________________
॥ णमोऽत्थु णं समणस्स भगवओ महावीरस्स ।। ॥ अनन्तलब्धिनिधानाय श्रीगौतमस्वामिने नमः ॥
/પૂ. આ. . શ્રી. વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરે નમ: II અનંતોપકારી શ્રીવીતરાગપરમાત્માના પરમતારક શાસનના પરમાર્થને પામેલા સુરિપુરંદર શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ યોગશતક ગ્રંથની રચના કરી છે. સો ગાથા પ્રમાણ આ ગ્રંથ ઉપર તેઓશ્રીએ ટીકાની પણ રચના કરી છે. એ ટીકાના આધારે અહીં યોગશતક ગ્રંથની વિચારણા કરવી છે. યોગના વિષયમાં આ પૂર્વે યોગવિંશિકા અને યોગદૃષ્ટિ - એ બેના પરિશીલન વખતે થોડી વિચારણા કરી છે, એટલે આ ‘યોગશતક'ની વિચારણા કરતી વખતે સંક્ષેપથી જ વિચારવાની ભાવના છે. ગ્રંથની પંક્તિઓના પરમાર્થ સુધી પહોંચવાની અભ્યાસાર્થીઓને સરળતા થાય - એ અંગે શક્ય પ્રયત્ન કરવાનું ખ્યાલમાં છે જ; તેથી સંક્ષેપનો અર્થ બિનજરૂરી વિસ્તારથી દૂર રહેવાનો છે.
ગ્રંથકારપરમર્ષિ ટીકાના પ્રારંભે જણાવે છે કે – “મારા વડે યોગશતકની વ્યાખ્યા એટલે કે ટીકા શરૂ કરાય છે. યોગશતક ગ્રંથની રચનાના પ્રારંભે ગ્રંથકાર આચાર્યભગવાન; શિષ્ટજનોની મર્યાદાનું પાલન કરવા માટે; વિક્નોની ઉપશાંતિ માટે અને ગ્રંથરચનાનું પ્રયોજન વગેરે જણાવવા માટે મUT.... ઇત્યાદિ ગાથાત્મક સૂત્રની રચના કરે છે.
णमिऊण जोगिणाहं सुजोगसंदंसगं महावीरं । वोच्छामि जोगलेसं जोगज्झयणाणुसारेणं ॥१॥
“યોગીજનોના નાથ અને સુંદર કોટિના યોગને સારી રીતે બતાવનારા શ્રી મહાવીરપરમાત્માને નમસ્કાર કરીને યોગાધ્યયનના અનુસાર યોગલેશને હું કહીશ.” આ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ ગાથા શિષ્ટજનોની મર્યાદાનું પાલન કરવા માટે રચી છે. શિષ્ટજનોની એ મર્યાદા છે કે કોઇ પણ ઇષ્ટ વસ્તુના વિષયમાં પ્રવૃત્તિ કરતી વખતે તેઓ ઇષ્ટદેવતાને નમસ્કાર કરવા પૂર્વક આ રણ સ આ યોગશતક - એક પરિશીલન -૧ ( છે ?
