Book Title: Shrutsagar 2014 07 Volume 01 01
Author(s): Kanubhai L Shah
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525290/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara SHRUTSAGAR (MONTHLY) Volume : 01, Issue: 01 Annual Subscription Rs. 150/- Price Per copy Rs. 15/ Editor : Kanubhai Lallubhai Shah samrATa saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI pavitra bhUmi para vAsanikSepa karatA pUjya gurudevazrI / AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrAT saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhi prasaMge upasthita mahAnubhAva ane A zubha avasaranI keTalIka avismaraNIya tasvIro For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra zrutasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) zrutasAgara varSa-1, aMka-1, kula aMka 1, jUna-2014 * Year-1, Issue-1. Total Issue-1, June-2014 vArSika sadasyatA zulka - rU. 150/-* Yearly Subscription - Rs. 150/ aMka zulka - rU. 15/- Issue Per copy Rs. 15/ * AzIrvAda * rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. *saMpAdaka * * saha saMpAdaka * kanubhAI lallubhAI zAha hirena ke. dozI jJAnamaMdira parivAra 17 jUna, 2014, vi. saM. 2070, jeTha vada-3 prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 pheksa : (079) 23276249 website : www.kobatirth.org email : gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1. saMpAdakIya 2. guruvANI 3. varNa vyavasthA meM nihita 4. eka aitihAsika jainaprazasti 5. darbhAvatI tIrtha eka paricaya 6. eka bhAvapUrNa udbodhana 7. pustaka samIkSA 8. samAcAra sAra www.kobatirth.org AdhyAtmika vikAsa ke pratimAna prAptisthAna anukrama hirena ke. dozI A. padmasAgarasUrijI ma. sA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DaoN. dIpA jaina muni puNyavijaya kanubhAI ela. zAha padmazrI DaoN. kumArapALabhAI DaoN. hemanta kumAra hirena ke. dozI AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara parivAra DAIniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda 380007 phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only 3 5 a 20 20 14 24 28 30 31 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpAdakIya zrutasAgarano 41mo aMka ApazrInA hAthamAM che. chatAM sarakArI rajisTrezananI prakriyAne lIdhe mukha pRSTha para aMka-1 chApyuM che. sUrya prakAzathI, pANI tarasathI, phula sugaMdhathI, nAva halesAthI, ane mANasa manathI potAnI mahattA AMkI zake che. sUrya prakAza vagara, pANI tarasa vagara, phula sugaMdha vagara, nAva halesA vagara ane mana zubha vicAra vagara potAnI AgavI chApa kyAreya chApI zakatu nathI. parArthabhAvathI pariplAvita manamAM zubha vicAra bIjanI jema phaLIbhUta banatA hoya che. ___ sArA kAryAne sArA vicAronuM pIThabaLa hamezA maLatuM ja hoya che. vicAronI tAkAta have vaijJAniko paNa svIkAratA thayA che. nirmANano vicAra paNa nirmANamA kAraNabhUta che. duniyAnA keTalAMya dezomAM sAravAranA sacoTa mAdhyama tarIke vicArano upayoga thaI rahyo che. ane enAthI parivartana paNa jovA maLe che. vicAranI AvI zakti ApaNane prApta thaI che. unnata vicArothI jIvanane tarabatara ane samRddha banAvIe... A aMkanI vAta :- pUjya gurubhagavaMtazrIe potAnI mArmika vANImAM ApelA pravacanone A aMkamAM guruvANI heThaLa prakAzita karyA che. A vakhate prakAzita pravacanano gayA aMkathI AgaLano bhAga prakAzita karyo che. kSamA dharmanI ArAdhanA karavA mATe AvA coMTadAra zabdo guruAzISa svarUpe atre prakAzita thayA che. aprakAzita sAhityika kRti A aMke na prakAzita karatA vizeSa lekho ja prakAzita karelA che. ___ jJAnamaMdiranA vAcaka ane paricita DaoN. dipA jaina dvArA likhita 'varNavyavasthA meM nihita AdhyAtmika vikAsa ke pratimAna' lekha dvArA guNasthAna ane jainetara darzananI Azrama vyavasthA aMgeno samanvaya Apato abhyAsa pUrNa lekha atre prakAzita karyo che. lekhamAM tulanAnI sAthe sAthe brahmacarya, gRhasthAdi Azramono saMkSipta paricaya ane avasthA vizeSanI noMdha lekhanI upAdeyatAmAM vadhAro kare che. jUnA megejhinamAthI prakAzita karAtA lekhanI zreNimA A vakhate purAtattva megejhinamAMthI Agama prabhAkara pU. munizrI puNyavijayajI ma. sA. dvArA lakhAyela "eka aitihAsika prazasti' nAmano lekha A aMkamAM prakAzita karyo che. mULa lekhamAM prazasti ane eno anuvAda alaga alaga pRSTha para hovAthI vAcakonI upAdeyatA mATe prazastinI gAthAo bAda ja eno anuvAda atre prakAzita karela che. For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JUNE - 2014 tIrthaparicayanI kolama heThaLa A vakhate zrI kanubhAI zAha taraphathI lakhAyela 'darbhAvatI tIrtha eka paricaya' lekha A aMkamAM prakAzita karyo che. darbhAvatI jevA keTalAMya prAcIna tIrtho pratye ApaNI udAsInatA A prakAranA lekhothI dUra thaI zake che. tIrtha yAtrA- mahAtmya ane enI vizeSatAo saMkSipta bhAve A prakAranA lekhothI jANI zakAya che. samrATa saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhi prasaMge padmazrI kumArapALabhAI dvArA apAyela bhAvapUrNa zabdone atre prakAzita karyA che. saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhinA ahevAlane samAcAra sAra dvArA sahu gurubhaktonA vAcanArthe prakAzita karyA che. zrutasAgara aM. naM. 38-39mAM prakAzita brAhmI lipi eka adhyayana vize ghaNA vAcakonA suMdara pratibhAvo amane prApta thayA ane e pratibhAvonA AdhAre dara trIjA aMke eka lipino viziSTa paricaya prakAzita karavAnI dhAraNA rAkhI che. suMdara pratibhAvo ApavA badala jJAnamaMdira parivAra taraphathI vAcakono khUba khUba AbhAra.... brAhmI lipi eka adhyayana vizeno eka abhiprAya zrutasAgarapatrikAyAM brAhmIlipiviSayaka: lekhaH ptthitH| sa ca lekhaH lipijijJAsanAM kRte mUlagrantha iva rArAjate, tatra paricayaH, varNajJAnaM, mUlAkSarajJAnamityetatsarvaM sarvajanasulabhaM, subodhaJca vartata iti me mtiH| (DaoN. surezakumAra TI. vyAsa) (gAMdhInagara - gujarAta) suvicAra * moTA mANasanA abhimAna karatAM nAnA mANasanI zraddhA ghaNIvAra dhAryu kAma karI jAya che. * je dastAveja para sahI karavAnI hoya te dhyAnathI yAMcavo. moTA akSare lakhelA lAbho nAnA akSaro chInavI letA hoya che. * saMbaMdho jovA mATe ajavALu joIe nahitara aMdhakAramA je vastu khAvoI jAya che temAMthI eka saMbaMdha hoya che. For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guruvANI AcAryazrI padmasAgarasUrijI (gatAMka se Age) Apa dRSTi dekhie| 'tvameva mAtA ca pitA tvameva' dRSTi turanta bAhara jUte kI tarapha.ghUmegI ki jUtA hai yA gAyaba ho gyaa| phira jUte kI tarapha najara karate huye bolegaa| 'tvameva bandhuzca sakhA tvameva' phira vApasa mur3a kara bhagavAn ke sAmane dekhakara bolegaa| "tvameva vidyA draviNaM tvameva' phira bAhara jUte kI tarapha dekhakara bolegaa| 'tvameva sarvam mama deva deva' jUte se bhI gaI-bItI hamArI prArthanA | jUte kA mUlya samajha liyaa| prArthanA kA mUlya Aja taka samajha meM nahIM AyA / yaha jUtA baDA mUlyavAna hai| do sau-cAra sau meM lAyA huuN| parantu nahIM mAlUma ki prArthanA amUlya hai| maiMne kahA ki dimAga se Apa jUtA nikAla denA / parantu hamArI hAlata bar3I kharAba hai, jAtA nahIM, purAtana saMskAra hai| prayatna kareMge to jarUra sudhAra aaegaa| ___ mahAtmA ko Akara ke apazabda bola gayA | sAdhanA meM unakA praveza ho cukA thaa| ve to sAdhanA ke naze meM the, saba bhUla gae the, duniyAM kahA~ hai? citta kI aisI ekAgratA A jAtI hai, kucha patA nahIM par3atA, kyA ho rahA hai? jahA~ taka yaha sthiti nahIM AegI, saMsAra se zUnya nahIM baneMge aura kabhI andara meM sarjana nahIM hogaa| AtmA kI vaha khoja kabhI pUrI hone vAlI nahIM hai| samrATa akabara jaMgala meM zikAra khelane ke lie gae the| zAma kA samaya thA, khudA kI bandagI ke lie namAja par3ha rahe the| bar3A sundara kAlIna bichA diyA gyaa| unake sAtha aura bhI kaI amIra the| acAnaka zAma ke samaya eka choTA-sA nirdoSa bAlaka daur3atA huA AyA aura galIce ke Upara se nikala gyaa| bar3A sundara galIcA thaa| samrATa ekadama nArAja hue| apane AdamiyoM ko kahA ki isa bAlaka ko pakar3a karake le aao| For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 6 JUNE 2014 namAja pUrI ho gii| jaise hI bAdazAha apane kaimpa meM ge| sipAhiyoM ne usa bacce ko bAdazAha ke sAmane peza kiyaa| bacce ko bAdazAha ne kahA- tujhe zarma nahIM aaii| kaisI badatamIjI kI tumane maiM khudA kI namAja par3ha rahA thA aura tU mere sAmane se nikala kara calA gyaa| merA galIcA gandA kara gyaa| baccA kucha bhI nahIM bolaa| vaha bar3A samajhadAra baccA thaa| hAtha jor3a kara ke kahA gustAkhI mApha kreN| mujhe kSamA kreN| maiM eka bAta kahanA cAhatA huuN| maiM apanI mA~ ke sAtha