Book Title: Rajbodh
Author(s): Mansukhlal Ravjibhai Mehta
Publisher: Mansukhlal Ravjibhai Mehta
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034066/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na "zrImad rAjacaMdra graMtha parathI utpanna karela R-st rAjabodha. ra-2 te kevI sevA jeNe AtmAne jANe teNe sarva jANyuM.' zrI nigraMtha pravacana. saMgrahakartA. manasukhalAla ravajIbhAI mahetA, jhaverIbajAra, muMbaI .bIjI AvRtti, nakala 5,000, saMvata 18, , , sana 1813, Scanned by CamScanner Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noMdha. A "rAjabodha nAmaka graMthe prathama muMbaI nivAsI mI. lakhamazI hIrajI aizarI bI. e. ela. ela. bI. tathA DekaTara punazI hirajI aizarI, ela. ema. enDa esa. emaNe chapAvI sArvajanika lAbha athe maphata vahece hate. A bhAIonA anukaraNIya pagalAnuM anukaraNa karI A prata amadAvAda nivAsI bhAI cunIlAla lalubhAIe pitAnI putrI bahena caMpA bahenane alpa vaye dehatyAga thaye tenA smaraNArthe taiyAra karAvI che. bahena caMpA bahenane saMbaMdha amadAvAda nivAsI reMkaTara popaTalAla lalubhAInI sAthe thayuM hatuM. tene janma saMvat 1942 nA caitra vada 11 ne roja thaye hatuM. ane deha-. tyAga saMvata 1997 nA je suda 11 ne roja thaye hato. ATalI nAnI vaye eka priya putrIne viyoga thatAM je neharaSTie kheda thavo joIe te AvA vairAgya nimitta kAraNomAM pheravavAnuM bhAI cunIlAlanuM pagaluM bIjAone anukaraNIya thaI paDavuM joIe. A pustaka nIcene saranAme lakhavAthI maLI zakaze. zA. cunIlAla lalubhAI vakIla, phattAzAhanI piLa, amadAvAda, prajAbaMdhu prI. vakasa...amadAvAda. Scanned by CamScanner Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha. " The more I consider his lifo nnd luis writings, the more I consider him to have been the best Indian of his times. Indeed I put him much higher than Tolstoy in religious perception. Both - Kavi and Tolstoy have lived as they havo preached." Mr. M. K. Gandhi. jema jema huM teonA jIvanane ane teonA lakhANano vizeSa vicAra karuM chuM, tema tema mArI vizeSa pratIti thAya che ke teo emanA samayanA sarvotkRSTa hiMdI hatA. kharekhara, huM teone sTeya karatAM dhArmika svAnubhava-AtmAnubhava-mAM vizeSa gaNuM chuM. kavi ane DrAya bannee jevA prakArane teoe upadeza Ape che te pramANenuM ja cAritra pALyuM che." mI. ema. ke. gAMdhI. - kAunTa DhosTeya nAmanA rezyana philasuphanuM nAma jaMga...siddha che. teo eka samartha rAjadvArI hovA chatAM dharma saMbaMdhInA viSayamAM paNa eka tattvajJAnI tarIkenI kIti saMprApta karI zakyA hatA, evI teonI dharma vicAra zodhaka buddhi hatI. tenA vicAre pazcima bhaNunA saMskAra karatAM pUrvabhaNunA saMskArone vizeSa maLatA Ave che. A samartha razyana philasuphanI sarakhAmaNI kavinA birUdathI prakhyAta thaela svargIya zrImAna rAjacaMdranI sAthe hAlamAM karavAmAM AvI che. dakSiNa AphrikAmAM ezyATikanAM hitane mATe aneka saMkaTa bhogavI Aje sudharelI gaNAtI pRthvI upara zrIyuta mehanaghasa karamacaMda gAMdhI, berIsTara-eTa-laue pitAnuM nAma amara karyuM che. zrIyuta gAMdhIne zrImAna rAjacaMdranI sAthe jAti samAgama thayo hato. zrIyuta gAMdhIe dakSiNa AphrikAmAM Avela teMTAla dezanA . hiMdIo pratye eka patra lakhyo che. A patramAM teoe uparyukta sarakhAmaNIzrImAm rAjacaMdranI ane kAunTa DholonI-karI che. je razyana tatvajJa AkhI sudharelI duniyAmAM potAnA jJAna bhaMDaLamATe kIrti saMprApta karI zakyA che tenI sarakhAmaNImAM dhArmika svAnubhavamAM zrImAna rAjacaMdra viroSa AgaLa vadhI jAya che ema zrIyuta gAMdhIne abhiprAya pratyeke pratyeka hiMdiIne eka atyaMta abhimAna utpanna karyA vinA rahe tema nathI. zrImAna rAjacaMdranuM nAma jaina samAjamAM eTaluM badhuM prasiddha che ke, teone mATe vizeSa mAhitI ApavAnI jarura nathI, chatAM tenA jIvanane saMkSipta khyAla anyatra Apyo che. alAhabAdamAM nIkaLatA jANItA eMglo inDayana patra pAyonIyara" zrImAna rAjacaMdranA datsaga samaye eka sthaMbha lekha lakhI Aje paNa hiMdamAM kevA purUSo utpanna thAya che te batAvavAnA hetue te lekhane "AjanA hiMdIe" (Indians of Tc-day) nAmanuM mathALuM ApyuM hatuM, Scanned by CamScanner Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amerikAmAM jaI jaina viSayaka jJAnane pracAra karavA mATe jANItA thayelA svargastha vIcaMda rAghavajI gAMdhIe cikAgo zaheramAM eka vyAkhyAna ApyuM hatuM. A vyAkhyAnamAM teoe pUrvanA samayamAM jainamArgamAM kevI asAdhAraNa zaktionA purUnuM utpanna thavuM thatuM hatuM te batAvavA mATe AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrAcAryanuM udAharaNa ApyuM hatuM; ane hAlanA samayamAM paNa jaina mArga potAne viSe tevA : prakAra nI zaktio dharAvanArA purUSe utpanna karavAno garva laI zake che ema batAvavA mATe zrImAna rAjacaMdranI asAdhAraNa zaktionuM vivecana karI batAvyuM hatuM. svargastha vIracaMda gAMdhI jevA bAhoza puSe amerikAmAM jaI pitAnA | mArcane viSe je purUSanI pratyakSatA batAvavAmAM garva dharyo hato, temaja zrIyuta mehanadAsa gAMdhI jevA samartha Atmabhoga ApanAra vidvAna rAjyakArIe je purUSanuM anukaraNa karavA mATe AphrikAmAM beThAM hiMdIone upadeza ApavAmAM potAnuM kartavya vicAryuM che te purUSanAM vacanane Deka saMgraha prakaTa karavAnuM mane ucita lAgyuM che. * AjanI ane pa varSa uparanI hiMdanI sthitimAM AkAza pAtALa eTale bheida paDI gayuM che. pastALAza varSa upara dhArmika, sAmAjIka, ane rAjaprakaraNI sthiti je dazA bhagavatI hatI, ane Aje bhagave che temAM sAmAnyamAM sAmAnya avalakanArane na kahI zakAya evo bheda dRSTigocara thAya che. hiMdanI sarva sAmAnya sthiti AjethI 5 varSa upara A rIte, je dazA bhagavatI hatI tenA pariNAmamAM jena mArganI sthitine vicAra, je barAbara karavAmAM Ave, to jaNAya ke, te samaye jana bhAganI sthitinI dazA ghaNuM ja maMda hatI. je samaye AvI sthiti vatI hatI te samaye atyAre jAhera rIte svIkArAelAM asAdhAraNa zaktinA A purUSanuM janmavuM jenA bhAgamAM thayuM hatuM. - mahAna aMgreja lekhaka mITabarka kahe che ke, duniyA 50 varSa pAchaLa che. A lekhakane kahevAno abhiprAya evA prakAranuM che ke, duniyAe Aje je vAta vastutaH samajavI joIe, te pacAsa varSa pachI samajatI thAya che. zrImAna rAjacaMdra * jyAre samAje sanmukha AvyA tyAre jaina samAjanI sthiti aneka prakAranA ma tamatAMtaramAM mazagula hatI. lokone evuM manAvavAmAM AvyuM hatuM ke pote je. ku. vaLamAM janmyA hoie te kuLanA saMpradAyanA dharma vicAre game tevA hoya paraMtu tene vaLagI rahevAmAM ja kalyANa che. A IlAkAnI taraphamAM jainanA be mukhya gacchamAM aneka alpa alpa bAbatamAM vikhavAda cAlyA karato hato. saMvata 1943 nI ? sAla ke je sAlanI lagabhaganA varSo "samakita sAra" ane "samakita zabdAra" rUpI lezonAM sthAna hatAM, tyAre mAtra aDhAra varSanI vaye zrImAna rAjacaMdra jaina , mArganI dazAnuM nIce pramANe avalokana karI zakyA hatA - "jaina samudAyamAM paraspara matabheda bahu paDI gayA che. paraspara niMdA grathI je jALa mAMDI beThA che, mahAvIra bhagavAnanA bhaJthI upAsaka varganuM lakSa gayuM Scanned by CamScanner Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra diyAbhAvapara rAcatA rahyA jenuM pariNAma dRSTigocara che. aMgrejonA zodhamAM AvelI pRthvinI vasati lagabhaga doDha abajanI gaNAi che, temAM sarva ganI - maLIne jaina praba mAtra vIsa lAkha (chellA vasati patraka pramANe lagabhaga 13lA khanI lagabhaga che e praba te pramANe pAsanI che. emAMthI huM dhAruM chuM ke, nava tatvane paThana rUpe be hajAra purU paNa mAMDa jANatA haze; manana ane vicAra pUrva nANunArA to AMgaLIne Terave gaNI zakIe teTalA purU paNa nahIM haze; | kyAre AvI sthiti tatvajJAna saMbaMdhI thaI gaI che, tyAre ja matamatAMtara vadhI paDayA che. sarvajJa bhagavAnanuM kaheluM guma tatva pramAda sthitimAM AvI paDayuM che. - tene prakAzita karavA tathA pUrvAcAryonAM gadhelAM mahAna zAse ekatra karavA, paDelA gucchanAM matamatAMtarane TALavA temaja dhama vidyAne praphullita karavAnI avazya che ema dazAvuM chuM. pavitra syAdvAdamatanuM DhathaeluM tatva prasiddhimAM ANavA jyAM sudhI prajana nathI tyAM sudhI zAsananI paNa unnati nathI. vADAmAM besI rahevA karatAM matamatAMtara hajI ema karavuM ucita che. huM icchuM chuM ke te kRtyanI siddhi thaI, jenAMtara gaccha matabheda TaLo, satya vastu upara manuSya maMDalanuM lakSa Ave ane mamatva jAo." * A vicAra saMvat 1943 nI sAlamAM samAja samakSa mukyA hatA. A samaya e hato ke, jyAre samAjane lakSa bahudhA matamatAMtaranAM rakSaNa karavAmAM, ane zuSka kriyAomAM kalyANuM mAnI levAmAM AvatuM hatuM. jJAna, AtmajJAna ke tatvajJAnano lila ja lagabhaga AvaraNa pAmI na hatA. jyAre zrImAna rAjacaMTe samAjane pitAnuM jIvana kartavya Atmatra saMbaMdhe zuM che te jAhera karyuM tyAre samAjane te vAta para kahyA tema mI. anA kahevA pramANe na samajai paNa, have te vAta upara lakSma jatA ya che, e joi saMtoSa thAya che. ' ', janane viSe mukhya be zAkhAo che. zvetAMbara ane digaMbara. lagabhaga be habAra varSa thayAM teonI vacce abhiprAya bheda e thaI gaye hato ke kema jANe teo ebIbanA pratipakSIo hoya. zrImAna rAjacaMdra A be zAkhAonA saMbaMdhamAM A pramANe abhiprAya dhAraNa karyo hate. . "zarIrAdi baLa ghaTavAthI sava manuSyathI mAtra digambara vRttie varnane cAritrane nivAha na thaI zake tethI jJAnIe upadezelI maryAdApUrvaka kavetAmbarapaNethI - vartamAnakALa jevA kALamAM cAritrano nirvAha karavAne arthe pravRtti che, te niSedha karavA thagya nathI. tema ja vastrane Agraha karI digambara vRttine ekAMte niSedha karI vakramUdi dazarathI cAritramAM zithilapaNuM paNa kartAvya nathI. digambarapaNu ane katAeNrapaNuM deza, kALa, adhikArIne upakAranA hetu che, eTale jyAM * jJAnIe jema upaderyuM tema pravartAtAM AtmArtha ja che." zrImAna rAjacaMdranA A vicAro saMvat 153 mAM lakhAyA che; ane tyArabAda ja jananA sarva samudAyamAM matamatAMtara thaLI avibhakta jaina sthiti lAvavAno : gho parizrama cAlI rahyo che. Scanned by CamScanner Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : "jJAnIone svasaMpradAya moha hoI zake ja nahIM. teone vastusthiti prApta karavAno ja satata lakSya rahyA kare che; teonA cittamAM jaina, vedAMta, sAMkhya ke * game te dezanane pakSapAta hete ja nathI, teonI sthiratA mAtra tattvanI yathA(A pratye ja hoya che. ekavIza varSanI vaye eTale saMvata 1845 mAM teonA - nIcenA lakhAelA vicAre teone dhamaAdaza batAve che : : - "mokSanA mArga be nathI, je je purUSe mekSarUpa paramazAMtine bhUtakALe .. pAmyA che, te te saghaLA satparU eka ja mAthI pAmyA che. vartamAnakALe paNa tethI ja pAme che ane bhaviSyakALe paNa tethI ja pAmaze. te mArgamAM matabheda nathI, asaraLatA nathI; unmattatA nathI, bhedabheda nathI; mAnyAmAnya nathI; te sa: raLa mAge che, te samAdhi mAga te che, tathA te sthira mArga che; ane svAbhAvika - zAMti svarUpe che. sarva.kALe mArganuM hovApaNuM che. mAganA mamane pAmyA vinA - I bhUtakALe mokSa pAmyA nathI, vartamAnane pAmatA nathI, ane bhaviSyakALe pAmaze nahIM. zrI jine sahastra kriyAo ane sahastra. upadezoe eka ja mAga " ApavA mATe kahyAM che; ne te mAga ne arthe te kriyAo ane upadeza grahaNa thAya te te saphaLa che, ane e mArgane bhUlI jaI te kriyAo ane te upadeza grahaNa thAya to te so niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATethI taryA te vATethI zrIkRSNa taraze; je vATethI zrIkRSNa taraze te vATethI zrI mahAvIra taryA che. e vAta game - tyAM beThAM, game te kALe, game te zreNimAM, game te yugamAM jyAre pamAze tyAre pavitra, zAzvata satpadanA anaMta atIndriya sukhane anubhava thaze, te vATa sarva sthaLe saMbhavita che. yogya. sAmagrI nahIM meLavavAthI bhavya paNa e mArga pAmatAM aTakayA che, tathA aTakaze, ane aTakyA hatA. kaI paNa dhama saMbaMdhI matabheda choDI daI ekAgra bhAvathI samyaka thaze eja mArga saMzodhana karavAnuM che. vizeSa zuM kahevuM che. te mArga AtmAmAM rahyuM che. Atmatva prApya puruSa-nigraMtha AtmA' jyAre yogyatA gaNI je Atmatva apaze-udaya Apaze tyAre ja te prApta thaze, tyAre ja tenI vATa maLaze, tyAre ja te matabhedAdika jaze. matabheda rAkhI keI mokSa . pAmyA nathI, vicArIne jeNe matabhedane TALe te aMtarvattine pAmI kramekarI zAzvata mokSane pAmyA che, pAme che, ane pAmaze." prophesara ba. ka. ThAkore zrImAnanA vicAronuM avalokana karyA bAda evA abhiprAyane nizcaya karyo hato ke zrImAna rAjacaMdra eka janmavirAgI (Born ascetic) hatA. teonI bAlacathI ja teone viSe vairAgya hatA. teonI A bhajJAnanI kaI bhUmie sthiratA haze tene vicAra karavAne mATe teozrInA vicArenA manananI niyamAM jarUra che. Aja jaDavAdanA jamAnAmAM AtmavAdanI pratIti mAMthI ochI thatI jAya che. - jeo zrImAna rAjacaMdrane teonI dazAne tenA vicArane ane teonA jJAna, dazana, cAritrane avalokaze temane AtmAnI pratIti saheje thayA vinA nahIM ja rahe - Scanned by CamScanner Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna rAjacaMdranA vicArane saMgraha 700 pRSTane eka bhavya graMthanA A kAre prajA sanmukha kayArane raju thayela cheA saMgrahamAM teonA tattvajJAna saM. badhInA nirNaye, teonI AtyaMtara dazAnAM avalokana, ane aneka paramAthI A saMbaMdhInA viSaya che. tatvajJAna ke siddhAMtajJAna jevAM kaThaNa viSayonA adhikAA rIo mATe te graMthanuM avalokana yugya che. - zrImAna rAjacaMdranA vicAronA upayuMkta 700 pRSThanA saMgrahamAMthI upadeza bhAgamAMthI keTalIka cuMTaNuo ( Selections ) karI A pustakane "rAjabodha" nA nAmathI prakaTa karyuM che, arthAt zrImAna rAjecaDhe karelA bodha vibhA nA saMgrahanuM nAma rAjabadha" ApyuM che: - A rAjabadha" mAM AvelAM vicArone mATe abhiprAya ApavAnI kayAM jarUra che. 2. je purUSe AtmAnubhavathI vicAre batAvyA che te purUSanA vicAranA saMbaMdhamAM bAhyadraSTi ze abhiprAya Ape ? ene saMbaMdhamAM vizeSa nahI kahetAM - zrIyuta mohanadAsa gAMdhInA zabdomAM ja, te vicArothI keTalI zAMti maLe che te jaNAvavuM basa thaI paDaze. "teonAM A pustako meM vAMcyAM che, ane teNe mane - sarvahRSTa zAMti ApI che." A grathamAMnA vicAro eka jana mahAnubhAvanA hovA chatAM te koI paNa dazamanA anuyAyI vAMcatAM vicAratAM ema je anubhavI zakaze ke, te vicAre - koI paNa saMpradAyanA mamatvane mATenA nathI paraMtu AtmatRprApti mATenA che. tethI A makANe ja thaI zakavAnuM jJAnInI dRSTi sadeva eka ja vastunI prApti mATe heAya che, ane te vastu te AtmasvarUpa che. zrImAna rAjacaMdrane * Akhyatra lakSa-parama manera-zuM hato te sujJa vAcaka A pustakanA aMtamAM Apela kAvyaparathI joi zakaze. : zrImAna rAjacaMdranuM jIvana AdhyAtmika hoi teonuM Alekhana zI rIte karavuM ? teonI dazA tenA ja zabdomAM kahevI yogya thaI paDaze dha re divasa A aho, jAgI re zAMti apUrva re; , , , , , daza varSe re dhArA ulasI, - maTo udaya karmano garva che. ' dhanya ogaNaseM ne ekatrIse, . [ A apUrva anusAra, ogaNaseM ne betALIsuM, adbhuta vairAgya dhAra re. dhaya0 Scanned by CamScanner Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIse' ne suDatAlIse', samati zuddha prakAzyu zruta anubhava vadhatI dazA, nija svarUpa avabhAsyu tyAM AvyA re udaya kAramA, parigraha kArya prapaMca re; jema jema te haDaselIe, tema vadhe na ghaTe rca re. vadhatuM emaja cAliyuM, have dIse kSINa kAMi re; krame karIne te jaze, ema bhAse mana mAMhi re yathA hetu je cittanA, satya dharmanA uddhAra re; thaze avazya A dehathI, ema thayA niradhAra re. AvI apUrva vRtti ahA, thaze apramata ceAga 2; kevaLa lagabhaga bhUmikA, zine deha viyeAga re. avasya karmano bhAga che, bhAgavavA avazeSa tethI deha ekaja dhArIne, namuM svarUpa svaderA re. dhanyava dhanya dhanya dhanya nya dhanya .. vAMcanAra vargane A AkhuM' pustaka sAdyuta vAMcavA, vicAravA ane manana karavA vinaMti che. ane tethI teone avazya AtmAnaa thaze evI mArI khAtrI che. ' rAjabAdha ' nAma rAkhavAmAM zivAjI mahArAja pratye karelA rAmadAsa svA mInA upadeza graMthanuM nAma " dAmeAdha " rAkheluM che tenuM anukaraNa karyuM che. huM. AzA rAkhuM' chuM ke, A pustaka je je mahenA, bhAi pAse jo te tene sadupayoga karo, ane anya jIvAne paNa tene lAbha maLe tevI byavasthA kararo. A pustaka taiyAra karavAmAM sva. bhAI gAvIdhrujI utsAha hatA. mULajI mepANInA bahu Scanned by CamScanner Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjodha. varSa 16 mu. anuprekSA vicAra. game tevA tuccha viSayamAM praveza chatAM ujjvaLa AtmAone svataHvega vairAgyamAM jhaMpalAvuM e che. AhraSTithI jyAM sudhI ujavaLa AtmA sa MsAranA mAyika prapaMcamAM darzana de che tyAM sudhI, te kathananI siddhatA kavacit dulhala che; tApaNu sUkSma dRSTithI avalokana karatAM e kathananu pramANa kevaLa sulabha che e niHsazaya che. eka nAnAmAM nAnA jaMtuthI karIne eka madonmatta hAthI sudhInAM sadhaLAM prANIo, mAviyA, ane deva dAnaviyA e saghaLAMnI svAbhAvika icchA sukha ane AnaMda prApta karavAmAM che. ethI karIne teo tenA udyAgamAM guMthAyAM rahe che; paraMtu viveka buddhinA udaya vinA temAM tee vizrama pAme che, te sa MsAramAM nAnA prakAranAM sukhane AreApa kare che. ati ava leAkanathI ema siddha che ke te Arepa vRthA che, e Arepane anArApa karavA vALA viralA mAnaviye vivekanA prakAzavaDe adbhuta paNa anya viSaya prApta karavA kahetA AvyA che. je sukha bhayavALAM che te sukha, sukha nathI paNa duHkha che. je vastu prApta karavAmAM mahA tApa che, je vastu bhAgavavAmAM ethI paNa vizeSa tApa rahyA che, temaja pariNAme mahA tApa, anaMta zAka, ane anaMta bhaya che, te vastunu sukha te mAtra nAmanu sukha chevA nathI ja. Ama hAvAthI tenI anuraktatA vivekI karatA nadhI. saMsAranAM pratyeka sukha vaDe virAjita rAjezvara chatAM paNu, satya tattvajJAnanI prasAdI prApta thavAthI tenA tyAga karIne yAgamAM paramAnaMda mAnI satya manaH vIratAthI anya pAmara AtmAne bhatRhira upadeze che keH-- bheAge rAgabhaya, kule smrutibhaya, vitte mAne dainyalaya, make ripubhaya, rUpe nRpAzcAdbhaya, tarUNyA bhaya; Scanned by CamScanner Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) rAjodha. zAstra vAdabhaya, guNaeN alabhaya, kArya kRtAMtAkrmaya, sava" vastu bhAnvita bhuvi nRNAM, vairAgyamevAbhaya bhAvArthe :--jagatane viSe bhAgamAM rAgane bhaya che; kuLane paDavAnA bhaya che; lakSmImAM rAjAneA bhaya che; bhAnamAM dInatAneA bhaya che; baLamAM zatrune bhaya che; rUpathI strIneA bhaya che; zAstramAM vAdanA bhaya che; guNamAM khaLa bhaya che; ane kAyApara kALanA bhaya cheH ema sarva vastu bhayavALI che; mAtra eka vairAgya ja abhaya che. !!! mahAyogI bhartRharinuM A kathana sRSTimAnya eTale saghaLA ujvaLa AtmA sadaiva mAnya rAkhe tevuM che. emAM AkhA tattvajJAnanu dahana karavA bhartRharie sakaLa tattvavettAnA siddhAMtarahasyarupa ane svAnubhavIsa MsArazeAkanuM tAddazya citra Apyu che. eNe je je vastuopara bhayanI chAyA pradarzita karI che te vastu saMsAramAM mukhya sukharUpe manAi che. saMsAranu sarvAMttama sAhitya je bhAga te te rAganu dhAma ; manuSya uMca kuLathI sukha mAne tevu che tyAM paDatIne bhaya dekhADayA; saMsAracakramAM vyavahArane '' calAvavAne IMDarUpa lakSmI te rAjA pratyAkrikanA bhayathI bharelI che; kAi paNa kRtya karI yazekIrttithI mAna pAmavuM ke mAnavu ema saMsAranA pAmara jIvAnI abhilASA che te tyAM mahA dInatA te kAMgAyatanA bhaya che; baLa parAkramathI paNa evA ja prakAranI utkRSTatA pAmavI ema cAhavuM rahyuM che te tyAM zatrune bhaya rahyA che; rUpa kAMti e bhAgIne meAhinI rUpa che te tyAM tene dhAraNa karanArI strIo nira Mtara bhayavALI ja che; aneka prakAre gu'thI kADhelI zAsrajALa-temAM vivAdanA bhaya 5rahyA che; kAi paNa sAMsArika sukhane guNa prApta karavAthI je AnaMda lekhAya che te khaLa manuSyanI nidAne lIdhe layAnvita che; jemAM anaMta priyatA rahI che evI kAyA, te eka samaye kALarUpa siMhanA mukhamAM paDavAnA bhayathI bharI che. Ama saMsAranAM maneAhara paNa capaLa sAhitya bhayathI bharyAM che. vivekathI vicAratAM jayAM bhaya che tyAM kevaLa zAkaja che, jyAM zAka hAya tyAM sukhanA abhAva che; ane jyAM sukhanA abhAva rahyA che tyAM tenA tiraskAra karavA theAcita che. yeAgIMdra bhartRhari ekaja ema kahI gayA che tema nathI. kALAnusAra sRSTinA nirmANu samayathI bhartRharithI uttama, bhatRhira samAna, ane bhartRharithI Scanned by CamScanner Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 16 muM. (3) kaniSTa evA asaMkhya tattvajJAnIo thaI gayA che. e koI kALa ke Arya deza nathI ke jemAM kevaLa tattvajJAnIonuM upajavuM thayuM nathI. e tattvavettAoe saMsArasukhanI hareka sAmagrIne zekarUpa gaNAvI che; e emanA agAdha 'vivekanuM pariNAma che. vyAsa, vAlmIka, zaMkara, maitama, pAtaMjalI, kapila, ane yuvarAja zudhedane pitAnA pravacanamAM mArmika rIte ane sAmAnya rIte je upadezya che tenuM rahasya, nIcenA zabdomAM kaMIka AvI jAya che. " ahe leke ! saMsArarupI samudra anaMta ane apAra che. ene pAra pAmavA purUSArthane upayoga karo ! upayoga karo !!" ema upadezavAmAM emane hetu pratyeka prANIone zekamukta karavAno hato. e saghaLA jJAnIo karatAM parama mAnya rAkhavA yogya sarvajJa mahAvaranAM vacana sarva sthaLe e ja che ke saMsAra ekAMta ane anaMta zakipa temaja duHkhaprada che. aha, bhavya leke! emAM mAdhurI mohinI na ANatAM ethI nivRtta thAo! nivRtta thAo ! mahAvIrane eka samaya mAtra paNa saMsArano upadeza nathI. enAM - saghaLAM pravacanamAM eNe e ja pradarzita karyuM che ; tema tevuM svAcaraNathI siddha paNa karI ApyuM che. kaMcanavarNi kAyA, yazodA jevI rANI, aDhaLaka sAmrAjya lakSmI, ane mahA pratApI svajana parivArane samUha chatAM tenA mohane utArI daI jJAnadarzanayogaparAyaNa thaI eNe je abhUtatA darzAvI che te anupama che. enuM e ja rahasya prakAza karatAM pavitra uttarAdhyayana sUtramAM, AThamA adhyayananI pahelI gAthAmAM kapila kevaLInI samIpe tavAbhilASIne mukhakamaLathI mahAvIra kahevarAve che ke: ave asAsayaMmi saMsAraMbhidukhapaurAe kinAmadurthAtakasmaya jeNAhaMdugaI nAcheDyA. adhruva ane azAzvata saMsAramAM aneka prakAranAM duHkha che, huM evI zuM karaNI kare je karaNIthI karI durgati prati na jAuM ? e gAthAmAM - e bhAvathI prazna thatAM kapilamuni pachI AgaLa upadeza calAve che. - adhave asAsaMyami-A mahad tattvajJAnaprAsAdibhUta vacane pravRttimukta yogIzvaranA satata vairAgyaveganAM che. ati buddhizALIne saMsAra paNa 'uttamarUpe mAnya rAkhe che chatAM, te buddhizALIo tene tyAga kare che; e Scanned by CamScanner Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) rAjadha, tatvajJAnano stutipAtra camakAra che. e ati medhAvi ane puruSArthanI skuraNa karI mahA yoga sAdhI AtmAnA timirapaTane TALe che. saMsArane zokAbdhi kahevAmAM tatvajJAnIonI jamaNuM nathI, paraMtu e saghaLA tatvajJAnIo ke tattvajJAnacaMdanI seLe kaLAothI pUrNa hotA nathI; A ja kAraNathI sarvara mahAvIranAM vacana tatvajJAnane mATe je pramANe Ape che te mahabUta, sarvamAnya ane kevaLa maMgaLamaya che. mahAvIranI tulya RSabhadeva jevA je je sarvajJa tiryakaro thayA che temaNe nispRhatAthI upadeza ApIne jamatAhitInI padavI prApta karI che. saMsAramAM je ekAMta ane anaMta bharapUra tApa che te traNa prakAranA che. Adhi, vyAdhi ane upAdhi. ethI mukta thavA mATe pratyeka tattvajJAnIo kahetA AvyA che. saMsAratyAga, zama, dama, dayA, zAMti, kSamA, dhRti, aprabhutva, gurunane vinaya, viveka, nispRhatA, brahmacarya, samyaktva ane jJAna enuM sevana karavuM; lebha. krodha, mAna, mAyA, anurAga, aNurAga, viSaya, hiMsA, zika, ajJAna, miyA e saghaLAne tyAga kare. Ama sarvadarzanano sAra sAmAnya rIte che. nIcenAM be caraNamAM e sAra samAveza pAmI jAya che. prabhu bhaje, nIti sajo, para parepakAra >> khare! e upadeza stutipAtra che. e upadeza ApavAmAM keIe keI prakAranI ane koIe koI prakAranI vicakSaNatA darzAvI che. e saghaLA uddeze to samatula dasa thAya tevuM che; paraMtu sUkSma upadezaka tarIke zramaNa bhagavAna te sidArtha rAjAne putra prathama padavIne dhaNI thaI paDe che. nivRttine mATe je je viSa pUrve jaNAvyA che te viSayonuM kharuM svarUpa samajIne saze maMgaLamayarUpe bedhavAmAM e rAjaputra vadhI gayo che. e mATe ene anaMta dhanyavAda chAje che! e saghaLA viSayonuM anukaraNa karavAnuM zuM projana vA zuM pariNAma ene niveDe have laIe. saghaLA upadezake ema kahetA AvyA che ke enuM pariNAma mukti prApta karavI; ane prayojana duHkhanI nivRtti. eja mATe save darzanamAM sAmAnyarUpe muktine anupama zreSTha kahI che. sUtramAM dvitIyAMganA prathama zrutaskaMdhanA chaThThA adhyayananI covIzamI gAthAnA trIja caraNamAM kahyuM che ke Scanned by CamScanner Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 16 muM. ' nivvANa seDhA jaha savyadhammA badhAya dharmamAM mukitane eka kahI che. ' sArAMze mukti eTale saMsAranA zokathI mukata thavuM. pariNAmamAM jJAnadarzanAdika anupama vastuo prApta karavI. jemAM paramasukha ane paramAnaMdate akhaMDa nivAsa che, janma maraNanI viTaMbanAne abhAva che, zokano ne duHkhane kSaya che, evA e vijJAna viSayanuM vivecana anya prasaMge karIzuM. : A paNa vinA vivAde mAnya rAkhavuM joIe ke te anaMta zeka ane anaMta du:khanI nivRtti, enA e ja sAMsArika viSayathI nathI. radhirathI rudhirane DAgha jAte nathI; paNa jaLathI tene abhAva che; tema mRgArathI vA zRMgAramizritadharmathI saMsAranI nivRtti nathI; e ja mATe vairAgajaLanuM AvazyakapaNuM niHsaMzaya Thare che. ane e ja mATe vItarAganAM vacanomAM atuta thavuM ucita che; nidAna ethI viSayarUpa viSayane janma nathI. pariNAme e ja muktinuM kAraNa che. e vItarAga sarvajJanA vacanane vivekabuddhithI zravaNa, manana ne nidIdhyAsana karI he mAnava! AtmAne ujavaLa karI anitya bhAvanA. vidyutalakSmI prabhutApataMga, AyuSya te to jaLanA taraMga; puraMdarIcApa anaMgaraMga, zuM rAcIe tyAM kSaNane prasaMga! chelakSmI vijaLI jevI che. vijaLIno jhabakAro jema thaIne elivAI jAya che, tema lakSmI AvIne cAlI jAya che. adhikAra pataMganA raMga jevo che. pataMga raMga jema cAra divasanI caTakI che, tema adhikAra mAtra thoDA kALa rahI hAthamAMthI ja rahe che. AyuSya pANInAM mojA jevuM che. pANIne hiloLe AvyuM ke gaye, tema janma pAmyA ane eka dehamAM rahyA ke na rahyA tyAM bIjA dehamAM paDavuM paDe che. kAmaga AkAzamAM utpanna thatA idanA ghanuSya jevA che. jema indradhanuSya viSakALamAM thaIne kSaNavAramAM laya thaI jAya che, tema vinAmAM kAmanA vikAra phaLibhUta thaI jarA vayamAM jatA rahe che. TuMkAmAM he jIva! e saghaLI vastuone saMbaMdha kSaNabhara che; emAM premabaMdhananI sAMkaLe baMdhAIne zuM rAcavuM? tAtparya ke e saghaLAM capaLa ane Scanned by CamScanner Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) rAjadha. vinAzI che, tuM akhaMDa ane avinAzI che, mATe tArA jevI nityavastune prApta kara! pAmara prANIo saMsAranA svamavatu sukhasamudAyane mahAnaMdapa mAnI beThA che. tatvajJAnarUpI jAgRti vaDe saMsAranAM sukha mithyA jAya che. pAmara bhavya saMsAramAM sukha mAnI bese che ane bhogavyA tulya gaNe che; paNa te pariNAme kheda, pazcAttApa ane adhogatine pAme che. svapnanI eka vastunuM satyatva nathI, tema saMsAranI eke vastunuM satyatva nathI, ane capaLa ane zokamaya che. AvuM vicArI buddhimAna puruSo Atmayane zodhe che. azaraNa bhAvanA. . sarvane dharma suzaNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI - anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA keIna bAMhA nhAze. - sarvajJa jinezvara deve nirayDatAthI bedhe dharma uttama zaraNarUpa jANIne mana, vacana ane kAyAnA prabhAva vaDe he cetana ! tene tuM ArAdhya, ArAdha. tuM kevaLa anAthape che te sanAtha thaIza. enA vinA bhavATavibhramaNamAM tArI bAMhya koI sahAnAra nathI. saMsAranA je AtmAo mAyika sukhane ke avadarzanane zaraNu5 mAne te adhogati pAme, tema ja sava anAtha rahe. * * * * - A ApaNe AtmA ja duHkhanI bharelI vaitaraNuM karanAra che; ApaNe AtmA ja krUra zAlmalIvakSanA du:khane upajAvanAra che; ApaNo AtmA ja manavAMcchita vastu rUpI dUdhanI devAvALI kAmadhenu gAyanA sukhane upajAvanAra che; ApaNe AtmA ja naMdanavananI peThe AnaMdakArI che; ApaNe AtmA ja karma karanAra che; ApaNo AtmA ja te karmane TALanAra che; ApaNe AtmA ja duHkhe pArjana karanAra che; ApaNe AtmA ja sukhopArjana karanAra che. ApaNe AbhA ja mitra ne ApaNe AtmA ja vairI che. ApaNe AtmA kaniSTa AcAre sthita ane ApaNe AtmA ja nirmaLa AcAra sthita rahyA che, * * * saMsAramAM chavAI rahelI anaMta azaraNatAne tyAga karI satya zaraNa Scanned by CamScanner Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) varSa 16 muM. 5 uttama tattvajJAna ane parama suzIlane seva. aMte e ja mukitanA kAraNarUpa che. jema saMsAramAM rahyA anAthI anAtha hatA tema pratyeka AtmA tattvajJAnanI uttama prApti vinA sadaiva anAtha ja che! sanAtha thavA puruSArtha kare e ja zreya che! ekatva bhAvanA, - zarIramAM vyAdhi pratyakSa thAya, te kaI anya laI na zakAya; e bhagave eka sva Atma pate, ekava ethI naya sujJa gate. - zarIramAM pratyakSa dekhAtA rogAdikanA je upadrava thAya che te, snehI, kuTuMbI, jAyA ke putra keIthI laI zakAtA nathI; e mAtra eka pitAne AtmA pite ja bhogave che; emAM koI paNa bhAgIdAra thatuM nathI; tema ja pApa puNyAdi saghaLA vipAke ApaNe AtmA ja bhagave che; e ekalo * Ave che, ekalo jAya che, evuM siddha karIne vivekane bhalI rIte jANavAvALA purUSo ekatvane niraMtara zodhe che. * * * daza lAkha subhaTane saMgrAmane viSe jItavA e durlabha gaNAya che; to paNa, evA vijaya karanArA puruSo aneka maLI Ave, paNa eka svAtmAne jItanAra maLavA anaMta durlabha che. te daza lAkha subhaTathI vijaya meLavanAra karatAM eka svAtmAne jItanAra purUSa paramatkRSTa che. AtmA saMgAte yuddha ucita che, bahira yuddhanuM zuM prayojana che ? jJAnarUpa AtmA vaDe krodhAdika AtmAne jItanAra stutipAtra che. pAMca iMdriyone, krodhane, mAnane, mAyAne, temaja lobhane jItavAM dehilAM che. jeNe mane gAdika jItyuM teNe sarva jItyuM. - mahine mahine je daza lAkha gAyanAM dAna de te paNa te daza lAkha gAyanAM dAna karatAM saMyamagrahaNa te parama zreyanuM kAraNa che. gAyonuM dAna nathI karate paraMtu je puruSa saMyamane ArAdhe che te, te karatAM vizeSa maMgaLa prApta kare che. bAla avivekI game tevA ugra tapa kare, paraMtu mRtadharmasamyapha tathA cAritradharmanI tulya na thAya. ekAda kaLA te seLa kaLA jevI kema gaNAya! meru parvata jevA kadAcita senA pAnAM asaMkhya parvata hoya to paNa lAbhI manuSyanI tRSNa chIpatI nathI. kiMcita mAtra te saMteSa pAmate nathI. Scanned by CamScanner Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) - rAjadha. tRSNa AkAzanA jevI anaMta che. dhana, suvarNa, catuSpAda ityAdika sakaLa loka bharAya eTaluM le.bhI manuSyanI tRSNa TALavA samartha nathI. lobhanI evI kaniSTatA che, mATe satiSanivRttirUpa tapane vivekI puruSa Acare che. kAmaga che te zala sarIkhA che, kAmaga che te viSa sarIkhA che, kAmaga che te sapanA tulya che; jenI vAMchanAthI chava narakAdika ardhagatine viSe jAya che. temaja kepe karIne ane mAne karIne mAThI gati thAya che. mAyAe karIne sagatino vinAza hoya che. lAbha thakI A beMka paralekane bhaya hoya che. , anyatva bhAvanA. . '' nA mArAM tana rU5 kAMti yuvatI, nA putra ke bhrAta nA, 1} : | nA mAro bhUta snehi svajana ke, ne getra ke rAta nA; 3* 1 nA mArAM dhana dhAma yauvana dhare, e mehaajJAvanA, re re! jIva vicAra emaja sadA, anyatvadA bhAvanA, - A zarIra te mAruM nathI, A 5 te mAruM nathI, A kAMti te mArI nathI, A strI te mArI nathI, A putra te mArA nathI, A bhAIo te mArA nathI, A dAsa te mArA nathI, A snehIo te mArA nathI, A saMbaMdhIo te mArAM nathI, A gotra te mAruM nathI, A jJAti te mArI nathI, A lakSmI te mArI nathI, A mahAlaya te mArAM nathI, A vana te mAruM nathI; ane A bhUmi te mArI nathI. mAtra e moha ajJAnapaNAne che. siddhagati sAdhavA mATe he jIva! anyatvano bodha denArI evI te anyatvabhAvanAne vicAra kara, vicAra kara. azuci bhAvanA : khANuM mUtrane maLanI, rega jarAnuM nivAsanuM dhAma;, kAyA evI garNane, mAna tyajIne kara sArthaka Ama. maLa ne mUtranI khANurUpa, roga ane vRddhatAne rahevAnA dhAmanA jevI kAyAne gaNuM he caitanya! tenuM mithyA mAna tyAga karIne sanatakumAranI peThe tene saphaLa kara ! ' Scanned by CamScanner Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 16 muM. - raktapita jevA sadaiva lohI parathI gagatA mahA roganI utpatti je kAyAmAM che; paLamAM vaNasI javAno jene svabhAva che; jenAM pratyeka rome " piNA babbe rogane nivAsa che; tevAM sADAtraNa karoDa romathI te bharelI hovAthI savA pAMca karoDa rogane te bhaMDAra che (ema vivekathI siddha che.) ; annAdinI nyUnAdhikatAthI te pratyeka rega je kAyAmAM dekhAva de che; maLa, mUtra, naraka, hADa, mAMsa, 5 ane lembathI jenuM baMdhAraNa TakyuM che; tvacAthI mAtra jenI manaharatA che; te kAyAne meha, khare! vibhrama ja che. te kAyAmAM ahe pAmara! tuM zuM mahe che? e kiMcit stutipAtra nathI. Ama chatAM paNa AgaLa upara manuSya dehane sarva dehattama kahevuM paDaze. enAthI siddhagatinI siddhi che ema kahevAnuM che. tyAM AgaLa niHzaMka thavA mATe ahIM nAma mAtra vyAkhyAna ApyuM che. te AtmAnA zubha karmane jyAre udaya Avyo tyAre te manuSya deha pAme, - manuSya eTale be hAtha, be paga, be AMkha, be kAna, eka mukha, be eNa, eka nAkavALA dehane adhIzvara ema nathI. paNa ene marma jude ja che; je ema aviveka dekhADIe te pachI vAnarane manuSya gaNavAmAM che doSa? e bicArAe te eka pUMchaDuM paNa vadhAre prApta karyuM che; paNa nahIM. manuSya, tvano marma Ama che. vivekabuddhi jenA manamAM udaya pAmI che teja manuSya, bAkI badhAMya e zivAyanAM te dipAdarUpe pazuja che. medhAvi puruSa niraMtara e mAnavatvane Amaja marma prakAze che. vivekabuddhinA udaya vaDe mukitanA rAjamArgamAM praveza karAya che. ane e mArgamAM praveza e ja mAnava dehanI ke uttamatA che. te paNa smRtimAna thavuM yathocita che ke te deha kevaLa azuci| maya ja che. enA svabhAvamAM anyatva nathI. saMsAra bhAvanA nivRtti baMdha, anaMta saukhya nAma du:kha tyAM rahI ne mitratA! anaMta du:kha nAma sakhya prema tyAM-vicitratA!! udhADa nyAya netrane nihALa re! nihALa tuM, nivRtti ziva dhArI te pravRtti bALa tuM, Scanned by