Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yazovijayajI jaina graMthamALA, dAdAsAheba, bhAvanagara, phona : 0278-2425322 3004846 AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakone vIzamI bheTa. sumukhanRpAdi dharma prabhAvakenI kathA. jemAM caMdravI , , ' ma dhana, siddhadara na kapIla ane sumukhanupAdi cAra mitro vagerenI upadezaka ane tattvajJAnathI bharapura kathAo Avela che.) prasiddha kartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. vIra saMvata 2449, Atma saMvavuM ? 8. vikrama saMvata 1979 zrI AtmAnaMda jaina graMthamAlA naMbara 44 , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakone vIsamI bheTa. zrI. sumukhanupAdi dharmaprabhAvakenI kathA. == AS A (jemAM caMdravIrazubhA, dharmadhana, siddhadara temaja kapIla ane sumukhanupAdi cAra mitro vagerenI upadezaka ane tatvajJAnathI bharapura kathAo Avela che.) --- -- prasiddha kartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. Atma saMvata 27 vIra saMvata 2449 vikrama saMvata 1979. bhAvanagara-dhI AnaMda prInTIMga presamAM zAha gulAbacaMda lalubhAIe pyuM. zrI jaina AtmAnaMda graMthamALA naM. 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. pavitra jaina dharmanI jayapaNuM, ane prazaMsA dareka kALamAM eTalA mATe thAya che ke, A mahAna dharmanA AcAryonI upadezaka zakti asAdhAraNa hatI, vaLI tevA mahApurUSonA hRdayamAM svadharmane svaprANI varganA kalyANane ane jJAnane utkarSa karavAnI prabaLa bhAvanA hatI. ane te abhilASApUrNa karavA mATe catuvidhi anuyogane uddezI vividha viSayonA rasika lekha,ne graMtho janasamAjanA upakAra mATe lakhela che. te cAra anuyogamAM caritAnuyoga (kathAnu ga)nI yojanA vizeSa kheMcAyukAraka banelI che, kAraNa ke temAM dharma, nIti ane vartananA evA uttama to rahelA che ke je te manuSya jIvanane uccatama banAve che. A saMsAranA tApathI tapI rahelA ane mekSanA anaMta zitaLa chAyAno Azrama karavAnI IcchAvALA mumukSone bahiraMga ane aMtaraMga sAdhana saMpAdana karavAnuM khAsa sAdhana kathAnuyoganA subodhaka prasaMga che, ane gRhasthAvAsamAM rahI ucca jIvana vyatita karavAnI icchAvALA bhavyajIvone dhArmika upadezaka kathAomAMthI ghaNuMghaNuM zIkhavAnuM vicAravAnuM ane te pramANe saddavartana zIkhavAnuM temAMthI maLI zake che, jethI saMsAranI Adhi, vyAdhi ane upAdhi rU5 rega prasta jIvone caritAnuga (kathAnuyoga ) eka rasAyana rUpa che. A kathAnuyogane graMtha teja che, ke jemAM pavitra AhaMtadharmanA vIra mahAtmAonI kIrtithI tejomaya, pavitra dharmanA rasamaya bhAvanAthI rIta caritra AkarSaka ane AlhAda upanna kare che, kathAnuyoganA rasika viSayamAM sumukhanupAdikacAra kathA yukta A caritrane lekha utkRSTa pade Ave che. A upadezaka, sarala, subedhaka ane rasika kathAnA lekhaka dhuraMdhara paMDita mahAna AcArya zrImAna munisuMdarasUri mahArAja che ke jenA aneka umettama graMtha prakaTa thayelA che, ke je uparathI temanI apUrva vidvatA, kRti ane janakalyANanI uttamottama bhAvanA siddha thaI zake che. A upadezAtmaka graMthamAM AvelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAo eTalI badhI suMdara-bedhaka ane rasapUrNa che ke tene mATe kAMipaNa vive cana karavA karatAM kAIpaNa manuSyane vAMcI javAnI sucanA karavI yogya lAge che ke jethI tenI rasikatA, ane graMthakartA mahAzayanI uttama prakAranI zailI dhyAnamAM AvI jaze. A graMtha mULa bleka 1450] pramANamAM saMskRta uMcA prakAranI bhASAmAM AdhinamAse devakula pATakamAM zrImAna munisuMdarasUri mahArAje saM. 1484 mAM racele che ane tenuM dhana zrI lakSmIbha nAmanA muni ke jeoe gurUbhakti arthe karela che. A graMthamAM mukhya cAra kathAo viratAra pUrvaka Apela che je have saMkSe5mAM jaNAvIye chIye. 1. zrAvaka dharmanA prabhAva upara caMdra ane vIrazubhAnI kathA prathama ApavAmAM Avela che. jemAM zarUAtamAM maMgalAcaraNa rUpa zrI vIraprabhunIstuti, sarasvatI devI ane gurUstuti karavAmAM Avela che, jJAna, darzana, ane cAritrarUpa jinadharmanI ArAdhanA karavAthI caMdra ane vIrazubhAnI jema ISTa saMpadAo maLe che tema batAvI kathAne AraMbha kare che. paramAtmAnI bhAvapUjA jema caMdrane bedhadAyaka thaI paDela che te batAvI tenA adhikArI keNu hoI zake? te zAstrAdhAre jaNAvela che. A kathAnA nAyaka caMdrane videzamAM paNa bIjI sahAyatA na hovA chatAM jinabhakatyAdi puNyathI potAnI pratijJAne sAdhatA te saMpatti pAme che ane vIrazubhA abaLA temaja parataMtra chatAM, svaparanA saMkaTamAM dharmane sAdhatA te satI strI jema prazaMsApAtra thaI tema jainadharmamAM je dRDhatA sakhe, arihaMtanI bhakita kare vagere zrAvakadharmanA prabhAvathI te manube paNa aneka saMpatti pAme che; tema jaNAvI caMdra ane vIrazubhA chevaTe jinapUjA karatAM, Avazyaka saMbhAratA, sAtakSetre dhana vAparata', parva divase pauSadha letAM, zuddha siddhAMta bhaNatAM, artha vicAratAM, bhavya jIvone bodha pamADatAM (patAnI priyA sahita caMdra) pitAne janma saphaLa kevI rIte karyo ? ane chevaTe pitAnI strI sahita dharmanuM ArAdhana karI te daMpati devaleke gayA ane aMte yAritra dharmanAge chevaTe mekSanA anaMta sukha pAmaze vagere camatkArIka varNana A kathAmAM ApI prathama kathA saMpUrNa karavAmAM Avela che. A daSTAMtathI jeo zrAvaka dharmanI ArAdhanA yathAyogya kare che teo caMdra ane vIrazubhAnI jema chevaTe akSaya sukha pAme che, te saceTa rIte maMyakAra mahAzaye A prathama kathAmAM jaNAvela che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema A bIjI kathA--dAnAdipuNyanA phapara dha dhananI kathA ApavAmAM Avela che. prathama jinezvara bhagavAnane namaskAra karI, dAnAdi bhedathI cAra prakA ranA dharma batAvela che. pAtre Apela dAna ladAyaka thAya che ane zrIsaMdha ane muni te pAtra che. prathama pAtra vadhAre zreSTha che. vaLI jinapUjAne lIdhevadhAre uttama che, te pUjA caityAdikathI hAi zake che ane te dAna tathA pUjAdhanathI sadhAya che ane te dhana jo nyAyApArjita hoya teA te uttama gaNAya che; jugupsA ane khaMDananA tyAgathI dAnAdisaLane Ape che. pAtradAnathI paramakalyANa thAya che. zuddha vyavahArathI, sAdharmInA vAtsalyathI, deva gurUbhakti vagerethI A kathAnA nAyaka dhadhananI lAka ane paralAkamAM iSTa saMpatti prApta thAya che, akulIna chatAM zIlathI manuSya iSTakULa ane prazaMsA pAme che te sabadhamAM dha dhananI strInu caritra paNa sAthe ApeluM khAsa pAna karavA yogya che. A caritra nAyaka dhadhana saMsAra sukhA bAgavI ane saMpatti pAmyA, chevaTe potAnI baMne strIo sahita baMdhuone mitrAno rajA meLavI, putrAne gRhakAryabhAra soMpI, deva gurUnI bhakti karI, jIvadayA paLAvI, caityeAmAM antika mahotsava karI, zrI saMdhanI pUjA karI, dInajanene dAna ApI, sarva parigraha-vaibhavanA tyAga karI cAritra lai lAMbe vakhata tapa tI, jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA karI devalAka gayA ane te traNe aMte sAtame bhale kazatrunA jaya karI meAkSa pAmyA. e pramANe pAtradAna, nirmULa vyavahAra, sAdharmIonuM poSaNa, zIla pramukha dharma vagerenuM je manuSya ArAdhana kare te A sa MsAramAM manuSya ane devasa"dhI abhiSTa sukhA pAmI chevaTe magaLazenA putra Adhadhana ane tenI strIonI jema anukrame meAkSane pAme che e rIte zrImAna munisu MdarasUri mahArAje A rasapUrNa kathA lakhI manuSya -para je mahAna upakAra karyAM che je vAMcI te pramANe vatA AtmA AtmakalANu khAtrIpUka karI zake che. zrAvakadharmanI ArAdhanA ane virAdhanA upara siddhadatta ane kapilanI trojI kathA graMthakAra mahArAje A graMthamAM lakhI che. prathama arihuMta bhagavAnane namaskAra karI A loka ane paralokanA dRSTa kayANane ApanAra evA A tadharma budhajanAne sadA ArAdhavA lAyaka che, ke je dharmAM AzravA thakI dezathI ane sa`thI viratirUpa che. prathama pAMca prakAranA AzravA hiMsA, asatya, corI, maithuna ane murchA-parigraha tene gRhastha deza thakI ane ti sa thI tyAga karI zake che, ane te devalAka athavA teja bhave mAkSe ja zake che. tidharmamAM Asakta rahIne zuddha vyavahAra pramukha gRhasthane je ArAdhe che, te siddhadattanI jema abhiSTa sukha pAme che ane je adhama kumati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ purUSa dharmanI avagaNanA kare che te atyaMta duHkhI thaIne kapilanI jema bhavasAgaramAM cirakALa paribhramaNa kare che. je siddhadata ane kapIlanI A graMthamAM trIjI kathA tarIke zrImAna muni suMdarasUrijIe Apela che. jemAM aneka upadezaka hakIkta ApI A kathAne kharekharI subedhaka rIte jaNAvI che. adattAdAnanA parihArAdika zrAvakadharma--deza viratithI sihadatane maLela atula sukha ane chevaTe mekSa temaja kapilane dharma virAdhanAthI prApta thayela asahya duHkha A kathAthI jANI, zuddha AhaMta dharma ArAdhavAnA prayatna mATe upadeza ApI A kathA uta AcArya mahArAje pUrNa karI che. sumukha kRpAdi cAra mitranI kathA-A graMthanA chevaTanA bhAgamAM thI kathA tarIke ApavAmAM AvelI che. sumukha pAdi cAra mitro ke je pUrvabhavamAM maNimaya dezamAM mahuvatI nAmanI garImAM eka susthita nAmanAyakahate; tenA cAra nokara suMdara, madAra, maMgaLa, ane subhaga nAme hatAM temAM suMdare te bhavamAM sutratAcArya nAmanA munine anya gRhasthane vaMdana karatA joI, teNe paNa vaMdana karyuM, jethI tenA upara dayA lAvI te mahAtmAe tene dharma saMbhaLAvyuM ane 1 jinadevane nitya namana karavuM, 2 cAritradhArI dharmagurUne vaMdana karavuM, 3 paMca namaskAranuM dhyAna karavuM ane svadAra saMtoSI thaI zIla pALavuM. A cAra niyame grahaNa karAvyA, jethI te suMdare te bhavamAM te cAra niyamAnu akhaMDita rIte barAbara rakSaNa karyuM, jethI te bIjA bhavamAM sumukha nRpati thayo ane tenuM anumodana karavAthI tathA dharma sahAyathI tenA traNa mitro tenA te bhAtamAM mitro thayA. A sumukha nRpAdi cAra mitronI kathA ghaNAja vistArapUrvaka, vividha bhAvanAothI bharapUra ApavAmAM Avela che. sumukharAjA pitAnA atula parAkramathI jagatane yazamaya banAvI sukhe rAjya kare che ane potAnA pUrvabhavanA mitrone paNa gyapadapara sthApana kya che; daramyAna te traNa mitrone abhimAna thayuM ke, ApaNI sahAyathI A sumukha rAja sukha bhogave che, te hakIkta rAjAne kAne pahoMcatAM potAnA bhAgyanI ane puNyanI parikSA karavA, svAvalaMbIpaNe te mitronI zuddha ThekANe lAvavA dezAMtaramAM cAre mitro jaI potAnA bhujabaLathI lakSmI upArjana karI pachI bhegavavuM, te vicAra karI pradhAnajanone rAjya soMpI sumukhanupa te traNe mitro sAthe vasudhA5ra viharavA lAge. aneka sthaLe pharatAM pharatAM pUrvakRta puNya yoge-grahaNa karelA cAra niyama abAdhita pALavAthI upArjana karelI suta lakSmIvaDe, dharma ArAdhanathI atula lamI rAya vibhava, suMdara strIo vagere Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukha nRpane kevI rIte prApta thayuM ? te A kathA vAMcavAthI haSa~lAsa utpanna thavA sAthe dharmAMrAdhana karavA ane te cAra niyame pALavA dareka manuSya tarataja utsuka thai jAya che. prasaMge prasaMge dhadAyaka hakIkatA, ane vIrapura nagaranA narisahu rAjAnI putrI jayazrInA pati kANu thaze ? te hakIkata te narasiMharAjA nimittiyAne puche che, jenA uttaramAM te jayazrI uttama lakSaNovALI che tema kahevA sAthe strInA lakSaNA ane alakSaNAnuM vistArapUrvaka varNana, sAmudrika graMthanA AdhAre te nimittiyAe jaNAvela che, je khAsa A sthaLe vAMcavA ceAgya che, chevaTe peAtAnA puNyabaLe bhAgyazALI sumukharAjA agaNita lakSmI, rAjya vaibhava vagere prApta karI peAtAnA nagaramAM mitrA sAthe Ave che. ane traNe mitrAne puNyabaLa te uttama vastu che tema khAtrI karI Ape che; prAnta saMsAra sukha bhAgave che, daramyAna ekadA tyAM te nagaramAM zrI vASa nAmanA cAra jJAnavata mahAtmA padhAryAM, temane parivAra sahita vAMdavA mumukharAjA gayA, tyAM gurUMne vaMdana karyAM bAda gurU mahArAje dharmAMdeza ApI sumukharAjAnA pU lava ane te lavamAM cAra niyamAnA ArAdhanathI A bhavamAM maLela uttameAttama sukha, vaibhava ane dharmAMne kahI batAvyo, jetho sumukharAjA, rANIyA ane mitrAne jAtimaraNujJAna prApta thavAthI harSita thai, pratiAdha pAmI, yatima pALavAmAM asamartha evA zrAvakadharma gurU pAse vidhipUrvaka gRhaNa karI, vidhivat pALavA lAgyo ane uttarAttara sAtame bhave patnIo sahita mekSa lakSyo pAmyA. e rIte A cAra niyamonuM pAlana karanAra kASTha pazu bhavya AtmA ka mAMnA jaya karI muktipadane pAme che, A rIte sumukhanRpanI kathA atyaMta camatkArIkapaNe ane sAdhaka upadezaka zailImAM graMthakAra mahAtmAe lakhI avanIya upakAra manuSyA upara karelA che. dharmanA prabhAva, ziyala-sadAcAranuM mahAtmya, bhAganAnI bhavyatA, A caritrAmAM pratyeka prasaMge uchaLatAM hAvAthI sarvene AnaMda sAthe dha yukta kheAdha Ape ane sanazALI banAve tema che dharma, vidyA, rasajJatA, suzilatA, kAmaLatA, mahetA, dharmazraddhA vagere ucca guNAne poSaNa karanArA AvA sthAnuyAganA lekhA jaina varga samakSa sarala ane sAdA anuvAdarUpe mukavAmAM Ave te mahAna lAbha thAya, temaja A leAka paralAkanI sukha saMpattinA sAdhanabhUta A sumukha nRpAdi cAra kathAnA pAna pAThanathI dareka prANIone avasya beSa thaze evI zubha pRcchAthI A prayatna karavAmAM AvyA che ane tethI ja AvuM praMcarU5 amulya ratna AtmAnaMda prAthanA" kRtajJa grAhakane beTa ApavA vyaparAyaNa thayA chIye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ A graMtha mULa saMskRtamAM A sabhA taraphathI prasiddha thayA che, ane te atyupayeAgI hAvAnA kAraNathIja tenuM bhASAMtara karAvI, A mAsikanA grAhakAne A uttama upadezaka graMtha bheTa ApavAnI AjJA jana samAjanA kalyANu arthe zrImAna pravakajI mahArAja zrI kAntivijayajInA suziSya vidvAna munivarya zrImAn caturavijayajI mahArAje karelI hovAthI ame teozrInA upakAra mAnIye chIye. AvA upadezaka graMtha prakaTa karavA mATe zrImAn munirAjazrI kapUravijayajI mahArAjanA upadezathI zrI vaDhavANu kAMpanA zrI saMdha mAraphata jJAna khAtAnI upajamAMthI eka rakama maLela che, temaja A graMtha chapAyA pachI sAdyaMta vAMcI javAnI kRpA je batAvI che te mATe ukta mahAtmAne paNa A sthaLe upakAra mAnIye chIye. haju sudhIpaNu kAgaLa tathA pAinI moMdhavArI cAlatI heAvAthI, jyAre dareka pepara-mAsikAnA saMcAlakAe tenuM lavAjama vadhAryA chatAM A sabhAe jana samAjane ochI kIMmate vAMcananA baheALA lAbha ApavAnI khAtara zro "AtmAnaMda prakAza" mAsikanuM lavAjama tenuM teja rAkhela che, ane dara varSe bheTa tarIke AvA su Mdara sukhodhaka graMthI A mAsikanA grAhAne bheTa ApavAnA krama hajI sudhI A sabhAeja mAtra cAlu rAkhela hAvAthI A vIzamA varSanI mAsikanI bheTa tarIke A apUrva graMtha amArA mAnavatA grAhakAne prema pUrvaka aNu karIe chIye, jenI kadara amArA sujJa grAhakeA karyAM sivAya rahezeja nahi. A graMthamAM presa doSa ke dRSTi doSathI kAi sthaLe skhalanA rahI gayela hAya tA te mATe kSamA yAcIye chIye. lekhaka, gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa-bhAvanagara. sekreTarI. *** Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAnukramaNikA. nAma 20 nabara. pAnuM 1 zrAvakadharmanA prabhAva upara zrI caMdra ane viraghubhAnI kathA 1 2 dAna puNyanA phala upara zrI dharmadhananI kathA. 3 zrAvakadharmanI ArAdhanA virodhanA upara siddhadata ane kapilanI kathA. 4 cAra niyama pALavA upara sumukha pAdi cAra mitronI kathA. 5 prazasti . - ~-- zuddhipatraka. lITI. zuddha, azuddha. dAnA guNothI dAnAdi guNothI tane tene vatsa! teNIne kapA vatsa ! teNInI kapALe tathA thatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki nA ! // nyAyAMbhonidhi zrImadvijayAnandasUrIzvarebhyo namaH / / zrImanmunisundarasUri viracitazrAvaka dharmanA prbhaavprja ene vIrazumAnI thA.. - - manI dharmavidyAthI AMtarika ane bAhya zatraonI jayalakSmI 4 prApta thatAM bhavya jane sadA sukhI thAya che evA zrIvIra "ja jinanI huM (kartA stuti karuM chuM. che jenA kAvyarUpa pune prApta karI mALInI jema - budhajano graMtha rU5 mALA guthe (ra ) che evI sarasvatI rUpa kalpalatAne huM Azraya lauM chuM. bhAratI ane saMyamalakSmIe jemanAmAM potAnI kAMti ane prIti vadhArI evA bhAgyanA nidhAna zrI devasuMdara saddagurUne huM vaMdana karuM chuM. jemanI pAsethI jJAnarasa meLavIne zirUpa jaLadhare pRthvIne prasanna kare che evA amita guNadhArI zrI jJAnasAgara surinI huM stuti karuM chuM. - jemanA jJAnarUpa sUrya udaya thatAM anya darzanIo atyAre tArAo jevA bhAse che evA zrImAna semasuMdarasUri gurUne huM vaMdana karuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) wwwwww zrAvaka dharmAMnA prabhAva upara-- kathA mAraMbha (prathama) A lAka ane paraleAka saMbaMdhI kalyANane IcchitA tathA kAryo ne jANatA evA mudha (catura) janoe sadA zrI jinadhanI ArAdhanA karavI. te dhama jJAna, darzana ane cAritrarUpa che. temAM tattvamedha te jJAna, samyaka zraddhA te dana ane dezathI ke sa`thI AzravanA tyAga te cAritra. e khadhAmAM darzona pradhAna ( zreSTha ) che, kAraNake tenA vinA bIjA TakI zakatA nathI. mATe je jJAnavAna darzana (samyakattva)mAM daDhatA rAkhIne deza thakI paNa viratine Adare che, te buddhimAna meAkSapadane meLave che, tenA vighnA badhA vinAza pAme che. devatAe tene vaza thaIne rahe che ane caMdra tathA vIrajIbhAnI jema tene ISTa sa`padAo AvIne bheTe che. putra pradhAna che. ---------- e dharmanu mUla te jinezvara che, te zrI jinanI aMgapUjA, maMtrapUjA ane bhAvapUjA- -ema traNa prakAre pUjA karavI, temAM bhAva kahyu che ke- " sarca pramANe punna, sahasaM 2 vijranane yasAhaztiyA mAA, anaMta nIyavAC '' || s // a--'snAtrapUjAthI seAgaNu puNya, vilepanathI hajAragaNuM, mALA paherAvatAM lAkhagaNu ane gIta-vAjIMtrathI anaMtagaNuM puNya badhAya che. prathamanI e pUjA mAtra karanAraneja upakAraka thAya che ane gIta, nATyAdika bhAvapUjA tA mithyADhaSTine paNa hitakAraka thAya che. jinadatte karela bhAvapUjA jema caMdnane edhadAyaka thaI paDI. kAtukathI caityAdimAM AvelA paNa keTalAka leAkeA beSa pAmI jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ - candra ane vIrabhAnI kathA. (3) teTalA mATe bhAvapUjAnI pravRtti karavA caityamAM naTane dAna ApavA jatAM te caMdrane ISTa phaladAyaka thaI paDyuM. e dharmane adhikArI purUSa sAdhI zake ane te AgamamAM kahela akSakatva vigere guNe sahita hoya teja sAdhavAne samartha hoI zake. te athI hAya, dharmanI gaveSaNa karanAra tathA samartha hoya ke je dharmane ArAdhatAM anya dhamI mAtA, pitA, kuLagurU ane svAmI thakI kadI bhaya na pAme. kahyuM che ke" hoi samattho dharma, kuNamANo jo na bIhai paresiM / mAipiisAmigurumAiyANa dhammAu bhinnANaM " // 1 // artha- je samartha hoya te dharma sAdhatAM anyadharmI evA mAbApa, svAmI ke kuLagurUthI kadI bhIti na pAme.' AgamamAM kahyA pramANe azuddha, rUpavAna, svabhAve sAmya, sArA pakSa sahita, dAkSiNyavAna, dakSa, lokapriya ane vinayI ItyAdi guNe sahita hoya. emAM mukhya samartha hoya. kAraNake sAmarthya--e dharmanuM zreSTha aMga che. te vinA bIjA guNe vidyamAna hovA chatAM prAya: kAryasAdhaka thatA nathI. dharma sAdhavAnA sAmaaithI caMdranI jema mANasa manavAMchita meLave che ane vIra zubhAnI jema strI te sva-parane tAre che. jainadhIo sAthe saMbaMdha rAkhatAM paNa caMdranI jema te mANasane hitakArI thAya che. athavA te achatA dharmane ApatAM paNa caMdranI jema purUSa kuLane uddhAra karI zake. kAmAdinA kAraNe paNu mukhe prApta thayela jinadharma, ISTa dAna ApavAthI caMdranI jema 5riNAme hitakArI thAya che. eTalA mATe zrAvake anya dhamanI sAthe saMbaMdha mAtra paNa na rAkhavuM joIe. jinadatte Ahata (zrAvaka) evA caMdrane ja potAnI sutA (kanyA) ApI. videzamAM paNa bIjI sahAyatA na hoya chatAM jinabhakatyAdi puNayathI potAnI pratijJAne sAdhatAM mANasa caMdravat saMpattine pAme che. pote abalA ane parataMtra chatAM svaparanA saMkaTamAM dharmane sAdhatI evI koIpaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) zrAvaka dharmanA prabhAva upara- strI, vIrazujAnI jema prazaMsA pAtra thAya che. jenadharmamAM je daDhatA rAkhe, arihaMtanI bhakti kare, caityamAM gIta-nATaya karanArAone je dAna Ape tathA tukane lIdhe paNa je hakamI jina maMdiramAM Ave che tene caMdranI jema ISTa saMpatti prApta thAya che. e pITha prakAromAMnA parSadAne yogya kaI ekAda prakAra laIne pApathI mukta thavA mATe caMdra ane vIrabhAnuM caritra kahIe chIe. bharatakSetranA bhUSaNarUpa tathA traNe leAkanA dharma, artha ane kAmanA sArathI jANe banAvela hoya evI ayodhyA nAme ramaNIya nagarI che. jemAM sAkSAt puNyanuM phala joIne loko sukRta kare ema dhArIne ja jANe vidhAtAe jene svarganA eka namunArUpa banAvI che. tyAM yathArtha nAmavALe jitazatru nAme rAjA hatA, jenA pratApanI spardhAthI ja jANe ripuo dUra dizAomAM bhAgI gayA. kAma devanI jema tene rati upajAve tevI rati nAme priyA hatI, jeNe devIone potAnA rUpathI jItIne kheda pamADI hatI. have te naga. rImAM zreSTha guNe yukta, jIva, ajIvAdi navatarane jANanAra tathA saMghamAM agresara evo jinadatta nAme zrAvaka zreSThI hato. tenA gharamAM trAddhi joIne catura jane kuberane raMka samAna mAnatA ane tenA caturAI joIne bahaspatine mUrkha samAna samajatA hatA. potAnI prajJAthI zAradAne satAvanAra evI vIrazubha nAme tenI putrI hatI, jenA manarUpa sarovarane dharma raMgarUpa haMsa kadI tajate na hatuM. jeNe pitAnA rUpathI tiraskArelI lakSmI parAbhavanA tApane lIdhe hajI paNa jala-pane saMsarga mUkatI nathI. te subhagAe bAlyAvasthAmAM cosaTha kaLAono abhyAsa karI lIdho. teomAM saddharmanI kaLAthI teNe potAnuM anaMta bhAgya vadhArI dIdhuM. te dakSa cha Avazyakane saMbhALI pratidina traNavAra jinapUjA karatI, ane siddhAMtamAM kuzaLa banIne bAlyavayamAM paNa te eka dharmanI mUrti jevI banI gaI. vaLI te vakhate rUpa-saMdaryamAM te badhI suMdarIo karatAM caDIyAtI hatI. netranA nimiSa (palakAza) mAtrathI ja te devIothI alaga paDatI hatI. have eja nagarImAM sAgara nAme eka zreNI hatuM, je potAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrazubhAnI kathA. (5) suvaNaeN samRddhithI sAgaranI sAthe spardhA karatA hatA, te rAjAne mAnya, jJAtimAM agresara, dAnAguNAthI prakhyAta ane moTA pira vAra sahita hatA; paraMtu mithyADhaSTiemAM te mukhya hatA. kuLane dIpAvanAra ane vinayathI zeAbhAyamAna evA caMdra nAme tene putra hatA. jenA rUpathI tiraskAra pAmela kAmadeva peAtAnA rUpane dekhA DatA nathI. sadA doSanA sa Msarga nivAratAM teNe baheAMtara kaLAone dhAraNa karI hatI, eka vakhate pavitra tANya ane agaNya lAvazyanA sthAnarUpa evA teNe mitrA sAthe khelatAM ane svacchAe nagaramAM bhamatAM, jinadattanA gRha-udyAna pAse AvatAM bhavya janAnA bhAgyanidhAna samAna evA ujjavala jinacaityane AnaMdapU vaka joyu. jyAM naTIe nRtya karI rahI che, evA te manohara jinAlayamAM te caMdre gItanAdathI AkarSAine kautukathI praveza karyAM ane kSaNavAra tyAM gIta-nATayathI manane ramADIne te caityanI ramaNIyatA jovA mATe te garbhagRha (gabhArA)mAM gayA. evAmAM vIrazubhA khAlA tyAM jinapUjA karavAne AvI hatI ane vidhipUrvaka jinapUjA ane caityavaMdana karI kSaNavAra dhyAnathI jinamukhamAM peAtAnI dRSTi sthApIne matrathI stabdha thayela devatAnI jema te mAyADsamAM nizcala ubhI rahI. eTale tene jotAM---- ahA ! kArIgarAnI kuzaLatA ! ' ema vakhANatAM candre devIpratimAnI brAMtithI tene namana karyuM tyAre mitrA hasyA, eTale te ehyA are ! tame kema haseA che ? kAraNa ke devatAonI badhI pratimAe zrImAnAne vaMdanIya che. ' tyAre mitrA melyA-- A deva pratimA nathI, paNa e te jinadattanI putrI che. AkRti enI sarvaguNAtmaka prakRtine kahI batAve che. 