AyA thA / mA~ jaMgala meM lakar3iyAM kATa rahI thI, zAma kA samaya thA / maiM jaMgala meM khelane calA gayA, mA~ calI gii| mA~ ne dekhA bAlaka A jaaegaa| maiMne jaba dekhA to mA~ najara nahIM aaii| kisI sAthI ne kahA-terI mA~ isa rAste se gaI hai| maiMne apanI mA~ khojane meM svayaM ko aisA kho diyA, mujhe kucha nahIM mAlUma, bAdazAha kahA~ khar3e haiN| namAja kahA~ par3hA jA rahA hai| galIcA aura kAlIna kahA~ bichA hai / maiM daur3atA gyaa| khoja meM svayaM ko kho diyaa| merI khoja pUrI ho gii| mA~ mila gayI / hujUra ! Apa khudA kI khoja meM nikale the| Apako saba mAlUma hai kauna kidhara se gayA, galIcA kisane gandA kiyaa| yaha ApakI khoja kaba pUrI hogI ? paramAtmA kI prArthanA meM jaba taka hama svayaM ko khoeMgeM nahIM, taba taka ApakI khoja pUrI hone vAlI nhiiN| svayaM ko khonA hai, svayaM ko khojanA to dUra gayA / paramAtmA kI khoja bhI dUra gii| hama to duniyAM ko khoja rahe haiN| paise ko khoja rahe haiM, kahA~ se milegA ? paramAtmA ke mAdhyama se yadi Apa paise ko khoja rahe haiM, to yaha hamArI mUrkhatA hogI / mahAtmA dhyAna meM magna the| saba kho cuke the / saMsAra ko bhUla kara Ae the| mAtra paramAtmA kI smRtiyoM meM jIvita the| unake lie saMsAra mara cukA thA / vAsanA khatma ho gaI / vaha vyakti gAliyAM dekara ke gayA, patA hI nahIM / dotIna dina taka usane ye nATaka kiyA Akhira vaha vyakti thaka gayA / kaisA patthara jaisA AdamI hai| roja itanA bakatA huuN| isa para koI dhyAna hI nahIM detaa| cauthe dina aayaa| mana meM glAni paidA huI ki koI mahAna santa haiM / apazabda bolakara maiMne Aga lagAne kI bar3I koziza kii| parantu vaha to phAyaraprUpha haiN| barpha jaise haiM / itanA uttejita kiyaa| zabdoM kI coTa inako dii| na jAne kaise-kaise zabda inake sAmane maine lAkara rakhe / parantu inake cehare para krodha kI jarA bhI nizAnI nahIM, tanAva nahIM / caraNoM meM gira gyaa| usake hRdaya se parivartana huA ki koI mahAna santa haiN| For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara 7 jUna 2014 kahA- bhagavan! merI ajJAna dazA ko dekhakara Apa kSamA kareM, maiMne jo bhI bhUla kI hai usake lie kSamA cAhatA huuN| bhagavan! maiMne Apake sAtha kitanA durvyavahAra kiyA, kaise-kaise apazabda bole ! bhagavan, kSamA kareM aura AzIrvAda deM / santa ne kaisA javAba diyaa| use chAtI se lagAkara kahA- beTA! tUne kucha bhI bhUla nahIM kI / terA koI aparAdha hai hI nahIM / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prema se sArI duniyAM ko jItA jA sakatA hai, prema hI ekamAtra aisI sAdhanA hai jo binA mantra ke siddha ho jAtI hai / yadi vyakti prema kI sAdhanA meM praveza kara jAe. aisI maMgala bhAvanA vikasita kare ki jagata meM koI bhI parAyA nahIM, sabhI mere apane haiM, apanI dRSTi ko hI badala de, dUsaroM ko mitravat samajhane kI dRSTi A jAe, to saMsAra kI samasta vaimanasyatA samApta ho jaae| prabhu vIra kI dRSTi se parivartana kI prakriyA dhIre-dhIre Apako batalAtA rhuuNgaa| merA kAma hai saplAI karanA | Apa taka pahu~cA denA / DAkie kI taraha se saMdeza de denA / paramAtmA kA pravacana to sAre vizva ko prakAza dene vAlA hai / itanA sArmathya hai usa pravacana meM ki sAre deza ko, sAre vizva ko prakAzita kara deN| pAvara hAusa dekhie / kitanA volTeja hotA hai usake andara, hAI volTeja hotA hai| pUre zahara ko saplAI karatA hai, para homa DilIvarI ke lie kitanA volTeja cAhie ? kama vAlTeja cAhie, dau sau volTeja cAhie ghara taka pahu~cAne ke lie, agara sIdhI saplAI kara dI jAye pAvara hAusa se to Apake ghara kI kyA hAlata hogI ? dIvAlI ho jaayegii| pUrA zahara jala kara ke rAkha bana jAegA, zakti hai, para grahaNa karane kI tAkata nahIM hai| paramAtmA kA yaha pravacana tattvajJAna se bharA huA hai| samRddha hai, sAre vizva ko prakAza dene vAlA hai| hamAre pAsa itanI mAnasika kSamatA nahIM hai / saplAI nahIM kI jAtI, TrAMsaphara hotA hai| hAI volTeja ko, lo volTeja meM lAkara DilIvarI dI jAtI hai| sudharmA svAmI kA yaha pATa (takhata) TrAMsaphArmara hai / tAki Apa samajha leM / paramAtmA ke vicAra ke prakAza meM se Apako bhI rAstA mila jaae| Apa svayaM apanA prakAza prApta kara leN| calane kA rAstA Apako svayaM dikhAI pdd'e| maiM samajhaMgA mujhe apanI majadUrI kA lAbhAMza mila gayA / usase mujhe prasannatA milegii| inameM ruci paidA ho gaI, pyAsa jaga gaI / jahAM para paramAtmA dezanA dete hoM, pravacana dete hoM bar3I vizeSatA hotI hai ki bAraha yojana taka (pUrva kAla ke For Private and Personal Use Only unake atizaya meM itanI andara yaha eka prakAra kA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JUNE - 2014 mApa thA - itane lambe-caur3e vistAra taka) koI bhI vyakti usa paridhi meM A jAe to usake vicAra meM parivartana A jaaegaa| vicAra meM eka Andolana pragaTa ho jaaegaa| usake vicAra sadbhAvanA se pratiSThita ho jaaeNge| 'ahiMsA pratiSThAyAM tatsaMnidhau vairatyAgaH' pAtaMjala yogadarzana meM mahAna RSi ne likhA ki jo vyakti sadAcArI hogA, ahiMsaka hogA, vicAra meM jisake pavitratA hogI, usake pAsa Ane vAlA vyakti, usake vartula ke andara, usakI paridhi meM yadi koI A gayA to vaha vicAra se AkarSita bana jaaegaa| usake vicAroM meM parivartana A jaaegaa| vaha pUrNa sAtvika bana jaaegaa| aneka AtmAoM ke prati sahaja hI eka bhAva pragaTa ho jaaegaa| yaha vizeSatA hai| brahmacArI AtmAoM kA AzIrvAda isIlie liyA jAtA hai / sadAcArI AtmAoM kA caraNa sparza isIlie kiyA jAtA hai| sAdhu puruSoM ke caraNa-sparza meM yahI to rahasya hai| isakA vaijJAnika kAraNa hai| zarIra meM pratikSaNa 'ilekTronsa' nikalatA hai| eka prakAra kI AbhA nikalatI hai| jo Apa camar3e kI AMkha se nahIM dekha skte| vaha dRSTigocara nahIM hotii| adRzya kiraNa hai| zarIra kI jyAdAtara zArIrika zakti jo hai, sadvicAra kI jo pracaNDa zakti hai, usako ye arthiva milatA hai| sAdhu ughADe pAMva calate haiM, tAki zakti aura zarIra ke andara saMtulana banA rhe| isIlie sAdhu saMnyAsiyoM ko ughADe pAMva calane kA Adeza diyA gayA / jIvoM kI jayanA ke lie aura zarIra ke andara sadAcAra aura brahmacarya ke dvArA jo usane zakti-saMpAdana kiyA hai, zakti prApta kI hai - usake andara saMtulana banA rhe| vaha zArIrika, mAnasika dRSTi se bhayaMkara nukasAna kara jAegA kyoMki usa pracaNDa zakti ko sahana karane kI kSamatA vartamAna zarIra ke andara meM nahIM hai| usake saMtulana ko banAe rakhane ke lie arthiva usako milatA rahe, ughADe pAMva calane se zarIra ke andara jo adhika zakti kA saMgraha hai, usakA visarjana ho jaaegaa| yaha isake pIche rahasya hai, ughADe pAMva calane kA aura koI kAraNa nhiiN| agara isakA vaha upayoga nahIM karatA hai aura zakti kI mAtrA bar3hatI calI jAtI hai, to usakA pariNAma - krodha AegA, cir3acir3Apana aaegaa| bhayaMkara dveSa paidA hogaa| dUsare prakAra se, vaha zakti usake lie hAnikAraka bana jaaegii| isIlie yahAM isakA mahattva rakhA gyaa| aisI hI pavitratA Apake andara meM AnI cAhie] For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varNa vyavasthA meM nihita AdhyAtmika vikAsa ke pratimAna DaoN. dIpA jaina bhUmikA varNa vyavasthA bhAratIya saMskRti kI amUlya dharohara hai| yaha samanvita vikAsa kI dizA meM mAnava samudAya kI vaha nidhi hai jisake dvArA mAnava apane jIvana kI sArthakatA siddha kara samayasara apanI saphalatA ke maMjiloM ke pAyadAna car3hatA calA jAtA hai| isameM mAnava jIvana ke sampUrNa AyuSya kA vaijJAnika dRSTikoNa se Ayojanabaddha vibhAjana ko darzAyA gayA hai| Ayu ke kisa hisse kA makasada kyA honA cAhie aura kyoN| apanI vyAvahArika jimmedAriyAM nibhAte hue kaise nizcayanaya ke AdhAra ko uttarottara sudRr3ha kiyA jA sakatA hai| yaha mAnava samudAya ko vyaktigata rUpa se guNoM se yukta karane kI vyavasthA hai jisameM agrima avasthA meM parivartana ke sAtha guNoM ke vikAsa kI avasthA meM vRddhi hotI hai| jaina darzana meM AdhyAtmika vikAsa kI yahI dazA guNasthAna siddhAnta ke rUpa meM jAnI jAtI hai| guNasthAna kA sIdhA sambandha yUM to jaina darzana se mAnA jAtA hai kintu bhArata ke prAyaH sabhI pramukha darzanoM meM AdhyAtmika vikAsa kI bAta apane apane tarIke se kI gaI hai| isameM kitanI samAnatA dekhane ko milatI hai aura kitanI vividhatAyaha jAnanA bhI abhyAsa kI dRSTi se tarkasaMgata lagatA hai| isase guNasthAna kI avadhAraNA kI loka yA sArvabhaumika svIkAryatA kI jhalaka milatI hai aura vahIM dUsarI ora isa dhArmika avayava ko vaijJAnika AdhAra milatA hai| vaidika saMskRti meM jIvana kI cAra avasthAoM ke mAdhyama se naitika va Atmika sthitiyoM kI bAta kahI gaI hai jinheM yahA~ varNa vyavasthA ko cAra