Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAdA bhagavAna prarUpita The world is the puzzle itself. A to orIjInala Tepare korDara che. vANI vyavahAramAM A mAlikIbhAva vinAnI vANI che ! banyuM e ja nyAya ! bhogave enI bhUla ! God has not created this world at all. amArI vANI cetanane sparzIne nIkaLelI pratyakSa sarasvatI che ! sa " Ella Padu
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ iNa bhagavAna pravita dAdA bhagavAna prarUpita prakAzaka : dAdA bhagavAna phAunDezana (madrAsa) vatI zrI ajita sI. paTela 9, manohara pArka, egamora, madrAsa - 600 008. phona - 8261369, 8261243. : saMpAdakane svAdhIna prata : pa000 vANI, vyavahAramAM... (saMkSipta) bhAva mUlya : "parama vinaya' ane 'kaMI ja jANato nathIe bhAva ! dravya mUlya : 15 rUpiyA (rAhata dare) varSa : 1997 prAptisthAna : dAdA bhagavAna phAunDezana 1, varuNa epArTamenTa, 37, zrImALI sosAyaTI, navaraMgapurA, amadAvAda-380009. phona - (079) 642 1154 pheksa - 408528 lesara kaMpojha : dAdA bhagavAna phAunDezana, amadAvAda saMkalana : DaoN. nIrubahena amIta prinTara : mArUti prinTarsa, amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'dAdA bhagavAna' kathita tatvajJAta temaja vyavahAra jJAta, vANItAM graMtho 4) paisAno vyavahAra : agiyAramA prANanuM sthAna pAmelA paisAe kyAM ne kone kera vartAvyo nathI ? paisA pAchaLanI hAyavarALane hImanI jema ThArI nAkhatI vANI. (pRSTha : 418, kiMmata : 60) (saMkSipta) (pRSTha : 74, kiMmata : 15) AtmajJAnI akrama vijJAnI parama pUjaya dAdA bhagavAnanI jJAnavANInA graMthonA prakAzano have hara koIne upalabdha thAya tema che. AtmajJAnanI prAptithI mAMDIne kevaLajJAna sudhInI zreNIo sara karavAnI cAvIo emAM prakaTa thaI che. UMDuM tatvajJAna ekaluM ja nahi paNa vyavahAramAM paiso, pati-patnI, mAbApa-chokarAM sAthenAM jaTIla praznono sahaja ne saraLa ukela ApatI vANInAM graMtho paNa prakAzita thayA che, je Aja sudhI kyAMya bIje jovAM maLe tema nathI. parama pUjya dAdA bhagavAnanI jJAnavANI vAMcatAM ja lAkho lokonAM jIvana ane hRdaya parivartana thaI gayAM che ne AvAM bhayaMkara kALamAM parama zAMtimAM dina-rAta rAcatAM thayAM che. 5) pati-patnIto vyavahAra kaLiyugamAM pati-patnInI khITapITono anubhava paraNelAMone kaMI pUchavAno hoya ? enuM samAdhAna pAmI satyuganAM rAma-sItA jevuM jIvana jIvatA anekone karI detI vANI. (pRSTha : 514, kiMmata : 60) (saMkSipta) (pRSTha : 112, kiMmata : 15) 6) mA bApa-chokarAMto vyavahAra : pazcimanI havA, TI.vI., muvInI gaherI asarothI vikatine pAmelAM AjanAM bALako ane pAchalI saMskRtinAM mAbApa vaccenuM aMtara ane temAMthI thatAM gharSaNomAMthI AbAda mukta thaI Adarza vyavahAra karatAM mUkI detI vANI.. (pRSTha : 576, kiMmata : 60) (saMkSipta) (pRSTha : 90, kiMmata : 15) 1) huM koNa chuM ? : AtmajJAna prApti mATenI tamAma pAyAnI taiyArIo karAvatI vANInuM saMkalana. (pRSTha-66, kiMmata : 5) 2) pratikramaNa : jIvanamAM Dagale ne pagale thatAM doSomAMthI mukta thavAnuM ane AtmajJAnanA mArge pragati karavA sAdI, saraLa, sacoTa ne TUMkamAM ApeluM mArgadarzana. (pRSTha : 488, kiMmata : 60) (saMkSipta) (pRSTha : 92, kiMmata : 15). 7) mRtyu samaye, pahelAM ane pachI : mRtyu pahelAM, mRtyu samaye ne pachI AtmAnI zI sthiti, te mATenI zI jAgRti potAnI ne sagAMvahAlAMnI tema ja zrAddha, saravaNI, vagerenI satyatAne khullI karatI gUDha vANI. (pRSTha : 184, kiMmataH 20). <) "Who Am I?" : "Who am I?" is a burning question since the begining of our being in the universe ! Answer to it is here... (Pa128, Price : 20) 3) tIjadoSa darzanathI....tirdoSa : 'pArakAMnA doSo jovAthI karma baMdhana ne potAnAM ja doSo jovAthI mukti.' A sidhdhAMta para potAnAM sthULatamathI mAMDIne sUkSmatama doSo kevAM hoya che, tenI suMdara chaNAvaTa atre agopita thAya che. (pRSTha : 128, kiMmata : 20). 9) AptavANI zreNI - 1 thI 13 : AtmajJAna prAptinI bhUmikA taiyAra karAvIne TheTha kevaLajJAnanI zreNIo caDhAvatI tattvajJAnanI vANInuM caDhatA krame raju karatAM graMtho...... guhya jJAnane sAdI-saraLa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne taLapadI bhASAmAM praznotarI rUpe raju thAya che, je sAdhakonAM potAnAM ja prazno vAMcatA vAMcatA ukelAtA jAya che ne mokSa mArganI zreNIo caDhAvatAM jAya che. mokSamArganA sAdhakone khUba ja saraLa ane saheluM thaI paDe tevI gAIDa. samarpaNa aho aho ! gajabanI dAdAvANI; pAtALa phoDI nIkaLI saravANI ! (10) vANIno siddhAMta: 'vANI koNa bole che ? kaI rIte utpanna thAya che ?" teno vaijJAnika siddhAMta ke je kyAMya pragaTa thayo nathI, te A pustakamAM khullo thayo che. kaThora, kaDavI, mIThI vANInA svarUpo ane madhurI vANInI prApti Adi tamAma rahasyo A pustakamAM aMkita thayA che. (pRSTha - 624, kiMmata : 60) (11) vANI, vyavahAramAM... : saMkSipta-(pRSTha-96,kiMmata : 15) (12) samajathI prApta brahmacarya (pUrvArdha tathA uttarArdha) : jyAM viSaya vikAranA sukhamAM loka gaLADUba racyA rahe che tevA kALamAM viSayanA doSo-jokhamonuM bhAna karAvatI ane saMpUrNa brahmacaryamAM rahevA mATenA mArgadarzananI suMdara samajaNa pADatI vANI. (pRSTha : pUrvArdha-422 tathA uttarArdha-312, kiMmata : 100) (saMkSipta) (pRSTha : 104, kiMmata : 15) lAkhonA hRdayamAM jaI samANI; je vAMce, sAMbhaLe thAya mokSa kamANI! gajabano pAvara AtyaMtika kalyANI; saMsAra vyavahAra paNa hitakArINI! TeparekarDa kahI vItarAge nija vANI; ahoho ! hada karI Ape judApaNAnI! kaLikALamAM na kadi je saMbhaLANI: ati ati kiMmatI chatAM mAlikI vinAnI! cAra DigrI kamI chatAMya bhUla vinAnI; tIrthaMkaronA svAvAdanI kamI pUrANI ! tamAma tIrthakaroe jene pramANI; dUra aMdhAra tatkALa akrama jyota jalANI! vAda-prativAdI bannethI kabUlANI; kevuM vacanabaLa, jJAnAvaraNa cirANI! ghera ghera pahaM ca jagADaze AptavANI; vAMcatA ja bole, mArI ja vAta, mArA ja jJAnI! (13) karmanuM vijJAna : 'karma" zabdanuM vaijJAnika ekasaplenezana zuM che? karmabaMdhana zuM che? ne karmothI mukti kaI rIte thaI zake ? karmono bhogavaTo kone che ? vi. aneka praznonA uttara ApatI draSTAMto sAthenI sAdI saraLa taLapadI bhASAmAM samajaNa pADatI vANI. (pRSTha : 96, kiMmata : 15) tamAma rahasyo, ahIM khulyAM taNA vANI; 'siddhAMta vANI'nA jagatane samarmANI! te uparAMta AtmajJAtathI kevaLajJAta sudhI pahoMcavA mATe "dAdAvANI" mAsika prakAzita thAya che. - jaya saccidAnaMda
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya savAre jAgyA tyAMthI sUtAM sudhI avirata vANIno vyavahAra darekane cAlato ja hoya che. are, UMghamAM ya keTalAMka babaDatA hoya che !!! vANIno vyavahAra be rIte pariNamato hoya che. kaDavo yA to mITho ! mITho to hoMze hoMze UtarI jAya paNa kaDavo gaLe nA Utare ! kaDavA-mIThA bannemAM samabhAva rahe, beu sarakhI ja rIte UtarI jAya enI samaja jJAnIo ApatAM ja rahetA hoya che ! A kALane AdhIna vyavahAramAM vANI vize lagatA tamAma phoDa parama pUjya dAdAzrIe ApyA che. emane lAkho prazno pUchayA che, badhI ja jAtanA, sthULatamathI laIne sUkSmatama sudhInA, ADA-avaLA, sIdhA-vAMkA tamAma prakAre pUchAyA che chatAM te ja kSaNe sacoTa ne saMpUrNa samAdhAnakArI javAbo ApatAM. teozrInI vANImAM prema, karuNA ne saccAIno saMgama chalakAto dekhAya ! parama pUjya dAdAzrI kAyama je hoya tene premathI kahe, "pUcho, pUcho, tamArA tamAma khulAsA meLavIne kAma kADhI lo.' tamane nA samajAya to pharI pharI pUcho pUrNa samAdhAna nA thAya tyAM sudhI avirata pUchyA ja karo, saMkoca vinA ! ane tamane nA samajAya temAM tamArI bhUla nahIM, samajAvanAranI adhurapa che, kacAza che ! amArAthI bahu jhINI vAta che, 'tamane nA samajAya' ema kahIne tamArA praznane UDADI nA devAya. evuM kare te to kapaTa karyuM kahevAya ! potAnI pAse javAba nA hoya te pachI sAmAnI samajavAnI 6 kacAza karIne UDADI de ! dAdAne sAMbhaLyA hoya agara to temanI vANI vAMcI hoya, jhINavaTathI tene mana-vacana-kAyAnI ekatAvALA, kathaNI sAthe vartanavALA daraasala jJAnInI Imeja paDyA vagara nA rahe ! tene pachI bIje badhe nakalI Imeja paNa lAgyA vagara nA rahe ! prastuta 'vANI, vyavahAramAM...' pustakamAM vANIthI utpanna thatI athaDAmaNo ane emAM kaI rIte samAdhAnakArI ukela lAvavAM ? tema ja potAnI kaDu vANI, AghAtI vANI hoya, to tene kaI samajaNe pheraphAra karavo ? koI pratye eka negeTIva zabda bolyA, to tenI potAne zI rIekazanamAM asara Avaze ? vANIthI tarachoDa mAravI, vANI ja evI kaI rIte pheravavI ke tarachoDo rUjhAI jAya ? vANInA sUkSmamAM sUkSma saiddhAMtika phoDathI mAMDIne dainika vyavahAra jIvanamAM pati-patnI vacce, mAbApa-chokarAM vacce, nokara-zeTha vacce, je vANI vaparAya che, te kevI samyak prakAre hovI joIe, tenAM prekTIkala dAkhalAo ApI suMdara samAdhAna karAve che. e dAkhalA jANe ApaNA ja jIvanano arIso hoya ema lAge ! hRdaya soMsaravuM UtarI mukta karAve ! yathArtha jJAnIne oLakhavA ati ati muzkela che. hIrAne pArakhavA jhaverIpaNuM joIe tema dAdAne oLakhavA pAkAM mumukSunI draSTi keLavavI jarUrI che ! AtmArtha sivAya anya kazA mATe nathI nIkaLI, e syAdvAda vANI jJAnInI yugo yugo sudhI mokSamArganA pathane ajavALatI raheze. evI to jabarajasta vacanabaLavALI A nizcaya-vyavahAra bannene pratipAdita karatI vANI vahI che, jeno vyavasthita abhyAsa karI svarUpanI prApti jarUra thAya tema che, eka kalAkamAM ja !!! 7 - DaoN. nIrubahena amInanA jaya saccidAnaMda
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (dAdA bhagavAna koNa ?) pragaTyA 'dAdA bhagavAna' 1958mAM ! jUna ogaNIso aThThAvananI e samI sAMjano chaeka vAgyAno | samaya, bhIDamAM dhamadhamatuM suratanuM sTezana, pleTaphorma naM: 3 paranAM relvenAM bAMkaDA para beThelA aMbAlAla mULajIbhAI paTela rUpI maMdiramAM kudaratI krame akrama svarUpe kaMIka janmothI vyakta thavA mathatA 'dAdA bhagavAna', | saMpUrNapaNe pragaTa thayA! ane kudarate e samaye saryuM adhyAtmanuM abhUta Azvarya! eka klAkamAM vizadarzana lAdhyuM! jagata zuM che? kvI rIte cAle che? ApaNe koNa? bhagavAna koNa? jagata koNa calAve che? karma zuM? mukti zuM? vi.vi. jagatanAM tamAma AdhyAtmika praznonAM saMpUrNa phoDa paDyA! Ama kudarate, jagatane caraNe eka ajoDa pUrNa darzana dharyuM ane tenuM mAdhyama banyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela, carotaranAM bhAdaraNa gAmanAM pATIdAra, kaMTrAkTano dhaMdho karanAra, chatAM pUrNa vItarAga purUSa! akramamArganI adbhuta kudaratanI bheTa ! emane prApti thaI te ja rIte mAtra be ja klAkamAM, anyane paNa prApti karAvI ApatAM, emanA adbhUta sidhdha thayelA jJAnaprayogathI ! ene akrama mArga kahyo. akrama eTale krama vinAno ane krama eTale pagathiye pagathiye, krame krame UMce caDhavAno ! akrama eTale liphTa mArga! zorTakaTa ! dAdA bhagavAta koNa ? teozrI svayaM pratyekane 'dAdA bhagavAna koNa'no phoDa pADatA kahetAM, "A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' hoya. dAdA bhagavAna to, caudalokanA nAtha che, e tamArAmAM ya che, badhAmAM ya che. paNa tamArAmAM pragaTa nathI thayelA, tamArAmAM avyaktarUpe rahelA che ne 'ahIM' saMpUrNapaNe vyakta thayelA che! huM pote bhagavAna nathI. mArI aMdara pragaTa thayelA dAdA bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM." huM koNa chuM ? anaMta avatArathI 'potepotAthI ja gupta rahelo che!pote koNa ' che e jANavA mATe A avatAra che. e jANavAnI zuM methaDa? huM koNa? mAruM zuM ? I e vastu svarUpa che ne My saMyoga svarUpa che.fe bhagavAna ne My e mAyA. nAmane My name kahIe. Body ne My body. My mind, My speech, My ego, My intellect, My |wife, My children, My money, My house kahevAya. paNa A am house kahevAya ? jagatamAM je je che e badhuM My mAM jAya che.1mAM zuM Ave che ? bIjuM kaMI ja nahi. Ieklo ja che. Absolute che. e 1 ApaNe pote ja chIe, rIyala chIe, paramenanTa chIe ne My badhuM pAraku che, rIleTIva che, TempararI che. rIyalamAM ApaNe je chIe te jANavAnuM che. |1e AtmA che, My e saMsAranI vaLagaNo che. jagatakartAnI vAstavikatAo ! 241 Yld Slectolicej? God is not creator of this world at all. Only scientific circumstancial evidences E 341 bhagavAna jo krIyeTara hoya, ane A duniyA e calAvato hoya to te kAyamano uparI Tharata. pachI mokSa jevI, karma jevI vastu ja nA hota. mokSa ane uparI be virodhAbhAsa vAta che. je duniyA calAve tene mAthe javAbadArI. pachI ApaNane karma jevuM rahe ja nahIM ne! jagata bhagavAne banAvyuM, to bhagavAnane koNe banAvyo? jagata anAdi-anaMta che. Eternal che, eno koI rtA nathI ke calAvanAra nathI. It happens, badhuM svayaMbhU che. The world is the puzzle itself. God has not puzzled this world at all. God is in every creature whether visible or invisible, not in man made creation ! bhagavAna bIje kayAMya nathI, jIvamAtranI mahIM rahelA che! kartA, naimittika kartA! A jagatamAM koI svataMtra rtA nathI. paNa naimitika rtA che. A jagatamAM koI jagyuM nathI ke jene saMDAza javAnI paNa svataMtra zakti hoya! e to aTake tyAre khabara paDe ke ApaNI zakti hatI ke nahi! bhalabhalA DaoNkTarane ya enuM aTake tyAre bIjA DaoNkTaranI madada levI paDe ke nahi? jyAM bIjAnI kiMcit mAtra helpa levI paDe che te vastu pote ja pUravAra kare che ke ApaNI svataMtra zakti kyAMya nathI. keTalAM badhAM saMyogo bhegAM thAya ,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre eka kArya bane che. koI eka saMyogathI koI kArya na bane! sAdI cA) banAvavI hoya to keTalI badhI cIjavastuonI jarUra paDe? AmAM ApaNe keTalA kartA? eka nAnI amastI dIvAsaLI nA hoya to? tapeluM nA hoya to? sTava nA hoya to? ApaNe svataMtra rtA hoIe to koI cIjanI jarUra vagara ja karI zakIe. paNa jagatamAM koI svataMtra kartA nathI. badhAM naimittika kartA che. jJAtInAM lakSaNo prakAzyAM bALapaNathI ja.. pUjyazrIno janma 7 navembara 19oo, vaDodarA pAsenA tarasALI gAmamAM. pitAzrI mULajIbhAI ane mAtA jhaverabA , patnI hIrAbA. bALapaNathI ja dIvya lakSaNo. mAtAe kaMThI bAMdhavAnI kahI to. teozrIe nA pADI ! mAtAe kahyuM ke "kaMThI baMdhAvIza nahIM to nugaro [(gurU vinAno) kahevAIza." pUjyazrIe kahyuM, 'mane je jJAna Ape, te mArA gurU kaMThI bAMdhavAthI thoDA gurU thaI jAya?!' te temaNe vaiSNavanI kaMThI nA baMdhAvI te nA ja baMdhAvI. skulamAM la.sA.a (L.C.M.) prathamavAra zikSake zIkhavyuM ke A badhI rakamomAM nAnAmAM nAnI avibhAjya tathA badhAmAM samAyelI hoya, te rakama khoLI kADho. e eno la.sA.a. kahevAze. pUjyazrIe tarata ja UbhA thaIne bolyA, 'mAstara, mAstara! A vyAkhyA parathI to mane bhagavAna jaDI gayA! badhAmAM samAyelA, nAnAmAM nAnA ne avibhAjya to bhagavAna ja che ne! terame varase eka saMte emane AzirvAda ApatAM kahyuM, 'jA baccA, bhagavAna tumako mokSameM le jAyegA.' tyAre emaNe kahyuM, | 'bhagavAna mane mokSe laI jAya evo mokSa mAre nA joIe. bhagavAna mokSe laI jAya eTale mAthe e uparI Tharyo. uparI ane mokSa be virodhAbhAsa che!' meTrIkamAM jANIjoIne nApAsa thayAM! kema? pitAzrI ne baMdhuzrI sAthe vAta karatA sAMbhaLI gayA ke meTrIka pAsa thAya eTale aMbAlAlane vilAyata moklI sUbo banAvIzuM. eTale pote nakkI karyuM ke meTrIkamAM jANIjoIne nApAsa thavAnuM. kAraNake nokarI to jIMdagImAM karavI nathI! mAthe bosa nA joIe. paraNatI vakhate mAthethI sApho khasyo ne vicAra Avyo, 'A lagnanuM enDa rIjhalTa zuM? bemAMthI eLe to rAMDavAnuM ja ne!' paiNa caDyuM hoya evA | mohanA prasaMge utkRSTa vairAgyano kvo adbhUta vicAra! bAbA-bebI jamyA pachI ..... vIsame varase bAbo jamyo. mitrone hoTalamAM pArTI ApI. be varasa pachI pAchI hoTalamAM pArTI ApI. badhAe pUchayuM, "zenI pArTI?'| pUjyazrIe kahyuM, "mahemAna AvyA te gayA!'pAchI bebI janmI te vakhate paNa pArTI ApI. cha mahinA pachI bIjI pArTI ApI. zenI? 'mahemAna AvyAM, te gayAM !' adhyAtma tarapha vaLyuM jIvata! bAvIsame varSe zrImad rAjacaMdranuM pustaka vAMcavAmAM AvyuM. tyArathI AtmAnI khoja cAlu thaI, te pUrI thaI 1958mAM. hajArone tyArabAda jJAna ApI mokSanAM dvAre pahoMcADyA! jIvana sAduM, saraLa, koI paNa jAtanAM bAhya ADaMbara rahita. koInA gurU thayA nahIM. laghuttama padamAM ja sadA rahyA. koI vADo nahi, saMpradAya nahi. kevaLa AtmadharmanI | ja prApti karAvAno abhUtapUrva sidhdhAMta! - 1988mAM dhULa dehavilaya. sUkSyadehe vizvamAM vyApI jagata kalyANanuM avirata kArya vadhu vege vadhAvI rahyA che! paisAnA vyavahArato dAdAzrIto sidhdhAMta 'vepAramAM dharma ghaTe, dharmamAM vepAra na ghaTe' e sidhdhAMtathI teo AkhuM jIvana jIvI gayAM. jIvanamAM kyAreya emaNe koInI pAsethI paiso lIdho nathI. Urdu dhaMdhAnI vadhArAnI kamANIthI bhaktone jAtrA karAvatA! AtmajJAna prAptinI vartamAne pratyakSa lIMka je rIte parama pUjya dAdAzrI gAmegAma pharI satsaMga tathA svarUpajJAnanI prApti, eka klAkanA "jJAnavidhi'nA prayogathI karAvatA hatA, ejhekTa tevI ja rIte temanA dehavilaya bAda dAdAkRpAthI jJAnavidhi, temanI hAjarImAM ApelI jJAnasiddhithI, nimittabhAve Aje paNa pUjya DaoN. nIrubahena amIna karAvI rahyA che. jeno lAbha Aje hajAro mokSArthI laIne dhanya bane che ! - jaya saccidAnaMda..