'ema mitravacana sAMbhaLIne te lajajA pAmyA . ane vismayapUrvaka kharAkhara tenI sAMdra lakSmIne jotAM te kSaNavAra sAnurAga thai gayA...ahA ! enuM rUpa ! aheA ! kAMti ! ahA ! adbhuta lAvaNya ! ahA ! saiAbhAgyanI sImA ! ahA ! strInI koi navI sRSTi ! huM dhArUM chuM ke--madhyavayamAM paNa teNInI peAtAnA devapara jevI bhakti che, tevu ja enuM parama bhAgya haze. te:vinA prANIone AvI bhakti Ave nahi.' ema ciMtavI vajraparathI tene kanyA samajIne te abhilASI teNI thakI peAtAnI " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) zrAvaka dharmanA prabhAva upara- daSTi nivArI na zake. "devatAo paNa jenI cAhanA kare evI teNanI sAthe je bhega na bhegavuM te mAruM jIvita, dhana, rUpa ane vana niSphala che." ema ciMtAtura thatAM tenA mitroe bAtha AkAraparathI abhiprAya jANIne hasatAM hasatAM kahyuM ke-"he baMdha! ene tuM paraNavA cAhe che? e zrAvakanI sutA che, mATe tuM azrAvakane jinadatta e kanyA ApanAra nathI, te durlabha vastune meha mUkI de. kahyuM che ke " sAhINesu na raccasi dullahalaMbhesu vahasi aNurAyaM / harinAhikamalakaMkhira ! re bhasala ! sudukaraM jiyasi" // 1 // arpa-svAdhIna vastumAM rAcato nathI ane durlabha vastumAM anurAga dhare che. harinAbhinA kamalane vAMchanAra he bhramara! tAre jIvavuM muzkela thaI paDaze.' tyAre caMdra -"he mitra! je huM e strIne na paraNuM, te agni agara vratane Azraya laIza, A mArI nizcala pratijJA che." A pramANe tene vicAra jANavAmAM AvatAM mitre anya vArtAvinedathI, manmathane lIdhe vyAkula thayela tene mahAkaTe zarIra mAtrathI ghare laI gayA. tyArabAda kAyotsarga pArIne manmatha samAna mane hara evA te yuvakamAM bhAva lAvatI vIrazulA paNa pitAnA ghare gaI. have vIrabhAne meLavavAnI ciMtAnA tApathI vyAkula ane kAmabANathI vIMdhAyela evA caMdrane kyAMI zAMti na maLI. padazA tene citA samAna lAgI, caMdana dahana (agni) samAna ane caMdrakAMti tene bhAlA samAna bhAsavA lAgI. kAraNake madanAtu. rane badhuM viparIta ja lAge che. snAna, aMgarAga ane bhegathI virakta tathA zUnya banelA tene, vIrabhAnI AzAmAM bhejanAdi bhAvatA na hatA. potAnA putranI AvI sthiti joIne sAgare tenuM kAraNa pUchayuM, paNa te be nahIM, eTale mitrane pUchavAthI tene jANa vAmAM AvyuM. pachI tene dhIraja ApatAM sAgara -"he vatsa! A bAbatamAM tuM jarApaNa ciMtA karIza nahi. huM ativatsala tAta chatAM tane kaMIpaNa durlabha nathI. he putra! jinadatta pAse e dabha sutAnI mAgaNI karIne huM tAre mane ratha tarata pUro kaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrasubhAnI sthA. (7) roza. mATe AnaMdamAM rahe." A pramANe tAtanA vacanathI priyAnA Agamanane mAnI, AnaMda pAmIne svastha manathI teNe tarata - jana karyuM. have sAgare pitAnI strIne jinadattanI priyA pAse mekalIne sagapaNanI vAta karatAM tenA hRdayane bhAva jANuM lIdho. pachI eka vakhate catura brAhaNene prathama jinadattanA ghare mekalI, pAchaLathI sAgara paNa ISTa sAdhavAne ala5 parivAra laIne gaye. eTale te mithyASTi chatAM ghare AvatAM Ahata dharmane jANanAra jinadatta paNa tane yogya satkAra karyo. kahyuM che ke " gehAgayANa uciyaM, vasaNAvaDiANa taha samuddharaNaM / suphiyA hayA to, sahiM sago dhamo" che ? .. artha 'abhyAgata (ghare AvelA) nuM ucata sAcavavuM, saMkaTamAM AvI paDelAno uddhAra karo ane du:khInI dayA rAkhavI. e badhAne sAmAnya dharma che pachI tyAM brAhaNe beyA-ahe! judA judA dezamAM bhamatAM AvA sajajanene bhega kyAMI amArA jevAmAM na AvyuM. je sagapaNa karatAM tamArAmAM e vega kaI rIte sthiratA pAme te uttarAnila (uttara pavana) ane meghanA yuganI jema avanIne AnaMdakArI thaI paDe." eTale badhuM sArUM thaze " ema jinadasanA kahevAthI ucita AlApa karatAM jarA AnaMda pAmIne sAgara pitAnA ghare gaye. tyArabAda eka divase sAgare pragaTa rIte pote kanyAnI mAgaNI karI, tyAre jinadatta zrAvaka AgAmI hita ciMtA vavA lAgyuM-lokika zAstra pramANe kuLa, zIla, zarIra, vidyA, vaya, dhana ane kuTuMba-e guNe te varamAM jevA ja joIe. zIla eTale dharma, te vizeSathI jevAne che. te samAna ke adhika bhale hoya, paNa hIna ke viSama te naja hAya. dharmahIna kula karatAM narakamAM vasavuM sAruM, kAraNa ke narakamAM vasatAM pApa kSINa thAya ane dhahIna kuLamAM pApane vadhAro thAya. dharma bhinna hoya to be vevAI vacce prIti na jAme ane daMpatImAM paNa premanI jamAvaTa na thAya. mATe samAna dhamIne vega prazasta kahevAya. dravyAdihIna chatAM dhamI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) zrAvaka dharmanA prabhAva upara- kuLamAM kanyA ApavI te sArI. kAraNake dharmathI traNa varga sulabha che ane te vinA te cirakALa ApadAja che." ema ciMtavIne jinadatta bolyA-"he zreSThina ! tArA putramAM eka AhaMta dharma vinA badhA guNa che; paraMtu vidhamI kuLamAM mArA saMtAnane huM ApuM tema nathI." A pramANe sAMbhaLatAM sAgara vilakSa thaIne pitAnA ghare cAlyA gayA. te vAta sAMbhaLavAmAM AvatAM caMdra paNa ciMtavavA lAgyuM ke aho ! AcAranI nipuNatA! jyAM mAtra dharmanIja mAgaNuM che, paNa artha ane kAmanuM te nAma paNa nathI." e pramANe tenA anurAgathI gurUpAse AhaMta dharma sAMbhaLatAM mehanA kSaye pazamathI prabodha pAmIne teNe dharmane svIkAra karyo, ane jIvAjIvAdi tatvajJAna pAmI daDhacittathI dharmane eka nidhAna samAna mAnate te anukrame bahu AnaMda pAmavA lAge. e rIte kanyAnA lAbhane mATe tathA kAMIka putranA anurodhathI tenA pitAe paNa bAhyavRttithI AhaMtadharmane svIkAra karyo. A pramANe caMdrane zreSTha zrAvaka samajIne saMbaMdhathI dharma sthiratA vadhAravAne jinadatta sarvaguNa evA tene pitAnI kanyA ApI. tyArabAda baMne pakSamAM hasavathI vivAha samApta thatA anukrame dharmanI ekatAthI daMpatInI prIti paraspara vadhavA lAgI; paraMtu mithyAtvanI haTha vAsanAne vaza hevAthI sAgara zreSThIe dhamamatane tyAga karyo, eTale dharmamAM alaga paDavAthI baMne hAtha chuTA thatAM jema jaLa sarI jAya, tema pitA putranI prIti cAlI gaI have keTaleka vakhata jatAM traNe purUSArtha sAdhatAM vIrabhubhA anukrame sagarbhA thai. evAmAM eka vakhate caityamAM mahApUjAnA avasare vAjIMtra ane gAnatAnathI mane hara mahatsava thatAM zrI saMghanI aMdara beThela caMdra jinaguNunA gAna sAMbhaLIne te gAnArAene lAkha sonAmahora AnaMda pUrvaka dAnamAM ApI dIdhI. te sAMbhaLatAM krodhAyamAna thayela sAgare tene Thapako Ape ke- are ! mUha ! dhanane Ama vAyunI jema kema vAparI nAMkhe che! are paranI kamANI para tAgaDadhinnA karanArA dhana kamAvavAnA kaSTane te tuM jANatAja nathI." tyAre caMdra bolyA-meM sArA kSetramAM dhana www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrazujAnI kathA. (9) vAvyuM che, tene nAza nathI karyo. he tAtajinabhakti karatAM zuM bIjuM koI uttama che? ke jyAM eka puSpa mAtra vAvatAM paNa kalpavRkSa samAna phaLadAyaka thAya che. " eTale jinadharmanA SI pitAe kahyuM ke-paMDitamAnI ! cAlyo jA; mArA ghare AvIza nahi. mAre tAruM kaMI kAma nathI." tyAre kheda pAmela caMdra-jyAM sudhI kaTi dravya na kamAuM, tyAM sudhI tArA ghare na AvuM' evI pratijJA karIne bahAra nIkaLI gayA. te jANIne caMdrikAnI jema vIrathabhA paNa tenI pAchala cAlI nIkaLI. kulIna kAMtAoe patine ja anusaravuM joIe. rastAmAM maLela sArthavAhanI sAthe cAlatAM keTalAka divase patnI sAthe caMdra eka aTavImAM praveza karyo. tyAM ekavAra vIrazubhAne jotAM duSTa sArthavAhe tene svAdhIna karavA rAhanI jema kara banIne caMdrane mArI nAMkhavAne vicAra karyo. bAhyAceSTAthI tenA e abhiprAyane jANIne vIrathabhAe caMdrane samajAvyuM, eTale tyArathI te potAnI strI sahita bhayane lIdhe sArtha thakI dUra dUra sute. eka vakhate vaDavRkSanI nIce sutAM rAtre caMdrane sarSa Do. tyAM jAgrata thayela vIrazubhA tene mUcchita joIne dukhathI rUdana karavA lAgI. pachI svastha thaIne te vicAravA lAgI ke-je sArthavAha pAse jAuM, te tene bhAvatuM ja thayuM. atyAre ahIM bIjuM keI sahAya karanAra nathI, mATe temane ane ene eka dharmaja zaraNa rUpa thAo." ema ciMtavIne te belI- he vanadevIe ! sAMbhaLA-mane ane A mArA patine je samyakarava nizcala hoya te ene jIvavAne kaI upAya tarata batAve, nahi te kAryotsarga huM pArIza nahi."ema ati nizcalatA pUrvaka belIne kAryotsarga laI jeTalAmAM te dhyAnamAM lIna thaI, tevAmAM te baMnenA samyakatvathI saMtuSTa thayela devIe pragaTa thaIne prabhAte tene sarva viSane hare tevuM ratna ApyuM ane kahyuM ke- A ratnanuM jaLa ene chAMTavAthI sajIvana thaze ane pachI A ratna tArA patine Apaje ke jethI due ene satAvI zakaze nahi." ema kahIne te devI aMtardhAna thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - , AgaLa e ka nagara mavRSTi (10). zrAvaka dharmanA prabhAva upara- eTale teNue te pramANe karyuM, ane caMdra tarata sajIvana thaye, tyAre banela vRttAMta badho vIrazubhAe tene kahI saMbhaLAvyuM. pachI te baMne saMtuSTa thayA, ane te ratna laIne potAnI ramaNI sahita caMdra AgaLa cAlyo, sArthathI alaga thayA chatAM arayamAM ratnanA prabhAvathI tene bhaya na thaye. anukrame te pupapuramAM AvyuM ane tyAM uphAnamAM potAnI priyAne mUkIne nagaramAM praveza karatAM teNe pazvani sAMbhaLyo-"kusumasAra rAjAnA kusumavRSTika putrane sarpa daryo che, mATe je tene jIvADe te manamAnatuM pAmI zake.' ema vRttAMta jANavAmAM AvatAM te rAja purUSa sAthe rAjA pAse gaye ane tyAM kumArane mUchavaza je. eTale-"rAjA vigeremAM A DaMbara mAnya thaI paDe che" ema dhArI kaMIka ADaMbara batAvIne te maNinA jaLathI caMdra kumArane sAvadhAna karyo. eTale jANe suIne udhyo hoya tema potAnA putrane svastha jotAM AnaMdathI romAMcita thatAM rAjAe tene cuMbana ane AliMgana karyuM. he vatsa! tane sarSa daye hate, A sajajane tane jIvADyo che" ema bolatAM rAjAe tene janmanA je mahatsava karyo. pachI caMdrane AliMgana ApI, pitAnA ardha Asana para besArIne rAjAe kahyuM ke he vatsa! tuM koNa che ? ane amArA sukRtene lIdhe kayAMthI AvI caDa? he nararatna ! tArI AkRti, prakRti ane vANIthI sarve ttama kuLa oLakhAI Ave che, mATe kRpA karIne nivedana kara. tyAre caMdra be -pitAnA kepathI mAre nIkaLavuM paDayuM, ane tyAre priyAne bahAra mUkela che." eTale rAjAe varaghubhAne teDAvI ane pitAnI putrI samAna mAnI. "puNyahIna jana zIyALavAnI jema anyanuM lAvela khAya che ane dhIra purUSa siMhanI jema pote maLavela eTale potAnA baLathI prApta karela ne bhagave che" ema dvipUrvaka vicArIne rAjAe nagara, azvAdi ApyA chatAM caMdra te lIdhA nahIM. tethI sI sahita caMdrapara adhika saneha dharate rAjA japA kAryomAM tene putra samAna samajIne pitAnI pAse besArate. eka divase udhAnamAM bhamatAM nidhAnanA lakSaNane jANanAra caMdrane tilakAnI nIce khaMjana pakSInA nRtyathI nidhAna bhAsyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrabhAnI kathA. (11) eTale ketukathI pedatAM tene nidhAnakuMbha hAtha lAgyA. tyAre teNe te rAjAne nivedana karyuM. eTale rAjAe tenidhAna tene ja arpaNa karyuM, pachI sAre muhurta pUjAdika vidhithI te kuMbhanu teNe grahaNa karyuM. temAM pacAza lAkha sonAmahora hatI. temAMthI sAta kSetromAM, dIna janane dAna ApavAmAM, gRhasAdhanAmAM ane cele bhAga teNe vyavahAra (vepAra) mAM jeDI. ahe! sajajanenI buddhi kevI udAra hoya che? eka vakhate caMdra nivAsane mATe rAjA pAse gharanI mAgaNI karI, eTale rAjAe maMtrIne kahIne te apAvyuM. tyAre maMtrIe caMdrane nivedana karyuM ke-"A nagaramAM ATha keTI dravyane dhaNI eka kRpaNa zeTha hatuM, te jaina hovA chatAM dhanamAM vyAkula hovAthI dharmabhAvanAthI hIna hatuM. te dravyane kayAMka dATI mUkIne bhagavate. ke ApatuM na hatuM. temaja putrAdikane paNa kahyA vinA te maraNa pAmIne adhama deva thayA, ane mehane lIdhe gharamAM AvIne kuTuMbane vyAdhi, bhaya ane bhayaMkara rUpa batAvIne gharathI hAra kahADayuM. duSTa zuM akRtya nathI karatA ? tenA bhayane lIdhe A zUnya makAnamAM adyApi keI rahevA AvatuM nathI. he vatsa ! je tArAmAM himmata hoya te te makAna le." te sAMbhaLIne potAnA bhAgyanI parIkSA mATe caMdra te sAta mALanuM makAna lIdhuM. bhAgyavaMtane bhayaja kayAMthI? pachI te makAnane sApha karAvI, temAM jinabiMbane sthApI, tenuM pUjana karI, sAMje Avazyaka karma karI, egya avasare deva, gurUnI stutipUrvaka paMca namaskArane saMbhAratAM nirvizaMka hadayathI te mukhya palaMga para sute, eTale manuSyanA gaMdhane sahana na karanAra te vyaMtara tene joIne be he mUrkha ! tuM koNa che? mArI avagaNanA karIne ahIM sute che, tethI maravAno che." ema bolatAM te bhaya na pAme, tyAre kopathI bhayaMkara rUpa karI, caraNathI pRthvIne kaMpAvate tathA hasta tAlathI jANe AkAzane phaDate hoya evA te vyaMtare AvIne-- je na jate heAya, te ahIM mara" ema belatAM teNe caMdra upara javAlAmaya agnine varasAda varasAvyuM. eTale--je mArA hadaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat thI ja AkAthI ATha ma www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ .... ........... -- --- -- - - (12) zrAvaka dharmanA prabhAva uparayamAM arihaMta deva sthira hoya, cAritradhArI gurU ane jainadharma sthira hoya, te A agni mane saMtApa na pamADe." ema ciMtavIne caMdra jeTalAmAM parameSThInuM smaraNa kare che, tevAmAM agni, meghanI jema tenA prabhAvathI badhe tApa rahita thaI gaye tethI adhika krodhAyamAna thatA deve potAnI zaktithI, bhayaMkara kuMphADA mAratA, kAladaMDa (yamadaMDa) samAna cotarapha sarpo cheDyA. te badhA caMdrane vITI vaLatAM ane vAraMvAra dRzatAM maNi rahita ane bhagna dAMtavALA thaI gayA, tathA phaNuM ane hADakAM paNa temanA bhAMgI gayAM. te sarpo samyakatvazALI caMdranuM eka rema paNa bhedI na zakyA. vizuddha dharmane mahimA koNa mApI zake? pachI teNe anukrame bhayaM. kara hAthIo ane siMhe vimurthI, paraMtu te tevIja rIte badhA nakAmA thaI paDyA. eTale vyaMtara vicAravA lAgyuM ke -"aho ! AnA hadayamAM kaI deva athavA dharma nizcala che, ke jethI enA asAdhAraNa mahimA AgaLa mArUM kaMI cAlatuM nathI, mATe ene pahAre pahore samasyApade ApuM, ke jethI e nidrAmAM AvatAM enI pAdapUtithI enA te deva ane dharma jaNAI Avaze," ema dhArIne deve tene kahyuM--aho ! tAre mahimA adbhuta che. have tane pratikUla nahIM karuM, tuM mArI samasyA pUrI kara." tyAre caMdra bAlyo--"tArI badhI IcchA pramANa che. kAraNa ke jainamAM ahaM. kAra ane bhayanI bahulatA ochI hoya che. eTale-- deva --"cAtAM paMpattiI " caMdra -"satanumatAM pUrvAnumAvAtu " eTale---"sarva prANIone saMpatti ane vipatti pUrvaka rmanA prabhAvathI prApta thAya che.' - e pramANe sAMbhaLIne deva, rAtrinA pahele pahere cAlyA gaye. eTale zramane lIdhe caMdra nirbhaya thaine thoDI nidrA lIdhI. have bIje pAra thatAM te vyaMtare AvIne kahyuM- "sute che ke jAge che?' eTale nidrA tajIne te be --jANuM chuM." deva --" ba " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrabhAnI kathA. (13) caMdra be -"surya vipaDhi tanamAM vairyarayA di saMpata eTale-vipadA AvatAM prANIoe eka dhIraja pakaDI rAkhavI. kAraNa ke saMpatti dhIrajane vaza che.' pachI trIje pahere deva bolya--"o mRtha" caMdra ba --"mA tribhuvanarAra murivAthI prayatnAta" eTale-traNe bhuvananA zaraNarUpa ane muktine ApanAra evA eka paramAtmAnI prayatnapUrvaka zodha karavI.' tyAra bAda ethe pahore deva belya--" sarvatra " caMdra --"kRti vidhavAvi mainamaH" eTale--"vidhipUrvaka eka jainadharmanuM ArAdhana karatAM te sarvatra rakSA kare che.' e pramANe saMpUrNa leka sAMbhaLatAM deva camatkAra pAmIne ciMtavavA lAgya-A jaina che, ane jinadeva tathA jinadharmane adbhuta mahimA paNa mArA jevAmAM AvI gaye. ke jenA prabhAvathI manuSya paNa devane jItI zake. ahA ! mane dhikkAra che ke pUrva bhavamAM e deva tathA dharma pAmyA chatA meM ArAdhyA nahIM ane dravyanI mUchamAM masta banIne narajanma vRthA gumA, tethI A adhama devapaNAne pApe ane pApane lIdhe pAcho saMsAramAM bhramaNa karIza. mATe ene gurU karIne AhaMta dharmane Azraya lauM." ema nizcaya karIne deva be -"he bhadra! tArA sattva ane dharmatatvathI huM atyAre prasanna thaye chuM. mATe he dhImad ! vara mAga." eTale caMdra be -samasta ISTa phalane ApanAra A dhama vRkSa prApta thatAM mAre kaMI mAgavA jevuM nathI. chatAM A kaMi mAguM chuM-jinadeva, cAritravAna gurU, ane temaNe kahela dayA pradhAna dharmane tuM svIkAra kara, ke jethI vAMchitane pAme. tuM pote deva hovAthI tAre manuSyanI jema dhananuM kaMI prayojana nathI, te tenI khAtara pApa AcaratAM saMsAranA du:khane zAmATe upArjana kare che? devatA paNa maraNuM pAme che, nAnA prakAranI niomAM bhame che ane parane paritApa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) zrAvaka dharmanA prabhAva upara-- " upajAvavAnA pApathI te anukrame nAraka paNa thAya che. hai bhadre ! narajanmanI jema devapaNAne vRthA hArI jatAM kaSAyane vaza na thA, pratibaMdha pAma ane tArUM hita sAdhI le. ' e pramANe sAMbhaLatAM pratibadha pAmela ane jinadharmanA abhilASI evA te devane caMdre vistArathI samyakattva varNavIne maMgIkAra karAvyuM. pachI deva khelyA-- A dunIyAmAM dharma dAtA samAna khIje kAI upakArI nathI. he mitra ! tArA RNathI mukta thavAya tema nathI, chatAM mArA lAyaka pu chuM. vimAna samAna A ghara huM tane ApuM chuM. enA khuNAomAM rahela ATha keTi dhana paNa tArU ja che. ' ema kahIne deva aMtardhAna thayA ane cadre potAnI zayyA mukI. te vakhate sUryodaya paNa thayA ane padmo paNa vikasita thayA. eTale devapUjana vigere prabhAta kRtya karIne devanA vacana para lakSya ApI teNe rAtrinA vRttAMta vIrajIbhAne kahI saMbhaLAvyA, tyAre te Ana Mda pAmatI kheAlI- rAjA, cakrI, maheMdra ane mAkSanA sukha ApanAra jaina dharmarUpa pavRkSanuM A zuM mAtra tamAne sAttvikane phaLa maLyuM ? ' pachI caMdre te dhanakeTi laine tene purUSArtha mAM joDI ane parivAra vadhArIne priyA sAthe bhAga vilAsa karavA lAgyA. te vRttAMta A bAlagopAla badhe prasiddha thai gayA ane tethI- ahA ! caMdranuM bhAgya ! maheA ! enuM sattva ! ' ema leAkeA prazaMsA karavA lAgyA. evAmAM avasara thatAM vIcchubhAe sArA lakSaNavALA putrane janma ApyA, eTale dharmotsAhI cadre tenA mATA janmamahAtsava karyo. , have sAgara zreSThI kSaNavAra pachI krodha zAMta thaI jatAM putranA viyeAgAgnithI tasa thaIne mANusA pAse tenI zeAdha karAvavA lAgyA, teA vana, gAma ane nagarAdikamAM bahu bhamyA, paraMtu samudramAM jema ratna khovAyA pachI na maLe, tema tenA patto meLavI na zakyA. tyAre lAMbe vakhata zaiAca karIne pAMkha vinAnA paMkhInI jema dhana kamAvavA jatAM peAtAne aputrI mAnavA lAgyA. pachI moTA sArtha racI, ghaNAM kariyANA ane cAra keATI mUla dravya laIne ne cAlatA thayA, judA judA dezamAM bhamatAM, vepArathI bahu dhana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrasubhAnI kamA. kamAvatAM anukrame te pupapura tarapha cAlyuM. eTale dUra thakI tene Avate jANI, svAbhimAnI caMdra pitAnI pratijJA yAda karIne rAjA pAsethI zulkamaMDI (jakAtanuM sthAna ):laI lIdhI ane- "je sAcuM bolaze te ardha jakAta ApI mukta thaze ane je asatya bolaze, tenuM badhuM luMTI letAM baMdhanAdithI sajA pAmaze." ema rAjAnI anumatithI teNe jAhera vyavasthA karI. ane tethI badhA vyavahArIyA tene satyaja kahetA hatA. eka divase moTA sAtha sahita sAgara tyAM AvyuM, ane bheTazuM lAvIne caMdrane badhI vastu nivedana karI. eTale oLakhAI javAnI bIkathI pite dekhAva na ApatAM "kula ekaMdara tAruM keTaluM che?" ema mANase mekalIne zeThane pUchAvyuM. tyAre lagabhaga be kaTI haze" ema zreSThIe jaNAvatAM caMdra kahevarAvyuM-je adhika haze, te tane daMDa thaze. " A vAta sAgare kabula rAkhI. pachI lakhata karAvI, te badhAnI ardha jakAta laIne caMdra zeThanI sAthe pitAnA paMca mekalyA. potAnA svAmInI zikSAthI badhI vastuonI bArIkAIthI barAbara tapAsa karI, te cAra kaTi pramANe samajIne temaNe caMdrane nivedana karyuM. eTale tenuM sarvasva luMTI laI baMdhanamAM nAkhI ane parivAra rahita karIne caMdra tene kedakhAnamAM nakhAvyo. tyAre tenA svajanee rAjAne araja karI. eTale rAjAe kahyuM- huM kaMI jANatA nathI." pachI sAgaranI anumatithI temaNe caMdrane vinaMtI karI-A badhuM dhana laI mahebAnI karI tame sAgarane mukta kare.' tyAre caMdra kahyuM-"huM zreSThIne najare joIne megya lAgaze tema pote karIza, have te gayA eTale sAgarane baMdhana rahita karI, teDAvI snAna karAvI, geravathI bhejana karAvI, Asana para besArIne caMdra palaMga para beThe beThe kahevA lAgyo-"he zeTha! zuM tuM asatya be ?" zreSThIe kahyuM - abhAgyanA vazathI," caMdre kahyuM--"te have tArI zI gati?' sAgara be -tuM ja mArI gati che. caMdra kahyuM- "tuM pote vRddha chatAM kema dezAMtaramAM bhramaNa kare che? eTale putrane viyoga yAda AvatAM AMkhamAM AMsu lAvIne teNe kahyuM--kubuddhie Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAvaka dharmanA prabhAva upara putrane vRthA kahADI mUka, tethI Ama karavuM paDe che," caMdra be -"tAro putra ke hate ?" zeTha bolyA-te tArA jevA guNa ane AkRtivALo hatA, paNa te tuM ja che, ema asaMbhAvanAne lIdhe huM kahI zakatuM nathI." ema kahetAM abhISTa putra yAda AvatAM zekathI retA sAgarane joIne caMdra dayA lAvI be --"he tAta! teja huM tamAre putra chuM, mAre avinaya mApha karaje." ema kahI tarata uThIne caMdra sAgaranA page paDyo, eTale tene oLakhIne netrajaLathI havarAvatAM sAgara tene gADha AliMgana ApIne snehathI kahevA lAgyuM- he vatsa ! mArA bhAgya ughaDayAM ke tuM Aje najare caDa. kupitAne aparAdha kSamA karaje. tuM asAdhAraNa guNavAna che," tyAre potAnA tAtane palaMga para besArI, pite harSathI tenA caraNa cAMpatAM AgaLa besIne bolyA- he tAta ! ATha keTi dhana kamAvavAthI mArI pratijJA pUrNa thaI che, e AhaMta dharmanuM mAhAsya juo. hajI paNa tame tene svIkAra kare," pachI pitAe vRttAMta pUchatAM caMdra badhe kahI batAvyuM, te sAMbhaLatAM Azcarya ane AnaMdamAM magna thatA sAgara be -"he vatsa ! tuM dhanya che ke nizcalatAnA prabhAvathI Aja bhavamAM sAkSAta phala batAvatAM te jainadharmano mahimA vadhAryo. saMkaTamAM tane devInI sahAyatA maLI, maNi ane nidhAnane lAbha thaye. upakArathI rAjA vaza thayo, ane deva tAro dAsa banI gaye. je dharmanA prabhAvathI eka koTinI pratijJA karatAM ATha koTi teM pedA karI tethI mane khAtrI thavAthI have tArA dharmane huM svIkAra karIza.' pachI caMdranI AjJAthI vIrazubhA putra sahita AvIne sasarAne namI, eTale teNe prazaMsA pUrvaka khamAvIne vidAya karI. caMdra ane budhanI jema pitA putrane maLelA jANune baMnene parivAra tyAM AnaMdapUrvaka AvyuM. eTale kulIna ane vinayI ca pitAne kahyuM ke ---"he tAta ! A badhuM tAruM ja che. mane eka dAsa samaane IcchAnusAra AjJA kara." tyAre tAta bolyA- he vatsa ! mAre dravyanuM zuM prayojana che? tuM maLatAM Aje mArA badhA maneratha pUrNa thayA. have ayodhyAmAM AvI, tArI mAtAne AnaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabda ane vIraguNonI kathA. (17) pamADI ane gharane bhAra upADI le ke jethI A chellI vayamAM nizcita thaIne huM heta dharmanuM ArAdhana karuM? tAtanA e vacanane svIkAra karI, rAjA pAse AvIne caMdra badho vRttAMta kahI batALe, eTale sAgara AnaMda ane Azcarya pAmyA tyAre A sAgara dhanya che ke jene bhAgyanidhAna A caMdra samAna putra che. ane A caMdra dhanyatama (vadhAre dhanya) che ke jenI dharmamAM daDha zraddhA che." e pramANe lekethI prazaMsA pAmatA ane traNe purUSArthane sAdhatA te baMne sAthe tyAM keTalIka vakhata AnaMdapUrvaka rahyA. pachI eka divase lAvela vastuo badhI vecIne sAre caMdrane jaNAvyuM he vatsa ! have ApaNe ghare jaIe. kAraNake tArI mAtA duHkhe divase gALatI haze. tyAre caMdra citaravA lAge ke -ahA! mane dhikAra che, ke mAbApane huM dukhakArI thaze. je mAtapitAnuM pAlana na kare tevA putrathI paNa zuM? " ema dhArI mAtAne maLavAnI utkaMThAthI caMdra keI vaNika putrane bhaLAvI sAra vastu laI, rAjAnI rajA meLavIne pitAnA pitA, vadhu tayA putra sahita ghaNuM parivArathI te potAnI nagarI tarapha cAlyA, eTale meTA sAtha sahita ane putrAdi sAthe jatAM sAgara anukrame azcAmAM AvyuM ane potAnI svajanone tethI bahu AnaMda thaye. pachI rAjAne bheTaNathI saMtuSTa karI, pitanAM putrane vRtAMta jaNAvI teNe prItithI Apela hAthI vigere laIne pitAnA saMba. dhIo tathA nAgare sAthe sAgara ulAnamAM AkhyA. tyAM tra cAmarathI zobhatA caMdrane hAthI para besArI nATaka, gIta, vAchatra nA vani sAthe baMdIbA jayanAdapUrvaka tathA vRddha strI bAbA maMgala sAthe satata dAna ApatAM, paraspara prazaMsApUrvaka puro ame strIo jene AdarathI joI rahyA che. pAlakhImAM belapura sahita vIrazubhAthI, jayasiMha IMdrANIthI iMdra samAna zemAM pAmatAM tene AnaMdapUrvaka jyAM rastAo para caMdananA choTa kya che, dhajAo ane tAraNe laTakAvelA che. evI amAvatA samAna zobhatI nagarImAM te praveza karAvyo. tyAM deva, gurane nabI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) zrAvaka dharmanA prabhAva upara strI putrasahita ghare AvIne caMdra paraspara atyaMta snehathI harSa ane utkaMThApUrvaka mAtAne namyuM. eTale ghaNA AzIrvAda ApatI, putrane harSathI AliMgana ane mastake cuMbana karatI mAtAne bahu AnaMda thaye. pachI svAgata pranathI vadhune saMtoSa pamADI, trine AdarathI hRdaya sAthe cAMpIne te potAnA jIvitane dhanya mAnavA lAgI. have kuzala prIne karatAM teo beThAM che, evAmAM ghaNuM nagarajane vadhAmaNI karavA AvyA. temane satkAra karIsaMtoSa pamADIne sAgara ane caMdra rAjAne namyA, ane teNe temane sAre satkAra karyo tyArabAda caDhe caityamAM jinapUjA karI, gurUne vAMdyA, dInAdikane dAna ApyuM ane svajane satkAra karyo. ema keTalAka divasa occhavamAM gALIne sAgare pote tathA putre kamAvela dhana gharamAM nAMkhyuM. pachI kuTuMba sahita bhadrabAhu gurU pAse teNe zrAvaka dharmane bhAvathI mahotsava pUrvaka svIkAra karyo, ane anukrame te navatatvane jANanAra, vizeSajJa, sAta kSetre dhana vAparanAra tathA cha Avazyaka sAcavanAra uttama zrAvaka thayA. ema lAMbu AyuSya pALI zrAvakadharmanA prabhAvathI te tathA tenI strI devake gayAM. eTale svajanoe bhAgyanidhAna tathA zuddha dharmadhAraka evA caMdrane zeThanA pada para sthApe, ane te pitAnA kuLarUpa AkAzamAM caMdramAM samAna zebhavA lAgyuM. tenA bhAgya ane dAnAdika guNethI raMjita thatA leke badhA tenI muktakaMThe sadA prazaMsA karavA lAgyA. ema rAjAthI mAMDI sAdhAraNa janasudhI tenA guNonI prasaratI prasiddhithI rAjAe tene yogya samajIne pitAne mitra banAvye, ane tenA para prAsAda karyo. traNe purUSArthamAM lIna ane satkalAnI gyatA jANanAra evA tene mahAsAgarane nadIonI jema lakSamI pite AvIne bheTI paDI. bhadrabAhu gurUnA caraNanI sevAthI anukrame te priyA sahita jina pravacanamAM kuzalatA pAme. upadeza ApavAmAM catura evA teNe rAjAne pratibaMdha pamADaye. caMdanavRkSanA saMgathI parvata paNa sugaMdhi thAya che. anukrame rAjAnI rati nAme rANI sAthe vIrazubhAnI mitrAI thaI ane tene rANIne jainadharmane bodha Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra ane vIrajIbhAnI kayA. ( 12 ) have pratidina trikAla jinapUjA karatAM, cha Avazyaka sabhAratAM, sAta kSetre dhana vAparatAM, padivase pASadha letAM, zuddha siddhAMta bhaNatAM, tenA artha vicAratAM ane bhavyajanAne kheAdha pamADatAM cadre peAtAnI priyAsahita janmane saphala karyo, ema cirakAla traNa varga sAdhI, avasare kuTuM abhAra putrane sAMpI ane dha maya peAtAnu Ayu: pUrNa karIne caMdra srIhita devaleAke gayA. tyAM lAMbA vakhata apAra sukha lAgavI, narajanma pAmIne te khane cAritradhama nA ceAge meAkSanA anaMta sukhane pAmaze. e pramANe zrI jinabhaktirUpa vIjaLIthI virAjIta evA zrAvaka dha rUpa megha du:khatraya rU5 tApane zAMta karIne prANIone akSaya ane anaMta sukhalakSmI Ape che. jinabhakti, ceAgya dAna ane ApadAmAM paNa dharmanI daDhatAne dhAraNa karatAM prANI caMdranI jema vAMchitA ane kAmAdi purUSArtha meLavIne paNa dharma pAme che. A ca'dra ane vIrajIbhAnA dRSTAMtathI jee zrAvakadharmanI ArAdhanA kare che. teo A leAkanI icchA sala karIne paraleAkanI akSaya. sukha lakSmIne pAme che. e rIte zrI munisu MdarasUrie peAtAnA ane paranA upakArane mATe (1484)nI sAlamAM caMdra ane vIrajIbhAnI kathA racI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) dAnAdi puNya phaLa upara kayA re jI. dAnAdi puNyanA phalapara dharma dhananI kathA. parasa bala ane AnaMdarUpa, jagatane pUjanIya tathA tatvanA upadezaka evA zrI jJAna sabhaprabhu kalyANa Apo. je A braratabhUmimAM rApela dharmarUpa kalpavRkSa adApi ISTakalane ApyA kare che, te zrI vIranI kalyANane mATe ame stuti karIe chIe. zA mArgamAM mAtAnI jema je bAlakane padabhyAsa krama batAve che, tathA kavione kalpalatA samAna varadAna ApanArI evI zrI zAradAnI huM stuti karUM chuM. aho jemanA svAmitvarU nAmathI paNa vANI vikasita thAya che te zrI devasuMdarasUri gurU jayavaMta varate. leka ane paralokanI kalyANalakSamIne IcchatA ane A kArya-arthanA jANa evA paMDita janoe jainadharma ArAdhavAne sadA yana karavuM joIe. te dharma dAnAdi bhedathI cAra prakAre che. mAtra Apela dAna phaladAyaka thAya che, zrI saMgha ane suvi te pAtra che, temAM paNa prathama pAtra zreSTha che. te jinapUjAne lIdhe vadhAre uttama che, te pUjA cetyAdine laIne hoI zake. ane te dAna ane pUjA dhanathI sadhAya tema che, te dhana je nyAyapArjita hoya te zreSTha gaNAya. jugupsA ane khaMDananA tyAgathI dAnAdi satkalane Ape che. guNothI vibhUSita zrAvakadharma mekSasukhane Ape che. athavA pAtradAnathI parama kalyANa thAya che ane enA khaMDanathI te khaMDita thaI jAya che. zuddha vyavahArathI, sAdhamInA vAtsatyathI,tya karAvavAthI, ane deva-gurUnI bhaktithI dhamadhananI jema A loka ane paralokamAM ISTa saMpatti prApta thAya che. athavA paganI preraNAthI pAtra dAna karatAM paNa adabhuta saM5hAo prApta thAya che. munionI jugupsA karavAthI nIca kulArika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamAnanI yA. prApta thAya che. amulina chatAM zIlathI manuSya ISTa phala ane prazaMsA pAme che, e saMbaMdhamAM padhananI strInuM dAMta A pramANe che. jaMbudvIpanA A bharatakSetramAM trigata nAmanA dezamAM vijayasthale nAme nagara che, tenI rivargalamIthI hArIne jANe amarAvatI AkAzamAM cAlI gaI. te nagaramAM puNyarUci, sarala, sabhya, sthira ane paMDiteno mitra e maMgala nAme meTe zeTha hate. jIrAvAditatvane jANanAra, dharmanI sarva kriyAmAM tatpara ane rAjAthI mAMDIne sAdhAraNa mANasa sudhI te parama zrAvaka tarIke prakhyAta hatuM. tenA gharamAM ekavIza keTi suvarNa hatuM ane samudramAM jaLanI jema bIjA dhanane te pAra paNa na hatuM, virune lasInI jema tene zrIdevI nAme strI hatI. jenA sobhAgyAdi guNe badhAne AnaMdakArI thaI pama. temanA badhA maratha sarva rIte pUrNa thatA, paraMtu eka saMtAnane maratha temane lAMbA vakhatathI satAvato hato. putranI khAtara te deva-gurUnI pUjA karatA, dIne dAna ApatA tathA upavAsAdika paNa bahu karatA hatA. - have e zeThane madhyama vaya prApta thatAM ekadA rAtre sutela tenI priyAe svapnamAM sarva lakSaNavALA hAthIne je. eTale jagrata thaIne AnaMdathI teNe patine kahyuM, tyAre te bolyo-"ApaNane meTA hastI samAna lakSamInA sthAnarUpa putra thaze." A vacana satya mAnI, harSa pAmIne te dharmamAM tatpara thaI, ane tyArathI tene garbha rahyo. dharmathI zuM siddha thatuM nathI ? ucita avasare dIna jAne dAna ApavA vigerenA dehulA utpanna thayA, te zreSThIe pUrA karyA. bhAgyavaMtane zuM durlabha heya? have pUrNa divase thatAM sArasa muhUre ane sArA divase pUrva dizA jema sUryane utpanna kare, tema teNe eka dedIpyamAna putrane janma Ape. netrane sudhAsamAna, semya ane sulakSaNa, evA putrane jotAM caMdrabiMbane jotAM cakerInI jema te anirvAya (je zabdomAM na kahI zakAya) AnaMda pAmI. pachI dAsIe putra janmanI vadhAmaNI ApatAM, zreNIe harSathI eTaluM dAna ApyuM ke jethI tenuM dAsatva TaLI gayuM. tyAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) dAnAdi puNya la upara~ khAda akSatapAtrA lAvI tarUNIe jayAM maMgala gAI rahI che, yAcaka jJAtijanA, ane nagarajanA jyAM satkAra pAmI rahyA che, ratnA ane muktAleAthI jyAM vadhAmaNAM thai rahyA che, puSpa, phaLa, alakAra ane vastro jyAM paraspara apAya che, maMgala vAjIMtranAda ane manahara vividha nATaka jyAM thaI rahyA che, meAtInA sAthIA ane aSTa maMgalanI jyAM zAbhA dekhAya che, dAnathI saMtuSTa thatA athIjanA jyAM AzIrvAda ApI rahyA che, e pramANe zreSThIe ajJa-sujJAne Azcarya upajAve tema putranA janma mahAtsava karyAM. pachI chaThThI jAgaraNAdika mahAtsava karyA bAda pitA vigere vaDIle e avasare dhama dhana evuM tenuM nAma rAkhyuM. have te vRddhi pAmatAM avasare teNe pUrNimAe jagatanA netrane mAnada pamADanAra caMdramAnI jema badhI kaLAe dhAraNa karI. anukrame caiAvanane lIdhe te adbhutarUpa pAmyA. je rUpa letAM mAnuSI srIe paNa nirnimeSa netravALI khanI gaI, eTale zreSThIe strIemAM mugaTa samAna, badhuM. datta zeThanI sudanA nAme kanyA tene paraNAvI. teNInI sAthe potAnI sa icchAne anukUla bhAga bhogavatAM, dharmanA raMgathI vicitra evA keTalAka kAla teNe nimana karyAM. have te nagaramAM dravya, kAma ane kalAnA sthAnarUpa evI lAlAvatI nAme prakhyAta vezyA hatI. teNe ekadA niSkalaMka kalAyukta, jANe khIjanI caMdralekhA hAya ane vadhatI kAMtivALI evI eka putrIne janma ApyA. jANe jagatanI strIenA rUpanA sAramAMthI banAvyuM hoya tevA adbhuta aMgane dhAraNa karatI te khAlA paNa anaMgavatI evA nAmathI vikhyAta thai. avasare jANe saMketa karyo hoya tema badhI kaLAo utsukapaNAthI tenA aMgamAM AvIne vasI. cAvana prApta thatAM tenA aMgamAM koi evI adbhuta rUpalakSmI dAkhala thai ke jene prApta karavAne lakSmI hirane ane pA tI zakarane rove che. lAvaNyarUpamAM jANe tenA aMga (avayava) taratA hAya tevA zAbhatA, paraMtu yuvAna tyAM magna thayelA peAtAnA mananA nistAra karI na zakyA. ghaNA purUSAne jotAM peAtAne lAyaka rUpa na dekhAvAthI te khaSAnI avagaNanA karIne te purUSadveSaNI thai. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. (23) eka divase potAnA mitronI sAthe nagaramAM svecchAe vilAsa karato dhamadhana, gavAkSamAM besatI teNInA jovAmAM AvyuM. eTale locanarUpa kairavane caMdra samAna tathA kAMtinA nidhAna evA tene jotAM ja sneha rasathI chalakata teNune hRdayarUpa sAgara ullAsa pAme, ane pUrvasaMskAra jAgrata thatAM tarata neharAganA vazathI rasataranI vismRtti thatAM tenAmAM tene bahuja utsukatA prApta thaI. eTale tenA darzanarUpa pavanathI mAnarUpa nibiDa vAdaLAM vikharAI jatAM tenA hRdaya rUpa AkAzamAM kAmarU5 sUryane tApa pragaTI nIka. tenA igitAkArathI te svarUpa jANIne lAvatIe pitAnI dAsI mekalIne dharmadhanane snehathI belAbe, paNa vezyAnA ghare AvavAnI tenI marajI na thaI. tyAre vezyAe tenA mitrane belAvI saMtuSTa karIne kahyuM-dhamadhanane game te rIte aMhI satvara laI Ave." A tenuM vacana kabula rAkhI, tene prameda pamADI, teo ghare gayA ane dharmadhananI AgaLa anaMgavatIne guNe vAraMvAra vakhANavA lAgyA. te zrAvaka che ke tene Icchato na hato, tathApi bIjA upAya tathA bAnA batAvIne te mitro tene vAraMvAra teNInA ghara AgaLathI laI javA lAgyA. eTale anaMgavatI paNa tenA darzanAmRtanA siMcanathI viyegAgninA tApane vAraMvAra zAMta karavA lAgI. eka divase kopAyamAna hAthI sAme AvatuM hatuM, tenA bhayane lIdhe mitro dhamadhanane balAtkArathI najIkanA te vezyAnA gharamAM laI gayA. meghane jotAM mayurInI jema tene joIne anaMgavatI AnaMda pAmI ane evI caturAIthI tenI baradAsa karI ke jethI te premALa banI gayuM. pachI netrarUpa pAtrathI te teNInuM lAvaNya jema jema pite gaye, tema tema tenA saMgamarUpa amRtane pipAsu banate gaye. teNunA kaTAkSarUpa vijaLI sahita neharasanI vRSTithI tenA kSetra (zarIra) mAM romAMcanA miSathI rAganA aMkure utpanna thayA. te jANune-ame jeTalAmAM eka kAma karIne AvIe, teTalIvAra tuM ahIMja besaje" ema kahIne mitro cAlyA gayA. eTale sajajaDa nehapAzathI aMdaranA gharamAM laI jaIne teNae AnaMda pUrvaka tene divya palaMga para besAya. ane kahyuM ke "he prabhe! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnAdi puya phila upara- sukRtathI mArA janma saphala thayo. Aje kuladevI prasanna thaI ke jethI nayanAmRta samAna tamArAM darzana thayA." tyAre dharmadhana bAlyA-"he suMdarI ! tAruM rUpa jotAM Aje mArA netra saphala thayAM, tArA viyegamAM ATalA divaso gayA, e aMtaramAM sAle che." e pramANe AlApa-amRtathI sneharUpa vRkSanuM siMcana karatAM dAsIe taiyAra karela sAmagrIthI anaMgavatIe tene kuzaLatAthI snAna karAvyuM, ane avasara thatAM sudhA samAna svAdiSTa vividha rasavatIthI sanehapUrvaka tene bhejana karAvyuM. pachI puSpazAmAM besArI, tAMbula ApI ane bAvanAcaMdanathI aMge lepa karIne gItAdikathI anaMgavatIe tene prasanna karyo. ema catura janene ucita evA vidathI teNIe AnaMda pamADatAM teNe kSaNavAranI jema divasa vitAvyuM. pachI avasare vimAna samAna, kAmanA sarva guNa sahita evA vAsaNamAM divya palaMgapara anaMgavatI sAthe te sute, ane navina bhogavilAsa karatAM ratizramathI nidrA pAmatAM teNe te tri kSaNavAranI jema sukhamAM vyatita karI. pachI prabhAte vaNanA nAda sahita dAsI enA madhura saMgItathI jAgrata thatAM teNe mukha zicAdi prAtaHkRtya karyuM. e pramANe divase divase vRddhi pAmatA bhegarasathI, kamalinImAM amaranI jema anaMgavatimAM rakata thaIne teNe keTaloka kAla vItAvyuM. te svarUpa jANatAM-A vanane ucita che" ema dhArI paganA premathI pitAe paNa tenI keTaloka kAla upekSA karI. have keTaloka kAla jatAM tene atyAsakta jANuM, mitro mAraphate bolAvIne pitAe tenA vidyAgurU pAse zikhAmaNa apAvI-"he valsa! AhaMta dharmathI pavitra A nirmaLa kuLamAM tuM jame che, te vezyAvyasanarUpa paMkathI to tene kalaMkti na kara. kAraNa ke "gaNayaMti nApazabda, na vRttabhaMgaM vyayaM na cArthasya / rasikatayA vyAkulitA, vezyApatayazca kavayazca " // 1 // atha- rasitAthI vyAkula thayelA vesthApati ane kavio apazabda, vRtta (sadAcAra chaMda) bhaMga ke adravyanA vyayanI darakAra karatA nathI." vaLI mA, mAMsa, ane rasanAthI malina evI verAyA purUSanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadhananI kathA. (25) hRdayamAM vAsa kare, eTale lajajAhIna hRdayamAM deva, gurU ane dharma ne sthAna maLatuM nathI. naTa, jAra, akulIna, zikArI, jugArI ane cAranI sAthe eka rAjA jevA samajIne hAvabhAva batAvanAra lobhI gaNikAne saMga keNa kare? je purUSa potAnI kulina kAMtAne tajIne sukhanI AzAthI vesthAne seve che, te hAthamAM rahela zreSTha pINune tajIne tRptine mATe agnizikhAnuM pAna karavA jevuM kare che. je vezyA IzudaMDa samAna purUSane potAnA hRdaya ane bhujayugalamAM pIDI sAra kahADIne IsuyaMtranI jema pite kucA samAna samajIne tene tarata pheMkI de che, mATe tene tyAga kara. sArI saguNa kulAMganAo tane ghaNI maLI zake tema che. te he vatsa ! dharmapatnImAM rakta thaIne traNa vargane sAdha." e pramANe vidyAgurUnI zikSA teNe mAthe caDAvI. lajajA ke gurUvANI kulInane eka baMdhanarUpa gaNAya che. tyArathI lajajAne lIdhe zarIrathI te pitAne ghare rahyo, paNa tenuM mana te anaMgavatI pAse ja hatuM. eTale tenI badhI kiyAo mana vinAnI jANIne putranA premane lIdhe tenI mAtAe ekavAra patine kahyuM - "he nAtha! gharamAM bahu koTI dravya che, tethI zuM ? eka putranI IcchA pharavI joIe. kAraNake dhananuM te dAna ane bhega eja phaLa che." tyAre zreSThIe-"badhuM sArUM thaze" ema kahIne vicAra karyo ke -mAtAnA Azaya parathI e purA vyasanathI aTake tema nathI. jema vAyunI sahAyatAthI vanane bALa agni aTakAvI na zakAya, tema mAtAe ene dhana ApIne vadhAre vyasanI banAvyuM che." ema dhArIne ekadA viziSTa buddhivALA zreSThIe pariNAme hitakArI zikSA ApatAM madhura vANIthI putrane kahyuM - he mahAzaya ! kulAdi sAmagrI sahita narabhava prANIone durlabha che. mATe mahAbhAgya prApta thayela e bhavane kRtArtha kara. he putra ! dharma, artha ane kAmathI enI sArthaktA che, temAM paNa dharma eka sAra che. kAraNa anya banenuM mUla dharma che. mATe saMkaTamAM paNa tAre dharma taja nahi. temAM paNa deva-gurUnI bhakti, supAtre dAna, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) dAnAdi puNyaphaLa upara---- ane vyavahAra zuddhi vipadAmAM paNa gRhastha dharmanA e cAra raste che--A tatva tAre dhArI rAkhavuM. ' e pramANe pitAnI zikSA mAthe caDAvIne te ekavAra dAraDIthI kheMcAyela baLadanI jema premathI khecAIne mana gavatInA ghare gayA. teNInI sAthe pUrvanI mAphka vinAdathI bhAgasukha bhAgavatAM teNe ghaNuMAvakhata kahADI nAMkhyA. tyAM rahyA chatAM tenA iSTa pitA vezyAe mekalela dAsI mAraphate dhana pUratA; kAraNake snehamAM vicArane avakAza nathI. keTi dravyathI icchA mujaba viSayasukha bhAgavatAM, doDu daka devanI mAphka jate! vakhata teNe jANye nahi. koivAra paNa aMtaranI pratikUlatA na khatAvatI teNI sAthe bhAga bhAgavatAM khAra divaseAnI jema teNe bAra varasa kahADI nAMkhyA. eka divase bahu ma MdavADane lIdhe pitAe lAvyeA; chatAM la jjAne lIdhe te AvyA nahi ane zreSThI kAladhama pAmyA. bheAgarasamAM Asakta hovAthI pitAnA maraNanI paNa tene khakhara na paDI, rasa tA teja ke jemAM khIjA rasanuM vedana na heAya. e pramANe satat bhAga vilAsa karatAM tene putrapremane lIdhe mAtA paNa icchAnusAra dravya mAkalavA lAgI. have zreSThIe dravya kamAvavAne nAnA prakAranA kariyANA laine viNakaputrAne paradezamAM meAkalyA hatA, te maMgalazeTha maraNa pAmela ane putrane vyasanI samajIne zrIdevIne khATA javAba mokalI, palaTAine tyAMja rahyA. ane vezyAne vAravAra ApavAthI gharanuM dhana khalAsa thayuM, eTale zrIdevIe pAtAnA nAmathI aMkita AbhUSaNa mAkaLyu. tyAre leAlAvatIe tene nina jANIne dharma dhananA tyAga karavAnI putrIne bhalAmaNa karI. kAraNake vaizyAe kAInI thaI nathI. chatAM pUrvabhavanA snehune lIdhe tenA guNAmAM Asakta thayela anaMgavatI tenA kairIte tyAga karI na zakI. eka vakhate ana`gavatIe mAtA pAse maLatA mAgyA eTale tene bedha ApavA teNIe te rasa vinAne ApyA. tyAre... Ane zuM karU' ? ' ema putrIe kahetAM mAtA melI-- he vatse ! jo eTalu jANe che, te A nina kAMtane zAmATe seve che? ' pachI jyAre teNIe zelaDI mAgI, tyAre tenA kucaDA ApatAM te belI* A zuSNeAthI kAMi nIrasa nathI. eTale anaMgavatI mAna dharI rahI, , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. (27) *-******************* ekadA dhana na AvavAthI kheda pAmatI lalAvatIe sutAne kahyuM-"he vatsa ! ApaNe kulAcAra prasiddha chatAM tuM kema samajatI nathI ? jema bhamarI slAna kamaLane, haMsI zuSka sarovarane ane 5kSiNI jema phalahIna vRkSane tajI de, tema vezyAo nirdhana purUSane tajI de che. zuM tuM enI kulapatnI che? vRthA janma na gumAva. A nirdhana ane nIrasa para prema rAkhatAM tuM lakSmInI Avakane aTakAve che. dhana, rUpa ane guNamAM adhika evA ghaNA yuvAne che. temAMthI game temAM neha lAvIne amane AnaMda pamADa." tyAre anaMgavatI belI-he mAta! A kAnane kaDavuM lAge tevuM zuM bole che ? huM dravyanI khAtara nahi paNa guNane mATe ene evuM chuM. jema te januM sthAna caMdramA, kalpavRkSenuM sthAna merU parvata, maNionuM sthAna mahAsAgara, tema e ekaja guNanuM sthAna che. bIje kyAM tevA guNe nahi ja hoya. enA prasAdathI ApaNuM ghare sAta peDhI sudhI cAle teTaluM dhana che. mATe anarthanA mULarUpa akRtajJapaNane tajI de ane durlabha guNemAM citta lagADa. tArA kulAcArane huM mAna ApavAnI nathI, ene tajIne bIjAne Azraya nahIM karuM. pazcinI sUrya vinA ane keraviNa caMdra vinA anya patine sevatI nathI." tyAre lalAvatIe vicAra karyo ke-atirAgane lIdhe A dharmadhanane tajavAnI nathI. mATe enI avagaNanA karuM ke jethI pite e gharamAMthI cAlyA jAya." pachI teNae zikhavela parivAra snAna, bhejanA ane zayyAdikamAM tenuM pagale pagale apamAna karavA lAgI. tethI dhamadhana kaMIka bahAnu kahADIne tenA gharamAMthI nIkaLI gayo. mAnI jane jIvatAM mAnakhaMDana sahana karatA nathI. kaMIka adhika bAra varasa jatAM te viSarahita sarpa ane daMtarahita hAthI jevo thaI gayo. tyAre bIje kayAM jaI zakAya tema na hovAthI te pitAnA ghara bhaNI cAlyuM. tyAM gharamAM pesatAM-tuM keNa che?" ema belatAM tene dvArapAle aTakAvyuM. eTale-"huM maMgaLazeThane putra chuM. mAbApane maLavAnI utkaMThAthI pitAne ghare jatAM mane tuM zA mATe aTakAve che?' ema teNe kahyuM. dvArapAla be -A makAnamAM tArA mAbApa rahetA nathI, paNa devadatta sArthavAha bhADe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) dAnAdi puNya phala upara- rahe che." tyAre dharmadhana - maMgaLazeTha kyAM che? te je khabara hoya te kahe" teNe kahyuM-"zeTha svarge gaye ane tene putra vezyAnA pyAramAM paDI gayo, eTale tenI strI pIyaramAM gaI. tyAre pUrvanA dhananI AzA tajI nirdhana bicArI zrIdevI potAnI AjIvikAne mATe ghara bhADe ApIne pote parivAra vinAnI bIjA pADAmAM jaIne rahI. te bhADuM levAne kaI kaIvAra ahIM Ave che. je tAre javuM hoya te maherabAnI dAkhala tenuM makAna batAvuM." vApAta tuya te sAMbhaLatAM, mAbApanI baMne avasthA ane petAne aparAdha ciMtavata dharmadhana muktakaMThe rovA lAgyuM. tyAre dvArapAle samajAvatAM te rUdana baMdha karIne vicAravA lAgya-ahA! mArA janmane dhikkAra che ke huM mAbApane duHkhakArI . huM gabhamAMja gaLI kema na gaye ? athavA bAlyavaye maraNa kema na pAmyA? mArA jIvitane dhikkAra che ke durAcArIomAM huM eka daSTAMtarUpa thaye. jenI AsaktithI mArA pitAdi tathA pite AvA du:khane pAmyA, te vezyAe paNa AvuM karyuM. ahA ! mArI duSTa buddhinI ceSTAne dhikakkAra che. mATe have kaI upAyathI satvara marI jAuM, kAraNake mAnadhanathI bhraSTa thayelAone jIvita karatAM maraNa zreSTha che. kahyuM che ke" varaM praviSTaM jvalite hutAzane, dumAlaye puppaphalAdi bhojanam / tRNeSu zayyA varajIrNavalkalaM, na baMdhumadhye dhanahIna jIvitam " // 1 // atha-baLatA amimAM pesavuM sAruM, vRkSa nIce vAsa karI puSpa phalAdinuM bhojana karavuM sAruM, ghAsa para suvuM ane jINuM valkala paheravuM sAruM, paNa baMdhuomAM dhanahIna thaine jIvavuM sAruM nahi.' athavA je maraNa pAmuM, te mAtAne jIvanaparyata duHkha thAya mATe ene maLI ne paradezamAM jaI dhana kamAvuM. athavA mAtAne naja maLuM. kAraNake atyAre lajA thAya che. vezyAthI paNa parAbhava pAmela huM mukha zIrIte batAvuM? maLavA jatAM paraspara du:khanI vAtathI pUrvanuM du:kha bamaNuM thaze. ane mRta samAna dhanahIna mArAthI mAtA ane strIne zuM saMteSa thaze ? athavA bAMdha aMtaramAM lajajA pAmaze. sajajAne khera thaze, jene mazakarI karaze ane strIo bhAMbI lAMbI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhadhananI kathA. (29 ) vAtA karaze, mATe dhana kamAIne mAtA ane patnIne sa MteSa pamADuM jo bhAgya pAMsarU haze, teA saMpatti sulabha che, nahi teA jIvita zuM kAmanuM ? ane vaLI dhImAn purUSe sarva avasthAomAM peAtAnu sattva te tajavuM naja joie. sattvathI lakSmI Ave che ane te vinA hAya te paNa cAlI jAya che. vaLI tenA sArarUpa cAra dha pitAe mane samajAvyA che, jene ArAdhavAthI videzamAM paNa mane lakSmI sulabha thaze. vRkSa chevA chatAM mUla hoya teA jaLa siMcatAM te palavita thAya che. seALamI kaLA heAvAthI caMdramA gayela kaLAene pAchI prApta kare che. tema puNyanuM rakSaNa karatAM sujJajana gayelI lakSmIne paNa pAmI zake che. mATe pitAe kahela dharmanuM dezAMtaramAM paNa ArAdhana karIza. kAraNake-- {{ chinno'pi rohati taruH kSINo'pyupacIyate punacaMdraH / iti vimRzaMtaH saMtaH santapyante na vidhure'pi " // 1 // a-- chedAyela vRkSa paNa pAvita thAya che, kSINa thayela cadramA pazu pAchA pRNuM thAya che--ema viyAratAM sajjatA saMkaTamAM paNa kI // // satapta thatA , nathI. sA 6 me jeTaluM dhana bagADayuM, teTaluM kamAtAM mArI bahAdurI zI ? mATe game te upAya laine te karatAM bamaNuM dhana kamAiza. e pramANe vicArI pAtAnA puNyanI parIkSA karavA ttvika zirAmaNi evA dhImAna dharma dhane dezAMtara javAnA nizcaya karIne dvArapAlane kahyuM-- hai badhA ! tuM mArI mAtAne kahe je ke--tArA dhama dhana putra, lajjAne lIdhe tane maLyA vinA dhana kamAvavAne dezAMtara gayeA che. te betAlIza koTI dhana pedA karIneja tane maLavAnA che. mATe tyAMsudhI tu vadhusahita sukhe raheje. dvArapAle kabula karyuM, eTale svAbhimAnI te cAlatA thayA ane karma tathA dehanI sahAyatA sAthe te pAMDuvana nagaramAM gayA. tyAM jatAM pitAnA vaNikaputra ( ADatIyAe ) jotAM eLakhI peAtAnA ghare lai jaIne svAmIbhaktithI tene bahuja satkAra karyAM. tyAM keTalAka divasa tenA ghare rahetAM, eka vakhata dukAnapara kuDA mApathI vepAra karatA tene joIne te enzyA ke mUDha ! AchA ' tion Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) dAnAdi puNya phala upara- mApathI kema Ape che ane adhika mApathI kema le che? A mugdha janone chetaratAM pApa zA mATe bAMdhe che ? kahyuM che ke tvA kSadhuM nai -ALAnAM, dviIpaskeveva pAthare zrIH avazyamekaM tvavaziSyate tan mAlinyamuccairjanitaM tayAyat" // 1 // artha- pradIpalekhAnI jema lakSmI, nehadazA ane guNane kSaya karIne palAyana karI jAya che. paraMtu teNe karela malinatA te eka avazya kAyama ja rahe che." mATe he bhadra ! dhana, deha, svajana ane AyuSyanI asthiratAne vicAra karI durgatimAM nAkhanAra azuddha vyavahArano tyAga kara" tyAre vaNikaputra bolya-zuddha vyavahAra sAcavavA jaIe, te lakSmI kayAMthI ? tathApi yathAzakita tArUM vacana pALavAne vicAra karIza " vaLI lubdha vaNikaputra ciMtavyuM keAvo upadeza cAlatAM huM AnuM vacana pALavAne samartha nathI. ane A zrAvakaputra upadeza thakI aTakavAnuM nathI. te leke sAMbhaLIne koIvAra mArI dukAnane tyAga na kare, mATe prabhAte ene kaMI ApIne ravAnA karI dauM" ema ciMtavIne te suto. evAmAM te rAtre ceree tenA gharamAM khAtara pADayuM. te jANuM nirAza, khina ane lajita thaI potAnA karmavipAkane niMdate dharmadhana dezAMtara cAlyo gayo ane anukrame te maMgalapuramAM AvyuM. tyAM tenA pitAnA vaNikaputre teja pramANe pitAnA ghare teDI jaIne tene sAro satkAra karyo. ekavAra tenI dukAne sArI cIjomAM halakI cIjonuM mizraNa joI tAtanI zikhAmaNa yAda karIne teNe upadeza Ape-eTale tyAM paNa teja pramANe javAba maLatAM teja rAtre agnithI tenuM ghara baLI gayuM. te joI adhika kheda mAne tyAMthI nIkaLI gaye, ane anukame tAmaliti nagarI tyAM paNa teja pramANe vaNikaputre ghare teDI jaIne keTa ata tene sAre satkAra karyo. te suvarNa ane mANikayane vepAra karatAM ajANa lokone beTA bhAvathI chetarate hate. eTale tenA avizvAsathI lokoe hATapara beThelA dharmadhanane pUchyuM, tyAre te satya che, ane pUrva pramANe teNe upadeza ApatAM vaNikaputre prathamavat ciMtavyuM, paraMtu ratnAdikanI parIkSAmAM tene kuzaLa je. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. (31) kaIvAra pitAnA gharanI citrazALAmAM te beThe hato, tyAre vaNikaputre tene veta ratnAvalIhAra dekhADIne tenI kIMmata pUchI. dhamadhane tenuM savA lAkha mUlya batAvyuM. eTale te hArane eka pAtramAM mUkIne kaMI kAmasara gharanI aMdara gaye, evAmAM bhiMtaparathI citramayUra utarIne te hAra gaLI gaye ane pAchA citrastha thaI gaye. te joIne dharmadhana ciMtavavA lAgyo-- ahA ! karmanA prabhAvathI A na saMbhave tevuM ahIM mArA para AvI paDyuM, ke je kyAM jevAmAM ke sAMbhaLavAmAM paNa nahi AvyuM hoya. kahyuM che ke " yanmanorathagateragocaro, yatspRzanti na giraH kaverapi / svapnavRttirapi yatra durlabhA, helayaiva vidadhAti tadvidhiH" // 2 // arthaje manane agocara che, jene kavinI vANI kalpI na zake ane jyAM svapnavRtti paNa pahoMcI na zakedeva te lIlAmAtramAM karI batAve che." ahA ! mArA karmavipAkane dhikkAra che, ke jenA vege sthAne sthAne A navAM navAM du:khe upasthita thAya che. pitAnuM maraNa, dhanane nAza, adhama sIthI parAbhava, mAtAne viyoga, paradezamAM parAbhava ane A cerInuM kalaMka mAthe Avaze. have vaNikaputra hAra mAgaze tyAre tene huM zuM javAba ApIza ? AvuM asaMbhavita najare joyA vinA keNa mAne ? mATe ahIMthI tarata nIkaLI jAuM. kAraNa ke kalaha karavAmAM huM kAyara chuM.' ema dhArIne te ghara ane nagaramAMthI paNa tarata bahAra nIkaLI gayo, ane anukame te dariyA kinAre Avyo. te siMhaladvIpa tarapha janAra vahANa joIne tenA mAlikanI nokarIthI te temAM caDI beThe. ane dharma-karmanA saMyegathI te siMhaladvI pahoMce. tyAM eka vyavahAra (vepAra) jANuM-joIne tenA lAge- ke mArUM azubha karma have khalAsa thI AvyuM che, kAra mAM A vahANa kuzale ahI pahocI AvyuM. mATe have ke cheka udyamathI vyavasAya karuM. kAlAdika sAmagrI maLatAM vRkSe paNa phaLe che. kAraNa ke-- "avyavasAyinamAM , vaivaparaM puruSaRparihInaYI pramadA iva vRddhapati, necchatyavaguhituM lakSmIH " // 1 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) dAnAdi puNya phaLa upara- atha-" vyavasAya rahita, ALasu, devapara AdhAra rAkhanAra ane puruSArtha rahita evA purUSane, vRddha patine pramadAnI jema lakSmI bheTavAne icchatI nathI.' " sarvakarmasu sadaiva dehinA, mudyamaH paramabAndhavo mataH / yaM vinA hRdayavAMchitAnyaho, nApnuvanti niyataM yadi kSamAH " // 2 // artha-"sarva karmomAM prANIone udyama eja sadA parama bAMdhava samAna che, jenA vinA samarthajano paNa manavAMchita pAmI zaktA nathI." e pramANe ciMtavI, vahANavaTI pAsethI kaMIka pagAra laI, tenI rajAthI te alaga keI bhADutI gharamAM rahyo, ane tyArathI ochI kIMmatanA phaLAdi te vecavA lAgyuM. eTale devage haLave haLave teNe dhana pedA karyuM. keTalAka vakhata pachI tene vicAra Avyo ke-- "mArA jIvitane dhikkAra che ke eka kAganI jema kulakamane tyAga karIne mAtra potAnuM udara bharavAmAMja huM tAre chuM." pachI pitAnA vacanane yAda karI, pAtradAnanI IcchAthI te eka sAdhamIne jamADyA vinA pite kadi jamate nahi. e pramANe dharmanA prabhAvathI, sabala vyavahAra ane bahArazuddhithI anukame teNe eka lakSa dravya padA karyuM kAraNa ke-- " puSNAti dharmo dhanino dhanaudhaiH puSNanti te taM satataM dhanezca / bhAgyaM kvaciddharma dhanezvarANAM, mithaH sphuretpoSakapopyabhAvaH" // 1 // atha-- dharma, dhanasamUhathI dhanavaMtone pive che, tavaMte tene dhanathI satata piSe che, koIvAra dharmIonA bhAgyane lIdhe para peSaka-paSyabhAva kurAyamAna thAya che.' ekadA te - mAre mana pidA karavuM. te moTA vepAra nA vepAra ghara nI zake. huM paradezIne vastu ne vyAje vadhe, che kaI Ape tema nathI. te have phara" ema ciMtA ustI tene koIvAra pUrNamukha vaNike kahyuM- ahIM eka ja bhila nAme yakSano meTI pratimA che. te koIpaNa kaLAthI vaNikone Icchita dhana Ape che. saMdhyAe tenI pUjA karIne mAgatAM, prabhAte te Ape che. paraMtu kahyA pramANe vakhatasara je dhana pAchuM ApatuM nathI, tene te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma dhananI kathA. (33) tarata mArI nAMkhe che. prAyaH jenI pAsethI laI zake, tene ja te dhana Ape che. e pramANe dhanane upAya sAMbhaLatAM te eka divase yakSanA maMdiramAM jaIne sAMje tenI vidhithI pUjA karI. ane ekanuM segaNuM kahIne teNe dhana mAgyuM eTale prabhAte yakSanA hAthamAMthI tene eka kaTI sonAmahoranI gAMsaDI maLI. yakSe Apela dhana jANIne bIjA vepArIo vizvAsa pAmIne tene je joIe te ApavA lAgyA. pachI teNe muktAphala, maNi, suvarNa ane paravAlA vagere vastuono mATe vepAra calAvyuM, te vakhate pitAnA vacanane yAda karatAM bahu lAbhamAM paNa teNe vyavahAra zuddhi krI mUke nahI ane tethI tenI khyAti vadhI paDI. eTale jANe ke ajANu badhA vyavahArIo niHzaMka thaIne eka tenI sAtheja meTA moTA vepAra karavA lAgyA. e rIte dharma ane nyAyathI prasiddhi pAmatAM ane vepAra karatAM te kaLAethI caMdramAnI jema pratidina dhanathI vadhavA lAgyA. ekadA tyAM teNe citya karAvyuM, ane temAM pUjAdi sAmagrI sahita jinezvaranI pUjA karIne ja te sAdhamao sAthe bhejana karato. sAmagrInA abhAve paNa bhaktithI gurUnA guNagAna karatAM ane temaNe pharamAvela dharma ArAdhatAM te zuddhabuddhi nizcayazrAvaka thaye-kAraNa ke"sAmamiA samAvevi huM, vaso vi mudde vi ta6 3 vi narasa na hAya dharmo, nijIyo nA taM sa8" + ? | artha-sAmagrInA abhAve, saMkAnA sukhamAM ke kusaMgamAM paNa je dharmane na taje, te nizcaya zrAvaka jANuM.' dhana kamAvatAM te jema jema dharmane piSate gaye, tema tema te dharma spardhAthI tene dhanasamUha vadhArate gaye. e pramANe vepAra karatAM daza varSamAM tyAM teNe tAlIza keTI dhana lIlAmAtrathI pedA karI lIdhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~~~* * - - - - - - - (34) dAnAdi puNya phaLa upara- pachI ekadA teNe yakSane pUjIne vyAja sahita koTi dravya arpaNa karyuM. eTale yakSe saMtuSTa thaIne te hAra ane bIjA sArA alaMkAre tene lAvI ApyA. pachI anukame badhAnuM devuM ApIne teNe kIMmatI ratnathI eka veta ratnAvalI hAra