Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatInuM jIvanacaritra IST preraNAnI pAvanati
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mahatarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM jIvanacaritra DaoN. kumArapALa desAI DaoN. mAlatI zAha prakAzaka bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa opha inDolaoNjI vijayavallabhasmAraka jaina maMdira komleksa, jI. TI. karanAla roDa, po.o. alipura, navI dilhI-110 036
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke DaoN. kumArapALa desAI, DaoN. mAlatI zAha (arpaNa prathama AvRtti : 2013 dvitIya saMvardhita AvRtti: 2014 prAptisthAna zrI bhogIlAla laheracaMda phAunDezana, bATalIboya li. bhArata hAusa, pAMcamo mALa, 104 , muMbaI samAcAra mArga, phorTa, muMbaI-400 001 gurudevanA AzIrvAdathI aMkurita tejasvI adhyAtmajIvana, emanA vAtsalya-siMcanathI sarjAyela lokakalyANanA vaTavRkSa samAna, emanI zAsananiSThAne sAkAra karatI karmaniSTha dharmabhAvanArUpa, guruvellabhanA prakAzathI mahorelA pAvana jIvanapu5 samAna mahattA pU. sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjInuM A jIvanacaritra ema nA preraka, rAhabara ane A zuM dhya gurudeva paMjAba kesarI, krAMtadarzI, yugavIra jainAcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanAM pAvana caraNomAM arpaNa. : anya prAptisthAna : bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha inDolaoNjI | vijayavallabhasmAraka jaina maMdira kaoNpleksa, jI. TI. karanAla roDa, po.o. alipura, navI dilaDI-1 10 036 zrI pratApabhAI bhogIlAla 26, bI. jI. khera mArga, malabAra hila, muMbaI-400 06 hakIkate to, ApanuM ja Apane samarpita insTiTyUTa opha jainolaoNjI bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amedhavAda-380 015 phona : 079-2676 2082 "ke. bhagavatI oNphaseTa bAraDolapurA, amadAvAda-380%4
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukama zubhecchA e = = = vijayavallabhasmAraka ke svapnadraSTA pa. pU. jainabhAratI, mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI ma. kA jIvanacaritra prakAzita ho rahA hai, yaha jAna kara bahuta khuzI ho rahI hai / 'paMjAba jaina samAja' kA baccA baccA unake caraNoM meM natamastaka hai / unhoM ne hameM gauravAnvita kiyA hai / hamArI Ana, mAna, zAna baDhAI hai, unake upakAroM kA puNyasmaraNa karate huye Aja ke isa jIvanacaritra vimocana ke pAvana avasara para unake caraNoM meM zraddhAsabhara hRdaya se savinaya - sabahumAna vandanA karate haiN| saphalatA kI kAmanA aura prabhu prArthanA karate haiM / = saMyama-sAdhanAnA patha para 2. vijayavaMta tuja nAma ! janmadAtA ane jIvanazilpI AtmasAdhanA ane jJAnaArAdhanA vANInI vasaMtano vaibhava Atma kalyANanA ujajvaLa paMthe samanvayAtma ke sAdhutA 8. Atma-krAMtinA ojasa 9. gurUdhAmane vaMdanA 10. uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! 11, namratA ane niHspRhatA 12. saMskRtimaMdiranuM sarjana 13. navI peDhInuM nUtana tIrtha 14. aba hama amara bharyuM 15. sAdhutAnI suvAsa 16. karuNAmayI karmayoginI 17. prakAzapuMja nA ajavALe pariziSTa-1 vaMzavRkSa pariziSTa-2 suvAsita jIvanapatha pariziSTa-3 cAturmAsanI yAdI pariziSTa-4 marmavANInAM motI pariziSTa-pa bhAvanAnuM AkAza kAvyAMjali pariziSTa-7 smRtisuvAsa-1 pariziSTa-8 smRtisuvAsa-2 pariziSTa-9 smRtisuvAsa-3 pariziSTa-10 zrutasahayogIonI yAdI pariziSTa-11 zraddhAMjali @ 220 paMjAba ke samasta jaina zrIsaMgho kI ora se sabahumAna vaMdanA 0 pariziSTa-6 o 6
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana bhUmikA 'parasparopagraho jIvAnAm', parama zraddheya umAsvAtijI ma.ne 'tattvArthasUtra' meM isa choTe se sUtrameM gAgara meM sAgara bhara diyA hai / saMsAra ke samasta prANI eka dUsare ke upakArI haiM / akelA vyakti kucha nahIM kara sakatA | akelI aMgulI se nahIM, pAMca milatI hai tabhI kArya siddha hotA hai| binA sahakAra, nahIM uddhAra / pU. mRgAvatIzrIjI mahArAja ne jIvana meM apUrva saphalatAeM upalabdha kI hai / pU. gurudeyoM ke Dhera sAre AzIrvAda to unheM khUba khUba prApta hue haiM / ye aise puNyazAlI AtmA the jinhoMne antarAyakarma toDA huA thA / jo kArya varSoM se sthagita par3e the, turanta phale / ve jinazAsana para kurbAna ho gaye / samasta jIvana arpaNa kara diyA to kAryakartAoM ne, gurubhaktoM ne, baDe se lekara choTe taka, bhAI, bahina, bAlaka, vRddha, naujavAna unake vacanoM para jIvana arpaNa karane ke liye taiyAra ho jAte the / gurubhaktoM ne kisI ne tana, mana, dhana, kisIne samaya, zakti, buddhi samarpaNa kiyA hai / hamane saba apanI najaroM se dekhA hai / saba dRzya hamArI najaroM ke sAmane ghUma rahe haiM / choTI sI pustaka - jIvanacaritra - meM kisI bhI kAryakartA kA nAma na raha jAya usakA pUrA pUrA prayatna kiyA hai / phira bhI insAna chadmastha hai / suprajAjI mahArAjane bhI bahuta mahenata kI hai / hamArI koI bhI bhUla cUka huI ho, gurubhakta hameM kSamA kareM / isa jIvana caritra ke lekhaka padmazrI DaoN. kumAlapAlajI gujarAta ke prakhyAta zreSThatama sAhityakAra hai / unakA jIvana itanA vyasta haiM, eka eka miniTa kA hisAba haiM / samAja meM unakI bahuta pratiSThA hai / hamArA sadbhAgya zeTha zrI pratApa bhogIlAlajI (bATalIboya) kI vinaMtI ko svIkAra karake inhoMne jIvanacaritra likhanA svIkAra kiyaa| DhAI mAsa ke andara na dekhA dina-rAta, subaha-zAma, satata mahenata karate aura zrI mAlatIbahina zAhane jo mahenata kI hai hamArI najaroM ke sAmane haiM / Apa kI hama bhUri bhUri anumodanA karate haiM / kRtajJatA prakaTa karate haiM / pU. mRgAvatIjI mahArAja kI ziSyA sA. suvratAzrI kA dharmalAbha. mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanuM A jIvanacaritra 'preraNAnI pAvanamUrti' e zatadalakamala jevI gurubhaktino paricaya Ape che. mahattarA mRgAvatIjInuM sAdhvIjIvana svayaM pAvana pravRttionA prakAzapuMja samuM hatuM. teonAM ziSyA viduSI sAdhvIzrI suvratAnajI mahArAjanI udAharaNIya gurubhaktine kAraNe mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvananI pratyeka ghaTanAo emane mAnasa-pratyakSa hatI. parama pUjya sAdhvIzrI suvratAjIe ane anya sAdhvIzrIoe emanAM dhArmika kAryonAM nimaMtraNapatro, emanA cAturmAsanI vigato ane emanI dharmapravRttinI pUrepUrI noMdha rAkhI che, jene pariNAme mahattarA sAthvazrI mRgAvatIjInA bhavya ane krAMtadarza jIvananI jhAMkhI ahIM ApaNe meLavI zakIe chIe. A jIvanacaritranI rekhAomAM e tamAma ghaTanAonI vigato ane mAhitIno samAveza karavAmAM Avyo che. e prasaMgomAM jemaNe sakriya bhAga bhajavyo hato te sahune yAda karavAmAM AvyA che. A gurubhaktimAM eka vizeSa umaraNa e thayuM ke viduSI sAdhvIzrI suvratAjInI sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvanacaritranA AlekhananI bhAvanA emaNe jANItA udyogapati, dharmapremI ane saMskArapremI zrI pratApabhAI bhogIlAla samakSa pragaTa karI ane pU. sAdhvIzrI mahArAjI pratye agAdha bhaktibhAva dharAvanAra pratApabhAI bhogIlAlanA sahayogathI A kArya saMpanna thayuM. emanA sAtha ane sahakAra vinA A graMtha sarjAyo na hota, te hakIkata svIkAravI paDe. AmAM graMthanA anya sahayogIonA paNa ame AbhArI chIe. A jIvanacaritra mATe amArA parama mitra ane murabbI zrI rAja kumAra jainano hUMphALo sAtha maLyo che. emanA aMgata snehane kAraNe ghaNI vigato saraLatAthI upalabdha thaI che. saurASTranA saradhAramAM janmelAM sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvana vize gujarAtanA dharmapremIone paricaya che, paraMtu emaNe sarjelI krAMti, tIrthonA uddhAra mATe karelI avirata jahemata ane tamAma dharmo ane saMpradAya sAthe sarjelI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama-sAdhanAnA patha para saMvAdanI bhUmikA vize teo pramANamAM ochI mAhitI dharAve che. paMjAbanI bhUmi para emaNe karelAM anekavidha kAryonI ane dilhImAM sarjelA vallabha-smAraka nAmanA saMskRtimaMdiranI A caritramAMthI tAdeza mAhitI sAMpaDaze. samAjamAM saumya, zAMta ane prabhAvaka vyaktitvathI zAMta krAMtinA sarjaka evAM mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM A jIvanacaritra jaina samAjane enA bhaviSyanA ghaDatarane kAje eka navI dRSTi Apaze. skUlo ane haoNspiTalonA nirmANa dvArA samAjanA abhAvagrasta lokone mATe madadarUpa thavAnI preraNA Apaze. pU. mahattarAjInI dharma pratyenI daDha AsthA, guru pratyenI aDaga bhakti ane samAja pratyenI AgavI dRSTi sahu koIne mATe pAvana preraNArUpa banI. raheze. ati prAcIna evA kAMgaDA tIrthano uddhAra hoya ke vallabhasmAraka jevA vartamAna saMskRtimaMdiranuM sarjana hoya, e tamAmamAM mahattarA sAdhvIzrIno apratima dharmapuruSArtha AvanArA yugane eka navuM baLa pUruM pADaze. A AzA sAthe pa. pU. viduSI sAdhvI suvratAzrIjI ane sAdhvIzrI suprajJAzrIjI ma nI avirata jahemata, udAharaNIya cIvaTa, dRSTAMtarUpa gurubhakti ane nirdhArita lakSane siddha karavA mATenI prabaLa bhAvanAne vaMdana karIe chIe . 2-7-2013 - kumArapALa desAI - mAlatI zAha samayanI retI para paDelAM pagalAMne bhale jamAnAnI jozIlI havA bhUMsI nAkhatI hoya, paraMtu keTalAMka padacihno evAM hoya che ke jenI caraNapAdukA mAnavInA hRdaya-siMhAsana para sadAya birAjamAna hoya che. kALanI gati emanI jIvanasuvAsane miTAvI zakatI nathI ane samayano pravAha emaNe sarjelA mArgane palaTAvI zakato nathI. mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanuM jIvana e AdhyAtmika pragatinI parAkASThA samuM jIvana che. emaNe chA dAyakAnA jIvanamAM dhyeyanA dhruvatArakane vaLagI rahIne aneka prakAranAM kaSTo samabhAve sahIne sAdhanAnA mArge vihAra karIne siddhinA sImAstaMbho racyA che. e samayanA saurASTranA rAjakoTa sTeTanI rAjadhAnI saradhAra hatI ane te pUrNa vikasita ane Ayojanabaddha gAma hatuM. gAmanI AsapAsa aitihAsika darabAragaDha hato ane A vizALa killAnAM traNa pravezadvAra samA UMcA daravAjA hatA. emAM uttara taraphanA daravAjAmAM AvelI bArI(nAno daravAjo)mAMthI bahAra pagathiyAM UtaratAM gujarAtanI udAramanA rANI mInaLadevI ane parAkramI jayasiMha siddharAja dvArA banAvAyela bAra phUTanI UMDAI dharAvatuM
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti saMyama sAdhanAnA patha para sarovara ane temAM AvelI eka vAva Aje saradhAramAM jIrNa avasthAmAM jovAmAM Ave che. saradhAra gAmanI mATImAM cheka e samayathI nArInI nirbhayatAnI maheka prasarelI che. muslima samaye bAkarakhAna nAmanA 700 gAmanuM rAja dharAvatA julamI bAdazAhane saradhAra najIka nesaDAmAM rahetAM cAraNabAI AI jIvaNIe paDakAra pheMkyo hato. nirdoSa prajA para thatA amAnuSI atyAcAro joIne cAraNabAI AI jIvaNIe siMhaNanuM svarUpa dhAraNa karyuM hatuM. enI garjanAe julamI bAdazAhane dhrujAvI mUkyo hato ane eNe e bAdazAhano saMhAra karIne saradhAranI prajAne pAzavI trAsamAMthI mukti apAvI hatI. enI kathAnI sAbitI Ajeya maLe che. saradhAranI dakSiNe gaDhanI rAMga pAse AveluM himoI mAtAnuM maMdira AnI sAkSI pUre che ane tenI bAjumAM ja julamI bAdazAha bAkarakhAnanI kabara Avela che. e samaye saradhAramAM vizALa saMkhyAmAM jaina samAjanI vastI hatI. jaina osavALa jJAtinA aneka bhAIo ahIM vasatA hatA. dozI, vorA, gAMdhI, koThArI ane saMghavI jevI aTaka dharAvatA jainonAM 150 jeTalAM ghara hatAM. eka samaye jAmanagarathI osavALa jJAtinI jAna AvI hatI. emAM jAmanagaranA vIsA osavALa zAha lIlAdhara kalyANajI tathA ajarAmara harajIbhAI vorAno parivAra saradhAramAM lagnamAM mahAlavA Avyo hato. lagnamAM mahAlatA A parivAranA movaDI zAha lIlAdhara kalyANajI ane ajarAmara harajIbhAI vorAnA manamAM eka navI bhAvanA jAgI. A gAmamAM bhale sAMsArika prasaMge AvyA hoIe, paNa koI dhArmika kArya karavAno saMkalpa levo che. emaNe saradhAramAM eka bhavya derAsara banAvavAno saMkalpa karyo. lagnaprasaMga vAjategAjate pUrNa thayo, paNa e saMkalpa satata zAha lIlAdhara kalyANajI ane ajarAmarabhAInA manamAM prabaLa thato gayo. mAtra eka varasamAM to emaNe pAMca pratimAjIo dharAvatuM bhavya jinAlaya khaDuM karI dIdhuM. emAM mULanAyaka tarIke bhagavAna zrI RSabhadeva tathA Aju bAju mAM zrI pArzvanAtha bhagavAna, zrI kuMthunAtha bhagavAna, zrI zAMtinAtha bhagavAna tathA zrI ajitanAtha bhagavAnane birAjamAna karyA. raMgamaMDapamAM gaumukhA yakSadevajI tathA cakrezvarI mAtAne birAjamAna karyAM. vaLI garbhagRhamAM pIThikA nIce zrI zAsanadevI Aje paNa dRSTigocara thAya che. A utkRSTa jinAlayanI pUrva bAjue dharmazALA baMdhAvI ane pachI dharmabhAvanAe zIkhavelA samarpaNane pariNAme e saghaLuM sarjIne zrIsaMghane arpaNa karI dIdhuM. vi.saM. 1973mAM eka upAzraya baMdhAvIne rAja koTanA zrImatI saMtokabAI hemacaMda dhArazIe zrIsaMghane arpaNa karyo. vi. saM. 1937nA phAgaNa sudi sAtama ne somavAre A jinAlayanI pratiSThA thaI ane vi. saM. 1982nI caitra sudi saptamIe (I. sa. 1926, cothI eprila) saradhAramAM DuMgarazIbhAIne tyAM zivakuMvarabahenanI kukhe bhAnumatIno janma thayo. saradhAranI maMdirovALI zerImAM Aje paNa A nivAsasthAna dRSTigocara thAya che. e samaye mahattarA mRgAvatIzrIjInAM dAdA ane dAdI saradhArathI 7 kimI. dUra rAjakoTa jatA mArga upara AvelA rAja samaDhIyALA gAmamAM vasatAM hatAM. e samaye A gAmanuM nAma samaDhIyALA hatuM ane tyAM phakta eka ja jainanuM saMghavI kuTuMba rahetuM hatuM, AthI samaya jatAM pUjyazrI mRgAvatIjInA vaDavAo saradhAramAM rahevA AvyA. e samaye saradhAramAM keTalAMya jaina kuTuMbo vasatAM hatAM. vaLI A gAmamAM nizALa, upAzraya, jinAlaya hovAthI jJAnanI upAsanA thaI zake te hetuthI DuMgarazIbhAI samaDhIyALAthI saradhAra vasavA AvyA. AvA saradhAranI bhUmi para vasatA DuMgarazIbhAI saMghavIne tyAM kanyAratna bhAnumatI(mahattarA pU. mRgAvatIjInuM saMsArI nAma)no janma mULa nakSatramAM thayelo hato ane jyotiSazAstra anusAra mULa nakSatramAM janmeluM bALaka bhaviSyamAM potAnA guNo ane puruSArthathI pragati sAdhe che ane prasiddha bane che. copAsa dharmamaya vAtAvaraNa hatuM. sAdhu-sAdhvIono umadA lAbha sAMpaDato hato. vrato ane parvonI umaMgabhera ujavaNI thatI hatI. saMtoSI, sukhI ane dharmaparAyaNa grAmajanonI vacce AnaMda pravartato hato.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti saMyama sAdhanAnA patha para saradhAranA darabAragaDhamAM AvelI kanyAzALAmAM bhAnumatIe traNa varSa abhyAsa karyo. A kanyAzALAmAM kaDaka zistapAlana hatuM. bhAnumatI bALapaNathI ja abhyAsamAM tejasvI, anuzAsanapriya, svacchatApriya ane vinayazIla hatAM. e pachI rAja koTanI prakhyAta bAvAjIrAja kanyAzALAmAM be varSa abhyAsa karyo, A zALAmAM abhyAsanuM dhoraNa ghaNuM UMcuM hatuM. e samaye bALakone AsapAsanA bhAvanAzIla vAtAvaraNamAMthI ane mAtApitAnI chatrachAyAne kAraNe mahenata, nIti ane dharmanA pATha paNa zIkhavA maLatA hatA ane umadA saMskArone kAraNe jIvana dharmAcaraNathI bharyuM bharyuM banatuM hatuM. A samaye saradhAramAM roja savAre prabhAtapherI nIkaLatI hatI. zivakuMvarabahena ane emanI dIkarI bhAnumatI gAMdhIjInA raMge raMgAI gayAM hatAM. emanA svataMtratAnA AMdolanamAM bhAga letAM hatAM. Akho deza jyAre jAgI UThyo tyAre saradhAranI nAnakaDI bALA bhAnumatI siMhamoI (cAraNabAI AI jIvaNI) banIne jANe navA itihAsanuM sarjana karavA icchatI na hoya ! tyAre bhAnumatInI uMmara nAnI hatI paraMtu enI raga ragamAM dezabhaktinuM jora hatuM ane dezane AjhAda karavA mATenI bhAvanA hatI. pUjya mahAtmA gAMdhIjIe saradhAranA cokamAM lokasvarAjanI hAkala karIne janasamUhane khAdInAM vastro paheravAnuM vrata ApyuM hatuM, jemAM ghaNA jaina parivAroe anusaraNa karyuM hatuM. A samaye saradhAra najIka AvelA haleMDAmAM jelavAsa bhogavatA satyAgrahIone saradhAranA jaino bhojana mokalAvatA hatA. ekavAra aMgreja sarakAre saradhAranA darabAragaDhanI jelamAM mahAtmA gAMdhIjIne tathA bAjunA traMbA gAmamAM kastUrabAne najarakeda karyA hatA. e pachInA samaye saradhAranA jaino deza-dezAvara kheDatA. Aje saradhAramAM jainonAM mAtra dasa kuTuMbo vase che. zivakuMvarabahenano traNa saMtAnono sukhI parivAra hato. kAMti ane gulAba nAmanA be sadAcArI ane AjJAMkita putro hatA, to eka mahenatu ane cAritrazIla putrI bhAnumatI hatI. emanAM saMtAno lADakoDamAM UcharatAM hatAM. DuMgarazIbhAI saMghavI ane zivakuMvarabahena saMghavInA sukhI saMsAranI suvAsano anubhava emanAM saMtAno karI rahyAM hatAM. pati-patnI baMnemAM utkRSTa dharmabhAvanA hatI ane evAmAM ekAeka jANe saMsAranA sukhano sUrya astAcaLe DUbI gayo. vi. saM. 1984mAM DuMgarazIbhAIno svargavAsa thayo. zivakuMvarabahenanA mAthe jANe Abha tUTI paDyuM. chellA keTalAka vakhatathI DuMgarazIbhAI vepAra arthe muMbaI parivAra sAthe gayA hatA. muMbaInI prasiddha mULajI jeThA mArkeTamAM emanI kApaDanI peDhI cAlatI hatI, paraMtu have zivakuMvarabahenane mAthe traNa saMtAnonA ucheranI kaparI javAbadArI AvI paDI. muMbaIthI pAchA AvIne teo saradhAramAM vasyAM ane saMtAnonA ucheramAM rAtadivasa eka karI nAkhyAM. A asahya AghAtane potAnA aMtaramAM chupAvI rAkhyo ane cittane svastha rAkhI dhIrajapUrvaka saMsAranI majala kApavA lAgyAM. koThAsUjha dharAvatAM zivakuMvarabahene bALakone mAtAno prema ane pitAnI saMbhALa ApI. A vajAdhAtanI asara potAnAM saMtAnone na thAya enI bhAre takedArI rAkhI. potAnA haiyAnuM du:kha bhUlIne emaNe saMtAnonA ucheramAM jIva parovI dIdho ane dhIre dhIre divaso vyatIta karavA lAgyAM. muMbaIthI saradhAra pAchAM AvelAM zivakuMvarabahenanA jIvanamAM parivartana sadhAvA lAgyuM. Aja sudhI sAMsArika bAbatonI sadeva ciMtA karatAM zivakuMvarabahena dhIre dhIre vadhu ne vadhu samaya dharmadhyAnamAM gALavA lAgyAM. kAcA tAMtaNe rahelA saMsAranA saMbaMdhonI bhaMguratA emaNe joI hatI. nazvarane badale zAzvatanI zodhamAM lAgI gayAM. vaLI samaya maLe gAmalokonI sevA karavA lAgyAM ane jarUriyAtamaMdane davAo ane bIjI sahAya ApavA lAgyAM. paNa vidhAtAnI lIlA paNa akaLa hoya che ! hajI patinA avasAnano AdhAta pUrepUro jIrave te pahelAM vaLI eka navo AghAta Avyo. kahe che ke muzkelIo ke Aphato ekalI AvatI nathI, paNa potAnI AkhI senA sAthe trATakatI hoya che. zivakuMvarabahenano putra kAMti sadAne mATe vidAya thaI gayo. hajI bhavitavyatAno roSa zAMta thayo na hoya, tema kuTuMbanA ekamAtra AdhAra samo soLa varSano juvAna dIkaro gulAba TAiphoiDanI bImArImAM sapaDAyo. potAnAthI banatA saghaLA upacAro karyA, paraMtu jANe eka pachI eka AghAta
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti saMyama sAdhanAnA patha para khamavAnA hoya tema A goro rUpALo juvAnajodha dIkaro gulAba TAiphoiDanI bImArImAM gujarI gayo. satata AvatA AghAtone pariNAme zivakuMvarabahenanA haiyAmAM vedanAno sAgara UmaTavA lAgyo. jANe lIlIchama vADI rAtorAta ujjaDa ane verAna banI gaI ! patinI vidAya sAthe sukhI dAmpatyajIvana naMdavAI gayuM ane vartamAnamAM copAsa kALo aMdhakAra chavAI gayo. saMtAnonA avasAnathI najara sAmenuM AkhuMya bhaviSya bhayAvaha banI gayuM. Akho divasa vyagra citte 'gulAba gulAba' ema raTaNa karatAM hatAM. have mAtra AkhA gharamAM vidhavA zivakuMvarabahena ane nAnakaDI bhAnumatI hatAM. kALa evo kopyo hato ke na pUcho vAta. zivakuMvarabahenanA manamAM manomaMthano jAgavA lAgyAM. jo jiMdagI caMcaLa ja hoya, to pachI AvuM jIvana jIvavuM zA mATe ? hRdaya para eka pachI eka AghAta khamavAnA hoya, to kaMIka evuM karavuM ke jethI hRdayane Ama valovAvuM na paDe. saMsAra jo sAra hoya to pachI evI niHsAra jiMdagI jIvavAno zo artha? vahAlasoyA patine thoDA varSo pahelAM gumAvyA hoya ane jyAM jatanathI ucherelAM potAnAM ratana samAM saMtAno maraNane zaraNa thAya tevuM dazya jovA karatAM to A jiMdagI ja saMkelAI jAya, to khoTuM zuM che? jIvanabharano sAtha ApanArA choDI jAya pachI A jIvana jIvavAno zo artha ? paraMtu vaLI vicAra Avyo ke huM to mRtyunI sADI oDhIne vidAya laI lauM, paraMtu mArA kuLanA ane mArI jiMdagInA chellA avazeSa samI vahAlasoyI bhAnumatInuM zuM ? bhale mAre du:khano bhAra veThavo paDyo che, paraMtu mAre mArI dIkarIne du:khI karavI nathI. - zivakuMvarabahenanA dharmasaMskAro jAgI UThe che ane e vicAre che ke je jiMdagInI pratyeka paLa amUlya che, ene sAme cAlIne khoI besavAno artha zo? je jananInI joDa jagatamAM jaDatI nathI evI jananI banIne huM mArI dIkarIne zA mATe anAtha ane asahAya banAvuM ? zivakuMvarabahenanA dharmasaMskAro jAge che. saurASTranI dharatInuM khamIra emanA romeromane pokAre che. sonuM agnimAM tapIne vadhAre tejasvI bane, tema A pracaMDa AdhAta ane saMtApanA tApamAM emanuM hIra vadhAre prakAze che. e vicAre che ke mAnavIne mATe sauthI moTo sahAro dharma che ane have e ja dharma mAro Aro ane ovAro che. have mane saMsAra-vyavahAramAM koI rasa nathI, paNa mAro bhItarano AtamarAma kahe che ke have A ghaTamALamAMthI bahAra nIkaLIne jIvanane dharmamaya banAvuM. upAzrayamAM sAMbhaLeluM eka dRSTAMta zivakuMvarabahenanA cittamAM cakarAvA le che. svayaM bhagavAna mahAvIra svAmIe rAjagRhInA comAsAmAM ApeluM sAdhu mahArAja nA mukhethI sAMbhaLeluM e dRSTAMta yAda Ave che. bhagavAna mahAvIre e dRSTAMta ApatAM kahyuM hatuM, 'keTalAka loko atithi mATe gheTAne pALe che, ene khUba lADa laDAve che, sAro ghAsa-cAro khavarAve che. ene coLA ne java khavarAvI hRSTapuSTa banAve che. gheTo khAya che ne moja kare che. e gheTo moTI kAyAvALo ane moTA peTavALo thAya che. gheTo mAne che ke mArA jIvanamAM AnaMda che, moja che, masta thaIne khAvApIvAnuM che. juone, bIjAM gheTAM kevAM rakhaDe che ! kevAM bhUkhe mare che ! evAmAM eka divasa gharadhaNI mahemAnane jamADavA rAtA-mAtA gheTAne pakaDIne bAMdhe che ane eno vadha kare che. enA nAnA TukaDA karI enI svAdiSTa vAnagI banAve che. gheTAne maratI vakhate atithi AvyAno zoka thAya che ! paNa jarA UMDA UtarIne vicAra karo ke ghaDapaNarUpI atithi kone nathI Avato ? to vaLI mRtyurUpI charI kone halAla nathI karatI ? e atithi ane charI AvyA pahelAM je cete te ja kharo cetyo kahevAya.' - zivakuMvarabahene vicAra karyo ke have ghaDapaNa Ave te pahelAM ane mRtyu pUrve dharmanA mArge cAlavuM che. manomana vicAre che ke have to jIvananuM eka ja dhyeya ane te karma AvaraNathI raMka ane dhana banelA AtmAnI divyajyoti pragaTAvavI. eka bAju saMsArasukha che, to bIjI bAju karyasaMgrAma che. have saMsAranA mArge AgaLa vadhavAne badale saMyamasAdhanAnA kaThina mArge cAlIne nirmaLa AnaMda prApta karavo che. jo dharmAcaraNa karavuM hoya to pachI vilaMba zA mATe ? jIvanane adhyAtmanA mArge laI javuM hoya, to have rAha konI jovAnI ? manamAM eka saMkalpa jAgyo ane pharIvAra emanA cittamAM gurumahArAje kaheluM 'zrI uttarAdhyayana sUtra' nAmanA pavitra AgamanuM eka sUtra jAgI UThayuM. emAM kahevAyuM hatuM,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama sAdhanAnA patha para preraNAnI pAvanamUrti 'vItI gayelI rAta pharI pAchI AvatI nathI, adharma AcaranAranI je rAtrio vItI gaI che te niSphaLa gaI samajavI ane saddharma AcaranAranI e rAtrio saphaLa gaI mAnavI.' manamAM vicAravA lAgyAM ke jIvanatAraka tIrthaMkaroe saMkalpa laIne paLavAramAM kevo saMsAra choDI dIdho. bhagavAna mahAvIra svAmIe rAjamahela, vaibhava, patnI ane putrI e saghaLuM hovA chatAM paLavAramAM kevuM badhuM choDI dIdhuM ! to pote zA mATe A du:khamaya saMsAramAM rokAya che ? zivakuMvarabahenanA manamAM bhagavAna mahAvIranA zramaNI saMghamAM bhaLIne AtmakalyANa sAdhavAno saMketa jAgyo. emane saMyama mArganA puNyayAtrI banavuM hatuM ane ethI emaNe saMsAratyAga karavAno vicAra karyo. pAlItANAmAM pUjya siddhisUrisamudAyanAM sAdhvI muktizrIjIe emanA vizudhdha cittane zAMta karyuM hatuM. ahIM teone muktizrIjI, hIrAzrIjI, hiMmatazrIjI jevAM sAdhvI mahArAjo pAsethI dharmasAMtvanA maLI. mahArAjanAM vacanoe emanA hRdayanA tIvra uddegane zAMta karyo, paraMtu manamAM vicAra jAgyo ke huM saMyamanA paMthe jAuM paraMtu putrInuM zuM? mAtA putrInA manobhAvone sArI peThe jANatI hatI, enI dharmabhAvanAthI paricita hatI. emaNe vicAryuM ke pote saMsAranI mAyA tyajIne prabhune mArge jaI rahyAM che, to potAnI putrIne paNa A mArge javAnuM maLe to kevuM sAruM ? AthI zivakuMvarabahene putrI bhAnumatI sAthe dIkSA levAno saMkalpa karyo. bhAnumatInA mAmA lIlAdharane jANa thatAM e vicAramAM paDyA ke ATalI nAnI vayamAM bhAnumatI saMyamane paMthe jaI zakaze kharI ? emAM emanI dIkSAnI taiyArI sAMbhaLIne te pArAvAra gusse thayA. emaNe kahyuM ke mArI bhANIne je dIkSA Ape te mAre mana gunegAra che. te samaye emaNe bhAnumatInI dRDhatA joI. bhAnumatIe kahyuM ke tame koI sArA nyAyAdhIzane bolAvo. nyAyAdhIza AvatAM bhAnumatIe kahyuM ke, tame mane lakhI Apo ke huM AjIvana saubhAgyavatI rahIza. A samaye bhAnumatInI uMmara sADA bAra varSanI hatI. koI nyAyAdhIza evuM lakhI Ape kharA ? AthI badhA pAchA gayA paNa sAthosAtha bhAnumatInI dIkSA levAnI dRDhatA sahune sparzI gaI. aMte saMsAranA A saghaLA jhaMjhAvAtomAMthI bahAra nIkaLIne saMyamanA mArge prayANa karavAno emaNe prabaLa nirdhAra karyo. ghara ane dukAna e badhuM ja rASTrIyatAnA raMge raMgAyelAM zivakuMvarabahena ane bhAnumatIe AjhAdI mATe jaMga khelatA satyAgrahIonA phaMDa mATe ApI dIdhuM. | saradhAranI bhUmi para vasatA emane zrI zatruMjaya mahAtIrthanI pavitra chAyAmAM dIkSA levAno bhAva jAgyo ane vi. saM. 199panI mAgazara vada dazama (uttara bhArata mujaba poSa vada dazama)nA divase saradhAranAM zivakuMvarabahene potAnI nAnI putrI bhAnumatI sAthe dIkSA grahaNa karI. e divase zivakuMvarabahena banyAM sAdhvIzrI zIlavatIjI ane emanI putrI bhAnumatI banyAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI. sAdhvIzrI zIlavatIjIno zAstrIya abhyAsa to ocho hato, paNa emaNe sAdhvIjIvana prApta thatAM ja satata svAdhyAya zarU karyo. A agAu emaNe prakaraNAdi prAthamika dharmagraMthonuM, sugama dhArmika pustakonuM, rAsAo, stavano, sajhAyo vagerenuM ane bodhadAyaka pustakonuM bahoLuM vAcana karyuM hatuM; vaLI emanuM dhArmika vAcana jeTaluM vizALa hatuM, eTalI ja tIvra emanI smaraNazakti hatI. emanI pAse beThA hoIe to kathA-vArtAo, duhA-copAI, ramUjI TucakAono jANe bhaMDAra khUlI gayo che ema ja lAge. A rIte emanA satsaMgamAM ane dharmakathAmAM samaya kyAM pasAra thaI jAya, enI khabara ja nA paDe ! sAdhvI zrI zIlavatIjIe jANe sAdhvIjIvanano AlAda anubhavatAM hoya tema, mukta mane, traNeka dAyakAo sudhI saurASTra, gujarAta, baMgALa, bihAra, uttarapradeza, paMjAba, rAjasthAna ane mahArASTramAM vihAra karIne potAnA Atmatattvane ajavALavA sAthe dharmanI prabhAvanA karI hatI ane eka kuzaLa, kalyANavAMchu ane bhAvanAzIla sAdhvIjI tarIke sarvatra suvAsa prasarAvI hatI. teonA zrImukhethI vAraMvAra eka ukti pragaTatI hatI ane te e, 'Atmavat sarvabhUtapu : pati ja parata ' arthAt "jagatanA jIvamAtra Atmavat che". ema kahIne teo samajAvatAM ke samagra mAnavajAti eka che, ApaNe sahu bhAIbahena chIe. emanI AvI vyApaka bhAvanAne kAraNe khristI, musalamAna, pArasI sahu koI emanI pAse bhAvapUrvaka AvatA hatA ane AtmIyatAno anubhava karatA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijayavaMta tuja nAma ! preraNAnI pAvanamUrti hatA. koI paNa vyakti hoya pachI te jaina hoya ke jenetara, zrImaMta hoya ke garIba paraMtu sahunA tarapha e samAna najare jotAM hatAM. nAnAM bALako jevI saraLatA ane vatsalatAno sahune emanI pAse anubhava thato hato. teonI yugadraSTA AcArya guru vijayavallabhasUri pratye amApa gurubhakti hatI ane emanuM hRdaya sadeva e upakArI gurudeva pratyenI bhaktithI dhabakatuM hatuM. emanI AvI gurubhakti joIne ja khyAla Avato ke potAnAM sAdhusAdhvIo para AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajInuM keTaluM apAra vAtsalya haze ane emanI sadaiva keTalI badhI hitaciMtA karatA haze. Ama ziSyo ane praziSyone jotAM ja sahu dhArmikajanone anubhava thato ke AcArya guru vallabha to guru vallabha ja che. emanA jevA samasta zrIsaMghanA sukha-du:khanA sAthI ane saune pragatine mArge AgaLa vadhavAnI preraNA ApanArA ane zrIsaMghanI pragati nIrakhIne rAjI thanArA guru virala-ativirala ja hoya che. AvA mahAna gurunI aDasaTha varSanI sAdhanAe virala prabhAva saryo hato. emanA samagra ziSyasamUhanA hRdayamAM sadaiva emanI bhAvanAo guMjatI hatI. sAdhvIzrI zIlavatIjI yugadraSTA AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanA dIvAdAMDI samA jIvana para dRSTi pheravIne sAdhanAnA mArge cAlatAM hatAM. kevA hatA e AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja ! ghora aMdhArI rAtre vizALa sAgarajaLamAM naukAmAM besIne pravAsa karanArane dIvAdAMDIno prakAza mAtra AdhAra ja nahIM, balake mArgadarzaka bane che. sAdhvIzrI zIlavatIjI ane pU. mRgAvatIjIne eka evA mahAna yugadraSTA gurunI prApti thaI ke jemanI bhAvanAo, vicAro ane AdhyAtmika prakAza emanA ujvaLa saMyamajIvanano virATa paMtha banI gayo. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja A vartamAna samayanI pele pAranuM bhaviSya jonArA, vicAranArA ane e aMge nakkara ane racanAtmaka kAryo mATe preraNA ApanArA virala yugadraSTA vibhUti hatA. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIne jIvanayAtrAno maMtra ane saMyamasAdhanAno mArga mAtA pAsethI sAMpaDyo. mAtAe potAnA dasa varSanA putra chaganane zikhAmaNa ApI ke sadA ahaMnuM zaraNa svIkAraje, zAzvata dharma-dhana meLavaje ane jagatanA jIvonuM kalyANa karaje . mAtAnA A traNa aMtima Adeza chagananA bhAvijIvana mATe dIvAdAMDI rUpa banI gayA. e pachI vaDodarAmAM chaganane navayugapravartaka, jainAcArya zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAmajI) mahArAjano meLApa thayo. vaDodarAmAM emanI vANI sAMbhaLIne chagana gadgadita banI gayo. vyAkhyAnamAM AvelA sahu koI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vIkharAI gayA, paraMtu bALaka chagana besI rahyo. enA aMtaramAM eTalo badho kolAhala jAgyo hato ke enI vANI mauna banI gaI. pUjya AtmArAmajI mahArAje dhAryuM ke bALaka koI Arthika mUMjhavaNathI akaLAyelo haze. emaNe chaganane sAMtvanA ApatAM kahyuM ke, tuM svastha thA. tArA aMtaranuM duHkha kahe. tane dhanano khapa lAge che. ame to dhana rAkhatA nathI, paraMtu koI zrAvaka Ave to madada karavAnI preraNA jarUra ApIza. paraMtu bALaka chaganane koI bhautika dhananI nahIM, balake Atmika dhananI khevanA hatI. pU. AtmArAmajI mahArAjanAM pravacanoe emanAM aMtaranI Arata jagADI hatI. pachI to dIkSA dhAraNa karIne dAdAgurunA caraNamAM vyAkaraNa, nyAya, jyotiSa ane caritragraMthono abhyAsa karyo, vaLI sAthosAtha aharniza ekaniSThAthI gurusevA karI. Ama jIvananA AraMbhakALamAM ja mAtAnI zikhAmaNa ane gurunA mArgadarzanathI AcArya vijayavallabhasUrIzvarajIe tapazcaryAthI Atmapatha para prayANa AdaryuM. potAnI AsapAsanA samAjamAM emaNe kAramI garIbI joI. e samaye eka ukti pracalita hatI ke, 'peTamAM khADo ne varaghoDo juo.' mRtyu pachInA svargalokane UjaLuM karavA mATe pRthvI paranA jIvanane adhama banAvavAmAM AvatuM hatuM. emAM paNa garIba ane madhyamavarganI hAlata kaphoDI hatI, jyAre bIjI bAju keTalAka AtmakalyANane bahAne samAjahitanI upekSA karatA hatA. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe kahyuM, dhanika varga lahera kare ane ApaNA sahadharmI bhAIo bhUkhe mare e sAmAjika nyAya nahIM, paNa anyAya che.' garIba ane madhyama varganA utkarSa mATe jeTalI Arthika suvidhAonI jarU2 hatI, eTalI ja jarUra emane keLavaNI ApIne pragatine paMthe vALavAnI hatI. yugadraSTA AcAryazrIe keLavaNInI aneka saMsthAo sthApavAnI preraNA ApI. kanyA chAtrAlaya, borDiMga, kaoNleja, vidyAlaya ane jaina vidyApIThanI sthApanA 12 vijayavaMta tuja nAma ! karI. emanI kalpanA to jaina vizvavidyAlayanI sthApanAnI hatI. AcAryazrInI udAra bhAvanAne kAraNe mAtra jainoe ja nahIM, balake vaiSNavoe paNa emanA keLavaNInA kAryamAM sArI evI sakhAvata ApI. vepArI samAjane keLavaNInA mArge vALavA mATe AcAryazrIe kahyuM, 'hRdayamaMdiramAM sarasvatInI jyota pragaTAvo eTale aMtaramAM pragatinI jhaMkhanA pragaTyA vagara nahIM rahe.' lakSmImaMdiramAM rAcanArA lokone emaNe sarasvatImaMdira sthApavAnI preraNA ApI. gujarAtanI vidyA pahelIvAra gujarAtanI ane dezanI bahAra kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya mahArAjanA graMtha rUpe gaI hatI, paraMtu e pachI vidyAprema ane jJAnaprasAranAM teja jhAMkhAM paDavA lAgyAM. copaDI karatAM copaDAmAM vadhu rasa paDavA lAgyo. Ave samaye nAma vinAnI patrikAo chApIne badaboI karavAmAM kuzaLa evA samAjanA eka bhAge AjathI ekaso varSa pahelAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA sarjana samaye pU. A. zrI vijayavallabhasUrIzvarajIne mATe keTakeTalI muzkelIo sarjI haze ? AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAja to spaSTapaNe kahetA ke keLavaNI vinA ApaNo Aro nathI. teo icchatA ke A keLavaNI dhArmika saMskAra ane zraddhAthI suvAsita hoya. temaNe keLavaNInI bAbatamAM nidrA sevatA samAjane jagADatAM kahyuM, 'keLavAyelA ja jainazAsananI rakSA karaze.' prabhAvaka yugapuruSa pUjya AtmArAmajI mahArAje potAnA paTTadhara zrI vijayavallabhasUrIzvarajIne potAnA aMtima Adeza ane saMdezamAM sarasvatImaMdiro sthApavAnuM kahyuM hatuM. AcAryazrI vijayavallabhasurIzvarajIe paMjAba, rAjasthAna, gujarAta ane mahArASTramAM aneka sarasvatImaMdironI sthApanA karI. potAnA dAdAgurunI AjJAnuM pAlana karavA mATe AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI abhigraha (pratijJA) letA hatA. jema ke teo pratijJA karatA ke paMjAbamAM jyAM sudhI jaina kaoNleja na sthapAya tyAM sudhI upavAsa, mauna athavA nagaramAM sAdagIbharyo praveza karIza. emanI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pratijJAnuM baLa prajAkIya puruSArthanuM preraka banatuM. ene pariNAme teonI preraNAthI samAja kalyANanAM aneka kAryo thayAM. I. sa. 1913mAM muMbaImAM cAturmAsa samaye vidyAnuM eka vAtAvaraNa sarjAyuM ane emAMthI I. sa. 1914mAM samAjanA yuvakonA vidyAbhyAsa mATe nivAsa ApatA zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA thaI. A samaye saMsthAnA nAmakaraNano prazna AvatAM koIe AcAryazrIne emanA dAdAgurunuM ke emanuM nAma sAMkaLavA vinaMtI karI tyAre pU. A. vijayavallabhasUrIzvarajIe kahyuM ke A saMsthAnuM nAma koI vyaktivizeSane badale tAraka tIrthakara bhagavAna mahAvIranA nAma sAthe joDavAmAM Ave ane A rIte zrI mahAvIra jaina vidyAlayanuM nAmakaraNa thayuM. vidyAlayano prAraMbha to eka nAnA bIjarUpe thayo, paraMtu thoDA ja varSomAM eka vizALa bhavana kharIdavAmAM AvyuM ane I. sa. 1925mAM e bhavanamAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayano kArobAra cAlavA lAgyo. A jJAnanA vaDalAnI vaDavAIo phelAvA lAgI. amadAvAda, pUnA, vaDodarA, vallabhavidyAnagara, bhAvanagara, udepura, aMdherI (muMbaI)mAM vidyArthIo mATe tathA amadAvAda, vallabhavidyAnagara, pUnAmAM kanyAo mATe enI zAkhAo vikasI, paraMtu A saMsthAnuM sauthI moTuM pradAna to emaNe ApelA tejasvI vidyArthIo ane vidyArthinIo che, je Aje duniyAbharanA dezomAM uttama kAmagIrI bajAvI rahyAM che. A saMsthA vize AcAryazrIe kevuM virATa darzana karyuM hatuM ! emaNe kahyuM, mahAvIra jaina vidyAlaya e jaina samAjanuM gaurava che, pragatinI pArAzIzI che, zramanI siddhi che ane AdarzanI imArata che.' Aje paNa AvI saMsthAonI jarUra che, kAraNa ke jJAnaprasAranA abhAve koIpaNa dharma ke samAja gaIkAlanI aMdhazraddhA ane AvatIkAlanI asaMskAritAmAM DUbI jAya che. eka bAju krAMtadraSTA AcAryazrIe samAjanI Arthika ane mAnasika garIbI pheDavAnI preraNA ApI, to bIjI bAju nAnA nAnA vAdavivAda ane vijayavaMta tuja nAma ! matamatAMtaramAM gUMcavAyelA samAjane ekatAno saMdezo Apyo. paMkhI ane mAnavImAM bheda eTalo che ke paMkhI nIce laDe, paNa UMce jAya to kadI na laDe. jyAre mAnavI thoDo 'UMco jAya ke laDavAnuM zarU thAya. zrIsaMghanI ekatA mATe emaNe 'savi jIva karuM zAsanarasI'nI bhAvanA vyakta karI. AsapAsa cAlatA jhaghaDA, matamatAMtaro, ekabIjAne halakA dekhADavAnI vRtti A badhAthI teo ghaNo vyathita hatA. muMbaInA cAturmAsa daramiyAna emaNe kahyuM, 'tame badhA jANo cho ke AjakAlano jamAno judo che, loko ekatA cAhe che. potAnA hakone mATe prayatna kare che. hiMdu-musalamAna eka thaI rahyA che. aMgreja , pArasI, hiMdu ane musalamAna badhA eka ja dhyeya mATe saMgaThita thaI rahyA che. A rIte duniyA to AgaLa vadhI rahI che. khedanI sAthe kahevuM paDe che ke AvA samayamAM paNa keTalAka vicitra svabhAvanA manuSyo - ApaNA ja bhAIo dasa kadama pAchaLa haThavAno prayAsa kare che. Aje to badhAe eka thaI samAja , dharma ane rASTranA kalyANanuM kArya karavuM joIe.' samAjanI ekatA mATe teoe jIvanabhara prayAsa karyo. emano samAja eTale koI sAMpradAyikatAnA sImADAmAM baMdhAyelo samAja nahoto. sAMpradAyikatAthI upara UThe e ja saMta. emaNe gurudvArAmAM upadeza Apyo hato temaja enA jIrNoddhAra mATe Arthika sahAyanI preraNA paNa ApI hatI. meghavALo (dalita koma) mATe sUvAno khaMDa emanA upadezathI taiyAra thayo hato. papanAkhA (atyAre pAkistAnamAM) gAmamAM musalamAnone masjidamAM javAAvavAnI muzkelI paDatI hatI. ene mATe rastAnI jamIna ApavAnI zrAvako nA pADatA hatA. AcAryazrIne musalamAnoe vinaMtI karI tyAre AcAryazrIe vyAkhyAnamAM zrAvakone pUchyuM, 'A musalamAno masjidamAM zuM kare che ?" agraNI zrAvake kahyuM, 'sAheba ! teo khudAnI baMdagI kare che.' AcAryazrIe vaLato savAla karyo, 'tame maMdiramAM zuM karo cho ?' 'bhagavAnanI stuti.' javAba maLyo.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti A sAMbhaLI AcAryazrIe kahyuM, 'mane to khudAnI baMdagI ane bhagavAnanI stutimAM koI bheda dekhAto nathI.' ane pachI zrAvakone bIjA dharmane Adara ApavAnI vAta samajAvI. ene pariNAme zrAvakoe musalamAnone AvavA-javAnA rastA mATe harSabhera jamIna ApI. AcAryazrIno rASTraprema paNa udAharaNIya hato. emaNe jIvanabhara khAdI paherI hatI. rezamI vastrono avirata virodha karyo. AcArya padavI bAbate paNa navasmaraNanA pATha sAthenI paMDita hIrAlAla zarmAe jAte kAMtIne taiyAra karelI khAdInI cAdara oDhI hatI. rASTranA agraNIo AcAryazrInA darzane AvatA hatA. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma.sA.e zrI motIlAla naherunI tamAkunI Teva choDAvI hatI. aMbAlA zaheranI jAhera sabhAmAM Ano ekarAra karatAM zrI motIlAla naherue kahyuM, 'huM mArI akkala gumAvI beTho hato, te A jaina munie ThekANe ANI.' AvI ja rIte 5. madanamohana mAlaviyA paNa emanAM pravacano sAMbhaLavA AvatA ane potAnA kAryamAM AzIrvAda mAgatA hatA. padavI ke prasiddhithI AcAryazrI haMmezAM aLagA ja rahyA. phAlanAnI kaoNnpharansa vakhate zrIsaMghe emane vinaMtI karI ke zrIsaMgha teone 'surisamrATa'nI padavIthI vibhUSita karavA mAge che. A samaye AcAryazrIe kahyuM, 'mAre padavInI jarUra nathI. mAre to zrIsaMghanI sevA karavI che. mArA para sUrino bhAra che te paNa huM mUkI devA mAguM chuM.' emanA hRdayanI vyApakatA emanAM jIvana ane vANI baMnemAM pragaTa thAya che. emanA A zabdonI mahattA pichAnavA mATe keTaluM vizALa hRdaya joIe ! teo kahe che, | 'na jaina chuM, na bauddha, na vaiSNava, na zaiva, na hiMdu ke na musalamAna. huM to vItarAga paramAtmAne zodhavAnA mArge vicaravAvALo eka mAnavI chuM. eka yAtrALu chuM.' vijayavaMta tuja nAma ! vicAranI kevI bhavyatA ane potAnI keTalI ladhutA ! mahAvIranI vIratA e siMhanI vIratA che. ahiMsA dAkhavavAnuM siMhane hoya, sasalAne nahIM. evI ahiMsaka vIratAnuM javalaMta udAharaNa che kAMtadraSTA AcAryazrInA jIvanamAM banelI pAkistAnamAM AvelA gujarAnavAlAnI ghaTanA. 1945thI 1947 sudhIno hiMdustAnano e samaya aMdhAdhUMdhI ane UthalapAthalothI bharelo hato. Ave samaye AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma. sA. paMjAba(pAkistAna)mAM gayA ane aDhI-traNa varSa sudhI zAsana kAryo karatAM karatAM eka vIra sAdhunI peThe rahyA. A samaye AcAryazrInI uMmara 75 varSanI hatI. emaNe gujarAnavAlAmAM comAsuM karyuM. bhArata-pAkistAnanA bhAgalAnA e samayamAM emanA upAzrayamAM cAra baoNba mukAyA hatA. AcAryazrIne dezabharamAMthI vinaMtI karavAmAM AvI ke Apa tatkALa bhAratamAM pAchA Avo. AcAryazrI e bAbatamAM makkama hatA ke zrIsaMghanI ekeeka vyakti salAmata rIte vidAya thAya e pachI ja huM ahIMthI javAno chuM. gujarAnavAlAthI amRtasaranI AcAryazrInI e vIratAnI kathA yAtrA samAna che. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe potAnA jIvanamAM traNa Adarza rAkhyA hatA. AtmasaMnyAsa, jJAnaprasAra ane zrAvaka-zrAvikAno utkarSa. emaNe 68 varSanI saMyamasAdhanAmAM A traNeya AdarzonI siddhi mATe satata prayAsa karyo. samAjane vartamAnamAM jIvavAnI, rASTrIya pravAhone oLakhavAnI, jJAnapracAranI, ahiMsaka vIratAnI, AtmasAdhanAnI, sarvadharma samabhAvanI ane gatAnugatikatAne badale samayajJatAnI - potAnI vANI ane jIvanathI jhAMkhI karAvIne emaNe AvatIkAlano mArga kaMDArI Apyo. vijayavaMta tuja nAma, amone akhUTa preraNA Apo ! tArI prema-suvAsa sadAye ghaTaghaTa mAMhe vyApo !
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 janmadAtA ane jIvanazilpI yugadraSTA AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA Adarzo ane siddhAMtoe sahune akhUTa preraNA ApI. emanI pratibhAnA prakAzamAM sAdhvIzrI zIlavatIjIe potAnA saMyamajIvanane nirmaLa gaMgAnI jema vahAvyuM ane e gaMgApravAhamAM pUjya mRgAvatIzrIjI mahArAja paNa gurumAtAnA paMthe pragati sAdhavA ane guru vallabhanA vicArone mUrtimaMta karavA lAgyAM. sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAjanI haiyAukalata, vyavahAradakSatA ane mANasane pArakhavAnI cakora dRSTi paNa navAI pamADe evI hatI. vakhata Avye nirbhaya banIne sAmI vyaktine vivekapUrvaka kaDavuM satya kahI devAnI emanI pAse tAkAta hatI. guru vallabhanA AzIrvAda ane emanI AjJAne emaNe zobhAvI jANyAM. sAdhvIzrI zIlavatIjIne saMsArI avasthAmAM abhyAsano yoga sAMpaDyo nahoto. mAtra tera varSanI uMmare emanA saMsArano prAraMbha thayo, paraMtu sAdhvI thayA pachI akSarajJAnano evo AraMbha karyo ke thoDA ja samayamAM rAsacaritra ekavAra vAMce ane saghaLuM yAda rahI jatuM. AgamanAM bhASAMtarono abhyAsa karavA mAMDyo ane kyAreka to abhyAsa karatAM gocarIno samaya paNa bhUlI jatAM. vaLI koI vyAkhyAnamAM jIvanadAtA ane jIvanazilpI kazuMka mahattvanuM sAMbhaLe to ene noMdhI letAM hatAM ane e rIte jIvananA prAraMbhe jJAnaprAptinA saMyogo nahotA te saMyogo sAdhvIjIvanamAM prApta thatAM emanAM vyAkhyAnomAM vicA2nI vasaMta mahorI UThI. evA sarasa dohA kahe ke je sahune yAda rahI jAya, kahevato dvArA potAnI vAtane evI coTadAra rIte rajU kare ke temanI vAta zIrAnI jema gaLe UtarI jAya. pU. zIlavatIjIe dharmadhyAna uparAMta strIutthAna mATe paNa athAga prayatno karyA ane strIsamAjanI AdhyAtmika ane sAmAjika pragati mATe preraNA ApI. sAdhvIzrI jyAM jyAM vihAra karatAM hatAM, tyAM tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrano vizvavAtsalyano saMdezo janasamUhamAM phelAvatAM hatAM. emanI vANImAM jaina ane jainetaranA koI sImADA nahotA, paraMtu emAM 'sarvajana hitAya ane sarvajana sukhAya'no upadeza hato. emano A udAra dRSTi ane sarvajanavatsalatAno vAraso mAtAgurunI prasAdI tarIke sAdhvIzrI mRgAvatIjIne prApta thayo. pUjya zIlavatIjI mahArAja bALako ane strIonAM to sAcAM hitaciMtaka hatAM. emanI AsapAsa baheno ane bALako ToLe vaLIne beThAM ja hoya, ane teo saune kaMIka ne kaMIka hita-zikhAmaNa ApatAM hoya. zrIsaMghanA utthAnamAM teonuM moTAmAM moTuM ane ciraMjIva arpaNa hoya to te emanAM putrI ziSyA pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjI jevAM tejasvI, nikhAlasa, svataMtra ciMtaka, prabhAvaka ane viduSI sAdhvIratnanI bheTa. potAnI sAdhvIputrInA abhyudaya mATe teo jIvanabhara AkaruM tapa karatAM rahyAM ane jJAnacAritranI nirmaLa ArAdhanA ane vyApaka tathA marmasparzI jJAnopAsanA dvArA zrI mRgAvatIjIno zatadala kamaLanI jema vikAsa thAya, e mATe teo sadA emanI saMbhALa rAkhatAM rahyAM. sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAja cAritrapAlananI bAbatamAM soraThanI siMhaNa samAna hatAM, paraMtu sAthosAtha potAnI bAra varSanI putrI zAstrAbhyAsa ane dhyAnAbhyAsamAM kaI rIte pragati sAdhe, te mATe satata prayatno karatAM hatAM, AthI sAdhumArganuM saghaLuM kAma potAne zire laIne sAdhvIzrI mRgAvatIjIne 19
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanadAtA ane jIvanazilpI preraNAnI pAvanamUrti adhyayana mATe teo satata preratAM rahyAM ane te mATe saghaLI anukuLatA sarjatAM rahyAM. uttama paMDito pAsethI jJAnasAdhanAno yoga thAya te mATe sAdhvI zrI zIlavatIjI svayaM emane vinaMtI karatAM hatAM. A paMDito cha-cha kalAka sudhI bAlasAdhvI mRgAvatIjIne dharmagraMthono abhyAsa karAvatA hatA ane A tejasvI sAdhvIratnano divasano samaya svAdhyAya ane zAstrAbhyAsamAM jato hato, to rAtre pote karelA pATha pAkA karatAM hatAM. atyaMta tIvra buddhi dharAvatAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI 14 varSanI uMmare pratidina saMskRtanA ekaso zloko kaMThastha karI letAM. mAtAne aharniza eka ja bhAvanA rahetI ke mArI A ziSyA-putrI saMskRta bhASAmAM vizALa janasamudAyane vyAkhyAna ApI zake evI taiyAra thavI joIe. emaNe e samayanA prakAMDa paMDita zrI choTelAlajI zarmAne A kAma soMpyuM ane sAthosAtha anya vidvAno ane manISIo pAse abhyAsa mATe vyavasthA karI ApI. AnuM pariNAma e AvyuM ke sAdhvIzrI mRgAvatIjI saMskRta bhASAmAM asmalita vyAkhyAna ApI zakatAM hatAM. gurune sarvasva samarpaNa karI de evI gurabhaktinAM dRSTAMto maLe che, paraMtu ziSyanA abhyadaya mATe guru svayaMne arpaNa karI de, potAnuM sarvasva emAM ja samAvI de ane pote svayaM ziSyamaya ja banI gayAM hoya e rIte sAdhanAnI ane jIvananI badhI kriyA-prakriyA goThave, evuM to kvacit ja banatuM hoya che. ahIM sAdhvIzrI zIlavatIjI hakIkatamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjImaya banI gayAM hatAM ane potAnI ziSyA-putrInA vyaktitvanA ghaDataramAM ja potAnuM sarvasva samarpI dIdhuM hatuM. A rIte mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvanaghaDataramAM emanAM mAtAgurUe amUlya phALo Apyo. AnI pAchaLa guruvarya AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajInI udAratA, dIrdhadRSTi ane pragatipriyatAnuM manorama darzana thAya che. vaLI sAdhvI mAtA-putrI vaccenA AvA dharmavAtsalyanI subhaga asara emanAM be sAdhvIjIo pa. pU. suyeSThAjI ma. sA. tathA pa. pU. sutratAjI ma. sA. para paNa jovA maLe che. emanAM vinaya, viveka, mitabhASitA, adhyayana pratyenI ruci, sevAparAyaNatA, nikhAlasatA vagere guNo temanI ziSyAomAM paNa jovA maLe che. sAdhvIzrI zIlavatIjI jema eka hetALa mAtA jevAM mamatALu hatAM, evAM ja vakhata Avye teo, saMtAnanA bhalAnI khAtara kaDavuM osaDa pAnAra kaThora mAtAnuM rUpa paNa dhAraNa karI zakatAM hatAM. teo mamatA varasAvatAM hoya ke kaThoratA darzAvatAM hoya, kiMtu e baMnenI pAchaLa emanI ekamAtra manovRtti lokahitanI rahetI. soraThanAM A sAdhvIjI pa. pU. zIlavatIjI ane pU. mRgAvatIjInA haiye paMjAbano pradeza vaselo hato ane paMjAbanA jaino paNa A sAdhvIratno pratye akhUTa AsthA dharAvatA hatA. teoe jeTalI lokacAhanA paMjAbamAM jagADI, eTalI ja emaNe muMbaImAM chellAM be cAturmAsa daramiyAna sarjI hatI. muMbaImAM to emanI eka ja jhaMkhanA hatI ke Arthika mUMjhavaNa anubhavatA sAmAnya ane madhyama varganA utkarSanI amArA gurudevanI bhAvanA kevI rIte saphaLa thAya ! ane A mATe emaNe madhyama varganA utkarSa mATenI guru vallabhavijayajI ane guru, samudravijayajInI bhAvanAne sAkAra karI. nAlAsopArAmAM sAdharmika bhAIonA nivAsa mATe 'Atmavallabhanagara " banAvIne samAjamAM eka navo cIlo pADyo ane madhyamavarganA jainonI vedanAne ochI karI. A rIte muMbaInAM be cAturmAsa daramiyAna mAtAgurunI sAthe rahIne pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAje apAra lokacAhanA prApta karI. mAtAguru paNa jIvananA astAcaLa samaye vItarAga prabhunA dhyAnamAM ekAgra thaIne zrI siddhAcalajI tathA zrI zaMkhezvarajI jevA tIrthonI yAtrAnI bhAvanA bhAvyA karatA. vaLI chelle chelle potAnA gurudeve sthApela zrI mahAvIra jaina vidyAlayano suvarNa mahotsava khUba zAnadAra rIte UjavAya e jovAnI pa. pU. zIlavatIjI ma. sA.nI jhaMkhanA pUrI thaI ane emano AtmA pUrNa saMtoSa anubhavI rahyo ane vidyAlayanI zAkhAomAM enI ujavaNI cAlu hatI, te daramiyAna ja vi. saM. 2024nA mahA vadi cotha, tA. 17-2-1968 ne
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti zanivAranA roja sAMjanA savA cha vAgatAM, muMbaImAM zrI mahAvIrasvAmInA derAsaranA upAzrayamAM pa. pU. zIlavatIjI ma. sA. 74 varSanI vaye, 30 varSano dIkSAparyAya pALI samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. tenA savA kalAka pahelAM sAMjanA pAMca kalAke zrI durlabhajIbhAI khetANIe AvIne pU. sAdhvIzrI zIlavatIjIne saMbodhIne pUchayuM, "mahArAjajI, kema cho ?' turaMta javAba Apyo, 'bhAI, have to mATalI goLa khAI rahI che." kevI temanI jAgrata avasthA ! e joIne ApaNuM mastaka namI paDe che. pU. zIlavatIzrIjI ma.nI zAtA pUchavA mATe AcArya dharmasUrijInA ziSya AcArya yazodevasUrijI, munizrI jayAnaMdavijayajI, munizrI citrabhAnujI, gaNivaryazrI bhuvanavijayajI, AcArya tulasI, pU. rUpamunijI vagere paNa padhAryA hatA. mAtAgurunI aMtima samAdhistha avasthAnAM darzana karavA mATe parama gurubhakta zrI bhogIlAla laheracaMda, zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA mahAmaMtrI zrI kAMtilAla korA, zreSThivarya zrI dIpacaMda gArDa, zrI je. Ara. zAha, zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa dozI, zeThazrI jIvA pratApa, zrI umedamala jaina, zrI jagajIvanarAma, zrI rasikabhAI korA Adi samasta bhaktagaNa ane muMbaIno janapravAha satata traNa divasa sudhI tyAM UmaTato rahyo ane emanI aMtima yAtrAmAM vizALa saMkhyAmAM bhAvikoe bhAga lIdho. cAra divasa bAda 1968nI 21mI phebruArIe muMbaInA pAyadhUnImAM AvelA zrI naminAthajI jaina upAzrayamAM pUjya gaNivarya bhuvanavijayazrInI nizrAmAM vayovRddha tapasvI sAdhvIzrI zIlavatIjInA kALadharma aMge guNAnuvAda sabhA yojAI. A sabhAmAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA TrasTI zrI caMdulAla vardhamAna zAha, sthAnakavAsI samAjanA agraNI zrI durlabhajIbhAI khetANI, zrI bhANAbhAI coksI, terApaMthI jaina samAjanA pramukha zrI nemacaMdabhAI vakIla, zrI bhArata jaina mahAmaMDaLanA maMtrI zrI zAdIlAla jaina, kAlabAdevImAM AvelA zrI naranArAyaNa maMdiranA agraNI zrImatI pArvatIbahena, zrI phUlacaMda zAmajI, zrI mAdhavalAla zAha, jaina kaoNnpharansanA pramukha zrI hIrAlAla zAha, saradhAranivAsI jIvanadAtA ane jIvanazilpI zeTha zrI anupacaMdabhAI, zrI rasikabhAI jhaverI ane anya sahu koIe emanA guNonuM smaraNa karyuM. A prasaMge pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM, 'mAre mATe emanA guNonuM varNana ati muzkela che. chellAM betAlIsa varSathI huM emanI chatrachAyAmAM rahI chuM. teozrInuM samAdhimRtyu thayuM che ane mArI bhAvanA paNa e che ke mane paNa evuM ja mRtyu prApta thAya.' e pachI sAdhvIzrI mRgAvatIjIe gurujanonuM smaraNa karIne kahyuM, 'huM emanA upakAronuM kyAM sudhI varNana karuM ? teozrI eka Adarza mAtA hatAM ane tyAgI ane tapodhanI pU. mAtAguru hatAM. Apa badhA teone je mAna-sanmAna ApI rahyA cho e to pU. gurudeva zrI AtmArAmajI mahArAja tathA pU. gurudeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanuM ja mAna che ane temano ja upakAra ane pratApa che. mATe A prasaMge bolavuM bahu ja kaThaNa che, chatAM Apa saunI icchAne mAna ApIne mArAM mAtAgurujIne zraddhAMjali arpI chuM.' A prasaMge pUjya gaNivaryazrI bhuvanavijayajI mahArAja sAhebe sAdhvIzrIne zraddhAMjali arpaNa karatAM kahyuM, 'mAnava janmano lahAvo samAdhimaraNamAM che. evuM maraNa thAya ke pachI bIjI vakhata janma ke maraNa na thAya. sAdhvIjI chellI paLa sudhI dharmadhyAnamAM jAgrata hatAM ane e prazaMsanIya ghaTanA che ke temanuM samAdhimaraNa thayuM che. temanI bImArI daramiyAna be-traNa vakhata sukha-sAtA pUchavA gayo tyAre yogI AnaMdaghanajInAM pado saMbhaLAvyAM ane tethI teo khUba prasanna thayAM hatAM.' A rIte pUjya sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAjanA guNAnuvAda bAda emanI smRtimAM zrI Atmavallabha zIlasaurabha TrasTanI racanA karIne emane vidheyAtmaka bhAvAMjali arpaNa karavAmAM AvI. A TrasTa dvArA prAkRta ane ardhamAgadhI sAthenA vyAvahArika zikSaNa mATe kanyAone chAtravRtti ApavAnuM ane sAdhvIjI mahArAjone abhyAsa karAvavA mATe paMDitonI vyavasthA karavAnuM dhyeya rAkhavAmAM AvyuM. e pachI 26mI phebruArI, 1968nA roja zrI bhAyakhalA jaina saMgha, zrI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AtmasAdhanA ane jJAna ArAdhanA motIzA jaina zrAvikA pAThazALA ane zrI vallabha sevAmaMDaLa jevI saMsthAo dvArA bhAyakhalA jaina derAsaranA raMgamaMDapamAM savAre 9-15 vAgye pUjya sAdhvI zrI pramodakudhAjInI nizrAmAM yojAyelI guNAnuvAda sabhAmAM zeTha motIzA jaina rilijiyasa eNnDa ceriTebala TrasTanA TrasTI zrI sumeramalajI bAphanA, zrI AtmAnaMda jaina sabhAnA maMtrIzrI jagajIvanadAsa cunIlAla zAha, zrI maganabhAI karamacaMda, zrI baMsIlAla jaina, saradhAra nivAsI zrI anupacaMdabhAI dozI, zrI hemalatAbahena maganalAla, zrI chAyAbahena kezavalAla zAha, zrI cImanalAla pAlItANAkara vageree vaktavya ApyuM hatuM ne A prasaMge pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAnAM mAtAgurunI vidAya aMge kahyuM, 'be varSa pahelAM ahIM bhAyakhalAmAM ja teo cAturmAsa mATe birAjamAna hatAM, AthI jANe teozrI ahIM bAjumAM beThAM beThAM amane preraNA ApI rahyAM hoya evuM amane lAge che, paNa A to AbhAsa che. hakIkatamAM amArI pAse teozrIe ApelI hitazikSA che ane e mArga upara ame cAlatA rahIe evI zakti paramAtmA amane Ape. sAdhvIjInA nidhanathI ApaNe du:kha pragaTa karIe chIe, paraMtu hakIkate A saMsAra asAra che ane kAyA bhaMgura che, mATe ApaNe sahu ArAdhanAmAM zraddhA rAkhI, AtmakalyANanAM ane paropakAranAM kAryo karatAM rahIe e ja sAdhvIjIne sAcI aMjali che.' A samaye sAdhvIzrI pramodasudhAjIe pharamAvyuM ke, 'sAMjanA sADA cAra sudhI sAdhvIjI mahArAja pAse hAjara hatI ane teozrI khUba ja samAdhimAM hatAM. e vAta meM mArAM guruNIjIne karI tyAre te khUba AnaMda pAmyAM, paraMtu jyAre teozrInA kALadharma pAmyAnA samAcAra apAyA tyAre teo bolI UThyAM ke 'jaina samAjanA sAdhvI samudAyamAMthI eka tAralo kharI paDyo.' paNa teo emanI pAchaLa emanAM vidvAna ziSyA zrI mRgAvatIjIne yogya banAvIne mUkI gayAM che ane te ja teonuM sAcuM smAraka che." jIvanano e kevo ativirala sahayoga ke je mAtAnI kUkhethI janmIne bhautika saMsAramAM pravezavAnuM banyuM, e ja mAtA pAsethI AdhyAtmika jagatamAM prayANa karavAno suyoga sAMpaDyo. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvanamAM mAtAnA zIlasaMskAra ane gurunA dharmasaMskArono pravAha ekarUpa banI gayo hato. bAra varSanuM saradhAramAM vIteluM emanuM bALapaNa ane e pachI mAtA-guru sAthe trIsa varSanuM dharma-sAMnidhya emanA jIvanane guru vallabhanI suvAsa, bhAvanAnI maheka ane AtmAnI samRddhithI taraboLa kare che. jema mAtA putrImAM potAnuM pratibiMba jue, e ja rIte sAdhvIzrI zIlavatIjIe potAnI putrI ane ziSyA mRgAvatIjI jJAnasAdhanAnA mArge agresara bane tevA saghaLA prayatno karyA. e jamAnAnA jJAnI sAdhubhagavaMto, vidvAno ane paMDito pAsethI emane vidyAprApti thatI rahe tevI vyavasthA karatA rahyA. Ame ya yugadraSTA AcArya paMjAba-kesarI zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjano saMdezo emanA samudAyanAM sAdhu-sAdhvIonA hRdayamAM avirata guMjato hato.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AtmasAdhanA ane jJAna ArAghanA preraNAnI pAvanamUrti emaNe ajJAnanI ghora nidrAmAM sUtelA samAjane jagADavA mATe kahyuM ke have A samAjane sarasvatImaMdironI jarUra che. emaNe samAjane jJAnAbhimukha karavA mATe prayatna karyo, kAraNa ke ajJAnanuM nivAraNa ja samAja ane rASTrane vahemo, durAcArI ane rUDhigrastatAmAMthI ugArIne sAcA mArge laI jaI zake ane tene tejasvI banAve. bhArata-pAkistAnanA vibhAjana bAda paMjAbamAM jaina sAdhuno yoga ghaNo ocho thayo hato, tethI jyAre pU. mRgAvatIjI paMjAbamAM padhAryA, tyAre janasamUhamAM harSollAsano pracaMDa juvALa jAgyo. I. sa. 1957mAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIno ludhiyANAmAM cAturmAsa hato. te samaye emano bhavya praveza thayo, tyAre eTalI badhI janamedanI upasthita hatI ke eka mUThI cokhA nAkho to e paNa nIce na paDe. e samaye paMjAbanA sthAnakavAsI saMpradAyanA vardhamAna zramaNa saMghanA AcArya zrI AtmArAmajI mahArAja (pUjajI mahArAja) jaina AgamonA prakAMDa vidvAna mAnavAmAM AvatA hatA. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjane vaMdana karavA gayAM. e jamAnAmAM A eka virala ane vilakSaNa ghaTanA gaNAtI hatI. pUjajI zrI AtmArAmajI mahArAja paNa A sAdhvInI pratibhA joIne AnaMdita thaI gayA. paMjAbamAM Thera Thera sAdhvIzrInI vyAkhyAnavANIe dharmasaritA vahAvI ane jaina-jainetara sahu koI emanI bhAvanA ane vyAkhyAnazailIthI prabhAvita thayA hatA. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA praveza samaye zvetAMbara ane sthAnakavAsInA bheda bhulAI gayA. sahu eka banIne vyAkhyAnazravaNa mATe AvavA lAgyA. pUjya AtmArAmajI mahArAje paNa sAdhvIjI mahArAjanA praveza samaye janamedanI niHsaMkoca upasthita rahe te mATe potAnA ziSya jJAnamunine pharamAvyuM, 'Aje ApaNuM vyAkhyAna baMdha rAkho.' AcArya mahArAjanI A keTalI moTI udAratA kahevAya ! cAturmAsa daramiyAna pU. sAdhvIjI AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjane maLatAM, tyAre gahanagaMbhIra viSayonI jijJAsAonuM spaSTIkaraNa thatuM rahetuM. eka vakhata pU. AcArya AtmArAmajI mahArAja sAhebe kahyuM ke, 'tame abhyAsamAM ATalI suMdara gati karI che, tamArI pravacanazailI hRdayasparzI che, to have Agamono abhyAsa karo ane prabhunI vANInuM amRtapAna karo, jethI sonAmAM sugaMdha bhaLI jAya.' sAdhvIzrI mRgAvatIjInA manamAM AgamonA abhyAsanI bhAvanA jAgI. zAstrajJAnanA paMthe cAlatAM sAdhvIjIne prabhunA jJAnane samajavAnI jijJAsA thaI. navI dilhInA rUpanagaramAM jinAlayanI pratiSThAno maMgala prasaMga Avyo. prasiddha zrAvaka lAlA suMdaradAsajI, (mesarsa motIlAla banArasIdAsa, ema.ela.bI.DI.) sAdhvIzrI mRgAvatIjI pratye putrI jevo agAdha vAtsalyabhAva dharAvatA hatA. sAdhvIzrIe lAlA suMdaradAsajIne kahyuM ke mAre hajI Agamano vizeSa abhyAsa karavo che, kiMtu Agamano abhyAsa karAvI zake evA vidvAna paMDito to amadAvAdamAM vase che. lAlA suMdaradAsajIe kahyuM ke amadAvAdathI zreSThivarya kasturabhAI lAlabhAI ahIM tA. 1961nI chavIsamI jAnyuArIe pratiSThA prasaMge padhAravAnA che, tyAre temanI sAthe vAtacIta karIne yogya goThavaNa karI laIzuM. zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAIno utAro lAlAjIne tyAM hato. emaNe jaina samAjanA jyotirdhara kastUrabhAIne vAta karI. zrI kastUrabhAI lAlabhAIe kahyuM, 'saghaLI vyavasthA thaI jaze. teo nirAMte Ave. mAtra AvavAnAM hoya, te pUrve mane jANa kare.' AgamonA abhyAsa mATe sau prathama to gurudeva AcAryazrI vijayasamudrasurIzvarajInI AjJA laIne 5. sAdhvIzrI magAvatIjI amadAvAda haThIsiMhanI vADImAM AvyAM, te samaye luNAvADAmAM AgamaprabhAkara munirAja puNyavijayajI mahArAjane vaMdana karavA gayAM, tyAre mahArAja zrIe kahyuM, 'Agamono abhyAsa karavo hoya to cIMtharA jevA paMDita pAse bhaNazo nahIM." sAdhvIjIe pUchayuM, 'konI pAse bhaNuM ?" ja ra6. - 27
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti Agama prabhAkara munirAja zrI puNyavijayajIe kahyuM, 'paMDita sukhalAlajI, paMDita becaradAsajI dozI jevA paMDito pAse.' pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIne zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAI vaMdana ka2vA AvyA. temaNe sAdhvIjInA abhyAsanI saghaLI vyavasthA amadAvAdanA devasAnA pADA pAse AvelA zAMtisAgaranA upAzrayamAM karI dIdhI. paMDita becaradAsa dozI pAse AgamonuM adhyayana zarU karyuM. paMDita sukhalAlajInI vyApaka ane virATa vidvattA dvArA jaina, bauddha ane vaidika paraMparAno samanvayAtmaka abhyAsa karyo ane paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyA pAse dArzanika abhyAsa karyo. paMDita becaradAsajI traNa divasa upAzrayamAM AvatA hatA ane sAdhvIzrI svayaM be divasa amadAvAdanA TAunahaoNla pAse AvelA saritakuMjamAM prajJAcakSu paMDita sukhalAlajI pAse jatAM hatAM, to zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA darzanazAstrano abhyAsa karAvavA upAzrayamAM AvatA hatA. e samaye anekAMtavihAramAM muni jinavijayajI pAse paNa sAdhvIzrI mRgAvatIjI jatAM hatAM. Ama amadAvAdamAM lAgalAgaTa traNa varSa sudhI Agamono tathA anya dArzanika paraMparAono abhyAsa karyo. jJAnaprAptino kevo adbhuta saMyoga sarjAyo! eka evI mAnyatA hatI ke jaina sAdhvI Agamono abhyAsa karI zake nahIM, paraMtu paM. hIrAlAla duggaDe noMdhyuM che tema "prAcIna jainasAhitya joIe to jANavA maLe ke sAdhvIo agiyAra aMgono svAdhyAya karatI hatI ane e sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM pAraNAmAM jhUlatA bALaka vajrane agiyAra aMgonuM jJAna prApta thayuM hatuM. AthI AgamomAM AvatAM varNana parathI ema spaSTa thAya che ke jaina sAdhvIo Agamano abhyAsa karatI hatI." teo baporanA bArathI traNa vAgyA sudhI mauna rAkhatAM hatAM. A niyamathI emanuM jJAna sUryaprakAzanI jema prakAzita thatuM gayuM, jethI emanuM janmanAma 'bhAnumatI' sArthaka thayuM. emanA jJAnagarimA ane niraticAra cAritra-pAlanathI prabhAvita thaIne I. sa. 1971mAM muMbaImAM zAMtamUrti A. vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjane emane 'jainabhAratI'nI padavI ApavAnI tIvra icchA 2 AtmasAdhanA ane jJAnaArAghanA hatI. jainasamAjanA agraNI lekhaka ane vicAraka zrI ratilAla dIpacaMda desAIe sAdhvIjIne padavInI vAta karI, tyAre sAdhvIjI temanI pAse khUba raDyAM ane AgrahapUrvaka kahyuM, 'mAre A padavI levI ja nathI'. tyAre zrI ratilAla desAIe pU. samudrasUrijIne jaNAvyuM ke, 'sAdhvIjI koI rIte padavI levA taiyAra nahIM thAya. teno jAhera kAryakrama rada karo ane jyAre vaMdana karavA Ave, tyAre tamArI bhAvanA pUrI karI lejo." pachI jyAre savAre sAdhvIjI vaMdana karavA gayAM, tyAre guru mahArAje kAmaLI temanA para nAkhIne kahyuM ke, 'AjathI tamAruM nAma jainabhAratI.' sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjI mAtra jainadarzananAM ja jJAtA na hatAM; brAhmaNa, bauddha, khristI, zIkha, islAma vagere dharmonA siddhAMtonI jANakArI paNa emaNe meLavI hatI. teo dhArmika, sAmAjika ane rASTrIya akhabAro ane sAmayikonuM dhyAnapUrvaka vAMcana karatAM hatAM. AdhyAtmika jJAnanI sAthe vizvanI gatividhithI paNa vAkepha rahetAM hatAM. vibhinna dharmono abhyAsa karavAne pariNAme teomAM ApoApa bhAvonI vyApakatA, vicAronI vizALatA ane tulanAtmaka dRSTi pragaTyAM. teo dhArmika sudhAraNA temaja sAmAjika kAryo karatAM hatAM, tema chatAM emanA nityakarma, dhyAna ane svAdhyAya aMge niyamitatA jALavavA AgrahI rahetAM. kyAreya koIpaNa kAma hoya, to paNa dhyAna ane svAdhyAyamAM vilaMba na thAya e khyAla rAkhe. emaNe sadaiva mokSaprAptinuM dhyeya emanI najara samakSa rAkhyuM. vaLI potAne jJAnaprApti mATe yogya vyavasthA karanAra pratye paNa eka prakArano RNabhAva anubhavatAM hatAM. dIkSA lIdhI e divasathI AtmasAdhanA ane zAsanaprabhAvanA e be emanA jIvananAM lakSya banI gayAM. jaina Agama, veda, bAibala, kurAne zarIpha, guru graMthasAheba vagere dharmazAstrono talasparzI abhyAsa karyo. ATalAM badhAM jJAnI hovA chatAM jJAnanuM gumAna emane sparzI zakyuM nahIM. e to haMmezAM kahetAM, "jIvana eka pAThazALA che. huM to eka vidyArthinI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI vasaMtano vaibhava preraNAnI pAvanabhUti chuM. bALaka pAsethI paNa jo jJAna prApta thatuM hoya, to enA ziSya banIne grahaNa karavuM joIe." teo prAkRta, ardhamAgadhI, pAli, saMskRta, gujarAtI ane hiMdI bhASA para prabhutva dharAvatAM hatAM ane urdU , baMgALI, mAravADI tathA aMgrejI jevI bhASAonuM teone sAruM evuM jJAna hatuM. tenoe potAnI ziSyAone paNa vidyAbhyAsa mATe satata protsAhana ApyuM. emane ucita zAstrazikSaNa maLI rahe te mATe jarUrI vyavasthA karI ApI, je maNe jJAnano ATalo mahimA karyo evAM mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIe gujarAta, saurASTra, rAjasthAna, paMjAba, kaoNlakAtA, mahArASTra, pUnA, karNATaka, maisUra, beMgalura, mUDabidrI, jammu, himAcala pradeza, uttara pradeza vagere sthaLoe kula 60,000 mAIlano vihAra karIne janasamUhamAM jJAnano prakAza phelAvyo. sAdhvIzrIe adhyAtmayogI mahAyogI AnaMdaghanajI mahArAjanuM jIvanacaritra vAMcyuM hatuM. AnaMdaghananAM padonI bhavyatA vagere emanA manamAM chavAI gaI hatI ane ene pariNAme eka virATa adhyAtmanA AkAzanuM darzana teozrI karavA lAgyAM, AthI ja teo samAjotthAnanAM judAM judAM kAryo karatAM hatAM kharAM, paraMtu emanuM lakSya to AtmotthAna tarapha hatuM. zreSThivarya zrI zreNikabhAI kastUrabhAIe paNa "madhurabhASI, samatAbhAvI zramaNI' nAmanA zraddhAMjali lekhamAM lakhyuM, 'sAdhvIzrI mRgAvatIjIne adhyAtmayogI AnaMdadhanajI mahArAjanuM 'aba hama amara bhaye, na mareMge' pada khUba priya hatuM.' pUjya sAdhvIzrI suyazAjI noMdhe che tema zAstrIya saMgItanAM teo premI hatAM ane kyAreka e zAstrIya saMgItamAM eTalAM badhAM tallIna thaI jatAM ke gocarI, pANI, UMdha, davA ane darda badhuM bhUlI jatAM. Ama eka bAju AtmasAdhanA cAlatI hatI, to bIjI bAju jJAnasAdhanA. baMne bAbatamAM teo ekasAthe pragati sAdhatA hatA. muktino avAja, jJAnano prakAza ane sAdhanAnuM teja sAdhvIzrI mRgAvatIjInI vyAkhyAna-vANImAMthI pragaTatAM hatAM. Ama AdamInA rojiMdA jIvananI vAstavika, kaThora sthitithI mAMDIne pavitra Agama-graMthonA UMDA, gahana jJAna sudhIno emano vyApa hato. mAtra jainadarzana ja nahIM, kiMtu bhinna bhinna darzanonA zAstrIya abhyAsane kAraNe sAcA arthamAM emanA vicAromAM anekAMtadRSTi khIlI UThI hatI. emanI prabhAvaka vAkachaTA ane emAM rahelI AtmakalyANa ane samAjotthAnanI bhAvanA janasamUhane sparzI jatI ane ethIya vizeSa to e vANI pAchaLa raheluM bhAvanAnuM baLa ane AcaraNano prabhAva jaina-jainetara sahu koInA hRdayane praphullitatAthI bharI deto. jJAna mATenI sAdhvIzrInI jijJAsA dIkSAnA prAraMbhakALathI ja rahI. jUnAgaDhamAM I. sa. 1940mAM tera varSanA bALasAdhvI mRgAvatIjI parama pUjya zrI udayasUri mahArAjanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA gayAM hatAM. vyAkhyAnamAM cAra prakAranA zrAvakonuM varNana AvyuM. traNa prakAra to yAda rahI gayA, nAnI vayane kAraNe cotho prakAra bhulAI gayo, bIje divase AvI AcArya mahArAjane potAnI nirdoSa saraLa bhASAmAM bALasAdhvIe pUchavuM,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI vasaMtano vaibhava preraNAnI pAvanamUrti 'mahArAjajI ! Ape gaI kAle cAra prakAranA zrAvako pharamAvyA emAM cothA prakAranA zrAvakane huM bhUlI gaI. mane pharI jaNAvone ?" AcArya mahArAjane bALasAdhvIjInI bhASA ati madhura ane vinayapUrNa lAgI, emaNe sAme prazna karyo, 'ATalI badhI jijJAsAthI pUche che, te zuM tAre vyAkhyAna ApavuM che ?' sAdhvIzrI mRgAvatIjIe javAba Apyo, 'jo ApanI kRpA hoya to ApIe !' AcArya bhagavaMta A uttara sAMbhaLIne khUba prasanna thayA ane AzIrvAda ApyA. emaNe sau prathama I. 1943mAM gujarAtanA vIramagAmamAM 'zrI kalpasUtra subodhikA' vize vyAkhyAna ApyuM ane bArasAstranuM vAMcana karyuM. e jamAnAmAM zvetAMbara saMpradAyamAM sAdhvIjI vyAkhyAna Ape ane teya kalpataru samAna "zrI kalpasUtra' para ane bArasAsUtra vAMce, e pracaMDa krAMtikArI ghaTanA gaNAya. mahAtmA gAMdhIjIe videzI kApaDanI hoLI karI ane dezavAsIone svadezI kApaDa apanAvavA hAkala karI hatI. gAMdhIjInI e bhAvanAne jIvanaparyata khAdI paherIne sAdhvIzrIe sAkAra karI. vaLI koI emane khAdI vahorAve, to khAsa cIvaTa rAkhatAM ke e vyakti pote khAdI paheratI hovI joIe. - I. sa. 1948mAM mahAtmA gAMdhIjInA nirvANadine mANasAmAM rAkhavAmAM AvelI jAherasabhAmAM A jaina sAdhvIe ApeluM bhAvanAsabhara vaktavya sahunA cittamAM sadAne mATe jaDAI gayuM. eka jaina sAdhvIzrI AvA viSaya para vyAkhyAna Ape, te ja anokhI ghaTanA hatI. vaLI upAzrayane badale jAherasabhAmAM vyAkhyAna Ape, te viziSTa gaNAya ane vyAkhyAnamAM koI dhArmika ke AdhyAtmika viSayane badale mahAtmA gAMdhIjInA jIvanakArya pratye Adara pragaTa kare, te to ethIya moTI vAta. AvA samaye sAdhvIzrI sAme keTalo virodha thayo haze, te kalpI zakAya, paNa virodhane vinodamAM palaTAvavAnI sAdhvIzrI pAse abhuta kaLA hatI. vaLI virodha karanAra ekavAra emanuM vyAkhyAna zravaNa kare eTale enI manovRtti badalAI jatI. sAdhvIjI mahArAja "zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM birAjamAna hatAM, tyAre I. sa. 1967mAM naminAthanA upAzrayamAM comAsuM karavAnuM nakkI thaI gayuM hatuM. amuka TrasTIone prazna thayo ke, "kalpasUtra koNa vAMcaze?" te samaye zrI amRtalAla kALIdAsa dozIe kahyuM, 'sAdhvIjI mahArAja vAMcaze." sAdhvIjI kalpasUtra vAMcaze evI jAherAta thatAM ja mAdhavajIbhAIe kahyuM, 'Aja sudhI AvuM banyuM nathI. sAdhvIjIne Avo adhikAra nathI. jo AvuM thaze to ThaMDA UchaLaze.' tyArabAda mAdhavajIbhAI mahAvIra jaina vidyAlayamAM sAdhvIjI pAse AvyA ane jaNAvyuM ke, "ApanA guru pU. vijayavallabhasUrijIe to sAdhvIjIne kalpasUtra vAMcavAnI manAI karI che.' tyAre sAdhvIjI mahArAje spaSTa karyuM, 'pU. vallabhasUrijI nAnA hatA tyAre emaNe A vAta lakhI hatI, paNa pachI temaNe kalpasUtranI bIjI AvRttimAM lakhyuM ke mArA pahelAMnA vicAro badalAI gayo che. have huM e vicAranA pakSamAM chuM ke sAdhvIjI mahArAja bArasAsUtra, kalpasUtra badhuM vAMcI zake. AthI ame emanI AjJAthI ja vAcana karIe chIe." muMbaInA mahAnagaramAM agAu kyAreya na banI hoya tevI ghaTanA banI ane sAdhvIzrI dvArA paryuSaNa parva daramiyAna 'zrI kalpasUtra'nuM vAcana thayuM. e samaye vyAkhyAnamAM zrAvikA jeTalI ja upasthiti zrAvakonI hatI. sAdhvIzrI pahelAM prAkRta bhASAmAM lakhAyelI kalpasUtranI mULa gAthAnuM uccAraNa karatAM hatAM ane e pachI enuM hiMdI bhASAmAM vistRta vivaraNa ApatAM hatAM. sAdhvIzrIe vyAkhyAna ApyuM. enuM zravaNa karIne svayaM mAdhavajIbhAI dhanya thaI gayA. teoe prasannatA pragaTa karatAM kahyuM ke 'pacAsa-pacAsa varSathI kalpasUtra sAMbhaLato Avyo chuM, paraMtu e samajAyuM to atyAre.' A samaye vidvAna ane zreSThivarya zrI amRtalAla kALIdAse mAdhavajIbhAIne mArmika rIte pUchavuM, 'juo to bhAI, ThaMDA UchaLyA?" 1958mAM morArajIbhAI desAI aMbAlA kaoNlejamAM AvyA hatA ane A kaoNlejamAM dIkSAMta samArohamAM zrI morArajIbhAI desAInI hAjarImAM - 33 -