CamScanner Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) rAjadha. jemA ekAMta ane anaMta sukhanA taraMga uchaLe che tevAM zIlAnane mAtra nAmanA dukhathI kaMTALI jaIne mitrarUpe na mAnatAM temAM abhAva kare che. ane kevaLa anaMta du:khaya evAM je je saMsAranAM nAma mAtra sukha temAM tAre paripUrNa prema che e kevI vicitra che! aha cetana ! have tuM tArA nyAyarUpI netrane ughADIne nihALa- re! nihALa!!! nihALIne zIghrameya nivRtti eTale mahA vairAgyane dhAraNa karI ane mithyA kAmabheganI pravRttine bALI de! - bhega-viSaphaLa-kiMpAkavRkSanA phaLanI upamAthI yukata che. bhagavyA pachI kaDavA vipAkane Ape che. deva duHkhotpatinAM kAraNarUpa che. A zarIra che te anitya ane kevaLa azucimaya che. azucithI utpanna thayuM che. jIvane e azAzvata vAsa che, anaMta duHkhane hetu che. roga, jarA, ane kalezAdikanuM e zarIra bhajana che. bALapaNe chAMDavuM che ke vRddhapaNe, e jene niyama nathI e zarIra, pANInA phINanA bubudA jevuM che. evA zarIrane viSe sneha kema egya heya? manuSyatvamAM e zarIra pAmIne koDha, javara, vagere vyAdhine temaja jarA maraNane viSe grahAvuM rahyuM che. janmanuM duHkha, jarAnuM dukha, roganuM duHkha, bharaNunuM duHkha--kevaLa duHkhanA hetu-saMsArane viSe che. bhUmi-kSetra, AvAsa, kaMcana, kuTuMba, putra, pramadA, bAMdhava. e sakaLane chAMDI mAtra kaleza pAmIne A zarIrathI avazyameva javuM che, jema kiMpAkarakSanA phaLanuM pariNAma sukhadAyaka nathI; ema bheganuM pariNAma paNa sukhadAyaka nathI. jema keI puruSa mahA pravAsane viSe anna jaLa aMgIkAra na kare eTale ke na le ane kSudhA taSAe karIne duHkhI thAya tema dharmanA anAcaraNathI parabhavane viSe jatAM te puruSa duHkhI thAya; janmarAdikanI pIDa pAme. pravAsamAM pravartatAM je purUSa annajaLAdika le te purUSa kSudhA tRSAthI rahita thaI sukhane pAme, ema dharma AcaranAra Scanned by CamScanner Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 16 muM. (11) purUSa parabhava pratye pravartatAM sukhane pAme; alpa karma rahita haya, azAtA vedanI rahita heya. cAritra pALAM bahu durlabha che, kSamAdika guNane yatie dharavA paDe che, rAkhavA paDe che. yatAthI sAcavavA paDe che. saMyatie mitramAM ane zatramAM samabhAva rAkha paDe che, saMyatine potAnA AtmA upara ane parAtmA upara samabuddhi rAkhavI paDe che, athavA sarva jaMgatuM upara sarakho bhAva rAkhavuM paDe che, evuM e prANAtipAta virati prathama vrata yAvata jIvatAM sudhI pALatAM durlabha, te pALavuM paDe che. saMyatine sadaiva kALa apramAdapaNathI mRSA vacananuM varjavuM, hitakArI vacananuM bhAkhavuM, evuM pALatAM duSkara bIjuM vrata avadhAraNa karavuM paDe che. saMyatine dAMta zedhanAne arthe eka saLInuM paNa adattathI varjavuM, nirvagha ane deSa rahita bhikSAnuM A cavuM, evuM pALatAM duSkara trIjuM vrata avadhAraNa karavuM paDe che. kAmabhoganA, svAdane jANavA ane abrahmacaryanuM dhAraNa karavuM. te tyAga karIne brahmacaryarUpa cothuM vrata saMyatine avadhAraNa karavuM temaja pALavuM bahu durlabha che. dhana, dhAnya, dAsanA samudAya, parigraha mamatvanuM varjana, saghaLA prakAranA AraMbha kevaLa tyAga, e nirmamatvathI pAMcamuM mahAvrata saMsthatine dhAraNa karavuM ati ati vikaTa che. rAtri bhojananuM varjana, dhRtAdika padArthanuM vAsI rAkhavAnuM tyAgavuM te ati duSkara che. A saMyatinA guNane mahA samudAya loDhAnI peThe bahu bhAre che. saMyamane bhAra vahana kara ati ati vikaTa che. AkAzagaMgAne sAme pUre javuM jema dehiluM che; tema vanavayane viSe saMyama mahA duSkara che. pratita javuM jema durlabha che; tema vanavaya viSe saMyama mahA durlabha che. bhujAe karIne jema samudra tare durlabha che; tema saMyama-guNa-samudra tare vanamAM mahA durlabha che. veLune kavaLa jema nirasa che; tema saMyama paNa nirasa che. khaDaga dhArA para cAlavuM jema vikaTa che; tema tapa Acare mahA vikaTa che. jema sapa ekAMta dRSTithI cAle che; tema cAritramAM IryA saMmiti mATe ekAMtika cAlavuM mahA durlabha che. jema kAnA java cAvavA durlabha che; tema saMyama AcaratAM durlabha che. jema agninI zIkhA pIvI durlabha che; vaivanane Scanned by CamScanner Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) rAjadha. pitAnAM bAMdhelAM zubhAzubha karmo vaDe. karmo vaDe Akho saMsAra bhama paDe che. parabhava nahIM mAnanAra pite e vicAra zA vaDe kare che? e vicAre te ApaNI A vAta e paNa mAnya rAkhe. mAnavadeha. A saMsAra bahu duHkhathI bhareluM che. emAMthI jJAnIo tarIne pAra pAmavA pUjana kare che. mekSane sAdhI teo anaMta sukhamAM virAjamAna thAya che. e mekSa bIjA koI dehathI maLanAra nathI. deva tiryaMca ke naraka e eke gatithI mela nathI, mAtra mAnavadehathI mokSa che. che tyAre tame pUchaze ke saghaLAM mAnaviyane mekSa kema thatuM nathI? ene uttara paNa huM kahI dauM chuM. jeo mAnavapaNuM samaje che, teo saMsArazokane tarI jAya che. mAnavaSaNuM vidvAne ene kahe che ke, jenAmAM vivekabuddhi udaya pAmI hoya ane teo te vaDe satyAsatyano nirNaya samajIne parama tatva, uttama AcAra ane satadharmanuM sevana karIne anupama mekSane pAme che. manuSyanA zarIranA dekhAva uparathI vidvAno tene manuSya kahetA nathI, paraMtu tenA vivekane laIne kahe che. be hAtha, be paga, be AMkha, be kAna, eka mukha, be hoTha ane eka nAka e jene hoya tene manuSya kahevuM ema ApaNe samajavuM nahIM; je ema samajIe te pachI vAMdarAne paNa manuSya gaNavo joIe, eNe paNa e pramANe saghaLuM prApta karyuM che. vizeSamAM eka puMchaDuM paNa che; tyAre zuM ene mahA manuSya kahe? nahIM. mAnava5NuM samaje te ja mAnava kahevAya. * zAnIo kahe che ke e bhava bahu durlabha che; ati puNyanA prabhAvathI e deha sAMpaDe che; mATe ethI utAvaLe AtmasArthaka karI levuM. ayamaMtakumAra, gajasukumAra jevAM nAnAM bALake paNa mAnavapaNane samajavAthI mokSane pAmyAM. manuSyamAM je zakita vadhAre che te zakita vaDe karIne mada nmata hAthI jevA prANIne paNa vaza karI le che; e ja zakita vaDe je teo pinAnAM manarupI hAthIne vaza karI le te keTaluM kalyANa thAya! . koI paNa anya dehamAM sadavivekane udaya thato nathI ane mekSanA Scanned by CamScanner Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM. (15) rAjamArgamAM praveza thaI zakatuM nathI. ethI ApaNane maLela e bahu durlabha mAnavadeha saphaLa karI le avane che keTalAka mUrNo durAcAramAM, ajJAnamAM, viSayamAM ane aneka prakAranA madamAM, maLela mAnavadeha vRthA gumAve che, amUlya kaustubha hArI bese che. e nAmanA mAnava gaNuva; bAkI te vAnararUpa ja che. A matanI paLa ApaNe nizcaya jANI zakatA nathI, mATe jema bane tema dharmamAM tvarAthI sAvadhAna thavuM. satadevatatva. . traNa to ApaNe avazya jANavAM joIe. jyAM sudhI te to - saMbaMdhI ajJAnatA hoya che tyAM sudhI Atmahita nathI. e traNa to te satadeva, satadharma, sadguru che A pAThamAM satadevasvarupa viSe kaMIka kahuM chuM. jeone kaivalyajJAna ane kaivalya darzana prApta thAya che; karmanA samudAya mahAgratApapadhyAna vaDe vizedhana karIne jeo bALI nAMkhe che; jeoe caMdra ane zaMkhathI ujavaLa evuM zuM dhyAna prApta karyuM che; cakravarti-rAjAdhirAja ke rAjaputra chatAM teo saMsArane ekAMta anaMta zokanuM kAraNa mAnIne tene tyAga kare che; kevaLa dayA, zAMti, kSamA, nirAgIva ane AtmasamRddhithI trividha tApane laya kare che; saMsAramAM mukhyatA bhegavatAM jJAnAvaraNI, darzanAvaraNa, mAhitI ane aMtarAya e cAra karma bhasmibhUta karI jeo svasvarUpathI vihAra kare che; sarva karmanA mULane jeo bALI nAkhe che kevaLa mehajanita karmane tyAga karI nidrA jevI tIvra vastu ekAMta TALI jeo pAtaLAM paDelAM karma rahyA sudhI uttama zIlanuM sevana kare che; karmagrISmathI akaLAtA pAmara prANIone parama zAMti maLavA jeo zuddha bedhabIjane medhadhArA jevI vANIthI vairAgyapUrvaka upadeza kare che, koI paNa samaye ki cit mAtra paNa saMsArI vaibhavavilAsane svamAMza paNa jene rahyA nathI; karmadaLa kSaya karyo prathama zrImukhavANIthI jeo chavasthatA gaNI upadezaka karatA nathI; pAMca prakAranA aMtarAya, hAsya, rati, arati, bhaya, - jugupsA, zoka, mithyAtva, ajJAna, apratyAkhyAna, rAga, dveSa, nidrA, ane Scanned by CamScanner Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16) rAjAya. kAma e aDhAra dUSaNathI rahita, saccidAnaMda ravarupathI virAjamAna, ane mahA uddAtakara khAra guNA jemAM pragaTe che; janma, maraNu ane anata saMsAra jeneA gayA che; te sandeva nigraMtha AgamamAM kathA che. e doSa rahita zuddha Atmasvarupane pAmelA heAvAthI pUjanIya paramezvara kahevAya che. aDhAra doSamAnA eka paNa doSa heAya tyAM sadevanuM svarupa nathI. A parama tattva uttama sUtreAthI viSeza jANavuM avazyanuM che. saddharmatattva. anAdi kALathI kama~jALanAM baMdhanethI A AtmA saMsAramAM rajhaLyA kare che. samaya mAtra paNa tene kharU sukha nathI. e adhAti sevyA kare che; ane adhAtimAM paDatAM AtmAne dharI rAkhanAra je vastu tenu nAma dharma kahevAya che. e dharmatattvanA sarvajJa bhagavAne bhinna bhinna bheda kahyA che. temAMnA mukhya e che: 1. vyavahAradha; 2. nizcayadharma. 3. svadayA, vyavahAradharmImAM dayA mukhya che. cAra mahAvratA te paNa dayAnI rakSA vAste che. yAnA ATha bheda che. 1. dravyadayA, 2. bhAvadayA, 4. paradayA, pa. svarUpadayA, 6. anua dhayA, 7. vyavahAradayA, ane 8. nizcayayA, 1. dravyayA kAi paNa kAma karavu temAM yatnApUrvaka jIvarakSA karIne karavu te dravyayA. 2 bhAvayA--khIjA jIvane durgatie jatA dekhIne anuka pAbuddhithI upadeza Apave te bhAvadhyA. 3. svayA--A AtmA anAdikALathI mithyAtvathI gRhAyA che, tattva pAmatA nathI, jinAjJA pALI sakatA nathI, ema ciMtavI dharmAMmAM praveza karavA te svadhyA. 4, parayA----chaMkAya jIvanI rakSA karavI te paradayA. 5. svarupadayA----sUkSma vivekathI svarupa-vicAraNA te svarUpadA. 6. anubaMdhadayA--guru ke zikSaka ziSyane kaDavAM kathanathI upadeza Ape Scanned by CamScanner Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM. (17) i, paradayA-chakAya jIvanI rakSA karavI te parayA. 5. svapadayA-sama vivekathI svarUpa-vicAraNuM te svarUpadayA. 6. anubaMdhadayA-gurU ke zikSaka ziSyane kaDavAM thanathI upadeza Ape khavAmAM to ayogya lAge che; paraMtu pariNAme karUNAnuM kAraNa che, enuM nAma anubaMdhadayA. 7. vyavahAradayA-upagapUrvaka ane vidhipUrvaka je dayA pALavI tenuM nAma vyavahAradayA, * . 8. nizcayadayA-zuddha sAdhya upagamAM ekatA bhAva ane abheda upayoga te nizcayadayA. ' , , , e ATha prakAranI dayA vaDe karIne vyavahAradharma bhagavAne kahe che. emAM sarva jIvanuM sukha, satiSa, abhayadAna e saghaLuM vicArapUrvaka jotAM AvI jAya che, - bIje nizcayadharma-pitAnA svarUpanI bhramaNA TALavI, AtmAne AtmabhAve oLakho, A saMsAra te mAro nathI, e vagere nizcayadharmanuM svarUpa che. ' jemAM koI prANInuM duHkha, ahita ke asaMtoSa rahyAM che, tyAM davA nathI ane dayA nathI tyAM dharma nathI. ahaMta bhagavAnanAM kahelA dharmatothI sarva prANI abhaya thAya che. ? saddagatavAra , jema saMsAramAM paDavA mATe vyavahAranIti zIkhavAnuM prayojana che, tema dhamatava ane dharmanItimAM praveza karavAnuM parabhavane mATe prayajana che. jema te vyavahAranIti sadAcArI zikSakathI uttama maLI zake che, tema parabhava zreyaskara dharmanIti uttama gurUthI maLI zake che. vyavahAranItinA zikSaka ane dharmanItinA zikSakamAM bahu bheda che. eka jema bIlorI kAcano kaTako tema vyavahAra zikSaka ane jema amUlya kaustubha tema Atmadharma zikSaka che. ke " gurU traNa prakAranA kahevAya che. 1. kASTa svarUpa, 2, kAgaLasvarUpa. 3. - paththara svarUpa. kASTasva5 gurU sarvottama che, kAraNa saMsArarUpI samudrane kASTa Scanned by CamScanner Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) rAjadha. svarUpI gurUja tare che ane tArI zake che. 2. kAgaLasvarUpa gurU e madhyama che. te saMsAra samudrane pite tarI zake nahIM paraMtu kaMi puNya upArjana karI zake. 3, paththarasvarUpa te pote buDe ane parane paNa buDADekASTa svarUpa gurU mAtra jinezvara bhagavAnanA zAsanamAM che. bAkI be prakAranA je gurU rahyA te karmAvaraNanI vRddhi karanAra cheApaNe badhA uttama vastune cAhIe chIe; ane uttamathI uttama maLI zake che. gurU je uttama hoya te te bhavasamudramAM nAvikarUpa thaI saddharmanAvamAM besADI pAra pamADe tatvajJAnanA bheda, svasvarUpabheda, lokAlokavicAra, saMsArasvarUpa, e saghaLuM uttama gurU vinA maLI zake nahI; tyAre tane prazna karavAnI IcchA thaze ke evA gurUnA lakSaNa kayAM kayAM? te kahuM chu. jinezvara bhagavAnanI bhAkhelI AjJA jANe, tene yathAtathya pALe ane bIjAne badhe, kaMcana kAminIthI sarvabhAvathI tyAgI hoya, vizuddha AhArajaLa letA hoya, bAvIza prakAranA pariSaha sahana karatA hoya, kSAMta, dAMta, nirAraMbhI ane chateMdriya heya, siddhAMtijJAnamAM nimana heya, dharma mATe thaI ne mAtra zarIrane nirvAha karatA hoya, nigraMthapaMtha pALatAM kAyara na hoya,saLImAtra paNa adata letA na hoya, sarva prakAranA AhAra rAtriye tyAgyA hoya, kAmAM teone kASTasvarUpa saddagurU jANavA. 1 kharI mahattA keTalAka lakSIthI karIne mahattA maLe che ema mAne che, keTalAka mahAna kuTuMba thI mahattA maLe che ema mAne che, keTalAka putra vaDe karIne mahattA maLe che ema mAne che keTalAka adhikArathI mahattA maLe che ema mAne che, paNa e emanuM mAnavuM vivekathI jotAM miththo che, eo jemAM mahattA TharAve che temAM mahatA nathI, paNa laghatA che. lakSmIthI sArA sArA khAna, pAna, mAna, anucaropara ajJA, vaibhava e saghaLuM maLe che. ane e mahattA, ema tame mAnatA haze paNa eTalethI ene mahattA mAnavI joItI nathI. lakSmI ane pApavaDe karIne pedA thAya che. AvyA pachI abhimAna, bebhAnatA, ane mUDhatA Ape che. kuTuMbasamudAyanI mahattA meLavavA mATe tenuM pAlaNa paNa karavuM paDe che. te vaDe pApa ane duHkha sahana karavo paDe che. ApaNe upAdhithI pApa karI enuM udara bharavuM Scanned by CamScanner Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM. che che. putrI kaMI zAzvata nAma rahetuM nathI. ene mATe paNa aneka pakAranAM pApa ane upAdhi veThavAM paDe che; chatAM ethI ApaNuM maMgaLa che cAya che? adhikArathI parataMtratA ke amalamada Ave che. ane ethI jayasa, anIti, lAMca temaja anyAya karavAM paDe che, ke thAya che; kahe tyAre emAMthI mahattA zAnI thAya che? mAtra pApajanya karmanI. pApI karma vaDe karI AtmAnI nIca gati thAya che; nIca gati che tyAM mahattA nathI paNa laghutA che , . . AtmAnI mahattA te satyavacana, dayA, kSamA, pare5kAra ane samatAmAM rahI che. lakSmI I. e to kama mahattA che. Ama chatAM lakSmIthI zANuM purUSo dAna de che, uttama vidyAzALAo sthApI paraduHkhabhaMjana thAya che. eka paraNelI strImAM mAtra vRti rokI parastrI tarapha putrIbhAvathI juve che. kuTuMba vaDe karIne amuka samudAyanuM hitakAma kare che. putra vaDe tene saMsAra bhAra ApI pote dhirmamArgamAM praveza kare che. adhikArathI DahApaNu vaDe AcaraNa karI, rAja prajA baMnenuM hita karI, dharmanItine prakAza kare che. ema karavAthI keTalIka mahatA pamAya kharI. chatAM e mahattA cekasa nathI. maraNubhaya mAthe rahayo che; dhAraNA dharI rahe che; yojelI yojanA ke viveka vakhate hRdayamAMthI jatAM rahe e saMsArameha che. ethI ApaNe ema niHsaMzaya samajavuM ke satyavacana, dayA, kSamA, brahmacarya ane samatA jevI AtmahattA koI sthaLe nathI. zuddha paMcamahAvratadhArI bhikSuke je riddhi ane mahattA meLavI che, te brahmadatta jevA cakravartIe lakSmI, kuTuMba, putra ke adhikArathI meLavI nathI, ema mAruM mAnavuM che ! . . . ' * ii. ; }' cAra gati. , jIva sAtavedanIya, asAtA vedanIya vedatAM zubhAzubha karmanAM phaLa bhegavavA A saMsAravanamAM cAra gatine viSe bhamyA kare che, te e cAra gati khacita jiNavI joIe. 1. narakagRti-mahAraMbha, madIrApAna, mAMsabhakSaNa, ityAdika tIvra hiMsAnA karanAra cha ara narakamAM paDe che. tyAM leza paNa sAtA, vizrAma ke sukha * * * Scanned by CamScanner Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rAjadha. nathI; mahA aMdhakAra vyApta che; aMgachedana sahana karavuM paDe che; agnimAM baLavuM paDe che; ane charapalAnI dhAra jevuM jala pIvuM paDe che. anaMta duHkhathI karIne tyAM prANIbhUte sAMkaDa, asAtA ane vivilATa sahana karavo paDe che. AvAM je duHkha tene kevalajJAnIo paNa kahI zakatA nathI; aho!! te dukha anaMtivAra A AtmAe bhogavyAM che. / 2. tiryaMcagati-la, juTha, prapaMca ItyAdike karIne jIva siMha, vAgha. hAthI, mRga, gAya, bheMsa, baLada ityAdika zarIra dhAraNa kare che. te tiryaMcagatimAM bhukha, tarasa, tApa, vidha, baMdhana, tADana, bhAravahana ityAdinAM duHkhane sahana kare che. ke . . 3. manuSyagati khAdya, akhAdya viSe vivekarahita che; lAhIna che; mAtA putrI sAthe kAmagamana karavAmAM jene pApanuM bhAna nathI; niraMtara mAMsabhANu, cerI, parastrIgamana vagere mahApAtaka karyA kare che, e jANe anAryadezanAM anArya manuSyo che. A dezamAM paNa kSatrI, brAhmaNa, vaizya pramukha matihIna, daridrI, ajJAna ane regathI pIDita manuSyo che; mAna, apamAna ityAdi aneka prakAranAM duHkha teo bhogavI rahyAM che. ' ' 4. devagati-paraspara vera, jhera, kaleza, zeka, matsara, kAma, mada sudhA AdithI devatAo paNa AyuSya vyatIta karI rahayA che, e devagati. ema cAra gati sAmAnyarUpe kahI. A cAre gatimAM manuSyagati sAthI zreSTha ane dulaMbha che. AtmAnuM parahita-mekSa e kArathI pamAya che; e manuSyagatimAM paNa keTalAMka duHkha ane AtmasAdhanamAM aMtara che. . . ?? eka tarUNa sukumArane rame reme lAlacoLa suyA ghaMcavAthI je asahya vedanA upaje che, te karatAM AThaguNI vedanA jyAre jIva garbhasthAnamAM rahe che tyAre pAme che. lagabhaga nava mahinA maLa, mUtra, lehI, parU AdimAM ahe2Atra mUchagata sthitimAM vedanA bhegavI jogavIne janma pAme che. janma samaye garbhasthAnanI vedanAthI anaMtaguNI vedanA utpanna thAya che. tyArapachI bAlyAvasthA pamAya. maLamUtra, dhULa ane nagnAvasthAmAM aNasamajathI rajhaLI rakhaDIne te bAvAvasthA pUrNa thAya che, ane yuvAvasthA Ave che. dhana upArjana karavA mATe nAnA prakAranA pApamAM paDavuM paDe che. jyAMthI utpanna thAya che tyAM, eTale viSaya vikAramAM vRti jAya che. unmAda, ALasa, abhimAna, niMdaSTi, Scanned by CamScanner Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - varSa 17 muM. (21) soga, viyAga ema ghaTamALamAM yuvAvaya cAlI jAya che. tyAM vRddhAvasthA A ve che. zarIra kaMpe che, mukhe lALa jhare che. tvacA para karacalI paDI jAya che. suMghavuM, sAMbhaLavuM ane dekhavuM e zakitao kevaLa maMda thaI jAya che. keza dhavaLa thaI kharavA mAMDe che. cAlavAnI Aya rahetI nathI. hAthamAM lAkaDI laI laDathaDIyAM khAtAM cAlavuM paDe che. kAMte jIvanaparyata khATale paDayA - hevuM paDe che. zvAsa, khAMsI ityAdika rega AvIne vaLage che, ane thoDA kALamAM kALa AvIne keLIo karI jAya che. A dehamAMthI jIva cAlI nIkaLe che. kAyA hatI na hatI thaI jAya che. maraNa samaye keTalI badhI vedanA che? caturgatinAM du;khamAM je manuSyadeha zreSTa temAM paNa keTalAM badhAM duHkha rahyAM che! tema chatAM upara jaNAvyA pramANe anukrame kALa Ave che ema paNa na thI. game te vakhate te AvIne laI jAya che. mATe je pramAda vinA vicakSaNa purUSo AtmakalyANane ArAdhe che. saMsArane cAra upamA. chesaMsArane mahA tattvajJAnIo eka samudranI upamA paNa Ape che. saMsArarUpI samudra anaMta ane apAra che. ahevA lake ! ene pAra pAmavA purUprArthano upayoga kare! upayoga karo! Ama emanAM sthaLe sthaLe vacane che. saMsArane samudranI upamA chajatI paNa che. jema samudramAM mojAMnI che uchaLyAM kare che, tema saMsAramAM viSayarUpI aneka joo uchaLe che. samu dranA jaLano jema uparathI sapATa dekhAya che, tema saMsAra paNa saraLa dekhAva de che. jema samudra kyAMka bahu uDe che, ane kyAMka bhamarIo khavarAve che, tema, saMsAra kAmaviSaya prapaMcAdikamAM bahu uDe che, te soharUpI bhamarIo khavarAve che. thoDuM jaLa chatAM samudramAM jema ubhA rahevAthI kAdavamAM gucI jaIe chIe tema saMsAranA leza prasaMgamAM te tRSNA rUpI kAdavamAM ghucavI de che. jemAM samudra nAnA prakAranA kharAbA ane tephAnathI nAva ke vahANane jokhama pahoMcADe che, tema saMsAra strIo rUpI kharAbA ane kAmarUpI tekAthI AtmAne jokhama pahoMcADe che. samudra jema agAdha jaLathI zItaLa dekhAte chatAM vaDavAnaLa nAmanAM agnine temAM vAsa che, tema saMsAramAM mAyApI agni baLyAja kare che. jema samudra mAsAmAM jaLa vadhAre pAmIne uM * : Scanned by CamScanner Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rara) rAjabedha. utare che, tema pAparUpI jaLa pAmIne saMsAra uDe utare che; eTale, maja. buta pAye karate jAya che. te na - 2. saMsArane bIjI upamA agninI chAje che. agnithI karIne jema mahAtApanI utpatti che, ema saMsArathI paNa trividha tApanI utpatti che. agnithI bole chava jema mahA vivilATa kare che, tema saMsArathI banelo chava anaMta duHkharUpa narathI asahya vilavilATa kare che. agni jema sarva vastune bhakSa karI jAya che, tema saMsAranA mukhamAM paDelAne te bhakSa karI jAya che. agnimAM. jema jema dhI ane Idhana homAya che tema tema te vRddha pAme che, tevI ja rIte saMsAramAM tIvra mohinIrUpa ghI ane viSayarUpa baMdhana homAtAM te vRddhi pAme che. ' s , : ; ; : - 3. saMsArane trIjI upamA aMdhakAranI chAje che. jema aMdhakAramAM sIMdarI sarSanuM bhAna karAve che, tema saMsAra satyane asatya5 batAve che; jema aMdhakAramAM prANIo Amatema bhaTakI vipatti bhagave che, tema saMsAramAM bebhAna thaIne anati AtmAo caturgatimAM Amatema bhaTake che. jema aMdhakAramAM kAca ane hIrAnuM jJAna thatuM nathI, tema saMsArarUpI aMdhakAramAM viveka avivekanuM jJAna thatuM nathI. jema aMdhakAramAM prANIo chatI AMkhe aMdha banI jAya che, tema saMsAramAM chatI. zakitae teo hAMdha banI jAya che. aMdhakAramAM jema ghuvaDa ityAdikane upadrava vadhe che, tema saMsAramAM lAbha, mAyAdikano upadrava vadhe che. ema aneka bhede jotAM saMsAra te aMdhakAra rUpaja jaNAya che. . , , , '} : : ' , . . . . ! 4. saMsArane cothI upamA zaTacakranI eTale gADAnA piDAnI chAje che. cAlatAM saMkaTacakra jema pharatuM rahe che, tema saMsAramAM praveza karatAM te pharatA rUpe rahe che. zakaTacakra jema dharI vinA cAlI zakatuM nathI, tema saMsAra mithyAtvarUpI dharI vinA cAlI zakato nathI. zakaTacakra jema ArA vaDe karIne rahyuM che, tema saMsAra zaMkA pramAdAdika ArathiI Tako che. aneka prakArathI ema zakaTacakranI upamA paNa saMsArane lAgI zake che. hA saMsArane jeTalI apamA Apa eTalI thoDI che. e cAra upamA ApaNe jANuM. have emAMthI tatva levuM gya che. Scanned by CamScanner Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 mu (23) sAgara jema majamuta nAva ane mAhitagAra nAvikathI tarIne pAra SamAya che, tema saMsArasAgara saddharmarUpI nAva ane sadgurUrUpI nAvikathI pAra pAmI zakAya che. sAgaramAM jema DAhyA puruSoe nirvidha rastA zodhI kADhayA hoya che, tema jItezvara bhagavAne je tattvajJAnarUpa uttama rAha batAvyA che te nidhi che. agni jema sarvane bhakSa karI jAya che, paraMtu pANIthI bujhAi jAya che, tema vairAgyajaLathI saMsAraagni mujhavI zakAya che. aMdhakAramAM jema dIvA lai javAthI prakAza thai joi zakAya che, tema tattvajJAnarUpI niSku dIvA saMsArarUpI aMdhakAramAM prakAza karI satya vastu batAve che. jha 07 4. jema zakaTacakra baLada vinA cAlI zakatuM nathI, tema sa MsAracakra rAgadevinA cAlI zakatu nathI ema e sa MsAradaradanuM upamA vaDe nivAraNa anupAna sAthe kahyuM. te AtmahitaiSIe niraMtara manana karavuM; ane bIjAne medhavu. satsaMga. satsaMga e sarva sukhanu mULache. satsa MganA lAbha maLyA ke tenA prabhAva vaDe vAMchita siddhi thai ja paDI che che. game tevA pavitra thavAne mATe satsa Mga zreSTha sAdhana che. satsaMganI eka dhaDI je lAbha che te, kusaMganAM eka kATayAvidha varSa paNa lAbha na dai zakatAM adhagatimaya mahA pApo karAve che; temaja AtmAne malIna kare che. satsaMganA sAmAnya artha eTalA ke uttamatA sahavAsa, jyAM sArI havA nathI tyAM rAganI vRddhi thAya che; tema jyAM satsaMga nathI tyAM AtmarAga vadhe che; durgaMdhathI kaMTALIne jema nAke vastra ADu daie chIe tema kusa`garUpa sahavAsa baMdha karavA e avazyanu che. saMsAra e paNa eka prakAranA soMga che; ane te anata kusaMgarUpa temaja duHkhadAyaka hovAthI tyAgavA yogya che. game te jAtanA sahavAsa hAya, paraMtu je vaDe Atmasiddhi nathI te satsaMga nathI, raMga caDhAve te satsa Mga, mekSanA mArga batAve te maitri. * AtmAne satya uttama zAstramAM Scanned by CamScanner Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha. niraMtara ekAma rahevuM te paNa satsaMga che. purUSone samAgama e paNa satsaMga che. malIna, vastrane jema sAbu tathA jaLa svaccha kare che tema zAsmabodha ane satyune samAgama, AtmAnI malInatAne TALI zuddhatA Ape che. jenAthI hamezane paricaya rahI rAga, raMga, gAna, tAna, ane svAdiSTa bhojana sevAtAM hoya, te tamane game te priya hoya te paNa nizcaya mAnajo ke te satsaMga nathI; paNa kusaMga che. satsaMgathI prApta thayeluM eka vecana amUlya lAbha Ape che. tatvajJAnIoe mukhya bodha e karyo che ke sarvasaMga parityAga karI, aMtaramAM rahelA sarva vikArathI paNa virakata rahI ekatanuM sevana kare. temAM satsaMganI stuti AvI jAya che. kevaLa ekAMta te ta thAnamAM rahevuM ke yogAbhyAsamAM rahevuM e che; paraMtu samasvabhAvIne samAgama jemAMthI eka ja prakAranA vartanane pravAha nIkaLe che te bhAve ekaja 5 hovAthI ghaNA mANaso chatAM ane parasparane sahavAsa chatAM te ekAMtarUpaja che; ane tevI ekAMta mAtra saMtasamAgamamAM rahI che. kadApi koI ema vicAraze ke viSayI maMDaLa maLe che tyAM samabhAva hovAthI ekAMta kAM ne kahevI? tenuM samAdhAna tatkALa che ke teo eka svabhAvI detA nathI. teomAM paraspara svArthabuddhi ane mAyAnuM anusaMdhAna hoya che, ane jyAM e e kAraNathI samAgama che tyAM te eka svabhAvI ke nirdoSa letA nathI. nirdoSa ane samasvabhAvI samAgama to parasparathI zAMta munIzvarone che; temaja dharmakhAnaprazasta alpAraMbhI purUSane paNa keTaleka aMze che. jyAM svArtha ane mAyAkapaTa ja che, tyAM samasvabhAvatA nathI, ane te satsaMga paNa nathI. satsaMgathI je sukha ane AnaMda maLe che, te ati stutipAtra che. jyAM rAtanA suMdara pro thAya, jyAM uttama jJAna, dhyAnanI sukathA thAya; jyAM saspaSenA caritre para vicAre baMdhAya; jyAM tattvajJAnanA taraMganI lahari chuTe; jaya saraLa svabhAvathI siddhAMtavicAra carcAya; jyAM melajanya kathanapara puSkaLa vivecana thAya; evo satsaMga te mahA durlabha che. koI ema kahe ke, satsaMgamaMDaLamAM kaI mAyAvI nahIM hoya? te tenuM samAdhAna A che; jyAM mAyA ane svArtha hoya che tyAM sasaMga hato ja nathI. rAjahaM sanI sabhAno kAga dekhAve kadApi na kaLAya te avazya rAge kaLAze; mAna raho te mukhamudrAkaLAze, paNa te aMdhakAramAM jaze nahIM. temaja mAyAviyo satsavamAM svArthe jaIne zuM kare? tyAM peTa bharyAnI vAta te heya nahIM. Scanned by CamScanner Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - varSa 17 e. (25) be ghaDI tyAM jaI te vizrAMti lete hoya to bhale le, ke jethI raMga lAge; ane ne raMga lAge nahIM te bIjI vAra tenuM Agamana heAya nahIM. jema pRthvI para tarAya nahIM; tema satsaMgathI buDAya nahIM; AvI satsaMgamAM camatkRti che. niraMtara evA nirdoSa samAgamamAM mAyA laIne Ave paNa koNa? kaIka ja durbhAgI ane te paNa asaMbhavita che. sasaMga e AtmAnuM paramahitakAri auSadha che. parigraha saMkeca. : je prANIne parigrahanI maryAdA nathI, te prANI sukhI nathI; tene je maLyuM te ochuM che; kAraNa jeTaluM maLatuM jAya teTalAthI vizeSa prApta karavA tenI icchA thAya che. parigrahanI prabaLatAmAM je kAMI maLyuM hoya tenuM sukha te bhegavAtuM nathI, paraMtu hoya te paNa vakhate jAya che. parigrahathI niraMtara caLavicaLa pariNAma ane pApabhAvanA rahe che; akasmAtogathI evI pApabhAinAmAM AyuSya pUrNa thAya te bahudhA ardhagatinuM kAraNa thaI paDe. kevaLa parigraha te munIzvare tyAgI zake; tathApi gRhastho paNa enI amuka maryAdA karI zake. maryAdA thavAthI uparAMta parigrahanI utpatti nathI; ane ethI karIne vizeSa bhAvanA paNa bahudhA thatI nathI, ane vaLI je maLyuM che temAM sa teSa rAkhavAnI pRthA paDe che; ethI kALa sukhamAM jAya che. koNa jANe lakSmI AdikamAM kevI vicitratA rahI che ke jema jema lAbha thato jAya che, tema tema lobhanI vRddhi thatI jAya che, dharma saMbaMdhI keTaluMka jJAna chatAM, dharmanI daDhatA chatAM paNa parigrahanA pAzamAM paDelo purUSa koIkaja chuTI zake che; vRtti emAMja laTakI rahe che; paraMtu e vRtti koI kALe sukhadAyaka ke AtmahitaiSI thaI nathI. jeNe enI TuMkI maryAdA karI nahIM te bahoLA duHkhanA bhAgI thayA che. parigraha e pApanuM mULa che, pApane pitA che; anya ekAdazatratane mahA doSa de evo ene svabhAva che; mATe AtmahitaiSIe jema bane tema tene tyAga karI maryAdApUrvaka vartana karavuM che. A che Scanned by CamScanner Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjabodha. (26) yatno. jema viveka e dharmanuM mULatatva che, tema yatnA e dharmanuM upatattva che. vivekathI dharmatatva grahaNa karAya che; ane yatnAthI te tattva zuddha rAkhI zakAya che, te pramANe pravartana karI zakAya che. pAMca samitirUpa yatnA to bahu zreSTha che; paraMtu gRhasthAzramIthI te sarva bhAve pALI zakAtI nathI; chatAM jeTalA bhAvAMze pALI zakAya teTalA bhAvAze paNa sAvadhAnIthI pALatA nathI. jinezvara bhagavAne bAMdhelI sthaLa ane sUkSma dayA pratye jyAM bedarakArI che, tyAM te bahu doSapUrvaka paLe che. e yatnAnI nyUnatAne lIdhe che. utAvaLI ane vegabharI cAla, pANI gaLI teno saMpALe rAkhavAnI apUrNa vidhi, kAkAdika Idhanane vagara khaMkheryo, vagara joye upayoga, anAjamAM rahelA sUkSma jaMtuonI apUrNa tapAsa, puMjyA pramAryA vagara rahevA dIdhelAM kAma, asvaccha rAkhelA eraDA, AMgaNAmAM pANInuM 8LavuM, eThanuM rAkhI mUkavuM, pATalA vagara dhagadhagatI thALI nIce mukavI; ethI pitAne A lokamAM asvacchatA, agavaDa, anArogyatA ItyAdika phaLa thAya che; ane paralekamAM paNa du:khadAyI mahApApanA kAraNe thaI paDe che, eTalA mATe kahevAne baMdha e ke, cAlavAmAM, besavAmAM, uThavAmAM, jamavAmAM ane bIjA hareka prakAramAM yatnA no upayoga karo. ethI dravya ane bhAve banne prakAre lAbha che. cAla dhImI ane gaMbhIra rAkhavI, ghara svaccha rAkhavAM, pANI vidhi sahita gaLAvavuM, kAchAdika khaMkherIne nAkhavAM, e kAMI ApaNane agavaDa paDatuM kAma nathI, tema temAM vizeSa vakhata jato nathI. evA niyamo dAkhala karI dIdhA pachI pALavA muzkela nathI. ethI bIcArA asaMkhyAta niraparAdhI jatuo bace che. pratyeka kAma thanApUrvaka ja karavuM e vivekI purUSanuM kartavya che. rAtrI bhojananI ahiMsAdika paMcamahAvrata jevuM bhagavAne rAtribhojanatyAgavata kahyuM che. rAtrimAM je cAra prakAranA AhAra che te abhakSarUpa che. je jAtine AhArane raMga hoya che, te jAtinA tamaskAya nAmanA jIva te AhAramAM utpanna thAya che. rAtribhojanamAM e zivAya paNa aneka doSa rahyA che. Scanned by CamScanner Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM. rAtre jamanArane raIne mATe agni saLagAvavuM paDe che, tyAre samIpanI bhIMta para rahelA niraparAdhI sama jatuo nAza pAme che. iMdhanane mATe ANelAM kASTAdikamAM rahela jatuMo rAtrie nahIM dekhAvAthI nAza pAme che; temaja sarSanA rana, kare LiyAnI lALane ane macharAdika sUkSma jatuno paNa bhaya rahe che; vakhate e kuTuMbAdikane bhayaMkara roganuM kAraNa paNuM thaI ' rAtribhojanane purANAdika matamAM paNa sAmAnya cArane khAtara tyAga karyo che, chatAM teomAM paraMparonI rUDhithI karIne rAtribhojana pisI gayuM che; paNa e niSedhaka te che ja. zarIranI aMdara be prakAranAM kamaLa che. te sUryanAM astathI saMkoca pAmI jAya che; ethI karIne rAtribhojanamAM sUkSma jIva bhakSaNarUpe grahaNa thAya che; je mahAreganuM kAraNa che. A keTaleka sthaLe Ayurvedano paNa maMta che. puruSo te divasa be ghaDI rahe tyAre vALu kare; ane be ghaDI divasa cayA pahelAM kaI paNa jAtane AhAra kare nehIM. rAtribhojanane mATe vizeSa vicAra munisamAgamathI ke zAstrathI jANo. e saMbaMdhI bahu sUkSma bheda jANavA avazyanA che. cAre prakAranA AhAra rAtrine viSe tyAgavAthI mahatuM phaLa che, e jinavacana che. 3 ) . . . . . sarvajIvanI rakSA karI dayA jevo eke dharma nathI. dayA eja dharmanuM svarUpa che. jyAM dayA nathI tyAM dharma nathI. jagatitaLamAM evA anarthakAraka dharmamata paDayA che ke jeo ema kahe che ke, jIvane haNatAM leza pApa thatuM nathI; bahu te manuSya dehanI rakSA kare. tema e dhamamatavALA jhanunI tathA madAMdha che, ane dayAnuM leza svarupa paNa jANatA nathI. eo je pitAnuM hRdayapaTa prakAzamAM mUkIne vicAre to avazya temane jaNAze ke eka sUkSamamAM sUkama jatune haNavAmAM paNa mahA pApa che. je mane mAro AtmA priya che tevo tene paNa tene AtmA priya che." "huM mArA leza vyasana khAtara ke lAbha khAtara Scanned by CamScanner Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) rAjabApa. evA asaMkhyAtA jIvAne huchu chuM, e mate keTaluM badhuM anaMta duHkhanu kAraNu thai paDaze?" AvA AvA sAtvika vicArI temAM buddhinu maja paNa nahIM hovAthI te karI zakatA nathI. pApamAM ne pApamAM nizadina magna che. veda ane vaiSNavAdi pathAmAM paNa sama yA sauMbaMdhI kAMi vicAra jovAmAM AvatA nathI, tepaNu e dayAne nahIM samajanAra karatAM ghaNA uttama che. sthUla javAnI rakSAmAM e ThIka samajyA che; paraMtu e saghaLA karatAM ApaNe kevA bhAgyazALI ke jyAM eka puSpa pAMkhaDI dUbhAya tyAM pApa che, e kharUM tatva samajyA ane yajJa yAgAdika hiMsAthI te kevaLa virakata rahyA chIe! banatA prayatnathI jIva bacAvIe chIe ! vaLI jo kevaLa cAhIne jIva haNa nI IcchA nathI. anaMtakAya abhakSathI bahu karI ApaNe virakata ja A kALe e sadhaLA puNyapratApa siddhArtha bhUpALanA putra mahAvIranA kahelA paramatatvoAdhanAM yAgabaLathI manuSyA riddhi pAme che, suMdara strI pAme che, AnAMkita putra pAme che, baheALe kuTuMbaparivAra pAme che, mAnapratiSThA temaja adhikAra pAme che, ane te pAmavAM kaI dula bha nathI; paraMtu kharU dharmatattva ke tenI zraddhA ke tene gheADe aMza paNa pAmavA mahA durlabha che. e riddhi pratyAdika avivekathI pApanu kAraNu thai anata duHkhamAM lai jAya che; paraMtu A gheADI zraddhAbhAvanA paNa uttama padavIe paheAMcAMDe che. Ama ghyAnuM sapariNAma che. ApaNe dhamatattvayukta kuLamAM janma pAmyA chIe, te have jema bane tema vimaLa dayAmaya vanamAM AvavuM. vAraMvAra lakSamAM rAkhavuM, ke sarva jIvanI rakSA karavI. bIjAne paNa evAja yuktiprayukitathI bedha ApavA. tattvabodhane mATe vaiktika nyAyathI anAryuM jevA dhamamatavAdIone zikSA ApavAne vakhata maLe te ApaNe kevA bhAgyazAlI ! abhayadAna AtmAnA paramasukhanuM kAraNa che. brahmacarya viSe subhASitanirakhIne navAvanA, leza na viniAna; gaNe kASThanI pUtaLI, te bhagavAna samAna. A saghaLA saMsAranI, ramaNI nAyakarUpa; e tyAgI, tyAgyuM. badhuM, kevaLa zokasvarUpa. che. . Scanned by CamScanner Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) , varSa 17 muM. eka viSayane chatatAM, cho se saMsAra; nRpati jItatAM chatiye, daLa, pura ne adhikAra. viSayarU5 aMkUrathI, TaLe jJAna ne dhyAna; ; , leza madIrApAnathI, chAke jayama ajJAna. je nava vADa vizuddhathI, dhare ziyaLa sukhadAya; bhava tene lava pachI rahe, tattvavacana e bhAI, suMdara zIyaLasuratarU, mana vANuM ne de; je naranArI sevaze, anupama phaLa le teha. pAtra vinA vastu na rahe, pAtre Atmika jJAna; pAtra thavA seve sadA, brahmacarya atimAna. 