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ (anukramaNikA (1) du:khadAyI vANInAM svarUpo (2) vANIthI tarachoDo-aMtarAyo ! (3) zabdothI sarjAtA adhyavasano... (4) vitADatI vANI vakhate, samAdhAna ! (5) vANI, che ja TeparekarDa (6) vANInAM saMyoga, para-parAdhIna ! (7) sacA-jUThAmAM vANI vaparAI ! (8) du:khadAyI vANInAM khape pratikramaNo ! (9) vigraha, pati-patnImAM ! (10) uchero 'choDavAM' Ama bagIcAmAM... (11) mazkarInAM jokhamo... (12) madhurI vANInAM, Ama sevA kAraNo ! 74 vizeSa sUcana: dareka jagyAe kausamAM ApelA AMkaDAo mULa vistRta graMthanA pRSTha naMbara che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 1. du:khadAyI vANItA svarUpo praznakartA : A jIbha evI che ke ghaDIkamAM Ama bolI jAya, ghaDIkamAM tema bolI jAya. dAdAzrI : evuM che ne, A jIbhamAM evo doSa nathI. A jIbha to aMdara pelA batrIsa dAMta che ne, emanI joDe rahe che, rAta-dahADo kAma kare che. paNa laDhatI nathI, jhaghaDatI nathI. eTale jIbha to bahu sarasa che, paNa ApaNe vAMkA chIe. ApaNe orgenAIjhara vAMkA chIe. bhUla ApaNI che. eTale jIbha to bahu sArI che, A batrIsa dAMta vacce rahe che to koI dahADo ya e kacarAya che ? e kacarAya kyAre ? ke ApaNuM citta khAtI vakhate bIjI jagyAe gayuM hoya tyAre jarA kacarAya. ane ApaNe jo vAMkA hoIe to ja citta bIjAmAM jAya. nahIM to citta bIjAmAM nA jAya ne jIbha to bahu sarasa kAma kare. orgenAIjhare Ama ADuM joyuM ke jIbha dAMta vacce kacarAya. praznakartA : mArI jIbha upara kAbu thAya, evuM karo ne ! kAraNa ke huM vadhAre boluM chuM. dAdAzrI : te huM ya bola bola ja karuM chuM Akho dahADo. tamArA vANI, vyavahAramAM... bolavAmAM koI evuM vAkya nathI ne, ke koIne duHkhadAyI thaI paDe evuM ? tyAM sudhI bolavAnuM kharAba kahevAya nahIM.(mULa graMthanA pAnA naM. 383) praznakartA : paNa A zabdomAMthI bahu jhaghaDA thAya che. 2 dAdAzrI : zabdothI to jagata UbhuM thayuM che. jyAre zabda baMdha thaI jaze. tyAre jagata baMdha thaI jaze. badhI zabdathI laDhAIo thayelI che A duniyAmAM, je thayelI che te ! zabdo mIThA joIe ane zabdo mIThA nA hoya to bolazo nahIM. are, vaDhelA hoya ApaNI joDe, tenI joDe ya ApaNe mIThuM bolIe ne, to bIje dahADe eka thaI jAya pAchA. (384) sAmo moTI uMmarano hoya to ya ene kaheze 'tamArAmAM akkala nathI.' AmanI akkala mApavA nIkaLyA ! evuM bolAtuM haze ? pachI jhaghaDA ja thAya ne ! paNa evuM nA bolavuM joIe, sAmAne duHkha thAya evuM ke 'tamArAmAM akkala nathI.' sAmAnya mANasa to aNasamajaNanAM mAryo AvuM bolIne javAbadArI svIkAre. paNa samajavALA hoya, e to pote AvI javAbadArI le nahIM ne ! pelo avaLuM bole, paNa pote savaLuM bole. sAmo to aNasamajaNathI game te pUche. paNa potAthI avaLuM nA bolAya. javAbadAra che pote. sAmAne 'tame nA samajo' evuM kahevuM, e moTAmAM moTuM jJAnAvaraNa karma che. 'tame nA samajo' evuM nA kahevAya. paNa 'tamane samajaNa pADIza' evuM kahevuM. 'tame nA samajo' kahe to, sAmAnA kALaje ghA vAge. ApaNe sukhamAM beThAM hoya ne saheja ko'ka AvIne kahe, 'tamArAmAM akkala nathI.' eTaluM bole ke thaI rahyuM, khalAsa ! have e kaMI patharo mAryo che ? (385)
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... zabdanI ja asara che jagatamAM. chAtIe ghA lAge, te so so avatAra sudhI nA jAya. chAtIe ghA lAgyA che, tema bolyA cho.' kaheze. asara ja che A ! jagata zabdanI asarathI ja UbhuM thayuM che. 3 keTalIka baheno mane kahe che, 'mArA dhaNIe mane kahyuM'tuM, te mArI chAtIe ghA lAgyo che. te mane paccIsa varSe ya bhUlAtuM nathI.' tyAre vANIthI kevo patharo mAryo haze ?! te ghA pachI rUjhAtA nathI. te ghA nA mAravA joIe. ApaNA loko lAkaDIo mAre che gharamAM ? lAkaDIo ke dholo nathI mAratA ? nIcI nAtamAM hAthathI ne lAkaDIthI mArAmAra kare. UMcI nAtamAM lAkaDIthI mAre nahIM. tyAre vacanabANa ja mAra mAra kare. (386) zabda koIne bolIe ane ene kharAba lAge to e zabda apazabda kahevAya. te amathA amathA ya apazabda bolato hoya ne, to ya jokhama. ane sArA zabdo amathA amathA bolatA hoya to ya hitakArI che. paNa khoTA zabdo, apazabdo amathA amathA bolatA hoya te ahitakArI. kAraNa ke apazabda kone kahevAya ? bIjAne kahIe ne ene duHkha thAya e badhA ya apazabda kahevAya. bahAra to polIsavALAne kaMI kahe nahIM. gharamAM ja kahe ne ! polIsavALAne apazabda bolanAro meM koI joyo nathI evo bahAdura. (!) polIsavALo to ApaNane pATha bhaNAve. gharamAM pATha koNa bhaNAvaDAve ? ApaNe navo pATha to zIkhavo joIe ne ?! (387) praznakartA : vepAramAM sAmo vepArI je hoya, te na samaje ne ApaNAthI krodhAveza thaI jAya, to zuM karavuM ? dAdAzrI : vepArI joDe to jANe ke vepAra mATe che, tyAM to bolavuM paDe. tyAM ya 'nA bolavA'nI kaLA che. tyAM nA bole to badhuM kAma thAya 4 vANI, vyavahAramAM... evuM che. paNa e kaLA nathI jaldI AvaDe evI, e kaLA bahu UMcI che. mATe tyAM laDhajo ne, have tyAM je phAyado (!) thAya e joI levAno, e pachI jame karI levAno. laDhyA pachI je phAyado (!) thAya ne, e copaDe jamA karI levAno. bAkI gharamAM bilakula vaDhavuM nahIM. gharamAM potAnA mANasa kahevAya. 'nA bolavA'nI kaLA, e to bIjAne nathI AvaDe evI. bahu agharI che kaLA. e kaLAmAM to zuM karavuM paDe ? 'e to sAmo Avyo ne, te pahelA enA zuddhAtmA joDe vAtacIta karI levAnI ane ene ThaMDuM pADI devAnuM, ne tyAra pachI ApaNe bolyA vagara rahevAnuM. eTale ApaNuM badhuM kAma patI jAya.' huM tamane TUMkamAM kahI dauM chuM. bAkI sUkSmakaLA che e. (388) A kaDaka zabda kahyo, to enuM phaLa keTalAya vakhata sudhI tamane enA spaMdana vAgyA karaze. eka paNa apazabda ApaNA moDhe nA hovo joIe. suzabda hovo joIe. paNa apazabda nA hovo joIe. ane avaLo zabda nIkaLyo eTale potAnI mahIM bhAvahiMsA thaI gaI, e AtmahiMsA gaNAya che. have A badhuM loko cUkI jAya che ane Akho (387) dahADo kakaLATa ja mAMDe che. A zabdo je nIkaLe che ne, e zabdomAM be jAta, A duniyAmAM zabda je che enI be kvaoNliTI. sArA zabdo zarIrane nIrogI banAve ane kharAba zabdo zarIrane rogISTa kare. mATe zabda paNa avaLo nA nIkaLavo joIe. 'e ya nAlAyaka.' have 'e ya' zabda nukasAnakAraka nathI. paNa 'nAlAyaka' zabda bahu nukasAnakAraka che. 'tArAmAM akkala nathI' ema kahyuM vAIphane, e zabda sAmAne
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... du:khadAyI che ane potAne roga Ubho karanAra che. tyAre pelI kahe, 'tamArAmAM kyAM barakata che !' to beune roga UbhAM thAya. A to pelI barakata khoLe che ane pelo AmanI akkala khoLe che. AnI A dazA (388) badhI ! mATe ApaNI strIo joDe zuM nA thAya. ane strIoe puruSo joDe vaDhavADa nA karavI joIe. kAraNa ke baMdhanavALA che. mATe niveDo lAvavo joIe. eka benane to meM pUchyuM, dhaNI joDe mAthAphoDa-vaDhavADa thAya che ke ? kakaLATa thAya che ke ?" tyAre e kahe che, 'nA, koI dahADo nahIM.' meM kahyuM, 'varSa dahADAmAM kakaLATa ja nahIM ?" tyAre e kahe che, 'nA.' huM to A sAMbhaLIne ajAyaba thaI gayo ke hindustAnamAM AvAM ghara che ! paNa e bena evI hatI. eTale pachI meM AgaLa pUchyuM ke, "kaMIka to thAya. dhaNI che eTale kaMIka thayA vagara nA rahe.' tyAre e kahe che, 'nA, ko'ka dahADo ToNo mAre.' gadheDAne DaphaNuM mAravAnuM ne A strIne ToNo mAravAnuM. strIne DaphaNuM nA marAya, paNa ToNo mAre. ToNo tame joyelo ? ToNo mAre ! tyAre meM kahyuM, 'e ToNo mAre, to tame zuM karo ?" tyAre pelAM bena kahe che, 'huM kahuM ke tame ne huM karmanAM udaye ApaNe bhegAM thayAM, karmanAM udaye lagna thayuM. tamArA karma tamAre bhogavavAnAM ne mArA karma mAre bhogavavAnAM.' meM kahyuM, dhanya che bena tane !' amArAM hindustAnamAM AvI Arya strIo haju che. ene satI kahevAya. A badhA bhegA zene lIdhe thayA ? ApaNane nA gamatuM hoya to ya joDe zAthI paDI rahevuM paDe ? e karma karAvaDAve che. bhAIne nA gamatI hoya to ya paNa kyAM jAya ? paNa eNe manamAM samajI javuM ke 'mArA karmanAM udaya che.' ema mAnIne zAMti pakaDavI joIe. vAIphano doSa nA kADhavo joIe. zuM karavAnuM doSa kADhIne ? doSa kADhIne koI sukhI thayo ? vANI, vyavahAramAM... koI sukhI thAya kharuM ? ane mana bUma pADe 'keTaluM badhuM bolI gaI, keTaluM badhuM e thaI gayuM.' tyAre kahe, 'sUI jAne, e hamaNe rUjhAI jaze' kahIe. rUjhAI jAya tarata... che ne, te khabhA thAbaDIe eTale sUI jAya. (389) praznakartA : vANIno apavyaya ane durvyaya samajAvo. dAdAzrI : apavyaya eTale UMdhI vANI vAparavI ane durvyaya eTale vyaya nahIM karavA jevI jagyAe vyaya kare. vagara kAmano bhasabhasa kare, e durvyaya kahevAya. tame joyeluM, vagara kAmanA bhasabhasa kare evA hoya che ne ? e durvyaya kahevAya. jyAM je vANI hovI joIe tyAM bIjI ja vANI bolavI, e apavyaya kahevAya. je jyAM phITa thatuM hoya, te jJAna nahIM bolavAnuM ne bIjI rIte bolavAnuM, e apavyaya. jUThThuM bole, prapaMca kare, e badho vANIno apavyaya kahevAya. vANInA durvyaya ane apavyayamAM bahu phera che. apavyaya eTale badhI ja rIte nAlAyaka, badhI rIte durupayoga kare. vakIlo be rUpiyA mATe jUThuM bole ke 'hA, Ane huM oLakhuM chuM.' te apavyaya kahevAya. (391) Aja to loka tamArI TIkA hau kare. 'pote zuM karI rahyA che ?' tenuM bhAna nathI bicArAne, eTale evuM karyA kare che. duHkhavALo ja koInI TIkA kare, duHkhavALo ko'kane saLI kare. sukhiyo mANasa koInI TIkA kare nahIM. "ApaNI TIkA karavAno lokone adhikAra che. ApaNane koInI TIkA karavAno adhikAra nathI.'' to niMdA ane TIkAmAM phe2 ? (AptasUtra)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... TIkA eTale zuM ke enA pratyakSa dekhAtA doSo, te opana karavA, enuM nAma TIkA kahevAya. ane niMdA eTale dekhAtA-nA dekhAtA badhuM gA gA karyA kare. enuM avaLuM ja bola bola karavuM, enuM nAma niMdA. 3 "koInI saheja paNa TIkA karavA jatAM kevaLajJAnane bAdhaka che. are, AtmajJAnane ya bAdhaka che, samakitane ya bAdhaka che." (AptasUtra) praznakartA : koInI niMdA karIe, e zemAM AvI jAya ? dAdAzrI : niMdA, e virAdhanAmAM gaNAya. paNa pratikramaNa karIe to jatuM rahe. e avarNavAda jevuM che. tethI to ApaNe kahIe chIe ke koInI niMdA nA karIza. to ya loko pAchaLathI niMdA kare che. (392) eTale koInI niMdAmAM nA paDavuM. kamANI nA karAya, kIrtana nA karAya to vAMdho nahIM, paNa niMdAmAM nA paDazo. huM kahuM chuM ke niMdA karavAmAM ApaNane zo phAyado ? emAM to bahu nukasAna che. jabarajasta nukasAna jo kadI A jagatamAM hoya to niMdA karavAmAM che. koI mANasanI niMdA nA karAya. are, saheja vAtacIta paNa nA karAya. emAMthI bhayaMkara doSa besI jAya. emAM ya ahIM satsaMgamAM, paramahaMsanI sabhAmAM to koInI ya saheja paNa avaLI vAtacIta nA karAya. eka jarIka avaLI kalpanAthI jJAna upara kevuM moTuM AvaraNa AvI jAya che. to pachI A 'mahAtmA'onI TIkA, niMdA kare to kevuM bhAre AvaraNa Ave ? satsaMgamAM to dUdhamAM sAkara bhaLI jAya tema bhaLI javuM joIe. A buddhi ja mahIM Dakho kare. ame badhAnuM badhuM jANIe chatAM ya koInuM eka akSare ya nA bolIe. eka akSare ya UMdhuM bolavAthI jJAna upara moTuM AvaraNa AvI jAya. (393) praznakartA : je avarNavAda zabda che ne, eno 'ekjhekTa' minIMga 8 zuM che ? vANI, vyavahAramAM... dAdAzrI : koI paNa raste jema che tema nahIM cItaravuM paNa UMdhuM cItaravuM, e avarNavAda ! jema che eme ya nahIM ne ethI UMdhuM pAchuM. jema che ema cItarIe ane khoTAne khoTo bolIe ane sArAne sAro bolIe, to avarNavAda nA kahevAya. paNa badhuM ja khoTuM bolIe tyAre avarNavAda kahevAya. avarNavAda eTale koI mANasanI bahAra AbarU sArI hoya, mobho hoya, kIrti hoya, te ene ApaNe UMdhuM bolIne toDI nAkhavuM, ene avarNavAda kahevAya. A avarNavAda to niMdAthI ya bhAre kharAba vastu che. avarNavAda eTale enA mATe gADha niMdAo karavI. A loko niMdA kevI kare che ? sAdI niMdA kare che. paNa gADha niMdA karavI e avarNavAda kahevAya. (394) praznakartA : "he dAdA bhagavAna ! mane koI dehadhArI jIvAtmAno, pratyakSa agara parokSa, jIvaMta agara mRtyu pAmelAno koIno kiMcitmAtra paNa avarNavAda, aparAdha, avinaya na karAya, na karAvAya ke kartA pratye na anumodAya evI parama zakti Apo.'' (nava kalamo) dAdAzrI : ApaNAM koI sagAMvahAlAM marI gayelAM hoya ane tenI loko niMdA karatA hoya, to ApaNe vacce nahIM bhaLavuM, vacce bhaLyA hoya to ApaNe pachI pastAvo karavo ke AvuM na thavuM joIe. koI marI gayelA mANasanI vAto karavI e bhayaMkara guno che. je marI gayo hoya ene ya ApaNA loka to choDatA nathI. evuM kare ke nA kare loko ? te evuM nA hovuM joIe, ApaNe evuM kahevA mAgIe chIe. jokhama che emAM, bahu moTuM jokhama che. atyAre rAvaNanuM avaLuM nA bolAya. kAraNa ke haju e dehadhArI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 vANI, vyavahAramAM... vANI, vyavahAramAM.. che. eTale ene 'phona' pahoMcI jAya. 'rAvaNa Avo hato ne tevo hato" bole, te tene pahoMcI jAya. hamaNe ko'ka Ave kaheze, 'badhA akkala vagaranAM ahIM besI rahyA cho ? UTho, jamavA." tyAre pelAM kaheze, 'alyA, jamI rahyA ame. have A te ahIM jamADyA, te ochuM che A ?!" ene duHsvara kahevAya. te vakhate pahelAMnA 'opIniyana'thI A bolAI javAya. te A kalama bolatA jAva, to pelI vAta bolAya to doSa nA bese. (395) keTalAka khIcaDI khavaDAve, te evuM mIThuM bole ke 'bhAI, jarA jamavA padhArone.' te ApaNane khIcaDI evI suMdara lAge. bhalene khIcaDI ekalI hoya, paNa e susvara. eka zabda kaDavo nA bolAya. kaDavA bolavAthI to badhAM bahu tophAna jAgyA che. eka ja zabda 'AMdhaLAnA AMdhaLA" A zabda to AkhuM mahAbhArata UbhuM thayuM. bIjuM to koI khAsa kAraNa nahotuM. A ja mukhya kAraNa ! draupadIe kahyuM hatuM ne ? Takora mArI hatI ne ? have enuM phaLa e driaupadIne maLyuM. haMmezAM eka zabda kaDavo bolelo phaLa maLyA vagara rahe che ? eka bhAI mane pUche ke, 'tamArA jevI mIThI vANI kyAre thaze ?" tyAre meM kahyuM ke "A negeTIva zabdo badhA je che tamArA, e bolavAnA baMdha thaze tyAre.... kAraNa ke dareka zabda enA guNa-paryAya sahita hoya che. praznakartA : vANImAMthI kaThoratA kevI rIte jAya ? dAdAzrI : e to ApaNe vANIne vALIe eTale jevI vALIe evI vaLI jAya pachI. paNa atyAra sudhI kaThora ApaNe karI hatI. lokone bIvaDAvavA mATe, phaphaDAvavA mATe. (396) haMmezAM pojhiTIva bolo. mahIM AtmA che, AtmAnI hAjarI che. mATe pojhiTIva bolo. pojhiTIvamAM negeTIva nA bolAya. pojhiTIva thayuM, emAM negeTIva bolIe e guno che ane pojhiTIvamAM negeTIva bole che, eTale A badhI muzkelI UbhI thAya che. "kAMI ja bagaDyuM nathI' ema bolatAMnI sAthe mahIM keTalo ya pheraphAra thaI jAya. mATe pojhiTIva bolo. sAmo kaThora bole to ApaNe mRdu bolavuM joIe. kAraNa ke ApaNe chUTavuM che. he dAdA, kaMThe birAjo. eTale vANI sudharI jAya. ahIM gaLe dAdAnuM nididhyAsana karIe to ya vANI sudharI jAya. (397) mana che te varSonAM varSo gayA, paNa eka saheje ya negeTIva thayuM nathI mAre. saheje ya, koIpaNa saMjogomAM negeTIva thayuM nathI. A mana jo pojhiTIva thaI jAya lokone, to bhagavAna ja thaI jAya. eTale lokone zuM kahuM chuM ke A negeTIvapaNuM choDatA jAva, samabhAve nikAla karIne. pojhiTIva to enI meLe raheze pachI. vyavahAramAM pojhiTIva ane nizcayamAM pojhiTIva nahIM ne negeTIva ya nahIM ! (399) praznakartA : taMtIlI bhASA eTale zuM? 2. vANIthI tarachoDo-aMtarAyo ! dAdAzrI : rAte tamAre vAIpha joDe bhAMjagaDa thaI hoya ne, te savAramAM cA mUkatI vakhate Ama Takoro mAre. eTale ApaNe samajI gayA ke "ohoho, rAtre banyuM te bhUlyA nathI !" e tAMto. (398) praznakartA keTalAMka ghara evAM hoya che ke jyAM vANIthI bolAcAlI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 12 vANI, vyavahAramAM... thayA kare, paNa mana ane hRdaya sApha hoya che. amane pAchalA avatAronuM mahIM dekhAya che tyAre ajAyabI lAge che ke ohoho, tarachoDanuM keTaluM badhuM nukasAna che ! tethI majUrone ya tarachoDa nA vAge e rIte vartIe. chevaTe sApa thaIne ya keDe, tarachoDa badalo lIdhA vagara rahe nahIM. - dAdAzrI : have vANIthI kleza thato hoya, paNa sAmAne hRdaya upara asara thAya. bAkI jo upalaka rahetuM hoya to to vAMdho nathI. bAkI evuM che ne, bolanAra to hRdayathI ane manathI cokhkho hoya, e bolI zake. paNa sAMbhaLanAra to, ene patharo vAge evuM lAge eTale kleza thAya ja. jyAM bola kaMI paNa kharAba che ne, vicitra bola che ne tyAM kleza thAya. (401) praznakartA : zuM upAya karavo ke jethI tarachoDanAM pariNAma bhogavavAno vAro nA Ave ? bola e to lakSmI che. tene to gaNI gaNIne ApavAM joIe. lakSmI koI gaNyA vagara Ape che ? A bola eka evI vastu che ke e jo sacavAI gayo to badhA ja mahAvrata AvI jAya. dAdAzrI : enA mATe bIjo koI upAya nathI, eka pratikramaNa kara kara karavAM. jyAM sudhI sAmAnuM mana pAchuM nA phare tyAM sudhI karavAM. ane pratyakSa bhegA thAya to pharI pAchuM mIThuM bolIne kSamA mAgavI ke, 'bhaI, mArI to bahu bhUla thaI. huM to mUrakha chuM, akkala vagarano chuM.' eTale sAmAvALAnA ghA rUjhAtA jAya. ApaNe ApaNI jAtane vagovIe eTale sAmAne sAruM lAge, tyAre enA ghA rUjhAya. koIne saheje ya tarachoDa nA vAge ne, evuM ApaNuM jIvana hovuM joIe. tame tarachoDane oLakho ke nA oLakho ? bahu oLakho ? sArI rIte ? ko'kane vAgI jAya kharI ? praznakartA : page paDIne ya mAphI mAgI levAnI. praznakartA : mahIMthI sUkSma rIte vAgI jAya. dAdAzrI : te sUkSma vAge teno vAMdho nahIM. sUkSma vAge, te to ApaNane nukasAnakartA che. jo ke sAmAne virodha kartA to che ja. kAraNa ke sAmo ektA nahIM anubhave. dAdAzrI : nA. page paDIe to guno thAya. evuM nahIM. bIjI vANIthI pheravo. vANIthI vAgyuM hoya ne, te vANIthI pheravo. page paDavAthI to e pAcho manamAM te ghaDIe avaLo pharelo mANasa avaLuM mAne. (40) praznakartA : dhAro ke sthaLa tarachoDa vAgI gaI hoya to ya pratikramaNa tarata thaI ja jAya. mane bahu jAtanA loka maLe. paNa te huM emanI joDe ekatA nathI tUTavA deto. ekatA tUTe to pachI enI zakti nA rahe. jyAM sudhI mArI ekatA che, tyAM sudhI enI zakti che. eTale sAcavavuM paDe. ApaNe je prayogazALAmAM beThA chIe, tyAM prayogo badhuM jovuM paDe ne ! (404) dAdAzrI : hA, tarachoDa vAgI gayA pachI pratikramaNa karavAnA. ane bIjuM, pharI pAchAM enI joDe sAruM bolI ane pheravI nAkhavAnuM. praznakartA : A aMtarAyo kevI rIte paDe che ?
