSo mahUkabhasma jevA che. ahIM rAgAdi doSonI bhasma banAvavA mATe bhAvanA agni jevI che ane te zrI tIrthaMka252mAtmAnA vacananA nimitte thAya che... A pramANenuM A vivaraNa 'tIk Na nutto...' A gAthA(85mI gAthA)mAM jaNAvelI vAtane anusare che. TI satyAzImI gAthAnuM vivaraNa karatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke; puNya paNa karmakSayanI jema be prakAranuM che. eka, mATInA kaLaza jevuM ane bIjuM suvarNanA kaLaza jevuM. mATInA kaLaza jevuM je puNya che; te kriyAmAtrathI janya ane niSphaLa che. mAtra tenA (mATInA ghaDAnuM mAtra pANI bharavA svarUpa phaLanI jema) phaLane ja ApanAruM che. bIjuM je puNya che te viziSTa yogazataka - eka rizIlana 7141 na Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAthI janya che. te te prakAre phaLone ApavA vaDe krame karIne zreSTha phaLane ApavAnA svabhAvavALuM hoya che. A ja vAta bauddhoe paNa karI che. "he bhikSuo ! puNya be prakAranuM che. eka mithyArdaSTithI janya ane bIjuM samyagdaSTithI janya. emAM paheluM je mithyAdRSTithI janya puNya che te aparizuddha che; ane phaLane prApta karAvavAmAM mATInA ghaDA jevuM che. bIjuM je puNya che te parizuddha che ane phalapradAnamAM suvarNanA ghaDA jevuM che. Azaya e che ke mATIno ghaDo ane suvarNano ghaDo; baMne ghaDA Ama to pANI bharavA mATe upayogI che. paMratu mATIno ghaDo phUTI jAya eTale taddana nakAmo thai jAya che. jyAre sonAno ghaDo bhAMgI jAya to tenA sonAthI AjIvikAdi karI zakAya che. A rIte bauddhoe paNa kriyAmAtrajanya ane bhAvanAjanya karmakSayAdinI bhinnatA nAmAMtarathI varNavI che. A gAthAnuM A vivaraNa paNa "carasma baMdho..." A 85mI gAthAnA uttarArdhanuM anusaraNa kare che. II87 aThacAzImI gAthAnA vivaraNamAM pharamAvyuM che ke, bodhi (samyag bodha) che mukhya jemane evA bodhisattva-bodhipradhAna jIvo zarIrane AzrayIne ja paDelA (saMsAramAM) jaNAya che paraMtu cittane AzrayIne paDelA nathI hotA. kAraNa ke cittanI gAMbhIryatA svarUpa AzayavizeSanA yoge zuddha bhAvanA; temane prApta thayelI hoya che. tethI ja RSimaharSinuM paNa e mujaba vacana che ke "bodhisattvo kAyapAtI hoya che, cittapAtI hotA nathI. Azrava vinAnA karmanuM A phaLa che." je kriyA karavAthI karmabaMdha thato nathI; te kriyAne nirAzrava karma kahevAya che. citta vinA mAtra kAyAthI karAtI kriyAthI tevA prakArano karmabaMdha thato nathI; te nirAzrava karma che. II885 nevyAzImI gAthAnA paramArthane samajAvatAM TIkAmAM pharamAvyuM che ke; pUrve jaNAvyA mujabanI bhAvanAvizeSanA kAraNe je azubhakarmano kSaya ane zubhakarmano baMdha thAya che... ityAdi sarva saMgata thAya che. ahIM gAthAmAM mApha - A pramANe je nirdeza che, tyAM Avi padathI pravRttAdi yogIone je vijayasamAdhi, AnaMdasamAdhi, sankriyAsamAdhi ane kriyAsamAdhi prApta che yogazataka - eka parizIlana 142 4 thAya che te samAdhiono tema ja vitarka-cArukSubhita paheluM; prItyutlAvita mAnasa svarUpa bIjuM; sukhasaMgata trIjuM ane prazamaikAMtasukhavALuM cothuM - A cAra, yogIjanone prApta thatAM cittono saMgraha karyo che. anyadarzanaprasiddha te te samAdhi ane cittanuM svarUpa te te nAmathI ja samajAya che. vijaya, AnaMda, sankriyA ane kriyA sAmAnyanA viSayamAM je lInatA (bAhyamukhatAno tyAga karI tanmAtramAM aMtarmukha banavuM) che te samAdhi che. vitarkanA kAraNe je kSubhita mana che