karAvya; tyArabAda pite karAvelA cityamAM bahu dhane meTI pUjA racAvI, sAdharmikAne satkAra karI pitAnA nehI jananI rajA meLavI, nakara cAkarene sArA dAnathI saMtuSTa karI, egya parivAra laI, sArI sArI vastuethI sAta vahANa bharI, sArA muhUrte samudranuM pUjana karIne te pitAnA deza bhaNI cAle ane keTaleka divase te tAmralimi nagarImAM AvI pahoMcyuM. eTale mANasane vahANa para mUkI teNe rAjAnI AgaLa AvIne meTuM bhaMTaNuM dharyuM. tethI rAjAe tenI jakAta mUkIne satkAra karyo, tene lIdhe te nagaramAM prakhyAta thaye. tene koI meTe zrImaMta Avela sAMbhaLIne te vaNikaputrane vicAra thaye ke"mArA svAmInA putranA nAmathI e keNuM mAnItuM thayuM che?" ema te ciMtavatuM hatuM, tevAmAM baMdIjanenA nAdathI gavAte ane azvonA padAghAtathI pRthvIne kaMpAvate te dharmadhana tenA ghare AvyuM. eTale "aho ! A te teja dhamadhana uMcI dazAne pAme che!" ema samajIne vaNikasuta ekadama tenI sAme AvyuM. tyAre nAmIcA azvathI utarIne dhamadhane, page paDatA tene bheTIne tenuM bahumAna karyuM. pachI vaNikaputre kahyuM ke-"he svAmIna ! tane ATalI badhI lakSmI kayAMthI maLI gaI?" te be -- * pitAe zikhavela cAra prakAranA dharmathI. " eTale - aha! tAruM bhAgya !" ema prazaMsA karatAM vaNikaputre snAna-bhejanAdikathI tene atizaya satkAra karyo. te vakhate kaMI kAma prasaMge tenI strI citrazAlAmAM gaI. teNe bhiMtanA citra mayu. 2nA mukhamAM te ratnamALA je te laIne te vRttAMta kahevA sAthe patine ApI eTale teNe vismaya pAmIne te grahavyaMtaranuM karma mAnI lIdhuM, ane vallabhAne kahyuM ke- A vAta koIne kahIza nahi" ema te maLavAthI dhamadhananA bhAgyane vakhANutAM teNe te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadhananI kathA. (35) chupAvI rAkhI. have tenA geravathI raMjita thaI dharmadhane bhejanA karI, citrazALAmAM palaMga para besIne vaNikasutane kahyuM he mitra! tane yAda che ke te vakhate baMdhu bhAvathI tane pUchayA vinA huM nidhana mULa dhanane mATe tAre ratnAvalI hAra laIne cAlyA gaye hate. enA ge meM lakSamI pedA karI. mATe have e laI le." ema kahIne pote karAvela ratnamAlA tene ApI. eTale vaNikasute te laI, barAbara tapAsIne vicAra karyo ke"ahe! AnI te keI navIna uttamatA kayAM jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM paNa AvI nathI. atyAre ja mArI patnIe ratnamAlA ApI. ane eNe te kalaMkanA bhayathI A pitAne hAra Ape lAge che. huM enA pitAnuM dravya khAIne adhama thaI rahyo, ane A te bahuja sadAcArI che. ahi ! purUSatvamAM paNa keTaluM aMtara ? athavA te " sarvopakAro guNadoSadRSTaya-dRSTI pareSAM na kadApi garvaH / mAtharcavAra zuddhihArIyAnAmiti RkSaNAni" III artha-"sarva tarapha upakAra buddhi, guNa dRSTi, paranA doSanI upekSA, koivAra garva nahi, pitAnA bhAgyanI zakti ane vyavahAra zuddhi-e mahA zayanA khAsa lakSaNa che.' ema ciMtavane vaNika be-"he prabho ! A te mArI nathI." te be -kharekhara ! A tenI nakalaja karAvI che. te vakhate tene vecIne lakSmI kamAvavA mATe mUla dhana karavuM paDayuM.' tyAre vaNika belya- prabhe! mane vRthA zA mATe chetare che? kAraNa ke te te prathamathIja mArI pAse che. ema kahI teNe pitAnI mALA tene batAvI ane bIjI tene pAchI saMpIne mayUrano vRttAMta kahI batAvyuM. tyAre dhamadhana belyA- he bhadra! te vakhate mayUrane gaLI jate meM joye, te asaMbhavita dhArI, te vAta na karatAM meM mArI zuddhine mATe A bIjI mALA karAvI.' eTale moTuM bhaMTaNuM karI, tenA page paDIne vaNika be -"he svAmina ! AjathI tamAre huM dAsa chuM. je kAma hoya, te pharamAve." tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnAdi puNya phaLa upara dharmadhane tene satkAra karI, tene prathama pade nImIne bheTazuM lIdhuM. sajajane avasare tiraskAra ane satkAra-ene sahana kare che. pachI vahANamAMnI vecavAnI badhI vastu teNe zikhAmaNa saMbhaLAvIne tene ja suprata karI, ane sAthe levAnI vastu taiyAra rakhAvI. pachI eka divase te vastuo gADAmAM laI, vaNikanI rajA mAgI, sevAne mATe mokalela tenA putra sahita tathA bIjA nAnA meTA parivAra sahita dharmadhana AgaLa cAlya, ane lakSmIne vadhArate te anukrame maMgalapuramAM AvyuM. tyAM yogya kRtya karI prathamanI jema vaNikaputranA ghare gaye. eTale teNe prathama pramANe tene satkAra karyo. te vakhate vaNike lIdhela gAmamAM vRSTinA abhAve pAka sukAte hate. evAmAM te ja divase varasAda thayo. tyAre- A jANe ratnavRSTi thaI. A kharekhara ! bhAgyavAna che." ema ciMtavatA te vaNike tene meTI bheTa karIne kahyuM -"tArA tAtane prathamathI sevaka chuM ane havethI tAre dAsa tha." eTale dharmadhane prasannatApUrvaka satkAra karIne tene pUrva sthAne sthApe. tyAM te zikSA sAthe vecavAnI vastu ApatenA putranI sAthe te pAMDuvardhana nagaramAM AvyA tyAM paNa prathamanI mAphaka vaNikaputre tene AdarasatkAra karyo, ane tene azva bAMdhavAne khIla kheDavA jamInane khodavA jatAM tyAM nidhAna pragaTa thayuM, eTale dharmadhananA bhAgyane mAnatAM te nidhAna laI ene meTI bheTa karIne teNe dAsatva svIkAryuM. dharmadhane teno satkAra karIne prathamanA pade sthApe. evAmAM potAne deza pAse hovAthI mAtAne maLavAnI tene atizaya utkaMThA thaI. teNe ciMtavyuM ke- te vakhate lalAvatIe nidhana thatAM mAre parAbhava karyo. paraMtu prANapriyA anaMgavatIne vRttAMta te huM jANatA ja nathI. teNe te vacanathI paNa lezamAtra pratikUlatA mane batAvI nathI. mana, vacana ane kAyAne sanehathI te kaIvAra paNa cukI nathI. mATe ahIM rahIne ja koInI pAse tene vRttAMta jANIne tenA anusAre maLavA jatAM sakArAdi karIza." pachI tene vRttAMta jevAne mATe teNe pitAnA kalyANa mAta mitrane samajaNu pADI, lakSa dhana ApIne tarata mokalyA. te trigarta dezamAM, vijyasthala nagaramAM AvyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadhananI kathA. (37) ane tyAM lalAvatInA makAna pAse bhADutI gharamAM rahyo. A vakhate phAgaNa mAsamAM kharI gayela patravALA vana samAna ane purUSanA gamanAgamanathI rahita evuM lalAvatInuM ghara tenA jovAmAM AvyuM. have anaMgavatInuM svarUpa jANavAne tenI dAsI sAthe mitrAI karIne eka vakhata teNe pUchayuM. eTale te belI-ahIM dhamadhana kumAra anaMgavatIne priyatama hatuM, teNe bAra varasamAM ene seLa kaTi dhana ApyuM. te nirdhana thatAM lalAvatInA apamAnathI cAlyA gaye. tene na jevAthI anaMgavatI bahu duHkhI thAya che. snAna, " vilepana tajIne Aja traNa divasa thayA teNe bhejana nathI karyuM. eTale lelAvatIe vyAkula thaIne tene bahu rIte samajAvI, paNa jyAre tenAthI te na samajI, tyAre tenI sakhIo tene samajAvavAne kahevA lAgI-- he mUDhe ! te nirdhananI khAtara saMtApa pAme che, zuM ApaNA AcArane tuM jANatI nathI ? kAraNa ke - vayaM vALe hiMmatakhimani yUnaH pariLatA- vapIcchAmo vRddhAn pariNayavidhistu sthitiriyam / tvayArabdhaM janma kSapayitumamArgeNa kimidaM ? na no goge putri ! vipi tAMchanamamUta" | 2 artha-"he putrI ! ApaNe to bAyamAM bALakane, taruNavaye yuvAnone ane pAchI vaye vRddhone paNa icchIe, eja a paNa paraNavAnI vidhi ane sthiti. te A amArge janma gumAvavAne zuM AdaryuM che? ApaNuM getramAM koivAra satI thavAnuM lAMchana lAgyuM ja nathI.' je kAme (vikAre) zAstra tathA lekamAM artha (dravya) ne nAza karanAra gayA che, teja kAma sarva rIte jemAM sulabha ane IzvArtha sAdhaka che. vaLI sarvajanane priya, svataMtra, sadA IdriAnA sukharUpa, niSkalaMka ane rAjAone mAnya eve vezyAjanma kyAM kharAba che? mATe miSTa AhAra ane yuvAne sAthe bhega bhegava. AvI sAmagrI maLavI durlabha che. kadAgrahathI vRthA du:khI na thA." eTale cosaTha kaLAomAM dakSa, vivekane lIdhe zuddha daSTi, vividha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - * * * (8) dAnAdi puNya phaLa uparazAstronA artha tathA tatvane jANanAra evI anaMgavatI belI he sakhIo ! huM tamArA kulAcAranA guNane jANuM chuM, paNa tenAthI mAre kAMI prajana nathI. je baMne lokanA hitane haNe, tevA kAryamAM kaye vivekI mana kare? vaLI parataMtratAdithI strIone janma te sadA niMdanIyaja che, te mahApApane lIdhe ja maLe, te vezyAonA janmanuM te kahevuM ja zuM ? jenA nAmathI, dRSTithI ane saMgatithI paNa sajajane lajajA pAme che ane jene taje che, te vezyAne janma dunIyAmAM zA kAmane ? jene badhA bhegave, jenA pratye badhA gamana kare, je abhibhAvanA sthAnarUpa ane sadA svAmI rahita evI vezyA, te gadheDInI jema atyaMta niMdanIya che. pApI jAra purUSa sAthe sarva azuci rasane upabhegA karIne je niMdya gartA zukarI (khADAnI bhUMDaNa) nI jema sadA kAmarUpa paMkamAM suve che. du:zIlatAmAMja eka sukhanI brAMtine lIdhe jAra purUne parAdhIna evI vezyA, pApothI pitAnA traNe janmane niMdanIya kahI samajAve che. maraNa pAmI ghera narakamAM vezyA, agnimaya purUSanA saMgamAdikathI potAnI duzIlatAnA pApanuM phaLa lAMbA vakhata sudhI bhagave che, duHzIla strI tiryaMcamAM gadheDI, uMTaDI, ghoDI, mRgalI, bhuMDaNu athavA bakarI thAya ane bhAra upADavAnA bhAre du:khane te bhagave. tema karatAM kadAca manuSya janma pAme, to paNa te vaMdhyA, niMdu (jenA bAlaka muvelA jame te) viSa kanyA, bAlaraMDA, kuraMDA, durgadhA athavA durbhagA thAya. temaja kurUpA, kaTu belI, meninA regavALI, kaDha rega yukta, hIna aMgavALI, kaLA ke AdhAra rahita, ane te duSkalA tathA abhibhavanuM sthAna thAya. duSTA, alpa AyuSyavALI tathA pitAnA ISTa putrAdithI viyegI,-e rIte strI duHzIlatAdine lIdhe dIrgha duHkhane bhegave che, azuci aMganI IcchAthI kAma niMdanIya che, paNa vezyAnA azuci saMgadhI A lekamAM apavitratA ane paralekamAM durgati maLe che. huM kaI karmathI nIca kuLa-samudramAM paDI chatAM he sakhIo zIlarUpa nAvathI maraNata sudhI huM mAre uhAra karIza. ane vaLI huM jIvatAM je priyatama AvI jAya, te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. (39). kalaMka samajIza. kAraNake maraNa vinA viyegI nehI janane sneha parakhAya nahi. je maraNa thAya, te te AvatAM paNa tenA samAgamanuM sukha na maLe, ane tenA virahamAM kaSTa thAya che. ahA ! bahu vikalpothI mAruM mana delAyamAna thAya che. tyAre sakhIo vicAravA lAgI ke-ahe! tAvathI te A kulAMganA ja che. keI duSTa daivage e vezyAnA kulamAM utpanna thaI che. mATe satIvratathI prati. kUla vANImAtrathI paNa e maraNa pAmaze. pati vinA satInA prANa zA kAmanA ? kAraNake mRAM na romena, zodhanAmimana 2 | mAnena ca tyajan prANAn, dhIro naiva vicArayet " // 1 // artha "bahu krodhathI, sneha ke lebhathI, abhibhava ke mAnathI prANune tyAga karatAM paNa dhIra purUSa vicAra karatA nathI.' vizvamAM adabhuta guNavAna evA dharmadhana upara eno rAga baMdhAI gayA che. mATe satsaMganA AzayavALI ene keI upAyathI samajAvavI." ema dhArIne sakhIe bolI-"he vatsa! tuM kheda na pAma, he manasvini ! tuM dhanya che ke ahe ! vezyAnA kuLamAM paNa sadAcArane dhAraNa kare che. tAre anurAga egya sthAne che, te sarva guNae zreSTha che. ame tArA patine game tyAMthI zodhIne laI AvIzuM, tuM atyAre bhejana kara. kAraNa ke jIvate manuSya kalyANa jue, baMne lekanA hita sAdhe ane priya samAgamane paNa pAme. mATe kSudhAthI vRthA mara nahi. jyAM sudhI te tane maLe nahi, tyAM sudhI prANene dhAraNa karatI te pativratAnA AcArane Acara." tyAre anaMgavatI belI-"je mAtA viddha nahIM kare, te e pramANe karIza." eTale sakhIo belI-ame e bAbatamAM tAre pakSa karIzuM." te balI- bhale, te ema karIza." tyArapachI teo lalAvatI pAse AvIne upAlaMbha pUrvaka kahevA lAgI-bAra varasamAM jeNe tane seLa keTI dhana ApyuM mUDhe ! te jaMgama kalpavRkSane te kema kahADI mUka ? ane kalpalatA samAna potAnI putrIne paNa zA mATe maraNa pathArIe pahoMcADI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) dAnAdi puNya phaLa upara > ' che ? je ene jIvatI rAkhavI hAya tA pratibaMdha na kara. ' tyAre te pazcAttApa karatI khelI- tame je kaheA, te mAre pramANu che. ' pachI dharma dhananI temaNe tapAsa karatAM paNa kayAM maLyo nahIM. tenI mAtAne pUchatAM, dvArapAla pAsethI jANavAmAM Avela samAcAra mhI saMbhaLAvyA. te khakhara sAMbhaLI anagavatI bhoranA sagamanI AzAthI mAnada pAmI, ane prANa rakSAne mATe leAjana karIne teNe leAlAvatIne kahyuM-- he mAtA ! huM tArI AjJAthI sAsu pAse jaIne rahuM chuM. " tyAre khIje kAMI ilAja na heAvAthI leAlAvatIe te kabula rAkhyuM. pachI ana gavatI dAsI mAraphate potAnA vRttAMta jaNAvIne tenI anujJA maLatAM te zrIdevI pAse gai. tyAM tenA page paDIne khelI ke--' huM tArI anucara vadhu chuM. tArI sevAmAM sadA tatpara rahIne pativratAnA AcArane dhAraNuM karIza. tArA putra eTale mArA patie mane bahu dhana ApyuM che. mATe huM dAsInI sAthe peAtAnA ghare AvIne tame sukhe raheA. tyAM dIna janane dAna ApavAnA puNyAthI mArA patinu Agamana thatAM ApaNAM badhAM manAratha siddha thaze. ' tyAre zrIdevI citavavA lAgI-- ahA ! mArA putranA anurAga tA ceAgya sthAne hatA. mahA ! AcArathI te| A badhI kulIna kAMtA karatAM caDIAtI che. prAya: samAna kula ane zIla hAya, tyAM prIti thAya e satya che. caMdra ane rANiInI jema A yAga ke|ne sa Mmata na hAya ? mATe A vinIta ane subhagA satInI mAre avagaNunA na karavI. putra denanI mAphka enu darzona mAre sadA sukhakArI che. enA mAMgalika AgamanathI putranu Agamana samajuM chuM' ema dhArIne zrIdevI khAlI-- he vatse ! tu sadA mAre pramANu che. AthI anaMgavatI bahu mAna pAmIne tenI sevA karatI tyAM rahI, ane gupta rIte potAnu dhana lAvIne tene bahu ApavA lAgI. eTale te dhanathI. zrIdevI potAnA prathamanA gharamAM AvIne rahI, tyAM dAnAdi karatAM ane sukhe rahevA lAgI. " > have patinA viyeAgamAM ana`gavatI pativratAnA AcArane dhAraNa karatI, zveta vasra paherI, zarIra saMskArane tajatI, purUSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama dhananI kathA. (1) sAthe AlApa na karatI ane ekAMtamAM vizeSathI tajatI, nakha, kruta, zirakezanA saMskAra ane AbharaNAdine pariharatI, pUrva krIDAnuM smaraNa, kAmakathA, hIMcakAnI ramata, purUSanA gAyana sAMbhaLavAnu nATaka, nara-ti canA sabhAganu jovu, zayyA, tAMbula, dahIM vigerenA upasega, paragRhe javAnuM, peAtAnA gharamAM purUSanA praveza, peAte ekalA gharathI bahAra nIkaLavuM, durAcArI lalanAonA saMga, darpaNa jovu, upAnaha paheravAM,--e vigerenA tyAga karIne te niraMtara deva, gurUnI upAsanAmAM tatpara rahevA lAgI. paramAmAne ceAginInI jema patinu ja dhyAna karatI ane tenI kuzalatA mATe te AdarapUrvaka kuladevIne pUjavA lAgI. zAMtikAdi karma karatAM te mA devIone pUjatI ane prabhAvika devatAonI mAnatA karatI. kAka zabdAdi zatrunAne te nitya jotI ane musAphA pAse tenA samAcAra pUchAvatI, sArasAdinA joDalAM ALekhI te patine nihALatI, sAsu pAse bhUmipara sutI ane patinA nAmathI jAgrata thatI, patine maLavAnI AzAthIja mAtra jIvitane dhAraNa karatI ane tenA guNagrahaNanI kathAthI te vakhata vitAvatI hatI. "" ." dAsInA mukhathI A pramANe sAMbhaLatAM vismaya ane AnaMda pAmIne kalyANu mUrttine tarka thaye ke-- kula vinA A zIla zI rIte ? sneha ke guNAnurAgathI A peAtAnA iSTa patine tajatI nathI, chatAM pati vinA paNa tarUNAvasthAmAM teNInu zIla Azcaya upajAve che. kahyu che ke-- " kiM citraM yadi daMDanItinipuNo rAjA bhaveddhArmikaH, kiM citraM yadi vedazAstraviduro vipro bhavetsatkriyaH ! taccitraM yadi rupayauvanavatI sAdhvI bhavetkAminI taccitraM yadi nirdhano'pi kurute pApaM pumAnnApadi a - daMDanItimAM nipuNa rAjA dhArmika hoya, vedazAstramAM karALa brAhmaNu sakriyAvAna hoya temAM paNa zuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 99 // 1 // temAM zu Azcaya ?Azcarya ! jo rUpa www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) dAnAdi puNya phala upara ane yovanavatI kAminI sAdhI (satI) hoya te Azcarya ane purUSa nidhana chatAM je ApadAmAM pApa na kare, te moTAmAM meTuM Azcarya.' mATe have te anya upAyathI " huM jAte teNInA zIlanI parIkSA karIza." ema dhArIne teNe zrIdevInA gharanI najadIka kayAMka nivAsa karyo. have kaIvAra kaMI upAyathI anaMgavatIne jotAM te tarata kAmavaza thaye ane dharma vicArane tyAga karIne ciMtavavA lAgyA-"aho! eNunA patinA puNyathI A anaMgavatIne ahIM banAvIne enA rUpanA photarAM samAna devIo banAvIne vidhAtAe devAne chetaryA che. je ekavAra paNa enI sAthe bhega bhegavuM, te mAre janma saphaLa che, nahi te marI javuM te sAruM che. ema dhArIne gItakaLAmAM kuzaLa evA teNe kAmane jagADavAmAM auSadha samAna evuM saMgIta zarU karyuM, A suMdara saMgIta te hamezAM sAMbhaLavA lAgI. vaLI vacavacamAM kAMI prasaMga kahADIne tenA ghare AvatAM te aneka saMskArapUrvaka pitAnuM rUpa tene batAvatA hatA. ema karatAM anaMgavatIne potAne vaza thayela mAnIne teNe dAsI mAraphate pitAnA manane IrAdo jaNAvyuM. eTale teNIe te dAsIne ane tene tiraskAra karyo. ema bahuvAra thayAM chatAM teNe eka cAlAka paritrAphikane dhanathI bhAvIne teNInI pAse mekalI. te tyAM jaIne anaMgavatIne kahevA lAgI--"kulIna strIone paNuM eka pati gayA pachI bIje karatAM doSa lAgatuM nathI, te tuM vezyAputrIne ze deza che? vaLI lokikazAstramAM kahyuM che ke " patyau pravanite klIve, pranaSTe patite mRte / paMcasvApaNuM nArI, patico vidhIya " . atha-pati dIkSA laI jAya, napuMsaka thaI jAya, bhAgI jAya, AcArahIna thaI jAya athavA maraNa pAme-e pAca ApadAomAM strIo anya pati karI zake che. * mATe kAmadeva samAna rUpavAna e purUSanI tuM avagaNanA na kara. e yuvAnanI sAthe bhAgyavinA ekavAra paNa saMbhegana maLe. eTale zikSA vinA tene durvAra samajIne anaMgavatI belI-"he bho! zIla nA bhaMgathI strIo narakamAM agninA duHkha pAme che." kahyuM che keShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. didhutvavAdI, apI3 vareM baludA niyaMtara vi vIDuiM, vikIma pITAi paropa" | I - atha- zIlanuM khaMDana karanArA manuSyo parabhavamAM daridratA, duHkha, vyAdhi, kurUpatA. ane narakanA agaNita duHkha pAmIne saMtapta thAya che." te paNa jyAre teno ghaNe lobha che te akArya kAma karavuM paDaze; kAraNa ke sneha vinA eThuM anna kaNa khAya? mATe je pacAza hajAra sonAmahora agAuthI te mekale, te pAMcame di. vase bhale Ave. ahIM AvanAra teTalIja sonAmahora Ape che." eTale te badhuM kabula karI, te paritrAjikAe pelA kAmukane jaIne kahyuM. tyAre teNe paNa tarata khuzI thaIne te pramANe teNInAja - staka senAmahora mokalI ApI. have cAra divasa kAmAtta thaI, mahAkaTe gALI, pAMcame divase te egya sAmagrI laIne rAtre teNInA ghare gaye. evAmAM anaMgavatIe sAsune te vAta samajAvI tenI anumatI laIne gharanI aMdara potAnA vizvAsu mANasa pAse khADe kheDAvyA. tenA para kAcA tAMtaNe vaNela palaMga vastrathI AcchAdita karIne te caturA pite gharanA dvAra AgaLa ubhI rahI, ane te kalyANamUrti AvatAM yogya sarabharA karI, prasanna thayelA tenI pAsethI manamAnatuM dhana laIne teNIe tene te palaMga batA: eTale tenA rUpane jotAM atyaMta harSa pAmele te palaMga para beThe. kAraNake kAmAturane sArAsAra vicAra na heya. evAmAM A zuM A zuM ? " ema belate te kuvAmAM paDaye. kAmI, strImAM rakta thaIne adha:patita thAya che. tyAM traNa divasa sudhI sudhA-tRSAthI pIDAtAM tenI anaMgavatIe upekSA karI. kAma javaranI eja, cikitsA che. pachI cothe divase teNIe dAsIo mAraphate, nirbaLa banelA tene bahAra kaDhAvI baMdhanamAM rAkhIne jaLapAnAdikathI svastha karyo, ane tenA lalATapara-"A dhamadhanane dAsa che " ema agnie tapela saLIvatI varNavalI lakhAvI, tyArabAda anaMgavatIe tene kahyuM- "he bhadra! parastrInA saMganI IcchAthI ahIM paNa tuM du:kha pAmyo ane parabhave narake javuM paDaze, mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) dAnAdi puSkALa upara-- e pApathI tuM nivRtta thA, nahi teA rAjAne suprata karIza ' eTale manane nivRtta karI. pazcAttApa karatAM te khA hai dhanyA ! tuM sAcI satI che. huM have e pApamAM kadI nahIM paDuM. he bhrAtR patnI ! tuM mane mukta kara. huM dharmadhananA mitra chuM. mukta thatAM huM tArA patine pAMDuvana nagarathI teDI AvIza. kAma prasa Mge atre AvatAM mitradrohanA pApanuM mULa mane maLyuM te sAMbhaLatAM anirvAcya AnaMda pAmatI ana'gavatI tene cheDAvIne khelIjo ema hAya teA he devara ! mArA aparAdha kSamA karaje' pachI tene bhAjana karAvI, tenA mukhathI patinI pravRtti ( khakhara ) sAMbhaLI, zrI devIne nivedana karIne te atizaya harSa pAmI. e rIte harSa nA kAlAhula jeTalAmAM tenA gharamAM prasaryAM, teTalAmAM zaramanA bhayane lIdhe kalyANamUrtti tarata bhAra nIkaLI gayA, ane teNInA guNu vakhANatA te anukrame pAMDuvardhana nagaramAM AvyA. tyAM dharma dhanane praNAma karatAM te tene bheTI paDayA, ane AvyeA ke-- huM badhA ! 8 bahu vakhata jatAM kema AvyA ? du`la kema thai gayA che ? ane ziravastrathI lalATanA ma bhAgane kema DhAMkI dIdheA che ? eTale kalyANamUrtie jarA hasIne badhe vRttAMta kahI batAvyA, te sAMbhaLatAM dharma dhana hu ane mAnadamAM magna thai gayA. karela mAtA ane patnInA viyAga du:khane sAMbhaLatAM tathA priyAnA caritranA vAraMvAra vakhANa karatAM teNe temane satvara sukha upajIvavAnI iccha. karI. pachI te vaNikanI rajA lai, tenA putra sAthe khetAlIza koTI dhana lai, mahAsAthanA parivArathI te cAlyA ane khyAti pAmatAM anukrame vijayasthala nagaramAM AvyeA. eTale tene Avela jANI tenA svajanA rAjApAse tenI hakikata nivedana karone hAthI, chatrAdi mAgI lAvyA. pachI tene hAthIpara besArI, mAthe chatra dharAvI, vArAMganAo jene cAmara DhALI rahI che, cAtarak vAtrAnA nAda sAthe pagale pagale yAcakeAne dAna ApatA, jene badhA leAkeA nei ane prazaMsA karI rahyA che, ane jeNe iMdranI gheAlAne dhAraNa karela che evA dharma dhanane deva-gurUne namaskAra pUrva ka peAtAnA nagara ane gharamAM temaNe praveza karAvyeA. tyAM mAtAnA page paDatAM tene je AnaMda thayA, te tenuM hRdayaja jANe. ane te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * . . - - - - - - - - - - dharmadhananI kathA. (5) putrane bheTI seMkaDe AzIrvAda ApatAM mAtAne je sukha thayuM te paNa teja jANuM zake. pachI dAna, mAnAdikathI bAMdhane svajanene, nagara jana tathA vAcakone yathAyegya saMtoSIne teNe visarjana karyo, ane svajanoe Apela bheTaNa mAtAne bhaktithI samarpaNa karIne maLavAnI ati utkaMThAthI te anaMgavatInA aMtarmuhamAM gaye. tyAM himathI sosAI gayela padminI, grISmathI sukAI gayela velaDI, ane sUryathI vyAkula thayela caMdralekhAnI jema kRza thaI gayela evI pitAnI priyAne teNe joI, ane pote karela viyegathI tenI e dazA vicAratAM ane tenA AcArane jotAM te ekI sAthe kheda ane AnaMda pApe. nehAmRtanI dhArA varasAvatA kaTAkSethI tApa zamAvatI, kAdaMbinI (meghapaMkti ) ne jotAM jema mayUra prameda pAme, tema tene joIne te parama pramoda pAye, ane caMdrane jotAM jema cakerI, ane meghane jotAM jema mayUrI sukha pAme, tema laMcanane amRtanA siMcana samAna tene jotAM te AnaMdathI ekadama ubhI thaI. ane--aho ! mArAM pApa dUra thayAM, puNya jAgyAM, ane mAnatAothI pUjelA devatAe Aje saMtuSTa thayA, ke hajAre mane ratha karatAM prANapatinA darzana thayAM. he nAtha ! A dAsIne hajI yAda kare che, eja mArAM ahebhAgya !" ema belatI tarata pAse AvIne netranA uSNa jaLathI huvarAvatI anaMgavatI tenA page paDI. "he prabhe ! eka tamAre Azare rahela, premALa ane niraparAdhI evI mane tame kema tajI dIdhI ? seLa kaTithI utpanna karela sukhane tame acAnaka kema chedI nAkhyuM ? tamArA viyegathI utpanna thayela duHkha mArA hRdayamAM sAthe vasatAM chatAM tame kema jANI na zakayA ? tame dara dezamAM gayA chatAM mArA hRdayamAM sadA sthira thaIne ja rahyA che. bahArathI mArA hRdayane AliMganAM pUrve je tame aciMtya sukha upajayuM, he priya! te karatAM segaNuM du:kha pravAsathI tame mane zA mATe amuM ?" e pramANe gadagadAlApathI bolatI anaMgavatIne baMne hAthavatI ubhI karI, vAraMvAra mukhamAM cuMbana karatAM teNe AliMgana karyuM. ane lAMbA vakhatathI saMskAra na pAmela aMgane netrajaLathI blevarAvatAM ane teNInA viyegAgninA tapane zamAvatAM dhamadhana bole-"he priyA! kheda na kara. tArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ (*) dAnAdi puNya phaLa upara~~ * mAtAnI pratikULatAthI tArA AcAra ane snehanI parIkSA na karatAM te vakhate huM paradezamAM cAhyA gayA. huM subhage ! e mArA aparAdha kSamA kara. he guNasuMdarI ! have pachI tevuM kadI nahIM karU . atyAre mane bahu pastAvA thAya che.' eTale bhattaranA AvedaDha ane svAbhAvika sneha jANIne mahA AnaMdathI lAcanane vikasAvatAM te belI--- huM priyatama ! jo e vAta satya hAya te strIomAM huM' parama bhAgyavatI thai. tame zAka na kare.. ahI` mArA karma nA ja aparAdha che. ane vaLI viyeAgAgnithI maLyA chatAM huM amRtanI mUrtti samAna ane hRdayamAM vasatA evA tamAre lIdheja Aja sudhI jIvatI rahI zakI chuM; ityAdi AlApa-amRtanuM paraspara pAna karatAM dhadhane peAtAnI maneAvRtti samAna nirmala evI ratnAvalI mAlA teNInA gaLAmAM nAkhI. A bhoranA prasAdathI jANe rAjya pAmI hoya tema te saMtuSTa thai. pachI piravArAdikane sa MteSa pamADIne teNe snAnAdika karyuM. tyArakhAnlR bheTaNAthI rAjAne sa MtuSTa karatAM tenAthI satkAra pAmatAM teNe caityeAmAM aSTAntika mahAtsava karyA ane sAdhuone vAMdyA. tyAra pachI navA navA vicitra vadhAmaNAthI occhava karatAM teNe dAna ane sanmAna pUrvaka keTalAka divase vyatIta karyo. eka divase sasarAnA ghare jaine sArA divase te peAtAnI kulapanI priyadarzInAne bahu mAna sAthe teDI AvyA, ane anaMgavatInI jema vastra-ala kArAdithI te satInA satkAra karIne saMtuSTa karI. te vakhate te ane ramaNIoe patinA AdezathI snAnAdi aMgasaMskAra ane anukrame miSTa bheAjana karyuM. have rati ane prIti samAna te baMne yuvatIe sAthe te kAmadevanI jema sarva prakAranI icchAnusAre viSaya sukha bhogavavA lAgyA. evAmAM te vaNika putra pAsethI Avela ane vepAra karatAM upArjana thayela dravya, tenA gharamAM pacAza keATI ekatra thayuM. eTale rAjAthI raka sudhI prasiddhi ane prazaMsA pAmatAM anukrame traNa varga sAdhatAM teNe ghaNA kAla nimana karyo. teNe ghaNAM caityA karAvyAM, sAdhue tathA zrI sa`dhanI niraMtara pUjA karI, dIna janAne dAna ApyuM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhadhananI kathA. ( 47 ) bIjA' paNa puNyanA kAma karyAM. priyadarzanAne anukrame guNavata putrA thayA. te kaLA, rUpa, lAvaNya ane bhAgavata thayA. sAta kSetrAmAM dhana vAparatAM ane uttama zrAvakadhama pALatAM zrI devI avasare samAdhithI maraNa pAmIne devalAke gai. ekadA te nagaranA udyAnamAM kevalI bhagavAna padhAryA. eTale temane vaMdana karavA rAjAnI sAthe dharma dhana peAtAnA parivAra sahita tyAM gayeA. temane vaMdana karIne surAsura tathA manuSyA yathAsthAne beThA, eTale bhagavAna dharma kahevA lAgyA-- " huM bhaLye ! A leAka ane paraleAkamAM sarva du:khane haranAra sarva prakAranA maneAvAMchita sukha ApanAra, sadA pAtAnA ghare, vana ke samudramAM sahAya karanAra evA jainadharmanu peAtAnA hitane mATe ArAdhana kareA. jema jaLa melane tathA amRta sarva rogone haNe che, tema dharma, samasta pApa samUha ane vighnAne haNe che. kalpavRkSa jema samasta phaLa Ape che, tema jainadharma badhAM sukha Ape che. te bhAvathI, atyaMta ugrasane lIdhe rasAyananI jema Aja lavamAM satvara ISTa ladAyaka thAya che ane bhAva vinA te auSadhavRkSa samAna athavA viSavRkSanI jema adhama paNa lAMe kALe phaLe che. lakSmI, svajanA ane zarIra kSaNabhaMgura tathA rakSaNa karavAne asamartha samajIne mAkSalakSmInA jAmIna samAna evA jinadharmanu dhana karavuM. " e pramANe sAMbhaLIne dharmadhane pUchyuM ke prabhu ! vighnasahita sukhasa padmA mane kayA karma thI prApta thaI ? A anaMgavatI satI hIna kulamAM zAthI janma pAmI ? ane amAre paraspara deDha sneha zAthI thayA ? ' tyAre kevalI khelyA-- " tamArA pUrvabhava kahu chu, te sAMbhaLeA. karelAM karmo jarUra phaLeja che. ArA huM " . " C A triga dezamAM, Aja nagaranI najadIka zAlizISa nAmanA gAmamAM sumitra nAme kulaputra hatA. bhadra prakRtivALA ane sAmAnya guNAne dhAraNa karatA evA tenI tevIja nAgilA nAme pativratA patnI hatI. madhyama bhAvathI dAnAdi karatAM, bahu kAla sukhapUrvaka vyatIta thatAM ekavAra kAi occhavamAM teNe ghare khIraja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnAdi * (82) puNya phaLa upara rAMdhI. pati jamavA beThA, patnIe bheAjana pIrasyuM ane teNe hajI khAvA na mAMDayu, tevAmAM tenA bhAgyayeAge vijayasthala nagarathI mAsakhamaNune pAraNe eka muni tenA ghare AvyA. temane jota" zraddhA ane bhaktipUrvaka teNe ardha paramAnna ApyuM ane te zuddha samajIne munie lIdhuM. have smAziSadaine muni jevAmAM jAya che, tevAmAM tane vicAra thayA ke e alpa paramAnna khIjA kharAma annathI mizra thatAM naSTa thaze. ' ema dhArI teNe patnIne Adeza karyA, eTale te harSa pAmI, munine AmatrIne zraddhA vinA bhAjanamAMthI munine teNe bahu paramAnna ApyuM, ane muninA zarIre melo joine jarA jugupsA karI. te zuddha dAnathI temaNe manuSya saMbaMdhI bhAgakama upArjana karyu tyArathI dAnanI anumedanA karavAthI kaiMka bhAgAdi vadhyA, kAraNa ke anumAdanA samiti upajAve che. ekadA maMtrAdi jANanAra kASTha paritrAjaka ALye, te mAsanA aMte prathama gharathI meLavela bhikSAthI bhAjana karatA. tenA tapoyAga ane matrAdikathI rajita thayela sumitra mAsakhamaNunA pAraNe tene nima MtrIne bhaktithI bhAjana karAvyuM. tenA saMsarga ane upadezAdithI kaika mithyAtvane pAmelA te daMpatIe jinazAsananI avajJA karI. have kAivAra bhuvanAnaMda rAjiSa tyAM udyAnamAM rahI tapasyA karatAM, dehamAM paNa mamatA rahita thaIne teNe abhigraha lIdhA ke-- * page e gheADA AMdhelA hAya, dezAMtarathI Avela hAya, jenu zIra dhuLathI byAsa hAya, thAkI gayA haiAya, trIje paheA2e badha thayelA potAnA gRhadvAra mAgaLa kSudhAtura thaIne azvanA paryANapara beThA hAya, hAthamAM rahela zukane khelAvatA hAya-evA kAi purUSa, jo avajJApUrvaka mane siMhuMkesarI mAdaka Apaze, tyAreja mAre pAraNuM karavuM, nahi te mAre tapAvRddhi thAe, 'have gAcarI pharatA te muni ekavAra dezAMtara jatA sumitranA ghare gayA. eTale " teNe potAnI patnInA hAthe AdarapUrvaka tene bhikSA apAvI, paraMtu mAnI ane abhigrahI te sAdhu bhikSA lIdhA vinA cAlyA gayA. tyAre gayelA te munine khAlI amaMgalarUpa mAnatA tathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com .