Azrama kahA gayA hai - (1) brahmacarya (2) gRhastha (3) vAnaprastha evaM (4) sNnyaas| guNa dhAraNa ke lakSaNoM ke AdhAra para ina cAra varNAzrama kI vyavasthA meM jina dhyeyoM ko pradhAnatA dI jAtI hai ve nimna likhita haiM 1. sIkhanA, jAnanA samyaka jJAna va darzana kI anubhUti 2. niSkAma puruSArtha va sAMsArika dAyitvoM kA naitikatA ke sAtha nirvAha For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 SHRUTSAGAR JUNE - 2014 3.Asakti rahita jIvana vyavahAra kA abhyAsaH rAga dveSa Adi vikArI bhAvoM ko haTAnA, mamatva va tRSNA meM kamI tathA paMcendriya sNym|| 4. Atma sAdhanA hetu sAMsArikatA kA tyAga evaM kaThora tapascaryA kA AcaraNa AdhyAtmika kisa avasthA taka pahu~cane ke lie kina guNoM kA honA jarUrI hai| jo guNa sahita hai vahI guNI hai| guNa sahita hone kI pratIti do rUpoM meM hotI hai- dravyAcaraNa aura bhaavaacrnn| dravyAcaraNa se hamArA Azaya laukika vyavahAra yA kriyAoM se hai tathA bhAvAcaraNa kA Antarika vizuddhatA se hai jisakI Atmika vikAsa meM aham bhUmikA hotI hai| deza, karmakANDIya prathAeM Adi laukika naitikatA kA pratinidhitva karatI haiM isase Upara kI avasthAoM meM ArohaNa hetu dRr3ha bhAva kI vizuddhi kI anivAryatA bar3ha jAtI hai| Atma vizuddhi kI yAtrA meM vikArI pariNAmoM para jaya pAne hetu upazama va kSaya do mahattvapUrNa vidhiyA~ haiM | upazama vidhi ke tahata vikArI bhAvoM kA bar3hanA to rUkatA hai kintu usakA prabhAva alpakAlika rahatA hai| kyoMki isa vidhi ko apanAne meM ina bhAvoM ko rokane kI dRr3hatA va AtmavizvAsa kA stara vyakti meM nimna pAyA jAtA hai| samaya ke sAtha isakI pakar3a DhIlI par3ate hI vikArI bhAvoM kA prabhutva punaH bar3ha jAtA hai tathA isI ke calate vartamAna avasthA se patanonmukha ho jAtA hai| isake viparIta AdhyAtmika utthAna kI anya vidhi kSaya hai jisameM vyakti kA apane saMkalpoM ke prati AtmavizvAsa va dRr3hatA kA stara prabala pAyA jAtA hai aura vaha apanI arjita guNa grahaNa sthiti se patita nahIM hotA vikAsa patha meM usake kadama DagamagAte nahIM haiN| varNa vyavasthA meM mAnava jIvana kI utkRSTa Ayu sau varSa mAnate hue pratyeka Azrama kA kAla paccIsa varSa mAnA gayA hai| yahA~ kramAnusAra vyakti agale Azrama meM praveza karatA calA jAtA hai| yahI naitika vikAsa yAtrA ke AdhAra staMbha haiN| varNa vyavasthA ke cAra Azrama aura guNasthAna kI sthitayoM kA vizleSaNa isa prakAra samajA jA sakatA hai For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara jUna * 2014 (1) brahmacarya Azrama Arambhika paccIsa varSa saMyama va sva-anuzAsana ke sAtha jJAnArjana meM vyatIta karanA, sacce jJAna ko grahaNa karanA tathA vAstavika jIvana kA abhyAsI bananA hI brahmacarya Azrama hai| nija para zAsana phira anuzAsana ! caturtha guNasthAna taka Upara kI aura bar3hane hetu samyakatva ke jJAna kI bAta para bala diyA gayA hai aura isa Azrama vyavasthA ke prathama caraNa meM isI sAdhanA kI bAta kahI gaI hai jo isakI sAmyatA prakaTa karatI hai| brahmacarya Azrama meM vyakti ko na sirpha samyakatva kA bodha hotA hai apitu caturtha guNasthAna se Upara kI sthitiyoM ke samarUpa anuzAsanabaddha vyavahAra kA prayogAtmaka anubhava zikSaNa ke tahata karAyA jAtA hai jo usake gRhasthAzrama meM praveza evaM nItimattApUrNa jIvana yApana ke dAyitva nirvAha meM sahAyaka siddha hotA hai| isa prakAra se yaha pA~cave dezavirata guNasthAna kI Arambhika sthiti kI pUrva taiyArI se sarokAra rakhatA hai| (1) gRhastha Azrama yaha Azrama eka sad-gRhastha ke rUpa meM apane niyata dAyitvoM se jur3A hai| gRhasthI kA upayoga karate hue bhagavada bhakti ko na visarAnA, ucita-anucita ke bheda ko sadaiva apane vyavahAra meM amalI banAnA tathA isa prakAra se kArya karanA jisase dUsaroM kA nukazAna na ho yahI gRhasthAzrama kI viziSTatAeM haiN| gRhastha dharma kA pAlana karate hue Atma cintana ko na bhUlanA aura bhautika sukha suvidhAoM ke prati mamatva itanA na bar3hA lenA ki jisase usake na hone para dukha va hone para atireka khuzI kA ahasAsa ho| guNasthAna kI sthitiyoM ke saMdarbha meM gRhasthAzrama pA~cave guNasthAna taka hI zrAvaka ko le jAtA hai| (3) vAnaprastha Azrama___ yaha AdhyAtmika vikAsa yAtrA kA pUrva mukAma hai| gRhasthAzrama ke pazcAta vyakti ko icchA yA indriya nirodha karanA hotA hai| jisa prakAra brahmacarya Azrama sada gRhastha kA jIvana jIne hetu zikSaNa-prazikSaNa kA kArya karatA hai ThIka usI prakAra vAnaprastha Azrama vairAgya kI pariNati kI ora pahalA kadama hai jisameM For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 SHRUTSAGAR JUNE - 2014 gRhastha utkRSTa zrAvaka banakara zubhAcaraNa ke sthAna para aba zuddhAcaraNa kA abhyAsa karane lagatA hai| apanA mamatva saMsArI vastuoM se haTAne lagatA hai| gRhasthI meM rahate hue bhI gRhastha na hone kA ahasAsa hI vAnaprastha Azrama kI dazA hai| jisa prakAra chaH khaNDa ke cakravartI mahArAja bharata ko ghara meM hI vairAgI kahA jAtA thaa| ve saMsAra meM rahate hue brahmajJAna ke sAdhaka the| (4) saMnyAsa Azrama saMnyAsa kA sAmAnya zabdArtha hai prakaTa aura aprakaTa vastuo meM moha yA mamatva rahita nyAsa (Trusteeship) bhaav| lAbha-hAni, rAga-dveSa jaise vikAroM se pare hokara apanI AtmA ke cintana meM magana hotA hai| vaha mAnava jIvana kA aMtima evaM sarvotkRSTa Azrama hai saMnyAsa / sAMsArika vRttiyoM ke pUrNa nirodha kI sAdhanA isa Azrama meM rahakara kI jAtI hai| moha-mAyA va rAga-dveSAdi se dUra vaha paramAtma prApti kA puruSArtha ekAgra hokara karatA hai tathA parama siddhi ko prApta karatA hai| manu ne mAnava jIvana ko nItimaya va dharmAcaraNa ke anurUpa banAne hetu nimna likhita dasa guNoM ko Avazyaka mAnA hai - dhRtiH kSamA damosteyaM shaucmindriy-nigrhH| dhIvidyA satyamakrodho dazakaM dharmalakSaNam / / dhRti kA artha hai dhairya, santoSa, dRr3hatA, AtmanirbharatA svAvalambana / kSamA kA artha hai samartha hokara bhI dUsaroM ke apakAra ko sahana karanA / dama-mana kA niyamana yA niyantraNa karanA dama kahalAtA hai| mano saMyama ke abhAva meM manuSya kAma-krodha Adi ke vaza hokara patha bhraSTa ho sakatA hai| asteya-asteya kA artha hai anyAya se, chala-kapaTa yA corI se dUsaroM kI vastu kA apaharaNa krnaa| zauca kA artha pavitratA se liyA jAtA hai| yaha do prakAra se hotI hai-mRtikA aura jala Adi se zuci jo bAhya zauca hai jabaki dayA, paropakAra, titikSA Adi guNoM se Abhyantara zauca mAnA jAtA hai| indriya-nigraha-zabdAdi viSayoM kI ora jAne vAlI cakSurAdi indriyoM ko apane vaza meM rakhanA indriya nigraha hai| tattvajJAna ko hI dhI kahate haiN| vidyA kA For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 zrutasAgara jUna - 2014 artha hai AtmajJAna / yathArtha bAta ko kahanA hI satya hai| krodha kA kAraNa upasthita hone para bhI krodha kA utpanna na honA akrodha hai| upasaMhAra jaina darzana meM AdhyAtmika vikAsa kI dRSTi se yadi ina AzramoM kI sopAna sthitiyoM kA vizleSaNa kareM to hama pAte haiM ki jaina darzana meM mUlataH do sthitiyA~ hI haiM-gRhastha aura saMnyAsa | hAlA~ki gRhastha sthiti ke upabheda ho jAne se gRhastha va vAnaprastha Azrama kA saMyukta rUpa jaina darzana yuta isa avasthA meM dekhA jA sakatA hai yathA caturtha va paMcama guNasthAnadhArI samyaktvI gRhastha isa Azrama kA adhikArI hai kintu usakI kriyAeM paMcama guNasthAna meM ati utkRSTa zrAvaka kI ho jAtI hai jo vAnaprastha Azrama kI avasthA se kamoveza mela khAtI pratIta hotI hai| vaidika paramparA meM saMnyAsa kI eka avasthA ko hI dekhA jAtA hai jabaki guNasthAnaka paramparA meM Antarika evaM bAhya AcaraNa ke AdhAra para kaI bheda-prabheda kiye haiN| isameM utthAna patana donoM ke hI vidhAna haiM jabaki Azrama vyavasthA meM isa taraha kI vyavasthAoM kA spaSTa ullekha nahIM milatA hai| guNasthAna patha meM hAra to hai hI nahIM, hai to sirpha jIta kA parimANa | yahA~ koI kisI kA mArga avarodhaka nahIM banatA apitu jIta ke mArga para agresara hone ke samaya sahadharmI sAdhaka vAtsalyatA kA bhAva lie abhipreraka banatA hai| isameM na rAga hotA hai aura na hI dveSa, sirpha hotA hai sahapathAnugAmI ke prati nizkAMchita prem| isa prakAra kA anokhA pragati patha guNasthAna hI hai jo apane sahaabhyAsI sAdhaka jIvoM ko prema va sahakAra kI bhAvanA ke sAtha preraNAtmaka saMvega pradAna karatA hai isa laukika duniyA ke mAnya pratimAnoM ke viparIta samarpita zraddhAnugAmI sAdhaka guNasthAnaka avasthAoM kI jarUratoM ke anurUpa svayaM ko DhAlate hue parama-siddha pada meM lIna hokara cira Ananda kI anubhUti karatA hai| aMta meM yaha kahanA atizayokti nahIM hogA ki guNasthAna