3 , 4 - 5 : pramAda.. , dharmanI anAdaratA, unmAda, ALasa, kaSAya e saghaLAM pramAdanAM lakSaNe che. che ke bhagavAne uttarAdhyayanasUtramAM caitamane kahyuM ke, "he gatama! manuSyanuM AyuSya ubhanI aNI para paDelA jaLanA biMdu jevuM che; jema te biMdAne paDatAM vAra lAgatI nathI, tema A manuSkAyuM jatAM vAra lAgatI nathI.' e badhAM kAvyamAMthI cothI kaMDI avazya samaraNamAM rAkhavA jevI che. "samaye gAyama mA pamAe" e pavitra vAkyanA be artha thAya che. eka te he gatama! samaya eTale avasara pAmIne pramAda na karavo. ane bIjuM e ke meSAnuSamAM cAlyA jatA asa khyAtamAM - bhAgane je samaya kahevAya che teTalo vakhata paNa pramAda na karavo, kAraNa deha kSaNabhaMgura che; kALazikArI mAthe dhanuSyabANa caDhAvIne ubho che, lIdhe ke leze ema jaMjALa thaI rahI che tyAM pramAdathI dharmakazya karavuM rahI jaze. ati vicakSaNa purUSe saMsAranI samAdhi tyAgIne aherAtra dharmamAM sAvadhAna thAya che, paLane paNa pramAda karatA nathI. vicakSaNa purUSo aherAtranA cheDA bhAgane paNa niraMtara dharmakartavyamAM gALe che; ane avasare avasare dharmakartavya karatA rahe che. paNuM mUDha puruSa nidrA, AhAra, meja Scanned by CamScanner Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) - rAjadha. zekha ane visthA temaja raMgarAgamAM Ayu vyatIta karI nAkhe che; enuM pariNAma teo adhogatirUpa pAme che. jema bane tema yatna ane upayogathI dharmane sAthe karavo yogya che. sATha ghaDInA ahorAtrImAM viza ghaDI te nidrAmAM gALIe chIe. bAkInI cALIza ghaDI upAdhi, lakhyA ane rajhaLavAmAM gALIe chIe. e karatAM e sATha ghaDInA vakhatamAMthI be cAra ghaDI vizuddha dharmakartavyane mATe upagamAM laIe te banI zake tevuM che; enuM pariNAma paNa kevuM suMdara thAya ! " viveka. jJAnadarzanarU5 AtmAnA satyabhAvapadArthane ajJAna ane adarzana5 asata vastue gherI lIdhA che. emAM eTalI badhI mitratA thaI gaI che ke, parIkSA karavI ati ati durlabha che. saMsAranAM sukha anaMtivAra AtmAe bhagavyAM chatAM, temAMthI haju paNa meha TaLe nahIM, ane tene amRta je gaNyo, e aviveka che; kAraNa saMsAra kaDave che, kaDavA vipAkane Ape che. temaja vairAgya je kaDavA vipAkanuM auSadha che, tene kaDavo ga; A paNa aviveka che. jJAnadarzanAdi guNo ajJAnadarzanane gherI laI je mitratA karI nAkhI che, te oLakhI bhAvaamRtamAM AvavuM; enuM nAma viveka che. {{s , , , - viveka eja dharmanuM mULa ane dharmarakSaka kahevAya che te satya che. AtmasvarUpane viveka vinA oLakhI zakAya nahIM e paNa satya che. jJAna, zIla, dharmatattva ane tapa e saghaLA viveka vinA udaya pAme nahIM e yathArtha che. je vivekI nathI te ajJAnI ane maMda che. teja puruSa matabheda ane mithyAdarzanamAM lapaTAI rahe che. - jJAnIoe vairAgya zA mATe saMsAranA svarUpa saMbaMdhI AgaLa keTaluMka kahevAmAM AvyuM che, te tamane lakSamAM haze. Scanned by CamScanner Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 mu (31) jJAtIoe ene anaMta khedamaya, anaMta duHkhamaya, avyavasthita, caLavicaLa, ane anitya kahyA che. A vizeSaNA lagADavA pahelAM emaNe saMsAra sabaMdhI saMpUrNa vicAra karelA jaNAya che. anaMta bhavatu paTana, anatakALanuM ajJAna, anaMtajIvananeA vyAdhAta, e vaDe karIne saMsAracakramAM AtmA bhasyA kare che. AtmAne IMdravAraNA ana tamaraNa, ana MtazAka jevI suMdara dekhAtI soMsAramAhitIe taTastha lIna karI nAkhyA che. e jevuM sukha AtmAte kayAMya bhAsatuM nathI. mehathI satyasukha ane enuM svarUpa jovAnI eNe AkAMkSA paNa karI nathI. jema pataMgane dIpaka pratye meAhu che, tema AtmAnA saMsAra sa Mbadhe meha che. jJAnIe e saMsArane kSaNabhara paNa sukharUpa kahetA nathI. e saMsAranI tala jeTalI jagyA paNa jhera vinA rahI nathI. eka bhUDathI karIne eka cakravartI sudhI bhAve karIne sarakhApaNuM rahyuM che; eTale cakravartIne saMsArasaMbaMdhamAM jeTalA meAha che; teTaleA ja balake tethI vizeSa bhUDane che. cakravartI jema samagra prajA para adhikAra bhogave che, tema tenI upAdhi paNa bhAgave che. bhUDate emAMnu kazu e bhAgavavu : paDatuM nathI. adhikAra karatAM ulaTI upAdhi vizeSa che. cakravartInA peAtAnI patnipratye jeTale prema che; teTaleAja balake tethI vizeSa bhUMDane potAnI bhUMDaNI pratye prema rahyA che. cakravartI bhAgathI jeTaleA rasa le che, teTalA ja rasa bhUMDa paNa mAnI beThuM che. cakravartInA vaibhavanI jeTalI baheALatA che; teTalI ja upAdhi che. bhUMDane enA vaibhavanA pramANamAM che. banne janmyAM che ane banne maravAnAM che. Ama ati sUkSma vicAre jotAM kSaNikatAthI, rAgathI, jarAthI banne grAhIta che. dravye cakravartI samatha che, mahA puNyazALI che, mukhyapaNe sAtAvedanIya bhAgave che, ane bhUDa bicAra asAtAvedanIya bhAJavI rahyuM che. bannene asAtA sAtA paNa che, paraMtu cakravartI mahA samartha che; paNa jo e jIvana paryaMta mehAMdha rahyA te saghaLI bAjI hArI javA jevu kare che. bhUMDane paNu temaja che. cakravartI zalAkA purUSa hAvAthI bhUMDathI e rUpe enI tulanA thatI ja nathI; paraMtu A svarUpe che. bhega bhagavavAmAM paNa banne tuccha che; bannenAM zarIra parU, mAMsAdikanA che; asAtAthI parAdhIna che. sa'sAranI A uttamAttama padavI AvI rahI. tyAM jyAre AvuM duHkha, AvI kSaNikatA, AvI tucchatA, Avu adhapaNu Adi rahyAM che, te pachI khIje sukha zA mATe gaNavu joie? e sukha Scanned by CamScanner Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32) rAja ema. nathI chatAM sukha maNe te bhale, kemake je sukha bhayavALAM ane kSaNika che te du:khaja che, anaMta tApa, anata zeka, anata duHkha jone sanIe e sasArane puTa dIdhI che; te satya che, e bhaNI pAkuM vALI jovA jevu nathI. tyAM duHkha, duHkha te duHkha ja che. duHkhane e samudra che. 1 vairAgya e dharmanuM svarUpa che. eka vastra lehIthI karIne racAyu, tene je lehIthI dhAe te te ujaLuM thaI zakanAra nathI; para Mtu vizeSa ragAya che. jo pANIthI e vasrane vee te tenI te mInatA javAne sabhava che, e draSTAMtaparathI AtmA para vicAra e. AtmA anAdikALathI saMsArarUpI leAhIthI malIna thaye che. malInatA rAma rAma utarI gai che. e malInatA ApaNe sasAra vaDe TALavA dhArIe te TI zake nahIM. lAhIthI jema lehI dhAvAtuM nathI, tema zRMgArathI karIne vizvajanya AtmamalInatA DhaLanAra nathI; e jANe nizcayarUpa che. A jagamAM aneka dha mate cAle che, te sabadhI apakSapAte vicAra karatAM AgaLathI ATaluM vicAravuM avazyanuM che ke jyAM strI gavavAnA upadeza karyA ya, lakSmIlIlAnI zikSA ApI heya, rAga, raMga gulatAna ane eArAma karavAnuM tattva batAvyu': heya tyAM, ApaNA AtmAnI sat zAMti nathI; kAraNa e dharmamata gaNIe te AkheA sa MsAra dharmamatayukata ja che, pratyeka gRhasthanu ghara eja yojanAthI bharapUra hAya che. bakarAMmAM, strI, raMga caga, tAna, tyAM jAmyuM paDayu hAya che, ane te ghara dharmAMdera kahevuM, te pachI adhama sthAnaka karyuM? ane jemavA e chIe tema vartavAthI khATu paNa zuM? kAi ema kahe ke, pelA dhamaMdiramAM te prabhunI zAMta thaI zake che, te tene mATe khedapUrvaka ATaleAja uttara devAnA che ke, te paramAtmatatva ane tenI vaisagyamaya bhaktine jANatA nathI. te game tema hA, paNa ApaNe ApaNA mULa vicAra para Avavu joie. tattvajJAnanI dRSTie AtmA sa MsAramAM viSayAdika malInatAthI paTana kare che, te malInatAne kSaya vizuddha bhAvajaLathI have joie. Atmavastrane arhutanAM kahelAM tattvakSa sAthu ane vairAgyarUpI jaLathI uttama AcArarUpa paththara para rAkhIne Scanned by CamScanner Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 su. (33) khAnAra te nithagurU che. AmAM jo vairAgyajaLa na heAya te badhAM sAhitya 'kaI karI zakata. nathI; mATe vairAgyane dharmanuM svarUpa kahI zakAya. yadi ati-praNIta tattva vairAgyaja khAdhe che, te e rUpI jaLa ane teja dhanuM svarUpa ema gaNavuM. amUlya tattvavicAra. bahu puNyakerA pu MjathI zubha deha mAnavane maLyA; tAye are! bhavacakranA AMTA nahI eke TaLyA; sukha prApta karatAM sukha DhaLeche leza e lakSe laheA, kSaNa kSaNu bhayaMkara bhAvamaraNe kAM ahe| rAcI rahe lakSmI ane adhikAra vadhatAM, zuM vadhyuM te te kahe, zuM kuTuMba ke parivArathI vadhavApaNuM, e naya gRhA; vadhavApaNuM saMsAranuM nara dehane hArI javA, ene vicAra nahI ahe! eka paLa tamane have!!!! nirdoSa sukha nirdoSa Anada, kSA game tyAMthI bhale; e divya zakitamAna jethI ja jIrethI nIkaLe ! para vastumAM nahi mujhavA, enI dayA mujane rahI, e tyAgavA siddhAMta ke pazcAt duHkha te sukha nahI > paraha hu kANu chu? kayAMthI thayo? zuM svarUpa che mAruM kharU? kAnA sabaMdhe vaLagaNA che? rAkhuM ke e enA vicAra vivekapUrvaka zAMta bhAve je karyAM, te saOtmikajJAnanAM sidghAMtatatva anubhavyAM. te prApta karavA vA vacana kevu" satya kevaLa mAnavu? nirdeSi naranuM kathana mAne "te" jeNe anubhavyuM; re! Atma tAre!! Atma tArI! zIghra ene oLakhA sarvAtmamAM samaSTi che A vacanane hRdaye lakhe Scanned by CamScanner Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) rAjadha, ' : jiteMdriyatA . : ke jyAM sudhI jIbha svAdiSTa bhojana cAhe che, jyAM sudhI nAsikA sugaMdhI cAle che, jyAM sudhI kAna vArAMganAnAM gAyana ane vAjiMtra cAhe che, jyAM sudhI AMkha vapavana jevAnuM lakSa rAkhe che, jyAM sudhI tvacA sugaMdhI lepana cAhe che, tyAM sudhI te manuSya nirAgI, nigraMtha, niSparigrahI, nirAraMbhI ane brahmacArI thaI zakato nathI manane vaza karavuM e sarvottama che. enA vaDe saghaLI Idriya vaza karI zakAya che. mana jItavuM bahu durghaTa che. eka samayamAM asaMkhyAta jana cAlanAra azva te mana che ene thakAvavuM bahu durlabha che. enI gati capaLa ane na jhAlI zakAya tevI che. mahAtAnIoe jJAnarUpI lagAma vaDe karIne ene sthabhita rAkhI sarvatra jaya karyo che. che - uttarAdhanasUtramAM namirAja maharSie zakeMdra pratye ema kahyuM che ke lAkha subhaTane jItanAra kaIka paDayA che; paraMtu svAtmAne jItanArA bahu durlabha che; ane te daza lAkha subhaTane jItanAra karatAM atyuttama che. | manaja sarvopAdhinI janmadAtA bhUmikA che, manaja baMdha ane mokSanuM kAraNa che. manaja sarva saMsAranI mehanIrUpa che. e vaza thatAM AtmasvarUpane pAmavuM leza mAtra durlabha nathI ! ! ! !! . . . . . manavaDe IndriyonI lolupatA che. bhejana, vAjiMtra, sugaMdhI, strInuM nirIkSaNa, suMdara vilepana e sadhaLuM majA mAge che. e meha ADe te dharmane saMbhAravA paNa detuM nathI. saMbhAryA pachI sAvadhAna thavA detuM nathI. sAvadhAna thayA pachI patitatA karavAmAM pravRta thAya che. emAM nathI phAvatuM tyAre sAvadhAnImAM kaMI nyUnatA pahoMcADe che. jeo e nyunatA pazu na pAmatAM aDaga rahIne manane jIte che, te sarva siddhine pAme che. - mana akasmAta keIthIja jItI zakAya che, nahIMte grahasthAzrame abhyAsa karIne ja jItAya che. e abhyAsa nircathatAmAM bahu thaI zake che, chatAM sAmAnya paricaya mAgIe te tene mukhya mArga A che ke, te je darechA kare tene bhUlI javI, tema karavuM nahIM. te jyAre zabdasparzAda vilAsa icche tyAre ApavAM nahIM. TuMkAmAM ApaNe ethI dorAvuM nahIM, paNa ApaNe ene deravuM; ane daravuM te paNa mokSamArgamAM. jiteMdriyatA vinA sarva prakAranI TE Scanned by CamScanner Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM. upAdhi ubhI ja rahI che. tyAre na tyAga jevuM thAya che. lokalajajAe tene sevo paDe che; mATe abhyAsa karIne paNa manane jItIne svAdhinatAmAM laI ' avazya Atmahita karavuM. . . . . . . ' ' = " vinayavaDe tatvanI siddhi che. , saMvidhAne sAdhya karavA vinaya kare avazyane che. AtmavidyA pAmavA nircaya gurUne je vinaya karIe te kevuM maMgaLadAyaka thAya! - vinaya e uttama vazIkaraNa che. uttarAdhyayanamAM bhagavAne vinayane dharmanuM mULa kahI varNavyA che. gurUne, munine, vidvAnano, mAtApitAno ane - pitAthI vaDAne vinaya kare e ApaNuM uttamatAnuM kAraNa che. " jJAna . * . . . - je vaDe vastunuM svarUpa jANue te jJAna. jJAna zabdano A artha che. have yathAmati vicAravAnuM che ke e jJAnanI kaMI AvazyakatA che? je AvazyakatA che, te te prAptinAM kaMI sAdhana che? je sAdhana che, to tene anukULa deza, kAla, bhAva che? jo dezakALAdi anukULa che, te kayAM sudhI anukULa che? vizeSa vicAramAM e jJAnanA bheda keTalA che? jANavArUpa zuM che? enA vaLI bheda keTalA che? jANavAnAM sAdhana kyAM kyAM che? kaI kaI vATe te sAdhane prApta karAya che? e jJAnano upayoga ke pariNAma zuM che? e jANavuM avazyanuM che. 1. jJAnanI zI AvazyakatA che? te viSe prathama vicAra karIe. A caturdaza javAtmaka loka viSe caturgatimAM anAdikALathI sakarmasthitie A AtmAnuM paryaTana che. meSAnuSa paNa sukhano jyAM bhAva nathI; evAM naraka, nidAdika sthAnaka A AtmAe bahu bahu kALa vAraMvAra sevana kyAM che; asahya duHkhene punaH punaH ane kahe te anaMtivAra sahana karyA che. e uttApathI niraMtara tapato AmA mAtra svakarmavipAkathI paryaTana kare che. paryaTananuM kAraNa anaMta duHkhada jJAnAvaraNIyAdi karmo che, je vaDe karIne AtmA svarUpane pAmI zakatuM nathI, ane viSayAdika mehabaMdhanane svarUpa mAnI rahyA che. e saghaLAnuM pariNAma mAtra upara kahyuM te ja che ke anaMta duHkha anata ' ) Scanned by CamScanner Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) rAjAya. bhAve karIne sahevu, game teTaluM apriya, game teTalu khedadAyaka ane game teTalu rAtra chatAM, je du:kha anaMtakALathI anativAra sahana karavu paDayu te duHkha rahyu te mAtra ajJAnAdika karmathI. e ajJAnAdika TALavA mATe jJAnanI paripUrNa AvazyakatA che. 2. have jJAnaprAptinAM sAdhanA viSe kaSTa vicAra karIe. apUrNa paupti vaDe paripUrNa AtmajJAna sAdhya thatu ghana thatu nathI; e mATe thaine cha paryAptiyukata je deha, te AtmajJAna sAdhya karI zake. evA deha te eka uze ke, mAnavadeha pAmelA aneka AtmA uttaramAM mAnavadeha che. kyA sthaLe prazna ApaNe mAnI zakIzuM ke je saMpUrNa AtmajJAnane pAmyA che, temanAM e che tA te saghaLA AtmajJAna kAM pAmatA nathI ! enA u pavitra vacanAmRtanI tene zruti nahIM hAya. zruti vinA dharasa skAra tha sa nI; anA jo saMskAra nathI, teA pachI zraddhA yAMthI hAya? ane jyAM e ekake nathI tyAM jJAnaprApti zAnI hAya? e mATe mAnavadehanI sAthe sarvajJavacanAmRtanI prApti ane tenI zreDhI e paNa mAmA paNa sAdhanarUpa che. akmabhUmi ke kevaLa bhUmimAM sarvajJavacanAmRta maLatAM nathI te pachI, mAnavadeha 'zu upayeAganA ? e mATe thaine A bhUmi ke je karmabhUmi che, te paNa eka sAdhanarUpa che. tattvanI zraddhA upajavA ane khAdha thavA mATe nitha gurUnI AvazyakatA che. dravya karIne je kuLa mithyAlI che, te kuLamAM thayelA janma paNa AtmajJAnaprAptinI hAnIrUpaja che; kAraNa dharma matabheda e ati che. para parAthI pUrvajoe grahaNa karelu je darzana te ja satya che, evI vAta du:khadAyaka che, e mATe bhalu bhAvanA badhAya che; ethI karIne pa taMtra Ama sArthaka che. A saghaLI prApya kuLa prApta thavuM e jJAnaprAptimAM gaLI ca temAM sapuSpa eTale puNyAnubaMdhI puNya ityAdi uttama sAdhanA che. e dvitIya sAdhanabheda kA. karavA mAMTe 3. jo sAdhana che, te tene anukuLa dezakALa che ke kema e trIjA bhedanA vicAra karIe. bhAratamAM mahAvideha pa0 kamabhUmi ane temAM paNa AryabhUmi e dezabhAve anukUla che. jijJAsu bhavya, tame sadhaLA A kALe bhAratamAM che; mATe bhArata deza anukULa che. kALabhAva pramANe mati ane zrata prApta karI zakAya eTalI anukUlatA che, kAraNu A du;sama paMcama Scanned by CamScanner Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 17 muM (37) kALamAM paramAvadhi, mana:paryava ane kevaLa e pavitra jJAna paraMparAsnAyathI viccheda che; eTale kALanI paripUrNa anukULatA nathI. . . .' ' ja dezakALAdi je anukuLa che, te kayAM sudhI che? ene uttara, zeSa raheluM siddhAMtika matijJAna, zrutajJAna, sAmAnya matathI kALabhAve ekavIza hajAra varSa rahevAnuM; temAMthI aDhI sahastra gayAM, bAkI sADAaDhAra hajAra varSa rahyAM; eTale paMcamakALanI pUrNatA sudhI kALanI anukULatA che. dezakALa tethI paripUrNa anukULa che. jo ke , '' - 1 ( * A che. * have vizeSa vicAra karIe . . . . ! ! ! ' , , , , " ! 1. jJAnanI AvazyakatA zI che? e mahad vicAranuM AvartanI punaH vizeSatAthI karIe. mukhya avazya svasvarUpasthitinI zreNiye caDhavA mATe che; jethI anaMta duHkhano nAza thAya. duHkhanA" nAzathI AtmAnuM zrayika sukha che; ane sukha niraMtara AtmAne priya ja che; paNa je svarUpika sukha che te AtmAnuM zreyika sukha che. dezakALabhAvane laIne zraddhA, jJAna I. utpanna karavAnI jarUra teTalA mATe paNa jJAnanI AvazyakatA che. samyaka bhAva sahita uccagata, tyAMthI mahAvidehamAM mAnavadehe janma, tyAM samyaka bhAvanI punaH unnati, tatvajJAnanI vizuddhatA ane vRddhi, chevaTe paripUrNa AtmasAdhana, jJAna ane tenuM satya pariNAma kevaLa sarva duHkhate abhAva, eTale akhaMDa, anupama, anaMta, zAzvata, pavitra mokSanI prApta thAya che, A pramANe jJAnanI AvazyakatAnAM kAraNe che. [ 13. ' - 2. jJAnanA bheda keTalA che, ene vicAra kahuM chuM e jJAnanA bheda anaMta che; paraMtu sAmAnya dRSTA paNa samajI zake eTalA mATe thaIne sarvajJa bhagavAne mukhya pAMca bheda kahyA che. te jema che tema kahuM chuM. prathama mati, dvitIya zrata, tRtIya avadhi, caturtha mana:paryava; ane pAMcame saMpUrNa svarUpa kevaLa. enA pAchA pratibheda che, tenI vaLI ataSyi svarUpe anaMta bhaMgALa che. pada !'; }ve } }', , " ! 3. jANavA5 che? ene have vicAra karIe.. vastunuM vicapa jANavuM tenuM nAma jyAre jJAna, tyAre vastuo to anaMta che. ene kaI paMkitathI jANavI? sarvajJa thayA pachI sarvadarzitAthI te saMpurUSa, te , anaMta vastunuM svarUpa sarva bhede karIne jANe che ane dekhe che. paraMtu teo e Scanned by CamScanner Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) zabedha. sarva zreNine pAmyA te kaI kaI vastune jANavAthI ? ane zreNiye jyAM sudhI jANI nathI tyAM sudhI kaI vastune jANatAM jANatAM te anaMta vastuone anaMta rUpe jANIe ? A zaMkAnuM samAdhAna have karIe.'. je anaMta vastuo che te anaMta bhAMge : karIne mAnI che paraMtu mukhya vastutvasvarUpe tenI be zreoi che. 'jIva ane ajIvA. vizeSavastutvasvarUpe nava tattva, kivA jidravyanI zreNiye jANavAMrUpa thaI paDe che, je paMkitae caDhatAM caDhatAM sarva bhAve jaNaI kAlekasvarUpa hastAmalakavatu jANI ane dekhI zakAya che. eTalA mATe thaIne jANavArUpa padArtha te jIva ane ajIva che. e jANavArUpa mukhya be zreNiye. kahevAi. ' , , : ; . ' , 4. enA upabheda saMkSepamAM kahuM chuM jIvaH e caitanyalakSaNe ekarUpa che. devasvarUpe ane vyasvarUpe anaMtAnaMta che. deha svarUpe tenAM ikriyAdika jANavArUpa che; tenI gati, vigati ityAdi jANuvArUpa che tenI saMsargariddhi jANavArUpa che. temaja ajIva tenA rUpI pukala, AkAzAdika vicitra bhAva, kALacakra I jANuvArUpa che. jIvAjIva jANavAnI prakArAMtare sarvajJa sarvadarzIe nava zreNipa navatatva kahyAM che. ' . ' ', ' '13 !' ' (1) chava, '. " (2) ajIva , , , (3) puNya) , (4) " pApa, () Arsava, {' (6) , saMdhara, !!' (7) : nijerA, , , (8) DAMdha, !> ai: ' (9) mAMkSA , che emAMnAM keTalAMka grAhyarUpa, keTalAMka jANavArUpa ane keTalAMka tyAgavArUpa che. e saghaLAM ta jANuMvArUpa che ja. !!; ; ; ;}}}', .. -: je pa NavAnAM sAdhana. sAmAnya vicAramAM e sAdhana jo ke jANyAM che, teSaNa kaMika vizeSe jANIe. bhagavAnanI AjJA ane tenuM zuddha svarUpa yathAtatha jANavuM. koIka ja svaMya jANe che; vizeSa te mithatAnI gusathI ja jANI zake. nirogI jJAtA sarvottama che. eTalA mATe zraddhAnuM bIje ropanAra ke tene poSanAra gurU e sAdhanarUpa che. e sAdhanAdikane mATe saMsAranI nivRtti eTale zama, dama, brahmacaryAdika anya sAdhana che. e sAdhane prApta karavAnI vATa kahIe to paNa cAle, '' : ' ke ' ' , ' ho | ': , e jJAnane upaga che pariNAma zuM che te praznanA uttara Azaya 'upara AvI game che; paNa kALabhere kaMI kahevAnuM che, ane te eTaluM ja Scanned by CamScanner Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - varSa 17 muM, ke, divasamAM vizeSa nahIM te chevaTe be ghaDIne paNa niyamita vakhate rAkhIne jinezvara bhagavAnanA kahelA tattvabodhanI paryaTanA kare. vItarAganA eka siddhAMtika zabdaparathI jJAnAvaraNIya karmane bahu phayopazama thaze, ema huM vivekathI kahuM chuM ' } / ke ' ? } } anupama kSamA. ; } /* * che !' ' , , kSamA e aMtarzanuM jItavAmAM khaJa5 che. pavitra AcAranI rakSA karavAmAM bakhtara che. zuddhabhAve asahya duHkhamAM samapariNAmathI kSamA rAkha. nAre jIva bhavasAgara tarI jAya che.'' : ' : tattvajJAnIonAM vacana che ke, AtmA mAtra svasvabhAvamAM Ave joIe ane te AvyA te mekSa hatheLImAM ja che. gajasukumAranI nAmAM kita kSamA ke zuddha baMdha kare che ! ' . . . . . ; ; : : !. matamatAMtara makhya kAraNa ? ' ' !!); mahAvIra bhagavAnanA zAsanamAM bahu matamatAMtara paDI gayA che; tenuM mukhya kAraNa A paNa eka che ke, tatvajJAna bhaNIthI upAsaka varganuM lakSa gayuM; mAtra kriyAbhAva para rAtA rahyA, jenuM pariNAma daSTigocara che. aMgrejonA zepamAM AvelI pRthvInI vastI lagabhaga deDha abajanI gaNAI che. temAM sarva gacchanI maLIne" jainaprajA mAtra vIsa lAkhanI lagabhaga che. e prajA te zramaNa pAsakanI che. emAMthI huM dhAruM chuM ke nava tattvane paThanarUpe be hajAra purUSo paNa mAMDa jANatA haze; manana ane vicArapUrvaka jANanArA te AMgaLIne Terave gaNI zakIe teTalA purUSe paNa nahIM haze. jyAre AvI patIta sthiti tattvajJAna sabaMdhI thaI gaI che, che tyAreja matamatAMtara vadhI paDayA che. eka laikika kathane che ke, "so zANe ekamata tema aneka tattvavicAraka purUSonA matamAM bahudhA bhinnatA AvatI nathI. . che Scanned by CamScanner Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) - rAdha ga ka .' kALacakranA vicAro avazya karIne jANavA yogya che. jinezvare e kALacakranA be mukhya bheda kahyA che. 1. utsarpiNI. 2 avasarpiNI. akekA bhedanA cha cha "ArA" che. Adhunika vartana karI rahela "Aro" paMcamakALa kahevAya che, ane te avasarpiNukALane pAMcamo "Are che. avasarpiNI eTale utarato kALa. e utaratA kALanA, pAMcamAM ArAmAM kevuM vartana A bharatakSetre thavuM joIe tene mATe, puruSoe keTalAka vicaro jaNAvyA che te avasya jANavA jevA che. " ' eo paMcamakALanuM svarUpa mukhya A bhAvamAM kahe cheH nigraMthapravacana parathI manuSyanI zraddhA, kSINa thatI jaze. dharmanAM mULatatvomAM matamatAMtara vidhaze. piAkhaMDI ane prapaMcI matanuM maMDana thaze.. janasamUhanI rUcI adharma bhaNI vaLaze. satyadayA haLave haLave parAbhava pAmaze. mahAdika deSanI vRddhi thatI jaze. daMbhI ane pApiSTha gurUo "pUjyarUpa thaze. duSTavRttinAM manuSyo pitAnA phaMdamAM phAvI jaze. mIThA paNa dhUrta vaktA pavitra che manAze. zuddha brahmacaryAdika zIlayukta purUSa malina kahevAze. Atmika jJAnanA bhede haNatA jaze; hetu vagaranI kriyA vadhatI jaze. ajJAna kriyA bahudhA sevAze; dhyALa viSayanAM sAdhano vadhatAM jaze, ekAMta pakSe sattAdhIrA thaze. zRMgArathI dharma manAze. , , , ''+ !! ! ! / Ar ' . ! ! ! ! ! ' ; mApanA : 3) he bharavAnuM! hu bahu bhUlI gaye, meM tamArAM amUlya vacanane lakSamAM lIdhAM nahIM tamArAM kahelAM anupama to meM vicAra karyo nahIM. tamArA praNata karelA uttama zIlane seryuM nahIM. tamArA kahelAM dayA, zAMti, kSamA ane pavitratA meM oLakhyAM mahIM. he bhagavAna! huM bhUlI Athaze'jha ane anaMta saMsAranI viTabhyatAmAM paDe. chuM hu pApI chuM. huM bahu madonmatta ane kamarajathI karIne malIna chuM. he paramAtmA! tamArAM kahelAM to vinA mAre mekSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDayo chuM, azAnathI aMdha thayo chuM. mArAmAM vivekazakita nathI ane huM mUDha chuM; nirAzrita Scanned by CamScanner Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) varSa 22 muM. chuM, anAtha chuM. nirAgI paramAtmA! have huM tamArU, tamArA dharmanuM ane tamArA sAdhunuM zaraNa grahuM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI, huM te sarva pApathI mukta thauM, e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pApane have pazcAtApa karuM chuM. jema jema huM sama vicArathI uDe utarUM chuM, tema tema tamArA tatvanA camatkAro mArA svarUpano prakAza kare che, tame nirAgI nivikArI, saccidAnaMda svarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, ane zaileyaprakAzaka che. huM mAtra mArA hitane arthe tamArI sAkSIe kSamA cAhuM chuM. eka paLa paNuM tamArAM kahelAM tattvanI "zaMkA na thAya, tamArA kahelA rastAmAM aherAtra huM rahuM, eja mArI AkAMkSA ane vRti thAo! he sarva bhagavan! tamane huM vizeSa zuM kahuM? tamArAthI kaMI ajANyuM nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA IcchuM chuM.' zAMti zAMti zAMti. rara +, :. te nirmatha praNIta dhama. . nirogI purUSane namaskAra, , , nircatha bhagavAnanA praNItelA pavitra dharma mATe je je upamA ApIe te te jUna ja che. AtmA anatakALa rakhaDe, te mAtra enA nirUpama dharmane abhAve. jenA eka remamAM kiMcit paNa ajJAna, meha ke asamAdhi rahI nathI, te purUSanAM vacana ane bedha mATe kaI paNa nahIM kahI zakatAM, tenAM ja vanamAM prazastabhAve punaH punaH prazasta thavuM e paNa ApaNuM sarvottama zreya che. zI enI zailI ! jyAM AtmAne vikAramaya thavAne anaMtAMza paNa rahyA nathI. zuddha, sphaTika, phiNa ane caMdrathI ujavaMLa zukaladhyAnanI Scanned by CamScanner Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) rAjabhAya. zreNithI pravAharUpe nIkaLelAM nigraMthanAM pavitra vacaneAnI mane tamane trikALa zraddA rahe! e ja paramAtmAnA yogabaLa AgaLa prayAcanA ! meAkSanA mAtra ekaja che. nirAgI paramAtmAne namaskAra. meAkSanA mAtra e nathI. je je purUSo mekSarupa paramazAMtine bhUtakALe pAmyA, te te sadhaLA satpuruSa eka ja mArgethI pAmyAM che. vartamAnakALe paNa tethI ja pAme che; bhaviSyakALe paNa tethI ja pAmaze, te mAga mAM nathI, bhedAbheda nathI tabheda nathI, unmattatA nathI; mAnyAmAnya nathI. te saraLa mArga che, te samAdhi mArga che, te sthira mArga che, ane svAbhAvika zAMti svarUpe che, sarva kALe te mA nuM hAvApaNu che. mAnA mamate pAmyA vinA kai bhUtakALe mekSa pAmyA nathI, vartamAnakALe pAmatA nathI ane bhaviSyakALe pAmaze nahIM. zrI jine sahasra kriyA ane sahasra upadeza e eka ja mA ApavA mATe kahyAM che; ne te mArgane arthe te kriyAo ane te upadezo grahaNa thAya te te grahaNa thAya te ane e mAte bhulI jai te kriyAo ane upadeze ja saphaLa che, ja niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATethI taryAM te vATethI zrI kRSNa taraze; vATethI zrI kRSNa taraze, te vADhethI zrI mahAvIra taryAM che. e vATa game tyAM kheDAM, game te kALe, game te maNimAM, game te yAgamAM jyAre pamAze tyAre pavitra zAzvata satpadanAM anaMta atIMdriya sukhane anubhava va thaze. te vATa sava sthaLe savita che. yAgya sAmagrI nahIM meLavavAthI bhavya paNa e mA pAmatAM aTakayA che tathA aTakaze ane aTakayA hatA. kAi paNa dharma saMbaMdhI matabheda rAkhavA cheDI dai; ekAgraha bhAvathI e ja mA sazAdhana karavAnA che. vizeSa zu zuM kahevuM nathI samyaka yoge AtmAmAM paNa rahyA che. Atmatva prApyapuruSa-nigraMtha AtmA jyAre yogyatA gaNI te Atmatva arpaze-udaya Apaze tyAre ja te prApta thaze, nyAya maLaze, tyAreja te matabhedAdika jaze. matabheda rAkhI kAi meAkSa pAmyA nathI; vicArIne jeNe matabhedane TALyo, te atavRttine pAmI krame karI zAzvata meAkSane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. tenI vATa Scanned by CamScanner Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 22 muM. - " cetanazuddhi. " nirogI mahAtmAone namaskAra kema e jaDa vastu che. je je AtmAne e jaDathI jeTalo eTale Atmabuddhie samAgama che, teTalI teTalI ajaDatAnI eTale abodhatAnI AtmAne prApti heya, ema anubhava thAya che. AzcaryatA che ke, pote jaDa che chatAM cetanane acetana manAvI rahyAM che! cetana cetanabhAva bhUlI jaI tene svavarUpa je mAne che; je purUSa te karmasaMga ane tenA udaye utpanna thalA svasvarUpa paryAne nathI mAnatA ane pUrvasa sattAmAM che tene, abaMdha pariNAme bhogavI rahyA che, te AtmAo svabhAvanI uttarottara urdhva zreNi pAmI zuddha cetanabhAvane pAmaze. Ama kahevuM sapramANa che, kAraNa atIta, kALe tema thayuM che. vartamAna kALe tema thAya che, anAgata kALe tema ja thaze. kaI paNa AtmA udayakamane bhagavatAM samatva zreNimAM praveza karI abaMdhapariNAme vartaze, te khacita cetanazuddhi pAmaze. AtmA vinayI (thaI), saraLa ane laghutva bhAva pAmI, sadaiva purUSanA caraNakamaLa prati rahe te, je mahAtmAone namaskAra karyo che, te mahAtmA enI je jAtinI riddhi che, te jAtinI riddhi prApta karI zakAya. anaMta kALamAM kAM te satpAtratA thaI nathI, ane kAM to purUSa (jemAM sadagurUtva, satsaMga ane saMsthA e rahyAM che) maLyA nathI; nahIM te nizcaya che ke, mekSa hatheLImAM che. A - : !! ; , , ; ' , " dharmadhyAna. che ke ' , satapurane namaskAra ke " paramAtmAne dhyAvAthI paramAtmA thavAya che, paNa te dhyAvana, AtmA sapurUSenA caraNuMkamaLanI vinayapAsanA vinA prApta karI zakatA nathI e nigraMtha bhagavAnanuM sarvottama vacanAmRta che. Scanned by CamScanner Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) rAjabApa, R mA kALamAM zukaladhyAnanI mukhyatAnA anubhava bhAratamAM asa Mbhavita che; te dhyAnanI pareAkSa kathArUpa amRtatAnA rasa keTalAka purUSo prApta karI zake che. paNa mekSanA mArganI anukuLatA dhorI vATe prathama dhama dhyAnathI che. A kALamAM rUpAtIta sudhI dharmadhyAnanI prApti phe keTalAka satpurUSone svabhAve, keTalAkane sadgururUpa nizvasa nimittathI, ne keTalAkane satsaMga Adi lai aneka sAdhatAthI thai zake che; paNa tevA purUSo-nigraMthamatanA- lAkhAmAM paNa kAika ja nIkaLI zake ke che. dhaNuM bhAge te te satpuruSA tyAgI cai, ekAMta bhUmikAmAM vAsa kare che. keTalAka khAdya-tyAgane lIdhe sa MsAramAM ravA chatAM sa'sArIpaNuM ja darzAve che. pahelA puruSanuM mukhyatkRSTa ane jAnu mANekRSTa dAna, prAye karIte, gaNI zakAya. cAthe gurusthAnake AvelA purUSa pAtratA pAmyA zakAya; tyAM dharma dhyAnanI gANutA che. pAMcame madhyama gANutA che; chaThe mukhyatA paNa madhyama; sAtame mukhyatA che. ApaNe gRhavAsamAM sAmAnya vidhie pAMcame utkRSTa l AvI zakIe. A sivAya bhAvanI apekSA te eraja che! e e dharmadhyAnamAM cAra bhAvanAthI. bhUSita thavu sa Mbhave che. 1. maitrI-sarva jagatanA jIvabhaNI. nivairabudhdhi. 2. prameAda-aMzamAtra paNu kAinA guNa nirakhIne rAmAMcita ullAsavAM. 3. kaNA-jagajIvanAM duHkha dekhIne za anukaMpita thavuM. 4. mAdhyastha ke upekSA-zuddha samadraSTinA khaLavIyane yogya thavuM eTale niHspRhabhAve jagannA pratibaMdhane visArI AmahitamAM Avavu. cAra tenAM A cAra tenI rUci che; cAra tenA pAyA che;ema aneka bhede vaheMcAyaluM dharmadhyAna che. je pavana (zvAsa) nA jaya kare che, te mananA jaya kare che; je mananeA jaya kare che, te AtmalInatA pAme che. A kahyuM te vyavahAra mAtra ja che. nizcayamAM nizcayaathanI apUrva yeAjanA satpurUSanA aMtaramAM rahI che. zvAsane jaya karatAM chatAM satpurUSanI AjJAthI parANyukhatA che, te te svAsajaya pariNAme saMsAra ja vadhAre che. zvAsanA jaya tyAM che ke jyAM vAsa (nA) nA ya che, tenAM e sAdhana che; sadgurU ane satsaMga, tenI e zreNi che; paryuMpAsanA ane pAtratA. tenI e vamAnatA che; paricaya ane puNyAnubhU dhIpuyatA, saMdhaLAMnuM mULa AtmAnI satpAtratA che. V AlaMbana che; 2 zreNI Scanned by CamScanner Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa ra3 muM AtmasAdhananI eka zreNika 3: - je pAsana vALIne kiMvA sthira AsanathI bacI zakAtuM heya (sUI zakAtuM hoya to paNa cAle, paNa sthiratA joIe), caLavicaLa deha na thAtuM hoya, te AMkhe vicI jaI nAbhinA bhAga para daSTi pahoMcADI, pachI chAtInA madhya bhAgamAM ANI, kapALanA madhya bhAgamAM te dRSTi TheTha lAvI, sarva jagata nyAbhAsarUpa ciMtavI, potAnA dehamAM sarva sthaLe eka teja, vyAkhyuM che, evo bhAsa lai, je rUpe pArzvanAthAdika ahaMtanI pratimA sthiradhavaLa dekhAya che, te khyAla chAtInA madhya bhAgamAM kare. teTalAmAMthI kaMI thaI na zakatuM hoya te savAranA cAra vAge ke pAMca vAge jAgRti pAmI, ekAgratA ciMtavavI. ahaMta svarUpanuM ciMtavana, bane te karavuM; nahIM te kaMi paNa nahIM ciMtavatAM, samAdhi ke badhI e zabda ja ciMtavavA. atyAre eTaluM ja.' parama kalyANanI eka zreNi thaze. ochAmAM ochI bAra paLa ane utkRSTa aMtarmuhUta sthiti rAkhavI. varSa 23 muM. ; ; ; sandurUSa prApta thayeja chuTake che. ' ' , ; , " ana kALathI pitAne patA viSenI je bhrAMti rahI gai che, e eka avAcya addabhuta vicAraNAnuM sthaLa che. jyAM atinI gati nathI, tyAM vacananI gati kayAMthI hoya? '' niraMtara udAsInatAne kama seva; saMpuruSanI bhakita pratye lIna thavuM punAM caritranuM smaraNa karavuM sahunAM lakSaNenuM ciMtana karavuM Scanned by CamScanner Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha.. sapuruSonI mukhAkRtinuM hadayathI avalokana karavuM; tenAM mana, vacana, kAyAnI pratyeka ceSTAnAM adbhata rahasyo pharI pharI nididhyAsana karavAM; teoe sammata kareluM save sammata karavuM. . . . . A jJAnIoe hRdayamAM rAkheluM-nirvANane arthe mAnya rAkhavA yogya, zrehavAgya, pharI pharI ciMtavavAgya, kSaNe kSaNe-samaye samaye lIna thavA yegya-parama rahasya che, ane eja sarva zAstrane, sava saMtanA hRdayane, izvaranA gharane marma pAmavAne mahA mAMge che. ane saghaLanuM kAraNa kaI vidyamAna puruSanI prApti ane te pratye avicaLa zraddhA e che. adhika zuM lakhavuM? Aje, game che tethI meMDe athavA !!