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhadhananI kyA. ( 4 ) ' kAraNa jANyA vinA matsara dharatA te daMpatI kahevA lAgyA-- mAnanA daMbhane dhAraNa karatA A jaina yationuM vrata zuM che ? ke je upakAra ane dAkSiNyarahita thaine leAkeAmAM kyAM kare che. tyArabAda dezAMtara jai, dhana kamAvIne sAtame mahine sumitra e jAtyazva laIne potAnA ghare AvyA. te vakhate tenA mitranA ghare vivAha thatA heAvAthI devalA gRhadvAra baMdha karI, kuMcI laine tyAM gai hatI. eTale patnIne khelAvavA pADAsaNane mAkalIne sumitra peAtAnA gharanA dvAra AgaLa azvanuM paryANu nAkhIne beThA, ane trIjA paheAre ane abhyAnI dAraDI peAtAnA page aTakAvIne jeTalAmAM dezAMtarathI lAvela hAthamAM rahela zukane te elAve che, tevAmAM ugra tapathI kSINa thayela zarIrane dhAraNa karatA tathA tapanA tejathI tejasvI evA teja muni geAcarI karatA tyAM AvyA. tyAre-- ' ahA ! atyAre mArUM dAna magalarUpa thayuM ' ema e!latAM pUnA rASathI avajJApUrvaka bhAtAmAMthI medika kahADIne teNe munine nimatraNa karyuM. tyAre peAtAnA abhigraha sAtame mahine pUrNa samajIne munie zuddha AhAra lIdheA. eTale devAe pAMca dvivya pragaTa karyo. evAmAM tenI strI devilA paNa tyAM utkaMThita thaIne AvI. teNe munidAnanI vAta kahI, ane te sAMbhaLatAM teNI saMtuSTa thaIne khelI-- ' he svAmin ! tuM dhanya che ke mAnava, deva ane asurAne pUjanIya evA e mahA munine sAtame mahine pAraNu karAvyuM. rAjA ane maMtrI Adi lokoe temanA abhigraha jANyA vinA mahuvAra nima gyA chatAM AjasudhI emaNe pAraNuM na karyuM, tethI mane lAge che ke tArA bhAgyathI Aje enA kAi abhigraha pUrA thayA, ane tethI iSTa siddhi dAyaka ApaNuM kalyANu have pAse che. ' te vakhate rAjA vigere paNa tyAM maLIne harSa thI tenI stuti karavA lAgyA, anekhadhA bhaktipUrvaka munine namyA. pachI muni tyAMthI anyatra cAlyA gayA. > have zraddhA thatAM munidAnanI anumeAdanA karatAM sumitra patnIe ughADela gRhadvAramAM harSita thaIne tarata praveza karyo, dAnanI anu meAdanAnA puNyathI temaNe manuSya sa MbaMdhI bheAga karyuM upArjana karyuM, 7 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) dAnAdi puNyaphaLa upara- ane tyArathI jaina muniomAM teone bhaktibhAva vadhe. bIje divase munine abhigraha pragaTa jANI, upadeza sAMbhaLIne temaNe anya matane bhrama tajI dIdho. pachI Ayu pUrNa karIne sumitra te tuM manuSya saMbaMdhI bhega pAmyA. ane pUrvadAnanuM puNya bhegavI, jainanA dveSathI duHkhI thaye. temaja pharI dAna ApavAnA puNyathI tathA pitAe samajAvela cAra prakArane vyavahAra dharma pALavAthI tuM vAMchita sukha pAme. bhaktithI tevA pAtrane dAna ApatAM te mekSa maLe, paraMtu kaMIka avajJApUrvaka ApavAthI manuSyanA bhega maLyA. narabhavanuM Ayu pUrNa karIne devilA te anaMgavati thaI, muninI jugusAthI te vezyAkulamAM janma pAmI, tArI jema Atare puraya hovAthI tene paNa phaLa maLyuM. pUrva bhavanA saMskArathI tamAre parama sneha raho. pUrvanA dharmAnurAgathI sadAcAramAM tamane ghaNI proti che, ane baMnene samakita sAmagrInI ahIM prApti thaI. e pramANe a85 puNyanuM paNa meTuM phala jaIne tathA A dharma sAmagrI pAmIne he budha jana ! dharma sAdhavAmAM tatpara jAo." e rIte gurUnI vANI sAMbhaLI, pitAne jAti smaraNa jJAna thatAM priyadarzanAnI sAthe te daMpati tarata pratibodha pAmyA. pachI dharmadhane gurUne namI potAnA ghare AvIne patnIone kahyuM ke bhavathI bhaya pAmela mane have bhega sukhamAM IcchA nathI, mATe je tame anujJA Apo, to huM dIkSA grahaNa karUM. kAraNa ke kSINa puyavALA jIvone parabhavamAM sukha durlabha che." tyAre baMne strIo belI A saMsAramAM ame badhAM sukhe bhegavyAM, mATe have tamArI sAthe dIkSA laIzuM, te have satvara Atmahita sAdhe." AthI saMtuSTa thatAM teNe pitAne vyavahAra putrane saMpI, baMdhuo ane minI anujJA meLavI, rAjAne vinavI dezamAM amAripaTa vagaDAvI, sarva caityamAM bhaktithI aThThA mahotsava karI, zrIgurU tathA saMghanI pUjA karI, dIna jAne dAna ApI, tathA sarva parigrahane tyAga karIne potAnI baMne patnIo sahita teNe zrI sarvajJanI pAse dIkSA lIdhI, ane cirakAla tapa tapI, jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA karIne mamatArahita te traNe icchita sukha pUranAra evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhananI kathA. (51) devaleke gayA. e pramANe manuSya ane devabhamAM trivarganI viziSTa saMpadA pAmI, te traNe anukrame sAtame bhave karmazatrune jaya karIne mokSe gayA. e pramANe pAtradAna, nirmaLa vyavahAra, deva-gurUnI pUjA, sAdhamionuM poSaNa tathA zIla pramukha dharmane je sajajane ArAdhe che, te A saMsAramAM manuSya ane deva saMbaMdhI abhiSTa sukha pAmI, chevaTe maMgala zeThanA putra dharmadhana tathA tenI be strIonI jema anukrame akSayasukhane pAme che. e pramANe zrI dAnAdi puNyanA lapara dharmadhananI kathA. +++' . 84 W UTaon : .. /W - :/ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) zrI bAvaka dharmanI ArAdhanA virAdhanA upara- sthA 3 jI. zrI zrAvakadharmanI ArAdhanA ane virAdhanA para siddhadatta ane kapilanI kathA. --=0000000jayalakSmInA nivAsarUpa, kevalajJAnathI zobhatA, tattvaratnone batAvanAra tathA jagatane pUjanIya evA arihaMtane namaskAra thAo. IS '; leka ane paraleka saMbaMdhI ISTa kalyANane Apa nAra e AhaMta dharma AtmahitaiSI budha janene sadA ArAdhavA lAyaka che. te Azrava thakI, dezathI ke sarvathI viratirUpa che. te Azra hiMsA, asatya, corI, maithuna ane mUcha athavA parigraha e pAMca che. gRhastha dezathakI ane yati sarva thakI-e Azrono tyAga karI zake che, te devaleka athavA teja bhave mokSe jaI zake che. yatidha mAM Asakta rahIne zuddha vyavahAra pramukha gRhasthadharmane je A rAdhe che, te siddhadattanI jema abhISTa sukhane pAme che, ane je adhama, kumati dharmanI avagaNanA kare che, te atyaMta du:khI thaIne kapilanI jema bhavasAgaramAM cirakAla bhaTraNa kare che. te daSTAMta nIce pramANe che - jaMbuddhopanA mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI nAme vijaya che, tyAM vizAla lakSamInA sthAnarUpa evuM vizAlapura nAme nagara che. tyAM mAtRdatta ane vasudatta nAme zrAvaka, be mitra vaNika hatA. ekadA mAtRdatta gurU pAse Azutrane laIne vyavahArazuddhi sAcavatAM te dukAne vepAra karato. ane bIje nAmadhArI zrAvaka te mitre vAryA chatAM khoTA tela ane mApathI sadA vyavahAra karate. eka divase keTalIka vastu laI, vepAra karavAnI IcchAthI te baMne pAMDapuramAM gayA ane sAthanI sAthe udyAnamAM rahyA. tyAM vasateja rAjAe te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhAMta ane kapIlanI kathA. (53) vakhate alubdha bhaMDArInI tapAsa karavA parIkSAne mATe rastAmAM hAra mUkAvyA hatA, ane te jovAne latAnA gucchAmAM potAnA mA Nasone besAryA, eTale hAra lenArane teo khAMsI ke khAMkhArAthI aTakAvatA hatA, evAmAM te baMne vANIAe nagaramAM jatAM te hAra je. ane ekAMta joIne te levAne vasudata AnaMdathI AgaLa gaye. tyAre-"aho A te A loka ane paralokamAM, dharmane ghAta karavAthI viSa samAna anarthakArI che. ema samajAvI mAtR datte tene aTakAvatAM AgaLa cAlyA. paraMtu-"ahA! pitAnI meLe prApta thatI lakSamIne meM mitranA dAkSiNyathI kema tajI dIdhI?" ema dhArI, kaMIka khAnAthI tarata pAchA vaLIne te hAra teNe upADI lIdhe. eTale rAjapurUSoe tene bALe ane tene mAla badhe luMTI lIdhe, te jANIne mAtRdatte tene potAnA kharace cheDAvatAM temaNe chuTe na karyo ane dhIraja ApIne te baMne rAjAne havAle karyA tathA temanA lobha ane nirlobhatAne vRttAMta nivedana karyo. pachI rAjAe mAtRdattane pUchayuM ke-te hAra zA mATe na lIdhe ?" te be -tratabhaMganA bhayathI." eTale rAjA prasanna thaye, ane tene satkAra sAthe pitAne bhaMDArI banAvyuM, eTaluM ja nahIM paNa cAva. jajIva tene nikaMTaka pagAra bAMdhI Ape, tenA vacanathI rAjAe vasudattane mAla sahita chuTo karyo. pachI pitAnuM sAdhya siddha thatAM te mitranI anumati laIne potAnA nagare gayA. have mAtRdane, potAnA kuTuMbane pAMDupuramAM lAvI sukhapUrvaka sAmAnya zrAvakadharma ArAdhatAM ghaNe kAla vyatIta karyo. rAjAnI meTI maherabAnI ane khajAno potAne svAdhIna chatAM teNe trIjA aNuvratanuM ke bIjA keI vratanuM khaMDana na karyuM. AthI Aste Aste te lokomAM uttarottara khyAti ane prazaMsA pAye, ane madhyama guNamAM AyuSya pUrNa karatAM teNe deha tyAga karyo. have eja vijayamAM cakAbhA nAme meTI nagarI che, je sarva rIte svarga sAthe samAna chatAM dharma sAdhanathI te karatAM adhika che. tyAM puraMdara nAme eka meTe zeTha hatuM, tenI subhagA nAme strI ke je satI ane guNIyala hatI. mAtRdattane jIva, tenI kukhe AvIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) zrI zrAvaka dharmanI ArAdhanA ane virAdhanA uparaavataryo, ane sArA muhurte te putrarUpe janma pAme chIe A naMdathI maTe occhava karyo ane tenuM siddhadara evuM nAma pADayuM. anukrame vRddhi pAmatAM te guNavAna ane avasare sarva kaLAone grAhaka thaye, vaLI dharmAnuSThAnamAM kuzala ane sarva lokone te priya thaI paDyo. deva, gurU ane mA-bApanI sevA-bhakti karanAra, siddhadatta, rUpa lAvaNya ane sauMdaryathI strIone meha pamADanAra evA yavanane pAmyuM. " ApaNuM sakhInA dhaNuM manmathane eNe pitAnA rUpathI tarachoDyo che " ema dhArIne ramaNIo tene cAtaraphathI kaTAkSa-bANe mAravA lAgI. tenA rUpathI AkarSAyela nagaranArIe, te jate tyAre tenI pAchaLa jatI ane ubhe rahe tyAre kaMI kaMI khAnAthI ubhI rahI jatI. aho ! tenA lAvaNyanI zI vAta karavI? ke jenuM pAna (darzana) karatAM pira pramadA, sarva rasanuM pAna karatAM paNa tRpta na thaI. A vakhate tene premALa pitA tene mATe kaI guNIyala kanyAnI zodha karavAmAM hatuM, ane bhAgyavAna siddha hata bajAramAM potAnI dukAne vepAra calAvate hate. - have a5trAddhi vasudatta khuba vepA kare ane kuDA tela ane mApathI vyavahAra calAvatAM te mAtRdattanI sAthe sarasAI karavA lAgyo. tema karatAM paNa te bahu dhana meLavyA vinA maraNa pAmIne vanamAM mRga thayo. tyAM siMhathI haNAtAM te baMgAla gAmamAM brA. hANu suta thaye, te kapila evA nAme anukrame vRddhi pAmyA. paraMtu tenA abhAgyane lIdhe pitAne vaibhava badhe nAza pAme. va. navaya pAmatAM te kaI daridra brAhmaNanI durbhAgA kanyA para. karmAnusAre samAna yoga thAya che. tenA keTalAka bALake thayA ane mA bApa maraNa pAmyA. lakSamI meLavavAne te je je upAya karate, te te niSphala thatA. eka vakhate kaTu vacanathI strIe tene nibaMcho, eTale dhana meLavavA jatAM tene koI yegIe dayAthI belA-he vatsa ! dhanane mATe Ama duHkhI thaIne vanAdimAM zA mATe bhaTake che? caMdrAbhA nagarImAM AzApUrA eka devatA che. nAma pramANe tenAmAM guNa che. te mANasane manavAMchita lakSamI Ape che. mATe puSpapUjA ane upavAsAdi karIne tenI ArAdhanA kara." e pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ sihadatta ane kapIlanI kathA. (55) sAMbhaLatAM AnaMdathI te tyAM gaye, ane pavitra thaI, devIne pUjI, upavAsa laI dAsanA saMthArApara tenI samakSa dhyAna lagAvIne beThe. ema karatAM trIjI rAtri thaI, tyAre devI belI- "he vipra ! lAMghaNuM zA mATe kare che?" te be -"he svAmini ! dravya mAguM chuM." devI belI-te mane dravya kayAre ApyuM che?" vipre kahyuM"he devi ! tuM badhAnI AzA pUraNa kare che, ane mane kema chetare che? te mAre mATe paNa tevI (AzApUrA) banI jA." devI belI tArA bhAgyamAM nathI, te te karatAM adhika tane zI rIte ApuM ? iMdra paNa bhAgya karatAM adhika ApavAne samartha nathI." tyAre vima belyA-"te mArA prANa laI le. huM jIvitathI kaMTALI gayo chuM. te prANa bIje kyAMka tajavA karatAM tArA pUjanamAM arpaNa karavA sArA." e rIte tene maravAno nizcaya jANuM potAnA prabhAvanI hAninA bhayathI te belI-"he dvija ! prabhAte mArA hAthamAMthI pathI laIne bajAramAM te pAMcase rUpIyAmAM vecaje. te karatAM vadhAre tane maLavAnuM nathI." ema kahIne devI antardhAna thaI. pachI prabhAte pithI laI bajAramAM bhamatAMte vecavA gaye, paraMtu ekarUpIye paNa ApavA keI taiyAra na thayo. ema karatAM te puraMdara zeThanI dukAne AvyuM ane teNe siddhadattane tenI kathA kahIne te pothI ApI. eTale teNe pitA ghare chatAM mUlya ApIne--devatAe dIdhela niSkala na hoya" ema dhArI te pothI laI lIdhI. temAM pAMca pAnAM hatAM, ane prathama pAnA para-- " praSyimathuM tamane manuSyaH eTale--"je pAmavAnuM hoya teTaluM ja mANasa pAmI zake " e pramANe lokanuM eka caraNa ketukathI jotAM te bahuja prada pAmya, ane ciMtavavA lAge ke--"hajAra rUpIyA ApatAM paNa vizvanuM yathArtha svarUpa batAvanAra A kapATa kayAMthI maLe? have kapila, te dravya pAmI harSathI potAnA nagara bhaNI jatAM aTavImAM bhIloe tenuM badhuM luMTI lIdhuM ane zramathI keda karyo. pachI ghaNe vakhata satAvIne mAtra zarIrathI temaNe mukta karatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) zrI zrAvaka dhamanI ArAdhanA ane virAdhanA uparate ghera AvyuM ane tyAM patnInA AkrozathI cAvaja jIva bahu duHkhI thaye. kahyuM che ke-- " vikaTA aTa parvatATavI-staravAdhIna bhaja bhUpatinapi / api sAdhaya maMtradevatA, na tu saukhyaM sukRtairvinAsti te " // 1 // atha - "vikaTa parva ane aTavIomAM bhaTaka, samudrone oLaMga, rAjAonI sevA kare ane maMtradevatAone sAdha paraMtu sukRta vinA sukha maLavAnuM nathI." je vaNike te pAthI na lIdhI che ane bIjA paNa keTalAka tyAM ketukathI ekaThA thayA tathA tenuM svarUpa jANune prameda pAmyA. te kahevA lAgyuM ke--aho ! devIe mokalela te dhUrta ApaNane * chetarI na zaka ane bAlaka siddhadattane te chetarI gaye " te vakhate keTalAka khela purUSa hAthe tALI mAratA hasavA lAgyA ke- "ahe vepAranI kuzaLatA ! aho ! praDha karIyANuM ! " he zeTha ! keTalAka hitecchu lokee vAryA chatAM pAMcase rUpIyA ApIne tArA putre Aja kaMIka lIdhuM che, jenAthI te kulano uddhAra karaze" ema lekonA kahevAthI zreSThI kheda pAmyuM. pachI sAja putra ghera ALyA, tyAre tene zreSThIe Avaka kharaca hIsAba pUchyuM eTale teNe pothI levAnI vAta kahI, tyAre teTalA rUpiyAmAM eka pada jeI, krodhAyamAna thate zeTha be -"he jaDa! tuM bIjAnI kamANI para tAgaDadhinnA karato hovAthI dravya meLavavAnA duHkhane jANato nathI. AvA loka ane pade tuM zAstromAM zuM ochA bharyo che? ke dhanano vRthA vyaya karatAM tuM mArUM badhuM satyAnAza vALIza, mATe have turata ravAnA thaI jA, putre karatAM paNa dhana sArUM, ke te vinA putra palaTI jAya ane eka tene lIdhe badhAM snehI bane" pitAnAM A vacanothI siddhadatta kheda pAmI, pithI laI-"have pAMca hajAra vinA huM AvavAne nathI" ema bolate bahAra nIkaLI gaye. te vakhate nagarane daravAjo baMdha hovAthI rAtre devAlayamAM rahI nizcita thaI, pAdanA arthane vicAra karatAM teNe sukhe nidrA lIdhI. have te nagaramAM rAja, pradhAna, zeTha ane purohitanI putrIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhadatta ane kapIlanI kathA. ( 17 ) " paraspara bahu prItivALI che. te badhI kaLAomAM pravINa mane devAMganAo karatAM adhika rUpavatI tathA yovanavaya pAmatAM jANe badhI strIonA guNatattvathI ghaDAi hAya tevI zAle che, koi vAra paNa viyeAga na pAmelI evI temanAmAM ekavAra A pramANe vAtacIta thai~~ sAthe rahIneja sukha bhegavatAM ATaleA vakhata to ApaNe vyatIta karyA. have vairI caiAvana Avyu, tethI ApaNA mAbApe kANa jANe kayAM dUra alaga alaga ApaNane paraNAvI deze. ' tyAre rAjaputrI elI-- jo ema hAya teA jeTalAmAM ApaNA mAbApe ApaNane alaga alaga ApI na de teTalAmAM ApaNe kAi ekaja abhISTa pati karI laie ' A vAta khIjI sakhIAe kabula karI eTale pharI rAjasutA khelI-- A nagaramAM siddhadatta nAme kSatriyaputra, je yuvAna ane subhaga che te ane ApaNe ekaja pAThazALAmAM bhaNyA chIe. vaLI e rAjAnA sAmaMtanA putra che, mATe jo tamArI marajI hAya, teA ApaNe tene varIe. ApaNe paraNatAM ja tenI sAthe tarata dezAMtara nIkaLI jaIzu. ane tyAM badhI sAthe rahIne jIvanaparyaMta abhISTa bhoga bhAgavIzuM' A vacana save e kabula rAkhatAM dAsI mAraphate tene melAvI, bhaktithI leAbhA vIne potAnA vicAra kabula karAvyA, ane kahyuM ke-- ' tAre azva sahita ratha lai AvavA ane ame dhana lai AvIzuM. zukala paMcamInI rAtre kAmadevanAM maMdiramAM tuM Avaje ' ema tenI pAse kabula karAvIne rAjasutAe te badhAne nivedana karyuM ' eTale te badhI pAtapAtAnA ghare gaI ane taiyArI karavA lAgI. have te kSatriyaputra vicAra karavA lAgyA ke-- emane parazutAM ekatA mAre svAmidroha, vaDIleAnA viyAga ane jIvitane saMzayamAM nAkhavu paDaze. mATe kAMi rAjakAryanuM khAnuM batAvI, rAkSasI samAna e kanyAene tajIne kayAMka grAmAntara cAlyA jAuM, jIvatA mane ghaNI strIe maLI raheze, ' ema dhArIne te divase teNe temaja karyuM, ane rAta paDatAM harSa pAmatI rAjakumArI dAsI sahita, paraNavAnI sAmagrI laIne prathama paheAre, jyAM pura - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) zrAvaka dharmanI ArAdhanA ane virAdhanA upara ApaNe deza sakhInA bolI ane teNe mane lagna dara putra agAuthI AvI gayo che evA kAmadevanA maMdiramAM te AvI. tyAM dAsIne dvArapara besArI, pate aMdara jaIne-ahIM siddhadara Avela che?" ema be traNa vAra te belI. tyAre zreSiputra jAgrata thaIne be - Avela chuM" eTale bhUSaNanA prakAzathI najara karIne teNIe tenA hAthe kaMkaNuM bAMdhyuM, ane harSita thaIne kahyuM-"mane premALane tarata paraNIle" tyAre caraNane artha vicAratAM te satvara tene paraNyA. tyAM bhAgyayoge kAmadeve tene lagna prasaMge keTa kIMmatanA pAMca ratna ApavAM, te teNe varunA cheDe bAMdhI lIdhAM. evAmAM rAjasutA belI-jema mArI vAMchanA pUrNa karI tema bIjI sakhIonI paNa pUrNa kara. he priyatama ! jethI ApaNe dezAMtara javAnuM che, te ratha kayAM che?" eTale "badhuM sAruM thaze, atyAre te mane nidrA Ave che, mATe kSaNavAra suI jAuM chuM" ema kahIne siddhadata suI gaye. paNa rAjaputrIne vicAra thaI paDaye ke ahe ! AvA bhayanA prasaMge paNa A niciMta ane ratha vinAne kema sute che? mATe A teja che ke nahi?" ema zaMkA thatAM gupta dIvAthI tenuM adbhuta svarUpa joIne rAjaputrI Azcarya pAmI. ane ahe ! rUpa, ahA ! kAMti! ahA ! vidhAtAnI racanA! amArA bhAgyathI ciMtaLyA karatAM paNa A adhika pati maLe. tethI kAca levAnI IcchA karatAM ciMtAmaNi hAtha caDayuM.' ema vicAratAM te atyaMta harSAkula banI gaI. evAmAM pothI jotAM te caraNa vAMcI, tene artha barAbara vicArIne teNe tene ja pramANu karI lIdhuM. pachI potAnI traNa sakhIone khAtrI ApavA teNe harSapUrvaka aMjanathI pitAnuM eka caraNa nIce pramANe lakhyuM- vi Ara saivadhinIyam. eTale-kAraNake devanuM ullaMghana na thaI zake.' gADha nidrA karatA tenA vastranA cheDe pUrvanI mAphakate ISTa pothI teNue bAMdhatAM bAMdhatAM tenA dareka aMga para pitAnI daSTi pheravI lIdhI- pachI vAhana vinA dezAMtara javAya tema nathI" ema dhArI caraNano artha ciMtavIne te jema AvI hatI, tema pAchI cAlI gaI. - tyAra bAda bIjA pahere sihadatta, pradhAnanI putrIne paNa www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 - - - siddhadatta ane kapIlanI kathA teja pramANe para. evAmAM tenA hAthamAM pUrve bAMdhela kaMkaNa ane te caraNanA akSara oLakhatAM-rAjasutAne A para che, ema jANIne te saMtuSTa thaI. pachI te suI gaye. tyAre teNIe trIjA putrapara nIcenuM caraNa lakhI kahADayuM- "jintAM to sudhI dhIra" eTale-teTalA mATe buddhimAne kaMI paNa ciMtA na karavI." tenA gayA pachI teja pramANe siddhadatta zrejhisutAne para ane teNIe cethA pAnA para nIcenuM caraNa lakhyuM- yAmavIrya nahi tatvajJAna" ? .. eTale-je amArUM che te paranuM thavAnuM nathI." e pramANe cethA pahore purohitanI putrIne paNa te paro. ane pUrvane vRttAMta jotAM teNue pAMcamA pAnA para nIcene leka lakhI kahADA- " vyavasAyaM karotyanyaH, phalamanyena bhujyate / paryApta vyavasAna, pramALa vidhiva na" che ? | artha--"eka udyama kare che ane bIjAne phaLa maLe che, mATe vyavasAyane na mAnatAM daivaja amane pramANa che." e pramANe lakhIne te paNa dAsI,sahita pitAnA ghare cAlI gaI ane siddhadara paNa prathamanI jema caraNatA arthane bhAvatAM nizcita thaIne suI gayo. have potAnA aparAdhanA bhayathI dAsIoe kanyAone rAtri saMbaMdhI vRttAMta temanI mAtAone nivedana karyo ane temaNe pitapitAnA patine kahI saMbhaLAvyuM. eTale rAjAe-bate duSpA5 cAlaye gaye haze, "ema dhArI prabhAte nagaranA dvAra baMdha rakhAvIne potAnA khAtrIdAra mANasa pAse tenI zodha karAvI. evAmAM jenA hAthe cAra kaMkaNuM bAMdhela che ane adbhuta evA te sutelAne teo vAjIMtranA nAdathI jagADIne rAjA pAse laI gayA. tyAM rAjAe tene pUchayuM ke-"are ! sAhasika ! zuM tuM A cAra kanyAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60 ) zrAvaka dharmanI ArAdhanA ane virAdhanA upara kA. - Ane paraNyA che ?' te khelye-- A pAthInA khalathI. ' eTale te peAthI joi ane tenI pAsethI peAthIno utpatti jANIne rAjAe vicAra karyo ke-- kharekhara ! devI enA para saMtuSTa thaI che ane pAthI sAcI lAge che. mATe mArI putrIne devatAe Apela ane rUpamAM kAmathI caDIyAtA A bhale vAMchita pati thAo; paraMtu enu kula ajJAta che.' evAmAM pradhAna vigere AvIne rAjAne vinavA lAgyA ke--he svAmina ! Aje rAtre kAi dhRtArA amArI kanyAone paraNI gayA.' tyAre rAjAe siddhadattane batAvatAM kahyu ke---- are ! te A peAte, ' tene adbhuta svarUpavAna joine rAjAnI jema te paNa vicAramAM paDI gayA. have pura dara zeTha tarataja kApa zAMta thatAM parivArane laine kheda pAmatAM AkhI rAta cAtaram putrane zodhavA lAgyA. evAmAM prabhAte tenA samAcAra malatAM te rAjAne namI, page paDatAM putrane AliMgana ApatAM jANe navu jIvana pAmyA hAya tema Ana Mdita thai gayA. pachI zreSTho pAsethI tenA badhA vRttAMta jANI jamAInA kula, mAhAtmya ane gaiArava jAguvAtho rAjA vigere AnaMda pAmyA. te vakhate rAjAe kahyuM- huM zeTha! tArA A putra nadIone samudranI jema, bhAgyathI kheMcAyelI ane peAte varavA AvelI A kanyAene agAuthIja paraNI beThA che. te paNa ApaNe ha maneAratha pUravAne vistArathI vivAha karIzuM. mATe ene ghare laI jaIne vivAhanI taiyArI kare.' eTale~~'svAmInI AjJA mane pramANu che" ema kahI puraMdara zeTha putrane kahevA lAgyA--he vatsa ! tArI meM vRthA nibhraMchanA karI, e mArA aparAdha kSamA karaje. huM bhAgya nidhAna ! cAla have ApaNe ghare jaIye, tyAM tArI mAtAne bheTIne AnaMda pamADa' siddhadatta melyA-- hai tAta ! cAra phATI dhana meLavavAthI mArI pratijJA pUrNa thai che. huM tAta ! Apa pUjyanA kApa paNa mane addabhUta lakSmI ApanAra thai paDayA. nirmAlya paNa devanI roSa samajIne grahaNa karela te abhISTa dAyaka thAya che.' ema kahIne co Apela vIza ratnA teNe pitAne ApyAM. te jANIne zreSThI tathA zana vigere badhA Alaya pAmyA. pachI zeDa tene hAthIpara besA " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhadatta ane kapIla zrAvakanI sthA. ( 1 ) rIne leAkeAthI stuti pAmatA ane leAcanane AnaMda pamADanAra tene maMgala-Acchava sAthe peAtAnA ghare lai gayA. huve tenA vRttAMta jANavAmAM AvatAM pUrNa maneAthavALI te kanyAe atizaya AtmaryuM mAnada utkaMThA ane mAha pAmI. pachI sArA lagna meTA ArDakharathI temaNe tenA vivAha karyAM ane rAjAe kanyAdAnamAM tene pAMca hajAra nagarAdika ApyA. tyArabAda rUpa cAvana ane snehathI zAlatI te patnIe sAthe te nira Mtara, dezuMka devanI jema bhAgavalAsa karavA lAgyA, dAnAdi dharma AcaratAM tathA deva-gurUnI pUjA karatAM te bhAgyanidhAna