Book Title: Jain Yug 1926 Ank 11 12
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536270/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | no tirasa che. jaina yuga [ii jaina zeva kanpharansanuM mAsika-patra ] ASADha-zrAvaNa pustaka 2 aMka 11-12 - 1983 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIke, muMbaI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. 1 taMtrInI tAMdha. 2 vividha noMdha. 3 dharmane nAme dhADa. 4 janadharmI. 5 Adhunika vijJAna ane jainadharma. huM jenIjhama ( aMgrejI ). 7 jainadharma. viSayAnukrama. pRSTha. 502 512 517 518 536 145 547 Ro 000000 jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, jIvanacaritra ne samAjapragatine lagatA viSayo carcatuM uttama jaina mAsika, viSaya. 8 mArA aMgata sphurelA vicAra. 9 zrI tattvArtha sUtra saMbaMdhI keTalAka carcavAnA muddAo. 10 sAmAyika yeya ane tethI thatA Atma vikAsa. --vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakonI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekhA temAM Avaze. --zrImatI jaina zve. kAnsa (pariSad) sabadhInA vatta mAna-kAryavAhIneA ahevAla sAthesAthe apAze, 11 zrI kesarIAneA rAsa. 12 adhyAtmarasika paDita devacaMdrajI. tA dareka suna A patranA grAhaka banI potAnA mitrAne paNa grAhako banAvaze ane sadhasevAnA pariSanA kAryamAM puSTi Apaze. jainayuga sujJa grAhako pratye. namra nivedana karavAmAM Ave che ke jeonuM lavAjama cAlu sAlatu bAkI hAya teoe satvare A saMsthAnI AqIse manIoNrDara yA anyathA sagavaDa paDatI rIte turataja meAkalI ApavuM. jo tema nahiM thaze te have pachInA aMka vI. pI. karavAmAM Avaze je svIkArI levA vijJapti che. je grAhakAnuM varSe A eka malatAM khatama thaze tene paNa vinaMti che ke navA varSanuM lavAjama mAkalI ApavA ghaTatuM karavuM. 20, pAyadhunI muMbaI 3 } esIsTaTa sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara kAnpharansa, pRSTha, 549 556 557 563 567 cAlu varSathI vArSika lavAjama TapAlakharce sahita mAtra rU. traNa lakhA-jaina zve0 kaeNoNnpharansa oNphIsa 20 pAyadhunI muMbai naM. 3. A mAsika baheLA pramANamAM phelAvA pAmavAnI khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mATe te upayogI patra che; te tene uparane saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina yuga. dhArmika aMka. sAMvatsarika kSamApanA. "Aja divasa pana tamArA pratye tathA tamArA samIpa vasatAM bAIe bhAio pratye yuganA pramatta svabhAva vaDe kiMcita je anyathA thayuM hoya (lakhAyuM hoya yA vicArAyuM hoya) te arthe namrabhAvathI kSamAnI [ amArI ] yAcanA che." pustaka 2 ASADha-zrAvaNa virata ra4pa3 saM. 1983 aMka 11-12, namaskAra. zrI jinavItarAge dravya-bhAva-saMyogathI pharI pharI chUTavAnI bhalAmaNa karI che ane te saMgane vizvAsa paramajJAnIne paNa kartavya nathI-evo nizcala akhaMDa mArga kahe che te zrI jinavItarAganAM caraNakamaLane viSe atyaMta namra pariNAmathI namaskAra che. apAra mahAmohajALa ne anaMta aMtarAya chatAM dhIra rahI je purUSa taryA, te zrI purUSa bhagavAnane namaskAra parama sukhasvarUpa, paramotkRSTa zAMta, zuddha caitanya