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhvIzrIe saMskRtamAM pravacana ApyuM. tyAra bAda I. sa. 1970mAM beMgalurunI mahArAjA saMskRta kaoNlejamAM paNa emaNe prabhAvazALI dhArApravAhamAM saMskRta bhASAmAM pravacana ApyuM hatuM. ekavAra vallabhasmArakamAM jApAnathI eka adhyApaka AvyA hatA. teo jApAnI, prAkRta ane saMskRta bhASA ema traNa bhASA jANatA hatA. emanI sAthe sAdhvIzrIe saMskRtamAM vArtAlApa karyo hato. 1966mAM sAdhvIzrIno muMbaImAM praveza thayo ane muMbaImAM emanAM pravacanoe eka navI ja cetanA jagAvI. muMbaInA thANA, sAyana, mATuMgA, marIna DrAiva, govAliyA Tenka, bhAyakhalA jevA vistAromAM sabhAgRha, jainabhuvana ke jinAlayanA upAzrayamAM A jAhera pravacanonuM Ayojana thayuM. e pravacanonA viSayo ja sAdhvIzrInI vizALatA ane mahattAno paricaya Ape che. teo vAdaLa jonAra nahotAM, paraMtu samagra AkAza nIrakhanAra hatAM ane AthI 1966nA eprila mahinAthI oNgasTa mahinA sudhImAM emaNe ApelAM vyAkhyAnonA viSaya joIe to temAM ' Aja nI paristhiti', 'mAtRbhakti', 'dharma ane samAja' ane "manuSya jIvananuM kartavya' evA samAjalakSI viSayo maLe che, to vaLI 'dharmano marma', 'zAsanaprabhAvanA', 'ahiMsAdarzana' ane 'yugasaMdeza' jevA dharmalakSI viSayo para emaNe vyAkhyAno ApyAM che. Ama potAnI AsapAsanA mAnavIonI vAstavika hAlatathI mAMDIne cheka mokSamArga sudhInI vAta emanAM vyAkhyAnomAM maLe che. teoe ane pU. zrI pramodasudhA mahAsatIjIe eka ja maMca parathI 'jIvanamAM sAdAInuM mahattva', 'rASTrIyabhAvanA', 'samAjotkarSa ' jevA viSayonI sAthe 'satyanI upAsanA" ane 'anekAMtavAda' vize vyAkhyAno ApyAM che. sAdhvIzrI mRgAvatIjI zvetAMbara saMpradAyanAM sAdhvI hatAM, jyAre pU. mahAsatIzrI pramodasudhAjI sthAnakavAsI saMpradAyanAM hatAM. A baMne sAdhvIjIoe eka ja pATa parathI vyAkhyAna ApyA. jema be saritA ekaThI thAya ane tIrtha bane, e rIte be caitanyadhArA ekaThI thaI ane caitanyatIrtha sarjAyuM. A baMne sAdhvIo krAMtikArI vicAro dharAvatAM hatAM, tethI temanAM saMyukta rIte vANInI vasaMtano vaibhava yojAyelAM vyAkhyAnomAM gaccha ane sAMpradAyikatA choDIne jaina dharmanA jhaMDA heThaLa eka thavAnI vAta hatI. yugadarzI AcArya zrI vijayavallabhasUrijIe to jaina ekatA mATe athAga prayatna karyA hatA, AthI sAdhvIzrI mRgAvatIjInA vyAkhyAnamAM satata jaina ekatAno avAja guMjato rahyo. jyAre mahAsatIjI zrI pramAMsudhAjIe kahyuM ke e ka ja kuTuMbamAM eka vyakti bhIMDA khAto hoya ane bIjo turiyAM khAto hoya, tyAre ApaNe samagra kuTuMbanI bhAvanAne bhUlIne ekane bhIMDAvAdI ane bIjAne tUriyAvAdI kahIzuM kharAM ? baMne sAdhvIjIoe judA judA saMpradAyonI judI judI saMvatsarIo aMge pArAvAra vedanA vyakta karIne jaina samAjane eka thavA mATe hRdayasparzI apIla karI. gacchabheda ane pakSApakSInI vAtathI upara uThIne jaina samAjamAM ekatAnuM mahattva samajAvatA tA. 10 navembara 1971nA roja ghATakoparanA potAnA vyAkhyAnamAM pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI jaNAve che ke, "jaina muni tene ja kahevAya ke te jyAM jAya tyAM saMgaThananI jyota pragaTAve, zAsananI sevA kare ane samAjane sAcuM jJAna Ape, bhedabhAva UbhA kare, bhAgalA kare, saMpradAyo dvArA samAjanI zakti ochI kare tene sAcA sAdhu zI rIte kahI zakAya ? saMghamAM ekatA jaLavAze tyAre ja mane AnaMda thaze. huM tamArI pAse zrIsaMghanI pAse eka ja bhIkSA mAguM chuM ane te saMghanI ekatA. zrI cheDAe samajavAnuM ke saMghanA baMne cheDA saMdhAya ane zrI bhedA sarva bhedabhAva bhUlI jaI bhedo dUra kare. jo Ama thaze to saMghamAM ekatA sthapAze ane to ja mAruM ahIM AvavuM sArthaka gaNAze, anyathA nahIM." temanI vANInI tAtkAlika asara thaI ane zrI vasanajIbhAI cheDA ane zrI umarazIbhAI bhedAe paraspara kSamAyAcanA karI ane A rIte tyAMnA saMghamAM ekatAnuM vAtAvaraNa sarjAyuM. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mAnatAM hatAM ke vyAkhyAna lokaraMjana mATe nahIM, paraMtu AtmakalyANanA hita arthe thavuM joIe. sAmAnya mAnyatA evI che ke saMsAra asAra che, paraMtu 1966nI vIsamI navembare bhAyakhalAnA raMgamaMDapamAM 'nirbhayatA zemAM ?' - e viSaya para vyAkhyAna ApatAM sAdhvIzrIe kahelA vicAro Aje paNa keTalA sacoTa ane hRdayasparzI lAge che ! emaNe kahyuM ,
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vANInI vasaMtano vaibhava A duniyAmAM citravicitra avAja saMbhaLAya che. koI jagyAe raDavAno avAja Ave che. koI dArU-mAMsa ane vyabhicAramAM rata che, jyAre koI prabhubhakti-darzanamAM masta che. A badhAM dRzyo jotAM saMsAra asAra lAge che, paNa saMsAra asAra che e vAta khoTI che. saMsArane kaDavo-mITho banAvavo e ApaNA hAthanI vAta che. saMsAramAMthI sAra kheMcAya, to saMsAra amRtamaya ja che. bALapaNa, yuvAnI ane pachI ghaDapaNa e to pugalano svabhAva che. ghaDapaNa Ave eTale mRtyuno Dara rahe che, paNa jeNe AtmAnuM sAdhI lIdhuM che tene mRtyuno Dara hoto nathI... mRtyune kadI icchavuM nahIM ane teno bhaya rAkhavo nahIM. kALanI jyAre AjJA thAya, tyAre game tene javuM paDe che. videzanI saphare javuM hoya to ApaNe dareka prakAranI taiyArI karIe chIe, baMga-bistarA barAbara taiyAra rAkhIe chIe, jethI rastAmAM takalIpha na paDe. te ja rIte mRtyunuM teDuM Ave tyAre dharmanuM poTaluM taiyAra rAkhavuM joIe, jethI AtmAnuM kalyANa thaI zake. "zuM gati thaze mArI ?' evuM roja bolIe chIe, paNa ApaNI pravRtti sArI hoya to sArI ja gati maLe. bAkI karma ja evAM karIe ane pachI kevI gati thaze te to tamArI jAtane ja pUchavuM joIe !" emanAM A vyAkhyAnone kAraNe sahu koInA hRdaya para mohinI chavAI gaI. 1967nI 17mI julAIe emaNe "mAtRbhakti' vize pravacana ApatAM RSabhadeva bhagavAnanI mAtA marudevA, neminAtha bhagavAnanI mAtA zivAdevI, pArzvanAtha bhagavAnanI mAtA vAmAdevI, bhagavAna mahAvIranI pUrva mAtA devAnaMdA ane e pachI mAtA trizalA, kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryanI mAtA sAthvI pAhiNI, chatrapati zivAjInI mAtA jIjIbAI, siddharAja jayasiMhanI mAtA mInaLadevI ane mahAtmA gAMdhInI mAtA pUtaLIbAInAM udAharaNo ApIne mAtRmahimA karyo hato. sahu zrotAjanone sAdhvIzrInA vyApa ane abhyAsano khyAla Avyo hato. A samaye sAdhvIzrI e nepoliyananuM avataraNa TAMkIne kahyuM, "nepoliyane kahyuM che ke mAtA e zreSTha vizvavidyAlaya che." ane pachI bolyA ke "huM mArI ja vAta karuM to meM je kaMI zakti prApta karI che te mArI mAtAnA ja pratApe che. mAtA maLo to AvI maLo." ane AvuM bolyA pachI potAnI pAse beThelAM mAtAguru, sAdhvIjI zIlavatIzrIjI samakSa pUjya mRgAvatIzrIjIe mastaka namAvyuM, tyAre sahunI AMkho bhInI thaI gaI hatI. bhAyakhalA jaina derAsaramAM 1966nI 11mI Disembare emaNe 'anekAnta' vize vyAkhyAna ApyuM ane saptabhaMgInA naya samajAvyA hatA. emaNe kahyuM ke anekAMtane yogya rIte samajavAmAM Ave ane enuM AcaraNa karavAmAM Ave, to samAja , rASTra ke vizvamAM azAMti ane arAja katAnuM je vAtAvaraNa che, te ApoApa cAlyuM jAya ane zAMtinuM sAmrAjya sthApI zakAya." bhagavAna mahAvIranI 2500mI nirvANa zatAbdI varSa daramiyAnanI ujavaNI daramiyAna anyatra teo jaNAve che ke, "bhAratIya saMskRtine zramaNa bhagavAna mahAvIranI aMdubhuta dena che : ahiMsAvAda, aparigrahavAda ane anekAMtavAda. sAmAjika zAMti mATe ahiMsA ane aparigrahanI jeTalI AvazyakatA che teTalI ja jarUra mAnasika zAMti mATe bhagavAna mahAvIranA adbhUta siddhAMta anekAMtavAdanI che. anekAMtavAda koI vAda nathI. te eka evI divya dRSTi che je vyaktine samyakudRSTi Ape che. jyAre dRSTi samyak thaI jAya che, guNa grahaNa karanArI thaI jAya che, tyAre te vyaktinuM sarjana kare che, vyaktine guNI banAve che, jIvanane UMcuM UThAve che ane mahAna banAve che." vyAkhyAnamAM roji dAM dRSTAMto dvArA mULa tattvanI vAta khUba sahajatAthI paNa mArmika rIte rajU karavAnI kaLA sAdhvIzrIne hastagata hatI. ekavAra vyAkhyAnamAM teoe jaNAvyuM ke patnI Akho divasa 'patideva, patideva' evI mALA japyA kare che, paNa pati jyAre ghera Ave che ane pANI mAge che, jamavAnuM mAge che tyAre paNa te "patideva patideva' mALA japyA kare che. A rIte mALA japavAne badale teNe patinI jarUriyAtonuM pUruM dhyAna rAkhavuM joIe. A ja rIte ApaNe 'mahAvIra, mahAvIra' ema japyA karIe chIe, paNa mahAvIranI AjJAno vicAra paNa karatAM nathI. mAtra mALA japavA karatAM paNa temaNe cIMdhelA raste cAlavAmAM sAcI prabhubhakti che. anuSThAnane anurUpa AcaraNa hovuM atyaMta jarUrI che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vANInI vasaMtano vaibhava pUjA, pATha, mALA jevI dhArmika kriyAonuM jIvanamAM zuM sthAna che te samajAvatAM teo kahetAM ke kriyAanuSThAnonuM sthAna AbhUSaNa samAna che ane mAnavatAnA guNonuM sthAna vastra samAna che. koI vyaktie AkhA zarIra para kiMmatI AbhUSaNo paheryA hoya, paNa tenAM kapaDAM melAM-ghelAM ane phATelAM hoya, to te vyakti kevI lAge ? ochAmAM ochuM enAM kapaDAM svaccha, sughaDa ane dhoyelAM to hovAM joIe. kadAca eka AbhUSaNa ochuM hoya to cAle. A ja rIte ekAda kriyA kadAca ochI thAya to cAle, paNa mAnavatAnA guNo samAna kapaDAM to vyavasthita hovAM joIe. zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnA pramukha zrI dharmapAlajI osavAla to jaNAvyuM ke pU. mRgAvatIjI mahArAje badhAne 'prekTikala jaina ' banAvyA che, jaina dharmanA AcAra-vicArone vAstavika rUpe AcaraNamAM mUkatAM zIkhavyuM che. 1967nI trIjI oNgasTe muMbaInA zrI naranArAyaNa satsaMga maMDaLanA upakrame kRSNa janmASTamInA divase sAdhvIzrI mRgAvatIjIe 'zrIkRSNanA jIvana' vize vaktavya ApyuM ane kahyuM ke zrIkRSNa anAsakta yogI hatA ane pApanA mArgamAM AgaLa vadhI rahelA jagatane mukta karavA ane sadAcAranuM punaHsthApana karavA mATe teoe janma dhAraNa karyo hato. eka jaina sAdhvIjI zrIkRSNa para vyAkhyAna Ape, e ghaTanA rUDhicusta samAjane AzcaryakArI lAgI, to samAjano sarvAgI vicAra karanArA nUtana dRSTi dharAvanArA vargane vartamAna yugamAM Avazyaka ane anukaraNIya jaNAI. judAM judAM sthaLoe judA judA samAja samakSa aneka viSayo para sAdhvIjIe potAnA nirbhIka vicAro pragaTa karyA ane dhArmika tathA naitika jAgRti lAvavAno prayAsa karyo. emaNe kahyuM ke "saMpradAya ane gacchanA baMdhanamAM rahIne ApaNe sAcA dharmathI khUba dUra jatA jaIe chIe. tapazcaryA dvArA krodhane dUra karavo joIe. jema ApaNe tapa karIe chIe, tema krodhanI paNa aThThAIo ane mAsakSamaNa karavAM joIe. karmonI nirjarA karavA sAcI bhAvanA bhAvavI joIe. bhagavAna mahAvIre prabodhelAM bAra vrato dareka apanAve to karmanA baMdhanamAMthI sAcI svataMtratA lAvI zakAze." sAdhvIzrInI prabhAvaka vyAkhyAnavANIe samAjamAM nava jAgRti sarjavAnuM kAma karyuM ane ethIya vizeSa to vyApaka janasamUhane eka jaina sAdhvInI dharmabhAvanA ane rASTrabhAvanAno paricaya thayo. emanAM vyAkhyAnoe nArI jAgRtinI navI lahera phelAvI ane enuM zravaNa karanArA sahu koIne mAnavajIvananA sAphalya mATe vicAratA karI mUkyA. zrIsaMghamAM jAgRti Ave te mATe sAdhvIzrI avAranavAra baheno mATe, bALako mATe jJAnazibiro, adhyayana satro vagerenuM Ayojana karatAM. muMbaImAM 1967mAM pAyadhunImAM AvA eka jJAnasatra prasaMge teo vartamAna paristhitino khyAla ApIne jJAnasatronuM mahatva samajAvatAM, mArmika rIte jaNAve che ke, 'vartamAna paristhitino doSa gAvA mAtrathI tenuM nivAraNa thavAnuM nathI. AdhyAtmika saMskRtinuM patana thaI rahyuM che, jenA duHkhada pariNAmo badhA ja kSetramAM anubhavAya che. A mATe bAhya kAraNo zodhavA karatAM zAsanamAM - dharmamAM ApaNI DagI rahelI zraddhAne majabUta banAvavAnI jarUra che. ApaNe yogya dravya ane kSetranI yojanAthI ucca bhAvo utpanna thAya tevI paddhati apanAvI zubha vAtAvaraNa sarjI zakIe. A dhyeya siddha karavA kevaLa Adarzo nahi paNa vyavahAru ane zakya anubhavasiddha yojanAo yojavI joIe. kanyAone saMskAra ApavAmAM na Ave to ethI emane potAne to geralAbha thAya che sAthe kuTuMba ane samAjane paNa nukasAna thAya che. atyAre veravikhera banI gayelI nItimattA ane saMskAritAne kAraNe adhogati tarapha jaI rahelA ApaNA mAnavasamAjane saMskArasaMpanna ane keLavAyelI kanyAo ja bacAvI zakaze. ane te mATe jJAnasatronI yojanA jarUrI che. AvA satro azAMti dUra karavAno eka prayoga che. AvA prayogo yojAtA jAya to bhAratanI kAyApalaTa thaI jAya." vartamAna samayanA jaina zvetAMbara samAjamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe vyAkhyAna ApIne eka navo mArga saryo. jinazAsananA samadarzI AcArya zrI haribhadrasUrijI mahArAja sivAya bhAgye ja koIe sAdhvI samudAyamAM rahelI zakti ane vizeSatAne samAjamAM pragaTa karI che ane emanA utsAhane vadhAryo I. sa. 1953mAM muMbaInA goDIjInA upAzrayamAM pATa para besIne 8 - Be
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI vasaMtano vaibhava preraNAnI pAvanamUrti AcAryazrI vijayavallabhasUrijIe bhara sabhAmAM kahyuM, 'koIe vyAkhyAna sAMbhaLavuM hoya to kaoNlakAtAmAM 'merI choTIsI' sAdhvI mRgAvatIjIne sAMbhaLo.' Ama krAMtikArI gurue ziSyAnI zaktinI vasaMtane mahoravA dIdhI. teo sAdhvIzrI mRgAvatIjInA dharmaprabhAvanA aMgenA kaoNlakAtAthI AvatA samAcAro ghaNI utsukatAthI sAMbhaLatA hatA. jANe pitA putrInI pragati sAMbhaLIne prasanna thatA na hoya ! emaNe sAdhvIjIne paMjAbamAM vicaraNa karavAnI AjJA karI ane kahyuM, "jyAM sudhI huM paMjAba AvuM nahIM, tyAM sudhI tamAre paMjAbamAM ja rahevAnuM che." durbhAgye AcAryazrI vijayavallabhasUrijI muMbaImAM ja kALadharma pAmyA ane paMjAba jaI zakyA nahIM. jANe emaNe emanA pratinidhi rUpe sAdhvIzrIne paMjAba mokalI potAnuM kartavya pUrNa karyuM na hoya ! ane hakIkatamAM mAtra paMjAba ja nahIM, paraMtu e pachI sAdhvIzrI jyAM jyAM gayAM, tyAM emaNe apratima gurubhakti dAkhavIne pU. gurudevanAM apUrNa kAryone pUrNa karyA ane guru pratyenI agAdha zraddhA pragaTAvatAM nUtana kAryonuM sarjana karyuM. vizALa janasamUhamAM paNa evI dRDha zraddhA ane vizvAsa besI gayAM ke sAdhvIzrI je vacana bole che ke je koI dharmakArya mAthe le che, te kAma niraMtara vahetI gurukRpAne kAraNe avazya pAra paDe che. vaLI gurudevonI apAra kRpA, mAtAgurunA apUrva AzIrvAda ane zrIsaMghanI prabaLa zubhabhAvanAne kAraNe teone dharmakAryomAM saphaLatA maLatI rahI. emaNe ludhiyAnA, nakodara, jalaMdhara, hoziyArapura vagere paMjAbanAM keTalAMya nagaro ane gAmomAM vyAkhyAno ApyAM; pachI te jaina upAzraya hoya ke AryasamAja maMdira hoya ke vaiSNava maMdira hoya. emanAM vyAkhyAno dvArA jema lokomAM dharmabhAvanA, sevAvRtti ane rASTraprema pragaTa thayAM, e ja rIte emanAM vyAkhyAnone kAraNe ghaNA lokoe dArU, mAMsAhAra, dhUmrapAna jevA vyasanono tyAga karyo. strIoe lAlI, lipasTika jevA bAhyADaMbarane tilAMjali ApI. samAjamAM dahejanI prathA ane maraNamAM 2DavA-kUTavAnI prathA nirmaLa karavAno prayatna karyo. I. sa. 1959mAM ludhiyANAmAM AryasamAjanA kAryakartAoe pU. sAdhvIzrIne vinaMtI karI ke 'kAle rakSAbaMdhana che, to amAre tyAM pravacana mATe padhAro." bIjA divase sAdhvIjI tyAM pravacana mATe gayAM. vizALa janamedanI ekaThI thaI hatI, temaNe jaNAvyuM ke, 'dharma ApaNane vyasanonAM baMdhanathI mukta kare che. huM eka mahinAthI prabhunI vANI dvArA Apane rakSA bAMdhI rahI chuM, to Apa mane zuM Apazo ?" tyAre badhA khissAmAM hAtha nAMkhavA mAMDyA. te samaye temaNe jaNAvyuM ke, "jaina sAdhu to akiMcana hoya che. bahena to bhAInI rakSA karavA mATe rAkhaDI bAMdhe che. mAre to tamArI rakSA karavI che ane e mATe tame sau vyasanothI mukta thAya ane e badhuM mArI jhoLImAM nAkhI do." aMtaranA sAcA bhAvathI A vAta evI snehapUrvaka rajU karI ke tatkALa lokoe UbhA thaIne potAnA khissAmAM rahela sigAreTa, bIDI, tamAku vagere cIjono Dhagalo karyo. A DhagalAthI AkhuM Tebala bharAI gayuM. muMbaImAM jainanagara racavAnI AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI bhAvanA hatI, e bhAvanAne kAryAnvita karavA mATe sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjI mahArAje 1966nI 14mI oNgasTe 'zrI Atmavallabha saMdezavAhaka samiti'nA upakrame potAnAM mAtAgurunI upasthitimAM jainanagara mATe hRdayasparzI apIla karatAM kahyuM, samAja utkarSanAM kAryomAM dhanavAnonI jarUra che. dhana-dravya ekaThuM karavuM khoTuM nathI, paNa tene saritAnI mAphaka vahetuM rAkhavuM joIe.. dravya eTale ja dravI javuM. samAjamAM je UMcA hoya, teNe samAjanA duHkhI, sagavaDanA abhAve mUMjhAtA vargane sahAyarUpa banavuM joIe. ApaNA itihAsamAM vastupALa, tejapALa, khemo dedarANI, vIra ja gaDuzA vagerenAM dRSTAMto najara sAme che. teoe dhana vahetuM rAkhyuM hatuM, tethI e sAmethI AvavA lAgyuM. vahANo calAvavA pANInI jarUra che, paNa vahANanI aMdara pANI praveze to vahANane DubADe che, tema samAja-utkarSa mATe dravyanI jarUra che, paNa jo te dravyane tijorImAM ja saMgrahI rAkhavAmAM Ave ane khAlI samAjotthAnanI vAto karavAmAM Ave, teTalA mAtrathI samAjotkarSa thavAno nathI." sAdhvIzrIno jevo maMgalakArI upadeza, tevuM kalyANakArI jIvana. teoe ve
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vANInI vasaMtano vaibhava jyAM jyAM vihAra karyo, tyAM tyAM vidvattA ane namratA, karuNAsabhara hRdaya ane bALasahaja saraLatA, jIvananI nikhAlasatA ane mAnavatAnI maheka potAnI sAthe laI gayAM. phUlanI suvAsa vAyunI dizAmAM vistare che, jyAre mahApuruSanI suvAsa sarva dizAomAM chavAI jAya che. kAma vadhu ane bolavuM ochuM e emano siddhAMta hato, AthI koInI niMdA ke TIkA-TippaNamAM kyAreya paDatAM nahIM. zrIsaMghamAM Ave ke sAdhu-parivAramAM Ave, tyAre emane joDavAnI vAta kare ane parasparane najIka lAvavAnI koziza kare. ekavAra evuM banyuM ke paTanA pAsenA gajarAja gaMja gAmamAM eka upasarga thayo, tyAM eka kAyasthanA ghara pAse varaMDAmAM rahyA tyAre te bahArathI AvIne pU. sAdhvIjI vagerene joIne khuba gusse thayo. loTa kyAMthI lAvI ? evuM pUchatAM teNe hAthamAM lAkaDI lIdhI ane pU. zIlavatIjIne mAravA doDyo. mRgAvatIjIe vacce paDIne kahyuM ke mane mAro, paNa mArA guru mahArAjane na mAro. avAja thavAthI mahollAnA loko bhegA thayA ane tene pakaDIne pUchaparacha karatAM pU. mRgAvatIjIe jaNAvyuM ke bhAIo, vAtamAM kAMI nathI. ame jaina sAdhu to mAtra rAtre vizrAma karIne savAre to jatAM rahIe. A bicArA ajANyAne jaina sAdhunA AcAra-vicArano khyAla nathI. teno doSa nathI. te to kaMI bIjuM ja. mAnI beTho che. tenI koI bhUla nathI. tethI tene choDI do. te kAyastha pAse Ubho Ubho A vAta sAMbhaLato hato. tene vicAra Avyo ke meM temanA para gusso karyo, gALo ApI, lAkaDI laIne doDyo to paNa teo mane sAro ja kahe che. mArI bhUlane bhUla nathI kahetA. sAce ja A koI alaukika saMta che. tenuM hRdaya parivartana thayuM, pazcAttApa thayo ane pagamAM paDIne mAphI mAgI royo. pachI to te temane ghera laI gayo. gocarI pANIno lAbha lIdho, dharmacarcA karI. zatru ane virodhI jevo hato te paNa mitravata banI gayo. sAdhvIjInA AcaraNe e siddha karyuM ke samatA ane zAMtimAM e zakti che ke te hRdayanI durbhAvanA ane dveSane zubha bhAvanA ane maitrImAM badalI nAMkhe che. sAdhvIzrI dvArA zAsananI zobhArUpa aneka kAryo thayAM, paraMtu teo svayaM kIrti, pratiSThA ane kAmanAthI para rahyAM ane saphaLatA maLavA chatAM sadA niHspRha rahyAM. emane jANa thAya ke koI zreSThI potAnA nokara-cAkara sAthe yogya vartAva karato nathI, to ene sAco rAha samajAvatAM hatAM. sahune garIbonI duvA levAnuM kahetAM, AthI ja lekhaka zrI ratilAla desAIe lakhyuM che, 'bujhurgo mATe e putrI hatAM, samavayasko mATe bahena hatAM ane bALako mATe dharmamAtA hatAM.' potAnA guruno guNAnuvAda karatAM sAdhvIjInuM haiyuM chalakAI jatuM. paMjAba kesarI AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja sAhebanA teramA svargArohaNa prasaMganuM muMbaImAM Ayojana thayuM, tyAre potAnA gurudevanuM smaraNa karatAM jaNAvyuM hatuM ke pU. guruvarya sAcA samAja pArakhu hatA. samAjajAgRtinI dhagaza, jJAnapracAranI jyota, dharmaprasAranI bhAvanA, zAsanaunnati, saMdhasaMgaThana ane zrAvaka-zrAvikA utkarSanI vividha yojanAmAM eTalA badhA rata hatA ke vRddha uMmare yuvAnone paNa zaramAve eTaluM kArya karI gayA che. AvI cittanI jAgRtine lIdhe ja teo samAjanAM sukha-duHkhamAM sahabhAgI evA sAcA dharmaguru banI zakyA hatA. emanI gurubhakti anupama hatI. teo kahetA ke jyAM sudhI hRdaya dhabakatuM raheze, tyAM sudhI guruvallabhanI sevA karatI rahIza ane sAce ja teo e arthamAM parama gurubhakta siddha thayAM. kAMgaDI tIrthano uddhAra karavAnuM bhagIratha kArya karanAra ane bhavya vallabhasmArakanI preraNAmUrti bananAra A sAdhvIratna potAnI saghaLI zakti ane siddhi sadaiva gurucaraNe samarpita karatAM rahyAM. emanA vyAkhyAnamAM AvanAra pratyeka zrotA mananI, vicAronI ane AtmAnI virala prasannatA laI bahAra Avato. emanI sAthe rahenArAone satata horelI vasaMtano anubhava thato. vasaMta jyAre jhorI UThe, tyAre puSpo khIle che, prakRti madhura hAsya relAve che ane cotarapha utsAhabharyuM kesUDAnA raMga jevuM ullAsamaya vAtAvaraNa sarjAya che. sAdhvIzrI sAthe rahenAra sahu koIne emanA satsaMga bAda AtmAmAM vasaMtano ullAsa anubhavavA maLato. amerikA ane iMglenDamAM jaina dharmano vijayaDaMko vagADanAra zrI vIracaMda gAMdhInI 125mI janmajayaMtInI ujavaNI prasaMge 1966mAM sAdhvIzrIe hRdayasparzI pravacana ApyuM hatuM. A samaye mahuvA yuvaka samAja , mahuvA jaina mitra
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInI vasaMtano vaibhava preraNAnI pAvanamUrti maMDaLa, zrI AtmAnaMda jaina sabhA ane zrI naminAtha jaina derAsaranA TrasTIonA sahayogathI virATa sabhAnuM Ayojana thayuM hatuM, tyAre sAdhvIzrIe kahyuM hatuM, have bhASaNono yuga samApta thayo che. prativarSa zrI vIracaMda gAMdhInA guNAnuvAda karavA ekatrita thaIe ane temane yAda karIe te pUratuM nathI. 'jAgyA tyArathI savAra.' have zrI vIracaMda gAMdhIno saMdeza samagra vizvane pahoMcADavA mATe racanAtmaka pravRtti hAtha dharavI joIe." sAmAnya mAnyatA evI che ke sAdhu-sAdhvI hoya, te zrAvaka ke zrAvikAno guNAnuvAda kare nahIM tyAre e rUDha mAnyatA para mArmika rIte prahAra karatAM sAdhvIzrIe nirbhayatAthI kahyuM, "amAre paNa zrAvaka-zrAvikAo pratye avinaya thayo hoya to kSamA mAgavI paDe che eTale zrAvakanAM kartavyano guNAnuvAda karavo emAM kazuM yogya nathI. zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe paNa puNiyo zrAvaka, AnaMda zrAvaka, kAmadeva zrAvaka, sati sulasA, celaNA rANI, revatI Adi zrAvaka-zrAvikAonAM bhArobhAra guNagAna karyA hatAM, AthI sAdhuonI nizrAmAM AvI pravRttio hAtha na dharavI joIe evuM mAnanArAo potAnuM saMkucita mAnasa rajU kare che.' 1966nI 29mI oNgasTa ravivAre yojAyelA A prasaMgamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe mahAna kAryo karanAra zrI vIracaMda gAMdhI jevA vIra narane ApaNe bhUlI gayA chIe, teno kheda pragaTa karatAM prazna karyo ke, "Aja thI be varSa agAu teonI janmazatAbdI UjavI hatI, paNa tenuM koI sAcuM smAraka karyuM nathI." emanA A sacoTa-vyAkhyAnamAM eka sahuthI vadhu mahattvanI bAbata para daSTipAta karatAM teo kahe che, "vizvabharamAM jaina dharmanI prabhAvanA karanAra sva. vIracaMdabhAIe jaina samAjane mATe potAnI kAyA ghasI kADhI, sarvasvanuM samarpaNa karyuM. tenA kuTuMbIjano Aje kevI hAlatamAM che te jovAno ane tene samajavAno ApaNA jaina samAjane vicAra paNa nathI Avyo te kharekhara ApaNA mATe duHkhano viSaya che. AvA divya samarpaNanI jyota jo jalatI rAkhavI hoya, to AvA karmavIrone ApaNe bhUlI javA na joIe. tenA kuTuMbanI ciMtA ApaNe rAkhavI joIe." e hakIkata che ke sAdhvIzrIe A atyaMta mArmika Takora karI hatI. ghaNAM varSo sudhI zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhInuM kuTuMba mahuvAmAM viTaMbaNAo ane vismRtinA aMdhakAramAM jIvatuM rahyuM hatuM. sAdhvIzrInA, jainasamAje Agekadama karI che ke pIchehaTha e vize ApelA pravacane sAmAji ka jAgRtinuM mahAna kArya karyuM. e samaye AvI satyavANI jANavA ane svIkAravA chatAM uccAravI ati kaparI hatI, emAM paNa sAdhujIvana vize TIkA-TippaNa karavAnI to koI hiMmata karI zake ja nahIM. tyAre A eka sAdhvIjI mahArAje muMbaInA khAramAM ApaNe 'Agekadama karI che ke pIchehaTha?" e vize potAnA vicAro nikhAlasatA, nirbhayatA ane namratA sAthe rajU karyA. yugadarzI AcArya zrI vijayavallabhasUrijIe sUtelA samAjane jagADavA mATe siMhanAda karyo hato, e ja nAdano pratidhvani sAdhvIjI mahArAja nI vANImAM saMbhaLAya che. teoe jainasamAja vize kahyuM, ApaNe mAnI lIdhuM ke ApaNe UMce caDhI rahyA chIe, paNa A ApaNI mAnyatA bhrAmaka che. pharatuM cakra pIchehaThanAM pagalAM mAMDI rahyuM che. chevaTe 'pAghaDIno vaLa cheDe ' e nyAye ApaNo moTA bhAgano varga Arthika saMkaDAmaNamAM sapaDAI gayo che ane jUnI praNAlikAo ApaNA mana upara evo kAbu jamAvIne beThI che ke jIvananirvAhano bhaya sAme AvIne khaDo che, chatAM ApaNI UMgha UDatI nathI, jaina samAja atyAranA samayanI A hAkalane haiye dhara ane tene pahoMcI vaLavAne sau saMgaThita banI kArya kare. eTale A pIchehaTha aTakAvavA samAjamAM kharcA ghaTe ane Avaka vadhe evA prayatna karI jIvananI ane chevaTe dharmabhAvanAnI paNa samatulA jALavI zakIzuM." e pachI sAdhvIzrI jaina dharmanI vartamAna paristhitinI vAstavikatAne ujAgara karatAM kahe che, AdhyAtmika dRSTie vicArIe to jaina samAje tapa, tyAga, buddhi tathA ahiMsAne baLe rASTramAM zAMti sthApavAmAM amUlya phALo Apyo che, paNa dhanalobhamAM ke svArthamAM ApaNe A sAco rasto khoI bIjA mArge jaI rahyA hoIe tevuM lAge che. Aje mAnavajIvanamAM ApaNe dareka AtmAne samAna
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mAnatA nathI. bIjAnAM du:kha-dardane ApaNe potAnAM mAnIe ane premabhAva pragaTAvIe, e ja jIvanano uttama vyavasthara che, paNa ApaNA hRdayamAM svArthe aDDo jamAvyo che. nAnI nAnI bAbatomAM jhaghaDAo vadhAryA che, tithicarcAnA prazna tyAganA Asane birAjatA amo paNa vaheMcAI gayA chIe ane eTalAthI ja nahIM aTakatA devadravyanA praznane vadhAre majabUta banAvI nAnA-moTA pakSo UbhA karI dIdhA che. AvAM baMdhanomAM paDI, saMkucita banI, jANe 50 varSa pAchaLa jaI rahyA hoIe tevuM lAge che. mokSa prApta karavA tapa, tyAga ane saMyamI jIvana ja basa nathI, lobha, lAlaca ane mohano tyAga karI satya mArga apanAvavo joIe." mAnavakaruNAno saMdezo ApatAM sAdhvIzrIe gagada kaMThe kahyuM, sAcA sukhane zodhanAra mANase duHkhI jagata upara paNa eka vakhata najara nAkhavAnI jarUra che. bIjAnI garIbI ane bIjAnA du:khano vicAra karyA vinA potAnI jAtane sukhI mAnavA Aje bAhya ADaMbaro karavAmAM Ave che. bAhya ADaMbarane lIdhe mAnane sthAna maLe che, paNa A badhuM kSaNika che. mANasAI ja haMmezAM Take che ane dIpe che." 1961mAM dilhInA rUpanagara maMdiranI pratiSThA pachI teoe AgamAbhyAsa mATe gujarAta tarapha vihAra karyo. A samaye vihAra karatAM karatAM guru vijayasamudrasUrijInI janmabhUmi pAlithI AgaLa khoDa nAmanA gAmamAM pahoMcyAM. jinAlayamAM jaIne darzana karyA ane pachI jaina upAzrayamAM UtaryA. mAravADa-rAjasthAna para gurU AcAryazrI samudrasUrijI mahArAjano mahad upakAra hato. gurubhakta zrAvakoe sAdhvIzrIne vinaMtI karI ke Apa ahIM padhAryA cho, to amane vyAkhyAnano lAbha Apo. vyAkhyAnane mATe be vAgyAno samaya rAkhavAmAM Avyo ane gurumAtAnI sAthe sAdhvI mRgAvatIjI beThAM. pUjya mRgAvatIjI mahArAja nI vyAkhyAnadhArA cAlu thaI. teo ekAgra thaIne vyAkhyAna ApatAM hatAM. emano vANIpravAha vaheto hato, paraMtu emaNe joyuM to zrotAjanonuM citta vyAkhyAnamAM kendrita thayuM nahotuM. emane manomana thatuM ke zA mATe zrotAjano ekacitte vyAkhyAna sAMbhaLatA nathI ? sAmAnya saMjogomAM vANInI vasaMtano vaibhava to A viSaya paranuM vyAkhyAna sAMbhaLIne zrAvaka-zrAvikAo bhAvavibhora banI jAya che, to Aje kema AvuM ? vAta ema banI hatI ke suMdara rIte raMgarogAna pAmelA A upAzrayamAM eka moTo lAMbo sarpa mRgAvatIjI mahArAjanA oghAmAM pesI gayo hato ane emAMthI nIkaLI emanA ghUMTaNa para caDavAnI koziza karato hato. sahunuM dhyAna e sarpa tarapha hatuM. badhA stabdha banIne joI rahyA hatA. jo koI gabharATamAM cIsa pADe ke avAja kare, to sarpa emane deza mATe athavA evuM paNa bane ke sAdhvIjI ekadama UbhAM thaI jAya ane sApa emanA paga nIce dabAtAM daMza mAre. - jo koI durghaTanA bane, to zrIsaMghane mAthe kALI TIlI Ave. pU. sujyeSThAzrIjInuM dhyAna sarpa tarapha gayuM, to e tatkALa bUma pADI UThyAM, "are sApa, sApa'. sAdhvIzrI mRgAvatIjIne kAnanI takalIpha hovAthI emane barAbara saMbhaLAyuM nahIM ane vicAravA lAgyAM ke koI jarUrI cIjavastu maMgAve che. paNa thoDIvAramAM sarpa emanA khoLAmAM AvI gayo. teo lezamAtra gabharAyA vinA ekAgra thaIne dhyAnastha banI gayAM. sarpa tarata ja gabharAIne jhaDapathI cAlavA lAgyo. jevo sarpa nIce Utaryo ke sabhAjano enI pAchaLa doDyA. zrAvakoe enA para rajAI nAkhI dIdhI. A samaye sAdhvI mRgAvatIjI to dhyAnastha ja rahyAM. pU. sAdhvIzrI zIlavatIjIe kahyuM, "mRgAvatI, UTha UTha. kyAM sudhI besI rahIza? sApa to kyArano ya cAlyo gayo che." sAdhvIzrI mRgAvatI UDyAM ane sarpane zAMti ane saMtikaram saMbhaLAvyuM ane zrAvakone kahyuM ke ene koI nirjana sthaLe sAcavIne mUkI Avo. ene kazI IjA na thAya enuM pUruM dhyAna rAkhajo. zrAvakoe paNa sAdhvIjInA AdezanuM akSarazaH pAlana karyuM. rAta paDI. pUjya zIlavatIzrI mahArAja, pU. sujyeSThAzrIjI ane pU. suvratAzrIjIne madhyAhnamAM banelI sarpanI ghaTanAne kAraNe UMgha AvatI nahotI, tyAre pU. mRgAvatIjI to jANe kazuM banyuM na hoya e rIte upAzrayamAM nidrAdhIna thaIne ghasaghasATa sUtAM hatAM. sahune emanI samatA, zAMti, prANImAtra pratye maitrIbhAvanA ane premano
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vANInI vasaMtano vaibhava anubhava thayo. bIjA divase savAre vihAra samaye eka madamasta pADo doDato AvI rahyo hato. sAdhvIjIo rastA para vihAra karI rahyAM hatAM. rastAnI baMne bAju khAI hatI. pUjya zIlavatIzrIjI mahArAje jozathI kahyuM, "mRgAvatI, bhAga, bharATa thayelo pADo AvI rahyo che." badhA gabharAI gayA, paNa sAdhvI mRgAvatIe kahyuM, 'ene premanI najare juo, to e svayaM zAMta thaI jaze.' 'namaskAra mahAmaMtranI sAdhanA sAthe ArAdhanAbharI amIdraSTino meLApa thayo hoya, to ja A zakya bane. pUjyazrI zIlavatIjIe kahyuM, "are ! A te kaMI prema karavAno samaya che? A bharATo thayelo pADo kyAMthI tArA premane samajaze ? pazu ane te huM pAgala prANI ahiMsAnI vAta zI rIte samajaze ?" paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAno prayoga cAlu rAkhyo ane sarvanA Azcarya vacce sAdhvIzrI mRgAvatIjInI pAse e pADo dhasamasato Avyo. ekAeka aTakIne zAMta thaI gayo. A joIne zIlavatIjI mahArAje kahyuM, "mRgAvatI, ame badhAM khUba gabharAI gayAM hatAM, paNa te kamAla karI dIdhI. tArA premane e (pADo) samajI gayo hoM ! meM mArA jIvanamAM AvuM kyAreya joyuM nathI." ghaNIvAra sAdhvIjI gAmamAMthI pasAra thAya, tyAre kyAreka kUtarAo khUba bhasatA pAchaLa doDe, paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjI kazuMya karyA vagara emanI pAsethI cUpacApa nIkaLI jatAM hatAM. 1975mAM saradhanA gAmamAM cAturmAsa pravezanA divasa pUrve rAtre skUlamAM utAro hato. AkhI rAta varaMDAnI nIce eka bAju sarpa paDyo rahyo ane bIjI bAju varaMDAmAM sAdhvIjIo, 'badhAM prANIone Atmavat jovAM' e dharmajIvananA pAThano pratyakSa anubhava thayo. pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jIvananI saumyatA ane vANInI madhuratA sahune AkarSatI hatI. ekavAra emanA paricayamAM Ave, e sadAne mATe emanA banI jatA hatA. zreSThivaryazrI pratApabhAI bhogIlAlanuM samagra jIvana emanA satsaMganA prabhAve parivartana pAmyuM. kyAreka zarIramAM atyaMta pIDA thatI hoya, tema chatAM e samaye paNa sAdhvIjInAM vyAkhyAnomAM vimalatA varasatI rahetI. jIvana maLyuM che to kaMIka pAmIne jaIe, to ja jIvananI saphaLatA che." evA emanA zabdo zrI mahendrakumAra "masta' jevA aneka lokonA kAnamAM Aje paNa guMje che. kuMDalinI yoga ane tene jAgrata karavA athavA sAcA sukhanI anubhUti sudhI pahoMcavAnI vAta teo vyAkhyAnamAM karatAM hatAM ane bhagavAna pArzvanAthanI pratimA upara nAganI pheNane prabhunI jAgrata kuMDaLInA pratIka rUpe jotAM hatAM. sva-jIvana ane svAdhyAyathI je kaMI navanIta prApta karyuM hatuM, te bhAvikone ApatAM hatAM. Atmabodha, sAkSIbhAva ke kuMDalinI yoganI bAbatamAM e kahetAM, "khodatA raho, khodatA raho. eka vAra to raNamAM paNa pANI maLI Ave che." potAnA AdhyAtmika anubhavo para emane aDaga vizvAsa hato. ane paMjAbanA samAnA gAmamAM to eka vyAkhyAnamAM emaNe jaina graMthonI sAthosAtha Adhunika vijJAnanI tulanA paNa karI hatI, AthI ja bhAratanA samartha baMdhAraNavid ane manISI DaoN. lakSmImalla siMghavIe emane hArdika bhAvAMjali ApatAM lakhyuM, 'pahelI vakhata jyAre huM zrI vI. sI. jaina sAthe emanAM darzana karavA gayo, tyAre mane mRgAvatIjI mahArAjanI vakatRtvazaktino paricaya maLyo. emanI pragatizIla, krAMtikArI sAmAjika dRSTine samajavAno avasara maLyo. emanI svapnadarzI saMgaThanakSamatAnI jhalaka nihALavAno avasara maLyo. emanI vANImAM jJAna, darzana ane cAritryanI ratnatrayI abhimaMDita hatI. emanA saMbodhanamAM eka sacetana uddhodhana hatuM." AvA vANInA vaibhavane varelA mahattarA sAdhvIzrInA dIkSAjIvananI ghaTanAone have jarA nihALIe. 48
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakalyANanA ujvaLa paMthe aMte mAtA ane putrInA jIvanamAM saMsAratyAganI e anupama ghaDI AvI. saMsArane pele pAra adhyAtmanA jagatamAM javA mATe emaNe virATa pagaluM bharyuM. dIkSAno e zubhakalyANakArI virala divasa hato vi. saM. 1995nI mAgazara vadi dazama ane budhavArano. uttara bhAratamAM Ane poSa vadi dazama kahevAmAM Ave che. jiMdagImAM divaso, mahinAo ane varSo vIte che, paraMtu emAM koI evo apUrva divasa Ave che ke je divase AtmabaLanuM teja pragaTavAnI anupama kSaNa sAMpaDe che. pUrvajanmanA puNyane pariNAme dIkSAmArgamAM sudRDha banIne saMyamanA mArge prayANa thAya che. saMsAra vegaLo thato jAya che ane saMyama prabaLa thato jAya che. vyavahAranAM sukhadu:kha vIsarAI jAya che, bhUtakALanI vedanA jIvanamArgamAMthI vahI jAya che, bAjue khasI jAya che. manamAM eka ja vicAra jAge che ane te e ke bhavobhavanuM A bhramaNa baMdha thAya ane mokSa prati gati thAya. A samaye sAdhvIzrI zIlavatIjInA cittamAM AtmA ane karmanA saMvAdanI vAto yAda Ave che, gurudevanAM vacanonuM smaraNa thAya che ane e vicAre che - | 'saMsAra kevuM vicitra nATaka che ! karmarAjA koIne rAjA, to koIne raMka banAve che. A karmarAjAe sva-jIvanamAM eka pachI eka kevA prahAra karyA che ! paNa have ATha prakAranAM karma AtmakalyANanA ujjavaLa paMthe ane enI ekaso aThThAvana prakRtinuM svarUpa huM jANI gaI chuM. satya deva, sAcA guru ane satya dharmanuM mane samyakjJAna thayuM che. game tevA saMjogomAM paNa samyadRSTi rAkhIza ane puNyakarmanA yoge kIrti, yaza bhogavAya che ane pApanA yoge niMdA, apakIrti thAya che, tethI baMnene karmanA vipAka samajI temAM samabhAve vartIza.' A rIte sAdhvIzrI zIlavatIjI potAnI putrI sAthe saMyamanA mArge navaprayANa Adare che. e divase tIrthAdhirAja zatruMjayanI pAvana taLeTImAM dIkSA laIne mAtA zivakuMvara sAdhvIzrI zIlavatIjI banyAM ane putrI bhAnumatI emanAM ziSyA sAdhvIzrI mRgAvatIjI banyAM. sAMsArika saMbaMdhonI samApti thaI. have prabhunA mArganA yAtrInA nUtana saMbaMdhono prAraMbha thayo. dIkSAnA samaye mAtA zivakuMvaranI uMmara 44 varSanI hatI ane bhAnumatInI vaya mAtra bAra varSa ane ATha mahinAnI hatI. dIkSA pUrve paMca pratikramaNa, gujarAtInuM pAMcamuM ane aMgrejInuM prathama dhoraNa uttIrNa karyuM hatuM. dIkSA bAda sAdhvIzrI mRgAvatIjIe sAta maraNa bhaktAmara ane kalyANamaMdira sivAya) kaMThastha karyo, sAdhukriyA ane AgamagraMtha "zrI dazavaikAlika sUtra'nAM cAra adhyayana vagereno svAdhyAya karyo. AgamagraMtha "zrI dazavaikAlika'nI keTalIya gAthAo emanA cittamAM taravarI rahetI. "te dehavAsaM asuMI asAsayaM, sayA cae niccahiyaTTiyappA / chidittu jAimaraNassa baMdhaNaM, uber3a bhikkhU apuNAgamaM gaI / / ' (potAnA AtmAnuM nitya hita karavAmAM sthira bhikSu, apavitra ane kSaNabhaMgura zarIramAM nivAsa karavAnuM nitya mATe tyAgI de che tathA baMdhanarUpa janma-maraNanA pherAne kApI nAkhIne nitya mATe mokSane prApta thAya che.) emanI vaDI dIkSA sADA cAra mahinA bAda vaizAkha suda 5, vi. saM. 1995 (I. sa. 1939)mAM pAvana zatruMjaya tIrthanI chAyAmAM pAlItANAnI caMpAnivAsa dharmazALAmAM thaI. sAdhvIzrI zIlavatIjI ane sAdhvIzrI mRgAvatIjInA hRdayamAM apAra ullAsa hato ane vicAratAM hatAM ke A kevo suyoga kahevAya ke prathama
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AtmakalyANanA ujvaLa paMthe tIrthaMkara bhagavAna AdinAthanI pavitra smRti dharAvatI baDabhAgI bhUmi para dIkSA ane vaDI dIkSAno yoga thayo. 10,657 jinabiMbo ane 980 jeTalAM jinamaMdiro dharAvatA zatruMjayamAM A pAvana avasara maLyo, teno sAdhvIzrI zIlavatIjIne ane sAdhvIzrI mRgAvatIjIne apAra AnaMda hato. pAlItANAthI vihAra karIne unA, ajAharA pArzvanAtha, dIva, delavADA Adi gAmonAM jinAlayanAM darzana karIne prabhAsapATaNamAM pravezyAM. ahIM bhagavAna zrIkRSNanA dehavilayanuM pavitra sthAna joyuM. e samaye bhagavAna zrIkRSNanuM A sthaLa joyuM, tyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjInA manamAM anAsakta yogI zrIkRSNanuM citra khaDuM thayuM. dIkSAnA prAraMbhakALe A sthAna joyuM ane pachI to jIvanaparyata evI sthiti UbhI thaI ke kRSNa janmASTamIne divase sAdhvIzrI mRgAvatIjIne sahu koI AgrahapUrvaka zrIkRSNanA jIvanano marma jANavA vyAkhyAna ApavA mATe vinaMtI karavA lAgyA ane sAdhvIjI niHsaMkoca koI maMdira ke maMDaLamAM jaIne zrIkRSNa vize mArmika vyAkhyAna ApatAM. dA.ta. teo kahetA ke, kAlindI zuM che ? kAliyAnAga zuM che ? enI hajAra pheNa zuM che ? damana karavuM zuM che ? gopIo zuM che ? cIraharaNa zuM che ? gopIo sAthe rAsa zuM che ? A badhuM rUpaka che. kAliyAnAga jevuM amAruM mana che. enI hajAro pheNa amArA mananI anaMta icchAo che. eka pUrI karo to bIjI pedA thAya che, jeno koI aMta nathI. kAlindIrUpI kAyAmAM rahelA evA kAliyAnAga jevA manane anAsakta yogI nArAyaNa zrIkRSNa damana karIne enA para vijaya prApta karyo hato. navadhA bhaktimAM ramaNa karavAvALI bhakta AtmAorUpI gopIonA cIraharaNano artha AtmAnI upara je karmonuM AvaraNa che ene haTAvavAno thAya che. gopIonI sAthe rAsa ramavAnI vAta Ave che eno artha e che ke bhakta evA AtmAonI sAthe paramAtmAne rAsa, rasa, AnaMda Ave che. jo bhagavAnanI sAthe rAsa-rasa-nAdAbhya saMbaMdha jamAvavo hoya to prabhu pratye sAcI bhakti jIvanamAM utAravI joIe. bhakti bhaktane bhagavAna banAvI Ape che. pU.mahArAja zrI emano ATalo suMdara AdhyAtmika artha ghaTAvatA hatA. potAno abhyAsa vizALa thatAM teo 'gItA'nAM sthitaprajJanAM lakSaNonA zlokonI sarakhAmaNI 'dazavaikAlika sutranA cothA adhyAyanA chellA zloko 'nAM ghare gaye viTTa'... vagere sAthe karatAM hatAM. eka nAnuM bIja kevuM mahorI UThe che ! evI ja bIjI ghaTanA e banI ke prabhAsapATaNanA zrI caMdraprabhusvAmInA jinAlayamAM sAdhvI mRgAvatIjI darzana karavA mATe gayAM. darzana karavA mATe be hAtha joDyA. prabhunI mUrti sAme dRSTi karI ane pachI aMtaramAM koI evo alaukika anubhava thayo ke je bhAvabharatIne zabdabaddha karavI zakya nathI. e samaye bhaktinI evI anubhUti thaI ke teo jyAre jyAre prabhAsapATaNanA zrI caMdraprabhusvAmInA jinAlayanA darzananuM smaraNa karatAM, tyAre emanA hRdayamAM abhuta romAMca anubhavatAM ane rUMve rUMve bhaktino prabaLa udraka anubhavatAM. ahIMthI vihAra karIne verAvaLa AvyAM ane I. sa. 1939 (vi. saM. 1995)nuM paheluM comAsuM emaNe mAtAguru sAthe karyuM. pU. sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAje aThThAI karI, pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe poSa dazamI upADI ane zAzvatI oLInI ArAdhanA karI. verAvaLanA A cAturmAsamAM tera varSanAM bALasAdhvIzrI mRgAvatIjIne eka zrAvikAe cetavaNI ApatA hoya te sUre kahyuM ke tame pelA bahenane tyAM bhUlecUke paNa gocarI arthe ja zo nahIM. bALasAdhvI mRgAvatIjIne sahaja jijJAsA jAgI. emaNe pUchyuM, evuM to e bahenamAM zuM che ke jethI tame mane emane tyAM javAnI nA pADo cho ?" pelI bahene kahyuM, 'e to DAkaNa che ane bharakhI jAya tevI che." bALasAdhvI mRgAvatIjI AvA vahemamAM mAnatAM nahotAM. e vicAratAM hatAM ke AvI rIte eka strIne DAkaNa kahIne enA jIvananI hAlata kevI badatara karI nAkhavAmAM Ave che. AthI koI enI pAse jatuM nathI ane sahu koI ene dhutkAre che. e bahena AvyAM eTale bALasAdhvI mRgAvatIjI emanA khoLAmAM mAthuM nAkhIne sUI gayAM. A joIne sahune Azcarya thayuM, are ! A DAkaNanA khoLAmAM sUvAya kharuM ? paraMtu dhIre dhIre sahune samajAyuM ke A bALasAdhvIe ApaNane bhrAmaka mAnyatAmAMthI mukta karyo che. e pachI e strIne bALasAdhvI mRgAvatIzrIjIe eTalo badho sneha Apyo ke enuM jIvana badalAI gayuM ane samAja mAM enI chabI badalAI gaI.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti cAturmAsanI zRMkhalAmAM jUnAgaDha (vi. saM. 1996), pAlItANA (vi. saM. 1997-98), vIramagAma (vi. saM. 1999), rAdhanapura (vi. saM. 20OO)mAM cAturmAsanI Atmika khetIno AnaMda anubhavyo. cAturmAsa eTale AtmAnI divALIno utsava. cAturmAsa eTale cAra mahinA sudhI sthira vAsa karIne dharmaArAdhanA karavAno anupama yoga, jJAna, dhyAna ane kriyAnA triveNIsaMgamamAM snAna karIne pavitra thavAno avasara. A cAturmAsamAM evuM vAvetara thAya ke je AtmAne sadAne mATe lIlochama rAkhe. A badhA cAturmAsa daramiyAna sAdhvIzrI mRgAvatIjInAM svAdhyAya, vratatapa ane tIrthayAtrA aviratapaNe cAlatAM rahyAM. A cAturmAsa vakhate vidvAna paMDito pAsethI saMskRta bhASAno ane dharmagraMthono abhyAsa karavA lAgyAM, sAdhvI mRgAvatIjIne abhyAsanI bhAre tAlAvelI hatI ane emanAM mAtAgurunI emane abhyAsa karAvavAnI ati tatparatA hatI. tatparatA to evI ke pote uMmaralAyaka hovA chatAM ghaNAM dharmakAryo teo ja saMpanna karI detAM, jethI sAdhvIzrI mRgAvatIjIne abhyAsanI anukULatA sAMpaDe. A abhyAsano prAraMbha paNa anokhI rIte thayo. eka vAra koI paMDite sAdhvIzrI mRgAvatIjIne saMskRta mArgopadezikA batAvI. jANe vidyAno mArga maLI gayo hoya tevo AnaMda thayo. emaNe sarasvatInI upAsanA zarU karI. sUtAM-besatAM, vihAra karatAM badhe ja svAdhyAyanuM raTaNa cAlyA karatuM hatuM. abhyAsanI evI utkaTatA ke enI eka taka paNa gumAve nahIM. jema ke kaMThastha karavAnuM, svAdhyAya karavAnuM vagere abhyAsanA kAryo teo cAMdanInA prakAzamAM paNa karatA hatA. I. sa. 1940 (vi. saM. 1996)mAM jUnAgaDhanA bIjA cAturmAsa samaye pU. AcArya zrI nItisUrimahArAja sAhebanA samudAyanA pU. AcArya udayasUrijI mahArAja sAhebanuM cAturmAsa jUnAgaDha nagaramAM ja hatuM. AcArya zrI udayasUrijI mahArAja suMdara bhaktigItonI racanA karatA hatA. madhura , bhAvavAhI ane kaMThamAM guMje tevI navI-navI sajhAyonuM sarjana karatA hatA. bAlasAdhvI mRgAvatIjIno kaMTha madhura hato, AthI AcAryazrI emanI pAse pada ke sajhAya gavaDAvatA hatA. 'giranAra vaMdanAvali'nI e paMktio jANe pratyakSa anubhavAtI hatI. AtmakalyANanA ujvaLa paMthe be tIrtha jagamAM che vaDA, zatruMjaya ne giranAra, eka gaDha samosaryA Adijina, ne bIje zrI nemi juhAra; e tIrtha bhaktinA prabhAve, thAye sauno beDo pAra, e tIrtharAjane vaMdatA, pApo badhAM dUra jatAM. saMyamanA paMthe pagalAM mAMDyAM ane 'beDo pAra' karAve evA tIrtharAjane vaMdana karavAnI suvarNa taka maLI ane pU. sAdhvIzrI zIlavatIjIe cauvihAra chaThTha karIne giranAra tIrtharAjanI sAta yAtrAo karIne jIMdagIno anupama lhAvo lIdho. vaLI zrI zatruMjayagirinI mAphaka ja giranAra girirAja prAyaH zAzvata che ane raivatagiri (giranAra) e zatruMjaya girinuM pAMcamuM zikhara hovAthI e pAMcamuM jJAna arthAt kevaLajJAna ApanAruM gaNAya che. vaLI gaI covIsImAM thayelA ane AvatI covIsImAM thanArA tIrthaMkaronAM dIkSA-kevaLajJAna ane mokSa kalyANa giranAra girivara para thayA che ane have pachI thaze. vizvanI atiprAcIna evI zrI neminAtha bhagavAnanI mUrtinAM atibhAvapUrvaka darzana karyA. pRthvInA tilaka samAna A tIrthanI yAtrA karI ane enI guphAomAM cAlatI yogIonI sAdhanA joI AtmA anupama ullAsa anubhavato hato. e pachI punaH mAtAguru sAthe pU. mRgAvatIzrIe trIjo ane cotho cAturmAsa pAlItANAnI lallubhAInI dharmazALAmAM karyo ane ahIM utkRSTa dharmaArAdhanAnI sAthosAtha satata jJAnaArAdhanA paNa cAlatI rahI. pU. sAdhvIzrI zIlavatIjInI chaThTha aThThama karIne siddhAcalajInI yAtrAo ane cattArI aThTha dasa doya vagere tapaArAdhanA paNa cAlatI rahI. kevaLI tIrthakara zrI sImaMdhara svAmIe kahyuM che ke jagatamAM zatruMjaya mahAtIrtha jevuM koI tIrtha nathI, enI yAtrAo cAlatI rahI ane zrI 'zatruMjaya ladhukalpanI gAthAo smaraNamAM AvavA lAgI. jaM lahar3a titthe, uggeNa taveNa baMbhacereNa / taM lahaI payatteNaM, settuMja-girimmi nivasaMteNa / / (bIjAM tIrthomAM ghaNuM ugra tapa karavAthI tathA brahmacarya pALavAthI je phaLa maLe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakalyANanA ujvaLa paMthe preraNAnI pAvanamUrti che te phaLa, prayatna pUrvaka (yatanApUrvaka) zatruMjaya para vasavAthI maLe che.) pAlItANA sAthe gADha sneha baMdhAI gayo ane manomana e paMktio guMjI UThatI, zrI zatruMjaya siddha kSetre, dIThe durgati vAre, bhAva dharIne je caDhe, tene bhavapAra utAre. e pachI vihArayAtrA AgaLa cAlI. I. sa. 1943no pAMcamo cAturmAsa vIramagAmamAM karyo. ahIM jaTAzaMkara nAmanA paMDitajI pAse prAkRtano ane dasa hajAra zlokapramANa vasudeva hiDIno abhyAsa karyo. A samaye eka viziSTa ghaTanA banI, sthAnakavAsI saMpradAyamAM mahAsatIjI vyAkhyAna vAMcatAM hatAM ane tethI emane satata emanI jJAnopAsanAne ujjavaLa rAkhavI paDatI hatI. abhyAsa, svAdhyAya ane ciMtana karavAM paDatAM hatAM. zvetAMbara saMpradAyamAM sAdhvIjIo vyAkhyAna vAMcatAM nahIM hovAthI kyAreka satata abhyAsa ane svAdhyAya thato nahIM, vaLI, vyAkhyAnanA vAcananA abhAvanA pariNAme samAjanI manaHsthitino pratyakSa saMparka athavA to samAja nI pravartamAna manaHsthitine palaTAvavAno koI avasara prApta thato nahIM. Ane pariNAme sAdhvI samudAya savizeSa dharmakriyAomAM ramamANa raheto hato. vIramagAma jevA gAmamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI AvyAM. A samaye viramagAma zrIsaMghanA popaTabhAI jhaverI, haribhAI jhaverI, zrI caMdubhAI paTavA Adi zrAvakoe sAdhvIjIne vinaMtI karI ke parvAdhirAja paryuSaNa parvanA avasare amAre ApanAM vyAkhyAno sAMbhaLavAM che. amArI ArAdhanA vadhu UjaLI karavI che ane A samaye zvetAMbara jaina samudAyamAM krAMtinuM paheluM caraNa zarU thayuM. vIramagAmanA sAgara upAzrayamAM pahelIvAra zrIsaMghanAM zrAvaka-zrAvikAo samakSa parvAdhirAja paryuSaNamAM aSTAnikA, subodhikA TIkA saha 'kalpasUtra'nA vyAkhyAna sAthe 'bArasAsUtra'nuM paNa vAcana karyuM. samAjanI varSo purANI rUDhi para AghAta thayo. yugadarza AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje jaina samAjamAM pracaMDa krAMti sarjI hatI ane emaNe zikSaNa, ekatA ane sAmAjika utkarSa mATe samAjane jAgrata karavA zaMkhanAda phUMkyo, sAdhvIzrI mRgAvatIjI jANe guruvallabhanI e paraMparA AgaLa dhapAvatAM hoya e rIte eno ahIM sarvaprathama jayanAda thayo. ahIMnI dhArmika pAThazALAmAM rahIne mAtra traNa ja divasamAM artha sahita traNa bhASya karyo ane emanI jJAnaArAdhanA joIne adhyApakagaNa paNa prasanna thaI gayo. jJAnaArAdhanA karIne prabhubhakti mATe zaMkhezvara tIrthanI yAtrA karI ane navapadanI tera oLI saMpUrNa karI. 1944nA rAdhanapuranA chaThThA cAturmAsa samaye paMDitazrI choTelAlajI zarmA jevA prasiddha vidvAna pAse aneka saMskRta graMthono abhyAsa karavAnI suvarNataka maLI. vaLI sonAmAM sugaMdha bhaLe, te rIte ahIM pU. zrI nyAyavijayajI mahArAjano cAturmAsa hovAthI tattvajJAna, jIvanalakSI jJAna ane anya zAstronuM jJAna prApta thayuM. ahiMyA sAdhvIjInI bhaNavAnI dhagaza joIne zikSApremI parama gurubhakta zrI kAMtilAla IzvaralAle bhaNavAnI suMdara vyavasthA karI ApI. tyAM aThThAI paNa karI. ahIM zrI rAjapAlabhAIno meLApa thatAM khagoLavidyAnI jANakArI maLI.. rAdhanapurathI vihAra karIne AbujInI yAtrA karI. tyAM sthAnakavAsI prasiddha tattvAvadhAnI vidvAna zrAvaka zrI TI. jI. zAha pAsethI dhyAna, Asana ane avadhAna zIkhyAM. sAdhvIjI vidyAprAptinI tIvra utkaMThA dharAvatAM hatAM ane tene prApta karavA mATe tamAma prayatno karatAM hatAM. emanA pratyeka vihAramAM ane dare ka visAmomAM emanI sarasvatI sAdhanA akhaMDa cAlu rahetI. vaLI bIjI bAju emanuM hRdaya AdhyAtmika bhAvo anubhavatuM hatuM, sarva vyAvahArika dhArmika kartavya teo aMtaranA bhAvathI karatAM hatAM. 194panA sAtamA cAturmAsa samaye pAthAvADAmAM eka vicitra ghaTanA banI. keTalAka zrAvakono Agraha hato ke AcArya mahArAja paryuSaNamAM 'kalpasUtra'nI vAcanA saMbhaLAve, jyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjInI vidvatA, zailI ane samajAvavAnI paddhatithI AkarSAyelA keTalAka zrAvakoe sAdhvIjI mahArAjane kalpasUtranA vyAkhyAna mATe ati AgrahabharI vinaMtI karI. eka vicitra paristhiti UbhI thaI. samAjamAM jemane vikhavAdamAM rasa hato, emaNe vivAda-vikhavAda vadhAravAno prayatna karyo. koIe AcArya mahArAja zrIne tAkIda karI ke tame koIpaNa saMjogomAM namatuM jokhazo nahIM, to
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vaLI bIjA jUthe sAdhvIzrI mRgAvatIjIne vAraMvAra vinaMtI karavA mAMDI. sAdhvIzrIno svabhAva evo hato ke je saMghamAM vikhavAda hoya, tyAM e kyAreya paga muke nahIM. judA judA be pakSo vacce koI dhArmika bAbatane anulakSIne ke ahamunI TakarAmaNane kAraNe vikhavAdo, saMgharSo thatA hoya, tyAM sAdhvIzrI spaSTa zabdomAM kahetAM, 'mAro dharma anekAMtavAdamAM mAne che. jyAM Avo ekAMta Agraha hoya, tyAM dharma na hoya. huM tyAM AvIza nahIM." zrI parvAdhirAja paryuSaNa jema jema najIka AvavA lAgyA, tema tema lokomAM utkaMThA vadhavA lAgI. dharmano joDavA mATe upayoga thavo joIe, tene badale toDavA mATe loko vadhu upayoga kare che. sAdhvIzrI saMgharSamAM mAnatAM nahotAM. vaLI AcArya mahArAja zrI pratye to sadaiva vinaya ja hovo joIe. vivAda ane vikhavAdathI dUra rahenArAM teozrI saMvAda sAdhavAnI koziza karatAM hatAM. AthI emaNe A paristhitino judo ja ukela zodhyo ane sahune saghaLAM vyAkhyAno sAMbhaLavA maLe tevuM karyuM. paryuSaNa parvamAM pU. AcArya mahArAjanAM ane te pachI pU. mRgAvatIzrIjInAM vyAkhyAno yojAyAM ane vikhavAdane avakAza ja na rahyo. I. sa. 1946no AThamo cAturmAsa sIporamAM karyo ane ahIM paMDita choTelAlajI zarmA pAse saMskRtano UMDo abhyAsa karyo. teo mAnatA ke svAdhyAya e sAdhujIvanano prANa che. 'svAdhyayAt ma pramIta 'svAdhyAyamAM kadI pramAda karavo nahIM' e emanuM sUtra hatuM ane e mATe roja niyamitapaNe amuka samaya sudhI svAdhyAya karavA aMge atyaMta jAgRti rAkhatAM hatAM. yugavIra AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA vicAro sAdhvIjInA cittamAM guMjatA hatA. emaNe svAdhyAyane 'jJAnamaMdiramAM pravezavAnuM mukhya dvAra' kahyuM. svayaM bhagavAna mahAvIra svAdhyAyanuM ghaNuM mahattva karyuM che. mahAvIre potAnA sAdhake divasano aDadho bhAga svAdhyAyamAM vitAvavo joIe ema kahyuM che. 'paDhama-porisIe sajjhAyaM bIyaM jhANaM jhiyAyaha / taiyAe bhikkhAyariyaM puNI cautthI vi sajjhAyaM / / AtmakalyANanA ujjavaLa paMthe (ucca kakSAno sAdhaka pahelA praharamAM svAdhyAya kare, bIjA praharamAM dhyAna kare, trIjA praharamAM bhikSAcarI kare ane cothA praharamAM paNa svAdhyAya kare.) yugavIra AcAryazrI mAnatA hatA ke AgamonA viccheda thavAnuM mukhya kAraNa svAdhyAyano abhAva che. A svAdhyAyathI jJAnaprApti thAya che ane niyamita svAdhyAyathI e jJAnamAM vRddhi thAya che ane prApta jJAna vismRta thatuM nathI. AzramamAM abhyAsa karIne vidAya letA snAtakone upaniSadanA RSio aMtima upadeza e ApatA hatA, 'svAdhyAyAnma prama' arthAt "he vidyArthI! tuM svAdhyAyamAM kyAreya pramAda karato nahIM.' guru vallabhanAM A vacanonuM sAdhvIzrI mRgAvatIjIne paLavAra paNa vismaraNa kyAMthI hoya ? AthI emanI jJAnopAsanAmAM avirata vRddhi thavA lAgI ane enuM teja AsapAsanA samAja para chavAI jevA lAgyuM. sIporanA cAturmAsamAM eka virala ghaTanA banI. A sIporamAM zrI maNilAlabhAI paTavA ane hIrAbahena paTavAnAM lADakavAyAM putrI zAMtAbahena 1946mAM sAdhvIzrI zIlavatIjI ane sAdhvIzrI mRgAvatIjInA cAturmAsa samaye vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatAM hatAM. zAMtAbahenanA hRdayamAM dharma mATenI apAra laganI hatI. traNa varSa pahelAM emaNe upadhAna tapa karyuM hatuM. A cAturmAsanI pUrNAhuti pachI tarata ja emaNe bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI. A sAdhvIzrI sujyeSThAjI mahArAje vayovRddha tapomUrtizrI zIlavatIjI mahArAjanI tathA potAnAM guru pUjya mRgAvatIjInI atyaMta samarpitabhAve sevA karI. sIporathI vihAra karIne teoe tAraMgAjImAM eka mahinAnI sthiratA daramiyAna tIrthano cirasthAyI AnaMda prApta karyo. tAraMgAthI mahesANA thaIne sIpora AvIne iDara AvyA. iDaramAM ghaMTiyA DuMgara upara zrImad rAjacaMdrajInuM smAraka joyuM. zrImadjI prati teone ananya bhakti ane zraddhAbhAva hatA. tyAM AtApanA paNa lIdhI. I. sa. 1947no navamo cAturmAsa hiMmatanagaramAM karyo. pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe 'subhASita ratnabhAMDAgArano pracUrNa abhyAsa karyo ane nava upavAsa karyA. navadikSita sAdhvIzrI sujyeSThAzrIjIe aThThAI karI ane emane pada
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmakalyANanA ujjavaLa paMthe preraNAnI pAvanamUrti mArgopadezikA ane sAdhukriyA karAvI. bapore naLa-damayaMtI cAritrya para vyAkhyAna karyuM ane AvI rIte e samaye paNa tapazcaryA ane svAdhyAya aviratarUpe cAlI rahyAM. I. sa. 1948no dasamo cAturmAsa kapaDavaMjamAM pU. pravartinI sAdhvI zrI devazrIjInA ziSyA pU. pravartinIzrI dAnazrIjI mahArAjanI nizrAmAM 10 ThANA sAthe thayo. ahIM vaLI eka viziSTa ghaTanA thaI. svAdhyAyarata sAdhvIzrI mRgAvatIjInA jJAnano lAbha levAno anya sAdhvIjIone ati utsAha jAgyo. AthI zrI dAnazrIjI mahArAja sAdhvIzrI mRgAvatIjIne gocarI mATe javA detA nahotA, paraMtu emane anya sAdhvIjI mahArAjone adhyayana karAvavAnuM kArya soMpyuM. teoe prAcIna kathAsaMgraha, bAlamanoramA, zabdenduzekhara vagereno svAdhyAya karyo ane pahalI-dUsarI bUka, AcArAMga, pU. buddhisAgarajI kRta AnaMdaghanapadasaMgraha vagerenuM adhyayana karAvyuM. Ama svAdhyAyanI sAthosAtha adhyayanano AraMbha thayo. teozrI bapore vyAkhyAna paNa karatA hatA. ATalI pravRtti chatAM soLa upavAsa paNa karyA. pU. dAnazrIjI mahArAjanI vizeSakRpA teoe prApta karI ane pU. suceSThAzrIjIe sevA dvArA badhAnuM mana jItI lIdhuM. gujarAtanA kapaDavaMjano cAturmAsa pUrNa karIne teo sau rAjasthAna tarapha gayAM. gujarAtanI dharatI parathI vidAya lIdhI. ahIM janmyAM, dIkSA lIdhI ane have 'sAdhu to calatA bhalA' e nyAye rAjasthAna tarapha utsAhabhera jaI rahyAM hatAM. AnuM kAraNa e ke emanA preraNAmUrti evA guru vallabha rAjasthAnanI dharatI para birAjatA hatA. varSothI jemanA vicArothI prabhAvita thayAM hatAM, emanAM sAkSAt darzana karavAnAM hatAM. jemanA pratye hRdayamAM agAdha bhakti pragaTI hatI, temane pratyakSa maLavAnuM hatuM. rAjasthAnanA sAdaDI zaheramAM potAnI pAvana preraNAmUrti samAna guruvallabhanAM darzana pAmIne dhanya banyAM.gurunA vicAro jANyA hatA, have emanI bhAvanAo pAmyAM. gurue paMjAbamAM karelI krAMtinI vAto sAMbhaLI hatI, have e krAMtino pratyakSa prabhAva jovA maLyo. pa.pU. gurudevazrI vallabhasUrijIne vaMdana karavA badhAM sAdhvIjIo gayA tyAre pU. vallabhasUrijInI AMkhonuM oNparezana thayuM hatuM ane temanI AMkhe pATo bAMdhela hato. badhA sAdhvIjI mahArAjonI sAthe guruvaMdana karatI vakhate AjJA laIne pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI guruvaMdananA pATha bolavA lAgyA. emanuM zuddha uccAraNa ane bolavAnI zailI sAMbhaLIne pU. gurudeve pUchavuM ke je bhaNelI gaNelI sAdhvI che e pATha bole che ne ? kahyuM ke hA, tyAre e jANIne pU. guru mahArAja khUba rAjI thayA. potAnI guru vallabhane maLavAnI lAMbA samayanI jhaMkhatA hatI tethI temane maLyAthI pU. sAdhvIzrIne rAjIpo to thayo, paNa temanI tIvra icchA hatI ke potAnA guru vallabhanI pAvana nizrAmAM eka cAturmAsa karavAnI taka maLe, jethI emanA vyAkhyAno sAMbhaLIne temanI zailI, temanuM jJAna ane temanA bahoLA anubhavano lAbha pote jIvanamAM utArI zake. sAdaDImAM thoDA divaso rahyA tyAre pU. sAdhvIjI mRgAvatIjIe eka divasa potAnA prANapyArA guru mahArAja pAse dilanI bhAvanA vyakta karatAM jaNAvyuM ke sAdaDImAM ApanI nizrAmAM comAsu karavAnI amArI tIvra bhAvanA che. pU. gurudevajIe uttaramAM jaNAvyuM ke tamArI bhAvanA sArI che, paNa mArI pAse AsapAsanA badhA gAmonI comAsA mATenI AgrahabharI vinaMtIo AvI che. mArI pAse jeTalA sAdhuo hatA te badhAne meM be be karIne badhA ja kSetromAM mokalyA che. have lAThArA ane thANerAva bAkI rahe che. lAThArA mATe to meM amuka sAdhuone mokalavAnuM vicArI lIdhuM che. mArI pAse have bIjA koI sAdhumahArAja nathI tethI Apa dhANerAva saMghane saMbhALI lo. - pUjya gurudevanI A vAta sAMbhaLIne pU. sAdhvIjInuM moTuM paDI gayuM. temaNe dhIre rahIne namrabhAve kahyuM ke jiMdagImAM AvI sonerI taka amane nahIM maLe. tyAre pU. gurudeve khUba hetapUrvaka samajAvyuM ke tame to bhaNelAgaNelA cho, kSetra sAcavI zako tema cho ane zAsana prabhAvanA karI zakazo, eTale temane mokalavA icchuM chuM. pU. gurudevanI sAme have sAdhvIjI kAMI bolI to na zakyA, paNa temanI aMtaranI bhAvanA pUrI na thaI. potAnI bAvIsa varSanI uMmare A sAdhvIzrI vicAre caDhI gayA ane upAzrayamAM AvIne AkhI rAta prArthanA karatA rahyA ke he prabhu ! koI evo rasto
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AtmakalyANanA ujvaLa paMthe nIkaLe ke ame pU. gurudevanA caraNomAM comAsuM karI zakIe. prabhu, tame amArI A sAcI bhAvanA pUrI karajo. jANe temanA aMtaranI A bhAvanA raMga lAvI ! AkAzamAM vAdaLAnuM koI nAmonizAna nahatuM ane acAnaka cAre taraphathI kALAkALA vAdaLo gherAvA mAMDyA. AkhI rAta dhodhamAra varasAda varasyo ane sAdhvIjI mahArAjanA manamAM AzAnuM kiraNa udbhavyuM. ghANerAva ane sAdaDI vacce nadI-nALA AvatA hatA. te pANIthI bharAI javAthI dhANerAva javAnuM mokUpha raheze, ema vicAratA vicAratA pU. gurudevane vaMdana karavA jaI rahyA hatA. tyAM sAmethI ja paMnyAsa zrI samudravijayajI maLyA ane temaNe jaNAvyuM ke pU. gurudevajIe kahyuM che ke pANI goThaNa sudhI hoya to paNa tamAre javAnuM che. pachI gurudevane vaMdana karavA gayA tyAre gurudeve AjJA karI ke ghANerAva to amArI pAse ja che. tyAM comAsuM karo ane gurudevajInA nAmano DaMko vagADo. bIjA divase pU. gurudevanA darzana karIne, temane vaMdana karIne, temanA AzIrvAda ane vAsakSepa laIne pU. sAdhvIjIoe ghANerAvamAM 1949nuM agiyAramuM comAsuM karavA mATe vihAra karyo. pU. guru AcArya vijayavallabhasUrijI paNa comAsA daramiyAna zrAvako dvArA temanA khabara meLavatA rahetA ane temanI jarUrI sArasaMbhALa letA. badhAM zrAvako pU. sAdhvI zrIjInA zuddha AcAra-vicAra vyAkhyAnavANI ane zAsana prabhAvanAnI prazaMsA karatAM, je sAMbhaLI pU. gurudeva prasanna thatAM. comAsuM pUruM thatAM pU. sAdhvIjI mahArAja kAratakI pUnamanA divase ja ghANerAvathI vihAra karIne pU. gurudevajInA caraNomAM AvI pahoMcyA. temane joIne pU. gurudeve AzcaryapUrvaka pUchavuM ke tame pUnamanA meLA upara muchALA mahAvIra (tIrtha)nI yAtrA karavA na gayA ? tyAre pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe vinamratApUrvaka ane bhoLAbhAve jaNAvyuM ke amArA mATe to pUnamanI yAtrA paNa Apa cho ane muchALA mahAvIra paNa Apa ja cho ! A sAMbhaLIne pU. gurudeva hasI paDyA. pU. sAdhvIjI mahArAjanA AMtarika hRdayasparza bhAvo jANIne pU. gurudeve temane potAnI sAthe mAravADanI paMcatirthinI yAtrA karavA mATe AvavAnuM jaNAvyuM. pU. gurudeva sAthenI yAtrAmAM poSa mAsanI saMkrAMti AvI. pU. gurudevanA mukhethI saMkrAMti sAMbhaLIne temanI saMkrAMti saMbhaLAvavAnI rIta zIkhI lIdhI. bIjI saMkrAMti vijovAmAM hatI. tyAre pU. gurudeve temane vyAkhyAna karavA jaNAvyuM. pU. gurudevanI sAthe vihAra karatAM tyAre teo AMkhanI takalIphane lIdhe dhIme dhIme nAnAM nAnAM pagalAM bharatAM. kRSa thatI jatI kAyA ane jaipha umara hovAthI rAtA mahAvIra pahoMcatA bAra vAgI jatA. A marudharabhUmimAM AkarA tApamAM 'sUrimaMtrano jApa na thAya tyAM sudhI moDhAmAM pANI paNa na nAkhatA. sakhata garamInA kAraNe koI zrAvake cAdarathI chAMyo karyo to pU. gurudeve hAtha UMco karIne cAdara haThAvI dIdhI. A divasomAM gurudevanI kaThina dinacaryA, zuddha jIvana, AcAra-vicAra, tapa-japa, udAratA, vizALatA, vyavahArazuddhi, nyAyazIlatA, guNagrAhakatA, samAjakalyANanI utkaTa bhAvanA, dayA, karuNA, sahAnubhUti vagere aneka aneka guNono paricaya thayo. jiMdagImAM mAtra ne mAtra A sADA traNa mAsa gurudevanI sAthe rahevAno sonerI avasara prApta thayo. potAnA preraNAnA srota samAna gurudevanA A sAkSAt paricayathI saune khUba zIkhavAnuM, jANavAnuM maLyuM ane temanA anubhavano lAbha maLyo. rAtA mahAvIranI pratiSThAmAM potAnI sAthe rahevAnuM jaNAvyuM tyAre tyAM pratiSThA ane traNa sAdhumahArAjanI dikSAno prasaMga mAryA. pU. gurudeve AgaLanA vihAra vize pRcchA karatAM pU. sAdhvIzrI zIlavatIzrIjI mahArAje jaNAvyuM ke ame gujarAta tarapha vihAra karavA icchIe chIe. tyAre pU. gurudeve pharamAvyuM ke gujarAtamAM zuM paDyuM che ? A bAju vicara. pU. sAdhvIzrIe pUchayuM ke A bAju kyAM ? pU. gurudeve sUcavyuM ke jesalameranI yAtrA karo, bIkAnera, nAgora vagere kSetromAM vicaraNa karIne tyAMnI prajA upara upakAra karo ane pU. gurudevanuM nAma ujjavaLa karo. havenA vihAra daramiyAna sAdhvIjInI jJAnapipAsA satata vRddhi pAmatI hatI. tarasyAne jaLa maLI jAya e rIte emane AgamaprabhAkara muni puNyavijayajI mahArAjano meLApa thayo. e samaye jesalameranA jJAnabhaMDAronA - ura
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ samanvayAtmaka sAdhutA preraNAnI pAvanamUrti saMzodhana mATe jJAnayAtrA karI rahelA AgamaprabhAkara muni puNyavijayajI mahArAja vara kANAmAM padhAryA ane emanI pAsethI emanA zAstrajJAna ane saMzodhanakAryanI jANakArI meLavI. AgamaprabhAkara pU. puNyavijayajI mahArAjanI sAthe vihAra karavAthI puSkaLa jANakArI maLI. kyAreka teo koI zlokno artha samajAvatA, vaLI satata jJAnagoSThi cAlatI, to kvacit koI ramUjabharyuM dRSTAMta paNa ApatA. kyAreka vartamAna sAmAjika-sthiti vizenuM emanuM AgavuM ciMtana pragaTa karatA hatA. munizrI prakhara vidvAna, sAhityasaMzodhaka, dIrghacAritraparyAyI ane jJAnI hovA chatAM emanA vinodapUrNa svabhAvathI gaMbhIra vAtAvaraNane haLavuM banAvI zakatA hatA ane e rIte vihArano thAka UtarI jato hato. Ama jesalamerano vihAra sAdhvIjIne mATe vihArayAtrA ja nahIM, paNa ullAsabhara jJAnayAtrA banI rahyo. jesalameramAM AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjano avarNanIya saMzodhana puruSArtha pratyakSa nihALyo. sAdhvIzrI to paMdara divasa rahIne vihAra karI gayAM, paraMtu puNyavijayajI mahArAja tyAM 14 mahinA rahyA ane bhagIratha saMzodhanakArya karyuM. AgamaprabhAkara munirAja puNyavijayajI mahArAjanA pratyakSa meLApanI sAdhvIzrI mRgAvatIjI para prabaLa asara paDI. munirAja zrInI jJAnapipAsA, sUkSma saMzodhakavRtti ane AgamonuM jJAna sAdhvIzrInI svAdhyAyavRttine mATe preraka banI rahyAM. gujarAtamAMthI rAjasthAnanI zuravIronI dharatI para paga mUkatAM atyAra sudhI gujarAtI bhASAno ane te ya saurASTranI bolIno anubhava dharAvanAra sAdhvIzrIne rAjasthAnI bolIno hRdayasparzI anubhava thayo. enI bhinnatA vilakSaNa lAgI, paNa samaya jatAM sAdhvIjI AsAnIthI rAjasthAnI bolI sAMbhaLI ane samajI zakatAM hatAM. kavayitrI mIrAMnI janmabhUmi ane adhyAtmayogI AnaMdaghanajInI kALadharmabhUmi meDatAmAM AvyAM ane pachI meDatA gAmamAM yogI AnaMdaghanajInuM smAraka-cihna prApta karavAnI ghaNI koziza karI. mAtra jIrNa hAlatamAM eka nAnakaDI derI maLI. mahAna AtmayogInA smArakanI AvI avadazA ? sAdhvIzrIne yogI AnaMdaghanajInAM aneka pado ane stavano kaMThastha hatAM. enuM gAna karatI vakhate emanA hRdayane agamapiyAlo pItA hoya, tevI anubhUti thatI hatI. emaNe nAnakaDI sAvaraNI laIne avadhUta AnaMdaghanajInI derInA asvastha sthAnane svaccha karyuM. pANIthI ene dhoyuM, paNa paththara para ekeya akSara jovA na maLyA. sAdhvIzrIne pArAvAra nirAzA thaI. AvA mahAna AdhyAtmika yogInI koI smRti ahIM jaLavAI nathI, te samAjanI kevI udAsInatA kahevAya? 1950no bAramo cAturmAsa nAgoranA vorAvADI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti samanvayAtmaka sAdhutA guruAjJA meLavIne jhariyAmAM caudamo cAturmAsa karyo ane navA upAzraya ane zikharabaMdhI maMdirano pUjya sAdhvIjInA preraNAdAyaka upadeza ane zrIsaMghanI ghaNI ghaNI mahenatane kAraNe zubhAraMbha paNa thayo. teonA pAvana pagalAMno prabhAva zrIsaMgha anubhavI rahyo. jhariyAmAM zeTha zrI zaMkarabAbu ane zeThazrI arjuna bAbu Adi agravAlone tyAM mAnasarovarathI AvelA vayovRddha ane darzanavettA saMnyAsI akhilAnaMda svAmI sAthe saMyukta vyAkhyAno yojAtA hatA ane satsaMga thato hato. dara ravivAre judI judI jagyAe alaga-alaga viSayo para jAhera vyAkhyAna thatAM ane AjubAjunI kolIyAriomAM vyAkhyAno karIne khUba ja zAsana prabhAvanA karI. tapAgaccha jaina upAzrayamAM karyo ane ahIM sAdhvIzrIne jodhapuravALA zrI jAlamacaMdajI bAphanA ane rAjapaMDita zrI nityAnaMda zarmAnA prayAsathI nAgoramAM paMDita zrI ravidatta trivedI maLI gayA ane temanI pAse cha mAsamAM "sAhitya ratna' mATe taiyArI karI ane emAM parIkSA ApIne saphaLatA hAMsala karI. hiMdI bhASAmAM lekhana-pravacanano sAro evo mahAvaro thayo. tarkasaMgraha, nyAyasiddhAMtamuktAvalI vagere nyAya graMthono paNa abhyAsa karyo. nAgoramAM paryuSaNa parvanI suMdara ArAdhanA thaI. ahIMyA samadaDiyA ane botharA parivAro bahu ja bhAvika hatA. I. sa. 1951no teramo cAturmAsa AgrAnA rozana mahollAmAM AvelA jagadguru AcArya zrI vijayahIrasUrijI mahArAjanA samayanA jUnA upAzrayamAM AgrAvALA ane paMjAbI gurubhaktoe maLIne karAvyo. sAdhvIjI e mahAna AcAryanA aitihAsika kAryano vicAra karavA lAgyAM ane zAsanabhaktino romAMca anubhavavA lAgyAM. emaNe zahenazAha akabarane pratibodha Apyo hato, e prasaMganI bhavyatA anubhavavA lAgyAM. A samaye prajJAcakSu paMDita sukhalAlajI ane muni zrI jinavijayajI jevA vidvAno tathA kavizrI amaramunijI sAthe meLApa thayo. eka amerikana viduSI bahena sAthe saMskRtamAM vArtAlApa thayo.AgrAnA bAbu dayAlacaMdajI coraDiyAne vidvAnono Avo paricaya karAvavAno zokha hato ane tene kAraNe A teramo cAturmAsa vidvAno sAthenI goSThithI sabhara banI rahyo. AgrAmAM khUba ja samaju , krAMtikArI, zikSApremI bAbu dayAlacaMdajI coraDiyA, bhAvika zrI karoDImalajI, paMjAbI gurubhakta lAlA lAbhacaMdajI, lAlA jJAnacaMdajI kasUravAleno ananya sahayoga sAMpaDyo. sAdhvIzrI vihAra karatAM AgrAthI banArasa, paTaNA, nAlaMdA, kuMDalapura, pAvApurI thaIne jhariyA AvyA. e samaye jhariyAmAM gujarAtamAMthI AvIne ahIM sthAyI thayelAM kacchIo ane kAThiyAvADI 250 jeTalAM kuTuMbo vasatAM hatAM. ahIM koI maMdira nahotuM ane je upAzraya hato, te paNa upAzraya kahI zakAya, tevo nahoto, paraMtu jhariyAnA AgevAna devazIbhAIe Agraha rAkhyo ke ame maMdira ane upAzraya navA banAvIzuM, paNa Apa ahIM cAturmAsa karo. pU. sAdhvIzrI jhariyAthI Asanasola, DAka baMgalA, rANIgaMjamAM prabhAvanA karatA karatA vardhamAnamAM AvyAM. A daramiyAna pU. AcArya vijayavallabhasUrijI mahArAja sAheba muMbaI goDIjInA upAzrayamAM birAjamAna hatA. teozrIe zrI RSabhacaMdajI DAgA (bikAneravALA)ne preraNA ApI ke pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja potAnA mAtA guru ane ziSyA sAthe vicaraNa karatAM e tarapha Ave che, to Apa kalakattAmAM temanA cAturmAsano lAbha levAnI bhAvanA rAkhajo , vizALa kalakattA zaheramAM pacaraMgI prajA vase che, paNa badhAM saMpradAyomAM saMpa jaLavAya, jJAnanI vRddhi thAya ane gurudevonA nAma rozana thAya evuM vAtAvaraNa pedA karazo. A zrI RSabhacaMdajI DAgA kalakatAnA AgevAna zrAvaka-zrAvikAo sAthe darzanArthe padhAryA. badhA ja bahu prabhAvita thayAM. dharmanI prabhAvanA karatA karatA rAmapUriyA koTanamIlamAM AvyAM. tyAM kalakattAthI 400 darzanArthI bhAI-baheno sAmAM AvyAM ane vyAkhyAna thayuM. svAmIvAtsalya paNa thayuM. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe 1953mAM kolakAtAmAM paMdaramo cAturmAsa karyo. A samaye virala triveNI saMgama sadhAyo. eka to sAdhvIzrI para guru mahArAjanI adbhuta kRpAvarSA thaI. bIjuM e ke pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjInI pAtratA ane vinayazIlatAnAM sahune darzana thayAM ane trIjuM prabuddha zrAvakoe AgavuM yogadAna
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti samanvayAtmaka sAdhutA ApyuM. kaoNlakAtAmAM sAdhvIzrI mRgAvatIjInAM vyAkhyAnoe eka navuM vAtAvaraNa saryuM. zrotAonI saMkhyA uttarottara vadhatI jatI hatI. jaina ane jainetaro sahukoI moTI saMkhyAmAM sAdhvIzrInA upadezane zravaNa karavA AvatA hatA. A samaye muMbaInA goDIjI upAzrayamAM cAturmAsa arthe birAjamAna zrI vijayavallabhasUrIzvarajInAM darzanArthe zrI RSabhacaMdajI DAgA ane paMjAbI vaidyarAja zrI jasavaMtarAyajI jevA zrAvakoe muMbaI AvIne vinamrabhAve AcAryazrI pAse pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI pATa para besIne vyAkhyAna kare enI AjJA mAgI. yugadarzI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje paNa zrIsaMghanI ati utkaTa bhAvanA, sAdhvIjInI yogyatA ane samayanI AvazyakatAne joIne tarata ja zrIsaMghane AjJA ApI. pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe paNa vinayazIlatAthI potAnA gurumahArAjanI AjJAne zirodhArya karI. tyAra pachI yugadraSTA AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAthI kharataragacchanA paryuSaNa samaye paNa sAdhvIzrIe kalpasUtra para vyAkhyAna ApyuM. baMdhanamAM jakaDAyelA samAjane eka navI dizA maLI. sAdhvI samudAyanI zakti, abhyAsa ane dhArmikatAno janasamUhane lAbha maLyo. zvetAMbara jaina samAjamAM navo cIlo sarjAyo. yugadarzI AcArya vijayavallabhasUrie jainasamAjamAM nUtana krAMti jagAvI hatI, enI jyota pragaTavA lAgI ane samAjanAM aneka kSetromAM eno prakAza patharAvA lAgyo. kolakAtAmAM te samaye mahaMmada alI pArkamAM yojAyelI sarvadharmapariSadamAM dasa hajAranI virATa janamedanI samakSa sAdhvIzrIe yAdagAra ane prabhAvaka vyAkhyAna ApyuM. tyAre sabhApati pro. hIrAlAla copaDA (Dabala ema.e.)e jaNAvyuM ke jaina sAdhvIo ATalI vidUSI hoya che tenA mane Aje darzana thayA. temanuM nikharatuM teja , sarvadharmasahiSNutA badhAne prabhAvita kare che. Aje ahIM na AvyA hota to A jJAnasAgarathI vaMcita raheta. ahIM guruvallabha dIkSA hIrakamahotsavanI bhavya ujavaNI karI. eka paMDitajI pAsethI baMgALI bhASA zIkhyAM ane nyAyazAstra tathA anya saMskRta, prAkRta ane Agama graMthono svAdhyAya karyo. sAdhvI mRgAvatIjInAM dharmane anulakSIne yojAyelAM vyAkhyAnoe mAtra A ke te saMpradAyanA zrAvakomAM ja nahIM, balake jaina-jainetara janasamUhamAM AkarSaNa jagAvyuM. e pachI I. sa. 1954mAM pAvApurImAM yojAyelA bhArata sevaka samAjanA adhivezanamAM upasthita rahevAnuM banyuM. A sarvadharmasaMmelanamAM judA judA dharmonA zrotAo ekatrita thayA hatA. e samaye gulajhArIlAla naMdAnI adhyakSatAmAM A saMmelane yojavAmAM AvyuM hatuM. AmAM jaina dharma vizenI prabhAvaka rajUAta karavAnuM kAma sAdhvIzrI mRgAvatIjIe bajAvyuM. eMsI hajAranI janamedanI samakSa emaNe jaina dharma vize vidvattApUrNa ane hRdayasparzI vyAkhyAna ApyuM. emanI vANInI prabhAvakatA, vicAronI vyApakatA ane darzananI gaherAIno sahu koI para prabhAva paDyo. emAM jaDatA ke rUDhicustatAnI koI vAta nahotI. koI sAMpradAyika kaTTaratA ke mAnyatAno durAgraha nahoto. vicAromAM koI abhiniveza ke pUrvagraha nahotA. emanI AvI vedhaka, vyApaka, samanvayakArI anekAMtadaSTi dharAvatI prastutie sarvadharmasaMmelanamAM upasthita vidvAnone atyaMta prabhAvita karyA. A prasaMge prasanna thayelI tyAMnI sarakAre A tIrthamAM vIjaLInI vyavasthA karI ApI. 1954mAM kaoNlakAtA zaheramAM ja yugadarzI AcArya pUjya vijayavallabhasUrijIe potAnI kAmaLI mokalIne AjJA ApI, 'tuma paMjAbameM jAo, meM AtA huM.' paMjAbanI dharatI dIrdhakALathI zvetAMbara sAdhu-sAdhvIno viyoga anubhavatI hatI. A vIra bhUmi para vIranA dharmano punaH ahAleka jagADavAnI tAtI jarUriyAta hatI, paMjAbI bhAIonI bhAvanAono paDagho jhIlatA paMjAba kesarI AcAryazrIe traNe sAdhvIjIone A kArya mATe hAkala karI, guruno Adeza zirodhArya ja hoya ne ! 1400 mAIlano ugra vihAra karIne sAdhvIzrI zIlavatIjI, sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane sAdhvIzrI sujyaSThAjI paMjAbanA aMbAlA zaheramAM padhAryA. paMjAbamAM ghaNAM varSo bAda jaina sAdhvInuM Agamana thatAM janahRdayamAM utsAhano