* vahele, e ja sUje, e ja prApta thaye chUTake che. sarva pradeze mane te e ja sammata. | '.. apUrvanI prApti. AnaMda mUrti svarUpane abhedabhAve traNe kALa namaskAra karuM chuM. paribhramaNa karate jIva anAdikALathI atyAra sudhImAM apUrvane pAmyo nathI; je pAmyo che te badhuM pUrvAnupUrva che. e saghaLanI vAsanAne tyAga karavAne abhyAsa karaze. daDha premathI ane paramelAsathI e abhyAsa jayavaMta thaze, ane te kALe karIne mahA puruSanA ge apUrvanI prApti | sarva prakAranI kriyA, pegane, japa, tapane ane te sivAyanA prakArano lakSa e rAkhajo ke, AtmAne choDavA mATe save che; baMdhanane ' ' karAvaze. 13 Scanned by CamScanner Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 23 mu. (47) mATe nathI; jethI baMdhana thAya e badhAM (kriyAthI karIne sadhaLA yAgAdika pata) tyAMgavA yogya che. ( 8 ) \ \; vyavahAra citAna dilagIrI; sadA magana mana rahenAjI, --karanA phakIrI, ka e vRtti mumukSune adhikAdhika vamAna karavA jevI che, paramAthe ciMtA hoya e viSaya judo che. vyavahAraciMtAnu vedana atI ochuM karavu e eka mArga pAmavAnuM sAdhana che. tame je samajyA che, teo mArgane sAdhya karavA niraMtara satpurUSanA caritranuM manana rAkhajo, viSaya prasa Mge amane pUcho, satzAstrane ane satkathAne temaja sadara sevante; eja bhalAmaNa,39 ***** 3911% [9] e mATaluM adhana. 514312 jIvane e meDhAM badhana che: eka svad ane khIjI prativadha svara chaMda TALavAnI IcchA jenI che, teNe jJAnInI AjJA ArAdhavI joie; ane pratibaMdha TALavAnI icchA jenI che, teNe sa saMgathI tyAgI thavu joie. Ama na thAya to badhanano nAza thatA nathI. jenA svachaMda chedAyA che tene, je pratibaMdha che te, avasara prApta thaye tarata nAza pAme che; ATalI zikSA samaraNa karavArUpa che. [15] ! jk {0} !? ? manuSyatvanA saphaLapaNA mATe nivRttinI AvazyakatA. upAdhinA megane lIdhe zAstravAMcana jo na thai zakatu hAya tA hamaNAM rahevA devuM, paratu upAdhithI thADA paNa nitya prati avakAza laI cittavRtti sthira thAya evI nivRttimAM besavAnu bahu avazya che, ane upAdhimAM paNa nivRttino lakSa rAkhavAtuM smaraNa rAkhajo, Scanned by CamScanner Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) , rAjadha. jeTale vakhata AyuSyane teTalo ja vakhata ja upAdhine rAkhe manuSyavanuM saphaLa thavuM kayAre saMbhave? manuSyatvanA saphaLapaNA mATe jIvavuM e ja kalyANakAraka che, evo nizcaya kara joIe. ane saphaLapaNa mATe je je sAdhananI prApti karavI yogya che, te prApta karavA nitya prati nivRtti meLavavI joIe. nivRttinA abhyAsa vinA jIvanI pravRtti na TaLe e pratyakSa samajAya tevI vAta che. A * dharmane rUpe mithyA vAsanAothI chavane baMdhana thayuM che, e mahA lakSa rAkhI tevI, mithyA vAsamA kema TaLe, e mATe vicAra karavAne paricaya rAkhaze; f= : : : B.!! . ; ! che ! '' , '; // jANatA he tenuM vismaraNa karaje. paramArtha upara prIti thavAmAM satsaMga e sarvotkRSTa ane anupama sAdhana che. paNa A kALamAM te joga banavo bahu vikaTa che; mATe jIve e vikaTatAmAM rahI pAra pADavAmAM vikaTa puruSArtha karavo yuga che;-ane te eke "anAdi kALathI jeTaluM jANyuM che teTaluM badhuMya ajJAna ja che; tenuM vimaraNa karavuM ! ! ' . ' 3 '; 15 Da [ pa re 1 tatra vo mohaka : va. haramanuparata 0 1 | " "tene meha che? ane tene zoka che? ke je sarvatra ekatva [paramAtmasvarUpa ] ne ja jue che." , vAstavika sukha jenI draSTimAM AvyuM heta; te jJAnI puruSoe niyata kareluM evuM ekSasthAna urvalokamAM heta nahIM, paNa A jagata ja mikSa heta. jJAnIne sarvatra mekSa che, A vAta je ke yathArtha che, te paNa jayAM mAyApUrvaka paramAtmAnuM darzana che, evuM jagata vicArI paga mUkavA jevuM tene paNa kaMI lAge che; mATe ame asaMgatAne IcchIe chIe.' Scanned by CamScanner Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 22 mu (13) satpurUSa. (49) purANapurUSane namAnama: A loka trividha tApathI AkuLa vyAkuLa che. jhAMjhavAnA pANI levA doDI tRSA chIpAvavA icche che evA madIna che. ajJAnane lIdhe svarUpanu vismaraNa thai javAthI bhayakrara paribhramaNa tene prApta thayuM che. samaye samaye tula e javAdika rAma, maraNAdika bhaya, viyegAdika anubhave che. evI azaraNatAvALA A jagatane eka satpuruSa ja zaraNa che. duHkhane te satpurUSanI vANI vinA kAi e tApa ane tRSA chedI zake nahIM ema nizcaya che mATe, pharI te satpurUSanA caraNanu ame dhyAna karIe chIe. sAMsAra kevaLa mAtAmaya che. je kAi paNa pra mATe, pharI pha prANIne alpa paNa zAtA che, te te paNa satpurUSane ja anugraha che. kAi paNa prakAranAM puNya vinA zAtAnI prApti nathI. ane e puNya paNa satpurUSanA upadeza vinA kAie jANyuM nathI, traNe kALe upadezelu te puNya rUDhIne AdhIna thai pravarte che, tethI jANe te prathAdikathI prApta thayeluM lAge che; paNa enu mULa eka satpurUSa ja che; mATe ame ema ja jANIe chI chIe ke, eka aza zAtAthI karIne pUrNakAmanA sudhItI sarve samAdhi, tenu satpurUSa ja kAraNu che. ATalI badhI samatA chatAM jene te koI pa paNa spRhA nathI, unmattatA nathI, potApaNuM nathI, gava nathI, gArava nathI, evA AzrayanI pratimArupa satpurUSane ame pharI pharI nAmarUpe smarIe chIe. (14) abheda dA te abheda darA AvyA vinA je prANI A jagatanI racanA jovA icche che, badhAya che. evI darzA zA AvavA mATe e prANIe te racanAnA kAraNa pratye prIti karavI, ane potAnI ahurUpa bhrAMtinA parityAga karavA. prakAre karIne e racanAnA upabheAganI icchAe tyAgavI yAgya che, ane ena sava Scanned by CamScanner Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) rAjadha. thavA mATe purUSanA zaraNu jevuM eka Sadha nathI. A nizcayavArtA bicArAM mohAMdha prANIo nahIM jANIne traNe tApathI baLatAM jaI parama karaNa Ave che. "he nAtha! tuM anugraha karI ene tArI gatimAM bhakti Apa" e utAra nIkaLe che. (15) - sarva mahAtmAono lakSa eka saje che. A sarvAtmA harine namaskAra * sata " sat che, sarala che, sugama che; tenI prApti sarvatra hoya che. sata" che, kALathI tene bAdhA nathI, te sarvanuM adhikAna che, vANIthI, akaLe che, tenI prApti hoya che, ane te prAptine upAya che. - , , game te saMpradAya-darzana-nA mahAtmAone lakSa eka sata ja che. vANIthI akathya hovAthI muMgAnI zreNe samajAvyuM che, jethI teonA kathanamAM kaMIka bheda lAge che; vAstavika rIte bheda nathI. ' lekanuM svarUpa sarva kALa eka sthitinuM nathI; kSaNe kSaNe te rUpAMtara pAmyA kare che; aneka rUpa navAM thAya che; aneka sthiti kare che; ane aneka laya pAme che; eka kSaNa pahelAM je rUpa bAhyajJAne jaNAtuM nahotuM te dekhAya che; ane kSaNamAM ghaNuM dIrdha vistAravALAM rUpa laya pAmyAM jAya che. mahAtmAnI vidyamAne vartatuM lokanuM svarUpa ajJAnInA anugrahane arthe kaMIka rUpAMtarapUrvaka kahyuM jAya che; paNa sarva kALa jenI eka sthiti nathI evuM e rU5 "sa' nahIM hovAthI game te rUpe varNavI, te kALe bhrAMti TALI che; ane ene lIdhe sarvatra e svarUpa heya ja ema nathI; ema samajAya che. bALajIva te te svarUpane zAzvatarUpa mAnI bhrAMtimAM paDe che, paNa koI joga jIva evI anekatAnI kaheNIthI muMjhAI jaI "sa" tarapha vaLe che; ghaNuM karIne sarva mumukSuo ema ja mArga pAmyA che. "bhrAMtinuM rUpa evuM A jagata vAraMvAra varNavavAne moTA purUSane e ja udeza che ke, te svarUpane vicAra karatAM prANa bhrAMti pAme ke " kharUM zuM? Ama aneka prakAre kahyuM che, temAM zuM mAnuM? ane mane zuM kalyANakAraka?' ema vicAratAM Scanned by CamScanner Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 23 muM (51) ene eka (bhrAMti) viSaya jANuM, jyAMthI "sata nI prApti heya che evA saMtanA zaraNa vagara chUTake nathI ema samajI, te zodhI, zaraNApana thaI, "sata " pAmI "sat rUpa hoya che. . (16) asat " ane "sa anaMta kALathI jIvane asata vAsanAne abhyAsa che. temAM ekadama sata saMbaMdhI saMskAra sthiti thatA nathI. jema malina dapaNane viSe yathAgya pratibiMbadarzana thaI zakatuM nathI, tema asat vAsanAvALA cittane viSe paDyuM "sata ' saMbaMdhI saMskAra yathAyogya pratibiMbita thatA nathI; kavacit aMze thAya che, tyAM pAcho anaMtakALano je mithyA abhyAsa che. tenA vikalpamAM paDI jAya che, eTale te kavacita-satanA aMzapara AvaraNa Ave che. "sa" saMbaMdhI saMskAronI draDhatA thavA sarva prakAre lokalajajAnI upekSA karI satsaMgane paricaya kare zreyaskara che. lokalajaja to koI meTA kAraNamAM sarva prakAre tyAgavI paDe che, sAmAnya rIte satsaMgane leka-'. samudAyamAM tiraskAra nathI, jethI lajajA duHkhadAyaka thatI nathI; mAtra cittane viSe satsaMganA lAbhane vicAra karI niraMtara abhyAsa karavo; te paramArthane viSe daDhatA thAya che. . ke . . sa" ane tenuM mAhAsya. sa e kaMI dUra nathI, paNa dUra lAge che ane te : , '; ' eja jIvane meha che. te sa" je kaMI che, te "sata che, saraLa che, sugama che, ane sarvatra tenI prApti hoya che, paNa jene bhrAMti AvaraNutama varte che, te prANIne tenI prApti kema hoya? aMdhakAranA game teTalA prakAra karIe, paNa temAM koI e prakAra nahIM Ave ke je ajavALArUpa hoya. AvaraNa Scanned by CamScanner Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (para) rAjadha, timira jene che evAM prANInI kalpanAmAMnI keIpaNa kapanA "sata jaNAtI nathI; ane "sa"nI najIka saMbhavatI nathI; "sa" che te bhrAMtithI kevaLa vyatirikta (jU ) che; kalpanAthI para (Aghe) che; mATe jenI prApta karavAnI dara mati thaI che, teNe pote kaMi ja jANatA nathI evA daDha nizcayavALo prathama vicAra kare ane pachI "satanI prApti mATe jJAnIne zaraNe javuM; te jarUrI mArganI prApti thAya. { A je vacano lakhyAM che, te sarva mumukSune parama bAMdhavarUpa che, parama rakSakarUpa che, ane ene samyaka prakAre vicAryathI paramapadane Ape evAM che. emAM nigraMtha pravacananI samasta dvAdazAMgI, darzananuM sarvottama tatva ane jJAnInA baMdhanuM bIja sakSepe kahyuM che; mATe pharI pharIne tene saMbhAraje, vicArajo; samajaje; samajavA prayatna karaje; ene bAdha kare evA bIjA prakAromAM udAsIna rahejo; emAM ja vRttino laya karaje; e tamane ane koI paNa mumukSune gupta rIte kahevAne amAre maMtra che. emAM saja kahyuM che. e samajavA mATe ghaNeja vakhata gALaje. : - (18) bhaktimAM akALa ane azuci deSa : gurUgame karIne jyAM sudhI bhaktinuM parama svarUpa samajAyuM nathI, tema tenI prApti thaI nathI, tyAM sudhI bhakitamAM pravartatAM akALa ane azuci doSa hAya. akALa ane azucine vistAra mATe che, te paNa TuMkamAM lakhyuM che. ekAMta, prabhAta, prathama prahara, e sevya bhakitane mATe yogya kALa che. svarUpaciMtanabhakita te sarva kALe sevya che. . vyavasthita mana e save zucinuM kAraNa che. bAhyamAdikarahita tana, ane zuddha spaSTa vANuM e zuci che. Scanned by CamScanner Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 22 muM.' (19) AtmArthamAM suddaDha rahevuM. sudaDha svabhAvathI AtmArthanuM prayatna karavuM.. AtmakalyANa prApta thavAmAM ghaNuM karIne vAraMvAra prabaLa parisaha AvavAne svabhAva che. paNa je te parisaha zAMta cittathI davAmAM Ave che, te dIrdhakALe thaI zakavA gya evuM kalyANa bahu alpakALamAM sAdhya thAya che. - tame sau evAM zuddha AcaraNathI varta je ke viSama daSTie jenAra mANasamAMthI ghaNAne pitAnI te draSTine kALa jatAM pazcAttApa karavAne vakhata Ave. . . . . dhairya rAkhIne AtmArthamAM nirbhayA rahejo. nirAza na thavuM. AtmArthamAM prayatna karavuM. * . . . (20) mekSano mArga.. 1. jIva pitAne bhUlI gayo che, ane tethI sat sukhane tene viga ; ema sarva dharmasammata kahyuM che. A 2. pitAne bhUlI gayA ajJAna, jJAna maLavAthI nAza thAya che, ema niHzaMka mAnavuM che ke, 3 zAnanI prApti jJAnI pAsethI thavI joIe, e svAbhAvika samaya jAya che; chatAM leke lajjAdi kAraNothI ajJAnIne Azraya choDatA nathI; e ja anaMtAnubaMdhI kaSAyanuM mULa che. 4. jJAnanI prApti jeNe icchavI teNe jJAnInI irachAe vartavuM, ema jinAgamAdi sarva zAstra kahe che. pitAnI IcchAo pravartatAM anA dikALathI rakha. 5. jayAM sudhI pratyakSa jJAnInI icchAe eTale AjJAe nahIM vartAya. tyAM sudhI ajJAnanI nivRtti thavI saMbhavatI nathI. " 6. jJAnanI AjJAnuM ArAdhana te karI zake ke je eka niSThAe na. mana dhanathI Asaktine tyAga karI tenI bhaktimAM joDAye. ( 1 1 : * * * Scanned by CamScanner Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) : rAjadha. 7. jo ke jJAnI bhakita icchatA nathI, paraMtu mekSAbhilAvIne te karyA vinA upadeza pariNamate nathI, ane manana tathA nididhyAsanAdine , hetu thatuM nathI, mATe mumukSane jJAnInI bhakita avazya kartavya che, * ema puruSoe kahyuM che. A ' 9. vaDaSabhadevajIe aThANuM putrane tvarAthI mekSa thavAne e ja upadeza karyo hate., ! !: 10.. parikSit rAjAne zukadevajIe e ja upadeza karyo che, 1. 11. anaMtakALa sudhI jIva nijacha de cAlI parizrama kare, te paNa pite potAthI jJAna pAme nahIM, paraMtu jJAnInI AjJAno ArAdhaka aMta: 85 muhUrtamAM paNa kevaLajJAna pAme. 12. zAstramAM kahelI AjJAe parokSa che, ane te jIvane adhikArI thavA te mATe kahI che; mekSa thavA mATe pratyakSa jJAnInI AjJA ArAdhavI joIe. - 6 (21) . che.. . . . . . saMsArI jInA traNa prakAra. A jagatane viSe satsaMganI prApti caturthakALa jevA kALane viSe paNa prApta thavI ghaNI durlabha che te A duSamakALane viSe prApti parama durlabha hevI saMbhAvya che ema jANI, je je prakAre satsaMganA viyegamAM paNa AtmAmAM guNotpatti thAya, te te prakAre vartavAne puruSArtha vAraMvAra, vakhate vakhata ane prasaMge prasaMge kartavya che ane niraMtara satsaMganI IcchA-asatsaMgamAM udAsInatA-karavAmAM mukhya kAraNa te purUSArtha che ema jANI, je kAMI nivRttinA kAraNe heya, te te kAraNene vAraMvAra vicAra karo egya che. "" amane A lakhatAM ema smaraNa thAya che ke "zuM karavuM? athavA koI prakAre thatuM nathI," evuM tamArA cittamAM vAraMvAra thaI AvatuM haze, tathApi ema ghaTe che ke, je puruSa bIjA badhA prakArano vicAra akartavya25 jANI AtmakalyANane viSe ujamALa thAya che tene, kaMI nahIM jANatAM chatAM, te ja vicAranuM pariNAmamAM je karavuM ghaTe che, ane koI prakAre thatuM 1 + 1 1 Scanned by CamScanner Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 23 muM. (55) nathI ema bhAsyamAna thayeluM, te pragaTa thavAnuM te jIvane viSe kAraNe utpanna thAya che; athavA kRtakRtyatAnuM sAkSAta svarUpa utpanna thAya che. ' doSa kare che evI sthitimAM, A jagatanA jInA traNa prakAra jJAnI purUSe dIThA che; (1) koI paNa prakAre chava deSa ke kalyANane vicAra nathI karI zakyo-athavA karavAnI je sthiti temAM bebhAna che, evA jIvono eka prakAra che. (2) ajJAnapaNathI asatsaMganA abhyAse bhAsyamAna thayelA badhathI deSa kare che te kalyANa svarUpa mAnatA, evA jIvono bIjo prakAra che. (3) udayAdhInapaNe mAtra jenI sthiti che;-sava parasvarUpane sAkSI che e bedhasvarU5 chava, mAtra udAsInapaNe kartA dekhAya che, evA chene trIjo prakAra che. ema traNa prakAranAM jIva-samUha, jJAnI purUSe dIThA che. ghaNuM karI prathama prakArane viSe strI, putra, mitra, dhanAdi prApti-a." prAptinA prakArane viSe tadAkAra pariNamI jevA bhAsatA evA che samAveza pAme che. judA judA dharmanI nAmakriyA karatA evA cha-athavA svAda pariNAmI evA, paramAthe mArge cAlIe chIe evI buddhie grahita jIvo te bIjA prakArane viSe samAveza pAme che. strI, putra, mitra, dhanAdi prAptiaprApti-AdibhAvane viSe jene vairAgya utpanna thayo che, athavA thayAM kare che, svachaMdapariNAma jenuM gabita thayuM che, ane tevA bhAvanA vicAramAM niratara jenuM rahevuM che, evA jIvanA doSa te trIjA prakAramAM samAveza thAya che." je prakAre trIjo samUha sAthe thAya te prakAra vicAra che vicAravAnI che tene yathAbuddhie, sadgathe, satsaMge te vicAra prApta thAya che, ane anukrame deSarahita evuM svarUpa tene viSe utpanna hoya che. A vAta pharI pharI sUtAM tathA jAgatAM ane bIje prakAre vicAravA-saMbhAravA yogya che. Da ta che te samajavuM na samaya che ?' : ' ' ' kahe ' jAvuM che , che. ' jeima che tema AtmasvarUpa jANyuM tenuM nAma samajavuM che tethI upaga anya vikalpa rahita thaye tenuM nAma zamAvuM che; vastutAe bane eka ja che. jema che tema samajAvAthI upayoga svarupamAM zamA, ane Scanned by CamScanner Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) rAjadha. AtmA svabhAvamaya thaI rahyA, e prathama vAkya "samajIne zamAI rahyA tene artha che. anya padArthane saMgamAM je, adhyAsa hatuM, ane te adhyAsamAM AtmApaNuM mAnyuM hatuM, te adhyAsarUpa AmapaNuM samAI gayuM, e bIjuM vAkaya "samajIne zamAI gayA" tene artha che, paryAyAMtarathI atha tara thaI zake che; vAstavyamAM banane vAkayane paramArtha eka ja vicAravA yogya che. je je samajyA teNe teNe mArUM tArU Adi ahaM mamatva zamAvI dIdhuM, kemake koi paNa nijasvabhAva te dITho nahIM; ane nijasvabhAve aciMtya avyAbAdhasvarUpa,kevaLa nyAre- je, eTale temAM ja samAveza pAmI gayA. AtmA zivAya anyamAM svamAnyatA hatI te TaLI paramAthe mana thayA; vANIe karI A AnuM che" e Adi kahevAnuM banavArUpa vyavahAra vacanAdi yegasudhI kavacita rahyAtathApi AtmAthI A mArUM che, e vikalpa kevaLa samAI gaye; jema che tema aciMtya svAnubhavagocarapadamAM lInatA thaI. e banta vAkya lokabhASAmAM pravartI che; te AtmabhASAmAMthI AvyAM che. je upara kahyA te prakAre na samAyA te samajyA nathI, ema e vAkyane sArabhUta artha tha; athavA jeTale aMze mAyA teTale aMze, samajyA, ane je prakAre samAyA te prakAre samajyA, eTale vibhAgArtha thaI zakavA yogya che. tathApi mukhyArthamAM upayoga vartAva ghaTe che. A anaMta kALathI yamaniyama zAAvalokanAdi kArya karyA chatAM, samajAvuM ane zamAvuM e prakAra AtmAmAM Avyo nahIM, ane tethI paribhramaNanivRtti na thaI samajAvA ane zamAvAnuM je kaI ekya kare, te svAnubhavapadamAM varte. tenuM paribhramaNa nivRtta thAya. saddagurUnI AjJA vicAryA vinA jIve te para mA jA nahIM; jANavAno pratibaMdhaka asatsaMga, svachaMda ane avicAra tene rodha karyo nahIM; jethI samajAvuM ane zamAvuM tathA beyanuM aikya na banyuM evo nizcaya prasiddha che atrethI AraMbhI upara uparanI bhUmikA upAse te jIva samajIne samAya; e ni:saMdeluM che. Scanned by CamScanner Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 24 muM. (57) anaMta jJAnI purUSa anubhava karela e A zAzvata, sugama mekSamArga chavane lakSamAM nathI Avate, ethI utpanna thayeluM khedasahita Azraya te paNa atre zamAvIe chIe. satsaMga, sadvicArathI zamAvA sudhInAM sarva A pada atyaMta sAcAM che, sugama che, sugocara che, sahaja che, ane niHsaMdeha che. : : : : ' , , , yogya vyavahAra. ', mAyAne prapaMca kSaNe kSaNe bAdhakartA che. te prapaMcamAM tApanI nivRtti kaI kalpadrumanI chAyAM che; ane kAM kevaLa dazA che; tathApi ka5kamanI chAyA prazasta che. te sivAya e tApanI nivRtti nathI; ane e kalpadrumane vAstavika oLakhavA jIve jogya thavuM prazasta che. te jagya thavAmAM bAdhakartA e e mAyApraghaMca che; jene paricaya jema e che hoya tema varyA vinA jegyatAnuM AvaraNa bhaMga thatuM nathI. pagale pagale bhayavALI ajJAnabhUmikA mAM jIva vagara vicAre keTayAvadhi jane cAlyA kare che, tyAM jegyatAne avakAza kyAMthI hoya? Ama na thAya teTalA mATe thayelA kAryanA upadravane jema zamAvAya tema zamAvI,-sarva prakAre e viSenI nivRtti karI, yogya vyavahAramAM AvavAnuM prayatna karavuM ucita che. na cAlatAM kara joIe, ane te paNa prArabdhavazAt niHspRha buddhithI e je vyavahAra, tene yogya vyavahAra mAnajo. . ' ' . bhArI vedanA. 1 : , , jene lAgI che, teneja lAgI che ane teNeja jANI che; teja " "piyu piyu" kAre che. e brAhmI vedanA kahI kema jAya? ke jyAM vANIne praveza nathI. vadhAre zuM kahevuM? lAgI che tene ja lAgI che. tenA ja caraNasaMgathI lAge che; ane lAge che, tyAre ja chUTako hoya che, e vinA bIje sugama mekSamArga che ja nahIM, tathApi koI prayatna karatuM nathI, meha baLavAna chI. Scanned by CamScanner Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta) rAjadha, satsaMga eja mekSanuM parama sAdhana che. karALa kALa hovAthI jIvane jyAM vRttinI sthiti karavI joIe, tyAM te karI zakatuM nathI. saddharmane ghaNuM karIne paja rahe te mATe A kALane kaLiyuga kahevAmAM AvyA che, saddharmane jaga purUSa vinA hoya nahIM, kAraNa ke "asatamAM "sata' hetuM nathI. ghaNuM karIne purUSanAM darzananI ane joganI A kALamAM aprApti dekhAya che. jyAre ema che tyAre, saddharmapa samAdhi mumukSu purUSane kyAMthI prApta heyI ane amuka kALa vyatIta thayA chatAM jyAre tevI samAdhi prApta nathI thatI, tyAre mumukSatA paNa kema rahe? ghaNuM karIne jIva je paricayamAM rahe che, te paricaya5 pitAne mAne che; jene pragaTa anubhave paNa thAya che ke anArya kuLamAM paricaya karI rahele jIva anAryarUpe pitAne dRDha mAne che, ane Aryavane viSe. mati karatuM nathI. mATe moTA purUSoe ane tene laine ame evo dRDha nizcaya karyo che ke jIvane satsaMga eja mekSanuM parama sAdhana che. '': 14.' , , ! ', ' , " : {" ' A patAnI yogyatA jevI che, tevI yogyatA dharAvanArA purUSane saMga te satsaMga kahyA che. meTA puruSanA saMgamAM nivAsa che tene ame parama satsaMga kahIe chIe, kAraNa enA jevuM kaI hitasvI sAdhana A jagatamAM ame joyuM nathI, ane sAMbhaLyuM nathI. pUrve thaI gayelA meTA puruSanuM ciMtana kalyANakAraka che, tathApi svarupasthitinuM kAraNuM kaI thaI zakatuM nathI, kAraNa ke jIve zuM karavuM ? te tevA smaraNathI nathI samajAtuM. pratyakSa joge vagara samajAvyuM paNa svarUpasthiti thavI saMbhavita mAnIe chIe, ane tethI ema nizcaya thAya che ke, te joganuM ane te pratyakSa ciMtananuM phaLa mekSa hoya che, kAraNa ke mUrtimAnuM mekSa te saMpurUSa che. mokSe gayA che evA (ahaM tAdika) purUSanuM ciMtana ghaNu kALe bhAvAnusAra mekSAdika phaLadAtA hoya che. samyakatva pAmyA che evA purUSane nizcaya thaze ane jegyatAnA kAraNe jIve samyakatva pAme che.' : ', ' , Scanned by CamScanner Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 24 muM. (pa) !niHzaMkatAthI nirbhayatA utpanna hoya che; ane tethIniHsaM. ' ' gatA prApta hoya che.' - prakRtinA vistArathI jIvanAM karma anaMta prakAranI vicitratAthI pravarte che, ane tethI deSanA prakAra paNa anaMta bhAse che; paNa sarvathI moTo deza e che ke jethI "tIvra mumukSatA" utpanna na ja hoya athavA "mumukSatA" ja utpanna na hoya, ghaNuM karIne manuSyAmAM koIne koI dharmamatamAM hoya che, ane tethI te dharmamata pramANe pravartavAnuM te kare che-ema mAne che; paNa enuM nAma mumukSatA nathI. "mumukSatA te che ke sarva prakAranI mahAsakitathI muMjhAI eka mokSane viSe ja yala karo, ane "tIvra mumukSutA' e che ke ananya preme mokSanA mArgamAM kSaNe kSaNe pravartavuM. "tIvra mumukSatA viSe atre jaNavavuM nathI, paNa mumukSatA viSe jaNAvavuM che ke, te utpanna thavAnuM lakSaNa pitAnA doSa jovAmAM apakSapAtatA e che, ane tene lIdhe svadane nAza hoya che. svachaMda jyAM thoDI athavA ghaNI hAnI pApe che, tyAM teTalI bedhabIjagya bhUmikAbIja thAya che; svachaMda jyAM prAye dabAyo che, tyAM pachI mArgaprApti, ne kinArAM traNa kAraNo mukhya karIne hoya che, ema ame jANIe chIe; A lokanI alpa paNa sukhecchA; parama vinayanI ochAI; ane padArthane anirNaya; e badhAM kAraNe TALavAnuM bIja have pachI kahIzuM; te pahelAM te ja kAraNone adhikatAthI kahIe chIe. te A lokanI alpa paNa sukhecchAe ghaNuM karIne "tIvra mumukSatAnI utpatti thayA pahelAM hoya che. te hevAnAM kAraNe niHzaMkapaNe ja te 'sara' che, evuM daDha thayuM nathI; athavA te paramAnaMdarUpa ja che, ema paNa nizcaya nathI; athavA te mumukSatAmAM paNa keTalAka AnaMda anubhavAya che, tene lIdhe bAhyazAtAnAM kAraNe paNa keTalIkavAra priya lAge che, ane tethI A lekanI a85 paNa khecchA rahyA kare che, jethI jIvanI jogyatA rokAI jAya che. , vAstavika tatva pAmavAnI kaMI jagyatAnI ochAIne lIdhe 'padArtha nirNaya na thayuM hoya, te citta vyAkuLa rahe che, ane sidhyA samatA Ave che; Scanned by CamScanner Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha. kaDhipata padArtha viSe "satnI mAnyatA hoya che, jethI kALe karI apUrva padArthane viSe parama prema, AvatuM nathI, ane eja parama yogyatAnI hAni che. adhika zuM kahIe? anaMta kALe eja mArga che. kaLiyuga che, mATe kSaNavAra paNa vastuvicAra vinA na rahevuM ema mahAtmAonI zikSA che. | . . . !! . ! ' varSa 25 muM ? . svarUpamAM tanmayatA. 31 : 18: ' '' anaMtakALa thayAM svarUpanuM vismaraNa hovAthI anyabhAva jIvane sAdhAraNa thaI gayuM che. dIrdhakALa sudhI satsaMgamAM rahI badhabhUmikAnuM sevana thavAthI te vismaraNa ane anyabhAvanI sAdhAraNutA TaLe che, arthAta anyabhAvathI udAsInapaNuM prApta hoya che. A kALa viSama hovAthI svarUpamAM tanmayatA rahevAnI dhaTatA che, tathApi satsaMganuM dIrdhakALa sudhI sevana, te tamayatA Ape, emAM saMdeha nathI thato. . . ! ' jIdagI alpa che, ane jaMjALa anaMta che. saMkhyAta dhana che, ane 'tRSNA anaMta che; tyAM svarUpasmRti saMbhave nahIM paNa "jayAM jaLa alpa che, ane jIdagI apramatta che, tema ja tRSNa alpa che, athavA nathI ane sarvasiddhi che, tyAM svarUpasmRti pUrNa thavI sabhave che. amUlya evuM jJAna, jIvanaprapaMce AvareluM vahyuM jAya che. jo ke, ' ' . . . . ! !' janaka videhi.'} . ! mAyA dustara che, duraMta che, kSaNavAra paNa,--samaya eka paNa ene abhiAne viSe sthApana karavA yogya nathI, evI tIvra daze Avye atyaMta udAsa pariNAma utpanna thAya che ane tevA udAca pariNAmanI je pravartamAna gRhathapaNA sahitanI te abaMdhapariNAmI rahevA gyA che. je bedhasvarUpe Scanned by CamScanner Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 25 muM. sthita che te, ema kaThinatAthI vatI zake che, kAraNa ke tenI vikaTatA parama che. videDhipaNe janakarAjAnI pravRtti te atyaMta udAsa pariNAmane lIdhe rahetI; ghaNuM karIne temane te sahaja svarUpamAM hatI, tathApi koI mAyAnA duraMta prasaMgamAM samudrane viSe jema nAva yAtkiMcita lAyamAna thAya, tema te parigAmanuM DolAyamAnapaNuM saMbhavita hovAthI, pratyeka mAyAnA prasaMgamAM kevaLa jenI udAsa avasthA che, evA nijagurU aSTAvakranI zaraNutA svikArI hovAthI mAyAne sukhe tarI zakAya ema thatuM hatuM, kAraNa ke mahAtmAnA alaMbananI evI ja baLavattaratA che. ' upAdhinI javALAmAM samAdhi. cotarapha upAdhinI javALA prajvalatI hoya, te prasaMgamAM samAdhi rahevI e parama duSkara che; ane e vAta te paramajJAnI vinA thavI vikaTa che. - AtmabhAva yathArtha jene samajAya che, nizcaLa rahe che tene, e samAdhi prApta hoya che. samyaphadarzananuM mukhya lakSaNa vItarAgatA jANIe chIe, ane te anubhava che. ' (30) ( pUrNakAmatA. ' hekI ne rahI Thora, tyAgibekI mAMhi era : bAkI kahA uberyo ju, kAraja nabIne ha? svarUpanuM bhAna thavAthI pUrNa kAmapaNuM prApta thayuM, eTale have bIjuM kai kSetra paNa levAne mATe rahyuM nathI. svarUpane te koI kALe tyAga karavAne mUrkha paNa icche nahIM; ane jyAM kevaLa svarUpasthiti che, tyAM te pachI bIjuM kaMI rahyuM nathI; eTale tyAgavApaNuM paNa rahyuM nahIM. have jyAre levuM . devuM, e bane nivRtta thaI gayuM, tyAre bIjuM koI navIna phAya karavAne mATe Scanned by CamScanner Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) rAjadha. zuM ugavuM ? arthAta jema thavuM joIe tema thayuM, tyAM pachI bIjI levAdevAnI jaMjALa kayAMthI hoya? eTale kahe che ke, ahIM pUrNakAmatA prApta thaI. , ' !' - A AraMbha ane parigraha : AraMbha ane parigrahane jema jema meha maTe che, jema jema tene viSethI pitApaNAnuM abhimAna maMda pariNAmane pAme che, tema tema mumukSatA vartamAna thayA kare che. anaMta kALanA paricayavALuM e abhimAna prAya ekadama nivRtta thatuM nathI teTalA mATe, tana, mana dhanAdi je kaMI pitApaNe vartatAM hoya che te, jJAnI pratye arpaNa karavAmAM Ave che; prAye jJAnI kaMI tene grahaNa karatA nathI, paNa temAMthI pitApaNuM maTADavAnuM upadeze che; ane karavA cagya paNa temaja che ke, AraMbha, parigrahane vAraMvAranA prasaMge vicArI vicArI pitAnAM thatAM aTakAvavAM, tyAre mumukSatA nirmaLa hoya che. (32) . satsaMgamAM paNa phaLa ApanAra bhAvanA che. kaI paNa prakAre satsaMgane jega bane , te karyA rahevuM e kartavya che ane je prakAre jIvane mArApaNuM vizeSa thayA karatuM hoya, athavA vadhyA karatuM hoya, te prakArathI jema bane tema saMkecAtuM rahevuM e, satsaMgamAM paNu phaLa ApanAra bhAvanA che. ' ' ' 3 ''!, ' , , , lAkasthiti. '' A lokasthiti ja evI che ke, temAM satyanuM bhAna karavuM parama vikaTa che. racanA badhI asatyane AgrahanI bhAvanA karAvavAvALI che. Scanned by CamScanner Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - varSa 25 mu. ka, ( * paramArtha bhAvanA. . 'A kALanuM viSama paNuM evuM che ke, jene viSe ghaNu vakhata sudhI satsaMganuM sevana thayuM hoya te jIvane viSethI lekabhAvanA ochI thAya; athavA laya pAme. lokabhAvanAnA AvaraNane lIdhe paramArthabhAvanA pratye jIvane ullAsapariNati thAya nahIM; ane tyAM sudhI lokasahavAsa te bhAva5 heya che. te , satsaMganuM sevana je niraMtarapaNe Icche che, evA mumukSu jIvane jyAM sudhI te jogano viraha rahe tyAMsudhI, daDhabhAve te bhAvanA IcchI pratyeka kArya karatAM vicArathI vartA, pitAne viSe laghupaNuM mAnya karI, pitAnA jovAmAM Ave te doSa pratye nivRtti IcchI, saralapaNe varyA karavuM; ane je kAryo karI te bhAvanAnI utpatti thAya, evI jJAnavArtA, ke jJAnalekha ke graMthanuM kaMI kaMI vicAravuM rAkhavuM te, yogya che. ( t ke, (35) ' ' , anAdi kALano daSTibhama.2 !!', ' | zabdAdi pAMca viSayanI prAptinI icchAe karI jenAM citta atyaMta vyAkuLapaNe varte che, evA jInuM jyAM vizeSapaNuM dekhAvuM che, e je kALa te A duSama kaLiyuga nAmano kALa che. tene viSe vihalapaNuM jene paramArthane viSe nathI thayuM, citta vikSepa pAmyuM nathI, saMge karI pravartanabheda pAmyuM nathI, ' bIjI prItinA prasaMge jenuM cit AvRtta thayuM nathI, bIjAM je kAraNe tene viSe jene vizvAsa vartato nathI, e je koI hoya, te te A kALane viSe bIjo zrI rAma' che. tathApi joIne sakheda Azcarya varte che, ke e guNenA keAI aMze saMpanna paNa alpa cha draSTigocara thatA nathI. moTA Azcarya pamADanArA evA jaLa, vAyu, caMdra, sUrya, agni Adi padArthonA je guNa te sAmAnya prakAre paNa jema jIvonI daSTimAM AvatA nathI, ane pitAnuM je nAnuM ghara athavA kaI cIje tene viSe Scanned by CamScanner Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjIbedha koI jAtanuM jANe AzcaryakAraka svarUpa dekhI ahe va varte che e joI ema thAya che ke, kene daSTibhrama anAdi kALano maTa nathI; jethI maTe e je upAya, tene viSe jIvanuM alpa paNa jJAna pravartatuM nathI, ane tenuM oLakhANa thaye paNa svecchAe vartavAnI je buddhi te vAraMvAra udaya pAme che; ema ghaNuM jIvanI sthiti joI A leka anaMtakALa rahevAne che ema jANe. "jagata jyAM suve che, tyAM jJAnI jAge che. jJAnI jAge che, tyAM jagata suve che. jagat jAge che, tyAM jJAnI save che." ema zrI kRSNa kahe che. make che ! : , jJAnI puruSanI avajJA jJAnI purUSanI avajJA bolavI tathA tevA prakAranA prasaMgamAM ujamALa thavuM, e jIvanuM anaMtasaMsAra vadhavAnuM kAraNa che, ema tIrthakara kahe che te purUSanA guNagrAma karavA, te prasaMgamAM ujamALa thavuM ane tenI AjJAmAM saraLa pariNAme paramaupayogadaSTie vartavuM, e anaMta saMsArane nAza kara nAruM tIrthakara kahe che; ane te vAkayo jinAgamane viSe che. ghaNuM che te vAkyo zravaNuM karatA haze, tathApi prathama vAkyane aphaLa ane bIjA vAkyane saphaLa karyuM heya, evA che te kavacit ja jovAmAM Ave che; prathama vAkyane saphaLa, ane bIjA vAkyane aphaLa, ema che anaMtavAra karyuM che. tevA pariNAmamAM AvatAM tene vakhata lAgato nathI, kAraNa ke anAdikALathI meha nAmane madirA tenA AtmAmAM pariNAma pAmyo che; mATe vAraMvAra vicArI tevA tevA prasaMgamAM yathAzakita yathA baLavIrya upara darzita karyA che je prakAra, te prakAre vartavuM yogya che. paramArthavRttinuM kSINapaNuM. zAstrane viSe A kALane anukrame kSINapaNAgya kahyA che; ane te prakAre anukrame thayA kare che. e kSINapaNuM mukhya karIne paramArthasaMbaMdhInuM Scanned by CamScanner Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjabedha. (65) kahyuM che. je kALamAM atyaMta durlabha paNe paramArthanI prApti thAya, te kALa dasama kahevA yogya che, jo ke sarve kALane viSe paramArtha prApti jenAthI thAya che, evA puruSone joga durlabhaja che. tathApi AvA kALane viSe te atyaMta durlabha hoya che. jenI paramArthavRtti zrIpariNAmane pAmatI jatI hovAthI te pratye jJAnI purUSonA upadezanuM baLa ochuM thAya che, ane tethI paraMparA e te upadeza paNa kSINapaNAne pAme che, eTale paramArtha mArga anukrame vyavaccheda thavA joga kALa Ave che. A kALane viSe ane temAM paNa hamaNAM lagabhaganA sikaDAthI manuSyanI paramArthavRtti bahu kSINapaNAne pAmI che. e vAta pratyakSa che. manuSyamAM je saraLa vRtti hatI, te ane AjanI saraLa vRtti emAM moTo taphAvata thaI gayo che. tyAM sudhI manuSyonI vRttine viSe kaMI kaMI AjJAMkitapaNu, paramArthanI IcchA, ane te saMbaMdhI nizcayamAM daDhatA e jevAM hatAM tevA Aje nathI; tethI te Aje ghaNuM kSINapaNuM thayuM che, je ke haju A kALamAM paramAyevRtti kevaLa vyavacchedaprApta thaI nathI, tema satapurUSarahita bhUmi thaI nathI; te paNa kALa te karatAM vadhAre viSama che bahu viSama-che; ema jANIe chIe. bhrAMtigata sukhabrAMtigatapaNe sukhasvarUpa bhAse che evA saMsArI prasaMga ane prakAromAM jyAM sudhI jIvane vahAlapa varte che, tyAM sudhI jIvane pitAnuM svarUpa bhAsavuM asaMbhavita che; ane satsaMganuM mahamya paNa tathArUpa paNe bhAsyamAna thavuM asaMbhavita che. jyAM sudhI te saMsAragata vahAlapa asaMsAragata vahAlapane prApta na thAya, tyAMsudhI khacita karI apramattapaNe vAraMvAra puruSArthane svikAra cagya che. A vAta traNe kALane viSe avisaMvAda jANI niSkAma paNe lakhI che. (39) ekAtmavicAra-kartavyarUpa dharma dukhanI nivRtine sarva jIva Icche che; ane duHkhanI nivRtti, duHkha, Scanned by CamScanner Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 26 muM. ' jenAthI janma pAme che evAM rAga dveSa ane ajJAnAdi devanI nivRtti thayA vinA thavI saMbhavatI nathI. te rAgAdinI nivRtti eka AtmajJAna zivAya bIjA koI prakAre bhUtakALamAM thaI nathI, vartamAna kALamAM thatI nathI, bhaviSyakALamAM thaI zake tema nathI, ema sarva jJAnI puruSone bhAsyuM che; mATe te AtmajJAna mATe jIvane prayojanarUpa che. tene sarvazreSTha upAya saddagurUvacananuM zravaNavuM ke sazAstranuM vicAravuM e che. je koI jIva duHkhanI nivRtti icchate heya-sarvathA duHkhathI muktapaNe jene prApta karavuM hoya-tene eja eka mArga ArAdhyA sivAya anya bIjo koI upAya nathI; mATe jIve sarva prakAranA matamatAMtarane, kuLadharmane, lokasaMjJArUpa dharma, ogha sattArUpI dharmano udAsabhAva bhajI, ekAtmavicAra kartavyarUpa dharma bhajo yogya che. ke ' , , , , , , , eka nizcayanI vArtA to mumukSu jIve karavI yogya che, ke satsaMga jevuM kalyANanuM keI baLavAne kAraNe nathI, ane te satsaMgamAM niraMtara samaya samaya nivAsa Iccha, asatsaMganuM kSaNe kSaNe vipariNAma vicAravuM e aiyarUpa che. bahu bahu karIne A vArtA anubhavamAM ANavA jevI che. | "AtmA che, ema je pramANathI jaNAya; "AtmA nitya che," ema je pramANuthI jaNAya; "AtmA kartA che," ema je pramANathI jaNAya; AtmA bhakatA che," ema je pramANuthI jaNAya; "mekSa che,' ema je pramANathI jaNAya; ane tene upAya che, ema je pramANathI jaNAya, te vAraMvAra vicAravA gya che. (40 ) - satsaMga ane samapariNAma | mumukSa jana satsaMgamAM hoya te niraMtara ullAsita pariNAmamAM rahI AtmasAdhana alpakALamAM karI zake che. e vArtA yathArtha che. temaja satsaMganAM abhAvamAM samapariNati rahevI e vikaTa che. tathApi ema karavAmAMja AtmasAdhana rahyuM hovAthI game tevA nimittamAM paNa je prakAre samapariNati Ave te prakAre pravartavuM eja yogya che. jJAnIne AzrayamAM niraMtara vAsa hoya, te sahaja sAdhanavaDe paNa samapariNAma prApta hoya che, Scanned by CamScanner Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha. - 67) emAM te nirvivAdatA che. paNa jyAre pUrva karmanAM nibaMdhanathI anukULa nahIM evA nimittamAM nivAsa prApta thayA che, tyAre game tema karIne paNa tenA pratye aSA pariNuma rahe ema pravartavuM, eja amArI vRtti che, ane eja zikSA che. - jJAnAkSepakavaMtane zrata pratye ananya prema. -tema kRtadharme mana daDha dhare, jJAnAkSepakavaMta re; vikSeparahita evuM jenuM vicArasAna thayuM che, evo AtmakalyANanI IcchAvALo puruSa" ( jJAnAkSepakavaMta ) hoya te, zAnI mukhethI zravaNa thaye che evo je AtmakalyANa rUpa dharma tene nizraLa pariNAme manane dhAraNa kare e sAmAnya bhAva uparanAM padane che. - te nizcaLa pariNAmanuM svarupa tyAM kevuM ghaTe che ? te prathama ja jaNAvyuM che ke, priya evA pitAnA svAmIne' viSe bIjA gRhakAmane viSe pravartana chatAM paNa pativratA evI strInuM mana varte che te prakAre.