avadhAraNA ke tAra eka sukhamaya mAnava jIvana va mAnavIya mUlyoM se jur3e hue haiN| isameM nihita haiM jiyo aura jIne do, bahujana hitAya bahujana sukhAya jaise mUlya jo na sirpha mAnava jAti kI apitu samagra jIva sRSTi kA uddhAra karane meM nirNAyaka bhUmikA nibhA sakate haiN| For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org eka aitihAsika jainaprazasti Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muni puNyavijaya jainoe ane jainAcAryoe jema potAnA prAcIna sAhityanI rakSA karI che te pramANe gauravabharyA jainetara sAhityanuM paNa rakSaNa temaja poSaNa te te graMthonA utArA' karAvI, te te graMtho upara TIkA-TippaNa Adi racI, aneka prakAre kartuM che. A prakAranaM rakSaNa temaja poSaNa khaMDanAtmaka dRSTithI ja karAtuM hatuM tema nahIM, kiMtu guNagrAhipaNAthI ane sAhityavilAsitAthI paNa. AnA udAharaNarUpe zrImAn haribhadrasUri, hemacaMdrAcArya tathA zrImAn yazovijayopAdhyAya AdinA graMthomAM AvatAM avataraNo ja' basa thaze. gujarAtanA jainetara kavionA gauravabharyA zrIvatsarAja viracita 'rUpakaSaTak,' kAyasthakavi soThThala viracita 'udayasundarIkathA' Adi graMthonuM rakSaNa paNa pATaNanA jaina bhaMDAromAM ja thayuM che. jema jainoe sAhityasevA aneka prakAre karI che tema gujarAtanA mahApuruSonArAjA mahArAjAo, temanA mahAmAtyo, te te samaye vidyamAna sAhityavilAsI dhanADhyo ane dharmAtmAonA, ane te samayanAM pATanagarAdinI jAhojalAlI ityAdinA avadAtonI rakSA paNa aneka prakAre karI che. A prakAronA ApaNe cAra vibhAga karIzu 1. temanA caritra garbhita graMtho, 2 temanA nAmAdigarbhita 1. mahAkavi rAjazekharakRta 'kAvyamImAMsA' graMtha je baroDA orienTala sirijha taraphathI chapAine bahAra paDyo che tenI RNa kaoNpIo jainabhaMDAramAMthI ja maLI hatI. bauddhagraMtha 'kamalazIla saTIka' nI kopI paNa jainabhaMDAramAMthI maLI che. zuMbhalImata ke je prAcIna che te matano paNa eka graMtha pATaNanA tADapatranA jainabhaMDAramAM vidyamAna che. A pramANe nyAya, kAvya-nATaka, alaMkAra, jyotiSa nIti AdinA aneka graMtho vidyamAna che ke jenI kaoNpI anyatra na paNa maLe. 2. diGnAganA nyAyapraveza para haribhadranI TIkA. dharmottara upara mallavAdinuM TippaNa, rudraTanA kAvyAlaMkAra upara namisAdhunI TIkA, mammaTanA kAvyaprakAzanI mANikyacaMdrakRta kAvyaprakAzasaMketaTIkA paMcakAvya upara anyAnya jainAcAryoMnI TIkAo, kAdaMbarI upara mAnucaMdra - siddhicaMdranI vistRta TIkA ane mammaTanA kAvyaprakAza upara nyAyAcArya zrImad yazovijayopAdhyAyanI vistRta TIkA A pramANe aneka graMtho para TIkAo racAI che. 3. 'evaM krameNa 'eSA' sadRSTiH satAM munInAM bhagavatpaJjalibhadantabhAskarabandhubhagavadattavAdInAM yoginAmityarthaH' yogadRSTiTIkA, patra 15 tathA 'vRddhirAdaic' ityatra bhagavatA bhASyakAreNAvasthApitam" haima kAvyAnuzAsanaviveka patra 173 ityAdi. 4. dvayAzrayamahAkAvya, kumArapAlapratibodha kumArapAlacaritra, mohaparAjaya nATaka, vimaLaprabaMdha, vastupALacaritra, sukRtasAgara ityAdi. For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara 15 jUna 2014 zilAlekho,' 3. graMthakAroe potAnA graMthonA prAraMbhamAM ke aMtamAM ullikhita te te varNanayukta prazastio ane 4 graMthonA lakhAvanAre tenA aMtamAM lakhAvela prazastio, jyAM sudhI uparyukta prakAranA aMgomAMnuM eka paNa aMga apUrNa hoya tyAM sudhI gujarAtanI vibhUtionuM saMpUrNa avadAta ApaNe jANI zakIe nahIM A ja kAraNathI AvA prakAranA sAhityanA saMgrahanI AvazyakatA jovAyelI che. prastuta prazastine ApaNe caturtha vibhAgamAM dAkhala karIzuM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A prazastimAM jaNAvela 'pethaDazAhe cAra jJAnabhaMDAro sthApyA, maMDilake paNa keTaluka graMthoddhAranuM kArya karyu. ane parvate paNa pustakabhaMDAra sthApyo' ityAdi ullekhathI temaja mahArAjA kumArapALe, maMtrI vastupALa-tejapALe, pethaDazAha Adie aneka bhaMDAra sthApyAnA anya ThekANe maLatA ullekhothI ja gujarAtanA itihAsanA jainoe karelA kAryanI saheje jhAMkhI thAya che. 'jiNadAsamahattara' iti tena racitA cUrNiriyam / / samyaka tathA''mnAya.. bhAvodatroktaM yadutsUtram / matimAndyAdvA kiJcittacchodhyaM zrutadharaiH kRpAkalitaiH ||1|| zrI zIlabhadrasUrINAM ziSyaiH zrIcandrasUribhiH / viMzakoddezake vyAkhyA dRbdhA svaparahetave // 2 // vedAzvarudrayukte (1174) vikramasaMvatsare tu mRgazIrSe / mAghasitadvAdazyAM samApito'yaM ravau vAre ||3|| iti zrI nizIthacUrNiviMzakoddezakavyAkhyA samAptA || graMthAgraM. saMkhyA 28000 / / [pustakanI prazasti ] svasti zrIprabhuvarddhamAnabhagavatprAsAdavibhrAjite zrIsaNDerapure surAlayasame prAgvATavaMzottamaH / AbhUrbhUriyazA abhUt sumatibhUrbhUmiprabhuprArcitastajjAto'nvayapadmabhAsuraraviH zreSThI mahAnAsaDaH ||1|| gAthArtha :- zrI vardhamAna svAmInA maMdirathI alaMkRta saMDerapura (sAMDerA) mAM prAgvATavaMzIya ( poravADa) jJAtIya, sumatizAhano yazasvI ane rAjamAnya AbhU nAmano putra hato. teno putra zreSThI AsaDa hato. 1. giranAra, zatruMjaya, Abu, tAraMgA Adi mahAtIrthonA lekho For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 16 SHRUTSAGAR sanmukhyo moSanAmA nayavinayanidhiH sUnurAsIttadIyastadbhrAMtA varddhamAnaH samajani janatAsu svasaujanyamAnyaH / anyUnA'nyAyamArgA'panayanarasikastatsutazcaNDasiMhaH saptA''saMstattanUjAH prathitaguNagaNAH pethaDasteSu pUrvaH ||2|| narasiMharatnasiMhau caturthamallastatastu muJjAlaH / vikramasiMho dharmaNa ityete'syAnujAH kramataH // 3 // gAthArtha :- AsaDano nyAyavAn, vinayI ane sajjanamAnya moSa (mokSa) nAmano putra hato, ane moSano bhAi vardhamAna hato. tene caMDasiMha nAme sadAcArI putra hato. caMDasiMhane sAta putro hatA. temAM sahuthI moTo pethaDa hato. saNDerake'hilapATakapattanasyAssenne ya eva niramApayaduccacaityam / svasvaiH svakIyakuladaivatavIrasevyaza- ( ? ) kSetrAdhirAjasatatAzritasannidhAnam ||4|| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAthArtha :- pethaDane kramathI cha nAnA bhAi hatA - narasiMha, ratnasiMha, caturthamalla ( cothamala), muMjAla, vikramasiMha ane dharmaNa. JUNE 2014 vAsA'vanI tena samaM ca jAte kalau kutau sthApaya devahetoH / vIjApuraM kSatriyamukhyabIjasauhArdato lokakarArddhakArI (?) 115 / / gAthArtha :- A zlokano Azaya samajAto nathI. gAthArtha :- pethaDe aNahilapATaka pattananI pAse Avela saMDerakamAM potAnA dhana vaDe potAnI kuladevatA ane vIraseza (?) nAmanA kSetrapALathI sevAela athavA rakSita moTuM caityamaMdira karAvyaM. atra rIrImayajJAtanandana pratimAnvitam / yazcaityaM kArayAmAsa lasattoraNarAjitam ||6 // For Private and Personal Use Only gAthArtha :- pethaDe vIjApuramAM. svarNamaya * pratimAlaMkRta temaja toraNathI yukta eka maMdira karAvyaM. *A pratimAo paMcadhAtumaya hoya che. paNa temAM svarNano bhAga vadhAre hovAthI svarNamaya kahevAya che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org 17 yo'kArayatsacivapuGgavavastupAlanirmASite'rbudagiristhitanemicaitye / uddhAramAtmana iva buDato hya'pArasaMsAradustaraNavAridhimadhya iddhaH / / 7 / / gAthArtha :- ane AbugirimA mahAmAtya zrIvastupALakArita neminAthanA maMdiranoapAra saMsArasamudramAM DubatA potAnA AtmAnA uddhAranI jema - uddhAra karAvyo. gotrAtre (gotre'trai) vA''dyAptabimbaM bhImasAdhuvidhitsitam / yaH pittalamayaM haimadRDhasandhimakArayat / / 8 / / caramajinavarendra sphAramUrti vidhAya gRhajinavasatau prAtiSThipacchuddhalagne / puraUrutaradevaukaH sthitAyAM ca tasyAM samahamatilaghoH zrIkarNadevasya rAjye // 19 / / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAthArtha :- temaja potAnA gotramAM ( ? ) thai gaela bhImAzAhanI karAvatAM apUrNa rahela pittalamaya AdyApta AdIzvaranI pratimAne svarNathI dRDha saMdhivALI' karI(?). kharasasamayasome (1360 ) bandhubhi: SaDbhireva samamiha suvidhInAM sAdhane sAvadhAnaH / vimalagiriziraH sthAdIzvaraM cojjayante yadukulatilakAbhaM nemimAnamya modAt ||10|| nijamanujabhavaM yaH sArthakaM zrAk cakAra vihitagurusaparyaH pAlayan sAGghapatyam / kalasakalakalAsatkauzalI niSkalaGkaH jUna 2014 punarapi SaDakArSId yo hi yAtrAstathaiva ||11|| || tribhiH kulakam / / gAthArtha :- tathA carama jinavaranI- mahAvIranI manohara mUrtine taiyAra karAvI gharamaMdiremA [paroNArUpe] sthApana karI ane te mUrtine saMvat 1360 mAM ke jyAre laghuvayaska mahArAjA karNadeva (karaNaghelo) rAjya calAvatA hatA te vakhate, zubhavidhinA sAdhanamAM sAvadhAna pethaDe cha bhAionI sAthe mahotsavapUrvaka nagaranA moTA maMdiramAM zubha muhUrte For Private and Personal Use Only 1. A pratimAno uddhAra AbujImAM karAvyo hoya. 2. dhanADhya gRhasthoe potAnA gharamA pUjAne mATe rAkhela