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavayAtmaka sAdhutA preraNAnI pAvanamUrti juvALa jAgyo. aMbAlAnA A soLamA cAturmAsamAM dharmajJAnanI amRtavarSA vahI rahI. emanuM vyaktitva evuM vAtsalyapUrNa ane AtmIya hatuM ke sahu koI ema mAnatA ke mahArAja zrIno akhUTa prema emane ja prApta thayo che. emanA saMparkamAM AvanArI pratyeka vyaktinA manamAM evo ja bhAva hoya ke A mahArAja zrInI keTalI badhI kRpA mane prApta thaI che. sahune e AtmIya lAgatAM hatAM. emanA jIvanane dharmaprakAzathI ajavALanArAM sAdhvIzrI lAgatAM hatAM. ahIM 'akSayanidhi tapa'nI prathamavAra ArAdhanA karAvI. sAmAjika kAryone mATe janasamudAyamAM vyApaka jAgRti ANI. dhArmika ane kalyANakArI pravRttine pariNAme AkhuM paMjAba gheluM banI gayuM. samatA, namratA ane vidvattAne kAraNe sAdhvIzrInI vANInI addabhuta asara thaI ane AmajanatA emanA para sneha, zraddhA ane premanI aviratadhArAnI varSA karavA lAgI. paryuSaNa pachI aMbAlA maMdiranA upAzrayanA trIjA mALe uparanA khaMDamAM mAtAguru, sAdhvIzrI mRgAvatIjI tathA suyeSThAjI sUtAM hatAM ane savAre cAre vAge UThavAnI taiyArI karatAM hatAM, tyAre lAlA paMju zAha dharmacaMdajIe maMdiranI uparanI chata parathI buma pADI ane mAtAgurune hRdayadrAvaka samAcAra ApyA ke ApaNA paMjAbakesarI gurudevano viyoga thayo che. kevo pracaMDa vajAghAta ! 1954nI 22mI sapTembare pU. gurudevano tIvra viyoga thayo ane e divase prAtaHkALe che Avazyaka pUrNa karIne sAdhvIzrI holamAM AvyAM, tyAre Akho upAzraya bhAvikothI khIcokhIca bharAI gayo hato. emanI AMkhomAMthI azrunI dhArA vahetI hatI. koI DUsakAM bharatAM hatAM ane koI potAnA prANapyArA gurudevanI yAdamAM AkraMda karatA hatA. mAtAgurunI AMkhamAM paNa AMsu UmaTI AvyAM. e samaye sAdhvIzrI mRgAvatIjIe hRdaya para paththara mUkIne lokone svastha rahevA ane vairya dhAraNa karavA kahyuM ane zrIsaMghanI sAthe devavaMdanAdi kriyAo karIne emaNe ane ane sarvane AzvAsana ApyuM. traNa traNa divasa sudhI vAtAvaraNamAM viSAdanAM vAdaLa chavAyelA rahyAM. zrIsaMghanA zrAvaka-zrAvikAone svastha thavA kahyuM ane mAtAgurue tathA sAdhvIzrI mRgAvatIjIe vyAkhyAnamAM A mahAna gurunI yAdamAM mahAna smRti racavAnI vAta karI. eka bhavya vicAranuM nAnakaDuM bIja ahIM ropAyuM ane aMbAlAnI 'zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja mAM tarata pU. zIlavatIjI tathA pU. mRgAvatIjInI nizrAmAM mahAsabhAnuM adhivezana bolAvavAmAM AvyuM. temAM samagra paMjAbamAMthI ekaso sabhyoe hAjarI ApI ane emAM yojanA karavAmAM AvI ke prabhAvaka gurudevanI smRtimAM dilhImAM eka bhavya smArakanuM nirmANa karavuM. lAlA bAburAmajI vakIla, lAlA jJAnadAsajI (nAyaba nyAyamUrti), lAlA kheturAmajI, lAlA suMdaralAlajI ane pro. pRthvIrAja jIe sAdhvIzrI sAthe maLIne vicAravimarza karyo ane pU. AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAjanA saMzodhanakArya jevAM kAryo mATe pU. gurudevanI yAdamAM samAdhimaMdiranI racanA karavAno nirNaya karyo. dhIre dhIre paMjAbanA agragaNya zrAvakasaMghomAM bhAvanAnuM prAgaTya thatuM gayuM. I. sa. 1955 (vi. saM. 2011)mAM mAlera koTalAmAM sAdhvIzrI zIlavatIjI, sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane sAdhvIzrI sujyeSThAjIno sattarama cAturmAsa zarU thayo. 1955nI 22mI jUna ane budhavAre bhavya nagarapraveza yojAyo. paMjAbanI bhUmi A sAdhvIjInI preraNAthI navA caitanya sAthe thanaganI UThI. bhaktomAM bhaktino apUrva juvALa pragaTyo. gurubhakti jovI hoya, to paMjAbamAM jAva, evI ukti samagra bhAratamAM pracalita thaI. sAdhvIzrInI dhArmika, zaikSaNika ane sAmAjika bhAvanAo sAkAra banavA lAgI. mAlera koTalAnI jaina kaoNlejanA medAnamAM zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA paMjAbanuM sarvaprathama adhivezana yojAyuM. dilhImAM 'vallabhasmAraka'nA nirmANano daDha nirNaya ahIM punaH karavAmAM Avyo ane A kAmane zrIsaMghanI mahora lAgI gaI. 'vijayAnanda sAmayikano zubhAraMbha thayo, je patrikA dvArA samAjane varSo sudhI guruvallabhano navajAgaraNano saMdeza maLato rahyo. A badhAM kAryomAM lAlA rozanalAlajI, lAlA jJAnacaMdajI (lahoTIyA), lAlA mIrImalajI, lAlA bAburAmajI, zrI hemarAjajI zarApha vagereno uSmAbharyo sahayoga prApta thayo hato. AcArya zrI vijayAnaMdasUrijIne kAraNe A zrAvako mUrtipUjaka banyA hatA. ane teo zAsana pratye pUrNa samarpita, zraddhAvAna, sevAbhAvI ane utsAhI hatA. te samaye * zrI Atmavallabha jainabhavana upAzrayano zilAnyAsa tathA pUjajI (yati)vALA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ samanvayAtmaka sAdhutA preraNAnI pAvanamUrti goDIjI pArzvanAtha bhagavAnanA derAsarano jirNoddhAra thayo. lAlA rozanalAlajInI cAturmAsa karAvavAnI bhAvanA eTalI utkaTa hatI ke eka mahinAnI aMdara to temanI dharmazALAnI upara eka mALa levAmAM Avyo ane temAM ja pU. sAdhvIzrI ma.ne cAturmAsa karAvyo. akSayanidhi tapanI ArAdhanA thaI. bIjI bAju jaina dharmanA tamAma saMpradAyoe sAthe maLIne jagatane syAdvAdanuM darzana ApanAra prabhu mahAvIranA janma-kalyANakano utsava Ujavyo. dharmanA prasAranI sAthe samAjanI sthitino sAdhvIzrI satata vicAra karatAM hatAM. eka bAju bhavya utsava-mahotsava thatA hoya, jhAkajhamALabharI ujavaNIo thatI hoya ane bIjI bAju samAjanA sAdharmikonI dayArdra sthitino vicAra karavAmAM Ave nahIM, te kema cAle? 'peTamAM khADA ane varaghoDA juo' evI paristhiti sarjAI hatI. sAdhvIjIe samAjane enAM duHkha ane abhAvathI pIDAtA dharmabaMdhuonAM AMsu lUchavA AvAhana karyuM. ludhiyANAmAM sAdhvIzrI pahelIvAra gayAM ane sarvatra dharmapravRttino ullAsa chavAI gayo. jainasamAjanI ciMtanadhArA ane lokamAnasanI vicAradhArAmAM sahue AMtara-bAhya parivartanano anubhava karyo. sAdhvIjInA hRdayadrAvaka sadupadezane pariNAme keTalAya yuvAno ane yuvatIoe daheja-tyAganI pratijJA lIdhI, AtmAnI oLakhano bhItarI mArga ane kalyANano bAharI rasto sahune dRSTigocara thayo. guru vallabhanI AtmasaMnyAsa ane samAja utkarSanI bhAvanA sarva kAryomAM pragaTavA lAgI. jaina sAdhvIe paMjAbanA janasamUhamAM navajAgaraNano zaMkhanAda phUMkyo. jaina ane jainetaronI saMsthAomAM sAdhvIzrIno satsaMga satata cAlavA lAgyo. lokamedanI UbharAvA lAgI. daresI grAunDa ludhiyANAnI eka sabhAmAM sAdhvIjInuM 'zikSaNathI unnatinuM vyAkhyAna sAMbhaLI brAhmaNa , zIkha, sanAtanI, AryasamAjI sahu sAthe maLIne hAIskUlane mATe potAnI pAse je kaMI hatuM, te arpaNa karavA lAgyA. mahilAoe potAnAM ghareNAM ApI dIdhAM. I. sa. 1956mAM aDhAramA cAturmAsa mATe AThamI julAIe sAdhvIzrIe amRtasaramAM cAturmAsa-praveza karyo. ahIM emanI preraNAthI abhyAsa karatA aMdha vidyArthIo mATe eka bhAvanAmaya vAtAvaraNanuM nirmANa thayuM. e jamAnAmAM vidyArthIone TeparekorDara tathA kAmaLI, sveTara, maphalara jevAM kapaDAM paNa ApyAM, aMdha vidyAlaya mATe vipula Arthika yogadAnanI sAthe khurazI, paMkhA, kabATa, sitAra, vAyolina, hiMdI tathA aMgrejI be TAIpa mazIna ApyA. zrI Atmavallabha jaina zilpavidyAlayanI paNa sthApanA karI jemAM sthAnakavAsI bhAIoe paNa silAI mazInonuM dAna ApyuM. silAI mazIno AvatAM ekaso chokarIo sivaNanuM rojagArI ane svAvalaMbana ApanAruM zikSaNa levA mAMDI. 'kalpasUtra'nAM vyAkhyAna ane bolIo paryuSaNamAM cAlu thaI tyAre senTrala beMkanA maeNnejara (kSatriya) zrI karatArasiMhajI "kalpasUtra'nI bolI bolIne khullA page zraddhApUrvaka potAnA nivAsasthAne * zrI kalpasUtra' laI gayA ane rAtri-jAgaraNa karyuM. bhAIbIjanA guruvallabhanA janmadivase sAdharmikonI sahAyatA mATe 'paisA phaMDa'nI paMcavarSIya yojanA zarU karI. 49 varSa pachI amRtasaramAM mUrtipUjaka sAdhvIno cAturmAsa atyaMta utsAhathI saMpanna thayo ane e pachI 1957mAM sAdhvIzrI jaina lAibrerI vyavasthita karavA mATe punaH amRtasara gayAM. amRtasaramAM mahilA maMDaLa ane pAThazALAnI sthApanA karI. potAnI prazaMsAthI haMmezA dUra rahenAra sAdhvIzrI mRgAvatIjIe 19pa7nI teramI jAnyuArIe jIrAmAM yojAyelI saMkrAMti sabhAmAM kahyuM ke jo tame sAdhusAdhvIsaMghathI zAsanasevA karAvavA icchatA ho to sAdhu-sAdhvIone ane khAsa karIne mane prazaMsAtmaka stutio ane abhinaMdana patrothI dUra rAkho. ApaNI sAme tIrthaMkaro ane svargIya gurudevonuM parama pAvana caritra che, temanI stuti zuM aparyApta che ? huM to mAtra svargIya gurudevonA mizanano ja yathAzakti pracAra karI rahI chuM. mArAmAM Apa jyAM paNa khAmIo ke bhUlo juvo tyAM mane niHsaMkoca paNe jaNAvo. vaLI patrikAmAM mArA phoTAo chapAya che tyAre mArA hRdayane gherI coTa pahoMce che. mane jo ciMtAmukta karavA icchatA ho to A Adeza vAMcIne havethI patrikAomAM mArA citra na Apazo. 1957nI 13mI mArce gAMdhI vicAradhArAmAM deDha zraddhA dharAvanAra 2 73
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhvIzrIno saMta vinobA sAthe ludhiyANAmAM virala meLApa thayo. rASTrasaMta vinobAjI sAthenA e meLApa samaye ghaNI dharmavArtA thaI. saMta vinobAjI juddha judA dharmo vize UMDuM ane vyApaka jJAna dharAvatA hatA. teoe jaina dharmano paNa ghaNo abhyAsa karyo hato. A prasaMge vinobAjIe sAdhvIzrIne ema kahyuM ke 'mane bhagavAna buddha ane emanI karuNAnI bhAvanA tarapha atyaMta Adara che paraMtu jyAre bhikhu AnaMda gautama buddhane kahyuM ke, 'bhanta, gautamI to ApanI mAsI (mA sI eTale mA jevI) che, to Apa ene dIkSA Apo.' A samaye bhagavAna buddhe kahyuM hatuM ke 'AnaMda, tArA kahevAthI gautamIne dIkSA ApuM chuM. paNa mane bahenone dIkSA ApavAnI bAbatamAM AzaMkA rahe che.' A prasaMgano ullekha karIne saMta vinobAjIe sAdhvIjIne kahyuM, 'AnAthI bhagavAna buddhanuM mahattva kaMI ochuM thatuM nathI. paraMtu A bAbatamAM bhagavAna mahAvIra taddana nIDara ane sarvathA nirbhaya hatA. emaNe caMdanabALA jevI dAsI ke je eka samaye rAja kumArI hatI tene nirbhayatAthI dIkSA ApI ane te caMdanabALAne chatrIsa hajAra sAdhvIjIonI agraNI banAvI.' e pachI samagra dezamAM bhUdAnayAtrA karanAra saMta vinobAe kahyuM, 'e samayathI zarU thayelI paraMparA Ajaparyata aviratapaNe cAlu che. huM to samagra dezamAM padayAtrI karuM chuM ane e samaye dezanA khUNe khUNe jaina sAdhvIone nIDara ane nirbhaya banIne jyAre vicaratAM jouM chuM tyAre mane bhagavAna mahAvIranI yAda tAjI thaI jAya che. kevA vikaTa samaye bhagavAna mahAvIre kevuM vIratAbharyuM pagaluM bharyuM hatuM.' ATaluM kahetAM to saMta vinobAjInI AMkho bhInI thaI gaI ane mahAvIra pratyenI emanI abhuta zraddhA jovA maLI. pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjI sAthenI vAtacItamAM emaNe ema paNa kahyuM, ahiMsA, tapa vagere to badhAya dharmomAM che, paNa jaina dharma ane mahAvIranI vizeSatA emanA anekAMtanA vicAramAM che. A anekAMtanI dRSTi dvArA mAnavI potAnA gharathI mAMDIne samagra vizvanA jhaghaDAo samApta karI zake tema che. e pachI ludhiyANAmAM sAdhvIjInA svAgatanI bhavya taiyArI karavAmAM AvI. 19mA cAturmAsa mATe 1957nI 30mI jUna ane ravivAre ludhiyANAmAM samanvayAtmaka sAdhutA praveza karyo. A cAturmAsanI dareka pravRttimAM zrIsaMghanA pramukha lAlA phaggamalajI, lAlA haMsarAjajI khAnagADogarAM(A gAma atyAre pAkistAnamAM che)vAle, zrI dIpacaMdajI dhoDevAle vagere kAryakartAonuM mahattvanuM yogadAna hatuM. zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnA mahAmaMtrI ane 'vijayAnaMda patrikA'nA saMpAdaka zrI baladevarAjajIe sAdhvIzrInA ludhiyANAnA pratyeka prasaMge saMdhamAM dharmakAryomAM apUrva sahayoga Apyo. ahIM zrAvikA jasavaMtIbahenanA patinuM avasAna thatAM temanuM jIvana gharanI cAra dIvAlomAM sameTAI gayuM hatuM. A samaye sAdhvIzrI mRgAvatIjIe emane kurivAjonA baMdhanamAMthI bahAra AvIne sakriya kArya karavA mATe preraNA ApI ane enuM pariNAma e AvyuM ke zrI Atmavallabha jaina zrAvikA saMghanA eka niSThAvAna ane niHsvArtha pramukha tarIke emaNe dharma ane samAjanAM ghaNAM kAryo supere pAra pADyAM ane ziromaNi saMghanuM sArI rIte saMcAlana karyuM. ludhiyANAmAM upAzrayane badale khullA vizALa medAnanA maMDapamAM pravacanonuM Ayojana karavAmAM AvyuM. cAre bAju vizALa dRSTi dharAvatA sArvajanika bhASaNono DaMko vAgI gayo. pravacanomAM jaino uparAMta anya dharmanAM bhAIbaheno moTI saMkhyAmAM AvatAM hatAM. ludhiyANA para sAdhvIjI mahArAja chavAI gayAM. aneka AryasamAjI saMsthAo, sanAtana dharmasabhA vagere taraphathI potapotAnAM sthAnomAM baporanAM pravacanonuM Ayojana karavAmAM AvyuM. sAthosAtha dahejanI kuprathA dUra karavA AMdolana calAvavAmAM AvyuM ane AryasamAjI netA mahAzaya zrI kizorIlAlane enuM netRtva soMpavAmAM AvyuM. sAdhvIjI mahArAjanAM AtmalakSI vyAkhyAno, sAmAji ka kAryo ane guru pratyenI agAdha bhaktinI suvAsa paMjAbanAM aneka zahero ane gAmomAM phelAI gaI. emanAM vyAkhyAnomAM vadhu ne vadhu janamedanI ekaThI thatI hatI ane e vyAkhyAno sAMbhaLIne jaina ane jainetara sahu koI potAnA jIvanamAM navo prakAza pAmatA hatA. sAdhvIjInI preraNAthI pahelI vAra akSayanidhi tapa yojAyuM. A sivAya paNa tyAM aneka tapazcaryAo thaI. sAdhvIzrInI tapabhAvanAnI preraNArUpe akSayanidhi tapa hajI paNa ludhiyANAmAM cAle che. gautama hojhIyarIvALA bhAI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ samanvayAtmaka sAdhutA preraNAnI pAvanamUrti kalpasUtranI bolI bolIne khUba zraddhAthI kalpasUtra potAnA ghera laI gayA. bahena rAmapyArI thApara to ahIM eTalA bhAvavibhora thaI gayA hatA ke rAma-rAma japatAM japatAM potAnA hAthe kAMtelA sUtarathI banAvela zuddha khAdInI cAdara temaNe atyaMta zraddhAthI pU. sAdhvIjIne vahorAvI. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI vyAkhyAnadhArAe janajananA hRdayamAM navI preraNA ane bhAvanAo jagADI. dharmasaMsthAo paNa emanI vyAkhyAnavANI sAMbhaLavA mATe Atura rahetI. ludhiyANAmAM AvelI sI.ema.sI. krizciyana haoNspiTalanA TrasTIoe pu. sAdhvIzrIne vyAkhyAna ApavA mATe namra vinaMtI karI. sAdhvIzrI vyAkhyAna ApavA mATe gayAM, tyAre jaina-jainetara zrotAonI bhIDa jAmI hatI. sAdhvIzrIe joyuM ke haoNspiTalamAM dardIonAM sagAMvahAlAMne mATe besavAnI koI vyavasthA nahotI, baLabaLatA tApamAM koI vRkSano chAMyo zodhIne teo sau beThA hatA. AvI dayArdra paristhitie sAdhvIzrInA karuNAsabhara hRdayane bhIMjavI dIdhuM. emaNe e samaye mAnavahRdayanI karuNA ane sevAbhAvanA vize evI mArmika vAto karI ke vyAkhyAna pUrNa thatAM ja lokoe nANAMno dhodha varasAvyo ane dUra dUrathI dardIo sAthe AvelA emanA saMbaMdhIo mATe AzIrvAdarUpa zeDa banI gayo. rakSAbaMdhananA divase AryasamAja maMdiramAM vyAkhyAna ApatI vakhate A maMgaladivasanI pavitratAno upadeza Apyo ane lokone vyasananAM dUSaNo choDavAnuM evI rIte samajAvyuM ke keTalAya zrotAjanoe sigAreTa, bIDI ane dIvAsaLInI peTIno Dhagalo khaDakI dIdho ane sAdhvIjI samakSa nirbasanI thavAnI pratijJA lIdhI. sAdhvIzrI mRgAvatIjIne saMgItamAM UMDI ruci hatI. e kalA khIle ane emAMthI prabhubhakti pragaTe te mATe ludhiyANAmAM vIrasaMgIta maMDaLanI sthApanA karI. zrI AtmAnaMda jaina hAIskUla ludhiyANAnA navA bhavana mATe pahelI jAnyuArI 1956nA vyAkhyAnamAM apIla karavAmAM AvelI tyAre cAre bAjuthI rUpiyAno varasAda thayo. mahilAo vIMTI, cUDI, ceina, kaDA jevA potAnAM AbhUSaNo utArIne ApavA lAgI. eMsI hajAra rUpiyA bhegA thayA. (te vakhate sonAno bhAva so rUpiye tolAno hato). lokoe lakSmI ane sarasvatIno meLApa joyo. eka bAla sAdhvInuM ATaluM mahAna kArya ! sau daMga thaI gayAM. mahAsabhAnA mahArathIo je mRgAvatIjIne bAla sAdhvI samajatA hatA, teo stabdha banI gayA. vallabha-smAraka dilaDI mATe pAMsaTha hajAra rUpiyAnAM vacana maLyAM. ludhiyANAno saMdha dhanya dhanya thaI gayo. ludhiyANAnI hAIskUlanA nirmANa samaye moTA moTA udyogapationAM bALako, bhAIo, baheno vageree paNa zraddhApUrvaka zramadAna karyuM hatuM. te samayanA osavAla parivAranA agraNI udyogapati jApAnIbAbu lAlA amaranAthajI potAnuM bhojana sAthe lAvIne kharA bapore tyAM upasthita rahIne doravaNI ApatA hatA. I.sa. 1960mAM ludhiyANAnI hAIskUlanA makAnanA bAMdhakAma mATe simenTanI thelIonI jarUra hatI, tyAre sAdhvIjIe bahenone apIla karI ke tame mekaapa karavA mATe caherA para pAvaDara lagAvo cho, tenI kiMmata cha rUpiyA che. skUlane paNa 'mekaapa' karavAnI jarUra che, to dareka bahena eka-eka pAvaDaranA DabbAno lAbha le. AvI apIla karatAM ja simenTanI borIonA Dhagale DhagalA thavA lAgyA ane aDadhA kalAkamAM to skUlanA 'mekaapa' mATeno saghaLo sAmAna (simenTa) ekaTho thaI gayo! ludhiyANAmAM cAturmAsa karIne hoziyArapura, bhAkharAnAMgala thaIne ropaDa AvyA, jyAM upAzrayano zilAnyAsa karyo. tyAMthI mAlera koTalA, ludhiyANA, jIrA AvyA. jIrAmAM I. sa. 1958mAM kIrtistaMbhanuM udghATana karyuM ane paMjAba jaina yuvaka saMmelananuM Ayojana karyuM. ludhiyANAmAM saMkrAMtimAM paMjAba janasaMghanA mahAmaMtrI vIra yajJadata zarmA padhAryA. mahAvIra jayaMtInI ujavaNI paNa khUba ullAsathI thaI. mahAvIra jayaMtI ujavIne aMbAlA AvyA. jeTha suda 8 pachI 29mI mee aMbAlAthI vihAra karIne lAlaDuM DerAbasI, paMcakulA, kAlakA thaIne pU. mAtAguru ane pU. sujyeSThAzrIjI sAthe pU. sAdhvIjI kasaulI padhAryA. kasaulImAM aMgrejonA samayamAM eka morIsa hoTala hatI tyAM beMka thaI. pachI koI agravAla zeThe lAkaDAnI banelI e vizALa jagyA kharIdI lIdhI. tyAM paMdara divasanI sthiratA daramiyAna ahiMsA, vizvaprema, bhrAtRbhAva vagere
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti naitika viSayo uparanA vyAkhyAnonI janatA upara khUba asara thaI. kRSNabhavanamAM paNa be vyAkhyAna thayA. tyAM vyAkhyAna bAda kIrtana paNa thatAM. DaoN. dilabAgarAya, zeTha durgAdAsa, zeTha jakkImala jainanA putra zrI jugamiMdaradAsa jaina vageree utsAhapUrvaka kAmagIrI bajAvI. tyAM saMkrAMtinI ujavaNImAM AjubAjunA 50 bhAI-baheno AvyA. pachI aMbAlA tarapha vihAra karyo. sAdhvIzrIe I. sa. 1958mAM aMbAlAmAM bIjI vAra cAturmAsa karyo. A samaye teonA cittamAM 1954nA prathama cAturmAsanI smRtio tAjI hatI. e samaye pU. gurudeva AcAryazrI vijayavallabhasurIzvarajI mahArAjano svargavAsa thayo hato. paMjAba-kesarI gurudeva pratye agAdha AsthA dharAvatA paMjAbI gurubhaktonI AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahI hatI. emanAM bhAva ane bhakti eTalAM badhAM hatAM ke emane sAMtvanA ApavI atyaMta muzkela hatI ane e samaye sAdhvI mRgAvatIjIe sahune sAMtvanA ApI hatI temaja gurudeve karelA virATa kAryonI vAta karIne e sabaLa paraMparAnA patha para Agekadama karavAno vicAra Apyo hato. aMbAlAnI sarva pravRttiomAM pramukha lAlA pannAlAlajI, sekreTarI lAlA rikhavadAsajI, kaoNleja mATe samarpita lAlA maMgatarAmajI ane maMtrI rAjakumArajI (ema.esasI.) vagereno apratima sahayoga rahyo. aMbAlA zaheramAM 'vallabhavihAra' nAmanI gurusamAdhino zilAnyAsa 14 julAI, 1958mAM rAyasAhaba pyArelAlajIe karyo ane vedInuM nirmANa lAlA kastUrIlAla jaine (mesarsa saMtarAma maMgatarAma jvelarsa aMbAlA) sAdhvIjInI preraNAthI karyuM. potAnA gurudeve jIvanabhara jaina ekatA mATe prayAsa karyo hato. sAdhvIjIe svayaM e ekatAno saMdeza jhIlIne jainonA vibhinna saMpradAyo vacce aikya sthApavA mATe rAtadivasa eka karyAM. aMbAlAnA A cAturmAsamAM pahelIvAra digaMbara maMdiranI caityaparipATIno prAraMbha karAvyo ane sthAnakamAM jaIne sthAnakavAsI sAdhvIone sAme cAlIne snehapUrvaka maLyA. jaina ekatA sarjanArI AvI ghaTanA prathamavAra ja sarjAtI hatI. AnI pAchaLa sAdhvIzrI mRgAvatIjInI udAra dRSTi, gurunI AjJA, aikyanI prabaLa bhAvanA ane hRdayanI pAradarzitA hatI. Ane kAraNe teo je koI saMpradAya sAthe hAtha ane hRdaya meLavavAno prayAsa karatA, e saMpradAya emane harSabhera vadhAvI leto. se samanvayAtmaka sAdhutA aMbAlAnA A cAturmAsa samaye kaoNlejanA dIkSAMta samArohamAM bhAratanA samartha rAjapuruSa zrI morArajIbhAI desAI AvyA hatA. emanI sAthe sAdhvIzrIe vIseka miniTa vArtAlApa karyo hato ane e pachI sAdhvIzrI mRgAvatIjIe emanI upasthitimAM aDadho kalAka sudhI saMskRtamAM vyAkhyAna ApyuM. janmASTamInA divase A jaina sAdhvIe gauzALAmAM zrIkRSNa vize vyAkhyAna ApIne bhAratIya saMskRtimAM gAyonA mahimA vize navIna saMdeza Apyo hato . aMbAlAthI dilhI jatAM rohataka thaIne pasAra thayA tyAre tyAM eka divasa rokAvAnA hatA, paNa 15 divasa rokAyA. tyAM digaMbaronA ghara hatA, sAta digaMbara derAsara hatA. loko zikSita hatA. bAvIsa jeTalA to eDavokeTa hatA. tyAM oLI karAvI, mahAvIra jaMyatI ujavI, bAbarA bajAra, ceMbara dharmAdA TrasTa skUla, relve roDa vagere sthaLoe vyAkhyAno thayA. skUla mATe phALo karAvyo. 1959no ekavIsamo cAturmAsa dilhImAM yojAyo. e samaye dilhInA rUpanagaramAM koI jinAlaya ke upAzraya nahotA, AthI dilhInA kinArI bajAramAM sAdhvIzrIno dhUmadhAmathI praveza thayo. hIrAlAla jaina mAdhyamika zALA, lAlamaMdira, TAunahaoNla, yunivarsiTI haoNla, karola bAga, rohataka roDa jevAM sthaLoe emanAM jAhera vyAkhyAno yojAyAM. dilhImAM hatAM eTale svAbhAvika rIte samartha sAhityasarjaka jainendrakumArajI ane anya vidvAnono paricaya thayo. sAdhvIjI sarasvatIpUjakonuM khUba Adara-sanmAna karatAM hatAM ane vidvAno paNa emanI pratibhA joIne dhanyatA anubhavatA hatA. vizALa janasamUha upasthita thato hovAthI sAdhvIzrInAM vyAkhyAno digaMbara dharmazALAmAM yojavAmAM AvyAM. A eka navIna ghaTanA hatI ke zvetAMbara upAzrayamAM bhAviko besI zake teTalI jagA nahIM hovAthI digaMbara dharmazALAmAM paryuSaNanI ArAdhanA karavAnI anumati maLI. svAbhAvika rIte ja tapazcaryA, pUjA, prabhAvanA ane bolIo to khUba utsAhapUrvaka thaI, paraMtu koI navuM sarjana kare nahIM, to sAdhvIzrI mRgAvatIjI zAnAM ? emaNe dilhImAM zrI Atmavallabha bAla pAThazALA ane zrI sudharma jaina lAibrerInI sthApanA karI ane e rIte
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti aneka pratikULatAo vacce emaNe dilhImAM dharmabhAvanAnuM navuM vAtAvaraNa saryuM. te samaye paMjAba kesarI pU. vallabhasUrijInA paTTadhara zAMtamUrti pU. gurudeva samudrasUrijI paMjAbamAM prathamavAra pravezatA hatA tethI temanA darzana mATe pU. sAdhvIjIe paNa AgrA tarapha vihAra karyo. pU. gurumahArAjajIe poSa mAsanI saMkrAMti tyAM zrI amaramunijI ane zrI vijayamunijInI upasthitimAM karI. sAdhvIzrIe AgamonA abhyAsa mATe gujarAtamAM javAnI AjJA pU. gurudeva pAse mAgI, paNa mahAsabhA ane saMghanA AgevAnoe paMjAba AvavAnI vinaMtI karatA gurunI AjJAthI pU. mRgAvatIzrIjIe punaH paMjAba tarapha vihAra karyo, temaNe saune kahyuM ke ghaNAM varSo pachI guru vallabhanA vinita ziSya AcArya ane paTTadhara banIne nagarapraveza karI rahyA che tethI emanuM bhavya svAgata thavuM joIe. emanI preraNAthI zrIsaMghe paNa khUba ja dhAmadhUmathI aitihAsika praveza karAvyo. pU. sAdhvIzrInA mArgadarzana nIce pU. gurudeva samudrasUrinI nizrAmAM ludhiyANAmAM akhila bhAratIya jaina zvetAMbara kaoNnpharansanuM ekavIsamuM adhivezana zrI narendrasiMhajI siMdhInI adhyakSatAmAM yojAyuM. temaNe paNa smAraka nirmANanI puSTino prastAva pArita karAvI potAnI mahora lagAvI dIdhI. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA samudAyamAM eka navI ziSyAno praveza thayo. I. sa. 1955mAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI paMjAbanA ludhiyANA zaheramAM AvyA tyAre cotarapha jaina dharmano jayaghoSa gAjI UThyo. A samaye zaheranuM pratiSThita kuTuMba kasUravAle (ema.DI.eca.) emanA paricayamAM AvyuM. A parivAranA lAlA dInAnAthajI, emanA patnI jJAnadevIjI ane suputrI caMdrakAntAbena sAdhvIzrInA dharmaraMgamAM raMgAI gayA. emAM caMdrakAntAbenane sAdhvIzrI mRgAvatIjInI dharmapratibhAno evo pAvana sparza thayo ke emaNe emanI nizrAmAM ja dIkSA levAno dRDha nizcaya karyo. sAdhvIzrI mRgAvatIjI nakodara, jAlaMdhara, hoziyArapura, jammu ane kAMgaDAthI vihAra karIne jammu AvyAM. A vihAra samaye paNa caMdrakAntAbahena emanI sAthe hatAM. jammumAM caitrI oLInI ArAdhanA karAvI. te pachI vaizAkha mahinAmAM yojAyelA saMkrAMtimAM kAzmIranA mukhyamaMtrI bakSI samavayAtmaka sAdhutA gulAmamahamada upasthita rahyA. jammunA vizALa cokamAM saMkrAMti ujavAI. A samaye kAzmIranA mukhyamaMtrI bakSI gulAmamahamadane besavA mATe eka viziSTa sthAna rAkhyuM hatuM. e sthAna para besavAne badale teo vinamratAthI sAdhvIzrInI sAme zetaraMjI para besI gayA. A joIne khurazI para beThelo mukhyamaMtrIzrInA salAmatI rakSakono moTo kAphalo paNa nIce besI gayo. bakSI gulAmamahamada sAdhvIzrInA vyAkhyAnathI eTalA badhA prabhAvita thayA ke jainasamAjane skUlanA nirmANa mATe moTI jamIna ApI ane teone kAzmIra padhAravA mATe bhAvabharyuM nimaMtraNa ApyuM. 1960mAM sAdhvIzrI kaoNnpharansanA adhivezana samaye chaThThI vAra ludhiyANA AvyAM, tyAre caMdrakAntAbenanI dIkSAno maMgalaprasaMge upasthita thayo. paMjAbamAM 25-30 varSa pachI dIkSAprasaMga yojAto hovAthI zraddhALu lokasamUha utsAhabhera UmaTI paDyo. vaLI pU. sAdhvIzrInA prabhAvane kAraNe ahIM emano vizALa bhaktasamudAya hato. ludhiyANAnA daresInA paMDAlamAM vizALa saMkhyAmAM zraddhALuo umaTI paDyA. A samaye 'caMdrakAntA calI usa patha para, jisa pe calI caMdanabAlA' e bhajana lokakaMThamAM guMjI rahyuM. vaLI maMca para sthAnakavAsI sAdhuo upasthita hovAthI 'eka sTeja para do phUla khIle, eka zveta khIlA, eka pIta khIlA' jevAM bhajano ane gItothI vizALa lokasamudAye romAMca anubhavyo. caMdrakAntAbena sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanA parama ziSyA sAdhvI sutratAjI banyAM. sAdhvIzrI mRgAvatIjI potAnI ziSyAone pUrNa vAtsalyathI taiyAra karavA lAgyAM. viduSI sAdhvI zrI suvatIjI mahArAja ne ati saraLa svabhAvanAM bhavya AtmA tarIke sahue oLakhyAM. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAnA jIvanakALa daramiyAna ja potAnuM uttaradAyitva emane soMpyuM hatuM. e pachI pUjya suyazAjI ane pUjya suprajJAjI mahArAja paNa tejasvI zramaNI ratna banI rahyAM. eka viziSTa ghaTanA banI 1960nA saDhaurAnA teonA bAvIsamAM cAturmAsa samaye. A gAmamAM zvetAMbara mUrtipUja konAM mAtra cAra ja ghara hatAM ane tyAM sAdhvIzrIe cAturmAsa karyo, paraMtu emanA bhavya praveza vakhate digaMbara,
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti zvetAMbara ane sthAnakavAsI samAjanA agraNIo upasthita rahyA. praveza samayanA varaghoDAmAM sthAnakavAsI saMghanI bALAo sauthI AgaLa harSollAsa sAthe cAlatI hatI. e pachI ATha divasa sudhI sthAnakamAM sAdhvIjInAM vyAkhyAno thatAM rahyAM. tyArabAda digaMbara jaina dharmazALAmAM cAturmAsa daramiyAna rahyAM ane te samaye sthAnakavAsI, digaMbara, vaiSNava, sanAtanI, zIkha ane musalamAna sahu koI dharmazALAmAM emanAM vyAkhyAna zravaNa mATe AvatA hatA. maulavI mahaMmada jAna paNa sAdhvIjInA vyAkhyAnamAM AvatA hatA ane emane apAra Adara ApatA hatA. emanI sAthe carcA-vicAraNA ane dharmagoSThi paNa cAlatI hatI ane emane kAraNe ja sAdhvIjI mahArAje urdU bhASAno thoDo abhyAsa karyo ane A saDhaurA gAmano urdUmAM lakhAyelo itihAsa meLavyo. te pramANe A gAmamAM pahelAM sAdhuonA DerA hatA. tenuM apabhraMza thatAM thatAM saDhaurA thayuM. emaNe joyuM ke paMjAbamAM "paisA" nAmanuM paheluM urdU akhabAra A saDhaurAmAM pragaTa thayuM hatuM. sAdhvIjI vyAkhyAnamAM 'pradyumna caritra' ane 'tattvArthasUtravize vyAkhyAna ApatAM hatAM, tyAre evI haiyA soMsarI UtarI jAya tevI saraLa, sacoTa ane hRdayasparzI vANIthI viSayane samajAvatAM ke e tamAma komanA hRdayane sparzI jatI hatI. vyAkhyAna zarU thAya te pUrve ja janamedanIthI vizALa haoNla UbharAI jato hato. jyAM dharmono Avo saMgama sadhAya, tyAM konA hRdayamAM kevI ucca bhAvanA jAgrata thAya, te koNa kahI zake ? parvAdhirAja paryuSaNa parva samaye kalpasUtranI bolI saDhaurA gAmanA sanAtanI vaiSNava lAlA bAlurAmajIe lIdhI ane pUrNa vidhividhAna sAthe zrI kalpasUtrane potAnA nivAsasthAne laI gayA. Ama saDhaurAmAM bhale zvetAMbaronAM cAra ja ghara hoya, paraMtu AkhuM gAma sAdhvIjIne Adara-sanmAna ApavA lAgyuM. A gAmamAM digaMbaronAM cAlIsa ghara hatAM ane sthAnakavAsIonAM sittera ghara hatAM. ethIya vizeSa to digaMbara jaina samAjanA nimaMtraNathI ane jinazAsanaratna AcAryazrI samudrasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAthI sAdhvIjIe digaMbara dharmazALAmAM digaMbara samAja samakSa digaMbaronA paryuSaNa evA dasa divasanA dasalakSaNI parvanAM vyAkhyAna ApyAM ane dasa divasa sudhI roja sAMje samavayasAdhaka sAdhutA dasalakSaNI parvanA graMtha para emanAM pravacano thatAM hatAM. koI zvetAMbara sAdhvIjI dazalakSaNIparvamAM digaMbara samAjane vyAkhyAna Ape, te paMjAbanI ja nahIM, samagra jainajagatanI viziSTa ghaTanA kahevAya. sAdhvIzrI suvratAjIe paMjAba yunivarsiTInI sarvottama 'saMskRta zAstrInI parIkSA ApI. saMdha nAno hato, paNa janahRdayamAM bhAvanAonuM pUra vahevA lAgyuM. saDhaurAnA itihAsamAM pahelIvAra ja koI zvetAMbara mUrtipUjaka sAdhu athavA sAdhvIno cAturmAsa thayo. e pachI A nAnA gAmamAM sAdhvIzrI tarapha eTalI badhI bhakti ane prIti jAgI ke teo 1960 pachI traNa vAra saDhaurAmAM padhAryA hatAM. paMjAbamAM thayelA vihAranA pariNAme sarvatra sAdhvIzrI pratye apAra cAhanA jAgI UThI. teoe jyAM jyAM vihAra karyo ane jyAM jyAM cAturmAsa karyo, tyAM emanI smRti jALavIne beThelI saMsthAo Aje paNa jovA maLe che. samAjanAM bahuvidha kSetromAM emanI satyavRttino prakAza phelAyo. samAjamAM prasarelA aMdhazraddhA, vahema ane kurUDhionI sAme sAdhvIzrI koI aDaga yoddhAnI nirbhayatAthI jhajhUmatAM rahyAM. koI nirjana jaMgalamAM rahevuM paDe to paNa bhaya emane kadI sparzato nahIM. vaLI pote je je saMsthAo mATe preraNA ApI hoya, te vadhu ne vadhu vikAsa sAdhe te mATe satata khevanA rAkhatAM rahyAM. evAmAM pavana palaTAya ema sAdhvIzrIe potAnA vihAranI dizA badalI. dharma-karmano yoga sadhAyo, have jJAnayoganA mArge cAlavAnuM nakkI karyuM ane vihArayAtrAno paMtha badalAI gayo.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-krAMtinAM ojasa Atma-krAMtinAM ojasa bahAra pAdavihAra cAlato jAya ane bhItaramAM aMtarayAtrA cAle, sAdhvIzrInI vihArayAtrAnI sAthosAtha adhyAtmayAtrAnA judA judA paDAvo AvatA gayA. gujarAtathI AraMbhAyelI e vihArayAtrA rAjasthAna, paMjAba thaIne have punaH potIkI dharatI gujarAta tarapha vaLI. dIkSAjIvananI zarUAtamAM gujarAtamAM gahana svAdhyAyanI sAthosAtha vicArapreraka vyAkhyAna-pravRttino eka sAthe AraMbha thayo ane ene pariNAme AMtarabAhya cetanAnuM jAgaraNa zarU thayuM. rAjasthAnanI bhUmi para e bhavya cetanAmAM vartamAna du:khada paristhitine kAraNe samAjasudhAraNAnAM kAryono umero thayo. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe joyuM ke samAja bALalagno, daheja , kanyAvikraya jevI rUDhiomAM evo gherAyelo hato ke enA jIvanamAMthI dharmanuM teja pragaTa thatuM nahotuM. sAmAjika jaDa vyavahAro, rUDha mAnyatAo ane sAMkaDAM baMdhanomAM samAjanI amApa zakti, zAMti ane saMpatti naSTa thaI gaI che. pariNAme samAja Arthika ane vaicArika rIte nirbaLa, niSkriya ane prArabdhavAdI banI gayo che. - sAdhvIzrI e emanI prabhAvaka ane hRdayasparzI vANImAM paMjAbanA janasamUhane dahejano dekhADo ke ADaMbara karavAnuM baMdha karavAno upadeza Apyo. A daheja lagnaprasaMge jAheramAM dekhADavAmAM AvatuM hovAthI sAmAnya mAnavIne ene mATe gajA uparAMtano moTo kharca karavo paDato. jo e daheja ochuM lAge, to daMpatInA jIvanapraveze ja hoLI saLagatI rahetI. Ane kAraNe keTalIya navapariNItAnAM jIvana barabAda thatAM ane kyAreka to e strI para dahejane kAraNe eTalo trAsa varasAvavAmAM Avato ke emAMthI chUTavA mATe e AtmahatyA karIne yAtanAgrasta jIvanano aMta ANatI hatI. judA judA saMghoe sAdhvIjInA upadezathI prabhAvita thaIne sagAI samaye mAtra be rUpiyA rokaDA ane savA traNa zera lADu ApavAnuM nakkI karyuM ane lagna samaye dahejano sAmAna koIne batAvavAno nahIM, paNa eka TUMka (patarAnI peTI)mAM baMdha karIne Apavo evuM ludhiyANA saMghe ane anya saMghoe nakkI karyuM. sAdhvIzrInI bhAvanA hRdayamAM AtmasAt karIne dahejanI kuprathA sAme aneka lokoe ane vizeSe seMkaDo yuvaka-yuvatIoe virodha karyo ane pote daheja mAgaze ke leze nahIM, tevI pratijJA karI. paMjAbanI bhUmi para to sAdhvIzrI mRgAvatIjInI siMhachaTA nikharI UThI. emano dharmavicAra janajananA hRdayamAM guMjavA lAgyo. emanAM dharmakAryoe sUtelA samAjane jagADI dIdho. eka bAju dharmaArAdhanAno AdhyAtmika utsava cAle, to bIjI bAju lokakalyANanAM virATa kAryo sarjAtAM jAya, emanI udAra pratibhAnA prakAzamAM digaMbara, zvetAMbara ke sthAnakavAsIonA bheda ogaLI gayA. sahu koI jAti, jJAti ke dharma bhUlIne emano upadeza hRdaye dharavA lAgyA. emanA vicAroe lokone sAMpradAyikatAnI sAMkaDI sImAo oLaMgIne dharmanuM virATa AkAza nihALatA karyA. have vaLI eka navI kSitijano ughADa thato hato. emanA sAdhvIjIvanamAM dharma-karmano yoga sadhAI cUkyo hato, have jJAnayoganI sAdhanA mATe navI dizAmAM prayANa AdaryuM. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA manamAM ghaNA lAMbA samayathI Agamano abhyAsa karavAnI tIvra tAlAvelI hatI. sthAnakavAsI AcAryazrI AtmArAmajI mahArAje emanAmAM AgamanA abhyAsanI bhAvanAnuM bIja ropyuM hatuM. e pachI zubhasaMyoge AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajIno amadAvAdamAM meLApa thatAM e
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti Atma-krAMtinAM ojasa aMge ucita mArgadarzana maLyuM. sAdhvIzrIe jANyuM ke Agamano UMDo abhyAsa karavo hoya, to jainonI nagarI gaNAtA amadAvAdamAM vasatA vidvAno pAse adhyayana karavuM joIe. dilhInA rUpanagaramAM jinAlayanI pratiSThA samaye zreSThivarya kasturabhAI lAlabhAI AvyA. bhAratanA kuzaLa udyogapati, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha ane jainasamAjanA samartha AgevAna zrI kastUrabhAI lAlabhAIe sAdhvIjInA AgamonA abhyAsanI saghaLI javAbadArI svIkArI lIdhI. 1961nI cothI phebruArIe dilhImAM AvelA rUpanagara jinAlayanI pratiSThAnuM kArya zAMtamUrti AcArya vijayasamudrasUrIzvarajI dvArA saMpanna thayuM ane temanI AjJAthI sAdhvIjIe amadAvAda tarapha vihAra zarU karyo. mArgamAM AvatAM guDagAMva, rivADI, kizanagaDha, ajamera, byAvara jevAM zaheromAM sAdhvIjInAM vyAkhyAna yojAyAM. bIjovA , varANA, nADola, dhANerAva, sAdaDI, lAThArA, savADI, pAlanapura thaIne 1961nI 26mI jUne sAdhvIjI amadAvAdanI najIka AvelA sAbaramatImAM padhAryA, jyAM temane tyAM birAjamAna AcArya vijayaumaMgasUrijI mahArAjanA darzana-vaMdana karavAno lAbha maLyo. e ja divase haThIsiMhanI vADImAM AvyA bAda AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAjanI vaMdanA mATe ane AgamonA abhyAsanuM mArgadarzana meLavavA mATe gayAM. bIjA divase haThIsiMhanI vADImAM zreSThivarya zrI kasturabhAI lAlabhAI maLavA AvyA ane emanA Agama-abhyAsa aMgenI tamAma vyavasthA karI ApI. bIjI julAIe sAdhvIzrI paMDita sukhalAlajI ane paMDita becaradAsajIne maLavA gayA ane soLamI julAIe paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyAne ghera jaIne potAnA svAdhyAya aMge carcA karI. amadAvAdamAM satata traNa varSa sudhI emano svAdhyAya-yajJa cAlato rahyo. 1962nI 11mI eprilanI bapore ekavAra gujarAtanA mUkasevaka ravizaMkara mahArAja emane maLavA AvyA ane sAdhvIjIne lAgyuM ke jANe prabhunA dUta AvyA na hoya ! mahArAjanI sAdAI, saccAI, jIvanazailI ane jIvanadRSTi sAdhvIjIne sparzI gayAM. lokasevaka ravizaMkara mahArAje sAdhvIjI sAthe vArtAlApa karatAM jaNAvyuM ke bhArata-pAkistAnanuM vibhAjana thayuM tyAre keTalAya mANasonI hatyA thaI. e samaye rastAo para, nAnI zerIomAM ane gharamAM keTalAya mRtadeho Amatema paDI rahyA hatA. A samaye ravizaMkara mahArAja potAnA sAthIo sAthe A mRtadehonA sAmUhika agnisaMskAra mATe gayA. sahue sAthe maLIne A kAma karyuM. paraMtu e pachI kemeya karIne A sevAbhAvI kAryakaronA hAthamAMthI e gaMdha jatI nahotI. AthI lokasevaka ravizaMkara mahArAjane kAryakaroe A vAta karI to emaNe kahyuM ke satkarma ane suga sAthe na rahI zake. je mANasane suga hoya, te koI prakAranuM satkarma karI zake ja nahIM. A vArtAlApa samaye koIe mANasAInA dIvA samA ravizaMkara mahArAjane kahyuM, mahArAja, kevI bhayAvaha ghaTanA banI, keTalA badhA mAnavIonI hatyAo thaI. A samaye ravizaMkara mahArAje vedanAbharyA avAje kahyuM, ke mANaso to marI gayA, paNa mANasAI marI gaI tenuM duHkha vadhAre che. koIe vaLI ravizaMkara mahArAjane pUchyuM ke, 'mANasane hAthapaga to maLyA che paraMtu kayA hAtha ane kayA paga sArA gaNAya ?' emaNe kahyuM, 'bahArathI dekhAvaDA lAgatA suMdara hAtha-paga sArA ja hoya evuM kAMI jarUrI nathI, paraMtu je hAtha satkarmo karatAM thAke nahIM te sArA gaNAya ane je paga doDIne satata lokakalyANanAM kAryo karatA rahe te suMdara kahevAya.' sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane lokasevAnA bhekhadhArI ravizaMkara mahArAja pratye sevAbhAvanAno eka evo setu racAyo ke e pachI sAdhvIjIne khabara paDe ke pU. ravizaMkara mahArAja ahIMyAM che to teone avazya maLavAnuM rAkhatAM. mAnavakalyANanI bhAvanA kevI sugaMdha prasarAve che ! amadAvAdamAM zreSThivaryazrI trikamalAla mahAsukharAma ane temanAM patnI caMpA zeThANInA AgrahathI prAraMbhamAM paMdara divasa temanA nivAsasthAne rahyAM. te samaye emane vimalA ThakAra, dAdA dharmAdhikArI Adino meLApa thayo ane paMDita sukhalAlajI saMghavI, paMDita becaradAsa dozI ane paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyAnI sAthosAtha AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja, ja 86 -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti muni jinavijayajI vagere sAthe satsaMga, dharmacarcA, goSThi ane vicAronuM AdAnapradAna thatuM rahyuM. zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAIe zAMtisAgaranA upAzrayanI najIka rahetA zeTha kezavalAla lallubhAIne sAdhvIjI mahArAjanI saghaLI suvidhA sAcavavAnI javAbadArI soMpI hatI. - sAdhvIjInA amadAvAdamAM zAMtisAgaranA upAzrayamAM thayelA trevIsa, covIsa ane pacIsamA cAturmAsamAM emaNe maunanuM pAlana karyuM. kyAMya koI sthaLe vyAkhyAna ApyuM nahIM ane pUrNa ekAgratA sAthe Agamono gahana abhyAsa karyo. abhyAsa saMpanna thatAM sAdhvIjI mahArAje zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAIne jaNAvyuM ke ame Apane maLavA icchIe chIe. ApanA pratye kRtajJatAbhAva pragaTa karavA mAgIe chIe. zreSThivarya zrI kasturabhAI lAlabhAIne khabara paDI ke sAdhvIjI vihAra karIne mArA nivAsasthAne dhanyavAda ApavA mATe padhAravAnAM che, eTale temaNe tarata ja kahevaDAvyuM ke "Apa nahIM, paNa huM ApanAM caraNomAM hAjara thaIza.' sAdhvIjIne zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAInI mitabhASitA, kartavyaniSThA ane haMmezAM Ave tyAre traNa khamAsamaNa daIne vaMdanA karatI vakhate jovA maLatI vinamratA sparzI gaI. A prasaMge zrevirya kasturabhAI lAlabhAI zrI kezavalAla lalubhAIne laIne sAdhvIjInAM darzanArthe AvyA. emane vaMdanA karI ane kahyuM ke hajI vadhu thoDuM rokAIne abhyAsa karyo hota to ? tyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM ke mArAM mAtAguru ati vRddha che. chellAM bAvIsa varSathI emaNe tIrthAdhirAja zatruMjayanI yAtrA karI nathI. emanI avasthA jotAM have yAtrA karavAnI emanI bhAvanA pUrNa karavI joIe. vaLI, jJAna to apAra che, e kyAM kadI pUrNa thavAnuM che. amadAvAdanA traNa varSanA jJAnAbhyAsa pachI 1963nI chaThThI navembare sAdhvIjIe pAlItANA tIrtha tarapha vihAra zarU karyo. rastAmAM AvatAM zaheromAM vyAkhyAna, vArtAlApa ane dharmagoSThi cAlatAM rahyAM. sonagaDha 'cAritra ratnAzramamAM zrI kalyANacaMdrajI bApA sAthe meLApa thayo. bhAvanagaranA mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajI Adi sAthe vArtAlApa thayo. digaMbara maMdira brahmacarya AzramamAM kAnajI muninAM darzana thayAM ane temanI sAthe paNa suMdara vArtAlApa thayo. pAlItANAnA pravezanI bhavya ujavaNI thaI. Atma-kAMtinA ojasa pAlItANAmAM nagarazeThazrI cunIlAlabhAIe ane DaoN. bAvIsIjI Adi aneka zikSita sajana zrAvakonA prayatno vaDe zrAvikAzrama, zrI jinadatta brahmacaryAzrama hAiskUla, motIzAnI dharmazALA ane gAmamAM Thera Thera jAhera vyAkhyAno thayA. pAlItANAthI vihAra karIne porabaMdaramAM cAturmAsa praveza karyo, te daramiyAna dhaNAM gAmomAM temaNe vicaraNa karyuM. taLAjAmAM svAdhyAyazIla zrI amaracaMda mAvajI zAha tathA mahuvAmAM nagarazeTha bApA haribhAI ane dalIcaMdabhAI jevA agraNIonA prayatnothI temanAM jAhera vyAkhyAno thayAM. tyAMthI khAMbhA AvyA, jyAM pU. zIlavatIzrIjInA saMsArI bhAI zrI bhurAbhAI udANI parivAre udAratAthI lAbha lIdho. tyAM traNa-cAra jAhera vyAkhyAno thayA, tathA DeDAnamAM jAhera vyAkhyAno karatA ajArA tIrthamAM AvyAM. tyAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI nizrAmAM 'cunIlAla durlabhajI bhojanazALA'nuM udghATana zrI tribhuvanabhAI (paMpubhAI) TI. sI. bradharsa bhAvanagaravALAnA hAthe thayuM. traNa divasa vyAkhyAna sAMbhaLIne Akho parivAra bahu ja prabhAvita thayo. sau sAdhusAdhvIjInA mA samAna ane dAdAsAheba mahilA maMDaLanA pramukha zrImatI caMdanabena hajI paNa khUba ja zraddhAthI sAdhvIjI mahArAjane yAda karatAM hatAM. pUjya sAdhvI zrIjInI lokacAhanAne kAraNe vAMkAnera, goMDala, sAvarakuMDalA, mAMgaroLa, bhANavaDa jevAM gAmomAM paNa temanAM jAhera vyAkhyAno yojAyAM. jetapuramAM sthAnakavAsI mahAsatI zrI lIlAbAI svAmI sAthe temaNe vyAkhyAna karyuM. mArgamAM pU. sAdhvIjIe zAradAgrAma jevI AgavI zikSaNadRSTi dharAvatI saMsthAnuM kArya nihALyuM. mAMgaroLathI traNa kilomITara dUra zAMta ekAMta, cotarapha lIlIchama dharatI upara svarga samAna gAMdhIjInI pAyAnI keLavaNInA sAkSAtarUpa evI A 'zAradAgrAma' eka Adarza saMsthA che. tyAM gAMdhIvAdI manasukhabhAI jobanaputrA ane jAnI Adi kAryakartAo samarpita bhAvathI sevA ApatA. bhAratIya saMskRtinuM gaumAtAnuM sAcuM sanmAna ahIM sAkSAt jovA maLe che. savAre badhA vidyArthIo gAyonI rItasara dhUpa-dIpa karIne vAjiMtro sahita AratI utAre. mAnI jema badhA vidyArthIo ene vahAla kare pachI emanA vAcharaDAne pUruM dUdha pAIne dUdha dohe che. gAMdhIjInuM bhAratanuM svapna ahIM sAkSAt jovA maLyuM. vidyArthIo potAnA rUma ane skUlanA rUmo paNa jAte sApha kare. cotarapha
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti svacchatA, vyavasthA ane anuzAsana abhuta hatA. eka divasa mATe AvyA hatA paNa sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM vyAkhyAna sAMbhaLI A lokonA ati AgrahathI traNa divasa rahyA ane khUba AnaMda anubhavyo. e pachI chavvIsamo cAturmAsa porabaMdaranA upAzrayamAM karyo. porabaMdaramAM pratyeka ravivAre mahAtmA gAMdhIjInA janmasthAna kIrtimaMdiranI sAmenI vADImAM sAdhvIjInAM jAhera vyAkhyAno yojAtAM hatAM. ahIM sAhasika udyogapati ane yugAnDAmAM aneka Aphato veThIne vepAra jamAvanAra zeTha zrI nAnajI kAlidAsa vyAkhyAnomAM AvatA ane dharmacarcA karatA. porabaMdaramAM cAturmAsa karavAnI pAchaLanuM mukhya kAraNa mahAtmA gAMdhIjInI bhAvanAonA potAnI bAlyAvasthAmAM citta para paDelA saMskAro hatA. porabaMdaramAM gAMdhIjInI smRti sAthe joDAyeluM koI paNa sthaLa ke makAna maLe, to tene nihALatAM sAdhvIjInI AMkhomAMthI adbhuta AdarabhAva Tapakato hato. gAMdhIjInAM citro ane temanI mUrtio joIne paNa teo gadgadita thaI jatAM hatAM. te samaye thiyosaoNphikala sosAyaTInA agraNI kAryakartA rAjAbhAI sAdhvIjI mahArAja pAse AvatA, carcA karatA ane thiyosaoNphikala sosAyaTImAM paNa sAdhvIjInuM vyAkhyAna goThavAyuM hatuM. vizvavikhyAta vidvAna zrI madhusUdana DhAMkIjInA pitAzrI amIlAla DhAMkI Adi sthAnakavAsIono bahu ja bhAva hato. zrIsaMghanA pramukha zeTha zrI harakizanadAsajI tathA zrImatI divALIbahena Adi bhAvikoe paNa sevAbhakti ane vyAkhyAnavANIno sAro lAbha lIdho. cAturmAsa pachI zeTha zrI nAnajI kAlidAsanA AgrahathI eka divasa emanA ghare rahyA ane emanA banAvela Arya kanyA gurukuLamAM traNa divasa vyAkhyAno karyA ane bhArata maMdira jovA gayA. pharI vihArayAtrAno prAraMbha thayo. agAunI yAtrA potAnI saurASTranI bhUmi para hatI ane have potAnI janmabhUmi tarapha teo prayANa karatAM hatAM. porabaMdarathI vihAra karIne giranAra tIrtha pAse AvyAM. covIsa varSa bAda punaH yAtrAno avasara maLyo ane giranAra tIrthanI traNa yAtrA karI. ahIM pAMca sthaLe vyAkhyAno thayAM. e pachI vIrapura, goMDala, dhorAjI thaIne dIkSAnA 27 varSa pachI 18 jAnyuArI 1965nA roja rAja koTa AvyA, tyAM 15 divasa sthiratA karI. rAjakoTa moTA derAsaramAM traNa vyAkhyAno thayA. zrImad rAjacaMdrajInA samAdhisthaLa para potAnI zraddhA vyakta karavA gayA. tyAM bhAvapUrvaka 'apUrva avasara , he prabhu ! he prabhu !' vagerenuM gAna karyuM. tyAMnA bhAvika maNiyAra kuTuMbano kalekTara sAheba vagereno paricaya thayo. zrIsaMghanAM neha-sabhAva maLyA. rAjakoTa thaIne jainabhAratI sAdhvIzrI mRgAvatIjI potAnA janmasthaLa saradhAranI prAthamika zALAmAM UtaryA. 1965nI pAMcamI phebruArIe 27 varSa pachI sAdhvIjI saradhAranI bhUmimAM pravezI rahyAM hatAM. A bhUmino prema jAgI UThyo. aneka utsavo ane ujavaNIo thavA lAgI. gAmanA bApu amarasiMhajI emane maLavA AvyA. sAdhvIjInI vAtothI eTalA badhA prabhAvita thaI gayA ke emanAM caraNomAM rUpiyA dharyA, paraMtu jaina sAdhvInA AcAravicAra saMbaMdhI niyamo emane samajAvatAM eno svIkAra karyo nahIM. teo sAdhvIjInI niHspRhatAthI ati prabhAvita thayA. e pachI morabImAM DaoN. vallabhadAsa, chabIlabhAI saMghavI ane anya cAhakonA prayatnothI judAM judAM sthaLoe paMcAvana je TalAM vyAkhyAno thayAM. tyAM goMDala saMpradAyanA kAMtAbAI, jayAbAI svAmIjInI sAthe mahAvIra jayaMtI thaI ane saMyukta vyAkhyAno yojAyA ane tyArabAda dayAnaMda sarasvatInI janmabhUmi TaMkArAmAM AvyAM. tyAMnA mukhya kAryakartA maganalAlajI dozI sAdhvIjIthI bahu prabhAvita thayA. Arya samAjanA sthApaka, zikSApremI, dezabhakta zrI dayAnaMda sarasvatI pratye teone guNAnurAga hato. ahIMyA sAdhvIjInA cittamAM eka sAmya taravarI rahyuM. svAmI dayAnaMda sarasvatI gujarAtamAM janmyA ane paMjAbamAM prasiddha thayA. potAnA guru vallabha vaDodarAmAM janmyA ane paMjAba kesarI tarIke oLakhAyA. pote paNa saurASTramAM janmyAM ane paMjAbanAM akhUTa bhAvabhakti pAmyAM. 11mI jUnanA roja rAjakoTamAM zrI kAntA strIvikAsa gRhanI mulAkAta lIdhI, tyAMnI pravRtti joIne saMtoSa vyakta karyo. mahAna kAryo karanAra keTalIya strIonA jIvananI preraNAdAyaka ghaTanAo jaNAvI. bahenoe prArthanA, vAcana,
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti zravaNa, manana, sevA mATe thoDoka samaya phALavavo ja joIe tevI apIla karI. mUkasevaka zrI gulAbacaMdabhAI zeTha tathA saMsthAnA saMcAlikA zrI hIrAbena zeTha vagereno phALo noMdhapAtra che, te anubhavyuM. 199panI soLamI jUne potAnA satyAvIsamA cAturmAsa arthe sAdhvIjIe potAnA vatana saradhAramAM praveza karyo. jaina-jainetara sahu koI sAdhvIjInAM vyAkhyAna ane darzanane mATe UmaTI paDyA. muMbaI, puNe jevAM nagaromAM vasatA saradhAranA vatanIoe gAmamAM AvelAM potAnAM ghara kholyAM ane sAdhvIjInI nizrAmAM cAturmAsamAM dharmaArAdhanA karavA lAgyA, saradhAra pAse Avela vIranagaranI AMkhanI haoNspiTalanA DaoN. zivAnaMda adhvaryu potAnI TIma sAthe ravivAranA vyAkhyAno sAMbhaLavA AvatA. teo vyAkhyAnanA viSayo ApIne jatA, jenA upara pU. sAdhvIzrI vyAkhyAna ApatA. pU. zIlavatIjInuM motiyAnuM oNparezana emaNe saradhAranA upAzrayamAM ja karyuM hatuM. aneka prakAranI dharmapravRttiothI saradhAra zobhAyamAna banI rahyuM. A samaye 1965mAM bhArata-pAkistAna yuddha samaye bhAratanA vaDApradhAna lAlabahAdura zAstrIjIe anAjanI UbhI thayelI achatanA upAya tarIke somavAre eka TaMka choDavAnI hAkala karatAM anya dezavAsIonI sAthe pU. sAdhvIjIe somavAre sAMjanI gocarI choDI dIdhI ane sAthe sAthe saradhAranA zrIsaMghanA keTalAya bhAI-bahenoe paNa sAMjanuM jamavAnuM choDI dIdhuM. A cAturmAsanI saghaLI sAdharmika bhaktino lAbha zrImatI zAMtAbena prabhudAsa zAmaLajI parivAre bhaktibhAvapUrvaka lIdho hato. ahIM zrI Atmavallabha atithi-gRhanuM nirmANa thayuM. upAzrayamAM guru vallabhanI vizALa tasavIranuM anAvaraNa thayuM. upAzrayano jIrNoddhAra karyo, to hAIskUlanA be vargakhaMDa para pU. zrI zIlavatIjI mahArAjanuM nAmAbhidhAna thayuM. gujarAtanI A bhUmi para utsava-mahotsavamAM padhArelA paMjAbI bhAIoe bhaktinA AnaMdano abIlagulAla uDADyo. have saradhArathI muMbaI jatAM dahANu pAse boraDI gAmamAM mahAvIra jayaMtInA divase jaina chAtrAlayanA cogAnamAM bapore be vAge pU. sAdhvIzrInI vyAkhyAnasabhAnuM Ayojana thayuM hatuM. tyAM dahANuM zrIsaMghanA pramukha ane roTarI klabanA presiDenTa evA krAMtikArI vicAraka zrI pUnamacaMdajI bAphanA potAnA sAthIo ane prAMta oNphisara zrI ela. sI. koThArInI sAthe AvyA hatA. muMbaImAM bhAyakhalAmAM comAsu nakkI thaI gayuM hovAthI zrI AtmAnaMda jaina sabhAnA hoddedAro, 250 jeTalAM gurubhakto, anya kAryakartAo A prasaMga upara pahoMcyA hatA. sabhA khIcokhIca bharelI hatI. cAlu vyAkhyAna sabhAmAM zrI koThArIjIe pU. mRgAvatIzrIjIne pUchavuM ke prabhu mahAvIranI ahiMsA kevI che ? A bAbujI ke jemanI pAse khetIvADInI seMkaDo ekara jamIna che temaNe ahiMsA kevI rIte pALavI ? khetI karavI ke nahIM? A prazna sAMbhaLIne pU. sAdhvIjI mahArAje javAba ApatAM jaNAvyuM ke upAsakadazAMgasUtramAM bAra vratadhArI dasa zrAvakomAM jenI gaNanA thAya che tevA AnaMda zrAvaka, kAmadeva zrAvaka vageranA dRSTAMto che, temanI pAse 40 hajAra gAyo hatI. teo kuMbhAra hatA ane temanI pa00 dukAno mATInA vAsaNonI hatI. bhagavAne kyAreya evuM nahotuM kahyuM ke pahelAM tame A badhuM choDIne Avo ane pachI tame amArA zrAvaka banI zako. mahAvIranI ahiMsAne hajI ApaNe samajyA nathI. jo prabhujInI ahiMsA kadAca A prakAranI hota to bAra vratanA uccAraNa pahelAM te bAbate jarUra kahyuM hota. bhagavAne pAMca mahAvratonI je suMdara vyAkhyAo karI che temAM temaNe jayaNAne, upayogane, vivekane mahattva ApyuM che. pU. sAdhvIjIe jaNAvyuM ke pustakamAM je ahiMsA lakhI che te magaja mAM AvI jAya to beDo pAra thaI jAya. ahiMsAno saMbaMdha mana sAthe che 'mana: pg manuOTri zrIranuM vaMdha-mo:' arthAtu mana ja manuSyanA baMdha ane mokSanuM kAraNa che. prabhue te 'muThThA risaTdo guno' arthAt mUrchA ke Asakti ja vastutaH parigraha che, pApakArI che tema jaNAvyuM che. ahiMsAno viSaya khUba vizALa che. temAM paNa 'pramatta prAthaparopavi fhaMsA' arthAt pramattatApUrvaka koInA prANanI hAnI karavI tenuM nAma hiMsA che ema kahyuM che. A rIte A sUtronI saraLa, subodha, suMdara zailIthI vyAkhyA karI. prabhu mahAvIranI AraMbhI, udhogI, virodhI ane saMkalpI cAra prakAranI hiMsAnA aitihAsika uddharaNo, dRSTAMto, dalIlothI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti viSayanI eTalI suMdara chaNAvaTa karI ke badhAMnA diladimAgamAM prabhu mahAvIranI vicArasaraNI UtarI gaI. badhAM zrotAone maMtramugdha thaIne A vAto sAMbhaLI. tyAM hAjara rahelA pUnamacaMdabAbu khUba prasanna thayA. I. sa. 1968nuM comAsuM pU. mRgAvatIzrIjIne dahANumAM ja karAvyuM. A rIte vihAramArgamAM dharmaprabhAvanA karatAM karatAM sAdhvIzrIe bhAyakhalA tarapha prayANa kyuM, tyAre teo muMbaImAM lAlabAga khAte birAjatA pU. AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUrijIne vaMdana karavA gayA ane maMgalAcaraNa sAMbhaLyuM. pU. AcAryadeve paNa premathI AzIrvAda ApyA. tithi bAbatamAM matabhedo paDatAM sAdhusAdhu vacce manabheda pravezyA hovA chatAM pU. sAdhvIjIe maitrIbhAvane anusarIne je vAtsalyabharyo vyavahAra karyo tethI zrIsaMghanI ekatAnI vAta sAkAra thaI zake teno dAkhalo beTho. zAstronA jJAtA dhAre to zAstranI vAtono jIvanamAM amala paNa karI zake tevA udAharaNarUpa A prasaMga bAda I. sa. 1966nA aThyAvIsamA cAturmAsa mATe jeTha suda 10, tA. 29-pa-66nA roja bhAyakhalA upAzrayamAM praveza karyo. sAdhvIjInA jIvanamAM jema aparigraha hato, e ja rIte teo sarvatra tApradhAna jaina dharmane anulakSIne anyane ochAmAM ocho kharca karAvatA hatA. A aMge emaNe keTalAka niyamo paNa svIkAryA hatA. emanA cAturmAsa praveza samaye zrIsaMghane khoTo kharco na thAya, te mATe benDavAjA vagere bolAvavA nahIM ema AgrahapUrvaka kahetAM hatAM, paraMtu muMbaInA bhAyakhalA vistAramAM 'sAdaDI sevA maMDaLanA sabhyoe mahArAjazrIne namratApUrvaka nivedana karyuM ke ame kharco karIne bahArathI baeNnDavAjAne bolAvatA nathI, balake ame sahu sAthe maLIne bhaktibhAvathI svayaM benDavAjA vagADIe chIe. to Apa bhagavAnanA darabAramAM amane svayaM bhakti karavAnI suvarNataka Apo evI amArI vinaMtI che. sAdhvIjIe emanI A vinaMtIno svIkAra karyo. goDIjI ane bhAyakhalAnAM derAsaramAM 'sAdaDI sevA maMDaLanA sabhyoe pUrA joza ane utsAha sAthe prabhubhakti karI. A pUrve koIpaNa sAdhvIjI mahArAje muMbaI mahAnagaranA A agatyanA upAzrayamAM cAturmAsa karyo nahoto. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe ahIM cAturmAsamAM Thera Thera jAhera vyAkhyAnothI ArAdhanAnI prabaLa havA jamAvI. eka navI cetanA jAgI UThI, tema ja dharmaArAdhanA sAthe mAnavakaruNAnAM kAyono maMgalamaya prAraMbha thayo. zrI AtmAnaMda jaina sabhA muMbaIno rajata mahotsava ujavIne muMbaImAM madhyama varganAM sAdharmika kuTuMbone mATe sastAM raheThANo maLe te mATe 'jainanagara nI yojanA kAryAnvita karI. guruvallabha svargArohaNa divasa prasaMge paMjAbathI pa00 bhAI-bahenonI speziyala Trena zrI megharAjajI jaina (adhyakSa zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA), lAlA suMdaralAlajI (motIlAla banArasIdAsa, dilhI), parama gurubhakta rAyasAheba pyArelAla (aMbAlA)nI adhyakSatAmAM AvI. vijayavallabhasmArakanA nirmANa mATe paMjAbamAM padhAravAnI samasta paMjAba taraphathI atyaMta AgrahabharI vinaMtIo thaI. gurubhaktinA hRdayasparzI bhajanoe bhAyakhalAnI AkhI sabhAne gurubhaktinA sAgaramAM taraboLa karI dIdhA. AvI rIte anekavidha Ayojano thayAM. ahIM bhAratanA pUrva vaDApradhAna ane mahAna netA zrI lAlabahAdura zAstrInAM sAdAInI mUrti jevAM patnI zrImatI lalitAdevI zAstrI ane zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAI paNa vyAkhyAnamAM AvyAM hatAM. A ja bhAyakhalA upAzrayanA prAMgaNamAM pratyeka ravivAre terApaMthI rAkezamuni ane rU5muni sAthe pU. sAdhvIjInA saMyukta vyAkhyAno yojAtAM hatAM. muMbaImAM pU. mRgAvatIzrIjI tA. 1pa-pa-67nA roja jaina udyogagRhamAM padhAryA. eTaluM ja nahIM, tyAM sAta divasanI sthiratA karIne tyAMnI badhI pravRttiomAM rasa laIne tene tapAsI paNa hatI. pU. guru vallabhasUrijInI preraNAthI sthapAyela A saMsthAmAM traNa divasanA vyAkhyAnomAM emaNe parizramano mahimA samajAvI kAma karatI bahenono utsAha vadhAryo hato. ATalA badhA bhAIbaheno prAmaNika parizrama karIne lAcArIthI nahIM paNa svamAnapUrvaka jIvana jIve che e jovAnI taka maLI teno AnaMda paNa temaNe vyakta karyo. ogaNatrIsamo cAturmAsa muMbaInA pAyadhunImAM thayo ane 1967nI soLamI julAIe cAturmAsane mATe pAyadhunInA zrI naminAtha jaina upAzrayamAM padhAryA ane ahIM 'zAsanaprabhAvanA', 'dharmajAgRti', 'sAcI tIrthayAtrA', 'tapano
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-krAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti mahimA', 'vIracaMda gAMdhI ane bhAratIya saMskRti', 'AjanA samayamAM ahiMsAnI AvazyakatA' 'vartamAna yuga ane dharma', 'jaina AgamasAhityamAM saMgItanuM sthAna' jevA viSayo para preraka vyAkhyAno ApyAM. tA. 11-8-17nA roja acalagacchanA pU. dAnasAgarasUrijInI chaThThI svargArohaNa jayaMtinI ujavaNI zrI anaMtanAtha jaina upAzrayamAM pU. sunaMdAzrIjI vagerenI nizrAmAM ujavAI temAM mAMDavI jaina saMghanI vinaMtIthI pU. mRgAvatIjI padhAryA ane gaccha, saMpradAyone najIka AvavA apIla karI. sAdhvIjInI satyaniSThAe samAjanA prabuddha vargane vicAratA karI dIdho. yuvAno ane pragaticAhako dharmamAM pahelIvAra rasa levA mAMDyA. dharmamAM jAmelAM ADaMbaranAM AvaraNo ukhADIne satyadharmanI oLakha ApavA lAgyA. AnuM eka udAharaNa joIe to sAdhvIjIe 'tapano mahimA' viSaya para vyAkhyAna ApatAM kahyuM - "Aje ApaNI tapazcaryAmAM ajJAna ane ADaMbara pravezI gayAM che, pariNAme na to karmonI nirjarA thAya che ke na to teja ke Atmazakti vadhe che ke na to koI vizeSa labdhi ke zakti prApta thAya che. ApaNe pote ja temanuM rahasya samajatA nathI ane bIjAone samajAvI zakatA nathI. Aje moTe bhAge badhI jagAe loko zakti na hoya to paNa dhUmadhAma ane vAha-vAhane mATe ke A janma ane AgalA janmanA sAMsArika sukha-bhogonI lAlasAthI tapa kare che. Ama karavAthI nidAnazalya ane mithyAtvazalyano doSa lAge che. zAstraanusAra tapa zalyarahita hovuM joIe. ApaNe moTebhAge e bAbata haMmezAM joIe chIe ke loko be-traNa upavAsa karyA pachI zithila thaI jAya che ane tyArabAda pathArImAM sUtAM-sUtAM aThThAI kare che. gharanA be-cAra lokone emanI sevAmAM hAtha joDIne khaDepage UbhA rahevuM paDe che. DaoNkTarane bolAvavo paNa jarUrI bane che. keTalAkanuM to maMdiramAM javuM paNa baMdha thaI jAya che. pratikramaNa, svAdhyAya Adi dharmakAryo ane bIjAM aneka jarUrI kAryomAM avarodha Ave che. "ApaNe tapazcaryA e rIte karavI joIe ke jethI ochAmAM ochuM ApaNuM rojiMdu dharmakArya avarodha vagara ane anyanI madada vagara karI zakIe. evuM paNa udaharaNa che ke tapazcaryA bAda vyakti eTalI badhI nabaLI thaI jAya che ke DaoNkTarane livara eksTrakTanAM iMjekzana ApavAM paDe che. Ama eka bAju AtmakalyANa ane ahiMsAnI vRddhi mATe tapa karavAmAM Ave ane bIjI bAju abhakSya davAonuM sevana karavAmAM Ave, to te AtmavaMcanA nathI to bIjuM zuM che ?" anya eka prasaMge teoe jaNAvyuM ke ApaNI dhArmika kriyAo karatAM AvaDe to te badhAmAM yoga ja che. pratikramaNanI kriyAmAM paNa judA judA Asano ane yoga ja che. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA vicAromAM pracaMDa krAMti hatI, paNa emanA vaktavyamAM bharapUra vAtsalya ane abhivyaktimAM UMDI samaja pragaTatAM hatAM. AthI samAjanA rUDhAcAra ke bAhyADaMbara para prahAra karatAM, tyAre gussAbharyA Akrozane badale emanI vANImAM hRdayane khAddha kare tevI karuNA pragaTatI hatI. dharmopAsanAne nAme daMbha, ADaMbara, dhananuM pradarzana ke dekhADo cAlato hato, tenI sAme nirbhaya rIte avAja uThAvatAM hatAM. emanI vANInI nikhAlasatA zrotAone vicAravA preratI ane enI saccAI zrotAonA hRdayane prabhAvita karatI. Ane pariNAme samAja no jAgrata ane bauddhika varga matAnugatika rIte vicAravAne badale navI daSTie dharmanAM mULatattvone yathArtha rUpe samajavAno prayatna karavA lAgyo. vaLI, sAdhvIjI bhAratIya saMskRtinA gauravapUrNa vArasAnuM smaraNa karAvavA mATe puNyatithi ke jayaMtInA saMdarbhe utsavo yojatAM ane vyAkhyAnavANI vahAvatAM hatAM. e mahAna prabhAvakonA jIvanamAMthI preraNA levAno anurodha karatAM hatAM. muMbaImAM emaNe jagadguru zrI vijayahIrasUrIzvarajInI puNyatithi, AcArya sAgarAnaMdasUrijInI puNyatithi, guru vallabhanI puNyatithi ane gAMdhIjayaMtI jevA viSayo para naminAtha upAzraya, vAlakezvara jaina upAzraya, kacchI-vIsA osavALa jaina mahAjana vADI ane akhila hiMda mahilA pariSada jevAM sthaLoe vyAkhyAno ApyAM. jema kamaLanI pAMkhaDIo dhIre dhIre vikasIne pUrNarUpa pAme, e rIte sAdhvIzrI mRgAvatIjIne jJAna, dhyAna ane sevA-satkAryamAM pUrNa rUpe khIlelAM joIne mAtAguru sAdhvIzrI zIlavatIjIne apAra AnaMda thato hato. potAnI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti putrI-ziSyA jJAnavAna bane ane guruvallabhanA upadezane janajananA hRdayamAM AMdolita kare, tevI emanI bhAvanA sarvAMze pUrNa thaI. AvA saMtoSa sAthe vi. saM. 2024ne 1968nI sattaramI phebruArIne zanivAre sAMje cha vAge muMbaInA zrI mahAvIrasvAmI maMdiranA upAzrayamAM 74 varSanuM AyuSya ane 30 varSano dIkSAparyAya pUrNa karIne mAtAguru sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAja kALadharma pAmyAM. A samaye emanI smRtimAM zrI Atmavallabha zIlasaurabha TrasTanI sthApanA karavAmAM AvI. e pachInA 1968mAM dahANumAM thayelA trIsamA cAturmAsa pravezamAM muMbaIthI 200 gurubhakto AvyA ane zrI mANekacaMda punamacaMda bAnAe aMtaranA umaLakAthI helikopTaramAMthI puSpanI varSA karI. A cAturmAsamAM sAdhvIjIe guruvallabhanA nAmane vadhu ne vadhu rozana karyuM. sAdhvIjInI vANImAM samudra jevI gaMbhIratA, dharAtala jevI kSamAzIlatA, girirAja jevA ucca vicAro hovAthI muMbaI, paMjAba vagere pradezomAMthI paNa janasamUha emanAM vyAkhyAnomAM svayaMbhUpaNe UmaTI paDato hato. ahIMyA pU. gurudeva AcAryazrI vallabhasUrijInA svargArohaNa dinanI ujavaNImAM zrI amRtalAla kAlIdAsa dozInA putravadhU zrImatI vasaMtabahena sAthe muMbaI aMdherInI bahenoe moTI saMkhyAmAM AvIne sarasa ane ullAsapUrvaka pUjA bhaNAvI. nAnA bALakoe saMgIta ane pravacana dvArA gurudevanA prasaMgo rajU karyA. emaNe ahIM jinamaMdiranA jIrNoddhAra ane upAzrayanI Arthika sahAyatA mATe preraNA ApI, eTaluM ja nahIM, paNa potAnA prabaLa puruSArthathI e kArya saMpanna paNa ryAM. te samaye bikAnera jevA dukALagrasta vistAromAM relavenAM vegano dvArA ghAsacAro mokalyo hato. dahANumAM ahiMsaka khetInA saMzodhaka, krAMtikArI vicAraka ane tyAMnA pramukha zrI pUnamacaMdajI bAphanA, zrI joharIbhAI karNAvaTa, nemibhAI vakIla vagereno uSmAbharyo sahakAra maLyo hato. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA hRdayamAM eka navo bhAva jAgyo. gujarAta, rAjasthAna ane paMjAbamAM vihAra karyA pachI have koI navA kSetramAM javAnuM vicAryuM. evI icchA paNa jAgI ke sAva aparicito vacce jaina dharmanA siddhAMto EC Atma-krAMtinA ojasa ane gurudevanI bhAvanAnI suvAsa vahevaDAvuM to kevuM? pazcima bhArata ane uttara bhAratamAM vihAra karyA pachI manamAM thayuM ke ajANyA evA dakSiNa bhAratamAM vihAra karIe. taddana aparicita pradezamAM vihAra karavo ati muzkela hoya che. vaLI, sAme eka savAla paNa Ubho hato ke have pachInuM cAturmAsa kyAM karavuM ? kevA haze A pradezanA loko ? kevI haze emanI dharmabhAvanA ? ane kevI haze zrAvaka-zrAvikAonI cAturmAsanI ArAdhanAnI anukULatA? sAdhvIjI svayaMnI ciMtA karatAM nahIM, paraMtu zrAvaka-zrAvikAo mATe sadA ciMtita rahetAM. potAne kAraNe emane saheje takalIpha ke kaSTa na paDe eno vizeSa khyAla rAkhatAM. AthI manamAM aneka vicAro AvyA, paraMtu e saMkalpa lIdho hato ke haveno cAturmAsa koI paricita pradezamAM karavo nathI. potAnI bhItaranI ane potAnI bhAvanAonI agniparIkSA karavAnI emane icchA jAgI hatI. dakSiNa bhArata tarapha vihAra zarU karatAM pUnA zaheramAM zrI kesarImalajI lalavANI, zrI popaTalAla rAmacaMda zAha Adi zrIsaMghanA AgevAna gurubhaktoe emano bhavya praveza karAvyo ane zrI goDIjI maMdiramAM (guruvAra peTha), lazkarabajAramAM, zivAjI pArkamAM saradhAranivAsI zrI manasukhabhAInA baMgalAmAM, solApura bajAramAM mAravADI saMgha vagere sthAnomAM vyAkhyAna, pUjA, prabhAvanA thayAM. vaLI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ane anya marAThI vidyAlayo (zALAo)mAM TheraThera jAhera vyAkhyAno thayAM. kumbhojagirimAM digaMbara muni sAmaMtabhadrajInI sAthe dharmacarcA thaI. sAMgalImAM zrIsaMghamAM tathA borDiMgamAM ema be vyAkhyAno thayA. kolhApura sAhukAra peThamAM suprasiddha vidvAna e. ena. upAdhyene maLavA temanA ghare gayA. temaNe preraNA karI ke mUDabidrI e to jainonuM kAzI che. tyAM prAcIna zAstrabhaMDAra che tathA dhavalA, jayadhavalA, mahAdhavalA jevA durlabha zAstrono tADapatrIya bhaMDAra che. vividha ratnonI pAMtrIsa bahumUlya pratimAo tathA aitihAsika jinamaMdira che. tethI sAdhvIjIe mUDabidrInI paNa yAtrA karI. belagAmamAM pAMca vyAkhyAna karIne zikSaNakSetra dhAravADa AvyA. tyAM oLI karAvI ane mahAvIra jayaMtI ujavI. hubalImAM suyazAzrIjI mahArAjanA saMsArI kAkA TokarazIbhAIe lAbha lIdho.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti teo sau nipAnI, dAvaNagere, citradurga, arasIkarA vagere zrIsaMdhomAM dharmaprabhAvanA karatAM karatAM zravaNabelagolAnA adUbhuta pradezamAM pahoMcyAM. karNATakanA A pradezamAM AditIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanA putra bAhubalInI aneka mUrtio maLe che ane te gomaTezvara tarIke jANItI che. emAM sauthI prAcIna mUrti chaThThI sadInI kAMsAnI che ane bIjI pAMcamI ane AThamI sadInI mUrtio paNa maLe che. sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane anya sAdhvIjIo I. sa. 963mAM nirmANa pAmelI bAhubalIjInI utkRSTa zilpa dharAvatI 18 mITara UMcI kalAtmaka mUrtinAM darzana karIne dhanya banI gayAM. A sthaLa jamInanI sapATIthI 143 mITara UMcA DuMgara para AveluM che ane AkhI mUrti eka khaDakamAMthI kotaravAmAM AvI che. e mUrtinAM darzana karatAM ja sahune bAhubalIjInI kaThina tapazcaryA, dRDha manonigraha ane ekAgra cittanI anubhUti thaI. atyaMta harSollAsa jAgyo. bIje divase vahelI savAre maisUramAM rahetA keTalAka rAjasthAnI ane gujarAtI bhAviko bAra jeTalI baso sAthe ekAeka zravaNabelagolA AvI pahoMcyA. sAdhvIjIne emanA AgamananI koI AgotarI jANa nahotI. vicAramAM paDyAM ke sAva aparicita pradezamAM bAra-bAra basa bharIne ATalI badhI vyaktio koNa ane kema AvI haze ? e jamAnAmAM phonanI koI vyavasthA hatI nahIM. vaLI ahIM to kyAMthI kazuM sAdhana hoya ? sAdhvIjI jijJAsApUrvaka joI rahyAM ke lAla, lIlo, pILAM vastro paherelAM bhAI-baheno zravaNabelagolAnI pahADI para caDI rahyAM hatAM. jANe taLeTInI upara meghadhanuSa dekhAtuM na hoya ! A ramaNIya dRzya AMkhone raMgothI bharI detuM hatuM. e badhAM sAdhvIjI pAse AvyAM, tyAre sAdhvIjIe emane pUchayuM, 'tame badhAM ATalI moTI saMkhyAmAM kyAMthI Avo cho ?" zrAvakoe kahyuM, 'ame maisUranA nivAsI chIe ane maisUramAM cAturmAsanI vinaMtI karavA mATe AvyAM chIe." sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane anya sAdhvIone parama Azcarya thayuM. A ajANyA pradezamAM A badhA loko pahelIvAra maLe che ane zaheramAM padhAravAnI vinaMtI karavAne badale sIdhesIdhI cAturmAsanI ja vinaMtI kare che ! vaLI A badhAMne amArA AgamananI jANa kaI rIte thaI haze? tyAre AgaMtu konA agraNIe ghaTasphoTa karatAM kahyuM, 'hAla kolakAtAmAM nivAsa karatA zrI bhacaMdajI DAgA eka samaye ahIM maisUranI milamAM maeNnejara hatA ane emano amArA sahunI sAthe ghaNo dharobo che. emaNe zrIsaMghane jANa karI ke paMjAba kesarI yugavIra jainAcArya zrImad vijayavallabhasUrijI ma. sA.nAM AjJAnuvartinI pU. sAdhvI zIlavatIzrIjI mahArAjanI ziSyAratna zrI mRgAvatIzrIjI Adi mahArAja sAhebo zravaNabelagolAmAM padhAravAnAM che ane maisUranA zrIsaMghe AvA AgamajJAtA, zAsanaprabhAvaka, pravacana kAranA cAturmAsano kiMmatI-sonerI avasara cUkavA jevo nathI. emaNe ema paNa kahyuM hatuM ke beMgaluruno ke anya koI saMdha AgAmI cAturmAsanI vinaMtI kare, te pUrve tame khAsa khyAla rAkhIne tatkALa cAturmAsanI vinaMtI karajo , jethI pAchaLathI pastAvuM na paDe.' zrI RSabhacaMdajI DAgAnA A patrane kAraNe ja bAra basomAM maisUrano Akho zrIsaMdha Avyo hato. thoDI ja vAramAM beMgaluru, cikameMgalora, arasIkarA, muhiMgere ane hAsana Adi zaheronA zrIsaMgho paNa comAsAnI vinaMtI karavA mATe pahoMcI gayA. sahune ati Azcarya thayuM ke sAdhvIjInA AgamananI jANa A badhAne kaI rIte thaI? paNa ema lAgyuM ke emanA sAdhvIjIvananI phelAyelI suvAsane kAraNe A sahu doDI AvyA hatA. maisUranA zrIsaMghe sahunA nAstA ane bhojananI vyavasthA karI. keTalAka divasa evA Uge che ke, je sadAne mATe yAdagAra banI jAya che. sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane anya sAdhvIone mATe jeTha sudI AThamano A divasa e paMjAba dezoddhAraka zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanI puNyatithino divasa hato. potAnI paraMparAnA mahAsamartha AcAryano A smRtidivasa. vaLI A samudAyamAM eka evo niyama hato ke A divase AgAmI cAturmAsanI jaya bolAvavAmAM Ave. sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane anya sAdhvIjIo dakSiNa bhAratamAM kyAM cAturmAsa karavo enI gaDamathalamAM hatAM, tyAre eka sAthe aneka
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti saMdhonI AgrahabharI vinaMtIo zravaNabelagolAnI pavitra bhUmimAM prApta thaI. | vizALa haoNlamAM sabhAnuM Ayojana thayuM ane zravaNabelagolAno e hola khIcokhIca bharAI gayo. eka pachI eka saMghe UbhA thaIne sAdhvIzrIne vinaMtI karI. koIe jhoLI phelAvIne jANe bhikSA mAgatA hoya tema kahyuM ke sAdhvIjI mahArAja, amArA zaherane AgAmI cAturmAsano lAbha Apo. koI gaLagaLA sAde AjIjI karatA hatA ke chellAM 200-300 varSathI amArA pUrvajo ahIM vase che, paNa amArAM saMtAnoe kyAreya jaina sAdhu-sAdhvIjInAM darzana karyA nathI. emane jaina sAdhutAnI mahattAno kazo khyAla nathI. emanA AcAro ane dinacaryA vize koI kalpanA paNa nathI. jo tame amArI cAturmAsanI vinaMtI nahIM svIkAro, to amArAM bALako nAstika thaI jaze. ahIM beThelA gujarAtI sarjana zrI hiMmatabhAIe kahyuM, 'sAhebajI, amAvAsyAnI aDadhI rAtre paNa jarUrata paDe ame UbhA rahIzuM. paNa A cAturmAsa to amArA maisUramAM kara. maisUranA zrIsaMghanAM sahu zrAvaka-zrAvikAo vatI Apane maisUramAM AvavAnuM huM nimaMtraNa pAThavuM chuM. maisUranA comAsA bAda Apa A badhAM kSetrone lAbha Apo, paNa comAsuM to maisUramAM karavAno ja Adeza pharamAvazo.' sAdhvIzrI mRgAvatIjI thoDIka kSaNo mauna rahyAM. sabhAmAM eka prakAranI khAmozI chavAI gaI. zrI RSabhacaMdajI DAgAnI aDaga gurubhakti teo jANatAM hatAM ane tethI maisUranA zrIsaMghane comAsA mATe maMjUrI ApI, maisUranAM zrAvakazrAvikAoe tarata ja 'jaya' bolAvI dIdhI. bIjA saMdhanA loko nirAza thaIne kahevA lAgyA, ke ame Aje bhojana nahIM karIe. koI nArAja thayA hatA, to koInI AMkhamAM AMsu hatAM. tyAre maisUranA zrIsaMghanA bhAIoe sahune manAvyA ane sAdhvIjIe emane kahyuM ke cAturmAsa pUrNa thayA bAda tarata ja tamArA sahunAM zaheromAM AvIzuM. tame ciMtA karazo nahIM. anya saMdhonAM zrAvaka-zrAvikAoe mAMDa mAMDa bhojana lIdhuM, paNa A aparicita saMghonI potAnA pratyenI bhAvanAthI svayaM sAdhvIjI gadgadita thaI gayAM. dakSiNa pradezamAM sAdhu-sAdhvI mahArAjanI keTalI AvazyakatA che eno paNa khyAla Avyo, Aja sudhI guruvallabhanA krAMtikArI vicAronI lahera uttara bhArata ane pazcima bhAratamAM prasarI hatI. have emaNe 1969no ekatrIsamo cAturmAsa maisUramAM karIne guruvallabhanI krAMtinI jyotane dakSiNa bhAratamAM phelAvI. 1969nI bIjI julAIe emaNe maisUra nagaramAM cAturmAsa arthe praveza karyo. teo maisuramAM sArvajanika vyAkhyAno ApatAM rahyAM. maisUramAM pAThazALA ane lAyabrerInI pravRttio zarU thaI, AyaMbilazALA mATe rU. 75 hajAranI tithio noMdhAI, jJAnamaMdira ane mahilA maMDaLanI sthApanA thaI. snAtramaMDaLa, yuvakamaMDaLanI paNa sthApanA karI. ahIMnA nagarapati zrI anumantapyA zaheranA AgevAno yunivarsiTInA upakulapati vagere avAranavAra pUjya sAdhvIjInA saMparkamAM rahetA jenA pariNAma svarUpa paryuSaNamAM cAra divasa katalakhAnAo baMdha rahyA ekavAra vyAkhyAnamAM brahmacarya vrata vize dRSTAMta sabhara vANInI evI asara thaI ke brahmacaryavrata aMgIkAra karavA mATe lAIno lAgI gaI. A cAturmAsa daramiyAna zrI hiMmatabhAI, zrI cunibhAI, je . caMpAlAlajI, zrI hemarAjajI jevA karmaTha kAryakartAono suMdara sahayoga sAMpaDayo hato. paMjAba ane maisUranA zrAvako sAthe sAdhvIjI maisUranA mahArAjAne maLavA gayAM tyAre teo baMne vacce saMskRtamAM suMdara vArtAlApa thayo hato, jenAthI maisUranA mahArAjA atyaMta prasanna thayA hatA. maisUranA cAturmAsa samaye pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI pAse "subodhikA TIkA' dharAvatuM saMskRta 'kalpasUtra' hatuM. asmalita hiMdI bhASAmAM emanI dharmavANI vahetI hatI. jyAM gujarAtI zrAvako hoya tyAM e gujarAtI bhASAmAM vyAkhyAna ApatAM hatAM. vyAkhyAna pUrNa thatAM keTalAka zrAvako sAdhvIjI pAse AvyA ane emanI pAsethI kalpasUtranI prata jovA mATe mAgI. zrAvakoe joyuM to vyAkhyAna hiMdI ke gujarAtImAM apAtuM hatuM ane prata saMskRtamAM hatI. Azcaryacakita banelA zrAvakoe pUchayuM, 'mahArAja jI, Apa saMskRta prata rAkhIne hiMdI ke gujarAtI bhASAmAM asmalita dhArAthI kevI rIte vyAkhyAna Apo cho ? amArI to dhAraNA hatI ke tamArI pAse eno anuvAda haze ?" tyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM, 'ghaNAM varSothI huM A rIte vyAkhyAna ApuM chuM eTale mAre mATe e sahaja banI gayuM che."