-je padane vizeSa artha AgaLa lakhe che, te smaraNamAM lAvI siddhAMtarUpa evA uparanA padane viSe saMdhibhUta karavuM thogya che, kAraNa ke, "mana mahilAnuM vahAlA upare" e pada te dRSTAMtarUpa che. ' ' . . . . atyaMta samartha evo siddhAMta pratipAdana karatAM-jIvanA pariNAmamAM te A siddhAMta sthita thavAne arthe samartha, evuM dRSTAMta, devuM ghaTe che ema jANI, graMthakartA te sthaLe jagatamAM-saMsAramAM-prAye mukhya e je purUSa pratyene kalezAdibhAvarahita evo kAmya prema strIne -teja prema puruSathI zravaNe thayo hoya, je dharma tene viSe pariNamita karavA kahe che, te puruSadvArA zravaNa prApta thayo che je dharma, temAM sarva--bIjA je padArtha pratye prema rahyA che tethI udAsIna thaI eka lakSapaNe, eka dhyAnapaNe, eka layapaNe, eka smaraNapaNe, eka zreNipaNe, eka upagapaNe, eka pariNAmapaNe sarva vRttimAM rahelo je kAmya prema te maTADI, zrata dharmarUpa karavAne upadeza karyo che. e kAmya premathI anaMtaguNa viziSTa e zrutapratye prema karo ghaTe che, tathApi daSTAMta parisImA karI zakyuM nathI, jethI dRSTAMtanI parisImA Scanned by CamScanner Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) varSa 26 muM. jyAM thaI tyAM sudhIne prema karyo che. siddhAMta tyAM parisImApaNAne pamADayo nathI. anAdithI jIvane saMsArarUpa anaMta pariNati prApta thavAthI asaMsArapaNA5 koI aMbA pratye tene baMdha nathI. ghaNAM kAraNono joga prApta thaye te aMzadaSTi pragaTavAne jaga prApta thayo che te viSama evI saMsArapari huti ADe tene te avakAza prApta thatuM nathI. jayAM sudhI te avakAza prApta na thAya tyAM sudhI, jIvane svaprApti bhAna ghaTatuM nathI, jyAM sudhI te prApti na thAya tyAM sudhI. jIvane kaMI sukha kahevuM ghaTatuM nathI-duHkhI kahe ghaTe che; ema dekhI atyaMta anaMta karUNA prApta thaI che jene evA AptapuruSe duHkha maTADavAne mArga jANe che, je te kahetA hatA, kahe che, bhaviSyakALe kaheze. te mArga eka; jIvanuM svAbhAvikapaNuM pragaTayuM che jene viSe, jIvanuM svAbhAvika sukha pragaTayuM che jene viSe, e jJAnI purUSa teja, te ajJAnapariNati ane tethI prApta thayuM je du:kha pariNAma tethI AtmAne svAbhAvikapaNe samajavI zakavA yogya che, kahI zakavAne gya che; ane te vacana svAbhAvika AtmA jANyApUrvaka hovAthI, te du:kha maTADI zakavAne baLavAna che. mATe te vacana je koI paNa prakAre , jIvane zravaNa thAya, te apUrvabhAva 5 jANI temAM paramaprema varte, te tatkALa athavA amuka anukrame AtmAnuM svabhAvikapaNe pragaTa thAya. . ' . ' , ' che ' dhyAnanuM eka svarUpa. | je prakAre ane kahevAmAM AvyuM hatuM, te prakArathI paNa sugama evuM dayAnanuM svarUpa ahIM lakhyuM che. ) 1. nirmaLa evA kaI padArthane viSe daSTi sthApana karavAne abhyAsa karIne prathama tene acapaLa sthitimAM Ave. ? 2. evuM keTaluMka acapaLapaNuM prApta thayA pachI jamaNuM cakSune viSe - sUrya ane DAbA cakSane viSe caMdra sthita che evI bhAvanA karavI. . . e bhAvanA, jyAM sudhI te padArthane AkArAdinA darzanane Ape te nahIM tyAMsudhI sudaDha karavI. ! . Scanned by CamScanner Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha. (69) * * * 4. tevI sudaDhatA thayA pachI caMdrane jamaNa cakSune viSe ane saryane nAma cakSune viSe sthApana karavA. ( 5. ebhAvanA, jyAM sudhI te padArthanA AkArAdi darzanane Ape nahIM tyAM sudhI sudraDha karavI. -A, je darzana karyuM che te. bhAsamAna darzana samajavuM. 5. e be prakAranI ulaTa sulaTa bhAvanA siddha thaye bhUkaTInA madhya bhAgane viSe te bannenuM ciMtana karavuM. che. prathama te ciMtana, daSTi ughADI rAkhI karavuM. ( 8. ghaNA prakAre te ciMtana daDha thavA pachI daSTi baMdha rAkhavI te padArthanA | darzananI bhAvanA karavI. . 9. te bhAvanAthI darzana sudaDha thayA pachI te banne padArtho eka aSTa dalakamavanuM ciMtana karI hRdayane viSe anukrame sthApita karavA. - 10. hRdayane viSe evuM eka aSTadalakamala mAnavAmAM AvyuM che, tathApi te vimukhamukhe rahyuM che, ema mAnavAmAM AvyuM che. jethI sanmukha mukhe tene ciMtavavuM-arthAt sulaTuM ciMtavavuM. 11. te aSTadaLakamaLane viSe prathama caMdranA tejane sthApana karavuM, pachI - sUryanA tejane sthApana karavuM ane pachI akhaMDa divyAkAra evI agninI tinuM sthApana karavuM. 12. te bhAvanA draDha thaye pUNuM che jenuM jJAna darzana ane AtmacAritra evA zrI vItarAgadeve tenI pratimA mahAtejomaya svarUpe tene viSe ciMtavavI. 13. te parama divya pratimA nahIM bALa, yuvA ane vRddha evA divya svarUpe ciMtavavI. , 14. saMpUrNa jJAna, darzana utpanna thavAthI svarUpasamAdhine viSe zrI vItarAga deva atra che, ema bhAvavuM. 15. svarUpasamAdhine viSe sthita evA te vItarAga, AtmAnA svarUpamAM ja tadAkAra che, ema bhAvavuM. Scanned by CamScanner Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) - varSa 26 muM. 16. temanA mUdhasthAnane viSethI te vakhate zuM kArane dhvani thayA kare che, ema bhAvavuM. " 17. te bhAvanAo draDha thaye te kuMkAra sarva prakAranA vakatavya jJAnane ' upadeze che, ema bhAvavuM : 18. je prakAranA samyamArga karI vItarAgadeva vItarAga niSpannatAne pAmyA evuM jJAna, te upadezanuM rahasya che ema ciMtavatAM te ' ' jJAna te zuM, ema bhAvavuM. 19. te bhAvanA dRDha thayA pachI temaNe je vyAdi padArtho kahyAM che, tenuM bhAvana karI AtmAne svarUpamAM ciMtavesarvAga ciMtave. ' dhyAnanA ghaNuM ghaNuM prakAra che. e sarvamAM zreSTha evuM te AtmA jemAM mukhyapaNe varte che, te dhyAna kahevAya che; ane e ja AtmadhyAnanI prApti, ghaNuM karIne AtmajJAnanI prApti vinA thatI nathI. evuM je AtmajJAna te yathArtha bedhanI prApti zivAya, utpanna thatuM nathI. e yathArtha bodhanI prApti ghaNuM karIne krame karIne ghaNuMjane thAya che, ane tene mukhya mArga te bedhasvarUpa evA jJAnI purUSane Azraya ke saMga ane tene viSe bahumAnaprema e che. jJAnI purUSano te tevo saMga jIvane anatakALamAM ghaNIvAra thaI gayo che; tathApi A purUSa jJAnI che, mATe have tene Azraya grahaNa kare eja kartavya che, eima jIvane AvyuM nathI; ane teja kAraNa jIvane paribhramaNanuM thayuM che, ema amane te daDha karIne lAge che. jJAnI purUSanuM oLakhANa nahIM thavAmAM ghaNuM karIne jIvanA traNa meTA doSa jANIe chIe; eka to huM jANuM chuM, "huM samajuM chuM, evA prakAranuM je mAna chavane rahyA kare che te mAna; bIju, parigrahAdikane viSenuM jJAnI purUSapara rAga karatAM paNa vizeSa rAga, trIjuM lekabhayane lIdhe, apakIrtibhayane lIdhe ane apamAnabhayane lIdhe jJAnIthI vimukha rahevuM, tenA pratye jevuM vinayAnvita thavuM joIe tevuM na thavuM, e traNa kAraNo jIvane, jJAnIthI ajANa rAkhe che. jJAnIne viSe pitAsamAne kalpanA rahyA kare che; pitAnI kalpanA pramANe jJAnInA vicAranuM, zAstranuM telana karavAmAM Ave che; huM paNa graMthasaMbaMdhI vAMcanAdi jJAna maLavAthI dhaNA prakAre te darzAvavAnI Scanned by CamScanner Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjabodha (71) jIvane IcchA rahyA kare che. e vagere je deSa upara jaNAvyA evA je traNa doSa tene viSe samAya che, ane e traNe doSanuM upAdAna kAraNa evuM te eka "svachaMda nAmane mahAdeSa che; ane tenuM nimittakAraNa asatsaMga che. A varSa ra6 ma. (43) ' I , kalyANane mArga. kaI paNa jIva paramArtha pratye mAtra aMzapaNe paNa prApta thavAnA kAraNone prApta thAya ema, niSkAraNe karuNuzIla evA RSabhAdi tIrthakaroe paNa karyuM che, kAraNa ke purUSonA saMpradAyanI sanAtana evI karuNAvasthA hoya che ke, samayamAtranA anavakAze Akho leka AtmAvasthA pratye ho, svarupapratye ho, AtmasamAdhipratye ho, anya avasthA pratye na ho, anya svapapratye na ho, anya Adhipratye na ho; je jJAnathI svAtmastha pariNAma heya che, te jJAna sarva pratye pragaTa ho, anavakAzapaNe sarva jIva te jJAna pratye rucipaNe ho, eja jeno karaNazILa sahaja svabhAva che, te saMpradAya sanAtana sapurUSone che. . kalyANa je vATe thAya che, te vATanAM mukhya be kAraNa jovAmAM Ave che. eka te je saMpradAyamAM AtmArthe badhI asaMgapaNavALI kriyA hoya, ane niraMtara jJAnadazA upara jIvonuM citta haya, temAM avazya kalyANa janmavAno joga jANIe chIe. ema na hoya te te jogano saMbhava thata nathI. atra te lakasaMjJAe eusaMjJAo, mAnAthe, pUjAthe, matanA mahatvArtho, zrAvakAdinA pitApaNAthe, ke evA bIjA kAraNathI japatapAdi vyAkhyAnAdi karavAnuM pravartana thaI gayuM che. te AtmArtha kaI rIte nathI, AtmArthanA pratibaMdharUpa che, mATe je tame kaMI kacchI karatA he, to teno upAya karavA mATe bIjuM je kAraNa kahIe chIe te asaMgapaNathI sAdhya thaye koI divase paNa kalyANa thavA saMbhava che. asaMgapaNuM eTale AtmArtha zivAyanA Scanned by CamScanner Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72). varSa 26 muM. * saMgaprasaMgamAM paDavuM nahIM; saMsAranA saMgInA saMgamAM vAtacitAdi prasaMga, ziSyAdi karavAnAM kAraNe rAkha nahIM. ziSyAdi karavA, sAthe grahavAsI veSavALAne pheravavA nahIM. "dIkSA le te tAruM kalyANa thaze, evAM vAkaya tIrtha karadeva kahetA hatA, tene hetu eka e paNa hatA, ke ema kahevuM e paNa tene abhiprAya utpanna thavA pahelAM tene dIkSA ApavI che; te kalyANa nathI. jemAM tIrthaMkaradeva AvA vicArathI varyA che, temAM ApaNe cha cha mAsa dIkSA levAne upadeza jArI rAkhI tene ziSya karIe chIe, te mAtra ziSyArthe che, AtmAthe nathI. pustaka che. te jJAnanA ArAdhanane arthe, sarva prakAranA potAnA mamatvabhAvarahita rakhAya te ja AtmArtha che, nahIM te mahAna pratibaMdha che, te paNa vicAravAyegya che. A kSetra ApaNuM che, ane te kSetra jALavavA cAturmAsa tyAM rahevA mATe je vicAra karavAmAM Ave che, te kSetrapratibaMdha che. tIrthakara deva te ema kahe che ke dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI e cAre pratibaMdhathI je AtmArtha thato hoya, athavA nircatha thavAtuM hoya, te te tIrthaMkaradevanA mArgamAM nahIM paNa saMsAranA mArgamAM che. ' te AtmAne jANavAne upAya, . . , ' ' AtmAne vibhAvathI avakAzita karavAne arthe, ane svabhAvamAM anavakAzapaNe rahevAne arthe koI paNa mukhya upAya heya, te AtmArAma evA jJAnI purUSane niSkAmabuddhithI bhakitagarUpa saMga che. te sALa thavAne arthe nivRttikSetramAM tevo jaga prApta thavo e koI moTA puNyano joga che; ane te puNyajoga ghaNuM prakAranuM aMtarAyavALA prAye A jagatane viSe AtmA kevaLa AtmApaNe varte ema je ciMtavana rAkhavuM te lakSa che, . zAstranA paramArtha rUpa che. te che ke , A AtmApUrve anaMtakALa vyatIta karyuM jANyuM nathI te uparathI ema lAge che ke, te jANavAnuM kArya sarvathI vikaTa che; athavA te jANavAnA tathA5 vego parama durlabhaja che. je rUpe pite che, te rUpanuM niraMtara vismaraNa cAlyuM Ave che, e vAta bahu bahu prakAre vicAravAyogya che, ane tene upAya paNa bahu prakAre vicAravA yogya che, Scanned by CamScanner Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha. (45) " , " huDA avasarpiNI kALa, jene viSe paramArthadharmanI prAptinAM kAraNe prApta thavAM atyaMta dusama thAya, te kALane tIrtha karadeve dusama kahe che, ane A kALane viSe te vAta spaSTa dekhAya che, sugamamAM sugama e kalyANane upAya te, jIvane prApta ca A kALane viSe atyaMta duSkara che. mumukSu paNuM saraLapaNuM, nivRtti, satasaMga Adi sAdhane A kALane viSe parama durlabha jANI, pUrvanA purUSoe A kALane huMDAavasarpiNI kALa kahyuM cheane te vAta spaSTa paNa che. prathamanAM traNa sAdhanane sAga, te kapacit paNa prApta tha, bIjA amuka | kALamAM sugama hato, paraMtu satsaMga te sarva kALamAM dulabha ja dekhAya che, chete pachI A kALane viSe satsaMga sulabha kayAMthI hoya? prathamanAM traNa sAdhana kaI rIte A kALamAM jIva pAme te paNa dhanya che. kALasaMbaMdhI tIrtha. karavANI satya karavAne arthe A udaya amane varte che, ane te samAdhirUpa davA yogya che !: 'vt its ' . . ! ( ' . . wvanAM lakSaNa . | 0 -satA, ramatA, udhatA, zayakatA sukhabhAsa " | vedakatAM caitanyatA, e saba jIva vilAsa, 2 - zrI tIrthaMkara ema kahe che ke A jagatamAM A jIva' nAmanA padArthane "game te prakAre kahyuM hoya te prakAre tenI sthitimAM che, tene viSe amArUM udAsInapaNuM che; je prakAre nirAbAdhapaNe te jIva' ' nAmane padArtha ame 'jANe che, te prakAre karI te ame pragaTa kahyA che, je lakSaNe kahyuM che, te sava prakoranA badhe karI hita e kahe che, ame te AtmA e jANe che, je te spaSTa anubhavyuM che, pragaTa teje AtmA chIe. . . te AtmA samatA' nAmane lakSaNe yukata che, vartamAna samaye je asaMkhya pradizAmaka tanyasthiti te AtmAnI che te, te pahelAnA eka, be, traNe, cAra, - daza, saMkhyAta, anaMta samaye hatI, vartamAne che, have pachInA kALane viSe paNa Scanned by CamScanner Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 * (4) varSa 26 mu. teja prakAre tenI sthiti che. koI paNa kALe tenuM asaMkhyAta pradezAtmakapaNuM, caitanyapaNuM, arUpIpaNuM, e Adi samasta svabhAvane chuTavA ghaTatA nathI, evuM je "samapaNu-samatA -te jenAmAM lakSaNa che, te "jIva' che. pazu, pakSI, manuSmAdi dehane viSe, vRkSAdine viSe, je kaMI ramaNIya paNuM jaNAya che, athavA jenA vaDe te sarva pragaTa skutivALAM jaNAya che; pragaTa suMdarapaNA sameta lAge che te ramaNIyapaNuM-ramatA' che lakSaNa jenuM, te - jIvanAmane padArtha che, jenA vidyamAnapaNA vinA AkhuM jagata zunyavatuM. saMbhave che, evuM ramyapaNu jene viSe che -te lakSaNa jene viSe ghaTe te jIve che. che. koI paNa jANanAra, kayAre paNa koI paNa padArthane pitAnA avidyamAna paNe jANe ema banavAgya nathI; prathama pitAnuM vidyamAnapaNuM ghaTe che, ane koI paNa padArthanuM grahaNa, tyAgAdi ke udAsIna jJAna thavAmAM poteja kAraNa che; bIjA padArthanA aMgIkAramAM,-tenA alpamAtra paNa jJAnamAM prathama je heya 'teja thaI zake, evo sarvathI prathama rahenAre je padArtha, te jIve che, tene gaNa karIne eTale tenAvinA koI kaMI paNa jANavA Icche, te te banavAgya nathI; mAtra te ja mukhya heya, to ja bIjuM kaMI jANI zakAya evA je pragaTa UrdhvatA dharma" te jene viSe che, te padArthane zrI tIrthaMkara "jIva' kahe che. pragaTa evA jaDa padArtho, ane jIva te je kAraNe karI bhinna paDe che, te lakSaNa jIvana nAyakapaNA nAmane guNa che. koI paNa samaye sAyaka rahitapaNe A "jIva padArtha koI paNa anubhavI zake nahIM, ane te jIva' nAmanA padArtha sivAya bIjA koI paNa padArthane viSe sAyakapaNuM saMbhavI zake nahI; evuM je atyaMta anubhavanuM kAraNa jJAyakatA, te lakSaNa jemAM che te padArtha tIrthakare, jIve kahyuM che. A ja kAra che. te - che zabdAda pAMca viSaya saMbaMdhI athavA samAdhi Adi jogasaMbaMdhI je riyaMtimAM sukha saMbhave che, te bhinna bhinna karI jemAM mAtra chevaTe te sarvane viSe sukhanuM kAraNa eka ja evo e jIva padArtha saMbhave che, te sukhabhAsa nAmanuM lakSaNa, mATe, tIrtha kare jIva nuM kahyuM che ane vyavahAradraSTAMte nidrAthI te pragaTa jaNAya che. je niMne viSe bIjA sarva padArthathI rahitapaNuM che, tyAM paNa hu sukhI chuM, evuM je jJAna che te, bAkI vadhe evo je jIve padArtha tenuM che; bIjuM koI tyAM vidyamAna nathI ane sukhanuM bhAsavApaNuM Scanned by CamScanner Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75) rAjadha. te atyaMta spaSTa che; te jenethI bhAse che te, te lakSaNa jIva' nAmanA padArtha sivAya bIje kyAMya joyuM nathI. . - A meLuM che, A mIThuM che, A khATuM che, huM A sthitimAM chuM, TADhe TharUM chuM, tApa paDe che, du:khI chuM, duHkha anubhavuM chuM, evuM je spaSTa jJAna-vedanajJAna-anubhavajJAna-anubhavapaNuM te je koImAM paNa hoya, te te A jIvapadane viSe che, athavA jenuM te lakSaNa hoya che, te padArtha jIva' ejI tIrthaMkarAdine anubhava che. }} " | spaSTa prakAzapaNuM',-anaMta keTI tejasvI dIpaka maNI, caMdra, sUryAdinI rIti jenA prakAzavinA pragaTavA samartha nathI, arthAt te sarva tipitAne jaNAvA athavA jANavA gya nathI; je padArthanA prakAzane viSe cetanya5NAthI te padArtho jANyA jAya che, te padArtho prakAza pAme che, spaSTa bhAse che; te padArtha je koI che te chava che; arthAta te lakSaNa-spaSTa prakAza mAna acaLa evuM nirAbAdha prakAzamAna citanya-te jIvanuM, te jIvI pratye upaga vALatAM pragaTa-pragaTapaNe dekhAya che. ra che e je lakSaNo kahyAM te pharI pharI vicArI jIva' nirAbAdha paNe jANe jAya che. je jaNAthI jIvI jANe che, te lakSaNe e prakAre che tIrthakarAdie kahyA che. . * 3 4 1, ' ' ' satsaMga, sarva paramArthanA sAdhanamAM parama sAdhana te satsaMga che;-sapuruSanA caraNa samIpane nivAsa che. badhA kALamAM tenuM durlabhapaNuM che, ane AvA 'viSamakALamAM tenuM atyaMta dulabhapaNuM jJAnI purUe joyuM che. jJAnI purUSanI pravRtti, pravRtti jevI hatI nathI; unA pANIne viSe jema agnipaNane mukhya guNa kahI zakAto nathI tema, jJAnInI pravRtti che, tathApi jJAnI purUSa paNe nivRttine kaI prakAre paNa Icche che. pUrve ArAdhana karelAM evAM nivRttinAM kSetre, vana, upavana, jega, samAdhI ane satsaMgAda 'jJAnI purUSane pravRttimAM beThAM vAraMvAra sAMbharI Ave che, tathApi udayaprApta prArabdhane jJAnI anusare che. satsaMganI rUcI rahe che, teno lakSa rahe che; paNa te vakhate atra vakhata niyamita nathI. ' . Scanned by CamScanner Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76). varSa 26 muM. kalyANane viSe pratibaMdhopa je je kAraNe che, te jIve vAraMvAra vicAravAM ghaTe che; te te kAraNene vAraMvAra vicArI maTADavAM ghaTe che; ane e mArgane anusaryA vinA kalyANanI prapti ghaTatI nathI. maLa, vikSepa ane ajJAna e, anAdinA jIvanA traNa Sa che. jJAnI purUSonAM vacananI prApti thaye, tene yathAyogya vicAra thavAthI ajJAnanI nivRtti heya che; te ajJAnanI saMtati baLavAna hovAthI tene rodha thavAne arthe ane jJAnI purUSanAM vacanone yathAyogya vicAra thavAne arthe maLa ane vikSepa maTADavAM ghaTe che. saraLapaNuM, kSamA, pitAnA doSanuM jevuM, alpAraMbha, alpa parigraha e Adi maLa maTavAnAM sAdhana che. jJAnIpurUSanI atyaMta bhakti, te vikSepa maTavAnuM sAdhana che. . . . jJAnI purUSanI, samAgamano aMtarAya raheto hoya, te te prasaMgamAM vAraMvAra te jJAnI purUSanI dazA, ceSTA ane vacano saMbhAravAM, nirakhavAM ane vicAravAM yogya che. vaLI te samAgamanA aMtarAyamAM,-pravRttinA prasaMgamAM atyaMta sAvadhAnapaNuM rAkhavuM ghaTe che, kAraNa ke eka te samAgamanuM baLa nathI, ane bIje anAdi abhyAsa che jene, evI sahajAkAra pravRtti che; jethI jIva AvaraNaprApta hoya che. gharanuM, jJAtinuM ke bIjA tevAM kAmanuM kAraNa paDaye udAsIna bhAve, pratibaMdharUpa jANI pravartana ghaTe che. te kAraNone mukhya karI kaI pravartana karavuM ghaTatuM nathI; ane ema thayA vinA pravRttine avakAza prApta thAya nahIM. AtmAne bhinna bhinna prakAranI kalpanA vaDe vicAravAmAM leksasA, odhasaMjJA ane asatsaMga e kAraNe che-je kAraNa mAM udAsIna thayA vinA, niHsava evI lakasaMbaMdhI japatapadi kriyAmAM sAkSAta mela nathI, paraMparA mekSa nathI,-ema mAnyAvinA, ni:satva evA asazAstra ane asara je AtmasvarUpane AvaraNanAM mukhya kAraNa che, tene, sAkSAt AtmaghAtI jANyAvinA, jIvana jIvanA svarU5no nizcaya thavo bahu durlabha che -atyaMta dulabha che. jJAnI purUSanAM pragaTa AtmasvarUpane kahetAM evAM vacana paNa te kAraNene lIdhe jIvane svarUpane vicAra karavAne baLavAna thatAM nathI. have evA nizcaya kara ghaTe che, ke jene AtmasvarUpa prApta che, pragaTa che, te purUSavinA bIje kaI te AtmasvarUpa yathArtha kahevA yogya nathI; ane te purUSathI AtmA ' ' , * * * * * * *, Scanned by CamScanner Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadha (77 jAyAvinA bIje kaI kalyANane upAya nathI. te purUSathI AtmA jANyA vinA AtmA jANyo che evI kalpanA, mumukSa jIve sarvathA tyAga karavI ghaTe che, te AtmArUpa purUSanA satsaMganI niraMtara kAmanA rAkhI, udAsInapaNe lokadharma saMbaMdhI ane karma saMbaMdhI pariNAme chUTI zakAya evI rIte vyavahAra kara; je vyavahAra karyAmAM jIvane pitAnA mahattAdinI icchA hoya, te vyavahAra kayA yathAyogya nathI. * samAgamanI kAmanAM rAkhI paraspara mumukSabhAIone samAgama bane teTale kare. jeTaluM bane teTaluM pravRttimAMthI viraktapaNu rAkhavuM; sahurUSanAM caritre; ane mArgAnusArI (suMdaradAsa, prItama, paMkhA, kabIra Adi) nAM vacane, ane jeno uddeze AtmAne mukhya kahevA viSe che, enA graMthono paricaya zakhave, ane sau sAdhanAmAM mukhya sAdhana evo zrI purUSane samAgama gaNave zArIrika vedanA. . che. zArIrika vedanAne dehane dharma jANI ane bAMdhelAM evAM karmonuM phaLa jANu samyaka prakAre abhyAsavAyogya che. ghaNIvAra zArIrika vedanAnuM baLa vizeSa vartatuM hoya che, tyAre upara je kahyuM che te sama prakAra rUDA jIvane paNa sthira rahe kaThaNa thAya che, tathApi hadayane viSe vAraMvAra te vAtane vicAra karatAM ane AtmAne nitya, ag, jarAmarasudi dharmathI rahita bhAvatAM-vicAratAM-keTalIka rIte te sabhyaprakArane nizcaya Ave che. meTA purUSAe abhyAselA evA upasarga, tathA parisahanA prasaMgenI jIvamAM smRti karI, te viSe temane rahelo akhaMDa nizcaya, te pharI pharI hadayamAM sthira karavAgya jANavAthI jIvane te samyaka pariNAma phaLibhUta thAya che. ane vedanA, vedanAnA kSayakALe nivRtta thaye, pharI te vedanA keI karmanuM kAraNa thatI nathI. vyAdhirahita zarIra hoya tevA samayamAM che je tenAthI pitAnuM jUdApaNuM jANI, tenuM anityAdi svarUpa jANa, te pratyethI meha, mamatvAdi tyAgrA heya, te te moTuM zreya che, tathApi temana banyuM hoya, te kaMI paNa vyAdhi utpanna thaye, tevI bhAvanA bhAvatAM jIvane niSphaLa evuM, ghaNuM kArI, karmabaMdhana thatuM nathI; ane mahAvyAdhinI utpattikALe te dehanuM mamatva - jIve jarUra tyAgI jJAnI purUSanA mArganI vicAraNAe vartavuM, e rUDe upAya Scanned by CamScanner Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78). viSa 26 muM. che. jo ke dehanuM tevuM mamatva tyAgavuM, ke ochuM karavuM e mahA duSkara vAta, che, tathApi jene tema karavA nizcaya che, te vele moDe kaLibhUta thAya che. jayAM sudhI dehAdikathI karI jIvane Atma kalyANanuM sAdhana karavuM rahyuM che, tyAMsudhI te dehane viSe apariNAmika evI mamatA bhajavI egya che; eTale ke A dehanA keI upacAra karavA paDe che te upacAra dehanA mamatvArthe karavAnI icchAe nahIM, paNa te dehe karI jJAnapurUSanA mArganuM ArAdhana thaI zake che, e koI prakAre temAM rahela lAbha, te lAbhane athe) ane tevI ja buddhie te dehanI vyAdhinA upacAre pravartavAmAM bAdha nathI. je kaMI mamatA che, te apariNAmika mamatA che, eTale pariNAme samatA svarUpa che, paNa te dehanI priya chaeN,, sAMsArika sAdhanamAM pradhAnabhegane e hetu che, te tyAgavo paDe che. emAM ArtadhyAne koI prakAre paNa te dehamAM buddhi na karavI evI jJAnI puruSanA mArganI zikSA jANI, AtmakalyANa ne tevA prasaMge lakSa rAkha yogya che. " | sarva prakAre jJAnInA zaraNamAM buddhi rAkhI nirbhayapaNAne, niHkhedapaNAne bhajavAnI zikSA zrI tIrthakara jevAe kahI che ane ame paNa e ja kahIe chIe. koI paNa kAraNe A saMsAramAM kalezita thavuM yogya nathI. avicAra ane ajJAna e sarva kalezanuM, mehanuM ane mAThI gatinuM kAraNa che. savicAra ane AtmajJAna te AtmagatinuM kAraNa che. teno prathama sAkSAta upAya jJAnI purUSanI AjJAne vicAravI e ja jaNAya che. koi : ' javAharI lekenuM ema mAnavuM che ke eka sAdhAraNa sopArI jevuM, sArA raMganuM, pANInuM ane ghATanuM mANeka (pratyakSa) eba rahita hoya te tenI karoDa rUpiyA kIMmata gaNIe, te te paNa ochuM che. je vicAra karIe te temAM mAtra AMkhanuM TharavuM, ane mananI IcchAnI kalpita mAnyatA sivAya bIjuM kaMI nathI, tathApi eka AMkhanA karavAnI emAM meTI khubIne mATe, ane durlabha prAptine kAraNe, je tenuM addabhUta mahAbhya kahe che. Scanned by CamScanner Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjoAdha (79 ane anAdi durlabha-jemAM AtmA TharI rahe che, evu je satsa`garUpa sAdhana tete viSe kai Agraha, rUci nathI; te A vicAravA yAgya che. (48) jJAnI purUSa tathA ajJAnI purUSanu vilakSaNapaNu'. anAdikALathI vipayabuddhi hAvAthI ane keTalIka jJAnIpurUSanI ceSThA ajJAnI purUSanA jevI ja dekhAtI haiAvAthI jJAnIpurUSane viSe vibhramabuddhi thai Ave che; athavA jIvathI jJAnIpurUSapratye te te cennAnA vikalpa AvyA kare che. bIjI bAjuethI jJAnIpurUSane jo yathArtha nizcaya thayA hAya to kAi vikalpane utpanna karavAvALI evI jJAnInI unmattAd bhAvavALI ceSTA pratyakSa dIThAmAM Ave te paNa bIjI bAjunA nizcayanA baLane lIdhe ceSTA avikalpapaNAne bhaje che, athavA jJAnIpurUSanI ceSTAnu kAi agamyapaNu ja evu che, ke avasthAe ke adhurA nizcaye jIvane vibhrama tathA vikalpanu kAraNu ke, paNa vAstatryapaNe tathA purA nizcaye te vibhrama ane vikalpa utpanna thavA yAgya nathI; mATe A jIvanA adhure jJAnIpurUSa pratyenAM nizcaya che, e ja A jIvane doSa che. jJAnIpurUSa badhI rIte ajJAnIpurUSathI ceSTAMpaNe sarakhAM hoya nahI, ane jo hAya pachI jJAnI nathI, evA nizcaya karave te ja dhAya che, paNa thAya kAraNa tuM ya jethI jJAnInuM majJAnInu ekapaNuM che, tathApi jJAnI ane ajJAnI purUSamAM kai evAM vilakSagu kAraNAnA kAo prakAre thAya nahI, ajJAnI chatAM jJAnInu svarUpa je jIva manAvate heAya, te te vilakSaNapaNAdArAe nizcayamAM Ave che; mATe jJAnIpurUSanuM je vilakSaNapaNuM che, te te prathama nizcaya vicAravAyeAgya che, ane jo tevA vilakSaNa kAraNanuM svarUpa jANI jJAnImA nizcaya thAya che, te pachI ajJAnI jevI kavacit je je jJAnIpuruSanI ceSTA tene viSe nirvikalpapaNa prApta hoya che; tema nahIM, te jJAnIpurUSanI te tene vizeSa bhakita ane snehavu kAraNa thAya che. je pratyeka jIva--eTale jJAnI, ajJAnI jo badhI hAya teA pachI jJAnI ajJAtI e nAma mAtra thAya che, paNa tema hAvAyAgya nathI. avasthAmAM sarakhA ja J Scanned by CamScanner Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 26 muM jJAnI purUSa ane ajJAnI purUSane viSe avazya vilakSaNapaNuM yathArtha nizcaya thaye jIvane samajavAmAM Ave che, jenuM kaMIka svarUpa atre jaNAvavAgya che; jJAnI puruSa ane ajJAnI purUSanuM vilakSaNapaNuM mumukSu jIvane temanI eTale jJAnI ajJAnI purUSanI dazAdhArA samajAya che. te dazAnuM vilakSaNapaNuM je prakAre thAya che, te jaNAvavAyogya che; eka te mULadazA, ane bIjI uttaradazA. evA be bhAga chavanI dazAnA thaI zake che. (49) * je jJAnI purUSe spaSTa e AtmA keI apUrva lakSaNe, guNe, ane vedanapaNe anubhavyo che, ane te ja pariNAma jenA AtmAnuM thayuM che, te jJAnI puruSe, je te sudhArasa sabaMdhI jJAna ApyuM hoya, te tenuM pariNAma paramArthe paramArthasvarUpa che; ane je purUSa te sudhArasane ja AtmA jANe che, tenAthI te jJAnanI prApti thaI hoya. te te vyavahAre paramArtha svarUpa che. te jJAna kadApi para mAtha-paramArtha svarUpa evA jJAnIe na ApyuM hoya, te paNa te jJAnI puruSa, sanmArga sanmukha AkarSe e je jIvane upadeza karyo hoya te jIvanuM jJAna, te paramArtha-vyavahAra svarUpa che; ane te sivAya zAstrAdi jANanAra sAmAnya prakAre mArgonusArI jevI upadezaka vAta kare, tevI zraddhAya, te vyavahAre vyavahAra svarUpa che. sugamapaNe samajavA ema cAra prakAra thAya che; paramArtha-paramArtha svarUpa e nikaTa mekSano upAya che. paramArtha-vyavahAra svarUpa e anaMtara-paraMparasabadhe mekSane upAya che. vyavahAra-paramArtha svarUpa che, ghaNA kALe koI prakAre paNa mokSanA sAdhananA kAraNabhUta thavAne upAya che. vyavahAra-vyavahAra rUpanuM phaLa AtmapratyayI nathI saMbhavatuM. A vAta haju kaI prasaMge vizeSapaNe lakhIzuM eTale vizeSapaNe samajAze. paNa ATalI sakSepatAthI vizeSa na samajAya te muMjhAzo nahIM. lakSaNathI, guNathI, ane vedanathI jene AtmasvarUpa jaNAyuM che, tene dhyAnane e eka upAya che, ke jethI AtmapradezanI sthiratA thAya che, ane pariNAma paNa sthira thAya che. lakSaNathI, guNathI, ane vedanathI Scanned by CamScanner Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 27 muM (89) deSa jovAbhaNI citta vaLI Ave che, vikathAdi bhAvamAM nirasapaNe lAge che; ke jugupsA unna thAya che; jIvane anityAdi bhAvanA ciMtanavA pratye baLavIrya phuvA viSe je prakAre jJAnI purUSa samIpe sAMbhaLyuM che, tethI paNa vizeSa baLavAna pariNAmathI te paMcaviSayAdina viSe atyAdi bhAva daDha kare che; arthAt purUSa maLe, A sa-puruSa che eTaluM jANI, sapuruSane jaNa prathama jema AtmA paMcaviSayAdine viSe rakata taMte tema, rakata, tyAra pachI, nathI rahetA ane anukrame te rakatabhAva meLo paDe evA verAgyamAM jIva Ave che; athavA sapuruSatA ega thayA pachI AtmajJAna kAMI dulaeNbha nathI; tathA sapuruSane viSe, tenA vacanane viSe te vacananA aMzane viSe, prIti-bhakita thAya nahIM tyAMsudhI, AtmavicAra paNa chavamAM udaya AvavA.gya nathI; ane sapuruSane jIvana yoga thayo che, evuM kharekharUM te jIvane bhAgyuM che ema paNa kahevuM kaThaNa che. jIvane puruSano yoga thaye te evI bhAvanA thAya ke atyArasudhI je mArA prayatna kalyANane arthe hatAM te. so niSphaLa hatAMlakSavagaranA bANanI peThe hatAM, paNa have saMpurUSane apUrva yoga thayo che, te te mArA sarva sAdhana saphaLa thavAne hatu che. leka prasaMgamAM rahIne je niSphaLanirlakSa-sAdhana karyA te prakAre, have purUSane ge na karatAM, jarUra aMtarAbhAmAM vicArIne, daDha pariNAme rAkhIne have A vegane, vacanane viSe jAgRta thavuM egya che. jAgRta rahevuM yogya che; ane te te prakAre bhAvIchavane daDha kara : che, ke jethI tene prApta aphaLa na jAya, ane sarva prakAre eja baLa AbhAmAM viddhamAna karavuM ke, A yogathI jIvane apUrva phaLa thavA yogya che temAM, aMtarAya karanAra "huM jANuM chuM" e mAruM abhimAna che. kuLa-dharmane ane karatA AvyA chIye te kriyAne, kema tyAgI zakAya evo lekabhaya, sat puruSanI bhakita Adine viSe paNa lokika bhAva, ane kadApi koI paMcaviSayAkAra evAM karma jJAnIne udayamAM dekhI tevA bhAvanuM pate ArAdhavApaNuM, e prakAra che te ja, anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha che. e prakAra vizeSa paNe samajavAyogya che.. . " : { ". ' ' !" Atma-anAtma viveka. A AtmabhAva che, ane A anyabhAva che, evuM badhabIja AtmA Scanned by CamScanner Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (90) rAjabodha. * viSe parimita thavAthI anyabhAvane viSe saheje udAsInatA utpanna thAya che, ane te udAsInatA anukrame te anyabhAvathI sarvathA mukatapaNuM kare che. nija parabhAva jeNe jANyA che, evA jJAnI purUSane tyAra pachI parabhAvanAM kAryone je kaMi prasaMga rahe che, te prasaMgamAM pravartatAM pravartatAM paNa tethI te jJAnIno saMbaMdha chUTayA kare che, paNa temAM hitabuddhi thaI pratibaMdha thatA nathI. pratibaMdha thatuM nathI e vAta ekAMta nathI, kemake jJAnanuM vizeSa baLavAnapaNuM jayAM heya nahIM tyAM, parabhAvane vizeSa paricaya te pratibaMdharUpa thaI Avo paNa saMbhave che, ane teTalA mATe paNa jJAnI purUSane paNa zrI jine nijajJAnanA paricayI purUSArthane vakhANe che, tene paNa pramAda kartavya nathI, athavA parabhAvano paricaya karAyogya nathI, kemake koI aMze paNa AtmadhArAne te pratibaMdharUpa kahevA gya che. ' jJAnIne pramAdabuddhi saMbhavatI nathI, ema joke sAmAnyapaNe zrI jinAdi mahAtmAoe kahyuM che, to paNa te pada ethe guNaThANethI saMbhavita gaNyuM nathI; AgaLa jatAM saMbhavita gayuM che, jethI vicAravAnI javane te avazya kartavya che ke, jema bane tema parabhAvanA paricita kAryothI dUra rahevuM-nivRtta thavuM. ghaNuM karIne vicAravAna jIvane te eja buddhi rahe che, tathApi koI prArabdhavazAta parabhAvane paricaya baLavAna paNe udaya hoya tyAM, nija padabuddhimAM sthira rahevuM vikaTa che ema gaNI, nityanivRttabuddhinI vizeSa bhAvanA karavI; ema moTA puruSo e kahyuM che. ' ', ' , " . . alpakALamAM avyAbAdha sthiti thavAne arthe te atyaMta purUSArtha karI jhave para