jinapratimAdi sAmagrI jyAM rahe tenuM nAma gharamaMdira gRhaprAsAda che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRUTSAGAR 18 JUNE 2014 sthApana' karyA bAda siddhAcaLamAM AdIzvarane ane giranAramAM neminAthane bheTI potAnA manuSyajanmane pavitra karyo. tadanaMtara bIjI vakhata saMghapatipaNuM svIkArI saMghanI sAthe cha yAtrAo karI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir munimuniyakSa (1377) mite'bde durbhikSavilakSadInajanalakSAn / vIkSyA'nUnAnnAnAM dAnAtsvasthAMzca yaH kRtavAn ||12|| gAthArtha :- saMvat 1377nA duSkALa vakhate pIDAtA anekajanone annAdikanA dAnathI sukhI karyA. samaya zrutiphalamatulaM svaguroryo'thaikadA'vabudhya sudhIH / sakalaM vimalaM satataM sadAgamaM zrAvaya mama tvam ||13|| ityarthitavAMstasmai gurau pravRtte'karottathA kartum / tadgatavIragautamanAmAca rairajataTakaiH ||14|| tenA'rhaNAdhanenAlekhayadAptoktikozasacatuSkam / satyAdisUrivacanAt kSetranavaka uptavAn vittam ||15|| || tribhiHkulakam / / gAthArtha :- eka vakhate dharmAtmA pethaDe guru pAse jinAgamazravaNano ghaNo lAbha jANI potAne te saMbhaLAvavA mATe gurune prArthanA karI. guru tene saMbhaLAvavA mATe pravRtta thayA tyAre teNe temAM AvatA vIra - gautamanA nAmanI kramazaH svarNa-rUpya nANakathI pUjA ka. te pUjAthI ekaThA thaela dravya vaDe zrIsatyasUrinA vacanathI teNe cAra jJAnabhaMDAra lakhAvyA. temaja navakSetramAM paNa anya dhanano vyaya karyo. tattanayaH padmAhvastadudbhavo lADaNastadaGgabhavaH / asti smA''hNaNasiMhastadaGgajo maNDalikanAmA ||16|| gAthArtha :- pethaDano putra padma teno lADaNa, lADaNano AlhaNasiMha, ane teno maMDalika nAmano putra hato. zrIraivatArbudasutIrthamukheSu caityoddhArAnakArayadanekapureSvanalpaiH / nyAyArjitairghanabharairvaradharmazAlAH yaH satkRto nikhilamaNDalamaNDalIkaiH / / 17 / / gAthArtha :- maMDalike giranAra Abu Adi tIrthomAM caityono uddhAra karAvyo tathA potAnA nyAyopArjIta dhanathI aneka gAmomAM dharmazALAo karAvI. temaja te aneka rAjAono mAnIto hato. 1. A pratimAsthApanavidhi sAMDerAmAM saMbhave che, For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org 19 vasurasabhuvanapramite (1468) varSe vikramanRpAd vinirjitavAn / duSkAlaM samakAlaM bahvannAnAM vitaraNAd yaH / / 18 / / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varSeSu saptasaptatya'dhikacaturdazazateSu (1477) yo yAtrAm / devAlayakalitAM kila cakre zatruJjayAdyeSu ||19|| gAthArtha :- vikrama saMvat 1468nA dukALa' vakhate lokone annAdi ApI dukALane ekI sAthe jItI lIdho. vyavahara ityAkhyo'bhUddakSastattanUja eva vijitAkhyaH / varamaNakAInAmnI sattvavatI janyajani tasya / / 21 / / jUna 2014 gAthArtha :- tathA saMvat 1477 mAM zatruMjaya Adi mahAtIrthonI yAtrA karI. zrutalekhanasaGghArcAprabhRtIni bahUni puNyakAryANi / yo'kArSId vividhAni ca pUjyajayAnandasUrigirA ||20|| gAthArtha :- temaja jayAnaMdasUrinA upadezathI pustakalekhana, saMghapUjA Adi vividha dharmakRtya teNe karyA. tatkukSya'nupamamAnasakAsArasitacchadAstrayaH putrAH / abhavan zreSThAH parvata-DUMgara - narabadasunAmAnaH ||22|| + gAthArtha :- maMDalikano vyavahara vijita nAmano putra hato. tene varamaNakAi nAme strI hatI. teSva'sti parvatAkhyo lakSmIkAntaH sahasravIreNa / poIApramukhakuTambaiH parI (ri) vRto vaMzazobhAkRt ||23|| gAthArtha :- tenI kukSIrUpa mAnasamAM haMsasamAna parvata, DuMgara ane narmada nAmanA RNa putro hatA. For Private and Personal Use Only gAthArtha :- temAM parvata sahasravIra (putra) tathA poIA (bhAryA) Adi kuTuMbanI sAthe vaMzanI zobhA vadhAranAra hato. 1. A duSkALa temaja te pachIne be varSanA duSkALanI sUcanA anya prazastimAM yaNa vidyamAna che. 'aSTASaSTAdivarSatritayamanumahAbhASaNe saMpravRtte durbhikSe lokalakSakSayakRti nitarAM kalpakAlopamAne / ' ityAdi juo. jaina konpharansa heralDa, pu. 9, aMka 8- 9mAM zrImAn jinavijayajI saMpAdita jJAtAsUtranA aMtamAM ullikhita prazasti. 2. gAMdhI, modI AdinI jema dhaMdhAthI rUDha thaela zabda hovo joie. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20 SHRUTSAGAR JUNE - 2014 DuMgaranAmA dvitIyaH svacArucAturyavaryamedhAvAn / patnI maGgAdevI ramaNaH kAnhAkhyasutapakSaH / / 24 / / gAthArtha :- ane bIjo DuMgara-jene maMgAdevI bhAryA ane kAnhA nAmano putra hatovaMzanI zobhA vadhAranAra hato. svakAritA'rhatpratimApratiSThAM vidhApya tau prvtdduNgraabhidhau| varSe hi nande'tithau (1559) ca cakratuH zrIvAcakA?) sthApanasanmohatsavam / / 25 / / gAthArtha :- parvata-DuMgare (be bhAioe) pote taiyAra karAvela mUrtine pratiSThA (aMjanazalAkA') karAvIne saMvat 1559 mAM sthApana mahotsava karyo. khartutithimita (1560) samAyAM yAtrAM tau cakratuH sutIrtheSu / jIrApallIpArthA'rbudAcalAyeSu sollAsam / / 26 / / gAthArtha :- saM. 1560 mA temaNe jIrApallI (jIrAvalA), pArzvanAtha, arbuda Adi tIrthonI yAtrA karI. gandhArabandire to jhlmlyuglaadismudyopetaaH| zrIkalpapustikA api dattAH kila sarvazAlAsu / / 27 / / kRtasaGghasatkRtI vAcAcayatAM cAdApayatAM tau ca ruupynaannkyug| dadatuzca sitApujaM samastatannAgarikavaNijAm ||28 / / gAthArtha :- tadanaMtara gaMdhAra baMdaramA temaNe dareka zALAmAM-upAzrayamAM jhelamala(?) 1. pratimAmAM devatvAropaNa nimitte karAtA vidhAnavizeSane 'aMjanazalAkA' kahe che. 2. A gaMdhAra gAma, bharUca jillAnA jaMbUsara tAlukAmAM AvetuM che. enI AsapAsanA pradezamA epaNa eka tIrthasthAna jevU gaNAya che. upara varNavavAmAM AveluM kAvItIrtha ane A tIrtha, 'kAvIgaMdhAra Ama sAthe joDakA rUpe ja kahevAya che. A gaMdhAra gAma te sattaramAM saikAnuM prasiddha gaMdhAra baMdara ja che jeno ullekha hIrasaubhAgya, vijayaprazasti, vijayadevamAhAtmya ane hIravijayasUrirAsa vigere graMthomAM vAraMvAra Ave che. akabara bAdazAha taraphathI jyAre saMvata 1638 nI sAlamAM hIravijaya sUrine AgrA tarapha AvavAnuM AmaMtraNa Avyu hatuM te vakhate te AcAryavarya A ja gAmamAM cAturmAsa rahelA hatA. hIravijayasUri ane vijayadevasUri vagere e saikAnA tapAgacchanA samartha AcAryo-yatio ghaNI vakhate A gAmamAM AvelA ane seMkaDo yationI sAthe cAturmAsa rahelAnA ullekho vAraMvAra ukta graMthomAMthI maLI Ave che. e uparathI jaNAya che ke te vakhate e sthaLa ghaNuMja prasiddha ane samRddha zrAvakothI bhareluM haze. Aje to tyAM phakta 5-25 jhupaDAo ja dRSTigocara thAya che. jUnAM maMdiranAM khaMDero gAma bahAra umA dekhAya che. vartamAnamA je maMdira che te bharUcanivAsI gRhasthoe hAlamA ja nabuM baMdhAvyuM che. e sthaLe phakta e maMdiranA khaMDera sivAya For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara jUna - 2014 yugalAdinI sAthe kalpasUtranI pratio arpaNa karI. temaja saMghano satkAra karI nagaranivAsI vaNigjanone rUpAnANAnI sAthe sAkaranA paDIkAM apAvyAM. kRtavantau tAvityAdi vihitacaturthavratAdarau sukRtm| AgamagacchezazrIvivekaratnAkhyaguruvacanAt / / 29 / / gAthArtha :- ityAdi sukRto karyA pachI AgamagacchIya zrIvivekaratnanA upadezathI caturtha vrata (brahmacarya) pratye Adara karyo. athottamau parvatakAnhanAmako sArthodyarmo suuripdprdaapne| AkAritAnAM ca samAnadharmiNAm nAnAvidhasthAnasamAgatAnAm / / 30 / / puMsAM dukUlAdikadAnapUrvakaM smstsddrshnsaadhupuujnaat| mahAmahaM tenaturuttaraM tau pavitracittau jinadharmavAsitau / / 31 / / yugmam / gAthArtha :- jinadharmamAM dRDha zraddhAvALA, pavitracetaska ane vivekaratnane AcAryapada apAvavA mATe udyamavALA parvata ane kAnhe (kAkA bhatIjA) mahotsavamA bhinna bhinna sthaLoethI AvelA sAdharmikone rezamI vastrAdinA dAnapUrvaka temaja samasta sAdhusamudAyanA sanmAnapUrvaka mahAna mahotsava karyo. Agamagacche vibhUnAM sUrijayAnandasadguroH krmtH| zrImadvivekaratnaprabhasUrINAM sadupadezAt / / 32 / / zazimunitithi 1571 mitavarSe samagrasiddhAntalekhanaparAbhyAm / tAbhyAM vyavahara-paravatakAnhAbhyAM sukRtarasikAbhyAm / / 33 / / SaDRtuSaDekamite'bde 1666 vRddhtpguruunnaam| zrI hIravijayasUrIzvaraprabhUNAM prvrshissyaiH|| zrIkanakavijayagaNi-rAmavijaya zreyotra || saMvat 1735 varSe ASADhamAse kRSNapakSe 9 tithau somavAre zrIstaMbhatIrthe mANikacokamadhye khArUvADAmadhye lipIkRtam / / / / yAdRzaM pustake dRSTaM tAdRzaM likhitaM mayA / yadi zuddhamazuddha vA mama doSo na dIyatAm / / / / zrIH / / / / zubhaM bhavatu || cha / / / bIjuM kAMi paNa jUnuM makAna vigere paNa jaNAtuM nathI. aDhIso traNaso varSa pahelA je sthaLa ATaluM badhuM bharabharATIvALu hatuM tenuM Aje sarvathA nAma nizAna paNa dekhAtuM nI tenuM kAMi kAraNa samajAtuM nathI. tyAMnA lokone pUchatAM amane kahevAmAM AvyU ke-eka vakhate e gAma upara dariyo pharI vaLyo hato ane tenA lIdhe AkhU zahera