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti Atma-krAMtinA ojasa parvAdhirAja paryuSaNamAM bArasAsUtranAM pRSTho darzAvavAnI bolI thatI tyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjI koI rakamanI bolI bolAvavAne badale dhArmika kAryone anuSaMge bolI bolAvatAM hatAM. koI paNa prakAranI zubha pravRtti nahIM karanArane zubhapravRtti karavAno niyama ApatAM. roja prabhudarzana, navakArazI, sAmAyika, svAdhyAya, mauna vagerenA niyamo levaDAvatAM. A uparAMta pAMca tithie kaSAyano, asatyano, lobhano, kUDa-kapaTano, krodhano, kaTuvANIno vageremAMthI koI ekano tyAga karavAnuM kahetAM. hajI Aje paNa maisUranA zrAvakoe sAdhvIjIe zarU karelI zubhasaMkalpanI prathA avirata cAlu rAkhI che. maisUra yunivarsiTInA kulapatizrI kAlurAma mAlInI adhyakSatAmAM AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI puNyatithi UjavavAmAM AvI. A samaye paMjAbathI parama gurubhakta lAlA ratanacaMdajI aMbAlA kolejanA vidyArthIonI maMDaLI sAthe tathA potAnA kuTuMbIjanone laIne AvyA hatA. rAtre gurubhaktino bhavya kAryakrama yojAyo. joza ane utsAhathI sumadhura bhajano rajU thayAM. paMjAbI bhaktonI utkaTa bhaktinI asara eTalI badhI paDI ke gharagharamAM guru vallabhanAM bhajano gavAvA lAgyAM . maisUrano A maMgalamaya cAturmAsa pUro thatAM maisUrathI vihAra karIne zrIraMgapaTTanama thaIne maMDiyA padhAryA. tyAM 'samAjamAM saMpa ane zAMti' viSayanuM vyAkhyAna sAMbhaLIne badhA gadgad thaI gayA. tyAMnA ati AgrahathI thoDIka sthiratA karIne cennapaTTaNA thaIne rAmanagara padhAryA, jyAM beMgaluru zrIsaMghano moTo samudAya darzanArthe Avyo. kalakattAthI Avela zeTha savAIlAle Atmavallabha zIlasaurabha TrasTamAM rU. pAMca hajArano lAbha lIdho. A samaye sAdhvIjIe halebiDa, belUra, kArakala, dharmasthala, muDabidrI Adi digaMbara tIrthonI yAtrA karI. dharmasthaLanA digaMbara jaina rAjA vIrendra hegaDejIe pU. sAdhvIzrIno hAthI, ghoDA, ratha vagere rAjakIya ThATha sAthe bhavya nagarapraveza karAvyo. hAthIe AvIne salAmI ApI. dharmasthalanA rAjA zrI vIrendra hegaDe ane muDabidrInA bhaTTAraka cArakIrtijIe emanA Agamana prasaMge apAra AnaMda vyakta karavAnI sAthosAtha sAmUhika vyAkhyAnasabhAnuM paNa Ayojana karyuM. jinazAsananI comera prabhAvanA thaI rahI. zrI hegaDenI uMmara tyAre 22. varSanI hatI ane teo aparaNita hatA tathA bajAranI vastuono temane tyAga hato. temanA A tyAganI pU. sAdhvIjIe khUba sarAhanA karI. zrI hegaDejI bheTa ApavA mATe rUpiyAno thALa bharIne laI AvyA. temane jaina sAdhunA AcAravicAra samajAvyA pachI temaNe marakatamaNinI suMdara manohArI pratimA bheTa ApIne potAnI khuzI vyakta karI. muDabidrInI yAtrA daramiyAna digaMbara tIrthonA jIrNoddhAra ke tIrthavikAsane mATe sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAnAM pravacanomAM preraNA ApatAM sArI evI dhanarAzi ekaThI thaI, jenAthI digaMbara bhaTTAraka tathA digaMbara jaina vidvAnoe jaNAvyuM ke A eka parama AzcaryanI ghaTanA kahevAya ke dakSiNa bhAratamAM eka zvetAMbara sAdhvInI preraNAthI digaMbara maMdiro ane digaMbara saMsthAo mATe sArI evI dhanarAzi ekatrita thAya, paNa sAdhvIjInI prabhubhaktine ke jinazAsananI AsthAne sAMpradAyikatAnA sImADA kyAM naDatA hatA ! anekAMtavAdamAM to sahune Adara hoya. sAmAne samajavAno sanniSTha prayAsa hoya. digaMbara vidvAno sAthe vArtAlApa thayA. muDabidrInA bhaTTAraka cAru kIrtijIe mahAsatIjI sAthe vyAkhyAna ApyuM. kannaDa bhASAnAM akhabAroe A ghaTanAne biradAvI. I. sa. 1970mAM batrIsamo cAturmAsa beMgalurumAM karyAM jyAM saMghavI kuMdanamalajI ane zrI jIvarAja jI cauhANa vagerenA prayatnothI ghaNI racanAtmaka pragati thaI zakI. yugavIra jaina AcArya zrI vijayavallabhasurIzvarajI mahArAjanI puNyatIrthanA upalakSamAM baMgaluru vizva vidyAlayanA vAisa cAnselara pI. ke. tukolasAheba jaina tattvajJAnanA marmajJa prophesara rAmacaMdra rAva vageree guru mahArAjanA kAryone bhAvapUrvaka yAda karyA pachI beMgalurunA TAunaholamAM guruvallabhanI janmazatAbdInuM Ayojana thayuM, tyAre karNATakanA rAjyapAla dharmavIra adhyakSa rUpe upasthita rahyA hatA ane bauddhabhikSu Arya buddharakSita there paNa padhAryA hatA. A samaye guruvallabhanA Adarzo vize dakSiNa bhAratanA akhabAroe vizeSa pUrti prakAzita karI ane rAjya sarakAre janmazatAbdI vize aDhI miniTanuM dastAvejI citra paNa taiyAra karyuM hatuM. inDiyana eksapresa akhabAre temane prema ane zAMtinA dUta tarIke biradAvyA hatA. sAdhvIjIe 04
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mahArAjA saMskRta kaoNlejamAM saMskRta bhASAmAM mArmika vyAkhyAna ApyuM hatuM. sAdhvIjInI preraNAthI 'hIrAcaMda nAha2 devabhavana'(dharmazALA)nuM nirmANa thayuM ane janasamudAyamAM emanA pratye eTalI badhI zraddhA jAgI ke sahu koI emanAM darzana ane vyAkhyAna-zravaNa mATe AvatA hatA. emaNe sahune sAcA mAnavI banavAnI preraNA ApI ane gunegAra hoya tene guNavAna banAvavAno prayAsa karavAno upadeza Apyo. tyAMnA vidvAna bauddha bhikSu Arya lakSmaNa, digaMbara vidvAna dharaNendreyyA vagere sAthe sAdhvIjIne vicAravimarza thato. beMgalurunA A cAturmAsa samaye zrIsaMghanA pramukha zrI lakSmIcaMdajI koThArI, zrI devIcaMdajI kuMdanamalajI, zikSApremI karmaTha kAryakartA vidvat paricayapremI zrI jIvarAjajI cauhANa, zrI labdhicaMdajI vagere kAryakartAoe ghaNuM yogadAna ApyuM hatuM ane sAdhvIjInI nizrAmAM zrI hastinApura tIrtha bhojanAlaya mATe tathA beMgalurunI digaMbara rannA kaoNleja mATe sArI evI 2kama ekatrita thaI. mahAvIra jaina vidyAlayanI AgamaprakAzana yojanAmAM Arthika sahayoga maLyo. muMbaInA upanagara khAranA sthAnakavAsI saMgha tathA muMbaInA zerIpha zrI zAdIlAlajI jaina vagere zrAvakonI AgrahabharI vinaMtIne kAraNe 1971nA tetrIsamA cAturmAsa mATe AcAryazrI samudrasUrijInI AjJA meLavIne sAdhvIjIe beMgaluruthI muMbaI tarapha vihAra karyo. vihAranAM mahattvanAM sthAnoe vyAkhyAnadhArA cAlu rahI. kacchanA parama gurubhakta khImajIbhAI cheDA ane zrI dAmajIbhAI cheDAnA parivAranA zrI nAnajI dhArazI cheDAnI suputrI jayabhAratIbenane vairAgyano raMga lAgatAM dIkSA grahaNa karavAnI puNyabhAvanA temaNe pragaTa karI. A pahelAM jayabhAratIbahenane bhAyakhalAmAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIno prathama paricaya thayo. te pachI dahANu, maisUra, beMgaluru vagere zaheromAM pAMca varSa temanI sAthe ja vicaraNa karyuM, jenA pariNAme bhAyakhalAmAM vizALa janamedanInI upasthitimAM AcArya vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja ane parama zraddheya AgamaprabhAkara muni puNyavijayajI mahArAjanA zubhahaste emane dIkSA ApavAmAM AvI ane emanuM nAma sAdhvI zrI suyazAzrIjI ghoSita karavAmAM AvyuM. madhura kaMTha dharAvatAM sAdhvI suyazAzrIjI avadhU yogI AnaMdadhana ane zrI 106 Atma-krAMtinA ojasa cidAnaMdajI mahArAjanAM pardA ane prabhustavanonuM evuM madhura gAna kare che ke jenAthI zrAvaka-zrAvikAomAM bhaktinuM jAgaraNa thAya che. eka vAra 1981nA cAturmAsamAM aMbAlAmAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI pAse zrI devarAjajI siMgara AvyA. A devarAjajI siMgarane svayaM AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajIe dareka pUjA enA mULa zAstrIya rAgomAM zikhavADI hatI. AvA parama gurubhakta zrI devarAjajI siMgara vayovRddha thayA hatA tethI emaNe sAdhvIjI samakSa evI bhAvanA vyakta karI ke mAre mAruM A saMgItajJAna koI yogya pAtrane ApavuM che. jo A mULa zAstrIya rAgo huM koIne zikhavADuM nahIM to samaya jatAM e lupta thaI jaze ane ApaNo saMgIta vAraso naSTa thaI jaze. zrI devarAjajI siMgaranI AvI bhAvanA jANIne sAdhvIzrI mRgAvatIjIe tatkALa kahyuM ke mArAM sAdhvIzrI suyazAjIne tame zikhavADI do. ane e rIte vividha pUjAonA mULa zAstrIya rAgonuM jJAna emane prApta thaze ane ame emanA dvArA e jJAna satata vahetuM rahe evo prayatna karIzuM. ame jyAM jyAM jaIzuM tyAM tyAM te ja rAgomAM pUjAo zikhavADIzuM ane e rIte ApanI bhAvanA paripUrNa thaze. dIve dIvo peTAya evuM banaze. e pachI sAdhvIzrI suyazAjIe zrI devarAjajI pAsethI zAstrIya rAgomAM e pUjAo zIkhI lIdhI ane tyArabAda paMjAbamAM samagra mahilA maMDaLone zAstrIya rAgomAM badhI pUjAo zikhavADIne pUjya guru vallabha ane lAlA devarAjajInI bhAvanA pUrI karI. ziSyAonI bAbatamAM sAdhvIjI ati niHspRha hatAM. teo ziSyAono alpa parivAra rAkhavAmAM mAnatAM hatAM. ziSyA parivAranI vRddhimAM saheje rasa nahIM. 18 varSanI uMmare emaNe paccakhkhANa lIdhAM hatAM ke mAtra be ziSyAo ja karavI, paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjInI tejasvitA, tapazcaryA ane jJAnanuM UMDANa joIne aneka zikSita baheno emanI pAse dIkSA levA mATe Atura rahetI. emaNe dhAryuM hota to cAlIsa jeTalI ema.e., pIeca.DI. thayelI athavA ucca zikSita kanyAone potAnI ziSyA banAvI zakyAM hota, paraMtu koI emanI samakSa dIkSA levAnA bhAva pragaTa kare, tyAre ene koI bIjA gurumahArAjanuM nAma ApatAM ane kahetAM ke e emanI pAse jaIne dIkSA leze, to enuM bhaviSya vadhu ujjvaLa thaze. 107 -
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhvIzrI mRgAvatIjI mAnatAM hatAM ke lAMbA abhyAsa ane jJAna-dhyAna bAda ja dIkSita thavA icchanArane dIkSA ApavI. pariNAme emaNe jemane paNa dIkSA ApI, temane pAMceka varSa potAnI sAthe rAkhyA ane A pAMca varSa daramiyAna paccakhANa ApatAM ke mAtA-pitA sivAya bIjuM koI paisA Ape to levAnA nahIM, koIpaNa gRhasthanA ghera jAya tyAre e zrAvaka emane dhana ke koI cIjavastu arpaNa kare, to te levAM nahIM ane kahetA ke AvA niyamone pariNAme ja dIkSArthInuM teja vadhe che. nava dIkSita sAdhvIne teo dasa varSa sudhI gocarI mATe mokalatAM nahIM. ene badale ene vadhu ne vadhu svAdhyAya karAvatAM. dhyAna, mauna, vinaya ane viveka zIkhavatAM hatAM. 1971mAM ahiMsA haoNlamAM khAranA A taMtrIsamAM cAturmAsa daramiyAna sthAnakavAsI, derAvAsI, digambara, terApaMthI tathA jainetara vargano moTo samudAya temanI vANIno lAbha leto. paryuSaNamAM paNa Aja rIte badhA phIrakAnuM sumeLabharyuM vAtAvaraNa sarjAyuM. ahiMsA hola upara anya pravRttio mATe navuM bAMdhakAma jarUrI hovAthI pUjya sAdhvIzrIjInI preraNAthI rU. 1 lAkhanA kharca sAme rU. 40 hajAranI rakama paNa bhegI thayelI. 'zrI paMjAba jaina brAtuM sabhA' ane 'zrI khAsa jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha' baMnee potapotAnI pravRttio vikasAvavA arasaparasa Arthika sahAya ane anya sumeLa sAdhIne saMgaThananuM anupama dRSTAMta pUruM pADavuM. 1972mAM cotrIsamAM cAturmAsa arthe sAdhvIzrI mRgAvatIjI amadAvAdamAM padhAryA. amadAvAdanA vighAnA vAtAvaraNamAM emanI jJAnAbhyAsanI vRtti prabaLa banI ane teo sau svAdhyAyamAM DUbI gayAM. tyArabAda vaDodarAmAM pU. AcAryazrI samudrasUrijInI nizrAmAM thanArA sAdhvI-saMmelanamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI bhAga levA gayAM ane e samaye A. zrI samudrasUrIzvarajI mahArAjano paNa tyAM ja cAturmAsa hato. A prasaMge gurumahArAjanA AdezathI zramaNI vargane uddezIne sAdhvIzrI mRgAvatIjIe eka apIla karI hatI ane temAM emaNe kahyuM hatuM ke Aja kAla gRhastha potAnAM bALakone abhyAsa mATe borDiMga, kaoNlejo ke videzamAM mokale che, to sAdhvIjI mahArAjoe paNa potAnI ziSyAone viduSI banAvavA mATe 20-25 ke 90-100 mAIla dUra mokalavI joIe, jethI emanuM jIvana Atma-krAMtinA ojasa zAstrajJAnathI UjaLuM bane. ema karavAthI saMghanuM hita thAya ane dezamAM dharmapracAra thaI zake. emaNe evuM paNa sUcana karyuM hatuM ke dIkSArthI bahenane ochAmAM ochAM traNa varSa ane vizeSa abhyAsa mATe pAMca varSano abhyAsakrama niyata karavo joIe. AgamonA abhyAsa mATe yogya paMDito pAse abhyAsanI vyavasthA karavAmAM Ave, to suMdara pariNAma prApta thAya. A rIte emaNe sAdhvIsaMghane jJAnAbhyAsa tarapha jAgrata thavAnI ane sAmAjika sudhAraNA mATe kAryaniSTha banavAnI hArdika apIla karI hatI. A sAdhvI-saMmelana saphaLatApUrvaka saMpanna thayuM. evAmAM bhagavAna mahAvIranuM 2500muM nirvANa kalyANaka dilhImAM bhavya rIte UjavavAnuM Ayojana thayuM. jaina samAjanA cAre phirakAoe sAthe maLIne enI ujavaNI karavAnuM nakkI karyuM. A mATe dilhInA zrIsaMghanA zrAvako AcArya pU. vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjane vinaMtI karavA AvyA. A samaye AcAryazrI vaDodarAmAM birAjamAna hatA ane tyAM vijayavallabha sArvajanika haoNspiTalanuM nirmANakArya cAlI rahyuM hatuM. A kAryane pUrNa karavA mATe emanI upasthiti Avazyaka hovAthI emaNe kahyuM ke mArAthI hAla dilhI AvI zakAya tema nathI. | dilhI zrIsaMghanA zrAvakoe AcAryazrIne vinaMtI karI ke Apa AvI zako tema na hoya to pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIne mokalo. teo ApanA pratinidhi thaIne saghaLuM kAma pAra pADaze. te daramiyAna Apa ahIMyAMnuM kAma saMpanna thaI jAya eTale dilhI AvIne e badhAM kAmo AgaLa dhapAvajo. AcAryazrIe zrIsaMdhanI vinaMtIno svIkAra karyo ane emaNe sAdhvIjIne Adeza Apyo ke teo vahelI take dilhI pahoMce ane ugra vihAra karIne sAdhvIjI 1973nA 3pamA cAturmAsa mATe dilhI AvyAM. AcArya vijayasamudrasUrIzvarajInI AjJAthI sAdhvI mRgAvatIzrIjIe digaMbara, sthAnakavAsI ane zvetAMbara sAdhuonI sAthe besIne A Ayojanane saphaLa banAvavA mATe athAga puruSArtha karyo. (jema ke tA. 18 navembara 1973nA roja muni zrI - 109,
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-krAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti suzIlakumArajI, zrI rAkezakumArajI, munizrI rUpacaMdajI, sAdhvIzrI vicakSaNazrIjI vagerenI sAthe virATa sAdhu-sAdhvI saMmelana yojAyuM. 8 julAI, 15 julAInA roja paNa vyAkhyAno thayA. 24 phebruArI 74nA roja AcArya tulasInI nizrAmAM paNa badhA saMpradAyanA sAdhu-sAdhvIe vaktavyo ApyAM.) dilhI jaIne paMjAbakesarI, krAMtadarzI, yugavIra AcAryazrI vijayavallabhasurIzvarajI mahArAjanI bhAvanAne anurUpa emanI smRtimAM racAnArA vallabhasmArakanuM kArya saMbhALavA mATe paNa pU. samudrasUrijIe AjJA ApI. gurunI AjJA ane te paNa preraNAmUrti guruvallabhane mATe. pachI to pUchavAnuM ja zuM hoya ? A kAryamAM vacce vacce avarodho AvatA hatA ane tene pariNAme kAryakartAono utsAha maMda paDato hato. A samaye emane joza ja gAvavA mATe sAdhvIjIe ghoSaNA karI ke jyAM sudhI gurudevanA smArakane mATe bhUmi nahIM maLe, tyAM sudhI huM bhAta, goLa, khAMDa Adino tyAga karuM chuM. emanI abhigraha ghoSaNA sAMbhaLIne zrIsaMgha stabdha banI gayo. keTalAka zrAvakoe paNa A prakAranA saMkalpanI ghoSaNA karI ane sAdhvIjInI upasthiti ane emanA saMkalpabaLane pariNAme vallabhasmAraka mATe cha ekara jamIna prApta thaI. pAMtrIsamo ane chatrIsamo cAturmAsa dilhImAM thayo ane e pachI sADatrIsamo cAturmAsa 1975mAM saradhanAmAM karyo. saradhanAmAM pramukha banavArIlAla ane sekreTarI jagadIzakumArajIe ghaNI jahemata uThAvI hatI. tyAM derAsara ane upAzrayano jIrNoddhAra karAvyo. paM. hirAlAlajI saradhanA AvyA tyAre pU. sAdhvIjIe temane 7-8 divasa rokyA. vyAkhyAnamAM praznottarI thatAM lokonuM zaMkA-samAdhAna thatuM. samAjamAM jAgRti AvI ane A rIte eka varSa sudhI uttara pradezamAM vihAra karIne janajAgaraNanuM bhavya kAma karyuM. tyAM saradhanAmAM pU. sAdhvIjInI nizrAmAM dhArmika pAThazALA, mahilA maMDaLa, yuvaka maMDaLa vageremAM hoMzabhera pravRttio thavA mAMDI. A ja rIte uttarapradezamAM mujhaphpharanagaramAM teoe 15 divasa sthiratA karI. zvetAMbaronA 15-20 ane digaMbaronA 1000 gharomAMthI zikSita varga vyAkhyAnomAM jaina sthAnaka, jaina - 110 atithibhavanamAM Avato. mAnavasevA jevA viSayanA vyAkhyAnanI asarathI apaMgo vagere mATe hajAronuM dAna maLyuM. silAI mazIno apAvavAthI jarUriyAtamaMda lokone kAma maLyuM. jethI svamAnabhera jIvI zake. lokoe vyasanono tyAga karyo, vahelanA atizaya kSetra (tIrtha)mAM sAdhvIjI sAthe badhAe pAdavihAra karyo. ADatrIsamo cAturmAsa 1976mAM dilhImAM karyo. dilhInA rAjendranagara vistAramAM pUjya sAdhvIjI traNa-cAra divasa rahyA. tyAM vasatA dilhI ane gujarAtanA zrAvaka-zrAvikAo sAdhvIjI pratye agAdha zraddhA dharAvatA hatA. gujarAtanA mAMDala gAmanA vatanI zrI kIrtibhAI gAMdhI ane temanAM patnI nirmaLAbahenanI sAdhvIjI pratye atUTa AsthA hatI. sAdhvIjInI nizrAmAM zrI kIrtibhAIe mAsakSamaNa karyuM. vaLI navI dilhInA A vistAramAM taiyAra thatA 'gujarAta epArTamenTa'mAM emaNe phleTa lakhAvyo. e taiyAra thayA bAda e tyAM rahevA gayA. emaNe potAnA e phleTanuM nAma "mRgAvatI nivAsa" rAkhyuM. vaLI phleTanA eka khaMDamAM derAsara karyuM ane temAM pU. AcArya nityAnaMdasUrijInA haste kalyANI pArzvanAtha bhagavAnanI sthApanA karAvI. samaya jatAM zrIsaMdhe te vistAramAM derAsara karyuM. A kAmamAM paNa zrI kIrtibhAI gAMdhI agresara rahyA. emaNe A derAsaramAM potAnA gRhacaityanA kalyANI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA padharAvI. thoDA samaya bAda khAlI paDelA potAnA phleTanA te rUma mATe temaNe vallabha-smAraka jevI sAdhvIzrI mRgAvatIjInI pratimA e ja amadAvAdanA prasiddha zilpI zrI vaMtibhAI paTela pAse taiyAra karAvI. pUjya sAdhvIjInI A mUrtinI pratiSThA pAyacaMda gacchanA viduSI sAdhvIjI pAse dhAmadhUmapUrvaka karAvI. zrI kIrtibhAI gAMdhIe emanI tamAma saMpatti *mahattarA mRgAvatIzrIjI smRtiTrasTa'ne arpaNa karI dIdhI. temanA phleTamAM AveluM samAdhimaMdira eka darzanIya sthAna banI gayuM. temAM sarasvatIdevI ane padmAvatIdevInI paNa pratiSThA karavAmAM AvI che. gurudevazrI vijayasamudrasUrIzvarajIe 1976nI trIjI phebruArIe to emane Adezapatra Apyo ke vallabha-smArakanuM A kArya tamAre ja pUrNa karavAnuM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-kAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti che. dilhImAM rahI tamAma prayatno karIne zrIsaMghane Ane mATe samucita mArgadarzana Apo. dilhImAM jUna, 76mAM gItA ane karmayoga, AryasaMskRti, guruonuM pradAna, jainadarzana ane vijJAna, jaina AcAra vicAra jevA viSayo upara pU. sAdhvIjInA vyAkhyAno yojAyA. evAmAM paMjAbano pokAra saMbhaLAyo. agAu paMjAbano zvetAMbara jainasamAja kuzaLa netRtva ane sabaLa mArgadarzanane abhAve vismRtinA gahana aMdhakAramAM vilIna thato jato hato, tyAre pU. zrI buTerAyajI mahArAje sahunA hRdayamAM e bhAvanA jAgrata karI ke mUrtipUjAno zAzvata bhAva vilIna thavo joIe nahIM. emaNe paMjAbanI suSupta cetanAne ja gADI. zrI buTerAyajIe zrI buddhivijaya banIne paMjAbamAM krAMtinuM AMdolana saryuM ane pachI laharAmAM evI dharmaprabhAvanAnI lahera UThI ke zrI AtmArAmajI mahArAja svayaM zrI vijayAnaMdasUrIzvarajInA rUpamAM AvyA ane paMjAbanA samAja mAM navacetanAno saMcAra karyo. emanA ja AdezathI paMjAba kesarI kalikAlakalpataru zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje samAjane gaurava apAvyuM. jANe AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI ane AcAryazrI vijayaindradinasUrijIe jainabhAratI mRgAvatI zrIjIne kAryasiddhi mATe divyazaktinA rUpamAM ahIM mokalyAM. dilhIthI vihAra karIne ludhiyANA javA nIkaLyAM tyAre mArgamAM kurukSetra pAse pIpalI gAmamAM zrImatI saMtoSabahena motIsAgarajIe bhavya rIte sAdhvIjIno praveza samAroha yojyo hato. A vihAramAM pIpalI, kurukSetra vagere sthaLoe pU. sAdhvIzrIjInAM jAhera vyAkhyAnomAM AsapAsanAM gAmomAMthI paNa moTI saMkhyAmAM jaina-jainetara bhAvikoe lAbha lIdho hato. havenA cAturmAsa mATe ludhiyANA tarapha vihAra karatAM mArgamAM sarahanda gAmamAM hatAM tyAre jeTha vada AThamanA roja murAdAbAdamAM AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajInA kALadharma pAmyAnA samAcAra maLyA ane sAdhvIjInA hRdaya para vajAghAta thayo. manamAM evo vasavaso paNa thayo ke emaNe soMpelAM kAryomAM vallabhasmArakanuM kArya teo pUrNa karI zakyAM nahIM, paraMtu e pachI emanA paTTadhara paramAra kSatriyoddhAraka gacchAdhipati zrImad vijayaindradisUrijIe sAMtvanA ApavAnI sAthe emano utsAha vadhAryo ane kahyuM ke vallabhasmArakanuM kArya pUrNa karo ane kAMgaDA tIrthano uddhAra karo. A rIte gurutrayInI preraNA pAmIne sAdhvIjI pharI ekavAra kAryasiddhi mATe kaTibaddha thayAM. te pachI 1977nI 8mI jUne ludhiyANAmAM emano bhavya aitihAsika nagarapraveza thayo ane A 39mA cAturmAsano prAraMbha thatAM dharmaArAdhanAno utsava zarU thaI gayo. AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA AzIrvAdathI sthapAyelI ludhiyANA zrIsaMghanI zrI Atmavallabha jaina pAThazALAno rajatajayaMtI mahotsava trIjI ane cothI sapTembare UjavavAmAM Avyo. A samaye nisvArtha dharmazikSakonuM sanmAna karavAmAM AvyuM. pAThazALAne mATe sAruM evuM phaMDa ekaThuM thayuM. paryuSaNa parvanI ArAdhanA thaI. tyArabAda ludhiyANAmAM zrI AdIzvara jainamaMdiranuM adhUruM kArya pUrNa karavAno daDha saMkalpa karyo ane sAdhvIzrInA athAga prayatnane pariNAme e nirmANakArya pUrNa thaI zakyuM, eTaluM ja nahIM paNa 1978nI vIsamI phebruArIe eno pratiSThA-mahotsava paNa sarvadharmasamanvayI gaNi zrI janakavijayajI ma. tathA pU. sAdhvIjInI nizrAmAM sAnaMda, sollAsa saphaLa thayo. ludhiyANAnA upanagara suMdaranagaramAM zrI zAMtinAtha jaina maMdiranA nAme pAMcamAM jinamaMdiranI sthApanA karavAmAM AvI ane AvI paMcatIrthI sarjAtAM ludhiyANA eka dharmatIrtha banI gayuM. 50 vyaktioe zarAba ane mAMsano tathA 26 vyaktioe sigAreTano tyAga karyo. nAnA-moTA niyamo to ghaNAe lIdhA. Atmazuddhi mATe gautamalabdhi chaThTha, ciMtAmaNi tapa, navapadajInI oLI, pacaraMgI tapa vageremAM moTI saMkhyAmAM loko joDAyA. homiyopethI auSadhAlaya, poliyo kaeNmpa, upAzrayanI marAmata, niHzulaka netrazibira, mahilAmaMDaLamAM jAgRti jevAM aneka kAryo sAthosAtha cAlatAM rahyAM. samAjane dharmalAbha to maLyo ja, paNa samAjanA chevADAnA garIba lokone svAsyalAbha paNa maLyo. ludhiyANAmAM pramukha saMgharatna lAlA desarAjajI jodhAvAle, zrI zrIpAla bihAre zAha, khUba sUjhabUjhavALA karmaTha kAryakara zrI sikandaralAlajI eNvokeTa, zrI rAja kumArajI, ra
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-krAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti zrI jugalakizorajI, zrI devendrabhAI kasUravAle, zrI pArzvadAsajI vagereno noMdhapAtra phALo hato. pharI AcAryazrInI icchA pramANe paMjAba dharmabhAvanAnA raMge raMgAI gayuM. tIrthasthAno mATe yAtrAsaMgha nIkaLe che, paraMtu sAdhvIjIe gurubhaktine mATe ludhiyANAthI laharA sudhI yAtrAsaMghanI preraNA ApI, emanI nizrAmAM traNaso zrAvaka-zrAvikAono padayAtrI saMgha pahelIvAra ludhiyANAthI laharA gayo ane e prasaMge seMkaDo zrAvaka-zrAvikAoe gurutIrthanI yAtrA karI hatI. guruno mahimA mAtra vANImAM ja nahIM, paNa vAstavamAM pragaTe tevo prayAsa karyo. A gurUdhAmane suMdara banAvavAnA saMkalpa sAthe kAMgaDA tIrthano uddhAra karavAnI potAnI icchAnI ghoSaNA karI. tyAra bAda teo paTTImAM saMkrAMti ujavIne amRtasara AvyA. jeTha suda AThamanA divase amRtasaramAM pU. AtmArAmajI mahArAjanI puNyatithinA eka samAraMbha vakhate jorathI AMdhI AvatAM maMDapamAM beThelAone uddezIne sAdhvIjIe moTA avAje sahune kahyuM, 'badhA maMDapanI bahAra AvI jAva. maMDapamAM koI na rahe.' ane jevo zrIsaMgha bahAra nIkaLyo ke Akho maMDapa pattAnA mahelanI mAphaka tUTI paDyo ane vIja bInI TyUbo paNa jamIna para athaDAIne tUTI gaI. sAdhvIjInI samayasUcakatAne kAraNe koI hAni thaI nahIM. 1978no cAlIsamo cAturmAsa kAMgaDAmAM thayo ane e kAMgaDAnuM tIrtha jaina samAjane mATe sadAne mATe khulluM thaI gayuM, eno yazasvI itihAsa to have pachI joIzuM. - I. sa. 1979no ekatAlIsamo cAturmAsa ane I. sa. 1980no betAlIsamo cAturmAsa dilhImAM thayo ane smArakanuM sarjanakArya khUba vegapUrvaka cAlavA lAgyuM. zrI mRgAvatIzrIjInI nizrAmAM zrI dIpacaMda gArDanA adhyakSasthAne vallabhasmArakanA zilAnyAsanA prasaMge 'akhila bhAratIya zvetAMbara jaina kaoNnpharansa'nuM 24muM adhivezana navembara 1979mAM khUba saphaLa rahyuM. zrepTivarya zrI pratApabhAI bhogIlAlanA haste smArakamAM 1980nI 21mI eprile zrI vAsupUjya svAmI jinAlayano zilAnyAsa thayo. vallabhasmArakanuM kAma cAlatuM hatuM, paNa sAthosAtha svAcya asvastha thatAM 1980nI 17mI mee muMbaInA prakhyAta DaoN. praphulla desAIe pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM oNparezana karyuM. zarIramAM ghaNI durbaLatA AvatI jatI hatI. oNparezana pachI paNa emaNe sAdhujIvananI maryAdAnuM pUrNapaNe pAlana karyuM. teo sadaiva pagapALA cAlatAM hatAM. liphTa ke sTrecarano kyAreya upayoga karyo na hato. oNparezana pachI thoDA samaya bAda pAdavihAra karIne teo gurukSetranI saMbhALa levA mATe vallabhasmAraka sudhI gayAM hatAM.. haoNspiTalamAM zrI zAMtilAlajIe (ema.ela.bI.DI.) pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjane kahyuM, 'mane eka vacana Apo." pUjyazrIe pUchayuM, 'kayuM vacana'. zrI zAMtilAlabhAIe kahyuM, 'basa, mane huM je vacana mAguM te Apo.' pUjya mahArAja jIe kahyuM, 'jyAM sudhI khabara nA paDe tyAM sudhI huM kevI rIte vacanabaddha thAuM. huM vacana pALI nA zakuM.' zAMtilAlajI e kahyuM, 'Apa vacana pALI zako ema cho.' ema kahetAM emanI AMkhomAMthI daDadaDa AMsu vahetA jAya. gaLagaLA hRdaye emaNe kahyuM, 'haoNspiTalanI davAo, oNparezanano badho ja kharca mAre karavo che. mane lAbha Apo.' zrIsaMghane A vAta karI ane zrIsaMghanI AjJA laIne mahArAja jIe vacana ApyuM ane bhakti-bhAvathI bharelA zrI zAMtilAlajIe kRtajJatApUrvaka A vacanane svIkAra karyuM. satI AtmAne paramazAMtino anubhava thayo. tyAre samasta rUpanagara zrIsaMgha, zrI rAja kumArajI (ena.ke.), zrI zAMtilAlajI parivAra (ema.ela.bI.DI.), samasta rUpanagara mahilA maMDaLa, zrI vizabharanAthajI, zrI manamohanabhAI (nIlokhaMDI), bhaktahRdaya saralAtmA zrI devarAja jI (vI.ke. hojiyarI), zrImatI surezAbahena mahetA, zrImatI sudhAbahena zeTha, zrImatI sumitrAbahena (tripuTI) Adi badhAe khaDe page khUba ja sevA karI. paMjAba zrIsaMghamAM badhAya bhAI-bahenoe, baccA-baccAe koIe tapa karyuM, koIe jApa karyA, koIne prabhu prArthanA karI, to koIe gauzALAmAM dAna ApyuM. pU. mRgAvatIjI mahArAjanA svAthya mATe jemaNe aThThama karyA hatA evA bhAIbahenone ludhiyANAthI traNa basomAM zrI rozanalAlajI (dhanapatarAya caraNadAsajI) parivAra pUjya mahArAjajInA darzana karAvavA mATe lAvyA hatA. 15
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti Atma-krAMtinA ojasa ThIka thayA pachI pUjya mahArAjajIe kahyuM ke, 'huM to zrIsaMghanI duvAothI ThIka thaI chuM, davAothI nahIM.' 1981nI 24mI mee ludhiyANA zaheramAM zrI AtmAnaMda jaina hAIskUlanA vizALa prAMgaNamAM ci. reNubenanI dIkSAno prasaMga bhavya rIte UjavAyo. aMbAlAnA pratiSThita zikSApremI lAlA gopIcaMdajI vakIlanI dohitrI ane aMbAlA jaina kolejanA saMniSTha pramukha zrI amaracaMdajI vakIlanA nAnA bhAI zrI dvArakAdAsajI ane zAMtAbenanI dIkarI reNubena pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA pAvana sAnnidhyamAM cAra varSa sudhI rahyAM hatAM. ludhiyANA, kAMgaDA ane be varSa dilhImAM temanI sAthe rahyA bAda pU. gaNi janakacaMdravijayajInA haste temanI dIkSA khUba dhAmadhUmapUrvaka thaI ane teonuM nAma 'sAdhvI suprajJAjI mahArAja ' rAkhavAmAM AvyuM. teonAM mAtA-pitA tathA bhAIzrI subhASakumAra ane pravINakumAre A dIkSAnI khuzAlImAM 'reNubAlA ceriTebala TrasTa'nI sthApanA karI. temanI dIkSA samaye dIkSArthInI kAMbaLI sivAya anya sahune kAMbaLI vahorAvavAnI vAta AvI, tyAre pU. mRgAvatIjIe bharI sabhAmAM jAherAta karI ke amAre eka paNa kAMbaLI levI nathI. jene kAMbaLI vahorAvavI ja che, te potAnI rakama homiyopethI auSadhAlaya mATe dAnamAM arpaNa karI de. Ane pariNAme auSadhAlaya mATe sArI evI rakama ekaThI gaI gaI. dIkSAnA A maMgala avasare pU. suprajJAjInAM mAtA-pitAe caturtha vratanAM paccakakhANa lIdhAM hatAM. te pachI ludhiyANAmAM upAdhyAyazrI sohanavijayajInI puNyasmRtimAM sohanavijaya prinTiMga presanA makAnanuM nirmANa karAvIne tenuM udghATana karAvyuM ane 'vijayAnanda' patrikAnuM prakAzana ahIMthI thavA lAgyuM. bAra divasanI 'zrI vijayasamudrasUri darzana jaina zibiranuM kanyAo mATe Ayojana karyuM. zrI abhayakumArajI osavALane koIe kahyuM ke Apa potAnI haoNspiTalano zilAnyAsa indirA gAMdhIthI athavA madhara TeresAthI karAvo, osavALajIe turaMta uttara Apyo pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja amArA mATe indirA gAMdhI paNa che ane madhara TeresA paNa che. ame to emanA ja karakamalothI A kArya saMpanna karAvIzuM. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja pratye evI apratima zraddhA dharAvanAra zrI vidyAsAgara osavAlanA suputroe enI pUjya mAtA mohanadaInI smRtimAM 'zrI mohanadaI osavAla kensara TrITamenTa enDa risarca phAunDezana' zarU karyuM. karoDo rUpiyAnA kharce adyatana suvidhA dharAvatI pa0 beDanI haoNspiTalanI yojanA taiyAra thaI ane 1981nI 17mI jUne eno zilAnyAsa pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI preraNA ane emanA ja karakamalothI karAvyo. 1981mAM tetAlIsamo cAturmAsa aMbAlAmAM karyo. aMbAlAnA cAturmAsa daramiyAna sAdhvIzrI dvArA jANe mahAna jJAnayajJa thayo. e samaye aMbAlAnI zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja Arthika muzkelIomAMthI pasAra thatI hatI, sAdhvIzrI mRgAvatIjIe zrI Atmavallabha jaina eNjyukezana phAunDezananI sthApanA karavAnI preraNA ApI ane emanI preraNAthI kaoNlejane mATe dAnagaMgA vahI hatI. zrI zAdIlAlajIe potAnA suputro zrI praphullacaMdra tathA zrI anilakumAranA sahayogathI mAtA jJAnadeI bloka aMbAlA jaina kaoNlejane arpaNa karyo. sarvanA sahakAre kaoNlejane sarva prakAre vidyAvikAsanA patha para mUkI dIdhI. A kaoNleja para sadAya emanI savizeSa kRpA varasatI rahI. pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIne jJAnano apAra mahimA hato. sarasvatImaMdironI racanA ane enA vikAsa para haMmezAM emanI dRSTi rahetI. AthI aMbAlAnA A cAturmAsa daramiyAna temaNe aMbAlAnI esa. e. jaina hAIskUla, maoNDela hAIskUla, kanyA vidyAlaya, zizuvighAlaya vagere saMsthAonA sarvatomukhI vikAsane mATe zrAvakone preraNA karI ane tethI e saMsthAo Arthika rIte pagabhara ja nahIM, balake ghaNI sadhdhara banI. aMbAlA jaina kaoNlejamAM emanI preraNAnA prabhAve lAibrerInI paNa sthApanA thaI. zrI AtmAnaMda jaina sabhA vaDe saMcAlita vAcanAlaya ane pustakAlayano vikAsa karAvyo. vallabha-vihAra (gurumaMdira)nA dhvajadaMDa, zikhara ane kAra mATe preraNA ApI ane enA samagra saMkulanuM navInIkaraNa karyuM. aprApya 'vidhi sahita paMca pratikramaNa' pustakanuM prakAzana karAvyuM. 116
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti guru AcArya vijayasamudrasUrIzvarajIe eka samaye Adeza Apyo hato ke caMDIgaDha maMdiranA nirmANane mATe prayatna karo ane te mATe janajAgaraNa karavA zeSakALamAM ludhiyANAmAM gayAM. enAM AsapAsanAM gAmomAM vyAkhyAna ApyAM ane 1982mAM caMDIgaDhamAM pravezyAM. cheka 1955mAM sAdhvIzrI potAnAM mAtAguru zrI zIlavatIjI sAthe A nagaramAM AvyAM hatAM ane ahIM AvanAra zvetAMbara sAdhu-sAdhvIomAM e sarvaprathama hatAM. guru AjJAne zirodhArya karatAM temaNe 1982no 44mo cAturmAsa caMDIgaDhamAM karyo. emanA Agamana sAthe bhagavAna mahAvIrasvAmI jainamaMdiranI sthApanAnuM kArya zarU thayuM. sahu koInI icchA hatI ke rASTranA A eka navInatama aghatana nagaramAM jinAlayanI racanA thAya. khUba thoDA samayamAM bhUmikhanana ane zilAnyAsa karavAmAM AvyA. kAryakartAone A azakya lAgatuM hatuM, paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjInI preraNAe ene zakya banAvI dIdhuM. A samaye zilAnyAsa pUrve muzaLadhAra varasAda varasato hato. sahu koI ciMtita hatA ke zuM thaze ? muhUrta kaI rIte sacavAze ? samagra paMjAbamAMthI dasa basa bharIne zrAvako AvyA hatA. dilhIthI paNa moTI saMkhyAmAM bhAviko upasthita hatA. cotarapha pANI bharAI gayuM hatuM tethI zilAnyAsa kaI rIte karavo te samasyA hatI. badhAe mAnI lIdhuM ke Aje to zilAnyAsa thaze ja nahIM. A samaye sAdhvIzrI mRgAvatIjI aMdaranA khaMDamAM cAlyAM gayAM. dhyAnastha thaIne besI gayAM ane thoDIvAramAM muhUrtanA samaya pahelAM muzaLadhAra varasAda baMdha thaI gayo. zilAnyAsa sthaLa tarapha sAdhvIjI mahArAja pAchaLa badhA ja loko ane benDavAjAvALA cAlavA lAgyA. aDadhA kalAkamAM sAdhvIjI pahoMcI gayAM. zilAnyAsanA sthaLe pANI bharAI gayAM hatAM. yuvAnoe penTa caDAvIne Dole Dole pANI bahAra kADhyuM ane zilAnyAsanI jagyA cokhkhI karI ane zilAnyAsanuM kArya vidhipUrvaka saMpanna thayuM. te pachI badhA bese kyAM ? tyAre sAdhvI zrI mRgAvatIjI emane vaiSNava maMdiramAM laI gayAM. maMdiranA mahaMte AdarasatkAra karyo. ahIM sabhA thaI. maMdiramAM lAuDa spIkara paNa hatAM ane asaMbhava saMbhava banyuM. A badhAM kAryomAM karmaTha, utsAhI ane niSThAvAna kAryakartAo pramukhazrI Atma-kAMtinA ojasa padmakumArajI, sekreTarI zrI surendrabhAI, koSAdhyakSa lAlA zAdIlAlajI, zrI suzIlakumArajI vagere nI athAga mahenata hatI. I.sa. 1982nA caMDIgaDhanA A cAturmAsa daramiyAna digaMbara jaina dharmazALAnI pAchaLa avAvaru jagyAmAM sarve dara (rAphaDo) banAvelo hato. e bAjunI bArImAMthI sarpanA baccAo aMdara AvI jatA. savAre-bapore kAjo (kacaro) letA tyAre sarpanA baccAo nIkaLatA. khabara paDatAM kAryakartAoe kahyuM ke saperAne lAvIne ene ahIMthI haThAvI daIe paNa pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM ke bhale sukhethI potAnA ghare e tyAM rahe. amane kAMI naDatA nathI. kAMI karavAnI jarUra nathI. AkhuM comAsuM sukharUpa pUrNa thaI gayuM. sarpa paNa potAnA ghare sukhethI rahyA. koI koIne navuM nahIM, ene ja kahevAya 'ahiMsA pratiSThAyAM tat saddhio vaira tyAgaH' prabhu mahAvIranI ahiMsA pUjya sAdhvIjI mahArAjane sparzI gaI hatI. amerikAnA tattvavettA thoroe kahyuM hatuM ke jyAre mArA khoLAmAM sApa, vIMchI, kAnakhajUrA AvIne niHzaMka thaIne ramaze tyAre huM potAne pUro ahiMsaka mAnIza. sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM svAstha barAbara rahetuM nahotuM. tethI sahue emane dilhI javA mATe Agraha karyo. mahattarAjIe pratyeka mAnavImAM vallabhasmArakanI bhAvanA jagAvI hatI. samaya jatAM vallabhasmAraka sAdhvIjI nI mahAna preraNAnuM pratIka banI rahyuM. emano 45mo cAturmAsa dilhImAM ane 46mo ane 47mo cAturmAsa vallabhasmArakamAM thayo. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA suDatAlIsamA cAturmAsa daramiyAna 198panI 9mI navembare rAtre dasa vAge sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI ziSyA sevAmUrti zrI sujyeSThAjIe nazvara zarIrano tyAga karIne anazvara, ajara AtmAnuM rUpa dhAraNa karI lIdhuM. sAdhvIzrI sujyavhAjIno janma kherAlu-tAraMgA hIlanI pAse AvelA sIpora gAmamAM thayo hato ane emanI dRDha dharmabhAvanA ane tapazcaryAne kAraNe emaNe ogaNIsamA varSe dIkSA grahaNa karI. emanI moTI dIkSA 1947nA eprilanA aMtamAM pU. paMjAbI AcArya mahArAja vijayaumaMgasUrIzvarajInA zubhahaste saMpanna thaI hatI.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-krAMtinA ojasa preraNAnI pAvanamUrti emaNe gurucaraNomAM rahIne jJAnAbhyAsa karyo. jIvavicAra, navatattva, daMDaka, ladhusaMgrahaNI, traNa bhASya, karmagraMtha jevA dhArmika graMthonA svAdhyAyanI sAthosAtha vinaya, vaiyAvacca Adi AvyaMtara tapa emanA jIvanamAM tANAvANAnI mAphaka vaNAI gayAM hatAM. emanI gurusevA paNa adbhuta hatI. potAnA tapomUrti guru zrI zIlavatIjI mahArAjanI pacIsa varSa sudhI sevA karI. e uparAMta cha mahinA gRhasthAvasthAmAM cAturmAsamAM samarpaNa bhAvathI sevA karI hatI. bhAratanA judA judA pradezomAM ugra vihAra karIne emaNe guru AtmavallabhanI saMsthAonuM ke vallabha-smArakanuM kArya hoya, zikSaNasaMsthAonuM kAma hoya, sAdharmika baMdhuone sahAya hoya ke dIna-du:khI, garIba ke bImArane madada karavAnI hoya tyAre emaNe pratyeka kAryamAM gurumahArAjane sAtha Apyo. kAMgaDA tIrtha samaye jApa karIne emanI Atmika zaktino paricaya Apyo. chellA doDha varSa vallabha-smArakamAM paNa emanA navakAra maMtranA jApa ane zaMkhezvara pArzvanAthanA jApa lAkhonI saMkhyAmAM thayA hatA, mItabhASI sAdhvI sujyeSThAzrIjInA jIvanamAM pATha, prArthanA, mALA, japa, gurusevA ane sadvAMcana e mahattvanAM hatAM, sAdhanA, sevA ane samarpaNano jIvanamaMtra emaNe aMtima kSaNa sudhI sArthaka karyo. teo potAnA gurumahArAjamAM ja sarvasva pAmyAM hatAM. emane pANI ApIne pANI pIvuM, gocarI ApyA pachI gocarI karavI. emanI nAnAmAM nAnI jarUriyAta ane davAono khyAla rAkhavo. AvAM sAdhvI sujyeSThAzrIjI aMtima samaye paNa eTalAM ja svastha hatAM ane chelle paNa traNa vakhata emaNe kahyuM ke mArA mahArAja (sAdhvIzrI mRgAvatIjI)nI saMbhALa rAkhajo. A sAMbhaLI sAdhvIzrI mRgAvatIjIe emane kahyuM, mahArAja , mahArAja zuM kare che ? choDI de mahArAjane ! arihaMta ane zaMkhezvara dAdA ane vallabha sagurunuM smaraNa kara. tyAre emaNe kahyuM ke have huM bolI zakatI nathI tyAre moTA mahArAja sAhebe emane traNa navakAramaMtra saMbhaLAvyA ane sAdhvIzrI suyeSThAjI mahArAjano AtmA anaMtamAM lIna thaI gayo. cheka aMtima kSaNa sudhI emanI zuddhi rahI. gurubhakti, sevAbhAvanA, atyaMtara tapa dvArA AgavI chApa choDI janArAM sAdhvIzrI sujyeSThAjInA kALadharma prasaMge sAdhvI mRgAvatIjIe kahyuM ke e mArI ziSyA hatI paNa eNe eka mAtA hoya te rIte mAruM dhyAna rAkhyuM che. sevA, sAdhanA, samarpaNa, tapazcaryA ane saraLatA jevA ucca guNa dharAvatAM sAdhvI sujyeSThAjInuM samAdhisthAna guru vallabhanA bhavya smArakanI pavitrabhUmi para racavAmAM AvyuM. garIbonI sevA ane sahAyatA mATe satata utsuka evAM sAdhvIzrI sujyeSThAjInI smRtimAM nirAdhAra lokonI madadane mATe sAdhvI zrI sujyeSThAjI TrasTa racavAmAM AvyuM. suDatAlIsamAM cAturmAsa bAda sAdhvI sujyeSThAzrIjInA kALadharma pachI mahattarAzrIjI emano viyoga vadhu sahana karI zakyAM nahIM ane mAtra oTha mahinAmAM ja mahattarA sAdhvIzrI e ja vallabhasmArakamAM 1986nI 18mI julAIe kALadharma pAmyAM. jANe dharmajIvanadAyI gurudeva vijayavallabhasUrine emanI putrIsamAna ziSyAnI dharmAjali na hoya ! mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInA bhavyajIvananI A AcherI jhalaka che. emanAM cAturmAsonAM vihaMgAvalokana dvArA emanI vihArayAtrAne pAmavAno A prayatna che. virATa sAgaranI oLakha ApavA mATenI hAthamAM rahelI jalaaMjali che. AnI jhAMkhI meLavIne have ApaNe emanA samagra jIvananI sUryasamAna camakatI ghaTanAono Alekha meLavIzuM, emAM laharA tIrtha mATeno puruSArtha, kAMgaDA tIrthano uddhAra, vallabhasmArakanuM yazasvI nirmANa ane emanA kALadharma prasaMganI jhAMkhI meLavIzuM. puSponI suvAsa pAmavA mATe jema koI udyAnanA pravezadvAre ApaNe pravezIe, e rIte A virala, puNyasuvAsadAyI udyAnanA pravezadvAre ApaNe pahoMcyA chIe. emAM khIlelAM AdhyAtmika puSponuM darzana have pachInAM prakaraNomAM karIzuM.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ guradhAmane vaMdanA gurUdhAmane vaMdanA paMjAbanI vIra bhUmi para vIranA dharma evA jaina dharmano punaH prasAra kaI rIte thayo ? jinazAsananA itihAsanI eka ajoDa ane anerI ghaTanA che ke lAMbA samaya bAda paMjAbamAM jaina dharmanI be mahAna vibhUtiono prAdurbhAva thayo. A baMne vibhUtio potapotAnI paraMparAmAM rahyA hota, to samartha dharmaguruo banyA hota, paraMtu emaNe jaina dharmanA AcAravicAro apanAvyA ane jaina dharmane be samartha vibhUtionA prabhAvano anubhava thayo. I. sa. 1807(vi. saM. 1863)mAM ludhiyANA pAsenA dulavA gAmamAM zIkha parivAramAM janmelA buTTAsiMhanuM mana paMjAbamAM viharatA sthAnakavAsI sAdhuo tarapha AkarSAyuM ane I. sa. 1832(vi. saM. 1888)mAM dilhImAM AvIne pacIsa varSanI vaye dIkSA laI buDherAyajInuM nAma dhAraNa karyuM. AgamonuM parizIlana, saMskRta ane prAkRta bhASAno UMDo abhyAsa ane kriyAkAMDanI zistabaddhatA emanAmAM hatI, paraMtu emanuM mana mUrtipUjA tarapha DhaLyuM hovAthI emaNe vi. saM. 1912mAM amadAvAdamAM AvI, pU. maNivijaya mahArAja pAse navesarathI saMvegI dIkSA dhAraNa karI. emanuM nAma buddhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM paraMtu buddhivijayajI karatAM buTerAyajI mahArAja tarIke vizeSa jANItA banyA. e ja paraMparAmAM kapUra brahmakSatriya jAtinA AtmArAmajI mahArAja AvyA, jeo buTerAyajI mahArAjanA ziSya banyA. I. sa. 1836 (vi. saM. 1892)nA caitra suda ekama ane maMgaLavAranA roja paMjAbanA jIrAnagara(phirojapura)thI savA traNa kilomITara dUra AvelA laharA gAmamAM AtmArAmajIno janma thayo. emanuM nAma dinArAma rAkhavAmAM AvyuM. gaNezacaMdra ane rUpAdevInA A putrano mULa dharma kapUra brahmakSatriya hato, paraMtu dittArAma (devIdAsa athavA AtmArAma) jaina sAdhuonA saMparkamAM AvyA. emanA para dhArmika kriyAonA saMskAra paDyA ane I. sa. 1854 (vi. saM. 1910)mAM 18 varSanI vaye mAlerakoTalAmAM sthAnakavAsI jIvaNarAmajI mahArAja pAse dIkSA lIdhI ane emanuM nAma AtmArAmajI mahArAja rAkhavAmAM AvyuM. pratApI mukhamudrA, ajoDa smaraNazakti, bhASA paranuM prabhutva, zAstragraMthono UMDo abhyAsa dharAvanAra pU. AtmArAmajI mahArAje jaina dharmanA AgamagraMtho uparAMta vedo, upaniSado, purANo, zAMkarabhASya jevA hiMdu dharmanA graMtho temaja kurAna ane bAibalano paNa abhyAsa karyo. banyuM evuM ke pUrve buTerAyajIe jema sthAnakavAsI choDIne zvetAMbara saMpradAya apanAvyo hato, e ja rIte sthAnakavAsI jIvaNarAmajI mahArAjanA ziSya tarIke AtmArAmajI mahArAje bAvIsa varSanA dIkSAparyAya pachI buTe rAyajI mahArAja pAse saMvegapakSanI dIkSA lIdhI ane mUrtipUjaka jaina dharmano DaMko vagADyo. teonI udAra dRSTine kAraNe tamAma dharmanA loko emanI pAse AvatA ane hiMdu, musalamAna ane zIkha komanI keTalIya vyaktio emanA upadezonuM pAlana karatI hatI. te samaye jyotiSa, Ayurveda ane maMtrataMtrane kAraNe yationo vizeSa prabhAva hato. keTalAMka nagaromAM yatinI AjJA vinA cAturmAsa thaI zakato nahIM. vaLI rAjAonI saMmatine kAraNe jaina sAdhuo karatAM jaina yationuM ghaNuM jora hatuM, tyAre AtmArAmajI mahArAje yatio sAthe zAstrArtha karIne emano prabhAva dUra karyo. potAnI prakAMDa vidvattA, nirmaLatA ane lokonA sahakArane kAraNe sAdhusamAjano mahimA karavAnI moTI siddhi meLavI. zAstrAbhyAsa, vidvattA ane tarkapaTutA uparAMta emanAmAM paMjAbI dehanuM khaDatalapaNuM ane paMjAbI mijAjanI khumArI paNa hatI. ra
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ guradhAmane vaMdanA preraNAnI pAvanamUrti pU. sAdhvIzrI sutratAzrIjIe emane vize eka prasaMga kahyo hato, AtmArAmajI mahArAja eka yoddhAnA putra hovAthI sazakta zarIra, khaDatala bAMdho ane koI pahelavAna ke kustIbAja jevI emanA dehanI chabI hatI. eka vAra koI gAmamAM eka akhADA pAsethI pasAra thatA hatA, tyAre eka kustIbAje emane joIne bIjA kustIbAjane majAkamAM kahyuM, 'Aje ApaNA akhADA tarapha koI navo kustIbAja AvI rahyo che." AtmArAmajIe e majAka sAMbhaLI ane emaNe kahyuM, 'sAcI vAta che, huM paNa kustIbAja chuM. mAtra bheda eTalo ke huM deha sAthe nahIM, paraMtu indriyo sAthe laDIne ene cita karIne vijaya meLavavA mAguM chuM." AvA AtmArAmajI mahArAje paMjAbamAM mUrtipUja ke jaina dharmano bodha Apyo. teo potAnA ziSyone saMskRta bhASAmAM evA pravINa karatA ke teo sahu bhegA maLe, tyAre ghaNI vAra saMskRta bhASAmAM ja carcA karatA. saMskRta ane prAkRta bhASA para asAdhAraNa prabhutva hovAthI e bhASAmAM graMtharacanA karI zakyA hota, paraMtu potAnI bhAvanAo janasamudAya sudhI pahoMcADavA mATe emaNe hiMdI bhASAmAM jaina tattvadarzananI chaNAvaTa karatAM pustako lakhyAM. vaLI, anya dharmo sAthe jaina dharmano tulanAtmaka abhyAsa paNa rajU karyo ane kavi hovAthI emanA dvArA hiMdI bhASAmAM pUjAsAhityanuM prathamavAra nirmANa thayuM. teo paMjAbamAM vihAra karatA hatA tyAre I. sa. 1897 (vi. saM. 1953)mAM gujarAnavAlA (je hAla pAkistAnamAM che)mAM kAladharma pAmyA. gujarAta, rAjasthAna ane paMjAbamAM emano ghaNo moTo prabhAva hato. A ja paraMparAmAM AtmArAmajI mahArAjanA eka ziSya pU. vijayavallabhasUri mahArAja thayA. vaDodarAnA A chagana nAmanA kizorane rAdhanapuramAM dIkSA ApI. AtmArAmajI mahArAje potAnA samudAyanI dhurA vallabhasUrine soMpIne ema kahyuM ke, "mArI pAchaLa vallabha paMjAbane saMbhALaze.' yugadarzI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe potAnA gurunI bhAvanAne sAkAra karI. keTalAMya varSo sudhI paMjAbamAM vihAra karIne yugasarja ka dharmakArya karyuM. jANe e ja zabdono paDagho paDato hoya, e rIte yugadarzI AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje sAdhvIzrI mRgAvatIjIne 'aba tuma paMjAba jAo, meM AtA huM " ema kahyuM hatuM. paraMtu sAdhvIzrIne AvI AjJA ApyA bAda durbhAgye yugadarzI AcArya vijayavallabhasUrIzvarajIno muMbaImAM kALadharma thatAM teo paMjAba jaI zakyA nahIM. paNa sAdhvIjIe I. sa. 1958 (vi. saM. 2014)mAM aMbAlAnA cAturmAsa daramiyAna vallabhavihAra samAdhimaMdiranuM bhUmipUjana, zilAnyAsa ane nirmANa karyuM ane AcArya vijayavallabhasUrinI preraNAthI nirmANa thayelI 'zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja', 'zrI AtmAnaMda jaina hAIskUla', 'zrI AtmAnaMda jaina kanyA ucca vighAlaya', 'zrI AtmAnaMda jaina miDala hAIskUla' tathA zrIsaMghanI saghaLI saMsthAone sAdhvIjIe punaH sicita karI. e pachI teo gurUdhAma laharAmAM AvyAM ane guru AtmArAmajI mahArAjanA janmasthaLe emanA janma pachI 120 varSa bAda I. sa. 1957 (vi. saM.2013)mAM jIrA gAmamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI rahyAM ane ahIM rahIne emaNe 'guruAtmakIrti staMbha'nA nirmANa mATe preraNA ApI. vAta evI hatI ke krAMtikArI paMjAbadezoddhAraka jainAcArya zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja (pU. A. AtmArAmajI mahArAja) I. sa. 1897 (vi. saM. 1953)mAM kALadharma pAmyA hatA. emanA kALadharmanA sthaLa para gujarAnavAlAmAM samAdhibhavananI racanA thaI hatI, paraMtu bhArata ane pAkistAnanuM vibhAjana thatAM gujarAnavAlA pAkistAnamAM gayuM ane te samAdhisthaLa paNa tyAM ja rahI gayuM. AthI emanA janmasthaLa laharA-jIrAmAM emanuM koI kIrticina sarjAya, te AvazyakatA hatI. A aMge AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje eka samaye preraNA paNa ApI hatI ane e pachI jinazAsanaratnazrI vijayasamudrasUrIzvarajIe A kArya sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAja, sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja ane sAdhvIzrI suyeSThAjI mahArAjane soMpyuM ane emane jIrA tarapha vihAra karavAno Adeza Apyo. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe sakaLa zrIsaMghane AcAryazrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja nI bhavya sAdhutAno khyAla ApIne emaNe A pradeza para karelA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti gurUdhAmane vaMdanA upakAronuM vyAkhyAnamAM varNana karyuM ane emanA janmasthaLa para emanI kIrtine anurUpa AtmakIrtistaMbhanI racanA karavA anurodha karyo. sarvasaMmatithI gurUdhAma laharAmAM emanA janmasthaLa para kIrtistaMbha karavAno nirNaya karavAmAM Avyo ane I. sa. 1957 (vi. saM. 2013)mAM caitra suda ekamanA divase eTale ke AcAryazrI vijayAnaMdasUrIzvarajInA janmadivase vijayamuhUrtamAM enI zilAnyAsavidhi lAlA labhurAma zrIpAlanA haste thaI. A zilAnyAsavidhi prasaMge sAdhvIjI mahArAje ghoSaNA karI ke AvatA varSe caitra sudi ekamanA maMgala divase vidhivata rIte enuM udghATana karavAmAM Avaze. sAdhvIjI saMkalpa kare, to sAkAra karIne ja rahe. TUMkA gALAmAM AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajInA 60 varSanA AyuSyane anulakSIne 60 phUTa UMco kIrtistaMbha taiyAra thayo ane I. sa. 1958(vi. saM. 2014)nI caitra sudi ekamanA divase sAdhvIjI punaH jIrAmAM padhAryA ane zAsanaprabhAvikA zrI zIlavatIjI, zrI mRgAvatIjI ane zrI sujyeSThAjInI nizrAmAM A parama pAvanadhAmanuM udghATana jIrA nivAsI lAlA bhagavAnadAsanA bena zrImatI vajIradevIe (jainetara) atyaMta zraddhAthI karyuM. A utkRSTa dharmakAryamAM pramukha lAlA bAburAmajI vakIla, sekreTarI lAlA kheturAmajI, zAMtidAsajI navalakhA, lAlA satyapAlajI vageree mahattvapUrNa phALo Apyo. A avasare sAdhvIzrI mRgAvatIjIe preraNA ApI ke have prativarSa dAdAgurunI janmajayaMtI A sthAna para UjavavAmAM Avaze ane jIrAno zrIsaMgha enI javAbadArI saMbhALaze. sAdhvIjIe joyuM ke judAM judAM tIrtho para yAtrAsaMdha jatA hatA, paraMtu gurUdhAmanI yAtrA mATe AvuM koI Ayojana thayuM nahotuM. emanI nizrAmAM AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajInI 142mI janmajayaMtInA avasare I. sa. 1978 (vi. saM. 2034)mAM eka vizALa padayAtrAsaMgha ludhiyANAthI nIkaLyo. 29mI mArca thI 8mI eprila sudhInA A saMghamAM vacce AvatAM gAmomAM zAsananI zobhA vadhAratA sahu koI jIrA-laharA gurUdhAma pahoMcyA. A saMghayAtrA daramiyAna paNa emaNe sevAnI bhAvanA satata cAlu rAkhI. gAmaDAMnAM bALako ane bahenone moTI saMkhyAmAM kapaDAM ApyAM. vidyArthIone abhyAsa mATenI cIjavastuo ApI, laharA gAmanA pratyeka gharamAM lADunI prabhAvanA karavAmAM AvI ane gAmanI unnati mATe tamAma prayatna karavAnI khAtrI ApavAmAM AvI. sAdhvI zrI mRgAvatIjIe bahu hRdayasparzI rIte kahyuM, *A gAma ane grAmajanonI sevA e amAre mATe gurubhakti che." laharAnA A utsava prasaMge bahArathI AvelA 2500 ane jIrA tathA laharAnA tamAma loko maLIne kula pAMca hajAra jeTalI medanImAM pU. sAdhvIjI mahArAjanI preraNAthI gurUdhAma laharAnA vikAsa mATe rU. pacAsa hajAra bhegA thayA. jIrAnA derAsara mATe ludhiyANA zrIsaMghe rU. pAMca hajAra bheTa ApyA. A kIrtistaMbhanA sthAna upara navo hola, navuM pravezadvAra ane kIrtistaMbhanuM raMgarogAna karAvavAnI preraNA ApI. A prasaMge maphata Ai kaeNmpanuM Ayojana karyuM ane temAM AvelA dardIone mAMgalika saMbhaLAvyuM. mAMsa, iMDA, zarAba, sigAreTa, bIDI Adi choDavAno niyama dhaNAMne Apyo. A kempano pUro lAbha ane Ayojana vallabha jaina yuvakamaMDaLa (ludhiyANA) taraphathI hatA. hakIkatamAM sAdhvIjI mahArAjanAM racanAtmaka ane zAsanasevAnAM kAryonA zrIgaNeza gurUdhAmanA kIrtistaMbhanI sthApanAthI thayA ane e pachI zAsanasevAnAM aneka kAryonuM samApana guru AtmavallabhanA smArakamAM thayuM ! gurubhaktithI maMgalAcaraNa ane gurubhaktithI samApana ! kevI ajoDa haze guru pratyenI gADha AsthA ! vaLI prativarSa jainAcArya zrI vijayAnaMda surIzvarajInA janmotsava meLA mATe gurUdhAma laharA sthAyIkoza pheDanI sthApanA karAvI. A prasaMge laharA gAmanA agraNI grAmajano mAstara vAsudevasiMha, zrI jogendrasiMha sarapaMca, paMDita lAlacaMdajI ane samAjasevaka zrI suMdarasiMha mistrI ityAdie sAdhvIzrIne nivedana karyuM ke A vistAra atyaMta pachAta che, AkhAya ilAkAmAM koI haoNspiTala nathI ane tethI gAmaDAnA dardIone sAravAra mATe khUba dUra dUra javuM paDe che. emaNe mRgAvatIjIne kahyuM ke Apa A gAmamAM eka sArI haoNspiTala banAvo to ahIMnA prajAjano tamArA AbhArI raheze. A tIrthasthAnanA pramukha kAryakartA zrI satyapAlajI jene paNa grAmajanonI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vAtamAM sUra purAvyo. A aMge sAdhvIzrI mRgAvatIjIe zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnA pramukha zrI dharmapAlajI osavAla (ludhiyANAvALA)ne bolAvyA ane A mahAna gurunI bhUmi para eka sArI haoNspiTala UbhI karavAnI preraNA ApI. grAmajanoe haoNspiTalane jamIna ApavAno prastAva maMjUra rAkhyo ane zrI dharmapAlajI osavAle eka adyatana suvidhA dharAvatI haoNspiTalano nakazo taiyAra karyo, paraMtu evAmAM 19mI eprila, 1979nA vaizAkhInA divase amRtasaramAM niraMkArI samAja-bhIMdarAvAlAnA anuyAyIo vacce moTo vivAda thatAM sAMpradAyika taMgadilI UbhI thaI. thoDo samaya sAMpradAyikatAnuM vAtAvaraNa zAMta paDe tenI rAha joI ane pachI laharAmAM laharA sivila haoNspiTala banAvavAnI yojanA sAthe AgaLa vadhyA. A samaye paMjAba rAjyanA ArogyamaMtrI zrI saradArIlAlajI kapUra sAthe dharmapAlajI osavAla saMparkamAM hatA. grAmajanonA sahayogathI tathA zrI dharmapAlajI osavAla ane emanAM dharmapatnI zrI aMjanA osavAlanA Arthika sahayogane pariNAme laharA gAmamAM laharA sivila haoNspiTala UbhI karavAmAM AvI ane pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA AzIrvAda tathA zrI dharmapAlajI osavAla ane zrI satyapAlajI jainanA athAga prayatnone kAraNe A tIrthasthAnamAM lokonI sukhAkArI mATe suMdara haoNspiTala taiyAra thaI. sAdhvIzrI mRgAvatIjI I. sa. 1969nA maisUranA comAsA pachI beMgaluru mAM gayAM ane teo pU. AcArya zrI vikramasUrIzvarajI mahArAjane vaMdana karavA gayAM. upAzrayamAM sAdhvIjI jevAM vaMdana mATe pravezyAM, tevA ja AcAryazrIe kahyuM, 'Ava Ava, kamAu beTA, Ava. AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAja ane amArA AcAryazrI labdhisUrijI mahArAja na karI zakyA te, beTA teM karI batAvyuM.' AcAryazrIno kahevAno bhAva e hato ke bIjA koI karI zakyA nahIM evuM kArya tame saMpanna karyuM che. kamAu dIkarAnI mAphaka aDhaLaka kamANI karI ApI che. vAta paNa sAcI hatI. laharAmAM pU. vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAmajI mahArAja)nuM janmasthaLa zIkha samAja pAse hatuM. pUrve e jamIna meLavavAnA ghaNA prayatno thayA hatA, paNa niSphaLa gayA hatA. A samaye tapomUrti pUjya sAdhvIzrI rada gurudhAmane vaMdanA zIlavatIjI mahArAja ane sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja jamInamAlika pAse gayAM ane kahyuM, 'bAbAjI, hamArI jholI meM ye DAla do.' ane zIkha samAjanA e bhAIe potAnI bhUmi sAdhvIzrIne samarpita karI dIdhI. A rIte guru AtmArAmajI mahArAjanA janmasthAna tarapha sahunI dRSTi gaI ane e pachI emanA AjJAnuvartI ziSyA sAdhvIzrI suvratAjI mahArAja, sAdhvIzrI suyazAjI mahArAja ane sAdhvIzrI suprajJAjI mahArAjanI preraNA ane emanI nizrAmAM jainAcArya zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA svargArohaNa zatAbdInA upalakSamAM jIrAmAM zikSaNa saMsthAnuM bhUmipUjana ane zilAnyAsa yojAyo. e samaye bhAvanAnI bharatI jAgI ane jIrAmAM pU. AtmArAmajI mahArAjanA samAdhisthaLanA vizALa prAMgaNamAM 'zrI Atmavallabha jaina vidyApITha' (skUla)nuM nirmANa karavAmAM AvyuM. 1994nI 25mI eprile enuM bhUmipUjana ane zilAnyAsavidhi thayAM ane zrI vIrendrakumArajI jaina (vIrabhAI)nA athAga prayatnathI mAtra cAra mahinAnA alpakALamAM ja 'zrI Atmavallabha jaina vidyApITha' (jIrA)nA udghATanano lakI Dro zeTha zrI pratApabhAI bhogIlAlanA haste thayo ane udghATana tA. 16mI navembara 1994nA roja thayuM. bhAvanAomAM kevI bharatI Ave che, eno AnaMda A paMjAbanA phirojapura jillAmAM AvelA jIrA gAmanI ghaTanAthI joI zakAze. sAdhvI mRgAvatIjIe laharA-jIrAmAM kIrtistaMbhanI racanA I. sa. 1958mAM karI. e pachI thoDA samaya bAda I. sa. 1978mAM sAdhvIzrI mRgAvatIjInA upadeza ane nizrAmAM pahelIvAra ludhiyANAthI gurudhAma laharAno traNaso bhAIbahenono padayAtrAno saMgha nIkaLyo. e samaye laharA tIrthanA vikAsa mATe mahattvapUrNa Arthika sahAya apAvI, to emanAM AjJAnuvartI sAdhvIjIoe e ja gAmamAM guruvallabhe prabodhelA sarasvatImaMdiranuM I. sa. 1994mAM nirmANa karyuM. dIve dIvo peTAya te AnuM nAma ! 129
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! tAre te tIrtha ane tIrthane sthApe te tIrthaMkara. bhavasAgara, du:khasAgara, mohasAgara vagere pAra karavA mATenuM sAdhana te tIrtha, je mAnava AtmAne janma-mRtyunA cakramAMthI ugArIne mukti arpe che. AvAM tIrtho seMkaDo varSothI janahRdayamAM adhyAtmanI anubhUti jagAve che ane mokSano mArga cIMdhe che. e tIrtho eka samaye jAhojalAlI anubhavatAM hoya che, to kyAreka koI bhUkaMpa jevI prAkRtika Aphata, pratikULatA ke rAjakIya sthitine kAraNe e vismRta banI jatAM hoya che. A vismRta thatAM tIrthonI smRtine lokahRdayamAM ja gADavI, enAM bhavya zilpa ane sthApatyane ujAgara karavAM, emAM jinezvara devonI pratiSThA karavI ane emAMthI punaH eka navA tIrthanuM sarjana karavuM, e anupama dharmapuruSArtha gaNAya. - himAcala pradezanA parvatIya kSetramAM AveluM kAMgaDA tIrtha jaina dharmano gauravabharyo itihAsa chupAvIne beThuM hatuM. cheka I. sa. 1872-1873nA ArkiyolaoNjikala sarve oNpha inDiyAnA pAMcamA bhAganA ahevAlamAM bhAratanA vikhyAta purAtattvavid ane sarvekSaka eNlekjhAnDara kaniMghame kAMgaDAnA killAnI aMdara aMbikAmaMdiranI dakSiNe AvelAM be suMdara jinamaMdirono ullekha karyo che. - uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! - nagaranI dakSiNe parvatanI suMdara majAnI TekarI para AvelA vizALa prAcIna killAmAM A kAMgaDA tIrtha zobhatuM hatuM. emAM zyAma varNanA AdinAtha bhagavAnanI prAcIna vizALa, manohArI pratimA vidyamAna hatI. A kAMgaDA tIrthanI sthApanA tIrthakara zrI neminAtha bhagavAnanA samayamAM mahArAja suzarmacaMdrae karI hatI. A maMdiranA saMsthApaka mahArAja suzarmacaMdra caMdravaMzIya kSatriya hatA ane caMdra vaMzanA dhaNA mahArAjAo jaina dharmanA anuyAyI hatA. e pachI mahArAja rUpacaMdra caudamI zatAbdImAM kAMgaDA nagaramAM bhagavAna mahAvIrasvAmInI suvarNapratimAM ane maMdira sthApita karyuM. itihAsanA pagale cAlIe to AjathI seMkaDo varSa pahelAM vi. saM. 1484mAM mahArAjA narendracaMdra upAdhyAyazrI jayasAgara jI mahArAjanA netRtvamAM siMdhathI AvatA vizALa yAtrAsaMghanuM bahumAna karyuM hatuM, eTaluM ja nahIM, paraMtu upAdhyAyazrI jayasAgarajI mahArAjanA dharmopadezanuM bhaktibhAvapUrNa zravaNa karyuM hatuM. mahArAjA narendracaMdra jaina tIrthaMkaronI pratimAnuM bhAvapUrvaka pUjanaarcana karatA hatA. emanA potAnA rAja bhaMDAramAM sphaTika ratnothI zobhita tIrthakaronI mUrtio hatI. itihAsa kahe che ke kAMgaDAnA dIvAna paNa jaina dharmanA upAsaka hatA ane A aitihAsika killA uparAMta kAMgaDA nagaramAM bIjAM traNa jaina maMdiro vidyamAna hatAM. kAMgaDAnI AsapAsanAM kSetromAM jaina samudAya moTI saMkhyAmAM vasato hato. vi. saM. 1484mAM upAdhyAyazrI jayasAgarajIno yAtrAsaMgha kAMgaDA jillAmAM AvelA gopAcalapura, nandanavanapura, koTila gAma ane koThIpura jevAM zaheromAM jainamaMdironAM darzana mATe gayo hato. Ama, A vistAra e jinamaMdiro ane jina anuyAyIonI garimA dharAvato pradeza hato. jUnA kAMgaDAnA bajAramAM indravarmAnA hiMdu maMdiramAM Aje enI dIvAlo para navamI sadImAM banelI be jainamUrtio maLe che. keTalAMka varSa pahelAM kAlI devInA maMdiramAM eka zilAlekha mojUda hato, jemAM * OM svasti zrI jinAya namaH" nAmano lekha hato. prAcIna kAMgaDA nagaramAM Avelo eka kUvo paMjAbImAM 'bhAvavAM dA khUha"
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! je preraNAnI pAvanamUrti arthAt 'jainonA kUvA' tarIke prasiddha hato. paMjAbamAM jenone 'bhAvaDA' kahe che. ane 'jisake bhAva baDe hai vo bhAvaDAM' evo eno artha thAya che. vi. saM. 1932mAM A pAvana tIrthanuM mahimAgAna karatAM stavano maLe che ane ahIMyAM rahelA staMbho ane tUTelI derIo ema kahe che ke kadAca prAcIna samayamAM eka kALe ahIM bhavya bAvana jinAlaya vidyamAna haze. bAvIsamA tIrthaMkara neminAtha bhagavAnanA samayanuM A tIrtha Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanI vizALa manohara pratimA dharAve che. 39.5 iMca ane 31 iMcanI laMbAI-pahoLAI dharAvatI zyAma varNanI baMne khabhA para laTakatI vALanI laTavALI zrI AdinAtha bhagavAnanI A atyaMta netrAnaMdakArI evI advitIya mUrti che. vaLI A ja jinAlayanA raMgamaMDapamAM zrI neminAtha bhagavAnanI adhiSThAyaka zAsanadevI mAtA aMbikAnuM bhavya bhavana AveluM che. AsapAsanA pradezamAM AvelA jaina avazeSo eka samaye himAcala pradezamAM pravartI rahelI jaina dharmanI jAhojalAlInI gavAhI Ape che. jaina zreSThIothI samRddha A jaina nagarImAM kharataravasahI, pethaDavasahI, AligavasahI jevAM jinAlaya hatAM, jemAM mULanAyaka tarIke anukrame zAMtinAthe bhagavAna, pArzvanAtha bhagavAna ane AdinAtha bhagavAna birAjamAna hatA. vi. saM. 1934mAM kanakasamagaNi mahAmunirAja saMdhasahita A gauravazALI tIrthanA darzane AvyA hatA. munirAjazrI jinavijayajI mahArAje 'vijJapti triveNI' nAmanA kAMgaDA tIrthanI yAtrA saMbaMdhita eka prAcIna vizALa aitihAsika vijJaptipatranuM punarlekhana karyuM, je graMtha svarUpe "jaina AtmAnaMda mahAsabhA' bhAvanagara dvArA I. sa. 1916mAM prakAzita thayuM che. temAMthI A tIrthanI prAcInatAnA aneka purAvAo ane e samaye banelI dharmapreraka ghaTanAonI vigato prApta thaI. teo pATaNanA graMthabhaMDAromAM saMzodhanakArya karatA hatA, te samaye A vijJaptipatra hAtha lAgyo ane temaNe A vismRta tIrthanI zodha calAvI. teoe A kArya AcAryazrI vijayavallabhasUrijIne soMpyuM. 1923mAM guruvallabhanI chatrachAyAmAM hoziyArapurathI kAMgaDA AvelA vizALa yAtrAsaMghe jaina siddhAMta pramANe AdIzvara dAdAnuM pUjana karyuM ane A samaye eka atyaMta nAnakaDA jinAlayamAM AdIzvara bhagavAnanI manohara vizALa pratimA joIne UMDo AghAta lAgyo. emanA AdezathI tatkALa 'akhila bhAratIya kAMgaDA tIrthoddhAra kamiTI'nI racanA thaI ane sarakAra pAse evI mAgaNI mUkavAnuM nakkI karyuM ke killAmAM eka suMdara navIna maMdira ane yAtrIgaNa mATe dharmazALA banAvavAnI maMjUrI Ape temaja eno saghaLo kharca A kamiTI upADaze. paMjAba-lAhoranA gavarnara ane purAtattva vibhAganA nirdezakane vinaMtI karavAmAM AvI, paraMtu sarakArI kAyadAne pariNAme ene maMjUrI maLI nahIM. e pachI pharI eka vAra 1927nI 10mI sapTembare paMjAbanI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAe A mATe prayAsa karyo, paraMtu ene saphaLatA sAMpaDI nahIM. 1932mAM punaH prayatna karavAmAM Avyo, paraMtu emAM paNa niSphaLatA ja maLI. A nAnakaDA jinAlayamAM AvelI jainonA prathama tIrthaMkara AdinAtha bhagavAnanI pratimA bhairavadevane nAme oLakhAtI hatI ane temanA para tela ane siMdUra caDAvavAmAM AvatuM hatuM. A pratimA punaH prApta karavA vAraMvAra prayatno thayA. 1940mAM paMjAbakesarI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja pharI yAtrAsaMgha laIne kAMgaDA AvyA. A samaye emaNe adhikArIgaNane Agraha karyo. 1952mAM tIrthoddhAra mATe pAMcamo prayatna karavAmAM Avyo. e pachI vaLI traNeka vizeSa prayatno thayA. zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAIe paNa prayatno karyA, paraMtu dhArI saphaLatA maLI nahIM. 1967mAM kastUrabhAI lAlabhAI svayaM kAMgaDA tIrthamAM AvyA hatA, paraMtu sarakArI niyamonuM baMdhana jotAM teone A tIrtha punaH prApta karavuM azakya lAgyuM. Ama prayatnonI hAramALA cAlI, paNa kAMgaDA tIrthoddhAranI sthiti zakya nahotI banatI. Ane mATe AcArya zrI vijayavallabhasurIzvarajIe A pAvanadhAmano mahimA sahune samajAvyo. teo A tIrthoddhAra mATe jIvanaparyaMta prayAsa karatA hatA. taLeTImAM navIna jinAlaya ane dharmazALAnI sthApanA mATe vizALa bhUmi meLavI. dUradarzI AcAryazrIne aMtarajJAnathI A tIrthanA punarodayano bhAsa thaI gayo hato, paraMtu emanI upasthitimAM je zakya na banyuM, te emanI janmazatAbdInA varSamAM zakya banyuM. 1970mAM dAnI sAhebe sarakArI adhikArI tarIke A sthaLanI mulAkAta 33
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti lIdhI ane zAMtilAlajI nAhare emane kAMgaDA tIrthoddhAranI vAta karI, tyAre emaNe kahyuM, 'suprinTenDanTa mahodaya Avaze pachI A zakya banaze.' 'horI yAtrA' (hoLI)no utsava Avyo. suprinTenDanTa zrI Ara. sI. subramaNyam kAMgaDA AvyA. emane vinaMtI karavAmAM AvI ane emaNe maMdiranI nAnakaDI derI pAse birAjamAna vizALa pratimA joIne kahyuM, 'A pratimA hakIkatamAM A maMdiranI nathI, ethI ene anya sthaLe birAjamAna karI zakAze." barAbara A ja vakhate taLeTImAM tIrthabhUmi para prabhupUjananI bolIo cAlI rahI hatI. kAryakartAonI vinaMtIne mAna ApIne DaoN. subramaNyame aMgrejImAM potAno abhiprAya Apyo. traNa divasa mATe pUjA karavAnI paravAnagI ApI. evAmAM DaoN. subramaNyamanA sthAne DaoN. asalama nAmanA sarakArI adhikArI AvyA. emaNe paNa pUrva nirNayano svIkAra karyo. horI yAtrAnA traNa divasa mATe prabhupUjana karavAnI paravAnagI prApta thaI. eno artha e thayo ke phAgaNa suda terasa, caudasa ane pUnama e traNa divase ja bhaktajano prabhunuM pUjana karI zake. A niyamane pariNAme lokonA hRdayamAM thoDo AnaMda thayo, paNa traNa divasanA pUjana-arcanathI zuM thAya ? prabhune to roja mastaka namAvavAnuM hoya ! emanAM darzana-pUjanathI pAvana thavAnuM hoya. vaLI tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya para mULanAyaka AdIzvaradAdAno mahimA che, to kAMgaDA tIrthamAM AdIzvarabAbAno mahimA thavo joIe. sahunA hRdayamAM e bhAva hato ke A kAMgaDA tIrthane paMjAbanuM zatruMjaya banAvavuM che. jinazAsanaratna zraddheya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanA Adeza pramANe I. sa. 1978mAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja cAturmAsa mATe ahIM AvyAM. A samaye punaH prayatna karavAmAM Avyo. zrI agaracaMdajI nAhaTA ane zrI bhavaMralAlajI nAhaTAe paNa Ane mATe prayatna karyA. kAMgaDAmAM cAturmAsa karavAnI pAchaLano sAdhvIzrI mRgAvatIjIno hetu A zAMta, ekAMta nirjana pradezamAM AtmasAdhanA karavAno hato. dhyAnasAdhanAne mATe A sthaLa atyaMta anukULa hatuM. samAjanA agraNI evA lAlA zAMtisvarUpajI ane lAlA rikhavadAsajIne bolAvyA ane sAdhvIjIe emanI bhAvanA vyakta karI. kAMgaDAmAM dharmazALA hatI, paNa koI maMdira nahotuM. mAtra killAmAM AvelA eka rUmamAM RSabhadeva bhagavAnanI pratimA hatI. | uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! sAdhvIjIno kAMgaDAmAM AvavAno vicAra sAMbhaLIne A baMne agraNIo prasanna thaI gayA. Ame ya sAdhvIzrI mRgAvatIjI cAturmAsa mATe ekAMta ane zAMta sthaLa pasaMda karatAM. kalAko sudhI dhyAnamAM tallIna rahetAM. ekAMtamAM maunasAdhanAmAM magna rahevAmAM emane anokhI majA AvatI hatI. jyAre bIjI bAju A agraNIone ema thayuM ke A prAcIna tIrthano punaruddhAra karavo che, to tene mATe sAdhvIjI Avaze to saghaLo kaThina mArga saraLa banI jaze. paMjAbanA bIjA saMghoe sAdhvIjIne cAturmAsa mATe vinaMtI karI hatI ane koIe to kahyuM ke zahera choDIne AvA jaMgalamAM zuM kAma jAo cho ? tyAM to jainadharmInuM eka ghara paNa nathI. koIe evI tAkIda paNa karI ke je paMcAvana varSamAM thayuM nathI, te kAMgaDA tIrtha have kyAMthI ApaNane maLaze ? sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM ke, te thAya ke na thAya, e to bhagavAnanA hAthamAM che, paNa mArI AtmasAdhanA to thaI zakaze ne ! chellAM pAMcaso varSamAM koI jaina sAdhvIe kAMgaDAnI prAcIna pavitra bhUmi para cAturmAsa karyo nahoto, kAMgaDA tIrthasamitinA sabhyoe sAdhvIzrInA svAgata mATe ghaNI taiyArI karI. judA judA zrIsaMghone nimaMtraNa ApyuM. ludhiyANA, jAlaMdhara, aMbAlA, hoziyArapura, jIrA ane paTTI jevAM paMjAbanAM aneka zaheromAMthI seMkaDo loko cAturmAsa pravezanA svAgatotsava samaye upasthita rahyA. muMbaInA yAtrIone lAvavA mATe eka speziyala bogIno prabaMdha karavAmAM Avyo. benDavAjAnI madhura surIlI dhUna sAthe mahAnubhAvonI yAtrA kAMgaDA tarapha cAlI. ghanaghora jaMgalamAM dharmotsavanuM maMgala sarjAI gayuM. bhaktinI sImAnI parAkASThA sahune najaronaja 2 jovA maLI. sahu koI AnaMdavibhora banI, masta thaIne nRtyagAna karI rahyA hatA ane paMjAba kesarI guruvallabhanA nAmano jayajayakAra comera guMjI rahyo. cAturmAsa pravezanI pUrNAhuti pachI tarata ja muzaLadhAra varasAda zarU thayo. A varasAdane kAraNe rastAnI bAju nI bhekhaDo dhasI paDI ane tethI traNa divasa sudhI vAhana-vyavahAra cAlu thaI zakyo nahIM. pravezanA samaye AvelI vizALa janamedanInI saghaLI jarUriyAtono pUro khyAla lAlA zAMtisvarUpajI ane emanI samitie rAkhyo. jaMgalamAM maMgala thaI rahyuM.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti eka evuM anupama, harSollAsabharyuM svAgata thayuM ke jemaNe e nihALyuM, te hajI paNa e bhAva, bhakti, umaMga ane utsAha bhUlI zakyA nathI. utsavamAM bhAga levA AvelA himAcala pradezanA tatkAlIna zikSaNamaMtrI zrI dolatasiMhajI cauhANa ane vidhAnasabhAnA adhyakSa zrI zramaNakumArajI cauhANe sAdhvIzrI mRgAvatIjInA kAMgaDAmAM cAturmAsa samaye svAgata karatAM kahyuM ke emanA AgamanathI A dharatI pAvana thaI che ane kaNa kaNa pulakita thaI gayA che. Avo saMta samAgama janmajanmAMtaranA koI puNyathI ja prApta thAya. A prasaMge sAdhvazrI mRgAvatIjIe guruvallabhanA vacana anusAra kAMgaDA tIrthane zatruMjaya banAvavA mATe najIkanI taLeTImAM zAstrIya rIte eka nUtana ramaNIya zikharabaMdhI derAsara banAvavAnI yojanA prastuta karI ane janamedanIe tAlIonA gaDagaDATa sAthe emanI vAtane vadhAvI lIdhI. sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane anya sAdhvIsamudAya dharmazALAnA sthAnamAM UtaryAM hatAM, te kAMgaDAnI bhUminuM sauthI raLiyAmaNuM sthAna hatuM. jANe koI RSinI tapobhUmi jevuM ja lAge. enI AsapAsa hariyALAM lIlAMchama khetaro phelAyelAM jovA maLatAM hatAM. eka bAju bANagaMgA ane bIjI bAju mAjhI nadIno madhura kalakala nAda ane pakSIonA kalaravathI vAtAvaraNa satata karNamadhura saMgItathI guMjatuM hatuM. moDI rAtre cotarapha zAMta ane nirava vAtAvaraNa hoya tyAre nadInA vahetA nIranA sumadhura nAdanI sAthe eka pahADI yuvAnanI vAMsaLIno maMdamaMda sura evI rIte vAgato hato ke madhyarAtrIe e sAMbhaLanArane prakRti ane saMgItanI divyatAno anubhava thato. paramatattvano sparza anubhavAto ane vAMsaLInA madhura sUro zravaNa karanAranA kAnamAM sadA guMjatA rahetA hatA. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe e vAMsaLIvAdaka yuvAnanI tapAsa karAvIne tene bolAvyo. pU. sAdhvIjIne saMgItakalAmAM UMDA rasaruci hovAthI emaNe enI kalAno AnaMda mANyo eTaluM ja nahIM, paNa ene e kaLAmAM pragati sAdhIne vikAsa sAdhavAnI preraNA ApI. paroDhiye parvatanA himAcchAdita zikhara para paDatAM sUryanAM kiraNo jANe ke prakRti devInA teje mayAM na hoya ! AvA adbhuta prAkRtika sauMdaryanI godamAM besIne dhyAna karavuM, eno AnaMda ja kaMI ora hato. AvA sauMdaryamaMDita pAvana sthAna para jagatane asi, masi ane kRSine uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! - zIkhavanAra bhagavAna AdinAthanI sthApita pratimAnAM darzana karavA mATe sarva bhAviko utsuka hatA. sahu koI icchatA hatA ke emane sadAne mATe emanA bhagavAnanAM darzana ane pUjAsevAno adhikAra prApta thavo joIe. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe A maMgaLakArI icchAnI pUrtine mATe japa-ArAdhanA zarU karI. hoziyArapurathI AvelI zrAvikAone paNa kAryasiddhimAM sAdhaka banavA mATe japa karavAnI salAha ApI ane eka japamaya, tapomaya vAtAvaraNa sarjAI gayuM. dhyeyasiddhimAM japasAdhanAnuM baLa umerAyuM. eno prabhAva kaho to prabhAva ane sAdhvIjInuM saMkalpabaLa kaho to te, paraMtu japasAdhanAno prAraMbha karyA pachI mAtra sattara divasa bAda 1978nI 9mI oNgasTe purAtattva vibhAganA adhikArI zrI zItalaprasAdajI jaina svayaM pU. sAdhvIjI mahArAjanAM darzane AvyA. sAdhvIjI mahArAje kahyuM ke jainone emanA bhagavAnanI pUjA karavAno adhikAra maLavo joIe. A zabdono evo prabhAva paDyo ke paMcAvana varSanI muzkelIo mAtra paMdara miniTanA vArtAlApamAM dUra thaI gaI. sarakArI adhikArI zrI zItalaprasAdajI digaMbara jaina hovAthI sAdhvIjInI bhAvanAne tatkALa pAmI gayA ane emanA prastAvane zIdhra kAryAnvita karI dIdho. prabhupUjA mATe samagra varSamAM mAtra traNa ja divasa dvAra khUlatAM hatAM. have cAra mahinA sudhI dvAra khullAM raheze ema kahyuM . emaNe kahyuM ke huM to eka nAno, sAmAnya adhikArI chuM, tethI mArAthI tamane haMmezane mATe A sthAna ApI zakAya nahIM. A aMge huM mArA uparI adhikArI samakSa tamArI yogya darakhAsta prastuta karIza. chellAM paMcAvana varSathI samAja ane rASTranA diggaja agraNIo paNa prayAsa karatA hatA. khuda zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAIne je kArya asaMbhava lAgyuM hatuM, te sAdhvIzrI mRgAvatIjInA puNyapratApe saMbhava banyuM. sAdhvIzrI mRgAvatIjI roja bapore traNathI cAra vyAkhyAna ApatAM hatAM. kAMgaDAnA pahADI loko emanuM madhura vyAkhyAna sAMbhaLIne bhAvavibhora banI jatA. A pahADI loko sAmAnya rIte to emanA gharamAMthI kAnakhajUrA, sApa jevA jIva nIkaLatA, to ene mArI nAkhatA hatA. have emane abhayadAna - 137 136