paricayathI nivRttavuM ja ghaTe che. haLave haLave nivRtta thavAnAM kAraNe upara bhAra devA karatAM je prakAre tvarAe nivRtti thALe te vicAra kartavya che, ane tema karatAM asAtAdi ApattiyAga davA paDatA hoya, te tene vedIne paNa parasparicayathI zIdhrapaNe dUra thavAno prakAre kare gya che. e vAta vismaraNa thavA devAyogya nathI, jJAnanuM baLavAna tAratamyapaNuM thaye te jIvane paraparicayamAM kadApi svAtmabuddhi thavI saMbhavatI nathI, ane tenI nivRtti thaye paNa jJAnabaLe te ekAMtapaNe vihAra karavogya che; paNa tethI jenI ochI dazA che evA jIvane te avasya pUraparicayate chedIne satsaMga kartavya che; ke je satsaMgathI saheje avyAbaMdha sthitino anubhava thAya che. Scanned by CamScanner Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 26 muM. jJAnI puruSa, ke jene ekAMte vicaratAM paNa pratibaMdha saMbhava nathI, te paNa satsaMganI niraMtara icachA rAkhe che, kemake jIvane je avyAbAdha samAdhinI icchA hoya, te satsaMga je koI sarala upAya nathI. (2) ahaMvRttino pratikAra "gavAsiSThAdi je je rUDA purUSonAM vacana che, te sai ahaMvRttine pratikAra karavA pratye ja pravarte che. je je prakAre potAnI bhrAMti kalpAI che. te te prakAre te brAMti samajI te saMbaMdhI abhimAna nivRtta karavuM e ja sarva tIrthaMkarAdi mahAtmAnuM kahevuM che, ane te ja vAkya upara vizeSakarI sthira thavAnuM che;-vizeSa vicAravAnuM che, ane te ja vAkya anuprekSA gya mukhyapaNe che. te kAryanI siddhine arthe sarva sAdhana kahyAM che. ahaMtAdi vadhavAne mATe, bAhyakriyA, ke matanA Agraha mATe, saMpradAya calAvavA mATe pUjAlAghAdi pAmavA athe, koI mahApurUSano kaMI upadeza che nahIM; ane te ja kArya karavAnI sarvathA AjJA jJAnI purUSanI che. pitAne viSe utpanna thayelo hoya evA mahimAgya guNathI utkarSa pAmavuM ghaTatuM nathI; paNa alpa paNa nijadeSa joIne pharI pharI pazcAttApamAM paDavuM ghaTe che, ane vinApramAde tethI pAchuM pharavuM ghaTe che; e bhalAmaNa jJAnapurUSanAM vacanAmAM sarvatra rahI che; ane te bhAva AvavA mATe satsaMga saddagurU ane sazAstrAdi sAdhana kahyAM che;-je ananya nimitta che. te sAdhananI ArAdhanA jIvane nija varUpa karavAnA hetupaNeja che, tathApi jIva je tyAM paNa vaMcanAbuddhie pravarte, te koI divasa kalyANa thAya nahIM. vacanAbuddhi eTale satsaMga, sazurU Adine viSe kharA AtmabhAve mahAsyabuddhi ghaTe te mahAmyabuddhi nahIM, ane potAnA AtmAne ajJAnapaNuM ja vatya karyuM che, mATe tenI alpajJatA-laghutA-vicArI amahAbhyabuddhi nahIM-te satsaMga, sadguru Adine viSe ArAdhavAM nahIM. paNa vaMcanAbuddhi che, tyAM paNa jIva laghutA dhAraNa na kare te pratyakSapaNe jIva " bhavaparibhramaNathI bhaya nathI pAmate ema ja vicAravAgya che, vadhAre lakSa te prathama jIvane je A thAya te sarva zAstrArtha ane AtmArtha saheje siddha thavA saMbhave che. Scanned by CamScanner Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laukika bhAvane saMkSepavuM. svapnaya jene saMsArasukhanI icchA hItathI, ane saMpUrNa niHsArabhUta jene saMsAranuM svarUpa bhAsyuM che, evA jJAnI puruSa paNa vAraMvAra AbhAvasthA sAMbhaLIne udaya hoya te prArabdha vede che, paNa AbhAvasthAne viSe pramAda thavA detA nathI. pramAnA avakAzayoge jJA nAme paNa aMze vyAha thavAne saMbhava je saMsArathI kahyo che, te saMsAramAM sAdhAraNa jIve rahIne, tenA vyavasAya lAkikabhAve karIne Atmahita icchavuM, e nahIM banavA jevuM ja karyuM chekemake laukikabhAva ADe AtmAne nivRtti jyAM nathI AvatI, tyAM hitavicAraNA bIjI rIte thavI saMbhavatI nathI. ekanI nivRtti, te bIjAnuM pariNAma thavuM saMbhave che. ahita hetu evo saMsArasaMbaMdhI prasaMga, laikikaMbhAva, lekaceSTA e sainI saMbhALa jema bane tema jatI karIne-te saMkSepIne-Atmahitane avakAza A pa ghaTe che, Atmahita mATe satsaMga jevuM baLavAna bIjuM nimitta kaI jaNunuM nathI; chatAM te satsaMga paNa je jIva laukikabhAvathI avakAza letuM nathI, tene prAye niSphaLa jAya che, ane saheja satsaMga phaLavAna thayuM hoya te paNa je vizeSa vizeSa lekAveza rahetuM hoya, te te phaLa nimULa thaI jatAM vAra lAgatI nathI; ane strIputra, AraMbhaparigrahanA prasaMgamAMthI je mijabuddhi cheDavAno prayAsa karavAmAM na Ave, te satsaMga phaLavAna thavAno saMbhava zI rIte bane ? je prasaMgamAM mahAjJAnI purUSo saMbhALIne cAle che, temAM A jIve te atyaMta atyaMta saMbhALathI saMkSepIne cAlavuM e vAta na ja bhUlavA jevI che, ema nizcaya karI prasaMge prasaMge kAryo karyo ane pariNAme pariNAme tenA lakSa rAkhI tevI mokaLuM thavAya tema ja karyA karavuM e zrI vardhamAnavAmInA chadmastha municaryAne draSTAMte ame kahyuM hatuM. ajJAna-darzana parisaha, tenA upAya, . ..mamakSa jIvana eTale vicAravAmAM jIvane A saMsArane viSe ajJAna sivAya bIje kaI bhaya hAya nahIM. ekA ajJAnanI nivRtti icchavI e rU5 je 2chA te sivAya vicAravAna jIvane bIjI IcchA heya nahIM; ane pUrva karmanA Scanned by CamScanner Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaSa 26 mu. baLe te koI udaya heya te paNa vicAravAnanA cittamAM saMsAra kArAgraha che. samasta leka duHkhe karI Arta che, yAkaLa che, rAgadveSanA prApta-phaLathI baLa che, evo vicAra nizcaya35 ja varte che. ane "jJAnaprApti kaMI aMtarAya che, mATe te kArAgraharUpa saMsAra mane bhayano hetu che, ane lokone prasaMga karavAyogya nathI,' e ja eka bhaya vicAravAnane ghaTe che. mahAtmA zrI tIrthakare pri tha ne prApta-parimaha sahana karavAnI pharI pharI bhalAmaNa ApI che, te parisahanuM svarUpa pratipAdana karatAM "ajJAnaparisaha, "darzanaparisaha evA be parisaha pratipAdana karyA che ke koI udayaganuM baLavAnapaNuM hoya ane satsaMga - purUSane yoga thayA chatAM jIvane ajJAnanAM kAraNe TALavAmAM himmata na cAlI zakatI hoya, muMjhavaNa AvI jatI hoya, te paNa dhIraja rAkhavI, satsaMga - purUSane vega vizeSa karI ArAdhave; te anukrame ajJAnanI nivRtti thaze; kemake nizcaya eja upAya che; ane jIvane nivRtta thavAnI buddhi che. te pachI te ajJAna nirAdhAra thayuM chatuM zI rIte rahI zake ? eka mAtra pUrvakarmANa sivAya tyAM tene AdhAra nathI. te te je jIvane satsaMga-sapurUSane yoga thayuM che, ane pUrva karmanivRttipratye prayojana che, tene krame TALavAja gya che ema vicArI, te jJAnathI thatuM AkuLavyAkuLapaNuM te mumukSu jIve dhIrajathI sahana karavuM. e pramANe paramArtha kahIne parisaha kahyA che. - zrI tIrthaMkarAdie pharI pharI jIvone upadeza karyo che, paNa jIva dizAmUDha rahevA icche che, tyAM upAya pravartI zake nahIM. pharI pharI ThokI ThokIne kahyuM che, ke eka A, jIva samaje te sahaja mokSa che, nahIMta anaMta upAya paNa nathI ane te samajavuM paNa kaMI vikaTa nathI, kemake jIvanuM sahaja je svarUpa che, te ja mAtra samajavuM che; ane te koI bIjAnA svarUpanI vAta nathI, ke vakhate te gAve, ke na jaNAve tethI samajavuM na bane. pitAthI pote gupta rahevAnuM zI rIte banavA che? paNa svapnadazAmAM jema, na banavAgya evuM, pitAnuM mRtyu paNa jIva jue che, tema ajJAna dazArUpa svapnarUpage A jIva pitAne, pitAnAM nahIM evAM bIjA dravyane viSe, apaNe mAne che; ane eja mAnyatA te saMsAra che, te ja ajJAna che. narakAdigatine hetu teja che; teja janma che, maraNa che, ane teja deha che, dehanA vikAra che; teja' putra, teja pitA, teja zatru, teja mitrAdi bhAva Scanned by CamScanner Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (94 rAjamAya. kalpanAnA hetu che; ane tenI nivRtti thaI tyAM sahaja meAkSa che, ane eja nirdAttane arthe satsaMga-satpurUSAdi sAdhana kahyAM che; ' ane te sAdhana paNa jaya jo potAnA purUSane temAM geApavyA sivAya pravartAve tAja sidhdha che. vadhAre zu kahIe ? eTaleja saMkSepa jIvamAM pariNAma pAme, te te sa ta, yama, niyama, japa, yAtrA, bhakti, zAstrajJAna Adi karI chUTayA; emAM kaI sazaya nathI. S (65) vicAra dazA ane sthitaprajJadazA. be prakAranI dazA mumukSu jIpane vate che; eka vicAradazA' ane khIjI 'sthitaprajJadazA'sthitaprajJA vicAradazA lagabhaga purI thaye athavA saMpUrNa thaye pragaTe che, te sthitaprajJadazAnI prApti A kALamAM pariNAmane vyAdhAtarUpa yAga A kALamAM vicAradazAne yoga paNa sadguru-sasaganA a che, kemake Atmavarte che; ane tethI prApta thatuM nathI JPsa AzrayabhaktimArga. (6) te paMcaviSayAdi sAdhananI nivRtti sarvathA karavAnuM vanuM baLa na cA latuM hoya, tyAre krame krame -deze deze-tenA tyAga karavo ghaTe che. miha tathA bhAgApabhAganA padArthanA alpa paricaya karavA dhare, ema karavAthI anukrame te dASa meLA paDe; ane Azrayabhakita draDha thAya; tathA jJAnInAM vacanAnu AtmA mAM pariNAma thai 'tIvrajJAnadazA' pragaTI jIva sukata thAya ta jIva kAikavAra AvI vAtane vicAra kare tethI anAMaibhyAsanu baLa ghaTavu kANuM paDe, paNa dina dina pratye, prasa Mge prasaMge, ane pravRtti pravRttie, pharI pharI vicAra kare te anAdui abhyAsanuM baLa dhatI apUrva abhyAsanI siddhi thai, sulabha evA AzrayabhakitamArgu siddha thAya. : --.. Scanned by CamScanner Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 26 muM. (5) (67) graMthabheda AtmA atyaMta-sahaja-svasthatA pAme e ja sarva jJAnane sAra zrI sarva kahyA che. A anAdi kALathI ja asvasthatA niraMtara ArAdhI che, jethI svasthatApraye AvavuM tene durgama paDe che, zrI jine ema kahyuM che, ke yathApravRtti karaNa sudhI jIva anaMtIvAra AvyAM che, paNa je samaye graMthabheda thavA sudhI AvavAnuM thAya tyAre kSe bha pAmI pAcho saMsAra pariNAmI thayA karyo che. graMthabheda thavAmAM je vIryagati joIe te thavAne arthe ja jIve nitya pratye satsamAgama, saddavicAra ane saMgraMthano paricaya niraMtarapaNe karavo zreyabhUta che. sabhya darzananAM cha sthAnaka. ananya zaraNanA ApanAra evA sazurU devane atyaMta bhakitathI namaskAra. zuddha AtmasvarUpane pAmyA che evA jJAnI purUSae nIce kahyAM che te " cha padane samyagdarzananAM nivAsanAM sarvotkRSTa sthAnaka kahyAM che. . prathama pada " AtmA che ) jema ghaTapaTaAdi padArtho che tema AtmA te paNa che. amuka guNa hovAne lIdhe jema ghaTapaTaAdi havAnuM pramANa che; tema svaparaprakAzaka evI caitanya- sattAno pratyakSa guNa jene viSe - ' che e AtmA havAnuM pramANa che. bIju pada " AtmA nitya che. ghaTapaTaAdi padArtho amuka kALavarti che. AtmA trikALavarti che. ghaTapaTAdi "saMyogekarI" padArtha che. AtmA 5 "svabhAve karIne padArtha che, kemake tenI utpatti mATe koI paNa A saMge anubhava thogya thatA nathI. koI paNa saMgI dravyathI ', cetana-sattA pragaTa thavA yogya nathI, mATe anutpanna che. asaMyogI hevAthI avinAzI che, kemake jenI kaI saMgathI utpatti na hoya - jo tene koIne viSe laya paNuM heya nahIM. Scanned by CamScanner Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) rAjadha trIjuM pada -" AtmA kartA che. >> sarva padArtha artha kriyA saMpanna che. kaMIne kaI pariNAma kriyA sahita je sarva padArtha jevAmAM Ave che. AtmA paNa kriyA saMpanna che. kriyA saMpanna che, mATe kartA che, tekartApaNuM trividha zrI jane vivecyuM che. paramArthathI svabhA pari. tie nijasvarUpano kartA che. anupacarita (anubhavamAM AvavAyegya vizeSa saMbaMdhasahita) vyavahArathI te "AtmA kamIne kartA che." upacArathI dhara. nagara Adine kartA che. ' cANuM pada - AtmA bhoktA che." je je kaMi kriyA che te sarva saphaLa che, nirarthaka nathI, je kaMI paNa karavAmAM Ave che tenuM phaLa bhogavavAmAM Ave e prakA anubhava che. viSa khAdhAthI viSanuM phaLa, sAkara khAvAthI sAkaranuM phaLa, agnisparza thI te agnisparzanuM phaLa, hImane sparza karavAthI hImasparzanuM phaLa jema thayAvinA rahetuM nathI, tema kaSAyAdi ke akaSAyAdi je kaI paNa pariNAme AtmA pravarte tenuM phaLa paNa thavA gya ja che, ane te thAya che. te kriyAne AtmA kartA hevAthI "bhatA che." pAMcamuM pada -mokSa pada che. je anupacarita vyavahArathI chavane karmanuM kartApaNuM nirUpaNa karyuM, kartApaNuM hovAthI bhekatApaNuM nirUpaNa karyuM, - te karmanuM TaLavApaNuM paNa che, kemake pratyakSa kaSAyAdinuM tIvapaNuM hoya paNa tenA anabhyAsathI-tenA aparicayathI tene upazama karavAthI-tenuM maMdapaNuM dekhAya che, te kSINa thavAgya dekhAya che; kSINa thaI zake che. te te baMdhabhAva kSINa thaI zakavA yogya hevAthI tethI rahita e je zuddha-AtmasvabhAva te rUpa mekSapadaM che." Tha pada - "te mokSano upAya che je kadI karmabaMdhamAtra thayA kare ema ja hoya te tenI nivRtti koI kALe saMbhave nahIM; paNa karma baMdhathI viparita vibhAvavALA evA jJAna, darzana, samAdhi, vairAgya, bhakatyAdi sAdhana pratyakSa che. je sAdhananA baLe karmabaMdha zithila thAya che, upazama pAme che-kSINa thAya che. mATe te jJAna, darzana, sayaMmAdi me kSapadanA upAya che." Scanned by CamScanner Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 28 muM. * zrI jJAnI purUSoe samagananAM mukhya nivAsabUta kavAM evAM A cha pada atre saMkSepamAM jaNAvyuM che. samIpabhakitagAmI jIvane sahaja vicAramAM te sapramANa thavA che,-parama niyayarUpa jaNAvAvya che. tene sarva vibhAge viratAra thaI tenA AtmAmAM viveka thavAvya che. A cha pada atyaMta saMdeharahita che, ema paramapurUSe nirUpaNa karyuM che. e chapadane viveka jIvane svasvarUpa samajavAne arthe kahyA che. anAdi svapnadazAne lIdhe utpanna thayela e chavane aharbhAiva-mamatvabhAva-te nivRtta thavAne arthe A cha padanI nAnI purUe dezanA prakAzI che. te svapnadazAthI rahita mAtra pitAnuM svarUpa che ema je jIva pariNAma kare te sahajamAtramAM te jAgRta thaI samyagadarzanane prApta thAya, samyaguzanane prApta thaI ravasvabhAvarUpa mekSane pAme. kaI "aMvinAzI, azuddha ane anya evA bhAvane viSe tene harSa, zoka, sAga, utpanna ne thAya, te vicAre svasvarUpane viSe ja zuddhapaNuM, saMpUrNapaNuM, avinAzIpaNuM, atyaMta AnaMdapaNuM, aMtara rahita tenA anubhavamAM Ave che. sarva vibhAva | 'paryAyamAM mAtra pitAne adhyAsathI ekyatA thaI che, tethI kevaLa pitAnuM abhinapaNuM ja che, ema spaSTa-pratyakSa atyaMta pratyakSa-aparokSa-tene anubhava na thAya che vinAzI athavA anya padArthanA savegane viSe tene iSTa aniSTa "paNuM prApta thatuM nathI. janma, jarA, maraNa, rogAdi bAdhA rahita saMpUrNa che. mahAbhyanuM ThekANuM evuM nija svarUpa jANI, vedI, te kRtArtha thAya che. je je 1 purUSone e cha pada sapramANe evAM paramapurUSanAM vacane AtmAne nizcaya thayo che, te te purUSa sarva svarUpane pAmyA che. Adhi, vyAdhi, upAdhi, sarvasaMgathI rahita thayA che, ane bhAvikALamAM paNa tema ja thaze. je puruSoe jene jarA, maraNane mANa karavAvALe, svasvarUpamAM sahaja-vasthAna thavAne upadeza kAche, te satparUSane atyaMta bhakitathI marakAra che. tenI niSkAraNa -karaNane nitya pratye niraMtura stavavAmAM paNa Atma svabhAva pragaTe che evA sarva puruSa tenA caraNAraviMda sadAya hadayane viSe sthApana rahe. jo e ke ' " E ! !' e che , je cha padathI sihA che evuM A svarUpa che jenAM vacanane aMgIkAra karyo sahajamAM pragaTe che, je AtmasvarUpa pragaTavAthI sarvakALa chava saM. - pUrNa AMnadane prApta thaI nibaMdha thAya che, te vacananA kahenAra evA Scanned by CamScanner Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | rAjabodha, sapurUSanA guNanI vyAkhyA karavAne azakita che, kemake jene pratyupakAra nA thaI zake e paramAtvabhAva te jeNe kaMI paNa icchAvinA mAtra niSkAraNa karUNAzIlatAthI Ave; ema chatAM paNa jeNe anya jIvane viSe "A mAre ziSya che. athavA bhakitane kartA che, mATe "mArI che, ema kadI jevuM nathI; evA je satparUSa tene atyaMta bhaktie pharI pharI namaskAra che. - je satparUSAe sadagurUnI bhakti nirupaNa karI che, te bhakti mAtra ziSyanA kulyANane arthe kahI che, je bhakitane prApta thavAthI sallurUnA AtmAnI ceSTAne viSe vRtti rahe, apUrva guNa daSTigocara thaI anya svaccha maTe, ane saheje Atmabodha thAya ema jaNane vyakitanuM nirUpaNa karyuM che te bhakitane ane te puruSane pharI pharI trikALa namaskAra he! ' * je kadI pragaTapaNe vartamAnamAM kevaLajJAtinI utpatti thaI nathI paNa jenA vacananA vicArane zakitapaNe kevaLajJAna che ema spaSTa jANyuM che, zraddhApaNe kevaLajJAna thayuM che, vicAradazAe kevaLajJAna thayuM che, IcchA dazAe kevaLajJAna thayuM che, mukhya nayanA hetuthI kevaLajJAna vahe che, te kevaLa jJAna-sarva avyAbAdha sukhanuM pragaTa karanAra jenA ge sahajamAtramAM jIva pAmavAyogya thaze, te purUSanA upakArane sarvotkRSTa bhakitae namaskAra I ! ' ' ', ' ', . ane tenuM ba dhI kaSAya . . . . ' ' je kaSAya-pariNAmathI aMta saMAro saMbaMdha thAya te pAtha cari vAmane jinapravacanamAM anatAnuMbaMdhInIsanA kahI che, je kaSAyamAM 'tanmayapaNe aprazasI (mA) bhAve tApaga, AtmAnI pravRtti che, tyAM "anaMtAnubaMdhIne saMbhava che. mukhya karIne ahIM kehyAM che te sthAnake te kaSAyane vizeSa saMbhava che sadavasadagurU ane saharmane je prakAre droha thAya, ava thAya, . tathA vimukhabhava thAya, e Adi pravRttithI, temaja amadeva asarU tathA asadharmane je prakAre Agraha thAya, te saMbaMdhI Scanned by CamScanner Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 28 su ((GG) kRtakRtyatA mAnya thAya, e Adi pravRttithI pravattatAM 'anaMtAnubaMdhI- kaSAya' sabhave che, athavA jJAnInA vacanamAM putrAdi bhAvAne je maryAdA pachI icchatAM niSna sapariNAma kahyA che, te pariNAme pradhattatAM paNu anaMtAnubaMdhI' DhAvAyeAgya che. sa MkSepamAM 'anaMtAnubaMdhI-kapAya' nI vyAkhyA e pramANe jAya che.: = je purUSanI jJAnadazA sthira rahevA yAgya che, evA jJAnIpurUSane paNa saMsArapresa`ganA udaya hAya, to jAgratapaNe pravartavuM ghaTe che, ema vItarAge kahyuM che, te anyathA nathI, ane ApaNe sAme jAgratapaNuM pravarttavu karavAmAMka 4 zithilatA rAkhIe, teAte saMsAraprasagathI khAdha thatAM vAra na lAge, evA upadeza e vacanAthI AtmAmAM pariNAmI karavA yeAgya che; emAM sa zaya ghaTatA nathI. prasaganI sAva nivRtti' azakaya thatI hoya, te prasaMga sakSepa karavA ghaTe, ane krame karIne sAva nivRttirupa pariNAma Av Te; e mumukSupuruSane bhUmikAyama che. satta ga-sazAstranA yeAgyathI te dharmanu ArAdhana vizeSa karI sabhave che. (70) zrI mahAvIranuM mAna vrata. janmathI jene mati, zruta ane avadhi e traNa jJAna hatAM, ane AtmApayegI evI vairAgyadazA hatI, alpakALamAM bhegakarma kSINa karI saMyamane grahaNa karatAM mana:paryava nAmanuM jJAna pAmyA hatA, evA zrImad mahAvIrasvAmI, te chatAM paNa bAra vaSa ane sADAcha mAsa sudhI mAnapaNe vicaryAM. A prakAranuM temanuM prayattana te upadezamAMga pravattA~vatAM kAI paNa jIve atya tapaNe vicArI pravarte vAyAgya che evI akhaMDa zikSA pratimAdhe che. temaja jina jevAe e pratibaMdhanI nivRtti mATe prayatna karyuM, te pratibaMdhamAM ajAgRta rahevAyeAgya kAi jIva na DrAya ema jaNAvyAM che; tathA ana ta AtmAnA te pravartta nathI prakAza karyAM che. jevA prakAra pratye vicAratu vizeSa sthirapaNa varte che;-vartAvuM ghaTe che, . Scanned by CamScanner Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) rAjadha (71) ata tAnubaMdhInA eka prakAra. anaMtAnubaMdhI'nA bIjo prakAra lakhyA che te viSe vizeSA nIce lakhyAthI jANAro: " > ES udayathI athavA udAsabhAvasa yukata ma pariNatabuddhithI bhAgAdine viSe pravRtti thAya tyAMsudhImAM jJAnInI AjJAmara paga mUkIne pravRtti thaI na sabhave, paNa jyAM bhAgAdine viSe tIvra-ta-yapaNepravRtti thAya tyAM nAnInI AjJAnI kaI akuzata sabhave nahIM, nirbhayapaNe bhAgapati sabhave, je nirdhva sa pariNAme kahyAM che, tevAM pariNAma varte tyAM paNa anatAnuba MdhI ', saMbhave che. temaja huM samajuM chuM," '. mane bAdha nathI ' evAne evA bakmamAM rahe; ane bhegathI nivRtti ghaTe che; ane vaLI kaSTa puruSatva kare to thai zakavA ceAgya chatAM paNa mithyAjJAnathI jJAnadazAmAnI bhegAdikamAM pravarttanA kare, tyAM paNa ' anaMtAnubadhI ' saMbhave che. nabhRtamAM jema upayAganu zudupaNuM thAya, tema tema svapnadazAnuM parikSaNupaNuM sa bhave. ( 72 ) AtmAne jANyA teNe sarva jANyu. " huM mumukSu ! eka AtmAne jANutAM samasta lokAlAkane jANIza,ane sava jANuMvAnuM La paNa eka AtmaprApti che; mATe AtmAthI jUdA evI bIjA bhAve jANavAnI vAravAranI IcchAthI tu nivRtta, ane eka nijasvarupane viSe tRSTi de, ke je draSTithI samasta sRSTi jJeyapaNe tAre viSe dekhAze; ta-svasvayaM evAM satzAstramAM kahelA bhAganuM paNa A tatva che, ema tatvajJAnIoe kahyuM che, tathApi upayegapUrvaka te samajavu durlabha che; e mA' jUdA che, ane svarUpa paNa jAdu' che; jema mAtra * kathanajJAnIe ' . Scanned by CamScanner Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 28 muM. (101) kahe che, tema nathI; mATe ThekANe ThekANe jaine kAM pUche che? kemake, te apUrva bhAvanA arthe ThekANe ThekANethI prApta thavAyogya nathI. '' " he mumukSu ! yamaniyamAdi je sAdhanA zAstramAM kahyAM che, te upara kahelA arthathI niSphaLa Tharaze ema paNa nathI, kemake te paN kAraNane arthe che. te kAraNa A pramANe cheH AtmajJAna rahI zake evI pAtratA prApta thavA, tathA temAM sthiti thAya te yAgyatA AvavA, ' e kAraNo upadezyA che; tattvajJAnIe ethI-evA hetuthI-e sAdhane kahyAM che, paNa jIvanI sama jaNamAM sAmA phera hevAthI te sAdhaneAmAMja aTakI rahyA, athavA te sAdhana paNa abhinivezapariNAme grahyAM. AMgaLIthI jema bALakane caMdra dekhADavAmAM Ave, tema tattvajJAnIee e tattvanuM tattva kahyuM 2 che. ', 14:4 (73 ) ' vairAgya upazamAdi bhAvA anAdithI viparita abhyAsa che, tethI vairAgya upazamAdi bhAvAnI riti ekadama na thai zake, kivA thavI kaThaNa paDe; tapi nira Mtara te bhAvA pratye lakSa rAkhye avazya siddhi thAya che. sattamAgamaneA yeNa na heAya tyAre, te bhAMA je prakAre vamAna te prakAranA dravya, kSetrAdi upAsavA * yAya satyAane paricaya karavA yogya che. sAkAryanI prathamabhUmikA vikaTa hAya che. te anatakALathI anabhyasta evI mumukSutA mATe tema heAya emAM kaSTa Azcarya nathI. (74) Atma jAgRti. zrI tIrthaMkarAdi mahAtmAe kahyuM che, ke jene viparyAsa maTI dehAdine viSe thayelI Atmabuddhi, ane AtmabhAvane viSe thayelI dehaMbuddhi te Scanned by CamScanner Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (102) rAjaya maTI che;. eTale AtmAM AtmapariNAmI thayA che, tevA jJAnIpurUSane paNa jyAMsudhI prArabdhavyavasAya che, tyAMsudhI jAgRtimAM rahevu' megya che; kemake avakAza prApta thaye anAdi viparyAsa bhayanA hetu tyAM paNa ame jANyA che. cAra dhanadhAtI karma' tyAM hita mAM niya evA sahajasvarupa paramAtmAne D ! viSetA saMpUrNa jJAna, ane sapUrNa jAgRtirupa tuyyavasthA che; eTale tyAM anAdi viauMsa niIpaNAne prApta thAthI kAi paNa prakAre udbhava thai zake ja nahIM; tathApi tethI nyUna evA viratyAdi gugrasthAna vartatA evA jJAnIne te kAyaeN kAyaeN ane kSaNe kSaNe AtmajAgRti yAgya che. pramAdavaze cApUrva aro nyUna jANyA che. evA jJAnIpurUSane paNu ana takALa paribhramaNu thayu che., mATe jenI vyavahArane viSe anAsa tabuddhi thai tevA purUSa paNa jo tevA udayanuM prArabdha hoya, te tenI kSaNe kSaNe nivRtti ci Mta thavI, ane nija bhAvanI jAgRti rAkhavI. A mA prakAre jJAnI purUSane mahAjJAnI evA zrI tIrthaMkarAdike bhalAmaNa dIdhI che; teA pachI, jene mArgAnusArI avasthAmAM haju praveza thayA nathI, evA jIvane te A sarva vya vasAyathI vizeSa vizeSa, nivRttabhAva rAkhavA ane vicArajAgRti rAkhavI yogya che, ema jaNAvavA jevu paNa rahetu nathI, kemake te te samajaNumAM saheja AvI zake evu che. 21 ?', ' . mumukSu jIvanAM lakSaNA 11 ---mAtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLa jJAna re. zrI vRMdAMte nirUpaNa karelAM evAM mumukSu jIvanAM lakSaNA tathA zrI jine nirUpaNu karelAM evAM samyakUdRSTi jIvanAM lakSaNA sAMbhaLavAyeAgya che;-tathArUpa yeAga na hoya tA vAMcavAyogya che;-vizeSapaNe pariNAmI karavAyAgya che. pArtAnuM pazamana karavA yogya che; mAtmAmAM ochuM jANIne, ahaMmamatArdika parAbhava thavAne nitya potAnuM nyUnapaNu dekhavuM. vizeSa ''maprasaMga sa MkSepavA yeAgya che. Scanned by CamScanner Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) varSa 29 muM. varSa 29 muM. 11 29 mu. : (76). .: aNagAratva. Do zubhecchA, vicAra, jJAna e Adi sarva bhUmikAne viSe sarvasaMgaparityAga baLavAna upakArI che ema, jANIne jJAnI purUe I aNagAratva' nirUpaNa karyuM che. yapi paramArthathI sarvasaMgaparityAga yathArtha baMdha thaye prApta thavA rogya che; ema jANatA chatAM paNa satsaMgamAM nitya nivAsa thAya, to te - samaya prApta thavAyogya che ema jANI, sAmAnya rIte bAMsarvasaMgaparityAga jJAnI purUSoe upade che, ke je nivRttine vege zubhecchAvAna e jIva saddagurU, purUSa ane sanzAstranI yathAyogya upAsanA karI yathArtha bodha pAme. (77) te be abhiniveza. 1 5 ' , " be abhiniveza ADA AvI ubhA rahetA hovAthI jIva mithyAtva ne tyAga karI zako tethI te A pramANe laikika ane zAstriya. keme karIne satsamAgamage jIva je te abhiniveza choDe, te miyAta' ne tyAga thAya che; ema vAraMvAra jJAnI purUSoe zAstrAdi, dhArAe upaderyuM chatAM jIva te choDavA upekSita zA mATe thAya che te vAta vicAravAya che. * ' + 5. * . " dukhanuM muLa : ka , , , , sarva duHkhanuM mULa saMyoga (saMbaMdha) che ema zAnavata evA tIrthakare. e kahyuM che. samasta jJAnI puruSee ema dIdhuM che. je soga be prakAre Scanned by CamScanner Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) rAjaya mukhyapaNe kathA che: madha, ane bRhyasaMbadha vicAra thavAne AtmAne bAhyasayAganA aparicaya katttavya che; saparamA IcchA jJAnIpurUSoe paNa karI che. a Mta megane je aparicayana (G) zAstriya abhiniveza. '); AtmA sivAya, enI je je prakAre jIve mAnyatA karI kRtArthata JAnI che, te sarva zAstriya Atmaniveza che, svachaMdatA TaLI nathI; sattamAgamane yAga prApta thayA che te mege paNa svachaMdanA nirvAhane arthe zAstrana koi eka vacanane bahuvacana jevu jaNAvI, je mukhya sAdhana evA sattamAgama tenA samAna, ke tethI vizeSa bhAra zAsratye mUke che; te jIvane paNa zasta zAstriya abhiniveza che, AtmA samajavA arthe zAsrA upakArI che. ane te paNa svachaMdarahita puruSane; eTale lakSa rAkhI satzAstra vicArAya to te 'zAstriya abhiniveza' gaNuvAyeAgya nathI. apra (84) vyavahAra saca ane paramAtha sayama, kasa prakAranA bhayane rahevAnA sthAnakarUpa A sAMsArane viSe mAtra eka verAgya ja abhaya che! tra moTA 'munione je vairAgyadarzI prApta thavI durlabha te vairAgyadazA te gaDhavAsane viSe jene prAye vattatI hatI evA grahaNa karI cA paNa tyAgane graheNu evA zrI mahAvIra, RSabhAdi puruSa cAlI nIkalyA e ja tyAganuM u gRhasthAdi byavahAra vataeN tyAMthI AtmajJAna na thAya, ke AtmajJAna * utkRSTapaNuM upadeze che hAya tene gRhasthAdi vyavahAra nahoya, evA niyama nathI. tema chatAM paNa jJAnIne paNa tyAgavyavahAranI bhalAmaNa parama puruSAe upadezI che, kemake tyAga Atma akSayane spaSTa vyakata kare che. tethI ane leAkane upakArabhUta che tethI, tyAga akavyalakSe karttabdha che; emAM saMdehanathI. Scanned by CamScanner Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke, ' ' ';* (15) | svasvarUpane viSe sthiti tene, "paramArthasaMyama" ka che, te saMyamane kAraNabhUta evAM anya nimittenA grahaNane vyavahArasaMyama" kahe che. koI jJAnI purUSoe te saMyamane paNa niSedha karyo nathI. paramArthanI upekSAe lakSavagara je vyavahAra saMyama mAM ja paramArtha saMyamanI mAnyatA rAkhe tenA vyavahAra saMyamane" tene abhiniveza TALavA niSedha karyo che, paNa vyavahArasaMyama mAM koI paNa pasAthenI nimittatA nathI ema jJAnI puruSoe kahyuM nathI. paramArthanA kAraNabhUta evA vyavahArasayamane" paNa "paramArthasaMyama ka, AraMbha parigrahano tyAga. : 05, ko mahAbhimAnarahita evA sarUne atyaMta * * y: ' lalithI trikALa samaya , , "\\ che. bhaktithI trikALa namaskAra ke te te, " , , , , nAnIpuruSee vAravAra AraMbhaparigrahanA tyAganuM utpaSTapaNuM kahyuM che, ane pharIpharIne te tyAgane upadeza karyo che, ane ghaNuM karI pite paNa ema varyA che, mATe mumukSu puruSane avazya karI tenI saMkSepavRtti joIe; emAM saMdeha nathI. AraMbhaparigrahano tyAga kayA kyA pratibaMdhathI chava na karI zake, ane te pratibaMdha kayA prakAre TALI zakAya, e prakAre mumukSu jIve potAnA cittamAM vizeSa vicAraaMkura utpanna karI kaI paNu tathArUpa phaLa ANavuM ghaTe. je tema karavAmAM na Ave to te jIvane mumukSatA nathI, ema prAye kahI zakAya. . AraMbha ane parigrahano tyAga kayA prakAre thaze haiyA te yathArtha kahI vAya te prathama vicAra karI pachI upara kahyA te vicAraaMkura mumukSu jIve potAnA aMtaHkaraNamAM avazya utpana karo egya che. Scanned by CamScanner Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) rAgAdha * (23) tyAganA lakSa rAkhavA. utkRSTa saMpattinAM ThekANAM je cakravartyAdi 56 te sarva anitya dekhIne vicAravAna purUSo tene cheADIne cAlI nIkaLyA che; athavA prArauAye vAsa thayA tA paNa amUtipaNe, ane udAsInapaNe tene prArabdhadaya samajane varyAM che, ane tyAganAM lakSa rAkhyA che. jemAM { * (43).... bhaktimA, mahAtmA buddha (gautama) jarA, dAridra, raNa ane mRtyu e cArane eka AtmajJAnavinA anya sarva upAye achata dekhI, jenejiye tenI utpattine hetu che evA sasArane choDIne cAlyA jatA havA. zrI RSabhAAde anata jJAnI puruSAe eja upAya upAsyA che, ane sarve jIvAte te upAya upadezya che. te AtmajJAna durgA-prAye-dekhIne niSkAraNu karUNAzIla evA te satpustroe bhakitamArga prakAzyA che, je sarva azaraNane nizrI zaraNurUpa che, ane sugama che. Mwf's 16 Baren (84) L ', saddagurU deva. sava du:khathI mukata thavAnA savetkRSTa upAya AtmajJAnane kahyA che. te jJAnIpuruSAnAM vacane sAcAM che; atyaMta sAcAM che, jyAMsudhI jIvate tathArUpa AtmajJAna na thAya, tyAMsudhI Atya Mtika baMdhananI nivRtti na dvApa emAM saMzaya nathI. te AtmajJAna thatAM sudhI jIve 'vRtti'mAna AtmajJa:na svarUpa' evA sadguMdevatA nitara Azraya avazya karavA yogya che; emAM sa Mzaya nathI. te AzrayanA viyAga hoya, tyAre, AzrayabhAvanA nitya kattavya che. Scanned by CamScanner Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 29 se. (17) : jJAno ke vItarAganI oLakhANa manuSyAdine jagatavAsI che jANe che, te daihika svarUpathI tathA daihika ceSTAthI jANe che. eka bIjAnI mudrAmAM, AkAramAM, tathA IdriyamAM je bheda che, te cakSu Adi iMdrithI jagatavAsI jIve jANI zake che, ane keTalAka te jIvonA abhiprAya paNa anumAna parathI jagatavAsI chava jANuM zake che, kemake te tenA anubhavane priya che, paNa jJAnadazA athavA vItarAga dazA che, te mukhyapaNe daihika svarUpa tathA daihika ceSTAne viSaya nathI aMtarAtamaguNa che ane aMtarAtma' bAhajIno anubhava viSaya na hovAthI temaja tathA5 anumAna paNa pravAM evI jagatavAsI jene ghaNuM karIne ! saMskAra nahi hovAthI, jJAnI ke vItarAgane te oLakhI zakatA nathI. koIka re; jIva satsamAgamanA cArgathI saheja zubhakAmanA udayathI, tetharUpe kaMI saMskAra' pAmIne jJAnI ke vItarAgane yathAzakti oLakhI zake, tathApi kharekharUM e-3 : LakhANa to dahe mumukSatA pragaTaye, tathArUpa samAgamathI prApta thayela upadezane . avadhAraNa karyuM, aMtarAtmavRtti pariNamya, jIva jJAnI, ke vItarAgane oLakhI zake. jagatavAsI eTale jagataSTijIve che. tenI draSTie kharekharUM jJAnI ke , vitarAganuM oLakhANuM kayAMthI thAya ? aMdhakArane viSe paDelA padArthane manuSya cakSu dekhI zake nahIM tema dehane viSe rahyA evA jJAnI ke vItarAgane jagata daSTijIva oLakhI zake nahIM. jema aMdhakArane viSe paDele padArtha manuSya 3, cakSuthI jevAne bIjA koI prakAranI apekSA rahe che, tema jagata daSTijIne jJAnI ke vitarAganI oLakhANa mATe, vizeSa zubha saMskAra ane satsamAgamanI apekSA yogya che. je te Tega prApta na hoya te jema aMdhakAramAM paDela , padArtha ane aMdhakAra e beya ekAkAra bhAse che, bheda bhAsatuM nathI, tema ?' tayArUpa yogavinA jJAnI, ke vItarAga ane anya saMsArIjInuM eka AkArapaNuM bhAse che; dehAdi ceSTAthI ghaNuM karIne bheda bhAsata nathI. che . - je dehadhArI sarva ajJAna ane sarva kaSAya rahita thayA che, te deha dhArI mahAtmAne trikALa paramabhaktithI namaskAra che ! namaskAra ho !! te mahA Scanned by CamScanner Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) rAjabodha tmA varte che te dehane, bhUmIne, gharane, mAne, AsanAdi sarvane namaskAra he ! namaskAra he ! ! jIvane apUrva guNa kema utpanna thAya? . sarva saMgaparityAga karIne cAlI nIkaLyAthI paNa jIva upAdhirahita thatuM nathI, kemake jyAM sudhI aMtarpariNatipara daSTi na thAya, ane tathArUpa mArge na pravartAya tyAMsudhI, sarvasaMgaparityAgapaNuM nAma mAtra thAya che, ane tevA avasaramAM paNa aMta pariNatipara daSTi devAnuM bhAna jIvane AvavuM kaThaNa che; te pachI AvA gRhavyavahArane viSe lAkika abhinivezapUrvaka, rahI aMtarpariNati para daSTi devAnuM banavuM keTaluM duHsAdhya hovuM joIe te vicAravA yogya che. vaLI tevA vyavahAramAM rahI jIve aMta pariNati para keTaluM baLa rAkhavuM joIe te paNa vicAravAyogya che, ane avazya tema karavADyuM che. jeTalI potAnI zakti hoya, te sarva zaktithI eka lakSa rAkhIne, aukika abhinivezane saMkSepa karIne, kaMI paNa apUrva nirAkaraNapaNuM dekhAtuM nathI mATe samajyAnuM mAtra abhimAna che ema jIvane samajAvIne, je prakAre jIva jJAna, darzana, cAritrane viSe satata jAgRta thAya te ja karavAmAM vRtti jeDavI, ane rAtridivase te ja ciMtAmAM pravartavuM eja vicAravAnI jIvanuM kartavya che; ane tene mATe satsaMga, sazAstra ane saraLatAdi nijaguNo upakArabhUta che, ema vicArIne tene Azraya karavo gya che. jyAM sudhI lokika abhiniveza, eTale dravyAdi lebha, tRSNa, daihika mAna, kuLa, jAti Adi saMbadhI meha ke vizeSatva mAnavuM hoya, te vAta na choDavI haiya, pitAnI aeiTvecchAe-amuka chAdine Agraha rAkhavo hoya tyAMsudhI, jIvane apUrva guNa kema utpanna thAya tene vicAra sugama che. ' Scanned by CamScanner Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 2la mu. (19) (87) jJAnInI ane zuSkajJAnInI vANI. 1 je jJAnamAM dehAdi amAsa maTayo che, ane anya padArthane viSe ahaMtA mamatA vartatAM nathI, tathA upaga svabhAvamAM pariName che, arthAta jJAnasvaru55NuM bhaje che, te jJAnane "nirAvaraNa jJAna" kahevA yogya che. 2. sarva jIvone eTale, sAmAnya manuSyane, jJAnI ajJAnInI vANIne bheda samajAve kaThaNa che, e vAta yathArtha che; kemake keka zuSkattAnI zIkhI laine jJAnInA je upadeza kare, eTale temAM vacananuM samatulyapaNuM jayAthI zuSkajJAnIne paNa sAmAnya manuSya jJAnI mAne, maMdadazAvAna mumukSu jIvo paNa tevAM vacanathI bhrAMti pAme; paNa utkRSTa" dazAvAna mumukSu purUSa zuSkajJAnInI vANI jJAnInI vANI jevI zabda jaI prAye bhrAMti pAmavA yogya nathI, kemake zuSkajJAnInI vANumAM Azaye jJAnInI vANInI tulanAM hetI nathI; jJAnInI vANI pUrvApara avirUddha, AtmArthaupadezaka, apUrva arthanuM nirUpaNa karanArI hoya che; ane anubhava sahitapaNuM hovAthI AtmAne satata jAgRta karanAra hoya che. zuSkajJAnInI vANImAM tathArUpa guNe hotA nathI; sarvathI utkRSTa guNaje pUrvApara avirodhapaNuM te zuSka jJAnInI vANIne viSe vartavA " yogya nathI, kemake yathAsthita padArthadarzana tene hotuM nathI; ane tethI kAma kAma kalpanAthI yukta tenI vANI hoya che. e Adi nAnA prakAranA bhedathI jJAnI ane zuSkajJAnInI vANInuM oLakhANa utkRSTa mumukSane thavAyogya che. jJAnI purUSane te sahaja svabhAve tenuM oLakhANa che, kemake pote bhAna sahita che, ane bhAnasahita purUSavinA A prakArane Azaya upadezI zakAya nahIM, ema saheje te jANe che. ajJAna ane jJAnano bheda jene samajAya che, tene ajJAnI ane jJAnIno saheja bheda samajAvAyegyA che. ajJAna pratyene jene mola virAma pAmyo che, evA jJAnI purUSane zuSkajJAnInAM vecano bhrAMti kema karI zake? bAkI sAmAnya jIne athavA maMdadazA ane madhyamadazAnA mumukSane zuSkajJAnInA vacana sAzyapaNe jovAmAM AvyAthI bane jJAnInAM vacano che ema bhrAMti thavAno saMbhave che. utkRSTa mumukSune ghaNuM karIne tenI brAMtine Scanned by CamScanner Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) ( rAjabaMdha saMbhava nathI, kemake jJAnInAM vacananI parIkSAnuM baLa tene vizeSapaNe sthira thayuM che. pUrvakALe jJAnI thaI gayA hoya, ane mAtra tenI mukhavANI rahI hoya te paNa vartamAnakALa jJAnI purUSa ema jANI zake ke A vANI jJAnI purUSanI che; kemake rAtridivasanA bhedanI peThe ajJAnI jJAnInI vANIne viSe Azaya bheda hoya che, ane AtmAdazAnA tAratamya pramANe aMzayavALI vANI nIkaLe che. che ? 