svarUpa samAdhine sarvakALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra. te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jene te purUSane namaskAra. je saMpurUSoe janma, jarA maraNane nAza karavA vALA, svasvarUpamAM sahaja-avasthAna thavAne upadeza kahyA che, te satparUSane atyaMta bhakitathI namaskAra che. dehAbhimAna rahita evA purUSane atyaMta bhaktithI trikALa namaskAra.. bhujAe karI je svayaMbhUramaNa samudra tarI gayA, tare che ane taraze te purUSane niSkAmabhaktithI namaskAra. viSamabhAvanAM nimitte baLavAnapaNe prApta thayA chatAM je jJAnI purUSa aviSama upayoge vanya che, va che ane bhaviSyakALe varte te sarvane vAraMvAra namaskAra. je jJAnathI "kAma" nAza pAme te jJAnane atyaMta bhakitae namaskAra che ! anaMtakALathI je jJAna bhavahetu thatuM rahe te jJAnane eka samaya mAtramAM jAtyAMtara karI je bhavanivRttirUpa kare te kalyANamUrti samyagdarzanane namaskAra. ananya zaraNunA ApanAra evA zrI saddagurUdevane atyaMta bhaktithI namaskAra. 34 ratiH zAritaH arttaH Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 adhyAtma RSabha namaskAra stuti. (saMgrAhaka-taMtrI) alakha agocara akalarUpa avinAzI anAdi parAdhInatA miTa gaI e bheda buddhi gaI dUra eka aneka anaMta saMta avicala aviSAdI adhyAtama prabhu prakRmio cidAnaMda bharapUra. 3 siddha buddha avirUddha zuddha ajarAmara abhaya, pUjaka pUjya abhedathI kuNa pUjArUpa avyAbAdha amUratIka nirUpAdhi nirAmaya, dravyastava rahie dravyarUpa eha zuddha svarUpa paramapurUSa paramesarU e prathama nAtha pradhAna Atama paramAtama bhaye, anubhava rasa samoM bhavabhayabhAvaThabhaMjaNe bhajII zrI bhagavAna. 1 dvaitabhAva mala nIkalyo bhagavaMtanI bhagate rasanA tujha guNa saMsta daSTi tuja darzana Atama Ide vilasatAM e pragaTayo vacanAtIta, nava aMge pUjA sameM kAyA tujha sparzana mahAneda rasamAko sakala upAdhi vyatIta. 4 tuja guNa zravaNe do zravaNa mastaka praNipAte ti zuM timalI gaI para rahe nija avadhe zabda nimitta save dayA zubha pariNati thAte aMtaraMga sukha anubhavuM prabhu Atama labadhuM vividha nimitta vilAsa savIe vilase prabhu ekAMta niravikalpa upayogarUpa pUjA paramAra, avatarIo atyaMtare nizcala dhyeya mahaMta. 2 kAraka grAhaka eha prabhu cetana samaratha, bhAvaSTimAM bhAvate vyApaka savi ThAme vitarAga Ima pUjatAM e, lahIe avihaDa sukha, udAsInatA avara lIne tujha nAme mAnavijaya uvajhAyanA, nAThAM sayala duHkha. 5 dIThAviNa paNa dekhIe sUtAM paNa jagave li. rAjanagare 1-11 bata. apara viSayathI chAMDa idriya buddhi tyajave -mAnavijaya (18 muM vi. zataka) taMtrInI seMdha. 1-pustaka bhaMDArene uddhAra-saMdhanA hastaka hato. AnA avazeSamAM haju paNa mevADa mAravADanA pustakabhaMDAre sthApavAnI prathA purANuM che tenA daSTAMta rAjAo pAse pustakabhaMDAra mojUda che. kumArapAla, pethaDa, vastupAla tejapAla maMtrio A pATaNamAM musalamAnonAM AkramaNa thatAM jaina die khAsa te pAchaLa puSkaLa dravya kharyuM hatuM e pustake jesalamera ke jyAM pagaraste javuM ghaNuM kaThina saMbadhI maLI Ave che. ATaluM ja nahi paraMtu rAjAo hatuM tyAM