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! - ApavA lAgyA hatA, ethIya vizeSa sAdhvIzrInA upadezathI emaNe dArU, IMDAM, mAMsa AdinuM bhakSaNa ane bIjAM durbasanono paNa tyAga karyo hato. kAMgaDAnI prajAmAM pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI pratye apAra bhAvanA jAgI. sahu emanA darzanathI pAvana thavA utsuka banyA. evAmAM divALInuM parva AvatAM utsavanuM vAtAvaraNa racAI gayuM. e samaye dhanaterasanA divase sahue sAdhvIjI mahArAjane potAnA ghera pagalAM karavA AgrahabharI vinaMtI karI. sAdhvIjI mahArAja padhAre e emanA jIvanano parama AnaMda-utsava hato. AthI sAdhvIzrI mRgAvatIjI potAnA sAdhvI samudAyane laIne A gharomAM pagalAM karavA gayAM. dareka vyaktie potAnA gharane sarasa rIte lIMpIne sajAvIne rAkhyuM hatuM. gharanI dIvAlo para velabuTTAnI AkRtio ke raMgaberaMgI citro hatAM. ethIya vizeSa to sahunA hRdayamAM AnaMdano sAgara hiloLA leto hato. e varSe paryuSaNa parvanI bhavya rIte ujavaNI thaI ane A cAturmAsa samaye dezanA judA judA bhAgomAMthI hajAro yAtriko AvyA hatA. A samaye lAlA zAMtisvarUpajI ane emanI samitie atyaMta bhAvapUrvaka sAdharmika bhakti karI hatI. jaMgala jevA A sthAnamAM ATalI badhI vyaktio mATe jIvanajarUriyAtanI cIjavastuo kyAMthI maLe? bhojananI vyavasthA ke sUvAnI vyavasthA kaI rIte thaI zake ? AvI aneka muzkelIo paDe tema hatI, paraMtu A kAryakaronA dharmautsAhane pariNAme yogya samaye sahune jarUrI cIjavastuo maLI jatI. hakIkata e hatI ke A badhI sAmagrI ahIMthI ekaso kilomITara dUra AvelA hoziyArapura zaheramAMthI maMgAvavI paDatI hatI. - A pUrve kAMgaDA tIrthamAM bAbA AdinAthanAM darzana karavA mATe ATalo virATa lokasamUha kyAreya Avyo nahoto. te samaye AkAzavANInA sImalA kendra dvArA 1978nI 13mI navembare rAtre savA nava vAge pUrva dhArAsabhya pro. caMdravarkarano 'himAcalamAM jaina dharma paraMparA' vizeno vArtAlApa prasArita thayo hato. atyAra sudhI mAtra cAturmAsa pUratI ja bhagavAnanI pUjA ane darzananI sarakArI anumati hatI, paraMtu guruvallabhanI preraNA dharAvatAM sAdhvIjI mahArAja sadAne mATe pUjA-darzanano adhikAra meLavavA cAhatAM hatAM. A mATe teo niraMtara sAdhanA, prArthanA ane japa karatAM rahyAM. I.sa. 1978nI 20mI oNkTobare purAtattva vibhAganA bIjA eka ucca adhikArI zrI hemendra kRSNanArAyaNa (zrInagara purAtattva vibhAganA siniyara suprinTenDanTa) emanA niyama pramANe sarve karavA ahIM AvyA. teo kAzmIranA vatanI hatA. jANe koI AkarSaNathI kheMcAIne kendra samrAra dArA ghara anumati grAza AvyA hoya ane No. 1/1v78-M-31371 koI emane sAda Government of India Archaeological Survey of India pADIne ahIM Mantoo Building, Rajbrgh, bolAvatuM hoya, tevI Sbrinagar, Dated the 6-11-1978 adhikArIne anubhUti The Secretary, Shri Shwetamber Jain Kangra thaI hatI. Tirath Yatra Sangh. Hoshiarpur (Punjab) sAda vAra jI Sub: Worship in the Jain temple in Kangra Fort. Sir, mahArAjanI ekAMta With reference to your letter No, nill dated 2 30.10.1978 on the subject cited above I am to L. 88401-11 inform you that worshippers, can worship in the prArthanA ane avirata temple between 7 a.m. to 12 p.m, and 6 p.m. to japanuM e pariNAma officer is being instructed accordingly. Your faithfully, paNa hoI zake. Sd/-(H. K. Narain) - sAdhvIjIe emane Superintending Archaeologist. tyAMnI saghaLI paristhitithI vAkepha karyA. potAnI ane AsapAsanA lokonI bhAvanA pragaTa karI. enAthI prabhAvita thaIne A maMdira khulluM rAkhavAno hukama adhikArI zrI hemendra kRSNanArAyaNe potAnA kAryAlayamAMthI ja karyo. vAta ahIM ja samApta na thaI. adhikArInA manamAM sAdhvIjInI vAta barAbara ThasI gaI. emaNe sAme cAlIne killAnI cAvIo paNa tIrtha kamiTInA sabhyone dharI dIdhI. cotarapha harSollAsano sAgara UchaLavA lAgyo. sahune thayuM ke amAro kAMgaDAbAbAno darabAra haMmezAMne mATe khUlI gayo. have bhaktone bhagavAnanI pUjA-sevA karavAno roja lAbha maLaze. vizALa janamedanI AnaMdabhera nAcavAkudavA lAgI. 138 - 139
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti e pachI yugadraSTA kalikAlakalpataru jainAcArya zrI vijayavallabhasUrinA svargArohaNano divasa ahIM UjavavAmAM Avyo. kArataka suda bIjanA divase guru mahArAjano janmadivasa UjavavAmAM Avyo. sAdhvIjI mahArAjanI e vizeSatA hatI ke e AvA kAryakrama mATe koI rAjakIya netAne teo vinaMtI karatAM nahIM. emane nimaMtraNa sudhdhAM pAThavatAM nahIM, hakIkatamAM agraNI netAo sAdhvIjInI pAchaLa emane zodhatA zodhatA AzIrvAda levA AvatA hatA. besatA varSanI paroDhe pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja prabhudarzana mATe derAsaramAM gayAM hatAM. e samaye eka kAryakare AvIne samAcAra ApyA ke A pradezanA zikSaNamaMtrI zrI dolatasiMhajI cauhANa svayaM emane maLavA AvyA che. pU. sAdhvIzrI mahattarAjI atyaMta zAMti ane bhAvapUrvaka prabhudarzana karatAM hatAM. kyAreya emAM saheje utAvaLa karatAM nahIM. derAsaramAMthI darzana karIne teo bahAra AvyAM tyAre zrI dolatasiMhajI cauhANe kahyuM, 'mahArAjazrI, ApanA darzane Avyo chuM. nUtana varSanA AzIrvAda levA Avyo chuM.' mahArAjazrIe emane AzIrvAda ApyA ane e pachI to baMne vacce ghaNA lAMbA samaya sudhI vArtAlApa cAlyo. sAdhvIjInAM teja ane tapano prabhAva satata vistarato hato. himAcala pradezanA A sumasAma nirjana vanamAM mAnava maherAmaNa UbharAvA lAgyo. itihAsavido ane saMzodhako A pradezanA jaina avazeSo ane enA prAcIna itihAsanuM pramANabhUta saMzodhana karavA lAgyA. varSAkAlIna cAturmAsa vItI gayo, paNa zrAvakoe sAdhvIjI ane temanA samudAyane anya pradezamAM vihAra karIne javA dIdhAM nahIM. emanI icchA to emanA sAnnidhyamAM ja kAMgaDA tIrthanA nUtana jinAlayanuM bhUmipUjana ane zilAnyAsa karAvavAnI hatI. sahue AdarapUrvaka kahyuM ke ApazrIe ahIMnI grISma ane varSARtuno AnaMda meLavyo che. have himAlayanI godamAM AvelA A tIrthanA kaDakaDatA ziyALAno AnaMda meLavo, to sAruM. prakRti zItakALamAM sAva anokhuM rUpa dhAraNa kare che. gacchAdhipati AcAryazrI vijayaindradisUrijI mahArAjanI nizrAmAM baTAlAthI kAMgaDAdAdAnI yAtrAe paMju zAha dharmacaMda nAravAlIyA taraphathI * uttara bhAratamAM zrI zatruMjaya tIrtha ! - pagapALA caturvidhasaMgha nIkaLyo. kAMgaDA pahoMcIne 1979nI 10mI phebruArIe savAranA savA ATha vAge gurubhakta rAyasAheba rAja kumAranA hAthe kAMgaDAnA A prAcIna jainatIrthamAM nUtana jinAlayanA bhUmikhanananuM kArya siddha thayuM. madhyAhna 12-39nA vijaya muhUrta vizALa janamedanInA jayajayakAranI vacce bAbu rikhabadAsanA zubhahaste zilAnyAsa samAroha saMpanna thayo. pachI phAgaNa mAsamAM himAcala pradezanA mukhya nyAyamUrti ane jaina vidvAna tathA vicAraka zrI TI. yu. mahetAnI adhyakSatAmAM ahIM horI meLo UjavavAmAM Avyo. eka sAdhvIjInA dRDha saMkalpanA prabhAvano sahune pratyakSa anubhava thayo. pU. mRgAvatIzrIjI mahArAje gurubhakta zrI umedamala jainane lakhelA e zabdo yAda Ave che, 'kAMgaDA tIrthanI bhakti mArA hRdayamAM che. tIrthabhakti karatAM mAruM kalyANa thAya tema huM icchuM chuM.' emanAM japa ane tapanI zaktino samAjane khyAla Avyo. guru pratyenI agAdha AsthAno paricaya maLyo ane eka aitihAsika prAcIna jaina maMdirano punaruddhAra thayo. bhaktajanonI suvidhA mATe dharmazALAno vikAsa karavAmAM Avyo ane nUtana jinAlayanuM nirmANa karavAmAM AvyuM. sahukoInA hRdayamAM AnaMdanI apAra helI caDI hatI. e pachI paNa A paraMparA cAlu rahI ane mahattarA sAdhvIjI kALadharma pAmyA bAda emanI ja pAvana preraNAnA baLe emanAM suziSyA paramaviduSI suvratAjI mahArAje jinamaMdiranA nirmANamAM pUrNa yogadAna ApyuM. AcAryazrI vijayaindradikSasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAthI sAdhvIzrI suvratAjI, sAdhvIzrI suyazAjI ane sAdhvIzrI suprajJAjIe dilhIthI ugra vihAra karIne zArIrika kaSTonI paravA karyA vinA 1989no cAturmAsa kAMgaDAmAM karyo ane samagra nirmANa kAryane tIvra gati pradAna karI. cAturmAsa ane kAMgaDA tIrthanAM pratiSThA kAryomAM kAMgaDA samitinA pramukha zrI yazapAlajI, maMtrIzrI kamalakizorajI, upapramukha zrI narendrakumArajI, hoziyArapuranA zrIsaMghanA pramukha abhilASakumArajI vageree tana, mana ane dhanathI potAno saMpUrNa sahayoga Apyo. bALapaNathI ja madhura svare bhajanonuM gAna karatAM zrI kamalakizorajI to Aje paNa sAdhvIzrI mRgAvatIjI pratye aDaga zraddhA ane utkRSTa bhakti dharAve che. 1ve 14 =
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti namratA ane niHspRhatA 1990nI 30mI eprila ane vaizAkha sudi chaThTha ne somavAre A mahAtIrtha paranI taLeTInA jinamaMdiramAM AcAryadeva gacchAdhipati vijayaindraditrasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM pratiSThA mahotsava saMpanna thayo ane mULanAyaka tarIke temAM bhagavAna AdinAthanI pa00 varSa prAcIna pratimA birAjamAna karavAmAM AvI. kAMgaDAnA taLeTI maMdiramAM pAMcaso varSa jUnI bhagavAna zrI AdinAthanI pratimAnI paNa eka kathA che. ekavAra pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe jaina samAjanA agraNI lekhaka ane vicAraka zrI ratilAla dIpacaMda desAIne kahyuM, 'bhAI, mAre to nA prAcIna tIrthasthAnamAM koI prAcIna pratimA joIe che. prAcIna pratimAno prabhAva ane mAhAbhya kaMIka anerAM ja hoya che.' A samaye zrI ratilAla desAIe jaNAvyuM ke, 'ApanI AvI uttama bhAvanA jANIne mane AnaMda thAya che. zrI rANakapura tIrthamAM pAMcaso varSa jUnI pratimA che ane te aMge zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zrI kastUrabhAI lAlabhAIne vAta karIzuM." | zrI ratibhAI desAIe zrI kastUrabhAI lAlabhAI samakSa sAdhvIjInI unnata bhAvanA pragaTa karI tyAre emaNe emanI vAtano sAnaMda svIkAra karyo. jyAre zrI ratibhAI desAIe sAdhvIjI mahArAjane A AnaMdanA samAcAra ApyA tyAre teo khUba prasanna thaI gayAM. e pachI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI dvArA rANakapura tIrthanI A prAcIna pratimA prApta thaI ane tene kAMgaDAnA taLeTI maMdiramAM mULanAyaka tarIke pratiSThita karavAmAM AvI. kAMgaDA tIrthanA punaruddhArano puruSArtha e jainaitihAsanI amara gAthA banI rahyo. graMthomAMthI eka prAcIna tIrthanI garimAno ullekha maLyo. guru, vallabhane e tIrthane punaH jIvaMta karavAnI bhAvanA jAgI ane sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAnAM preraNAmUrti gurunI e bhAvanA tapobaLa, bhAvanAbaLa ane japabaLane prabhAve sAkAra karI ! amuka ghaTanA sarjAya eTale itihAsa racAto hoya che. jinazAsananA itihAsamAM evA aneka prasaMgo ane banAvo maLaze ke jyAM koI ghaTanA banatI hoya ane navo itihAsa racAto hoya, paraMtu ghaTanA sarjAvAnI hoya, te na sarjAya ane itihAsa racAI jAya evo camatkAra to kadIka ja banato hoya paMjAbano virATa lokasamUha sAdhvIzrI mRgAvatIjIno paDyo bola jhIlato hato. sAdhvIjIe A pradezamAM jaina dharmanI jyotane to ujvaLa rAkhI hatI, paNa tethIya vizeSa jaina ke jainetaronA ja nahIM, balake tamAma dharmanA janahRdayamAM emanI udAra dRSTi ane aMtaranI vizALatAne kAraNe teo sanmAnabharyuM zraddhAsthAna banyA hatA. emanI vANImAM saraLatA hatI, vyavahAramAM vatsalatA hatI, vicAromAM vizALatA hatI, sAmAjika sudhAraNAnI tejasvitA hatI. jeTalAM nikhAlasa hatAM, eTalAM nirabhimAnI hatAM. sAdhvIjI potAnA sAdhujIvanamAM eka bAju svAdhyAyamAM satata lIna rahetAM, to bIjI bAju zAsananAM azakya kAryone zakya karatAM hatAM, to vaLI enI sAthosAtha samAjanI kurUDhio ane kuprathAo sAme parivartanano pracaMDa juvALa teoe jagAvyo hato, to emanI karuNAdRSTine kAraNe
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ namratA ane niHspRhatA preraNAnI pAvanamUrti vidyAlayo, atithigRho, graMthAlayo, davAkhAnAMo ane evAM anya lokakalyANakArI kAryo thaI rahyAM hatAM. aneka jIvanamAM thaI zake tevuM kAma te eka jIvanamAM karI rahyAM hatAM. emanI AMtarika guNasaMpattine pariNAme emanuM AMtarajIvana sahu koIne sparzI jatuM, to emanI vidvattA, vaphtatvazakti ane satyapriyatA sahunA citta para cirasthAyI prabhAva pADatAM hatAM. vidhinI kevI apUrva ghaTanA kahevAya ke jyAre paMjAbadezoddhAraka AcAryazrI vijayAnaMdasUrIzvarajIe (pU. AtmArAmajI mahArAje) satalajanA tIrethI potAnA ziSya vijayavallabhasUrijIne aMtima saMdezamAM anubhava-navanIta ApatAM kahyuM, 'saurASTra ane gujarAtanI saMskAritA, dharmaprema ane samRddhinI mArA para sArI chApa paDI che. vIrabhUmi paMjAbanAM prema, saraLatA tathA ananya gurubhakti paNa kema bhulAya ? e pradezo dvArA jainasamAjanuM kalyANa sAdhI zakAya ema mane samajAya che. krAnti ane zAMti e maMtro jo barAbara jhIlI le, to bhaviSyanA jagatamAM ahiMsA ane satyano bhAre vijaya thAya. mAruM kAryakSetra have pUruM thayuM che. A khoLiyuM to jUnuM thayuM che. bicAruM have keTaluM cAle ! huM cirazAnti jhaMkhI rahyo chuM. vallabha! tuM hiMmata rAkhaje, mArI pArTa tane soMpuM chuM. paMjAbanI rakSA e ja mArI aMtima kAmanA." potAnA gurunA aMtima samayanI e bhAvanA hRdayamAM dhAraNa karIne paMjAba kesarI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe paNa paMjAbanI bhUmi para jIvananA aMtimakALa sudhI kArya karavAnI bhAvanA sevI hatI. AtmAnaMdI guru vijayAnaMdasUri paMjAba dezoddhAraka banyA, to emanA ziSya AcArya vijayavallabhasUri paMjAba kesarI banyA ! jinazAsananI A kevI anerI ghaTanA kahevAya ! eka ja bhUmine pratApI guru-ziSyanA prabhAvano puNyayoga sAMpaDe. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI pAchalI avasthAmAM gujarAtamAM AvyA. muMbaImAM padhAryA. A samaye teonI vRddhAvasthA joIne ghaNA zrAvako emane vinaMtI karatA ke Apa gujarAta choDIne jAva nahIM. ahIM ja zAsanasevAnAM kAryo karo. tyAre jIvananA pAchalA pahore paNa teo gurunI bhAvanA bhUlyA nahotA. temaNe kahyuM, 'zrI siddhAcalanI yAtrA karavAnI bhAvanA rAkhuM chuM. yAtrA karIne gujarAtamAM nahIM, paNa mArA priya paMjAbanI rakSA mATe pAcho paMjAbamAM AvI zvAsozvAsa cAlatAM sudhI gurudevano saMdeza gAme gAme, zahere zahere, maMdire maMdire, upAzraye upAzraye, saMsthAe saMsthAe pahoMcADavAnI bhAvanA che. jyAM sudhI hAthapaga-jabAna sAjAM che, tyAM sudhI vallabhavijaya vicarato ja raheze. A zarIrathI jeTaluM kArya thAya, jeTalo kasa levAya teTalo levo che." vaDodarAmAM janmelA AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI paMjAbanI bhUminI sevA karavAnI bhAvanAno paDagho emanAM ziSyA sAdhvIzrI mRgAvatIjImAM guMjavA lAgyo. paMjAbanA zrIsaMgha pratye sAdhvIjInI mamatA ane dharmaprIti sAce ja apAra hatI. emanI dharmazraddhA ane gurubhaktinAM e rakhevALA hatAM. emanAM zAsanasevAnAM sarvatomukhI kAryoe paMjAbamAM eka navo juvALa jagAvyo. emanI vyApaka dRSTi, aMtarmukha sAdhanA ane jIvamAtra pratyenI vatsalatAne kAraNe teo jyAM jyAM vihAra karatAM hatAM, tyAM tyAM dharmabhAvanAno pAvana pravAha janahRdayamAM zuddhi lAvato hato ane emanAM lokakalyANanAM kAryo prajAjIvanamAM khumArI reDatAM hatAM. aMbAlA, ludhiyANA, laharA ane kAMgaDA tIrthanI emanI zAsanasevAe samagra saMghamAM eka navo bhAva jagAvyo. paMjAbamAM jinamaMdironI sthApanA, tIrthono uddhAra, zikSaNa saMsthAonI preraNA, madhyama vargane sahAyatA vagerene pariNAme emano prabhAva sarvatra phelAyo hato, AthI jainAcArya zrImad vijaya indraditrasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM jainabhAratI, parama viduSI, sAdhvIratna zrI mRgAvatIjIne 'pravartinI'nI padavI arpaNa karavAnuM vicAravAmAM AvyuM. jaina dharmamAM nArIzaktino apAra mahimA che ane jinazAsanamAM gauravavaMtI zramaNIo maLe che. cheka bhagavAna RSabhadevanA samayamAM emanI baMne putrIo brAhmI ane suMdarIe dIkSA lIdhI hatI ane strIo mATe mokSamArganAM dvAra kholavAmAM AvyAM hatAM. bhagavAna RSabhadevanAM mAtA marudevAne kevaLajJAna 14
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti namratA ane niHspRhatA, prApta thayuM hatuM ane zvetAMbara paraMparA pramANe tIrthaMkara mallinAtha strI hatA. rAjImatIe giranAra para apratima adhyAtma-sAdhanA karI. caMdanabALA bhagavAna mahAvIranAM sarvaprathama nArIziSyA banyAM. emaNe 11 aMgonuM adhyayana karIne sarvocca evuM kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. e chatrIsa hajAra sAdhvIonI pradhAna AcArya eTale ke "pravartinI' hatAM. bhagavAna mahAvIranI putrI priyadarzanAe dIkSA lIdhI hatI ane 'aMtakRta dazA' ane 'jJAtAdharmakathAmAM evI ghaNI strIonI kathA maLe che ke jemaNe dIkSA laIne mokSa prApta karyo hoya. bhagavAna mahAvIranA samaya pUrvenI AvI kathAo maLe che. 1444 graMthonA praNetA AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjane yAkinI mahattarA nAmanI eka sAdhvIe pratibodha pamADyo hato. potAnA svaracita graMthonA samApanamAM 'yAkinI mahattA dharmasUna' arthAt "yAkinI mahattarAnA dharmaputra' tarIke Agamika sAhityanA sarvaprathama TIkAkAra ane saMskRta-prAkRtamAM vipula graMtharacanAo karanAra AcAryazrI haribhadrasuri potAno paricaya Ape che. hemacaMdrAcAryae potAnA AcAryapada mahotsava samaye potAnAM mAtA pAhiNIne 'pravartinI' pada para suzobhita karavAnuM gaurava prApta karyuM hatuM. yugapravara zrImad vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje paMjAbanI sarvaprathama dIkSita thanArI jaina sAdhvIzrI devazrIjI mahArAjane sarvaguNasaMpanna jANIne potAnA ja zubhahaste 'pravartinI' padathI vibhUSita karIne samAja sAme eka Adarza upasthita karyo hato ane jinazAsanaratna jainAcArya zrImad vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAje zrI devazrIjI 'pravartinI'ne sadaiva dharmamAtA mAnIne samAdara karyo hato. jainabhAratI, parama viduSI, sAdhvIratna zrI mRgAvatIjI mahArAje chellAM pacIsa varSamAM uttara bhAratanA jaina itihAsamAM karelAM eka pachI eka bhavya kAryone darzAvIne temaja kaoNlakAtA ane baMgalurumAM karelAM dhArmika kAryonI vigata ApIne uttara bhAratanA zrIsaMghoe ema lakhyuM ke, 'gurudevanuM nAma rozana karavA mATe A sAdhvIjIe zuM zuM nathI karyuM ?' samagra zrIsaMgha emanA pratye aDaga bhaktibhAva ane akhUTa zraddhA dharAvato hato. sAdhvIratnazrI mRgAvatIjInA kAraNe ghaNA zrAvaka-zrAvikAonAM jIvanamAM dharmano zAzvata prakAza patharAyo hato. sAdhvIjInuM vyaktitva, vicArapUrNa vyAkhyAna ane emanA mAnavIya guNo sahunA hRdayane sparzI jatA hatA. emanI pAse jJAnanI gahanatA hatI, to hRdayanA UjaLA bhAvonI mIThAza hatI. eka bAju vinamratA ane bIjI bAju tejasvitA - baMne ekasAthe zobhatAM hatAM. emanA svabhAvamAM nikhAlasatA, nirAbhimAnatA ane nyAyapriyatA hatAM. ene pariNAme emanI pAse AvanArane emanI satyadRSTi ane karuNAdRSTi ema baMneno ekasAthe anubhava thato. emanAM tejasvI vyaktitva ane hRdayasparzI vyAkhyAnone pariNAme vizALa janasamUha emanI bhaktimAM taraboLa hato, paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjIno satata jAgrata AtmA AnAthI sarvathA nispRha hato. teo jIvananI pratyeka paLe saMyama-sAdhanAnA parama maMgalakArI mArgamAM sahejeya cUka na thavAya tenI aharniza jAgRti rAkhatAM hatAM. paMjAbanA samasta zrIsaMghe gacchAdhipati paramAra kSatriyoddhAraka jainAcArya zrImad vijayaindrannisUrijI mahArAjane bhaktisabhara hRdaye namra araja karI ke amArI icchA AgAmI makarasaMkrAMtie sAdhvIzrI mRgAvatIjIne 'pravartinI'nI padavI ApavAnI che. AcAryazrIe A vinaMtIne ati AnaMdabhera maMjUrInI mahora mArI, eTaluM ja nahIM, 1979nI 14mI jAnyuArIe eTale makarasaMkrAMtinA parva dine ludhiyANAmAM sAdhvIzrIne 'pravartinI'nI padavI ApavAnI ghoSaNA karI. vaLI, sAthosAtha ema paNa kahyuM ke, 1979nI 10mI phebruArIe zrI kAMgaDA tIrthamAM thanArA nUtana jinAlayanA zilAropaNanA zubhakArya prasaMge emane A padavI samasta zrIsaMghanI upasthitimAM teo svayaM Apaze. kevI virala ghaTanA banI ke jyAM svayaM gacchAdhipati AcAryazrI potAnA samudAyanA sAdhvIjInA vimaLa, prabhAvazALI ane utkRSTa dharmakAryathI yukta evA vyaktitvanuM abhivAdana karavAnuM vicAre. paMjAbanA zrIsaMghamAM AnaMdano sAgara laherAvA lAgyo. cotarapha UchaLato utsAha najare paDato hato. AcArya
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mahArAja paNa suyogya sAdhvIjInuM suyogya sanmAna karavA mATe Atura banI gayA. A pAvana, maMgala ane preraka prasaMgane mATe dezanA khUNekhUNethI bhakto AvavAnA hatA. 'pravartinI' jevI sAdhvIsamAjanI mahAna padavI AcArya mahArAjazrInA zubhahaste potAne prApta thavAnI che, e samAcAra jANatAM ja sAdhvIzrI mRgAvatIjI gahana vicAramAM DUbI gayAM. emaNe vicAryuM ke teo to tapa, tyAga ane vairAgyanA mArgane anusare che, jJAna ane kriyAnI apramatta sAdhanA kare che ane satata potAnI vizuddha saMyama ArAdhanAnI jAgRti rAkhe che, tyAre A badhuM yogya che kharuM ? AnI jarU2 zI ? jyA2thI emaNe padavInI vAta sAMbhaLI, tyArathI parezAna thaI UThyAM. emanI aMtarmukha vRttine AvI padavI e pratiSThArUpa nahIM, paraMtu parezAna karanArI lAgatI hatI. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe pUrNa vinamratA sAthe padavIno asvIkAra karavAno nirNaya karyo. Avo mahattvano nirNaya karatAM emane koI lAMbA vicAranI ke anya koI sAthe vicAravimarzanI jarUra paDI nahIM. emanuM niHspRha sAdhanAmaya hRdaya tatkSaNa bolI UThyuM, ke AvI padavI mAre joIe nahIM. potAno A nirNaya koIneya kleza pahoMcADe nahIM, te mATe emanI sAthenAM sAdhvIjIoe judI judI vyaktione sAdhvIzrI mRgAvatIjInA namra nirNayanI jANa karI. vaLI, pote padavI levI nathI, eTale teno Avo inkAra karyA bAda punaH kyAreya AvI padavI ApavAno Agraha karavo nahIM evuM paNa sahune vinaMtIpUrvaka jaNAvyuM. vAtAvaraNamAM eka prakArano khaLabhaLATa macI gayo. je samAjamAM padavInI prApti mATe doDa ke hoDa cAlatI hoya, tyAre AvI sAmethI svayaMbhUpaNe apAtI padavIno inkAra thaI zake kharo ? potAnA hRdayanI mUMjhavaNanI emaNe AcArya mahArAjane paNa jANa karI. 1979nI 27mI jAnyuArIe svayaM sAdhvI mRgAvatIjIe ludhiyANA vagere samasta jaina saMdhane uddezIne eka patra lakhyo. hiMdImAM lakhAyelo A patra paNa emanI AtmasAdhutAnuM ati manorama darzana karAve che. A patramAM AtmalakSI sAdhutA dharAvanAra sAdhvIjI mahArAjanI aDaga AtmaniSThA che, to bIjI bAju 48 namratA ane niHspRhatA pade pade jIvanane jonArAM, vicAranArAM ane vaLAMka ApanArAM sAdhvIjI mahArAjano zrIsaMgha pratyeno apAra sneha paNa che. A patramAM emaNe ati namratAthI lakhyuM, tA. 16mI-17mI tArIkhanA tArothI acAnaka ja mArA jANavAmAM AvyuM ke Apa zrIsaMgha mane padavI ApavA iccho cho. A jANIne mane ghaNuM ja duHkha thayuM. A vAta kyAreya na thaI zake; huM padavI koI rIte nahIM lauM. A mAro aphara nizcaya che. mAre mArA sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhavuM che; AtmasAdhanAnA mArga sAthe AvI vAtono koI meLa nathI, basa, Apa paMjAba zrIsaMghano sneha, sadbhAva, sahayoga mArA mATe sarvasva che. huM to zrIsaMgha ane samAjanAM caraNonI raja chuM. mane Apa zrIsaMghanA AzIrvAda ane dharmasneha maLatAM rahe, jethI huM mArA jIvanane saphaLa-sArthaka karI lauM. paMjAba zrIsaMdhane Adara ane vinaMtI sAthe sAdhvI mRgAvatInA sAdara dharmalAbha.' A eka virala patra che, jemAM zrIsaMghanA sneha, sadbhAva ane sahayogano samAdara karIne potAnI bhAvanA pragaTa karI che, eTaluM ja nahIM paNa pote zrIsaMgha ane samAjamAM eka sAmAnya vyakti che ema kahIne emaNe zrIsaMgha pAse AzIrvAdanI yAcanA karI. ApelI padavI lenAra ghaNA maLaze, paraMtu jAhera thayelI padavI ThukarAvanAra sAdhvIjI mahArAja jevA virala ja maLaze. emAM sAdhvIjI mahArAjanI aliptatA ane anAsaktinI sAthosAtha saMkalpabaddhatA ane sAdhujIvananI saMyamazIlatA che. AcAryazrI vijayaindradisUrIzvarajIne paNa sAdhvIjI mahArAjanI niSkAma bhAvanA ane mananI daDhatA sparzI gayA ane tethI emaNe sAdhvIratnazrI mRgAvatIjIne 'pravartinI'nuM pada ApavAno vicAra bAjue mUkyo. A nahIM banelI ghaTanAthI sAdhvIjInA manane parama AnaMda ane pArAvAra prasannatA thayAM. mana parathI jANe hajAra maNano boja UtarI gayo hoya ane sAva haLavAMphUla thaI gayAM hoya tevI sthitino temaNe anubhava karyo, paNa sAthosAtha bhaktimAM 2mamANa evA paMjAbanA zrIsaMdhanI sthiti sAva judI thaI. 149
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti namratA ane niHspRhatA sAdhvIzrI mRgAvatIjInA nirNayane pariNAme zrIsaMghane pArAvAra duHkha ane UMDo AghAta thayo. emanuM hRdaya to kyAranuMya A maMgala prasaMga mATe AnaMdathI UchaLatuM hatuM. e hRdayane mauna karavuM paDyuM. A dhanya prasaMge upasthita rahevA mATe paMjAbanA judA judA vistAromAMthI khAsa basa dvArA bhAviko AvavAnA hatA. paraMtu pU. sAdhvIzrInA nirNayanI jANa thatAM baso kensala karAvI ane sahunA citta para eka viSAda chavAI gayo. emanA pratyenA bhaktibhAvane kAraNe Thera Thera vasatA zrAvako gamagIna banI gayA. paristhiti evI hatI ke AmAMthI bahAra nIkaLavA mATe koI mArga zodhavo paDe, koIka samAdhAna zodhavuM paDe. sAdhvIjIno saMkalpa ane zrIsaMghanI bhakti vacce koI setu racavo paDe. agraNI zrAvaka zrI RSabhacaMdajI DAgAe ati Agraha ane pragADha bhakti sAthe sAdhvIjIne vinaMtI karI ke tame amArI vAta svIkAro ane jo nahIM svIkAro to huM ahIMyAM mANibhadra thaI jaIza. emano kahevAno artha e hato ke huM ahIM tamArI samakSa dharaNA para besIza ane jyAM sudhI tame nahIM svIkAro tyAM sudhI ahIMthI haTIza nahIM. sAdhvIzrI manathI makkama hatAM. padavInI koI spRhA emane kyAreya sparzI zakI nahotI. AthI zrI RSabhacaMdajI DAgAnI dhamakI kaho to dhamakI ane Agraha kaho to Agraha enI AgaLa sAdhvIzrI mRgAvatIjI saheje ya jhUkyA nahIM. padavI pratye pahelethI ja emanAmAM nirlepatA hatI. zrIsaMghe jaNAvyuM ke sAdhvIjI mahArAja koI saMjogomAM pravartinInuM pada svIkAravA taiyAra nathI. AthI hArIthAkIne DAgAjI guru pa. pU. vijayaindrannisUri pAse gayA ane tyAre AcAryazrI vijayaindradisUri ane agraNI zrAvaka zrI RSabhacaMdajI DAgA tathA sahue maLIne madhyama mArga zodhI kADhayo. kAMgaDA tIrthamAM bananArA nUtana jinAlayanA zilAropaNanA bhavya ane pAvana prasaMge emaNe sAdhvIzrI mRgAvatIjIne 'mahattarA'nI padavI ApavAno nirNaya karyo. vaLI sAthosAtha samagra saMghane lAgelA jakhamane rUjhavavA mATe A sAdhvIzrIne "kAMgaDA tIrthoddhArikAnuM mAnabharyuM biruda ApavAnuM paNa nakkI karyuM. kAMgaDA tIrthamAM zilAropaNa pachInI dharmasabhAmAM AcArya zrI vijayaindradivasurIzvarajI pATa parathI UbhA thayA. pariNAme sAdhvIzrI mRgAvatIjI vinayapUrvaka pATa parathI nIce UtarI gayAM. A samaye AcArya mahArAje sahaja lAge te rIte pUjya sAdhvIjI mRgAvatIjI para kAmaLI nAkhIne baMne padavInI jAherAta karI. potAnA gurudeva samakSa have sAdhvIjI mahArAja kare paNa zuM ? emane AcAryazrInA AdezarUpe A padavIo nAchUTake svIkAravI paDI ane ene pariNAme paMjAbanA zrIsaMghamAM ane upasthita anya sahu bhaktajanonA hRdayamAM AnaMda vyApI gayo. 1961mAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI amadAvAdamAM abhyAsa mATe AvyAM ane jemanI pAse emaNe judA judA darzanono abhyAsa karyo evA paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA noMdhe che, "AcArya haribhadrasUrie eka mahattarA yAkinIne amara banAvI dIdhAM che, paraMtu emanA kArya vize eTaluM ja jANIe chIe ke eka brAhmaNa paMDitane jaina dharmamAM dIkSita thavA teo nimitta banyA hatA. paraMtu bIjI mahattarA zrI mRgAvatIjInAM aneka kAryo ApaNI samakSa che. emanuM jIvana ApaNI vacce vItyuM che ane emanA prabhAvane ApaNe pratyakSa jANIe chIe." sAdhvIzrI mRgAvatIjI vizenA lekhane paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyAe zIrSaka ApyuM, 'mRgAvatIzrI - bIjI mahattarA". itihAsa sarjAyelA banAvonI vAta kare che, paNa AvA nahIM sarjAyelA banAvo kyAreka sadAkALa TakanAro itihAsa racI jatA hoya che. upas patra
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRtimaMdiranuM sarjana A jagatamAM moTA bhAganI vyaktio mAtra 'sva'no ja vicAra karatI hoya che. e potAnA prazno ane potAnA saMsAramAM jIvana-sarvasvanI samApti karatI hoya che. keTalIka vyaktio 'sva' uparAMta 'sarva'no vicAra karatI hoya che ane potAnI copAsa nihALatI hoya che. emAM paNa virala vyaktio potAnI AsapAsanI paristhitine oLaMgIne Urdhvadarzana karatI hoya che. vartamAnanI sapATIne bhedIne AvatIkAlanA bhaviSyanI kalpanA karatI hoya che. emAMthI ya jUja vyaktio Urdhvadarzana karIne AkAzamAM vAdaLono vicAra karatI hoya che ane samagra yugamAM eka-be vyaktio evI Ave ke jenI najara virATa AkAzane vyApI vaLatI hoya che. zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira(vallabhasmAraka)nI kalpanA e virATa AkAzane bAthamAM levAnI kalpanA che. bhAratIya itihAsa para dRSTipAta karIe to khyAla Avaze ke AjhAdI pachInA samayamAM kanyAkumArInA sAgaramAM svAmI vivekAnaMdajInA smAraka pachI dilhImAM ati bhavya evA zrI Atmavallabha saMskRtimaMdirano vicAra jAgyo. tattvaparIkSaka, zaktisaMpanna ane apratima buddhizALI tathA zAMta krAMtinA praNetA zrI AtmArAmajI mahArAja chellA saMskRtimaMdiranuM sarjana be saikAmAM jinazAsanamAM thayelA bahuzruta prabhAvaka AcAryomAM mahattvapUrNa sthAna dharAve che. 60 varSanA AyuSyakALamAM pU. AtmArAmajI mahArAje aneka zubha kAryo karyAM. janasamUhamAM pracaMDa jAgRti ANI ane paMjAbamAM to jyAM paga mUko, tyAM AtmArAmajI mahArAjanuM nAma guMjatuM -gAjatuM ane lokajIbhe ramatuM. AtmArAmajI mahArAje potAnA samudAyanI dhurA AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjane soMpI ane kahyuM ke, 'mArI pAchaLa vallabha paMjAbane saMbhALaze.' evA emanA kathanane yugadarzI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe paMjAbamAM ghaNAM varSa sudhI vihAra karIne ane avismaraNIya dhArmika ane samAjopayogI kAryo karIne sarva rIte sArthaka karI batAvyuM. Ama jinazAsananA be pratibhAzALI, prabhAvaka ane krAMtadarza AcAryanI tejasvI smRtimAM zrI vallabhasmArakanI kalpanAnuM bIjAropaNa thayuM. bhavya atItane tejasvI vartamAnamAM sAkAra karavo hato. bhUtakALanI bhAvanAne sAMprata samayamAM jIvaMta karavI hatI ane smAraka rUpI smRti-maMdirane navI peDhInI dharohara sAthe joDavuM hatuM. sAmAnya mAnavI ane lokottara vibhUtio vacceno bheda e che ke sAmAnya mAnavI koI AghAta thatAM zokanA UMDA AghAtamAM DUbI jAya che, jyAre lokottara mAnavI zokanA gherA AghAtamAMthI pavitra zlokanuM hRdayaMgama sarjana kare che, AvelI upAdhimAMthI parama samAdhi jagADe che ane jIvananI du:khada ghaTanAomAMthI koI UrdhvatApreraka mahAna bodha pragaTAve che. je samaye aMbAlA zaheramAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe AcArya bhagavaMta zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja kALadharma pAmyA, evA samAcAra sAMbhaLyA, tyAre mahAna guru ane preraNAdAtAnI vidAyane kAraNe emanuM hRdaya AghAtathI stabdha banI gayuM. e vakhate aMbAlAnA zrIsaMghe maunayAtrAnuM Ayojana karIne yugavIra AcAryazrIne potAnI aMtaranI zraddhAMjali arpaNa karI. e pachI janasamudAya upAzrayamAM upasthita thayo ane sAdhvIzrI zIlavatIjI, sAdhvIzrI mRgAvatIjI ane sAdhvIzrI sujyeSThAjInI nizrAmAM devavaMdana karyuM. zokano sAgara, UchaLato hato, tyAre sAdhvIzrI mRgAvatIjI svasthatAnI dIvAdAMDI banI rahyAM.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vedanAnI AMdhImAMthI kalyANanuM sarjana thayuM. manane makkama karIne emaNe upasthita zokagrasta samudAyane kahyuM ke jemanA jIvananI kSaNekSaNa mAnavajAgRtimAM vyatIta thaI hoya, emanuM mAnavatApreraka smAraka racIe. gurubhaktinuM e smAraka mAtra smAraka ja nahIM, kiMtu emano yugasaMdeza banI raheze. emaNe samasta paMjAba zrIsaMghanA upasthita samudAya samakSa potAnI utkRSTa bhAvanA pragaTa karatAM kahyuM , emanI garimAne anurUpa e bhavya smRtimaMdira uttara bhAratamAM ane te paNa dezanI rAjadhAnI dilhImAM sarjavAmAM Ave ane e smRtimaMdira vallabhasmArakanI sAthosAtha vallabha-saMdeza banI rahe. AvanArA yugane e yugadarzI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA sarvavyApI virATe kAryanI jhAMkhI Ape. emAM utkRSTa dharmaArAdhanAnI pAvana suvAsa vahetI hoya, enI sAthosAtha sAhitya, saMskRti, darzana, zikSaNa ane saMzodhananI sarasvatI pUjAnA dhUpa-dIpa cAlatA hoya, ane emAMthI mAnavakalyANanAM umadA kAryono jayaghoSa saMbhaLAto hoya." e pachI yojAyelI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnI miTiMgamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjInI e bhAvanAne sahue umaLakAbhera sarvasvIkRti ApI. tyArabAda sAdhvIzrI mRgAvatIjIe paMjAbamAM paTTI, jIrA, jaMDiyAlA, nakodara, jalabdhara, amRtasara, hoziyArapura, ludhiyANA vagere zahero ane gAmomAM jyAM jyAM vihAra karyo, tyAM tyAM emaNe A bhUmi paranAM guru vallabhanAM kAryonuM, temanA mahAna upakAronuM RNa svIkArIne guru-kaNamuktinA prayAsa rUpe vallabhasmAraka racavAnI bhAvanAno jayanAda jagAvyo. vihAramAM sAdhvIzrIne zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnA sabhyo maLavA mATe jatA hatA ane e alpa samayamAM to vallabhasmAraka mATe dAnanI dhArA vahevA mAMDI. ludhiyANAnA dAnavIra zrI mohUrAma premacaMdajI jaina agravAle agiyAraso rUpiyA ApIne zubhAraMbha karyo ane zeTha zrI lachamanadAsajI osavAla paNa eTalI ja dhanarAzi jAhera karI. e pachI to dAnanI dhArA satata vahevA lAgI ane thoDA ja samayamAM bAra hajAra rUpiyA ekaThA thayA. paMjAbanA samAjanI apratima gurubhakti joIne sAdhvI-samudAyano utsAha vRddhi pAmyo ane A rIte e jamAnAmAM kula chAsaTha hajAra rUpiyA ekatrita thayA. dilhInA zrIsaMgha ane saMskRtimaMdiranuM sarjana zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAne sUcavavAmAM AvyuM ke smRtimaMdirane mATe ucita vizALa bhUminI khoja kare. ATalI vizALa jamIna meLavavI kaI rIte ? vaLI nAnI jagAmAM smArakanI racanA thAya, te mahattarAjIne saheje maMjUra nahotuM. vyApaka darzanathI comera jAgRti sarjanAra gurudevanuM smAraka to bhavya ane vizALa bhUmi para ja hovuM joIe. vaLI mahattarAjI sadaiva utkRSTa ane uttamano Agraha rAkhatAM hatAM. teo je koI kArya hAtha para le, temAM jIva reDIne kAma karatAM kyAreya uttamatAnI bAbatamAM koI bAMdhachoDa karatAM nahIM. 'cAlaze" athavA to 'calAvI laIe' tevA zabdo emanA zabdakozamAM nahotA. bhUminI pasaMdagI hoya ke mUrtinI racanA hoya - e sarvamAM pUrNatA mATe Agraha rAkhatAM hatAM. - vallabhasmAraka mATe bhUmisaMpAdananA prayatno cAlatA hatA. zrI jJAnacaMdajI (saba jaja), zrI bAburAmajI plIDara, lAlA kheturAmajI (jIrA), lAlA suMdaradAsajI , pro. pRthvIrAjajI vagere mahAnubhAvo dezanA agraNI netA saradAra svarNasiMgane maLIne vakhatovakhata carcAvicAraNA karatA hatA. e pachI vaDodarAmAM AcArya bhagavaMta samudrasUrIzvarajI mahArAjanA AzIrvAda bAda sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI icchA mujaba A kAryane AkAra ApavAnI javAbadArI dilhI zrIsaMghane soMpavAmAM AvI. Isa. 1955mAM mAlerakoTalAmAM mahAsabhAnuM adhivezana thayuM. emAM paNa smAraka dilhImAM bane e prastAva sarvasaMmatithI pasAra karIne te vicAra upara mahora lagAvI dIdhI. 1959mAM akhila bhAratIya zvetAMbara jaina kaoNnpharansanuM ekavIsamuM adhivezana ludhiyANAmAM yojAyuM, tyAre paNa zrI vallabhasmArakanA nirmANano prastAva sarvasaMmatithI maMjUra karavAmAM Avyo. e pachI AgamonA abhyAsa mATe sAdhvIzrI gujarAtamAM AvyAM ane gujarAta pachI anya rAjyomAM vIravANI ane vallabhasaMdezanA pracAra mATe emano vihAra satata cAlato rahyo. pU. sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAja tathA sAdhvIzrI mRgAvatIjI ma. anya rAjyomAM hovAthI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA thoDI hatotsAha thaI. vaLI vaccenA samayagALAmAM keTalAka pIDha kAryakartAonuM nidhana thatAM vAta vizeSa + 1papa -
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRtimaMdiranuM sarjana preraNAnI pAvanamUrti vilaMbamAM paDI. I. sa. 1972mAM guruvallabhanA uttarAdhikArI AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja vaDodarAmAM cAturmAsa mATe birAjamAna hatA. A samaye eka vizALa sAdhvIsaMmelana yojAyuM ane sAdhvIzrI mRgAvatIjI e saMmelanamAM upasthita rahyAM. rAjadhAnI dilhImAM bhagavAna mahAvIranI 25mI nirvANa zatAbdI ujavavA mATe samagra rUpanagara zrIsaMghe vaDodarAmAM guru vijayasamudrasUrijIne atyaMta AgrahabharI vinaMtI karatAM guru mahArAje jaNAvyuM ke 'vijayavallabha sArvajanika haoNspiTalanuM kAma cAlI rahyuM che eTale huM nahIM AvI zakuM. tyAre dilhI zrIsaMghe vinaMtI karI ke sAdhvIzrI mRgAvatIjIne AjJA pharamAvo to teo ApanA pratinidhi banIne badhuM ja kAma saMbhALI leze. saMghanI bhAvanA joIne guru mahArAje sAdhvI zrI mRgAvatIjIne Adeza Apyo ke 'tame dilhI tarapha vihAra karo ane ogaNIsa varSathI sthagita thaI gayelA vallabha smArakanA AyojananuM kAma AgaLa dhapAvo. tame jAva, huM paNa AvI rahyo chuM.' sAdhvIjI mahArAje dhanyatA ane pUrNa ullAsanI lAgaNI sAthe A Adezane zirasAvaMgha karyo. e vakhate sAdhvIjIe evo bhAva anubhavyo ke potAnA gurudevano Avo vAtsalyapUrNa ane vizvAsapreraka Adeza sahaja bhAve maLavo, e to sAce ja saMyamajIvanano eka amUlya lahAvo che. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe potAnA sAdhvIsamudAya sAthe vaDodarAthI tatkALa vihAra karyo. ugra vihAranAM kaSTo, unALAno sakhata tApa, potAnI zArIrika zakti-azakti ke anya koIpaNa muzkelInA vicArathI lezamAtra vicalita thayA vinA emaNe satata vihAra karyo. eke to guruno Adeza ane bIjuM guru vallabhanuM kArya ! mastake guru AjJApAlanano AnaMda hato. hRdayamAM guruvallabhanA smArakanuM priya dharmakArya hatuM ane caraNamAM dhyeyasiddhinI utkaTatA hatI. ati vegathI vihArayAtrA cAlatI hatI. saMkaTo sAme Ave, paNa saMkalpane kAraNe enI kezI paravA na hatI. aMte traNa-sADAtraNa mahinAnA TUMkA samayagALAmAM eka hajAra kilomITara jeTalo lAMbo paMtha kApIne teo comAsA pUrve samayasara dilhI pahoMcI gayAM. sAdhvIzrIne apAra prasannatA hatI ke potAnA gurudevanI viziSTa AjJA ane je 15 vallabhasmArakanI racanAnuM namra nimitta banavAnI virala taka potAne prApta thaI. bhagavAna mahAvIranA 25OOmA nirvANa varSanI ujavaNImAM AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja ekAda varSa pachI dilhI padhAravAnA hatA. e maMgala padArpaNa pUrve A smAraka-bhavana mATe jamIna kharIdI levAmAM Ave evI sAdhvIzrInI prabaLa bhAvanA hatI. varSothI vIsarAI gayelA A virATa kAryane sAkAra karavAnI pravRttimAM sAdhvIjI saMpUrNa bhAvathI ane pUrNa yogathI parovAI gayA. dilhImAM rUpanagaramAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIno cAturmAsa hato ane emaNe pratijJA karI ke gurudeva AcArya vijayasamudrasUrIzvarajI dilhI Ave, te pahelAM smArakane mATe bhUmi meLavavI. e bhUmi para emanuM padArpaNa e ati maMgalakArI ghaTanA kahevAya. sAdhvIjIne e vidita hatuM ke guru vallabhanI 40 varSa sudhI apramattabhAve sevA karanAra AcAryazrInA hRdayamAM bhAvanAonI kevI bharatI AvatI haze ! guru vallabhanA kaDaka anuzAsanamAM kAco-poco sAdhu to niyamo pALI zake nahIM. AvI talavAranI teja dhAra para rahIne AcArya vijayasamudrasUrie e ucca AtmAnI sevA karI. sadAya emanA vatI patralekhananuM kArya saMbhALyuM. sahune 'bhAgyazALI' zabdathI vahAlapUrvaka saMbodhatA AcAryazrI vijayasamudrasUrijI svayaM potAnI bhAvanAno bhAgyodaya nirakhavA padhArI rahyA hatAM. mahArAjIe smArakane mATe comera utsAha ane bhAvanAnuM vAtAvaraNa saryuM. sahunA hRdayamAM gurubhaktinuM gAna guMjavA lAgyuM. A agniparIkSAmAMthI pAra UtaravA sAdhvIjIthI mAMDI sAmAnyajana sudhI sahu koI kaTibaddha banyA. emaNe upadeza Apyo. janajAgaraNa thayuM, paraMtu sArA kAmamAM so vighna Ave, tema jamIna meLavavAmAM sarakArI ke koIne koI anya muzkelI AvatI rahI. kAryakarono utsAha thoDo maMda thato joIne sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjIe emanI udAsInatA khaMkheravA mATe pratijJA karI ke jyAM sudhI mArakane mATe jamIna maLaze nahIM, tyAM sudhI teo cokhA, goLa, khAMDa Adino tyAga karaze. te vakhate lAlA ratanacaMdajI jaine paNa A saMkalpa siddha na thAya tyAM sudhI cokhA, goLa, khAMDano tyAga karyo. Ane lIdhe zrIsaMghamAM thoDo ajaMpo jAgyo, - 157
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti paNa emano manano saMkalpa majabUta hato. e pachI bhagavAna mahAvIranA 2500mAM nirvANa varSa 1974nI 12mI jUnanA divase 'zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNanidhi'nI racanA karavAmAM AvI. dilhI zrIsaMghanA kuzaLa mArgadarzaka ane agraNI lAlA rAmalAlajIe A TrasTanI sthApanA karI. A uparAMta sarvazrI suMdaralAlajI (motIlAla banArasIdAsa) tathA kherAyatIlAlajI (ena.ke .rabbara) enA AjIvana TrasTI tarIke niyukta thayA. lAlA ratanacaMdajI (ratanacaMda rikhavadAsa jaina) tathA rAja kumAra jaina (ena. ke. rabbara) nidhinA adhyakSa ane maMtrI banyA. sarvazrI baladevakumAra ane rAjakumAra rAyasAhaba upAdhyakSa tarIke varaNI pAmyA temaja zrI dhanarAjajInI koSAdhyakSa tarIke niyukti thaI. zrI vinodalAla ena. dalAlane nirmANa upasamitinA adhyakSa banAvavAmAM AvyA. sAmAjika kAryakara zrImatI nirmalAbahena madAna tathA pAlanapuravALA zrImatI surezAbahena eDvokeTanI vallabhasmAraka pratyenI apratima zraddhA joIne temane TrasTI banAvavAmAM AvyA hatA. 1974nI 30mI jUne AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajIno dilhImAM praveza hato. e pUrve kArya siddha karavAnuM hatuM. mahattarAjInA parizrama ane prabaLa saMkalpa raMga lAvyA. AcAryazrInA dilhI-AgamananA paMdara divasa pUrve jI. TI. karanAla mArga para 15mI jUne satyAvIsa hajAra corasa mITara jeTalI vizALa jamIna kharIdavAmAM AvI. (e pachI A jamInanI pAse bIjI cauda hajAra corasa mITara jamIna paNa kharIdI levAmAM AvI). mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIno prathama saMkalpa pUrNa thayo. A jamInanI kharIdImAM paNa pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI dUraMdezItAnA darzana thAya che. eka to emane A jamIna zaheranA bharacaka vistAramAM maLatI hoya topaNa nahotI gamatI. temano vicAra deDha hato ke zaheranI bahAra zAMta, ekAMta vistAra ja smArakanI bhAvanAne anurUpa gaNI zakAya. jotAM jotAM rUpanagarathI sADAbAra kilomITara dUra nAMgalIpUnA gAma pAsenI nIlA AsamAnanA zAMta vAtAvaraNamAM AvelI, cArebAju haryAbharyA khetaro vaccenI A ekAMta jagyAe temane lohacuMbakanI jema AkarSA, A jagyAe besIne temaNe guru AtmavallabhanA pAMca bhajana gAyA ane jeTalA kAryakartAo tyAre saMskRtimaMdiranuM sarjana beThA hatA enI sAme evI bhAvanA vyakta karI ke dasa varSa pachI A dharatI upara ja guru vallabhanI dIkSAzatAbdi ujavajo. pachI tenI AjubAjunA alIpura, kheDAkalA, samayapura, bAdalI vagere gAmomAM vicaryA, vyAkhyAna karyA, prema saMpAdana karyo. gocarIpANI karyA. lAgyuM ke cArebAju gAmanA loko bhaktibhAvavALA che, zAkAhArI che. ApaNA loko to ahIMthI dUra rahe che. smArakanI sAcI rakSA to A loko ja karaze, jethI bhaviSyamAM samArakane koI khataro nahIM rahe. pachI pU. mahArAja zrIe smArakanA TrasTIone bolAvIne kahyuM ke A jamInanI divAlanI pAchaLanI jagyA Apa sau laI lo ane tyAM potAnA phArmahAusa banAvI lo. bhaviSyamAM bALako potAnA phArmahAusamAM Avaze to prabhunA, gurunA darzana karaze ane smArakanI rakSA thaze. bhaviSyamAM kadAca smArakanI jagyA ochI paDaze to te kAma Avaze. pU. sAdhvIjI mahArAjano paDyo bola loko jhIlatA ane A rIte AjubAjunI jagyA paNa TrasTIo dvArA levAI gaI. te samaye AtaMkavAdanuM jora hatuM, chatAM teo tyAM nirbhayatApUrvaka rahetA ane majUro tathA Azare AvelA saune saMrakSaNanuM vAtAvaraNa pUruM pADatA hatA. bhagavAna mahAvIranA 2500mAM nirvANavarSanI ujavaNI prasaMge pUjya AcArya zrI samudrasUrijIno dilhImAM praveza thayo. A samaye jaina dharmanA cAreya saMpradAyoe maLIne AcAryazrInuM bhavya svAgata karyuM. A nirvANavarSanA rASTrIya mahotsavamAM sAnnidhya pradAna karavA mATe AcAryazrI vijaya indrannisUrijI, AcArya vijayaprakAzacaMdrasUrijI, gaNi janakavijayajI Adi munivarono temaja sAdhvIgaNano bhavya nagarapraveza thayo. virATa janasabhA thaI ane sahue sAdhvIzrInI preraNAthI thayelA bhUmisaMpAdananA kArya mATe prasannatA vyakta karI. 1974nA A cAturmAsamAM tamAma saMpradAyoe temane AgavuM netRtva pradAna karyuM. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe temane soMpAyelAM kAryo sArI rIte karyo teno AnaMda pragaTa karavAnI sAthosAtha pUjya AcArya mahArAje enI khUba anumodanA karIne AzIrvAda ApyA. 1974nI 24mI Disembare pU. mRgAvatIzrIjInI preraNAthI 158 - 159
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AcArya mahArAjanA 84mA janmadivasanA prasaMgane yuvAcetanA divasanA rUpamAM manAvyo ane badhAMya saMpradAyoe bhegA maLIne AcAryazrI samudrasUrijIne atyaMta sanmAnapUrvaka 'jinazAsanaratna'nI padavIthI alaMkRta karyA. 1974nI satyAvIsamI Disembare AcAryazrI svayaM A pAvana bhUmi para padhAryA. potAnA svahaste smArakanI cAreya bAjunI bhUmi upara vAsakSepa nAMkhIne A rASTrasaMte potAnI prasannatA vyakta karI ane vallabhasmArakanA nirmANa mATe aMtaranA AzIrvAda ApyA. A aMge zrI ravIndrakumAra saharAvate noMdhyuM che, 'meM smArakanI najIkanA gAma nagalI-pUnAnI strIonI mukhe sAMbhaLyuM che ke, jyAre A smAraka mATe jamIna kharIdavAmAM AvI, tyAre tyAM rahevA mATe koI makAna nahotuM. paraMtu mahattarAjI ane emanAM traNa ziSyA eka jhUMpaDImAM rahetAM hatAM ane amArA gAmamAMthI gocarI vahorI jatAM hatAM. eTale A badhuM emanA dRDha saMkalpanA pariNAme ja zakya banyuM hatuM.' mahattarAjI pAse AgavI dIrghadRSTi ane vicakSaNa buddhipratibhA hatI. vizALa janasamudAya emanA saMparkamAM Avato hato ane darzana-vyAkhyAnano lAbha leto hato, paraMtu e virATa lokasamUhamAMthI dharmaniSTha ane kartavyaniSTha yuvAno zodhavAnI emanAmAM apratima zakti hatI. yuvAno pAse kAryazakti hoya che. yuvAzakti, aNuzakti karatAM paNa vadhu baLavAna che. Adarza mATe e avirata mathyA kare che. enAthI saMsthAmAM navI zakti, navA prANa ane maulika darzanano saMcAra thAya che. mahattarAzrIjI yuvAnone vallabhasmArakanA kAryamAM evI rIte gUMthI detA ke e yuvAnane A ja emanuM jIvanakartavya lAgatuM. A kAryanI siddhi mATe e jIvanasarvasvanuM samarpaNa karI detA. enI bhItaramAM aviratapaNe vallabhasmArakano dhabakAra cAlato raheto. emanI pAse tejasvI ane karmaniSTha yuvAnone khojavAno anokho jAdu hato. dilhInivAsI lAlA kherAyatIlAla pAsethI emanA putra rAja kumAra jainane A kArya mATe mAgI lIdhA. e samaye rAja kumAra jaina kuTuMbano bahoLo vyApAra saMbhALatA hatA, paraMtu deva, guru, dharma ane pitAjInA AjJAkArI evA saMskRtimaMdiranuM sarjana rAja kumAra jaine smArakanA kAryamAM niHsvArthabhAve mAnadamaMtrI tarIke sevA ApI. teoe potAnA tana-mana-dhanathI saMpUrNatayA A kAryane evI rIte svIkAryuM ke teo smArakanA pAyAnA paththara jevA banI rahyA. zrImatI lIlAvaMtI (cAIjI) zrI zAMtilAlajI (ema ela .bI .DI.) pAsethI emanA jyeSThaputra zrI narendra prakAzajIne bhogIlAla laheracaMda insTiTayUTa saMsthAnA kArya mATe mAgI lIdhA. emaNe saMsthAnA vAisa ceramena tarIke niHsvArtha bhAve 30 varSa sudhI sevA ApI ane sArA sArA vidvAnone saMsthA sAthe joDyA. pU. paMDitazrI becaradAsajInA ziSya zrI jitubhAI zAha pAsethI vacana lIdhuM ke A bhogIlAla laheracaMda insTiTayUTa saMsthAne Ape ja saMbhALavAnI che. tarata ja pUjya mahArAjajInA vacanone ziromAnya karyA ane hAlamAM paNa teo A kArya suMdara rIte nibhAvI rahyA che ane Aje A saMsthAne AMtararASTrIya staranI banAvI dIdhela che. e ja rIte zrI pratApabhAI bhogIlAla ane guruvallabhanA ananya bhakta zrI zaileSabhAI koThArIne A saMsthA sAthe sAMkaLIne mahArAjIe potAnI dIrghadRSTino paricaya Apyo. sahunI kAryazaktimAM navIna utsAhano saMcAra thayo ane aMte svapna siddha thayuM, jamIna maLI ane enA dastAveja paNa thaI gayA. have enA nirmANakAryanI yojanAo thavA lAgI. zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAne eno kAryabhAra soMpIne sAdhvIzrI mRgAvatIjI yu.pI., meraTha, hastinApura, saradhanA tarapha janajAgaraNa mATe vihAra arthe nIkaLI gayAM. - AcAryazrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja jIvanaparyata potAnA guru vallabhanA smAraka-sarjananI preraNA ApatA rahyA ane emanI icchA paNa hatI ke emanA jIvanakALamAM ja A kArya paripUrNa thAya. paraMtu emAM jarUrI vega Avato na hovAthI 1976nI trIjI phebruArIe AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAje jainabhAratI viduSI sAdhvI zrI mRgAvatIjIne tathA dilhI zrIsaMghane eka Adezapatra Apyo ke sAdhvIzrI mRgAvatIjI dilhImAM rahIne ja vallabhasmArakanuM kArya pUrNa kare. gurunA Adezane zirodhArya karanArA sAdhvIzrIne zIdhrAtizIdhra guruvacananuM pAlana karuM evI laganI lAgI. 1976nI bAramI phebruArIe emaNe zrIsaMghone uddezIne potAnA taraphathI A pAvanakAryane tatkALa pUrNa karavA mATe eka hRdayasparzI apIla karI ane kahyuM ke guruRNa cUkavavA mATeno A sonerI avasara che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AcAryazrI vijayasamudrasUrie 1975-76'no cAturmAsa ludhiyANA ane hoziyArapuramAM karyo hato ane e pachI hastinApuramAM pAraNAmaMdira ane murAdAbAdamAM jinamaMdiranI pratiSThA karAvI, paraMtu AcArya vijayasamudrasUrijI ekAeka kALadharma pAmavAne kAraNe sahune AghAta lAgyo hato. A samaye AcArya zrI vijaya indradivasUrijI mahArAje sAdhvIzrIno utsAha vadhAryo ane emaNe kahyuM ke gurudevanAM vallabhasmArakanAM ane kAMgaDAtIrthanAM uddhAranAM svapno paripUrNa karo. kAMgaDAnA cAturmAsa pachI paMjAbanA ghaNA agraNI zrIsaMghoe cAturmAsa mATe vinaMtI karI, paraMtu sAdhvIzrI mRgAvatIjIne eka ja laganI hatI ke tatkALa vallabhasmArakane mUrtarUpa ApuM ane gurucaraNamAM zraddhAsumana arpita karuM. 1979nA cAturmAsa mATe sAdhvIzrI dilhI AvyAM ane e samaye janajAgaraNa thatAM sArI evI rakama ekatrita thaI.. vallabhasmAraka mATeno nakazo (plAna) pAsa thato na hovAthI thoDI nirAzA vyApI hatI, tyAre guruvallabhanAM nAmano jayaghoSa karIne sAdhvIzrIe kahyuM ke bhUmipUjana ane khananamuhUrtano samaya nakkI karo. sahune pArAvAra Azcarya thayuM ke hajI plAna maMjUra thayo nathI, tyAre A badhuM kaI rIte zakya banaze ? paraMtu sAdhvIzrIno aTala AtmavizvAsa tatkALa hakIkatamAM palaTAI gayo. vallabhasmArakanA plAnanI maMjUrI maLI gaI. sahunA hRdayamAM apAra AnaMda hato. dIrdhadRSTA udyogapati ane zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha zreSThIvarya zrI kastUrabhAI lAlabhAInI doravaNI heThaLa vallabhasmArakanA plAna lAMbI carcA-vicAraNAne aMte taiyAra karavAmAM AvyA hatA. zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInA mukhya sthapati ane suprasiddha zilpI zrI amRtalAla trivedI ane zrI caMdulAla trivedIne A kAmagIrI soMpavAmAM AvI hatI ane emaNe bhAratIya temaja jaina saMskRtinI zilpakalAno suMdara namUno bane tevA A smArakanA nakazA taiyAra karyA. 1979nI 27mI julAInA bhUmipUjana eTale ke khAtamuhUrtanI vidhi sAdhvIzrI mRgAvatIjI AdinI nizrAmAM parama gurubhakta guruvallabhanA rAmanA hanumAna jevA lAlA ratanacaMdajInA haste ullAsapUrvaka UjavavAmAM AvI. pacIsa varSanuM e virATa svapna aMte sAkAra thayuM ane A gurumaMdira mAtra saMskRtimaMdiranuM sarjana gurumaMdira ja na rahetA, dharma, sAhitya ane saMskRtinuM eka vizALa kendra bane evI bhAvanA rAkhavAmAM AvI. sAdhvIjInuM A virATa svapna aneka AyAma ane dRSTikoNa dharAvatuM hatuM ane tethI ja A smAraka jainadarzana ane anya darzananA tulanAtmaka abhyAsanuM, dharma ane saMskRtinA adhyayananuM, darzana-jJAnacAritranI sAdhanAnuM ane janasevAnuM kendra bane evI vizALa draSTi enI pAchaLa rAkhavAmAM AvI. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI dvArA thaI rahelA kAryonI sarAhanA pU. AcArya indrannisUrijI potAnA tA. 28mI oNkTobara 1979nA roja bIkAnerathI lakhAyela patramAM A rIte kare che. 'jainabhAratI kAMgaDA tIrthodvArikA mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI, 'Apano tA. 27-10-79no patra Aje maLyo, ApanI zubha nizrAmAM svargavAsI gurudevonI parama kRpAthI dinAMka 28, 29 ane 30 navembara 1979nA akhila bhAratIya stara para dilhImAM vallabhasmArakanA zilAnyAsano kAryakrama thanAra che e jANI amane khUba ja prasannatA thaI. enI sAthe akhila bhAratIya jaina zvetAmbara kaoNnpharansanuM adhivezana thanAra che, je sonAmAM sugaMdha bhaLyA barAbara che, Apano dilhI cAturmAsa itihAsamAM suvarNAkSare aMkita karavAmAM Avaze, ApanI 'mahArA', 'jainabhAratI' vagere padavIo ApanA mahAna kAryonI sAme atyaMta svalpa lAge che. manusmRtimAM kahevAyuM che. 'patra nAryastu pUjyane, mane tatra yevatA' zloka pramANe nArInI pUjA karavI e pratyeka manuSyanuM kartavya che. nItikAroe kahyuM che ke, 'apUnyaT: 2 pUrcane, pULAnA 5 ofsAmA mani tatra veva dufma karayfmAm' A zloka anusAra je vyakti pUjanIya che, enI pUjA avazya karavI joIe. Ape ApanA mahAna kAryo vaDe jinazAsananI sevA karI che, te sadAya avismaraNIya raheze. | dilhI zrIsaMghe vallabhasmAraka yojanAne sAkAra rUpa devAmAM je athAga parizrama ane tana, mana ane dhanathI je sahayoga Apyo che te atyaMta prasaMzanIya che. A mahotsavanI pUrNa saphaLatA mATe huM mArI hArdika zubha kAmanAo pAThavuM chuM, ane AzA rAkhuM chuM ke, ApanI zubha nizrAmAM badhA gurubhakto maLI vallabhasmAraka yojanAne pUrNarUpa ApavA koI kasara nahIM rAkhe ane svargastha gurudevanA svapnane zIdhra sAkAra karaze.'
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti navI peDhInuM nUtana tIrtha enA zilAropaNa prasaMganI bhavya ujavaNI 29 navembara 1979nA roja thaI ane A samaye A smArakane kAje jIvana samarpita karanAra utsAhI ane kartavyaniSTha maMtrI zrI rAja kumArajI jaina taraphathI A smAraka-bhavanamAM karavA dhArela agiyAra jeTalI pravRttionI A pramANe mAhitI ApavAmAM AvI. (1) bhAratIya tathA jainadarzananuM adhyayana-saMzodhana, (2) saMskRta tathA prAkRtano abhyAsa, (3) prAcIna graMthono bhaMDAra, (4) prAcIna bhAratIya darzanonuM tulanAtmaka vivecana, (5) jaina tathA samakAlIna sthApatyakaLAnuM saMgrahasthAna, (9) yoga ane dhyAnanuM saMzodhana, (7) nisargopacAranuM saMzodhana, (8) pustako tathA patrikAonuM prakAzana, (9) prAcIna sAhityanuM punaH prakAzana, (10) strIonI kalAkArIgarInuM kendra ane (11) mobAila davAkhAnuM. Ama saMskRtinA sarva kSetrone AvarI letI virATa kalpanA sAthe vallabhasmArakanA sarjana kAryamAM sahu koI joDAI gayA. tattvajJAna, sthApatya, rojagArI ane mAnavaArogya - ema saghaLAM kSetrone eNe vyApamAM lIdhAM. eka vizALa AkAzanuM sarjana karavAno mahApuruSArtha AraMbhAyo. zrI Atmavallabha saMskRti maMdiranI anekavidha pravRttionI kalpanA sahunA manamAM ramavA lAgI. virATa svapnanuM vAstavanA dharAtala para sarjana karavAno zubhAraMbha thayo. svapno jovAM saraLa che, ene hakIkatamAM kaMDAravA ati muzkela che. vallabhasmAraka(zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira)nuM svapna eTaluM vizALa hatuM ke eNe bhASA, sAhitya, saMskRti, dharmaArAdhanA, bhAratIya darzano, yoga-dhyAna, jJAnaprasAra ane mAnavaArogya jevAM sarvavyApI kSetromAM kArya karavAno uddeza rAkhyo hato. rASTra, dharma ane samAjamAM sarvatomukhI navajAgaraNano saMdeza ApanAra guruvallabhane sAcI zraddhAMjali to A sarva kSetromAM navajAgRti ANIne ja ApI zakAya. smArakanuM bAMdhakAma zarU karavA mATe nakkara bhUmikA racAI gaI. bhUmikhanananI vidhi pachI mAtra cAra ja mahinAmAM 1979nI 29mI navembare zilAropaNa (zilAnyAsa)nI vidhino mahotsava yojavAmAM Avyo. A prasaMge vizALa janasamudAye hAjarI ApI. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA sAMnidhyamAM harSollAsa ane bhaktipUrvaka mahotsavanI ujavaNI thaI ane pracaMDa lokajuvALa joIne sahune ema thayuM ke 'zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira" nAma dharAvatA zrI vallabhasmArakanI racanA thoDA ja samayamAM dilhInI bhUmi para sAkAra thaze.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti A prasaMge 28mI navembare 'zrAddha pratikramaNa sutra : prabodhaTIkA' graMthanI hiMdI AvRttinuM prakAzana ane vimocana thayuM. A graMtha jaina sAhitya vikAsa maMDaLa (vilepArle, muMbaI) dvArA enA sthApaka zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa dozInA prabaLa parizrama ane puruSArthathI taiyAra thayo hato. sAdhvIzrIne caMdrakAnta amRtalAla dozI ane emanAM dharmapatnI caMdrAvatIbahene e graMtha arpaNa karyo. vallabhasmArakanA zilAnyAsano mahotsava paMjAba, hariyANA, rAjasthAna, madhyapradeza, uttarapradeza, baMgALa, bihAra, AsAma, himAcala pradeza, jammukAzmIra, gujarAta, mahArASTra tathA anya rAjyonA jaina samAjanA agraNIo ane zrAvaka-zrAvikAnI 10,000thI vadhu vizALa janasamUhanI upasthitimAM yojavAmAM Avyo. eka sAthe eka hajAra bhAIbaheno bhojana laI zake tevuM bhojanagRha, vizALa rasoIgRha tathA 'kalpataru" nAmaka vizALa maMDapa bAMdhavAmAM Avyo hato. A zilAnyAsa vidhi prasaMge dharmapremIzrI dharamacaMda jazavaMtAe jaina dhvaja laherAvyo hato ane bapore vallabhasmArakamAM saMmelananuM udghATana lokapriya kAryakara zrI kedAranAthajI sAhanIe karyuM hatuM, jyAre pratiSThita udyogapati ane dAnavIra zrI sAyaracaMdajI nAhare pramukhasthAna zobhAvyuM hatuM ane zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNanidhinA kAryaniSTha maMtrI zrI rAja kumAra jaine smAraka sAthe sAMkaLavAmAM AvelI sarve pravRttiono vistRta paricaya Apyo hato. - 29mI navembare dharmaniSTha parama gurubhakta bAra vratadhArI suzrAvaka lAlA kherAyatIlAlajI jaina ane emanAM kuTuMbIjanoe zilAnyAsa karyo hato. A zilAnyAsanA prasaMge ane sthaLe 29mI ane 30mI navembare zrI dIpacaMdabhAI gArDInA pramukhasthAne zrI akhila bhAratIya jaina zvetAmbara kaoNnpharansanuM 24muM adhivezana yojavAmAM AvyuM. A adhivezanamAM jaina samAjanA agraNI mukhya kAryakartAo, pravaktAo, vidvAno, netAo, mukhya vepArIo ane samAjasevako vizALa saMkhyAmAM padhAryA hatA. A prasaMge gADajIe atiprAcIna kAMgaDA tIrthanA jIrNoddhAranA viziSTa kArya mATe ane vallabhasmArakanI yojanA aMge apAra parizramathI kAryasiddha karanArA sAdhvIjI mRgAvatIjI mahArAja vize kahyuM ke, 'eka navI peDhInuM nUtana tIrtha saMyamazIla, niSThAvAna ane tejasvI sAdhvIjI mahArAja zAsananAM kevAM kevAM mahAna kAryo karI zake che, te ahIM jovA maLe che.' mahotsavanA samApanamAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kahyuM ke 'A smArakanI yojanAne pUrNa karavA mATe bhAratabharamAMthI sahakAra maLaze, kAraNa ke pUjya gurudeve samAja kalyANa ane tenA utthAna mATe temaja dharmodyota karavA mATe potAnuM samagra jIvana arpaNa karyuM hatuM. teozrInuM RNa adA karavAnuM ApaNane saune saubhAgya prApta thayela che. Aje tamane AvI taka maLI che, to tamArA je bhAva ane zakti hoya, te arpaNa karajo.' - sAdhvIzrInA chaTAdAra ane bhAvapUrNa pravacanano eTalo badho prabhAva paDyo ke A ja samaye keTalAMka bhAI-bahenoe potAnA zarIra para paherelA sonAnA alaMkAro arpaNa karI dIdhA. jyAre aneka zrAvaka zrAvikAoe yugadraSTA AcAryazrInA 84 varSanA AyuSyane dhyAnamAM rAkhIne 84 mahinA mATe dara mahine 21 rUpiyAthI mAMDIne eka hajAra eka ke tethI vadhAre rakama ApIne A nirmANakAryamAM anero umaLako dAkhavyo. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA manamAM vallabhasmArakanA prAMgaNamAM jinamaMdiranI racanA karavAno vicAra satata ghUmarAto hato. AthI samagra vallabhasmArakanI racanA traNa vibhAgamAM karavAmAM AvI, jemAM eka mukhya smAraka-bhavana, bIjuM jinAlaya ane trIjuM atithi-AvAsagRha, A traNeya kArya vallabhasmAraka ke zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira dvArA siddha karavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. A virATa kAryane sAkAra karavA mATe emaNe mArakanA sthaLe ja sthiratA karI ane potAnI sAdhanA ane ArAdhanA sAthe sakriya gurubhakti rUpe smArakanuM nirmANakArya cAlavA lAgyuM. emanA romeromamAM guruvallabhanuM nAma vaseluM hatuM. ahIM macchara-DAMsa vagereno puSkaLa pariSaha sahana karyo. bhUkha ane tarasa paNa veThavI paDI, paraMtu kaDakaDato ziyALo hoya ke baLabaLato unALo hoya, paraMtu sAdhvIjI mahArAje kazuM ya gaNakAryA vinA A nirjana bhUmi para mahinAonA mahinA pasAra karyA. emanuM jIvana Adarza gurubhaktinuM dRSTAMta banI rahyuM, to emanI gurubhAvanA sakriya jIvanasamarpaNanuM udAharaNa banI gayuM. vallabhasmArakanuM nirmANa e gurubhaktinuM ujjavaLa pratIka banyuM.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mahattarAjInI e sadaiva bhAvanA rahetI ke vallabhasmArakanI tasue tasu bhUmi dharmaArAdhanA arthe, zrutasAdhanA arthe ke janakalyANa arthe ja upayogamAM levAya. enA dvArA emano Azaya vyApaka mAnavakalyANano hato. jaina-jainetara sahu koIe emanI madhura preraka vANI sAMbhaLIne tana, mana ane dhanathI sAtha ane sahayoga Apyo. keTalAka parivAroe to Ane potAnuM jIvanakArya mAnyuM ane keTalIka samAjasevI vyaktioe to smArakanA sarjana mATe jIvanasarvasva homI dIdhuM. pariNAme A smAraka pUjya yugavIra AcAryazrInI puNyasmRti dharAve che, to enI sAthosAtha mahararAjI ane emanA sAdhvIsamudAyanI avihaDa gurubhaktinuM preraka pratIka paNa che. jinamaMdiranA nirmANa mATe emaNe zrI vAsupUjya jaina zvetAMbara maMdira TrasTa nAmanI eka bIjI saMsthA zarU karI ane emAM sarvazrI zAMtilAlajI (ema.ela .bI .DI.), zrI vIracaMdajI jaina (ena.ke .rabbara) tathA lAlA dharmacaMdajIne AjIvana TrasTI tarIke niyukta karyA temaja zrI rAmalAlajI tathA zrI vinodalAla dalAlane anukrame enA pramukha ane maMtrInuM sthAna ApyuM, jyAre sudarzanalAlajIne koSAdhyakSanI javAbadArI soMpI. A vallabhasmArakamAM cAlatA imAratonA nirmANakArya samaye lAlA zAMtilAlajI khilaunevAlee sahunA Atithya-satkAranI javAbadArI svIkArI. dUbaLA-pAtaLA, sadAya hasamukhA ane ullasita cahero dharAvatA zrI zAMtilAlajI eka evA mUka ane niHspRhI kAryakara che ke aneka prasaMgomAM mahattvapUrNa kArya karatA hovA chatAM bhAgye ja e prasaMganI tasavIromAM emanI chabI jovA maLe. aneka prakAranI pratikULatAo vacce emaNe pU. mahettarA mRgAvatIjInI ekaniSThAthI vaiyAvacca karI. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI nirbhayatAthI jaMgalamAM rahyA ane prAraMbhamAM sAva nirjana evA smArakasthaLa para AtaMkavAdanA bhayanI vacce paNa potAno karmayoga aviratapaNe cAlu rAkhI zakyA te temanA jevA zrAvakonA kAraNe ja zakya banyuM. zAstromAM temanA jevA zrAvako mATe mAtApitAnI upamA darzAvavAmAM AvI che. sAdhu-saMtonI vaiyAvaccamAM temanuM sthAna mokharAnuM gaNAya. pU. sujyeSThAjInI jema teoe pU. mRgAvatIjInI eTalI badhI vaiyAvacca karI ke vallabhasmArakanA utsAhI ane karmaniSTha maMtrIzrI navI peDhInuM nUtana tIrtha rAja kumAra jaine jAherasabhAmAM teonI sevAnI prazaMsA karI hatI. kaDakaDato ziyALo hoya ke baLabaLato unALo hoya ke pachI mUzaLadhAra varSA hoya, to paNa emaNe sahunuM evuM Atithya karyuM ke emanI aTaka 'khilaunevAle'ne badale 'khilAnevAle' paDI gaI. nisargopacAramAM daDha zraddhA dharAvatA emaNe vallabhasmArakanA nirmANakArya samaye Azare 300 jeTalA majUro, somapurA zilpIonI lAgaNIpUrvaka sevA karI hatI. potAnI navI kharIdelI gADI paNa koI ghAyala sevakane laI jatAM lohIvALI thAya to paNa emaNe kyAreya koI ciMtA karI nathI. temanAM dharmapatnI kamalabahena, putravadhU aMjalibahena, pautravadhU aMkubahena vagere temanA parivAranAM badhAM sabhyo paNa emanI mAphaka Aje sevAmArge cAlI rahyAM che. AvA zrI zAMtibhAIe sAdhvI sujyeSThAzrI ceriTebala TrasTa, mahattarA sAdhvI mRgAvatI phAunDezana, zrI vallabhasmAra ka bhojanAlaya TrasTa, devI padmAvatI caeNriTebala TrasTa vageremAM khUba niSThApUrvaka kArya karyuM che. AcAryazrI vijayavallabhasUrijI zikSaNa saMsthAonA nirmANanI sAthosAtha emAM saMskArabIja ropavA mATe jinamaMdironI sthApanAne Avazyaka mAnatA hatA ane A kAraNe ja smArakabhavananA pazcima bhAgamAM bhavya, kalAtmaka caturmukha jinamaMdiranuM nirmANa karavAmAM AvyuM. delavADAnAM maMdironI kalAkRtinuM smaraNa karAvatI ane suMdara AbhAmaMDaLa dharAvatI A prabhupratimAo jonAranA hRdayamAM eka navIna bhAva jagADanArI banI. - AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja dvArA gujarAnavAlAmAM zrI AtmAnaMda jaina gurukuLanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. e gurukuLamAM eka vizALa hastalikhita ane mudrita graMtho dharAvatuM pustakAlaya hatuM. bhArata ane pAkistAnanuM vibhAjana thatAM gujarAnavAlA pAkistAnamAM gayuM ane e samaye tyAMnA maMdiranA bhoMyarAmAM A hastaprato ane mudrita graMtho surakSita rIte rAkhavAmAM AvyA hatA. zreSThivarya zrI kastUrabhAI lAlabhAI ane rAjyapAlazrI dharmavIranA prayatno ane sahakArane pariNAme A amUlya graMthabhaMDAra pAkistAnathI bhAratamAM lAvavAmAM Avyo. I. sa. 1980nI 28mI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti jAnyuArIe A graMthabhaMDAra bhAratanA tatkAlIna gRhamaMtrI jJAnI jhelasiMha dvArA zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNanidhi TrasTane soMpavAmAM Avyo. svapno sAkAra thatAM hatAM. anekavidha prakAranAM kAryo AkAra letAM hatAM. 1980nI 21mI eprile mahattarAzrI mRgAvatIjI pratye ananya bhakti dAkhavanAra zeTha zrI pratApabhAI bhogIlAle pU. vAsupUjya maMdirano zilAnyAsa karyo. e pachI chAtrAlayanI racanA karavAmAM AvI ane kArya AgaLa cAlavA lAgyuM. samayano pravAha vaheto hato. sAdhvIzrI ekacitta ane ekaniSTha banIne apUrva ekAgratAthI eka pachI eka Ayojana mATe preraNA ApatAM hatAM ane ene sAMgopAMga pAra utAratAM hatAM. evAmAM 1980mAM mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatI zrIjI mahArAja vyAdhigrasta banyAM. muMbaI ane dilhInA DaoNkTaroe oNparezana karIne emane rogamukta to karyo, paraMtu jevAM svastha thayAM ke tatkALa vallabhasmArakanA kAmamAM samarpita thaI gayAM. smArakanA kArya mATe sarakAranI anumati maLavAmAM thoDo samaya lAge tema hovAthI emaNe uttarapradeza ane paMjAbamAM cAturmAsa karavAno nizcaya karyo. zarIra sAtha ApatuM nahotuM, kiMtu manobaLa dRDha hatuM. ludhiyANAmAM emanA sAdhvIsamudAyamAM eka sAdhvInI abhivRddhi thaI ane vizALa AyojananI vacce ci. reNubahene bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI ane e nUtana sAdhvInuM nAma rAkhavAmAM AvyuM sAdhvI zrI suprajJAzrIjI mahArAja . ludhiyANAnI bhUmi para mahattarAjInAM kalyANakAryonI maheMka prasaravA lAgI. 'upAdhyAya sohanavijaya udyogakendra'no prAraMbha karavAmAM Avyo. enI sAthosAtha 'upAdhyAya sohanavijaya prinTiMga presa'nI paNa sthApanA karavAmAM AvI. ludhiyANA sivilalAinanA jinAlayanI najIka samiti kendramAM pU. gaNi janakavijayajI tathA pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI pAvana nizrAmAM ludhiyANAnA mahilAmaMDaLanAM mahAmaMtrI zrImatI nilamabahena tathA temanA sahayogIonA sahakArathI dasa divasanI dhArmika zikSaNa zibira saphaLatApUrvaka saMpanna thaI. emanA sAnnidhyamAM lAlA vidyAsAgara osavAlanI bAra karoDanI yojanAvALI 'zrImatI mohanadaI kensara haoNspiTala ane risarca senTara 'no zilAnyAsa karavAmAM Avyo. zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja aMbAlAne Arthika rIte sadhdhara navI peDhInuM nUtana tIrtha banAvavAnI preraNA paNa ApI ane 1982mAM caMDIgaDhanA jinamaMdira ane upAzrayanA nirmANakAryano zilAnyAsa karyo. 1983mAM kAryakartAonI vinaMtIne pariNAme sAdhvIzrI punaH dilhImAM padhAryA. A samayano eka prasaMga smaraNamAM Ave che. vaizAkha mahinAno dhomadhakhato tApa hato. dilaDInI AkarI garamIthI DAmaranI saDako saLagI rahI hatI. mahattarAjIe dAdAvADImAM thoDo vizrAma karyo, tyAre sahue emane sAMje vihAra karIne rUpanagara javA mATe vinaMtI karI. emaNe kahyuM, "meM rUpanagaranA zrAvakone vacana ApyuM che ke mArgamAM vadhu samaya rokAyA vagara tarata ja AvIza ane mArA kahevAthI emaNe pAMca vAge vallabhasmAraka aMge eka sabhAnuM Ayojana karyuM che. vallabhasmArakanA viSayamAM mahattvanI carcA-vicAraNA karavAnI hovAthI mane rokazo nahIM. pharI kyAreka avasara maLaze tyAre dAdAvADInA A paramapAvane sthAna para vaMdana karavA mATe jarUra AvIza." rUpanagaranA maMdiranA dvAra para pUjyazrI mRgAvatIjI pahoMcyAM, to lAlA kherAyatIlAlajI doDIne mahArAja zrIne upAzrayanI aMdara laI AvyA. emane vidhipUrvaka vaMdana karyA ane kahyuM, "ApanA Adeza pramANe ame badhA upAzrayamAM AvI gayA chIe ane thoDAka loko Apano satkAra karavA mATe ahIMyAM upasthita che, paNa gurudeva, Aje ghaNI garamI che. bharabaporano samaya che. saghaLuM tApathI zekAI rahyuM hoya evuM lAge che, AthI ahIM upasthita moTAbhAganA zrAvako ema mAnatA hatA ke tame sAMje ja Avazo." mRgAvatIzrIjIe upAzraya tarapha AgaLa vadhatAM kahyuM, "meM ja Aje pAMca vAge miTiMga bolAvI hoya ane huM svayaM kazAya kAraNa vinA pramAdavaza samayasara pahoMcuM nahIM, to e yogya na gaNAya." mRgAvatIzrIjI upAzrayamAM birAjamAna thayAM, to keTalIka baheno khullA page bharataDake AvelAM mahattarAjInI sevAzuzruSA karavA lAgI. emanA paganA taLiyA para puSkaLa chAlA paDI gayA hatA. upasthita zrAvako to A joIne dhrujI UThyA. ratanacaMdajIe kahyuM, "mArA ghera chAlAnI davA che. huM hamaNAM ja maMgAvI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti mRgAvatIzrIjIe hasatAM hasatAM kahyuM, "pAMca vAgI cUkyA che. badhA AvI gayA che. pahelAM ApaNe zAMtithI besIne ApaNuM kArya saMpanna karIe, pachI davAno vicAra karIzuM. hA, paNa mAro vicAra AvatIkAle rUpanagarathI vallabhasmAraka pahoMcavAno che. bhaviSyane to jJAnI jANe." bIjA divase vahelI savAre sADA pAMca vAge mRgAvatIzrIjIe vallabhasmAraka mATe vihAra zarU karyo. teo smArakanA sthAna para pahoMcyAM, tyAre eka agraNIe kahyuM, "gurudeva, Apa zA mATe ATaluM badhuM kaSTa laIne ahIM AvyAM? amane Adeza Apyo hota, to ame loko ja Apane maLavA mATe rUpanagara AvI gayA hota." mRgAvatIzrIjIe hasatAM hasatAM kahyuM, "bhAI, nAnAM-moTAM kAraNone lIdhe agAu nizcita karelo kAryakrama badalavo yogya nathI. mArA gurudevoe mane A zIkhavyuM che." AkhA pagamAM chAlA paDI gayA hatA, tema chatAM mahattarAjIe kaI rIte vacce thobhyA vinA rUpanagarathI vallabha-smAraka sudhInI vihArayAtrA karI haze, te eka 52ma Azcarya che ! vallabhasmArakanA jinAlayamAM caumukhajImAM mULanAyaka bhagavAna pU. vAsupUjyasvAmI uparAMta bhagavAna zrI RSabhadeva, munisuvratasvAmI ane bhagavAna pArzvanAthane paroNA birAjamAna karavAmAM AvyA. e ja rIte raMgamaMDapamAM anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmI, AcArya vijayAnaMdasUri, AcArya vijayavallabhasUri ane AcArya vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanI pratimAo paroNA birAjamAna karavAmAM AvI. mukhya ghummaTanI nIce suMdara paTa para gurudeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI padmAsana mudrAmAM pistAlIsa iMcanI bhavya pratimA mUkavAmAM AvI. mahattarA mRgAvatIjI haMmezAM uttamatAnAM AgrahI hatAM, AthI A mUrtinuM kArya emaNe amadAvAdanA prasiddha zilpI zrI DI. ela. mAhA ane padmazrI zrI kAMtibhAI paTelane soMpyuM. bhagavAnanI manohArI pratimAjIo banAvavAnuM kArya zrI bI. ela. somapurAne soMpyuM ane anya gurumahArAjonI pratimAo 172 navI peDhInuM nUtana tIrtha jayapuramAM banAvavAno nirNaya lIdho. ahIM satata nirmANakArya cAlatuM hovAthI smArakamAM sthAyI rUpe koI zilpInI sevA Avazyaka banI hatI, AthI emaNe ghanazyAma jevA kuzaLa zilpInI sevAo sthAyI rIte saMsthAne mATe upalabdha karAvI. vallabhasmAraka e eka virATa kalpanAnuM sarjana hatuM. e sarjananI pUrNa siddhi tyAre ja thAya ke jyAre emAM vyApaka rIte lokasamUha sAmela thAya. A dRSTie smArakanA TrasTImaMDaLamAM bhAratanA TrasTIo uparAMta emaNe dhIre dhIre iMglaeNnDa, amerikA ane jApAnanA eka-eka TrasTInI nimaNUMka karI. AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajInI preraNAthI sthapAyela zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA mahAmAtra ane samartha, karmaTha, samarpita evA mUka kAryakartA zrI kAMtilAla ko2Ane nidhinA kArya mATe bIjA maMtrI tarIke niyukta karyA. A rIte deza ane videzanA vicArako ane kAryakarone sAthe rAkhIne eka vyApaka darzana sAthe emaNe Ayojana karyuM. madrAsanA zrAvaka zrI mANekacaMdajI betAlA ane zrI sAya2caMdajI nAhara, amadAvAdanA AtmArAma sutariyA, beMgalurunA jIvarAjajI cauhANa ane kuMdanamalajI siMdhavIe smArakane Arthika rIte suddaDha banAvavAno nirNaya karyo. guruvallabha pratye agAdha bhakti dharAvatA muMbaInA zrI zaileSabhAI koThArIe to smArakanA kArya mATe mAtra saMpatti ja nahIM, paraMtu samagra jIvana samarpita karI dIdhuM. niSThAvAna zrI zrIpAlabhAI bhaMDArI, aMbAlAnA rAjakumAra rAyasAhaba ane ludhiyANAnA zrI zrIpAla bihAre zAha mahattvanI javAbadArI saMbhALavA lAgyA. dilhInA lAlA ratanacaMdajI, lAlA rAmalAlajI, zrI kRSNakumArajI (ke. ke. rabbara), zrI zAMtilAlajI khilaunevAle, dhanarAjajI, vizaMbharanAthajI, zrI manamohanajI, vinodalAla dalAla, nirmalakumArajI, bIracaMdajI tathA mahendrakumAra 'masta'badhA ja prayatnazIla rahyA ane emanuM mArgadarzana satata maLatuM rahyuM, samaya jatAM zrI manoharalAlajI koSAdhyakSa banyA, tyAre emaNe paNa AgavI bhUmikA bhajavI. bhavya jinAlayanuM sarjana thayuM. cheka pAkistAnamAM rahelo uttama graMthasaMgraha prApta thayo. vaLI sAdhvIjInA manamAM purAtana graMthabhaMDAra ane pustakAlayanA 173