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 14 vANI, vyavahAramAM... dAdAzrI : A bhAI nAsto ApatA hoya to tame kaho ke, 'have rahevA dene, nakAmuM bagaDaze." te aMtarAya pADyo kahevAya. koI dAna Apato hoya tyAM tame kaho ke, 'Ane kyAM Apo cho ? A to mArI khAya evAM che." te tame dAnano aMtarAya pADyo. pachI pelo Ape ke nA Ape e vastu judI rahI, paNa tame aMtarAya pADyo. pachI tamane koI duHkhamAM ya dAtA na maLe. paDe. koI kahe ke, "jJAnI puruSa' AvyA che, cAlo AvavuM hoya to. tyAre tame kaho ke, have evA to 'jJAnI puruSa' ghaNAM ya joyA che. A aMtarAya paDyo ! have manuSya che, eTale bolyA vagara to rahe ja nahIMne ! tamArAthI nA javAya tema hoya eTale tamane manamAM bhAva thAya ke "jJAnI puruSa' AvyA che, paNa mArAthI javAtuM nathI, to aMtarAya tUTe. aMtarAya pADanAro pote aNasamajaNathI aMtarAya pADe che, tenI tene khabara nathI. tame je ophisamAM nokarI karatA ho tyAM tamArA AsIsTanTane 'akkala vagarano' kaho e tamArI akkala para aMtarAya paDyo ! keTalA badhA aMtarAya pADyA che jIve ! A jJAnI puruSa che, hAthamAM mokSa Ape che. ciMtArahita sthiti banAve che, to paNa aMtarAya keTalAM badhAM che ke ene vastunI prApti ja nA thAya ! bolo, have A aMtarAyathI phasAI phasAIne A manuSya janma eLe khoI nAkhyo che ! tamane 'rAITa' ja nathI sAmAne akkala vagarano kahevAno. tame AvuM bolo eTale sAmo paNa avaLuM bole, te ene ya aMtarAya paDe ! bolo have, A aMtarAyamAM jagata zI rIte aTake ? koIne tame nAlAyaka kaho, to tamArI lAyakAta upara aMtarAya paDe che. tame AnA tarata ja pratikramaNa karo to aMtarAya paDatA pahelAM dhovAI jAya. (44) keTalAMka kahe ke, "AvuM akrama jJAna te vaLI hotuM haze ? kalAkamAM mokSa te hoto haze ?" evuM bolyA ke temane aMtarAya paDyA. A jagatamAM zuM nA bane, e kahevAya nahIM. mATe buddhithI mApa kADhavA jevuM A jagata nathI. kAraNa ke A banyuM che e hakIkata che. 'AtmavijJAna' mATe to khAsa aMtarAya paDelA hoya. A chellAmAM chelve sTezana che. (405) praznakartA : saMsAra ja evI vastu che ke tyAM naryA aMtarAyo ja che. praznakartA: vANIthI aMtarAya nA pADyA hoya, paNa manathI aMtarAya pADyA hoya to ? dAdAzrI : manathI pADelA aMtarAya vadhAre asara kare, e to bIje avatAre asara kare. ane A vANInuM boleluM A avatAre asara kare. (44) dAdAzrI : tame pote paramAtmA cho, paNa e padano lAbha nathI maLato. kAraNa ke naryA aMtarAya che. 'huM caMdubhAI chuM' bolyA ke aMtarAya paDe. kAraNa ke bhagavAna kahe che ke, "tuM mane caMdu kahe che ?" A aNasamajaNathI bolyo to ya aMtarAya paDe. devatA para aNasamajaNathI hAtha ghAle to e choDe ke ? praznakartA : jJAnAMtarAya, darzanAMtarAya zenAthI paDe che ? praznakartA : be jaNA vAta karatA hoya ne ApaNe vacamAM bolIe, e kaMI ApaNe Dakho karyo kahevAya ? ke ApaNuM DiscArja che e ? dAdAzrI : dharmamAM ADuM-avaLuM bole, 'tame kaMI ja samajatA nathI ne huM ja samajuM chuM.' enAthI jJAnAMtarAya ne darzanAMtarAya paDe. agara to koI AtmajJAna pAmato hoya temAM ADakhIlI thAya to tene jJAnano aMtarAya dAdAzrI : Dakhala karavAthI Dakho thaI jAya.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... vANI, vyavahAramAM.. praznakartA : Dakho karavAthI eTale kevI rIte thAya ? praznakartA: ghaNAM vAge. dAdAzrI : e kahe ke, 'tame zuM karavA bolyA ?" tyAre ApaNe kahIe, 'have nahIM boluM.' to e Dakho nahIM. ene badale tame te ghaDIe zuM kaho ke "nahIM boluM to nahIM cAle A gADuM, bagaDaze badhuM." e Dakho. vacce bolAI javAya e Dakho kahevAya, paNa te Dakho ya DiscArja che. have te DiscArja DakhAmAM ya navo Dakho thaI gayo hoya. dAdAzrI : eka ja khakhaDAvo to ya ? evuM A eka ja zabda bolavAno thayo, tenI mahIM keTalAMya zabdo UbhAM thaI jAya che. ene bhagavAne adhyavasana kahyA. athavasana eTale nA bolavA hoya, to ya te UbhAM thaI jAya badhAM. potAne bolavAno bhAva thaI gayone, eTale pelAM enI meLe bolAI jAya. jeTalI zakti hoyane te badhI UbhI thaI jAya, icchA nathI to ya ! adhyavasana eTalAM badhAM UbhAM thAya ke koI dahADo mokSamAM javA nA de. tethI to ame akrama vijJAna mUkyuM, kevuM suMdara akrama vijJAna che. koI paNa buddhizALI mANasa A pajhalano aMta lAvI de evuM vijJAna che. DakhoDakhala e ja aMtarAya che. tame paramAtmA cho, ne paramAtmAne zAnA aMtarAya hoya ? paNa A to DakhoDakhala kare che, ke "e ya Ama kema karyuM ? e ya Ama kara." are, Ama zuM karavA karo cho te ? (407) koIne khoTuM kahyuM, te potAnA AtmA upara dhULa nAkhyA barAbara 'tame nAlAyaka cho' evuM bolIene, e zabda ene to sAMbhaLIne duHkha thayuM ja. paNa AnAM je paryAya UbhAM thAya, te tamane bahu du:kha Ape ane tame kaho, bahu sArA mANasa, tame bahu bhalA mANasa cho. to tamane mahIM aMdara zAMti Apaze. tamAruM boleluM pelAne zAMti thaI gaI. tamane ya zAMti. eTale A ja cetavAnI jarUra che ne ! (49) ApaNane jevuM game che, te bolavuM. evuM projekTa karo ke tamane game. A badhuM tamAruM ja projekzana che. AmAM bhagavAne kaMI Dakhala karI nathI. ko'kanI upara nAkho te badhI ja vANI chevaTe tamArI upara ja paDe che. mATe evI zuddha vANI bolo ke zuddha vANI ja tamArI upara paDe. ame koIne ya 'tuM khoTo che" ema nA kahIe. corane ya khoTo nA kahIe. kAraNa tenA vyu poInTathI te sAco che. hA, ame tene corI karyAnuM phaLa zuM Avaze, te 'jema che tema' tene samajAvIe. (408) tame eka zabda bolo ke 'A nAlAyaka che', to 'lAyaka'nuM vajana eka ratala hoya ne 'nAlAyaka'nuM vajana cAlIsa ratala hoya che. eTale 'lAyaka' bolazo enAM spaMdana bahu ochAM thaze, halAvaze ochuM ane 'nAlAyaka' bolazo to cAlIsa ratala halAhala karaze. bola bolyA enAM pariNAma ! praznakartA : eTale cAlIsa ratalanuM pemenTa UbhuM. 3. zabdothI sarjAtAM adhyavasato... dAdAzrI : chUTako ja nahIM ne ! A pelAM tAra vAge che ne, te eka ja tAra khakhaDAvo to keTalAM avAja thAya che mahIM ? praznakartA: pachI amAre beka kevI rIte lAge ? eno upAya zuM?
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 18 vANI, vyavahAramAM... nA. e to lAbhadAyI che.' tyAra pachI e badhA bhAvo besI jAya pAchAM. dAdAzrI : 'A vANI khoTI che evuM lAge eTale dahADe dahADe pheraphAra thato jAya. (410) eka mANasane tame kaho ke "tame jUThA cho.' to have 'jUThA' kahetAMnI sAthe to eTaluM badhuM sAyansa pharI vaLe che mahIM, enA paryAyo eTalA badhA UbhA thAya che ke tamane be kalAka sudhI to enI para prema ja utpanna nA thAya. mATe zabda bolAya ja nahIM to uttama che ane bolAya to pratikramaNa karo. (411) A TeparekarDa ne TrAnsamITara evAM evAM keTalAMya sAdhano atyAre thayAM che. te moTA moTA mANasone bhaya lAgyA ja kare ke koI kaMI utArI leze to ? have AmAM (Tepa mazInamAM) to zabdo Tepa thayA eTaluM ja che. paNa A manuSyanuM boDI-mana badhuM ja Tepa thAya evuM che. eno loko jarA ya bhaya rAkhatA nathI. jo sAmo UMghamAM hoya ne tame kaho ke "A nAlAyaka che? to te pelAne mahIM Tepa thaI gayuM. e pachI pelAne phaLa Ape. eTale UMghatAnuM ya nA bolAya, akSare ya nA bolAya. kAraNa ke badhuM Tepa thaI jAya, evI A mazInarI che. bolavuM hoya to sAruM bolajo ke 'sAheba, tame bahu sArA mANasa cho." sAro bhAva rAkhajo, to enuM phaLa tamane sukha maLaze. paNa UMdhuM saheja paNa bolyA, aMdhArAmAM paNa bolyA ke ekalA bolyA, to enuM phaLa kaDavuM jhera jevuM Avaze. A badhuM Tepa ja thaI javAnuM. mATe A Tepa sAruM karAvo. mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvo, e zuM hoya ? e cetana bhAvo nathI. e badhA prAkRtika bhAvo, jaDa bhAvo che. lepAyamAna bhAvo eTale ApaNe levAnuM nA hoya to ya e lepAyamAna karI de. ethI ame kahIe chIe ne, ke "mana-vacana-kAyAnA tamAma lepAyamAna bhAvothI huM sarvathA nirlepa ja chuM." e lepAyamAna bhAvoe jagata AkhAne lepAyamAna karyuM che ane e lepAyamAna bhAvo e khAlI paDaghA ja che. ane te nirjIva che pAchAM. eTale tamAre enuM sAMbhaLavAnuM nahIM. jeTaluM premamaya DiliMga haze eTalI ja vANI A TeparekarDamAM poSAya evI che, teno jaza sAro maLe. (413) paNa te ema ne ema jAya evAM ya nathI. e bUmo pADyA ja karaze. to upAya zo karazo ? ApaNe zuM karavuM paDe ? pelA adhyavasana baMdha karavA mATe ? 'e to mArA upakArI che" evuM tevuM bolavuM paDe. have tame evuM bolazo tyAre e avaLA bhAvo badhA baMdha thaI jAya, ke A to navI jAtanuM 'upakArI' kahe che pAchA. eTale pAchA TADhA paDI jaze. ! (412) nyAya-anyAya jovAvALo to bahu jaNane bhAMDe. e to jovA jevo ja nathI. nyAya-anyAya to eka tharmomITara che jagatanuM ke kone keTalo tAva UtarI gayo ne keTalo caDhyo ?! jagata kyAre ya nyAyI banavAnuM nathI ane anyAyI ya thaI javAnuM nathI. Ano A ja bheLaseLa khIcaDo cAlyA ja karaze. tame kahone, ke 'A khoTa jAya evuM che." eTale tarata ja lepAyamAna bhAvo jAtajAtanI bumo pADe, "Ama thaI jAya ne tema thaI jAya.' 'alyA bhAI, tame besone bahAra hamaNe, meM to kahetAM kahI dIdhuM, paNa tame zuM karavA bhasa bhasa karo cho ?" eTale ApaNe kahIe ke, "nA, A jagata che, tyArathI AvuM ne AvuM ja che. satyugamAM jarA ochuM bagaDeluM vAtAvaraNa hoya, atyAre vadhAre asara che. rAmacaMdrajInA vakhatamAM sItAnuM haraNa karI janArA hatA. to atyAre nA hoya ? A to cAlyA ja karavAnuM. A mazInarI evI ja che pahelethI. ene gama paDatI nathI,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 19 vANI, vyavahAramAM... AvavAnuM che. potAnI javAbadArIonuM bhAna nathI, mATe bejavAbadArIvALuM bolazo nahIM. bejavAbadArIvALuM vartana karazo nahIM. bejavAbadArIvALuM kazuM ja karazo nahIM. badhuM pojhiTiva lejo. koInuM sAruM karavuM hoya to karavA jajo. nahIM to bUrAmAM paDazo ja nahIM ne bUruM vicArazo nahIM. bUruM sAMbhaLazo ya nahIM koInuM. bahu jokhamadArI che. nahIM to AvaDuM moTuM jagata, emAM mokSa to potAnI mahIM ja paDyo che ne jaDato nathI ! ne keTalAya avatArathI bhaTaka bhaTaka kare che. (414). eTalI ApaNI nabaLAI javI ja joIe ke pratipakSI bhAva utpanna nA thAya. ane vakhate thayA hoya to ApaNI pAse pratikramaNanuM hathiyAra che, tenAthI bhUMsI nAkhIe. pANI kArakhAnAmAM gayuM hoya, paNa barapha thayuM nathI tyAM sudhI vAMdho nathI. barapha thaI gayA pachI hAthamAM nA rahe. (415) praznakartA : vANI bolatI vakhatanAM bhAva ane jAgRti pramANe TepiMga thAya che ? - gharamAM vahune TaiDakAve to e jANe ke koIe sAMbhaLyuM ja nathI ne ! A to ema ne ema ja che ne ! nAnAM chokarAM hoya tyAre emanI hAjarImAM dhaNI-bairI game tevuM bole. e jANe ke A nAnuM chokaruM zuM samajavAnuM che ? alyA, mahIM Tepa thAya che, tenuM zuM ? e moTuM thaze tyAre e bahAra paDaze ! | (415) dAdAzrI : nA. e TepiMga vANI bolatI ghaDIe thatuM nathI. A to mULa AgaLa ja thaI gayuM che. ane pachI Aje zuM thAya ? chapAyA pramANe ja vAge. praznakartA : pAchuM atyAre bolIe, te vakhate jAgRti rAkhIe to? sAmAnya vyavahAramAM bolavAno vAMdho nathI. paNa dehadhArI mAtrane mATe kaMI ADuMavaLuM bolAyuM to te mahIM TeparekarDa thaI gayuM. A saMsAranA lokonI Tepa utAravI hoya to vAra keTalI ? eka jarAka saLI karo to pratipakSI bhAva Tepa thayA ja karaze. tArAmAM nabaLAI evI che ke saLI karatAM pahelAM ja tuM bolavA maMDIza. dAdAzrI : atyAre tame koIne daphaDAvo. pachI manamAM evuM thAya ke Ane daphaDAvyo, te barAbara che.' eTale pharI pAchuM tevA hisAbano koDavarDa thayo. ane 'Ane daphaDAvyo, te khoTuM thayuM.' evo bhAva thayo, to koDavarDa tamAre navI jAtano thayo. 'A daphaDAvyo, e barobara che." evuM mAnyuM ke enA jevo ja pharI koDa Ubho thayo ane enAthI e vadhAre vajanadAra bane. ane 'A bahu kharAba thaI gayuM, AvuM nA bolavuM joIe, AvuM kema thAya che ?" evuM thAya to koDa nAno thaI gayo. (417) praznakartA : kharAba bolavuM to nahIM, paNa kharAba bhAva paNa nA Avavo joIe ne ? praznakartA : tIrthaMkaronI vANInA koDa kevA hoya che ? dAdAzrI : kharAba bhAva nA Avavo joIe, e vAta kharI che. bhAvamAM Ave che, te bolamAM AvyA vagara rahetuM nathI. mATe bolavuM jo baMdha thaI jAya ne, to bhAva baMdha thaI jAya. A bhAva e to bolavA pAchaLano paDagho che. pratipakSI bhAva to utpanna thayA vagara rahe ja nahIM ne ! amane pratipakSI bhAva nA thAya ane evuM, tyAM sudhI tamAre paNa dAdAzrI : emaNe koDa evo nakkI karelo hoya ke mArI vANIthI koI paNa jIvane kiMcitmAtra paNa du:kha thAya nahIM. duHkha to thAya ja nahIM, paNa koI jIvanuM kiMcitmAtra pramANa paNa nA dubhAya. jhADanuM ya pramANa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. nA dubhAya. evA koDa phakta tIrthakarone ja thayelA hoya. (418) vANI, vyavahAramAM... bAkI loka jANe ke dAdA nirAMte oraDImAM jaIne sUI jAya che. e vAtamAM mAla nathI. padmAsanavALIne eka kalAka sudhI ane A sityoterame varSe padmAsanavALIne besavuM. paga hau vaLI jAya ane tethI karIne AMkhonI zakti, AMkhono prakAza, e badhuM jaLavAI raheluM. praznakartA : jene Tepa ja nA karavuM hoya, tenA mATe zuM rasto ? dAdAzrI : zuM ja spaMdana nahIM karavAnuM. badhuM joyA ja karavAnuM. paNa evuM bane nahIM ne ! A ya mazIna che ne pAchuM parAdhIna che. eTale ame bIjo rasto batAvIe chIe ke Tepa thaI jAya ke tarata bhUMsI nAkho to cAle. A pratikramaNa e bhUMsavAnuM sAdhana che. AnAthI ekAda bhavamAM pheraphAra thaIne badhuM bolavAnuM baMdha thaI jAya. (418) kAraNa ke prakRtine meM koI dahADo vagovI nathI. enuM vagoNuM koI dahADo karyuM nathI. apamAna karyuM nathI. loko vagovIne apamAna kare che. prakRti jIvatI che, enuM apamAna karazo to enI asara thaze.(424) 4. vitADatI vANI vakhate, samAdhAna ! A "saccidAnaMda' zabda bolavAthI ghaNI IphekTa thAya che. samajyA vagara bole to ya IphekaTa thAya che. samajIne bole to to ghaNo lAbha thAya. A zabdo bolavAthI spaMdano thAya che ne badhuM valovAya che. badhuM sAyanTiphika che. praznakartA : koI kaMI bolI jAya, emAM ApaNe samAdhAna kevI rIte karavuM ? samabhAva kevI rIte rAkhavo ? praznakartA : 'kAma nathI karavuM" ema bole, to emAM zuM thaI jAya ? dAdAzrI : pachI ALasa AvI jAya. enI meLe ja ALasa Ave ane 'karavuM che' kahe to ALasa badhuM kyAMya jatuM rahe. (421) - dAdAzrI : ApaNuM jJAna zuM kahe che? koI tamArAmAM kaMI karI zake ema ja nathI. varlDamAM koI jabhyo ja nathI ke je tamArAmAM zuM Dakhala karI zakyo hoya. koInAmAM koI Dakhala karI zake ema che ja nahIM. to A Dakhala kema Ave che ? tamArAmAM je Dakhala kare che, e tamAre mATe nimitta che. paNa emAM mULa hisAba tamAro ja che. koI UMdhuM kare ke chatuM kare, paNa emAM hisAba tamAro ja che ane e nimitta banI jAya che. e hisAba pUro thayo ke pharI koI Dakhala nahIM kare. (426) huM 'jJAna" thatAM pahelAMnI vAta kahuM chuM. huM paccIsa varSano hato, tyAre mArI tabiyata narama hoya tyAre koI kahe ke, "kema che tamArI tabiyata ?" huM kahuM ke, "bahu sArI che. ane bIjAne tabiyata sArI hoya ane ApaNe pUchIe ke, "kema che tamArI tabiyata ?" tyAre e kahe, 'ThIka che." mera alyA, "ThIka che' kahe che, te AgaLa nahIM jAya. eTale nimittanI joDe jhaghaDo karavo e nakAmo che. nimittane bacakAM bharavAthI pharI pAcho guno Ubho thaze. eTale AmAM karavApaNuM zuM rahetuM nathI. A vijJAna che, e badhuM samajI levAnI jarUra che. eTale pachI meM "ThIka' zabda UDADI dIdho. A zabda nukasAna kare che. AtmA "ThIka thaI jAya pachI. 'bahu sarasa' kahIe, te ghaDIe AtmA 'sara' thaI jAya. (422) praznakartA : koI ApaNane kaMI bolI jAya, e paNa naimittika ja ne ? ApaNo vAMka nA hoya to paNa bole to ?