te prathama citta che. vitarka vakhate mana zAMta nathI hotuM. saMkalpavikalpanA kAraNe mananI kSubdhatA hoya che. te te vastunI prItinA kAraNe prasannatAvizeSathI bhIMjAyeluM je mana che te dvitIya citta che. yogajanya Atmika sukhamAM saMgata je mana che te trIjuM citta che ane viSayakaSAyanA abhAvathI je, prazamasukhathI yukta mana che te cothuM citta che. samAdhi ane cittanuM svarUpa khUba ja sthUlathI ahIM jaNAvyuM che. tenA sUkSma svarUpane adhyApako pAsethI jANI levuM joie. bhAvanAvizeSane laine yoganI uttarottara vRddhithI upara jaNAvelI badhI ja vAta saMgata thAya che. kAraNa ke vAstavika (pariNAma) rIte yoganI vRddhi thayelI hoya che. emAM paNa kAraNa adhikRta bhAvanAnuM svarUpa che. e bhAvanAnuM svarUpa ja evuM che ke tAttvika rIte yoganI vRddhi thayA vinA rahetI nathI. A badhI vastuno svabuddhithI vicAra karavo joie. gAthAmAM 'mullAhinivemaM' A kriyAvizeSaNa che; ane tu padano artha 'avadhAraNa' che. tethI abhinivezano tyAga karIne ja upara jaNAvelI vastuno vicAra karavo joie - A pramANe teno artha che. vicAraNAmAM abhiniveza hoya to tattvanI pratipatti nahi thAya. kAraNa ke tattvanI pratipattinI pratye abhiniveza zatrubhUta che. abhinivezanA kAraNe yukti paNa asat-vitatha (ayukti) jaNAtI hoya che. AthI ja anyatra kahyuM che ke; "aho ! Azcarya che ke je AgrahI che te yuktine tyAM lai javAne icche che ke jyAM tenI buddhi peThI che. jyAre je pakSapAtarahita-anAgrahI che; tenI buddhi jyAM yukti che tyAM nivezane pAme che. A sAcuM che ane A sAcuM yogazataka - eka rizIlana 7143 na Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI - AvA prakAranA vivekathI rahita je vacana-vizeSa che te lokapaMktinA kAraNe hoya che. sacanamAM ja jenI buddhi che te vidvAna che; bAliza - mUrkha nathI." - A prasaMgathI nirUpaNa karyuM, vistAra vaDe saryuM. 89 * * A pramANe prAsaMgika jaNAvIne tIk sa nutto (tavaiSa yu: )...' ityAdi (85mI) gAthAsaMbaMdha prakRta yojanA (cAlu viSayanI sAthe anusaMdhAna) mATenI gAthAne jaNAvAya che-- eeNa pagAreNaM jAyar3a sAmAiyassa suddhitti / tatto sukkajjhANaM kameNa taha kevalaM ceva // 90 // "pUrve jaNAvelI rIte sAmAyikanI zuddhi thAya che. tethI zukladhyAna ane krame karI kevaLajJAna thAya che." A pramANe nevuMmI gAthAno artha che. Azaya spaSTa che ke A pUrve varNana karyA mujaba yoganI vRddhi thavAthI sAmAyikanI zuddhi prApta thAya che. graMthakAra paramarSie ahIM 'sAmAyika'nuM svarUpa jaNAvatAM pharamAvyuM che ke mokSanuM kAraNa evo pariNAma - e sAmAyika che. khUba ja mArmika rIte jaNAvelI A vAta koi paNa rIte bhUlavI nA joie. graMthakAra paramarSie ochA zabdomAM sAmAyikanuM vAstavika svarUpa darzAvyuM che. be ghaDInA sAmAyikathI AraMbhIne sarvaviratisAmAyika sudhInI ArAdhanAnI te te kSaNe mokSanA kAraNabhUta pariNAma na hoya to te sAmAyika vAstavika nahIM bane. yoganI sAdhanAno AraMbha karanArA athavA to yoganA arthI AtmAoe A sAmAyikanI prApti mATe niraMtara prayatnazIla banavAnI jarUra che. gRhasthajIvananI to vAta ja karavAnI rahetI nathI. paraMtu sarvaviratisAmAyikanI ArAdhanAnI kSaNomAM A sAmAyikanuM svarUpa lagabhaga yAda AvatuM nathI - ema kahevAmAM kazuM khoTuM nathI. mokSanI ekamAtra sAdhanAmAM ja mokSa yAda na Ave - ethI vadhAre vicitratA bIjI kai hoi zake ? che yogazataka - eka