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti yogya saMrakSaNa, sUcIkaraNa ane vargIkaraNanI icchA hatI. potAnA kAryane siddha karavA mATe zrI pratApabhAI bhogIlAlanA sahayogathI smAraka-bhavanamAM, pATaNamAM kAryarata bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha inDolaoNjI pU. mRgAvatIjInI preraNAthI dezanI rAjadhAnI dilhImAM laI javAmAM AvI jethI te saMsthAmAM vadhAre vyApaka ane gahana saMzodhanakArya thaI zake. e pachI dezavidezathI AvanArA saMzodhako tathA darzanArthIonA nivAsa ane bhojananI vyavasthA mATe zrI vallabhasmAraka bhojanAlaya TrasTanI sthApanA karavAmAM AvI ane ene AkAra ApavAmAM Avyo. bhojanazALAnA niSThAvAna pramukha zrI kRSNakumArajI (ke.ke.rabbara), TrasTI zrI zAMtilAlajI khilaunevAle, sekreTarI zrI zazikAnta munhAnI, TrasTImaMDaLanA zrI narendrakumAra bhurAma paTTIvAle, anurAdhAbahena (ema.ela.bI.DI.), sudhAbena zeTha, zrImatI amitAbahena (ena ke.) vagere sahu vallabha-smArakanA tamAma prasaMgomAM tathA bI. ela. insTiTyUTanA samara skUla, seminAra vagere dareka prasaMge bhojananI suMdara vyavasthA svayaM upasthita rahIne bhaktibhAvapUrvaka karatA hatA. pU. sAdhvIjI mahArAja prati lokomAM evI zraddhA ane samarpaNano bhAva thayo hato ke zrI vallabhasmAraka bhojanAlayamAM sAdharmika bhakti ane bI. ela. insTiTyUTa oNpha inDolojInA seminAra mATe AvelA vidvAno mATe zrI kAMtilAlajI dALavALA dALa ane kaThoLanI jeTalI paNa jarUrata hoya teTalI potAnI mIlathI mokalavA lAgyA. kurukSetrathI zrI zubhabhAI gAMdhI potAnA selarathI cokhA ane smArakanA TrasTIo potAnA phArmahAusathI ghauMnI guNa mokalavAM lAgyA. jaMgalI punA gAmanA rahevAsI vallabhasmAraka bhUminA dAtA zrI bharatasiMhajI rANAnI dharmapatnI zikSikA zrImatI suSamA rANAe paNa potAnA pagAramAMthI rU. 11OOO smArakanI bhojanazALAnA sthAyI pheDamAM ApyA. A prakAre A yugamAM paNa satajuganA darzana thaI rahyAM hatAM. zrI kAMtilAlajI to 30 varSathI satata ATalo moTo lAbha hajI paNa laI rahyA che. mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM AMtarabAhya ciMtana avirata cAlatuM hatuM. AMtarika dharmaArAdhanA sAthe lokakalyANanAM kAryo thatAM hatAM. alpa AhAra, ucca vicAra, nirmaLa vyavahAra ane dRSTAMtarUpa sAdAI e emanA jIvananI navI peDhInuM nUtana tIrtha AgavI zailI hatI. emanA vicAronuM emanA AcaraNamAM pratikSaNa pratibiMba jovA maLatuM hatuM. potAnI AjJAMkita viduSI ziSyAo sAthe bhinna bhinna yojanAo aMge vAtacIta karatAM hatAM. have emane ema lAgyuM ke kAryano vyApa jhaDapathI vadhI rahyo che, tyAre vizeSa bhUminI jarUra paDaze. ene pariNAme Aje zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNa nidhiTrasTa pAse bAvIsa ekara jeTalI vizALa jamIna che. 1984nI 10mI mee dAnavIra zrI dIpacaMdabhAI gArDa dvArA zIlasaurabha vidyAvihAra haoNsTela blokanuM vidhivat udghATana thayuM ane enA beMjhamenTamAM bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha inDolaoNjIno AraMbha thayo. A prasaMge zrI vallabhasmAraka bhojanAlayanuM uddhATana thayuM. sAdhvIzrI mRgAvatIjIne trevIsamA tIrthaMkara bhagavAna zrI pArzvanAthanI adhiSThAyikA padmAvatI devInuM eka suMdara vAstukalA ane zilpakalAyukta maMdira sthApavAnI icchA jAgI ane dhIre dhIre emanA athAga prayatnone pariNAme 1984nI 18mI jAnyuArIe zrI padmAvatI maMdiranuM bhUmipUjana thayuM. 19mI jAnyuArIe enI AdhArazilA rAkhavAmAM AvI ane khUba jhaDapathI enuM nirmANa karavAmAM AvyuM. tyArabAda 1984nI 11mI mee devI padmAvatIjInA navanirmita maMdiranA pratiSThAmahotsavano samaya Avyo. maMdiranirmANa mATe emanI pAse mAtra cAra mahinAno samaya hato, paraMtu sAdhvIzrI maMgAvatIjInI kAryakuzaLatA abhuta hatI ane zrI zAMtilAlajI (khilonevAlA) jevA karmaTha kAryakartAo A nirmANa kAryamAM tana-mana-dhanathI. joDAI gayA. mAtra cAra ja mahinAmAM mAtA padmAvatIdevInA jinAlayanI pratiSThA thaI, jeno lAbha zrI zAMtilAlajI parivAre (ema.ela.bI.DI.) lIdho. A parivAra pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja pratye atyaMta zraddhA dharAvanAra ane emane bahena tarIke mAnanAra che. zrImatI lIlAvatIbahena ATalA moTA saMyukta parivAramAM rahevA chatAM khUba ja gaMbhIra, anAsakta, sevAbhAvI ane koIpaNa samasyAnuM samAdhAna karavAmAM vicakSaNa che. gharanA ane zrIsaMghanA nAnAmoTA badhAM ja sadasyo emane cAIjI (bA) tarIke bolAve che. pU. sAdhvIjIe potAnI sAdhvIone emane soMpyA ke tame saMbhALa rAkhajo.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhvIzrInI bhAvanA hatI ke vallabhasmArakanA prAMgaNamAM zAsanadevInI sthApanA thAya. tenAthI A sthAnamAM AvanAranI dharmaAsthA dRDha bane. sAdhvIzrIe tIrthakaronI pUjA, arcanA ane vaMdanA para satata jhoka Apyo, paraMtu keTalAka dharmamArgathI vimukha thaIne anya devonI arcanA karanArane nijadharma evA jinadharmamAM sthira karavA mATe emaNe zAsanadevI padmAvatInA maMdiranuM nirmANa karAvyuM ane devI padmAvatI ceriTebala TrasTanI sthApanA karAvI, jenA pramukha lAlA rAmalAlajI, koSAdhyakSa vizammaranAthajI ane maMtrI manamohanajI bahu sArI rIte kartavya bajAvyuM. hAla pramukha parama gurubhakta zrI rAjakumArajI (pharidAbAdavALA), maMtrI zrI manamohanajI ane koSAdhyakSa zrI navalabhAI khUba ja niSThAthI kArya saMbhALI rahyA che. mAtA padmAvatInI ati manohArI pratimA jonAra maMtramugdha banI jAya che. emanI divyadRSTi ane vAtsalyapUrNa mukhAkRtinAM darzana karanAranAM netra ane hRdayamAM e ApoApa samAI jAya che. A bhavya pratimA ane mahArAjInA tapa, japa ane sAdhanAne kAraNe Aje dUra dUrathI loko ahIM darzanArthe Ave che. ane A vAstukalAne anurUpa evA kalAtmaka maMdirane joIne apAra AMtarika prasannatA anubhave che. poSa vada dazamIe ahIM vArSika meLAnuM Ayojana thAya che ane dara mahinAnI vada dasame ahIM meLo bharAya che, jemAM jaina-jainetara sahu koI zraddhApUrvaka darzanArthe padhAre che. smAraka nidhine mATe 1984nI 1lI sapTembare saMsthAnA maMtrIzrI rAja kumAra jaina sva-kharca vizva pravAse nIkaLyA ane Thera Thera jaIne sahune smArakanA virATa kAryanI jhAMkhI ApI. zrI rAja kumAra jainanI apratima gurubhaktino sahu koIne hRdayasparzI anubhava thayo. vallabha-smArakanA sarjanakAryamAM AvI vyaktionuM svArpaNa sahune mATe preraka bane tevuM che. mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInA manamAM satata eka bhAvanA rahetI hatI. emaNe jainasamAjamAM sAdhvIone Agamono abhyAsa karAvavA mATe Agraha sevyo hato ane e samayamAM emaNe emanI AjJAnuvartI sAdhvIone hastapratasaMrakSaNa ane graMthasaMrakSaNanuM kArya soMpI dIdhuM. pU. sAdhvIjI suvratAjI ma. tathA pU. sAdhvIzrI suyazAjI mahArAje traNeka varSa daramiyAna 11,000 jeTalI navI peDhInuM nUtana tIrtha hastaprato ane graMthonuM vargIkaraNa karyuM. vikhyAta lipivizeSajJa zrI lakSmaNabhAI bhoja ke A aMge mArgadarzana ApyuM ane sAthosAtha mahattarAjIe sAdhvI suprazAjIne aMgrejI bhASAmAM anusnAtakanI padavI apAvI, jethI yuvAna peDhIne e ucita mArgadarzana ApI zake. potAnI sAdhvIjIonA jJAnavikAsa ane adhyAtma-utkarSa mATe mahattarAjI satata jAgrata ane prayatnazIla rahetAM hatAM. vallabhasmArakane sAkAra karavA mATe gurunI AjJA zirodhArya karIne mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAje je kArya karyuM, te nArI itihAsamAM suvarNa akSaroe aMkita thayuM che. A tIrthanI mATInI rajerajamAM emanI dharmabhAvanA, utkRSTa puruSArtha ane prabaLa AtmabaLano anubhava thAya che. vallabhasmArakanuM A sarvagrAhI navatIrtha AvanArI navI peDhIne nUtana paMtha batAvaze ane navIna itihAsano prAraMbha thaze. e joIne mahAna gurunuM smaraNa thaze, jemanA AzIrvAda laIne Aje vallabhasmAraka tIrtha banyuM che.. smAraka gahana jJAnanI vidyApITha, virATa navIna tIrtha ane lokakalyANanuM kendra banI rahyuM. AvA triveNIsaMgamane kAraNe sahu koI ahIM potAnI bhAvanAnuM bhAtuM laIne pAvana thavA mATe AvavA lAgyA. 198panA jAnyuArI mahinAmAM navI dilhImAM yojAyelI trIjI AMtararASTrIya jaina konpharansanA adhivezanamAM bhAga levA AvelA vidvAnoe vallabhasmArakanI mulAkAta laIne prasannatA pragaTa karI. sAdhvIzrIne sahu koInI ciMtA hatI. virATa nirmANanI sAthe sAmAnyamAM sAmAnya mAnavI tarapha emanI anukaMpA vahetI hatI. AsapAsanA grAmajano ke jinAlayamAM kAryarata zilpIo ke kArIgarone kaI rIte bhUlI zake ? emaNe ahIM kArya karatA zilpIo ane AsapAsanA grAmajanone cikitsAno lAbha maLe te mATe cikitsAlayano prAraMbha karavAnI preraNA ApI. lAlA dharmacaMdajI bhAbhue AnI javAbadArI svIkArI ane thoDA ja samayamAM vallabha smArakanA prAMgaNamAM 1985nI paMdaramI jUne 'zrI Atmavallabha dharma ja zavaMta maeNDikala phAunDezana' saMcAlita 'vijayavallabha jaina homiyopethika auSadhAlaya'no lAlA dharmacaMdanA haste zubhAraMbha thayo. smArakamAMthI sadA sevA, zikSA ane sAdhanAnI triveNI vahetI rahevI joIe.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti evI pU. mRgAvatIjInI bhAvanAne puSTi ApatI A auSadhAlaya saMsthA dvArA eka cAlatI (mobAIla) auSadhAlaya sevAno prAraMbha thayo. zrI dharmacaMdajInA putra zrI padamacaMda jaina ane temanA bhAI paNa phAunDezananA saMcAlanamAM dhyAna Ape che. bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTano vikAsa tenA caeNramena jinazAsana - anurAgI, dIrdhadRSTA, zikSApremI zeTha pratApabhAI bhogIlAla; vAisa ceramena bhaktahRdayI zrI prakAzabhAI; saMsthAnA vAisa ceramena, samartha vidvAna, samara skUlonA saMcAlaka tathA mArgadarzaka evA 5. jItubhAI; mAna maMtrI zrI mahendrabhAI zeTha; zikSApremI zrI DI. ke. jaina vagerenA mArgadarzana nIce thato rahyo. A saMsthAnA pustakAlayamAM Agama, prakaraNa, vyAkaraNa, nyAya, jyotiSa, vaidaka, kAvya, alaMkAra, koza, rAsa, copAI, kathA, bhakti sAhitya, stotra, stavana, saMjajhAya, paTTAvalI, ratnazAstra, sAmudrika, nimitta, zukanazAstra tathA bauddha , digaMbara, vaidika, vaizeSika, purANa vagerene lagatuM sAhitya saMgRhita thayeluM che. A saMsthAnA tattvAvadhAnamAM kAryazALAnAM Ayojano thatAM rahyAM, jemAM dezabharanA vidyArthIo ane vidvAno ahIM AvIne adhyayana-adhyApana karavA lAgyA. enA dvArA kAryazibiro, saMgoSThio, vyAkhyAnamALA, lipijJAna prazikSaNa vagerenuM Ayojana thavA lAgyuM ane emAM dezabharanA saMzodhako upasthita rahIne gahana zodha kAryamAM joDAtA gayA. mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjane zraddheya pUrvAcAryo pratye atyaMta AdarabhAva hato. AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajIe sAdhvI yAkinI mahattA dvArA bodha pAmIne 1,444 graMthonI racanA karI. evA mahAna AcAryanI smRtirUpe zodhapIThanA pravacana haoNlanuM nAma 'AcArya haribhadrasUri haoNla' rAkhyuM ane jyAM AcArya vijayavallabhasUrijInI vizALa pratimA che te mukhya maMDapanI nIcenA moTA myujhiyama haoNlanuM nAma "AcArya vijayasamudrasUrIzvarajI haoNla' rAkhyuM. mahattarA sAdhvIjInI mukhya ziSyA sAdhvI sujyeSThAjI ati saraLa ane sevAbhAvI hatAM ane 1985nI navamI navembare teo kALadharma pAmatAM smArakanI bhUmi para ja emano agnisaMskAra karavAmAM Avyo ane ahIM temanA navI peDhInuM nUtana tIrtha samAdhisthaLanI racanA thaI. emanI smRtimAM dharmapravRtti mATe 'sAdhvI sujyeSThAzrI ceriTebala TrasTanI sthApanA thaI. hitabhASI, sphaTika jevuM nirmaLa jIvana dharAvanAra ane satata prabhubhaktimAM ramamANa rahenAra sAdhvIzrI sujyeSThAjIne mahattarAjI kahetAM hatAM ke, "bahena, teM mArI ane mAtAgurunI je sevA karI che, eno badalo ame kevI rIte cUkavIzuM ?' uttaramAM sujyeSThAzrI mahArAja kahetA, "mahArAjajI, meM to ApanI kAMI sevA nathI karI." hakIkatamAM sujyeSThAjI mahArAje mRgAvatIjInI anupama sevA karI hatI. potAnI saphaLatAno saghaLo yaza mRgAvatIjI mAtAguru zIlavatIjI mahArAja ane sevA, sAdhanA ane samarpaNanI mUrti samA suyeSThAjIne ApatAM hatAM. teo kahetAM hatAM ke mA to mAM hatAM, paNa suSmAjIe karelI sevA e anupama hatI. sujyeSThAjI emanA ziSyA hovA chatAM emaNe apAra vAtsalyathI karelI sAdhvIzrI mRgAvatIjInI sevAne kAraNe teo temane "mAtA'nI upamA ApatAM hatAM. sevA, sAdhanA, samarpaNa ane saraLatA jevA ucca guNothI sAdhvI sujyeSThAjIe emanA hRdayamAM sthAna meLavyuM hatuM. guru vallabhanA bhavyA smArakamAM sAdhvI sujyeSThAjInI samAdhi banI, je emanI niHsvArtha sevA ane nizcala gurubhaktine AbhArI che. sujyeSThAjIe potAnA guru mRgAvatIjInI cAlIsa varSa sudhI ananyabhAve sevA karI ane mRgAvatIjInI pahelAM AtmapuNya teo samAdhipUrvaka kALadharma pAmyAM. sAdhvI sujyeSThAjI mahArAjanA kALadharma pachI thoDA samayamAM pU. mahAttarAzrIjI mahArAje vAsupUjya Adi cAra jinabiMba, zrI gautamasvAmI, traNe gurumahArAjanI nAnI mUrti tathA guruvallabhanI vizALa pratimAnI bolI cAlu karAvavAno saMkalpa karyo. pUjya mahArAjajIe zrIsaMdha sAme e bhovanA pragaTa karI ane zrIsaMghe saharSa svIkAra karyo. 13 eprila 1986nI saMkrAMtinA divase badhI bolIo cAlu thaI. paMjAbanA taMga rAja kIya vAtAvaraNane lIdhe vizeSa mahAnubhAvo paMjAbathI dilhI AvI zakyA nahIM, chatAM lokonA umaMga, utsAha ane bhAvanA anerA - 19 -
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti hatAM. sau manomana vicArI rahyA hatA ke prabhubhakti ane gurubhaktino Avo anero lAbha konA phALe ja ze ? kayo puNyazALI prabhune tathA bhAgyazALI guruvallabhane gAdI AsIna karaze? loko khUba utsAhathI bolI AgaLa vadhArI rahyA hatA. jyAre guru vallabhanI bolI zarU thaI gurubhakto eka eka lAkhathI bolI vadhAratA gayA ane bolI nava lAkha sudhI pahoMcI. bhale 25 lAkha rUpiyA thAya to paNa A bolI ApaNe bolavI evA nizcaya sAthe bhakto AvyA hatA. A vAtAvaraNamAM pU. sAdhvIjIe zrIsaMgha pAse namra bhAve nivedana karyuM ke A bolI huM zaileSabhAI koThArIne ApavA cAhuM chuM. eTalA mATe A bolI ahIMyA samApta karI do, evI mArI bhAvanA che. pachI teonI bhAvanAthI zrIsaMghe sarvAnumate A bolI guruvallabhanA divAnA zrI zaileSabhAIne ApIne emane lAbha Apyo. 1986nI 15mI jUnane ravivAre dilhImAM saMkrAtinA divasa nimitte ane dAdAguru zAsanaprabhAvaka vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanI puNyatithinI ujavaNI arthe eka kAryakrama yojavAmAM Avyo hato. A samaye mahattarAzrIjI asAdhya vyAdhithI grasta hatAM ane teonuM AyuSya divase divase kSINa thatuM jatuM hatuM. asahya zArIrika pIDA hatI. thoDuM bolatAM hAMpha caDI jato hato. paMdareka miniTa bese pachI suI javuM paDatuM hatuM. paNa jAgRti evI ke pharI pAchAM beThAM thaIne svasthatAthI kArya AgaLa dhapAvatAM hatAM. emane kAne ochuM saMbhaLAtuM eTale mulAkAtIone jarA jorathI bolavAnuM kahetAM ane prasannavadane uttara ApatAM. apAra zArIrika asvasthatA hovA chatAM emanuM Atmika baLa adbhuta hatuM. agAunA divase 14mI jUne bahArathI AvelAM zrAvaka-zrAvikAo sAthe satata vAtacIta karavAthI zramita thayAM hatAM. saMkrAMtinA divase vallabhasmAraka paranAM jinamaMdironI jinapratimAonI bolInA Adezano kAryakrama hato. tyAM pU. mRgAvatIzrIjI mahArAje potAnA hRdayanI bhAvanA vyakta karI ke, 'bhAIo, mArI bhAvanA che ke koIpaNa bolI savAlAkha maNathI nIce na javI joIe.' mahattarA mRgAvatIzrIjI mahArAjanI amRtabharelI vANIne saue jhIlI lIdhI ane jotajotAmAM aDadhA kalAkamAM prabhupratimAo tathA gurupratimAonI 180 navI peDhInuM nUtana tIrtha bolIo 72 lAkha sudhI pahoMcI gaI. mahattarA mRgAvatIjI mahArAjanI sAdhanA, ArAdhanA, tapasyA, sAcI gurubhakti ane naiSThika brahmacaryano A prabhAva hato. sau pArAvAra Azcarya anubhavatA hatA ke A kAryamAM emane koNa adRzya rUpe madada karI rahyuM che AtmabaLanA sahAre satata pAMca-cha kalAka sudhI A kAryakramamAM upasthita rahIne preraNA ApatA rahyAM. vaLI emaNe prAsaMgika vaktavya paNa ApyuM. e divase bapore uttara bhAratanI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnuM eka adhivezana paNa yojAyuM temaja samAjasevako ane sAhasa karanArA vIrabALakonuM abhivAdana thayuM. ahIM paNa teo aDhI kalAka sudhI svasthatApUrvaka besI rahyAM ane vakhatovakhata mArgadarzana ApatAM rahyAM. zArIrika vyAdhi asahya hovAthI akathya pIDA thatI hatI, chatAM prasanna ane sasmita vadane teo saghaLI kAryavAhImAM utsAhabhera bhAga letAM hatAM. AvI hatI emanI Atmazakti. samAjamAM zreya mATe aneka yojanAonI racanA karatAM hatAM ane eka ucca kakSAnI Adarza skUla, nArIprazikSaNa kendra ane vizALa dharmazALA banAvavAnI tIvra abhilASA rAkhatAM hatAM. smArakanA maMtrI zrI rAja kumAra jainane emaNe kahyuM ke je divase A traNa banaze, e divase mAro saMkalpa pUrNa thaze. teo vAraMvAra kahetAM hatAM ke 'kyAreya gabharAzo nahIM, smArakanI bhUmi para to prabhunI kRpA varase che. dhananI eTalI varSA thaze ke tene saMbhALavI muzkela banaze.' hakIkata e che ke sAdhvIzrI mRgAvatIjIne jaina samAjanA pratyeka kSetranA utkarSamAM UMDI ruci hatI. AvAM kAryo mATe e apIla karatAM ane kArya siddha thaI jatuM, AthI sahu koI ema kahetA ke emanI jivA para sarasvatI ane lakSmI baMneno vAsa che. ahIMyAM eka virATa svapnanuM sarjana thayuM. vallabhasmAraka svayaM jaina sthApatyakalAnuM eka advitIya pratIka che. eka hajAra varSa pUrve je sthApatyakalA bhAratavarSamAM pracalita hatI, te anusAra A smArakanuM nirmANa karavAmAM AvyuM.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ navI peDhInuM nUtana tIrtha preraNAnI pAvanamUrti jagaprasiddha delavADAnAM jinamaMdironI sthApatyakalA Aje ahIM dRSTigocara thAya che AnA nirmANa mATenA paththaranI pasaMdagI karatAM pUrve karaulI, baraulI, dholapura, baMzI pahADapura ane sUrasAgara, jodhapuranA paththaronuM parIkSaNa karavAmAM AvyuM hatuM ane enA parathI nakkI karavAmAM AvyuM ke baMzI pahADapurano paththara Ane mATe sarvathA yogya raheze. A paththara anya paththaro karatAM ghaNo majabUta ane ArasapahANanA paththarathI paNa vadhu lacakavALo hoya che. vaLI A paththaranI vizeSatA e che ke emAM kATa lAgato nathI, enuM raMgaparivartana thatuM nathI ane enA para karavAmAM AvelI kArIgarInI suMdaratA jaLavAI rahe che. baMzI pahADapuranA paththarano upayoga AsapAsa AvelAM maMdiro ane bhavanomAM vyApakapaNe thato hato. A smArakanI chatamAM Ara.sI.sI.no upayoga karavAmAM Avyo nathI, kAraNa ke jaina zilpazAstra anusAra lokhaMDane nikRSTa dhAtu mAnavAmAM Ave che. vaLI smArakamAM banAvelo Doma e prakArano che ke jemAMthI koI paththara tUTI jAya, to ene AsAnIthI badalI zakAya che. vallabhasmArakanA prAMgaNamAM jI. TI. karanAla rAjamArga para kalAtmaka pravezadvAranI racanA karavAmAM AvI. 45 phUTa pahoLA ane 40 phUTa ane navA iMca UMcA A pravezadvArane gulAbI raMganA suMdara paththaramAM jaina zilpakalA anusAra jaina pratIkothI zobhAyamAna karyuM. vRkSo ane ghAsanI hariyALI vacce guru vijayavallabhanI zikSAprada vANInAM vacano suMdara paTa para aMkita karavAmAM AvyAM. smArakano 84 phUTa UMco raMgamaMDapa guru vallabhanA 84 varSanA AyuSyano dyotaka che. mukhya pravezadvAranI bhavyatA mATe 25 phUTa pahoLI, 27 pagathiyAM dharAvatI sIDI smArakabhavanane bhavyatA pradAna kare che. pravezamaMDapamAM atyaMta AkarSaka kArIgarI dharAvatA bAra staMbho para jaina zilpanI AkRtio che, to vaLI uttara ane dakSiNa dizAmAM paNa bhavanamAM pravezavAnAM dvAra che. hakIkatamAM mukhya raMgamaMDapamAM pahoMcatAM pUrve ja staMbho, bIma ane chatanI kArIgarI darzakone eka hajAra varSa pUrvenI jaina zilpakalAnI kamanIyatAnuM manabhara darzana karAve che. enI AsapAsanI DijhAinamAM jovA maLatuM vaividhya ApoApa cittane AkarSe che. A bhavananI vacce 68 phUTa vyAsanA bhavya raMgamaMDapanuM nirmANa karyuM che, jenuM zikhara 84 phUTa UMcuM che. emAM havA ane rozanI Ave te mATe pravezadvAra uparAMta A DomamAM 45 bArIo rAkhavAmAM AvI che ane A DomanuM nirmANa e jaina sthApatyakalAnuM eka utkRSTa udAharaNa che. Aje paNa vallabhasmArakanuM darzana karatAM sAdhvIjInI apratima gurubhaktinAM darzana thAya che. zrutajJAna mATenI emanI utkRSTa bhAvanA vyakta thAya che. bhAratIya darzanonI samanvayadaSTino ahIM jayaghoSa saMbhaLAya che. uttama sthApatyakaLAnuM darzana karAvatI imAratomAM emano kalAprema guMje che. cikitsAlaya jevI saMsthA dvArA vyApaka janakalyANanI bhAvanAo jovA maLe che. emaNe eka virATa AkAza joyuM hatuM. potAnA dAdAguru ane guru pAsethI udAtta ane bhavya bhAvanAo AtmasAt karI hatI ane e saghaLuM pragaTa thayuM "zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira' rUpe. AmAM pUjya mRgAvatIzrIjInI vyavahArakuzaLatA, samayajJatA, prabhAvazIlatA ane bhaktiparAyaNatA pragaTa thaI. gaMgA, yamunA ane sarasvatI e traNa saritAnuM milana thAya, tyAre pAvana prayAga sarjAya che. ahIM guru AtmArAmajInI vidvattA, graMthasarjana ane prabhAvakatA dRSTigocara thAya che. guru vallabhanI dharmaprasAra, nArIjAgRti ane zikSaNa mATenI prabaLa bhAvanA pragaTa thAya che, to guru, AcArya samudrasUrIzvarajInI gurubhakti, dharmopAsanA ane janakalyANanI bhAvanAno saMgama sadhAyo che. ane A triveNI saMgama jyAM sarjAya che evA prayoganA tIrtha jevuM jainabhAratI mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM jIvana che. guru vallabhanA sAdharmika utkarSanA dhyeyane sAthe joDavA mATe sAdhvIzrI mRgAvatIjInI evI prabaLa bhAvanA hatI ke vallabhasmArakanI najIkanA sthAne para zrI Atmavallabha ko. opareTiva hAusiMga sosAyaTInuM sarjana thAya. emaNe joyuM hatuM ke ApaNAM tIrthonI AsapAsa evuM banatuM ke tIrthanI racanA thAya, paNa AjubAju upAsako na hoya ane ene pariNAme samaya jatAM e tIrthanI upekSA thatI hoya che. AthI dUraMdezIthI emaNe vicAryuM ke ahIM samIpamAM ja sAmUhika ra
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ aba hama amara bhaye preraNAnI pAvanamUrti rIte janasamUhano vasavATa hoya, to tIrthanI rakSA thAya ane sahune prabhubhaktino apUrva yoga sAMpaDe. vaLI e sahu vallabhasmArakanAM saghaLAM kAmomAM sahayoga Ape. emanI A bhAvanA pragaTa thatAMnI sAthe ja sahue jhIlI lIdhI ane e samaye 130 jeTalI vyaktioe sosAyaTI mATe potAnAM nAma nodhAvyAM hatAM ane samaya jatAM ahIM 233 jeTalA parivAro vasavA lAgyA. vallabhasmArakamAM anekavidha pravRttio cAlavA lAgI. agAunA saMskRtimaMdiranuM sarjana prakaraNamAM je agiyAra pravRttionI kalpanA karI hatI temAMthI moTA bhAganI pravRttio zarU thaI gaI. yoga ane dhyAnanuM saMzodhana, hastakalA udyoga jevI pravRttio sivAya anya pravRttio cAlavA lAgI ane nisargopacAranA saMzodhanane badale atyAre homiyopethI davAkhAnuM cAle che. Ama eka sAthe aneka pravRttionuM prAgaTya thayuM, vallabhasmAraka bhAratIya saMskRtimAM vividha puSpono maghamadhato bagIco banI gayuM. mahArAjInAM mahAna Ayojano AkAra pAmatAM hatAM, paNa bIjI bAju svAthya sAtha ApatuM nahotuM, paraMtu emanI dharmaniSThA, prabhubhakti, guruRNane kyAM enI jhAjhI phikara hatI ! eka bAju saMkalpanI siddhi ane bIjI bAju sAtha na ApatuM svAcya! potAnA gurunI smRtinuM bhavya sarjana to karyuM, paraMtu enI sAthosAtha e sarjanamAM satata navo prANa phUMkavAnI emanI icchA rahetI hatI. pariNAme A mahAna kArya mATe emaNe emanI saghaLI zArIrika ane mAnasika zaktio nicovI nAkhI. jIvananA aMtima zvAsa sudhI kArya karavAnI emanI prabaLa bhAvanA hatI ane romeromamAM vyApelI gurubhaktino e pokAra paNa hato. guruvallabhanA Adarzone e kAryarUpe mUrtimaMta karatAM hatAM. AtmabaLa ane gurubhaktithI azakya dharmakAryone zakya banAvatAM hatAM. copAsa siddhi ane saphaLatAmAM viharatAM hovA chatAM mahattarAjI enAthI sarvathA jaLakamaLavat nirlepa rahyAM. emanuM tana vyAdhigrasta hatuM, chatAM mana samAdhistha hatuM. potAnA aMtima kALanA chellA traNa-cAra mahinA emaNe navI navI yojanAo dvArA vallabhasmArakane viziSTa banAvyuM hatuM, paNa have virala banAvavuM hatuM. judAM judAM TrasTonI sthApanA karI. hatI ane e TrasTa dvArA vallabhasmArakane apUrva yogadAna maLatuM hatuM. chellA cAra mahinA daramiyAna teo mRtyuno saMketa
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti aba hama amara bhaye pAmI gayAM hatAM. teo emane maLavA AvanArane kahetA, "mArAM beMgabistarA bAMdhIne huM taiyAra beThI chuM.' emaNe dUra-dUra vicaratA sAdhusAdhvIone kSamAyAcanAnA saMdezA mokalAvyA hatA. potAnA paricita evA sarva saMpradAyanA sAdhusAdhvIo sAthe kSamApanA karI hatI. jo ke mahAyogI AnaMdaghanajInAM padonuM moja thI raTaNa karanAra sAdhvIjIne bhItaramAM to 'aba hama amara bhaye, na mareMge'nI bhAvanA guMjatI hatI. guruvallabhe jema jIvananA Adarzo ApyA hatA, e ja rIte emaNe mRtyu vize kahyuM hatuM, "mRtyu mATe sadAya taiyAra raho. mRtyuthI Daro nahIM ane mRtyunI AkAMkSA paNa na karo. AvatIkAle mota AvatuM hoya to Aje Ave ane Aje AvatuM hoya to atyAre Ave, huM dareka avasthAmAM prasanna chuM ane mAruM dhyAna prabhunAM caraNomAM lIna che.' A ja rIte mRtyu samIpa jotAM mahArAjInA manamAM lezamAtra saMtApa nahoto, kAraNa ke AvA prabhu, guru, ziSyA ane zrIsaMgha pAmyA hovAthI teo to kahetA ke mane cothA ArAno anubhava thAya che. prabhunI samAdhimAM emano AtmA lIna hato. gurunI bhaktithI emAM prasannatA pragaTI hatI. sAdhvIjI potAnI ziSyAonI sevAthI parama saMtuSTa hatA ane A samaye dilhI, paMjAba ane anya sthaLonA saMgho emanI sevAmAM khaDepage UbhA hatA, tethI vizeSa joIe zuM ? - jemanI bhAvanA UMcI, ene mATe jagata utkRSTa ane suMdara koI dRSTi evI hoya che ke jene sarvatra kaMTaka najare paDe che ane koI dRSTi evI hoya che. ke jene cotarapha gulAba ne gulAba ja dekhAya che. sAdhvIjI mahattarAjI pAse bhItaranI prasannatA hatI ane tethI emanI najara jyAM jyAM paDatI, tyAM tyAM emane guNonuM sauMdarya dekhAtuM hatuM. zarIramAM vedanA hatI, paNa enAthIya UMcI samAdhi hatI. kahetA paNa kharA ke, "koNa jANe prabhunI mArA para keTalI kRpA varasI rahI che. mane vyAdhinI koI vedanA, pIDA ke baLatarA nathI. basa, mAtra 186 thoDI zvAsanI takalIpha che. jo e barAbara thaI jaze to Aje paNa pATa para besIne eka kalAka vyAkhyAna ApI zakuM tema chuM." muzkelIomAM moja jovAnI emanI dRSTi to juo ! vyAdhine kAraNe A samaye emane AkhI rAta UMgha AvatI nahIM. ziSyAo, zrIsaMdha ane cikitsako paNa bhAre ciMtAmAM DUbelA rahetA, tyAre koI lAgaNIpUrvaka teone pUchatA, 'Apa apAra pIDAne kAraNe rAtonI rAto jAgIne pasAra karo cho ?' tyAre uttara ApatAM mahattarAjI kahetA ke, "are, huM to rAtre giranAra, zatruMjaya, Abu, sametazikhara jevAM tIrthonI mAnasayAtrA karuM chuM. rAtanA ekAMtamAM mArI dhyAnasAdhanA sarasa cAle che. AnAthI moTuM sadbhAgya bIjuM kayuM hoya ?" - eka aThavADiyA pUrve pU. sAdhvIjIne tAva Avato hato, tyAre emaNe zrIsaMghane pahelAM ja kahI dIdhuM ke mane have haoNspiTalamAM na laI jazo. tyAre osavAla parivAre jaNAvyuM ke ame ahIMyA haoNspiTala UbhI karI daIzuM. amArAM badhAM DaoNkTaro ane sAdhano ahIM Avaze, tenI paNa pU. sAdhvIjIe nA pADI. tyAre teoe niSThAvAna, paragaju sarjana DaoN. satIzabhAIne mokalyA. teoe traNa-cAra divasa tyAM ja rahIne khUba sevA karI. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI asvasthatA vadhatI jatI hatI, tyAre tyAMnA zrIsaMghe aMdaroaMdara nakkI karyuM ke dararoja koI eka daMpatI ahIM sUvA mATe Ave. A vyavasthA pramANe eka vAra dilhI rUpanagaranA mahilA maMDaLanA pramukha, ema.ela.bI.DI. parivAranAM putravadhu zrImatI anurAdhA jaina ane prakAzabAbu smArakamAM sUtA hatA. acAnaka eka vAge suvratAzrIjI anurAdhA jainanI pathArI pAse AvIne bolyA, 'bhAIne laIne aMdara Avo. mahArAjanI tabiyata nAdurasta che.' anurAdhA jaina ane prakAza bAbu gabharAI gayA, paNa manomana pArzvanAtha bhagavAnanuM smaraNa karIne aMdara gayA, to joyuM to mahArAjajIno zvAsa barAbara cAlato nahoto. chellA ghaNA lAMbA vakhatathI emane zvAsanI takalIpha rahetI hatI. 187 --
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti aba hama amara bhaye prakAzabAbue thoDIvAra mALA-pATha karyA. sAdhvI suvratAjI, sAdhvI suyazAjI ane sAdhvI suprajJAjI emanI AsapAsa beThA hatA. sahu manomana prabhusmaraNa ane navakAra jApa karatA hatA. aDadhA kalAka pachI emanI tabiyatamAM sudhAro thayo. emaNe anurAdhA jainane najIka AvavAnuM kahyuM. sAdhvI suyazAjIne AnaMdaghanajInAM pada gAvAnuM kahyuM. emaNe 'AzA oranakI kyA kIje ', te pachI avasara baira baira nahIM Ave" A be pada gAyAM. temaNe trIjuM paNa eka pada gAyuM. A pado sAMbhaLIne teo potAnI zArIrika vyAdhi visarI gayA ane AtmalIna banI gayA ane pachI mahArAjIe svayaM 'aba hama amara bhaye, na mareMge' e mahAyogI AnaMdaghanajInuM stavana ane zrI cidAnaMdajInuM pada gAyuM. AmAM AvatA keTalAka gujarAtI zabdo je o samajI zakatA nahIM, emane samajAvavA lAgyA ane potAnA hAthathI tAla ApavA lAgyA. A badhuM doDheka kalAka sudhI cAlyuM. emanA prasanna caherAne joIne sahuno cahero prasanna thaI gayo. emaNe zrImatI anurAdhA jainano hAtha hAthamAM laIne kahyuM, 'tuM ghaNIvAra mane kahe che ke tAre tyAM rAtrinivAsa mATe AvuM, paNa AvatI nathI. tArA ghera jo rAta raheta, to Avo satsaMga kyAMthI thAta ?' anurAdhA jaina kazuM bolI zakyA nahIM, emanI AMkhomAM AMsunI dhArA hatI ane hRdaya mAtAnuM vAtsalya anubhavatuM hatuM. e rAtrI sadAne mATe anurAdhA jainanA hRdayamAM avismaraNIya banI gaI. ema lAgatuM hatuM ke have e potAnI bhautika jIvanalIlA saMkelI levA mAge che. mahattarAzrIjInA svAthyanA samAcAra maLatAM ja vallabhasmAraka darzanArthIonI bhIDathI UbharAI gayuM. bahAra prAMgaNamAM akhaMDa jApa cAlato hato. zAMta manathI zaMkhezvara pArzvaprabhunA citra samakSa navakAra maMtrano jApa cAlI rahyo hato. ahIM ekatrita thayelo virATa janasamUha AkhI rAta jAgato rahyo. 1986nI 17mI julAIe emanuM svAcya ghaNuM ciMtAjanaka banI gayuM. mahattarAjIne saMketa maLatAM aMtima samaye emaNe anazana laI lIdhuM. sahue pANI levA mATe ghaNo Agraha karyo, paraMtu emaNe satata asvIkAra ja karyo. azakta zarIramAM zakti Ave te mATe lUkojha caDAvavA narsane bolAvavAmAM AvI, paraMtu sAdhvIjIe ema paNa thavA dIdhuM nahIM. baporanA 4-00 vAge DaoNkTare ghenanuM ijekzana ApavA prayatna karyo. jo teo ghenamAM hoya, to lUkojha caDAvI zakAya, paraMtu ghenanuM iMjekzana levAne badale svayaM samAdhimAM DUbI gayA ane kahyuM, 'arihaMta bhagavAnano dIvo karo. mAre samAdhimAM besavuM che.' 17mI julAInI sAMje pAMca vAge koI daivI zakti pragaTa thatI hoya tema mahattarAjI ekAeka besI gayA. zrI vinodalAla dalAla ane zrI rAja kumArajI (ena.ke.) sAthe kSamApanA karI, paNa enI sAthosAtha vacana lIdhuM ke teo vidyAlaya ane anya nirmANakArya yojanAbaddha rIte pAra pADaze. sarvazrI rAmalAlajI, lAlA ratanacaMdajI, zAMtilAla khilAnevAle tathA rAjakumAra rAyasAhaba Adine 'micchA mi dukkaDam' kahyA. A samaye emanI parama priya ziSyAonI kaI anubhUti haze ! e samayanuM varNana karatAM viduSI sAdhvIzrI suvratAzrIjI kahe che, "potAnI sAdhvIono moha jANI emane saMbodhita karatAM kahyuM ke, "dhIraja dhAraNa karajo, 2DatA nahi, hiMmata rAkhajo. vIra banI jJAna, dhyAna ane AtmakalyANanA mArga para AgaLa vadhajo. mArA AzIrvAda tamArI sAthe che.' tyAra pachI coryAsI lAkha jIvayoninA jIvonI kSamA mAMgI. caturvidha AhArano tyAga karyo ane jAte ja saMthArAnA paccakkhANanuM uccAraNa karyuM. AgrAthI zrImatI uSAbahena AvyAM ane amadAvAdathI vidyAguru paMDita becaradAsa dozInA patnI zrImatI ajavALIbahena tathA ludhiyANAthI pU. sAdhusAdhvInA mA jevA zrImatI tarasemakumArI osavAla paNa AvyA. emane AzIrvAda ApIne pachI bhagavAna zaMkhezvaranA phoTA samakSa pAMca kalAka samAdhimAM besI gayA. thoDIvAra pachI emaNe kahyuM, 'tame sau zAMtacitta thaI jAo. mane koI sparza na kare. mArI dhyAnastha sthitimAM vighna Ave che.' aMte potAnI sAdhvIone paNa bahAra javA Adeza Apyo ane kahyuM ke, mArA ane mArA prabhu vacce koI ADa rAkhavA nathI icchatI'. teo lagabhaga poNA pAMca kalAka sudhI e ja avasthAmAM ardhapadmAsananI mudrAmAM besI rahyA. ATalo dIrdhakALa dhyAnastha avasthAmAM zarIranA baLa para rahe, tene DaoNkTaro asaMbhava mAnatA hatA. e ka 188 189
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti aba hama amara bhaye asaMbhavane teo AtmabaLa vaDe saMbhava banAvI rahyA hatA. A dRzya joIne saMpUrNa saMgha Azcaryacakita thaI gayo, kAraNa ke A prasaMge paNa mahArAjazrInA mukhamaMDala upara apAra zAMti, saumyatA ane prazamarasa chalakAI rahyAM hatAM. darzanArthIonI bhIDa jAmI hatI. vallabhasmArakanA prAMgaNamAM akhaMDa jApa cAlu hatA. loko AkhI rAta sUtA nahIM. 1986nI 18mI julAIe vahelI savAre emane zvAsanI takalIpha zarU thaI. zrI prakAzabhAI pustakovALA jyAre doDha kalAka sudhI logassano pATha saMbhaLAvatA rahyA hatA tyAre, 'Arugga bokilAbha samANivaramuttama dita pada Ave, tyAre emanA hAtha joDAI jatA hatA ane AMkho bhAvathI pUrNa thaI UThatI hatI. AMkho zaMkhezvaradAdA tarapha maMDAI rahetI, emano zvAsa dhIre dhIre ocho thato gayo ane savAre savA ATha vAgye. emanA AtmAe nazvara zarIrano tyAga karyo. thoDIka kSaNomAM to emanA devalokagamananA samAcAra AkhA zaheramAM phelAI gayA. lAlA rAmalAlajI, bhAIzrI rAja kumArajI, zrI vI. sI. jaina, zrI devendrabhAI jaina, zrI mahendrabhAI masta , zrI vIrendrabhAI, zrI ravIndrabhAI, zrImatI nirmalAbahena madAna vagere kAryakartAo vyavasthA jALavavA mATe sakriya banyA ane samagra rASTramAM ane dilhInI bahAra AvelA tamAma saMghone AnI jANa karavA mATe TeligrAma oNphisa ane samAcArapatronAM kAryAlayomAM pahoMcI gayAM. rAtre 8-4panA AkAzavANInA mukhya samAcAra prasAraNamAM tathA dUradarzana samAcAramAM samagra dezane A ghaTanAnI jANa thaI. jemaNe A sAMbhaLyuM, temane thoDIvAra to vAta para vizvAsa beTho nahIM. ema lAgatuM hatuM ke smArakanuM thoDuM ja kAma bAkI rahyuM hatuM ne ene choDIne Ama ekAeka kema cAlyA gayA? 1987nA aMtabhAgamAM smArakano pratiSThA mahotsava UjavavAno hato. have vallabhasmArakanA prANa vinA zuM thaze? 19mI julAI sAMjanA pAMca vAge vallabhasmArakamAM mAtA padmAvatInA maMdiranI pAse emanA aMtima saMskAra karavAmAM Avaze evo nirNaya karavAmAM Avyo. paMjAbanA aneka zaheromAMthI AkhI rAta bhaktonI baso bharAI bharAIne AvI hatI. savAra sudhImAM to hajAro loko ekaThAM thaI gayA hatA. bhAgye ja koI evI vyakti haze ke jeNe ekavAra emanA darzana karyA hoya, ane ahIM upasthita na hoya ! ludhiyANAthI 14 baso bharAIne AvI. aMbAlAthI 4, samAnA, ropaDa, mAlera koTalA, jAlaMdhara, jaMDiyAlA, paTTI, caMDIgaDha , cennAI, muMbaI, saurASTra, meraTha, AgrA, zivapurI, murAdAbAda, hoziyArapura, jammu, amadAvAda vagere sthaLonA hajAro bhaktono vallabhasmArakamAM mAnava maherAmaNa chalakAto hato. badhAnA kaMThamAMthI mahArAjanA divya jIvananAM punita smaraNo pragaTa thatAM hatAM. mahattarAjI jyAM pravacana ApatA hatA te sthaLe A pArthiva zarIra mUkavAmAM AvyuM hatuM ane samAdhimudrAmAM rahelA e zarIranA darzana karIne bhAviko dhrusake ne dhrusake raDatA hatA. 19mI julAIe bapore 12 vAgye emanA pArthiva zarIrane darzanArthe rAkhavAmAM AvyuM. tyAMja eka vizALa dharmasabhAnuM Ayojana thayuM. bhAratanI agraNI saMsthAo ane mahAnubhAvoe tathA jaina samAjanA cAreya saMpradAyanA pramukha vyaktioe, paMjAbanA samasta saMghoe pU. mahattarAjInA mahAna kAryonuM smaraNa karIne emane bhAvabhInI zraddhAMjali arpaNa karI ane seMkaDo kAmaLIo caDAvavAmAM AvI, bhAratanA tatkAlIna rASTrapati jJAnI jhelasiMhajIe emanA aMgata miliTarI sekreTarIne mokalIne puSpamALA dvArA zraddhAsumana arpaNa karyA. emanI smRtine cirasthAyI banAvavA mATe TrasTa sthApavAnI yojanA karavAmAM AvI, jemAM thoDI vAramAM to lAkho rUpiyA ekatrita thaI gayA. viduSI sAdhvI suvratAzrIjIe hRdayasparzI mArmika pravacana ApyuM. emaNe apUrva dhairya dhAraNa karIne mArmika zabdomAM mahattarAjIno guNAnuvAda karatAM ekatrita samAja bhAvavibhora thaIne raDavA lAgyo. aMtima yAtrAmAM pU. sAdhvI zrIjInI pAlakhIne khabho ApavA mATe cAra bolI ane eka agnisaMskAranI lAkhonI bolI bolavAmAM AvI. aMtyeSThino lAbha lAlA ladhu zAha motIrAma jaina parivAra (gujarAnavAlA)e lIdho. aMte pAlakhI UcakavAno samaya AvI gayo. hajAro kaMThamAMthI avAja UThyo, 'jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddA.' ja 191
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti cAra bhAIoe potAnA khabhA para mahattarAjInA pArthiva zarIranI pAlakhI uThAvIne aMtima saphara mATe cAlavAnuM zarU karyuM. AgaLa baeNnDa vAgI rahyAM hatAM ane pAchaLa hajAronI saMkhyAmAM loko 'jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddA'no ghoSa karatA hatA. sAMje pAMca vAge aMtima yAtrA enA nirdhArita sthaLe pahoMcI. caMdananI citA banAvIne emanI aMtyeSThi smArakasthaLa para karavAmAM AvI, jyAM caMdana arpaNa karavA mATe ghaNI lAMbI katAra hatI. Azare cAraso kilo caMdana citA para caDAvavAmAM AvyuM. saMsthAo ane bhaktajano dvArA traNaso jeTalI kAmaLI caDAvavAmAM AvI hatI. sAMje pAMca vAge sAdhvIjInA samAdhistha zarIrane agni ApavAmAM Avyo. 'mahattarAzrIjI amara rahe' ane 'sAdhvI mRgAvatIzrIjIkI jaya ho' evA vAkyothI vAtAvaraNa gAjI UThyuM. lokonI AMkhamAM AMsuonA toraNa hatA. sUrya astAcaLe pahoMcI gayo hato. AkAzamAM lAlimA chavAI gaI hatI. dhIre dhIre avAjo zAMta thatA hatA ane saMdhyA vidAya letI hatI. saMdhyAnI A vidAyanI sAthe jANe tejasvI sUryae vidAya lIdhI hoya tevuM sahue anubhavyuM. e sUrya jeNe samAjamAM jJAnano prakAza Apyo hato, e sUrya jeNe sAmAjika rUDhio ane jaDabaMdhanone phagAvI daIne navI jyota jagAvI hatI, e sUrya jeNe gurubhaktino Adarza Apyo, e sUrya ke je saMkalpabaLanuM dRSTAMta banyo ane e sUrya ke je anekonA jIvanane ajavALanAro, prakAzita karanAro banyo. 12 15 sAdhutAnI suvAsa na vadanaM prasAdasadanaM, sadayaMhRdayaM sudhAmuco vAcaH / karaNaM paropakAramaM yeSAM keSAM na te vandyAH || 'prasannatAthI bhareluM mukha, dayAthI chalakAtuM hRdaya, amRta jharatI madhura vANI ane jenA kArya mAtra paropakAranAM hoya, te kone vaMdanIya na bane? arthAt te sarvane vaMdanIya bane che.' mahattarA sAdhvIzrInuM jIvana e AMtarika UrdhvatAthI paripUrNa sAhajika jIvana hatuM. emanuM hRdaya sphaTika jevuM nirmaLa hatuM ane emanA udgAro aMtaranI sphuraNAmAMthI nIkaLatA hovAthI hradayasparzI ane preraka hatA, AthI koI siddhinA prasaMgane paNa e adhyAtma-ArAdhanAmAM palaTAvI zakatA hatA. emanI jIvanacaryA para dRSTi karIe, tyAre emanI sAdhutAnI garimAno ApaNane sAkSAt anubhava thaze. savAre cAra vAge UThavuM ane rAtre dasa vAge sUI javuM. savAre navakArazI sudhI ane bapore 12thI 3 vAgyA sudhI teo mauna dhAraNa karatA hatA. eka gRhasthanA ghare gocarI mATe divasamAM eka ja vakhata jatA hatA arthAt je gRhasthane tyAMthI eka vakhata gocarI lIdhI hoya, tene dhare te divase punaH gocarI arthe jatA nahIM ane gocarI sAmUhika rUpe ja karatA hatA.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhutAnI suvAsa sAMje pratikramaNa zrAvikAo ane zramaNI maMDaLa sAthe maLIne karatA hatA. pratikramaNa karatI vakhate cha Avazyaka pUrNa thaI jAya tyAM sudhI mauna rahetA ane rAtre pratikramaNa thaI jAya pachI koI zrAvakane maLatA nahIM. dharmakriyAo ane saMyama ArAdhanAnI kriyAo samayasara thavI ja joIe evo emano Agraha hato. savAranI mALAno jApa savAre ja karavo. sAMjanI mALAno jApa sAMje ja karavo. jo savAre vihAra hoya to paNa badhuM karIne ja vihAra karavo. rAtre vyAkhyAna ApavuM nahIM ane rAtrI samaye yojAtA koIpaNa prakAranA samArohamAM bhAga levo nahIM. cAturmAsanA sthaLethI saMyamanirvAhanI Avazyaka vastuo na vahoravI ane jo kyAreka levI paDe to alpamAtrAmAM ja levI. vihAra samaye zrIsaMghane koI binajarUrI kharca karAvavo nahIM. sAdhvIjI zrIsaMghanI satata kALajI letA ane potAne nimitte emane ochAmAM ochI javAbadArI ApatA. dararoja ekaso gAthAno svAdhyAya pote karatA ane ziSyAone karAvatA. ziSyAonA utkarSanI sadA khevanA rAkhatA. navadIkSita sAdhvIone dasa varSa sudhI gocarI mATe javA devI nahIM, emane jJAna, dhyAna, svAdhyAya, mauna, viveka vagere zIkhavatA. sAdhvIjI AraMbha-samAraMbhathI sadAya aLagA rahetA. emano patravyavahAra atyaMta alpa hato. teo kyAreya potAnA samAcAra lakhatA nahIM, teo pote na lakhe, potAnI nAnI sAdhvIo pAse paNa na lakhAve athavA to zrAvakazrAvikAo pAse paNa lakhAvatA nahIM. vaLI e kyAreya posTathI pArsala maMgAvatA athavA mokalatA paNa nahIM. potAnA nAmanA koI leTarapeDa, AMtaradezIya patra ke posTakArDa paNa chapAvatA nahotA. kSamApanAnI patrikA ke divALI kArDa jevA koIpaNa kArDa teo chapAvatA nahIM ane e aMge binajarUrI kharca baMdha karavAno Agraha sevatA. 50 varSanI uMmara sudhI emaNe potAno ekalAno phoTo koIne pADavA dIdho nathI. I. sa. 1955mAM praveza samaye ludhiyANAnA zrIsaMghe baeNnDano upayoga karyo hato. e pachI teo nAnAM nAnAM gAmomAM padhAratA, tyAM paNa Avo upayoga thavA lAgyo, tyAre emaNe A vyartha kharcane rokavA mATe niyama karyo ke gAmamAM praveza thAya tyAre benDavAjA vagADavA devA nahIM. sAdhvIjInA jIvanamAM sahajatA hatI. kazuMya dabANapUrvaka, damanathI ke lezamAtra AgrahathI thAya nahIM tenI sAvadhAnI rAkhatA. AthI kyAreya koIne bAdhA levA mATe baLapUrvaka Agraha karatA nahIM. teo mAnatA hatA ke koIne anicchAe athavA to Agraha ke haThathI paccakakhANa ApIe, to te paccakkhANa TakatA nathI. AthI paccakkhANa ApavAnA hoya ke dAna mATe preraNA ApavAnI hoya to te badhAmAM temanA premano sparza anubhavAto. je kaMI karavuM, te sahaja rIte thAya te rIte karavuM, sAcA dilathI karavuM, kharA bhAvathI karavuM. anicchAe ke parANe karavuM nahIM. bajAranI badhI vastuo - mIThAI, ATo, meMdo, sojI, besana vagereno AjIvana tyAga karyo hato. potAnI jarUriyAto ochAmAM ochI rAkhavI ane davAne badale duvA, prabhuprArthanA, saMtonA AzIrvAda ane lokonI zubhakAmanA para vadhu vizvAsa rAkhavo. A rIte sAdhvIjIe aneka krAMtikArI kAryo karyA, paraMtu emanuM jIvana koI Akroza ke Avegane badale prasannatAthI bharyuM bharyuM rahyuM. teo je koI kArya hAthamAM letA temAM lIna thaI jatA ane e pUrNa thAya tyAre ja paga vALIne besatA. emanI pAse zIdhra nirNayazakti, daDha saMkalpazakti, akhUTa sAhasikatA ane kArya paratve AzAvAdI dRSTikoNa hato. e gAMdhIjInI bhAvanAone jIvanamAM sAkAra karatA hatA, paNa vakhata Avye azakya ke anyAyanA pratikAra mATe pUrA jozathI jhajhUmI letA hatA. sadA madhyastha bhAvamAM rahetA. sAdhvIjIne vidvAno, kalAkAro, sAhityakAro jevA kalAsAdhako pratye ghaNo Adara hato to bIjI bAju dIna, duHkhI, rogI ke asahAyane sahAya karavA mATe potAnI meLe sadAya tatpara rahetA. koInI atizayoktibharI prazaMsA ke kaTu niMdA karavAnI AtyaMtikatAthI haMmezAM dUra rahetA. ethIya vizeSa madhyasthabhAve rahIne satya pArakhIne satyano pakSa laIne dharmanA gahana UMDANa sudhI jatA. koIpaNa mahakArya siddha thAya, tyAre e eTaluM ja kahetA ke "Ane prabhu - palpa
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti zaMkhezvara pArzvanAtha ane guru AtmavallabhanAM caraNomAM sarvabhAvathI samarpita karuM. chuM.' tIrthaMkara paramAtmAnI teonA hRdayamaMdiramAM aharniza bhakti cAlatI hatI. teo kahetA, 'huM prabhu caraNomAM sarvabhAve samarpita chuM, prabhu ja mane hAtha pakaDIne calAve che. mArA prabhu je kaMI kare che, te barAbara hoya che. meM to mArI naukA emanA hAthamAM soMpI dIdhI che. teo ja ene pAra utAraze.' tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrasvAmIe AgamagraMthomAM dharmazraddhAne 'parama durlabha' kahI che. AvI durlabha zraddhA mahattarAjIne sahaja prApta thaI hatI. emanI najara sAme yugadarzI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanuM e bhavya, kAMtadarzI ane saMgharSazIla jIvana hatuM ke jemaNe zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI saMsthAo sthApIne jainasamAjanI vartamAna paristhitimAM parivartanano zaMkhanAda pheMkyo hato. A aMge copAsa cAlato virodha sahana karI lIdho hato. emaNe tIrthaMkara zrI mahAvIrasvAmInA nejA heThaLa ekatA mATe Ahaleka jagAvyo hato. emanA e zabdo ane vicAro ahIM e mATe yAda karavA paDe, kAraNa ke eno ja pratidhvani mahattarAjInA jIvanamAM jovA maLe che. AcAryazrI vijayavallabhasUrijI badalAtA samayanA eMdhANa pArakhI zakanArA ane e pramANe dhArmika-sAmAjika jAgRti sarjanArA krAntA hatA, ethI emaNe kahyuM, atyAre hajAro jaina kuTuMbo pAse khAvA pUratuM anna nathI, paheravAM pUratAM kapaDAM nathI, mAMdAnI sAravAra mATe ane potAnAM bALakone bhaNAvavA mATe emanI pAse paisA nathI. Aje madhyama varganAM ApaNAM bhAI-bahena du:khanI cakkImAM pisAI rahyAM che. jo madhyama varga jIvato raheze, to ja jainaja gata paNa TakI raheze. dhanika varga lahera kare ane ApaNA sahadharmI bhAIo bhUkhe mare, e sAmAjika nyAya nahIM, paNa anyAya che. saMsArano tyAga karI, A sAdhuno veza paherI bhagavAna mahAvIranI jema, amAre amArA jIvananI paLepaLano hisAba ApavAno che. AtmazAMti ane Atmazuddhi to maLatAM raheze, paNa samAja, dharma ane dezanI unnatimAM A - 1960 sAdhutAnI suvAsa jIvanamAM je kAMI phALo ApI zakAya, te ApavAnuM kema bhUlI zakAya?" yugadarzI AcAryazrIe paDakArabharyA avAje samAjanI vidAraka paristhiti darzAvatA kahyuM, 'sAdharmika vAtsalyano artha kevaLa miSTAnna khavaDAvavuM evo ja nathI; paraMtu sAdharmika bhAIone kAme lagADIne emane pagabhara banAvavA, e paNa sAcuM sAdharmika vAtsalya che. 'sevA, saMgaThana, svAvalaMbana, zikSaNa ane jaina sAhityanuM prakAzana tathA eno pracAra A pAMca bAbato upara je jaina samAjanI unnatino AdhAra che. 'bane ke na bane, paNa mAro AtmA ema cAhe che, ke sAMpradAyikatA dUra thAya ane jaina samAja zrI mahAvIrasvAmInA nejA nIce ekatra thaIne zrI mahAvIrasvAmInI jaya bole." krAntadRSTA AcAryazrI jainasamAjanI rageraga jANatA hatA. enI kaparI paristhiti emane najara sAme dekhAtI hatI. emaNe jainajAgRtino pracaMDa zaMkhanAda pheMkyo. Aphato, Apattio, dveSIonAM duSTa irAdAo ane rUDhicustonI jaDatA sAme saheje jhUkyA nahIM. virodhanAM keTalAya vaMToLa vacce emaNe kAryasiddhi karI. potAnA gurunI A bhAvanAo sAdhvI mahattarAjIe mAtra vANI ke vyAkhyAna sudhI ja maryAdita rAkhI nahIM, balka AcaraNa ane vallabhasmArakanA gauravazALI sarjana dvArA caritArtha karI. teo haMmezAM kahetAM ke huM je kaMI chuM te gurubhaktine lIdhe chuM.' ane jIvanamAM teo pratikSaNa gurubhaktimAM lIna rahetA. e vyAkhyAna ApatA hoya tyAre emanI vANImAM ke pachI gurumUrti ke citrapaTanuM darzana karatA hoya, tyAM saghaLe emanI bhAvasabhara gurubhakti chalakAtI najare paDatI. emaNe potAnA gurunA nivRtti ane pravRttinA siddhAMtone lakSamAM rAkhIne saMdhautthAnanuM samartha kArya karyuM. ATaATalAM bhagIratha kAryo karyo, paNa badhuM ja gurune nAme, gurune arpaNa. rAmAyaNamAM je sthAna rAmabhakta hanumAnanuM che, te ja sthAna guruvallabhanA ziSyA mahattarAjInuM che. mahattarAjInI smaraNazakti atyaMta tIvra hatI. ekavAra maLanAranI smRti
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhutAnI suvAsa paNa cittamAM akabaMdha jaLavAI rahetI. vihAramArgamAM nAnAM nAnAM gAmomAM jemane eka vAra maLyA hoya, tene paNa e nAmathI bolAvI zakatA. koI vizALa saMyukta kuTuMbamAM bAra-paMdara sabhyo hoya, to e badhAne mahattarAjI nAmathI bolAvatA ane kuTuMbanI koI eka vyakti emane maLavA AvatI, tyAre e kuTuMbanA pratyeka sabhyanuM nAma laIne emanA khabaraaMtara pUchatA ane dharmalAbha kahevaDAvatA hatA. mAtra vaDIlonAM ja nAma emanAM smaraNamAM na hoya, be-cAra varSanA nAnAM bALakonAM nAma paNa emane yAda rahI jatA ane AthI ja mRgAvatIjInA eka avAje emano paricita samAja doDI Avato hato ane emanAM kAryone dhAryA karatA vizeSa saphaLatA apAvato hato. vaLI emane Azare sAMiTha hajAra jeTalI gAthAo kaMThastha hatI. teo svAdhyAya aMge satata cIvaTa rAkhatA ane mAnatA ke svAdhyAya e ja tapazcaryAnuM zikhara che. svAdhyAyathI saMzaya jAya, buddhi vikase, bhakti jAge, kuyukti chUpe, satya-asatyano viveka jAge ane abAdhitapaNe tattvano nirNaya thaI zake. svAdhyAyathI cAritranI nirmaLatA pamAya ane AtmazaktimAM UrdhvatA Ave. svAdhyAyathI jIva jJAnAvaraNIya karmano kSaya kare che. pUjya sAdhvIzrInA vizALa vAMcananA kAraNe temanA vyAkhyAnomAM avAranavAra jaina, bauddha, vaidika, pAzcAtya, anya dharmonA vidvAno-vicArakonA daSTAMto sAMbhaLavA maLatA. A rIte mahApuruSonA vicAro sAthenI temanI vyAkhyAna zailInI asarakArakatA eTalI hatI ke sau koIne temanA hRdayamAM temanI vANI sparzI jatI. temanA vAMcananI vizALatA to juo ! pU. haribhadrasUri, pU. hemacaMdrAcArya, zrI abhayadevasUri, siddhasena divAkara, upAdhyAya yazovijayajI, mahAvIra, buddha , zrIrAma, payagaMbara , jarathusta, kabIra, tulasI, suradAsa, narasiMha mahetA, mIrAMbAI, bhartuhari, thoro, abrAhama liMkana, barnADa zaoN, nepoliyana, harmana je kobI, AinsTAina, zeksapIara, svAmI dayAnaMda sarasvatI, bAla gaMgAdhara TiLaka, IzvaracaMdra vidyAsAgara, rAjA rAmamohana rAya, maithilIzaraNa gupta, kavi dinakara, akhA bhagata, rAbiA ane hasana, nAmadeva, ekanAtha, gArgI, maitreyI, tiruvalluvara, abdularahIma khAnakhAnA vagere jevA mahApuruSonA jIvana ane sAhityano temano saMparka temanA A svAdhyAyapremane darzAvavA mATe pUrato nathI zuM ? pote hiMdImAM sAhityaratna hatA eTale hiMdI sAhityakArono temane paricaya hato. saMskRta, prAkRta, pAlino paricaya zarUAtathI hato. paMjAbamAM gayA to urdU, phArasInA mahApuruSono paricaya thayo. aMgrejInA kAraNe paradezanA vidvAnono ane dakSiNanA vihArane kAraNe rannA, pappA jevA vidvAnono paricaya thayo. cAritranA baLa sAthe ATalI vyApaka vicArasaraNI dharAvatI vANInI gaMgA vahe, to temAM snAna karanAra sau koI pAvana thaI jAya. gurudeva AcArya vijayavallabhasUrijI mahArAjanA e zabdo emanA manamAM satata guMjatA hatA. AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje kahyuM hatuM. 'taparUpI bhavanano sauthI UMco majalo te svAdhyAya-tapa, tapa ochuMvatuM hoya to cAle, paNa svAdhyAya-tapa to roje roja thavuM ja joIe. svAdhyAya tapanA pAMca prakArano vicAra karIe to khyAla Avaze ke jIvananI pratyeka kSaNe svAdhyAya jarUrI che. svAdhyAya-tapanA UMcA majalA para pahoMcavA mATe A pAMca sopAnamAMthI koIpaNa sopAna dvArA tapa-bhavananA UMcA majale pahoMcI zakAya. A pAMca sopAna che. vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA.' (12 oNgasTa 1948, bIkAneramAM jainabhavanamAM ApelA vyAkhyAnamAMthI) A rIte teo upAzrayamAM hoya ke vihAramAM hoya, paNa temano svAdhyAya satata cAlu raheto. vaLI e svAdhyAya koI sAMpradAyikatAmAM sImAbaddha nahoto. emanI dRSTi atyaMta vyApaka hatI ane emanuM dhyeya vizva vAtsalya dvArA vItarAgatAne pragaTa karavAnuM hatuM. A vItarAgatAnI sAdhanA karatA karatA sAdhvIjI vizvavAtsalyamUrti banI gayA ane ene kAraNe ja emano puNyaprabhAva matanI dIvAlomAM, paMthanA sAMkaDA mArgamAM ke saMpradAyanA vartuLamAM baMdhAI rahevAne badale sarvatra prasarato rahyo. sAdhvIzrInI Rtabhaktine pariNAme pAkistAnanA guja rAnavAlAnA maMdiranA bhoMyarAmAM rahelI dasa hajAra jeTalI hastaprato dilhInA vallabhasmArakamAM AvI. vallabhasmArakanA jaina jJAnabhaMDAramAM ra3 jeTalAM - 199
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti jJAnabhaMDAronAM bAra hajAra jeTalAM graMtha saMgRhIta che. pAkistAnanA gujarAnavAlA, kAzmIranA jammu, paMjAbanA ludhiyAnA, hoziyArapura, jIrA, samAnA, uttarapradezanA binolI jaina saMgha ane e uparAMta anya yationA ane saMsthAonA maLIne kula 23 graMthabhaMDAronI hastaprato ahIM saMgRhIta karavAmAM AvI che. A saMgrahamAM Agama, prakaraNa, vyAkaraNa, nyAya, jyotiSa, vaidaka, kAvya, alaMkAra, koza, rAsa, copAI, kathA, bhaktisAhitya, stotra, stavana, sajhAya, paTTAvalI, ratnazAstra, sAmudrika, nimitta, zukanazAstra uparAMta vaizeSika purANa, vaidika, bauddha, digaMbara Adi graMtho saMgRhIta che. bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha inDolaoNjI, dilhI AnI vyavasthA karI rahI che. vaLI pUjya zrI nityAnaMdavijayajI mahArAjanI preraNAthI gujarAtanA kapaDavaMja, jaMbusara, jodhapura ane kaccha-mAMDavIthI paNa hastaprato ane pustako prApta thayA che. AmAM Azare teramI sadIno 'vasudevahiDI'no tADapatrIya graMtha che, to vi. saM. 1400mAM lakhAyelI 'paDAvazyaka bAlAvabodha nI kAgaLanI hastaprata che. AvI ghaNI mUlyavAna hastaprato ane mudrita graMtho che. e pachI emaNe e hastapratonuM saMzodhana thAya ane sAhitya-prakAzana thAya evI icchA pragaTa karI. AcArya vijayavallabhasUrIjIe vaDodarAmAM eka vakhata kahyuM hatuM, 'DabbAmAM baMdha paDeluM jJAna dravyazrata che. te AtmAmAM Ave tyAre bhAvakRta bane che, jJAnamaMdironI sthApanA karI saMtuSTa na thaI jAo. eno pracAra paNa thAya e mATe kAryarata raho.' sAdhvIzrI mahattarAjIe gujarAtanA prasiddha lipivizeSajJa ane AgamaprabhAkara munizrI puNyavijayajInA saMzodhanakAryamAM sahayoga ApanAra paM. lakSmaNabhAI bhoja kane pAkistAnathI vallabhasmArakamAM lAvavAmAM AvelI hastapratonI sUci banAvavAnuM kArya soMpyuM. varSothI ema ne ema baMdha rahelAM pustakonAM patro (pAnAM) gaNIne, enI dhULane sApha karIne, pratyeka graMtha para kAgaLanA vesTana caDAvI, upara graMthanAma lakhI, pustakono paricaya lakhavAno hato. sittera varSanI uMmare paNa zrI lakSmaNabhAI bhoja ka pU. mahArAjInA vAtsalyane kAraNe ja pacIsa-trIsa divasanI rajA laIne ahIM rahetA hatA. chelle sAdhutAnI suvAsa teo gayA, tyAre 1986nI 12mI julAI sudhInI rajA maMjUra karAvI hovAthI emaNe e divasanI dilhIthI amadAvAda AvavAnI TikiTa maMgAvI. e samaye mahattarAjInI zArIrika sthiti sArI na hatI. emaNe eka divasa lakSmaNabhAIne pUchyuM ke tame keTaluM rokAvAnA cho? tyAre lakSmaNabhAIe kahyuM ke 12mI julAInI mArI TikiTa AvI gaI che. mahattarAjIe emane kahyuM ke tame 19mI julAIe amadAvAda javAnI TikiTa maMgAvo. emaNe emanA AdezanuM sarvathA pAlana karyuM. mahArAjI 18mI julAInA divase savAre kALadharma pAmyA. zuM keTalAka divasa pahelAM teo A saMketa pAmI gayA haze ? ethI ya vizeSa kALadharma pUrvenA be divasa agAu soLamI julAIe zrI lakSmaNabhAI bhoja kane aMdara bolAvIne bhArapUrvaka kahyuM, 'A jJAnabhaMDAranA kAma mATe tame eka varSa sevA Apo.' lakSmaNabhAIe kahyuM ke 'sUcipatranuM kAma to ApanI ziSyAone hAthe pUruM thavA AvyuM che, Ama chatAM jyAre sahakAranI jarUra paDaze tyAre AvIza.' Ama mahattarAjI aMtima zvAsa letA hatA, tyAre paNa emanA cittamAM vallabhasmAraka ane tenA jJAnabhaMDAranI vicAraNA cAlu rahI hatI. jANItA nyAyavidda, sAhityakAra ane briTanamAM bhAratIya rAjadUtanuM pada zobhAvanAra DaoN. lakSmImalla siMghavIe noMdhyuM che, 'teo jyAre vallabhasmArakamAM gayA, tyAre sAdhvIjIe khUba jhINavaTathI A hastapratabhaMDAromAM rahelI hastapratonI vAta karI hatI ane enA sUcIkaraNa mATe zrI lamaNabhAI bhojaka jevAne lAMbo samaya vallabhasmArakamAM rAkhIne e kArya supere saMpanna karAvyuM hatuM.' mahattarAzrIjI pATaNamAM AvelA bhogIlAla laheracaMda bhAratIya saMskRtimaMdiramAM paNa rasa letA hatA. A saMsthA zreSThivarya zikSApremI, jinazAsanaanurAgI, dIrdhadraSTA zrI pratApabhAI bhogIlAle emanA pitAzrInA smaraNArthe sthApI hatI. mahattarAzrIjI satata enI pravRtti ane pragati aMge pRcchA karatA ane jyAre emaNe jANyuM ke parama pUjya AgamaprabhAkara zrI jebUvijayajI mahArAja paNa AmAM UMDo rasa le che, tyAre savizeSa AnaMda anubhavyo. samaya jatAM A saMsthAno vikAsa karavA mATe ene dilhInI vallabhasmAraka jevI 21
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhutAnI suvAsa preraNAnI pAvanamUrti vizALa saMsthAnA aMga tarIke joDavAmAM AvI ane sAdhvI mRgAvatIjIe A rIte saMsthAnA TrasTIonI anumati sAthe pATaNanA bhAratIya saMskRtimaMdiranI navI dilhImAM sthApanA karI. sAdhvIjInI A jJAnopAsanA jotA hRdayamAM kevo bhAva aMkita thAya! eno mArmika uttara jaina samAjanA viduSI evA pro. tArAbahena ramaNalAla zAhanI sAdhvIjIne apAyelI A aMjalimAM maLaze - | 'pU. mRgAvatIjInuM preraka ane pavitra jIvana jotAM badhA ja phirakAnA jaina saMdhone vinaMtI karavAnuM mana thAya che ke samasta sAdhvI saMghane tejasvI banAvavo hoya to jJAnopAsanA mATe yogya vyavasthA karI ApavAmAM Ave. temane pustako, paMDito, abhyAsI vidvAna vyaktionAM lAbha maLe tevo prabaMdha karI ApavAmAM Ave ke jethI temano vikAsa thaI zake, sAthe sAthe samAja nA utkarSa mATe lekhana ke vyAkhyAno dvArA kAma karavAnI temane anukULatA karI ApavAmAM Ave, ema thaze to sAdhvI saMsthAmAM vadhu teja Avaze. ane te dvArA temanI tathA samAjanI unnati sadhAze. vaLI ethI pU. mRgAvatIjInuM yogya tarpaNa karavAnI kRtArthatA paNa ApaNe anubhavI zakIzuM." emaNe udAra dRSTithI jIvanamAM anekAMtane caritArtha karyo. anekAMtavAdamAM to sadA samanvayanI bhAvanA hoya, ekabIjAne joDavAnI bhAvanA hoya, toDavAnI nahIM. saMgharSane badale saMvAdanI dRSTi hoya. sAdhvIzrI mAnatA ke anekAMtathI mAtra ahiMsAnI ja sevA thatI nathI, paraMtu enI sAthosAtha satyanI paNa sevA thAya che. sAmenI vyaktinI vAtano virodha karavAthI satyanuM eka pAsuM ApaNI najaramAM AvatuM aTakI jAya che ane tethI anekAMta dvArA satyanI vadhu ne vadhu najIka pahoMcI zakAya che. haThAgraha hoya tyAM satya na hoya ane tethI ja sAdhvIjInI anekAMtaSTinI pAchaLa kendrasthAne emano samabhAva hato. jainadarzanamAM to kahyuM che ke jenI pAse samabhAva nathI, te mokSa pAmI zakato nathI. emanA manamAM saMta kabIranA e vacano guMjatA hatA, kabIra kUvA eka hai, panihArI aneka baratana saba tyAre bhaye, lekina pAnI sabameM eka. 'rAma kaho, rahemAna kaho'nuM gAna karanArA mahAyogI AnaMdaghanajInA padonuM mahattarAjI vAraMvAra raTaNa karatA hatA. emanI AvI udAra, vyApaka ane samanvayAtmaka dRSTine kAraNe sthAnakavAsI ke terApaMthI sthAnakomAM ane teonAM kAryakramomAM teo pote upasthita rahetA, eTaluM ja nahIM paNa anya saMpradAyanA sAdhvIjIo sAthe besIne vyAkhyAna paNa ApatA hatA. caMDIgaDhanI digaMbara dharmazALAmAM rahIne cAturmAsa karyo, paNa ethIya vizeSa teonI prathA anusAra dasalakSaNI parvanI ArAdhanA paNa karAvI. terApaMthanA AcArya tulasI paNa temanA vArSika mAgha-mahotsavamAM pU. sAdhvIzrIne nimaMtraNa ApIne sAdhvIzrI pAse vyAkhyAna karAvatA hatA. sAdhvIzrIe temanA paNa khUba AzIrvAda prApta karyA hatA. terApaMthanA sarva sAdhu-sAdhvIjI pU. mRgAvatIjI pratye khUba sneha ane Adara rAkhatA hatA. pote tapagacchanA hovA chatAM kharataragacchanA ke acalagacchanA dhArmika prasaMgomAM ke zibiromAM niHsaMkoca, premapUrvaka upasthita rahetA hatA ane e rIte bhagavAna mahAvIranA dhvaja heThaLa sahune eka karavAno prayAsa karatA, caMDIgaDhanA zrI lakSmInArAyaNa maMdiramAM preraka vyAkhyAna ApatAM teoe jaNAvyuM ke huM badhAne ekasarakhA samajuM chuM. maMdira ane tIrtha to mAtra dareka komanI oLakha che. - sAdhvIzrI mRgAvatIjI muMbaImAM I. sa. 1971no cAturmAsa karavA mATe AvyA. paMjAba jaina bhAtRsabhA nAmanI sthAnakavAsI saMsthAnA upAzrayamAM cAturmAsa arthe sAdhvIjI birAjamAna hatA, tyAre muMbaInA zerIpha zAdIlAlajI emane maLavA AvyA ane emaNe kahyuM, 'juo, ame sthAnakavAsI chIe, ame maMdiramArgI sAdhune cAturmAsa karAvyo, te kevI bahAdurI kahevAya ?' sAdhvIjIe vinayapUrvaka uttara Apyo, 'AmAM na tamArI bahAdurI che ke na mArI bahAdurI che. e bahAdurI che AcArya zrI samudrasUrijI mahArAjanI. emanI AjJA vinA A zakya banyuM na hota." AvI hatI sAdhvIjInI gurubhakti ane vinayazIlatA. ekavAra muMbaInA ghATakoparamAM sAdhvIjInA cAturmAsanI jaya bolAvI hatI, paraMtu sAdhvIjIe joyuM ke saMghanA zrAvakomAM aMdaroaMdara visaMvAda hato. ja 202
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti cAturmAsa to AtmAnI khetI che, tene badale Avo kalaha-kaMkAsa ? AthI sAdhvIjIe cAturmAsanI nA pADI. aMte jaina agraNI zrI zAdIlAlajI emanI pAse AvyA ane kahyuM ke amArI tIvra bhAvanA che, vinaMtI che. Apa ahIM cAturmAsa karo. ame suleha-saMpathI sAthe maLIne ArAdhanA karavAnI khAtarI ApIe chIe. aMte sAdhvIjIe Adeza Apyo, tyAre zAdIlAlajIe kahyuM - Apa zvetAMbara sAdhvI cho. kaho to Apane mATe ahIM eka maMdira banAvI ApIe." sAdhvIjIe cokhkhI nA pADI. potAne kAraNe vikhavAda thAya ke koI kleza jAge, te emane maMjUra nahotuM. emaNe sahaja rIte kahyuM, 'najIkamAM maMdira AveluM che, ame tyAM jaIzuM.' Ama potAne kAraNe koI prakArano sAMpradAyika vikhavAda thAya nahIM, tenI teo aharniza jAgRti rAkhatA ane emanAM caraNa jyAM paDe, tyAM vAtAvaraNa haryuMbharyuM thaI jatuM. zrIsaMghanA vivAdo zamI jatA. sAdhvIjIe svayaM dakSiNa bhAratanA vihAra samaye digaMbara tIrtha mUDabidrInA jIrNoddhAramAM Arthika sahayoga ApavA mATe paNa preraNA ApI hatI. vaiSNava maMdiromAM ke Arya samAjanAM bhavanomAM teo vyAkhyAna ApatAM hatAM. mahattarAjI mAtra jainadarzananA ja jJAtA nahotA. teo bauddha, vaidika, khristI, zIkha, islAma vagere dharmonI jANakArI paNa dharAvatA hatA. temanAM pravacanomAM kyAreya koI anya dharmanI TIkA sAMbhaLavA maLatI nahotI, bake anya dharma tarapha Adara ane sahiSNutAno bhAva dRSTigocara thato hato. AthI ja jainetara upAsako temanA vyAkhyAnanuM zravaNa karavA AvatA ane mahattarAjInI vyApaka dRSTi ane sarvatomukhI jJAna joIne emane potAnAM dharmasthAnomAM vyAkhyAnArthe nimaMtraNa ApatA hatA. mahattarAjInI mAnyatA hatI ke matamatAMtara, pUrvagraha, kadAgraha, tattvavAdanI kheMcatANa ke tarkavitarkanA vitaMDAvAdamAM AtmakalyANa nathI. kharekhara to kaSAya ane rAgadveSa tyajI devAthI ane samatAbhAva dhAraNa karavAthI AtmakalyANa thAya che. bhagavAna mahAvIranI vANInuM e sUtra emanA manamAM sadaiva guMjatuM hatuM, 'samayAe samaNo hoI !' sAdhutAnI suvAsa arthAt 'samatAthI-samabhAvathI sAdhanA karanAra zramaNa bane che." ("zrI uttarAdhyayana sUtra'). mahattarAjI eka bAju samAjasudhArAnI hAkala kare, sAMpradAyika bhedo miTAvIne bhagavAna mahAvIranA dhvaja nIce sahune eka kare ane dharmabhAvanA, zikSaNa ane Arogyane mATe aneka Ayojano kare, evA mahattarAjI sAdhujIvananA caritrapAlanamAM atyaMta custa hatA. bhagavAne sAdhutAno kevo ucca Adarza Apyo che. 'zrI dazavaikAlika sUtranI e gAthA emanA sAdhujIvanapathanI pagadaMDI hatI. emAM bhagavAna mahAvIre kahyuM, 'guNehiM sAhU aguNehiM'sAhU geNhAhi sAhUguNa muMca'sAhU / viyANiyA appagamappaeNaM jo rAgadosehiM samo sa pujjo / / ' 'guNothI sAdhu thavAya che ane avaguNothI asAdhu thavAya che, mATe sAdhuguNone (sAdhutAne) grahaNa karo ane asAdhu-guNono (asAdhutAno) tyAga karo. AtmAne AtmA vaDe jANIne je rAga tathA dveSamAM samabhAva dhAraNa kare che te pUjanIya bane che.' ra0ra
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 karuNAmayI karmaginI sAdhvIzrI mahattarAjInuM virala jIvana te mAtra anumodanIya ja nahIM, paNa anukaraNIya paNa che. emanI rageragamAM maitrIbhAvanAnuM guMjana hatuM, ethIya vizeSa e sAdAI ane saMyamanI sAkSAt mUrti hatA. bhAratIya darzanonA samartha vidvAna padmabhUSaNa paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyA pAse sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjIe darzanono abhyAsa karyo hato. sAdhvIzrI svayaM emane guru samAna Adara ApatA hatA, paraMtu paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyA emanA AMtarajIvananI eka vizeSatA darzAvatA noMdhe che, meM najaronajara joyuM ke, AtmA ane zarIranI bhinnatAne mAnanAra vyakti kevI hoya che. vAto to ghaNA loko kare che. paraMtu jIvanamAM e bhedane sAkSAt karavo e kaThaNa kAma che. AtmabaLa paNa zuM ane kevuM hoya che teno sAkSAtkAra paNa mane mahattarA mRgAvatImAM thayo che. emanAmAM meM Avela DaoNkTarane pAchA mokalavAnI tAkAta paNa joI che. zarIra pratye AvI nirapekSatA jovAnuM devone paNa durlabha che. huM e mahattarAjImAM joI zakyo, tyAre mAruM mana vadhu prabhAvita thayuM hatuM.' sAdhvIjInI bIjI eka vizeSatA e hatI ke potAnI karuNAmayI karmayoginI siddhi ane saphaLatAno yaza e anyane vaheMcI detA. prAcIna kAMgaDA tIrthano uddhAra ane vallabhasmAraka jevA mahAna kAryamAM nimitta banavA chatAM emane ahaMkAra saheje spardho nahoto. koI maLavA Ave topaNa potAnI saphaLatA ke siddhinI vAta kyAreya karatA nahIM. emane maLanArane emanI namratA ane vAtsalyano madhura sparza thato. muMbaInA patrakAra zrI nagInadAsa je. zAha (vAvaDIkara) muMbaIthI speziyala TrenamAM 1979nI 28mI navembare mahattarAjIne vaMdana karavA gayA, tyAre emaNe joyuM ke emano bhatrIjo dilhInI ThaMDImAM tharathara dhrUjato hato. mahattarAzrIjIe bAjumAM beThelA eka paMjAbI bahenane kahyuM, 'yaha merA bhAI hai. usa bacce ke liye eka garama sveTara zIghra lAnekA prabaMdha kIjIye.' nagInabhAInA patnI uSAbahene kahyuM, 'sAhebajI, evI koI jarU2 nathI.' tyAre mahattarAjIe khUba lAgaNIbharyA avAje kahyuM, 'moTI vyaktionuM dhyAna rAkhanArA ghaNA che, paNa mAre to tamAruM dhyAna rAkhavAnuM che.' ane sAMje to patrakAra nagInabhAI vAvaDIkaranA utArA para garama sveTara ane maphalara hAjara thaI gayA. nagInabhAIne thayuM ke emanA jevI sAmAnya vyaktine mATe paNa mahattarAjInA hRdayamAM kevo adbhuta vAtsalyabhAva che ! udyogapati abhayakumAra osavAla paNa jyAre jyAre manathI kSubdha ane azAMta thaI jatA, tyAre sAdhvIjInAM caraNomAM besI jatA. 1982mAM teo potAnA vyavasAyamAM viSAdajanaka ekalatAno anubhava karatA hatA, tyAre mahattarAjIe emane khUba AzIrvAda ApyA ane vAtsalyapUrNa zabdo kahyA, 'bhAI, haMmezAM tamAruM bhaluM thaze.' A samaye zrI abhayakumAra osavAle be kalAka sudhI sAdhvIjInAM preraka vacanonuM ane emanI preraNAnuM amRtapAna karyuM. pariNAme emanA jIvanamAM navo utsAha ane dRDha AtmavizvAsa baMdhAyo, jene pariNAme teo ghaNAM moTA vyApAra-kArobArane svasthatAthI saMbhALI zakyA ane jIvanamAM AvelI kaparI Apattio pAra karI zakyA. 207
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti dilhInA pratiSThita sannArI zrI vidyAbahena zAha jevAne teo jJAnazakti ane maraNazaktinI sAkSAt mUrti samA karmayoginI lAgyA hatA, to DaoN. khurAnAne emanI pAsethI mAtRtvanA ananya vAtsalyano anubhava thayo. sAdhvIzrInA agnisaMskAra vakhate sittera varSanA vRddha strIpuruSone najaronajara ema bolatA sAMbhaLyA hatA ke 'mahattarA javAthI ame amArI mAtA gumAvyAnuM du:kha anubhavIe chIe.' guru vallabhanA parama bhakta zrI zaileSabhAI hiMmatalAla koThArI potAnI A anubhUti varNavatA noMdhe che, 'jyAre jyAre mAruM mana dunyavI bAbatothI thAkI jatuM, kaMIka ujAsa meLavavA mATe valakhAM mAratuM, tyAre tyAre huM emanI pAse doDI jato. emanA pavitra komaLa hAthathI vAsakSepa leto. emanI vAtsalyapUrNa madhura vANIthI mArA manane apUrva zAMtibaLa maLatuM. A prasannatAbharyo krama lAMbA samaya sudhI cAlu rahyo. pariNAme mArAmAM emanI mAtRvAtsalyanI AbhA prasaratI ja rahI. mArAmAM rahelI sarva nabaLAIo ane khAmIone meM emanI samakSa kahI saMbhaLAvI hatI. koI paNa bAbata chupAvI nahotI ane kaMIka aMze huM emAM saphaLa paNa thayo hato. bIjA koI bhAgyazALI bhAvakanI jema mArI pAse emanA hastAkSaramAM lakhAyelAM emanAM aneka kRpApatro che, je mAre mATe emanuM mUrtasvarUpa ja che.' 2010nI bIjI eprile saradhAramAM mahattarAjIne hRdayamananA kharekhara bhAvathI vaMdana ane teonuM smaraNa karIne aMjali arpatAM zrI zaileSabhAI koThArIe kahyuM hatuM, 'sAdhvIjIe jinazAsananI evI prabhAvaka sevA bajAvI che ke jenA vize zuM bolavuM ane na bolavuM evI dvidhA manane anubhavAya che. jaina dharmazAstromAM pAraMgata, custa niyamapAlanamAM mAnanAra, Adarza cAritra dharAvanAra tathA apUrva tejasvitAe mRgAvatIjIne mahAna to banAvyA ja, paNa emanI jJAna-bhakti ane emaNe karelI sevAthI teo mahAnatAne atikramI gayA ane zAsanamAM lagabhaga 1200 varSa pachI sauprathamavAra sAdhvIzrI mRgAvatIjIne mahattarAnI padavI prApta thaI. AvA virATa ane mahAnathI paNa mahAna evA mahattarAnuM sthAna-pada aMkita karanAra sAdhvIjInI apAra kRpAnI varSA mArA jevA asaMkhya bhakto para varasyA kare che, teno AnaMda Aje paNa haiye samAto karuNAmayI karmayoginI A zabdo sAdhvIjInA AzIrvAda ane emanI prabhAvakatAno mArmika paricaya Ape che tyAre A ja saMdarbhamAM zrI dIpacaMdabhAI gADI kahe che, "zuddha khAdImAM zobhatA sAdhvIjInA darzanathI meM zAMtino anubhava karyo che.' naminAthanA upAzrayanI 1967nI pravRttionA sAkSI evA TrasTI zrI narabherAma lAlajI jaNAve che ke "meM je pratyakSa joyuM che te kahuM chuM ke sAdhvIjImAM laghutA ane namratA abhUtapUrva che.' mahattarAjInI namratA, saraLatA ane mAnavamAtra pratyenI niHsvArtha prema virodhInA hRdayane paNa AtmIya banAvI deto hato. emanI pAse jIvanathI herAna-parezAna thaIne raDatA-raDatA AvatI vyaktio darzana ane upadezazravaNa bAda hasatA cahere bahAra nIkaLatI hatI. emanAM vacanomAM mArmikatA hatI. sAmI vyaktinA cittamAM cAlatAM manomaMthanone teo pAmI zakatA hatA, tethI teo kaI vyaktine kayA prakArano upadeza jarUrI che, teno sUkSma nirNaya karI zakatA. pariNAme temanA upadezathI zreSThiothI mAMDIne sAmAnya jana sudhI sahu koInA hRdayamAM parivartana thatuM najare paDatuM hatuM. ludhiyANAnA cAturmAsa samayanI eka ghaTanA joIe. cAturmAsa samaye DaoN. zazImohana zarmA sAdhvIjInA darzanArthe AvyA. teo prathamavAra ja emanA darzana karatA hatA ane emane jotAM ja sAdhvIjIe kahyuM ke 'tame brAhmaNa lAgo cho.' A sAMbhaLatA DaoN. zazImohana zarmAne parama Azcarya thayuM. teo emanI samakSa hAtha joDIne natamastake UbhA rahyA. sAdhvIjIe emanA mastaka para vAsakSepa nAkhIne AzIrvAda ApyA. A ghaTanA DaoN. zazImohana zarmAne mATe jIvanamAM navacetana pragaTAvanArI banI. sAdhvIjIe kahyuM ke tame lokonI svAthya-sevA mATe janma lIdho che ane AvI sevA dvArA ja tamane paramAtmAnI sevAnuM phaLa maLaze. badhA dInaduHkhIyAnI sevA karavI, e ghaNI moTI ArAdhanA che. A viSayamAM sAdhvIjIe bhagavAna mahAvIranI vANIno ullekha karyo. tyArathI DaoN. zazImohana zarmAe emanuM samagra jIvana dardIonI sevAmAM samarpita karI dIdhuM. DaoN. zazImohana zarmAnuM ema dRDhapaNe mAnavuM che ke mahattarAjInA nathI.'