sarvatra prazaMsA ane prasiddhi pAmyA. teNe zuddha dharma pamADIne mAta-pitAne nizcita karyo, te maraNa pAmI svarge gayA ane siddhadatta pitAnA pade AvyA. vaNikaputrA pAse karAvela annadAna ane zuddha vyavahArathI tenI saMpadAo varSAkAlamAM latAonI jema vistAra pAmavA lAgI. rAjAnA prasAdanu pAtra, jenA guNA sarvane praza MsanIya che ane zrAvakadharma tathA kriyAmAM tatpara evA te sAta kSetre dhana vAparatAM zAbhavA lAgyA. peAtAnA manane anukuLa, tathA atizaya premALa evI patnIe sAthe padminI sAthe madhukaranI jema te bhegarasanuM pAna karavA lAgyA. e pramANe traNa varganI sAdhanApUrNAMka kevala sukha bhAgavatAM teNe puNyane lIdhe ekaja avasthAmAM ghaNA kALa vyatita karyAM. te strIethI anukrame tenA tejasvI putrA thayA, svAtinakSatranA meghathI sAgaranI chIpeA savrutta maiAktikAne utpanna kareja. badhI kaLAomAM cAlAka, zrAvaka dharmanA anuSThAnathI zAbhatA, mAbApa taraphathI bhakti dharAvanArA evA te putrA pANIgrahaNa karIne anukrame aiADha thayA. ekadA tyAM jJAnI gurU padhAryA. temanA mukhathI strIosahita siddhadatte Ana MdathI dharma sAMbhaLyo, ane temanI pAse potAne pUrva bhava sAMbhaLI, atyaMta vairAgya thatAM putrane peAtAnA pade sthApIne teNe strIe sahita vidhithI dIkSA lIdhI, ane cirakAla ratnatraya ArAdhIne te devasekuM gayA, tathA anukrame dharmasukhapUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 . - - - ------ - (62) zrAvakadharmanI ArAdhanA ane virAdhanA upara- svalpa mAM siddha thaze. temaNe jaze) ane kapila, dharma vinA cirakAla halakI penIomAM bhamI, aneka du:kha sahana karI aMte dharma pAmIne siddha thaze. e pramANe dezaviratithI siddhadarane maLela atula sukha ane tenI virAdhanAthI kapilane maLela du:kha sAMbhaLIne he catura jana ! zuddha AhaMta dharma ArAdhavAne prayA kare ke jethI saMsArane jaya karIne akSaya lakSmI pAme. e pramANe zrI munisuMdarasUrie racela, adattAdA nanA parihArAdaka zrAvakadharmanI ArAdhanA ane virAdhanA upara siddhadara ane kapilanI kathA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyama pALavA upara sumukhanupAdi cAra mitronI kathA. () kathA 4 thI. cAraniyama pALavA para sumukhanRpavigere cAra mitronI kathA. jenA bhakta janane jayazrI sarva rIte AvIne bheTe che te zrI zAMtijinane sarva vighonI zAMti nimite huM namaskAra karuM chuM. BY: . . . . . . V nuSyapaNuM samAna chatAM sukha-lakSamI je viSama (ochI vadhatI) jovAmAM Ave che, te sumukhAdinA daSTAMta parathI samajAya che ke, temAM dharmaja mukhya kAraNa che. e dharmanuM mUla zAzvata AnaMdane batA vanAra arihaMta deva, zuddhAcAravALA gurU, zIla ane parameSThInI stuti che. e devAdikanA ArAdhanathI bhavya purUSa sahAya rahita ane dezane jANanAra na hovA chatAM sumukharAjAnI jema vinA prayAse abhISTa lakSmIne pAme che. uttara dizAmAM bharatakSetranA bhUSaNa rUpa tathA badhI nagarIo karatAM caDIyAtI evI takSazilA nAme nagarI che. tyAM trivikrama samAna parAkramI zatruone dabAvanAra tathA jene pratApa kama vinA dizAomAM pharI vaLe che e trivikama nAme rAjA hatA. tene guNavatI ane rUpavatI Adijo ke ghaNuM rANuo hatI, chatAM temAM sumaMgalA mugaTa samAna zreSTha hatI. sarva prakAre sukhanA sAgararUpa e rAjA cirakAlathI gAjate, chatAM asaMtAnanI ciMtArUpa vaDavAnale temAM praveza karyo hato. teNe jJAnIone upAya pUchayA, aneka devatAone pUjyA, tathA vicitra prakAranA maMtra jagyA, chatAM te saMtAna na pAmyA. dakSa chatAM aMdha purUSa jema pAzAthI jugAramAM jaya na pAme, tema ghaNI strIo sAthe lAMbe vakhata ramatAM paNa te apatya (saMtAna) na pAme. evAmAM vana vyatIta thayAM chatAM teNe ekadA sumukha nAmanA nagarayakSanI mAnatA karI. devatAo bhAgya karatAM adhika ApavAne kaI rIte samartha nathI. bhAgyathI phala maLatAM-devoe ApyuM ema mANase samajI le che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyama pALavA upara * * * * * * * * * * * - * * * have ekadA adharAtre sumaMgalAe cAra divya mALAo ane cAra kamaLathI pUjita, cetarapha lIna thayelA bhamarAonA dhvanithI mahara, jaLathI bharela ane pitAnA mukhamAM pesatA evAM suva nA pUrNa kuMbhane svamamAM . eTale jAgrata thaIne teNe patine nivedana karyuM. rAjAe kahyuM Apane potAnA rAjya sukhethI saMpUrNa chatAM AvanAra lamIthI vyApta e putra thaze." A vacana teNue mastaka namAvIne svIkAryuM ane te baMnene mATe harSa thaye. pachI prabhAte svama pAThakone bolAvIne rAjAe svamane artha pUcho eTale te bolyA-svapnane tatvArtha te jJAnIe jANe, paNa he rAjana ! ame amArI buddhi pramANe kaMIka kahIe chIe-kuMbha te putra, pANI te sukha, kamaLa te rAjya, divya mALAo te strIo, ane bhamarAo te rAjAo athajane ane hAthIo vigere samajavA. tAre putra cAra rArAjyane dhaNI cAra strIone svAmI, rAjAone sevanIya, sukhI, caturaMga mahAsenAyukta ane dAnI thaze." ema sAMbhaLatAM rAjAe AnaMdapUrvaka temane saMtoSIne visarjana karyA ane te badhuM rANune jaNAvIne te AnaMmaya banI gaye. pachI nidhAnane vasudhAnI jema rANee AnaMda sAthe garbhane dhAraNa karyo, ane tyArathI jANe tenI spardhA thaI hoya tema rAjAnI lakSmI vadhavA lAgI. avasare rANIne dehale utpanna thaye ke-"rAjAnI sAthe hAthI upara besIne occhava sahita nagaramAM bhamatAM huM athI janene dhana (dAna) ApuM." rAjAe teNIne te dehale pUro karyo. bhAgyavaMta purUSane zuM duSkara che? pachI sArA lagna rANIe, badhAnA lecanane utsavarUpa putrane janma Ape. tyAre vadhAmaNI ApanAra dAsIne rAjAe eTaluM dhana ApyuM ke jethI bIjA bhavamAM paNa teNe rAjadAsI thavAnI IrachA karI. te vakhate rAjAe vizvane AnaMdakArI putrane janma mahotsava karyo. jemAM deva, asura ane mANasamAM manuSyaloka ja ISTa thaI paDyo. pachI A sumukhayakSe Apela che" ema dhArIne rAjAe meTA echavathI tenuM sumukhadatta evuM nAma ApayuM, paraMtu kame kame te sukha evA nAmathI ja prasiddha thaye, ane vRddhi pAmatAM teNe kalAcArya pAsethI badhI phalAe grahaNa karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ supukhapAdi cAra minI kathA. (zI ), jo ke te svabhAve subhaga hatuM, chatAM prApta thayela vaivanane lIdhe vasaMtathI vanamAM jema puSpa khIle, tema tenAmAM rUpa zobhA adhikAdhika vadhavA lAgI. have zrI vizAlapuranA naMdI rAjAnI jANe pRthvI para utarela devakanyA hoya tevI koktimatI nAme kanyA hatI. tenAmAM rUpa, kalA ane guNe jema jema vadhatA gayA tema tema jANe spardhAthIja rAjAne teNInA varanI ciMtA vadhatI gaI. evAmAM baMdijane pA sethI sumukha kumAranA lakattara guNe sAMbhaLIne kanyAe--" A bhavamAM mAre teja pati thAo" evI pratijJA karI lIdhI. rAjAe paNa sumukhanuM svarUpa jANIne potAnA maMtrIo sAthe vivAhanA praDha sAmagrI ApIne te svayaMvarA kanyAne mekalI. tyAre jANe lakSmInuM rUpAMtara hoya tevI te kanyAne AvatI sAMbhaLIne pitAputra pramAda pAmyA ane loko temanA bhAgyanA vakhANa karavA lAgyA. te kanyA paNa takSazilAmAM AvI, rAjAnA hukamathI sAme AvelA maMtrIoe Apela AvAsamAM potAnA parivAra sahita utarI. pachI naMdirAjAnA maMtrIoe bheMTaNAM mUkIne rAjAne vinaMtI karI, eTale teNe temane satkAra karIne je zIe batAvela lagna nakkI karyuM. te lagna AvatAM devatAone paNa Azcarya pamADe teva, rAjakanyAnI sAthe teNe pitAnA putrane vivAha-mahotsava karyo. tyArabAda varane gaja, azvAdi ane vadhune hitopadeza ApIne te naMdI rAjAnA maMtrIe rAjAthI satkAra pAmI pitAnA nagara taraphavidAya thayA. tyAra pachI kumAra, pitAe Apela AvAsamAM saneha ane thovanathI zobhatI te ramaNa sAthe eka sukhatAnathI bhegavilAsa karavA lAgyo. have teja nagaramAM senApati, pradhAna ane nagarazeTha-emanA putre, rAjakumAranA nAnapaNathI samAna vayanA mitro hatA. vivAhita thayelA te traNe premALa mitronI sAthe krIDA-udyAnamAM khelatAM teNe keTaleka kAla vyatIta karyo. eka vakhate bhIma (bhayaMkara ) bahAravaTIyAne jItavA jatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyama pALavA upara rAjAne vinayathI rokIne kumAra pita sanya laIne gaye. tyAM DhaMDhayuddhathI tene jItI, bAMdhI lAvIne teNe pitAne te suprata karyo. putranA parAkamathI vismaya pAmI rAjAe tene potAne sevaka banAvyuM. have bAlaka chatAM atula parAkramI evA sumukha kumArane rAjyalAyaka samajI ane pitAnA zire palita (panI) joI, pratibaMdha pAmIne rAjAe tene rAjyasana para besAryo, ane pite amArI paTaha vagaDAvI, jinezvara ane zrI saMghanI gya rIte pUjA karIne sugurUnI pAse dIkSA lIdhI. paMDite samayanA jANakAra hoya che. have sumukha navA rAjAe parAkamathI zatruone jItIne mahAdAna ane potAnA pratApathI jagatane yazamaya banAvI dIdhuM. ekadA pUrvanA senApati vigerene nizcita karIne teNe potAnA navA traNa mitrone temanA padapara sthApana karyA. te snehALa ane vizvAsapAtra mitrane rAjyabhAra seMpIne rAjA pote nizciMta thaIne viSayamAM tallIna banyuM. aMtaHpuramAM jatAM te prAya: snehathI mUDha banIne sAbhAgyAdi guNenA bhaMDArarUpa ane manane haraNa karanAra evI kIrtimatI sAthe ja sadA vilAsa karate, ane senApati, pradhAna ane nagara zeThanA putra, pitAnA pade AvIne rAjyadhurAne te tenA mitroja calAvatA hatA. eka vakhate te mitroe maLIne vicAra karyo ke ApaNA baLathIja A rAjA sukhI thaIne rAjya bhogave che. " A vAta dAsIe sAMbhaLIne rANIne kahI ane rASTrae rAjAne nivedana karI. eTale rAjAe vicAra karyo ke- A satya che ke nahi?" tene nirNaya te kayAMka kara. je rAjya bhogavavAnuM bhAgya mArUM haze, te emanI mithyA uktithI zuM ? ane jo tema na hoya, te anyanA balathI prApta thayela A rAjyathI mAre zuM? mATe e konI sAthe paradezamAM jaIne mArA puNayanI parIkSA karIza. je puNya haze, te emane te batAvIne pachI egya lAgaze tema karIza." e nizcaya karI, koIne jItavAnA bAnAthI pitAnA dezanI sarahada (saMdhi) para AvIne rAjAe potAnA lakSyane dhyAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ mumukhanupAdi cAra mitrAnI kathA. (17) 66 laine te mitrAne kahyuM- ame cAre mAtra bahubaLanA AdhAre ekavAra dezAMtara jaIe chIe, ane peAtAnA bhuja maLathI upAjaeNna karela lakSmIne ame pragaTa karIne bheLavIzuM. ' kahyu che kediish vivihaM cariyaM, jANijjar3a suyaNa dujjaNa viseso / niyapunna pamANaM guNaviyadvimAya teNa niuNA niyaMti mahiM // " a-- vividha caritra ( AcAra ) jovAmAM Ave, mujana, dunaneA bheda jANavAmAM Ave, peAtAnA puNyanAM parIkSA thAya ane guNune vadhArA thAya--evA hetuthI nipuNu jatA vasudhApara vihAra kare che. ' e pramANe rAjAe pAtAnA abhiprAya jaNAvyA, tyAre senApati vigere elyA- he nAtha ! ame traNa kAla tamArA manane anusaranArA chIe. ' pachI prathamanA pradhAna vigerene rAjyanI bhalAmaNa karIne rAjA vigere te cAre mitra rAtre gupta rIte dezAMtara javA nIkaLI paDyA. mAtra bhujabaLanI sahAyatAthI e paheA2mAM teo kAi nagaramAM paheoMcyA, tyAM rAjAe temane kahyuM ke* mAtra peAtAnIja zaktithI Aje ahIM ApaNAmAM kANu bhejanArdikanI sagavaDa karaze. ' te khelyA- jene tame Adeza karo, te. ' tyAre rAjAe zreSThiputrane tema karavAnA Adeza karyo. pachI temane vRkSa nIce mUkI zreSThiputra nagaramAM gayA. tyAM koI sahAya vinAnA vaNikanA DATe te beThA. te divase tene putra gAma gayela hatA, ane moTA utsava cAlatA hAvAthI vastu lenAra grAhakA ghaNA AvatA, paraMtu te vaNika vRddha hAvAthI badhAne cIja vastu ApavAne asamartha thayA. evAmAM paDIkAM vigere bAMdhavAmAM cAlAka te vaNika putra tene bahu madada karI. tenI sahAyatAthI peAtAne vadhAre lAla thayela joIne hATa baMdha karavAnA vakhata thatAM vaNike tene prasanna thaIne kahyuM - he bhadra ! tu kANu che ane kyAMthI AvyA che ?' te AlyA- huM. zreNiputra chuM ane dezAMtarathI AvyA chuM, ' vepArIe kahyuM - cAla, ApaNA ghare. ' te ekScA " ' mhAra mArA traNa mitrA beThA che. ' vepArI belllA-- temane pazu elAvI Ava. ' tyAre te mitrAne lai AvyA ane vepArIe laga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 1 cAra niyama pALavA upara--- bhaga pAMca rUpIyA kharacIne temane bhAjana karAvyuM. e pramANe pAtAnI zakti batAvIne zreSThIsuta pramAda pAmatAM teo AgaLa cAlyA. bIje divase teja pramANe rAjAe senApatine Adeza ko. eTale teNe nagaramAM jai, jugAramAM pAMcaseA rUpIyA jItIne kAi viSNukanA dhare temane jamADyA. tethI traNee senApatinA vakhANu karyAM. ane badhA AgaLa cAlyA. trIje divase rAjAe bheAjanAdi karavAnA maMtrIne hukama karyAM. tyAre sa Mketa karIne te AgaLanA kAi nagaramAM gayA. tyAM paTahu vAgatA joine teNe tenA vagADanArane pUchyuM. eTale teNe tenuM svarUpa kahyuM ke- eka keAi zrutadhAriNI jogaNe eka vakhata rAjAnI AgaLa AvIne kahyuM-- je mane adbhuta ( pUrve na sAMbhaLela ) saMbhALave, tene A pAMca hajAra rUpIyAnu kanakapAtra ApuM. ' AthI paMDitAe tene gAthA, zlAka vigere navA navA banAvIne sabhaLAvyA, paNa te buddhinA baLathI dhArI laIne khelatI ke- A tA mane prathamathIja AvaDe che.' tethI potAnI khyAtine mATe te jogaNa mA paTahu vagaDAve che, ane rAjAne abhi mAnathI kahe che ke-- mane koi jItanAra nathI." "6 cr ) A pramANe sAMbhaLatAM maMtrI, tene aTakAvIne rAjA pAse gayA, ane sabhAmAM pelI dvegaNane khelAvIne te mahAmati nIcenI gAthA AtyA-- !! tujjJa piyA mahapiuNo, dhArei aNUNagaM sayasahassaM / nadda mukhapUvaM vinnaDa, adda na muyaM hoya tevu " 91 a-- tArA pitAe mArA pitA pAsethI eka lAkha rUpIyA karaje lISA che, jo A bAbata pUrve tArA sAMbhaLavAmAM Avela hAya, to te Apa, ane jo na sAMbhaLI hoya, teA kanakapAtra Apa. ' e pramANe te jogaNa jItAI javAthI kanakapAtra tene ApIne leAkeAnI mazkarI sAMbhaLI te tarata bhAgI gaI. mAthI rAjAe maMtrInA satkAra karyo ane leAjanane mATe Ama traNa kyuM .. tyAre maMtrIe kahyuM -- mArA mitro bhAra che. ' eTale rAjAe temane melAvIne badhAne garava sahita leAjana karAvyuM. pachI rAjanI ratna laIne cAthe divase teo AgaLa cAlyA. tyAM rAjAe kahyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhapAdi cAra minI kathA. (9) Aje tamArUM bhejanAdi huM karIza." temaNe sumukhanuM vacana svIkAratAM sumukha AgaLa cAlIne caMdrapuramAM gayA. tyAM thAka lAgavAthI bhAgyapara bharoMse rAkhIne azoka vRkSanI chAyAmAM te suI gaye. evAmAM koI zAkunika (zakuna jANanAra) sAmudrika maMgalakSaNa jANanAra) tathA maMtri purU tyAM AvyA. eTale zAnike temane kahyuM-"he maMtrijane ! juo, A purUSa sute che, enA prabhAvathI, azokavRkSanI zAkhApara rahela gIdha pakSInA mukhamAM kITake (kIDAo) pite AvIne paDe che. mATe rAjyane prApta karatAM ene kITanI mAphaka zatru rAjAo, raNagaNamAM AvIne pitAnA rAjya ane prANe ApI deze." tyAre tenA zarIre rAjAnA lakSaNe joIne sAmudrika be -je ene rAjya prApta na thAya, te huM zAstrane sparza na karuM. tenI nizAnI e ke A purUSottama azoka vRkSa nIce sute haze, tyAM sudhI Akho divasa paNa tarUchAyA enA parathI khasavAnI nathI." eTale azoka chAyAnI nizAnI karatAM tyAM barAbara sthira thayela samajIne pelA purUe jaIne te vRttAMta tarata maMtrine nivedana karyo. tyAre temaNe AnaMdathI rAjachatrAdikanI sAmagrI laI, tyAM AvIne vAjIMtra ane saMgItathI tene jagADA, ane kahyuM ke-"he rAjana ! ame thApaNa tarIke rAkhela tAruM rAjya tuM svIkArI le. Aje devatAe batAvela tuM amAre svAmI che. AthI Azcarya pAmatAM te rAjA kaMIka belavA jatuM hatuM, tevAmAM temane hAthanA TekAthI tene hAthI para besArI dIdhuM. te vakhate tene joI, oLakhIne saMtuSTa thatA baMdijanee ghoSaNA karI ke- keIka kAraNathI ekalo paDI gayela A sumukha rAjA jayavaMta raho. " pachI vizeSa AnaMda pAmatA maMtrIoe chatra, cAmara, vAjIMtranA ADaMbara ane rAja cinhAthI sainya sahita tene nagaramAM praveza karAvyuM, ane rAjasabhAmAM AvatAM tene suvarNanA siMhAsana para besArIne temaNe bahuja AnaMda-maMgala pUrvaka tarataja tene rAjyAbhiSeka karyo. eTale rAjAnA sarva AcArane jANanAra tathA bhAgya ane buddhinA nidhAna rUpa evA te sumukha rAjAe ucita AlApa ane sanmAthI badhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyamo pALavA upara- lokene prasanna karyA. have vadhAmaNu ane bheMTaNAM vigere thayA pachI avasare kSudhAtura thayela rAjAe mitrone yAda karIne keTavAlane hukama karyo ke- pazcima dizAthI AvatA, ane sArI AkRtivALA traNa navA musApharone mAnathI ke balAtkArathI lAvIne satvara mArI pAse lAve.' rAjAnA A hukamane mAthe caDAvI, subhaTe laIne jatAM teNe eka gAupara temane joyA ane rAjAnI AjJAthI lAvyA, tyAre te cakti thaIne ciMtavavA lAgyA ke- ApaNuM zatrurAjAnuM A rAjya che. tethI sumukha rAjAne oLakhIne zatruoe pakaDa haze ane teNe ApaNI mAhitI ApI haze, tethI zatruo ApaNane pakaDavA mAge che." ema dhArIne temAMthI be jaNa palAyana karavA lAgyA ane senApati laDavAne sAme AvyA temane chatI bAMdhIne keTavAle rAjAne havAle karyo. tyAM Akula vyAkula thayelA temane rAjAe pUchayuM ke-" tame koNa che?" tyAre-"A rAjA sumukha jevuM lAge che" ema jarA zaMkA lAvIne te bolyA ame tArA sevake chIe, tuM amArA zaraNarUpa che, mATe mukta kara." rAjA bolyo-"he mitra ! potapotAnA bhAgyanI parIkSA karI? huM sumukha chuM. tamArI sahAyatA vinA huM vagara parizrame A rAjya pAmyuM. mATe bhejanAdikanI prApti mAtranA bhAgyathI tame garva na karaze." ema kahI, choDAvIne rAja page paDatA temane bheTI paDaye. "he nAtha ! tane A samRddhi zI rIte maLI?" ema temaNe pUchatAM, rAjAnI preraNAthI aMgarakSake temane badhuM kahI saMbhaLAvyuM. eTale teo Azcarya pAmIne rAjAne vakhANavA lAgyA. pachI snAna, jinapUjA ane temanI sAthe bhejana karIne palaMga para besI rAjA jeTalAmAM vArtA vinoda kare che, tevAmAM maMtrIjara, rANuM tathA divyarUpa ane bhUSaNa bhUSita eka kanyA AvI ane ucitatA sAcavIne tyAM beThI. tyAre maMtrI be -"he rAjan ! A divya kanyAne tame paraNe. rohiNI ane caMdramAnI jema A tamArA ucita yoga che. " rAjAe kahyuM- mArI oLakhANa vinA tame mane rAjya kema ApyuM. ? athavA te rAjAnuM kula na zivAya. kAraNa ke pRthvIne vIra purUja bhogave. paraMtu vaMzAdi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapAdi cAra mitranI kathA. ( 1 ) jAyA vinA mane A kanyA kema Ape che? A kanyA keNuM che? ane netrane saMtuSTa karanArI A strI koNa che? ahIM pUrve rAjA koNa hatA ? ane teNe rAjya zA mATe taryuM ?" eTale maMtrI bolyA"he rAjeMdra! e badhuM huM vistArathI kahuM chuM, te sAMbhaLe- A nagaramAM pUrve maheMdra samAna samRdvivAna naravAhanA nAme rAjA hatA. tenI badhI rANIomAM zrIkAMtA nAme pradhAna rANuM hatI. sAmatarAjane putra caMdrana e rAjAne bAlyAvasthAthI samAna vayane mitra hatuM, te dehamAgathI jude paDate hate. eka vakhate udyAnamAM padhArelA dharmadeva gurU pAse te baMnee yathAzakti samyakatvAdi dharmano svIkAra karyo, ema bAlyAvasthAmAM, yauvanamAM ane rAjyAvasthAmAM paNa sAthe gammata karatAM, azvinI kumAranI mAphaka prItisukhamAM temane keTaleka kAla cAle gaye. have sarvatra rAjAnA aMta:puramAM paNa jatAM khalanA na pAmanAra caMdrasena ekavAra zrIkAMtAne jotAM mohavaza thayuM. tyArathI tenA hRdayamAM kAmadeve nArI zalya bheMkaryuM, tethI atyaMta saMtapta thatAM kaI paNa viSayamAM rati (prIti) na pAmate, bhejanAhikamAM arUci thavAthI teNIne ciMtArUpa kSayaroge tenA zarIrane divase divase kSINa karI mUkyuM ane tethI te nisteja banI gaye. tyAre ekadA rAjAe gADha AgrahathI, tema thavAnuM kAraNa pUchyuM. eTalemitrathI kAMI chAnuM na rakhAya" ema dhArIne teNe sAce sAcuM kahI dIdhuM. kahyuM che ke-- " dadAti pratigRhNAti, gopyamAkhyAti pRcchati / bhukta bhojayate caiva, SaDvidhaM prItilakSaNam " // 1 // a -ba ApavuM, levuM, gupta kahevuM, pUchavuM, khAvuM ane khavarAvavuM e cha prItinA lakSaNa che.' te sAMbhaLatAM rAjAe kahyuM- Ate saheja che, badhuM sAruM thaze." e rIte tene abhiprAya jANyA vinA caMdrasena pitAnA ghare gaye. pAchaLathI rAjAe vicAra karyo ke-je A mitranuM aziSTa na sadhAya, te rAjya, prANu ane patnI paNa zuM ? kAraNa ke e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) cAra niyama pALavA upara sarva karatAM mane priya che." pachI sAMje rAjAe zrIkAMtAne kahyuM - "je vicAra karyA vinA ja sArUM ke buruM mArA kahyA pramANe kare, te kaMIka tane kahuM." te pativratA bolI--"he nAtha ! tamArI AjJA bajAvavAmAM zuM mArAmAM kyAMI kacAza joI? ke jethI AvuM bole che." tyAre rAjAe kahyuM- te mArA caMdrasena mitra pAse tuM satvara jA ane mArI jema ene patnIbhAvathI seva. patine hukama bajAvatAM tane kaI doSa nathI."eTale-"priyatamane Adeza mane pramANa che" ema kahIne teNe tema karyuM. te tarata caMdrasenanA AvAsamAM gaI, tyAM zayyAmAM sutela teNe, divya rUpa yukta AvelI teNane AbhUSaNanA udyotathI joI. ane saMbhrAMta thaIne pUchayuM-"tuM keNa che?" tyAre rANue patine Adeza kahI saMbhaLAvyuM. te jANuMne catura caMdrasena lajA ane vismaya pAmI vicAravA lAgyuM-" aho ! muja nirguNa upara paNa rAjAne keI navIna prakArane sneha che, ke je zAstra ane loka virUddha che, te paNa eNe karI batAvyuM. ghaNu purUSAe snehathI ke mAnAdikathI pitAnA prANa ApyA haze, paNa pitAnI prANapriya satI strI, keIe keIne ApI nathI. strInI khAtara rAme rAmAyaNa karyuM, ane bAMdhavone mAryA ane sugrIve vAline ghAta karyo te strI mArA mATe eNe tajI dIdhI. e uttama prApta thayela mArI prItinuM paNa rakSaNa kare che ane huM adhama mAtAsamAna rAjapanInI kAmanA karuM chuM. tethI ahe! purUSapaNuM samAna chatAM amArAmAM keTaluM aMtara che? kAmane vaza thaI meM bAyalAe A zuM akRtya ciMtavyuM? mATe narajAtine kalaMka ApanAra mArA A jIvitane dhikkAra che. A pAtakathI durgatimAM paDatAM mane ja maLavAnAM che. te duzciMtitanA pazcAttAparUpa anya nithI rAgarUpa viSAkSane dagdha karI, taravArathI zira chedIne Atmazodhana karIza." ema ciMtavI taravAra kheMcIne jeTalAmAM te pitAnA kaMThapara calAve che, tevAmAM saMkrAMta thayela zrIkAMtAe tarata tene hAtha pakaDI lIdho. eTale te be ke-"rAjapani paranI kAmanArUpa pA5paMkathI levAyela mArA AtmAne huM zaha karuM chuM, te AtmaghAtathI tuM mane zA mATe aTakAve che?" rANI e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhanRpAdi cAra mitronI kathA. (73) kahyuM--AtmaghAtathI zarIranI jema pApa cAlyuM jatuM nathI, pApazuddhine mATe tapa kara ane jIvatAM kalyANa meLava."te be --- have emaja karIza. mAro meha gaye. tuM pati pAse jA. tuM rAja patnI hovAthI mAtA tulya gaNuM, prajAne pUjanIya che. tyAre tenA satvathI saMtuSTa thayela rANuMe te badhuM rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. eTale teNe vismaya pAmI adhika saneha batAvatAM bhegothI priyAne prasanna karI. satvathI saMtuSTa thayelA, anya prazaMsA karatAM, Azcarya pAmelA, tathA harSa ane nirveda (vairAgya) sahita te baMne mitroe rAtri vyatIta karI. pachI prabhAte saMsArathI virakta thayela caMdrasene, rAjAnI pAse AvIne kahyuM -"huM dIkSA laiza athavA te AtmaghAta karIza. mitrarAjanI priyAnA droharUpa pApa5kathI bhAre thayela mArI bIjI rIte zuddhi nathI, mATe game tenI anumati Ape." rAjAe kahyuM --ApaNe bheda (judAI) kema thAya? tuM prANa karatAM paNa mane priya che. te he mitra ! strInA banAthI mitrAIne kema kalaMkti kare che? je prAyazcittathI tane saMtoSa thAya, te cAMdrAyaNadi tapa kara, paraMtu kAnamAM soya bheMkyA jevuM vacana na bela. tAre viyega mArAthI sahana kema thAya ? " caMdrasena be --"he bAMdhava! tuM ATale badhA mArA para sneha rAkhe che, teTalAmATeja akRtajJa5Nune pacAttApa mAre bahu vadhatuM jAya che. tethI ghare cena nathI paDatuM. kAma rAkSasathI DaruM chuM, mATe AtmaghAta karIza, paNa kAlakSepane huM sahana karI zakuM tema nathI." tyAre rAjA, IcchA na hovA chatAM, tenI AtmahatyAnI bIkathI be --je ema nizcaya heya te bhale tArI IcchAnusAra dIkSA le. kAraNake dIkSA, A leka ane paralekamAM paNa iSTa kalyANane Ape che, e pramANe jIvatA evA tane jovAnI utkaMThAthI huM paNa jIvato rahI zakuM." AthI saMtuSTa thaIne te vanamAM dharmazeSa gurU pAse gaye, tyAM dharma ane tenuM phala sAbhaLatAM vairAgya pAmIne teNe vrata lIdhuM, anukrame siddhAMta bhaNI, cirakAla tIvra tapa tapIne te mAhe devalokamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyama pALavA upara zaka sAmAnika mahAna deva thayo. cirakALathI rAjAne mitranA viyegathI thatI pIDA, saMsArasukhanA sarvasva kAraNarUpa ane saddaguNavatI evI zrIkAMtAe dUra karI. kahyuM che ke-- " saMtApalinAnAM, tillo vizrAma mUmayaH | patya 2 vra 2, sarvacA moDathavA" || | atha-"saMsAranA tApathI kheda pAmelA jIvone apatya (saMtAna), bhAryA ane jina-Agama-e traNa visAmAnA sthAna che." have vakhata jatAM megha jema caLakatI maNine utpanna kare, tema aNuvatIe bhAgavatI kanyAne janma Ape. te anukrame cesaTha kaLAo zIkhI thavA pAmI ane jANe sAkSAt sabhAgyalakSmI hoya tema strInA sarva guNe temAM dAkhala thayAM. pachI lAMbe vakhata jatAM paNa te rAjAne bIjuM saMtAna na thayuM. evAmAM ekadA rAtre sutelA rAjAne koI divya purUSe kahyuM ke--"he rAjana ! baMne rIte satvara jAgrata thA. tAruM ghara baLatAM A cere sarvasva luMTI rahyA che." tyAre rAjA jAgrata thaI ekadama kSobha pAmatAM uThIne tarapha jevA lAgyo, paraMtu teNe baLatuM ghara ke core kayAM dIThA nahIM. eTale dehAlaMkAranA tejathI dizAone prakAzita karatA te divya narane joI rAjAe namaskAra karI, aMjali joDIne kahyuM ke-"he prabhe! tuM keNu che? baMne prakAre jAgavuM zuM? agni zuM? ane cere koNa? tuM bhAgyayoge daSTigocara thaye che tethI e badhuM samajAva, huM samajI zakate nathI." tyAre te be -"huM deva chuM. prabodha (jAgaraNa) te dravya ane bhAvathI be prakAre nidrA-mehane tyAga karavAthI A leka ane parabhave hitakArI thAya che. jIva te gRhastha ( gharamAM rahenAra) che, ane zarIra te graha che, jarA-agni ene bALe che, tathA viSaya-kalAyarU5 re sukRta-dhanane luMTI rahyA che. jyAM sudhI jarA AvIne na satAve, tyAM sudhImAM meha ane viSaya-kaSAyane tyAga karIne svahitakArI sukRtanuM AcaraNa kara. he rAjan ! eka svArthamAMja ta5ra, bhinna bhinna vRttivALA, apa divasenA saM. yogI, nazvara, rakSaNa karavAne asamartha tathA duHkha ApanArA evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapAdi cAra mitranI kyA. (5) savajanemAM meha ke? purUSane jeTalA patnI, putrAdi thAya che, teTalA, enA hadayamAM zokanA khIlA ThekAya che. dhanavAna, dhanathI, saMkaTa paDatAM potAnuM rakSaNa karI zakatA nathI ane dhanavAnathI te dhananuM rakSaNa thaI zakatuM nathI, te paNa enAmAM je meha rAkhave, te mUrkhatAnuM lakSaNa che. narabhavamAM asAra deha pAmIne pApa koNa kare ? eraMDAno Azraya laIne hAthI sAthe virodha na karavo. meTA puNya dhanathI te A kAyArUpa naikA kharIdI che. mATe jeTalAmAM e bhAMge nahi, teTalAmAM satvara bhavasAgara tarIjA, jarAthI zarIra levAI jatAM dharmabhAra upADa muzkela che, mATe tenA AvyA pahelAM ja sujJajane Atmahita sAdhI levuM. dAMtanI batrIzI paDI gaI, bala naSTa thayuM, "veta vALathI zira chavAI gayuM, ahA ! te paNa vidhyarUpa kardamanI durdama IcchAne lIdhe jaDa purUSee Atmahita na karyuM. kaSAyarUpa thI tapta thayela purUSa viyethI vRddhi pAmato nathI. jaLanI jema te viSaye - gavyA chatAM te tRSNAtura rahIneja durgatimAM jAya che. AraMbhajanya pApothI mRtyu ke durgatimAM paDatAM tAruM rakSaNa karavAne padAtio, azvo, hAthIo ke ramaNI e kaI paNa samartha nathI. he rAjana ! A AyuSya niraMtara ochuM thAya che, ane narabhava vigerene vega pAcho maLa muzkela che, mATe anupama dharmanuM ArAdhana kara ke jethI satvara anupama sukha pAme." e pramANe hitakArI devAnuM vacana sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke-"vi ! prabodha pAme, paNa tene jotAM mArA manamAM neha kema vadhe che. ?" tyAre te be -tAre caMdrasena mitra, tapanA prabhAvathI huM deva thayo chuM. mATe tene pratibodha ApavAthI pUrve upakAra karatAM jAmela maitrIne huM kRtArtha karUM chuM." eTale rAjA harSAzru lAvIne be -hai baMdha ! tArI kRpAthI huM kRtArtha thayA. A sneha zuM eja bhavamAM thayo ? ke bhavAMtaramAM paNa hatA? te kRpA karI kahe." deve kahyuM-"e ApaNe sneha bhavAbhyAsathI thayo che, te vizeSa pratibaMdhane mATe tane kahuM chuM, te sAMbhaLa-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ (76) cAra niyama pALavA upara" siddavaTa gAmamAM premALa be brAhmaNa bAMdhava hatA, te gati ane vasubhUtinA nAmathI prasiddha thaI tiSanA abhyAsI thayA, harimiva nAmanA zrAvaka mitre pratibaMdha ApyA chatAM, mithyAtvathI vAsita te baMnee jaina dharmane Adara na karyo, paNa temAM mizrabhAva lAvI te baMne mitranA dAkSiNyathI jyAM tyAM game tyAre te dharmane vakhANatA hatA. mitra zrAvakanA saMvAsathI tenA anuSThAnane jANatA te baMne paMca namaskArAdi hAsyathI vAraMvAra bolatA hatA, paNa krara AraMbhanA yAgAdi (yajJAdi ) kAryo te karatA na hatA ane brAhmaNane lagatI snAnAdi kriyAthI temaNe janma pUro karyo. eTale maraNa pAmIne teja gAmamAM kaI TuMbikanA ghare te baMne baLada thayA ane dhuMsarImAM joDAIne gADAM tathA haLa vahana karavA lAgyA. eka divase tIrthayAtrAne mATe te baMnene vecAtA laI gADAmAM joDIne harimitra zrAvako sAthe zatrujya tarapha cAle. evAmAM raste gADApara caDatAM utaratAM zrAvakAe vAraMvAra kahela" no arihaMtANaM " e pATha, te baMne baLadoe sAMbhaLe. eTale -A akSare pUrve kayAM sAMbhaLyA che, evA tarkavitarka karatAM temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. zrAvake sAthe mitrI karavAnuM e phaLa. tyAre pitAnI pazutAthI kheda pAmelA, pUrva bhavanI kiyAne niMdatA te baMne satata netramAM aNu lAvIne AhArAdi paNa letA na hatA. eTale temane tevI sthitImAM jaI, rogAdinI zaMkAthI te zrAvake dayA lAvI temanA sthAne bIjA vRSabha joDIne temanI egya zuzruSA karI, tathApi temaNe tevI sthiti mUkI nahi. evAmAM trIje divase te zrAvaka zatrujyapara AvatAM AdinAtha bhagavaMtane namyo. tyAM cAraNa muni prabhune vaMdana karavA Avela hatA, temane teNe te baLadonA tevA svarUpanuM kAraNa pUchyuM. eTale munie temane thayela pUrvabhavanuM smaraNa vigere kahI saMbhaLAvyuM, tyAre teNe baMnene muni pAse lAvIne sadadharmane bedha apAvyuM. munie kahyuM "he vRSabhe ! tame mithyAtvanuM phala joyuM, mATe zrAvakadharmane vikAra karo ke jethI svargAdikanI saMpatti maLe.' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhanRpAdi cAra mitronI kathA. (77) ItyAdi munivacanathI prabaMdha pAmIne temaNe aNuvrata sahita samyakatvane bahumAnapUrvaka svIkAra karyo, ane mitre pUrve Apela hitopadezanI darakAra na karavAthI gADha pacAttApa karatA ane vRSabhee AMkhamAM AMsu lAvIne tene khamAvya, tyAre harimitra, temane dharmanI prApti thaI, tethI ameda pAmIne be -bahe mitre ! dhibIjanA lAbhathI tamAre pazujanma paNa vakhANavA lAyaka che. mATe kheda na pAme. huM sAdhamipaNuthI bAMdhavanI jema sadA tamAre dharmanirvAha karIza. AthI harSa pAmI, AdinAthane namIne aThThamanA pAraNe temaNe zrAvake Apela prAsuka AhAra karyo. pachI zrIyugAdIzanI pUjA vigere karI AnaMda pAmate sumitra, te baMne baLada sahita keTaleka dIvase pitAnA ghare Avyo. tyAM mitrasnehathI ane sAdharmikabhAvanAthI harimitre temanuM pAsuka AhArathI poSaNa karatAM te vividha tapa karavA lAgyA, ane prAMte teNe samyaga rIte anazana karAvatAM te baMne maraNa pAmIne puNyanA prabhAvathI saidharmadevalekamAM praDha devatA thayA. ane harimitrane pitAnI addhi batAvatAM pratibaMdha pAmela tenI dIkSAne mahatsava karI, sarva IcchAnurUpa svarganA sukha bhogavI, tyAMthI AvIne ApaNe thayA. tethI pUrvanA saMskArane lIdhe sneha thAya che." e pramANe sabhaLatAM rAjAne jAtismaraNa jJAna thatAM te virakta thaIne belyo-"he baMdhe! huM have satvara dIkSA laIza, rAjyamAM mAruM mana ramatuM nathI, paraMtu rAjya ane kanyA kAne ApuM? te mane kahe." tyAre deva bolyA "eka mAsanA aMte kanyA ane rAjyane pati ahIM ja Avaze, mAghamAsanI zukala paMcamInA divase prabhAte azoka vRkSanI nIce sarevaranA kAMThe sukhe sutAM jenA parathI chAyA khasaze nahI, jenI upara Avela zAkhApara sutela gIdha pakSInA mukhamAM kIDAo pote praveza karaze, te tArA rAjya ane kanyAne pati thavAne che, rAjya tathA kanyAne pati thaIne nyAyadharmanA anusAra he rAjana! te tArI prajA ane putrIne cirakAla sukhakArI thaze." rAjAe kahyuM-"je e vAta satya hoya, te bhavathI bhaya pAmela huM prabhAte dIkSA laIza. teM tArI mitrAI satya karI : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ane te vAta satya satya kare www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) kAra niyama pALavA upara batAvI." eTale-eka kSaNa paNa pramAda na kara" ema kahIne deva aMtardhAna thaye, ane rAjAe dharma jAgaraNathI rAtri vyatIta karI, pachI prabhAte teNe maMtrI vigerene kahyuM ke huM have tarata dIkSA levAno chuM. rAtre mane mitre pratibaMdha Ape che, tethI ghare sukha pAmate nathI," maMtrIe bolyAtamArA rAjya bhArane kaI vahana karanAra nathI, mATe vilaMba kara." tyAre rAjAe devanuM kathana temane kahI saMbhaLAvyuM. eTale pradhAna dika chelyA-"te eka mAsa rAjya calA, pachI jamAIne putrInI sAthe rAjya ApIne IcchA pramANe karaje." rAjA be -jarAagnithI zarIra rUpa ghara baLI rahyuM che, khAvAnI IcchAthI mRtyurUpa bhaMyakara rAkSasa sAme doDI Ave che, tathA kavAyarUpa sarpo cotarapha kuMphADA mArI rahyA che, AvA saMyegomAM meha--niMdrAthI viSayarUpa kacarAmAM rAjyarUpa viSavRkSa nIce sutela evA mane Aje mitre pratibodha pamADe, te he maMtrIo ! A bhayAkula bhava-araNyamAM eka kSaNa paNa rahevAne huM zI rIte samartha banuM? lavasama devAnA sAta lava sivAya AyuSyanA pAtane jANanAra kayA purUSa apa paNa AyuSyane gumAve ? mATe he maMtrIo ! A rAjya ane kanyAnuM pAlana karI, deve batAvela purUSane te Apaje. A mArI AjJAne tame svIkAra kare," eTale temaNe svIkAra karatAM amArI paTaha vagaDAvI. dAnAdipUrvaka yathocita sarva pUjya-vaDIle.ne Adara satkAra karI, te zUravIra rAjAe aMtaHpura tathA saMbaMdhIone zAkamAM nAkhI, lakSamIne tajI zrI gurU pAse dIkSA lIdhI. ane A rANe patinA vacanathI kanyAnA pANagrahaNa sudhI rahI che. tene Aja paraNAvIne te prabhAte dIkSA levAnI che. he rAjana! e pramANe rAjya ane kanyA ApavAnuM kAraNa tathA naravAhana rAjAne dIkSA levAnuM kAraNa tane kahI saMbhaLAvyuM. e rIte be mitrone maMgala kArI vRttAMta meM tamane kahI batAvyuM. mATe guNe mAM sarva karatAM caDIyAtI A kanyAne tame svIkAra kare." prathama rAjAnA maMtrInuM A vacana sAMbhaLI AnaMda ane Azcarya pAmatA sumukha rAjAe manathI paNa te kanyAne svIkAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhanupAdi cAra mitronI kathAH ( >= ) karyAM. eTale rAtre kanyA paraNAvI, drupatIne zIkhAmaNa ApIne prabhAte zrI kAMtAe vrata lIdhuM. potAnA hitamAM kANu vilaMba kare ? have divya rUpa ane snehavatI te priyA pAmIne sumukha rAjA tene rAjya karatAM paNa adhika mAnI tenI sAthe satata vilAsa karavA lAgyA. patinA snehathI sukhI thatAM te bhagavatI paNa peAtAnA mAmApanA viyeAga bhUlI gaI. tarUNAvasthAmAM strIone prAya; pAtAnA patija vhAlA hAya che. pachI rAjyasa`badhI soMga bhAgavavAmAM jene nizcaya thayA che evA te rAjAe maMtrI vigerene rAjyabhAra sepIne pAte ciMtA tajI dvIdhI. ane nira Mtara aMtaHpuramAM rahetAM te gIta, nATakamAM masta rahI bhAgavatI sAthe bhoga vilAsa karavA lAgyA. eTale * A navA rAjA bhAgamAM Asakta che ane rAjya sthiti vigerethI ajJAta hAvAthI asamartha che' ema dhArIne maMtrIo vigere tenI avajJA karavA lAgyA. eTalu ja nahi paraMtu rAjAne sevaka varga paNa temane vaza thai gayA, kAraNake je sAkSAt Ape che, prAya: tene te priya thai paDe che. tyAre senApati vigere tathA mitrae te maMtrIone kahyuM- A bhAgya nidhAnanI amArI mAphaka tamAre avajJA karavI vAjabI nathI. 'te elyA---- " ". A samasta rAjya amane vaza che, jenA sukhA amArA tAkhAmAM che ane nArImAM Asakta evA e rAjAnI zuM khIka che ?' eTale te mitrAe A pravRtti adhI rAjyane kahI saMbhaLAvI. tethI rAjAne kaMIka ci'tA thai ane te rAtre alpa nidrAmAM sutA, evAmAM madhya rAtre koI deve AvIne kahyuM- jAge che ke sutA che ? ' rAjA khelyA ciMtA nidrAne satAve che. ' deve kahyu - te zI ciMtA che ? ' eTale rAjAe maMtrI vigerenA avinaya kahI saMbhaLAvye. deva khelyA-- kheda na kara. huM tArI ciMtAne dUra karanAra beThA chuM. ' snehane lIdhe potAnA mitranI putrInA pati evA tArUM rakSaNa karavAne mAheMdra deve mane Adeza karyAM che, huM nagaradevatA chuM. ' ema kahIne deva aMtardhAna thayA. eTale rAjA AnaMdathI nidrA laI prabhAte jAgrata thaI, nica karma karIne rAjasabhAmAM AvyA, ane sevAne mATe AvelA mukhya maMtrIne teNe karyuM ke- ghaNA vakhatathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra niyamo pALavA uparaAjeja aMtaHpurathI ahIM AvatAM mArA paga dukhe che, mATe he maMtrina ! tuM pote tela laIne cAlAkIthI mardana kara." AthI maMtrIne vicAra thaye ke-A rAjyathI masta thaI gaye che, tethI mane paNa Avo Adeza kare che." ema ciMtavIne te bolyA- he rAjana ! sukumAlapaNane lIdhe tArA caraNa cAlavAmAM asamartha thaI gayA che, mATe pattharathI tene ghasI, karkaza banAvIne samartha banAva." A tenA avajJA vacanathI rAjAe krodhAyamAna thaIne kahyuM ke-"he subhaTo ! A duSTane mArI bAMdhIne jelamAM nAMkhI dyo." ema sAMbhaLyA chatAM jyAre tema karavAne kaI ubhuM na thaye, tyAre rAjAe devane yAda karI citramAM rahelA purUne daSTithI preraNA karI. eTale tarataja bhIMtaparathI utarI jenA zarIra meTA thaI gayA che evA temaNe AjJAbhaMga karanArA tathA AnaMda karatA maMtrIo vigerene sakhata mAra mArIne ekadama bAMdhI lIdhA. ane kedakhAnAmAM laI jatAM te belyA ke- tuMja amAre svAmI che. ama dInane zaraNa ApI, aparAdha kSamA karIne mukta kara." tyAre dayA AvatAM rAjAe daSTi mAtrathI temane chuTA karyA. eTale te tathA bIjA paNa rAjAne page lAgI, bhaya pAmIne kahevA lAgyA-"he svAmina ! mahA prabhAvI tArI avajJA karatAM tenA mAThA phalane jenArA ama kiMkara para prasAda karIne jIvana paryata amAre svIkAra kara." tyAre temanI pITha para hatha sthApIne rAjAe temane satkAra karyo. tyArathI daSTimAtrathI preraNA karatAM, te rAjAne hukama bajAvatA hatA. kahyuM che ke - " avaMdhyakopasya nihanturApadAM, bhavanti vazyAH svayameva dehinaH / amarSazUnyena janasya jantunA, na jAtahArdena na vidviSA''daraH" // 1 // artha- ApadAono nAza karanAra ane jeno krodha vRthA na hoya evA rAjAne prANIo (lake ) pote vaza thaI jAya che, paNa amafzanya mANasa, bIjAne Adara batAvI zakatA nathI tathA amardhanya zatru, bIjAne jaya upajAvI zakatA nathI." potAnA utsaMgamAM pagane rAkhyA chatAM caMdramA mugalAMchana www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapAdi cAra mitronI kathA. (81) kahevAya che ane niSphara rIte ghaNuM mRgone mArI nAkhanAra kesarI mRgAdhipa gaNAya che. pachI senApati tathA mitrane sumukharAjAe parasa saMpatti ApI, ane prathamanI jema te temaja bIjA maMtrIone rAjya bhAramAM joDI dIdhA. nyAya, dharma ane sukhanA AdhArarUpa e rAjAe rAjya calAvatAM prajA paNa tevI dharmiSTha ane nirbhaya thaI rahI. tenA pratApa, prabhAva, yaza ane kIti sarvatra dUra prasaryA ane samasta saMpatti tenI sanmukha AvI. e pramANe bhagavatI sAthe bhega bhegavatAM keTaleka kAla jatAM ekadA dvArapAle AvIne sabhAmAM rAjAne vinaMtI karI ke he svAmIna ! vIrapurathI Avela paMDita Apane maLavA Icache che." eTale rAjAnI AjJA thatAM te tene sabhAmAM laI AvyuM. tyAM te vipra paMDite rAjAne AziSa ApatAM kahyuM ke he rAjana ! sarvajJa tAruM kalyANa karo, sUrya (ravi) tane Arogya Ape, ema (caMdra) zobhA, maMgala, zatrune jaya kare, budha, nirmaLa dha ane bRhaspati ( gurU) buddhi Ape, zuka, sibhAgya, zani, vibhutA, rAhu, pratApasamUha ane ketu kIti tathA sukha Ape." ema AziSa daI, rAjAe Apela Asana para te beThe. eTale svAgatAdi pUchIne rAjAe tene AvavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre te bA-"he rAjana ! ahIM sabhAmAM na kahevAya tevuM mAre tamane kahevAnuM che, mATe badhAne visarjana kare, te huM niHzaMka thaIne prajana kahI zakuM." tyAre bhUsaMjJAthI badhA sabhAsadene ravAnA karIne rAjAe pelA traNa mitro tathA be junA maMtrIne tyAM besArI, tene kahevAnuM kahyuM. eTale brAhmaNa be ke lakSamInA eka nidhAna rUpa tathA killAnI kuMDalIthI vIMTAyela evuM vIrapura nAme nagara che. zatruone trAsa pamADanAra narasiMha nAme tyAM rAjA hatA. jo ke te sarva prakAranA rAjaguNethI vakhANavA lAyaka hatA, paraMtu te kaila (zAktika) matane anusaranAre hatuM. tene vIramatI nAme guNIyala paTarANa hatI, ane 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82) cAra niyama pALavA upara nAma pramANe guNavAna mahAmati nAme pradhAna hatuM. te rANane anukrame vinayI ane sAkSAt saibhAgyalakSamI samAna jayazrI nAme putrI thaI. vidhAtAe traNe jagatanI strIonA sAra guNe laIne ja jANe teNane banAvI hatI, tethI jayazrI AgaLa te badhI nisAra jevI lAgatI hatI. vaivanamAM te evI adbhuta rUpa saMpatti pAmI ke jethI viSNu lakSmInI avajJA karIne teNunuM bahumAna karato. ekadA varanI ciMtAne mATe rANIe tene rAjA pAse mekalI. eTale teNe snehathI kheALAmAM besArIne tene mAthAmAM cuMbana karyuM. te vakhate aSTAMga nimittane jANanAra keI brAhmaNa AvyuM, ane AziSa daIne rAjAe apAvela Asana para te beThe. pachI svAgata prazna temaja lAvela phaLAdithI tene prasanna karIne te kanyA batAvatAM rAjAe tene pUchayuM-"he catura ! AnA lakSaNo kevA che, bhavi. dhyamAM kevA guNe ene prApta thaze ane vara ke maLaze, te kahe." tyAre pustaka khelIne nimitIyAe rAjAne kahyuM-strIonA sAmAnya lakSaNa tathA AnA lakSaNAdi kahuM chuM, te sAMbhaLo- je strInuM paganuM taLIyuM uSNa, rakta, puSTa, pasInArahita, kamaLa, samAna, snigdha ane jamIna para barAbara rahI zake tevuM hAya, te tene bheganI sAmagrI maLe che. jenI sUpaDA jevI paganI eDI heya, te dAsI thAya, lAMbI DAya te kepavALI thAya, jenuM pAdatala vAMkuM hoya, te daridra ane jenI eDI Ujata hoya, te du:zIlA thAya. kulaTA raste jatI hoya, te rajane te uchALe che. TuMkI, lAMbI, sthala ane chuTI aMgulie prazasta na gaNAya. jenA paganI eka paNa aMguli hIna hoya, te game tenI sAthe prAya: kalaha kare che. aMguThA karatAM jenI tarjanI (aMguThA pAsenI ) AMgaLI lAMbI hoya, te kanyA durAcAriNuM hAya. jenI aMguli pRthvIne sparza na karatI hoya, te patine hitakArI na thAya. jene kaMdha uMce hoya te kulaTA, ane sthala hoya, te bhAra UpADanArI vAMkA skaMdhavALI vaMdhyA, ane skaMdhe vALa hoya te duHkhI thAya. sthala grIvA (DAka) hoya te vidhavA ane vAMkI hoya te dAsI thAya nasavALI hoya, te vaMdhyA, TUMkI hoya, te nirdhana ane lAMbI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapRpAdi cAra mitronI kathA. (83) hoya te te kulaTA thAya. jenI haDapacI be aMgula pramANu, goLa, puSTa ane sukamala hoya, te prazasta, tathA sthala, be bhAge, remavALI tathA lAMbI hoya, te aprazasta samajavI. batrIza dAMta hoya te sukha pAme, nIcalA bhAgamAM adhika dAMta haya, te ramaNa mAtAnuM bhakSaNa karanArI, nIce upara je te chuTA hoya, te kulaTA ane uMcA nIMcA hoya, te patirahita thAya. je jIbha mAMsala (puSTa) hoya, te daridra thAya,vizAla ane lAMbI heya, te zeka karAve, ane zyAma hiya, te yuvati, varNacacheda ke kalahane pAme che. je nAsikA vacamAM besI gaI haya, AgaLa sthala, agrabhAge dvidhA, atidIrgha ane vistIrNa, saMkucita, agrabhAge rakta haya, te vaidhavya ane kaleza Ape. je strInA mRga, zazalA, mayUra, varAha ane kamaLanA jevA vizAla netra hoya, te vakhANAya che, ane jenA sajala tathA atirakata netra hoya, te avazya kulaTA thAya, strInA, remavALA, nasavALA, TuMkA ane kuTila kAna niMdanIya gaNAya, ane traNa aMguli pramANa tathA nIce namI gayuM na hoya evuM lalATa, strIone sibhAgya Ape che. e pramANe aMganA kamathI strInA lakSaNe batAvyAM. have jenuM hastatala bahu rekhAvALuM hoya, te strI bhartArane mAre che, jene svara lUkhe heya tathA hastatala vivarNa ane rekhA rahita hoya te paNa du:kha upajAve che. jenA hastatale aMkuza, kaMDala, caka, mayUra ane chatra hoya, te putravatI ane rAjAnI rANuM thAya. jenI hastarekhAomAM kile, taraNa, padma, pUrNa kuMbha ane maMdira hoya, te dAsakulanI chatAM rANuM thAya. jenA hAtha ke pagamAM kaLaza, Asana, azva, hAthI, ratha, lakSamI, vRkSa, dhUpa, bANa, mAlA, cAmara, kuMDala, aMkuza, yava, zela, vaja. zastra, masya, svastika, vedikA, paMkhe, zaMkha, chatra, ane kamaLa hoya, te purUSa rAjA thAya ane strI rANI thAya. aMgulanA mUlamAM je prasavanI meTI rekhAo hAya, te putra ane sArI ramaNIo Ave, te je vacamAM tUTyA vinAnI lAMbI hoya, te moTuM AyuSya thAya ane vacamAM tUTelI ane TUMkI hoya te alpa AyuSya thAya. jenA bhAlamAM trizULa hAya, te badhI strIonI svAminI thAya ane hasatAM jenA be kapA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) cAra niyamo pALavA upara svastika dekhAya te paNa tevIja thAya. jenA rAma, gAtra ane kApa kAmaLa hAya, jenA vacana tathA keza mRdu hAya, jenA rezama ane nidrA rUpa hAya, tathA jenA AhAra, parasevA ane hAsya alpa hAya tevI srI bhAgyathIja maLI zake. je bahu kuza, lAMkhI, TukI, skula, zyAma. caMpaka karatAM gaiArI, kapilA (piMgalavaNI )hADe rAma hAya, ghara avAjavALI aganA hAya, te tajavA lAyaka che. jo bhrakuTI ke lalATamAM mazaka ( tala ) hoya teA te lakSmIvatI ke rANI paNa thAya ane DAbA gAlapara hAya, te miSTAnnamAM premALa thAya, jo rakta tila lAMchana hRdayamAM hAya, te dhAnya, dhana ane sukha sahita rAjAnI mAtA athavA rANI thAya, ane nAsAnA agrabhAgapara mazaka hAya, te paNa te rAjamAtA ke rANI thAya. jo nAsakAnA agrabhAgapara kAjaLavarNA mazaka hAya, te te vyabhicAriNI ane hIna thAya, tathA dhana dhAnyathI hInane zyAma talanA lAMchana sahita be gALI hAya. mazaka, tilaka ke lAMchana, kahela sthAnA vinA DAbe paDakhe azubha samajavu, ane jamaNe paDakhe ghaNIvAra strIone kalezakArI thAya che, sutAM ane hasatAM jenA mukhamAMthI lALa paDatI hAya, ane netramAM AMsu AvatA hAya thatA khane gAle khADA paDelA hAya, te jarUra asatI hAya. svecchAe jatAM daivayeAge jeNInuM vastra paTapaTAyamAna thAya te ane je hAsyasvabhAvI tathA zabda karatI jatI heya te strI tajavA lAyaka samajavI. je rAtre sutAM jema tema khele ane dAMta pIse. te strInA nadI, pata ke latAdinA nAmathI tyAga karavA. strIne DAbe paDakhe Ava zubha na gaNAya, te tenA saMhAra karanArA che, te bhAlamAM agara jamaNe paDakhe hAya te zubha gaNAya. have saMgraha karIne kahe che-- jenI piMgalavaNI' AMkha, gAle khADA, gadheDAnI jema bahu bakavAda, sthUla mastaka, uMcA vALa, lAMbA hATha, dIdhe mukha, chuTA dAMta, lAMkhA hATha ane jIbha, zuSka zarIra, brazuTI sAthe maLela, uMce bahu hAsya, meATI nAsikA hAya te bhraSTa zIla ane sutanA sukharahita hAya, mATe te kanyA vanIya khatAvela che. jenA urU puSTa, gAla bharelA, sarakhA zveta dAMta, padmanA patra jevI vizALa AMkha, khiMkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapAdi cAra mitronI kathA. (85) jevA heTha, unnata nAsikA, hAthInA jevI gati, dakSiNAvartI nAbhi, kemaLa aMga, manahara guTI, hAsyathI kamala samAna mukha, susvara, sArA keza hoya, te putravanI ane subhaga strI samajavI, teno pati prAya: rAjA thAya. je deva, gurU, mAbApa, sAsu, sasarAnI bhakti karanAra, bhAI, bAMdhapara snigdha, dharma, hAcArane jANanAra, Alasyarahita, vinaya, AcityamAM dakSa, gItAdikalA tathA 2seI vigere vijJAna tathA zIlane dhAraNa karanAra strI lakSaNa rahita chatAM sukha pAme che ane lakSaNahita chatAM ukta guNethI rahita hoya te ayogya che. 2. A e pramANe strInAM sAmAnya lakSaNa ane ane alakSaNa sAMbhaLI rAjAe Azcarya tathA AnaMda pAmIne naimittikane ka he sujJa! kaMIka vizeSa jJAna sAMbhaLavA IcchuM chuM. kanyAnA lakSaNAdi kahe, ke jethI Azrama saphala thAya." tyAre nimittIya be - he rAjana ! A kanyA sulakSaNa che, e ka95latAnI jema pati vigerene abhISTa ApanAra thaze, enA hAtha, paga cakAdithI aMkita che ane bhAlamAM svastika che. je e kanyAne paraNaze, te badhA rAjAone sevanIya thaze. vaLI e putravatI, deva, gurUnI bhakta, yazasvatI, suzIlA, sukha sahita ane bhatone sadA ISTa thaze. " ema sAMbhaLIne pramoda pAmatA rAjAe tene dAna daI, virsajana karI, dina kRtya sAdhIne rAtre priyA sahita zayana karyuM. ane rAtrInA chellA pahore nidrA tajIne teNe vicAra karyo ke A sarva lakSaNavALI kanyA, kayA bhAgyazALIne ApavI? ahA jene huM e ApIza, tenI mATe sevA karavI paDaze, kAraNake jJAnInuM vacana mithyA na thAya, pote utpanna karela, yatnathI ucharela, abhISTa ane pAlana karAyela chatAM kRpaNanI lakSmInI jema putrI, pareneja upakAra kare che. ahA! devane dhikkAra che, ke jeNe Ane mArI putrI paNe unna karI. je mArI bhAryA banAvI hota, te huM jagatane jItanAra thAta. athavA te A bAlA atyAre mane AdhIna ja che. je huM pate ene paraNuM, te mArI potAnI vastumAM keNa aTakAvanAra che? pote uptanna karela, ucherIne meTI karela tathA rUpamAM devAMganA karatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2015 cAra niyae pALavA upara-= caDIyAtI, kalpalatAnI jema enuM leza phala zA mATe na lauM ? je strInA bhegamAM deSa kahyuM, te pitAnI ane pArakI ke.? ane je AtmAne tRpti nathI to pArakI ane pitAnI ke potAnI ke pArakI strImAM paMca nuM kaMI viSeza nathI. te kanyA bhagava vAmAM ze deSa che? vaLI sukhanA dhuktithI mohita thayelA janee emAM deSa joye che. vaLI sukhanA eka sthAnarUpa ane premapAtra premadAnuM te apamAna nRja thAya." ema dhArI rAjAe tene . anumati levAnI IcchA priyAne kahyuM--"he ramaNa ! je tArI anumati heya te huM jayAre ane te pachI sarva rajA . enI yazrIne svAdhIna karUM." eTale kAne ADe hAtha daIne te belI--"he svAmina ! lokazAstrathI virUddha ane baMne bhavane haer : nAra evuM vacana kema bele che?" tyAre naimittikanuM vacana kahIne rAjA be -"tame bahu ramaNue chatAM lAMbA vakhate paNuM putra na thaye, A eka kAraNa che. putra vinA mArI pAchaLa rAjya keNu calAvaze? naimittike ene putravatI kahela che, te prajA mATe huM ene IcchuM chuM. vaLI vedamAM saMbhaLAya che ke brahmAe putrIne nathI jogavI zuM? kaipAyane, putravadhuone bhegavI, mATe e zAstra virUddha nathI. ane vaLI e ISTa putrInI sAthe ApaNe, ema karatAM viga na thAya. sunizcita hitakArI kAmamAM lokoktine kaNa - sukAre che ? kahyuM che ke - " sarvathA svahitamAcaraNIyaM, kiMkaripyatijanA bahunalpaH vicati ja nahi zakupAyaH sarvopari roya" 8 || atha-sarvathA pitAnuM hita sAra, bahukhanAro zuM karavAnA hatA. evo koI upAya nathI ke jethI badhAM lekane saMtuSTa karI zakAya ? tame sapatnIne bhaya lAvaze nahIM. badhA tAre ane mAre vaza che. tArI anumati mAguM chuM, tArA sanehathI ja huM nirbhaya rAjA chuM." tyAre Ane samajAvavAne huM samartha nathI, maMtrIo samajAvaze." ema ciMtavIne rANuM belI-A bAbatamAM maMtrIonI salAha levI joIe. rogIne mitra vaidya, bhavathI uThega pAmanArane mitra muni, gRhastha ane kAmIno mitra patnI ane rAjAne mitra pradhAna che. kahyuM che keShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . ' khAi pAra mitrAnI kathA. 