parizIlana 0 144 yoganI vRddhithI sAmAyikanI je zuddhi thAya che te sAmAyikavizeSanI (mokSanA kAraNabhUta utkaTa pariNAmanI) abhivyakti svarUpa che. cAritramohanIya vagere karmanA vigamathI AtmAnA zuddha pariNAmanI abhivyakti thAya che. sAmAyikanI zuddhithI zukladhyAnanI prApti thAya che. pRthakattva vitarka ane savicArAdi svarUpa zukladhyAna che. tyAra pachI zukladhyAnanA kAraNe AraMbhelI kSapakazreNI pUrNa thaye chate kevaLajJAnanI prApti thAya che. zrI kevaLajJAnanI prApti mATe bIjuM koi ja sAdhana nathI. II mukhyapaNe sAmAyika ja mokSanuM aMga che - te jaNAvAya che-- vAsI - caMdaNakappaM tu ettha sihaM ao cciya buhehiM / AsayarayaNaM bhaNiyaM ao'NNahA Isi doso vi // 91 // "vAsIcaMdanakalpa eTale ke sarva-mAdhyasthya ahIM mokSanI prApti mATe zreSTha (mukhya kAraNa) che tethI vidvAnoe tene Azayaratna tarIke varNavyuM che. sarvamAdhyasthya na hoya to thoDo doSa paNa che." - A pramANe ekANuMmI gAthAno artha che. Azaya e che ke - "koi caMdana vaDe bhujAne vilepana kare ane koi vAsI (vAMsalo) vaDe bhujAne chede; koi stuti kare ke koi niMdA kare, munibhagavaMto te badhA upara samabhAvavALA hoya che." A pramANe upadezamALAnI bANuMmI gAthAmAM jaNAvyA mujaba sarva uparanA samabhAva svarUpa mAdhyasthyane vAsIcaMdanakalpa kahevAya che. ahIM mokSanI prAptinA viSayamAM te ja mokSanuM zreSTha kAraNa che. tethI ja vidvAna lokoe tene 'Azayaratna' tarIke varNavyuM che. A Azayaratnane choDIne bIjI rIte; 'apakArImAM paNa upakArIpaNAnI buddhinI kalpanA karavAmAM' e AzayaratnamAM thoDo doSa paNa che. kAraNa ke apakArInA apAyanI tyAre vicAraNA karelI nathI. AthI ja graMthakArazrIe aSTaka prakaraNamAM (29mAM aSTakamAM) paNa pharamAvyuM che ke-- yogazataka - eka parizIlana 0 145 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zrI sarvajJabhagavaMtoe jaNAveluM sAmAyika; vAsIcaMdanakalpa evA mahAtmAone mATe mokSanuM aMga tarIke kahyuM che." ||1|| "sarvayogonI vizuddhine laine kuzalAzayasvarUpa hovAthI vAstavika rIte e sAmAyika ekAMte niravadya jANavuM." // 2 // "lokanI dRSTie je kuzalacitta tarIke vyavasthita thayuM che; temAM audArya jaNAtuM hovA chatAM te aMge vicAra karatAM te citta kuzala tarIke jaNAtuM nathI." IIII "jema ke, jagatanuM duzcaritra mArAmAM AvI paDe ane mArA saccAritranA yoge sarva prANIonI mukti thAya." // 4 // paraMtu "A je vastu che te asaMbhavI che; kAraNa ke buddhono mokSa saMbhaLAya che, abuddhono nahi. eka paNa AtmAnI nivRtti na thAya to badhAnI muktino saMbhava nathI. badhAnI muktino saMbhava hoya to buddhonI ja nivRtti thAya che te zruti (vacana) na hoya." IIII tethI "A pramANe badhAnI muktinuM ciMtana karavuM e nyAyanI (yuktinI) dRSTie mohasaMgata che. rAgAdinI avasthAmAM; 'Apa vohiAmaM ityAdi bodhi vagerenI prArthanA jema ucita manAya che tema e (badhAnI muktinI icchA) paNa ThIka che." rAga ane dveSa vinAnA zrI tIrthaMkaraparamAtmA bodhi ke samAdhi vagere ApatA nathI. enI khabara hovA chatAM paramAtmAnI pratyenI bhakti vagere kAraNe 'asatyAmRSA' svarUpa cothA vacanayoge bodhyAdinI prArthanA karAya che tema ja jIvamAtra pratyenI atyaMta karuNAnA kAraNe upara jaNAvyA mujaba badhAnI muktinI icchA kare to ThIka che." / / 6 / / "apakArImAM paNa te; karmanirjarA svarUpa viziSTa arthanI siddhine sAdhI Ape che mATe