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AzIrvAdane pariNAme teo aneka asAdhya rogonA dardIone Arogya pradAna karI zakyA. sAdhvIjInA lokasevAnAM vacanonuM sadaiva smaraNa karIne DaoN. zazImohana zarmA paropakAramaya ane prasanna jIvana gALavA lAgyA. mahattarAjI sahu koInI sAthe premapUrvaka vArtAlApa karatA. kyAMya koInI avagaNanA nahIM, lezamAtra tiraskAra nahIM. sAmAnyamAM sAmAnya mAnavIne emanI karuNAdRSTino lAbha maLato hato. janakalyANa ane sarvamaMtrInI udAtta bhAvanA ane emanI pratibhAsaMpanna mukhAkRti sahunA hRdayane ApoApa jItI letI hatI. zrI vIrendrakumAra kohalIne pU. sAdhvIjImAM chalochala gurubhaktinA ane bhArobhAra karuNAnA darzana thAya che. teo lakhe che, " kahe che ke bhaNatA bhaNatA jJAnIonA jIvanamAM eka divasa evo Ave che ke jyAre jJAnanuM pustaka hAthamAMthI paDI jAya che. chUTI jAya che. pachI vAMcavAnuM kAMI rahetuM nathI. temanuM AcaraNa ja jJAna thaI jAya che ane jJAna ja AcaraNa. jemaNe mahattarAjIne najIkathI joyA haze teo jANatA haze ke A divasomAM teo kevI gurubhaktimAM nimagna che. te gurubhakti ja bole che, gurubhaktine ja jove che ane gurubhaktino ja upadeza de che. Aje temanI cAre bAju pavitra vAtAvaraNa banI gayuM che. temanA darzanathI tIrthane bheTavA jevo AnaMda prApta thAya che, te koIne juve che to jANe AMkhomAMthI nicchala karuNA varasatI hoya !" nAnAM bALako sAthe bALakanI mAphaka vAta karI zakatA, to vRddho sAthe vRddhonI peThe vAta karatA. teo je koI kAma soMpe, tene sAmI vyakti tatkALa svIkArI letI. AnuM kAraNa e hatuM ke emanI pAse sAmenI vyaktinI kSamatAnuM cokkasa mApa rahetuM ane tethI evuM banyuM ke emaNe je koI jaina ke jainetarane kArya soMpyuM hoya, e kArya sAmenI vyakti tatkALa snehapUrvaka zirodhArya karatI. sAdhvIjInA Adezano asvIkAra karyo hoya ke e aMge AnAkAnI karI hoya, evI vyakti zodhavI muzkela jaNAya. sAdhvIzrInI AMkhomAMthI vahetI vAtsalyapUrNa karuNA sahaja rIte ja hRdayane bhAvavibhora banAvI detI. emanA caherAnuM prakhara teja sAmI vyaktinA karuNAmayI karmayoginI sattvaguNane pragaTAvatuM hatuM. emanA cAritryanI zuddhine kAraNe vAtAvaraNamAM sAttvikatA sarjAtI, AthI emanuM eka vAra darzana pAmanAra sadaiva dhanyatAno anubhava karato hato. teonuM vizALa-tejasvI lalATa, nikachala saujanya, karuNAnItaratI AMkho, gulAbanA phUla jevo sukha-duHkhamAM sadA khIlelo cahero, snehAmRta varasAvatI dRSTi darzanArthIne evuM AkarSe ke e je sthAne hoya te sthAne bhaktibhAvapUrvaka hAtha joDIne Ubho rahI jAya. emanI pAse sahune cAMdanInI zItaLatAno manabhara anubhava thato ane karuNA ane vAtsalyanI saritAmAM avagAhana (jJAna) karatA hoya ema lAgatuM. Ama emanuM bAhya vyaktitva bhavya, AkarSaka ane prabhAvaka hatuM, paNa ethIya vadhu prabhAvake emanuM aMtaraMga vyaktitva hatuM. vyakti jema jema emanA sAnidhyamAM Ave, tema tema emanI guNagarimAno ane jJAna saMpadAno paricaya thato. pratyeka vyaktimAM rahelA guNone jotAM ane tenI anumodanA karatA. sAmAnya guNane paNa mahattvapUrNa banAvI detA ane e rIte emanAmAM pramodabhAvanAno guNa janmajAta hato. - 1954thI mAMDIne 1986 sudhI paMjAba athavA paMjAbI gurubhaktomAM emaNe Agavo itihAsa racyo che. jaina itihAsamAM keTalIka mahattarA sAdhvIo thaI jemanAmAM jJAna ane cAritra sAkAra rUpe jovA maLe che paraMtu vipula dhanarAzithI nirmANa kAryano itihAsa dharAvanAra eka mAtra mahattarA zrI mRgAvatIzrIjI che. dAnanI bhAvanA sAmAnya rIte pravartatI hatI ene sarvotkRSTa banAvavAnuM kAma mRgAvatIzrIjIe karyuM. 'vijayAnaMda' patrikA ne presa paNa emanI dena che. samAja utkarSanA kAryo mATe karoDonA dAna preraNA karIne apAvyA hatA, paraMtu kyAreya yAcanAno koI bhAva dhAraNa karyo na hato. baMgALa, paMjAba, rAjasthAna, gujarAta, muMbaI, maisUra vagere kSetromAM sAdhujIvananA pacAseka varSamAM lagabhaga sAITha hajAra mAIlano vihAra karyo che. pratyeka gAmamAM jaIne emaNe guruvallabhanA nAmano jayadhoSa karyo che. prabhubhakti ane gurubhaktinA gIto sAMbhaLatA teo bhAvavibhora thaI jatA hatA. vaLI
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti kyAreya potAnA nAmanuM gIta ke jaya bolAvavAnI AjJA ApatA nahotA. - sAdhvIjInI vihArayAtrA joIe to khyAla Avaze ke 60 varSanA AyuSyamAM 48 varSano dIkSAparyAya dharAvanArA sAdhvIzrIno janma saurASTranA rAja koTanI pAse saradhAra gAmamAM thayo hato paraMtu dIkSita thayA bAda pazcima bhAratathI pUrvamAM kalakattA sudhI ane uttara-dakSiNamAM paNa emanI vihArayAtro cAlu rahI. teo gujarAtanA hovA chatAM paMjAbIo emanA pratye apAra bhakti dharAvatA hatA ane Aje paNa eTalI ja bhakti dharAve che. gurunI AjJA thAya eTale game teTalo ugra vihAra hoya topaNa e AjJAne zirodhArya karatA. mahArAjIne vihAra karatI vakhate eka gAmathI bIje gAma javAno mArga batAvavA mATe athavA to sAdhvIjIonA rakSaNa mATe koI sAthIdAra ke cokIdAra mokalavAnuM sUcana karatuM, to teo eno spaSTa inkAra karatA. teo kahetA ke ame abhayanA upAsaka chIe, nirbhaya chIe, kyAMya lezamAtra Dara dekhAto nathI. amArI jAte ja amAro mArga zodhIzuM. vihAramAM koI puruSa amArI sAthe cAlatA hoya, te amane pasaMda paDatuM nathI. sAdhvIjImAM sahune nArIzaktino prabhAva jovA maLato. strI abaLA nathI, zaktihIna nathI ke parataMtra nathI, e vAta sAdhvIjIe svajIvana dvArA pratyakSarUpe siddha karI batAvI. 'na ra yasya ti nArI' arthAtu 'jenuM koI duzmana nathI te nArI' - AvI nArI zabdanI vyAkhyA teozrI ApatA hatA. zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAIe pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI pravRttio viSe jaNAvyuM hatuM ke, 'sAdhvI saMsthA aMge munirAjomAM je upekSAvRtti sevavAmAM Ave che te huM samajI zakato nathI. bhagavAna mahAvIre caturvidha saMghanI sthApanA karI, e saMgha pUjya che, temAM sAdhvIjIone paNa mahattvanuM sthAna ApavAmAM AvyuM che. pachI emanA vikAsa mATe avarodho UbhA karavA e koI rIte ucita nathI, du:khanI vAta che ke sAdhvIo vyAkhyAna Ape ke koI zAstranI pravRtti kare to teno munirAjo taraphathI virodha karavAmAM Ave che. Avo virodha A yugamAM cAlI zake tema nathI, siddhAMtanA nAme paNa Ama karavuM barobara nathI. muMbaImAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kevuM sAruM kAma karyuM che !" karuNAmayI karmayoginI - guru goviMdasiMhanA be vIra bALakone je gAmamAM dIvAlamAM muslimoe caNI dIdhA hatA te paMjAbanI prAcIna aitihAsika vIrabhUmi sarahaMdamAM zAsanadevI cakrezvarI devI mAtAnuM prAcIna, camatkArika ane aitihAsika maMdira hatuM. A maMdiramAMthI thoDA samaya pUrve ja AtaMkavAdIo maMdiranAM AbhUSaNanI corI karI laI gayA hatA. cotarapha Dara ane dahezatanuM vAtAvaraNa hatuM. A nirjana sthaLa saheje surakSita nahotuM. gAmanA kAryakartAoe sAdhvIjIne savinaya AgrahabharI vinaMtI karI ke ahIM rahevA jevuM nathI, tyAre nIDara sAdhvIjI potAnI ziSyAo sAthe satata traNa divasa sudhI maMdiramAM rokAyA. emAM paNa eka rAtre AMdhI, tophAna, vAdaLAMonI garjanA sAthe dhodhamAra varasAda varasyo. vIjaLI cAlI gaI ane vRkSo paDI gayA. yAtrALuo bhayabhIta banI gayA. sahu mahattarAjI pAse AvyA, tyAre teo hasatAM hasatAM sahuno utsAha vadhArI rahyA ane thoDIvAramAM AMdhI ane varasAda zAMta thaI jatAM sadhaLe AnaMda vyApI gayo. teozrInI nirbhikatA ane jAgRtinI eka vizeSa ghaTanA joIe. pU. sAdhvIjInA peTamAM bharAI gayeluM pANI kADhavAnI sAravAra cAlatI hatI, te daramiyAna paNa teo pote DaoNkTara sAthe khUba svasthatAthI vAto karatA rahyA. koIne khyAla paNa na Ave ke temane koI takalIpha che. A joIne svayaM DaoNkTara paNa Azcarya pAmyA ke A pIDAtA dardI che ke koI taddana svastha vyakti ? A DokTarane pU. sAdhvIjIe jaNAvyuM ke tame mArI pAse AvyA cho, to mane kAMI dakSiNA Apazo ? A sAMbhaLI DaoNkTara vicAramAM paDyA eTale teozrIe kahyuM ke, "mane paisAnI nahIM, paNa bIjI dakSiNA joIe che. te e ke bhagavAne Apane sevA karavA mATe ja DaoNkTara banAvyA che. tame sAcA bhAvathI dardIonI sevA karajo ane savAre ApanA iSTadevanuM smaraNa karIne tenI pAse sevA karavAnI zakti mAgajo. prabhunuM smaraNa na bhUlatA. mArI dakSiNamAM ATaluM ja joIe. phakta be-pAMca miniTa mATe paNa ATaluM karazo ne !' DaoNkTare AnaMdita hRdaye kahyuM, 'Ape mane jIvanano sAco rAha batAvIne to dakSiNA ApavAne badale mane jIvananuM bhAtuM baMdhAvI ApyuM." yugavIra AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajIe nArIutkarSa mATe aneka prayatno karyA ane emaNe ema kahyuM ke samAjane sudRDha ane vikAsazIla banAvavA rara
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti karuNAmayI karmayoginI mATe temaja vadhu dharmaniSTha karavA mATe strIzaktine samAjamAM yogya sthAna ApavuM paDaze. jinazAsanamAM RSabhadeva bhagavAnanI putrI brAhmIthI mAMDIne aneka nArIratnoe dharmakSetre ane kartavya kSetre ajavALAM pAtharyA hatAM. gurudeva AcAryazrI vijayavallabhasurIzvarajInAM nArIzakti ane nArIgarimAnAM pratyeka vacanane potAnA jIvanamAM tANAvANAnI jema pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe guMthI batAvyuM. gurunI bhAvanA ane Adarzone potAnAM kAryothI caritArtha karI batAvyAM. emanI A nArIzaktinI ane cAritrapAlananI dRDhatA to kaeNnsaranI vyAdhi samayanI A ghaTanAmAM sacoTa rIte dRSTigocara thAya che. mahattarAjI dilhImAM hatA ane asAdhya roga thavAne kAraNe oNparezana karAvavuM paDe tema hatuM. A oNparezana nakkI thayuM, tyAre oNparezana karAvavA mATe A jaina sAdhvI nava kilomITara pagapALA cAlIne haoNspiTalamAM gayA. ebyulansano koI upayoga karyo nahIM. vyAdhine kAraNe khUba zArIrika azakti AvI gaI hatI, tema chatAM jAte dAdara caDIne uparanA mALe gayA hatA. liphTano upayoga karyo nahIM. anyane mATe upayogamAM lIdhA hoya, tevAM sAdhano potAnA oNparezanamAM upayogamAM levAya nahIM, tenI tAkIda karI hatI. AthI tharmomITara, inja kzananI sirija , blaDaprezara mApavAnuM sAdhana alaga rakhAvyA. potAnI pATa paNa judI rAkhatA hatA. oNparezana pUrve DaoNkTarane paNa tAkIda karI ke saMjogovazAtu koInuM lohI caDAvavAnI jarUra paDe, to lohI caDAvazo nahIM. mahattarAjIe AjIvana niraticAra brahmacarya vratanI ArAdhanA karI hatI. mahattarAjIe AtmA ane dehanI bhinnatAne pUrNa rUpe jANI lIdhI hatI. A samaye emanI samIpa beThelA ziSyA sAdhvI suvratAjIe potAnuM lohI ApavAnI taiyArI batAvI, to emaNe mArmika ane lAkSaNika uttara Apyo, 'tamArI ArAdhanA, sAdhanA kadAca mArAthI paNa UMcI hoya eTale huM ema paNa thavA na dauM." mahArAjInAM A vacanonI pAchaLa emanI apratima vinayazIlatA, AcAranI dRDhatA ane ziSyAne Adara ApavAnI vRtti pragaTa thAya che. oNparezana bAda DaoNkTare kahyuM ke tamArA zarIra para parasevo na thAya te atyaMta Avazyaka che. paMkho rAkho. tyAre mRgAvatIjIe enI paNa nA pADI. dariyAgaMja vistAranI e haoNspiTalamAM potAnI jagA evI pasaMda karAvI ke jyAMthI roja savAre digaMbara jinamaMdiranAM zikharanA AnaMdakArI ane manohArI darzana thaI zake. haoNspiTalamAMthI rajA maLyA pachI pU. sAdhvIzrI digaMbara saMghanA agragaNya zrAvaka zrI premacaMdajI(zAkAhArabhavanavALA)nA ghare temanI AgrahabharI vinaMtIthI traNeka aThavADiyA rokAyA hatA. haoNspiTalamAM emano praveza thatAM keTalAya DaoNkTaro, narso ane anya dardIo bahAra bUTa-caMpala kADhIne emanI pAse vAsakSepa nakhAvavA AvatA hatA. haoNspiTalamAMthI rajA maLI tyAre emaNe nIce UtaravA mATe liphTano upayoga karyo nahIM. sTrecaramAM sUtA nahIM, vAhanano upayoga karIne upAzrayamAM pahoMcavAnI to kalpanA paNa kyAMthI thAya ? e rastAmAM cAlatA-cAlatA thAkI jAya to ziSyA sAdhvIjIono Teko laIne UbhA rahetA, paNa vhIla cera ke vAhananI koI vAta nahIM. dhIre dhIre vihAra karI dilhInA dariyAgaMjathI pAMca divase rUpanagara upAzrayamAM pahoMcyA. eka bAju emanA AMtarajagatamAM jJAnanI garimAno guMjArava hato, to emano bhItarano AtmA to sAdhanAnI caramasImAe birAjelo hato. bAhya virodho ke vipattio temane saheje caLAvI zakatI nahIM. sAmAjika navajAgaraNano bhekha lenAranA nasIbe ghaNuM sahana karavAnuM Ave che. rUDhicustone A saheje pasaMda paDatuM nathI. sthApita hitone potAnuM prabhutva tUTatuM lAge che. koIne potAnuM pada ke sattA chInavAI javAno bhaya lAge che, to koIne sthAnabhraSTa thavAnI ciMtA jAge che. Aje vartamAna samayamAM paNa zvetAMbara samudAyamAM sAdhvIonI sthiti ApaNe sahu jANIe chIe. varSo pUrve pATa para birAjamAna thaIne mahattarAjIe vyAkhyAno ApyAM haze, tyAre kevI kaparI paristhitino emane sAmano karavo paDyo haze enI kalpanA karavI muzkela che. emanA vyaktitvanA prabhAve virodho ogaLI jatA hatA. pU. gurUAcArya vallabhasUrijInI paddhati hatI ke vAtanA mULane pakaDI laI carcAmAM paDyA vagara samAdhAna prastuta karavuM. pU. mRgAvatIjI paNa A ja paddhatine anusaratA hatA,
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti 1967nA cAturmAsamAM muMbaInA pAyadhUnI khAte zrI naminAthajInA upAzrayamAM teo pATa para besIne vyAkhyAna ApatA hatA ane moTI saMkhyAmAM janasamudAya vyAkhyAna-zravaNa mATe Avato hato. A samaye jainasamAjanA eka varge sAdhvIjIthI puruSo samakSa vyAkhyAna ApI zakAya nahIM, ema kahIne virodhano vaMToLa jagADyo ane nanAmI patrikAo prakAzita karI. bhIru loko AvA ja mArgo apanAve ne ! enA pratyuttara rUpe zAstrIya purAvAo sahita zrI rasikabhAI korAe 'bhagavAna mahAvIre pravartAvela saMskRtinA khamIranA baLe ja sAdhvI samudAya potAnA astitvane TakAvI zakyo che ane sAdhvI zaktio jaina dharmanA pracAra mATe vyAkhyAna Ape' e prakAranuM tarkabaddha ane purAvA sahitanuM lakhANa taiyAra karyuM. A lakhANa mahattarAjIne batAvavAmAM AvatAM emaNe kahyuM ke lakhANamAM darzAvelI zAstrIya vAto sarvathA yogya che, paraMtu enAthI A virodhIo zAMta nahIM thAya. Ano kazo ja javAba ApavAnI jarUra nathI. ApaNe to ApaNI zakti ane samayano sadupayoga karavAno che. ApaNe ghaNuM kAma karavAnuM che, dharmaArAdhanA karavAnI che. A virodhIo to ApameLe zAMta thaI jaze. temanI ciMtA karavI nahIM. virodhane vinodamAM palaTAvI nAkho. jIvanamAM sukhI thavAno eka ja upAya che ke koIpaNa vivAdathI aLagA rahevuM ane citta para eno kazo bhAra na rAkhavo. satkAryonI anumodanA ane tanAvamukta jIvana ja AtmAne tArI zakze.' sAdhvIjInI A vyApaka dRSTine kAraNe hiMdu samAjanA keTalAya bhAIbaheno emanA parama bhakta banyA ane jaina dharma pramANenA AcAra-vicAranuM pAlana karavA lAgyA. emaNe mAMsa, iMDA, dArU, sigAreTa jevAM vyasanono tyAga karyo. sAdhvIjIe paMjAbanI dharatI para vicaraNa karatAM joyuM ke dahejane kAraNe samAja pAyamAlIne pAmyo hato. kanyAnA pitAne dahejamAM moTI rakama ApavAnI thAya eTale e devuM laIne paNa e rakama Ape ane tene pariNAme potAnI bAkInI jiMdagI devAnA DuMgara nIce pasAra kare. e ja rIte vara pakSanA loko paNa dahejanI moTI moTI apekSA rAkhe ane e daheja ochuM maLe to e kanyAno saMsAra maheNAM, kaTuvacano, mAra ane trAsathI saLagAvI mUke. keTalIya 216 karuNAmayI karmayoginI yuvAna strIo Ane kAraNe AtmahatyA karatI hatI. sAdhvIjIe joyuM ke samAja jo rUDhionA baMdhanamAM baMdhAyelo haze to e dharmanuM AcaraNa kyAMthI karI zakaze? jyAM ghara gharamAM kalaha-kaMkAsa ane damana pravartatA hoya, tyAM maitrIbhAva, karuNA ke mAnavatAnI kalpanA kyAMthI karI zakAya? AthI emaNe paMjAbamAM jaDa ghAlIne beThelA daheja jevA kurivAjone tilAMjali ApavA mATe pracaMDa janajAgRti sarjI ane eka juvALa jagAvIne aneka yuvakayuvatIone emAM sAmela karyA. A yuvAnoe lagna samaye daheja nahIM levAnI jAheramAM pratijJA lIdhI. AptajananA mRtyu pAchaLa divasonA divaso sudhI strIonuM raDavA-kUTavAnuM cAlatuM hatuM e emaNe baMdha karAvyuM. lagnaprasaMge thato bhAMgaDA nAca baMdha karAvyo. garIba vidhavAo ane sAmAnya Arthika sthitinA gRhasthone sahayoga ApavA mATe sAdharmika phaMDanI Thera Thera sthApanA karAvI. mahilAo, puruSo, yuvAno ane bALakomAM uttama saMskAro preravA mATe dhArmika zikSaNa zibironuM Ayojana karyuM. rASTranI sevA mATe yuvAsaMgaThana ane dharmanI ArAdhanA mATe mahilAmaMDaLone jAgrata karyAM ane gurudevasthApita zikSaNasaMsthAone pagabhara banAvI. Ama saurASTramAM janmelA A sAdhvIjIe paMjAbamAM sAmAjika sudhArA ane dharmabhAvanAnI navI AbohavA sarjI. jaina tattvajJAnanA jhaLahaLatA zikhara samA syAdvAdane teoe sahaja ane kudaratI rIte AtmasAt karyo hato. potAnA dharmanI sAthosAtha anya dharmanA sadguNonI teo prazaMsA karI zakatA hatA. emanA vicAromAM udAratA hatI, to sAthosAtha emanA vyavahAramAM paNa e udAratA pragaTa thatI hatI. e kyAreya koI vrata ke bAdhA mATe Agraha rAkhatA nahIM. mAtra dharmanI ArAdhanA karavAnuM ane amuka samaye svAdhyAya karavAnuM mArgadarzana ApatA hatA. vaLI emane ziSyAo vadhAravAno moha nahoto ke pratiSThAnI lezamAtra Asakti nahotI. potAnA mAtAguru pratye vAraMvAra teo kRtajJatA vyakta karatA hatA, paraMtu emanuM koI smAraka banAvavAno emaNe vicAra suddhAM karyo nahIM. emaNe je kaMI karyuM te guruvallabhanA nAme ane paramAtmAne nAme karyuM. paM. rUpacaMda bhaNasAlI noMdhe che. 'mane to vAraMvAra e ja vicAra Ave che ke e AtmA keTalo ucca hato ke jene 'huM' pada ke 'ahaM'nI bhUkha nahotI. 217
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti upAdhyAya yazovijayajI mahArAje potAnA prasiddha graMtha 'jJAnasAra'mAM lakhyuM che, 'huM' ane 'mAruM'nA mohe A AkhA jagatane aMdha banAvI dIdhuM che. pUjya mahattarAjInuM hRdaya jAgRta hatuM. jJAnacakSu sadAya khullAM rahyAM ane emanAmAM 'huM' ane 'mAruM'no moha kadI pravezI na zakyo. ApavaDAI emane kadI AkarSI na zakI. jeNe khudIno (ahaM bhAvano) khAtamo karI dIdho hoya, tenAmAM khudAI (Izvaratva) ApoApa AvIne vase che.' mahattarAjI sahanazIlatAnI jIvatI jAgatI tasavIra hatA. jeNe vartamAnane pArakhIne sarjana karavuM che, ene bhUtakALanA paDachAyAmAM sUI rahevAnuM poSAya nahIM. mahattarAjIne bhaviSyanuM sarjana karavuM hatuM ane tethI ja e sadAya lokakalyANano vyApaka vicAra karatA hatA. samAjanA sattAdhArI ke saMpattidhArI vargane badale emano pakSapAta pIDito ane dalito pratye vizeSa hato ane tethI ja keTalAka emane samAjanA nimna varganA masIhA (tAraNahAra) tarIke oLakhAvatA hatA. emanAM vacanamAM sarasvatI hatI ane tethI emanI vANInI madhuratA sAmenI vyaktinA manane parama zAMti arpatI hatI. emanuM ekAda sAmAnya vacana paNa madhuratAthI bhareluM hoya ane AvA mAdhurya ane sahanazIlatAne kAraNe ja teo sahu koIno Adara meLavI jatA. emanAmAM pracura rASTrabhAvanA ane vyApaka vizvavAtsalya hatuM ane rASTranirmANanI bAbatamAM sAdhvIjI agresara rahyA hatA. bhASA, jAti ane pradezanA saghaLAM bhedIne teo atikramI gayA hatA. saurASTranA saradhAramAM janmelA ane prAraMbhamAM gujarAtamAM vihAra karanArA mahattarAjIne paMjAbI bhAIbaheno sAthe adbhuta AtmIyatA sadhAI gaI. dakSiNa bhArata, pUrva bhArata vagere pradezomAM paNa cAturmAsa ane vihAra karIne keTalAya pradezonA samAjajIvanano sAdhvIzrIne bahoLo anubhava hato. paMjAba ane dilhI emanA potAnA banI gayA. eka arthamAM kahIe to mahattarAjI vividhatAmAM ekatA dharAvanAra bhArata dezanA pratIka banI rahyA. emanA sarvaprathama ziSyA sujyeSThAjI gujarAtI hatA, emanA bIjA ziSyA suvratAjI paMjAbanA, emanA eka praziSyA suyazAjI kacchanA ane bIjA praziSyA suprajJAjI paMjAbanA. 18 karuNAmayI karmayoginI janasamudAya jyAre mahattarAjI sAthe emanI cAre ziSyAonA samudAyane joto, tyAre sahune evo anubhava thato ke rAjya ane bhASAnAM saghaLAM bhedo ahIM bhUMsAI gayA che. emaNe kyAreya 'huM gujarAtI chuM ane tuM paMjAbI ke kacchI che' evo bheda karyo nathI. mAnavamAtramAM abheda jonArane AvA bheda kyAMthI dekhAya ? emane mATe to potAne maLanArI pratyeka vyakti emanI AtmIya banI jatI hatI. eka vAra mahattarAjIe DaoN. zazImohana zarmAne eka pena bheTa rUpe ApI. banyuM evuM ke thoDA divasa pachI DaoN. zazImohana zarmAnA gharamAM moTI corI thaI ane emane sauthI vadhu ciMtA e hatI ke bIjI badhI vastuo corAI jAya, to vAMdho nahoto, paraMtu sAdhvIjInA AzIrvAda sAthe prApta thayelI penanI dhaNI phikara hatI. savAre corInI ghaTanAnI phariyAda karavA jatA hatA, tyAM ja emane jANa thaI ke gharamAMthI corAyelI emanuM nAma dharAvatI sUTakesa amuka jagAethI maLI che. teo tarata ja tyAM pahoMcI gayA, to jANavA maLyuM ke saghaLI cIjavastuo salAmata hatI. emanA jarUrI kAgaLo, meDikala padavI vagere badhuM ja barAbara hatuM ane sAthosAtha pelI pena paNa emAMthI maLI gaI ! DaoN. zazImohana zarmA evuM dRDhapaNe mAnatA hatA ke sAdhvIjIe upahAra rUpe ApelI penane kAraNe ja emane emanI saghaLI jarUrI cIjavastuo pAchI maLI. sAdhvIzrIne padavI pradAna karavAnA ghaNA prayatno thayA. emanI anumati meLavavA mATe vAraMvAra Agraha paNa thayo, paraMtu teo ema kahIne e vAta TALI detA ke "mane padavIothI bhArekhama na banAvo. padavIo svIkAravA mATe huM mArI jAtane asamartha samajuM chuM. tame mArA mATe evI prArthanA karo ke huM bhavobhava, AjIvana jinazAsananI sevA karI zakuM evI zakti mane maLo.' sAdhvIzrI vinodamAM ema kahetA ke, 'eka paLano paNa pramAda karyA vinA dharmAcaraNa karavuM che.' ane tyAre teo dazavaikAlikasUtranI e gAthAnI yAda paNa apAvatA, 'jarA jAva na pIDer3a vAhI jAva na baDDhar3a / jAviMdiyA na hAyaMti tAva dhammaM samAyare / / ' * 219
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamRti 'jyAM sudhI ghaDapaNa satAvatuM nathI, jyAM sudhI vyAdhio AvatI nathI ane jyAM sudhI indriyonI zakti kSINa thaI nathI tyAM sudhI sArI rIte dharmAcaraNa karI levuM." mahattarAjInuM svAthya lAMbA samayathI asvastha hovA chatAM emanI dhArmika pravRtti akhaMDa ullAsa sAthe aviratapaNe cAlatI hatI. zarIramAM gaMbhIra bImArI ghara karI gaI hatI, paNa tenI phikara zI ? emano AtmA to 'sadA maganameM rahenA mAM lIna hato. emanA mukha para smita sadA pharakatuM hoya. e aMge emanA pratye apUrva bhaktibhAva dAkhavanAra zrI pratApabhAI bhogIlAle emanuM smaraNa AlekhatAM lakhyuM che, 'potAnI bImArI nimitte kharca na thAya athavA to ocho kharca thAya te emanA lakSamAM rahetuM. mArA jevA emanAM bhakto emanA svAthya mATe kaMI paNa karI chUTavA taiyAra hatA, tyAre khoTo kharca na karavo ema kahI amane teo vAratA ane kahetA ke, 'bhAIo, zA mATe mArI pAchaLa kharca karo cho ?" jyAre ame emane uttara rUpe kahetAM ke, 'AmAM to amAro svArtha che', tyAre haLavAzathI hasatAM hasatAM teo kahetAM ke, "svArthI thavuM e sAruM na kahevAya, hoM.' mRgAvatIzrIjImAM nirmaLa cAritra, vacanasiddhi ane kartavyazaktino eka Agavo prabhAva anubhavavA maLato. 1976mAM pUjyazrI citrabhAnujInA nyUyorkanA jaina inTaranezanala meDiTezana senTaranA sAdhako amerikAthI dilhI AvyA hatA. teo pU. zrI citrabhAnujI sAthe mahattarAjInAM darzanArthe gayA, tyAre emanA eka amerikana anuyAyI jUne phoga (jAnakI) to sAdhvIjInA vyaktitvathI eTalA badhA AkarSita thayA ke e bolI UThyA, (emanI upasthitithI evI zAMtino anubhava karuM chuM ke jene huM varNavI zakatI nathI..)" ane e pachI jAnakIne mahattarAjInuM evuM prabaLa AkarSaNa jAgyuM ke teo emane maLavA mATe avAranavAra AvatA hatA. eka vakhata jUna phoge pU. sAdhvIzrIne prazna karyo ke, tyAre teozrIe javAba Apyo ke jUna phoga jaNAve che ke A prazna ghaNA saMtone pUchayo, paNa koIe Avo pramANika javAba Apyo nathI. sAdhikA jAnakI e samayanI paristhitinuM A rIte varNana kare che, '1981mAM emane punaH maLavA huM sadbhAgI banIhuM emanI pAse beThI, emaNe mArI AMkhomAM premapUrvaka joyuM ane pachI potAne mATe kahyuM, 'huM pUrNa nathI.' basa eTaluM ja . emanI namratA, saccAI ane mAnavIya tattva e pragaTa karI rahyAM hatAM. mane A vAta aMdarathI sparzI gaI. mArA mATe teo tyArathI sahayAtrI, guru ane mitra banI rahyA. 'he bhavya, priya AtmA, tamane huM namaskAra karuM chuM. mArAmAM zraddhA mUkavA mATe tamAro hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. khUba ja aMtaranA UMDANathI tamArI prazaMsA karuM chuM. bhavya rIte nirakhavAmAM tame khUba madada karI che. huM tamane vaMdana karuM chuM. manthaNa vaMdAmi." ane e pachI jAnakI mahattarAjIne potAnA mArgadarzaka, salAhakAra ane preraka mAnavA lAgyA. jAnakIne emanI pAsethI premALa ane niHsvArtha snehano anubhava thayo ane ene pariNAme jANe pote pUrve gumAveluM gaurava ane hiMmata punaH prApta karI zakyA, tevI virala anubhUti thaI. emanI dharmaviSayaka zaMkAonuM samAdhAna karyuM ane jainamArga parano jAnakIno vizvAsa kAyama rahyo. badhA ja jainatIrthonI yAtrA karI, pUjA karI jaina graMtho vAMcyA. sAdhvIjI mahArAjanI sAthe dararoja ane caudazanuM pratikramaNa paNa karatA. jyAre pUchayuM ke tamane AmAM zuM samajaNa paDe to kahe prAkRta bhASAnI dhvanio sAMbhaLavI mane bahu game. AnaMdadhanajInAM pado madhura svare gAtA. amerikana sAdhikA jAnakInI jainadharma pratye eTalI badhI zraddhA vadhI gaI ke teone dIkSA levAnI icchA thaI paraMtu pU. mahArAja jI e kahyuM tame ahiyAnuM vAtAvaraNa nahIM sahI zako eTalA mATe tame gRhastha jIvanamAM rahIne ArAdhanA ane sAdhanA karo. pachI teo darzana karavA mATe pU. sAdhvIjI mahArAjanI ApelI pILI kAmaLI (sAdhuveza) sAthe laIne AvatA. emane bhArata pratye khUba AsthA hatI. sAdhvIjI mahArAjanI gerahAjarI pachI paNa vAraMvAra patra AvatA hatA ke mAre ApanI pAse AvIne rahevuM che ane bhAratamAM ja maravuM che. pachI bhAratamAM janma levo che. pachI emane samajAvyuM ke tyAM amerikAmAM rahIne paNa tame bhAratanuM dhyAna karazo to bhAratamAM janma thaI jaze. asAdhAraNa pratibhAne koI camatkArika varadAnanI jarUra hotI nathI, - rara1
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti prakAzapuMjanA ajavALe bake kavivara ravIndranAtha ThAkure kahyuM che tema, "anyanA bhItaramAM praveza karavAnI zakti ane anyane saMpUrNa rIte potAnA banAvI levAno jAdu ja pratibhAnuM sarvasva ane enuM vaiziSTaya che.' ekavAra sAdhikA jAnakI atyaMta bImAra hatA, tyAre khUba snehathI emanI saMbhALa lIdhI hatI. vaLI jAnakIe e paNa joyuM ke pU. sAdhvIzrI bImAra hatA, tyAre apAra zArIrika darda vacce paNa smArakanA kArya mATe divasabhara kAryarata hovA chatAM potAnI (jAnakInI) saMbhALa paNa letA hatA. 1976mAM AvelA bIjA amerikana boba (bAhubali)e kahyuM, (huM emanA mukhanI AsapAsa daivI AbhAmaMDaLa jouM chuM.)' bIjA eka sAdhaka robarTa (mitra) kahe, (oha ! teo zAMtimaya AMdolano phelAvI rahyA che, evuM huM anubhavuM chuM.)" A rIte amerikana sAdhakonA citta para eka karuNAmUrtinI zAzvata mudrA aMkita thaI gaI. ema kahevAya che ke paramatattvane koI kArya saMpanna karavuM hoya, to e pratibhAnuM nirmANa kare che. emanA jIvanamAM jJAnanI bhavyatA hatI, dharmakAryomAM saphaLatA hatI ane samAjamAM kIrti hatI tema chatAM emanA cittane kyAreya abhimAna sparyuM nahotuM. saraLatA, samatA ane svAbhAvikatAnA tANAvANAthI guMthAyeluM A virala jIvana sahune mATe preraNAnI pAvanamUrti banI rahyuM. eka virATa pratibhA vizALa janasamUhanI dRSTi samakSathI vidAya pAme che, paraMtu emanA svapno hRdayane preratA, puruSArthane jagADatA ane dharmabhAvane pragaTAvatA rahe che. mahattarA sAdhvI zrI mRgAvatIjIe vallabhasmArakanAM saghaLAM kAryone eka vyApaka, sudaDha ane dRSTivaMta svarUpa ApIne vidAya lIdhI ane ene pariNAme ja emaNe AlekhelA patha para bhavya vallabhasmArakanI racanA Aje garimAM dhAraNa karIne UbhI che. smArakanA aNue aNumAM mahArAjInI pratibhAnAM prakAzano ane emanI preraNAno sahune anubhava thayo. 1987nI aDhAramI julAIe emanI prathama puNyatithie uttara bhAratanA jaina saMghanA zrAvako tathA muMbaI, rAjasthAna ane madhyapradezanA gurubhaktonI vizALa upasthitimAM parama viduSI sAdhvIzrI suvratAzrIjI mahArAjanI pavitra nizrAmAM sADA pAMca kalAka sudhIno kAryakrama yojAyo. A vizALa samArohamAM ludhiyANA zrIsaMghanA pramukha lAlA zrIpAla bihAre zAha mukhya atithi tarIke upasthita rahyA hatA, jyAre AcArya vijayavallabhasUrinA ananya bhakta evA zrI ratanacaMdajIe iMdorathI padhArIne samAraMbhanI adhyakSatA karI hatI.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti A samaye anekavidha Ayojano karavAmAM AvyA ane mahArAjInA jIvanakAryanI jhAMkhI ApatAM pustakonuM prakAzana paNa karavAmAM AvyuM. sahue emanAM kAryo sAkAra karavA mATe tana, mana, dhana samarpavAnI taiyArI batAvI. A samArohamAM parama gurubhakta zrI zaileSabhAI koThArIe jaNAvyuM ke, "pU. mahattarAjIe saMdha-samAja mATe potAnI jAtane samarpita karI dIdhI che. samAje Aje temanI yAdamAM koI nakkara nirNaya laIne UThavAnuM che. temanI eka sthAyI yAda banAvIne chUTA paDavAnuM che. ahIMyA samAjanAM, saMghanAM agragaNya vyaktio beThAM che. ApaNe zrAvakoe A smArakasthaLa para ja jainabhAratI mRgAvatIjInI yAdamAM koI saMsthA banAvavAno nirNaya laIne temanA prati sAcI zraddhAMjali ApavAnI che." ane te pachI "jainabhAratI mRgAvatI vidyAlaya' smArakanA parisaramAM ja banAvavAno nirNaya levAyo. vallabha-smArakanA preraNAstrota sAdhvIjInA jIvanane sahue Adarza tarIke svIkAryo. sAdhvIzrI sutratAzrIjIe ludhiyANAmAM mahArAjI dvArA sthApita udyogakendrane punaH sakSama banAvavA temaja graMthabhaMDAronI jALavaNInI potAnA vyAkhyAnamAM ji kara karI. AnI sAthosAtha mahArAjInI icchA pragaTa karatAM pU. sAdhvIzrI suvratAjIe kahyuM ke uttara bhAratamAM vasatA jaina zrAvaka-zrAvikAone dainika dhArmika upakaraNonI jarUra paDe che. emane prabhAvanA karavI ke tapanuM ujavaNuM karavuM hoya, to kyAMyathI upakaraNa maLatAM nahotAM. Ane mATe khUba dUradUra sudhI javuM paDatuM hatuM. AthI vallabhasmArakamAM eka evuM kendra kholavAmAM Ave ke jyAM saraLatAthI saghaLAM jaina upakaraNa upalabdha thAya. pU. mahArAjInI e bhAvanA ane viduSI sAdhvIzrI suvratAjInI preraNAne pariNAme zrI vallabhasmAraka parisaramAM AvA eka kendranI sthApanA karavAmAM AvI hatI. A samaye A dharmasabhAmAM smArakanA mAnad maMtrI ane saMpUrNatayA samarpita zrI rAja kumAra jaine mahattarAjInA caraNomAM zraddhAsumana arpaNa karatAM kahyuM, ApaNe sahu sAthe maLIne mahattarAjI dvArA prerelA kAryo saMpanna karavA puruSArtha karIe. vallabhasmArakathI AraMbhIne sAdhvIjIe karelAM aneka kAryone vega ApavA prakAzapuMjanA ajavALe mATe sahu koI kaTibaddha banyA ane e pachI 1996nI pahelI navembare vallabhasmArakamAM sAdhvIjInI pratimA sthApana karavAmAM AvI. AcArya yazodevasUrijIe I. sa. 1956 mAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI dvArA prakAzita thayelA 'AcAryazrI vijayavallabha smAraka graMtha 'mAM noMdhyuM che, 'cheka bAramI sadIthI sAdhvI-pratimAo maLe che ane kadAca e enA pahelAnA samayamAM paNa vidyamAna hovI joIe.' 1444 graMthonA racayitA mahAna AcArya zrI haribhadrasurIzvarajI mahArAjanI cittoDanA killA pAse AvelA samAdhimaMdiranI emanI ka1 iMcanI mUrtinA mastaka para sAdhvI mahattA yAkinInI darzanIya mUrti prApta thAya che. 15mI sadImAM zrI vardhamAnasUrie racelA 'AcAra dinakara " graMthanA teramA adhikAramAM sAdhvI pratimAnI pratiSThAnA saMpUrNa vidhividhAna ApavAmAM AvyAM che. vartamAna samayamAM zrI nAkoDA tIrthanA maMdiramAM sAdhvIzrI sarjanazrIjInI mUrti tathA dilhI-maherolImAM sAdhvIranA zrI vicakSaNa zrIjInI mUrti maLe che. A paraMparAmAM vallabhasmArakamAM sAdhvI mahattAzrI mRgAvatIjInI mUrti 1996nI 1lI navembare be divasanA samArohanI ujavaNI sAthe vallabhasmArakanI guphAnA AkAranI samAdhimAM sthApita karavAmAM AvI. - viduSI suziyA parama pUjya sAdhvI suvratAzrIjInI upasthitimAM A pratiSThA-samAroha yojAyo. aneka sAhityakAro, kalAkAro, vidvAno ane zrIsaMghanA zrAvaka-zrAvikAonI UchaLatI bhaktino anubhava thayo. bIje divase savAre 8-00 vAgye vallabha-smArakanA navanirmita mukhya dvAranI uddadhATanavidhi vallabhasmArakanA adhyakSa zrI pratApabhAI bhogIlAla, zrI dIpacaMda gArDa ane zrI zreNikabhAI kastUrabhAInA zubhahaste thaI. e pachI mahArAjanA sAMsArika sabaMdhIo zrI zazIkAnta mohanalAla badANI parivAranA saujanyathI nirmita holanuM udghATana zrImatI indirAbahena zazIkAnta karyuM ane dAnavIrazrI dIpacaMdabhAI gArDInA zubhahaste zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI haoNlanuM udghATana thayuM. A uparAMta je ema.vI. skUlamAM zrI tejapAlajI jaina dhoDevAla tathA lAlA raja pa
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzapuMjanA rAjavALe saMpradAyavALAne ja nahIM, paraMtu aDhAre AlamanA lokone premanI kaDIe joDanArI vAtsalyamUrtie vidAya lIdhI. evI vAtsalyamUrti ke jemanA jIvananI kSaNekSaNa dharmajAgRtithI zobhatI hatI, jemanI ahiMsAnI bhAvanA ane satyanI khoja sahunA hRdayamAM jijJAsA jagAvatI hatI. dharmatattvamAM aDaga zraddhA, dharmAcaraNamAM daDhatA ane prANa daIne paNa pratijJAnuM pAlana karavAnI samarpaNazIlatA emanAmAM hatI. eka bAju anekavidha dharmakAryonI vacce mAnavakalyANanI bhAvanA pragaTa thatI hatI, to emanI adhyAtmasAdhanA dvArA vItarAga prIti dekhAtI hatI. eka bAju AnaMdaghananI mastI hatI, to kyAreka AtmavallabhanI phakIrI hatI. AvI mahattarAjInI krAMtadarzI sAdhutA navAM-navAM dharmamaya kAryo karIne yugone preraNA ApI gaI. emane zata zata vaMdanA. preraNAnI pAvanamUrti kherAyatIlAlajI jainanAM tailacitronuM anAvaraNa kramazaH padamakumAra abhinaMdanakumAra jaina ane zrI narapatalAla kherAyatIlAla jaina parivAra dvArA thayuM. aMtamAM pU. mahattarAjInI iTAliyana mArbalamAM taiyAra thayelI netrAnaMdakArI pratimAM ane caraNapAdukAnI pratiSThAvidhinI zubhaghaDI AvI. pU. gurudevo ane mahattarAjInA jayadhoSanI sAthe zrI jeThAbhAInA mArgadarzanamAM sarvazrI narapatarAya kherAyatIlAla jaina parivAra dvArA A vidhi ullAsapUrvaka saMpanna karAvavAmAM AvI. enI sAthosAtha mahattarAjInI caraNapAdukAo paNa zrI rAmalAla indralAla parivAra dvArA sthApita karAvavAmAM AvI. A avasare zrAvakaratna zrI rAja kumAra jainane 'samAjaratna'nI padavI enAyata karavAmAM AvI ane e uparAMta aSTaprakArI pUjana karIne samArohanI samApti thaI. jammuthI kanyAkumArI sudhI ane muMbaIthI kaoNlakAtA sudhI pAMca hajAra vyaktiono vizALa samudAya A samArohamAM upasthita rahyo. A prasaMge Ayojita dharmasabhAmAM mukhya atithi tarIke madhyapradezanA pUrva mukhyamaMtrI zrI suMdaralAla paTavA, hariyANAnA nAyaba spIkara zrI phakIracaMda agravAla tathA aneka saMsthAo ane saMghanA agraNIo upasthita hatA. mukhya atithi zrI suMdaralAla paTavAe kahyuM ke mahattarAjInuM tapomaya ane sAdagIbharyuM jIvana ApaNAmAM ahiMsA ane mAnavatA prati samarpita bhAva rAkhavAnI preraNA Ape che. vallabhasmArakanI sAthosAtha sahue potAnA aMtaHkaraNamAM preraNAnI pAvanamUrti jevA mahattarAjInI mUrtinuM sthApana karyuM. sahunA dilamAM eka boja hato, kadI sArI jamIM ho kAgaja, samuMdara ho sAthI kA, phira bhI lIkhA nahIM jA sakatA, sadamAM usakI judAI kA. eka jhaLahaLatI Atmajyotino prakAza sahunI vaccethI vidAya pAmyo. eka tejasvI vyaktitvanI prabhA kyAMka vilIna thaI gaI. e amRtasamI vANI, e AMkhomAM nItaratI karuNA, e caherA para camakato vinoda have jovA nahIM maLe evo vasavaso sahunI bhItaramAM kyAMka beTho hato. mAtra bhinna mata, gaccha ke
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa vaMzavRkSa pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA saMsArI kuTuMbanuM vaMzavRkSa kAnajI saMghavI rAghavajI saMghavI maunajI saMghavI pariziSTa-1 vaMzavRkSa pariziSTa-2 suvAsita jIvanapatha pariziSTa-3 cAturmAsanI yAdI pariziSTa-4 marmavANInAM motI pariziSTa-pa bhAvanAnuM AkAza pariziSTa-6 kAvyAMjali pariziSTa-7 smRtisuvAsa-1 pariziSTa-8 smRtisuvAsa-2 pariziSTa-9 smRtisuvAsa-3 pariziSTa-10 zrutasahayogIonI yAdI pariziSTa-11 zraddhAMjali nAraNajI saMghavI lakamIcaMda saMghavI DuMgarazIbhAI saMghavI kevalacaMda saMghavI kAMti gulAba bhAnumati manasukhabhAI prANabhAI ramaNikabhAI ratibhAI naTavarabhAI vasaMtabhAI dhanalakSmIbena
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvAsita jIvanapatha janma : vi. saM. 1982, caitra suda sAtama, I. sa. 1926, 4 eprila janmasthaLa : rAja koTathI 30 kilomITara dUra saradhAra gAma janma nAma : bhAnumatI pitAjI : zrI DuMgarazIbhAI saMghavI (muMbaImAM kApaDano vepAra hato. vi. saM. 1984mAM avasAna pAmyA.) mAtAjI : zrImatI zivakuMvarabahena dIkSAgAma : pAlItANA, vi. saM. 1995, mAgazara vada 10, (uttara bhArata mujaba poSa vada dazama) (12 varSa 8mAsanI uMmare) dIkSAguru : zrI zIlavatIjI mahArAja (sAMsArika mAtA zivakuMvarabahena). dIkSAnAma : sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja AjJAvartinI : kalikAlakalpataru, ajJAnatimirataraNI, yugavIra, jainAcArya - paMjAbakesarI pa. pU. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma. sA. zidhyAsamudAya : ziSyA : (1) pa. pU. sujyeSThAzrIjI ma. sA. dIkSA : I. sa. 1946 sIpora (gujarAta) kALadharma - 9 navembara, 1985, dilhI (2) pa. pU. sutratAzrIjI ma. sA. dIkSA : 13 eprila, 1960, ludhiyANA (paMjAba) praziSyA : (1) pa. pU. suyazAzrIjI ma. sA. dIkSA : 21 phebruArI, 1971, muMbaI (2) pa. pU. suprajJAzrIjI ma. sA. dIkSA : 24 me, 1981, ludhiyANA pariziSTa-2 abhyAsa : (1) vyAkaraNa - pANinIya siddhAMta kaumudI (2) kAvya - raghuvaMza hIra saubhAgya kAvya, zrI zAMtinAtha mahAkAvya, kirAta, mAgha, naiSadha, naLadamayaMtI kAvya (3) koza - amarakoza (4) chaMda - vRttaratnAkara (5) alaMkAra - kAvyadIpikA, kAvyadarpaNa vagereno abhyAsa paMDitazrI harinaMdana jhA ane paM. zrI choTelAlajI zarmA pAse karyo. prAkRta mArgopadezikA ane dazahajAra gAthA pramANa vasudevahiDIno abhyAsa paMDita zrI jaTAzaMkarajI pAse karyo. nyAyattarkasaMgraha; nyAya siddhAMta muktAvalI vagere graMthono abhyAsa paM. zrI ravidatta trivedIjI pAse karyo. jaina Agamono abhyAsa paMDita becaradAsajI dozI pAse, tathA jaina, bauddha ane vaidika ane traNa paraMparAono tulanAtmaka abhyAsa paMDita sukhalAlajI pAse ane dArzanika abhyAsa paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyAjI pAse karyo. . jinazAsanaratna vijayasamudrasUri gurudevanI AjJAthI amadAvAdamAM AgamaprabhAkara mahArAja zrI puNyavijayajInA mArgadarzana heThaLa A abhyAsa karyo. sAdhutAnI suvAsa sarvadharma pariSadamAM : jaina dharmanA pratinidhi tarIke I. sa. 1953mAM kalakattAmAM cAturmAsa daramiyAna yojAyelI sarvadharma pariSadamAM jaina dharmanI apUrva prabhAvanA karI. pAvApurInA adhivezanamAM I. sa. 1954mAM zrI gulajhArIlAla naMdAnI adhyakSatAmAM pAvApurImAM bhArata sevaka samAja taraphathI yojAyelA adhivezanamAM 80 hajAra lokonI hAjarImAM jaina dharma vize vyAkhyAna ApyuM ane jaina dharmanI abhUtapUrva prabhAvanA karI. e - 231 --
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamRti pU. mRgAvatIzrIjI mahArAjanI preraNA ane nizrAmAM jinamaMdironAM nirmANa, jIrNoddhAra ane pratiSThAnAM kAryo jhariyA : I.sa. 1952mAM jaina maMdiranuM saMpUrNa nirmANa karAvyuM. ludhiyANA : suMdaranagaramAM 'zrI zAMtinAtha jaina maMdiranuM bhUmikhanana : zrI rAja kumArajI jaina-(pravINa nITavera, ludhiyANA)nA zubhahaste. zilAnyAsa : lAlA kherAyatIlAla (ena. ke. rabbara kaMpanI li.)nA zubha haste. maMdiranuM nirmANakArya pU. mRgAvatIjI mahArAjanI preraNAthI paripUrNa thayuM. sivila lAinsa ludhiyANAnA 'zrI AdinAtha jaina maMdira mATe Arthika yogadAna apAvyuM. adhUruM kAma pUruM karAvyuM ane pratiSThA karAvI. cauDA bajAra, ludhiyANAnA jaina maMdiranA jIrNoddhArano AraMbha karAvyo. kAMgaDA taLeTImAM dharmazALAnA cogAnamAM 'zrI AdinAtha jaina maMdiranuM bhUmikhanana zrI rAyasAhaba rAja kumArajI(aMbAlA)nA zubhahaste. zilAnyAsa : bAbu zrI rikhavadAsajI(hoziyArapura)nA zubhahaste. pa. pU. zrI mRgAvatIzrIjInI preraNA, zrI ratilAla dIpacaMda desAInA prayatna ane zeTha zrI zreNikabhAI kasturabhAInA saujanyathI rANakapura tIrthamAMthI ANelI pa00 varSa prAcIna, bhavya, vizALa prabhu AdinAthajInI pratimA kAMgaDA tIrthe padharAvavAmAM AvI. zrI vallabhasmAraka (dilhI) : smAraka sthaLa para 'zrI vAsupUjya bhagavAnanA caumukha jaina maMdira 'no zilAnyAsa zrI pratApabhAI bhogIlAlanA zubha haste. caMDIgaDha : 28 sekTaramAM 'zrI mahAvIra jaina zvetAMbara maMdiranuM bhUmikhanana pariziSTa-2 : zAdIlAlajI jaina(caMDIgaDha)nA zubha haste. zilAnyAsa : lAlA tejapAla padmakumArajI (paMjAba phebriksa li. caMDIgaDha)nA zubha haste. guDagAMva : zrI zAMtinAtha jaina maMdira nirmANanI preraNA navIna zAhadarA (dilhI), zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jainamaMdira nirmANanI preraNA. mAlerakoTalA ; nyAyAmonidhi jainAcArya zrImad vijayAnaMdasUrijI mahArAja dvArA nirmita 'jagavallabha pArzvanAtha zvetAmbara maMdira no tathA zrI pUjajI(yati)vALA goDIjI pArzvanAtha bhagavAnanA derAsarano jIrNoddhAra karAvyo. jIrA : zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha jaina maMdiranA jirNoddhAramAM vipula yogadAna. saradhanA zrI sumatinAtha jaina maMdirano jIrNoddhAra karAvyo. bhAratabharanAM nirmANAdhIna) aneka jaina maMdirone vipula Arthika yogadAna : rAyakoTa jaina maMdira, samAnA jaina maMdira, sunAma jaina maMdira vagere paMjAbanAM maMdirone Arthika yogadAna apAvyuM. jagAdharI jaina maMdira, AgrA vallabhanagara jaina maMdira, jammu jainamaMdira, baDauta, gAjhiyAbAda, kheDA, moTI vAvaDInA jaina maMdiro, mujaphpharanagara jaina maMdira, dahANu jaina maMdirane Arthika sahAya karAvI. dakSiNa bhAratamAM cikamaMgalUra jaina maMdiranA nirmANa mATe preraNA ApI ane zilAnyAsa karAvIne vipula Arthika yogadAna karAvyuM. ane digambara maMdirone yogadAna ApavA upadeza Apyo. pU. mRgAvatIzrIjInI preraNA ane pAvana nizrAmAM jaina upAzrayonAM nirmANa, jIrNoddhAraH ludhiyANA : vallabhanagara upAzrayanuM bhUmikhanana : saMgharatna lAlA desarAjajI jodhAvAlenA zubha haste. zilAnyAsa : zrIpAla bihAre zAhanA zubha haste. purAnA bajAranA mahAvIra jaina upAzrayanA nirmANa mATe rayara
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-2 preraNAnI pAvanabhUti Arthika yogadAna apAvyuM. aMbAlA : 'vallabhaniketana upAzraya' mATe Arthika yogadAna apAvI adhUruM kAma pUruM karAvyuM. mAlerakoTalA ane ropaDa : upAzrayonAM bhUmipUjana, zilAnyAsa ane nirmANamAM Arthika yogadAna apAvyuM. rAyakoTa : rAyakoTanA upAzraya mATe ane amRtasara dAdAvADI mATe Arthika yogadAna apAvyuM. dilhI : 'zrI Atmavallabha premabhavana' kinArI bajArane Arthika yogadAna apAvyuM. saradhanA : upAzrayano jIrNoddhAra karAvyo. dahANa : upAzraya mATe Arthika sahAyatA meLavI ApI. muMbaI (khAra) : sthAnakavAsI paMjAba jaina bhrAtR sabhA, ahiMsA haoNlanA vikAsa mATe mahattvapUrNa Arthika sahayoga apAvyo. : jJAnamaMdira(upAzraya)nuM nirmANa karAvyuM. caMDIgaDha : upAzrayanuM nirmANa karAvyuM. saradhAra : upAzrayano jIrNoddhAra karAvyo. mRgAvatIjInI preraNA ane nizrAmAM saMpanna thayelAM gurubhaktinAM kAryo : aMbAlA : I. sa. 1958nA ambAlAmAM cAturmAsa daramiyAna 'vallabhavihAra' samAdhimaMdiranuM bhUmipUjana, zilAnyAsa ane nirmANa. gurudhAma laharA : guru AtmArAmajInA janmanA 120 varSa pachI I. sa. 1957mAM jIrA gAmamAM rahI gurudevonI bhAvanAne sAkAra rUpa ApavA laherAmAM 'guru Atma kIrtistammanA nirmANa mATe preraNA ApI. vArSika janmotsava meLA mATe 'gurUdhAma laharA sthAyI koza'nA nAmanA phaMDa mATe preraNA ApI. laharA sivila haoNspiTala mATe preraNA ApI. ajamera : 21 phebruArI, 1971 bhAyakhalA muMbaImAM pUjya maisura suyazAzrIjI ma. sA. nA dIkSA mahotsava prasaMge jinazAsanaratna zrImad vijayasamudrasUrijI ma. sA.nI dIkSASTi nimitte ajameranA zrI Atmavallabhasamudra jaina upAzrayane rUpiyA sATha hajAranuM yogadAna apAvyuM.. jaMbusara (A. zrImad vijayajanakasUrijI ma. sA.nI janmabhUmi) 'zrI Atmavallabhasamudra ArAdhanA bhavana'nA nirmANamAM Arthika sahayoga karAvyuM. guru dhAma padayAtrA saMgha : pU. mRgAvatIzrIjInA upadeza ane nizrAmAM I. sa. 1977nA ludhiyANA cAturmAsa pachI 300 bhAI-bahenono padayAtrA saMgha ludhiyANAthI gurUdhAma laharA pahelI vAra 29 mArcathI 8 eprila 1978 daramiyAna gayo. laharA tIrthanA vikAsa mATe mahattvapUrNa Arthika sahAya apAvI. e avasara upara 2500 zrAvaka-zrAvikAoe gurutIrthanI yAtrA karI. dilhI (vallabhasmAraka) 'zrI Atmavallabha saMskRtimaMdira' mATe preraNA : 20 varSathI sthagita thayela vallabhasmAraka mATe 1974mAM pharIthI kaThora tapa, tyAga ane sAdhanA vaDe lokomAM bhaktibhAva jAgrata karAvyo. 'zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNa nidhi TrasTa'nI sthApanA karAvI ane jamIna kharIdAvI. bhUmikhanana : 27 julAI I. sa. 1979mAM lAlA ratanacaMdajI ( )nA haste zilAnyAsa : 29 nave. 1979nA roja lAlA kherAyatIlAla (ena. ke. rabara kaMpanI)nA haste. te prasaMge vIsa lAkha rUpiyAnuM bhaMDoLa ekatrita karAvyuM. zrI AtmAnaMda jaina sabhA-muMbaIno rajata mahotsava : muMbaImAM 1966nA bhAyakhallA upAzrayamAM cAturmAsa daramiyAna 'zrI AtmAnaMda jaina sabhA muMbaI'no rajata mahotsava ane 'zrI mahAvIra jaina vidyAlaya no suvarNa - 235
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-2 mahotsava UjavAyo. e prasaMge paMjAbamAMthI 500 gurubhakto 'guruvallabha samAdhimaMdira nI sAmUhika yAtrA ane mahattarA sAdhvIzrIne smAraka nirmANa mATe paMjAba padhAravA vinaMtI karavA muMbaI padhAryA hatA. mAlera koTalA : 'guru vallabha samAdhimaMdirano pAyo, zilAnyAsa ane nirmANa murAdAbAda : 'vijayasamudrasUri samAdhimaMdira 'ne mahattvapUrNa Arthika yogadAna apAvyuM. aMbAlA : 'esa.e.ena jaina hAIskUlamAM lAlA tejapAla padmakumAra dvArA khUba vizALa 'samudra hola'nuM nirmANa. jhaMDiyAlA : dAdAvADIno jIrNoddhAra karAvyo. pU. mRgAvatIzrIjInA sAMnidhya ane sadupadezathI zikSaNa saMsthAonuM nirmANa ityAdi: ludhiyANA : ludhiyANAmAM I. sa. 1956mAM pU. zrI mRgAvatIzrIjInA upadezathI tyAganI evI havA jAmI ke sarva jAtinA lokoe potAnAM AbhUSaNo utArI ApyAM. 'zrI AtmAnaMda jaina hAIskUlanA bhavya ane vizALa bhavananA nirmANa mATe lAkho rUpiyAnuM bhaMDoLa ekaThuM thaI gayuM. navA bhavanano zilAnyAsa 6 oNkTobara, 1957 savAre 8 vAge dAnavIrA zeTha zrI lachamanadAsajI osavALanA hAthe bahu dhUmadhAmathI thayo. hAla tyAM skUlamAM ka000 vidyArthIo abhyAsa karI rahyA che. aMbAlA : 'zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja' aMbAlAne Arthika sahayoga ApavA mATe 'zrI Atmavallabha jaina eNjyukezana phAunDezana'nI sthApanA karAvI. medhAvI ane nirdhana chAtrone Arthika madada karavA *zrI Atmavallabha zIlavatI vidyArthI sahAyatA koza'no AraMbha karAvyo. aMbAlAmAM 'esa. e. jaina hAIskUla', 'maoNDela skUla', 'kanyA ucca vighAlaya' ane 'zizu vidyAlaya'nI pragati 236 mATe Arthika yogadAna apAvyuM. bhAratanI jaina zikSaNasaMsthAonA vikAsa mATe arthasicana : hoziyArapura, jhaDiyAlA ane nakodaramAM zrI AtmAnaMda jaina skUlone prAthamikathI miDala ane miDalathI hAIskula banAvavA preraNA ane sahAya ApI. guru vallabha janmazatAbdInA upalakSamAM baMgalurumAM rannA kaoNleja (digambara), siddhavana kaoNleja (dharmasthaladigambara), hAIskUla, muDabidrI, digambara), mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI, pUjya mAtAzrInI yAdamAM saradhAra pablika skUla, paTTI (amRtasara) mahAvIra skUla, mAlerakoTalA zrI AtmAnaMda jaina hAiskUla, jAnI skUla (meraTha) vagerene Arthika sahAya apAvI. beMgalurumAM AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI smRtimAM ane teonI janmazatAbdInA upalakSyamAM zikSaNa saMsthAnA nirmANa mATe preraNA. lAibrerInI sthApanA : 'Atmavallabha premabhavana' dilhI, kinArI bajAramAM, 'sudharmA lAibrerI'nI sthApanA. aMbAlAmAM esa. e. jaina kaoNlejamAM 'zrImatI kauzalyAdevI harabhagavAnadAsa' (lAibrerI) bhavananI sthApanA karAvI. banArasa 'pArzvanAtha vidyAzrama'mAM be vidvAno taiyAra karavA ekAvanaekAvana hajAranuM anudAna apAvyuM. 'jaina yoga kA AlocanAtmaka adhyayana', 'dhI konsepTa oNpha paMcazIla ina inDiyana thoTa' A be pustakonA prakAzana mATe Arthika yogadAna ApyuM. muMbaI : zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM vidyArthI mATe sADA bAra hajAranuM zrI mohanalAla kAlIdAsa zeTha TrasTa dvArA apAvyuM. zrImatI banArasodevI osavALa pablIka ceriTebala TrasTa : zeTha zrI ratanacaMdajI osavALa ane emanA suputra yuvA cetanAnA pratika zrI zrIpAlajI osavALa ane emanA bhAIoe AcAryazrI 237
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI samAjamAM jJAnaprasAranI bhAvanAne pUrNa karavA mATe ane zrI mRgAvatIjInI preraNAthI dharmaparAyaNa zrImatI banArasodevI (dharmapatnI zrI ratanajI osavALa)nI dharmapravRttine sAkAra rUpa ApavA mATe A TrasTanI I.sa. 1978mAM sthApanA karI. A TrasTa dvArA nirdhana chAtrone bhaNavA mATe skolarazIpa ApavAmAM Avaze ane ema.bI.e., ema.sI.e. karavA vALAne vinA vyAje skolarazIpa lona ApavAmAM Avaze. zrI zvetAMbara jaina pAvAgaDha tIrtha : guru vijaya indradisUri mahArAjanI pAvana preraNAthI nirmita A tIrthamAM pU. zIlavatIzrIjI mahArAja ane sAdhvI sujyeSThAzrIjI mahArAja nI smRtimAM be rUmo karAvyA hatAM. pachI sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI smRtimAM eka hola mATe pa1 hajAra mokalAvyA hatAM. paNa A badhI rakamano upayoga vidyArthIo mATe karavAmAM Avyo. mRgAvatIzrIjInA upadeza ane sAMnidhyamAM saMpanna thayela janakalyANanAM kAryo : amRtasara ane rAja koTanAM aMdha vidyAlayane Arthika madada apAvI. ludhiyANAnI 'misa brAuna haoNspiTala'ne Arthika madada apAvI. ludhiyANAmAM pU. mRgAvatIjInI preraNAthI lAlA lakSmaNadAsa osavAle potAnI mAtA akkIbAInA nAmathI AMkhanI haoNspiTala banAvI. ludhiyANAmAM lAlA vidyAsAgara osavAlanI 12 karoDanI yojanAvALI 'zrImatI mohanadaI kensara hospiTala ane risarca senTara no zilAnyAsa pU. mahattarAjInA zubhahaste karAvavAmAM Avyo. pU. mRgAvatIzrIjInA upadezathI I. sa. 1969mAM muMbaImAM bhAyakhalA cAturmAsa daramiyAna madhyamavarganA sAdharmika bhAIone sastA bhADAnA raheThANa 'jainanagara yojanA'no 238 pariziSTa-2 prAraMbha thayo ane bhaMDoLa ekatrita thayuM. kAMdivalI muMbaImAM 'mahAvIranagara', vijayavallabhavihAra', 'vijayasamudradarzana' je pU. gurudeva vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA sAdharmiko mATe lIdhelA abhigrahanA nimitte vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI saM. 2024mAM zarU karelI A yojanAmAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIe khUba ja sicana karyuM. 344 bloko bAMdhIne ApavAmAM AvyA. saM. 2032 (zilAlekhamAMthI) amRtasaramAM sAdharmika sahAyatA mATe 'paisA phaMDa yojanA" zarU karavAmAM AvI. dilhImAM rohiNImAM 21 jUna, 1985nA roja vallabhavihAra (zrI Atmavallabha grupa hAusiMga sosAyaTI)no zilAnyAsa. * zrI vallabha-smAraka'nA prAMgaNamAM 15 jUna, 198panA roja 'zrI Atmavallabha dharma ja zavaMta meDikala phAunDezana' saMcAlita 'vijayavallabha jaina haoNmiyopethika auSadhAlaya'no lAlA dharmacaMdanA haste zubhAraMbha karavAmAM Avyo. zrI mahAvIra jaina haoNspiTala' sUrata, 'vijayavallabha sArvajanika haoNspiTala' vaDodarA, 'vijayavallabha klinika' jammu, 'vijayavallabha auSadhAlaya' jagAMva, 'vijayavallabha haoNmiyopethika auSadhAlaya' ludhiyANA vagere aneka tabIbI kSetrone Arthika yogadAna ApavAmAM AvyuM. mAtA cakrezvarI devI - sarahanda tIrthanA vikAsa mATe mahattvapUrNa Arthika yogadAna ApavAmAM AvyuM, 21 jUna, 1981nA ahIM padhAryA. tIrthoddhAra mATe rUpiyA 10 hajAra tarata ja ekatra thaI gayA. mRgAvatIzrIjInA upadezathI ludhiyANAmAM 'upAdhyAya sohanavijaya prinTiMga presa'nI sthApanA karavAmAM AvI. + 239
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdharmika bhAIo mATe "zrI sohanavijaya udyoga kendranI sthApanA karavAmAM AvI, jemAM ghaNAMya parivArone lAbha maLela che. beMgaluru-gAMdhInagaramAM mRgAvatIjInI preraNAthI 'hIrAcaMda nAhara devabhavanano zilAnyAsa karavAmAM Avyo. mAlera koTalAmAM 'jJAnacaMdajI jaina dharmazALA" ane 'rozanalAlajI jaina dharmazALA'nuM nirmANa karavAmAM AvyuM. saradhAramAM 'zrI Atmavallabha atithigRha"nuM nirmANa karavAmAM AvyuM. hastinApura dharmazALAmAM ka rUma ane 3 bloka karAvyA ane tIrthavikAsa mATe mahattvapUrNa yogadAna ApavAmAM AvyuM. kAMgaDAtIrthanI dharmazALAnA 16 rUma mATe yogadAna ApavAmAM AvyuM. pU. mRgAvatIjIe maisUramAM AyaMbila zALA mATe vipula Arthika phaMDa karAvyuM. kAMgaDA tIrthamAM bhojanazALA zarU karAvIne vipula Arthika yogadAna karAvyuM. hastinApuranI bhojanazALA mATe beMgalurunA zrIsaMgha taraphathI sauthI pahelAM mahattvapUrNa Arthika yogadAna karAvyuM. jIvadayAnAM kArya : mAMDala gauzALAmAM tithi, rAdhanapura pAMjarApoLamAM tithi, bikAneramAM dukALa vakhate dahANuthI ghAsacArAnAM vegana mokalAvyAM. dara varSe jIvadayA mATe preraNA ApI. gauzALAo ane pAMjarApoLone Arthika madada mokalAvI. daheja prathA, kuruDhio, kuprathAo, phezanaparastI viruddha AMdolana ane vyasana mukti pracAra : A AMdolanane sakriya karavA mATe jalaMdharanA bahena zrImatI durgAdevIe mahattvapUrNa bhAga bhajavyo. zrI AtmAnaMda jaina strI sudhArA sabhA banAvI. jIrAmAM 21 pariziSTa-2 mArca, 1958mAM paMjAba jaina yuvaka saMmelana bolAvyuM. paMjAbanAM gAmegAma ane zaheromAM mRgAvatIjInA krAMtikArI upadezathI aneka yuvaka-yuvatIoe daheja na levAnI pratijJA lIdhI. aneka strIpuruSoe lAlI, lipasTika, phezanaparastI, jainetaroe mAMsa, IMDAM ane zarAbano tyAga karyo. mAnavatAvAdI upadezo : mRgAvatIzrIjIe maMdiro, gurudvArA, carca, sanAtana maMdira, Azrama, agiyAra, medAna, bajAra vagere jAhera sthaLoe sAcA mAnavI banavAno upadeza Apyo. maMDaLonI sthApanA, zibira, netrayajJa : paMjAbamAM yuvaka maMDaLonI sthApanA. dilhI, aMbAlA, maisUra, meraTha, saradhanA vagere sthaLoe mahilA maMDaLanI sthApanA. vIra saMgIta maMDaLa, zAhadarA satsaMga maMDaLa, muMbaI, mAlerakoTalA, ludhiyANA, aMbAlAmAM zibironuM Ayojana karavAmAM AvyuM. laharA(jIrA)mAM netrayajJanuM Ayojana ane paTTI, aMbAlA, ludhiyANA vagere zaheromAM svAdhyAya maMDaLonI sthApanA karAvI. zrI vallabhasmArakanI vividhalakSI yojanAne sArI rIte calAvavA bhinna bhinna TrasTonI sthApanA karAvI : (1) "zrI Atmavallabha jaina smAraka zikSaNanidhi TrasTa' (2) 'zrI vAsupUjya jaina zvetAmbara Tempala TrasTa' (3) 'devI padmAvatI ceriTebala TrasTa' (4) " zrI vallabha-smAraka bhojanAlaya TrasTa' (5) 'bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha iMDolaoNjI TrasTa' (9) 'sAdhvI sujyeSThAzrI ceriTebala TrasTa' (7) zrI vallabhasmArakanI vyavasthA jALavI rAkhavA lokone preraNA ApI. pa0 lAkha rUpiyAnAM TrasTa banAvyAM, jenI aDadhI rakama smArakane maLatI raheze. muMbaImAM mAtAguru zrI zIlavatIzrIjI mahArAjanA smaraNArthe * zrI Atmavallabha zIla saurabha TrasTanI sthApanA karAvI. e
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti baheno ane sAdhvIone prAkRta ane saMskRtanuM zikSaNa TrasTa dvArA ApavAnI vyavasthA che. adhivezano lokone preraNA ApI aneka zaikSaNika ane ceriTebala TrasTonI sthApanA karAvI. temane apAyelI padavIo : I. sa. 1971mAM muMbaImAM jinazAsanaratna vijayasamudrasUrijI mahArAje mRgAvatIzrIjIne 'jainabhAratI' nI padavI pradAna karI. I. sa. 1979mAM kAMgaDA tIrthamAM paramAra kSatriyoddhAraka gacchAdhipati AcArya zrI vijayaindradinnasUri mahArAje mRgAvatIzrIjIne 'mahattarA' ane 'kAMgaDA tIrthodvArikAnI padavI pradAna karI. : jainabhAratIjInI nizrAmAM ane zrI dIpacaMda gArDInI adhyakSatAmAM vallabha smArakanA zilAnyAsanA avasare akhila bhAratIya zvetAmbara jaina kaoNnpharansanA 24mA adhivezananuM 29-30 navembara, 1979nA roja saphaLatApUrvaka Ayojana karavAmAM AvyuM. trIjI AMtararASTrIya jaina kaoNnpharansamAM bhAga levAvALA deza-videzanA hajAro pratinidhiono abhinaMdana samAroha AcAryazrI suzIlamuni ane sAdhvIzrI mRgAvatIjInI nizrAmAM ane suprasiddha zikSaNavid DokTara zrImatI madhurIbena (adhyakSA, vizva vidyAlaya anudAna Ayoga)nI adhyakSatAmAM vijayavallabhasmArakamAM saMpanna thayo. ludhiyANA, mAlerakoTalA, dilhI vagere sthaLoe 'zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnAM ghaNAM adhivezano mRgAvatIzrIjInI nizrAmAM thayAM. zrI vallabhasmArakanA prAMgaNamAM mRgAvatIzrIjInA AzIrvAda, preraNA ane nizrAmAM saMpanna thayela kAryo : devI padmAvatInuM maMdira : bhUmikhanana : lAlA rAmalAlajI pradhAna 242 pariziSTa-2 zilAnyAsa : choTelAlajI zAhadarA T pratiSThA H zAMtilAlajI jaina, mesarsa motIlAla banArasIdAsa dvAra udghATana : tilakacaMdajI munhAnInA suputro zrI zazikAMta, ravikAMta ane narezacaMdanA haste. zIla-saurabha vidyAvihAra : chAtrAvAsanuM udghATana H dIpacaMda esa. gArDI bhogIlAla laheracaMda insTiTyUTa oNpha inDolaoNjI : udghATana : pratApabhAI bhogIlAla zrI vallabha-smAraka bhojanAlaya : udghATana : tilakacaMdajI munhAnInA suputro zrI zazikAMta, ravikAMta ane narezacaMdanA haste jaina sAhitya para vidvat goSThi : pU. mRgAvatIzrIjInI nizrAmAM 4 ane 5 oNgasTa 1985nA zrI bhogIlAla laheracaMda saMsthAnanA upakrame bhAratIya ane jaina purAvidyAnA gaNamAnya tattvavettAonI eka vidvat goSThinuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. guru pratimAnI pratiSThA : zrI vallabhasmArakamAM bhavya guru pratimAjInI pratiSThAno lAbha zrI AtmavallabhanA ananya bhakta zailezabhAI himmatabhAI koThArIe lIdho. bhagavAna vAsupUjya maMdiramAM sthApita thayela bhavya jaina pratimA ane gurumUrtinA praveza tathA pratiSThAno lAbha : 8 bhagavAna vAsupUjyajI bhagavAna pArzvanAthajI bhagavAna AdinAthajI bhagavAna munisuvratasvAmI gautamasvAmI vijayAnaMdasUri vijayavallabhasUrijI guru samudrasUri 8 lAlA dharmacaMda, padmakumAra, vI. sI, jaina. zAMtilAlajI, motIlAla banArasIdAsa : rAmalAla indralAlajI, (telavAle) H narapatarAya khairAyatIlAla (ena.ke.) : zAMtilAlajI, (ema.ela.bI.DI.) : gaNezadAsa pyArelAla, rAjakumAra rAyasAheba : candraprakAza komala kumAra, : ratanacaMda jaina eNnDa sansa, (Ara. sI. Ara. DI.) 243
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-2 zrI bI gulAma mahamada, zrI gulajhArIlAla naMdA, zrImatI tArakezvarI siMhA, himAcala pradezanA zikSaNamaMtrI zrI daulatasiMhajI cauhANa, himAcala pradezanA mukhya nyAyAdhIza zrI TI. yu. mahetA, maisUranA mahArAjA, mAlerakoTalAnA navAba zrI iphtakhAra alIkhAM, bhAvanagaranA mahArAjA zrI kRSNakumArasiMha, zrI ravizaMkara mahArAja , dulA bhAyA kAga, karNATakamAM dharmasthaLanA vIrendra hegaDe, satyanArAyaNa goyankA, AcArya rajanIza, cimanalAla cakubhAI, DaoN. sAgaramala jaina, zrI dAdA dharmAdhikArI, vinobA bhAve bauddha bhikSu AryabuddharakSitarthara, jevA vyaktivizeSo sAthe mulAkAta thaI. : vi. saM. 2042nI aSADha suda bArasa 18 julAI, 1986 savAre 8-15 kalAke zrI vallabhasmAraka mukAme. devalokagamana sAdhu mahArAja upAzraya nirmANa lAbhano Adeza : devarAjajI siMgApuravAle, sAdhvIjI mahArAja upAzraya nirmANa lAbhano Adeza : tilakacaMda enDa sansa, kAryAlaya-nirmANa lAbhano Adeza : kherAyatIlAlajI (ena.ke .), lAlA suMdaralAlajI , motIlAla banArasIdAsa, rAmalAlajI , ratanacaMdajI , jalapAnagRha (kenTina) nirmANa lAbhano Adeza : lAbhacaMdajI rAja kumArajI, atithigRha-nirmANa lAbhano Adeza : aruNAbena abhayakumAra osavAla. aitihAsika cAturmAsa : I. sa. 1978mAM kAMgaDA himAcala pradezamAM cAturmAsa karI papa varSathI baMdha AdinAtha bhagavAnanA maMdiranAM dvAra kholAvyAM. mRgAvatIzrIjInI preraNAthI kAMgaDA tIrtha bhojanazALAnI sthApanA thaI ane dharmazALAno vikAsa karavAmAM Avyo. maisUramAM sAdhvIjIno prathama cAturmAsa vallabhasmAraka sthaLa para 1984mAM cAturmAsa muMbaI khAramAM paMjAba jaina bhrAtRsabhA ahiMsA holamAM prathama cAturmAsa bhagavAna mahAvIranI 2500mI nirvANa varSa ujavaNIne saphaLa banAvavA 1974mAM athAga prayatno karyA. padayAtrI : gujarAta, saurASTra, rAjasthAna-mAravADa, paMjAba, muMbaI, kolakAtA, mahArASTra, pUnA, karNATaka, maisUra, beMgaluru, mUDabidrI, jamma, himAcala pradeza, uttara pradeza vagere sthaLomAM lagabhaga 60 hajAra mAIlanI padayAtrA, bhASAjJAna : prAkRta, ardhamAgadhI, pAli, saMskRta, gujarAtI ane hiMdI upara prabhutva, urdu, baMgALI, mAravADI ane aMgrejI bhASAonuM paNa sAruM jJAna hatuM. dezaprema : bacapaNathI ja dezapremanI pratijJA laI, gAMdhI raMge raMgAI, svataMtratA sainiko sAthe AMdolanamAM sakriya bhAga laI zuddha khAdI dhAraNa karI. mulAkAto : bhUtapUrva vaDApradhAna zrI morArajI desAI, kAzmIranA mukhyamaMtrI 244 tpanna
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-3 cAturmAsanI yAdI 5 = 9 } S } S } S 9 2024 - maisUra P P = = 9 9 amadAvAda 2018 1962 amadAvAda 2019 1963 porabaMdara 2020 saradhAra 2021 muMbaI (bhAyakhalA) 2022 muMbaI (pAyadhUnI) 2023 1967 dahANu 1968 2025 1969 beMgaluru 2026 1970 muMbaI (khAra) 2027 1971 amadAvAda 2028 1972 dilhI 2029 1973 dilhI 2030 1974 saradhano 2031 1975 dilhI 1976 ludhiyANA 2033 1977 kAMgaDA 1978 dilhI 1979 dilhI 2033 1980 aMbAlA 1981 caMDIgaDha 2038 1982 dilhI 2039 1983 dilhI (vallabha-smAraka) 2040 1984 dilhI (vallabha-smAraka) 2041 1985 (vi. saM. 2042ne aSADha suda bArasa, 18 julAI, 1986nA roja vallabha-smArakamAM devalokagamana thayuM.) S - pUjya mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjInAM cAturmAsanI yAdI caLa vikramasaMvata I. sa. verAvaLa 1995 1939 jUnAgaDha 1996 1940 pAlItANA 1997 1941 pAlItANA 1998 1942 vIramagAma 1999 1943 rAdhanapura 2000 1944 pAMthAvADA 2001 1945 sIpora, 2002 1946 hiMmatanagara 2003 1947 kapaDavaMja 2004 1948 ghANerAva 2005 1949 nAgora 2006 1950 AgrA 2007 1951 jhariyA 2008 1952 koMlakAtA 2009 1953 aMbAlA 2010 1954 mAlera koTalA 2011 1955 amRtasara 2012 1956 ludhiyANA 2013 1953 aMbAlA 1958 dilhI (kinArI bajAra) 2015 1959 saDharA 2016 1960 amadAvAda 2017 1961 2032 S o o ; ; ; ; ; w k du G G G G G ; w k du , , , h - 2035 2037 = " che. 2014
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-4 marmavANInAM motI pU. zrI mahattarAzrInI marmavANInAM motI jIvanaprakAza hAthamAMthI koI laI jaze, paNa bhAgyamAMthI koI laI zakatuM nathI. be hAtha, imAna (saccAI) ane bhagavAna jenA dilamAM che, te kadI bhUkhyo raheze nahIM. jevuM jIvanaghaDatara karavuM hoya, tevuM karI zakAya che. ApaNe kevA banavuM che, te ApaNe pote nakkI karavAnuM che. ratha to pharI maLI ja che, paraMtu sArathi mArgathI calita thaI gayo, to muzkelI thaI jaze. gurumahArAja ApaNane prakAza Ape che, paraMtu gati to ApaNe svayaM karavI paDaze. ApaNe haLImaLIne rahIe, vaheMcIne khAIe. vANI manuSyanI UMcAIno mApadaMDa che. jo gRhasthAzrama premapUrNa, zAMtipUrNa ane AnaMdabharyo na hoya, to bAkInA traNa Azramone ApaNe sArA kaI rIte banAvI zakIzuM ? je bahAranI dhana-samRddhi nathI vaheMcI zakato, te bhItaranI samRddhine kaI rIte jANI zakaze ? jIvanamAM AcaraNa joIe, AcaraNa vinAnA vicAro kabATamAM baMdha evI vastuo jevA che. prathama gurunA premapAtra bano, to vizvAsapAtra banazo ane e pachI kRpApAtra banazo. sAco prema haze to vizvAsa Avaze ane vizvAsa haze to kRpA ApameLe varasaze ja.. sahaja maLavuM prakRti che, mAgavuM vikRti che, vaheMcavuM saMskRti che. sahaja milA so dUdha barAbara, mAMga liyA so pAnI, khIMca liyA so rakta barAbara, yaha gorakha kI vANI. ApaNe badhAe phAyara brigeDanI jema upazama jaLathI jhaghaDAono aMta lAvavo joIe. lobhI vyakti kadI prema na karI zake, prema to gamatAno gulAla karavAnuM, lhANI ane vaheMcaNI karavAnuM zIkhave che. je sarvasva ApI devA taiyAra che te badhuM meLavI le che. jyAre bIja potAnuM astitva ogALI de che, tyAre vRkSa banIne bagIcAne haryobharyo kare che. miTA de apanI hastiko, agara tU martabA cAhe, ke dAnA pAkameM milakara, gule gulajhAra hotA hai. je de che tene maLe che, je lUMTAve che, tenA para varase che. jagatane sadAya ApavAnuM zIkho, kyAreya mAgavAnuM na zIkho. ApaNe kvaoNliTI joIe, kvaoNnTiTI hoya ke na hoya. guNasamRddhi jenI bAju mAMthI cakravartI rAjAnI senA pasAra thaI jAya to paNa tenI khabara na paDe, tevI ekAgratA dharAvato vidyArthI jJAna prApta karI zake che. ApaNA hRdayamAM ahiMsA haze, to sAdhanomAM paNa Avaze, bAkI mAtra ahiMsAnAM sAdhanothI kaMI nahIM vaLe. samatA, saraLatA ane svAbhAvikatA e bhagavAna mahAvIrasvAmInA dharmano sAre che. dAna denAranuM jIvana phaLa-phUlathI lacelA vRkSa jevuM praphulla hoya che. aneka thAkelA musApharone te keTalI badhI vizrAMti ApI zake che ! sAdhutAnuM zikhara vaknatvakaLA athavA vidvattA e sAdhutAno mApadaMDa nathI. AcAravicAranI zuddhi ane brahmacarya e sAdhutAnA guNa che. jo emAM vadhArAmAM vidvattA hoya, to sonAmAM sugaMdha bhaLI samajo. vyAkhyAna ApavuM sAdhuno vyavasAya nahIM, kiMtu svAdhyAya che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-5 bhAvanAnuM AkAza bhAvanAnuM AkAza mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIe dharma, samAja ane rASTrane mATe navajAgaraNano saMdeza Apyo che. vahemo ane kurUDhionI kuMbhakarNa nidrAmAM sUtelA samAjane emaNe evo to jagADyo ke e samAja e ku-prathAone dUra karavA mATeno saMkalpa karavA lAgyo. svAdhyAyathI mAMDIne anekAMtavAda sudhInA sAttvika dharmavicAronI emaNe samaja ApI. samaya Ave zrIkRSNa, jagadguru zaMkarAcArya, ramaNa maharSi araviMda ghoSa, svAmI rAmatIrtha, zrImad rAjacaMdra, rAmakRSNa paramahaMsa, svAmI vivekAnaMda, guru nAnaka vagerenAM jIvanamAMthI paNa maLatA bodhane samajAvIne emaNe vyApaka janasamUhane sanmArganI keDI batAvI. AvA mahattarA sAthvazrI mRgAvatIjInAM pAMceka lakhANo upalabdha thayAM che. ane e lakhANonI vizeSatA e che ke ekamAM gurucaraNe vaMdanA che, to bIjAmAM sAdhvIsamAjanA utthAnane mATe nakkara Ayojana che, trIjAmAM zrAvakane enA sAcA kartavyanI oLakha ApI che to cothA lekhamAM emaNe vidyArthIonA prakAro darzAvIne sAcI dizA cIMdhI che ane pAMcamAM lekhamAM nArInA mahattvane aneka dRSTAMto dvArA deDhatApUrvaka darzAvyuM che. Ama, A pAMca lekhonA viSaya joIe to ema lAge ke bhale e mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIe prasaMgopAtta lakhyA haze paraMtu emAM caturvidha saMghanA vizALa AkAzano anubhava thAya che. cAlo, e AkAzane nIrakhIe. pAvana ane prabhAvaka vyaktitvane ujAgara karyuM che. vItarAga prabhuno dharma syAdvAdamaya che. prabhunA dharmamAM koI Agraha nathI. syAdvAda jevo vizALa ane adUbhUta siddhAMta ahIM samajAvavAno mAro hetu nathI, mAre to ahIM phakta keTalIka prAsaMgika vAta karavI che. janasAdhAraNanI bhASAmAM 'ja' ekAMtavAda che, ane 'paNa' anekAMtavAda che. 'huM ja sAco chuM', 'mArI vAta ja barAbara che,' 'huM je kahuM chuM te ja sAcuM che', mane ja adhikAra maLavo joIe', 'mArI vAta ja svIkAravI joIe' - A bhASA ekAMtavAdanI che. ahIM laDAI che, jhaghaDo che, kaleza che, vigraha che. karmabaMdhana che. tamAma mAnasika ne zArIrika bImArIonuM ghara che. AtmavizvAsane rokanAra che. jyAre 'paNa'mAM 'keTalAka aMze tamArI vAta barAbara che, ne keTalAka aMze mArI vAta paNa barAbara che.', 'amuka apekSAe tame sAcA cho ane amuka apekSAe huM paNa sAco hoI zakuM chuM.', 'tame kaho cho te keTalIka rIte sAcuM paNa che,' 'tenI paNa vAta mAnavI joIe', 'tene paNa thoDo adhikAra che.' - A bhASA anekAMtavAdanI che. ahIM samAdhAna che, zAMti che, prema che, sadbhAva che, satya che, karmanirjarAnuM kAraNa ane UrdhvagatinuM sopAna che. jo A siddhAMta ApaNA dilamAM vasI jAya; saMgha, samAja, deza ane vizvamAM vyApaka banI jAya to dharatI naMdanavana banI jAya. Avo udAra sArvabhauma siddhAMta guru vallabhanA jIvanane sparzI gayo hato. teo haMmezAM satyazodhaka rahyA, anekAMtavAda teonAM kAryomAM, teonAM lakhANomAM, teonI vANImAM - sarvatra upalabdha thAya che, jyAre jyAre teone lAgyuM tyAre teoe 'sarvasaMhitAya'ne dhyAnamAM rAkhIne ja upadeza Apyo. kyAreya Agraha rAkhyo nathI. dareka phirakAonuM saMgaThana, sAdharmika utkarSa, jJAnanA prasAra-pracAra jevAM sarvahitakara zubha kAryomAM paNa teono Agraha na hato. mane jyAre paNa vicAra Ave che tyAre e ja khyAla Ave che ke vAstavamAM prabhuno - vItarAgano dharma teone sparyo hato. meM jIvanamAM sAdhu-saMtomAM AvA nirAgrahI saMta bhAgye ja joyA che. syAdvAda siddhAMtane jIvanamAM sthAna ApanAra AvA paramapAvana nirAgrahI, mahAsaMtanAM caraNomAM mArA savinaya koTi koTi vaMdana. lekha-1 jeone prabhuno-vItarAgano dharma sparyo hato guruvallabhanA jIvanane Adarza mAnIne adhyAtmanA paMthe vihAra karanAra mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIe A lekhamAM parama pAvana nirAgrahI guru deva AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA wo
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-5 preraNAnI pAvanamUrti lekha-2 sAdhvI saMgha -eka vinaMtI mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjIno A vinaMtI patra eka aitihAsika patra che. jaina samAjanA zvetAMbara sAdhvI samudAyane abhyAsa, jJAnaprApti ane zAstrAbhyAsa dvArA navI dizA cIMdhavAno khAmAM prayatna che. paristhitimAM parivartana lAvavA mATenI tIvra bhAvanA che. emanA hRdayanI pArAvAra vedanA vinaMtI rUpe sAkAra thaI che. vaLI, dIkSArthI bahena ke sAdhvIjInA abhyAsane mATenI nakkara yojanA paNa A sImAcihnarUpa vinaMtIpatramAM pragaTa thAya che. bhagavAna mahAvIrano sAdhvIsaMgha bhUtakALathI vartamAna sudhImAM atyaMta vizALa rahyo che ane hAla vizALa che. hajI ya sAdhvI saMghamAM nAnI nAnI uMmaranI sAdhvIono tyAga joIne janamAnase zraddhAthI namI paDe che. nAnI uMmaramAM ke yuvAvasthAmAM ane te paNa AjanA bhautika yugamAM 'tyAga' karavAno ane sAdhumArga apanAvavAno mukhya uddeza to AtmakalyANa che. AtmakalyANanI sAdhanA mATe samatA, saMyama, saraLatA, namratA, viveka, akiMcanatA ane AcAra-vicAra Adi guNonI jarUra rahe che. A guNo ja AtmArthI sAdhutAnI kasoTI che. vidvattA ke vakhtatva Adi guNo AtmArthI sAdhutAnI bAbatamAM gauNa che. e sAcuM che ke AvI AtmArthI sAdhutAmAM svakalyANanA irachuko dvArA saMgha, samAja , deza ane rASTranuM kalyANa thAya che, paraMtu A varga zikSita hoya to A kArya ghaNI AsAnIthI thaI zake. AjanA samayamAM janasamudAyamAM vyAvahArika zikSaNa vadhI rahyuM che. zikSaNa ane jJAnavijJAnanAM kSetramAM duniyA ghaNI pragati sAdhe che. bIjI bAju AjanA vilAsI vAtAvaraNamAM lokomAM AdhyAtmika bhUkha paNa pragaTI che. zikSita bhAIbahenomAM moTA pramANamAM AstikatA haju paNa jovA maLe che. dhArmika bhAvanA paNa dRSTigocara che. "koI jhukAvanAra hoya, to duniyA jhUkI jAya che' e kathana anusAra sAdhvI samudAya dvArA dharmamArgamAM janasAdhAraNanI ruci jagADavA mATe, vyasanothI mukta karavA mATe, AcAra-vicAra ane khAnapAnanI zuddhimAM agresara thavA mATe, sAdAI ane zramanI pratiSThA samajAvavA mATe, Adarza gRhasthAzramanI racanAnI preraNA ApavA mATe, samAjane nirbaLa karanArI kuprathAo ane bAhyADaMbaronI hAnikArakatA samajAvavAnuM kArya sAdhvI samAjane soMpavuM joIe. saMgha-samAja ane dezanI unnatimAM jaNAtA ahita pratye jAgRti lAvavA mATe, tyAgane apanAvIne AdhyAtmika unnati vadhAravAnI preraNA ApavA mATe, sAMpradAyika saMkucitatAno tyAga karIne vyApaka, vizALa, udAra bhAvanAo jagADavAnuM mahattva samajAvavA mATe paNa sAdhvI samAja kAma karI zake. prabhunA zAsananI sAcI sevA karavA mATe teo sahune premapUrvaka samajAvI zake. AnAthI vyakti ane samAja baMnene ghaNo lAbha thaze arthAt A kArya mAtRzakti dvArA saraLatApUrvaka karI zakAya. pUjya paMjAba kesarI yugavIra AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAja prAyaH ema kahetA ke 'Aja sudhI dharmanI rakSA bahenoe karI che ane e ja karaze.' ane mahAtmA gAMdhIjIe paNa kahyuM che, 'jIvanamAM je kaMI pavitra ane dhArmika che, enuM bahenoe vizeSa pAlana karyuM che.' A badhI bAbatono vicAra karatAM sAhajika rIte khyAla Ave che ke tyAgamUrti sama satI-sAdhvIo dvArA keTaluM moTuM kArya thaI zake tema che. samagra sAdhvI varga jo vidyA ane jJAnanA kSetramAM pragati sAdhe ane emanA cAritrabaLamAM jJAna-vidyAnuM baLa paNa umerAya to emanAmAM kevuM suMdara teja pragaTa thAya. sAdhvIjI mahArAjano abhyAsa vadhaze to jJAna vadhaze. sAcuM jJAna ane samaja vadhaze, to sAdhvI lokakalyANanAM kAryo tathA saMgha ane samAjanI unnatinAM aneka kAryo karI zakaze. samAjanA agraNIo ke saMghanA AgevAno A dizAmAM gaMbhIra prayAsa kare to teo ghaNuM kAma karI zake tema che. pU. AcArya bhagavaMtonA caraNamAM namra vinaMtI che ke udAratApUrvaka A bAbatamAM potAnI AjJA pharamAvepUjya sAdhvIjI mahArAja svayaM potAnI zidhyA-praziyA sAdhvIjIne jJAnamArge AgaLa dhapAvavAno ane abhyAsI banAvavAno nizcaya kare. tejasvI sAdhvIjI paNa sva-kalyANa arthe pUjya gurUdevo ane sAdhvIjInAM caraNomAM namrabhAvathI A vize nivedana kare ane A rIte para
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti sAdhvIjI saMgha svayaM svaunnatinA zikhara para ArUDha thavAnI hiMmata ane bhAvanA rAkhe. ApaNA sAdhvIsaMghamAM seMkaDo tejasvI ane viduSI sAdhvIo taiyAra thaI zake tema che, mAtra jarUra che e dizAmAM samajapUrvaka prayAsa karavAnI. keTalAMka sAdhvIjI mahArAjamAM abhyAsavRtti, vidyAprAptinI laganI ane zAstrAbhyAsanI tIvra icchA dRSTigocara thAya che, paraMtu temane e mATe anukULatA sAMpaDatI nathI. Ane mATe zrIsaMghoe khAsa vyavasthA ane vizeSa anukULatA karI ApavAnI AvazyakatA che. bhAratanI rAjadhAnI dilhImAM zaherathI dUra, prazAMta vAtAvaraNamAM khetaronI hariyALInI vacce prakRtinA sAnnidhyamAM pU. yugadraSTA, ajJAnatimirataraNI AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanuM mahApAvana smAraka banI gayuM. emAM zrI bhogIlAla laheracaMdanA nAmathI eka zodhapITha cAle che. emAM ucca abhyAsa karanArAo saMzodhana ane saMpAdananuM kArya karI zakze. e sivAya nAnI-nAnI sAdhvIjI ane dIkSArthI bahenone mATe saMskRta, prAkRta vyAkaraNa, kAvya, koSasAhitya, nyAya Adi dhArmika abhyAsanI pUrNa vyavasthA ane anukULatA karavAmAM Avaze. dIkSArthI bahenone mATe ochAmAM ochAM traNa varSa ane vizeSa ucca abhyAsane mATe pAMca varSano abhyAsakrama ghaDavo joIe. AgamonA abhyAsamAM zrI dazavaikAlika sUtra, zrI naMdIsUtra, zrI uttarAdhyayana sUtra ane zrI sUyagaDAMga sUtra vagereno abhyAsa karAvavAnI sAthosAtha darzana, yoga, kAvyasAhitya, prAkRta Adi viSayonA niSNAta paMDitone ekaThA karIne abhyAsanI vyavasthA karavAmAM Ave to nirdhArita suMdara pariNAma prApta thaze. sAdhvIjI mahArAjanA abhyAsanI pragatinI dekharekha mATe vidvAna zrAvakonI eka samiti hoya ane sujJa zrAvakonI eka anya samiti paNa banAvavAmAM Ave, je A aMge jarUrI vyavasthA kare ke sAdhvI mahArAja emanI saMyamayAtrAnI sAthosAtha svasthatApUrvaka jJAnAbhyAsa karI zake. ApaNA samAjamAM paisAnI kamI nathI. utsavo ane anya kAryomAM 54 pariziSTa-pa udAratApUrvaka kharca karavAmAM Ave che. dharmakAryo paNa yogya samaya ane yogya kSetra anusAra cAlI rahyAM che, paraMtu e badhAmAM A kArya to ati mahattvanuM che. A dizAmAM sthAnakavAsI zrIsaMghe muMbaI-ghATakoparamAM zramaNI vidyApIThanI sthApanA karIne atyaMta suMdara kArya karyuM, je prazaMsanIya ane abhinaMdanIya che. AjakAla gRhastha potAnAM bALakone abhyAsArthe borDiMga, pAThazALA, kaoNlejo temaja cheka videza sudhI mokale che. pUjya sAdhvIjI mahArAja paNa potAnI ziSyAone viduSI banAvavA mATe 20-25 athavA 50-100 mAIla dUra kema na mokale ? jenAthI emanuM jIvana mahAna thAya, saMghanuM hita sadhAya ane dezamAM dharmapracAranA upakArano lAbha maLe. abhyAsArthI sAdhvI saMghanA guru-sAdhvIjI mahArAjone A mArI vinamra vinaMtI che. (vijayAnaMda, jAnyuArI, 1988, pR. 43) lekha-3 zrAvakanuM kartavya jainabhAratI, mahattarA zrI mRgAvatIjI dvArA 1977nI 11mI julAIe mohanadeI (hAla ludhiyANA)mAM ApavAmAM AvelA pravacanano sAra vijayAnaMdanA 1984 eprilanA aMkamAM prakAzita thayo hato. AmAM zrAvakanI guNasamRddhinI saraLa chatAM mArmika carcA karI che. dharmAnurAgI bhAIo ane baheno, AjanA vyAkhyAnamAM zrAvakanA guNonuM varNana karavAmAM Avaze. sau prathama to e jANIe ke sAco zrAvaka kone kahevAya ? sAcA zrAvakanI paribhASA zI che ane enuM kartavya zuM che ? sAco zrAvaka sadaiva dharmamAM tatpara rahe che. mana, vacana ane kAyAthI e sahunuM bhaluM icchanAro hoya; enI vANI evI mIThI hoya ke jenA zravaNathI pratyeka vyaktinA hRdayane TADhaka maLe ane je vANI sahunuM hita, mita ane priya karanArI 5
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti hoya; e zrAvaka 18 pApasthAnakothI DaranAro hoya; dAna, zIla, tapa ane zubha bhAvanAmAM pUrNa AsthA rAkhanAro hoya tathA enI jIvanacaryA vivekapUrNa hoya e vyakti zrAvaka kahevAno adhikArI che. dAnI : zrAvake dAna ApavAmAM utsAha rAkhavo joIe. evuM dAna karavuM joIe ke jenAthI enA zarIranuM romeroma prasanna thaI jAya. sAcA dilathI kareluM dAna sAttvika hoya che. sAttvika dAnathI AnaMdaprApti thAya che. dAna karanArI vyaktinuM jIvana eka haryAbharyA vRkSa jevuM hoya che. vRkSa potAnAM phaLone pote ArogatuM nathI, e ja rIte dAnI vyakti paNa potAnI saMpattino upayoga paropakAra mATe karavo lAbhadAyaka mAne che. dhanano moha tyajI zake, e ja dAna karI zake. je bahAranuM dhana ApI zakato nathI, te AMtarajIvananI saMpatti kaI rIte ApI zakaze ? pratyeka gRhasthe potAnI zakti anusAra dAna ApavuM joIe. gAyabheMsa AdinuM dUdha dohavAnuM baMdha karo, to e dUdha ApavAnuM baMdha karaze. kUvAmAMthI jaLa sIMcavAnuM baMdha karo, to e dUSita thaI jaze. e rIte je vyakti dAna Apato nathI, te potAne ghaNI moTI hAni kare che. potAnA dhanane uttama kAryomAM prayojanAra 52 lakSmI sadaiva prasanna rahe che. dAna ApyA pachI kyAreya pastAvuM joIe nahIM. lobhI manuSya dAna ApI zakato nathI. jaMgalamAM jema mAnavI ekalavAyApaNuM anubhave che, evI ja sthiti saMsAramAM lobhInI thAya che. lokapriya : zrAvake lokapriya banavuM joIe. koI ema savAla uThAve ke lokapriyatAno vaLI dharma sAthe zuM saMbaMdha ? paraMtu emaNe bhUlavuM joIe nahIM ke je vyakti svabhAve namra hoya che, e ja sarvane priya hoya che. ene ja badhA cAhatA hoya che. zrImad bhagavad gItAmAM lakhyuM che, 'azAMta vyakti dharmane sparzI paNa zakato nathI. 'bhAvaDe' zabdano artha : zrAvakano artha ApaNe vyApaka rIte karavo joIe. paMjAbamAM zrAvakane 'bhAvaDA' kahevAmAM Ave che. bhAvaDA eTale evA zrAvaka ke jenA bhAva UMcA hoya, vizALa hoya, je prabhupaMthano pravAsI hoya, je mAnavatAnA guNono bhaMDAra hoya ane je satyano premI hoya. A ja sAco bhAvaDA che ane e ja sAco zrAvaka che. 5 pariziSTa-pa mAtApitAno bhakta : zrAvake milanasAra, sahanazIla ane mAtApitAnA bhakta thavuM joIe. mAtAe ApaNA para ghaNA upakAra karyA che, paraMtu loko potAnAM mAtApitAnA AzIrvAda letA nathI. teo vAsakSepa levA mATe muni mahArAja pAse Ave che, paNa emanuM kArya siddha thayA pachI emanA pratye kRtajJatA vyakta karavA AvatA nathI. jamAno badalAyo nathI, mana badalAyuM che. AbUnA AcArya zrI zAMtisUrIzvarajI mahArAjanI sevAmAM moTI saMkhyAmAM loko AvatA hatA. emaNe kahyuM hatuM, 'mAre mATe koI AvatA nathI.' zuddhatA : zrAvaka-zrAvikAoe potAnAM dhArmika upakaraNonI yogya sArasaMbhALa levI joIe. baheno lokhaMDanA kabATamAM makhamalI DabbAmAM khUba saMbhALathI potAnAM AbhUSaNo rAkhe che, keTalIka baheno to ema paNa kahe che, 'mahArAja, A sADI meM varSo pahelAM kharIdI hatI, paraMtu meM ene eTalI badhI sAcavIne rAkhI che ke jANe Aje ja kharIdI hoya tevuM lAge.' A vAta yogya che, paraMtu jo emanI anAnupUrvI, paMca pratikramaNa ke navasmaraNanAM pustako jovAmAM Ave, to ema lAge ke koI bhaMgAranI dukAnano mAla che. ApaNe ApaNAM kImatI vastro karatAM paNa dhArmika upakaraNonI savizeSa saMbhALa levI joIe ane prabhAvanA AdimAM A upakaraNo vaheMcavAM joIe. prabhAvanAno artha che, 'paranI bhAvanA vadhe' arthAt bIjAnI bhAvanA paNa Urdhva bane ene prabhAvanA kahevAya. baheno pUjAmAM roja navI navI sADIo paherIne jAya che ane e ja sADIo paherIne bajAramAM jAya che. vivAha, lagna ane anya sAMsArika kAryamAM paNa e sADIo jovA maLe che. pUjAnI sADI taddana zuddha ane alaga hovI joIe. sADImAM kALo raMga hovo joIe nahIM. vyAkhyAna ApatI vakhate mane je vAta yAda Ave che, te kahuM chuM. bhale e kadAca prasaMgocita na paNa hoya. anya dhArmika upakaraNo jeTalI ja zuddhi sADInI bAbatamAM hovI Avazyaka che. mauna sAdhanA : zrAvaka-zrAvikAoe pratidina thoDA samaya mATe mauna rAkhavuM joIe. upavAsa karatI vakhate to mauna vizeSa Avazyaka che. enAthI ghaNI zakti sAMpaDe che. DaoNkTaronuM kahevuM che ke eka zabda bolavAthI pAzera dUdhanI zakti haNAI jAya che. bhagavAna kRSNae maunanuM mahimAgAna karyuM che. mahAtmA gAMdhIjI pratyeka somavAre maunavrata rAkhatA hatA. mahAtmA araviMda ghoSa cAlIsa 257
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-5 preraNAnI pAvanamUrti varSa sudhI eka khaMDamAM mauna dhAraNa karIne beThA hatA. kAnapuramAM vasatI eka gujarAtI sannArIno ghaNo moTo parivAra che. e japa-tapa ane gRhakArya karyA pachI roja cAra kalAka avazya mauna rAkhe che ane e haMmezAM kahe che, "mahArAja ! maunathI mArI AdhyAtmika zakti vadhe che.' svAdhyAya prema : zrAvake pratidina svAdhyAya karavo joIe. bAra prakAranI tapazcaryAmAM svAdhyAyane paNa tapa mAnavAmAM Ave che. svAdhyAyathI samyakajJAnanI prApti thAya che ane pApakarmonI nirjarA thAya che, paraMtu vyApArI komamAM svAdhyAya pratye kyAMthI prema jAge ? tame sahu svAdhyAyanuM mahattva sArI rIte jANo cho. paMjAbamAM sAdhu-sAdhvIno yoga ocho sAMpaDe che ane teo padhAre, to paNa traNa-cAra varSa bAda cAlyA jAya che, AthI ja zrAvako mATe svAdhyAya karavo ati Avazyaka che, dharma ane samAjanI rakSA mATe guru AtmavallabhanA kSetramAM to svAdhyAya karavAnI adhika jarUriyAta che. vANI ane vartana : sAdhakanAM vANI ane vartana ekasamAna hovAM joIe. loko potAnAM bALakone kahe che, "sAcuM bolo, jUThuM bolavuM nahIM', paraMtu teo svayaM jUThuM bolatA hoya che. eka vAra eka mAtA bALakane laIne mahAtmA pAse gaI ane kahevA lAgI, 'mAro chokaro goLa bahu khAya che ane ene kAraNe bImAra paDI jAya che. vaidyoe ene goLa khAvAnI manAI karI che, paNa enI Teva e choDato nathI. huM ApanI pAse e mATe AvI chuM ke tame ene goLa khAvAnI manAI karo, jethI A bImArIthI e chuTakAro meLavI zake." mahAtmAjIe atyaMta vairyapUrvaka e strInI vAta sAMbhaLI ane kahyuM ke, 'paMdara divasa pachI Avaje'. paMdara divasa bAda e strI pharI potAnA bALakane laIne mahAtmAnI pAse AvI. mahAtmAjIe bALakane goLa khAvAnuM choDI devA kahyuM ane bALake goLa nahIM khAvAnI pratijJA lIdhI. A joIne pelI strI vicAramAM paDI. eNe kahyuM, 'jo Apa ene pratijJA ja ApavA mAgatA hatA, to e divase kema na ApI ? A kArya to Apa e divase paNa karI zakyA hota.' mahAtmAjIe kahyuM, 'bena ! paMdara divasa pahelAM huM svayaM goLa khAto hato, tethI te bALakane kaI rIte aTakAvI zakuM ? have meM goLa khAvAnuM choDI dIdhuM che eTale ja A bALaka para mAro prabhAva paDyo che." kahevAno artha e che ke zrAvake enI kathanI ane karaNI ekasamAna rAkhavI joIe ke jethI enI vAtano bIjA loko para prabhAva paDe. kuTuMbanuM pAlana : zrAvake potAnA kuMTubanA pAlaNapoSaNa mATe nyAyanItithI kamANI karavI joIe. eNe dhananA mohamAM eTalA badhA DUbI javuM joIe nahIM ke jethI dharma-adharma, pApa-puNya, Adino koI vicAra ja kare nahIM. anyAya ane anItithI meLaveluM dhana potAne ja mATe nahIM, balka parivArajanone mATe paNa hAnikAraka bane che. jemaNe khoTA raste kamANI karI che, emanAM saMtAno kumArge cAle che. jemanI kamANI zuddha hoya, emanAM saMtAno dhArmika ane saMskArayukta hoya che. A badhI bAbatonuM AcaraNa karanArI vyakti zrAvakadharmanuM pAlana karIne svajIvananuM kalyANa karI zake che. vidyArthI ane zikSakanI yogyatA ane ayogyatAnI bhUmikA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, suvarNamahotsava graMthano bIjo khaMDa 'lokopayogI sAhitya' e nAme zrI jayabhikhunA saMpAdana heThaLa 1968mAM pragaTa thayo hato. A graMthamAM pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAje vidyArthIonA judA judA prakAro darzAvIne guruziSyanA saMbaMdha aMge hRdayasparzI rajUAta karI che. ja ra58