khaseDavAmAM AvyAM hatAM ema kahevAya che. potAnA rAja taraphathI pustaka bhaMDAro rAkhatA. tenA pATaNa ane jesalamera e jUnAM pustakane sAro daSTAMta tarIke durlabharAjanA samayamAM jinezvarasUrie saMgraha dharAve che. te bhaMDAronI prabhukRpAthI zrImAna daza vaikAlika sUtra rAjabhaMDAramAMthI maMgAvI khara vidyArasika gAyakavADa narezanA AzayathI svargastha sAdhanA AcAravicAra zuM hovA ghaTe te temAMthI saMkSira zrImAna cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. batAvI ApyuM hatuM. bhojarAjA jabaro pustakabhaMDAra e. e pherita karI, temAMthI jesalameranI sUci rAkhatA, ane teno bhaMDAra siddharAja jayasiMha pAcha gAyakavADa graMthamAlAmAM paMDita zrI lAlacaMda bhagavALathI mALavAnA rAjA yazovarmAne jItatAM pATaNamAM nadAsa gAMdhIthI saMzodhita thaI pragaTa thayela che, ane lai Avela hatA, ane pitAnA bhaMDAramAM mUkayo pATaNanI sUci te paMDitadvArAja saMzodhita thaI have Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI noMdha pachI bahAra paDanAra che. A pahelAM preA. pITarsana, sara bhAMDArakara, kilhArna, khullRr Adi vidvAnAe jude jude sthaLe pravAsa karI peAtAnA rIporTa bahAra pADelA che, ane sva. sAkSara maNilAla nabhubhAi dvivedInA hastathI pATaNa bhaMDA rAnI pharista thayelI tenI bahuja thADI nakalo chapAI bahAra paDI gai. A rIporTIhave maLI zakatA nathI. A badhA bhaDArA uparAMta lIMbaDI, khaMbhAta Adi gAmegAma ane zahera zahera zvetAmbara sAdhuee upAzrayamAM yA devAzrayamAM dAkhaDAmAM yA peTI paTArAmAM graMthasa'grahane sAcavI rAkhela che. A badhAnI vigatavAra sUci dareka gAma te zaheranA sadhA taiyAra karAvI chapAvI bahAra pADe tA temAMthI mAtra svasa pradAyanA uparAMta digambara sa`pradAyanA ane hindu--bauddha dharmanA paNa virala graMthI maLI Ave che. AvI sUcio chapAvavA uparAMta te te pustakA vidyAnA-abhyAsIo-pustaka prasiddha kartAone amuka saratAe paNa maLI zake evI vyavasthA thavAnI khAsa jarUra che. digaMbara sapradAyanA zAstrabhaMDArAnAM mathA, kAr'jA, jayapura, zravaNuelagAlA Ardi che. tenI TIpe| hA khar3Ara paDI nathI. A uparAMta surata, sAjItrA, muMbai Addhi aneka sthaLe temanA bhaDArA mAda che ke jemAM tapAsa karatAM zvetAMbarIya temaja jainetara saMpradAyAnAM graMthA paNa maLI Ave tema che. hamaNAM janamitranA tA. 16-6-27 nA aMkamAM temanA sa`pAdaka brahmacArI zitaLaprasAdajI bUMda zAstrabhaDArakA uddhAra ' e mathALAthI taMtrInI neAMdhamAM lakhe che keH-- muMbaimAM zeTha saubhAgacaMda medharAjanA dharamAM surata geApIpurAnA kASThAsa`ghI dinama`diranAM keTalAMka zAstro dhaNA kALathI baMdha virAjamAna hatAM. tenA supautra zeTha bAlubhAi nemacaMde amane te sarvanuM dana 29 mI me 27 te rAja karAvyuM, tyAre ame bhAi navanItalAla cunIlAla jarIvAlAnI mathI tenI sUci taiyAra karI, 503 A pachI sUci Ape che temAM 24 dAmaDA che ne te darekamAM kayAM kayAM pustake che te tenAM saMvata temaja patra sa`khyA sahita nAma ApavAmAM AvyAM che. temAM moTA bhAga digaMbarIya che, paNa gheADAM zvetAMkharIya che tenAM nAma nIce pramANe che. dA. 8 Avazyaka sUtra sa* vRtti sahita 362 patra