upakArI che - A pramANe je satbuddhi che te; potAnuM ja peTa bharavAnI vRttinI cADI khAnArI che." - kAraNa ke AvA avasare sAmI vyaktinA apAyanI saheja paNa ciMtA karAtI nathI. mAtra potAnuM ja hita jovAya che, e AtmabharI vRtti che." jJA "A rIte sAmAyikane choDIne anya (bIjI) avasthAmAM bhadraka evuM citta hoya che. e ja cittanI sAmAyikanI avasthAmAM saMzuddhi thavAthI e citta ekAMte bhadraka thAya che." ||8|| ke yogazataka - eka parizIlana 146 4 bIjA dArzanikoe paNa upara jaNAvyA mujaba sadaso vibhAga karatAM kahyuM che ke; je dharmanI sAdhanAmAM kuzala nathI evo AtmA avidyA, asmitA, rAga, dveSa ane abhiniveza vagere svarUpa kSetronI zuddhi mATe sattvanirvApaNa(prANatyAga)mAM je mati (buddhi) kare che te mati vitathamithyA che. samyagjJAnathI rahita evA AdidhArmika (pahelI vAra dharma AcaranAra) jIvane AzrayIne tevI vitatha paNa buddhi sadAzayane vizuddha karanArI hovAthI AryapuruSone iSTa che... ityAdi. A viSayamAM vadhAre jaNAvavAthI saryuM. / / 91 // mahA(aMtima)phaLanuM varNana karavA dvArA upasaMhAra (vartamAna viSayanA nirUpaNanI samApti) karAya che- jar3a tabbhaveNa jAyar3a jogasamattI ajogayAe tao / jammAdidosarahiyA hor3a sadegaMtasiddhi tti // 92 // "jo te bhavamAM ja yoganI samApti (pUrNatA) thAya to ayoga avasthAne prApta karavA vaDe janma-jarAdi doSathI rahita evI; jyAMthI pharI pAchA AvavAnuM nathI e rIte ekAMte vizuddha muktine prApta kare che.' A bANuMmI gAthAno artha che. Azaya spaSTa che ke; je bhavamAM yoganI zarUAta karI hoya te ja bhavathI sAmagrIvizeSa tathA-bhavyatvAdinA paripAkAdi)thI yoganI samApti thAya to tethI ayogI avasthA svarUpa zailezI avasthA prApta thAya che ane tethI janma, jarA ane maraNathI rahita evI sadekAMta-siddhi prApta thAya che. tyAM gayA pachI pharIthI saMsAramAM AvavAnuM nathI; evI e ekAMte vizuddhi svarUpa mukti che. II92 upara jaNAvyA mujaba te ja bhavamAM yoganI samApti na thAya to yogIone je prApta thAya che - te jaNAvAya che-- na yogazataka - eka parizIlana 7147 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asamattIya u cittesu ettha ThANesu hoi uppAo / tattha vi ya tayaNubaMdho tassa taha'bbhAsao ceva // 13 // tema ja A janmamAM sArI rIte sevelA kuzalAdine janmAMtaramAM jIvo seve che. kAraNa ke jIvono tevo svabhAva che. zarIranA vAtAdi doSonA kAraNe nidrAmAM jyAre cittanI pravRtti haNAya che tyAre svama Ave che. rUmamAM jema pUrva dRSTAdino anubhava thAya che tema A janmamAM abhyastanuM janmAMtaramAM tathAsvabhAvathI ja Asevana thAya che. ll94 yoganI samApti te bhavamAM na thAya to ahIM aneka prakAranA manuSyakuLamAM te yogIno janma thAya che ane tyAM paNa pUrvajanmanA tevA prakAranA yoganA abhyAsathI yogano anubaMdha pravarte che. A pramANe 93mI gAthAno artha che. e ja pramANe TIkAmAM paNa pharamAvyuM che ke te bhavamAM sAmagrIvizeSanA abhAvanA kAraNe yoganI samApti (pUrNatA) na thAya to bhavAMtare devalokamAMthI cyavana thaye chate aneka prakAranAM viziSTakulAdivALA sthAnomAM manuSyabhavasaMbaMdhI janmane yogI prApta kare che. tyAM paNa pUrvajanmanA praNidhAnanA kAraNe avismRti (na chUTavuM te) svarUpa yoganA abhyAsane kAraNe te yogIne yogano anubaMdha pravarte che. praNidhAna pravRtti ane vinajaya nAmanA AzayanI prApti; A rIte pUrva pUrva viSayanA