samudramA taNAi gayuM hatuM. paraMtu A lekhovALI jinapratimAo ane maMdira kema bacavA pAmyuM ane bAkI- zahera kema saMpUrNa naSTa thai gayuM tenuM samAdhAna kAMI amane adyApi thaI zakyuM nathI. zodhakoe A bAbatamA vizeSa zodha karavAnI jarUrata che. - saM. prAcInajainalekhasaMgraha). For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 22 JUNE - 2014 gAthArtha :- AgamagacchanAyaka zrI jayAnaMdasUrinA kramathI thaela zrIvivekaratnaprabhasUrinA upadezathI saMvat 1571 mAM-samasta Agama lakhAvatA-sukRtaiSI vyavahArU parvatakAnhAe [nizIthacUrNi pustaka lakhAvyuM che! saMvat 1666 mAM hIravijaya sUrIzvaranA ziSyoe [lakhAvyu. kanakavijaya, rAmavijaya. saMvat 1735 nA aSADa vadi 9 somavAre khaMbhAtamA mANeka cokamAM khAravADAmA [A pustaka lakhyuM che. prazastimAMdhI varatI mukhya bAbato A prazastinA nAyako sAMDerAnA rahevAzI temaja prAgvATajJAtIya hatA. AmAM kula tera peDhIonAM nAmo AvyAM che. paNa temAMthI mukhyatA puNya kRtyo chaThThI peDhIe thaela pethaDe, dazamIe thaela maMDalike ane bAramIe thaela parvate ja karyA che. pethaDanAM sukRto-sAMDerAmAM maMdira karAvyuM, vIjApuramA eka caitya svarNamaya (paMcadhAtumaya) pratimAyukta maMdira karAvyu. AbujImAM vastupALakRta neminAthanA caityano uddhAra karAvyo, bhImAzAhanI apUrNa pratimAne pUrNa karAvI. sAMDerAmAM mahAvIraprabhunI pratimA saMvat 1360 mA sthApana karI. te samaye laghuvayaska karNadeva rAjya karatA hatA. cha vakhata siddhAcala AdinA saMgha kADhI yAtrA karI. 1377 nA dukALamAM lokone annAdika ApI sahAya karI. satyasUrinA kathanathI cAra jJAnakoza lakhAvI sthApana karyA. maMDalikanAM puNya kRtyo-giranAra, Abu AdimAM caityano uddhAra karAvyo. keTalAMka gAmomAM dharmazALAo karAvI. 1468mAM dukALa vakhate lokone annavastrAdi ApI madada karI. 1477 zatrujayAdinI yAtrA karI. jayAnaMdasUrinA upadezathI graMthalekhana, saMghabhakti Adi dharmakRtyo karyA. parvatanAM sukRta kRtyo-saMvat 1559 mAM pratimA sthApana karI. 1560 mAM Abu Adi dIrthonI yAtrA karI. gaMdhAra baMdaramA dareka upAzrayamAM kalpasUtranI prato ApI ane tyAMnA rahevAsI vaNika lokone rUpAnANA sAthe sAkaranA paDIkA ApyA. vivekaratnanA AcAryapada pradAnano mahotsava kaoN. vivekaratnanA upadezathI graMthabhAMDAgAra sthApana karavA mATe pustako lakhAvatAM saMvat 1571 mAM prastuta nizIthacUrNi pustaka lakhAvyu. A prazastithI be dukALanI mAhitI maLe che eka saMvat 1377 no ane bIjo saMvat 1468 no. vivekaratnanI AcAryapadavI saMvat 1560 ane 70 nA vacamAM thai che. For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 23 jUna - 2014 prazasti uparathI upajatuM vaMzavRkSa sumati AbhU AsaDa moSa' (mokSa) vardhamAna - caMDasiMha pethaDa narasiMha ratnasiMha caturthamalla (cothamala) muMjAla vikramasiMha dharmaNa padma 1 lADaNa AlaNasiMha maMDalika vijita (patnI varamaNakAi) parvata (pa. poiA) DuMgala (pa. maMgAdevI) narmada sahasravIra kAhanA aMtima vaktavya prastuta prazasti 'nizIthacUrNi' tathA 'viMzoddezakavyAkhyAnA aMtamA ullikhita che. (cUrNikAra jinadAsa mahattara che. ane vyAkhyAkAra zIlabhadrasUriziSya zrIcaMdrasUri che. vyAkhyA saMvat 1174 mAM banI che.) A prazasti je Adarza uparathI utArI che te pustakanA lakhAvanAranI nathI paNa jenA uparathI A pustaka lakhAyuM che te pustakanI pratikRti jenA uparathI thai che te pustakanA lakhAvanAranI A prazasti che, kAraNa ke te pustakano utAro saMvat 1571mAM thayo che. tenA uparathI hIravijayasUrinA ziSyoe saMvat 1666 mA pratikRti karAvI. ane tenA uparathI 1735mAM khaMbhAtamAM utAro thayo ke jenA uparathI A prazasti utArI che. ___ A prazastimAM azuddhio ghaNI hatI tene sudhArIne ApI che. phakta jyAM khAsa anya kalpanA karavAno avakAza hoya tevA sthaLe mULa pATha rAkhI zuddhapATha koSTakamAM Apyo che. A pustaka pATaNanA rahevAsI sadgata zeTha aMbAlAla cunIlAlanA bhaMDAranuM che. te bhaMDAra hAla pAlItANAmAM ANaMdajI kalyANajInI dekharekhamA che. hAla teno vahIvaTa pAlItANA rahevAsI mAstara kuMvarajI dAmajInA hAthamAM che, jemanI udAratAthI A prazasti vAcakonA netra AgaLa prApta thai che. A sthaLe AtraNenAM nAmane ApaNe bhUlIzuM nahIM. For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org darbhAvatI tIrtha eka paricaya Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kanubhAI ela. zAha gujarAta rAjyamA vaDodarAthI 32 ki.mI. nA aMtare AveluM DabhoI (darbhAvatI) zahera purAtana kALathI jaina temaja jainetaromAM tenI dhArmika, aitihAsika temaja sAhityika dRSTie prasiddhi pAmeluM eka nagara che. ardhapadmAsane birAjita be pratimAo zrI loDhaNa pArzvanAtha tathA zrI pragaTa pArzvanAtha DabhoInA jinAlayomAM birAjamAna che ardhapadmAsana mudrAnI pratimAo bahu ja jUja jovA maLe che, temAnI A be jina pratimAo che. darbhAvatI nIcenAM kAraNothI vizeSa dhyAna kheMce che: DabhoImAM eka hajAra varSa pUrve janma pAmI sauvIrapAyI (mAtra kAMjI vAparIne rahetA mATe sauvIrapAyI) AcArya pravara municandrasUrIzvarajI ma. sAheba tathA traNaso varSa pUrve svargavAsa pAmela nyAyavizArada mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI ma. sAhebanI aMtima bhUmi paNa DabhoI che. hIrAbhAgoLano killo je zilpanI dRSTie vikhyAta che. te DabhoImAM che. vaiSNava saMpradAyanA prakhyAta bhakta kavi zrI dayArAmabhAInI janmabhUmi paNa DabhoI che. loDhaNa pArzvanAtha prabhunI pratimA zyAma varNanI che prabhujI 41 IMca U~cA che ane 33 IMca pahoLA che. saptaphaNAthI alaMkRta A pratimA ardhapadmAsanastha che. bhakta hRdayanA dilane romAMcita kare tevo teno rasika itihAsa che. eka zreSThInA saMkalpa banuM dRSTAMta A loDhaNa pArzvanAtha prabhujInI pratimA che. sAgaradatta nAmano eka vepArI poThomAM vastuo bharIne pharato phasto DabhoI nagaramAM Avyo. A vratadhArI zrAvaka cAturmAsanA divasone lIdhe darbhAvatImAM rokAyo. paramAtmAnI pUjA karyA bAda ja bhojana grahaNanI pratijJA hatI. potAnI sAthai pratimA lAvavAnuM sAgaradatta bhUlI gayo hato. pratimA-pUjana karyA sivAya bhojana kevI rIte laI zakAya ? A vrata pAlana mATe teNe mAtAnA kahevAthI veLunI nayanaramya pratimAjInuM sarjana kartuM ane potAnA gharamA padharAvI. zreSThI sAgaradatta khUba ja bhAvathI AnaMdollAsapUrvaka pratimAjInI sevA-pUjA karato. cAturmAsa pUrNa thatAM te potAnA vatana tarapha javA taiyAra thayo jatA pahelA teNe A pratimAjIne nagaranI madhyamAM AvelA eka kUvAmAM padharAvI te potAnA gAma cAlyo gayo. For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 jUna 2014 sAgaradattane pharIthI darbhAvatImAM AvavAnuM thayuM. te samaye madhyarAtrie adhiSThAyaka deve kuvAmAthI te pratimAjIne bahAra kADhavA mATe svapna dvArA Adeza Apyo. bIjA divase sAgaradatte sthAnika jaina saMghanA AgevAnAne potAne AvelA svapnanI vAta karIne kUvAmAthI pratimAjI bahAra kADhavAnA kAryamA sahayoga ApavAnI vinaMtI karI. sAgaradattanA A svapnanI vAta gAmamAM vAyuvege prasarI jatAM anya dharmIjanoe paNa A pratimA mATe potAno dAvo rajU karyo. chevaTe evo nirNaya levAyo ke kUvAmAMthI je saMpradAya pratimA bahAra kADhe te saMpradAyanI A pratimA gaNAze. badhA saMpradAyanA lokoe kUvAmAMthI mUrti kADhavAnA prayatno karI joyA, paraMtu koine saphaLatA maLI nahi. jainoe kuMvArI kanyA pAse kAcA sUtaranA tAMtaNe cALaNI bAMdhI kUvAmAM utarAvI, camatkArika rIte cALaNImAM pratimAjI birAjamAna thatAM te cALaNI kUvAmAMthI bahAra kADhavAmAM AvI. A samaye jaina zAsanano jayajayakAra gUMjI uThyo, kUvAmAMthI bahAra AvelI pratimAjIne sArathi vinAnA baLadagADAmA padharAvyAM. gADuM jyAM UbhuM rahyuM tyAM jinAlayane baMdhAvI paramAtmAne sthApita karavAmAM AvyA. kUvAnA pANImAM ghaNo kALa rahevA chatAM veLunI A pratimAjIno eka kaNa paNa kharyo nahi ane veLu piMDa loDhAnI mAphaka dRDha ane vajrasamAna majabUta hovAthI pratimAjI loDhaNa pArzvanAthajInA nAmathI oLakhAyAM. A ghaTanA 600 varSa pUrve banI hovAnuM kahevAya che. vi.saM. 1990mA A jinAlayano jirNoddhAra thayo. A maMdira be mALanuM che. uparanA mALe zItalanAtha prabhu mULa nAyaka tarIke birAjita che jyAre loDhaNa pArzvanAtha prabhu bhoMyarAmAM birAjamAna che. A paramAtmA zrI veLu pArzvanAtha tarIke paNa oLakhAya che. loDhaNa pArzvanAthanI jamaNI bAju zrI zAMtinAtha prabhu ane DAbI bAjue zrI AdinAtha prabhujI che. A sivAya DabhoImAM bIjAM sAta maMdiro che A maMdiramAM kula 67 mUrtio che. prAcIna tIrthamALAmA paNa A pramANe ullekha maLe che. 