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 24 vANI, vyavahAramAM... praznakartA: eka vakhata jame karIe, be vakhata jame karIe, so vakhata jame karIe, evuM badhI vakhata jamA ja karyA karavAnuM ? dAdAzrI : A jagatamAM koI mANasane tamAro vAMka nA hoya, to bolavAno evo adhikAra nathI. mATe A bole che, to tamArI bhUla che, teno badalo Ape che A. hA, te tamArI gayA avatAranI je bhUla che, e bhUlano badalo A mANasa tamane ApI rahyo che. e nimitta che ane bhUla tamArI che. mATe ja e bolI rahyo che. dAdAzrI : hA, pharI udhAra karazo to pharI e copaDA cAlu raheze. enA karatAM lAkha vakhata tuM jame karAvane, ApaNe jame karavAnA. ane eno aMta Avaze. jo jo ne, mArA kahyA pramANe cAlo ne ! praznakartA : ATalAM varSa gayA chatAM haju aMta nathI Avyo. have e ApaNI bhUla che, mATe A bolI rahyo che. to e mANasa ApaNane e bhUlamAMthI mukta karAvaDAve che. enA tarapha bhAva na bagADavo joIe. ane ApaNe zuM kahevuM joIe ke prabhu, ene sabuddhi Apajo. eTaluM ja kahevuM. kAraNa ke e nimitta che. dAdAzrI : bIjo vicAra karyA karatAM mArA kahyA pramANe karajo ne, aMta AvI jaze. ane meM jame karelA che, evA badhA bahu. ame aThThAvIsa varSathI navI dhIratA nathI. te copaDA badhA keTalA cokhkhA thaI gayA ! ame zuM kahevA mAgIe chIe ke je badhuM Ave che, e tamAro hisAba che. ene cUkate thaI javA do, ne pharI navesarathI rakama dhIrazo nahIM. ApaNA pADozIne kahIe ke 'tame savAranA pahoramAM mane pAMca gALo bhAMDajo." tyAre e zuM kaheze ke huM kaMI navaro chuM?" eTale hisAba nathI, e koI gALa bhAMDe ja nahIM ne ! ane hisAba che, e koI choDanAra nathI. (429). praznakartA : navI rakama dhIravI kone kaho cho ? dAdAzrI : koI tamane avaLuM kahe to tamane manamAM ema thAya ke A mane kema avaLuM bole che ?" eTale tame ene navI rakama dhIro cho. je tamAro hisAba hato, te cUkavatI vakhate tame pharI navo hisAbano copaDo cAlu karyo. eTale eka gALa je dhIrelI hatI, te pAchI ApavA Avyo tyAre te ApaNe jame karI levAnI hatI, tene badale tame pAMca navI dhIrI pAchI, A eka to sahana thatI nathI, tyAM bIjI pAMca dhIrI te navI dhIradhAra kare che ne pachI guMcAyA kare che. Ama guMcavADo badho Ubho kare che. have AmAM manuSyonI buddhi zI rIte pahoMce ? have ApaNo ATalo puruSArtha rahyo ke "hasate mukhe jhera pIvo." ko'ka dahADo chokarAnI joDe kaMI matabheda paDyo, chokarI sAmo thayo hoya to pachI je 'pyAlo ApI jAya, te pIvo to paDe ne ! raDI raDIne ya paNa pIvo to paDe ja ne ? e 'pyAlo' kaMI ocho enA mAthAmAM marAya che? pIvo to paDe ja ne ? praznakartA : hA, pIvo paDe. jo tAre A vepAra nA poSAya to pharI ApIza nahIM, navI dhIrIza nahIM, ne A poSAtuM hoya to pharI pAMca Apa. (428) dAdAzrI : jagata raDI raDIne pIve che. ApaNe hasIne pIvuM ! basa, eTaluM ja kahe che. (43)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 25 vANI, vyavahAramAM... sAmo zuM bolyo, kaThaNa bolyo, tenA ApaNe jJAtA-draSTA. ApaNe zuM bolyA, tenA ya "ApaNe" jJAtA-draSTA. (431) ja nA hoya ane sAmAne mATe kaDaka vANI nIkaLe to te amane nA game. ne chatAM nIkaLI eTale ame tarata ja samajI jaIe ke, AnI sAthe ame Avo ja vyavahAra lAvyA chIe. vANI e sAmAnA vyavahAra pramANe nIkaLe che. vItarAga puruSonI vANI nimittane AdhIna nIkaLe che. (432) koI mANase gALa bhAMDI to e zuM che ? eNe tamArI joDe vyavahAra paro karyo. sAmo je badhuM kare che. je je' karato hoya to te athavA gALa bhAMDato hoya to te e tamAro badho ja, tamArI joDeno vyavahAra opana kare che. tyAM AgaLa vyavahArane vyavahArathI bhAMgavo. ane vyavahAra eksepTa (kabUla) karavo. tyAM tuM vacce nyAya nA ghAlIza. nyAya ghAlIza to gUMcavAIza. koI kaheze, "A bhAIne dAdA kema kaThaNa zabdo kahe che ?" emAM dAdA zuM kare ? e vyavahAra ja evo lAvyo che. keTalAka to sAva nAlAyaka hoya chatAM dAdA UMce sAde bolyA nA hoya, tyArathI nA samajAya ke e potAno vyavahAra kevo suMdara lAvyo che ! je kaThaNa vyavahAra lAvyo hoya, te amArI pAse kaThaNa vANI dekhe. praznakartA : ane jo ApaNe gALa kadI ApI ja nA hoya to ? have ApaNAthI vANI avaLI nIkaLe, to e sAmAnA vyavahArane AdhIna che. paNa ApaNe to mokSe javuM che, mATe tenuM pratikramaNa karI levuM. dAdAzrI : jo gALa nA ApI hoya to sAmI gALa nA maLe. paNa A to Agalo pAchalo hisAba che, tethI ApyA vagara raheze ja nahIM. copaDe jamAM hoya to ja Ave. koI paNa jAtanI asara thaI, te hisAba vagara nA thAya. asaro e bIjanuM phaLa che. IphekTa(asaro)no hisAba te vyavahAra. praznakartA : paNa tIra nIkaLI gayuM, tenuM zuM ? dAdAzrI : e vyavahArAdhIna che. vyavahAra kone kahevAya che ? nava hoya tene navathI bhAgavAnuM. jo navane bArathI bhAgIe to vyavahAra kema cAle ? praznakartA : evI paraMparA rahe to vera vadhe ne ? - cAya zuM kahe che ? nava ne bAre bhAgo. tyAM pAcho gUMcAI jAya che. nyAyamAM to zuM bole che, e AvuM AvuM bolyA, te tamAre AvuM bolavuM joIe. tame eka vakhata bolo eTale pelo be vakhata bole. tame be vakhata bolo eTale sAmo dasa vakhata bolaze. (431) dAdAzrI : nA, tethI to ApaNe pratikramaNa karIe chIe. pratikramaNa mAtra mokSe laI javA mATe nathI, paNa e to vera aTakAvavA mATe bhagavAnane tyAMno phona che. pratikramaNamAM kAcA paDyA to vera baMdhAya. bhUla jyAre samajAya tyAre tarata ja pratikramaNa karI lo. enAthI vera baMdhAya ja nahIM. sAmAne vera bAMdhavuM hoya to ya nA baMdhAya. kAraNa ke ApaNe sAmAnA AtmAne sIdho ja phona pahoMcADIe chIe. vyavahAra nirUpAya che. phakta ApaNe mokSe javuM hoya to pratikramaNa karo. jene svarUpajJAna nA hoya, teNe vyavahAra, vyavahAra-svarUpa ja rAkhavo hoya to, sAmo avaLuM bolyo, te ja karekTa che ema ja rAkho. paNa mokSe javuM hoya to, jevA vyavahAre vIMTAyuM che, tevA vyavahAre ukelAya che. A tame mane pUcho ke tame mane kema nathI vaDhatA. to huM kahyuM ke, tame evo vyavahAra nathI lAvyA. jeTalo vyavahAra tame lAvyA hatA, teTalI tamane Takora mArI lIdhI. tethI vadhAre vyavahAra nahotA lAvyA. amAre jJAnI puruSane kaThaNa vANI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 vANI, vyavahAramAM... vANI, vyavahAramAM.. enI joDe pratikramaNa karo, nahIM to vera baMdhAze. (432) ja tamAruM mana bahu sAruM raheze. hA, upakAra nahIM mAno to emAM Akho tamAro ahaMkAra Ubho thaIne dveSa pariNAma pAmaze. ene zuM nukasAna javAnuM che ? tame nAdArI karAvI. (435) tamane atyAre rastAmAM jatAM koI kahe ke "tame nAlAyaka cho, cora cho, badamAza cho' evI tevI gALo bhAMDI de, ne tamane vItarAgatA rahe to jANavuM ke A bAbatamAM tame ATalA bhagavAna thaI gayA. jeTalI bAbatamAM tame jItyA eTalI bAbatamAM tame bhagavAna thayA. ane tame jagatathI jItI gayA eTale pachI AkhA ya-pUrNa bhagavAna thaI gayA. pachI koInI ya joDe matabheda paDe nahIM. (433) 5. vANI, che ja TeparekarDa ! vANInI upara to badhI bhAMjagaDa che. vANIne lIdhe ja to A badhI bhrAMti jatI nathI. kaheze ke 'A mane gALo de che.' ane eTale pachI vera jAya ja nahIM ne ! praznakartA : ATalAM badhA jhaghaDA thAya, gALo bhAMDe to ya loka mohane laIne badhuM bhUlI jAya che ane mane to dasa varasa pahelAM kaheluM hoya to ya lakSamAM rahe. ane pachI huM enI joDe kaTa karI nAkhuM. athaDAmaNa thaI eTale ApaNe jANavuM ke 'evuM kevuM huM bolI gayo ke A athaDAmaNa thaI !' eTale thaI gayo Ukela, pachI pajhala solva thaI gayuM. nahIM to jyAM sudhI ApaNe 'sAmAnI bhUla che" evuM khoLavA jaIzuM to koI dahADo ya A pajhala solva nahIM thAya. 'ApaNI bhUla che' ema mAnIzuM tyAre ja A jagatathI cheDo Avaze. bIjo koI upAya nathI. bIjA badhA upAyo guMcavanArA che. ane upAyo karavA e ApaNo aMdarakhAne chUpo ahaMkAra che. upAyo zAne mATe khoLo cho ? sAmo ApaNI bhUla kADhe to ApaNe ema kahevuM ke 'huM to pahelethI ja vAMko (435) dAdAzrI : paNa huM kaMI juduM nA karI nAkhyuM. ame jANIe ke AnI noMdha rAkhavA jevI nathI. reDiyo vAgato hoya evuM mane lAgyA kare. UlaTuM mahIM manamAM hasavuM Ave. praznakartA: 'AptavANI'mAM ema lakhyuM che ke 'dAdA cora che' evuM koI kahe to mahAna upakAra mAnavo. tethI meM khulle choge AkhA varlDane kahyuM che ke A orijinala TeparekarDa bole che. A badhA ya reDiyA che. koI mane sAbita karI Ape ke "A TeparekarDa nathI" to A AkhuM jJAna ja khoTuM che. (437) dAdAzrI : eno zA badala upakAra mAnavo ? kAraNa ke koI kahe nahIM AvuM. A paDagho che kzAkano. te A mAro potAno ja paDagho che. mATe upakAra mAnuM. karuNA kone kahevAya ? sAmAnI mUrkhAI para prema rAkhavo, tene. mUrkhAI para vera rAkhe, te jagata AkhuM ya rAkhe che. praznakartA : bolatAM hoya che, tyAre evuM lAge nahIM ke A mUrkhAI A jagata paDaghA svarUpe che. kaMI paNa Ave to e tamAruM ja pariNAma che, enI haMDreDa parasenTa gerenTI lakhI ApuM chuM. eTale ame upakAra ja mAnIe. to tamAre ya upakAra mAnavo joIe ne ?! ane to dAdAzrI : e bicArAnA hAthamAM sattA ja nahIM. TeparekarDa gAyA kare.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 29 vANI, vyavahAramAM... amane tarata khabara paDe ke A TeparekarDa che. jokhamadArI samajato hoya to bole nahIM ne ! ane TeparekarDa ya nA vAge. (439) vANI jaDa che, rekarDa ja che. A TeparekarDa vAge che, te tenI pahelAM paTTI Utare che ke nahIM ? tevI ja rIte A vANInI paNa AkhI paTTI UtarI gayelI che. ne tene saMyoga maLatAM ja, jema pIna vAge ne rekarDa zarU thaI jAya tema vANI zarU thaI jAya che. (44) koI zabda ApaNane kahe ke "tame gadheDA cho, mUrkha cho' e ApaNane halAve nahIM. 'tamArAmAM akkala nathI' evuM mane kahe to, huM kahyuM ke, 'e vAtane tuM jANI gayo eTaluM sAruM thayuM. huM to pahelethI jANuM chuM. te to Aje jANyuM." eTale pharI kahuM ke, 'have bIjI vAta kara." to niveDo Ave ke nA Ave ? ghaNIvAra ema bane che ke nahIM ke tame draDha nizcaya karyo hoya ke sAsunI sAme ke dhaNInI sAme nathI bolavuM, chatAM bolAI jAya che ke nahIM ? bolAI jAya che. e zuM che ? ApaNI to icchA nahotI. tyAre zuM dhaNInI icchA hatI ke vahu mane gALa de ? tyAre koNa bolAve che ? e to rekarDa bole che ane UtarI gayelI rekarDane koI bApo ya pheravI nA zake. (44) A akkalano jokha karavA besIe to trAjavA kone tyAMthI lAvavAM ? kATalAM kone tyAMthI lAvavAM ? vakIla kyAMthI lAvavA ?! enAM karatAM ApaNe kahI daIe ke, 'bhaI, hA, akkala nathI, e vAta to te Aje jANI. ame to pahelethI jANIe chIe. cAla, AgaLanI vAta karI have.' te niveDo Ave AmAM. sAmAnI vAta pakaDI besavA jevI hoya ane zabdo to badhI TeparekarDo bole che. (439) ghaNIvAra koI manamAM nakkI karIne AvyuM hoya ke Aje to pelAne Ama saMbhaLAvuM ne tema kahI nAkhuM. ane jyAre tenI pAse jAya ne bIjA be-pAMca jaNane jue, to akSare ya bolyA vinA pAcho Ave ke nahIM ? are, bolavA jAya paNa bobaDI nA vaLe. ema bane ke nahIM ? jo tArI sattAnI vANI hoya, to tuM dhAre tevI ja vANI nIkaLe. paNa evuM bane che ? kyAMthI bane ? (441) ane kAraNa khoLavAthI zuM thayuM che ? A kAraNa khoLavAthI ja jagata UbhuM thayuM che. kAraNa kazAmAM khoLazo nahIM. A to 'vyavasthita che. 'vyavasthita'nI bahAra koI zuM bolavAno nathI. amathA enA upara tame je manamAM dhAraNa karo ne, te tamArI bhUla. jagata AkhuM nirdoSa che. nirdoSa joIne huM tamane kahuM chuM ke nirdoSa che. zAthI nirdoSa che jagata ? zuddhAtmA nirdoSa kharAM ke nahIM ? A vijJAna evuM suMdara che ne ke koI rIte bAdhaka ja nathI ne jhaTapaTa Ukela lAve evuM che. paNa A vijJAnane lakSamAM rAkhe ke dAdAe kahyuM che ke vANI eTale basa rekarDa ja che, pachI koI game tevuM bolyo hoya ke phojadAra TaiDakAvato hoya paNa enI vANI e rekarDa ja che, evuM phITa thaI javuM joIe to A phojadAra TaiDakAvato hoya to ApaNane asara nA kare. tyAre doSita kyuM lAge che ? A pudgala. have pudgala udayakarmane AdhIna che, AkhI jiMdagI. have udayakarmamAM hoya evuM A bole, emAM tame zuM karo te ?! juo to kharAM, AvuM sarasa dAdAe vijJAna ApyuM ke koI dahADo vaDhavADa ja nA thAya. koI paNa mANasa bahu vadhAre bola bola karato hoya to ya ApaNe samajI javuM ke A rekarDa bolI. rekarDane rekarDa jANIe to ApaNe gabaDI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 31 vANI, vyavahAramAM... nA paDIe. nahIM to tanmayAkAra thaIe to zuM thAya ? dAdAzrI : puruSArtha zo ya karavAno nathI. AmAM to 'dAdAjInI A vAta tadana sAcI che ne enA para ullAsa jema jema Ave tema tema mahIM phITa thatuM jAya. ApaNA jJAnamAM A 'vANI e rekarDa che? e eka kUMcI che ane emAM ApaNe gaDuM mAravAnuM nathI. e che ja rekarDa. ane rekarDa mAnIne jo AjathI AraMbha kare to ? to pachI che zuM du:kha ? ApaNI UMcI nAtomAM lAkaDI laIne mAramArA nathI karatAM. ahIM to badhAM vANInA ja dhaDAkA ! have ene jItI gayA pachI rahyuM zuM ? vANI e rekarDa che, tethI meM e bahAra pADeluM. A bahAra khulluM pADavAnuM kAraNa zuM ? tene lIdhe tamArA manamAMthI pANInI kiMmata jatI rahe. amane to koI game tevuM bolene to ya enI akSare ya kiMmata nathI. huM jANuM ke e zI rIte bicAro bolavAno che ? e ja bhamaraDo che ne ! ane A to rekarDa bolI rahI che. e to bhamaraDo che, dayA khAvA jevo ! eTale have evuM nakkI karI nAkho ke dAdAe kahyuM che ema ja che ke A vANI e TeparekarDa ja che. have ene anubhavamAM lo. e TaiDakAvato hoya to te ghaDIe ApaNe manamAM hasavA lAgIe evuM kaMIka karo. kAraNa ke kharekhara vANI e TeparekarDa ja che ane evI tamane samajaNa paDI gaI che. kAraNa ke nA bolavuM hoya to ya bolI javAya che, to pachI "A TeparekarDa ja che' e jJAna phITa karI nAkho. praznakartA : dhAro ke sAmAnI rekarDa vAgatI hoya ne te vakhate ApaNe kahIe ke A rekarDa vAgI rahI che. paNa aMdara pAchuM 'A kahe che te khoTuM che, A barobara nathI, AvuM kema bole che ?" evuM rIekzana paNa thaI jAya che. praznakartA: 'A bhamaraDo che' eTaluM te vakhate lakSamAM nathI rahetuM. dAdAzrI : nA, paNa evuM zene mATe thavuM joIe ? jo e rekarDa ja bole che, tame jo jANI gayA cho ke A rekarDa ja bole che, to pachI enI asara ja nA hoyane ?! dAdAzrI : nA, paheluM to 'vANI e rekarDa che" evuM nakkI karo. pachI 'A bole che e vyavasthita che. A phAIla che, eno samabhAve nikAla karavAno che." A badhuM jJAna joDe joDe hAjara rahe ne, to ApaNane zuM asara nA thAya. je bole che e 'vyavasthita che ne? ane rekarDa ja bole che ne ? e pote nathI bolatAne Aje ? eTale koI mANasa jokhamadAra che ja nahIM ane bhagavAnane evuM dekhAyuM che ke koI jIva koI jAtano jokhamadAra che ja nahIM. eTale koI gunegAra che ja nahIM, e bhagavAne joyeluM. e draSTithI bhagavAna mokSe gayA. ane jagate gunegAra che ema joyuM, tethI jagatamAM athaDAya che. basa, ATalI ja draSTino phera che ! (441) praznakartA : paNa pote nizcita rUpe mAne che, so e so TakA mAne che ke A rekarDa ja che, chatAM e rIekzana kema Ave che ? dAdAzrI : evuM che ke e rekarDa ja che, evuM rekarDa tarIke to badhuM tame nakkI kareluM che, paNa 'rekarDa che' evuM ekajhekaTa jJAna te ghaDIe rahevuM joIe. paNa te ekadama rekarDa pramANe rahI nA zake. kAraNa ke ApaNo ahaMkAra te ghaDIe kUde che. eTale pachI 'ene "ApaNe" samajAvavAnuM ke 'bhaI, A rekarDa vAge che, tuM zuM kAma bUmAbUma kare che ?" evuM ApaNe kahIe tyAre pAchuM mahIM TADhuM paDe. (442), praznakartA : hA, paNa A je draSTi che e mahIM phITa thaI jAya, enA mATe zuM puruSArtha karavo ?