avizruti-abhyAsathI ja thatI hoya che. anabhyasta (zithila) praNidhAnAdithI pravRjyAdi AzayanI prApti thatI nathI. majabUta praNidhAna ja saMskArane utpanna kare che. praNidhAnAdi pAMca AzayonuM svarUpa yogaviMzikA eka parizIlana'mAM jaNAvyuM che. praNidhAnajanya saMskAro bhavAMtaramAM anubaMdharUpe kAryarata thAya che. ||3|| jo A janmamAM abhyastanuM janmAMtaramAM Asevana thAya che to zuM karavuM joie te jaNAvAya che tA suddhajogamaggocciyammi ThANammi ettha vaTTejjA / iha-paralogesu daDhaM jIviya-maraNesu ya samANo // 15 // gAthArtha spaSTa che. Azaya e che ke A janmanA saMskAra bhavAMtaramAM jatA hovAthI Agamane AzrayIne niravadya evA yogamArgane anurUpa saMyamanA sthAna svarUpa sAmAyikAdimAM A janmamAM pravRtti karavI joie. e pravRtti karatI vakhate o loka ke paralokanA viSayamAM je zraddhA che tenI daDhatApUrvaka te pravRtti thAya - e rIte karavI joie ane jIvanamAM ke maraNamAM samAnacitte sarvatra nirAzasabhAve pravRtti karavI joie. A gAthAnI TIkAmAM 'zuddhayogamArgocita' anuSThAnanuM svarUpa varNavatI vakhate AgamathI niravaghayogamArgane anurUpa' - A pramANe jaNAvyuM che. mumukSuoe te dhyAnamAM rAkhavuM joie ke Agamane anusaravAthI ja niravagha yogamArgane anurUpa anuSThAna thAya che. potAnI icchA mujabanuM anuSThAna yogamArgane anurUpa nathI. AgamanuM anusaraNa; A loka ke paralokamAM deDhatA ane jIvana-maraNamAM samAnabhAva (nirAzasabhAva) - A traNanA yoge A janmanA kuzala anuSThAnanA saMskAro AvatA janmamAM pravarte che. A pramANenA saMskAro - e muktinuM paramakoTinuM bIja che. II95ll gata janmanA saMskAra A janmamAM kai rIte Ave e zaMkAnuM samAdhAna karavA mATe pUrve jaNAvelI vAtanA samarthana mATe dRSTAMta jaNAvAya che- jaha khalu divasa'bhatthaM rAtIe saviNayammi pecchaMti / taha ihajamma'bbhatthaM sevaMti bhavaMtare jIvA // 14 // je divase jeno abhyAsa karyo che tene; rAtre nidrAmAM haNAyelA cittavyApArasvarUpa svamamAM teno anubhava karavAnI apekSAe dekhe che, ja yogazataka - eka parizIlana 148 4444 $ $ yogazataka - eka parizIlana 149 ja Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadAne mATe yogamArgane anucita pravRtti karavAthI bhAvane AzrayIne jIvananI chellI avasthAmAM aucityanI prApti thatI nathI. tethI jIvananI chellI avasthAmAM aucityanI prApti saMbaMdhI vidhi jaNAvAya che- parisuddhacittarayaNo caejja dehaM tahaMtakAle vi / AsaNNamiNaM NAuM aNasaNavihiNA visuddheNaM // 96 // gAthAno artha spaSTa che ke; "parizuddha cittaratna che jenuM te AtmA; aMtakALe paNa maraNano kALa najIka che' - ema jANIne vizuddha evA aNasaNanI vidhithI zarIrano tyAga kare." Azaya e che ke jyAre maraNakALa upasthita thAya tyAre - kudaratI rIte maraNakALa prApta thayo hoya tyAre paNa maraNakALa najIka che ema jANIne; sarvatra AzaMsAthI rahita hovAthI parizuddha cittaratna che jenuM evA mumukSujane; AgamathI pavitra evA anazananA prakAre zarIrano tyAga karavo joie. yuddhamAM yoddhA jema bannara dhAraNa karIne saMbhavita vighnone jItavAnI taiyArI karI le che, tema mokSamArganA sAdhaka yogI paNa potAnI sAdhanAmAM saMbhavita vighnone jItavAnI taiyArI karI le che. ahIM kavaca-bannaranA sthAne Agama che. Agamane anusarI upara jaNAvyA mujaba anazana kare to prAyaH koi vighna naDe nahIM. tethI kavacanA dRSTAMtathI Agamapavitra evA