1 ::: , , , . ' ', ' ' saMbaMdhInA mRtyu prasage karavA yogya vicAraNA. . vizeSa kALanI mAMdagI vinA yuvAna-avasthAmAM akasamAt deha choDavAnuM !' banyAthI sAmAnyapaNe oLakhatAM mANasane paNa te vAtathI kheda thayA vinA na rahe, te pachI jeNe kuTuMbAdika saMbaMdhanehe mUcha karI hoya, sahavAsamAM vasyA hoya, te pratye kaMI Azraya bhAvanA rAkhI hoya, tene kheda thayAvinA , kema rahe ? A saMsAramAM manuSyaprANIne je khedanA akathya prasaMge prApta thAya che, te akathya prasagemAM eka A meTo khedakAraka prasaMga che, te prasaMgamAM yathArtha vicAravAna purUSo zivAya sarva prANI kheda-vizeSane prApta thAya che, ane yathArtha vicAravAna purUSane vairAgya vizeSa thAya che. saMsAranuM / azaraNapaNa, anityapaNuM ane asArapaNuM vizeSa daDha thAya che. vicAravAnA purUSane te khedakAraka prasaMgane mUbhAve kheda karave te mAtra karmabaMdhane . hetu bhAse che ane vairAgyarUpa khedathI karmasaMganI nivRtti bhAse che, ane te , satya che. mUchaMbhAve kheda karyAthI paNa je saMbadhIne viyoga thaye che tenI prApti thatI nathI, ane je mUcha thAya che te paNa avicAranuM phaLa che ema vicAra, vicAravAna purUSa te mUrvAbhAvapratyaya khedane zamAve che, athavA ghaNuM karIne te kheda temane thatuM nathI;-kaI rIte tevA khedanuM hitakArIpaNuM che dekhAtuM nathI, ane banele prasaMga khedanuM nimitta che, eTale tene avasare vicAravAna purUSane jIvane hitakArI e kheda utpanna thAya che. sarva saMganuM azaraNapaNuM. abaMdhavapaNuM, anityapaNuM ane tucchapaNuM temaja anyatvapaNu . Scanned by CamScanner Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 29 muM. (111) dekhIne pitAne vizeSa pratibaMdha thAya che ke "he chavI tAre viSe kaMI paNa A saMsArane viSe udayAdi bhAve paNa mUcha vartAtI haiya, te te tyAga kara, tyAga kara, te mUchanuM kaMI chULa nathI, saMsAramAM kyAreya paNa zaraNatvAdipaNuM prApta thavuM nathI, ane vicAra paNa vinA te saMsAraneviSe meha thavAyogya nathI, je moha anaMta janma maraNane ane pratyakSa khedane hetu che, duHkha ane kalezanuM bIja , tene zAMta karI tene kSaya kara; he jIva ! e vinA bIjo koI hitakArI upAya nathI." e vagere bhAvitAtmatAthI vairAgyane zuddha ane nizvaLa kare che. je koI jIva yathArtha vicArathI jue che, tene A ja prakAre bhAse che. . . . . . . . . '' ; 'A jIvane dehasaMbaMdha hoIne mRtyune heta to A saMsAra sivAya bIje tenI vRtti joDavAne abhiprAya thAta nahi; mukhya karIne mRtyune bhaye paramArtharUpa bIje sthAnake dhRti prerI che, te paNa koIka vIralA jIvane prerIta thaI che. ghaNA chone te lAhya nimitathI mRtyubhayaparathI bAhya, kSaNika vairAgya prApta thaI, vizeSa kAryakArI thayA vinA nAza pAme che; mAtra koIka vicAravAna athavA sulabhadhI, ke haLa kami chavane te bhayaparathI avinAzI, niHzreya satpadapratye vRtti thAya che. mRtyubhaya heta paNa te mRtyu vRddhAvasthAe niyamita prApta thatuM hota paNuM jeTalA pUrve vicAravAne thayA che teTalA 'na thAta; arthAta vRddhAvasthA sudhI to mRtyune bhaya nathI ema dekhIne, pramAda sahita vartata matyunuM avazya AvavuM dekhIne tathA tenuM aniyamitapaNe AvavuM dekhIne, te prasaMga prApta thaze, svajanAdi sethI arakSaNapaNuM dekhIne, pa2mAryavicAravAmAM apramattapaNu ja hitakArI lAgyuM, ane savasaMganuM ahitakArapaNa lAgyuM. vicAravAna purUSono te nizcaya niHsaMdeha satya che. traNe kALa satya che. mUchabhAvano kheda tyAgIne asaMgabhAvapratyavi kheda vicAravAnane kartavya che. je A saMsArane viSe AvA prasaMgeno saMbhava na heta, pitAne athavA parane tevA prasaMganI aprApti dekhAtI hota, atharaNAdipaNuM na hota, to paMcaviSayanA sukhasAdhananuM kazuM napaNuM prAye nahotuM evA zrI kaSabhadevAdi paramapu, ane bharatAdi cakravaryAdio tene zA kAraNe tyAga karata? ekAMta asaMgapaNuM zA kAraNe bhajata ?' Scanned by CamScanner Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Tw tta * * * * * * * * (12) rAjabodhI. he Arya! yathArtha vicAranA chApaNane lIdhe, putrAdi bhAvanI kalpanA ane mUchane lIdhe, tamane kaMi paNa kheda vizeSa prApta tha maMvita che; te paNa te khedanuM beyane kaMi paNa hitakArI phaLa nahIM hovAthI, hitakArIpaNuM mAtra asaMgavicAravinA koI anya upAya nathI. ema vicArI, thato kheda yathAzakti vicArathI, jJAnI purUSanAM vacanAmRtathI, tathA sAdhupurUSanA Azraya, samAgamAdithI, ane vipatithI upazAMta kara e ja kartavya che. ', (89) : A ja che . . jJAna mArga... kiyA mAga, ane bhakita mArga / jene mRtyunI sAthe mitratA hoya, athavA je matyuthI bhAgI chUTI zake ema hoya, athavA "huM nahIM ja muruM ema jene nizcaya heya te bhale sukhe sue.-zrI tIrthaMkara-jIvatikAya adhyAyana. : "," " che " ' jJAnamArga durArAdhya che; paramAvagaDhadazA pAmyA pahelAM te mArge paDavAnAM ghaNuM sthAnaka che; sadeha, vikalpa, svachaMdatA, ati pariNAmI paNa e Adi kAraNo vAraMvAra jIvane te mArge paDavAnA hetuo thAya che athavA UdhvabhUmikA prApta thavA detAM nathI; kriyAmAge asadu abhimAna, vyavahAra, Agraha siddhimeha, pUjAsatkArAdi ga, ane daihika kriyAmAM AtmaniSTAdi dezamAM saMbhava rahyA che. koIka mahAtmAne bAda karatAM ghaNuM vicAravAnI chae bhakitamArgane te ja kAraNothI Azraya karyo che, ane AjJAzritapaNuM athavA para . ' sazurUne viSe sarvopaNa svAdhInapaNuM zirasA dI che, ane temaja varyA che, tathApi te vega prApta thavo joIe nahIMta citAmaNI che jene eka samaya che evo manuSyadeha ulaTA parribramaNavRddhino hetu thAya. jJAnanA mukhya hetu varAgya tathA upazama che. navRtti Adi sakSepa ga bhimAnapUrvaka thatuM hoya to paNa karavo ghaTe. vizeSatA eTalI ke, te abhimAnapara niraMtara kheda rAkho. tema bane te tame karIne vRtti Adine saMkSepa thAya, ane te saMbaMdhI abhimAna paNa saMkSepa thAya. Scanned by CamScanner Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (113) varSa 29 muM. 2. ghaNe rathaLe vicAravAna purUSoe ema kahyuM che ke, jJAna thaye kAma, phodha, tRSNAdi bhAva nirmULa thama, te satya che; tathApi te vacane e paramArtha nathI ke, jJAna thayA prathama te meLAM na paDe, ke ochAM na thAya. mULa sahita che te jJAna karIne thAya, paNa kaSAyAdinuM meLApaNuM ke chApaNuM na thAya tyAM sudhI jJAna ghaNuM karIne utpanna ja na thAya. jJAna prApta thavAmAM vicAra mukhya sAdhana che, ane te vicArane vairAgya (bhaga pratye anAsakti), tathA upazama (kaSAyAdinuM ghaNuM ja maMdapaNuM, te pratye vizeSa kheda) be mukhya AdhAra che, ema jANI tene niraMtara lakSa rAkhI tevI pariNati karavI ghaTe. satparUSanA vacananA yathArtha grahaNavinA vicAra ghaNuM karIne uddabhava thato nathI, ane purUSanA vacananuM yathArtha grahaNa-sapurUSanI pratIti-e kalyANa thavAmAM sarvotkRSTa nimitta hovAthI temanI ananya Azrayabhakti pariNAma pAmethI thAya che. ghaNuM karI eka bIjA kAraNone anyonyAzraya jevuM che. kyAMka koInuM mukhyapaNuM che, kayAMka koInuM mukhyapaNuM che, tathApi ema anubhavamAM Ave che ke kharekhara mumukSu hoya tene, satva purUSanI Azrayabhakita, ahaMbhAvAdi chedavAne mATe, ane alpakALamAM vicAradazA pariNAma pAmavAne mATe utkRSTa kAraNurUpa thAya che. bhegamAM anAsakita thAya tathA laikika vizeSatA dekhADavAnI buddhi ochI karavAmAM Ave, te tRSNa nirbaLa thatI jAya che. laikika mAnaAdinuM tucchapaNuM samajavAmAM Ave to tenI vizeSatA na lAge ane tethI tenI irachA saheje maLI paDI jAya, ema yathArtha bhAse che. mAMDamAMDa AjIvikA cAlatI hoya te paNa mumukSane te ghaNuM che, kemake vizeSano kaMI avazya upayoga ( kAraNa). nathI ema jyAMsudhI nizcayamAM na ANavAmAM Ave tyAMsudhI, tRSNa nAnA prakAre AvaraNa karyA kare. laikika vizeSatAmAM kaMI sArabhUtatA ja nathI ema nimaya karavAmAM Ave, te mAMDa-AjIvikA jeTaluM maLatuM hoya te paNa tRpti rahe. mAMDa AjIvikA jeTaluM maLatuM na hoya te paNa mumukSu jIve ArtadhyAna ghaNu karIne thavA na de, athavA thaye te para vizeSa kheda kare, ane AjIvikAmAM tuTata, yathAdharma upArjana karavAnI maMda, kalpanA kare;, e Adi prakAre vartAtA taNune parAbhava kSINa thavA yogya dekhAya che. 3. ghaNuM karIne purUSane vacane AdhyAtmika zAstra paNa AtmajJAnane hetu thAya che, kemake "paramArthaAtmA' zAstramAM vartAto nathI, purUSamAM 1 , Scanned by CamScanner Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) rAjamAdha. varte che. mumukSue jo kAI satpurUSanA Azraya prApta thayA hAya, te prAye jJAnanI yAcanA karavI ne ghaTe, mAtra tathArupa vairAgya upazamAdi prApta karavAnA upAya karavA ghaTe, te yogya prakAre siddha thaye jJAnInA upadeza sulabha reName che, ane yathArtha vicAra tathA jJAnanA hetu thAya che. ja. jyAMsudhI echI upAdhivALA kSetre AjIvikA sudhI vizeSa meLavavAnI kalpanAe mumukSue kAI vizeSa vadhAre upAdhivALAM kSetre javuMna ghaTe, kemake tethI ghaNI paDI jAya che, athavA vamAna thatI nathI. ' mULa mArga. *K >> ' cAlatI hoya tyAM alArkika hetu vinA savRttio meLA * (91) zrI jinavaranA mULa mAraga sAMbhaLe jinane re. mULa mULa karI vRtti akhaMDa sanmukha, mULa mAraga sAMbhaLo jinane 2, nAthapUjAdinI je kAmanAre, nAya vhAlu aMtara bhavaduHkha; mULa. karI jo jo vacananI tulanA re, je je zAdhine jinasiddhAMta; mAtra kahevu paramA hetuthI re, kASTa pAme mumukSu vAta. jJAna, darzana, cAritranI zuddhatAre, ekapaNe ane aviddha; jinamAraga te paramAtha thI re, ema kahyuM siddhAMte budha liMga ane bhede je vRttanA re, dravya deza kALAdi pazu jJAnAdinI jezuddhatA re, te te traNe kALe abheda 8 have jJAna darzanAdi zabdanA hai, sakSepe suNA paramArtha; tene jotAM vicArI vizeSathI re, samajAze uttama AtmA . che dehAdithI bhinna AtmA re, upayAgI sadA avinAza; ema jANe na tenuM nAma khAsa. mULa bheda pa mULa mULa mULa mULa0 mULa je nAme nA upadezathI re, kazuM jJAna jANiyuM re, tenI varte che zuddha pratIta; kahyuM. bhagavate darzana tahana re, jenu biju nAma samakIta. jema AvI pratIti jIvanI re, jANyA sarvethI bhinna asaMga; mULa mULa mULa. 12 $$ ! + + + mULa mULa Scanned by CamScanner Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 29 muM: - te sthira svabhAva te upaje re, nAma cAritra te aNaliMga. mULa : te traNe abheda pariNAmathI re, jayAre va te AtmArUpa; mULa teha mAraga jinane pAmiyo re, kiMvA pAmyo te nijasvarUpa. mULa0 - evA mULa jJAnadi pAmavA re, ane javA anAdi baMdha; mULa0 upadeza saddagurUne pAmavA re, TALI svachaMda ne pratibaMdha mULa, eima deva jinade bhAkhiyuM re, mekSa mAraganuM zuddha svarUpa, mULa bhavya janonA hitane kAraNe resape kahyuM svarUpa ' . . .' ' AtmajJAnanI sanmukhatA mATe vairAgyAdi. . . kare che' ' . . . . sAdhanAnI AvazayakatAM. . . . . . vairAgyAdi saphaLa to jo saha AtamajJAna, temaja Atama jJAnanI prAptitaNAM nidAna * vairAgya, tyAga, dayAdi aMtaraMgavRttivALI kriyA che, te je, sAthe AtmajJAna hoya, te saphaLa che; arthAt bhavanuM mULa chede che. athavA vairAgya, tyAga, dayAdi AtmajJAnanI prAptinAM kAraNe che, eTale jIvamAM praryama' e guNo AvyethI sarUne upadeza temAM pariName pAme che. ujavaLa aMtaHka karaNavinA sadagurUno upadeza pariNamatA nathI; tathA vairAgyAdi AtmajJAnanI prAptinAM sAdhane che ema kahyuM. atre je che kriyA jaDa che tene e upadeza karyo ke, kAyA je mAtra rokavI te kaI AtmajJAnanI prAptinA hetu nathI. tharAdi guNa AtmAnanI prAptinA hetu che, mATe tame te kriyAne avagAhe; ane te kriyAmAM paNa aTakIne rahevuM ghaTatuM nathI, kemake AtmajJAnavinA te paNa bhavanuM mULa chedI zakatA nathI, mATe AtmajJAnanI prAtine arthe te vairAgyAdi guNamAM varto, ane kAyakaleza45, 5Nu kaSAyAdinuM jemAM tathA5 kaMi zIpaNuM thatuM nathI temAM tame mekSamArgane durAgraha rAkhe nahiM; ema kriyAjAne kahyuM, ane je zuSkatAnIo tyAga vairAgyAdi rahita che, Scanned by CamScanner Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) * * * rAje mAtra vAcAzAnI che tene ema kahyuM ke vairAgyAdi sAdhana che. te AtmajJAnanI prAptinAM kAraNe che, kAraNavinA kAryanI utpatti thatI nathI, tame vairAgyAdi paNa pAmyA nathI, te aMtmajJAna kayAMthI pAmyA che te kaMIka AtmAmAM vicAre; saMsArapratye bahu udAsInatA, dehanI mUchanuM a5tva, bhegamAM anAsakita tathA mAnAdinuM pAtaLApaNuM e Adi guNavinA te Amane pariNAma pAmatuM nathI, ane AtmajJAna pAmyuM te te guNe atyaMta daDha thAya che, kemake AtmajJAna rUpa baLe tene prApta thayuM tene badale tame AtmajJAna amane che, ema mAno che, ane AtmAmAM te bhogAdi kAmanAnI agni banyA kare che; pUjA satkArAdinI kAmanA vAraMvAra skurAyamAna thAya che, sahaja azAtAe bahu AkuLa-vyAkuLatA thaI jAya che, te kema lakSamAM AvatAM nathI ke A AtmajJAnanAM lakSaNe nahI "mAtra mAnAdi kAmanAe AtmajJAnI kaherAvuM chauM ema je samajavAmAM AvatuM nathI te samaje; ane vairAgyAdi sAdhane prathamate AtmAmAM utpanna karo ke jethI AtmajJAnanI sanmukhatA thAya." - tyAga virAga ne cittamAM thAya ne tene jJAna. aTake tyAre virAgamAM, te bhUle nijabhAna. . jenA aMtaHkaraNamAM tyAga vairAgyAdi guNo utpanna thayA nathI, evA jIvane AtmajJAna na thAya, kemake malIna aMtaHkaraNa rUpa darpaNamAM AtmapadezanuM pratibiMba paDavuM ghaTatuM nathI. temaja mAtra tyAga, ziragaMmAM rAcIne kRtArthatA mAne te paNa pitAnA AtmAnuM bhAna bhUle, arthAta AtmasAna nahI hevAthI ajJAnanuM kyArI paNuM che jethI te tyAga vairAgyAdinuM mAna utpanna karavA arthe ane mAnArthe sarva saMyamAdi pravRtti thaI jAya, jethI saMsArane uccheda na thAya; mAtra tyAMja aTakavuM thAya. arthAt te AtmajJAnane pAme nahIM ema kriIjaDane sAdhana-kriyAane te sAdhananuM jethI saphaLapaNuM thAya che, evA AtmajJAnane upadeza karyo, ane zuSkajJAnIne tyAga viragAda sAdhanane upadeza karI vAcAjJAnamAM kalyANa nathI ema preryuM.' . ' . . ! " jyAM jyAM je je yogya che, tahAM samajavuM te ; .. tyAM tyAM te te Acare, AtmAthI jana eha ' je je ThekANe je je ema che, eTale ke jayAM tyAga virAgyAdi gya hoya Scanned by CamScanner Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 29 mu (17) tyAM vairAgyAdi samaje, jayAM AtmajJAna yogya DhAya tyAM AtmajJAna samaje; ema je jayAM joIe te tyAM samajavuM ane tyAM tyAM te pramANe vartavuM, e AtmArthI jIvanuM lakSaNa che. arthAt matAthI hAya ke mAnAthI hoya te yAgya mArga te grahaNa na kare; athavA kriyAmAMja jene durAgraha thayA che, athavA zuSkajJAnanAja abhimAnamAM jeNe jJAnIpaNuM mAnI lIdhuM che, te tyAM virAgAdi sAdhanane athavA AbhajJAnane grahaNa na karI zake. je AtmAthI hAya te jayAM jayAM je je karavuM dhaTe che te te kare, ane jayAM jayAM je je samajavu dhaTe che te te samaje. athavA jayAM jayAM je je samajavu dhaTe che te samaje, ane jayAM je je AcaravuM dhaTe che te te Acare te AtmAthI kahevAya. atre 'samajavu' ane 'AcaravuM' e e sAmAnya pade che. paNa vibhAgapade kahevAne Azaya evA paNa che ke, je je jayAM samajavu dhaTe te te tyAM samajavAnI kAmanA jete che, ane je je jayAM AcaravuM ghaTe te te tyAM AcaravAnI jete kAmanA che te paNa AtmA kahevAya. caMdra 10 11 * Koko ky (93) A kALamAM paramArtha mArganI durlabhatAnAM kAraNeA jinAgamamAM A kALane 'dusama' evI sa'jJA kahI che, te pratyakSa dekhAya che; kemake 'dusama' zabdano artha dukhe karIne prApta thavA yogya," evA thAya che, meM eka paramArtha mAga mukhyapaNe kahI zakAya; te du:khekarIne prApta thavA yogya tA evA ane tevI sthiti pratyakSa jovAmAM Ave che; jo ke paramA mAnuM durlabhapaNu tA sarva kALane viSe che; paNa AvA kALane viSe te vizeSakarIne kALa paNa durlabhapaNAnA kAraNarUpa che, atra kahevAnA hetu evA che ke, dhaNu karIne A kSetre vatamAnakALamAM pUrve jeNe paramA mArga ArAdhyA che, te deha dhAraNa na kare; ane te satya che, kemake jo tevA jIvatA samUha dehadhArIpaNe A kSetre'vattA hota, te temane tathA temanA samAgamamAM AvanArA evA dhaNA jIvAne paramArthamAnI prApti sukhe karIne Scanned by CamScanner Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) zamAdha thaI zakatI hota; ane tethI A kALane 'dusama' kahevAnuM kAraNa raheta nahI. A rIte pUrvArAdhaka chavenu apapaNuM e di chatAM paNa vamAnakALane viSe ja kA! paNa jIva paramAmA` ArAdhavA icche, te avazya ArAdhI zake, kemake du:khekarIte pazu A kALane viSe paramArthImArga prApta thAya, ema pU jJAnIonu kacana che. sarva jIvane, vamAnakALamAM, mA du:khe karIneja prApta thAya, evA ekAMta abhiprAya vicAravA ceAgya nathI, dhaNu karIne tema'khate evA abhiprAya samajavAyogya che, tenAM ghaNAM kAraNe| pratyakSa dekhAya che. prathama kAraNa upara darzAvyuM te ke, jUnuM dhaNu karIne ArAdhakapaNa nahI. bIjuM kAraNu; tevuM ArAdhakapaNuM nahI. tene lIdhe va`mAnadehe te ArAdhakamAnI rIti paNa prathama samajavAmAM na hoya; tethI anArAdhakamArgene ArAdhakamAM mAnI lai jIve pravRtti karI hoya che. trIjuM kAraNa: ane te paNa kavacat ane. Nu karIne kayAMka sasamAgama sa athavA sadgurunA yoga bane, cethuM kAraNa; asatsaMga Adi kAraNeAthI eLakhANa thavu paNa duSkara varte che, ane dhaNu karIne satya pratIti mAnI jIva tyAMja rAkAi rahe che. pAMcamuM kAraNaH kavacit satyabhAmArtino yAga vIdinu evu zithilapaNuM, ke jIva tathArUpa mArga athavA na samajI zake, - mithyAne viSe satyapaNe pratIti karI hoya. asattamArgamAdi, jIvane asadguruvAdikanu asadguruvAdikane viSe kara ane tApaNa baLa, grahaNa na karI zake, pAtAnI kalpanAthI ghaNuMkarIne vamAnamAM kAM to zuSkakriyApradhAnapaNAmAM jIve meAkSamArga kaTappA che, athavA bAlakriyA ane zuddhavyavahArakriyAne utthApavAmAM mokSamArga kuce che; athavA vamatikalpanAe adhyAtma graMtho vAMcI kathanamAtra adhyAtma pAmI . me kSamA kalpyA che; kappAthI jIvane sattamAgamAdi hetumAM te te mAnyatAne Agraha ADe AvI paramAtha pAmavAmAM sthaMbhabhUta thAya che. je jIvo zuSkakriyApradhAnapaNAmAM meAkSamA kahyuM che, te jIvAne tathArUpa upadezanu poSaNa paNa rahyAM kare che. jJAna, darzana, cAritra ane tapa ema Scanned by CamScanner Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 29 mu. (119 . mekSamA cAra prakAre kahyA chatAM prathamanAM e pada te temaNe vIcAryAM jevuM hAya che; ane 'cAritra' zabdane artha vedha tathA mAtra bArdAvatimAM samavyA jevuM hoya che; 'tapa' zabdo artha mAtra upavAsAdi vratanuM karavuM, te paNa khAlasa jJAthI--temAM samanyA jevu hAya che; vaLI kavicat jJAna-darzanaSada kahevAM paDe, te tyAM 'laiAkika kathana jevA bhAvAnA kathanane' jJAna ane 'tenI prarvati' athavA 'te kahenAranI pratItine viSe'darzana' zabdano artha samajavA jevuM rahe che. je jIvA bAkriyA (eTale dAnAdi) ane zuddha vyavahArakriyAne utthApavAmAM meAkSamA samaje che, te jIve zAsrAnA kAeka vanane aNusamajaNabhAve grahaNa karIne samaje che. dAnAdi kriyA ne kAi ahaMkArAdithI, nidAnabuddhithI, ke jyAM tevI kriyA na saMbhave evA ThThA gurusthAnAdi sthAne kare, te te sa MsArahetu che, ema zAstranA mULa Azaya che; pazu samULagI dAnAdi kriyA utthApavAneA zAstrane hetu nathI. te mAtra potAnI matikalpanAthI niSedhe che. temaja. vyavahAra e prakAranA cheH eka paramAthuM hetumULa vyavahAra, ane khIjo vyavahArarUpa vyavahAra. pUrve A jIve anIvAra karyAM hatAM AtmA thayA nahIM ema zAstrAmAM vAkayeA che, te vAkaya grahaNa karI sucADe vyavahAra utthApanArA pote samajyA evu mAne che, paNa zAstrakAre te tevu kazuM kahyuM nathI. je vyavahAra paramArthahetumULa vyavahAra nathI, ane mAtra vyavahAMrahetu vyavahAra che, tenA durAgrahane zAstrakAre niSedhyeA che. je vyavahAranuM phaLa cAra gati thAya te vyavahArahetu kahI zakAya, athavA je vyavahArathI AtmAnI vibhAvadazA javA yeAgya na thAya, te vyavahArane vyavahAra hetu vyava'Ara kahevAya. enA zAstrakAre niSedha karyAM che, te paNa ekAMte nahIM; kevaLa durAgrI athavA temAM ja meAkSamAga mAnanArane e niSedhathI sAcA vyavahAra upara lAvavA kayA che; ane paramA hetumULa vyavahAra zama, sa Mvega, niveda, anuka MpA, AsthA, athavA sadgurU, satzAstra ane mana vayanAdi sumati tathA gupti tene niSedha karyAM nathI; ane tene jo niSedha karavAyeAgya hAya, te zAstro upadezIne bAkI zuM samajAvAjevuM rahetuM hatu, ke zuM sAdhaneA karAvavAnuM jaNAvavuM bAkI rahetuM hatuM, ke zAstra upadezyAM? arthAt tevA vyavahArathI paramAtha pamAya che, ane avazya jIve tevA vyavahAra grahaNa karavA ke jethI paramAtha pAmaze ema zAstranA Azaya che; zuSkaadhyAtmI, athavA tenA prasaMgI te Azaya samajyAvinA te vyavahArane utthApI potAne tathA parane dubhamAdhIpaNuM kare che. Scanned by CamScanner Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , rAjadhAnI I ! (12) - zama, saMvegAdi guNo utpanna thaye athavA varAgyavizeSa, niSpakSapAtatA thaye, kaSAyAdi pAtaLAM paDe, tathA kaMipaNa prastAvizeSathI samajyanI gyatA thaye, je sazurUgame samajavAyogya adhyAtma graMthe che-tyAMsudhI ghaNu karI zastra jevA che te pitAnI kalpanAe jema tema vAMcI laI, nirdhArI laI te aMtarbheda thayA vinA, athavA daza karyA vinA, vibhAva gayAvinA pitAne viSe jJAna kalpe che; ane kriyArahita tathA zuddha vyavahArarahita thaI varte che e trIjo prakAra zuSkaadhyAtmIne che. ThAma ThAma jIvane AvA yoga bAjhe tevuM rahyuM che. athavA te jJAnarahita gurUo ke parigrahAdi cheke gurUo, mAtra pitAne mAna pUjadinI kAmanAe pharatAM evA chane aneka prakAre avaLe raste caDAvI de che ane ghaNuM karIne kavacit ja evuM nahiM heya; jethI ema jaNAya che ke, kALanuM dusamapaNe che. . . . . . . : - A dusamapaNuM lakhyuM che, te jIvane purUSArtharahita karavA arthe lakhyuM nathI, paNa purUSArtha jAti arthe lakhyuM che. anukuLa sagamAM te jIvane kaMIka ochI jAgrati hoya te paNa vakhate hAni na thAya, paNa jyAM AvA pratikuLa ga vartatA hoya, tyAMja avazva sumukSu jIve vadhAre jAgRta rahevuM joIe, ke jethI tathArUpa parAbhava na thAya, ane tevA kaI pravAhamAM na taNAI javAya. vartamAnakALa dusama kayo che, chatAM tene viSe anata bhayane chedI mAtra eka bhava bAkI rAkhe evuM ekAvatArIpaNuM prApta thAya evuM paNa che, mATe vicAravAnuM che te lakSa rAkhI, upara kahyA tevA pravAhamAM na paDatAM, yathAzakita varAgyAdi avazya ArAdhI sadagurUne vega prApta karI, kaSAyAdi doSa cheda karavAvALe e ane ajJAthI rahita thavAne satya mArga prApta kare. mumukSu jIvamAM jamAdi kahyA te guNe avazya saMbhave che; athavA te guNe vinA mumukSatA na kahI zakAya. nitya te paricaya rAkhatAM, te te vAta zravaNa karatAM, vicAratAM, pharI pharIne puruSArthamArga karatAM, te mumukSatA utpanna thAya che, te mumukSatA utpanna thaye jIvane paramArtha mArga avazya samajAya che. Scanned by CamScanner Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 28 muM. (4) manuSya dehanI kRtArthatA. ! durlabha evo manuSyadeha paNa pUrve anaMtavAra prApta thayA chatAM kaMipaNa saLa 5NuM thayuM nahIM; paNa A manuSyadehanI kRtArthatA che, ke je manuSya deha A chave jJAnI purUSane oLakhyA, tathA te mahAbhAgyane Azraya karyo, je purUSanA Azraye aneka prakAranA mithyA mahAdinI madA thaI, te purUSane Ave A deha chUTe eja sArthaka che. janma, jarA maraNadine nAza karavAvALuM AtmajJAna jemane viSe vase che, te purUSane Azraya ja jIvane janma jarA maraNAdine nAza karI zake, kemake te yathAsaMbhava upAya che. saMgasaMbaMdhe A dehapratye A jIvane je prArabdha haze te vyatIta thaye te dehane prasaMga nivRtta thaze. tene game tyAre viyoga nizcarya che paNa AzrayapUrvaka deha chUTe e ja jene sArthaka che ke je Azrayane pAmIne jIve te bhave athavA bhAvi evA ' thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare ' ' ' * " , , , , , , , | | _jema nirmAtA re ratna TikataNI, tema ja jIva svabhAvara, - je jinavare dhama prakAzithI prabaLa kaSAya abhAva re, ' ' , sahaja, dravya atyaMta prakAzita thaye eTale sarva karmane kSaya thaye ja asaMgatA kRhI che, ane sukhasvarUpatA kahI che. jJAnI purUSanAM te vacana atyaMta sAcAM che, kemake satsaMgathI pratyakSa-atyaMta pragaTa-te vacanene anubhava thAya che. ? : , ' ' " nirvikalpaupagane laNa, sthiratAne paricaya kayAMthI thAya che. sadavicAra ane vairAgya upama esa sthiratAnA hetu che. . . Scanned by CamScanner Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra) rAjabedha (96) Arya AcAra vicAra, atrethI "Arya acAravicAra' sAcavavA sabaMdhI lakhyuM hatuM te AvA bhAvArtha mAM lakhyuM hatuM; "Arya vicAra' eTale mukhya karIne dayA, satya, kSamAdi guNanuM AcaravuM te; ane "Arya AcAra" eTale, mukhya karIne AtmAnuM astitva, nitya, vartamAnakALasudhImAM te svarUpanuM ajJAna, tathA te ajJAna ane abhAnanAM kAraNe, te kAraNonI nivRtti, ane tema thaI avyAbAdha AnaMdasvarUpa abhAna evA nija padane viSe svAbhAvika sthiti, thavI te. ema saMkSepa mukhya arthathI te zabdo lakhyA che. varNAzramAdi, varNAzramAdipUrvaka acAra, te sadAcAranA aMgabhUta jevA che. varNAzramAdipUrvaka vizeSa pAramArthika hetuvinA to vartavuM yaMgya che, ema vicArasiddha che; je ke varNAzramadharma vartamAnamAM bahu nirbaLa sthitine pAmyuM che, te paNa ApaNe te jyAM sudhI utkRSTa tyAgadazA na pAmIe, ane jayAMsudhI gRhAzramamAM vAsa hoya tyAMsudhI, te vANIArU5 varNa dhamane anusaravo te egya che; kemake abhakSAdi grahaNane tene vyavahAra nathI. tyAre ema AzaMkA thavAyogya che ke, lahANuM paNa te rIte varte che, te tenAM annAhArAdi grahaNa karatAM zuM hAni ?" te tenA uttaramAM eTaluM jaNAvavuM yogya thaI zake, ke vagara kAraNe tevI rIti paNa badalAvavI ghaTatI nathI, kemake tethI bIjA samAgamavAsI, ke prasaMgAdi ApaNu rIti jenAra game te varNanuM khAtAM bAdha nathI evA upadezanA nimittane pAme. luhANane tyAM annAhAra levAthI varNadharma hAni pAmato nathI; paNa musalamAnane tyAM annAhAra letAM te varNadharmanI hAnine vizeSa saMbhava che, ane varNadharma lepavApadeSa karavA jevuM thAya che. ApaNe, kaMi kanA upakArAdi hetuthI tema vartavuM thatuM hoya, ane rasalubdhabuddhithI tema vartavuM na thatuM hoya, te paNa bIjA tenuM anukaraNa, te hetune samajyAvinA vaNakarIne kare, ane aMte abhakSAdi grahaNa karavAmAM pravRtti kare evAM nimittane hetu ApaNuM te AcaraNa che, mATe tema nahIM vartavuM te, eTale musalamAnAdinA annAhArAdinuM grahaNa nahIM karavuM te uttama che. tamArI vRttinI keTalIka pratIti Ave che, paNa tethI utaratI vRtti che te ja pite abhakSAdi Scanned by CamScanner Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' ' . varSa 29 muM. (123) AhAranA pagane ghaNuM karIne te raste pAme. mATe e prasaMgathI dUra rahevAya tema vicAravuM kartavya che. dayAnI lAgaNI vizeSa rahevA devI hoya to jyAM hiMsAnAM sthAna che, tathA tevA padArtho levA devAya che, tyAM rahevAno athavA javA AvavAne prasaMga na thavA devA joIe, nahIMta jevI joIe tevI ghaNuM karIne dayAnI lAgaNuM na rahe; tema ja abhakSapara vRtti na javA devA arthe, ane te mArganI unnatinAM nahIM anamedanane arthe abhakSAdi grahaNa karanArane AhArAdi arthe paricaya na rAkhavo joie. - jJAnadaSTie jotAM jJAtyAdi bhedanuM vizeSAdipaNuM jaNAtuM nathI, paNa bhakSAbhakSabhedano to tyAM paNa vicAra kartavya che, ane te arthe mukhya karIne A vRtti rAkhavI uttama che. keTalAMka kAryo evAM hoya che, ke temAM pratyakSa deva hete nathI, athavA tethI doSa thato hoto nathI, paNa tene aMge bIjA doSone Azraya hoya che, te paNa vicAravAnane lakSa rAkhave ucita che. nAtAlanA lokonAnA upakAra arthe kadApi tamAruM ema pravartavuM thAya che ema paNa nizcaya na gaNAya; je bIje kaI paNa sthaLe tevuM vartana karatAM bAdha bhAse, ane vartavAnuM na bane te mAtra te hetu gaNAya. vaLI te lokonA: upakAra arthe vartavuM joIe ema vicAravAmAM paNa kaMIka tamArA samajavA phera thatuM haze ema lAgyA kare che. tamArI saddavRttine kaMika pratIti che, eTale A viSe vadhAre lakhavuM egya dekhAtuM nathI. jema sadAcAra ane sadvicAranuM ArAdhana thAya tema pravartavuM gya che. bIjI utaratI jJAtio athavA mursalamAnadinAM koI tevAM nimaMtraNomAM annAhArAdine badale nahIM rAdhe e phaLAhAra, Adi letAM te lekene upakAra sAcavavAne saMbhava rahetuM hoya, te tema anusAra te sAruM che .. * satata jAgRti * atikhadaSTi je puruSanI thaI che, te puruSone paNa satata jAgRtirUpa bhalAmaNa zrI vItarAge karI che. kemake anaMtakALanA apyAsavALA padArthone Scanned by CamScanner Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12) che ke rAjadha saMga che, te kaMIpaNa, dRSTine AkarSe e bhaya rAkhavAgya. che. AvI bhUmikAmAM A prakAre bhalAmaNa ghaTe che. ema che te pachI vicAradarzA. jeno che evA mumukSu jIve satata jAgRti rAkhavI ghaTe ema kahevAmAM na AvyuM hiya, te paNa spaSTa samajI zakAya ema che ke, mumukSu jIve che je prakAre paraambAsa thavAyegya padArthone yAga thAya, te te prakAre avazya karavo ghaTe; jo ke AraMbha parigrahano tyAga e sthala dekhAya che, tathApi aMtarmukhasine hetu hovAthI vAraMvAra tene tyAga upade che ke '' '' - S S /+ !? che..!! ! ! !) anya saMbaMdho tAdAmyapaNAnI nivRtti, 21 ! ' ', ' ' - 5 ) 1 " ! !) jv boss . 