'loDhaNa triparI jINIye uthAmaNe ho mahimA bhaMDAra 'jagata vallabha, kalikuMDa ciMtAmaNa loDhaNA'' nagarane darbhavatI, darbhAvatI, darbhikAgrAma, darbhAvatIpura ane DabhoI evAM nAmAbhidhAna 1. ( jaina tIrthono ItihAsa pR. 234) (1882) For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 26 JUNE 2014 thayAM che. bhUgoLanI dRSTie vicAratA darbhavatI ke darbhAvatI ke darbhikA nAma A pradezamA darbha vizeSa pramANamAM thatuM haze tevo nirdeza kare che. A pradezamAM darbha vadhu Ugatu haze ane e parathI nagarane AvuM nAma apAyuM haze . darbhavatI ke darbhAvatI parathI DabhoI nAma apAyuM hoya evaM paNa bane saMskRtamA mULa zabda darbhavatikA parathI dabbhabhUi ke dambhaDaiA thAya je parathI dabbhabhai bane ane temAMthI DAbhoI thaI chevaTe DabhoI zabda banyo hoI evI zakyatA che. * DabhoImAM ghaNA purAtattvIya avazeSo rahelA hoI tenI aitihAsika mahattA paNa ghaNI che. darbhAvatI e IsavIsannI chaThThI sadIthI astittvamAM AveluM hatuM paNa madhyakAlIna samayamA temAM je sthApatyakaLA darzAvatAM bAMdhakAmo thayAM temA enI khyAtimAM vizeSa vadhAro thayelo jovA maLe che. siddhArAja jayasiMhanA samayamAM A gAma vasyu hatuM teNe baMdhAvelo prasiddha hIrAbhAgoLanA daravAjAvALo killo gujarAtanI zilpakalAno utkRSTa namUno gaNAya che. zrIvAdIdevasUrinA guru zrI municaMdrasUrinA janmathI ane tArkika ziromaNi upAdhyAya zrI yazovijayajInA saM. 1743mAM thalA svargavAsI A bhUmi pavitratAne pAmI che. gAmI dakSiNe cAra pharlAMga dUra zrI upAdhyAyajI mahArAjanuM samAdhisthAna AveluM che dakSiNa bAjue upAdhyAyajInA samAdhistUpa sAthe bIjA sAta stUpo (kula 8) che zrI upAdhyAyajI mahArAjanI pAdukAstUpa saM. 1745 mA banela che. darbhAvatImAM jJAnano prakAza pAthanArAM de jJAnamaMdiro che. (1) zrI vijayasaMbhA jJAnamaMdira ane (2) Arya jaMbusvAmI muktAbAI jaina AgamamaMdira. AmAMnu prathama jJAnamaMdira zrI vijaya devasUri saMgha saMcAlita che. jyAre bIju jJAnamaMdira zrI sAgaragaccha jaina saMgha saMcAlita che. prathama jJAnamaMdiranI sthApanA vi.saM. 1980mAM thaI che. A jJAnamaMdiramAM maMtra-taMtra vidyAo, hastalikhita prato, mudrita pratopustakono saMgraha jaLavAyo che. A jJAnamaMdiranI samRddhimAM pa. pU. muni pravara caturavijayajI ma. sA. nuM suMdara yogadAna sAMpaDeluM. bIjA jJAnamaMdiramAM maMtra-taMtra, hastaprato, pustako Adi 10,000no saMgraha che AtmAnaMda jaina pAThazALA e DabhoInuM gaurava che. 'samaro mantra bhalo navakAra jevA amara kAvyanI racanA karanAra prakAMDa vidvAna paMDitavarya zrI caMdulAla nAnacaMda zinoravALA jevA diggaja adhyApake pAThazALAnA bALakomA dhArmika saMskAronuM suMdara siMcana kareluM che jenA pariNAme A divya darbhAvatI nagaranA 300 jeTalA jaina parivAromAMthI ekaso karatAM vadhu sAdhu-sAdhvI For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 27 jUna - 2014 bhagavaMtonI jinazAsananA caraNe bheTa dharI che. paramAtmA zrI loDhaNa pArzvanAthanI pavitrabhUmi, pa.pU. municandrasUrijI janmabhUmi. mahAtmA vastupAla-tejapAla ane pethaDazAhanI dharmabhUmi, mahopAdhyAya zrImad yazovijayajInI aMtimabhUmi ane zatAdhika sAdhu-sAdhvIjanonI mAtRbhUmi evI darbhAvatI nagarI prAcIna kALathI jaina pravRttio, kendra che. Aje paNa aneka jinAlayo, upAzrayo, dharmazALA, bhojanazALA, AyaMbilazALA, jJAnabhaMDAro AdithI A zahera alaMkRta ane avismaraNIya che. temaja ahIMno hIrAbhAgoLano killo aitihAsika mahattva dharAve che je A nagaranA ghareNA samAna che. saMparka zeTha devacaMda dharamacaMdanI peDhI, zAmaLAjInI zerI, zrImALI vago, DabhoI pIna 391101 ji .vaDodarA, gujarAta saMdarbha sAhitya (1) pU.A. rAjaratnavijayajI ma.sA.divyadhAma darbhAvatI, vaDodarA, zrI vijayadevasUri jaina saMgha, pR.39. (2) darbhAvatI zrI loDhaNa pArzvanAtha prabhujIno ItihAsa DabhoI, vijayasabhA jaina jJAnamaMdira. (3) muni zrI nyAyavijayajI (tripuTI) jaina tIrthono ItihAsa, darbhAvati (DabhoI) pR. 233-6 amadAvAda, zrI cAritra smAraka graMthamALA, pR. 573 I.sa. 1949. (4) zeTha ANaMdajI kalyANajI, jaina tIrtha sarvasaMgraha bhA. 1 lo (khaMDa pahelo) DabhoI pR. 20-21 amadAvAda prakAzaka, pR. 301, I.sa. 1953. (5) zrI muktivallabha vijaya ma.sA. zrI loDhaNa pArzvanAtha pR. 45-46 zrI 108 pArzvanAtha tIrtha darzana bhA. 1 nAsika, zrI 108 pArzvanAtha tIrthadarzana prakAzana samiti, vi.saM. 2059 (6) zilAlekhomAM darbhAvatIno durga, parIkha ramezakAMta, darbhAvatI ArTasa kaoNleja, DabhoInu mukhapatra aMka 2. 1959-60 pR.115. For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka bhAvapUrNa udbodhana paramArAdhyaSAda, rASTrasaMta pU. gurUdevazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. nI punita nizrAmAM samrATa saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhi prasaMge padmazrI kumArapALabhAI dvArA apAyela vaktavyane ahIM zabdomAM Apa sahunA vAcanArthe utAryu che. saMpA. padmazrI DaoN. kumArapALa desAI Ajano divasa e evo virala aitihAsika divasa che ke jemAM bhUtakALanA itihAsa sAthai bhaviSyakALanuM darzana thAya che. vartamAna samayamAM myujhiyamano eTalo badho mahimA che ke videzamA ghaNIvAra koI zahera ke gAmanI mulAkAta levA janAra e myujhiyamane jovA acUka jAya che ane keTalAka zaheranI to oLakha enuM myujhiyama hoya che. Aje A khananavidhi prasaMge A pavitra bhUmimAM sAdhanA, saraLatA, ArAdhanA, sAmarthya ane sadbhAva e pA~ca bhAvanAono anupama saMgama sadhAyo che yoganiSTha AcArya zrI buddhisAgarasUrIzvarajInuM A zatAbdI varSa Aje ApaNane emanI sAdhanAnuM smaraNa karAve che. vIjApuramA mAtra cha dhoraNano abhyAsa karanAra yoganiSTha AcAryazrI buddhisAgarasUrIzvarajIe aneka viSayo AlekhatAM ekaso trIsa jeTalAM yazasvI pustakonuM sarjana kartuM . emanA jIvanamAM jJAnamArga, karmamArga ane yogamArganI parAkASThA jovA maLe che. saraLatA e mATe ke Aje zrI kobA tIrthamAM gacchAdhipati AcAryazrI kailAsasAgarasUrIzvarajInuM smaraNa thAya che. AcArya zrI kailAsasAgarasUrIzvarajIe emanA parama vinayI ziSya jJAnasAgarajIne gaLAnuM kensara thatAM gurue karelI ziSyanI sevAno eka anupama Alekha Apyo hato. teo nAnAM bALakone 'jI' kahI AdarapUrvaka bolAvatAM hatA. potAnI pAse inDipena, leTarapeDa ke ghaDiyALa rAkhatA nahIM ane kapaDAMnI eka ja joDI rAkhatA. muni sthUlibhadranI yAda Ape evo emano netrono saMyama hato ane A saMkulanI vizeSatA e che ke ahIM sarvatra AcArya kailAsasAgarasUrIzvarajInuM nAmAbhidhAna jovA maLe che ane e dRSTie parama pUjya rASTrasaMta pUjyazrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAjanI agAdha gurubhaktinA pAvana darzana thAya che. For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 zrutasAgara jUna - 2014 AcArya padmasAgarasUrIzvarajI mahArAje zrutajJAnanI bhavya ArAdhanA karI che ane kobAne eka dRSTie jainadharmanI eMcatIrthI banAvI che, jemAM jinAlaya, jJAnamaMdira, upAzraya, dharmazALA ane sAdhanA-kuTIrano samAveza thAya che. AcAryazrIe potAnI eka lAkha kilomiTaranI dIrgha, kaThora vihArayAtrA samaye athAga parizrama uThAvIne zilpa-sthApatya, zrutajJAna ane kalA saMbaMdhI purAvastuono saMgraha karI, rASTra ane dharmanI anokhI sevA karI che. Aje A myujhiyamanI khananavidhi dvArA A tIrtha eka navu vizALa ane vyApaka rUpa dhAraNa kare che. Aje sAmarthyanuM prAgaTya e mATe ke A saMgrahAlayane 'samrATa saMprati saMgrahAlaya' evaM nAmAbhidhAna karavAmAM AvyuM che. A saMkulanI vizeSatA e che ke ahIM jainadharmanA itihAsamAM amara sthAna dharAvatA samrATa saMprati, vastupAla-tejapAla, paramArhata kumArapAla, jagatazeTha, dharaNAzAha, pethaDazAha jevI gaurava samI vyaktionuM nAmAbhidhAna ApavAmAM AvyuM che. enA dvArA zraddhALune potAnA bhavya bhUtakALanu smaraNa thAya che. je prajA potAno bhUtakALa bhUle che, tenuM bhaviSya aMdhakAramaya hoya che. mahArAjA saMpratinuM smaraNa thatAM ja kuMbhalagaDhanAM traNaso derAsaronuM smaraNa thAya che. bhAratano A pahelo rAjavI ke jeNe bhAratanI bahAranA dezo jItIne ahiMsAna sAmrAjya phelAvyuM hatuM. eNe tibeTa ane bhUtAna para vijaya meLavyo hato ane enA AkramaNanA bhayane kAraNe ja cInI samrATa sI. yu. vAMge I. sa. pUrve 214mAM jagatanI ajAyabI samI cInanI U~cI divAla banAvI hatI. Aje pA~camo prasaMga che sadbhAvanAno. parama AdaraNIya pU. zAradAbahena yu. mahetA ane parama snehI premalabhAI kApaDiyA jevI umadA vyaktitva dharAvanArI vyaktionA hAthe A prasaMga saMpanna thayo che. uttama zrAvikAnA dRSTAMtarUpa zAradAbahenanA sevAkAryanI sarvatra suvAsa phelAyelI che, to premalabhAIe 'zrI devacaMdra covIsI' ane 'zrIpAla rAjAnA rAsa' jevA bhavya ane avismaraNIya graMtho ApyAM che. A rIte A pA~ca utkRSTa bhAvanAonA sudRDha pAyA para 55,000 co. phUTanuM traNa majalAnuM A navaM bhavana nirmANa pAmaze, tyAre e mAtra jainadharma ke jaina saMskRtinuM oLakha ApanAruM ja nahIM rahe, paraMtu samagra vizvane bhAratIya