47) " sa sikhA sAdhu na zAstiyo'SiSa,hitI saMzRNute skiNprbhuH| sadAnukU leNvihaM kurvate rati, nRpeSvamAtyemuna sarvasaMpadaH " // 1 // artha-je svAmIne barAbara hiMgama : Ape, te mitra ane je hita na sAMbhaLe, te pharavAsI. je rAjA ane jema sadA anukula hoya, te saMpadAo AvIne prApta thAya che. - have prabhAtakRtya karIne rAjAM, je mAM rAjasabhAmAM beThA, tevAmAM vIramatIe dAsI mAraphate maMtrI ane nivedana karyuM. eTale huM yathAzakti upAya laIzArohana te rAjA pAse gayA ane yocita sthAne che. sabhA e rAjyanuM bhUSaNa che. pachI pitAnI ISTa siddhine mATe maMtrI vigerenI anumati levA jatAM rAjA bolyA * prajA, rAjanA kayA sthAne gaNAya ? " tyAre tenA abhismayane samajatAM maMtrI kaMI paNa na be, tevAmAM zUra senApatie kahyuM ke-- praja, tamArA saMtAna samAna gaNAya." rAjAe kahyuM- te tamArI putrIne paraNatAM mane doSa lAge ke nahi ?" senApati bolyA-"deSa na lAge. tyAre rAjAe kahyuM-"te svaputrInuM pANigrahaNa karatAM paNa doSa nathI. rAjAnA saMtAnapaNanA sAdrazyathI huM putrInuM pANi grahaNa karuM chuM." eTale enI rahyuM-kAmina ! A avAo ( na belavAnuM AlI marajanemAM paNa je akRtya che, te mA cAyaneka tartAvalA caNA che. moTA rAjAe paNa kApavAdanuM kAma karavuM. A mAtra chidrathI paNa vahANa zuM samumAM jUbI jevuM nathImArI rUpavatI, lAvaNyavatI ane sAra lakSa DabALI ghaNI sArI che, te kulIna kAMtAone paraNIne A akRtyanI varama pAma. jema jIvane iMdriyAdika, tema rAjyanA, naya, propa, latA viveka, kIrti, keza, bala, yaza, maMtra ane zakti-raka prANu che. rAjya, jIvita ane dhanathI paNa dhIra jane je subhaga kIti te atyaMta sthira banAvavA mathe che, apavAda apAvanAra strInI, khAtara, e pitAnI kItine zA mATe malina kare che?' e rIte uparAdhaMthI rAjano krodhAgni vadhAre javalaMta thayo. sapane dudha pAvAthI tenA viSamAM vadhAre thAya che. senApatinuM kathana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88) cAra niyame pALavA upara- pitAnA abhiprAyathI kirUddha samajIne rAjA krodhAtura thaIne be he mUDha ! tuM pitAnuM kathana paNa kema samajato nathI? he duSTa ! mArI samakSa paNa AvuM vacana bolyA, mATe tuM nigraha karavA gya che." ema kahetAM ke yamAna thaI rAjAe tene baMdhAvIne kedakhAnAmAM nakhAvI dIdho. pachI ekAMtamAM maMtrInI anumati levAne naimittikanuM kathana vistArathI ane potAne abhiprAya rAjAe tene kahI saMbhaLAvyuM. eTale senApatine thayela daMDa joI, rAjAne keladhamI jANutA ane upAyamAM cAra maMtrIe kAlakSepa karAvavAnI IcchAthI rAjAne kahyuM-"raMbhA karatAM paNa rUpALI A kanyAne paraNavAne tuM ja lAyaka che. ghare utapanna thayela pitAnI kAmadhenune kaNa vece? lekeja kevaLa durmukha che, ke jethI game tema bolyA kare che. mATe te svAmi ! kAryasiddhi thAya, tevo upAya batAvuM ane loke paNa belatA baMdha thAya. sAMbhaLa-"he rAjana ! cha mahinA sudhI e kanyA mAre ghera Apo. tArAja dAsa-dAsIe enI saMbhALa rAkhaze. eTale maMtrIe A pitAnI putrI, lAlanAdi keDa pUrA karavAne saMtAna rahita rANune janmadinathI ApI hatI. atyAre te vana pAmI, tethI tene paraNAvavAne pAchI lIdhI. " e pramANe ekavAra lokavAyakA bhale prasiddha thAya. avasare bIje vara na maLavAthI te tane ja ApIza. ema paraNavA jatAM ISTasiddhi thatAMpaNa tuM niMdA pAtra nahi thAya." A pramANe sAMbhaLatAM rAjee maMtrInA vakhANa karatAM teja pramANe karyuM. AvA kAryomAMja maMDaLIonI mati saphala thAya che. kAraNa ke-- " udanvacchinnA bhUH sa ca nidhirapAM yojanazataM, sadA pAnthaH pUSA gagana parimANaM kalayati / iti prAyobhAvAH sphuradavadhimudrAmukulitAH jatAM prajJomeSaH punarathamaNImA vinayate" | 6 | atha-"samudrathI bhedAyela bhUmi ane samudra, pANInuM parimANa, musAphara so jananuM parimANa ane sUrya, gagananuM parimANa jANe che. A badhA www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapada cAra mitronI sthA. (89) padArtho prAyaH avadhinI mudrAthI baMdhAyelA che, paraMtu sajajanonI buddhino vikAsa te niravadhi thaine vijayavaMta varte che." ekadA zaMkA lAvatA rAjAe, ISTaghAtaka ane zalyarUpa te senApatine mAravAne mAtaMgane Adeza karyo. te vAta pitAnI buddhithI jANIne maMtrIe ghaNuM dravya ApI, mAtaMga pAsethI tene cheDAvI pitAnA ghare gupta rAkhe. ane mAtaMge tevA prakAranuM leyamaya zira pitAnI buddhithI banAvI, dUrathI rAjAne sAMje te batAvatAM chetarI lIdho. have potAnI sutAnI kAmanAthI tapta thayela rAjA divasone gaNate, paMDitee samajAvatAM paNa te kaI rIte samaje nahi. eka vakhate maMtrI, senApati ane vIramatI rANuM ekAMtamAM bhegAM thaIne pariNAme hitakara kAryane vicAra karavA lAgyA. temAM rANI belI-"he maMtrim ! e adhyarAjAne je te bedha pamADI na zakyo, te bIjA upAyanI zodha kara." senApati belepite maravuM athavA mAravuM, paNa vizva niMdanIya rAjAnuM A akatya sahana nahi thaI zake." maMtrI betye-pote maravuM ke rAjAne mAravuM, te paNa dharmajJa janane yukta nathI, ane temAM bhaviSyanuM hita nathI. paraMtu bIjA rAjAne sthApIne tene kanyA ApavI. ane tene Azare prajA sahita ApaNe sukhe rahIe. paNa te koI gya kulIna, balavAna, nyAya, dharma ane guNayukta yuvAnanI zodha karavI joIe ke je ene jItavAne samartha thAya. hAthI sainyane adhipati zIla, maMgala keTavALa, ane siddhadUta mAre vaza che, mATe e kAma duSkara nathI. ApaNe dUtane bolAvIne tevA purUno saMbhava pUchIe. teNe bahu joyuM che, tethI je jANate heya, te tamAruM dhAreluM thAya." eTale rASTra ane senApatie kabUla karatAM teNe dune gupta rIte belAbe, ane te vAta pUchatAM dUta belya - caMdrapuramAM sarva guNayukta, pitAnA bhAgyathI rAjyalakSamI meLavanAra ane devatAne mitra e sumukha nAme yuvAna rAjA che. guNano samudra ane tejamAM sUrya karatAM adhika evA te rAjAnI 12 . nAme vAlamI * karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAra:niyama pALavA upara AgaLa, anya rAjAo kuvA jevA ke tArA jevA lAge che. jenI mAtra daSTithI prerAyalA citrasubhaTee vaza karelA kSatrIye, tenA kiMkara jevA banI gayA che, te tamArUM Icchita sAdhe tema che, eTale rAjAne zaMkA na thAya tema mane mitrane lAvIne harSita, thayela maMtrI vigeree badhuM samajAvyuM. A kArya anyane asAdhya dhArI, AdarathI mane vInavIne tane bolAvavA vicakSaNa evA mane ahIM eka che. anya zaMkA nivAravAne maMtrIe rAjAne jaNAvI pote ane rAjAe paNa vivAhanI taiyArI karAvI. ahIM AvatAM, tane joIne mArA janmane saphala mAnuM chuM. mATe have tyAM AvI jayazrIne paraNIne jayalakSamIne vaza kara. tuM vIrapuramAM AvIza, eTale te kAla rAjA lAgI jaze, ane rAjyazrI tathA jayazrI sanAtha thaze. te sAmAnya strI mAtra na dhAraje, paNa guNethI te traNe jagatamAM, zreSTha che, jene banAvavAnI IcchA thatAM vidhAtAe abhyAsane mATe devAMganAo banAvI. jema lakSamI vaDe harinI, tema teja patnIthI tArI rUpasaMpatti kRtArtha thavAnI che. harine lakSmInI jema, te bIjA koInI patnI thavAne lAyaka nathI. teNe vinA rAjya lakSamIthI tuM jagatane upakAra karatAM paNa zobhate nathI. jaLavRSTithI vasudhAne tRpta karyA chatAM megha, vIjaLI vinA zobhate nathI. athavA te prajAnI anukaMpAnA mukhya phalamAM pravRtta thayela tuM tene prasaMgathI pAmI zakIza, pRthvIne zItala karavA unnati pAmate megha, zuM AkAzamAM vIjaLIthI saM yega pAmate nathI? hesujha! kAryane sAra tane meM kahI batAvyuM, mATe e tAruM pitAnuM ja kAma samajI le." e pramANe brAhmaNanuM kathana sAMbhaLI rAjAe maMtrI vigerenA mukha tarapha joyuM. tyAre maMtrI bolyA- he naya pathag! SaTa guNethI pUrNa tane kahevAnuM zuM hoya? prajAnA hitane mATe ja tamArA jevA pRthvI para avatAra le che. vIrapuranI prajAne mATe kaila rAjAnuM mathana karatAM tuM jayazrIne pAmIza. devene mATe samudranuM mathana karatAM harine zuM lAgI na varI ? utsAhI purUne parakArya sAdhatAM vilaMba kara, te kalaMka rUpa che. te vakhate yuvarAja vigeree huMkAra karavAthI te arthane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~ ~--~ sukhapAdi cAra mitronI . (91) vadhAre majabUta karyo. pachI sabhA visarjana karI, dainika kRtya AcarIne zubha avasare rAjA, sainya ane te vipra sahita tarata vIrapura tarapha cAle. kArya karavAmAM vilaMba na kare te jayecchanuM lakSaNa che. have vIrapuranI najIka AvatAM teNe te rAjAne dUta mokalya, ane te jaI namana karIne rAjAne kahevA lAgyA naya ane parAkramamAM pravINa sumukha nAme rAjA tArA dezanA sImADAmAM Avela che, te jayanI IcchAthI tane Adeza kare che ke he rAjana ! jayazrI kanyA, mane ApIne mArI sevA - kara, ane tuM nAlAyaka tathA nAstika chatAM pitAe Apela rAjya bhagava. jo tema na kare, te raNabhUmimAM baMne jayazrI Apa; pachI ema na belAje ke mane kahevarAvyuM nahi. kAraNa ke mahApurUSa chalathI ghAta karanAra na hoya." eTale krodhAyamAna thayela rAjA be -e sumukha rAjA koNa che ? ke je vimukha chatAM saMgrAmamAM AvavAne mArI AgaLa samartha thAya. jenI AgaLa vairIonuM astitva nathI, te huM nAstika chuM. je eka kSaNa paNa raNAMgaNamAM u rahe tenI huM umeda pUrI karUM." tyAre dUta saMtuSTa thaIne vicAravA lAgyo ke AnI devAdhIna vANIthI mArA svAmInI yuddhanI umeda jarUra pUrI thaze." pachI teNe kahyuM ke je ema heya te grahagarjanA mUkI gho ane yuddhane mATe satvara sajaja thAo. AvA kAmamAM vilaMba karA e kAyaratA che. ' tyAre rAjAe kahyuM-"tuM jA ane huM A Age." ema kahIne teNe pitAnuM sainya ekatra karavA utAvaLathI raNabherI vagaDAvI. have te jaIne te badhuM sumukha rAjAne kahI saMbhaLAvyuM. evAmAM narasiha rAjA paNa sainya sahita tarata nagarathI bahAra nIka nyo ane vAghanAdathI tathA hAthIonA gajaravathI dizAone badhira banAvate ane azvonA padAghAtathI temaja rathacakothI pRthvIne kaMpAvate te AvyuM. potAnA dezathI dUra chatAM rAtsAhathI te tarata sImADAmAM AvI pahoce. zatrue karela potAnA dezanuM dabANa ka vImAnI sahana kare ? tyAM hAstika (gajasa vAre) hAstika sAthe, savAre savAre sAthe, thAo, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (92). cAra niyamo pALavA upara cho, e hAthI, athA, ane mAravA codhAo sAthe ane rathakAre, rathakAra sAthe malyA.te vakhate rajathI sUrya AcchAdita thaI jatAM zastronA tejathI AkAza prakAzita thatAM temanA vAjIMtrothI dizAo gAjatAM yuddha zarU thayuM. raNamedAnamAM kUdI paDelA subhaTe taravAro, bhAlA, bANe, mudagara, gadA, cako. yaSTio ane muSTie thI zatruone mAravA lAgyA. zUravIroe pADela hAthIo, azvo, yedhAo ane bhAMgelA rothI pRthvI, duHkhe saMcarI zakAya tevI thatAM te yuddha vizvane bhayaMkara thaI paDayuM. tyAM A pramANe yuddha cAlatuM hatuM, te vakhate maMtrI, zAla ane senApati vigere, keTalAka sainike sAthe alaga thaI, nagaramAM jaI saMketathI sAthe maLyA ane bhaMDAra tathA killA vigerene kabaje laine nagaradvAramAM yuddha karavAne ubhA rahyA. have ahIM sumukhanA sainikoe narasiMhanA lazkarane bhAMgatAM te raNAMgaNathI khasIna killAno A zraya levAnI buddhithI nagaramAM peThe, tyAM zUra ane zIla vigeree aTakAvyo, temane pharI gayelA jANI, zatrunA sainyathI parAbhava pAmate te a5 parivAra sAthe laIne bhAgI gaye dina ane zaraNa rahita te girikUTa parvata para vanecare sAthe jhuMpaDuM bAMdhIne rahyo. te nAThe, eTale tenI upekSA karI, maLelA te maMtrI vigerene satkAra karIne temanI sAthe sumukha rAjAe nagaramAM praveza karyo. pachI pUrva rAjanA siMhAsana para tene sArI maMtrI vigeree vIrapuranA rAjyapara tene abhiSeka karyo. rAjAnI anumatithI te maMtrI vigere svAmi bhaktine lIdhe narasiMha rAjAne strIo ane khAne mekalI dIdhe. tethI harSita thaI, gAmaDuM - sAvI, te sumukhanI AjJAthI tyAM patnI sAthe sukhe rahevA lAgyA. paMDite samayanA jANa hoya che, paraMtu te vIramatI rANI nAstika patine anusarI nahI. du:khathI maraNane IcchatI tene ke sutratA sAdhvIe baMdha Apyo. eTale saMvegathI saMsArasukhanI AzA tajI, maMtrIne pitAnI putrI seMpIne teNe jaina dIkSA lIdhI. pachI mahAbuddhi maMtrIe pUrve buddhithI vaza karela jayazrIne, zubha lagna sumukha rAjAne ApI. eTale meTA occhavathI devene paNa durlabha evI te kanyAne paraNIne te anya prema saMkAtI (mizraNa)thI teNInI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhanupAdi cAra mitrAnI kathya. (23) sAthe svecchAe sadA ramavA lAgyA. teNInA darzanathI rAjAne je prIti thatI, te prItithI te, raMbhAnA sabhAga saMbaMdhI iMdranA sukhane paNa jItI letA hatA. ane tenI sAthe leAgavilAsa karatAM je tene sukha thatu, tenA guNAnIjema tenI teA upamAja na hatI. have mahAbudi ma MtrI, zUra senApati, zIla hastinA senAnAyaka, maMgala koTavAla, ane siddhadbhuta brAhmaNa ebadhA dharma-pakSamAM rahelA ane upakArI hAvAthI rAjAe temane moTA saMpattivALA anAvyA. pAtapeAtAnA pade nImAyelA te AnaMdathI rAjya kArabhAra calAvatA ane rAjA, deza tathA khajAnA vigerethI divase divase vRddhi pAmyA. have keTalAka vakhata jatAM ekA takSazilAnagara, rAjAnI mUla rAjadhAnIthI eka uMTavALA ALyeA. rAjAnI mAjJAthI sabhAmAM AvI, rAjAne namIne rAjAe apAvela Asana para te beThA. svAgata kuzalAdi praznothI prasanna thayela teNe nivedana karIne rAjAne vijJaptipatrikA ApI, eTale te kheAlIne vAMcavA lAgyA: " svastizrI vIrapura susthAne zrIsumukha rAjAne takSazilAthI sumati nAme ma MtrI namana karIne vInaMti kare che ke--tamArA prasA tho ahI kuzala che, ApanI kuzalatA jaNAvavA maherabAnI karaze. vizeSamAM ApanA bhAgyanI adhikatA sAMbhaLavAthI amArA karNane nira Mtara amRtanuM siMcana thAya che, chatAM he svAmin ! mApanA darzanarUpa kSudhAthI amArAM netrA satApa pAme che, kIrtimatI rANIe snAnAdi zarIra saMskAra tajI dIdhA che. yAginI jema parama tattvanu dhyAna kare, tema eka tamaneja ci MtavatI te lAcanajAthI hRdayane siMcana karyAM chatAM bahu saMtApa pAme che. durvAra virahAgnithI sarvAMge khaLatI te tamArA saMgamarUpa auSadha vinA atyAre prANasadehane prApta thaI che. teNInA jIvananA upAya tame pote jANeA che, eTale zu kahevuM? ane vaLI surateja rAjAne je tame adhikArI banAvye che, te svAmI vinAnuM rAjya jANIne atyAre chaLa zeAdhyA kare che, strI pazuonA haraNathI te aneka rIte upadrava kare che. ApanI AjJAthI huM tenI sAthe laDavA IcchuM chuM, paraMtu te ati pracaMDa DhAvAthI jIta maLavAnA saMzaya che. mATe huM tAta! tame savara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat - www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ {er) cAra niyaMmA pALavA upara ahIM AvI, he rAjana ! prajAne sukha pamADA. pAra leAkA sahita sukhI rAjava Apane namana kare che. iti maMgalama, ' e pramANe vijJaptinA artha avadhArI, zatrupara krodha lAvI, patnI ane prajAne sukhI karavAne te utkaMThita thayA. pachI maMtrIe sAthe masalata calAvI, te rAjyanI suvyavasthA karI, jayazrInI sAthe te tarata caMdrapuramAM AvyA. tyAM rAjyanI saMbhALa karanArane zIkhAmaNu ApI, bhAgavatIne sAthe laine takSazilA tarapha cAlyA. rastAmAM sainyeAthI pRthvIne dakhAvatA, sarAvarAne seAsAvatA ane rajathI dizAone AcchAdana karatA te takSazilA AgaLa AvyeA. tyAM matrI, sAmata, ane pAra janethI satkAra pAmatA rAjAe nagarImAM praveza karIne sarvajanAne atula mAnada upadmabyA, ane avasare teNe kIrtimatI priyAne AliMgana ApatAM ane bhAgavilAsa karatAM mAnada pamADyo. ekadA teNe pote caturaMga senA lai jaIne paMDitamAnI sUratejane rAMgaNamAM lAvyA. tyAM lAMbe vakhata ghAra yuddha karI, tenA lazkarane bhAMgIne dvaMdva yuddhathI laDatAM sumukhe tene bAMdhI lIdheA. eTale--tuja mAre zaraNa che ' ema khelatA tene mukta karI, tenI rAjadhAnImAM jaIne sumukhe tene satkArapUrNAMka sevaka banAvyeA, pachI sUrateje, ugratejasvI nararatna sumukhane, strInA sarvasva guNane dhAraNa karanAra potAnI prItimatI kanyA ApI. tyArabAda tenI bheTa svIkArI priyAsahita peAtAnI nagarImAM AvIne sumukha rAjAe samudraparyaMta pRthvInuM rAjya karyuM. teNe khadhA rAjAone kara ApanAra banAvyA ane prajAne kara mukta karI, tathA dAnathI teNe yAcakone zrIma'ta banAvI dIdhA. tenA vairI rAjAoe raNAMgaNamAM mAtra tRNuthI peAtAnu' gaurava mAnI lIdhu. tathA keTalAka satruoe vanamAM kada AdikathI pAraNuM karatAM gaiArava mAnyuM. pote ekAkI ane videzamAM hovA chatAM traNa kanyA ane rAjyanI prAptithI peAtAnA puNyane nirNaya karIne teNe puNya karavAmAM vadhAre prIti karI. pachI pratha manI jema matrI vigere mitrAne rAjyakArabhAra seAMpI te ni:zaMka thaI ne bhAgavilAsa karavA AgyA, te cAre ramaNIo sAthe te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapRpAdi cAra minI kathA. (5) premathI adhika ramavA lAgyA, ane tenA kIrti tathA pratApa daze dizAmAM ramavA (prasaravA) lAgyA. ekadA sUrateja rAjA. teNe karela abhibhavane yAda karatAM, sadagurU pAse dharma sAMbhaLIne pratibaMdha pApe, ane atyaMta vizagya thatAM pote putra hita hovAthI sumukha jamAIne rAjya ApIne dIkSA lIdhI ane tapathI teNe ISTa phaLa meLavyuM. e pramANe sumukha rAjAne cAra rAjyalakSamI sAthe uttama guNavatI cAra5tnIo maLI, lalita lAvaNyarUpa, ane vana pAmela te dhIra, padminI sAthe kamaLanI jema temanI sAthe bhegavilAsa karavA lAgyA. keIvAra pate gIta-vAdyamAM tatpara thaIne patnIone nRtya karAvate ane keIvAra aMta:puramAM vinedathI IcchAnusAra khelatAM sukha bhogavate . keIvAra strIone ekI sAthe AliMgana ApI, temanA adharanuM pAna karatAM, jANe matavAdI gurUnuM paMca bhUtAtmaka eka aMga hoya tevo banI jate jatu pramANe IcchAnusAra potAnI ramaNuo sahita krIDAvApI ane vanAdimAM dareka kriDAnA bhedathI te ramate hate. e rIte patnIe sAthe jANe ekAtmA hAya, tema ni:zaMka ane nirbhaya thaI, potAnA parivArane vaza karIne IcchA pramANe te bega bhegavavA lAgyA. kalAvijJAna, zAstra vineda ane kAmavinAdathI khelatAM teNe ghaNe kAla vyatIta karyo. vakhata jatAM te cAre strIone, ratnakhANemAM jema maNIe upaje, tema cAra tejasvI putra thayA. nyAya ane dharmayukta tenA rAjyamAM kayAMya apamaraNa na thatuM, keI AjJApanAra ke zatru ane cArane bhaya na hate. ekadA te nagaranA udyAnamAM moTA parivAra sahita dharmamAM nAmanA caturNAnI gurU AvyA. pitAnA nImelA purUSe mAte temanuM Agamana jANIne AnaMda pAmate rAjA, nAgare, kSatriya ane pitAnI strIo sahita temane vaMdana karavAne gayo. tyAM traNa pradakSiNA karIne teNe harSapUrvaka gurUne vAMvAeTale gurUe tene kalyANa lakSmIne vadhAranAra dharmalAbhanI AziSa ApI, pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ (at ) cAra niyamo pALavA upara bIjA munione namana karIne rAjA tathA caturvidha saMdha yathAsthAne beThA. eTale gurU mahArAje dharmopadeza ApatAM kahyuM ke-- " A duSprApya narajanma pAmI dharma sAdhavAnA satata prayatna karavA. kAraNa ke A leAka ane paraleAka saMbaMdhI sukhasaMpatti, dharmanA pramANamAM prApta thAya che. dharma thakI A leAkamAM paNa ghare iSTa sa patti, vinIta putrA, premI parivAra, anukUla o, aMta2mAM ujjvaLa mati ane sarvatra kIti-e prApta thAya che, ane paraleAkamAM ga nA karatA hastIo sahita rAjya, iMdra sakhakhI samRddhi, tIrthakarapada ane zivasa'patti-e jinadhanA phaLa maLe che. " tyAre rAjAe vinaMtI karI ke--he prabhA ! pUrvabhavamAM me zuM sukRta karyu ke jethI rAjya ane patnIone pAmyA, ' guru mAlyA he rAjana! pUrvabhave upArjana karela tArUM puNya sAMbhaLa~~ 6 maNimaya dezamAM maNIvatI nAme eka zreSTha nagarI che. tyAM bahu parigrahI susthita nAme nAyaka hateA. jenI AgaLa lakSmImAM kubera paNa daridra jevA lAgatA. tene suMdara, madara, ma'gala ane subhaga e nAme cAra kakara ( nAkara ) hatA. temanI anukrame madanA, suMdarI, priyava`dA ane sudAmA nAme patnI hatI, te sarve svabhAve bhaTThaka hatA. tyAM parama zrAvaka caMdana nAme zeTha hatA. teNe ekadA ahu dhana kharacIne naveA mAvAsa karAvye. muhUttanA abhAve te hajI AvAsamAM rahyo na hatA, tevAmAM jeTha mahine tyAM sutratAcAya padhAryA. eTale te AvAsamAM cAturmAsa rahevA mATe zreSThIe gurUne kyAma traNa karyuM, tethI tenI bhaktine lIdhe teo te AvAsamAM rahyA. tyAre potAne dhanya mAnatA guDsevAmAM rakta, ane Savidha AvazyakamAM tatpara thaine paiArajanA dharmadezanA sAMbhaLatA ane khaMdhIjanenA jayanAda sAthe saMdha pUjA ane dAnathI sudara tathA dhArmika gIta-maMgala pUrNAMka te pratini utsavA karavA lAgyA. te jANIne ekadA suMdara tyAM jovAne sAnyA, ane moTA zrImatAthI vaMdana karAtA gurUne joine teNe vaMdana karyuM. eTale rAjA, rakapara samAnadaSTivALA temaNe yA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhanRpAdi cAra mitronI kathA. () lAvIne te suMdarane vizvane hitakArI dharma tathA tenuM phala samajAvyuM -eka dharmanA anusAre ja badhA prANIonI IcchA ane vyavasAye sukhadAyaka nIvaDe che. mATe tenuM ja ArAdhana karavuM. manuSya tathA devAdinI judI judI avasthAonA kAraNarUpa eka dharmaja che. mATe du:khathI kaMTALelA sukhAthI jIe e eka dharmanuM ja sevana karavuM' e pramANe sAMbhaLI pratibodha pAmI, dharmanI IcchA thatAM te be - " he prabho ! huM nekara, je dharmane nirvAha karI zakuM, te dharma batAve" gurU belyA- " vAMchita ApanAra evA jinadevane nitya namana karavuM tathA cAritradhArI sAdhu (guru) ne vaMdana karavuM teja dharmanuM mUla che. paMca namaskAranuM dhyAna dharavuM tathA svadAra saMtoSI thaI zIla pALavuM. A cAra dharmathI tAre cAra gatine cheda thaze. manahara strIo, samudraparyata pRthvInuM rAjya, dIrdhAyu, rUpa, yaza, iMdrapada ane chevaTe mekSa-e A dharmanA phaLa che. " tyAre te bhavya bolyA- "he bhagavad ! jinezvara deva tathA gurUne dararoja namyA vinA huM bhajana karIza nahi, paMca namaskAranuM dhyAna dharIza ane nirdoSa svadArA saMteSa vrata pALIza." A cAra niyama laIne ApattimAM paNa himmatathI AcaratAM teNe gurUnuM kathana phalasahita patnIne kahI saMbhaLAvyuM. eTale zraddhA thatAM niyama laIne pALatI evI tene jaIne bIjI traNa dAsIoe tene pUchIne te ja pramANe niyama lIdhA. e pramANe cAra dAsIo tathA suMdara kare zubha bhAvathI e cAra niyamanuM barAbara rakSaNa karyuM. ekadA svAmInA hukamathI kyAMka grAmAMtara jatAM jina ane muniyeganA abhAve suMdarane tyAM traNa divasanA upavAsa thayA. cothe divase ghare AvatAM teNe arihaMta tathA munine vaMdana karIne bhejana karyuM. A tenA sAhasanI badhAe karUNa lAvIne prazaMsA karI. pachI suMdarI vigere traNee maMdarAdika pitAnA svAmIone kahyuM- "suMdaranI jema tame A niyama kema pAlatA nathI?" te belyA-"ame e niyamonuM hamezAM pAlana karavAne samarthanathI, paNa suMdarane sahAya karIzuM ane vacavacamAM e niyamo paNa pALIzuM' 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9:) cAra niyamA pALavA upara tyArathI tenA dharmamAM vinna karanAra jo svAmInA Adeza thAya, te te pote bajAvI anumeAdanAsahita te tene sahAya karatA hatA. ane suMdaranA saMbaMdhathI vacavacamAM niyamo pALatA tathA temaNe svadAra saMteASa vratane svIkAra karyA, temanI traNe patnIo, dharmanI ekatAthI jevA suMdarapara bhaktirAga rAkhatI, tevA peAtAnA patiopara dharAvatI nahi. te cAre ramaNIenA paraspara dharma rAga jAmyA. e rIte te pAMcee cAra niyamA kharAkhara pALyA. vakhata jatAM Ayu pUrNa karI, nAkaranA bhava tajIne te suMdara, cAra niyama kharAkhara pALavAthI cAra rAjyAnA dhaNI tu rAjA thayA. madanA vigere cAre strIo, pUrva snehuthI ane samAna puNyanA prabhAvathI kImitI vigere tArI abhISTa priyAe thai. tArA puNyanI anu medanAthI tathA dharma sahAyathI maMdara vigere traNe tArA mitrA thayA. pUrva bhavanA abhyAsathI tame sarvanA sneha jAmyA che. pUrvabhave upakAra karanAra temane te samRddhivALA banAvyA che. huM rAjan ! potAnI meLe cAtaraphathI AvI maLelI rAjyalakSmI, cAra sarvottama priyAe, sAMya ane dhairyAdi utkRSTa guNA, devanA prasAda ane nira Mtara sukha--e badhA cAra niyamanA, tane, patnIne tathA mitrAne maLelA phaLe samajIne Arhata dharmanuM ArAdhana karo. A leAkamAM rAgAdinA kAraNarUpa tathA paraleAkamAM durgati duHkhAnA kAraNarUpa ati kAmasevananA tyAga karIne sarva sukhanA mUlarUpa dharmonuM sevana karo. " ,, e pramANe sAMbhaLatAM rAjA, rANIe tathA mitrA jAtismaraNa pAmavAthI harSita thai, pratibaMASa pAmIne khelyA... huM bhagavan ! ApanuM vacana satya che. samaja vinAnA svapa dharmathI pazu jo amane ATaluM badhu phaLa maLyuM, to have te vistArathI samajAvA, ke jethI ame samajIne gRNa karIe ' tyAre temanA para anugraha karatAM gurUmahArAje dazaviMdha yatiSa ane samyakatvamUla khAra prakAre gRhasthadhama vistArathI temane kahI sa`bhaLAvye. eTale rAjA vigere khelyA-- huM prabhA ! yatidharma pALavAne ame samartha nathI, mATe kRpA karI amane zrAvaka dharma AA.' tyAre gurU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumukhapAdi cAra mitranI kathA. (99) hArAje vidhipUrvaka temane gRhastha dharma AkhyA ane teo prApta karIne AnaMda pAmyA. pachI rAjAe gurUne vinaMti karI ke "he bhagavana! A bhava pachI huM koNa thaIza? ane mane mela thaze ke nahi?" gurU bAlyA-"tuM strIo sahita, svargamAM deva thavAno che. tyAMthI cavI, narajanmamAM dharmane lIdhe vicitra prakAranuM sukha jogavIne pAchA svarge jaIza. e rIte A bhavathI sAtame bhave narabhava pAmI, rAjya bhegavI, vrata laI, badhA karmamalane nAza karIne patnIo sahita tuM kSasukhane pAmIza, ane tArA mitra paNa barAbara ArAdhela AhaMta dharmanA prabhAvathI keTalAka bhava pachI zivasaMpattine pAmaze." e pramANe mitro ane strIo sahita rAjA tathA nagarajane, vividha dharma-niyame svIkArI, gurUmahArAjane namana karI, kRtArtha thatA jema AvyA hatA, tema pitapatAnA sthAne gayA. have rAjA potAnI strIo sahita, lAMbe kALa zrAvakadharma pALI, aneka prakAre tIrthanI prabhAvanA karI, avasare maraNa pAmI, svarge jaI ane gurUnA kahyA pramANe anukamete mokSasukha pAme. e pramANe arihaMta tathA munine namatAM, parameSTI maMtranuM dhyAna karatAM, ane svadAra saMtoSavrata, satata AcaratAM prANI rAjyAdi saMpatti pAmIne anukrame karmane jaya karIne muktine paNa pAme che. prazasti. e rIte (1484) mA varSe zrI munisuMdarasUrie bhavya janenA anugrahAthe tathA kalyANanI prApti mATe A sumukharAjAnuM caritra banAvyuM che. ane vyAkaraNa zAstramAM dakSa evA zrI lakSmIbhadra munie gurUbhaktithI harSapUrvaka A cAre kathAonuM zodhana karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (pAchaLa vAMco), AtmAnanda prakAra : jaina kemamAM ati phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM che mAsika A sabhA taraphathI viza varSa thayA pratimAse pragaTa che te karavAmAM Ave che. temAM AvatA dhArmika, vyavahArika ane A naitika saMbaMdhI uttama lekhethI ApaNuM kAmamAM prasiddha thatAM A mAsikomAM te prathama paMkti dharAve che. dara varSe tenA grAhakene je che vAMcanane bahaLe lAbha ApavA sAthe, varSa pUrNa thatAM pahelAM hu navIna dravyAnuyoga vagerenA viSayathI bharapUra eka uttama A graMtha suMdara bAInDIMgathI alaMkRta karI dara varSe bheTa Apache vAmAM Ave che. ekaja paddhatie AvI bheTane lAbha daravarSe A mAsikaja Ape che. hAlamAM tenuM vizamuM varSa cAle che. dareka mAsika ane peparavALAe sakhta meMghavArInA sababe lavAjama vadhAryuM chatAM amoe samAjane udAratAthI vAMcanane lAbha ApavA tenuM teja lavAjama rAkhyuM che ane bheTanI buka ghaNI ja maTI dara varSe ApavAne krama cAlu rAkhe che tethI te grAhakonI saMkhyA vadhatI jAya che, vaLI gurUbhakti nimitte nIkaLatA A mAsikanI ladhu vaya chatAM grAhakonI bahoLI che saMkhyA teja tenI uttamatAne puro che. vArSika mUlya rUA. ja 1-0-0 pisTeja pAMca AnA rAkhavAmAM Avela che. tenA pramANamAM lAbha vizeSa che. naphe jJAna khAtAmAM vaparAya che, A jethI dareka jaina baMdhuoe tenA grAhaka thaI avazya lAbha - je levA cukavuM nahiM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ cazohi zrI AtmAnaMda prakAza mAsike : alcohilo 9 - bheTI. Re vaSa, grathonA nAma. 1-2 zrI navatatvone suMdara badha. ... ... [ bhASAMtara sAthe..] 3 zrI jIva vicAra vRtti. ... ... [ 5 ] 4 zrI jaina dharma viSayika prakanottara. [ judI judI hakIkatono saMgraha.] ] 5 zrI daMDaka vicAra vRtti. ... ... [ bhASAMtara sAthe. ] 6 zrI nayamArga darzaka. ... ... [ sAta nayanuM svarUpa. ] e.kSaddha sopAna .. ... [ cauda gAsasthAnanuM svarUpa. 3. 8 zrI jaina tattasAra. ... ... [ tattvajJAnano apUrva saMya. ] - 9 zrI zrAvaka ka5tarU. ... | [ zrAvakanA bAra vRttanuM svarUpa. ] 16 zrI dhyAna vicAra. ... ... ... [ dhyAnanuM svarUpa. ] "16 zrI jaMbusvAmI caritra. ... ... [ apUrva caritra. ] 12 zrI jaina graMtha gAIDa ... [ 9ii mArga darzaka tema che. ] zrI caMpakamALA caritra. ... [ apUrva satI . 2. ] ! 14 zrI anuyAgadvArasUtra. ... ... ... [ bhASAMtara sAthe. ] 15 zrI guruguNa mALA ane samayasAra prakaraNa. ... [ bhASAMtara sAthe. ] 1 zrI jJAnAmRta kAvyakuM ja. ... [ apUrva adhyAtma graMtha. ] 17 zrI devabhaktimALA. ... ... [ devabhaktinuM svarUpa. ] 18 zrI upadeza saptatikA. [aneka jaina aitihAsika bAbatothI bharapura] 19 zrI sa dha satikA ... ... [ tattvajJAnano apUrva pratha. ] 20 zrI sumukhanupAdi dharma prabhAvakenI kathA. ... [ apUrva kathAo ] bhAvanagara- vf\ ' a da ' prInTIMga presamAM zA gulAbaca 'da lalubhAie chApyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com