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 34 vANI, vyavahAramAM... mANasa kahevAya ! (447) A to mArI paccIsa varasanI uMmara, tyAranI vAta che. mAre tyAM eka jaNa Avyo. te dahADe mane A rekarDanI khabara na hatI. te mane bahu ja kharAba zabda bolI gayo, e sagAvahAlo hato. pelAM sagAvahAlAMnI joDe jhaghaDo karyo kyAM pAlave ?! meM emane kahyuM, "besIne have, besone, have e to bhUla thaI gaI haze ? vakhate bhUla thaI hoya ApaNI." pachI cA pIvaDAvI emane TADhA pADyA. pachI e mane kahe che "huM jAuM chuM have." tyAre meM kahyuM, 'pelI poTalI letAM jAva tamArI. A je mane tame prasAda Apyo hato, te meM cAkhyo nathI. kAraNa ke tolyA vagarano hato, e te mArAthI levAya nahIM. mAre to tolAyelo mAla hoya to kAmanuM. vaNatolyo mAla ame letAM nathI. eTale tamAro mAla tame letA jAva." eTale pelAM TADhAM paDI gayAM. (443) vANI bole teno vAMdho nathI. e to koDavarDa che. te phATe ne bolyA kare, tenuM ApaNe rakSaNa nA karavuM joIe. vANI bolo teno vAMdho nathI, paNa "ame sAcA chIe' ema enuM rakSaNa nA hovuM joIe. potAnI vAtanuM rakSaNa karavuM te ja moTAmAM moTI hiMsA che. potAnI vAta sAcI ja che evuM ThasAvavA jAya te ja hiMsA che. | 'ame sAcA chIe', enuM nAma ja rakSaNa kahevAya ane rakSaNa nA hoya to zuM ja nathI. goLA badhA phUTI jAya ane koIne ya vAge nahIM bahu. ahaMkAranuM rakSaNa kare, tenAthI bahu vAge che. (448) praznakartA : AMtarika sthitimAM, eTale aMtaravijJAnamAM e bolavAnuM kevI rIte bane che ane bolavAnuM baMdha kevI rIte thAya che ? zabda to ThaMDake ya Ape ane saLagAve ya kharuM. eTale iphekTiva che. ane iphekTiva vastu badhI nizcetana hoya. cetana iphekTiva nA hoya. vinAzI cIja hoya, te vastu iphekTiva hoya. ApaNuM 'jJAna' maLyA pachI game tevI vANI hoya to vANI iphekTiva nA thAya. chatAM haju thAya che, enuM zuM kAraNa ? pahelAnI avasthAo bhUlyA nathI. bAkI IphekTa thAya che, ene tame jANyuM ke sAmAnI vANI che te rekarDa svarUpa che ane e 'caMdubhAIne kahe che, 'tamane nathI kaheto. eTale koI paNa raste 'tamane asarakAraka na hoya. (446) dAdAzrI : sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che badhA. sAmAne jeTaluM ApavAnuM hoya eTaluM nIkaLe ApaNe. ane nA ApavAnuM hoya to ApaNe tyAM baMdha thaI jAya. meM eka bhAIne kahyuM'tuM dAdaramAM. e bhAI kahe che, "dAdAnI revaDI dANe dANa karIza." ema kaheto'to. e Avyo tyAre meM kahyuM, "bolone kaMIka." pharI kahyuM, 'bolone kaMIka." pachI eNe to cokhkhuM kahyuM "ahIM sudhI Ave che paNa bolAtuM nathI." le bolane ?! A bolavAvALA AvyA !! ahIM sudhI Ave che paNa bolAtuM nathI, mane cokhkhuM kahyuM, eTale samajI gayo. akSare ya nA bolAya, mAro hI hisAba cUkate che. pachI tAruM gajuM ja zuM che ? nA je ja 9 che ? (449) eNe kaMI AvuM na bolavuM joIe, evuM enA hAthamAM nathI. enA game evAM bolathI ApaNane athaDAmaNa nA thavI joIe. e dharma che. hA. bola to game tevA hoya. e kaMI bolane evI zarata hoya che ke 'athaDAmaNa ja karavI" e bole to ? (447) 6. vANItAM saMyoga, para-parAdhIta ! ane ApaNA lIdhe sAmAne Dakho thAya evuM bolavuM e, moTAmAM moTo guno che. UlaTuM evuM koI bolyuM hoya to tene dAbI devuM, tenuM nAma praznakartA : Apa evuM kaho cho ke, "sthaLa saMyogo sUkSma saMyogo,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 36 vANI, vyavahAramAM... vANInA saMyogo para che ane parAdhIna che." to e samajAvo. vANI, vyavahAramAM... dAdAzrI : e vAkyano AdhAra levAya ja nahIM ne ?! te vakhate to tamane pratikramaNano AdhAra Apelo che. sAmAne duHkha thAya evuM bolAyuM hoya to pratikramaNa karI levuM. ane sAmo game te bole, tyAre vANI para che ne parAdhIna che, eno svIkAra karyo. eTale tamAre sAmAnuM du:kha rahyuM ja nahIM dAdAzrI : cULa saMyogo eTale tamane A haratA-pharatA havA bhegI thAya, phalANuM bheguM thAya, mAmA bhegA thAya, kAkA bhegA thAya, sApa bhego thayo, e badhA sthULa saMyogo. ko'ke gALo AvaDI ApI te ya bheguM thAya. eTale A bahAranA saMyogo bhegA thAya, e badhA sthULa saMyogo. ne? sUkSma saMyogo eTale mahIM manamAM jarA vicAra Ave, ADA Ave, UMdhA Ave, kharAba Ave, sArA Ave athavA evA vicAra Ave ke 'hamaNe ekasIDanTa thaze to zuM thaze ? e badhA sUkSma saMyogo. mahIM manamAM badhA AvyA ja kare. have tame pote avaLuM bolo pachI tenuM pratikramaNa karo, eTale tamArA bolanuM tamane duHkha nA rahyuM. eTale A rIte badho ukela AvI jAya che. praznakartA : ghaNI vakhata nA bolavuM hoya chatAM bolI javAya. pachI pastAvo thAya. ane vANInA saMyogo eTale ApaNe bola bola karIe chIe ke pachI koIka bolyA ne ApaNe sAMbhaLIe, e badhA vANInA saMyogo ! (451) dAdAzrI : vANIthI je kaMi bolAya che tenA ApaNe 'jJAtA-draSTA." paNa jene e duHkha pahoMcADe, tenuM pratikramaNa 'ApaNe' 'bolanArA" pAse karAvavuM paDe. 'sthaLa saMyogo, sUkSma saMyogo ane vANInA saMyogo para che ane parAdhIna che." ATaluM ja vAkya potAnI samajamAM rahetuM hoya, potAnI jAgRtimAM rahetuM hoya to sAmo mANasa game te bole to ya ApaNane jarA ya asara thAya nahIM ane A vAkya kalpita nathI. je 'ejhekTa che, te kahuM chuM. huM tamane ema nathI kaheto ke mArA zabdane mAna rAkhIne cAlo. ekjhakTa' Ama ja che. hakIkata tamane nahIM samaja paDavAthI tame mAra khAva amane to koI gALa bhAMDe to ame jANIe ke A 'aMbAlAla paTelane gALo bhAMDe che. pudgalane gALo bhAMDe che. AtmAne to jANI zake nahIM, oLakhI zake nahIM ne ! eTale ame svIkArIe nahIM, 'amane' aDe nahIM. ame vItarAga rahIe. amane enI para rAga-dveSa nA thAya. amArA 'jJAnI'nA prayoga kevA hoya ke hareka kriyAne "ame 'joie'. tethI huM A vANIne rekarDa kahuM chuM ne ! A rekarDa bolI rahI che tene joyA karuM chuM ke "zuM rekarDa vAgI rahI che ne zuM nahIM !" ane jagata nA loko tanmayAkAra thAya che. saMpUrNa nirtanmayAkAra rahe, tene kevaLajJAna kahyuM che. praznakartA : sAmo avaLuM bole tyAre ApanA jJAnathI samAdhAna rahe che, paNa mukhya savAla e rahe che ke amArAthI kaDavuM nIkaLe che. to te vakhate ame A vAkyano AdhAra laIe to amane avaLuM lAIsansa maLI jAya che ? jagatanA loko jue che tevuM jJAnI paNa jue che, paNa jagatanA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 38 vANI, vyavahAramAM... lokonuM joyeluM kAma nahIM lAge. kAraNake temanuM 'bejhamenTa' ahaMkAra che. 'huM caMdulAla chuM' e enuM 'bejhamenTa' che ane 'ApaNuM' 'bejhamenTa' 'huM zuddhAtmA chuM' che. eTale ApaNuM joyeluM kevaLajJAnanA aMzamAM jAya. jeTalA aMze ApaNe joyuM, jeTalA aMze ApaNe ApaNI jAtane chUTI dekhI, vANIne chUTI joi, A 'caMdubhAi zuM kare che te joyuM, teTalA aMze kevaLajJAna utpanna thayuM. sArA vicAro Ave tene jovA. kharAba upara dveSa nathI ane sArA upara rAga nathI. sAruM-khoTuM jovAnI ApaNe jarUra nathI. kAraNa ke sattA ja mULa ApaNA kAbUmAM nathI. (456) 7. saccA-ThAmAM vANI vaparAI ! praznakartA : maskA mAravA, enuM nAma satya ? khoTI hA purAvavI ? amane koI gALo Ape to te amArA jJAnamAM ja hoya, 'A rekarDa zuM bole che' te ya mArA jJAnamAM ja hoya. rekarDa khoTuM bolI hoya, te mArA jJAnamAM ja hoya. amAre tadana jAgRti rahyA kare. ane saMpUrNa jAgRti e kevaLajJAna che. vyavahAramAM lokone vyavahArika jAgRti rahe che, te to ahaMkAranA mAryA rahe che. paNa A to zuddhAtmA thayA pachInI jAgRti kahevAya. A aMza kevaLajJAnanI jAgRti che ane tyAMthI ja kalyANakArI dAdAzrI : enuM nAma satya nA kahevAya. masko mAravA jevI vastu ja nathI. A to potAnI zodhakhoLa che, potAnI bhUlane laIne bIjAne masko mAre che A. praznakartA : koInI sAthe mIThAzathI bolo to eno phAyado kharo ? dAdAzrI : hA, ene sukha thAya ! aMdara mazInarIne DhIlI nahIM mUkavAnI. ApaNe enI upara dekharekha rAkhavAnI ke kayAM kayAM ghasAro thAya che, zuM thAya che, konI joDe vANI kaDaka nIkaLI. bolyA teno vAMdho nathI, ApaNe "joyA karavAnuM ke, ohoho, caMdubhAI kaDaka bolyA !' praznakartA : e to pachI khabara paDe tyAre to bahu duHkha thaI jatuM haze. kema ke, koI bahu mIThA bolo hoya ane koI sAcA bolo hoya to, ApaNe ema kahIe ne ke A mIThuM bole che paNa enAM karatA bhale pelo kharAba bole che paNa e sAro mANasa che. praznakartA : paNa jayAM sudhI nA bolAya tyAM sudhI sAruM ne ? dAdAzrI : "bolavuM, nA bolavuM" e ApaNA hAthamAM rahyuM nathI, dAdAzrI : sAcA bolo kone kahevAya ? eka bhaI enI madhara joDe sAcuM bolyo, ekadama satya bolyo. ane madharane zuM kahe che ? 'tame mArA bApAnAM vahu thAva' kahe che, e satya nathI ? tyAre madhare zuM kahyuM ? tAruM moTuM pharI nA dekhADIza, bA. have tuM jA ahIMthI ! mane tArA bApanI vahu boluM chuM. (460). have bahAranuM to tame jozo e judI vAta che, paNa tamArA ja aMdaranuM tame badhuM joyA karazo, te vakhate tame kevaLajJAna sattAmAM hazo. paNa aMza kevaLajJAna thAya, sarvIza nahIM. aMdara kharAba vicAro Ave tene jovA, eTale satya kevuM hovuM joIe ? priya lAge evuM hovuM joIe. ekaluM priya lAge evuM hoya to ya nA cAle ene hitakara hovuM joIe
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 39 40 vANI, vyavahAramAM praznakartA : manuSya vinA kAraNa jUThuM bolavA prerAya che. AnI pAchaLa kayuM kAraNa kAma karatuM haze ? eTalAthI ya nA cAle. huM satya, priya ane hitakArI ya boluM, to ya huM vadhAre bola bola karuM ne, to tame kaho ke 'have kAkA baMdha thaI jAva. have mane jamavA uThavA do ne.' eTale te mita joIe, pramANa joIe. A kaMI reDiyo nathI ke bola bola kare zuM ? eTale AvuM satya-priya-hitakara ne mita, cAra guNAkAra thAya to ja satya kahevAya. nahIM to satya ekaluM nAruM bole to ene asatya kahevAya. dAdAzrI : krodha-mAna-mAyA-lobhane lIdhe kare che e. koI paNa vastu meLavavI che. kAM to mAna meLavavuM che, lakSmI meLavavI che, kaMI paNa joIe che. eTalA sAruM jUThuM bole che agara to bhaya che, bhayanAM mAryo jaThuM bole che. aMdara chUpo chUpo bhaya che ke koI mane zuM kaheze ?" evuM kaMI paNa bhaya hoya. pachI dhIme dhIme jUThAnI Teve ya paDI jAya. pachI bhaya nA hoya to ya bolI jAya. vANI kevI hovI joIe ? hita-mita-priya ne satya, A cAra guNAkAravALI hovI joIe. ne bIjI badhI asatya che. vyavahAra vANImAM A niyama lAgu paDe che. AmAM to jJAnInuM ja kAma. cAre ya guNAkAravALI vANI eka 'jJAnI puruSa'nI pAse ja hoya, sAmAnAM hita mATe ja hoya, saheja paNa potAnAM hita mATe vANI nA hoya. 'jJAnI'ne 'potApaNuM' hoya ja nahIM, jo 'potApaNuM hoya to te jJAnI nA hoya. (461) praznakartA : A samAjamAM ghaNAM loko jUThuM bole che ane corIlabADI badhuM kare che, ne bahu sArI rIte rahe che, sAcuM bole che, ene badhI takalIpho Ave che. to have kaI lAIna pakaDavI ? jUThuM bolIne potAne thoDI zAMti rahe evuM karavuM ke pachI sAcuM bolavuM ? satya kone kahevAya ? koI jIvane vANIthI duHkha nA thAya, vartanathI duHkha nA thAya ane manathI paNa ene mATe kharAba vicAra nA karAya. e moTAmAM moTuM satya che. moTAmAM moTo siddhAMta che. A rIyala satya nathI. A chellAmAM chelluM vyavahAra satya che. dAdAzrI : evuM chene, pahelA jUThuM bolyA hatA tenuM to phaLa AvyuM che, ahIM cAkho cho nirAMte(!) pelo thoDuM sAcuM bolyo hato, tenuM phaLa ene AvyuM che. have atyAre jUThuM bole che, to enuM phaLa ene Avaze. tame sAcuM bolazo to enuM phaLa Avaze. A to phaLa cAkhe che. nyAya che, bilakula nyAya che. praznakartA : mANasa jUThuM zuM kAma bole ? dAdAzrI : mArI pAse koI jUThuM nathI bolatuM. mArI pAse to eTale sudhI bole che ke, dasa-bAra varSanI uMmaranI chokarI hoya ane te pacAsa varSanI uMmaranI Aje thayelI hoya, te pacAsa varSa sudhI meM zuM zuM karyuM bAra varSathI te badhuM mane khulluM lakhI Ape che, nahIM to A duniyAmAM banyuM nathI, evuM. koI strI potAnuM khulluM kare evuM baneluM nahIM. evI hajAro strIo mArI pAse che ane te emane pApa dhoI ApuM chuM. (463) eka mANasane Aje parIkSAnuM rijhalTa AvyuM ne e pAsa thayo. ane ApaNe nApAsa thayA. pAsa thanAro mANasa Aje rakhaDe rakhaDa karato hoya, paNa parIkSA ApatI vakhate karekTa ApI hoya. eTale A badhuM je Ave che, e phaLa Ave che. te phaLane zAMtipUrvaka bhogavI levuM, enuM nAma puruSArtha. (464). praznakartA : keTalAka jUThuM bole to paNa satyamAM khapI jAya che ane
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 41 vANI, vyavahAramAM... keTalAka sAcuM bole to paNa jUThAmAM khapI jAya che. e zuM pajhala (koyaDo) che ?! praznakartA : ane jUThuM pakaDAI jAya tyAre zI dazA thAya ? dAdAzrI : e enAM pApa ane puNyanA AdhAre bane che. enAM pApano udaya hoya to e sAcuM bole to paNa jUThamAM khape. jayAre puNyano udaya hoya tyAre jUThuM bole to paNa loko ene sAcuM svIkAre, game tevuM jUThuM kare to ya cAlI jAya. dAdAzrI : ApaNe kahevuM ne, ke 'pakaDAI gayuM amAruM" ane huM to kahI dauM ke 'bhAI, pakaDAI gayo." vAMdho zo che ? pachI pelo ya hase ane ApaNe ya hasIe. emAM pelo samaje ke AmAM kaMI levAdevA nathI ke nukasAna thAya evuM nathI. praznakartA : amAruM jUThuM dhAro ke tame pakaDI lIdhuM, to pachI tamane praznakartA : to ene kaMI nukasAna nahIM ? zuM thAya ? dAdAzrI : kazuM nA thAya. ghaNA pherA jUThuM huM pakaDuM. huM jANuM ke AvuM ja hoya. ethI vadhAre ApaNe AzA kema karIne rakhAya ? (466) dAdAzrI : nukasAna to kharuM, paNa AvatA bhavanuM. A bhavamAM to ene gayA avatAranuM phaLa maLyuM. ane A jUThuM bolyAne, tenuM phaLa ene AvatA bhave maLe. atyAre A eNe bIja ropyuM. bAkI, A kaMI popAbAInuM rAja nathI ke game tevuM cAle ! (460) anaMta avatAramAM jaThuM ja bolyA che. sAcuM bolyA che ja kyAre ? ApaNe pUchIe 'kyAM gayA hatA?" "rastAmAM pharavA gayo hato' ema kahe. ane gayo hoya sinemAmAM. hA, paNa e to mAphI mAgI levAnI. (468) praznakartA : jANI-joIne khoTuM karIe ne pachI pratikramaNa karI laIzuM kahIe to te cAle ? praznakartA : paramArthanA kAma mATe thoDuM jUThuM bole to teno doSa lAge ? dAdAzrI : nA. jANI-joIne nA karavuM. paNa khoTuM thaI jAya to pratikramaNa karI levAya. praznakartA : bIjAnA bhalA khAtara khoTuM bolavuM e pApa gaNAya ? dAdAzrI : paramArtha eTale AtmAne mATe je kaMI paNa karavAmAM Ave che. eno doSa lAgato nathI. ane deha mATe je kaMI paNa karavAmAM Ave che, khoTuM karavAmAM Ave to doSa lAge ane sAruM karavAmAM Ave to guNa lAge. Atmahetu hoyane, enAM je je kArya hoya, temAM koI doSa nathI. sAmAne ApaNA nimitte duHkha paDe to e doSa lAge ! dAdAzrI : mULa to khoTuM bolavuM e ja pApa gaNAya. to bIjAnA bhalA khAtara bolIe to eka bAju puNya baMdhAyuM ane eka bAju pApa baMdhAyuM. eTale AmAM thoDuMke ya pApa rahe che. jUThuM bolavAthI zuM nukasAna thatuM haze ? vizvAsa UThI jAya ApaNA parathI. ne vizvAsa UThI gayo eTale mANasanI kiMmata khalAsa ! (465) jUThuM bolIne ya AtmAnuM karatA hazo to vAMdho nathI ane sAcuM bolIne ya dehanuM hita karazo to vAMdho che. sAcuM bolIne bhautikanuM hita karazo to ya vAMdho che. paNa jUThuM bolIne AtmA mATe karazo ne, to
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.... 43 44 vANI, vyavahAramAM... hitakArI che. hiMsA nA karavI. badhI ApaNI ja jokhamadArI che. (469) jUThuM bolavAnI tamArI icchA kharI aMdarakhAne, moLI paNa ? praznakartA : koInuM sAruM kAma karavA mATe ApaNe jUThuM bolIe to kone doSa lAge ? AvuM karI zakAya ? praznakartA : nA. dAdAzrI : jUThuM bole tene doSa lAge. praznakartA : koI jUThuM bolavAnuM dabANa kare to ? bIjA koInuM sAruM thAya che eTale tame jUThuM bolo, ema koI dabANa kare to ? dAdAzrI : chatAM bolAya che e hakIkata che ne ! te jyAre jUThuM bolAya ne tamane khabara paDe ke A jUThuM bolAyuM ke tarata 'dAdA'nI pAse mAphI mAgavAnI ke 'dAdA, mAre jUThuM nathI bolavuM, chatAM jUThuM bolAI javAyuM. mane mApha karo. have pharI jUThuM nahIM boluM.' ane chatAM pharI evuM thAya to vAMdho nahIM rAkhavAno. mAphI mAga mAga karyA karavAnI. ethI enA gunA pachI tyAM noMdha nA thAya. mAphI mAgI eTale noMdha nA thAya. (461) dAdAzrI : to ema kahevuM ke, 'bhaI, huM tamArA dabANathI bolIza. huM to popaTa chuM. A to tamArA dabANathI popaTa thaIne bolIza. bAkI, huM nahIM boluM.' pachI popaTa bole evI rIte bolajo. tame jAte bolI nA UThazo. popaTa thaIne bolo. ApaNe kahIe 'AyA rAma' to popaTa kaheze, "AyA rAma.' evuM bolavuM. (468) praznakartA : ApaNe dararoja vAto karIe ke A khoTuM che, nahotuM bolavuM, chatAM e kema thaI jAya che, nathI karavuM chatAM kema thaI jAya che ? dAdAzrI : doDha DahApaNa mahIM bharIne lAvelA tethI. ame eke ya dahADo koIne kazuM ya kahyuM nathI ke AvuM nA karavuM joIe. jo kahyuM hoya, to ya cete te ghaDIe. mane "jJAna" nahIM thayeluM ne, tyAre korTamAM eka phero javAnuM thayuM hatuM. sAkSI ApavAnI hatI. tyAre vakIla kahe che ke, "A huM tamane kahuM evuM tamAre bolavAnuM." meM kahyuM, 'nA, bhAI. huM jANuM chuM eTaluM bolIza. huM kaMI tamAruM kaheluM bolavAno nathI.' tyAre e kahe che, "mane A kyAM tamArAmAM Ubho rAkhyo ? huM khoTo dekhAuM. mArI AbarU jAya. AvA sAkSI maLe to amAro to Akho kesa UDI jAya.' tyAre meM kahyuM, 'Ano upAya zo ?" tyAre vakIla kahe che, "ame kahIe chIe eTaluM bolavAnuM." pachI meM kahyuM, 'kAle vicAra karIne kahIza.' pachI rAte mahIMthI javAba maLyo, ke ApaNe popaTa thaI jAva. vakIlanA kahevAthI kahuM chuM, evo bhAva rahevo joIe ne pachI bolo. praznakartA : ApaNe jUThuM bolyA hoIe, te paNa karma bAMdhyuM ja kahevAya ne ? dAdAzrI : cokkasa vaLI ! paNa jUThuM bolyA hoyane, tenA karatAM jUThuM bolavAnA bhAva karo cho, te vadhAre karma kahevAya. jUThuM bolavuM e to jANe ke karmaphaLa che. jUThuM bolavAnA bhAva ja, jUThuM bolAvano ApaNo nizcaya, te karmabaMdha kare che. Apane samajamAM AvyuM ? A vAkya kaMI helpa karaze tamane? helpa karaze ? bAkI koInA mATe sArA kAma karo to bane tyAM sudhI jUThuM bolavAnuM nahIM. koInA sArA mATe corI nA karavI, koInA sArA mATe
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 45 vANI, vyavahAramAM praznakartA : jUThuM bolatAM aTakavuM joIe. eTale abhiprAya badalo ! jUThuM bolavuM e jIvananA aMta barobara che, jIvanano aMta lAvavo ane jUThuM bolavuM e be sarakhuM che, evuM 'DisAIDa' (nakkI) karavuM paDe. ane pAchuM satyanuM pUMchaDuM nA pakaDazo. (473) praznakartA: bolavAmAM janmathI ja takalIpha che. dAdAzrI : nA. jUThuM bolavAno abhiprAya ja choDI devo joIe ane jUThuM bolAI javAya to pazcAttApa karavo joIe ke "zuM karuM ?! AvuM jUThuM nA bolavuM joIe.' paNa jUThuM bolAI javuM e baMdha nahIM thaI zake. paNa pelo abhiprAya baMdha thaze. 'have AjathI jUThuM nahIM boluM, jUThuM bolavuM e mahApApa che, mahA duHkhadAyI che ane jUThuM bolavuM e ja baMdhana che." evo jo abhiprAya tamArAthI thaI gayo, to tamArAM jUThuM bolavAnAM pApo baMdha thaI jaze. ane pUrve jyAM sudhI A bhAva baMdha nahotA karyA, tyAM sudhI je enAM 'riekzana' (pratikriyA) che eTalAM bAkI raheze. teTalo hisAba tamAre Avaze. tamAre pachI teTaluM pharajiyAta jUThuM bolavuM paDaze, to teno pazcAttApa karI lejo. have pazcAttApa karo to paNa pAchuM je jUThuM bolyA, te karmaphaLanuM ya phaLa to Avaze ane pAchuM te to bhogavavuM ja paDaze. te loko tamAre gharethI bahAra jaIne tamArI badaboI karaze ke, "zuM A caMdubhAI, bhaNelA mANasa, AvuM jUThuM bolyA ?! emanI A lAyakAta che ?!' eTale badaboInuM phaLa bhogavavuM paDaze pAchuM, pazcAttApa karazo to paNa. ane jo pahelethI peluM pANI baMdha karI dIdhuM hoya, 'kaoNjhijha' ja baMdha karI devAmAM Ave, to pachI 'kaoNjhijha'nuM phaLa ane tenuM paNa phaLa nA hoya. dAdAzrI : jIbhAjoDI gayA avatAre karelIne. jyAM ne tyAM gALo dIdhIne, tenI jIbha jatI rahe pachI. pachI zuM thAya ? bolavAmAM kAMI bAkI rAkhe che ? ochA karma haze to, phUTaze pAchI. pAMca-sAta varSa pachI evuM kazuM ya nahIM. khoTI vANI bolavAthI to A jIbha jatI rahelI ne ! jIbhano jeTalo durupayoga karo eTalI jIbha jatI rahe. (469) praznakartA: mAro svabhAva, mArA vacana kaDaka che. koIne paNa coMTI jAya, du:kha lAgI jAya. mane evuM nA hoya ke huM ene duHkha lagADavA boluM dAdAzrI : duHkha thAya evuM nA bolavuM joIe. koI jIvane duHkha thAya evI vANI bolavI e moTo guno che. eTale ApaNe zuM kahIe chIe ? jUThuM bolAI gayuM paNa "evuM nA bolavuM joIe' evo tuM virodhI chene ? hA, to A jUThuM tane gamatuM nathI ema nakkI thaI gayuM kahevAya. jUThuM bolavAno tane abhiprAya nathIne, to tArI javAbadArIno 'enDa' (aMta) AvI jAya che. (472) praznakartA H A vANI evI hovAnuM kAraNa zuM? dAdAzrI : ropha pADavA hAruM ! bIjA upara ropha paDI jAya ne, eTalAM hAru. praznakartA : paNa jene jUThuM bolavAnI Teva paDI gaI che, e zuM kare ? dAdAzrI : eNe to pachI joDe joDe pratikramaNa karavAnI Teva pADavI paDe. ane pratikramaNa kare, to pachI jokhamadArI amArI che. praznakartA : ApaNe ropha pADavA mATe kaDaka bolyA ane sAmevALo mANasa sahana karI le che. e sahana kare che, e zenA AdhAre sahana kare che ?