anazanavidhithI zarIrano tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. II96 // * maraNakALane jANavAnA upAya kahe che- NANaM cA''gama devaya-par3ahA sumiNaMdharAda'diTThIo / NAsa -'cchi-tAragAdaMsaNAo kaNNaggasavaNAo // 97 // "maraNakALanuM jJAna; Agama, devatA, pratibhA, svapra, aruMdhatI vagerenuM adarzana, nAsikAnuM adarzana, AMkhanI jyotistArAnuM adarzana yogazataka - eka parizIlana ke 150 ane karNAmyazravaNathI thAya che." A pramANe sattANuMmI gAthAno akSarArtha che. Azaya e che ke AsannamaraNanA kALanuM jJAna AgamathI thAya che. maraNavibhakti vagere AgamamAM jaNAvyA mujaba nADIsaMcArAdinA kAraNe maraNano kALa jANI zakAya che. AgamanA jANakAroe kahyuM che ke- uttarAyaNa(sUryanA uttara taraphanA prayANano kALa)mAM pAMca divasa sudhI eka nADIno saMcAra thAya to te mANasanuM jIvana traNa varSanuM hoya che. daza divasa sudhI eka nADIno saMcAra thAya to te mANasanuM jIvana be varSanuM hoya che. paMdara divasa sudhI eka nADIno saMcAra hoya to eka varSa; vIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to cha mahinA; pacIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to traNa mahinA; chavvIsa divasa sudhI eka nADIno saMcAra hoya to be mahinA; sattAvIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to eka mahino; aThThAvIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to paMdara divasa; ogaNatrIsa divasa sudhI eka nADIno saMcAra hoya to daza divasa; trIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to pAMca divasa; ekatrIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to traNa divasa; batrIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to be divasa ane tetrIsa divasa eka nADIno saMcAra hoya to eka divasanuM jIvana hoya che. tyAra pachI maraNa thAya che. arthAt pAMca, daza vagere divaso sudhI eka ja nADIno saMcAra upara jaNAvyA mujabanA maraNakALanuM liMga che. tema ja A viSayamAM bIjAoe paNa kahyuM che ke - pauSNa kALamAM je sUryanADI cAle che te nADI anukrame pAMca, daza, paMdara, vIza, pacIsa, chavvIsa, sattAvIsa, aThThAvIsa, ogaNatrIsa, trIsa, ekatrIsa, batrIsa ane tetrIsa divasa sudhI cAle to; anukrame traNa varSa, be varSa, eka varSa, cha mahinA, traNa mahinA, be mahinA, eka mahino, paMdara divasa, daza divasa, pAMca divasa, traNa divasa, be divasa ane eka divasa jIvana hoya che. janmanakSatramAM caMdra saMkrAMta hoya ane janmarAzithI sAtamI rAzimAM sUrya hoya tyAre te kALane pauSNa kALa kahevAya che... yogazataka - eka rizIlana 7 151 na Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI rIte devatAnA kathanathI paNa maraNano kALa jANI zakAya che. cAritrasaMpanna AtmAo devatAthI parigRhIta hoya che. maraNakALa sivAya paNa bIjuM je ucita hoya te temane devatAo kahetA ja hoya che. buddhipratibhAthI paNa maraNakALanI khabara paDatI hoya che. cAlu vyavahAramAM paNa pratibhAsaMpanno je kahetA hoya che, te avisaMvAdI jaNAtuM hoya che.tenI jema ja maraNakALa paNa pratibhAnA kAraNe teo yathArtharUpe jANI zake che. svaxthI paNa maraNakALa jANI zakAya che. yogIjanane kALadharma pAmelA gurubhagavaMta bolAve; potAnA bAlyabhAvanA zarIranuM darzana ane viSayabhoganuM saMdarzana vagerenuM svapra Ave to samajavuM ke yogIno aMtakALa najIka che. aMtakALa najIka hoya to cittabhrama