kalAsaMskRti, darzana, tattvajJAna, bhUgoLa, khagoLa, citrazailI, zilpakalA, mUrtikalA, sAhitya, lipi, prAcIna hastaprata e badhAnI oLakha ApanAkai benamUna saMgrahAlaya banaze. For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pustaka samIkSA DaoN. hemanta kumAra pustaka nAma : jaina patrakAratva saMpAdaka : zrI guNavaMta baravAliyA prakAzaka : zrI vIra tattva prakAzaka maMDala, zivapurI tathA zrI rUpa mANeka bhaMsAlI ceriTebala TrasTa, muMbaI prakAzana varSa : IsvI san 2014 kula pRSTha : 230 mUlya : 200/- bhASA : gujarAtI evaM hindI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI zrutajJAna ke pracAra-prasAra ke uddezya se prativarSa jaina sAhitya samAroha kA Ayojana kara rahA hai. isa samAroha meM eka nirdhArita viSaya para deza ke jaina-jainetara vidvAnoM dvArA apane-apane zodha nibaMdha prastuta kie jAte haiM aura una nibaMdhoM ko prakAzita kiyA jAtA hai. - isI zRMkhalA kI eka kar3I ke rUpa meM mArca 2012 meM 21vA~ jaina sAhitya samAroha kA Ayojana pAvApurI tIrtha (rAjasthAna) meM kiyA gayA thA. jisameM aneka svanAmadhanya vidvAnoM ne jaina patrakAratva viSaya para zodhapUrNa nibaMdha prastuta kiye. prastuta prakAzana meM uparokta samAroha meM vibhinna vidvAnoM dvArA jaina patrakAratva viSaya para prastuta zodha nibaMdhoM ko prakAzita kiyA gayA hai. vidvAnoM ne apane lekhoM ke mAdhyama se yaha batalAne kA bharapUra prayAsa kiyA hai ki sAmAnya patrakAra evaM jaina patrakAra meM kyA antara hai? patrakAra zabda ke sAtha jaina zabda jor3ane kI kyA AvazyakatA hai? kyoM nahIM kevala patrakAra zabda se hI kAma cala sakatA hai? ina sabake sAtha jaina patrakAratva kA itihAsa, jaina patrakAra, jaina patra-patrikAe~, jina zAsana ke saMrakSaNa aura utkarSa meM jaina patrakAroM tathA jaina patra-patrikAoM kA yogadAna Adi viSayoM kA vistRta vivaraNa prastuta kiyA gayA hai. prastuta prakAzana sarvasAmAnya ke lie to upayogI hai hI vizeSataH vaise logoM ke lie bahuta hI upayogI hai, jo patrakAritA ke kSetra se jur3e hue haiM. eka patrakAra ko kaisA honA cAhie? eka patrakAra kA dAyitva kyA hai? eka patrakAra samAja sarjana meM kisa rUpa se sahAyaka siddha ho sakatA hai? Adi viSayoM ko jAnanesamajhane meM yaha prakAzana sahAyogI hogA. aneka vidvAnoM/patrakAroM dvArA likhita patrakAra, patrakAritA, patra-patrikAoM Adi viSayoM se saMbaMdhita lekhoM kA saMkalana evaM saMpAdana zrI guNavaMta baravAliyAjI ne bahuta hI sundara DhaMga se kiyA hai. samAja ko unase isI prakAra ke utkRSTa sAhitya sevA kI apekSA hai. For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org samAcAra sAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikrama saMvat 2070 vaizAkha kRSNa pratipadA guruvAra dinAMka 15.05.2014 ke dina paramArAdhyapAda pUjya gurudevazrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. evaM caturvidha zrI saMgha kI gauravapUrNa upasthiti meM zrImatI zAradAbena uttamabhAI mahetA parivAraahamadAbAda va zrI premalabhAI kApaDiyA parivAra - muMbaI ke karakamaloM dvArA nUtana saMgrahAlaya ke khanana kA yaha avasara sAnaMda saMpanna huA. khananavidhi ke pazcAt zrI saMgha kI navakArazI kA Ayojana kiyA gayA thA, pUjya gurudevazrI ke maMgala AzISa prApta karane hetu sabhI bhaktajana upAzraya meM padhAre.. pUjya gurudevazrI ke maMgalAcaraNa se isa kAryakrama kA prAraMbha huA / padmazrI kumArapAlabhAI desAI, saMsthA ke pramukha zrI sudhIrabhAI evaM zrI premalabhAI kApaDiyA dvArA zrutAdhiSThAtrI bhagavatI mAtA sarasvatIdevI kA pUjana evaM arcana kiyA gayA. nUtana saMgrahAlaya ke nirmANakartA esa. je. ke. ArkITekTa ne paoNvara paoNinTa ke mAdhyama se nUtana saMgrahAlaya kA atIva suMdara paricayAtmaka prastutIkaraNa kiyA. upasthita sabhI mahAnubhAva evaM gurubhakta saMgrahAlaya ke vividha AyAma aura svarUpa ko dekhakara pramudita hue. isa avasara ke atithi vizeSa padmazrI zrI kumArapAlabhAIne isa adbhUta prayAsa evaM pUjya gurubhagavaMtazrI kA rASTra evaM jinazAsana ke prati ananya prema aura zraddhAbhAva kA hArdika svAgata evaM anumodanA kI. vizeSa meM unhoMne AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira va samrATa saMprati saMgrahAlaya kI vividhatA aura vizeSatAoM kA suMdara paricaya diyA. tatpazcAt pUjya gurudevazrI ne apane maMgalamaya pravacana dvArA saMsthA kA aitihAsika paricaya diyA. pUjya gurubhagavaMtazrI ne pravacana ke mAdhyama se saMsthA kA vikAsa, saMsthA ke dvArA prApta jinazAsana kI zrutasevA evaM saMsthA ke vikAsa meM mahattvapUrNa sahayogI dAtAzrI Adi una saba kA hArdika anurAgapUrvaka smaraNa kara AzISa pradAna kiyA. sAtha hI vizeSarUpa se saMsthA evaM saMsthA ke samasta kAryakartA, vahIvaTakartA evaM sahayogI sAthIyoM ko bhI bar3I prasannatA ke sAtha unako AzISa diyA. saMsthA kI ora se khananavidhi ke lAbhArthI parivAra ko smRti cihna ke rUpa meM cA~dI kI kudAla evaM isa bhUmi kI pavitra miTTI tathA saMgrahAlaya ke smaraNa rUpa momenTacitra arpaNa kiyA gayA. For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR JUNE - 2014 __ saMsthA ke TrasTIvarya zrI mukezabhAI zAha dvArA pU. gurubhagavaMtazrI ke kAryoM ke bAre meM anumodanAtmaka guNAzaMsana prastuta kiyA gayA. isa maMgalamaya avasara para pUjya gurumagavaMtazrI sahita upasthita sabhI ne saMsthA ke bhUtapUrva pramukha zeTha zrI sohanalAlajI ko zraddhAMjali arpita kI. unakI gauravaprada smRtti meM saMsthA ne zrutasAgara aMka naM. 38-39 meM unake jIvana sumanoM ko prakAzita kara unake sukRta kAryoM kI anumodanA kI evaM usa zrutasAgara patrikA kI eka-eka prati unake suputra zrI gautamajI evaM zrI mahAvIrajI ko arpaNa kI. saMsthA ke TrasTIvarya zrI zrIpAlabhAI ne upasthita sabhI gurubhagavaMtoM kA, sAgarasamudAyavartinI pUjya sAdhvIjI bhagavaMtoM kA va padhAre hue sabhI zreSThivarya sAdharmika bandhuoM kA pAvana prasaMga meM upasthiti hetu AbhAra evaM abhivAdana kiyA. prasaMgAnurUpa zrI hArdikabhAI dvArA gurubhaktisabhara saMgIta prastuta kiyA gayA. gurudevazrI ke Agraha se suzrAvaka zrI dipakabhAI bAraDolI dvArA zrI RSabhadeva bhagavAna kA bhAvavAhI stavana prastuta kiyA gayA. gujarAta samAcAra ke taMtrI zrI zreyAMsabhAI ne saMsthA ke unnata evaM vyApaka pracAra prasAra hetu jaba AvazyakatA hone para ve apanA sakriya yogadAna deMge evaM zeTha zrI navInabhAI ne eka dharmazAlA ke nirmANa kA zubhAzaya evaM prastAva pU. gurubhagavaMtazrI evaM TrasTIgaNa ko batAyA. ___ isa maMgalamaya avasara ke samApana kI sAnaMda khuzI meM saMghapUjana evaM sAdharmikabhakti kA prItipUrNa Ayojana kiyA gayA thA. isa prasaMga meM mukhya atithi padmazrI zrI kumArapAlabhAI, saMsthA ke pramukha zrI sudhIrabhAI mahetA, inakI mAtuzrI zrImatI zAradAbena uttamabhAI mahetA, gujarAta samAcAra ke taMtrI zeTha zrI zreyAMsabhAI zAMtilAla zAha, zeTha zrI premalabhAI kApaDIyA, zrI pravINabhAI zAha, zrI navInabhAI zAha, zrI araviMdabhAI tArAcaMda zAha, zrI prakAzabhAI (ratnamaNi), zrI kalpezabhAI, zrI hemaMtabhAI rANA, zrI mukezabhAI zAha, zrI prakAzabhAI vasA, zrI jayezabhAI bhaNazAlI, zrI girIzabhAI zAha, zrI mohitabhAI zAha, zrI prakAzabhAI zAha va zrI mukezabhAI zAha (sI.e.) Adi gurubhaktone padhArakara puNyArjana kiyA. For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra X dii 5 www.kobatirth.org Perilit Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrAT saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhi prasaMge upasthita mahAnubhAva ane A zubha avasaranI keTalIka avismaraNIya tasvIro For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TITLE CODE: GUJ MUL 00578. SHRUTSAGAR (MONTHLY). POSTAL AT. GANDHINAGAR. ON 15TH OF EVERY MONTH. PRICE : RS. 15/-DATE OF PUBLICATION JUNE-2014 samrAT saMprati saMgrahAlayanA nUtana bhavananI khananavidhi prasaMge upasthita mahAnubhAva ane A zubha avasaranI keTalIka avismaraNIya tasvIro DONE prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamadira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara 382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252, pheksa (079) 23276249 / Website : www.kobatirth.org email: gyanmandir@kobatirth.org BOOK-POST / PRINTED MATTER PRINTED. PUBLISHED AND OWNED BY SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, PRINTED AT NAVPRABHAT PRINTING PRESS. 9-PUNAJI INDUSTRIAL ESTATE, DHOBHIGHAT, DUDHESHWAR, AHMEDABAD-380004 PUBLISHED FROM: SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, NEW KOBA, TA. & DIST. GANDHINAGAR, PIN : 382007, GUJARAT. EDITOR : KANUBHAI LALLUBHAI SHAH. For Private and Personal Use Only