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 48 vANI, vyavahAramAM... thaI gayuM kahevAyane ? dAdAzrI : eka to, ene garaja hoya, garajavALo sahana kare. bIjuM, kakaLATa nA karavA hAruM sahana kare. trIjuM, AbarU nA jAya teTalA hAruM sahana karI le. kUtaruM bhase paNa ApaNe nathI bhasavuM, evA game te raste calAvI le, nabhAvI le loko. (470) dAdAzrI : hA, e duHkha to ApaNI IcchA viruddha thayuM che ne, mATe ApaNe pratikramaNa karavuM. A ja eno hisAba haze, te cUkavAI gayo. 8. du:khadAyI vANItAM khape pratikramaNo ! praznakartA : ApaNe kazuMka kahIe to ene manamAM kharAba paNa bahu lAge ne ? dAdAzrI : hA. e to badhuM kharAba lAge. khoTuM thayuM hoya to khoTuM lAgene. hisAba cUkavavo paDe, te to cUkavavo ja paDene. emAM chUTako ja nA thAya. bhagavAnane tyAM satya ane asatya, beu hotuM ja nathI. A to ahIM samAja vyavasthA che. hinduonuM satya, muslimonuM asatya thAya ne musalamAnonuM satya, te hinduone asatya thAya. A badhI samAja vyavasthA che. bhagavAnane tyAM sAcuM-khoTuM kazuM hotuM ja nathI. bhagavAna to eTaluM kahe che ke, koIne duHkha thAya to ApaNe pratikramaNa karavuM. duHkha nA thavuM joIe ApaNAthI. tame 'caMdubhAI hatA, e ahIMyA duniyAmAM sAcA. bAkI bhagavAnane tyAM to e 'caMdubhAI ya nahIM. A satya bhagavAnane tyAM asatya che. praznakartA : aMkuza nathI raheto eTale vANI dvArA nIkaLI jAya che. dAdAzrI : hA. e to nIkaLI jAya. paNa nIkaLI jAya tenI para ApaNe pratikramaNa karavAnuM, basa bIjuM kazuM nahIM. pazcAttApa karI ane evuM pharI nahIM karavuM. evuM nakkI karavuM joIe. saMsAra cAle, saMsAra aDe nahIM, naDe nahIM ne kAma thAya evuM che. phakta amArI AjJAnuM ArAdhana karavAnuM che. 'caMdubhAI' jUThuM bole, te ya ApaNe tyAM vAMdho nathI. jUThuM bole to sAmAne nukasAna thayuM. te ApaNe caMdubhAIne kahIe, 'pratikramaNa karI lo.' jUThuM bolavAno prakRti guNa che. eTale bolyA vagara rahe nahIM. jUThuM bolavAne mATe huM vAMdho uThAvato nathI. huM jUThuM bolyA pachI pratikramaNa nA karavAno vAMdho uThAvuM chuM. jUThuM bolIe ane pratikramaNanA bhAva thAya, te vakhate dhyAna je varte che te dharmadhyAna hoya che. loka dharmadhyAna zuM che ene khoLe che. jUThuM bolAya, tyAre 'dAdA' pAse mAphI mAgavI ane pharI jUThuM bolAya ja nahi tevI zaktio mAgavI. pachI navarAM paDIe eTale enAM pratikramaNa kara kara karyA ja karavAnAM. eTale badhuM narama thaI jAya. je je kaThaNa phAIla che eTalI ja narama karavAnI che, te be-cAra phAIla kaThaNa hoya, vadhAre nA hoya ! (475). praznakartA : ApaNI icchA nA hoya chatAM kleza thaI jAya, vANI kharAba nIkaLe to zuM karavuM ? dAdAzrI : e chellAM sTesa para che. e rasto pUro thavA Avyo hoyane, tyAre ApaNane bhAva hoya nahIM chatAM ya khoTuM thAya. to ApaNe tyAM zuM karavAnuM ke pazcAttApa laIe to bhUMsAI jAya basa. khoTuM thAya to ATalo praznakartA : dhAro ke jIbhathI kahyuM, to ene mArA taraphathI to duHkha
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 vANI, vyavahAramAM... pratikramaNa karavuM paDe. vANI, vyavahAramAM... 49 ja upAya, bIjo koI upAya nathI. te ya jyAre e kArya pUruM thavAnuM AvyuM tyAre mahIM kharAba karavAno bhAva hoya nahIM ne kharAba kArya thAya. nahIM to e kArya haju adhUruM hoya, ApaNane UMdhuM karavAno bhAve ya thAya ane UMdhuM kArya thAye ya kharuM, beu thAya. (477) praznakartA : eTale vANI bolatI vakhate, ApaNane ApaNA vyupoInTathI karekTa lAgatuM hoya, sAmAne enAM vyupoInTathI karekTa lAgatuM nA hoya to ? praznakartA : hetu sAro che to pachI pratikramaNa kema karavAnuM ? dAdAzrI : e badhI vANI sAva khoTI che. sAmAne phITa thaI. enuM nAma karekTa vANI ! sAmAne phITa thAya evI ApaNI vANI bolavI (478) joIe. dAdAzrI : pratikramaNa to karavuM paDe, pelAne duHkha thayuM ne. ane vyavahAramAM loko kahezene, jo A bAI kevI dhaNIne dabaDAve che. pachI pratikramaNa karavuM paDe. je AMkhe dekhAya, tenuM pratikramaNa karavAnuM. aMdara hetu tamAro sonAno hoya, paNa zuM kAmano ? e cAle nahIM hetu. hetu sAva sonAno hoya to ya amAre pratikramaNa karavuM paDe. bhUla thaI ke pratikramaNa karavuM paDe. e badhA ya mahAtmAonI icchA che, have jagatakalyANa karavAnI bhAvanA che. hetu sAro che paNa to ya nA cAle. pratikramaNa to paheluM karavuM paDe. kapaDA upara DAgha paDe to dhoI nAkho chone ? evAM A kapaDA uparanA DAgha che. praznakartA : ApaNe sAmAne kaMIka kahIe, ApaNA manamAM aMdara kazuM hoya nahIM te chatAM ApaNe ene kahIe, to ene ema lAge ke "A barAbara nathI kahetAM, khoTuM che.' to ene atikramaNa kahevAya ? dAdAzrI : ene duHkha thatuM hoya to ApaNe pratikramaNa karI levuM. ApaNane zuM emAM mahenata javAnI che ? koIkane duHkha karIne ApaNe sukhI thaIe nahIM. (479) praznakartA : vyavahAramAM koI khoTuM karato hoya, tene Takora karavI paDe che. to te karAya ke nahIM ? A 'amArI' TeparekarDa vAge, temAM kaMI bhUlacUka thAya to amAre tarata ja eno pastAvo laI levAno. nahi to nA cAle. TeparekarDanI peThe nIkaLe che eTale amArI vANI mAlikI vagaranI che, to ya paNa amane javAbadArI Ave. loko to kahe ne, ke, 'paNa sAheba, Tepa to tamArI ja ne ?" evuM kahe ke nA kahe ? kaMI bIjAnI Tepa hatI ? eTale e zabdo amAre dhovA paDe. nA bolAya avaLA zabdo. (478) dAdAzrI : vyavahAramAM Takora karavI paDe, paNa emAM ahaMkAra sahita thAya che. mATe enuM pratikramaNa karavuM. praznakartA : Takora nA karIe to e mAthe caDhe ? pratikramaNa e chellAmAM chelluM sAyansa che. eTale A tamArI joDe mArAthI kaDaka bolAI javAyuM hoya, tamane bahu duHkha nA thayuM hoya chatAM mAre jANI levuM joIe ke A mArAthI kaDaka bolAya ja nahIM. eTale A jJAnanA AdhAre ApaNI bhUla mAlama paDe. eTale mAre tamArA nAmanuM dAdAzrI : Takora to karavI paDe, paNa kahetAM AvaDavuM joIe. kahetAM nA AvaDe, vyavahAra nA AvaDe eTale ahaMkAra sahita Takora thAya. eTale pAchaLathI enuM pratikramaNa karavuM. tame sAmAne Takora karo eTale sAmAne
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM. 51 vANI, vyavahAramAM... karavAno che. jJAna maLyA pachI A to nATaka che. (480). khoTuM to lAgaze, paNa enuM pratikramaNa kara kara karazo eTale cha mahine, bAra mahine vANI evI nIkaLaze ke sAmAne mIThI lAge. (479) praznakartA : pratikramaNa karavAnAM hoya, te manathI karavAM ke vAMcIne athavA bolIne ? praznakartA : ApaNe keTalIka vakhate sAmAnA hita mATe ene TokavuM paDe, aTakAvavA paDe. to te vakhate ene du:kha pahoMce to ? dAdAzrI : hA. kahevAno adhikAra che. paNa kahetAM AvaDavuM joIe. A to bhAI Ave, tene jotAM ja kahe ke 'tuM Avo chuM ne tuM tevo chuM.' te tyAM atikramaNa thayuM kahevAya. sAmAne duHkha thAya evuM hoya to ApaNe kahevuM, 'he caMdubhAI pratikramaNa karo. atikramaNa kema karyuM ? pharI AvuM nahIM boluM ane A bolyo teno pazcAttApa karuM chuM.' eTaluM ja pratikramaNa karavuM paDe. (480) dAdAzrI : nA. manathI ja. manathI karIe, bolIne karIe, game tenAthI ke mAro enA pratye je doSa thayo che, tenI kSamA mAguM chuM. te manamAM bolIe to ya cAle. mAnasika eTeka thayo eTale enAM pratikramaNa karavAnAM basa. praznakartA : paNa e khoTuM bolatAM hoya ke khoTuM karatAM hoya to ya ApaNe bolavuM nahIM ? praznakartA : eka kharAba prasaMga Avyo hoya, sAmenI vyakti tamArA mATe kharAba bolatI hoya ke karatI hoya, to enA rIekazanathI aMdara ApaNane je gusso Ave che, e jIbhathI zabdo kADhI nAkhe che, paNa mana aMdarathI kahe che ke, A khoTuM che. to bole che enA doSa vadhAre ke manathI, karelA tenA doSa vadhAre ? dAdAzrI : bolavAnuM. evuM kahevAya, "Ama na thAya to sAruM, AvuM na thAya to sAruM.' ApaNe evuM kahevAya. paNa ApaNe emanA baoNsa (uparI) hoya, evI rIte vAta karIe chIene, tethI khoTuM lAge che. kharAba zabda hoya, ene vinayathI kahevA joIe. dAdAzrI : jIbhathI kare ne, e jhaghaDo atyAre ne atyAre hisAba ApIne jato rahe che ane manathI karelo jhaghaDo AgaLa vadhaze. jIbhathI kare ne, te to ApaNe sAmAne kahyuM eTale ApI de. tarata enuM phaLa maLI jAya. ane manathI kare to enuM phaLa to e phaLa pAkaze, e atyAre bIja ropyuM. eTale kojhIjha kahevAya. eTale kojhIjha nA paDe eTalA mATe manathI thaI gayuM hoya to manathI pratikramaNa karavuM. | (482) praznakartA : kharAba zabda bolatAM vinaya jaLavAI zake ? 9. vigraha, pati - patnImAM ! dAdAzrI : e jaLavAya, enuM nAma ja vijJAna kahevAya. kAraNa ke 'DrAmeTika' (nATakIya) che ne ! hoya che lakSmIcaMda ane kahe che, "huM bhartuharI rAjA chuM, A rANIno dhaNI thauM, pachI bhikSA dene maiyA pIMgaLA." kahIne AMkhamAMthI pANI kADhe che. tyAre 'alyA, tuM to lakSmIcaMda chene ? tuM sAcuM raDe che ?" tyAre kaheze, "huM zuM karavA sAcuM raDuM ? A to mAre abhinaya karavo ja paDe. nahIM to mAro pagAra kApI le." evI rIte abhinaya manuSya thaIne prApta saMsAramAM Dakho nA kare, to saMsAra evo saraLa ne sIdho cAlyA kare. paNa A prApta saMsAramAM Dakhala ja karyA kare che. jAgyo tyArathI ja Dakhala.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 53 54 vANI, vyavahAramAM emAM zabda umeravo paDe ke 'huM vinaMtI karuM chuM, ATaluM karajo.' 'huM vinaMtI" eTalo zabda umerIne kare. ane bIbI ya jAgyA tyArathI Dakhala karyA kare, ke jarA A bAbAne hIMcako nAMkhatA paNa nathI. jo A kyArano raDyA kare che ! tyAre pAcho dhaNI kaheze, 'tArA peTamAM hato tyAM sudhI huM kaMI hIMcako nAkhavA Avyo hato ! tArA peTamAMthI bahAra nIkaLyo to tAre rAkhavAno." kaheze. A pAMsarI nA hoya tyAre zuM kare che ? (483) praznakartA : have ApaNe ema kahIe ke, "e ya thALI ahIMthI UMcaka' ane ApaNe dhImA kahIe 'tuM thALI ahIMthI UMcaka." eTale e je bolavAnuM je presara che.... praznakartA : Dakho nahIM karo kahyuM ne tame, to e badhuM jema che tema paDI rahevA devuM joIe ? gharamAM bahu mANaso hoya to ya ? dAdAzrI : e Dakho nA kahevAya. have pelA upara ropha mAro to Dakho kahevAya. dAdAzrI : paDI rAkhavuM nA joIe ane Dakho ya nA karavo joIe. praznakartA: eTale dhImethI bolavAnuM. praznakartA : evuM kevI rIte thAya ? dAdAzrI : vaLI Dakho hoto haze ? Dakho to ahaMkAranuM gAMDapaNa kahevAya ! dAdAzrI : nA, e to dhImethI bolo to cAle. ane e to dhImethI bole to ya Dakho karI nAkhe. eTale tamAre kahevAnuM 'huM vinaMtI karuM chuM, te ATaluM karajone !" mahIM zabda umeravo paDe. (484) praznakartA : kaMIka kArya hoya to kahevAya kharuM gharamAM, ke ATaluM karajo ema ? praznakartA : ghaNIvAra moTI vaDhavADa gharamAM thaI jAya che to zuM karavuM? dAdAzrI : paNa kahevA kahevAmAM phera hoya. praznakartA : Imozana vagara kahevAnuM. Imozanala nahIM thaI javAnuM ne kahevAnuM ema ? dAdAzrI : DAhyo mANasa hoyane to lAkha rUpiyA Ape to ya vaDhavADa nA kare ! ne A to vagara paise vaDhavADa kare, to e anADI nahIM to zuM ? bhagavAna mahAvIrane karmo khapAvavA sATha mAIla cAlIne anADI kSetramAM javuM paDeluM ne AjanA loka puNyazALI te ghera beThAM anADIkSetra che ! kevAM dhanya bhAgya ! A to atyaMta lAbhadAyI che. karmo khapAvavA mATe, jo pAMsaro rahe to. dAdAzrI : Ama vANI kevI mIThI bole che ke kahetAM pahelAM ja e samajI jAya ! praznakartA: A kaDaka vANI-karkaza vANI hoya, ene zuM karIe ? gharamAM sAmo pUche, salAha mAge to ja javAba Apavo. vagara pUchaye salAha ApavA besI jAya ene bhagavAne ahaMkAra kahyo che. dhaNI pUche ke, 'A khAlA kyAM mUkavAnA che ?" to baI javAba Ape ke, dAdAzrI : karkaza vANI, tyAre e ja Dakho hoyane ! karkaza vANI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM. 'phalANI jagyAe mUko.' te ApaNe tyAM mUkI devA. tene badale e kahe ke, 'tane akkala nathI, ahIM pAchuM kyAM mUkavAnuM tuM kahe che ?' eTale baI kahe ke, "akkala nathI tyAre to meM tamane AvuM kahyuM, have tamArI akkalathI mUko.' Ano kyAre pAra Ave ? A saMyogonI athaDAmaNa che khAlI ! (485) pa6 vANI, vyavahAramAM... pote vAMko mUo che. have rastAmAM jarA chAparA uparathI eka AvaDo paththarano TukaDo paDe. lohI nIkaLe tyAM kema nathI bolato ? A to jANI joIne enI upara ropha mAravo che. ema dhaNIpaNuM batAvavuM che. pachI paiDapaNamAM tamane sAruM (!) Ape. pelo kazuMka mAMge to, 'Ama zuM kacakaca karyA karo cho, sUI paDI rahone amathA." kaheze. eTale jANI joIne paDI rahevuM paDe. eTale Abaru ja jAyane. enAM karatAM maryAdAmAM raho. ghera jhaghaDo bagaDo kema karo cho. lokone kaho, samajaNa pADajo ke gharamAM jhaghaDA nA karazo. bahAra jaIne karajo ane baheno tame ya karo nahIM ho ! praznakartA : paNa badhAnI buddhi thoDI sarakhI hoya, dAdA ! vicAro sarakhA nA hoya. ApaNe sAruM karIe to ya koI samaje nahIM. enuM zuM karavAnuM ? praznakartA : vANIthI kazo ya kaleza nA hoya. paNa manamAM kaleza utpanna thayo hoya, vANIthI kahyuM nA hoya, paNa manamAM hoya bahuM. to e kaleza vagaranuM ghara kahevuM ? dAdAzrI : evuM kazuM ya nathI. vicAra samajaNa paDe che badhAM ya. paNa badhA potAnI jAtane ema mAne che ke mArA vicAra sAcAM che evuM. tema badhAnA vicAra khoTA che. vicAra karatAM AvaDatuM nathI. bhAna ja nathI tyAM. mANasa tarIke ya bhAna nathI baLyAM. A to manamAM beThAM che ke huM bI.e. ane grejyueTa thayo. paNa mANasa tarIke bhAna hoya to kaleza ja nA thAya. pote eDajasTebala hoya badhe. A bAraNAM khakhaDe to ya gamatuM nathI ApaNane, bAraNuM havAmAM ThokAThoka thAya, to tamane game ? dAdAzrI : e vadhAre kaleza kahevAya. mana becenI anubhave te ghaDIe kaleza hoya ja ane pachI ApaNane kahe, "mane cena paDatuM nathI." te kalezanI nizAnI. halakA prakAranuM hoya ke bhAre prakAranuM hoya. bhAre prakAranA kaleza to evA hoya che ke hArTa hau pheIla thaI jAya. keTalAka to evuM bola bole che ne hArTa tarata khAlI thaI jAya. pelAne ghara khAlI ja karavuM paDe, gharadhaNI Ave pachI !! (486) praznakartA : nA. dAdAzrI : to pachI mANasa vaDhavADa kare te kema game ? kUtarAM vaDhatAM hoya to ya nA gama ApaNane. praznakartA : koIe joIne A vastu pheMkI dIdhI to tyAM AgaLa kyuM 'eDajasTamenTa' levuM ? A to karmanA udayathI jhaghaDA cAlyA kare, paNa jIbhathI avaLuM bolavAnuM baMdha karo. vAta peTamAM ne peTamAM ja rAkho, gharamAM ke bahAra bolavAnuM baMdha karo. ghaNI strIo kahe che, be dholo mAro to sAruM. paNa A tame je bolo chone te mArI chAtIe ghA vAge che ! have lyo aDatuM nathI ane kevAM ghA vAge che ! (486). dAdAzrI : A to pheMkI dIdhuM, paNa chokaro pheMkI de to ya ApaNe 'joyA karavAnuM. bApa chokarAne pheMkI de to ApaNe joyA karavAnuM. tyAre zuM ApaNe dhaNIne pheMkI devAno ? ekane to davAkhAnuM bheguM thayuM. have pAchA be davAkhAnA UbhAM karavAM ?! ane pachI jyAre ene lAga Ave
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 vANI, vyavahAramAM... tyAre e ApaNane pachADe. pachI traNa davAkhAnAM UbhAM thayAM. pa8 vANI, vyavahAramAM.. adhikAra, bAkI je kahevAthI kkaLATa vadhe e to mUrNAnuM kAma che. (487) praznakartA : to pachI kazuM kahevAnuM ja nahIM ? praznakartA : abolA laI vAtane TALavAthI eno nikAla thaI zake ? dAdAzrI : kahevAnuM, paNa samyak kahevuM, jo bolatAM AvaDe to. nahIM to kUtarAnI peTha bhasa bhasa karavAno artha zuM ? mATe samyak kahevuM. praznakartA : samyak eTale kevI rItanuM ? dAdAzrI : ohoho ! tame A bAbAne kema pheMkyo ? zuM kAraNa enuM ? tyAre e kaheze ke, jANI joIne huM kaMI phekuM ? e te mArA hAthamAM chaTakI gayo ne pheMkAI gayo ? dAdAzrI : nA thaI zake. ApaNe to sAmo maLe te kema cho? kema nahIM ? ema kahevuM. sAmo jarA bUmAbUma kare to ApaNe jarA dhIme rahIne samabhAve nikAla karavo. eno nikAla to karavo ja paDazene jyAre tyAre ? abolA raho tethI kaMI nikAla thaI gayo ? e nikAla thato nathI eTale to abolA UbhA thAya che. abolA eTale bojo, jeno nikAla nA thayo eno bojo. ApaNe to tarata ene UbhA rAkhIne kahIe, 'UbhA rahone, amArI kaMI bhUla hoya to mane kaho, mArI bahu bhUlo thAya che. tame to bahu hoziyAra, bhaNelA te tamArI nA thAya paNa huM bhaNelo ocho eTale mArI bahu bhUlo thAya ema kahIe eTale e rAjI thaI jAya.' praznakartA : e to e khoTuM bolyA ne ? praznakartA : evuM kahevAthI ya e narama nA paDe to zuM karavuM ? dAdAzrI : e jUThuM bole e ApaNe jovAnuM nahIM. jUThuM bole ke sAcuM bole e enA AdhIna che. e ApaNA AdhIna nathI, e enI marajImAM Ave tevuM kare. ene jUThuM bolavuM hoya ke ApaNane khalAsa karavA hoya e enA tAbAmAM che. rAtre ApaNA mATalAmAM jhera nAkhI Ave to ApaNe to khalAsa ja thaI jaIene ! mATe ApaNA tAbAmAM je nathI te ApaNe jovAnuM nahIM. samyaka kahetAM AvaDe to kAmanuM che ke, 'bhaI, AmAM zuM tamane phAyado thayo ?" to e enI meLe kabula karaze. samyaka kahetA nathI ane tame pAMca zeranI Apo to pelo daza zeranI Ape ! dAdAzrI : narama nA paDe to ApaNe zuM karavAnuM ? ApaNe kahI chUTavAnuM. pachI zo upAya ? jayAre tyAre ko'ka dahADo narama thaze. TaiDakAvIne narama karo to tenAthI kazuM narama thAya nahIM. Aje narama dekhAya, paNa e manamAM noMdha rAkhI mele ne ApaNe jyAre narama thaIe te dahADe te badhuM pAchuM kADhe. eTale jagata veravALuM che. kudaratano niyama evo che ke dareka jIva mahIM vera rAkhe ja. mahIM paramANuo saMgrahI rAkhe. mATe ApaNe pUrepUro kesa UMce mUkI devo. praznakartA kahetAM nA AvaDe to pachI zuM karavuM ? cUpa besavuM ? dAdAzrI : mauna rahevuM ane joyA karavuM ke 'kyA hotA hai?" sinemAmAM chokarAM pachADe che tyAre zuM karIe chIe ApaNe ? kahevAno adhikAra kharo badhAno, paNa kakaLATa vadhe nahIM evI rIte kahevAno praznakartA : ApaNe sAmAne abolA toDavA kahIe ke mArI bhUla thaI, have mAphI mAguM chuM, to ya pelo vadhAre cage to zuM karavuM ? dAdAzrI : to ApaNe kahevAnuM baMdha karavuM. eno svabhAva vAMko che
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM. 59 E0 vANI, vyavahAramAM.... praznakartA : nA, paNa dhaNIpaNuM tyAM jatuM rahene ! ema jANIne baMdha karI devuM ApaNe. ene evuM kaMIka UMdhuM jJAna thaI gayuM hoya ke 'bahuta name nAdAna" tyAM pachI cheTA rahevuM. pachI je hisAba thAya te kharo. paNa jeTalAM saraLa hoyane tyAM to ukela lAvI nAkhavo. ApaNe gharamAM koNa koNa saraLa che ane koNa koNa vAMkuM che, e nA samajIe ? (488) dAdAzrI : dhaNIpaNuM jatuM rahe che, dhaNIpaNuM !! ohoho ! moTo dhaNI thaI beTho !! ane anusarTiphAIDa dhaNI pAcho jo sarTiphikeTa laIne Ayo hota to ThIka che !! praznakartA : sAmo saraLa nA hoya to enI sAthe ApaNe vyavahAra toDI nAkhavo ? dAdAzrI : nA toDavo. vyavahAra toDavAthI tuTato nathI. vyavahAra toDavAthI tUTe evo che ke nahIM. eTale ApaNe tyAM mauna rahevuM ke koka dahADo cIDhAze eTale ApaNo hisAba patI jaze, ApaNe mauna rAkhIe eTale ko'ka dahADo e ciDhAya ne jAte ja bole ke 'tame bolatA nathI, keTalA dahADAthI muMgA pharo cho !' Ama ciDhAya eTale ApaNuM patI jaze. tyAre zuM thAya te ? A to jAtajAtanuM lokhaMDa hoya che. amane badhAM oLakhAya. keTalAMkane bahu garama karIe to vaLI jAya. keTalAkane bhaThThImAM mUkavuM paDe, pachI jhaTa be hathoDA mAryA ke sIdhuM thaI jAya. A to jAta jAtanAM lokhaMDa che ! AmAM AtmA e AtmA che, paramAtmA che ane lokhaMDa e lokhaMDa che, A badhI bIjI dhAtu che. (489) bairI ne eno dhaNI, beu pADozI joDe laDhe tyAre kevAM abheda thaIne laDhe che ? beu jaNa Ama hAtha karIne ke tame AvAM ne tame tevAM.. beu jaNa Ama hAtha kare. eTale ApaNe jANIe ke ohoho ! A bemAM ATalI badhI ekatA !! A korporezana abheda che, evuM ApaNane lAge. ane pachI gharamAM pesIne beu vaDhe tyAre zuM kaheze ? ghera pelA vaDhe ke nA vaDhe ? ko'ka dahADo to vaDhe ne ? e korporezana mAMhayo-mAhIM jyAre jhaghaDe ne, 'tuM AvI ne tame AvA, tuM AvI ne tame AvA.... .....pachI gharamAM jAme ne, tyAre kahe, 'tuM jatI rahe, ahIMthI ghera jatI rahe, mAre joIe ja nahIM, kaheze ! have A aNasamajaNa nahIM ? tamane kema lAge che ? te abheda hatAM te tUTI gayo ane bheda utpanna thayo. eTale vAIpha joDe ya 'mArI tArI' thaI jAya. 'tuM AvI chuM ne tuM AvI chuM !" tyAre e kaheze, 'tame kyAM pAMsarA cho ?" eTale gharamAM ya huM ne tuM thaI jAya. (490) ApaNe eka dA'Do to kahI juo ke "devI" Aja to tame bahu sarasa rasoI jamADo, eTaluM bolI to juo. praznakartA : khuza, khuza ! phemilInA mANasano Ama hAtha athADe to ApaNe enI joDe laDhIe ? nA. eka phemilI rIte rahevuM. banAvaTa nahIM karavAnI. A to loka banAvaTa kare che, evuM nahIM. eka phemilI... tArA vagara mane gamatuM nathI ema kahevuM, e vaDhene ApaNane, tyAra pachI thoDIvAra pachI kahI devuM 'tuM game te vaTuM, to ya paNa tArA vagara mane gamatuM nathI.' ema kahI devuM. ATalo guru maMtra kahI devo. evuM koI dahADo bolatA ja nathI, tamane bolavAmAM vAMdho zuM ? manamAM rAkhIne prema kharo, paNa thoDuM khulluM karavuM. (491) dAdAzrI : khuza khuza thaI jAya. paNa A to bolatAM ya nathI. vANImAM ya jANe ke maphatanI vecAtI lAvavI paDatI hoyane vANI ! vANI vecAtI lAvavI paDe che ?