thato hoya che. aruMdhatInuM adarzana thavAthI maraNakALa jANI zakAya che. e aMge jaNAvyuM che ke; jenuM AyuSya alpa rahyuM che evo mANasa bujhAyelA dIpakanA gaMdhane grahaNa karI zakato nathI. ane tArAothI vikAsa pAmelA AkAzamAM paNa 'aruMdhatI' tArAne te joi zakato nathI. nAsikAno agrabhAga na dekhAya tema ja AMkho dabAvyA pachI AMkhanA prakAzamAM je tArA dekhAya che; te dekhAya nahi to samajavuM ke mRtyu najIka che. AvI ja rIte karNAnyazravaNathI paNa maraNakALane jANI zakAya che. kAnanAM chidro upara aMguThA dabAvyA pachI 'agni' zabdanuM zravaNa na thAya to samajavuM ke maraNakALa najIka che. ahIM karNAmyazravaNathI samudrani zravaNa; dazagraMthi sphuraNa ane dvAdazAkSaranA upalaMbhano abhAva... ityAdi paNa AsannamRtyunAM liMgono saMgraha karI levo. kAnamAM aMguThA dabAvyA pachI samudradhvani saMbhaLAya tene 'samudradhvanizravaNa' kahevAya che, ekIsAthe zarIranI viziSTa daza graMthionA sphuraNane dazagraMthisphuraNa (pharakavuM) kahevAya che. bAra akSarano maMtravizeSa na saMbhaLAya tene 'dvAdazAkSaropalaMbhAbhAva' kahevAya che. e badhAM Asanna-mRtyunAM liMgo che. II na * * huM yogazataka - eka parizIlana 152 A rIte maraNakALane jANIne zuM karavuM - te jaNAvAya che-- aNasaNasuddhIe ihaM jatto'tisaeNa hoi kAyavvo / jallese marai jao tallesesuM tu uvavAo // 98 // pUrve jaNAvyA mujaba kavacanA udAharaNathI anazananI zuddhi vaDe zarIranA tyAga mATe cikAra prayatna karavo joie. kAraNa ke koi paNa pravRtti tenAthI prApta thanArA phaLanI eka mAtra prApti mATe karAya che. pravRtti karatI vakhate eno khyAla rAkhavo joie ke e pravRtti phaLanuM pradAna kare ja. e mATe Avazyaka eTalo badho ja prayatna karI levo joie. samAraMbho badhA ja phaLapradhAna hoya che. maraNakALane najIkamAM jANIne zarIranA tyAga mATe prayatnAtizaya zA mATe karavo - A zaMkAnuM samAdhAna karavA 'nakSe' ityAdi; gAthAno uttarAddha che. teno Azaya e che ke prANI bhAvalezyAne AzrayIne je lezyAmAM mare che te lezyA(dravyalezyA)vALI devagati vageremAM utpanna thAya che. "nazcame mApha tacheme vavajJa$'', A pramANe vacana che. uttama adhyavasAyamAM jeo mare che temane bhavAMtaramAM uttama sAmagrI prApta thAya e samajI zakAya che. "AvI rIte utkaTa prayatna karavApUrvaka dehano tyAga karavA svarUpa anazana karavAthI; potAnA prANono atipAta (AtmahatyA) karavAnuM pApa lAge che." A pramANe nahIM kahevuM joie. kAraNa ke zAstramAM A rIte anazana karavAnuM vihita hovAthI te karavAmAM koi doSa nathI. anyathA "vihita AcaravAthI paNa doSa lAgato hoya to koi paNa vihita anuSThAna karI zakAze nahi." yadipa A rIte zarIrano tyAga karavAthI zarIra pratye utkaTa dveSa jAgato hovAthI dveSAdhIna anazananI pravRtti doSanuM kAraNa banI zake che. paraMtu AgamanA vacananI prAmANikatAnA kAraNe anazana vakhate mAdhyasthya hoya che. janma ke maraNa, sukha ke duHkha ane bhava ke mokSa... ityAdi dvandvomAM zAstrAnusAre yogIoe mAdhyasthya (audAsInya) keLavI lIdheluM huM yogazataka - eka rizIlana 0 153 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI anazananI pravRtti AtmaghAtaka nathI. anyathA evuM mAdhyazya na hoya ane anazana kare to AgamanA vacananA virodhanA kAraNe doSano prasaMga che ja. "AvI rIte mAdhyasthabhAva keLavAyelo hoya to zarIrano tyAga karavAnI jarUra nathI, e to