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-5 preraNAnI pAvanamUrti jagata AkhAmAM jyAM sudhI vidyAnI prApti karanArA vidyArthIo ke ziSyo che, tyAM sudhI temane vidyAnI prAptimAM nimitta bananArA AcAryo, upAdhyAyo, adhyApako ke prophesaro hovAnA, ane jyAM sudhI koI paNa prakAranI vighA hayAta che tathA tene meLavavAnI pravRtti cAle che, tyAM sudhI vidyArthIo paNa rahevAnA ja. A rIte vicAra karatAM vidyA, vidyArthIo ane temane zIkhavanArA - e traNeno saMbaMdha anivAryapaNe rahevAno. vidyA, je bIjAnA (zikSanA) koThAmAM che, tene potAnA (vidyArthInA) koThAmAM lAvavI e kAMI saheluM kAma nathI. prathama to vidyAnI prApti mATe vidyArthI yogya bhUmikA dharAve che ke kema ? e hakIkata khAsa jovI paDe che. e jovA mATe umara, uttarottara vargomAM caDatI thavI, e jovA karatAM vidyArthInI manobhUmikA vidyA meLavavAne yogya che ke kema ? e vizeSapaNe tapAsavuM joIe. vaLI, je rIte vidyArthInI manobhUmikA tapAsavI paDe che e ja rIte vidyA zIkhavanAra adhyApaka ke prophesara yA zikSakanI manobhUmikA paNa vidyA ApavAne lAyaka che ke nahIM ? e paNa tapAsavuM eTaluM ja jarUrI che. A aMge prAcIna anubhavI AcAryoe ghaNA ghaNA vidyArthIonA saMsargamAM AvI temanI cirasthitino abhyAsa karI, amuka jAtanuM tAraNa kADhIne jaNAvela ke vidyArthInI amuka jAtanI manobhUmikA hoya to te vidyA levAno adhikArI che. ane vidyAne zIkhavanAra paNa amuka eka vizeSa prakAranI manobhUmikA dharAvato hoya to te vidyAne zIkhavavAno adhikArI che. jaina Agama "zrI naMdisutra'mAM ane 'AvazyakasUtramAM A aMge khAsa carcA Ave che. Ama to 'naMdisUtrano mukhya viSaya jJAnanI carcA che tathA 'AvazyakasUtra'no mukhya viSaya AvazyakanI carcA che, tema chatAM zAstrakAre zAstrano prAraMbha karatAM ja vidyArthInI ane AcAryanI kevI manobhUmikA hovI joIe e aMge keTalAMka laukika udAharaNo tathA kathAo ApIne ghaNI spaSTa ane saune samajAya te rIte je hakIkata jaNAvela che te aMge ahIM saMkSepamAM lakhavAnI vRtti che. vidyA eTale kevaLa gokhaNapaTTI nathI, tema kevaLa zuSka vicArasaraNI ke pAThanuM smaraNa mAtra paNa nathI; mAnavanA jIvanaghaDataramAM vidyAno asAdhAraNa phALo che eTale ja zAstrakAre vidyArthI ane AcAryanI manobhUmikA vize carcA karela che. zarUAtamAM yogya ne ayogya vidyArthInI manobhUmikA vize carcA Ave cheH narama kALI mATI hoya ane tenI upara sAdhAraNa varasAda paDe topaNa enI asara kALI mATImAM UMDe sudhI pahoMce che, te ja rIte vidyArthI narama hoya to ja tenA upara vidyAnI asara uttama rIte thAya che. narama eTale namra, saraLa ane AcArya-prophesaranI vidyAprApti sAthe saMbaMdha dharAvatI AjJAne vazavartI hoya, svacchaMdI nahIM. eTale vidyArthInI manobhUmikA sauthI prathama namratAyukta hovI joIe. yogya vidyArthInuM prathama lakSaNa namratA che. ethI UlaTI bhUmikAvALo vidyArthI vidyAprApti mATe ayogya lekhAya che. jema kALamIMDha paththara upara game teTalo varasAda paDe topaNa te uparathI bhale palaLelo dekhAya paNa aMdarathI bhIMjAto nathI, e ja rIte je vidyArthI atyaMta durAgrahI, akkaDa-abhimAnI hoya te bahArathI bhale hoziyAra dekhAto hoya yA vAcALa hoya, chatAM tenA citta para vidyAnI koI asara thatI nathI. A jAtano vidyArthI vidyAnI prApti mATe yogya na gaNAya. ghaDo kANo hoya, kAMThA bhAMgelo hoya, to temAM pANI barAbara TakatuM nathI, thoDuMghaNuM Take paNa saravALe to e paNa nIkaLI jAya che, tema je vidyArthI caMcaLatAne lIdhe kANA ke kAMThAbhAMgalA ghaDA jevo hoya tenA cittamAM vidyA sthirapaNe jAmI zakatI nathI, ane je thoDIghaNI vidyA meLavelI hoya te paNa saravALe - eTale ke pAsa thavAnuM kAma pate eTale cAlI jAya che. A jAtano vidyArthI vidyA mATe ayogya che. je ghaDo taddana sAro-tAjo hoya temAM pANI bharo to TIpuMya bahAra jaze nahIM. tema je vidyArthI sthiratAvALo ane ekalakSI hoya tenA cittamAM paDelI vidyA jIvanaparyata sthira rahe che ane jarA paNa nakAmI banatI nathI. Avo vidyArthI vidyAprApti mATe yogya gaNAya.. keTalAka vidyArthI cAraNI jevA hoya che. jema cAraNImAM TIpuM paNa pANI TakI zake nahIM, tema cAraNI jevA caMcaLa manano vidyArthI guru pAse bhale kAna daIne
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pATha sAMbhaLe, paNa te pATha tenA manamAM jarA paNa TakavAno nathI, paNa varganI bahAra AvatAM ja te kaheze ke vargamAM huM zuM bhaNyo enI mane khabara ja nathI. Avo vidyArthI vidyA mATe anadhikArI che. netaranuM ghaTTa rIte gUMtheluM pAtra hoya, temAMthI jema TIpuM paNa pANI TapakatuM nathI tema je vidyArthInI manobhUmikA vighA meLavavA utsAha sAthe ekAgratAyukta banI hoya temAMthI AcAryuM ke zikSake zIkhavela eka paNa hakIkata bahAra cAlI jatI nathI. Avo chAtra vidyAprAptino adhikArI kahevAya. keTalAka vidyArthIo ghI ke cA gaLavAnI gaLaNI jevA hoya che. gaLaNImAM jema ghIno mela-kITuM ke cAnA kUcA ja bharAI rahe paNa tanvarUpa dhI ke sugaMdhI mIThI cA bahAra cAlI jAya, tema AcAryuM ke zikSake kahelI vAto ke hakIktomAMthI je vidyArthInI manobhUmikA kevaLa kUcA jevo bhAga saMgharI rAkhe tevI hoya ane bhaNataranI umadA vAtone bahAra cAlI javA de tevI hoya te vidyArthI vidyAno anadhikArI che. AthI UlaTuM, jema haMsapakSI dUdha ane pANI maLI gayo hoya chatAM emAMthI mAtra dUdha dUdha ja pI jAya che ane pANI paDatuM mele che, tema je vidyArthI zikSake kahelI vAtomAMthI sArasArarUpa hakIkato tAravIne manamAM saMgharI rAkhe ane pANI jevA bhAgane paDato mele, te vidyArthI vidyAno adhikArI gaNAya. pADo taLAvamAM pANI pIvA paDe che to te badhuM ja pANI DahoLI nAkhe che, ethI pote cokhkhuM pANI pI zakato nathI tema bIjAM jAnavaro paNa cokhkhuM pANI meLavI zakatAM nathI. tema je chAtra jyAre pATha cAlato hoya tyAre potAnuM DahApaNa batAvavA zikSakane ADIavaLI nakAmI vAto pUchI ke nakAmI carcA UbhI karI vargane ane kahevAtA pAThane DahoLI nAkhe tethI te pote to vighAne pAmI na zake paNa vargamAM beThelA bIjA jijJAsuo paNa zikSaka dvArA samajAvAtA pAThane pAmI zakatA nathI. Avo vidyArthI vidyAne mATe pAtra na kahevAya. ethI UlaTuM, jema gheTuM potAnA baMne goThaNa nIce rAkhI taLAvanA pANIne DoLyA vagara ja pANI pIve che ane bIjAM pazuo paNa cokhkhuM pANI pI zake che, tema je vidyArthI cUpacApa ekAgramana thaIne guru dvArA apAtI hakIkatone sAMbhaLe, pariziSTagrahaNa kare, temAM jarA paNa DoLANa na kare, tethI te pote jarUra vighAne pAme ane sahAdhyAyIo paNa vidyAne meLavI zake, Avo vidyArthI vidyAne mATe supAtra lekhAya. macchara mANasane karaDIne tenuM lohI pI potAne poSe che, Ama te potAnuM poSaNa karatAM mANasane DaMkha mAryA vinA raheto nathI. tema je vidyArthI guru pAsethI vidhA meLavatAM gurune DaMkha mAre arthAt A to mAtra gokhaNiyo che vagere kahI gurunI niMdA kare athavA adhyApakanI sAmuM tiraskArabhAvathI bole te chAtra vidhAne mATe kupAtra che. tethI UlaTuM, jema ja Lo mANasane jarA paNa duHkhanI khabara na paDe tema tenuM lohI pI potAnuM poSaNa kare che, tema je vidyArthI potAnI bhakti, namratA ane vidyA mATenA khaMta vagere guNothI adhyApakane evo vaLage ke ene bhaNAvatAM bhaNAvatAM jarAya thAka na jaNAya ane UlaTuM te vidyArthI tarapha kheMcAto ja rahe A jAtano vidyArthI vidyAno khAsa adhikArI gaNAya. zAstrakAre Ama laukika udAharaNo dvArA vidyArthInI yogyatA ane ayogyatAnuM ghaNuM spaSTa darzana karAvela che. te ja rIte adhyApaka, zikSaka ke gurunI yogyatA ane ayogyatA darzAvavA mATe paNa keTalIka uttama hakIkata A pramANe batAvela che. eka lobhI brAhmaNane koI eka dAtAo sastAmAM svarga meLavavA sAru mAMdalI-beThelI ja gAyanuM dAna karyuM. pelA lobhI brAhmaNe dAtAne e paNa na pUchavuM ke A gAya UbhI to karo yA te keTaluM dUdha Ape che ? vagere.. pachI jyAre ghera laI javA sAru brAhmaNa gAyane pUMchaDe jhAlIne beThI karavA gayo, tyAre ene khabara paDI ke gAya to mAMdalI che ane vasu kI gayelI che tethI dUdha to ApatI ja nathI. have brAhmaNane ema thayuM ke A balAne koIne taddana sastAmAM vecI mAruM. koI bIjo evo ja eka lobhiyo gharAka maLyo. teNe zarUAmAM to pUchavuM ke bhAI, A gAyane beThI to karo, paNa brAhmaNe kahyuM ke jema meM kharIdelI che tema ja tamAre kharIdavI paDaze. bIjI pUchaparachanI vAta nathI. pelA lobhiyAe brAhmaNa para vizvAsa rAkhIne beThelI gAya tadana pANInI kiMmate kharIdI. pachI gAyane beThI karavA tenuM kara
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-5 pUMchaDuM AmaLavA lAgyo paNa gAya beThI ja na thaI, tyAre tene khabara paDI ke gAya mAMdI che ane pote sastAmAM levA jatAM chetarAyo che. eTale eNe vicAryuM ke huM paNa koI bIjAne Ane vaLagADI dauM. ema bIjo gharAka Avyo, paNa teNe to gAya vize aneka savAlo karyA tyAre pelAe kahyuM ke meM jema lIdhela che tema tAre levI hoya to be rUpiyA bhale ochA Apaje. e sAMbhaLIne navo gharAka bolyo ke tuM to buddha che, mAre rUpiyA evA harAmanA nathI jethI tArI peThe chetarAuM.. A rIte je adhyApaka-zikSaka zAstra ke sAhitya zIkhavatI vakhate vidyArthIne ema kahe ke bhAI, jevuM huM zIkhyo chuM tevuM meM tamane zIkhavyuM, vidyArthI te bAbata tarka kare yA to vizeSa carcA kare to zikSaka ema javAba Ape ke meM to mane jevuM maLyuM tevuM ja zIkhavyuM, e aMge meM paNa mArA adhyApaka pAse koI tarka nahIM karelo athavA vizeSa samajaNa nahIM mAMgelI, eTale tame paNa A aMge koI tarka na karo. Ama kahenAra adhyApaka ke zikSaka pelA brAhmaNa jevo ajJAnI che ane bhaNAvavAno anadhikArI che. AthI UlaTuM, je zikSaka, joI-tapAsIne gAyane dAnamAM lenAra catura brAhmaNanI peThe , potAnA guru pAsethI vidyA meLavatAM mAtra zabdasparzI ja na rahe paNA vizeSa tarko ane manana-ciMtana karIne mULa vAta vize aneka mAhitI meLave ane chAtrone paNa kevaLa zabdasparzI na banAvatAM tarkano upayoga karavAnuM sUcana kare tathA navI navI hakIkatone zodhavAnI taka Ape tathA tulanAtmaka paddhatinI samajaNa ApIne vizeSa zodha karavA preraNA Ape ane kevaLa prAcIna lokonA zabdo upara ja aMdhavizvAsa rAkhavAnI vAtane gauNa rAkhe, tevo zikSaka vidyA devAno pUro adhikArI che. vaLI, gurue ke zikSake Apela pAThane jyAre chAtra gokhato hoya tyAre zikSakane ema jaNAya ke chAtra khoTuM gokhe che athavA khoTuM vicAre che tyAre zikSaka vidyArthIne sUcana kare ke, bhAI tuM to khoTuM gokhe che ane vicAre che paNa khoTuM! A sAMbhaLI chAtra ciDAIne kahe ke lyo sAheba, tame ja mane Ama zIkhavela che ane Ama vicAravAnI bhalAmaNa karela che, chatAM tame kema pharI jAo cho ane mArI bhUla batAvo cho ? A sAMbhaLI zikSaka gusse thaI jAya ane vidyArthIne kahe ke alyA, tAre bhaNavAnuM dhyAna to rAkhavuM nathI ane mArI bhUla kADhavI che, Avo 264 tuM nAlAyaka che enI to mane Aje ja khabara paDI - Ama e baMne jhaghaDo Ubho kare ane na bolavAnuM bolavA mAMDe to evo chAtra to ayogya lekhAya ja, paNa zikSaka paNa vidyAdevInI bhUmikA vagarano che ema samajavuM. AthI viparIta, jyAre vidyArthI zikSakanI saratacUkanI vAta kare tyAre zikSaka namrapaNe ema kahe, bhAI, saMbhava che ke tane bhaNAvatI vakhate mAruM dhyAna na rahyuM hoya ane khoTo pATha apAyo hoya tathA Ama ciMtana karavAnI bhalAmaNamAM paNa mArI bhUla thaI hoya, paNa bhAI, kharo pATha Ama che ane tenuM kharuM ciMtana Ama karavuM joIe - Ama kahenAro A jAtano namra guru ke zikSaka vidyA devAno kharo adhikArI che. A rIte A nAnA lekhamAM ziSya ane gurunI yogyatA tathA ayogyatA vize je vivecana paMDita zrI becaradAsajI dozI pAse abhyAsa karatI vakhate mane maLeluM te ahIM rajU karela che. bhUla mATe kSamA mAguM chuM. tathA bhUlanI mane jANa karavAnI prArthanA karuM chuM. lekha-5 bahenone preraNAtmaka saMdeza pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe tA. 11-6-65nA roja rAjakoTamAM 'zrI kAntA strI vikAsagRha nI mulAkAta lIdhI hatI ane te prasaMge saMsthAnI vyavasthA, zikSaNa, gRhaudyoga vagere aMge saMtoSa vyakta karyo hato. te pachI bahenone preraNA maLe tevI rIte dRSTAMto dvArA mananIya pravacana ApyuM. baheno dhAre to ghaNuM kAma karI zake tema che. atyAranA samAjanI paristhiti ane vAtAvaraNane palaTAvavA bahenoe sadAcAra, saMyama, sAdAI keLavavA khUba ja Avazyaka che. A sadguNothI jIvanamAM ghaNo vikAsa sAdhI zakAze. duniyAnA mahApuruSo, mahAtmAo, bhagavAna buddha, mahAvIra, rAma, kRSNa, gurunAnaka, maharSi dayAnaMda sarasvatI, zrImad rAjacaMdra vageree strIonI unnati ane vikAsa mATe ghaNuM kahyuM che. - upa
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti jaina zAstro, manusmRti, gItA, bhAgavata, rAmAyaNa tathA anya dharmanA graMthomAM lakhyuM che ke AtmAnA guNonA vikAsa mATe sAdAI, saMyama, tyAga keLavI AgaLa vadhe teTalI jIvanamAM saphaLatA maLI zake. koI paNa kSetra evuM nathI ke jyAM baheno kAma na karI zake. strI to sahanazIlatAnI mUrti che. vinobAjIe 'strIzakti' pustaka lakhyuM che. te dareka bahenoe avazya vAMcavuM joIe. ane te mujaba potAnA jIvanamAM AcaraNa karavA prayatna karavo joIe. baheno rAjya calAvI zake che, yuddha karI zake che ane samAjane suvyavasthita paNa banAvI zake che. bhUtakALamAM jhAMsInI rANI lakSmIbAIe adbhUta zaurya batAvI dezanI svataMtratA mATe balidAna ApyuM. azokanA putrI saMghamitrAe dharmanA pracAra mATe silona (zrIlaMkA) vagere dUra dezAvaromAM pharI potAnuM sAruMye jIvana vItAvyuM. mahArANI vikTorIyAe buddhikauzalyathI rAjya calAvyuM. vartamAnakALamAM zrImatI vijayalakSmI paMDita, zrImati iMdirAbena gAMdhI vagere dezanI svataMtratA ane AbAdI mATe bhAre jahemata uThAvI rahyA che. pUjya zaMkarAcAryajI ane maMDana mizranI dhArmika carcAmAM chevaTe maMDana mizra hArI jAya che tyAre maMDana mizranI strI bhAratIdevIe kahyuM ke patnI e patinuM arlIMga che ane e dRSTie mArI sAthe zAstrArthamAM jItyA pachI ja ApanI jIta gaNI zakAya. tyArabAda tattvanI carcAmAM bhAratIdevIe adhyAtma ane anubhavajJAnathI zrI zaMkarAcAryajIne paNa vicAra karatAM karI mUkyA hatA. A uparAMta satI sAvitrI, satI damayaMtI, caMdanabALA ane anya satIonA jIvana ApaNane khUba ja preraNA ApI jAya che. ApaNe sahu temanA jIvanamAMthI preraNA meLavavA prayatna karIzuM to kharekhara jIvana dhanya banI jaze. A samaye sAdAI, saMyama, sahanazIlatA ane tyAganI khUba ja jarUra che ane to ja atyAranA bhautika vAtAvaraNamAM sukha ane zAMti meLavI zakAze. jIvananI saphaLatA icchatI dareka vyaktie sAdAIne sthAna ApavuM ja paDaze. pAramArthika mArge vaLavuM ja paDaze. mahAtmA gAMdhIjIe bahenone saMbodhatA eka pravacanamAM kahyuM hatuM ke 'jo tame 266 pariziSTa-pa koI paNa lAlacamAM na sapaDAva, tamAruM jIvana bilakula sAduM ane saMyamI haze, bahAranA mojazokhane sthAna nahIM Apo, tyAga, sAdAI ane sahanazIlatAnA guNo keLavazo to tamAre koIpaNa vAtathI - vAtAvaraNathI gabharAvAnI jarUra nathI. mATe nirbhaya bano.' AgaLa bolatA pUjya sAdhvIjIe kahyuM ke tamArA gRhasthAzrama jIvanamAM paNa sahanazIlatA, gaMbhIratA, pAramArthika vartana, vyAvahArika AvaData, saMyama, tyAga ane sAdAIne jeTalA pramANamAM apanAvazo teTalA pramANamAM zAMti ane saphaLatA maLaze. jIvana jIvavAnI A ja kaLA che. A kaLA jeNe hastagata karI lIdhI teNe potAnuM jIvana sArthaka karyuM samajavuM. eka phArasI kavie kahyuM che ke jIvana jIvavAnI kaLA jene AvaDI AdhyAtmika mArge vaLI, jeNe potAnA AtmA tarapha sarva zakti kendrIta karI, tene pachI bIjuM kaMI ja prApta karavAnuM rahetuM nathI. mahAtmA gAMdhIjInA pravacanano eka dAkhalo TAMkatA pUjya sAdhvIjIe kahyuM ke mAtAnI javAbadArI sauthI vadhu che. te duniyAne mahAvIra, buddha, rAma, kRSNa ane mahAtmA gAMdhIjI jevA mahAtmAonI bheTa ApI zake che. paraMtu te mahAtmAonA jIvanamAM sauthI agatyano bhAga bhajavanAra, temanA sAttvika ane AdhyAtmika jIvanamAM prANa pUranAra temanI janetA-mAtA ja hatI. eTale mAtA e ja zikSaNa ane susaMskAranI sarvocca yunivarsiTI che. ApaNe sahu eka ja IzvaranA saMtAna chIe. ApaNI vacce kAMI paNa bhedabhAva, saMkucitatA, prAMtavAda, bhASAvAda, jAti ane dharmabhedane phagAvI daI sarva jagyAe ekatA sthApIne 'vasudhaiva kuTuMbakam'ne ApaNA jIvanano Adarza maMtra banAvIe. bahenone saMbodhatA emaNe kahyuM ke dhArmika vAMcana, manana ane zravaNa mATe vadhu nahIM to ochAmAM ochuM divasamAM aDadho kalAka jeTalo samaya paNa kADho. haMmeza niyamita prArthanA karo. prArthanA e to jIvananuM sahuthI mahattvanuM aMga che. prArthanAthI ja ApaNe Izvara sAthe - AtmA sAthe tAdAtmya prApta karI zakIzuM. prArthanAthI ja ApaNe vizvazAMti sthApavAmAM phALo ApI zakIzuM. 13
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti AgaLa bolatAM pUjya sAdhvIjI mahArAje kahyuM ke bahenoe sevAnA kSetramAM paNa jhaMpalAvavuM joIe ane mAnavatAnI jyota jalatI rAkhavI joIe. te mATe pUjya ravizaMkara mahArAjanA zabdonuM punaruccAraNa karatAM temaNe kahyuM ke 'eka vakhata eka jagyAe hullaDa thayuM. sarakAra taraphathI karaphyu lAdavAmAM Avyo. hullaDa thayuM te jagyAe keTalIya lAzo paDelI hatI. keTaloka samaya javAthI khUba ja durgaMdha phelAvA lAgI. zrI ravizaMkara dAdA ane temanI TukaDIe chevaTe te lAzonI aMtima vidhi karI. tyAra pachI keTalAye samaya sudhI temanA hAthamAMthI durgaMdha khasI nahIM. sevAnA kSetramAM jhaMpalAvanAre AmAMthI e paNa dhaDo levAno che ke sevA ane sUga kadI sAthe nahIM rahI zake. sUgane tIlAMjali ApavI ja paDaze.' uparokta prasaMge eka bhAI dAdA pAse AvyA ane kahyuM, kharekhara, khUba duHkhada ghaTanA banI gaI, ghaNA mANaso marI gayA.' pUjya dAdAe javAba Apyo. mANaso marI gayA te to duHkhada che ja.paraMtu tethI vadhu karuNa to mANasamAMthI mAnavatA-mANasAI marI paravArI gaI che - te che. baheno ! ApaNe sahue samAjane AvA ugra-tAmasa vAtAvaraNamAMthI zAMta ane svastha vAtAvaraNamAM lAvavA khUba khUba kAma, sahanazIlatA, dhIraja, sevA ane zrama karavo paDaze. ApaNAmAMthI kusaMpane dUra karavo paDaze. sva tarapha dRSTi karIne AtmalakSI banIe. ApaNAmAM rahelI truTIone dUra karIe. aMtamAM temaNe kahyuM ke Apa sahunA jIvana zubhabhAvanA ane zubha kAryomAM vyatIta thAya e ja prArthIe. mArA pUjya gurudeva tabiyatane kAraNe AvI zakyA nathI. paraMtu emanA zubhAzISa paNa ApanI sAthe ja che. 6 mahattarApadavibhUSitA, sAdhItamA zrI mRgAvatIcI prazastistotram kAvyAMya - pro. rAmakumArajI (?) suvizrute bhAratavarSadeze dillInagaryA zubharAjadhAnyAm / zobhAkare saMskRtimaMdire tu zrI AtmavallabhetikRtanAmadheye / padmAvatImandirapArzvabhUmi yasyAabhUt pAvanakAladharmaH / mahattarA sA zramaNIvizuddhA mRgAvatI zrIrjayatAt yuge yuge / / (2) saradhAranagara, gujarAtaprAntaM yA'zobhayajjanmadharAM pavitrAm / devIsvarUpAM guNazIlarUpAM dhAtrIJca zrIzIlavatImavindat / yA dvAdazAbde zizukAlamadhye cAritradIkSAM kaThinAmadhArayat / / mahattarA / / (F) yA saumyatAM candramaso'dhigacchat, tejaH prapUrNa ca prabhAkarasya / gambhIratAM sAgaratulyarUpAM, vAgdevatAtulyamagAdhajJAnam / dRSTiM sudhAvarSakarImamoghAM, cAritradADhayaM girimerutulyam / / mahattarA / / (6) AnandasUrezca parAkramatvaM zrIvallabhasya zubhadIrghadRSTiH / sureH samudrasya ca bhaktibhAvaH yasyAguNAnAM gaNanA virATA / AzIravApya guruvallabhasya sevAvrataM jIvanalakSyamAdhRtam / / mahattarA / / (';) yasyAnane vatsalatAyutAsmitiH suzobhitA'bhUta aravindazobhA / yasyA Atmani saMskRtigauravatvaM vANyAM sudhAsiktavimohanatvam / khAdI vastraiH parizobhitA sA zubhrAmarAlIva virAjate sma / / mahattarA / / (6) vallabhaguroH zAstimavApya yA gatA zrIahamadAbAdanagare suramye / 19
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-6 preraNAnI pAvanamUrti AgamaprabhAkarazrIpuNyavijayAt sukhalAlabecaradalasukhasudhIbhyaH / sAdhvISumadhye sarvA'gamAnAM jJAnaM prapede prathamakrameNa / / mahattarA / / jJAnaM ca kAryANinirIkSya yasyAH vRttiM paropakAraparAM nirupya / 'jainabhAratI' pada: suzreSThAM samudrasUriH pramudA samarpayat / zrIindraguruNA 'mahattarA tu zrI kAMgaDAtIrtha-uddhArikA' kRtA / / mahattarA / / (8) dhanyA mahA zIlavaMtIca mAtA, zilpIya tajjIvanamAlikhatsA / yasyAzca vatsalatAguNena mRgAvatI tu mahanIyatAM gatA / zreSThA sujyeSThA vinaya-prakRSTA prabhAvitAM yAmakarodguNaiH svaiH / mRgAvatIzrI jinasAdhanAyAM yasyAH sadaiva-sahayogamApnot / / mahattarA / / jJAnavizAlaM, suguNaikamAlaM, brahmavratoddIptataraM ca bhAlam / mahilAyuvAjAgaraNaM vizAlaM, vicchedakaraNaM mithyAtvajAlam / vidhvaMsakaraNamajJAnavyAlaM, yasyAH guNAH bhAvayituM sadA'lam / / mahattarA / / (10) prANAntakAle'pi samAdhivRttiH yasyAH dhRtizcaiva prazaMsanIyA / 'svasthA'smi' vAkyaM mahanIyamAsIt mahattarAyAH mahimApradarzakam / cikitsakai vismayapUrNadRSTayA dRSTaM tu dhairyasya paraMnidarzanam / / mahattarA / / mahattarA zrI mRgAvatIjInI stuti - pro. zrI jayakAnta (paM. azvinIkumArajI dAsanA ziSya) yA devI samalaJcakAra januSA, saurASTradezaM zubham; bAlye'vAptavatI svamAtRvaMdanAMbhojAnmataM nirmalam / pAkhaNDAditamovikAraharaNe, yasyA vaco dIdhitiH; kalyANaM cakame nRNAM karuNayA, sA bhAratI modatAm / / 1 / / kAruNyAmRtapUrapUritalasad, gAmbhIrya zobhAvatI; siddhAntAnuguNAnukAri vasanaM, dhautaM sadA vibhratI / lokoddhAracikIrSayeyamasakRjjainaM mataM tanyatI; sAdhvIratnamRgAvatI vijayatAM, jJAnatviSA bhAsvatI / / 2 / / anantasaujanyamavAkirantI, lokasya daurjanyamapAkaroti / svatejasA nizchalacetaseyaM, mRgAvatI maGgalamAtanoti / / 3 / / dhyAnena saMnyastavibhedabuddhiH, saMkalpadAsI kRtakAryasiddhiH / tapodhanA zAstravicAra dakSA, mRgAvatI trijagataH pratiSThA ||4|| svakArya saMsAdhana vipramAdAM, pikopamsphItaravAM vizuddhAm / mRgAvatImastasamastadoSAM, vandAmahe nityamagAdhasattvAm / / 5 / / saMsthApya yA saMskRtirakSaNArtha, saMsthA: bahutra svavacaH prabhAvaiH / bhavyAkRti snigdha vinamrabhAvA, mahattarA jainavicAra zIlA / / 6 / / mandasmitairapratima prabhAvaiH, sandehapujaJca nivArayantI / svakaNThanisyanditapUtanadyA, manomalaM nurvimalIkaroti / / 7 / / az2AnapujaM viphalIkaroti, hRdisthakAmAn saphalIkaroti / dezasya dainyaJca vibhAvayantI, mahAnataM paJcakamAdadhAti / / 8 / / vinaSTa saMkIrNa manovikArA, gRhItadharmArjana suprakArA / pravAhitajJAnamayAmbudhArA, vibhAtu sAdhvIgatadivyatArA / / 9 / / sadaiva dIneSvanukampamAnA, vidvatsamArAdhanamIhamAnA / anAthavidyArthiSu ceSTamAnA, mRgAvatI zrIjagati pradhAnA / / 10 / / yasyAH sudRSTiH ravirazminirmalA yogyaM naraM cinhayituM samarthA / vimarthya samyak dhanakoTyAdhIzaM niHsvArthabhAvamatikarmaThaJca / pratibhAyutaM rAjakumArajainamAkAritaM smArakakAryahetoH / / mahattarA / / yAvat pravAhaH pavanasyaloke, yAvacca prANasthitiH sRSTimadhye / yAvacca candrasya divAkarasya vyomeprabhA bhAti dyutiprabhAvA / / tAvat yazaH sumahattarAyAH bhavitA'maraM kAvyanibandhaneSu / / mahattarA / /
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-6 jinAlaya meru parvata kI bhAMti khaDA kiyA / rAja vaidya jasavaMtarAya jaina ne yaha stavanA karane ke lia mujhe nirdeza kiyA, kintu kheda hai ki ve ina 5 gAthAoM ko sune binA hI paMcatya ko prApta ho gae / zrI mRgAvatIjI ma. kI saMstAvanA (prAkRtamA) - zrI bhaMvaralAla nAhaTA guNagaNa maNi sunihANA jaNaNI jassa sIlavaI ajjA / veragga raMga raMjiya kisora vaye cAritta gahaNattha / / 1 / / jugavIro Ayario savva gaccha samabhAva dhara pavaro / gahiya saha pavajjA guru vallaha sUri kara kamale / / 2 / / kalikAyA mahANayare pajjosavaNa pavayaNo sukao / suvihiya saMdhArAhaNa kAraviya sukitti vitthAro / / 3 / / jAo mahappabhAvo saMvigga raMga, pavaDDhamANa paccakkho / kaMgaDa koTdario susamma niva kaya nemi jiNa kAle / / 4 / / DhillayAM vallaha bhuvarNa bahu vitthara AraMbhio jeNa / caNDIgaDhe merusamo jiNAlayo suha rAyahANIsu / / 5 / / jasavaMtarAya vijjo kahiya miNaM saMthavaNa kajje / hA! kheya, patta paMcatta anisuNiya gAhA paMcagA esA / / 6 / / guNoM ke samUha rUpa ratnoM kI nidhAna, AryA zrI zIlavatI jinakI jananI thIM, aisI kizora vayaskA (mRgAvatIzrIjI) cAritra grahaNa ke hetu vairAgya raMga meM raMjita ho gii| sarva gacchoM ke prati samabhAva dhAraNa karanevAle, yugavIra AcArya zrI vijayavallabhasUrijI guru mahArAja ke karakamaloM se mAtAjI ke sAtha hI Apane bhagavatI pravrajyA grahaNa kara lI / kalakattA mahAnagara meM jinhoMne (guru mahArAja ke Adeza se) suvihita kharatara saMgha ko paryuSaNA parvArAdhana pravacanAdi dekara karAyA, jisase kIrti kA vistAra huA / AryA zrI kA saMvega raMga pratyakSa baDhA aura mahAna prabhAvazAlinI huI / Apane neminAtha tIrthaMkara ke samaya meM narezvara suzarmA ke sthApita kie tIrtha, nagarakoTa kAMgaDA kA uddhAra kiyA / Apane dilhI meM guru mahArAja zrI vijaya vallabhasUri ke smRti bhavana kA bhAgIratha kArya prArambha kiyA aura paMjAba kI rAjadhAnI caNDIgar3ha meM bhI zubha 1. zraddhAMjali - mahendra kumAra masta vaha mahAna tejomayI tathA yugadRSTA sAdhvI mRgAvatIzrIjI, jo paramparA thI isa yuga kI Adi sAdhvI brAhmI va sundarI kI, jo paramparA thI candanabAlA kI aura jo misAla thI madhyayugIna yAkinI mahattarA kI / vaha mRgAvatI jo sunAyA karatI thI yazovijaya Anandaghana va zrImad rAjacandra, jo kahA karatI thI - svAdhyAya karo aura jAgRta karo kuNDalinI vaha jo pathAnugAmI thI Atma vallabha kI aura unake AdarzoM kI / vaha mRgAvatI jo janmadAyinI thI kAMgaDA, laharA aura vallabha smAraka se tIrthoM kI, vaha jo smAraka banAte-banAte khuda eka smAraka ho gaI, yaha jisane dI naI vicAra dRSTi aura bhAvI pIDhiyoM ko de gaI maMdira mAtA padmAvatI / vaha mRgAvatI jisane zilAnyAsa kiyA uttara bhArata ke sabase bar3e kaiMsara aspatAla kA 2034
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-6 rahanumAM mArgadarzaka, masAyala samasyAe~, tAmIra bhavananirmANa, ahada pakkA nizcaya, masarUra prasanna, lamhoM kSaNa, riMda mastamaulA aura mahAdeva kI taraha khuda pI liyA jahara isa bhayaMkara roga kA tAki mAnava mAtra isase chuTakArA pA sake / esI mahAna tejomayI tathA yugadRSTA sAdhvI mRgAyatIzrIjI jise pAne ke lie bhAratamAtA rUpI nargisa ne hajAroM sAla tapasyA kI va dobArA sadiyoM taka na hoMge jisake darzana usake pAvana caraNa kamaloM meM sAdara sazraddhA sabhakti namana va samarpita hai zraddhAMjali / / kahAM jA rahe ho ? - suzIla kumAra 'riMda' kahAM jA rahe ho rahanumAM hamAre / abhI bahane do amRta ke dhAre / / kahAM jA... abhI kAma bahuta adhUre par3e haiM, abhI kucha masAyala to yUM hI khar3e haiM / hai darakAra kucha aura ehasAM tumhAre / / kahAM jA.... smAraka tumheM thA jo jAM se bhI pyArA, ho tAmIra jaldI ahada thA tumhArA / zarU karake aba ho rahe ho kinAre / / kahAM jA... svagoM kI khuziyoM se masarUra ho tuma, jahAM bhara kI takalIphoM se dUra ho tuma / taDapate sisakate haiM sevaka tumhAre / / kahAM jA.... nigAhoM meM AMsU diloM meM hai halacala, bikharane ko hai kucha lamhoM meM ye mahaphila / agara cAMda tuma ho to hama haiM sitAre / / kahAM jA.... smAraka se joDI hai apanI kahAnI, rahegI yugoM taka ye terI nizAnI / / ye kurabAnI terI ke hoMge najAre / kahAM jA.... abhI jAne kI bhI koI ye umara thI, caurAsI meM caubIsa kI riMda kasara thI / / ye nArAjagI ke hai lagate izAre / / kahAM jA... kahAM jA rahe ho rahanumAM hamAre / abhI bahane do amRta ke dhAre / / kahAM jA... jIvana jhAMkI - ku. promilA jaina eDavokeTa, ludhiyAnA suno sunAye kathA ika mahAsatI kI, jaina bhAratI mahattarA mRgAvatI kI / saradhAra kI bhUmi bhI kitanI bhAgyavAna thI, avatarita huI vahIM pe ye sAdhvI mahAna thI / vikrama saMvata unnIsau byAsI kA zubha varSa, mAtA-pitA ke mana meM chAyA apAra harSa / caitra mAsa kI jaba AI sudi saptamI, DuMgarazI saMghavI ke ghara janmI thI lakSmI / mAtA zivakuMvara kI thI vo lADalI beTI, putra cintA bhI thI jisane mAtA kI meTI / mAtA ke puNya jAge to saMnyAsa le liyA, bAraha varSa kI bhAnu ko bhI sAtha le liyA / mAM-beTI kA sAMsArika nAtA choDa diyA thA, suziSyA aura guru kA nAtA joDa liyA thA / mAtA jo saMyama leke banI zIlavatI jI, aura zIlavatI kI suziSyA mRgAvatI jI / choTI sI umra meM sabhI the graMtha paDha lie, na jAne kitane graMtha the kaNThastha kara liye / sAdhvI saMgha meM vo sAdhvI mahAna thI, Atma-vallabha kI vATikA kI yo to zAna thI / cehare se unake chalakatA ika daivI nUra thA, na jAne kitane duHkhiyoM ke dukha the hara liye / jo satya thA vo usako kahane se na DaratI thI, AtA thA unako hunara dila meM utara jAne kA / 275
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-5 bAta kahane kA thA aMdAja nirAlA, aMdherA miTe mana se ho jAye ujAlA | unameM chupe guNoM ko guru vallabha ne pahacAnA, vo hai mahAna nArI, isa bAta ko mAnA / kalpasUtra yAMcane kI Az2A dI unheM, vaha pahelI sAdhvI thI, milA mAna ye jinheM / jisa guru ne itanA unako mAna diyA thA, jaga meM U~cA usa guru kA nAma kiyA thA / banavAyA smAraka vallabha kA aisA zAnadAra, AtA hai karane darzana, jahAM sArA saMsAra / jo kAma liyA hAtha meM kiyA saMpUrNa lagana se, tana aura mana se jinadharma ko yo samarpita thI / jaba taka rahI jindA, juTI rahI yo parahita thI, krUra niyati ne unheM kama samaya diyA thA, choTI sI umra meM hI hamase chIna liyA thA / bIsa sau vyAlIsa saMvata thA jaba AyA, ASADha sudi dvAdazI ne kahara thA DhAyA / kAla bana ke sitamagara lene inheM AyA, cAroM tarapha thA jaise mAtama koI chAyA / AMkho se AMsU baha rahe the dila thA duHkha bharA, zraddhAMjalI dene ko sArA deza umar3a par3A / gurujI terA upakAra hama bhulA nahIM sakate, lAkhna cAheM tumako vApisa lA nahIM sakate / suziSyA subratAne kAma guru kA saMbhAlA, unhIM ke raMga DhaMga meM svayaM ko raMga DAlA / rahate haiM jindA kauma pe jo jAna khote haiM, dharma pe jAna dene vAle amara hote haiN| AzIrvAda ApakA gurujI rahe sadA, he promilA kI hAtha joDa kara yahI duA / nIta zIza jhakAUM maiM / saMta jano ke pada paMkama meM, nita uTha zIza jhukAUM maiM, mRgAvatI jaisI satiyoM ko, Aja kahAM se pAUM maiM / / 1 / / jinake amRta upadezoM se, janajIvana upavana sarasA thA, hara bhUlA bhaTakA rAhI bhI, apanI maMjIla kA patha pAtA, AMkhoM se bahatI thI karuNA, apane ko nahalAUM maiM / / 2 / / mRgAvatI jinakI garimA se guMja rahA, dharatI aMbara ye sArA hai, sAre jagameM yuga yuga bahatI, jinake puNyo kI dhArA hai, unakI anupama gAthA ko, zabdoM meM kyA batalAUM maiM / / 3 / / mRgAyatI jo apane aura parAye ke, bhedoM se uparata rahate the, jo nindA aura prazaMsA doMno, ko samatA se sahate the, kSIra sindhu sama unakA jIvana, dilakI pyAsa bujhAUM maiM ||4|| mRgAvatI parahita meM jo rata rahate the, ni:svArtha sevA karate the, apanI maMgalamaya vANI se, jana jana kI pIDA harate the, aisI pAvana AtmA unakI, balihArI nita jAUM maiM / / 5 / / mRgAvatI smRti 1. - santoSa jaina parama viduSI mRgAyatIjI, kaisI jana kalyANI thI / marudhara meM bahatI ho saritA, aisI unakI vANI thI / / tapa saMyama kI devI thI vaha, mAnavatA kI mUrata thI / mandira kI pratimA ho jaisI, aisI dilakaza sUrata thI / / nayanoM se thA neha chalakatA, sahaja hI mana ko chU jAtA / darza kare ika bAra jo prANI, basa phira unakA ho jAtA / / yuga-yuga dharatI tapa karatI hai, aisI kalI taba khilatI hai / madhubana jisase mahaka hai uThatA, zItala chAyA milatI hai / / kaise karuM guNagAna tumhArA, zabdoM kI bArAta nahIM / sAgara ko bAhoM meM bharanA, mere basa kI bAta nahIM / / . 207
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. 7. 8. mAna milA sammAna milA bahu, phira bhI mAna nahIM AyA / phUloM se jhuka jAtI DAlI, kucha aisA mana ko bhAyA / / guru bhakti ke raMga meM raMgI, unakI parama ArAdhaka thIM / homa diyA thA jisameM jIvana aisI adbhuta sAdhaka thI / / vallabha jyoti jaga meM phailI, kucha aisI abhilASA se / smAraka kI bhI nIMva thI rakhI, kitanI uMcI AzA se / / 11. pUrva kI kiraNoM ne jaga ko, sadA diyA ujiyArA haiM / 9. 10. 12. preraNAnI pAvanamUrti kAMgaDA tIrthadhAma banA thA, ajUbA tUne uddhAra kiyA / laharA meM laharAyA jhaNDA, ajaba tUne upakAra kiyA / / paMjAba kI dharatI para vicare the, guru kA vacana nibhAne ko / vallabha kI phira yAda dilAne, vallabha ke divAne ko / / 13. tUne bhI yaha rIta nibhAkara deza kA rUpa nikhArA hai / / tere zrama se dilhI ko bhI, tIrtha kA varadAna milA / smAraka para jina dhvajA laharA, aura zrIsaMgha ko sanmAna milA / / jarrA jarrA isa dharatI kA, tere gIta sunAyegA / ballabha ke saMga terA bhI aba nAma amara ho jAegA / / gurunI jI dillI padhAro dilhI zrIsaMgha kI tarapha se vinatI jayapura meM padhAre haiM, mahArAja calate calate / viduSI mRgAvatI jI mahArAja calate calate / / Teka | Adeza hai guru kA dillI meM pahu~cane kA / palabhara nA zAnta baiThe, mahArAja calate calate / / 1 / / ambara se Aga barasI, dharatI ne Aga ugalI / lekina kadama ruke nA, havAbAz2a calate calate ||2|| Adeza gurujI kA bhaktoM kI jindagI hai / batalAyA tumane hamako, yaha rAz2a calate calate // 3 // 238 pariziSTa-9 saccI guru kI bhakti, koI ina guru se sIkhe / gAtA hai inakA nagamA, hara sAz2a calate calate ||4|| itihAsa phira doharAyA, paMjAba kesarI kA / Aye the binolI se, saratAja calate calate ||5|| maisUra meM thI barasI, anupama tumhArI vANI / jayapura meM vahI dekheM, andAz2a calate calate / / 6 / / mahAvIra zatAbdI hai, dillI bulA rahI hai / gUMje vahAM guru kI AvAja calate calate // 7 // a 'rAma' kyA sunAuM, ballabha guru kI siphte / hameM de gaye samundra, sA tAz2a calate calate // 8 // aramAna mere dila ke, kyA 'rAma' pUre hoMge / dillI meM padhAreMge, mahArAja calate calate / / 9 / / kAMTA banakara cubhatI thI - nAjara jaina, caNDIgaDha kAla kI najaroM meM, khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thI, hairAna thA kAla, jaba A A kara, duniyAM caraNoM meM jhukatI thI / bAla avasthA se hI tumane, jIta liyA duniyA kA dila, yuga-yuga se sambandha ho jaise, aise gae duniyA se mila, naI naI jaba tere aramAM kI banake badaliyAM uThatI thIM / kAla kI najaroM meM khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thI / hara parIkSA kI AMdhI aura tUphAna, bana gae saba tere, de diyA siMha, sarapoM ne rAstA bana gae pUnama aMdhere, AMgana meM rajanI ke, tere pyAra kI jyoti jagatI thI / kAla kI najaroM meM, khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thii| rUpa terA mAnava kA thA, para devoM vAle kAma kiye, svarga se jo upahAra lAe, 'mahattarAjI' kauma ko tumane diye, jaise sacamuca ho tuma 'candanA' aisI jaga ko lagatI thI / kAla kI najaroM meM, khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thI / 206
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-5 preraNAnI pAvanamUrti 'vallabha-smAraka' to tere aramAna kA, bana gayA ika zrRMgAra, jhaDiyAM saMkrAMta kI lagatI jahAM, hara ika dina bana gayA thA tyauhAra, nitya bajate jahAM baiMDa the bAje, prAtaH nRtya karatI thI / kAla kI najaroM meM, khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thI / hindu, musalima, sikha, IsAI, 'nAjara' hara ika dharma se pyAra, terI najara meM bhArata, 'vIra prabhu' kA thA parivAra, isa yuga kI avatAra thI, koI darzana ko duniyA TuTatI thI / kAla kI najaroM meM, khyAti terI, kAMTA banakara cubhatI thI / parIkSA meM uttIrNa huI vallabha praNetA jaina bhAratI kAgar3A tIrthoddhArikA mahattarA sAdhvI zrI mRgAvatIjI mahArAja - dharamapAla jaina, bI.e. onarsa, ludhiyAnA eka dina baiThe the vallabha soca meM paMjAba kI / kauna legA sAra mere bAda isa paMjAba kI / / maiM to baiThA dUra hUM Ayu bhI bar3hatI jA rahI / ___ RNa guru kA kaise cukAUM, basa yaha hI cintA khA rahI / / umaMga para thI jo umaMge umaMga bana kara raha gaI / lalita kI saba lAlimA bhI marusthalI meM raha gaI / / mumbaI meM baiThe guru kA dhyAna kalakattA meM gayA / zIla zrI jI kI lADalI mRgAvatI para jA TikA / / socA vicArA prabhAva parakhA aura guru muskarA diye / nija kAmbalI AzIza de Adeza unheM likhavA diye / / Adeza pA gurudeva kA mRgAvatI jI cala diye / dekhane gulajAre Atama vallabha kA ve cala diye / / paMjAba kI pyAsI dharA ne svAgata ambAlA meM kiyA / intajAra meM gurudeva kI pahalA caumAsA vahIM kiyA / / guru Ae nahIM Adeza AyA mauna sA unake liye / maiM nahIM AuMgA samudra mArga darzana ke liye / / 280. yaha hai guru Atama kA bagIcA cappA cappA pharasanA / kAMgaDA laharA meM jAkara zraddhA sumana bhI arcanA / / paMjAba ke hara bhAga meM guruNI kiyA pravAsa thA / jhaDI amRta kI lagAI ludhiyAnA kA varSAvAsa thA / / pracAra vidyA kA baDhe vidyAlayoM kA protsAhana kiyA / burI rasamoM ko miTAne DaMkAe yuddha thA banA diyA / / nArI jAti ko sabala banAne mahilA maNDala kaI bane / yuvaka maMDala saMgIta maMDala sthAdhyAya maMDala bhI bane / / jJAna garimA dekha ApakI AcArya Atma ne sarasvatI thA kahA / guru samudra ne jaina bhAratI guru indra ne mahattarA pada diyA / / kAMgaDA sarahanda laharA tIrtha saMjJA pA gaye / ludhiyAnA para kI kRpA paMcatIrthoM banA gaye / / preraNA dI zrIsaMgha ko ballabha smAraka kI mahAna / bahumukhI smAraka saphala banAne lagAyA apanA dilojAna / / nirvANa zatAbdI aura kAnphreMsa meM yogadAna bhulA sakate nahIM / mahAsabhA sajIva kara dI yaha bhI jhuTalA sakate nahIM / / vallabha smAraka banAyA nIMva banakara svayaM unakI tAmIra bana gaye / kala taka jo sAkSAt the aba ve svayaM tasavIra bana gaye / / suziSyA Apa kI sujyeSThA jI parama niSThAvAna thI / 40 varSa taka sevA jo kI usakI na koI mazAla thI / / sambhava hai jagaha banAne Asana bichAne pahale hI vo cala diye / jagaha DhUMDhI Asana bichAyA saMketa Apako kara diye / / ziSyAeM ApakI suvratAzrI, suyazA jI evaM suprajJA / niSThAvAna hai mahAvIra kI zrIsaMgha kI sevA meM hai sadA / / hai zakti nahIM isa kalama meM guNagAna kara sakatA nahIM / ho kRpA dRSTi isa 'dharma' para ahasAna bhulA sakatA nahIM / /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-7 smRtisuvAsa-1 pU. mRgAvatIzrIjI mahArAjanI preraNAthI vacanabaddha thayelAM kAryonuM mUrta svarUpa pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM svAcya chellAM traNa-cAra mahinA thoDuM asvastha rahyuM. teo vyAkhyAnamAM zrIsaMghanI samakSa je kAMI bhAvanA rajU karatAM tene loko jhIlI letA. teo jenuM nAma letAM te tarata UbhA thaIne temanI sUcanAno, vAtano svIkAra karI letA. A rIte vallabhasmArakamAM be upAzraya, be upAsanAgRha, jalapAna gRha, kAryAlaya vagere kAryo emanAM kALadharma pachI thayAM. A uparAMta temaNe zarU karelAM, paNa apUrNa rahelAM dharmakAryo paNa emanA kALadharma bAda saMpanna thayA. pU. mahattarAjIe sAdhvIzrI sutratAjIne kuzaLa zilpInI jema ghaDyAM hovAthI emanI preraNAne sahAre zrIsaMgha dvArA A kAryo siddha thaI zakyA. AvAM keTalAMka kAryo nIce pramANe che : (1) be upAzraya tathA be upAsanAgRha : vallabha-smArakamAM pU. sAdhubhagavaMto tathA pU. sAdhvIjI mahArAjo mATe upAzrayanuM ane upAsanA karanArA mATe be upAsanAgRhanuM nirmANa karavAmAM AvyuM. pU. sAdhvIjI mahArAja mATe 'rAmapyArI tilakacaMda jaina upAzraya', pUjya sAdhu mahArAja mATe 'prakAzavatI devarAja munhAnI jaina upAzraya' tathA A baMne upAzrayanI nIce kamalAbena jayaMtIlAla zAha upAsanAgRha ' ane 'savANI TrAnsaporTa upAsanAgRha'nuM udghATana tA. 1-2-1988nA roja karavAmAM AvyuM. A cAreya saMsthAonuM bAMdhakAma pratyekanuM 2786 vargaphUTa che. (2) kAryAlaya, cikitsAlaya, jalapAnagRha (kenTIna), atithigRha : A badhAnA je Adezo apAyA hatA (juo pR. 242-243) te sarva saMsthAo taiyAra thaI jatAM smArakanA parisaramAM kAryarata thaI. (3) bI. ela. insTiTyUTamAM seminAra vagere : smArakamAM bI. ela. insTiTyUTamAM avAranavAra seminAra, pustaka prakAzana vagerenuM Ayojana thatuM rahyuM. temAMnI zarUAtanI keTalIka pravRttionI vigata A pramANe che : (1) sapTembara 27, 28, 29 1986nA roja AcArya haribhadrasUri upara tridivasIya goSThI rAkhavAmAM AvI, jemAM mukhya atithi DaoN. lokeza caMdra hatA. A prasaMge bI. ela. insTiTayUTanA pravacana holanuM nAma "AcArya haribhadrasUri haoNla rAkhavAmAM AvyuM. (2) mArca 21 thI 24 1987mAM 'ahaMtu pArzva" upara goSThI yojAI jemAM mukhya atithi zrImatI kapilA vAtsAyana hatAM. (3) sapTembara 2pa thI 27 1987nA roja AcArya haribhadrasUri upara bIjI goSThI yojAI temAM mukhya atithi prasiddha itihAsavidda DaoN. iraphAna habIba hatA. (4) Disembara 1990mAM 'jainadarzana ane jJAnamImAMsA" upara goSThI yojAI jemAM DaoN. dolatasiMha koThArI mukhya atithi hatA. A pachI bIjI keTalIya goSThIo ane zodhagraMthonAM prakAzano thayAM. A uparAMta dara varSe samara skUlamAM paNa niHzulaka AvAsIya zibiramAM prApta vagere zIkhavavAmAM Ave che. (4) vallabhasmArakanI pratimAono praveza tathA pratiSThA : AcArya vijayavallabhasUrijI mahArAjanI dIkSAzatAbdInA varSane dhyAnamAM rAkhIne A. indrannisUrijInI AjJA anusAra pU. sAdhvIjI zrI sutratAzrIjInI nizrAmAM 31 jAnyuArI 1988nA roja pratimAonI zobhAyAtrA kADhavAmAM AvI ane 1 phebruArI 1988nA roja A pratimAono vallabhasmArakamAM praveza karAvavAmAM Avyo. - A pratimAonI pratiSThA tA. 10-2-1989nA roja karavAmAM AvI. A nimitte 11 divasano occhava rAkhavAmAM Avela. 80 sAdhu-sAdhvIjIo tathA vizALa janasamudAya upasthita hato. praveza tathA pratiSThAno lAbha lenAranI vigata pariziSTa-2 suvAsita jIvanapatha (pR. 242-243)mAMthI prApta thaze. (5) jaina saMgrahAlaya : pU. mahettarAjInI bhAvanA anusAra smArakanA parisaramAM eka jaina saMgrahAlayanI sthApanA pU. sAdhvIjI sutratAzrIjI mahArAje karAvI che. varSothI ekaThI karela cIjo ane pU. nityAnaMdajI ma. dvArA e kaThI karavAmAM Avela sAmagrIne suvyavasthita rIte goThavavAmAM AvI che. zrI sumaMtabhAI zAhe tenA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti kyureTara tarIke sArI kAmagIrI bajAvI che. prAcIna hastalikhita prato, maMdiro temaja mUrtionA bhagnAvazeSo tathA kalAkRtio, temAM rAkhavAmAM Avela che. vizvavikhyAta prophesara tathA kalAmarmajJa zrI madhusUdana DhAMkIsAhebe A samitinA adhyakSa tarIke sAruM mArgadarzana pUruM pADela che. (6) kalAtmaka pravezadvAra : pU. A. zrI vijaya indradisUrijI ma.nI preraNAthI smArakasthaLa upara kalAtmaka mukhya pravezadvAra banAvavAnuM nakkI thayela. zeTha zrI pratApabhAI bhogIlAle te mATe rU. 11 lAkhanuM yogadAna ApyuM. mukhya smArakabhavana ane pravezadvAranI vaccenI jagyAne paNa AkarSaka ane suMdara banAvavAmAM Avela che. (7) dilhImAM 'vallabhavihAra'mAM vAsupUjyasvAmInuM maMdira : dilhImAM vallabha-smArakanI AjubAjumAM jaino rahevA AvI zake te mATe 'Atmavallabha ko-opareTiva grupa hAusiMga sosAyaTI'mAM raheNAko banAvavAmAM AvyA. dilhIthI rUpanagara saMghanA pramukha, sanniSTha ane lokapriya netA lAlA rAmalAlajI(telavAlA)e zrI vAsupUjyasvAmInuM saMpUrNa derAsara banAvaDAvI zrI vallabhavihAra sosAyaTIne arpaNa karyuM. (8) kAMgaDA tIrthamAM taLeTInA maMdiranI pratiSThA : pU. mahattarAjInI sAdhanAthI punaH adhikRta thayela kAMgaDAnA suprasiddha tIrthanI taLeTImAM nirmANa pAmela maMdiramAM sAdhvI suvratAzrI mahArAja Adi ThANA traNanI preraNAthI guru vallabha dIkSAzatAbdi varSanA upalakSamAM paMjAba zrIsaMgho ane muMbaI Adi anya saMdhonA devadravyanuM yogadAna maLyuM. je nUtana maMdira banAvavAmAM je AvyuM temAM eprila 1990mAM pU. indradisUrijInA varada haste mULanAyaka AdinAthajInI 500 varSa prAcIna pratimA tathA anya pratimAonI pratiSThA karavAmAM AvI. pU. suvratAthIjI, pU. suyazAzrIjI, pU. suprajJAzrIjI vagerenI upasthitimAM A kArya saMpanna thayuM. (9) caMDIgaDhamAM maMdiranI pratiSThA : nirmANa pAmatA caMDIgaDha maMdiramAM sAdhvI suvratAthIjI mahArAja ThANA traNanI preraNAthI sAdhvI zrI mRgAvatI mahArAjanI dIkSAardhazatAbdInA upalakSamAM vipula Arthika yogadAna apAvyuM. caMDIgaDhamAM jainamaMdiranI pratiSThA 1997mAM pU. A. nityAnaMdasUrijInA karakamalo dvArA karavAmAM AvI. pU. sutratAzrIjI, pU. 84 pariziSTa-7 suyazAzrIjI, pU. suprazAzrIjI vagerenI upasthitimAM A kArya saMpanna thayuM. (10) ludhiyANAmAM supArzvanAtha jainamaMdiranuM punaHnavanirmANa ane pratiSThA : ludhiyANAmAM cauDAbajAramAM Avela supArzvanAtha jaina zvetAmbara maMdirano jIrNoddhAra karIne punaHnavanirmANa karavAmAM AvyuM ane tenI pratiSThA gacchAdhipati vartamAna AcArya zrImad vijaya ratnAkarasUrIzvarajInA haste I. sa. 2005mAM dhAmadhUmathI karavAmAM AvI. (11) mAlerakoTalAmAM zrI jagavallabha pArzvanAthanA derAsarano jIrNoddhAra : pU. AtmArAmajI mahArAje mAle2koTalAmAM zrI jagavallabha pArzvanAthanA maMdiranI pratiSThA karAvela tene 100 varSa pUrA thayA pachI I. sa. 1981mAM teno jIrNoddhAra karAvyo. (12) ludhiyANAmAM 'vallabhanagara jaina upAzraya' : ludhiyANAmAM pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInA samayamAM 'vallabhanagara jaina upAzraya'no zilAnyAsa thayA pachI te kAma khoraMbhe paDI gayuM hatuM. A upAzrayano punaH zilAnyAsa karAvIne tenuM udghATana pU. nityAnaMdasUri mahArAjanI nizrAmAM karavAmAM AvyuM, je sAdhvI suvratAzrIjI mahArAja ThANA traNanI preraNAthI thayuM. (13) sana 2000mAM janmabhUmi saradhAramAM thayelAM kAryo : I.sa. 1965 saradhAranA cAturmAsa daramiyAna pU. mRgAvatIzrIjI mahArAjajIe bhAIzrI prANalAla dozIne preraNA ApI 'Apa saradhAra zrIsaMghanA A saMkula (maMdira, upAzraya, dharmazALA)nI sAra saMbhALa rAkhajo.' bhAIzrI prANalAla dozIe potAnA suputra zrI navInacaMdrabhAI pAse paNa pU. mahArAjasAhebanI sAme dara comAse vaMdana darzana karavA javAnuM vacana lIdhuM. upAzraya naM.1no pU. gurudeva vijaya vallabhasUrijInI smRtimAM be rUma sAdhvI zIlavatIzrIjI ane sAdhvI mRgAvatIzrIjI mahArAjanI smRtimAM I. sa. 2000mAM punaHnavanirmANa karAvyuM. zrI navInabhAI prANalAla dozIe saradhAra zrIsaMghane arpaNa karyA. muMbaI I. sa. 1999mAM vayovRddha paramabhakta suzrAvaka zrI lAbhubhAI pAnAcaMda dozInA sAnidhyamAM muMbaImAM vasatA saradhAra nivAsIonI miTiMgamAM janmabhUmi saradhAramAM dAdA AdinAtha jinAlayanI varSagAMThamAM javA mATeno nirNaya 25
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti smRtisuvAsa-2 levAmAM Avyo. navInabhAIe badhAne potAne kharce laI javAnI bhAvanA batAvI ane miTiMgamAM saharSa A vAta svIkArAI. navInabhAIe A rIte saradhAra nivAsIone pAMca varasa sudhI dara varase lAvavAno lAbha lIdhelo hato. A pachI dara varase javA dhIre dhIre badhA ja joDAtA gayA ane utsAha paNa vadhato gayo. tyArathI dara varSagAMTha para AvIne khUba ja utsAhapUrvaka saMgha jamaNa kare che. sArI bolIo bolIne puNya kArya ane premasaMvAdana kare che. muMbaIthI saradhAra AvatI veLAe dare varSe eka alaga tIrthonI yAtrA karAvavAno paNa lAbha le che. (14) janmabhUmi saradhAramAM thayelAM kAryo : I.sa. 1965nA saradhAranA cAturmAsa daramiyAna pU. zIlavacIzrIjI, pU. mRgAvatIzrIjInI preraNAthI nirmita zrI Atmavallabha atithigRha (hola)nA punaH navanirmANano lAbha zrImatI kiraNabena manamohanasiMhajI - ludhiyANA (hAla cennAI)e lIdho. sTorarUma tathA rasoDAnA punaH navanirmANano lAbha lI zAMtilAla khilaunevAle (dilhI)e lIdho. jene pUrNa karavAnI javAbadArI saradhAra zrIsaMghanA karmaTha kAryakartAo zrI jayezabhAI dozI ane kalpakabhAI dozIe khUba ja mahenata, cIvaTa ane coksAIthI lIdhI. (15) zrI Atmavallabha jena upakaraNa kendra : mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI prathama puNyatithi tA. 18 julAI, 1987nA roja A kendranuM udghATana pU. vijayavallabhasUri mahArAjanA ananya bhakta zrI ratanacaMdajI koThArI (iMdora)nA kara kamalathI saMpanna thayuM, jemAM jJAna, darzana ane cAritranA upakaraNo, pustako-pratimAo vagere sahelAIthI maLavA lAgyA. A kendranA saMcAlananI javAbadArI sevAbhAvI, paragaju zrImatI sudhAbahena zeThe saMbhALI ane pUrI lagana ane javAbadArI sAthe kArya karyuM. emanI sAthe sAthe dilhI rUpanagara zrIsaMghanA sanmAnaniya khajAnacI kartavyaniSTha ane zAsanasamarpita zrI milApacaMdajIbhAIe paNa saMpUrNa sahayoga Apyo. pU. sAdhvIzrI mRgAvatI mahArAjanI bhAvanAnusAra thayelA kAryo (mahattarA pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanuM potAnuM jIvana to prakAzapaMja samAna hatuM ane temanI bhAvanAo AkAzane AMbe tevI vizALa hatI. vAstavika jIvananA avarodho kayA kayA che teno temane khyAla hato ane te dUra karavA mATe teo sadA prayatnazIla hatA. temanA samudAyamAM temanI ziSyAomAM paNa A bhAvanAono pravAha jovA maLe che. kSara dehe A duniyA choDI devA chatAM temanI gerahAjarImAM paNa temanI bhAvanAne anurUpa guru AjJA anusAra thayelA kAryonI vigato kaMIka A pramANe che.) | divya AziSa : pU. sAdhvIzrI zIlavatIjI mahArAja , sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja , sAdhvIzrI sujyeSThAjI mahArAja preraNA : sAdhvIzrI suvatIjI ma.sA., sAdhvIzrI suyazAjI ma.sA., sAdhvIzrI suprajJAjI ma.sA. (1) dIkSAzatAbdI varSa : pU. mRgAvatI mahArAjanI bhAvanAthI vijayavallabhasUri mahArAjanA dIkSAzatAbdI varSanA upalakSamAM vijayavallabhasmArakamAM sAdhvIzrI suvratAjI mahArAjanI nizrAmAM be kAryakramanI ujavaNI karavAmAM AvI. dhArmika rUpamAM paMcakalyANaka pUjA, bRhat dharmasabhA, 17pa AyaMbila ane 250 sAmuhika sAmAyika. badhA TrasTIo, kAryakartAo ane zrIsaMghanA AbAlavRddhoe khUba ja utsAhathI lAbha lIdho. 11 me, 1987mAM te kAryakrama ujavAyo hato. pharI 17 me 1987nA roja smAraka sthaLamAM ja vikalAMga sahAyatA, jIvadayA ane netrayajJa zibira thayA. jemAM bhArata sarakAranA uzyana rAjyamaMtrI zrI jagadIza TAiTalara pramukha atithirUpe padhAryA, samArohanI adhyakSatA zrI kulAnaMdajIe (bhAratIya kAryakArI pArSada (zikSA) dilahI prazAsana) karI tathA caudharI bharatasiMha (saMsada sadasya) ane baMdhAraNavidda, briTanamAM bhAratIya rAjadUta
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-8 tarIke rahI cukelA DaoN. lakSmImallajI siMghavI vizeSa atithirUpe upasthita rahyA hatAM. AmAM 101 vikalAMgone kRtrima hAtha-paga ApyAM, jethI teo Atmanirbhara thaI zake ane Arthika sahAya paNa ApI, jenAthI sva-rojagArIthI sammAnita jiMdagI jIvI zake. TrAisikala, silAI mazIno, vAsaNo vagere ApyAM, ane 170 lokoe netradAna zapathapatra arpaNa karyA. vikalAMgoe zraddhA bhAvathI mAMsa, madIrA tyAganA niyamo sAdhvIjI mahArAja nI sabhAmAM lIdhAM. pU. mahattarAjI mRgAvatIjIe vallabhasmArakanI bhUminI mulAkAta lIdhA bAda pU. guru vallabhanI dIkSAzatAbdi ahIM thanArA smArakamAM manAvavAnI bhAvanA pU. indrannisUrijI pAse patramAM vyakta karI hatI. tenA anulakSamAM 14mI mArca 1988nA divase pU. guru mahArAja zrI indradignasUrijInI nizrAmAM dhAmadhUmathI dIkSAzatAbdi varSano samApana samAroha ujavAyo. A prasaMge zrImatI arUNAbena abhayakumArajI osavAla pU. indradinnasUrijInI preraNAthI sAtakSetranA siMcana mATe rU. eka karoDanuM dAna ApyuM. TyUbavela : gurudevanA dIkSAsthaLa, rAdhanapuramAM 'zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA' uttara bhArate duSkALanA kAraNe TyUbavela lagADavA mATe 61OOO rUpiyAnI rakama mokalAvI. pAMjarApoLa : ANaMdajI kalyANajI peDhI saMcAlita chAparIyALI pAMjarApoLa pAlItANA mATe 'zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA'e gujarAtamAM duSkALa samaye peDhInA adhyakSa zrI zreNikabhAI kasturabhAIne traNa lAkhanI rakama mokalAvI. (2) laphanI jaina derAsara : vartamAna gacchAdhipati AcArya zrImada vijayaratnAkarasUrIzvarajI mahArAjanI janmabhUmimAM emanI preraNAthI nirmita derAsara mATe vipula Arthika yogadAna karAvyuM. (3) zrI mahAvIra jaina zvetAMbara maMdira : vartamAna gacchAdhipati AcArya zrImad vijayaratnAkarasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI hambaDA roDa ludhiyANA upara banelA A jinAlayamAM kupano dvArA pAMca lAkhanuM yogadAna apAvyuM. (4) zrI Atmavallabha jaina ArAdhanA bhavana : navIna zAhadArA dilhImAM A upAzrayanuM bhUmipUjana 10-2-1988nA roja zrI khajAnacIlAla jaina parivAre ane zilAnyAsa tathA udghATana rAyasAhaba rAja kumArajI(aMbAlA)e karyo (5) zrI Atmavallabha jaina dhArmika pAThazALA : adhiSThAtA zrI mAdhI zAhajI dvArA saMcAlita ludhiyANA cAvala bajAramAM cAlatI A pAThazALAnA sthAyI phaMDa mATe AcArya zrI nityAnaMdasUrijI mahArAjanI preraNAthI AraMbhAyelA phaMDamAM I.sa. 1993nA cAturmAsamAM cAra lAkha rUpiyA thayA. () zrI Atmavallabha jaina mahilA maMDaLa : navIna zAhadarA dilhImAM A maMDaLanI sthApanA karI je hAla bahu sucArurUpe cAle che. (7) kanyA chAtrAlayamAM eka rUma : guru vijayaindradinasUrijI mahArAjanI nizrAmAM nIkaLelo vijaya vallabhasmAraka dilhIthI hastinApura padayAtrI saMgha jyAre duhAI (gAjiyAbAda) pahoMcyo tyAre te divase sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjano 63mo janmadivasa hato. janmadivasa ujavIne zrIsaMghe bhAvavibhora thaIne eka rUma mATe 27000 rUpiyA ane pAMca paMkhA bheTa karyA. zrI kIrtibhAI gAMdhIe A khuzImAM zrIsaMghane ThA-pANI-nAsto karAvavAno lAbha lIdho. (8) girivihAra bhojanazALA : A saMsthAmAM zrImatI saMtoSarANI motIsAgara jaina duggaDe (aMbAlA) traNa lAkhanuM mahattvapUrNa yogadAna ApyuM. (9) Atmavallabha ejyukezana TrasTa : zrI AtmAnaMda jaina sabhA muMbaI vaDe saMcAlita A TrasTamAM zrI azokabhAI osavALe rU. 1 lAkhanuM yogadAna ApyuM. (10) zrI Atmavallabha zramaNopAsaka gurukula : vartamAna gacchAdhipati AcArya zrImad vijaya ratnAkarasUrIzvarajInI - 289
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-8 preraNAthI nirmita A gurukulamAM zrImatI nirmalAbena jogendrapAlajIe (jalaMdhara) eka vidyArthIne bhaNavA mATe I. sa. 2010mAM yogadAna ApyuM. (11) zrI AtmAnaMda jena gurukula jhagaDiyA : gurudeva vijayavallabhasUri mahArAjanI pa0mI puNyatithinA upalakSamAM I.sa. 2004mAM kaTaka zrIsaMgha dvArA pa1 hajAra rUpiyA mokalyAM ane zrI vipinabhAI sAdhanAbena badAnI (amerikA) parivAre saradhAra cAturmAsamAM pU. mRgAvatIzrIjI mahArAjanI 27mI puNyatithinA upalakSamAM rU. eka lAkha agiyAra hajAranI rakama ApIne lAbha lIdhela che, jenA vyAjamAMthI eka vidyArthI sadA bhaNato raheze. (12) zrI Atmavallabha sAdharmika zikSaNa utkarSa koSa : zeThazrI pratApa bhogIlAlajInA saujanyathI ANaMdajI kalyANajIe peDhInA pramukha zrI saMvegabhAI lAlabhAInI adhyakSatAmAM sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI 23mI puNyatithi kanAsAnA pADe pATaNamAM bahu dhAmadhUmathI ujavAI. zaMkhezvara jIvaNadAsa goDIdAsa peDhInA menejiMga TrasTI zrIyakabhAI ane pramukha vaktA padmazrI DaoN. kumArapALa desAI hatAM. A avasara upara paMjAba, kAnapura, muMbaI, cennAI Adi aneka pradezothI loko padhAryA. zrI harabaMsalAla indralAlajI kasuravALAnA saMghapatipaNA nIce ema.DI.eca. parivAranA 40 sadasyo bahu bhAvathI AvyA hatA ane A parivAre khUba ja lAbha lIdho hato. mRgAvatI mahilA maMDaLanI sadasyAoe bahu suMdara ane rocaka progrAma ApIne zobhA vadhArI. zrI kamalakizorajI surakhevALAe sabhAnuM kuzaLa saMcAlana karyuM. pU. mRgAvatIjI mahArAjanA phoTAne mALA arpaNa karavAno lAbha zrI manamohanasiMhajI cennaIvALAe lIdho hato. pachI pATaNa cAturmAsamAM pU. vijayavallabhasUri mahArAja nI 56mI puNyatithi upara ludhiyANA zrIsaMghanA 60 gaNamAnya vyaktio ane bhAI-baheno padhAryA hatA. zrI vijayavallabhasUrijInA phoTAne mALA arpaNa karavAno lAbha ludhiyANA zrIsaMghanA pramukha zrI kazmIrIlAlajIe lIdho hato. A be puNyatithinA upalakSamAM A TrasTanI sthApanA karI, jemAM bIjA badhAe ghaNo lAbha lIdho. A TrasTamAM bhaNavAvALA vidyArthIone vinA vyAja upara lona ApavAmAM Avaze. (13) skolara ane pustaka prakAzana : ela. DI. amadAvAdanA DirekTara viddhavarya DaoN. zrI jItendrabhAI bI. zAhanI preraNAthI I.sa. 2007-08nA cAturmAsamAM zrImatI surezAbena jagadIzabhAI mahetA (muMbaI) ane zrImatI jIvanaprabhA devendrakumArajI (dilhI)e jJAnodaya TrasTamAM eka eka skolarane bhaNAvavAnA kharcano lAbha lIdho, zrImatI kamalAbena hemacaMdajI (maisUra)e paMDita becaradAsajI dvArA likhita 'jainadarzana'nA prakAzanano lAbha lIdho. zrImatI caMdanabAlA dharamadevajI naulakhA (ludhiyANA) parivAre '5, becaradAsa jIvarAja dozI smAraka nidhimAM lAbha lIdho. (14) vijayAnaMdasUri hola : zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA svargArohaNa zatAbdInI pUrNAhutinA upalakSamAM gaDhadIvAlAmAM (gAmanuM nAma) A hola karAvyo. (15) mAtA zAMtidevI dhArmika puraskAra : dhArmika zikSaNa dvArA pAThazALAnA bALakono sarvatomukhI vikAsa thAya, jIvananirmANamAM suMdara saMskAronuM siMcana thAya, dhArmika zikSaNa mAtra gokhaNapaTTI na banI rahetA te rojiMdA jIvanamAM utare evA lakSyAMkone prApta karavA mATe satata prayatnazIla niHsvArtha, zAsananiSTha zrI snehalabhAI ane sevAbhAvI su, zrI nayanabahenanI sevAothI khuza thaIne zrI dvArakAdAsajInA suputro zrI subhASakumAra tathA zrI pravINakumAre mAtA zAMtidevInI smRtimAM bhAvanagaramAM subhASanagaranA zrIsaMghanI pAThazALAnA bALakone, vyAjamAMthI kAyamI dhArmika puraskAra ApI zakAya te rIte rakama bheTa ApI. (16) pATaNanA vidvAno-pujArIonA bahumAna : I.sa. 2009mAM pU. gurudeva AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI pakamI puNyatithi nimitte pAThazALAomAM sAdhu-sAdhvIjI mahArAjane bhaNAvavAvALA vidvAnonuM blaeNkeTathI bahumAna karavAmAM AvyuM, jeno lAbha zrI premacaMdabhAI ludhiyANAvALAe lIdho hato. 125 derAsaronA lagabhaga 110 goThIone zarTa ApyA, jeno lAbha zrImatI kasturabena ravilAlabhAIe (muMbaI) lIdhela. kAmavALI 100 bahenone zAla ApI, jeno lAbha zrI rA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-8 indrakumAra DI. ke. osavALa ane zrI subhASasAgara caMdana hojarIvALAe lIdhela. pUjArIo ane baheno badhA ne 5 kilo ghaunI thelI ApI ane pATaNa zrI saMghe 51 rUpiyAnA kavara ApIne badhAne tilaka karyA. (17) samI pAMjarApoLa : A pAMjarApoLanI yojanAmAM rU. eka hajAranI eka kupananI skIma bahAra pADI ane temAM rU. 25 hajAranI rakama ekaThI thaI. paMDitavarya zrI vasaMtabhAIe A kAma saMbhALela. (18) sarvodaya haoNspiTala : bidaDA kacchamAM banelI A haoNspiTalamAM sAdhvI suyazAzrIjI mahArAjanI zatruMjaya dAdAnI 99 yAtrAnI khuzImAM zrI zazIbhAI jayaMtabhAI badAnIe I.sa. 2010mAM eka rUma mATe sADA cAra lAkhanI rakama zrI vijayabhAI cheDAne mokalAvI ane vikalAMgone paga ApavA mATe 50 hajArano lAbha zrImatI caMdanabALA dharmadevajIe lIdho hato. (19) aMbAlAmAM siddhAcalajIno paTTa, upAzrayano geTa ane hola : zrImatI saMtoSarANI motIsAgara duggaDe (aMbAlA) zrI supArzvanAtha jaina maMdiramAM siddhAcalajIno sarasa paTTe karAvyo, je darzanArthe bheTa Apela che ane upAzrayano geTa ane 'saMtoSa motIsAgara hola" banAvavAno lAbha lIdhela che. (20) leba viMga: ludhiyANAmAM 'vijayAnaMda DAyAgnosTika senTara' nAmanI A viga zrI nathurAma jenanA suputraratna sva. lAlA dvArakAdAsajI paTTIvALAnI puNyasmRtimAM emanA dharmapatnI zrImatI zAMtidevI ane emanA suputro subhASakumAra jaina ane pravINa jaina parivAre (ludhiyANA) sthApita karI prajAnI sevAmAM samarpita karela (22) bRhat kalpasUtrajInA prathama bhAganuM punaH prakAzana : jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagaranA maMtrIzrI harSadabhAInI preraNAthI pU. AgamaprabhAkara puNyavijayajI mahArAja sAheba dvArA saMpAdIta A bhAganA punaH prakAzanano lAbha zrImatI caMdanabALA bahenanA mAsakhamaNanI khuzImAM zrI dharamadevajI naulakhA parivAra (jIrA, hAla ludhiyANA) e lIdhela che. (23) munisuvratasvAmI jaina maMdira : - vartamAna gacchAdhipati AcAryazrI ratnAkarasUri mahArAjanI preraNAthI hoziyArapura jaina kaoNlonImAM nirmANAdhIna A maMdiramAM zrI namInAtha jaina zvetAMbara maMdiranA devadravyathI kaTakanA zrIsaMghe ekAvana hajAra ane maisurathI zrI hiMmatabhAI amRtabhAI, zrI hemacaMdabhAI, zrI cunIlAlabhAI ane zrI kuTaramalajIe agiyAra agiyAra hajAranI rakama mokalAvIne lAbha lIdhela che. (24) zrI Atmavallabha jaina vidyApITha : jIrA gAmamAM Avela pU. AtmArAmajInI samAdhinI jagyAmAM I.sa. 1994mAM zrI Atmavallabha jaina vidyApIThanuM bhUmipUjana zrImatI vidyAvatI zrIpAlajI jaina (mesarsa navIna bhArata hojhiyarI, ludhiyANA) zilAnyAsa zrI dharmapAlajI osavALanA karakamalothI saMpanna thayA. comAsu pUruM thatAM ja vidyApIThanA udghATanano lAbha kUpana dvArA bhAIzrI azokakumArajI jaina (DI.ke.osavALa) kasuravALAne maLyo. (21) sAdhusAdhvI vaiyAvacca : sametazikhara peDhInA A phaMDamAM RjuvAlIkA (barAkara) tIrthamAM karelA cAturmAsa daramiyAna zrIsaMghanA sabhyoe udAratAthI rUpiyA paMcAvana hajAra lakhAvyA.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-6 smRtisuvAsa-3 jaina bhAratI mahattarA sAdhvI mRgAvatIzrIjI ma.sA.nI smRtimAM apratima zraddhAthI sampanna thayelAM kAryo (varSo vItI gayA chatAM jenI chabI potAnA hRdayamAM kotarAI gaI che tevA bhAvanAzIla bhakto pU. mahArAjInI smRtimAM hajIya je satkAryo karyA kare che tevA kAryo sAthe pU. mahattarAjInA nAmane paNa joDavAnuM bhUlatA nathI. AvA keTalAMka kAryo A pramANe che.) (1) mahattarA sAdhvI mRgAvatIjI phAunDezana : 18mI julAI 1986nA roja pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanA kALadharma pachI bIjA divase 19mI julAInA roja eka vizALa Ayojana vacce mahattarAjIne bhAratanA agragaNya mahAnubhAvo, saMsthAo, cAreya saMpradAyanA agraNIoe zraddhAMjali arpita karI. pU. mahattarAjI pratye potAnI sAcI zraddhA vyakta karavA mATe ane temanI smRtine sthAyI banAvavA mATe eka sthAyI TrasTa banAvavAno nirNaya te ja zraddhAMjali sabhAmAM karyo. tatkAla lAkho rUpiyAnA vacano prApta thaI gayA. TrasTanuM nAma 'mahattarA sAdhvI mRgAvatIjI phAunDezana' rAkhyuM. A TrasTa dvArA aneka lokakalyANa ane zikSAprasAranA kAryo thAya che. (2) pU. mRgAvatI samAdhimaMdiranuM nirmANa : pU. mahattarAzrI mRgAvatIjI ma.nAM samAdhimaMdiranuM bhUmipUjana ane zilAnyAsa tA. 16-2-1987nA roja zrImatI aruNAbahena abhayakumArajI osavAla (ludhiyANA)nA haste karavAmAM Avyo, 1988mAM samAdhimaMdira taiyAra thaI gayuM. tenI upara cAre bAju mATI caDhAvIne tene parvatIya guphAnuM rUpa ApavAmAM AvyuM kAraNa ke mahArAjIne zAMti-ekAMtavAsa ati priya hatAM. A samAdhimaMdiramAM svAtaMtryasenAnI prakhyAta zilpI, padmazrI kAMtilAla bI. paTele banAvela iTAliyana mArbalanI, jANe bolatI hoya tevI, banAvelI pU. mRgAvatIjInI pratimA bharAvavAno lAbha amerikAvALA zrI zazikAntabhAI badANI parivAre lIdho. A pratimAnI pratiSThAno lAbha zrI narapatarAya kherAyatIlAla (ena.ke.) parivAra dilahIe lIdho. pU. mRgAvatIjInI caraNapAdukAnI pratiSThAno lAbha zrI rAmalAla indaralAla parivAre (dilaDI) lIdho. AcArya vijaya indradisUrinI AjJA pramANe pU. sutratAnI nizrAmAM tenI pratiSThA tA. 1-11-1996nA roja khUba dhAmadhUmapUrvaka karavAmAM AvI. vAstukalA pramANe banAvAyela samAdhimaMdira bemisAla che. (3) jena bhAratI mRgAvatI vidyAlaya : smAraka sthaLa upara pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjInI yAdamAM eka vidyAlayanI sthApanA karavAno nirNaya karavAmAM Avyo. zrImatI trilokasuMdarI tejapAlajI tathA temanA suputro zrI padmakumArajI tathA zrI abhinaMdanakumArajI ghoDevAlA parivAre mahattvapUrNa yogadAna ApIne tA. 30-1-1992nA roja zilAnyAsa karyo. tenA nirmANa mATe aneka dAnavIroe dAna ApyuM. temAM (1) zrI narapatarAya kherAyatIlAla (ena.ke .), (2) zrI zazikAnta mohanalAla badANI, (3) rAmalAla indralAla jaina, (4) lAlA ratanacaMdajI jaina, (5) zrI jJAnacaMdajI jaina, (6) zrI khajAMgIlAla jaina parivAra (ke. ke. rabbara) vagere parivAroe vipula Arthika yogadAna ApIne vidyAlayanA saMrakSakapadano svIkAra karyo. iMglenDamAM bhAratanA uccAyukta DaoN. lakSmImalajI siMghavIe vidyAlayanA mukhya saMrakSakapadane svIkAryuM. eramArzala pI. ke. jene saMsthAnA ceramena tarIke zarUAtathI dIrdhakALa sudhI niSThApUrvaka kArya karyuM. A vidyAlayano zilAnyAsa karyA bAda jhaDapathI kAma hAthamAM laIne tA. 1-4-1993nA roja A vighAlayane cAlu karavAmAM AvyuM. temAM vinodabAlA sUdane mukhya adhyApikA tarIke niyukta karavAmAM AvyAM. teoe pAyAnA paththararUpa kAma karyuM. te ja rIte zrI DI. ke. jaina onararI menejara tarIke bALakonA saMskaraNanuM tathA saMsthAnuM mahattvanuM kArya karI rahyA che, jethI vidyAlayano vyavasthita vikAsa thaI rahyo che. ahIyAM narsarI ane ke.jI ,nA vyavasthita abhyAsa mATe alagathI eka narsarI skUla banAvavAmAM AvI che, jeno lAbha lAlA narapatarAya kherAyatIlAla (ena.ke.) parivAre lIdho che. tenA ceramena tarIke zrI narendrakumAra jaina suvyavasthita kArya karI rahyA che. 294
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-6 (4) bhagavatI mRgAvatI gujarAtI vizvakoza : gujarAtI vizvakoza eTale gujarAtI bhASAmAM taiyAra thayelo ensAikalopIDiyA. vizvanI tamAma vidyAo ane jJAnane samAvato pacIsa hajAra pRSThono ane trevIsa hajAra pramANabhUta lakhANovALo gujarAtI vizvakoza pacIsa bhAgamAM pragaTa thayo che. gujarAtI vizvakoze potAnuM navuM bhavana bAMdhyuM tyAre e bhavana para bhASA, saMskArapremI udyogapati zrI pratApabhAI bhogIlAlanA sahayogathI 'zrI bhagavatI-mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIbhavana' evuM nAmAbhidhAna karavAmAM AvyuM ane Aje e bhavya imArata para A nAma zobhAyamAna che ane atyAre e gujarAtanI saMskRtinuM eka moTuM kendra banI cUkyuM che. (5) sAdhvIzrI mRgAvatIjI netravibhAga : ludhiyANAmAM ema.je .esa. haoNspiTalamAM zrI dharamadeva caMdanabALA jaina (jIrAvAlA) ludhiyAnA ane emanA suputro naulakhA parivAre janasevAmAM potAnI apratIma zraddhAthI A vibhAga samarpita karyo. () mRgAvatI jaina upAzraya : indra kamyuniTi senTara suMdaranagara ludhiyANAnA mALa upara banelo A upAzraya mRgAvatI zrAvikA saMghanA pramukha zrImatI sarasvatIdevI, zrImatI puSpalatA, zrImatI zIlAvaMtI ane zrImatI nirmaLAbahena vagere bahenoe banAvaDAvIne zrIsaMghane arpaNa karyo. (7) mRgAvatI jaina mahilA maMDaLa : mRgAvatI zrAvikA saMdha suMdaranagara, ludhiyANAnA upapramukha zrImatI zIlAvatIe A maMDaLanI sthApanA karI. A maMDaLa dara varSa pU. mahArAjajIno janmadivasa bahu bhAvathI ujave che ane sarasa cAle che. (8) jenabhAratI mRgAvatI dharmArtha auSadhAlaya : | dagaDa hIrAlAla kalAvatI jaina ceriTebala TrasTa dvArA saMcAlita jainabhAratI mRgAvatI dharmArtha auSadhAlayamAM , vallabhavihAra sosAyaTI, rohiNI (dilhI) kSetramAM savAramAM homiyopethI, sAMjanA Ayurvedika TrITamenTa cAle che. auSadhAlaya bahu sArI rIte cAle che. loko khUba lAbha le che. (9) pU. mahattarA sAdhvIjI zrI mRgAvatIjI smRti pAritoSika zrI AtmAnaMda jaina sabhA muMbaI taraphathI pU. mRgAvatIzrIjI mahArAjanA kALadharma bAda turata A pAritoSikano prAraMbha thayo. bRhada muMbaInI dhArmika pAThazALAomAM 'zrI jaina dhArmika zikSaNa saMgha" dvArA prativarSa vividha dhArmika kakSAonI levAtI parikSAmAM vizeSa guNa meLavanArA vidyArthIone pAritoSika (puraskAra) ApavAmAM Ave che. (10) zrI mRgAvatI jena silAI skUla : jaina bhAratI yuvatI saMgha ropaDanA pramukha zrImatI puSpAbena jemaNe A yuvatI saMghanI zarUAta karI ane 25 varSa sudhI khUba sArI rIte tene calAvI ane 8 jUna, 1992mAM silAI ane bharatakAma zIkhavavA mATenI skUla zarU karIne ghaNA varSa sudhI calAvI. AnA ja eka vibhAga rUpe zAkAhArI bhojana banAvavAnuM zikhavADatA hatAM. paNa have sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI smRtimAM teoe jaina upAzrayamAM eka rUma zrI mRgAvatI jaina silAI skUla ane jaina bhAratI yuvatI saMdha taraphathI bheTa Apyo che. (11) mRgAvatI jaina sTaDI senTara : aMbAlA kaoNleja mAM 'mRgAvatI jaina sTaDI senTara ' cAle che ane A sTaDI senTaranA anvaye dara varSe seminAramAM judA judA vidvAnone bolAvIne judA judA viSayo uparanAM vyAkhyAno yojavAmAM Ave che. (12) mRgAvatI samAdhi maMdira : zrI kIrtibhAI gAMdhIe A alaukika samAdhimaMdiranuM nirmANa gujarAta epArTamenTamAM potAnA gharanA eka judA rUmamAM karAvyuM che. sAdhvIjInI pratimAnI pratiSThAno mahattvapUrNa lAbha zrImatI kalpanAbena bipinabhAI kobAvALAe lIdho che. (A pUruM varNana pustakanAM peja 111 para che.) (13) jenabhAratI sAdhvI mRgAvatI haoNla : zrI AtmAnaMda jaina insTiTyUTa oNpha menejamenTa enDa TekanolojI aMbAlA jaina kaoNlejanA vibhAgamAM ema.sI.e.nuM zikSaNa apAya che emAM A holanuM nirmANa karAvyuM che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti zruta sahayogIonI yAdI (14) pATaNa ane saradhAra gauzALA : sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI 23mI puNyatithinA upalakSamAM pATaNagauzALAmAM ane 27mI puNyatithinA upalakSamAM saradhAra gauzALAmAM paMjAbI gurubhaktoe emanA nAmanI tithi lakhAvI. (15) pArzvanAtha vidyAzrama (banArasa) : sAdhvIjI mahArAjanI smRtimAM eka vidvAna taiyAra karavA mATe rU. ekAvana hajAra A saMsthAmAM bheTa apAvyA. (16) mahattarA mRgAvatI gesTa rUma : yusupha maheraalI seMTaranA antargata tArA gAmamAM AdivAsIonA svAthya lAbha mATe 'tArA heltha eNnDa DevalapamenTa projekTa'mAM zrI zaileSabhAI hiMmatalAla koThArIe gesTarUma mATe yogadAna Apela che. (16) saradhAramAM eka rUma : eka rUma baMdhAvIne 25-4-2008nA roja saMghane arpaNa karela che. saradhAramAM eka rUmano sAdhvIzrI sujyeSThAzrIjI mahArAjanI puNyasmRtimAM zrImatI indirAbena zazIbhAI badAnIe lAbha lIdhela che. paMjAbanA aneka mahilA maMDaLo sAdhvIzrI mRgAvatIjInI puNyatithi ane janmatithi bahu bhAvathI ujave che. maisura mahilA maMDaLa ane zrIsaMgha ane pAThazALAvALAo maLIne be divasa bahu ullAsathI manAve che. dilhI vallabhavihAra sosAyaTI rohiNIyetramAM zrImatI sudhAbahena zeTha aneka maMDaLo ane vyaktione nimaMtraNa ApIne satsaMga athavA pUjAnA rUpamAM janmatithi ujave che. chellA traNa varSathI zrImatI jIvanaprabhAbena paNa sAthe lAbha le che. preraNAnI pAvanamUrtinA zrutasahayogIo rU. 5000 (1) zrImatI hIrAbahena kAMtilAlajI DI. korA mahAmAtya - zrI mahAvIra jaina vidyAlaya muMbaI. (2) zrI azokabhAI kAMtilAlajI DI. korA, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI (3) zrImatI premilAbena vinayabhAI gogarI, muMbaI (4) zrImatI hasumatibahena amubhAI parivAra, maisUra (5) zrI azokabhAI milApacaMdajI kaTAriyA, dilhI, rUpanagara (9) zrI bharatabhAI zAMtilAlajI caudharI, dilhI (7) zrImatI zilpAbahena harSadabhAI manasukhabhAI mahetA, dilhI-rUpanagara (8) zrImatI tArAbahena hukamacaMdajI, hAla dilhI (9) zrImatI kalpanAbahena bipInabhAI kobAvAlA, dilhI (10) zrImatI hasumati kAMtilAlajI jaina dALavALA, dilhI jalagAMva (11) zrI prabhudAsa zyAmalajI dozI parivAra, saradhAra (12) zrI ajayabhAI lAbhubhAI dozI, saradhAra, hAla muMbaI (13) zrI navInabhAI prANalAla dozI, saradhAra, hAla muMbaI (14) zrI vasaMtabhAI kevaLacaMda saMghavI, saradhAra, hAla muMbaI (15) zrImatI hAMsubahena harajIvanadAsa dozI, muMbaI (16) zrImatI madhubahena badANI (muMbaI, hAla amerikA) ra
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAMjali pariziSTa-10 sAdhvIzrI mRgAvatIzrIjI pUjya gurudevanA samudAyamAM eka siMhaNa jevI sAdhvI hatI. hiMmatapUrvaka temaNe guru devanA kAryo karyA che te khUba anumodanIya che. - AcArya padmavijayajI jainabhAratI, kAMgaDA tIrthoddhArikA, mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja sAhebanA kALadharma bAda dilhI, paMjAba tathA samagra bhAratamAM Thera Thera guNAnuvAda sabhAo thaI, TharAvo thayA, vidvAnonA zokasaMdezAono avirata pravAha cAlu rahyo temAMthI keTalAMka cUMTelA saMdezAonI A che jhalaka. sAdhvIzrI mRgAvatIjI jaina itihAsamAM eka amara sAdhvI thaI gayA. temaNe jaina saMgha ane mAnavakalyANa mATe je mahAna kAryo karyA che te sadA cirasmaraNIya raheze. - munizrI nagarAjajI gAmegAma ane nagaranagaramAM vyAkhyAna ApIne bhAratIya saMskRtinI paraMparAne akuSNa rAkhavA mATe yuvAzaktine viduSI sAdhvIzrI mRgAvatIjIe yugavIra AcAryazrI vallabhasUrijInA AjJAnuvartI banIne prerita karI. sAmAjika saMgaThana ane daheja prathAnI viruddha avAja uThAvIne dezanuM naitika jAgaraNa karyuM. - AcArya zrI vijayaindradizasUrijI mahattarA sAdhvIzrI maMgAvatIzrIjInA Akasmika kALadharma thavAthI ame pote svayaM vyathita thayA chIe. - muni jaMbUvijayajI Ape svargastha guru devonAM mizanane pUrA karavA mATe potAnI jAtane samarpita karI dIdhAM che. vallabhasmAraka ApanI kIrtipatAkAne amuNa rAkhaze. - sAdhvI zrI sumaMgalAzrIjI sAdhvI mRgAvatIzrIjI mahArAja ATaluM vizALa, virATe, bhavya vividhalakSmotkarSa vijayavallabhasmAraka banAvI zakaze evo koIne vizvAsa nahoto AvI rahyo, paraMtu sAdhvIjI mahArAje hiMmata na choDI, nirAza na thayA. te samajatA hatA ke evaresTavijaya eka pagalAmAM thato nathI. parvatArohakonuM jIvana parvata jevuM kaThina hoya che. mRgAvatI zrIjIe AvuM ja kaThina jIvana vitAvyuM che. temanI pAse dhIrajanI DhAla ane AtmazraddhAnI talavAra hatI, jenAthI temaNe rastAmAM AvanArA kaSTo ane musIbatone mArI bhagADyA ane AvanArA aMtarAyo ane pratikULatAone samatAbhAvathI sahana karyA. - sAdhvI suvratAzrIjI A dedIpyamAna surya ekAeka asta thaI gayo. A mahAna vibhUti anAyAsa cAlI javAthI samAjamAM apUraNIya kSati thaI che. - hIrAlAla jaina (adhyakSa, zrI madhara mahilA zikSaNa saMgha, vidyAvADI, ji. pAlI, rAjasthAna) mahattarAzrIjIe bALapaNamAM dIkSA laIne je rIte saMyamasAdhanA, samAjasevA, saMghaunnati ane vallabhasmAraka jevI AMtararASTrIya yojanAomAM samarpaNabhAva karyo hato te prazaMsanIya ane anumodanIya che. - AcArya janakacaMdrasUrIzvarajI ApazrIe amAre tyAM 1972nA cAturmAsamAM Apa ApasamAM bhAIcArA ane premamilananuM je svarUpa zrIsaMghamAM banAvyuM tene jaina samudAya sadAya yAda rAkhaze. teo jaina ekatA mATe sadA samarpita mahAna vyaktitva hatA. - zrI paMjAba jaina bhrAtRsabhAnA sabhAsada (khAre, muMbaI)
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-10 preraNAnI pAvanamUrti mahattarAjI mahArAjanA devalokagamananI sAthe paMjAba jaina samAjanA itihAsano eka suvarNa adhyAya samApta thaI gayo. eka Adarza zramaNInA rUpamAM temanI samAjane bheTa advitIya che. te sAcA arthamAM cAritraniSTha AryAratna hatA. - zrI baladevarAjajI jaina (bhUtapUrva mahAmaMtrI, zrI AtmAnaMda jaina sabhA, ludhiyANA) A sthAnanA khAlIpaNAne bharavA koI upAya nathI. emanA caraNomAM mArA taraphathI, zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja TrasTa ane menejamenTa sosAyaTI tathA zrI Atmavallabha jaina ejyukezana phAunDezana taraphathI zraddhAMjali arpita karatAM bhagavAnane prArthanA karuM chuM ke, ApaNane emanA batAvelA mArga para cAlavA, emanA adhUrAM kAryo pUrNa karavA ane emanI prerita saMsthAonI pragatimAM sahAyarUpa thavA zakti pradAna kare. - rAjakumAra jaina (maMtrI, zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja prabaMdhaka kamiTI, aMbAlA, zrI Atmavallabha jaina ejyukezana phAunDezana, aMbAlA ) Aje e vAta mAnavA mana taiyAra nathI ke mahattarA sAdhvI mRgAvatIjI mahArAja ApaNI vacce nathI. e mahAna vibhUtinA darzana karanAra dareka vyaktine thatuM ke, mahArAja sAheba potAnA pratye khuba neha, khUba vAtsalya batAve che. jene pUcho te eka ja vAta kaheze, mahArAja sAheba potAnI khUba najIka hatA. jema ApaNe eka phoTogrAphane joIne kahIe ke, e mArI tarapha jue che, paraMtu Aje e hakIkatano svIkAra karavo paDaze ke, teo aneka smRtio potAnI pAchaLa choDIne gayAM che. mahArAjasAheba pratyenI ApaNI sAcI zraddhAMjali be zabda ke be AMsuthI nahi pUrNa thAya, ApaNe emanAM adhUrAM kAryo pUrNa karavAno saMkalpa karavAno che. e ja emane sAcI zraddhAMjali che. - kherAyatIlAla jaina pramukha, zrI jaina zvetAmbara mahAsabhA, uttara pradeza ) mahattarAjInA svargavAsathI Ajano divasa jaina samAjanA itihAsamAM atyaMta zokapUrNa divasa mAnavAmAM Avaze. emanA adhUrAM no pUrAM karavA sarvasva samarpI daIe. - zrI jaina che. mu. saMgha (baDIta, meraTha). pU. mRgAvatIjI mahArAjanA nidhananA samAcAra sAMbhaLI adhyApakagaNa ane chAtro zokasAgaramAM DUbI gayA che. sAdhvIzrI samasta jaina jagatanA bALakonA hRdayamAM samAyelA hatA. emanA AzIrvAdathI amAruM vidyAlaya Aje hariyANA prAMtamAM sarvocca ane agragaNya vidyAlayomAM sthAna pAmyuM che. divaMgata puNyAtmAne zraddhAMjali arpIe chIe. - esa.e. jena hAiskUla (aMbAlA) parama viduSI mahattarA sAdhvIratna zrI mRgAvatIjI mahArAjano 18mI julAI 1986nA roja svargavAsa thatAM samasta jaina samAjane, vizeSa rUpe uttara bhAratanA jaina zvetAmbara mUrtipUjaka samAjane bhAre khoTa paDI che. uttara bhAratanI aneka jaina saMsthAo emanI preraNAthI vikasI hatI. zrI AtmAnaMda jaina kaoNleja, aMbAlA upara emaNe vizeSa kRpA varasAvI hatI. kaoNlejane Arthika saMkaTamAMthI bahAra lAvavA emaNe 'zrI Atmavallabha jaina ejayukezana phAunDezana" sthApavA mATe preraNA ApI hatI. emanA vyaktitvamAM vAtsalya ane AtmIyatAno pravAha saune bhIjavI jato. saMparkamAM AvanAra pratyeka vyakti emane potAnA mAnatI hatI. pratyeka vyakti ema ja kahetI, 'mArAM mahArAja zrI khUba snehALa che." pUjya mRgAvatIjI mahArAja jaina samAjanA ananya preraka ane mArgadarzaka hatAM. jaina saMsthAoe moTo AdhAra gumAvyo che. teo jaina philasUphInA UMDA abhyAsI hatAM. temanI sevAo itihAsamAM suvarNa akSare lakhAze. emanA pavitra AtmAnI zAMti mATe prArthanA karIe chIe. - esa.e. jaina kaoNleja, (aMbAlA)
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-10 pUjya mRgAvatIjI mahArAje yuvAnomAM sevAbhAvanA ane jaina dharmanA pracAranI bhAvanA nirmANa karI hatI. yuvAnone haMmezAM emanI pAsethI mArgadarzana ane vAtsalya maLatAM. emane parama zAMti maLo e ja prArthanA. - zrI Atmavallabha jaina sevA maMDaLa (aMbAlA) mRgAvatIjI jaina samAjanA koI eka saMpradAyanA na hatA, paraMtu samAjanA eka Adarza tejasvInI, hitaSTA, kalyANasAdhikA ane sanmArgaprerikA hatAM. teo ghaNAM varSothI jaina zAsananI prabhAvanA ane jaina tIrthaMkaronI vANInA pracAra-prasAramAM kAryarata hatAM. tyAga, tapasyAnI sAthosAtha vidvattAno apUrva samanvaya mRgAvatIjImAM jovA maLato hato sAdhvIjInI preraNAthI vallabhasmAraka nirmANanuM kArya ucca koTie cAlI rahyuM hatuM, AvAM parama prabhAvaka saMpanna sAdhvIjIno viyoga e ApaNA sau mATe ati du:khadAyaka ghaTanA che. akhila bhAratavarSIya zvetAMbara sthAnakavAsI jaina kaoNnpharansa parivAra divaMgatA sAdhvIjIne zraddhAMjali arpaNa kare che. emanA AtmAnI zAMti ane sadgati mATe prArthanA kare che. jaina samAjane apIla kare che ke, pUjya sAdhvIjInA AdezanuM anukaraNa karI emane sAcI zraddhAMjali arpaNa kare. - akhila bhAratavarSIya je. sthA. jaina kaoNnpharansa pUjya sAdhvIzrI mRgAvatIjIe jaina samAjanI pragati ane utthAna mATe jIvanabhara kArya karyuM. nagara-nagaramAM ahiMsA, saMyama, tarUpI saddharmano pracAra karyo. emanA kALadharmathI jaina samAje eka amulya ratna gumAvyuM che. mahArAjIne parama zAMti maLo e ja prArthanA. - zrI AtmAnaMda jaina sabhA (jammatavI) mahattarAjI mAtra jaina samAjanAM ja nahi samasta vizvanI mahAna vibhUti hatAM. potAnI Atmika zaktithI teo saune AkarSita karatAM hatAM. emaNe mahilAonA utkarSa mATe utkRSTa kArya karyuM che. dharma ane samAja sevA mATe yuvAnomAM navI cetanA jagADI. mAnavasevA ane madhyama varganA utkarSa mATe emaNe aneka kAryo karyA. guru vallabhanA mizanane pUrNa karavuM e ja emano saMkalpa hato. emane cira zAMti maLo evI prArthanA karIe chIe. - roTarI klaba opha aMbAlA siTI pUjya mRgAvatIjI mahArAje potAnA saMyamI jIvana dvArA jIvanano ucca Adarza pUro pADyo hato. bhAvi peDhIo emanI sevAo ane dharmapracArane yAda karatI raheze. zrI Atmavallabha jaina smArakanidhi emanA dharmaprasAranuM jIvaMta dRSTAMta che. zodhasaMsthAna, jaina kalA, saMgrahasthAna ane pablika skUla mATenI emanI sevAo cirasmaraNIya raheze. emaNe acUka rIte parama pada prApta karyuM haze, paraMtu jaina samAjane moTI khoTa paDI che. ApaNe rAMka banI gayAM chIe. - surendramohana jaina mahAvIra siniyara maoNDela skUla (dilhI) | parama vidUSI mahattarAjInA svargavAsanA duHkhada samAcAra sAMbhaLI AghAtanI lAgaNI anubhavI che. jemanI pAsethI mArgadarzana meLavI jIvana sajAvyuM hatuM, emanA javAthI dizAhIna hataprata banI gayA chIe. - zrI mahAvIra jaina sabhA (kullu, himAcala pradeza) pUjya mRgAvatIjI mahArAja eka evo prakAzapuMja hatAM ke emaNe aneka AtmAomAM 'jaina jyota jagAvI che. ApaNe sau emanA mizanane samarpita thaIe ane prabhu mahAvIrane evI prArthanA karIe ke je 305
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti ApaNAmAM evI himmata ane vizvAsa Ape ke, ApaNe sAdhvIjInA akSaya vArasAne jALavI rAkhIe. - ratilAla pI. caMdarayA (laMDana) pujya sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAja vizALa dRSTikoNa dharAvatAM hatAM. vallabhasmAraka mATe emaNe abhigraha karyo hato ane dUdhano tyAga karyo hato. emaNe potAnI sarva kAryazakti smAraka mATe lagADI hatI. emanI vANImAM evI tAkAta hatI ke eno anAdara karavAnuM saraLa na hatuM. vallabhasmAraka samAjane Apela emanI sarvazreSTha bheTa che. emanAM apUrNa kAryone pUrNa karavA ApaNe saue prayatna karavo joIe. ratanalAla jaina, (bhUtapUrva dhArAsabhya) pujya mahArAjazrIjIe bhagavAna mahAvIranA jIvo ane jIvavA do' saMdezane dhArmika kriyAkAMDa sudhI sImita na rAkhatAM ene vyAvahArika rUpa ApyuM. samAjanA lokonI muzkelIo ane ApaNI samasyAonuM samAdhAna karI dharmano pracAra karyo. vAstavamAM emaNe ApaNane sAcA jaina banAvavA pUrNa koziza karI. huM kahuM chuM ke dharmanI sAthosAtha eka vyAvahArika vyakti banAvavAnI emanI zakti ananya hatI. teo samanvayavAdI ane samatAvAdI hatA. sau pratye sadbhAvanA rAkhatAM hatAM. teo pote ja eka moTuM smAraka hatA. teo eka saMsthA hatAM. ApaNe je smAraka banAvIe tenI sAthe samAjamAM ekatA sAdhone yAda karI bhagavAna mahAvIranA eka nejA heThaLa ekaThAM thaI, asalI smAraka sthApIe. mAnavasevA, saunI sevA ane sau pratye sneha e ApaNuM dhyeya banavuM joIe. A zabdo sAthe pUjya mahattarAjInA caraNomAM zraddhAMjali arpaNa karuM chuM. - dharmapAlajI osavAla (ludhiyANA) mRgAvatIjI pUrNa rUpe jaina dharma ane jaina tattvajJAnane samarpita 309 pariziSTa-10 hatA. emanI vidAyathI jaina dharmane moTI khoTa paDI che. emanA AtmAne parama zAMti maLe ane emanA ucca Adarzo vallabhasmAraka dvArA sAkAra thAya evI prArthanA karuM chuM. - DaoN. baMsIlAla bhaTTa (pazcima jarmanI) pU. mRgAvatIjInA svargavAsathI mAtra jainone ja nahi paraMtu samasta rASTrane khoTa paDI che. AvI vyaktio itihAsamAM sImAcihnarUpa banI jAya che. emanA AtmAne cira zAMti maLo. - AtmArAma bhogIlAla sutariyA (amadAvAda) parama pUjya mRgAvatIjI mahArAja sAhebanA kALadharma pAmavAthI ame khuba zokamagna thayA chIe. AvI pratibhA vakhatovakhata janmatI nathI. vAstavamAM ApaNe sau rAMka thaI gayA chIe. - amRtalAla mu. trivedI chelache 300 caMdulAla pI. trivedI (amadAvAda)
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-10
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNAnI pAvanamUrti pariziSTa-10