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... dhaNI joDe ? (495) vANI, vyavahAramAM... eTale amAruM badhuM DrAmA ja hoya. hIrAbA 73 varSanAM to ya mane kahe che, tame vahelA Avajo. meM kahyuM, mane ya tamArA vagara gamatuM nathI ! e DrAmA karIe to keTalo emane AnaMda thaI jAya. vahelA Avajo, vahelA Avajo kahe che. te emane bhAva che eTale e kahe che ne ! eTale ame ya AvuM bolIe. bolavAnuM hitakArI hovuM joIe. bola bolelo jo sAmAne hitakArI nA thaI paDyo to ApaNe bola bolelo kAmano ja zuM te ?! bolavAnuM ochuM karI nAMkhavuM sAruM. koIne kazuM kahevA jevuM nathI, kahevAthI vadhAre bagaDe che. ene kahIe ke, 'gADIe vahelo jA', to e moDo jAya ane kazuM nA kahIe to TAIme jAya. ApaNe nA hoIe to badhuM cAle evuM che. A to potAno khoTo ahaMkAra che. je dahADAthI chokarAM joDe kacakaca karavAnuM tame baMdha karazo te dahADAthI chokarAM sudharaze. tamArA bola sArA nIkaLatA nathI, enAthI sAmo akaLAya che. tamAro bola saMgharato nathI, UlaTA e bola pAchA Ave che. ApaNe to chokarAne khAvAnuM pIvAnuM banAvI ApIe ne ApaNI pharaja bajAvIe, bIjuM kahevA jevuM nathI. kahevAthI phAyado nathI evuM tamane tAraNa nIkaLe che ? eka kalAka nokarane, chokarAMne ke baIne TaiDakAva TaiDakAva karyA hoya to pachI e dhaNI thaIne ke sAsu thaIne tamane AkhI jiMdagI kacaDe kacaDa karaze ! nyAya to joIe ke nA joIe ? A ja bhogavavAnuM. tame koIne duHkha Apazo to duHkha tamAre mATe AkhI jiMdagInuM Avaze. eka ja kalAka duHkha Apo to tenuM phaLa AkhI jiMdagI maLaze. pachI bUmo pADo ke "vahu mane Ama kema kare che ?" vahune ema thAya ke "A dhaNI joDe mArAthI Ama kema thAya che ?" ene paNa duHkha thAya, paNa zuM thAya ? pachI meM temane pUchayuM ke 'vahu tamane khoLI lAvI hatI ke tame vahune khoLI lAvyA hatA !' tyAre e kahe ke, "huM khoLI lAvyo hato.' tyAre eno zo doSa bicArIno ? laI AvyA pachI avaLuM nIkaLe. emAM te zuM kare, kyAM jAya pachI ? (492) praznakartA chokarAM enI javAbadArI samajIne rahetAM nathI. dAdAzrI : javAbadArI 'vyavasthita'nI che, to enI javAbadArI samajelo ja che. ene kahetAM tamane AvaDatuM nathI. tethI Dakho thAya che. sAmo mAne tyAre ApaNuM kaheluM kAmanuM. A to mA-bApa bole gAMDuM pachI chokarAM ya gAMDuM kADhe. praznakartA : chokarAM tochaDAIthI bole che. kazuM jagatamAM koI eka akSare ya koIne kazo kahevuM nahIM. kahevuM e roga che eka jAtano ! kahevAnuM thAyane to e roga moTAmAM moTo ! badhA potapotAno hisAba laIne AvelA che. A Dakho karavAnI jarUra zuM te? akSare ya bolavAno baMdha karI dejo. A teTalA mATe to ame 'vyavasthita'nuM jJAna ApyuM che. (493) dAdAzrI : hA, paNa e tame zI rIte baMdha karazo ? A to sAmasAmuM baMdha thAya to badhAnuM sAruM thAya. eTale eka ja jagatamAM karavAnuM che. kazuM bolavuM nahIM koIe. nirAMte je hoya e khaI levuM ne A heMDyA bA sahu sahunAM kAma para, kAma karyA karavAnuM. bolazo karazo nahIM. tuM bolatI nathI ne chokarAM joDe, eka phero manamAM vikhavAda paDI gayo pachI enI liMka cAlu thaI jAya, pachI manamAM enA mATe graha baMdhAI jAya ke A mANasa Avo che. tyAre ApaNe mauna laIne sAmAne vizvAsamAM levA jevuM che. A bola bola karavAthI koInuM sudhare nahIM ! sudharavAnuM hoya to "jJAnI puruSa"nI vANIthI sudhare. chokarAM mATe to mA-bApanI jokhamadArI che. ApaNe nA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM. vANI, vyavahAramAM... vaDhavAthI ja jagatamAM UbhA thayA che. vaDhavuM e moTAmAM moTo ahaMkAra che, gAMDo ahaMkAra che. vaDheluM kAmanuM kyAre kahevAya ? pUrvagraha vagara vaDhe bolIe to nA cAle ? cAle. eTale bhagavAne kahyuM che ke jIvato ja marelAnI jema rahe. bagaDeluM sudharI zake che. bagaDelAne sudhAravuM e amArAthI" thaI zake, tamAre nA karavuM. tamAre amArI AjJA pramANe cAlavuM. e to je sudharelo hoya te ja bIjAne sudhArI zake. pote ja sudharyA nA hoya te bIjAne zI rIte sudhArI zake ? (497) praznakartA : sudharelAnI vyAkhyA ? koI jagyAe sArI vANI bolatA hazo ne ? ke nahIM bolatA ho ? kyAM AgaLa bolatA hazo ? jemane bosa mAne che, te bosa joDe sArI vANI bolavAnA ne anDarahenDa joDe jhApaTa jhApaTa karavAnAM. Akho dahADo teM Ama karyuM, teM Ama karyuM" kahyA kare. te emAM AkhI vANI badhI bagaDI jAya che. e ahaMkAra che enI pAchaLa. A jagatamAM kazuM ja kahevAya evuM nathI. je bolIe chIe, te ahaMkAra che. jagata badhuM niyaMtraNavALuM che. (500). dAdAzrI : sAmA mANasane tame vaDho to ya ene emAM prema dekhAya. tame Thapako Apo to ya ene tamArAmAM prema dekhAya ke "ohoho ! mArA phAdharano mArA para keTalo badho prema che !" Thapako Apo, paNa premathI Apo to sudhare. A kolejomAM jo prophesaro Thapako ApavA jAya to prophesarone badhA mAre ! 10. uchero "choDavAM' Ama bagIcAmAM eka benkano menejara kahe che, dAdAjI, huM to koI dahADo ya vAIphane ke chokarAne ke choDIne eka akSare ya bolyo nathI. game tevI bhUlo kare, game te karatAM hoya, paNa mAre bolavAnuM nahIM. sAmo sudhare e mATe ApaNA prayatno rahevA joie. paNa je prayatno "rIekzanarI' hoya evA prayatnomAM nA paDavuM. ApaNe ene TaiDakAvIe ne ene kharAba lAge e prayatna nA kahevAya. prayatna aMdara karavA joie, sUkSma rIte ! sthULa rIte jo ApaNane nA phAvatuM hoya to sUkSma rIte prayatno karavA joie. vadhAre Thapako nA Apavo hoya to thoDAkamAM kahI devuM joie ke, 'ApaNane A zobhe nahIM." basa ATaluM ja kahIne baMdha rAkhavuM. kahevuM to paDe paNa kahevAnI rIta hoya. pote sudharyA nathI ne lokone sudhAravA gayA, tenAthI loko UlaTAM bagaDyA. sudhAravA jAya ke bagaDe ja. pote ja bagaDelo hoya to zuM thAya ? ApaNe sudharavuM sahelAmAM saheluM che. ApaNe sudharyA nA hoIe ne bIjAne sudhAravA jaIe e miniMgalesa che. (499) e ema samajyo ke dAdAjI, mane evI pAghaDI paherAvI deze sarasa ! e zuM AzA rAkhato hato, samajAyuM ne ?! ane mane enI para khUba rIsa caDhI ke tamane koNe benkanA menejara banAvyA te A ? tamane choDI-chokarAM sAcavatAM nathI AvaDatAM ne vahu sAcavatAM nathI AvaDatI ! te e to gabharAI gayo bicAro. paNa meM temane kahyuM, 'tame chellAmAM chellA prakAranA nakAmA mANasa cho. A duniyAmAM kazA kAmanA tame nathI." pelo mANasa manamAM samaje ke huM AvuM kahIza eTale A 'dAdA' mane moTuM InAma ApI deze. mera gAMDiyA, AnuM InAma hotuM haze ? chokaro UMdhuM karato hoya, tyAre ene ApaNe "kema AvuM karyuM ? have AvuM nahIM karavAnuM.' ema nATakIya bolavAnuM. nahIM to bAbo ema ja jANe vaDhavAthI mANase cokhkhuM kahe nahIM ne kapaTa kare. A badhA kapaTa
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 6 vANI, vyavahAramAM ke ApaNe je kaMI karIe chIe te 'karekTa' ja che. kAraNa ke bApAe 'eksepTa' karyuM che. (101) ghaNA loko chokarAne kahe che, "tuM mAruM kahyuM mAnato nathI.' kahyuM, 'tamArI vANI gamatI nathI ene. game to asara thaI ja jAya.' ane pelo pappA kahe che, "tuM mAruM kahyuM mAnato nathI.' alyA mUA, pappo thatAM tane AvaDyuM nathI. A kaLiyugamAM dazA to juo lokonI ! nahIM to sayugamAM kevA phAdhara ne madhara hatA ! (502) dAdAzrI : choDatAM haze ? galuDIyAM to AkhI jiMdagI evA DaoNga ne DaoNgInane, beune joyA ja kare, ke A bhasa bhasa kare che ane A DaoNgIna) bacakAM bhara bhara karyA kare. DaoNga bhasyA vagara rahe nahIM. paNa chevaTe doSa pelA DaoNgano nIkaLe. chokarAM enA mA taraphI hoya. eTale meM eka jaNane kaheluM, 'moTAM thaIne A chokarAM tane mAraze. mATe dhaNIyANI joDe pAMsaro raheje !' e to chokarAM joyA kare te ghaDIe, emano paga nA pahoMce ne tyAM sudhI ane paga pahoMce eTale to oraDImAM ghAlIne mAre. te evuM banyuM hatuM lokone ! chokarAe te dahADAthI niyANuM ja kareluM hoya ke huM moTo thAuM ke bApane ApuM ! mAruM sarvasva jajo paNa A kArya thAva, e niyANuM. A ya samajavA jevuM che ne ?! praznakartA : eTale badho doSa bApano ja ? eka mANasa mane bAvananI sAlamAM kaheto hato ke 'A gavarnamenTa kharAba che ne javI ja joIe.' te bAvanathI bAsaThanI sAla sudhI bola bola karyA karyuM. eTale pachI meM ene kahyuM ke, "roja tame mane A vAta karo cho, paNa tyAM kaMI pheraphAra thAya che ? A tamAruM boleluM tyAM kaMI phaLe che ?" tyAre e kahe che, "nA. e phaLyuM nahIM." tyAre meM kahyuM, 'to zuM karavA gA gA karyA karo cho ? tamArA karatAM to reDiyo sAro." dAdAzrI : bApano ja ! doSa ja bApano. bApanAmAM bApa thavAnI barakata nA hoya tyAre vahu sAmI thAya. bApanAmAM barakata nA hoya tyAre ja AvuM bane ne ! mArI-ThokIne gADuM rAge pADe. kyAM sudhI samAjanI bIkanA mAryA rahe. (504) ApaNuM boleluM phaLatuM nA hoya to ApaNe baMdha thaI javuM joIe. ApaNe mUrkha chIe, ApaNane bolatA nathI AvaDatuM, mATe baMdha thaI javuM joIe. ApaNuM boleluM phaLe nahIM ane UlaTuM ApaNuM mana bagaDe, ApaNo AtmA bagaDe. AvuM koNa kare che ? (511) A chokarAMo arIso che. chokarAMo uparathI khabara paDe ke ApaNAmAM keTalI bhUla che ! (505) praznakartA : dIkaro bApanuM nA mAne to zuM karavuM ? praznakartA : maunavrata laIe to kevuM ? mauna laIe to, bolavuM ja nahIM. dAdAzrI : 'ApaNI bhUla che" ema mAnIne mUkI devAnuM ! ApaNI bhUla hoya to ja nA mAne ne ! bApa thatAM AvaDyuM hoya, eno chokaro nA mAne evuM hotuM haze !? paNa bApa thatA AvaDatuM ja nathI ne ! dAdAzrI : e mauna ApaNA hAthanI vAta nathIne. mauna thAya to sArI vAta che. (506). praznakartA : vyavahAramAM koI khoTuM karatuM hoya to tene Takora karavI paDe che. to enAthI tene duHkha thAya che. to te kevI rIte eno nikAla praznakartA : eka vAra phAdhara thaI gayA pachI kaMI galuDIyA choDe ?