AyuSyakarma pUrNa thaye javAnuM che ja." A pramANe nahi kahevuM joie, kAraNa ke zarIranA tyAgathI ja zarIramukta banavAno Azaya puSTa bane che. sarvathA nakAmuM thayA pachI paNa teno tyAga karavAno pariNAma na jAge to zarIramukta banavAno Azaya puSTa banaze nahi. tethI te zarIrathI mukta banavAnA majabUta saMkalpa svarUpa bhAvanA anurodhathI zarIranA tyAga svarUpa anazanamAM koI doSa nathI... ityAdi barAbara samajI levuM joie. /I98. vivApu' - A vacanathI saMpreSaNa arthamAM vaparAyuM che. tethI anAdisaMsArano artha atidIrgha saMsAra Avo karyo che. mAtra vezyAnI prAptithI ArAdhakatA prApta na thavAthI e vezyAo AtmAne saMsAramAM mokalanArI banI, jethI AtmAno saMsAra alpa na banatAM atidIrgha thayo - e jaNAvavA gAthAmAM daMta A padano prayoga che... A pramANe navANuMmI gAthAno paramArtha che. IIT. AthI vezyAnI prAptinuM mahattva jaNAvyuM, paraMtu eTalAmAtrathI anazana sAruM nathI - te jaNAvAya che lesAya vi ANAjogao u ArAhago DahaM neo / iharA asaMti esA vi haMta'NAimmi saMsAre // 19 // lezyAonI prApti thavA chatAM; A pravacanamAM samyagdarzanAdinA pariNAma svarUpa AjJAyogathI ja cAritradharmano ArAdhaka jANavo, mAtra lezyAnI prAptithI ArAdhaka manAtA nathI. jo A pramANe na mAnIe ane mAtra vezyAnI prAptithI ja ArAdhaka mAnIe to lagabhaga badhAne ja ArAdhaka mAnavAno prasaMga Avaze. kAraNa ke A anAdi atyaMta dIrgha saMsAramAM saudharmAdi devalokamAM anekavAra zubha lezyAo prApta thai che. paraMtu ArAdhakapaNuM prApta thayuM nahi. tethI upara jaNAvyA mujaba AjJAyogathI ja ArAdhakapaNuM prApta thAya che.... A tattvano svIkAra karavo joie. gAthAmAM DhaMta A pada 'hana sapana-pratyavathAra - $ 85 8 yogazataka - eka parizIlana * 154 8 8 8 8 zuM yogazataka prakaraNArthano upasaMhAra karatAM kartavyano nirdeza karAya chetaa iya ANAjoge jaiyavvamajogaasthiNA samma / eso ciya bhavaviraho siddhIe sayA aviraho ya // 10 // upara jaNAvyA mujaba AjJAyogathI ja ArAdhakapaNuM prApta thatuM hovAthI; ayoga eTale zailazI avasthAnA arthIe aviparIta rIte AjJAyogamAM (AjJAnusAra pravRtti karavAmAM) prayatna karavo joie. kAraNa ke A AjJAyoga bhavavirahasvarUpa che. jIvanathI mukta thavuM ene bhavaviraha-saMsAraviraha kahevAya che. AjJAyoge saMsArano viraha thAya che. saMsAra-virahasvarUpa AjJAyoga nathI paraMtu saMsAra-virahanuM e kAraNa che. paraMtu kAraNamAM kAryano upacAra karI ahIM bhavavirahasvarUpa ja AjJAyogane jaNAvyo che. Ayurghatame ahIM jema AyuSyanA kAraNe ghIne AyuSya varNavyuM che tema ahIM AjJAyogamAM bhavavirahano upacAra karyo che. tema ja A AjJAyoga mukti-siddhino aviraha che. sadAne mATe siddhi-gatino aviraha (astitva) AjJAyogathI thAya che. tethI AjJAyogane ahIM tUpe varNavyo che. "mokSamAM gayA pachI saMsAramAM pAchA AvavAnuM che eTale siddhino viraha thAya che. siddhino aviraha sadAne mATe nathI." A pramANe AjIvakamata che, tenuM nirAkaraNa karavA mATe mAthAmAM siddhI 43 4 yogazataka - eka parizIlana * 155 88 8 8 8 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sathI virado ' A pada . muktAtmAo kRtakRtya hovAthI siddhimAMthI ahIM saMsAramAM AvavAnuM asaMbhavita che. ||1OIii | tti yogAsatavivaram | analpAnativistAramanalpAnatimedhasAm / vyAkhyAtamupakArAya candraguptena dhImatA // A yogazataka - eka parizIlana 156 ja che