12 12 "pr | | anya saMbaMdhI, je tAdApaNuM bhAsyuM che, te tAdAbhyapaNe nivRtta thAya te sahaja svabhAve AmA mukata ja che, ema zrI sahabhAdi anaMta jJAnI puruSa kahI gayA che, yAvatuM tathA5mAM samAyAM che, , , , , , , , che viSayalega ane jJAnadazA, , , , , , , , - ' viSadhAdi icchita padArtha bhogavI tethI nivRtta thavAnI IcchA rAkhavI, ane te krame pravartavAthI AgaLapara te viSayamUcha utpanna thavI na saMbhave ema thavuM kaThaNa che, kemake jJAnadazA vinA viSayanuM nirmaLa paNa thavuM saMbhavatuM nathI. mAtra udaya viSaye bhagavyAthI nAza thAya; paNa je jJAnadazA na hoya te usuka pariNAma viSaya ArAdhatI utpanna thayAvinA na rahe; ane tethI viSaya parAjita thavAne badale vizeSa vardhamAna thAya. jene jJAnadazA che tevA purUSe viSayAkAMkSAthI athavA vidhyane anubhava karI tethI virakA thavAnI icchAthI temAM pravaratA nathI. ane emane pravartatA jAya; Scanned by CamScanner Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 25 muM (125) te jJAnane paNa AvaraNa AvavA egya che. mAtra prArabdha saMbaMdhI udaya heya eTale chUTI na zakAya tethI ja jJAnI puruSanI bhegapravRtti che. te paNa pUrvapazcAta pazcAttApavALI ane maMdamAM maMda pariNAma saMyukta hoya che. sAmAnya mumukSa 'jIva virAgyanA udabhavane artha viSaya ArAdhavA jatAM te ghaNuM karI baMdhAvA saMbhava che kema ke jJAnI purUSa paNa te prasaMgane mAMDamarDi jItI zakayA che, te jenI mAtra vicAradazA che evA purUSane bhAra nathI ke te viSayane e prakAre jItI zake. udaya karma bhegavavAmAM jJAnI tathA ajJAnInA vartananA bheda. jJAnI purUSane je sukha varte che te nijasvabhAvamAM sthitinuM vate che. bAhyapadArthamAM tene sukhabuddhi nathI, mATe te te padArthathI jJAnIne sukhaduHkhAdinuM vizeSa chApaNuM kahI zakAtuM nathI. jo ke sAmAnyapaNe zarIranA svAdhyAdithI sAtA, ane navarAdithI asAtA jJAnI ane ajJAnI bannene thAya che, tathApi jJAnIne te prasaMga he viSAdane hetuM naMthI, athavA jJAnanA tAratamyAM dhUnapUNa hoya, te kaMIka harSa viSAda tethI thAya che, tathApi kevaLa ajAgRtatAne pAmavAyogya evA harSa viSAda thatA nathI. udayabaLe kaMika tevAM pariNAma thAya che, te paNa vicArAgRtine lIdhe te udaya kSINa karavA pratye jJAnI puruSanA pariNAma che. vAyu phera levAthI vahANanuM bIjI sUra kheMcAvuM thAya che tathApi vahANuM calAvanAra jema pahoMcavA yogya mArga bhaNa te vahANune rAkhavAnA prayatnamAMja, va che, tema jJAnI purUSa mana vacanAdi vegane nijabhAvamAM sthiti thavA bhaNI ja pravartAve che; tathApi udaya vAyuyoge yatkiMcita dazA phera thAya che; tepaNuM pariNAma-prayatna svadharmane viSe che. jJAnI nidhana hoya, athavA dhanavAna haiya; ajJAnI nidhana hoya, athavA dhanavAna hoya e kaMI niyama nathI. pUrvaniSpanna zubha azubha Scanned by CamScanner Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) rAjadha karma pramANe banene udaya varte che. jJAnI udayamAM sama varte che. ajJAnI havivAda prApta thAya che. jyAM saMpUrNa jJAna che, tyAM jhiyAdi parigrahane 5Nu aprasaMga che; tethI nyUnabhUmikAnI jJAnadazAmAM (Athe pAMcame guNasthAnake) jyAM te yogane prasaMga saMbhave che, te dizAmAM vartatA jJAnI-samyak daSTi-ne striyAdi parigrahanI prApti thAya che. varSa 30 muM. (1) ' ' - ' mumukSu jIva ane AjIvikA. . . dehanuM ane prArabdhodaya jyAM sudhI baLavAna hoya tyAMsudhI dehasaMbaMdhI kuTuMba, ke jenuM bharaNapoSaNa karavAne saMbaMdha chUTe tevo na haiya, arthAt AgAravAsaparyata jenuM bharaNapoSaNa karavuM dhaTatuM hoya tenuM bharaNapoSaNa mAtra maLatuM hoya te temAM sateSa pAmIne mumukSu jIva Atmahitane ja vicAra kare, tathA puruSArtha kare. deha ane dehasaMbaMdhI kuTuMbanAM mahAbhyAdi arthe parigrahAdi pariNAmapUrvaka smRti paNa na thavA de, kemake te parigrahAdinI prApti Adi kArya evAM che, ke Atmahitane avasaraja ghaNuM karIne prApta thavA na de. Scanned by CamScanner Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 30 muM : (127 . (12) mArgamAptinI duSkaratA. AyuSya a5 ane aniyata pravRtti, asIma baLavAna asatsaMga, pUrvanuM ghaNuM karIne anArAdhakapaNuM, balavIryanI hInatA, evAM kAraNathI rahita koIka jIva haze. evA A kALane viSe pUrve kayAre paNa nahIM jANela, nahIM pratIta karela, nahIM ArAdhelo tathA nahIM svabhAvasiddha thayelo evo mArga prApta kara duSkara hoya emAM Azraya nathI; tathApi jeNe te prApta karavA sivAya bIje kaI lakSa rAkhyo ja nathI, te A kALane viSe paNa avazya te mArga pAme che. laikika kAraNomAM adhika harSa viSAda mumukSu jIva kare nahIM 103 dehanA mamatvanI nivRti. sarva dehadhArI jIvo maraNa pAse zaraNarahita che. mAtra te dehanuM yathArtha svarUpe prathamathI jANuM tenuM mamatva chedIne nijasthiratAne athavA jJAnInA mArganI yathArtha pratItine pAmyA che, te ja chava te maraNakALe zaraNasahita chatAM ghaNuM karIne pharI deha dhAraNa karatA nathI. athavA maraNa kALe dehanA mamatvabhAvanuM alpatva hevAthI, paNa nirbhaya varte che. deha chUTavAne kALa aniyata hovAthI vicAravAna purUSo apramAdapaNe prathamathI ja tenuM mamatva nivRtta karavAno avirUddha upAya sAdhe che; ane eja tamAre amAre sAe lakSa rAkhavA che. trItibaMdhanathI kheda thavA lAgyA che, tathApi emAM bIje koI upAya nahIM hovAthI te khedane vairAgyasvarUpamAM pariNamana kara, e ja vicAravAnane kartavya che. (10) lokika vAte tathA vastuo pratye jhera daSTI lAvavI. lekaSTimAM je je vAte, ke varatuo meTAivALI manAya che, te te Scanned by CamScanner Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) rAjaya vAte ane varatuo- zobhAyamAna gRhAdi AraMbha, alaMkArAdi parigraha, lekadaSTinuM vicakSaNapaNuM, lekamAnyadharmazraddhAvAnapaNuM- pratyakSa jheranuM grahaNa che ema yathArtha jaNAyAvinA dhAre che te vRttine lakSa na thAya. prathama te vAte ane vastuo pratye jheradaSTi AvavI kaThaNa dekhI kAyara na thatAM purUSArtha karavo egya che. (15) ciMtA mAtra AtmaguNodhaka che. che vRtine lakSa tathArUpa sarvasaMgapariyAgapratye vate chatAM je mumukSune prArabdha vizeSathI te begane anudaya rahyA kare, ane kuTuMbAdine prasaMga tathA AjIvikAdi kAraNe pravRti rahe-je yathAnyAyathI karavI paDe, paNa te tyAganA udayane pratibaMdhaka jANI sakhedapaNe kare-te mumukSue pUrvopArjita zubhAzubha karmAnusAra AjIvikAdi prApta thaze ema vicArI mAtra nimittarUpa prayatna karavuM ghaTe; paNa ciMtA te mAtra AtmaguNodhaka che., (16) bAhasaMyama ane bhAvasaMyama AraMbha tathA parigrahanI pravRtti Atmahitane ghaNuM prakAre redhaka che, athavA satsamAgamanA yugamAM eka vizeSa aMtarAyanuM kAraNa jANIne tenA tyAgarUpe bAhyasaMyama jJAnI purUe upade che, je mATe tamane prApta che. vaLI yathArtha bhAvasaMyamanI jijJAsAthI varte che mATe amUlya avasara prA ta tha jANuM sazami, apratibaddhatA, cittanI ekAgratA, purUSanAM vacanI anudAdvArA te saphaLa karavI thAya che. Scanned by CamScanner Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 30 mu (107) tyAgamA. Arbha ane parigrahane icchApUrvaka prasaMga hoya, te| AtmalAbhane vizeSa dhAtaka che; ane vAravAra asthira, aprazasta pariNAmane hetu che, emAM te saMzaya nathI; paNa jayAM anicchAthI udayanA koI eka yAgathI prasaMga vartatA hoya tyAMpaNu AtmabhAvanA utkRSTapaNAne bAdha karanAra, tathA AtmasthiratAne aMtarAya karanAra te AraMbha parigrahanA prasaMga prAye thAya che, mATe parama kRpALu jJAnIpurUSAe tyAgamA upadezyA che; te mumukSu jave deze ane sathA anusaravAyAgya che, 108 (129) jJAnanuM phaLa virati che. jJAnanu phaLa virati che," vItarAganu A vacana sa` mumukSuee nitya smaraNumAM rAkhavA yAgya che. je vAMcavAthI, samajavAthI, tathA vicAravA thI AtmA vibhAvathI, vibhAvanAM kAryAMthI, ane vibhAvanA pariNAmathI udAsa na thayA, vibhAvanA tyAgI na thayA; vibhAvanAM kAryAMnA ane vibhAvanAM mULane tyAgI na thayA; te vAMcavuM, vicAravu, ane te samajavu ajJAna che. vicAravRti sAthe tyAgavRti utpanna karavI te ja vicAra saLa che; ema kahevAne jJAnInA paramArtha che. (109) ASadhe(pacAranu grahaNa. keTalAka rAgAdipara auSadhAdi-sa'prApta thaye-asara kare ' kemake te Scanned by CamScanner Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] rAjabAgha gAdinA hetune karmabaMdha kaMI paNa tevA prakAranA hoya che. auSadhAdi nimittathI te pudagala vistAramAM pasarI jaIne, athavA khazI jaIne vedanIyana udayanuM nimitta paNuM choDI de che. tevI rIte nivRtta thavA yogya te regAdi saMbaMdhI karmabaMdha na hoya, te tenA para ramaSadhAdinI asara thatI nathI, athavA auSadhAdi prApta thatAM nathI, ke samyaka auSadhAdi prApta thatAM nathI. amuka karma baMdha kevA prakAranAM che, te tathArUpa jJAnadRSTivinA jANavuM kaThaNa che, eTale ASadhAdi vyavahAranI pravRti ekAMte niSedhI na zakAya. pitAnA dehanA saMbaMdhamAM koI eka parama AtmadraSTivALA purUSa tema vata te-eTale auSadhAdi grahaNa na kare te te yogya che; paNa bIjA sAmAnya che tema vartavA jAya te te ekAMtika draSTithI keTalIka hAni kare; temAM paNa pitAne Azrita rahelA evA jIvo pratye athavA bIjA koI jIvapratye regAdi kAraNemAM te upacAra karavAnA vyavahAramAM vatI zake tevuM che. chatAM upacArAdi karavAnI upekSA kare te anukaMpAmArga choDI devA jevuM thAya. koI jIva game te pIDAte heya to paNa tenI A sanAvAsanA karavAnuM, tathA auSadhAdi vyavahAra, choDI devAmAM Ave te tene A dhAnanA hetu thavA jevuM thAya. gRhasthavyavahAramAM evI ekAMtika draSTi karatAM ghaNuM virodha utpanna thAya. tyAgavyavahAramAM paNa ekAMta upacArAdino niSedha jJAnIe karyo nathI, nigraMthane aparigrahita zarIre regAdi thAya tyAre ASadhAdi grahaNa karavAmAM evI AzA che ke, jyAM sudhI ArtadhyAna na upajAga daSTi rahe tyAM sudhI AdhAdi grahaNa na karavuM, ane tevuM vizeSa kAraNa dekhAya te nirva oSadhAdi grahaNa karatAM AjJAne atikrama nathI; ane bIjA nirNayane zarIre gAdi thayuM hoya tyAre tenI vaiyAvaccAdi karavAno prakAra jayAM darzAvyuM che kaMI paNa vizeSa anukaMpAdi draSTi rahe evI rIte darzAvyo che, eTale gRhasthavyavahAramAM ekAMte tene tyAga azakya che ema samajAze. te auSadhAdi kaMi paNa pApakriyAthI thayAM heya, te paNa tethI potAnA auSadhAdipaNAne guNa dekhADayA vinA na rahe, ane temAM thayelI pApakriyA paNa pitAne guNa dekhADayA vinA na rahe; arthAt jema auSadhAdinA pudgala . mAM rogAdi pudagalane parAbhava karavAno guNa che, tema te karatAM karavAmAM AvelI Scanned by CamScanner Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 30 mR. . ' [131] pApakriyAmAM paNa pApa paNe pariNamavAne guNa che, ane tethI kabaMdha thaI yathAavasara te pApakriyAnuM phaLa udayamAM Ave, te pApayiAvALA auSadhAdi karavAmAM, karAvavAmAM, tathA anumodana karavAmAM grahaNa karanAra jIvanI jevI jevI dehAdi pratye mUcha che, mananuM AkuLavyAkuLapaNuM che, ArtadhyAna che, tathA te auSadhAdinI pApakriyA che, te sarva pitatAnA svabhAve pariNAmIne yathAavasare phaLa Ape che jema rogAdinA kAraNarUpa karmabaMdha pitAne jevo svabhAva che te darzAve che, jema aiASadhAdinA pagale pitAne svabhAva darzAve che, tema auSadhAdinI utpatti AdimAM thayelI kriyA tenA kartAnI jJAnAdi vRtti tathA te grahaNakartAnAM jevAM pariNAma che-tenAM jevAM jJAnAdi che. vRtti che-tene pitAne svabhAva darzAvavAne gya che; tathArUpa zubha zubhasvarupe ane azubha azubhasvarupe saphaLa che gRhasthavyavahAramAM paNa pitAnA dehe rogAdi thaye jeTalI mukhya AtmadRSTi rahe teTalI rAkhavI; ane AdhyAnanuM yathAdraSTie jotAM avazya pariNAma AvavAyogya dekhAya, athavA AdhyAna upajatuM dekhAya, te auSadhAdi vyavahAra grahaNa karatAM nirvagha [niSpA5] auSadhAdinI vRtti rAkhavI. kavacita pitAne arthe athavA pitAnA Azrita evA, athavA anukaMpAgya evA jIvane arthe sAvadya adhAdinuM grahaNa thAya to tenuM sAvaghapaNuM nirdhaza (ra) pariNamanA hetu jevuM, athavA mArgane uthApe tevuM hovuM na joIe; e lakSa rAkhavA yogya che. sarva jIvane hitakArI evI jJAnI purUSanI vANIne kaMI paNa ekAMta draSTi grahaNa karIne ahitakArI arthamAM utAravI nahIM; e upayoga niraMtara smaraNamAM rAkhavAgya che. [11] anitya dehamAM eka vizeSapaNuM. paramegI evA zrI kaSabhadevAdi purUSa paNa je dehane rAkhI zakyA nathI, te dehamAM eka vizeSapaNuM rahyuM che. te che ke tene saMbaMdha te tyAM sudhI Scanned by CamScanner Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [132) rAjadha mAM jIve asaMgapaNuM-nirmohapaNuM-karI laI abAdhya anubhavasvarUpa evuM nijasvarupa jANI, bIjA sarva bhAvapratyethI vyAvRtta (TA) thavuM ke jethI pharI janma maraNano phera na rahe. te deha choDatI vakhate jeTalA aMze asaMgapaNuM-nirmohapaNuM-yathArtha samarasapaNuM-rahe che teTaluM mekSapada najIka che, ema paramajJAnI purUSane nizcaya che. . . . ! (111) paramapurUSadazA. --kicaso kanaka jAke, nicase narezapada, 4 mIcasI mitAI garavAI jAke gArasI, DI. jaharasI jega jAni, kaharasI karAmAti. haharasI hai pudgalachabI chArasI; jAlase jagavilAsa,bhAlasI bhuvanavAsa, kAlaso kuTuMbamAja, lokalAja, lArasI, sIThaso sujaza jAnai, bITha bakhata mAne, aisI jAkI rItI tAhI, baMdata banArasI. . je kaMcanane kAdavasarakhuM jANe che, rAjagAdIne nicapadasarakhI jANe che. keIthI sneha kare tene maraNasamAna jANe che, moTAIne lIpavAnI gAra jevI jANe che, kimiyA vagere jene jhera samAne jANe che, siddhi vagere aizvaryAne AsAtAsamAne jANe che, jagatamAM pUjyatA thavA AdinI haoNsane anarthasamAna jANe che, pudgalanI chabI evI audArikAdi kAyAne rAkhajevI jANe che, jagatanA bhegavilAsane muMjhAvArUpa jALasamAna jANe che, gharavAsane bhAlAsamena jANe che, kuTuMbanA kAryane kALa. eTale mayusamAna jANe che, lokamAM lAja vadhAravAnI IcchAne mukhanI lALa samAna jANe che, kIrtinI IcachAne nAkanA melajevI jANe che, ane puNyanA udayane je viSTAsamAna jANe che, evI jenI rIti hoya tene banArasIdAsa vaMdanA kare che. Scanned by CamScanner Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 30 muM. (133) sarva jIvapratye, sarva bhAvapratye akhaMDa ekarasa vItarAgadazA rAkhavI eja - sarva jJAnanuM phaLa che. AtmA zuddha cetanyasvarupa, janma jarA maraNarahita agasvarUpa che, emAM sarva jJAna samAya che. tenI pratItimAM sarva samyakadarzana samAya che, AtmAne asaMgasvarupe svabhAvadazA rahe te, samyaka cAritra, utkRSTa saMyama, ane vItarAgadazA che, jenA saMpUrNapaNAnuM phaLa sarva duHkhane. kSaya che; e kevaLa niHsaMdeha che, kevaLa niHsaMdeha che. AraMbha parigrahaparathI vRttine moLI pADavI. | sarva jIva sukhane Icche che, paNa kaIka viralA purUSa te sukhanuM yathArtha svare jANe che. . , ; : ' ' :: janma maraNa Adi anaMta duHkhane AtyaMtika (sarvathA) kSaya thavAne upAya anAdikALathI jIvanA jANavAmAM nathI. te upAya jANavAnI ane karavAnI sAcI IchA utpanna thaye jIva je purUSanA samAgamane lAbha pAme, te te upAyane jANI zake che, ane te upAyane upAsIne sarva duHkhathI mukta thAya che. ' . ' ' , ' , tevI sAcI IcchA paNa ghaNuM karIne jIvane purUSanA samAgamathI ja prApta thAya che. te samAgama, te samAgamanI oLakhANa, darzAvelA mArganI pratIti ane temaja cAlavAnI pravRtti jIvane parama durlabha che. manuSyapaNuM, jJAnInAM vacananuM zravaNa prApta thavuM, tenI pratIti thavI. ane temaNe kahelA mArgamAM pravRtti thavI parama durlabha che; ema zrI vaddhamAnasvAmIe "utarAdhyayana'nAM trIjA adhyayanamAM upadezya che. - pratyakSa saMpurUSanA samAgamamAM ane te AzramamAM vicaratA mumukSaone mekSasaMbaMdhI badhAM sAdhane alpa prayAse ane ahapa kALe prAye (ghaNuM karIne siddha thAya che; paNa te samAgamane yAga pAma bahu durlabha che. teja samAgamanA yugamAM mumukSu jIvanuM niraMtara citta varte che. Scanned by CamScanner Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134] rAjabedha. ' 'sapurUSane yoga pAmavo te sarvakALamAM jIvane durlabha che; temAM paNa AvA duSamakALamAM te kavacit ja te yoga bane che. viralA ja purUSa vicare che. te samAgamane lAbha apUrva che, ema jANIne, jIve mokSamArganI pratIti karI, te mArganuM niraMtara ArAdhana karavuM yogya che. te samAgamane yoga ne hoya tyAre AraMbha parigrahapratyethI vRttine esarAvI sanzAstrane paricaya vizeSa karIne kartavya che. vyAvahArika kAryonI pravRtti karavI paDatI hoya to paNa temAMthI vRttine maLI pADavA je jIva icche che, te jIva moLI pADI zake che, ane sanzAstranA paricayane arthe ghaNo avakAza prApta karI zake che. AraMbha parigrahaparathI jenI vRtti kheda pAmI che, eTale tene asAra jANI te pratyethI je jIvo osaryA che, te jIvone satparUSano samAgama ane salphAstranuM zravaNa vizeSa karIne hitakArI thAya che. AraMbha parigraha para vizeSa vRtti vartatI hoya te jIvamAM purUSanA vacananuM, athavA sakzAstranuM pariNamana thavuM kaThaNa che. . AraMbha parigraha parathI vRtti meLI pADyAnuM, ane sAstranA paricayamAM ruci karavAnuM prathama kaThaNa paDe che, kemake jIvane anAdi prakRtibhAva tethI judo che; te paNa jeNe tema karavAno nizca karyo che, te tema karI zakyA che: mATe vizeSa usAha rAkhI te pravRtti kartavya che. | sarva mumukSuoe A vAtane nizcaya ane nitya niyama karavo ghaTe che. pramAda ane aniyamitapaNuM TALavuM ghaTe che. (113) tyAga vairAgya. | zubhechAthI mAMDIne zelezIkaraNaparvatanI sarva kriyA je jJAnine sammata che, te jJAnInAM vacane tyAga vairAgyane niSedha karavAmAM pravarte nahIM; tyAga vairAgyanA sAdhanarUpe prathama tyAga vairAgya Ave che, tene paNa jJAnI niSedha Scanned by CamScanner Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 30 muM. (135] kare nahIM. koI ekalI jaDakriyAmAM pravRtti karI jJAnInA mArgathI vimukha rahetA hoya, athavA matinA mUDhatvane lIdhe UMcI dazA pAmatA aTaktA hoya athavA asatsamAgamathI mativyAmoha pAmI anyathA tyAga vairAgyane tyAga vairAgyapaNe mAnI lIdhA heya tenA niSedhane arthe karUNAbuddhithI jJAnI regya vacane tene niSedha" kavacit karatA hoya, te vyAmoha nahI pAmatAM tene sahetu samajI yathArtha tyAga vairAgyanI kriyAmAM aMtara tathA bAhyamAM pravartavuM gya che. (114) lekadaSTa ane jJAnInI daSTi. lekadraSTi ane jJAnInI daSTine pazcima pUrva jeTaluM taphAvata che. jJAnonI daSTi prathama nirAlaMbana che; rUci utpanna karatI nathI; jIvanI prakRtine maLatI AvatI nathI; tethI chava te daSTimAM rUciyAna thatuM nathI, paNa je jIe pariSaha veThIne thoDA kALa sudhI te dRSTinuM ArAdhana karyuM che te sarva duHkhanA kSayarUpa nirvANane pAmyA che; tenA upAyane pAmyA che. jIvane pramAdamAM anAdithI rati che, paNa temAM rati karavA yogya kaMi dekhAtuM nathI. (115) purUSArthaSTi ane zuravIrapaNuM rAkhavuM, uparanI bhUmikAomAM paNa avakAza prApta thaye anAdi vAsanAnuM saMkramaNa thaI Ave che, ane AtmAne vAraMvAra ema thayAM kare che, ke have uparanI bhUmikAnI prApti thavI durlabha ja che. ane vartamAnabhUmikAmAM sthiti paNa thavI durlabha che evA asaMkhya aMtarAya pariNAma uparanI bhUmikAmAM paNa .' bane che, te pachI zubhecchAdi bhUmikAe tema bane e kaMI AzcaryakAraka Scanned by CamScanner Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [136) rAjabedha. nathI. tevA aMtarAyAthI kheda nahIM pAmatAM atyArthI jIve purUSArthadaSTi karavI ane zuravIrapaNuM rAkhavuM hitakArI dravya kSetrAdi yoganuM anusaMdhAna karavuM sazAstrane vizeSa paricaya rAkhI vAraMvAra haTha karIne paNa manane sadvicAramAM pravezita karavuM, ane mananA durAmyapaNAthI AkuLavyAkuLatA nahIM pAmatAM dhaMthI sadvicArapaMthe javAno udyapa karatAM jaya thaI uparanI bhUmikAnI prApti thAya che, ane avikSepapaNuM prApta thAya che. (11) asaMgatAno abhyAsa kare, 3. jagata viSayanA vikSepamAM svarUpavibhrAMtivaDe vizrAMti pAmatuM nathI. anaMta avyAbAdha sukhano eka ananya upAya svarUpastha thavuM teja che. eja hitakArI upAya jJAnIe dIThe che. bhagavAna jine dvAdazAMgI eja arthe nirUpaNa karI che ane e ja utkRSTatAthI te zAbhe che. jayavaMta che. jJAnInA vAkyanA zravaNathI ullAsita thato e chava cetana, jaDane bhinmasvarUpa yathArtha paNe pratIti kare che, anubhave che; anukrame svarUpastha thAya che. yathAsthita anubhava thavAthI svarUpastha thavA gya che. darzanamoha vyatIta thavAthI jJAnInA mArgamAM paramabhakita samutpanna thAya che. tattvapratIti sabhyapaNe utpanna thAya che. tattvapratItivaDe zuddhacaitanyapratye vRttine pravAha vaLe che. zuddhacaitanyanA anubhavaarthe cAritrameha vyatIta karavAyogya che. cAritrameha, caitanyana-jJAnI purUSanA sanmArganA naiSThikapaNuthI pralaya thAya che. asaMgatAthI paramAvagADha anubhava thavAyegya che. he Arya munivare ! e ja asaMga zuddhacetanyAthe asaMgayogane ahoniza . IcchIe chIe. he munivare ! asaMgatAne abhyAsa kare. je mahAtmAo asaMgacaitanyamAM lIna thayA, thAya che, ane thaze tene namaskAra. * . . . Scanned by CamScanner Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) varSa 31 muM varSa 31 muM. (11). (17) sarva duHkhakSayane upAya. kevaLa aMtarmukha thavAno saMpurUSane mArga sarva duHkhakSayane upAya che, paNa te kaIka jIvane samajAya che. mahApunA vegathI, vizuddha matithI, tIvra vairAgyathI, ane purUSanA samAgamathI te upAya samajavAyegya che. te samajavAno avasara ekamAtra A manuSyadeha che; te paNa aniyata kALane bhayathI grahita che, tyAM pramAda thAya che e kheda ane Azcarya che. (118) zUravIrapaNuM grahe. kheda nahIM karatAM zuravIrapaNuM rahIne jJAnIne mArge cAlatAM mekSapATaNa sulabha ja che. viSaya, kaSAyAdi vizeSa vikAra karI jAya te vakhate vicAra vAnane pitAnuM nivapaNuM joine ghaNAja kheda thAya che, ane AtmAne vAraMvAra nide che. pharI pharIne tiraskAranI vRttithI joI, pharI mahaMtapurUSanA caritra ane vAkyanuM avalaMbana rahaNa karI, AtmAne zairya upajAvI te viSayAdi sAme ati haTha karIne tene haThAve che tyAM sudhI nIce mane besatA nathI tema ekalo kheda karIne aTakI rahetA nathI; e ja vRttinuM avalaMbane AtmAthI e lIdhuM che, ane tethI ja aMte jaya pAmyA che. A - Scanned by CamScanner Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138). rAjabedha. satkRta ane satsamAgama se. zubhecchAthI mAMDIne kSINamehapata saMskRta ane satsamAgama sevavAgyA che. sarva kALamAM e sAdhananuM jIvane durlabhapaNuM che, temAM AvA kALamAM durlabhapaNuM varte te yathAsaMbhava che. duSamakALa ane huM DAvasarpiNI nAmane AzcaryabhAva anubhavathI pratyakSa daSTigocara thAya evuM che. AtmazreyaIcchaka purUSe tethI kSobha na pAmatAM vAraMvAra te pega para paga daI sadbhuta, satsamAgama, ane saddavRtti baLavAna karavAgyA che. ' ---- (110) aDaga nizcayathI mArga prApta duSamakALanuM prabaLa rAjya varte che, to paNa aDaga nizcayathI, sapurUSanI AjJAmAM vRttinuM anusaMdhAna karI, je puruSo agupta vIryathI samyaka jJAna darzana cAritrane upAsavA icche che, tene paramazAMtine mArga hajI paNa prA thavA gya che. ' (121) svasvarUpa bhAvanA - sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM, eka kevaLa zuddhacaitanyasvarUpa parameSTa aciMtya sukhasvarupa mAtra ekAMta zuddhaanubhavarUpa huM chuM tyAM vikSepa che ? vikalpa zo ? bhaya che ? kheda che ? bIjI avasthA zI ? huM mAtra nirvikalpa zuddha zuddha, prakRSTa zudhdha, paramazAMta caitanya chuM; huM mAtra nirvikalpa chuM; huM nijasvarUpamaya udyAga karUM chuM; tanamaya thAuM chuM. zAMti; zAMti; zAMti; Scanned by CamScanner Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 31 muM" * (139) (12) parama purUSa dazA, sarva dravya, sarva kSetrathI, sarva kALathI ane savabhAvathI je sarva A prakAre apatibaddha thaI nija svarUpamAM sthita thAya te parama purUSane namaskAra, jene kai priya nathI, jene kaMi apriya nathI; jene koi zatru nathI, jene kaI mitra nathI; je mAna apamAna; lAbha alAbha; harSa, zoka; janma, mRtyu Adi ne abhAva karI zuddha caitanyasvarUpane viSe sthiti pAmyA che, pAme che, ane pAmaze, temanuM ati utkRSTa parAkrama sAnaMdAzcarya upajAve che. dehapratye je vastrano saMbaMdha che, tevo AtmA pratye jeNe dehane saMbaMdha yathAtathya dIThe che, mAnapratye taravArano jevo saMbaMdha che, tevo dehapratye jeNe AtmAno saMbaMdha dIThe che. abaddha-spaSTa-AtmA jeNe anubhavyuM che, te mahApurUSone jIvana ane maraNa bane samAna che. (123) Atma svarUpa. je aciMtya dravyanI zuddhacittisvarUpa kAMti parama pragaTa thaI aciMtya kare che, te aciMtya dravya sahaja svAbhAvika nijasvarUpa che, e nizcaya je.paramakRpALu purUSoe prakAzyo teno apAra upakAra che. caMdra bhUmine prakAze che, tenA kiraNanI kAMtinA prabhAvathI samasta bhUmi veta thaI jAya chepaNa kaMI caMdra bhUmi rU 5 koI kALe tema thatuM nathI, ema | Scanned by CamScanner Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140) rAjadha samasta vizvane prakAzaka e A AtmA te kyAre paNa vizvarUpa thatuM nathI; sadA-sarvadA-caitanyasvarUpa ja rahe che. vizvamAM jIva abhedatA mAne che eja zrAMti che. - jema AkAzamAM vizvane praveza nathI, sarva bhavanI vAsanAthI AkAza. rahita ja che, tema samyaka daSTipurUSee pratyakSa sarva dravyathI bhinna, sarve anya paryAyathI rahita ja AtmA dIThe che. jenI utpatti koI paNa anya dravyathI thatI nathI tevA AtmAne nAza paNa kayAMthI hoya? ajJAnathI, ane svasvarUpa pratyenA pramAdathI AtmAne mAtra mRtyunI brAMtita , teja bhrAMti nivRtta karI zuddhacetanya nijaanubhava pramANurUpamAM parama jAgrata thaI jJAnI sadAya nirbhaya che. eja svarupanA lakSathI sava jIva pratye sAmyabhAva utpanna thAya che; sarva padravya vRtti vyAvRtta karI AtmA akSeza samAdhine pAme che, paramasukhasvarUpa, paramotkRSTa zAMta, zuddhacaitanyasvarUpa samAdhine savakALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra, te padamAM nIraMtara lakSarUpa pravAha che jeno sapurUSone namaskAra. zAMtiH zAMtiH zAMtiH (124) sat samAgamanI durlabhatA, mananI vRtti zuddha ane sthira thAya e satsamAgama prApta thavo bahu dulabha che. vaLI temAM A duSamakALa hevAthI jIvane tene vizeSa aMtarAya che. je jIvane pratyakSasatsamAgamane vizeSa lAbha prApta thAya te mahayu vAnapaNuM che. satsamAgamanA viyegamAM sanzAstrane sadAcArapUrvaka paricaya avazya karavA lAgyA che, Scanned by CamScanner Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 31 muM (141) (15) vitarAga gharmane Azraya sadaiva kartavya che. zrImat vItarAgabhagavatee nizcitArtha karele e aciMtya ciMtAmaNi svarUpa parama hitakArI paramaabhuta, sarva duHkhane niHsaMzaya AtyaMtika kSaya karanAra paramaamRtasvarupa evo sarvotkRSTa zAzvata dharma jayavaMta vaoN; trikALa jayavaMta varto. te zrImata anaMta catuSTaya sthita bhagavaMto ane te jayavaMta dharmane Azraya sadavi kartavya che. jene bIjuM kaMI sAmarthya nathI evA abudha ane azakata manuSyo paNa te AzrayanA baLathI paramasukhahetu evAM abhuta phaLane pAmyA che, pAme che, ane pAmaze; mATe nizcaya ane Azrayaja kartavya che. adhIrajathI kheda kartavya nathI. A cittamAM dehAdi bhayane vikSepa paNa karo egya nathI. dehAdisaMbaMdhI je purUSa harSa, viSAda karatA nathI. te purUSa pUrNa ThAdazAMgane saMkSepamAM samajyA che. ema samaje; eja daSTi kartavya che dharma pAmyo nathI," "huM dharma kema pAmIza?" e Adi kheda nahIM karatAM vItarAga purUSone dharma, je dehAdi saMbaMdhIthI harSaviSAdavRtti dUra karI AtmA asaMga zuddhacaitanyasvarUpa che evI vRttine nizcaya ane Azraya grahaNa karI te ja vRttinuM baLa rAkhavuM, ane maMdavRtti thAya tyAM vItarAga purUSa nI dazAnuM smaraNa karavuM; te adbhuta caritrapara daSTi prerIne vRttine apramatta karavI, e sugama ane sarvotkRSTa upakAraka tathA kalyANa svarUpa che. . (12) bhagavAnanuM svarUpa tevuM ja sarve jIvanuM svarUpa. je svarUpajijJAsu puruSa che, te pUrNa zuddha svarUpane pAmyA che evA Scanned by CamScanner Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (142) rAjadha. " bhagavAnanA svarUpamAM pitAnI vRtti tanmaya kare che, jethI pitAnI svarUpadazA jAgrata thatI jAya che, ane sarvekaSTa yathAkhyAtacAritrane prApta thAya - che. jevuM bhagavAnanuM svarUpa che, tevuM ja zuddhanayanI daSithI AtmAnuM svarUpa che. A AtmA ane siddha bhagavAnanA svarUpamAM ApAMdhika bheda che, svAbhAvika svarUpathI joIe te AtmA siddhabhagavAnanI tulya ja che. siddha bhagavAnanuM svarUpa nirAvaraNa che; ane vartamAnamAM A AtmAnuM svarUpa AvaNasahita che, ane eja bheda che; vastutAe bheda nathI. te AvaraNa kSINa thavAthI AtmAnuM svAbhAvika siddha svarUpa pragaTe che, ane jyAM sudhI tevuM svAbhAvika svarUpa pragaTayuM nathI, tyAM sudhI svAbhAvika zuddhasvarUpane pAmyA che evA siddha bhagavAnI upAsanA kartavya che; temaja ahaMta bhagavAnanI upAsanA paNa kartavya che. kemake te bhagavAna sayogIsiddha che. sagIrUpa prArabdhane laI teo dehadhArI che; paNa te bhagavAna svarUpasamavasthita che. sidhdhabhagavAna ane temanA jJAnamAM, darzanamAM, cAritramAM, ke viryamAM kaMI paNa bheda nathI; eTale ahaMtabhagavAnanI upAsanAthI paNa A AtmA svarUpalayane pAmI zake che, " (17) - nyAya saMpanna AjIvikAdi vyavahAra gRhavAsane jene udaya varte che, te je kaMIpaNa zubhadhyAnanI prApti icchatA hoya, te tenA mULahetubhUta evAM amuka sartanapUrvaka rahevuM yogya che. je amuka niyamamAM " nyAyasaMpana AjIvikA vyavahAra " te pahele niyama sAdhya karavo ghaTe che. e niyama sAdhya thavAthI ghaNuM AtmaguNe prApta karavAno adhikAra utpanna thAya che, A prathama niyama upara je dhyAna ApavAmAM Ave, ane te niyamane siddha ja karavAmAM Ave, te kaSAyAdi svabhAvathI maMda paDavA gya thAya che, athavA jJAnIne mArga AtmapariNAmI thAya che. je para dhyAna ApavuM paigya che. ' Scanned by CamScanner Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 31 muM. (143). (128) be mukhya avalaMbana. zudhdhAtmasthitinAM pAramArthikazrata ane Idriya jaya be mukhya avalaMbana che. sudaDhapaNe upAsatAM tenI siddhi thAya che. he Arya ! nirAzA vakhate mahAtmA purUSonuM adabhuta AcaraNa saMbhAravuM yogya che. ullAsitavIryamAna paramatatva upAsavAnAM mukhya adhikArI che. (128) jJAnInI mukhya AjJA. paramapurUSanI mUkhya bhakti uttarottara guNanI vRddhi thAya evA sa vartanathI prApta thAya che. caraNapratipatti-zuddha AcaraNanI upAsanA)-5 sadvartana jJAnInI mukhya AjJA che. je AnA paramapurUSanI mukhya bhakti che. uttarottara guNanI vRddhi thavAmAM grahavAsI janoe "saddhamarUpa AjIvikA vyavahAra" sahita pravartana karavuM yogya che. ghaNuM zA ane vAkyanA abhyAsa karatAM paNa je jJAnI purUSonI akeka AzA jIva upAse te ghaNuM zAstrathI thatuM phaLa sahejamAM prApta thAya. (130) - parama purUSanA vacanAmRtanuM manane. traNa peganI alpa pravRtti, te paNa sabhyapravRtti hoya tyAre mahata puruSanA vacanAmRtanuM manana paramayanuM mULa daDhIbhUta kare che; keme karIne paMramapada saMprApta kare che. , citta avikSepa rAkhI paramazAMta zrutanuM anuprekSana kartavya che. Scanned by CamScanner Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) rAjadha. (131) AtmArthinuM kartavya. IdriyanigrahanA abhyAsa pUrvaka sata ane satsamAgama niraMtara-upAsa yogya che. kSINamehaparyata jJAnInI AjJAnuM avalaMbana parama hitakArI che. (132) satapurUSArthatA. je jJAnI purUSane dehAbhimAna TaLyuM che, tene kaMI karavuM rahyuM nathI; ema che te paNa temane sarvasaMgaparitya gAde sakurUSArthatA parama purUSe upakA bhUta kahI che. varSa 33 muM. (13) sevanA svAdhyAya. he prabhu! he prabhu! zuM kahuM, dInAnAtha dayALa; huM te deza anaMtanuM, bhAjana chuM karUNuLa. zuddha bhAva mujamAM nathI, nathI sarva tuja rUpa; nathI laghutA ke dInatA, zuM kahyuM paramasvarUpa ? nathI AjJA gurUdevanI, acaLa karI ura mAhi; ApaNe vizvAsa daDha, ne paramAdara nAMhi. joga nathI satsaMgane, nathI sasevA joga; kevaLa aparaNatA nathI, nathI Azraya anuga pAmara,zuM karI zakuM,' e nathI viveka; caraNa, zaraNu, dhIraja nathI, maraNa sudhInI che. Scanned by CamScanner Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *, *, * varSa 33 muM (15) aciMtya tuja mahAne, nathI praphullita bhAva, e aMza na eke nehane, na maLe parama prabhAva.. , acaLarUpa Asakti nahi, nahi virahane tApa; kathA alpa tuja premanI, nahi tene paritApa bhakitamArga praveza nahi, nahi bhajana daDha bhAna; samaja nahi nija dharmanI, nahi zubha deze sthAna. doSakALakaLithI thaye, nahi maryAdA dharma; teya nahi vyAkuLatA, juo prabhu muja karma. sevAne pratikuLa je, te baMdhana nathI tyAga; dedriya mAne nahi, kare bAhyapara saga. . tuja viga surata nathI, vacana, nayana, yama nahi; nahi udAsa manabhakatathI, tema gRhAdika mAMhi. . ahaMbhAvathI rahita nahi, svadharmasaMcaya nAMhi; nathI nivRtti nirmaLa5Ne, anya dharmanI koI. . 12 ema anaMta prakArathI, sAdhana rahita huM; nahi eka saddaguNa paNa, mukha batAvuM zuM? 13.. kevaLa karUNu-mUtti che, dInabaMdhu, dInanAtha; pApI parama anAtha chuM graho prabhucha hAtha.. anaMta kALathI AthaDe, vinA bhAna bhagavAna; sevyA nahi gurU saMtane, mUkyuM nahi abhimAna. saMtacaraNaAzraya vinA, sAdhana karyo aneka; pAra na tethI pAmi, uge na aMza viveka. 16. sahu sAdhana baMdhana thayAM, rA na koI upAya; sata sAdhana samaye nahi, tyAM baMdhana zuM jAya? 17. prabhu prabhu laya lAgI nahi, paDa na sadagurU pAya; dIThA nahi nija deNa te, tarike kaNa upAya? 18. adhamAdhama adhike patita, sakaLa jagatamAM huM; e nizcaya ApyA vinA, sAdhana karaze zuM?' 18. Scanned by CamScanner Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (146). rAjabodha.. paDI paDI tuja padapaMkaje phari phari mAguM eja; sadgurU, saMta, svarUpa tuja, e daDhatA kari deja. '' : bhAdaravA suda 8 . . .. 20 ' mukta daza "sarva anyabhAvathI AtmA rahitaM che, kevaLa ema jene anubhava varte che te mukata che. bIjAM sarva dravyathI asaMgapi, kSetrathI asaMgapaNuM, kALathI asaMgapaNuM, ane bhAvathI asaMgapaNuM sarvathA jene varte che te sukata che. aTaLa anubhavasvarUpa AtmA sarva dravyathI pratyakSa jUdo bhAso tyAMthI mukatadazA varte che. te puruSa nA thAya che, te purUSa apratibadhdha thAya che, te puruSa asaMga thAya che, te purUSa nirvika9pa thAya che ane te purUSa mukata thAya che. jeNe traNe kALane viSe dehAdithI potAne kaMI paNa saMbaMdha nahoto evI asaMgadazA utpanna karI te bhagavAnarUpa saMpurUSone namaskAra che. (135) saMskRta ane satsamAgama. AtmasvabhAvanI nirmaLatA thavAne mATe mumukSu jIve be sAdhana avazya karIne sevavA yogya che; samRta ane satsamAgama. pratyakSa purUSane samAgama kavacita chavane prApta thAya che, paNa je jIva sadaSTivAna hoya te saskRtane ghaNuM kALanA sevanathI thatA lAbha pratyakSa purUSanA samAgamathI bahu alpa kALamAM prApta karI zake che, kemake pratyakSa guNAtizayevAna nirmaLa caitananA prabhAvavALAM vacana ane vRtti kriyAceSTitapaNuM che. jIvane te samAgamaga prApta thAya evuM te vizeSa prayatna kartavya che. tevA yoganA abhAve satrata paricaya avazya karIne karavAM egya che. zAMtarasanuM jemAM mukhyapaNuM che, Scanned by CamScanner Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 33 su (147) zAMtarasanA hetue jene samasta upadeza che, save rasa gabhita jemAM varNavyA evAM zAstranA paricaya te sadbhuta paricaya che. Rahi (136) durlabha sacAgA. manuSyapaNuM, AtA, jJAnInAM vacanenu zravaNa, te pratye AstikayapaNu sayama, te pratye vI pravRtti, pratikula yeAgAe paNa sthiti, aMtaparyaM ta saMpUrNa mArUpa samudra tarI javA e uttarAttara durlabha ane atyaMta kANu che, e niHsa Mdeha che. v (137) muktinI samyak pratItinAM sAdhana nigraMtha 'mahAtmAnA darzana ane samAgama mukitanI samyaka pratIti karAve che. "J tathArUpa mahAtmAnA eka A vacananu samyak prakAre avadhAraNa thavAthI yAvat mekSa thAya ema zrImAn tIrthaMkare kahyuM che te yathArtha che, A jIvamAM tathAruSa yogyatA joie. paramakRpALu munivarone krI namaskAra karIe chIe. INTRES (138) manuSyadeha. cakravati'nI samasta 'saMpatti karatAM paNa jene eka samayamAtra paNa vizeSa mUlyavAna che evA A manuSyadeha ane paramArtha ne anukULa evA yAga saMprApta chatAM jo janma maraNuthI rahita evA paramapadanuM dhyAna rahyuM nahIM to A manuSyatvane abriSThita evA AtmAte ana tavAra dhikAra he ! jemaNe pramAdane nya karyAM temaNe paramapadanA jaya karyAM. Scanned by CamScanner Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) rAjadha. (13) pramattabhAva. pramattabhAve A jIvanuM bhuDuM karavAmAM kAMI nyUnatA rAkhI nathI, tathApi, jIvane nijahitane upayoga nathI eja atizaya khedakAraka che, he A hAla te pravRttabhAvane ullAsita vIryathI meLo pADI suzIlasahita sadgatanuM adhyayana karI nivRttie AtmabhAvane vije. (140) " satapurUSanAM vacanAmRta. aha, purUSanA vacanAmRta ! mudrA ane satsamAgamathI sulupta ane cetanane jAgrata karanAra, patI vRttine sthira rAkhanAra, darzana mAtrathI nirdoSa apUrva svabhAvane preraka, vasvarUpa pratIti, apramatta saMyama, ane pUrNavItarAga nirvikalpa svabhAvanA kAraNabhUta-chelle agI svabhAva pragaTa karI anaMta avyAbAdha svarUpamAM sthiti karAvanAra, trikALa jayavaMta varto. (141). svarUpasthiratA. parama vItarAgAe Atmastha kareluM yathAkhyAtacAritrathI pragaTeluM evuM parama asaMgaNuM niraMtara vyaktavyaktapaNe saMbhAruM chuM, A duSama kALamAM satsamAgamane yoga paNa ati durlabha che; tyAM parama satsaMga ane parama asaMgapaNane yoga kayAMthI bane ? evA kSetre vicaravuM egya che ke je kSetre AtmasAdhana sulabha paNa thAya. paramazAMta zratanA vicAramAM IdriyanigrahapUrvaka AtmapravRtti rAkhavAmAM svarUpa sthiratA apUrvapaNe pragaTe che. Scanned by CamScanner