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 68 karavo ? vANI, vyavahAramAM.. sattAvAhI avAja amAro nA hoya. eTale sattA nA hovI joIe. chokarAne tame kahone to sattAvAhI avAja nA hovo joIe. (510) dAdAzrI : Takora karavAmAM vAMdho nathI, paNa ApaNane AvaDavuM joIe ne. kahetA AvaDavuM joIene, zuM ? eTale tame thoDo prayoga mArA kahyA pramANe karone. praznakartA: kaI rIte ? praznakartA : zuM karavAnuM ? dAdAzrI : premathI bolAvo ne ? dAdAzrI : bAbAne kahIe, 'tArAmAM akkala nathI, gadheDo chuM." AvuM bolIe to pachI zuM thAya te ! ene ya ahaMkAra hoya ke nahIM ? tamane ja tamAro bosa kahe ke 'tamArAmAM akkala nathI, gadheDo chuM." evuM kahe to zuM thAya ? nA kahevAya AvuM. Takora karatAM AvaDavI joIe. praznakartA : e jANe che ke mAro enA para prema che. praznakartA: kaI rIte karavAnI Takora ? dAdAzrI : evo prema kAmano nahIM. kAraNa ke tame bolo cho te ghaDIe pachI kalekTaranA peTha bolo cho. 'tame Ama karo. tamArAmAM akkala nathI, Ama tema." evuM hatuM kaho cho ne ? (511) dAdAzrI : ene besADavo. pachI kahIe, ApaNe hindustAnanA loka, Arya prajA ApaNI, ApaNe kaMI anADI nathI ane ApaNAthI AvuM na thAya kaMI. Ama tema badhuM samajAvI ane premathI kahIe tyAre rAge paDe. nahIM to tame to mAra, lephaTa enDa rAITa, lephaTa enDa rAITa laI lo, te cAlatuM haze ? (508) haMmezA premathI ja sudhare duniyA. e sivAya bIjo koI upAya ja nathI enA mATe. jo dhAkathI sudharatuM hoya to A gavarnamenTa DemokresI... sarakAra lokazAhI uDADI mele ane je koI guno kare ene jelamAM ghAlI ane phAMsI kare. praznakartA : ahIMnA bALako dalIlabAjI bahu kare che, ArgyumenTa bahu kare che. A tame zenA lekacara mArI rahyA cho, kahe ? praznakartA : chatAM chokarAM vAMkA cAle to zuM karavuM ? dAdAzrI : dalIlabAjI bahu kare. chatAM premathI zIkhavADone to dalIlabAjI ochI thaI jaze. A dalIlabAjI tamAruM riekazana che. tame atyAra sudhI ene dabaDAya dabaDAya karyo che ne. e enA magajamAMthI jatuM nathI, bhUMsAtuM ja nathI. eTale pachI e dalIlabAjI ene lIdhe kare che. mArI joDe ekya chokaruM dalIlabAjI nahIM karatuM. kAraNa ke huM sAcA premathI A tamArI badhA joDe vAto karI rahyo chuM. (59) dAdAzrI : chokarAM vAMke raste jAya, to ya ApaNe ene joyA karavuM ne jANyA karavuM. ane manamAM bhAva nakkI karavo, ane prabhune prArthanA karavI ke AnA para kRpA karo. 'rileTiva' samajI upalaka rahevuM ! chokarAMne to nava mahinA peTamAM rAkhavAnAM. pachI calAvavAnAM, pheravavAnAM, nAnAM hoya tyAM sudhI. pachI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM.. 7 vANI, vyavahAramAM choDI devAnAM. A gAyo-bheMso ya choDI de che ne ? chokarAMne pAMca varSa sudhI TokavA paDe, pachI TokAya paNa nahIM ane vIsa varasa pachI to enI bairI ja ene sudhAre. ApaNe sudhAravAnuM nA hoya. (512) vAtamAM keTalIka vAta e samajI zake ane keTalIka vAta nA samajI zake ? tame zuM kahevA mAgo cho te enI samajamAM AvatuM nathI. tamAro vyu poInTa zuM che enI samajamAM nathI AvatuM eTale tamAre dhIme rahIne kahevuM ke mAro hetu Avo che. mAro vyu poInTa AvI che. huM AvuM kahevA mAguM chuM. tane samajAya ke nA samajAya, mane kaheje. ane tArI vAta mane nahIM samajamAM Ave to huM samajavA prayatna karIza, kahIe. (516). praznakartA : chokarAMone kahevA jevuM lAge to vaDhIe, to ene duHkha paNa lAge to zuM karavuM ? dAdAzrI : pachI ApaNe aMdara mAphI mAgI levI. A benane vadhAre paDatuM kahevAI gayuM hoya ne duHkha thaI gayuM hoya to tamAre benane kahevuM ke, mAphI mAguM chuM. evuM nA kahevA jevuM hoya to atikramaNa karyuM eTale aMdarathI pratikramaNa karo. (513) tethI ApaNe lokoe kahyuM ke bhaI, soLa varSa pachI, amuka varSa pachI phreMDa tarIke svIkArajo ema kahyuM, nathI kahyuM ? phreMDalI TonamAM hoya to ApaNo Tona sAro nIkaLe. nahIM to roja bApa thavA jaIe ne, to bhalIvAra Ave nahIM. cAlIsa varSano thaI gayo hoya ane ApaNe bApa thavA pharIe, to zuM thAya ?! (518) praznakartA : chokarA joDe chokarAM thaI javuM ane e rIte vartavuM, to e kaI rIte ! praznakartA : chokaro kharAba zabda bolyo, sAmo thayo hoya, te noMdhI rAkhyuM. to e abhiprAyathI laukika vartanamAM gAMTha paDI jAya. AnAthI sAmAnya vyavahAra gUMcAI nA jAya ? dAdAzrI : chokarA tarIke atyAre chokarA joDe vartana rAkho cho ? ApaNe moTAM hoya to eno bhaya lAgyA kare. e bhaya nA lAge evI rIte vartavuM joIe ApaNe. e samajaNa pADIne eno doSa kADhavo joIe, bIvaDAvIne nA kADhavo joIe. nahIM to bIvaDAvIne kAma lAge nahIM. tame moTI uMmaranA, e nAnI uMmaranA, bhaDakI jAya bicArA ! paNa tethI kaMI doSa jAya nahIM, doSa to vadhyA kare aMdara. paNa jo samajAvIne kADho to jAya, nahIM to jAya nahIM. dAdAzrI : noMdha ja A duniyAmAM nakAmI che. noMdha ja A duniyAmAM nukasAna kare che. ko'ka bahu mAna Ape te noMdha nA rAkhIe. ane ko'ka gALo bhAMDe, tame nAlAyaka cho, anaphITa cho. te sAMbhaLI ne noMdha nahIM rAkhavAnI. noMdha eNe rAkhavI hoya to rAkhe. ApaNe A pIDA kyAM laIe pAchI ?! copaDA-bopaDA lAvIne pAchI noMdho rAkhavA mAMDIe !! (519) praznakartA : evuM thAya che, A to mAro potAno anubhava che e ja kahuM chuM, mAro je prazna che e ja vAta che. A mAro potAno ja prazna che ane vAre ghaDIe mAre AvuM banI ja jatuM hoya che. vahu jANe ke sasarA pelA rUmamAM beThAM che. eTale vahu bIjA joDe vAta kare ke 'sasarAmAM jarAka akkala ochI che." have ApaNe te ghaDIe tyAM AgaLa UbhA hoya to ApaNane A sAMbhaLavAmAM Ave. to ApaNI mahIM e roga peTho. to tyAM ApaNe zo hisAba kADhavAno ke ApaNe pelA dAdAzrI : hA, eTale huM A dAkhalo ApuM chuM ke bAbo tamAro hoya to e bAra varSano hoya, have ene tame badhI vAta karo. to badhI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... rUmamAM tyAM beThA hota to zuM thAta ? to kazo roga Ubho nA thAta. eTale ahIM AvyA te bhUlano roga che ! ApaNe e bhUla bhAMgI nAkhIe. ApaNe ema mAnone ke tyAM ja beThA hatAM. ne A nahotuM sAMbhaLyuM eTale e bhUla bhAMgI nAkhIe. 31 ApaNo chokaro moTo thayo hoya ne sAmo thaI jato hoya to jANavuM ke A ApaNuM 'tharmomITara' che. A tamAre dharma keTalo pariNAma pAmyo che, enA mATe tharmomiTara' kyAMthI lAvavuM ? gharamAM 'tharmomiTara' maLI Ave to pachI bahAra vecAtuM levA nA javuM paDe ! chokaro dhola mAre, to paNa kaSAya utpanna thAya nahIM, tyAre jANavuM ke have mokSamAM javAnA ApaNe. be-traNa dholo mAre to ya paNa kAya utpanna nA thAya, eTale jANavuM ke A chokaro ja ApaNuM tharmomITara che. evuM tharmomITara bIjuM lAvIe kyAMthI ? bIjo koI mAre nahIM. eTale A tharmomITara che ApaNuM. (520) A to nATaka che ! nATakamAM bairI-chokarAMne potAnAM kAyamanAM karI laIe te kaMI cAlI zake ? nATakamAM bole tema bolavAmAM vAMdho nahIM ke, 'A mAro moTo dIkaro, zatAyu thA.' paNa badhuM upalaka, 'suparaphaluasa' nATakIya. A badhAMne sAcAM mAnyAM tenAM ja pratikramaNa karavAM paDe che. jo sAcuM nA mAnyuM hota to pratikramaNa karavAM nA paData. jyAM satya mAnavAmAM AvyuM tyAM rAga ne dveSa zarU thaI jAya, ane pratikramaNathI ja mokSa che. A 'dAdA' dekhADe che te 'AlocanA-pratikramaNa-pratyAkhyAna'thI mokSa che. (522) eka phero eka mANasa joDe mAru magaja jarA tapI gayeluM, rastAmAM huM tene vaDhato hato. te loka to mane Takora mArene ke A bajAramAM vaDhavADa tamArAthI thAya ? eTale huM to ThaMDo paDI gayo ke zI bhUla thaI ? pelo vANI, vyavahAramAM... ADuM bole che ane ApaNe vaDhIe chIe emAM te zI moTI bhUla thaI ? pachI meM emane kahyuM ke A ADuM bolato hato tethI mAre jarA vaDhavo paDyo. tyAre pelA kahe che ke e ADuM bole to ya tamArAthI vaDhavAnuM nA thAya. A saMDAsa gaMdhAya to bAraNAne lAto mAra mAra karIe to e saMDAsa kyAre sugaMdhIvALuM thAya ? emAM kone nukasAna gayuM ? teno svabhAva ja gaMdhAvAno che. te dahADe mane jJAna nahIM thayeluM. e bhaIe mane AvuM kahyuM, te meM to kAnanI buTTI pakaDI. mane sarasa dAkhalo Apyo ke e saMDAsa kyAre sudhare ? (524) 11. mazkarItAM jokhamo... praznakartA : vacanabaLa kevI rIte utpanna thAya ? dAdAzrI : eka paNa zabda mazkarI mATe vAparyo nA hoya, eka paNa zabda khoTA svArtha ke paDAvI levA mATe nA vAparyo hoya, zabdano durupayoga nA karyo hoya, potAnuM mAna vadhe eTalA mATe vANI nA bolyA hoya, tyAre vacanabaLa utpanna thAya che. 72 praznakartA H potAnA mAnane mATe ane svArthane mATe barobara che paNa mazkarI karI, temAM zo vAMdho che ? dAdAzrI : mazkarI karI te to bahu khoTuM. enA karatAM mAna Apo,te sAruM ! mazkarI to bhagavAnanI thaI kahevAya ! tamane ema lAge che ke A gadheDA jevo mANasa che 'AphaTara ola' e zuM che, e tapAsa karI lo !! 'AphaTara ola' e to bhagavAna ja che ne ! (525) mane mazkarInI bahu Teva hatI. mazkarI eTale kevI ke bahu nukasAnakAraka nahIM, paNa sAmAne manamAM asara to thAya ne ! ApaNI buddhi vadhAre
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 73 74 vANI, vyavahAramAM.. vadhelI hoya, teno durupayoga zemAM thAya ? ochI buddhivALAnI mazkarI kare emAM ! A jokhama jyArathI mane samajAyuM. tyArathI mazkarI karavAnI baMdha thaI gaI. mazkarI e kaMI thatI haze ? mazkarI e to bhayaMkara jokhama che, guno che ! mazkarI to koInI ya nA thAya. (pa28) karavAnI zakti hoya che ja ane enuM jokhame ya eTaluM ja che pachI. eTale ame AkhI jiMdagI jokhama vahoreluM, jokhama ja vahora vahora kareluM. praznakartA: mazkarI karavAmAM jokhama zuM zuM Ave ? kaI jAtanAM jokhama Ave ? chatAM ya evI mazkarI karavAmAM vAMdho nathI ke jenAthI koIne duHkha nA thAya ane badhAne AnaMda thAya. ene nirdoSa gammata kahI che. e to ame atyAre ya karIe chIe, kAraNa mULa jAya nahIM ne ! paNa emAM nirdoSatA ja hoya ! ame 'joka' karIe, paNa nirdoSa 'joka' karIe. ame to eno roga kADhIe ne ene zaktivALo banAvavA mATe 'joka' karIe. jarA gammata Ave, AnaMda Ave ne pAchuM e AgaLa vadhato jAya. bAkI e 'joka' koIne duHkha nA kare. AvI A gammata joIe ke nA joIe ? pelo ya samaje ke A gammata kare che, mazkarI nathI karatA. dAdAzrI : evuM che, ke koIne dhola mArI hoya che je jokhama Ave tenA karatAM A mazkarI karavAmAM anaMtagaNuM jokhama che. ene buddhi pahoMcI nahIM eTale tame ene tamArA lAITathI tamArA kabajAmAM lIdho. eTale pachI tyAM AgaLa bhagavAna kaheze, 'Ane buddhi nathI, teno A lhAvo le che ?" tyAM AgaLa khuda bhagavAnane ApaNe sAmovALiyo karyo. pelAne dhola mArI hota to to e samajI gayo. eTale pote mAlika thAya. paNa A to buddhi pahoMcatI ja nathI, eTale ApaNe enI mazkarI karIe eTale pelo mAlika pote nA thAya. eTale bhagavAna jANe ke "ohoho, Ane buddhi ochI che, tene tuM sapaDAve che ?! AvI jA.' sAmAvaLiyo ene badale bhagavAna thaI bese, e to pachI ApaNA sAMdhA toDI nAkhe. (528) have A ame koInI gammata karIe, to enA ya amAre pratikramaNa karavAM paDe. amAre ema ne ema evuM cAle nahIM. (56) 12. madhurI vANItA, Ama sevo kAraNo ! bAkI, meM badhI jAtanI mazkarIo karelI. haMmezAM badhI jAtanI mazkarI koNa kare ? bahu TAITa breIna hoya te kare. huM to laherathI mazkarI karato hato badhAMnI, sArA sArA mANasonI, moTA moTA vakIlonI. DokaTaronI mazkarI karato. have e badho ahaMkAra to khoTo ja ne ! e ApaNI buddhino durupayoga karyone ! mazkarI karavI e buddhinI nizAnI praznakartA : pratikramaNa karyA pachI amArI vANI bahu ja sarasa thaI jaze, A ja janmamAM ja ? dAdAzrI : tyAra pachI to ora ja jAtanuM haze. amArI vANI chellAmAM chellI DhabanI nIkaLe che, enuM kAraNa ja pratikramaNa che vyavahAra zuddhi vagara sAdvAda vANI nIkaLe nahIM. vyavahAra zuddhi pahelI hovI joIe. (530) praznakartA : mane to haju ya mazkarI karavAnuM mana thayA kare che. dAdAzrI : mazkarI karavAmAM bahu jokhama che. buddhithI mazkarI praznakartA : vANI bolatI vakhate kevA prakAranI jAgRti rAkhavI ?
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 75 dAdAzrI : jAgRti evI rAkhavAnI ke A bola bolavAmAM kone kone kevI rIte pramANa dubhAya che, e jovAnuM che. vANI, vyavahAramAM... dAdAzrI : e dekhAyA karatuM hoya tethI ja avaLuM thAya che ne ! e pUrvagraho ne e badhuM ja naDe che ne ! "kharAba che, kharAba che evo pUrvagraha thayelo te pachI vANI nIkaLe to evI kharAba ja nIkaLe ne ! praznakartA : sAmA joDe vAtacIta karatI vakhate zuM dhyAna rAkhavuM joIe ? jene mokSe javuM hoya, teNe "Ama karavuM joIe ke tema nA karavuM joIe" evuM nA hoya. jema tema karIne patAvaTa karIne cAlavA mAMDavAnuM. emAM pakaDI nA rAkhe. jema tema karIne ukela lAve. dAdAzrI : eka to 'emanI' sAthe vAta karavI hoya to tamAre emanA "zuddhAtmAnI paravAnagI levI paDe ke emane anukULa Ave evI vANI mane bolavAnI parama zakti Apo. pachI tamAre dAdAnI paravAnagI levI paDe. evI paravAnagI laIne bolo to pAMsarI vANI nIkaLe. ema ne ema bephaTa bolyA karo to pAMsarI vANI zI rIte nIkaLe ? praznakartA : ema vAre ghaDIe kyAM enI paravAnagI levA jAya ? dAdAzrI : vAre ghaDIe jarUre ya nathI paDatI ne ! jyAre evI avaLI phAIlo Ave tyAre jarUra paDe. (531) cIkaNI phAIla sAthe kaMI bolavuM hoya to, pahelAM enA zuddhAtmA joI levA pachI manamAM vidhi bolavI ke (1) he dAdA bhagavAna, (phAIlanuM nAma) joDe enA mananuM samAdhAna thAya evuM bolavAnI zakti Apo. pachI (2) bIjuM ApaNAM manamAM bolavuM paDe ke he caMdubhAI, (phAIla)nA mananuM samAdhAna thAya evI vANI bolajo ane pachI (3) trIjuM bolavAnuM ke, he padmAvatI devI, (phAIla)nA mananuM samAdhAna thAya, emAM sarva vighno dUra karo. (532) eka jaNane vANI sudhAravI hatI. Ama kSatriya hato ane baMgaDIono vepAra karato'to. have e baMgaDIo ahIMthI bahAragAma laI jAya. te zemAM ? TopalAmAM laI jAya. Topalo mAthe UMcakIne nA laI jAya. eka gadheDI hatI ke, tenI para A TopaluM bAMdhIne bahAragAma laI jAya. tyAM AgaLa e gAmamAM badhAne baMgaDIo vecIne pachI rAte vadhI e pAcho laIne Avato rahe. e vAre ghaDIe pelI gadheDIne kahe che 'hatu gadheDI, cAla jaladI' Ama karato karato hAMkIne jAya ne, te eka jaNe ene samajaNa pADI ke, "bhaI, tuM A tyAM AgaLa gAmomAM kSatriyANIone baMgaDIo caDhAve che. te ahIM tane A Teva paDI jaze ne tyAM koIka dahADo gadheDI bolIza to mArI mArIne tAruM tela kADhI nAkhaze te loko.' tyAre e kahe che, "vAta to sAcI che. eka phero huM evuM bolI gayelo. mAre pastAvuM paDyuM'tuM." tyAre pelo kahe che, "to tuM e Teva ja badalI nAkha." "zI rIte badalI nAkhuM ?" tyAre pelo kahe che, "gadheDIne tAre kahevuM ke heMDa bA, heMDa bA, benI heMDo." have evI Teva pADI eTale tyAM AgaLa "Ava bA, Ava bA' ema tema eNe pheravI nAkhyuM paNa. Ava bA, Ava bA" karavAthI gadheDIne enI para AnaMda thaI javAno che ? paNa e ya samajI jAya ke A sArA bhAvamAM che. gadheDI ya e badhuM samaje. A jAnavaro badhuM samaje, paNa bole nahIM bicArAM. praznakartA : ghaNI vakhata evuM nathI banatuM ke ApaNane sAmAno yupoInTa ja khoTo dekhAto hoya, eTale pachI ApaNI vANI karkazabharI nIkaLe ? eTale Ama phare ne ! prayoga kaMI karIe to vANI phare. ApaNe
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 77 78 vANI, vyavahAramAM... jANIe ke AmAM phAyado che ne A nukasAna thaI paDaze to pheraphAra thAya pachI. (533) praznakartA: have ahaMkAra nathI gayo, AtmA nathI chUTo paDyo, ene enI samajaNa helpa kare ? dAdAzrI : hA. paNa e jevuM che evuM bolI jAya ane pachI pastAvo kare. (538) ApaNe nakkI karIe ke 'koIne duHkha nA thAya evI vANI bolavI che. koI dharmane aDacaNa nA paDe. koI dharmanuM pramANa nA dubhAvAya evI vANI bolavI joIe." tyAre e vANI sArI nIkaLe. 'syAdvAda vANI bolavI che' evo bhAva kare to syAdvAda vANI utpanna thaI jAya. vANI sudhAravI hoya to lokone nA gamatI vANI baMdha karI do. pachI koInI bhUla nA kADhe, athaDAmaNa nA kare, to ya vANI sudharI jAya. | (540) praznakartA : paNa A bhavamAM gokha gokha ja kare ke "basa, syAdvAda vANI joIe che" to te thaI jAya kharI ? dAdAzrI : paNa A 'syAdvAda' samajIne bole tyAre. e pote samajato ja nA hoya ne bola bola kare ke gA gA kare to kazuM vaLe nahIM. praznakartA : have vANImAM sudhAro karavo hoya to kema karavuM ? dAdAzrI : vANI pote potAnI meLe sudhArI na zake, e TeparekarDa thaI gayelI che. praznakartA : hA, eTale ja ne ! eTale vyavasthita thayeluM che. konI vANI sArI nIkaLe ? ke upayogapUrvaka bolato hoya. have upayogavALo koNa hoya ? jJAnI hoya. e sivAya upayogavALA hoya nahIM. A meM 'jJAna' ApeluM che, tene "jJAna" hoya, tene upayogapUrvaka nIkaLI zake, e puruSArtha mAMDe to upayogapUrvaka thaI zake. kAraNa ke 'puruSa' thAya pachIno puruSArtha che. 'puruSa' thayA pahelAM puruSArtha che nahIM. (535) dAdAzrI : vyavasthita thayeluM che, e have ahIM AgaLa 'jJAnI puruSa'nI kRpA utare to pheraphAra thaI jAya. kRpA utaravI e muzkela che. jJAnInI AjJAthI badhuM sudharI zake. kAraNa ke bhavamAM dAkhala thavAne mATe e vADa samAna che. bhavanI aMdara dAkhala nA thavA de. praznakartA : A bhavanI samajaNa kevI rIte vANI sudhAravAmAM helpa kare che. e dAkhalo ApI jarA samajAvo. praznakartA : bhavanI aMdara eTale zuM ? dAdAzrI : bhavamAM ghUsavA nA de. bhavamAM eTale saMsAramAM ApaNane ghUsavA nA de. dAdAzrI : atyAre tane eka gALa bhAMDe, te mahIM asara thaI jAya. thoDuM ghaNuM manamAM ne manamAM boluM ya kharo ke 'tame nAlAyaka cho." paNa emAM tuM nA hoya. judo paDyo eTale tuM AmAM nA hoya. AtmA judo paDI gayo che eTale peluM ekAkAra nA hoya. peluM mAMduM mANasa hoya evuM bole, evuM karI nAkhe. mAlikI vagaranI vANI jagatamAM hoI zake nahIM. badhuM ja toDI nAkhe, paNa eNe jJAnIne khuza karatAM AvaDavA joIe, rAjI karatAM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM. 79 80 vANI, vyavahAramAM... karI devA paDe ! vANI bole to UlaTo pelo cA Apato hoya to ya nA Ape. 'tamane nahIM ApuM', kaheze. (551) AvaDavAM joIe. badhuM bhasmIbhUta karI nAMkhe. jo eka kalAkamAM ATaluM badhuM bhasmIbhUta thAya che lAkho avatAra jeTaluM, to pachI bIjuM zuM nA karI zake ? kartAbhAva nathI. A mAlikI vagaranI vANI hoI zake nahIM ane mAlikI vagaranI vANIne koIe hAtha nA devo joIe ke Ama na bane, evuM. kharekhara ATalo A apavAda nathI, paNa A vastusthiti che. pachI hisAba kADhavo hoya to e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, kADhIne pachI nIkaLe. paNa e eno lAbha nA maLe jevo joIe evo. vANImAM madhuratA AvI ke gADuM cAlyuM. e madhura thatI thatI chellA avatAramAM eTalI madhura thAya ke enI joDe joDe koI 'phUTa'ne sarakhAvI nA zakAya, eTalI mIThAzavALI hoya ! ane keTalAka to bole to evuM lAge ke pADAo boMgreDe che ! A ya vANI che ne tIrthakara sAhebonI ya vANI che !!! (552). praznakartA : AvatA bhavamAM A badhuM smRtimAM lAvajo. jenI vANIthI koIne kiMcitmAtra duHkha nA thAya, jenA vartanathI koIne kiMcitmAtra duHkha nA thAya, jenA manamAM kharAba bhAva nA thAya, te zIlavAna. zIlavAna vagara vacanabaLa utpanna nA thAya. (553) dAdAzrI : hA. tame nakkI karo ke mAre dAdA bhagavAnanA jevI ja vANI joIe. atyAre AvI mArI vANI gamatI nathI. eTale e pramANe thaze. tamArA nakkI karavA upara AdhAra rAkhe che. TenDara bharatI vakhate nakkI karo. jevAM vANI-AcAra joItA hoya tevAM ane TenDaramAMthI badhuM tamAruM DisIjhana Avaze. (546) potAnI vANI pote jyAre sAMbhaLyA karaze tyAre mokSa thaze. hA, vANI baMdha thaye dahADo nahIM vaLe. vANI baMdha thavAthI mokSa nahIM thAya. kAraNa ke Ama baMdha karavA gayA eTale pachI bIjI zakti pAchI UbhI thAya. badhI zaktione ema ne ema cAlavA devAnI. prAkRta zakti che. A badhI. prAkRta zaktimAM hAtha ghAlavA jevo nathI. eTale A amArI vANIne tethI kahIe ne, ke A TeparekarDa vAgyA kare che, ame joyA karIe chIe. basa, A mokSa ! A TeparekarDane jue, e badho mokSa !! praznakartA : keTalAMkanI vANI eTalI mIThI hoya che. loko enI vANIthI mugdha thaI jAya. to e zuM kahevAya ? dAdAzrI : e cokhkhA mANasa hoya ane bahu puNya karyuM hoya tyAre evuM thAya ane potAnA mATe paisA nA le. pArakA mATe jIvana kADhe. e cokhkhA mANasa kahevAya. eTale e sAruM che ! eTale ApaNe dareka kArya galana thatI vakhate zuddhikaraNa karIne kADhavAnA, ne te nikAla karavAno. hA, samatAbhAve nikAla karavAno. samaje to vAta agharI nathI ane nA samaje to eno pAra nathI Ave evo. (554). manuSya to kevo hoya ke enI vANI manohara hoya, ApaNA mananuM haraNa kare evI vANI hoya, enuM vartana paNa manohara hoya ane vinaya paNa manohara hoya. A to bole evuM ke te ghaDIe ApaNane kAna baMdha A to vijJAna che. vijJAnamAM kazo pheraphAra nA hoya ane pAchuM saiddhAMtika, je badhI rIte saheje ya virodhAbhAsa koI jagyAe kaMI paNa
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANI, vyavahAramAM... 81 na hoya ane vyavahAramAM phITa thAya, nizcayamAM phITa thAya, badhe phITa thAya, phakta lokane phITa nA thAya. kAraNa ke loko lokabhASAmAM che. lokabhASA ne jJAnInI bhASAmAM bahu phera che. jJAnInI bhASA kevI sArI che, kazI aDacaNa ja nahIM ne ! jJAnI phoDavAra badhA phoDa Ape tyAre Ukela Ave. ApaNuM A "akrama vijJAna' jagatamAM bahAra paDe to lokonuM bahu kAma kADhI nAkhe. kAraNa ke AvuM vijJAna nIkaLyuM nathI. A vyavahAramAM, vyavahAranI UMDAImAM koIe koI jAtanuM jJAna mUkeluM nahIM. vyavahAramAM koI paDeluM nahIM. nizcayanI ja vAto badhI karelI. vyavahAramAM nizcaya Avelo nahIM. nizcaya nizcayamAM rahelo ane vyavahAra vyavahAramAM rahelo. paNa A to vyavahAramAM nizcaya lAvIne mUkyo che, akrama vijJAne. ane AkhuM navuM ja zAstra UbhuM karyuM che ane te sAyanTiphika pAchuM. AmAM koI jagyAe virodhAbhAsa nA thAya. paNa have A 'akrama vijJAna' bahAra zI rIte paDe ? bahAra paDe to jagatanuM kalyANa thaI jAya ! praznakartA : eno saMjoga paNa Avaze ne ? dAdAzrI : hA, Avaze ne ! (555)