apUrNa. dA. 9 teminirvANu kAvya sa'. vAgbhaTTe 115 patra sa. 196 dA. 9 neminivA~Nu kAvya saM. saTippaNu 88 vAgbhaTAla kAra saTIka 30 sa. 1708 tribhuvanadIpaka gUjarAtI 19 zloka papara. (A jayazekharasUrinI kRti hAvI joie-taMtrI) dA. 12 naiminiU~Nu kAvya saTippaNI 101. sa. 1696. dA. 13 navatattva prakaraNu vai08 ane bhakatAmara steAtra saM. vRtti 12. AmAM vAgbhaTTane zvetAMbarI zvetAMbara ane digaMbarI digaMbara tarIke mAne che. AvazyakasUtra para saM. vRtti te zrI haribhadrasuri kRta heAvI ghaTe. tribhuvanadIpaka gUjarAtI te tA jayazekharasUrinI kRti ja jAya che. A grathA zvetAMbarIe joi zakemeLavI zake, ane digabarI zvetAMbara hastakanA zAstrabhaDAramAM rahelA digabarIya graMthA joi zake meLavI zake e rIte anyonya sahakAra thAya tA keTaluM badhuM sArUM pariNAma Ave ! 2-yunivarsiTImAM prAkRta sAhitya--prAkRta e prakRtimAMthI nIkaLelI mATe prAkRta-eTale leAkeAeja mULathI upajAvelI bhASA, evA artha eka pakSa kare che bIjo pakSa prakRti eTale saskRta ane temAMthI udbhavelI te prAkRta evA artha kare che. game tema hAlekAnI bhASA prAkRta hatI ane temAMthI hAlanI leAkabhASAe dhIme dhIme rUpAMtara thatAM thatAM utpanna thai che e vAta nizcita che. lek samAjane jANavA mATe leAkabhASAnA abhyAsa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 karavo Avazyaka che. prasiddha prophesara Tsi Devisa prAya pramANe sethI prathama te be cAra pustako evAM lakhe che ke - taiyAra thavAM joie (ke) je saMgrahAtmaka silekazana jevAM The India of reality lived outside hoya. kAraNa ke upara jaNAvelAM je sUve che te ekalAMnA adhyayanathI ApaNe je hetu che te pAra paDe tema nathI, the Brahmanic or Sanskrit texts even ekalA sUtranA vAMcanathI jaina "liTarecara' ke jaina kalcarane in the North. eTale ke brAhmaNonA yA saMskRta khayAla AvI zake tema nathI. temaja mArA lAMbA ane zAstranI bahAra kharuM bhAratavarSa uttaramAM paNa vasatuM bhava uparathI jaNAyuM che ke eklAM sUve vAMcatAM vidyAhatuM. teja pAlI prophesare accentuated the fact thI ene rasa Avato nathI. bhASA ane sAhityanI dRSTie that Pali, Magadhi and other Prakrit je vividhatA maLavI joie te ethI maLatI nathI. have literatures it is which reflect the lives te saMskRta lITarecara mATe paNa "silekazananI paddhatine of the masses arthAta e vAta bhAra daIne , vadhAre upayoga thato jAya che, ane prIvIyasa InTara kalAsa mATe tevAM ja pustaka have nImAyAM che mATe jaina abhyAbatAvI ApI ke pAlI, mAgadhI ane bIjI pAka sane uttejana ApavuM hoya te koI eka sUtra hAla turata tamAMnuM sAhitya lekasamUhanA jIvananuM pratibiMba che. na letAM AvAM "silekazana' taiyAra thavAnI jarUra che. janonI dharmazAstrabhASA prAkataja che ane yunivasITI phekalTInA keTalAka mArA mitra meMbare e paNa sAhityabhASA mukhyatve prAkRta che. A prAkRtamAM mane A kAma thavA mATenI ghaNA samayathI bhalAmaNuM mAgadhI, ardhamAgadhI, mahArASTrI, vagereno samAveza karelI che ane tene kAMIka prAraMbha paNa meM karI rAkhela thAya che. tene abhyAsa je sArI rIte, thAya tema che. je karinsa ophisa che. je kenpharansa oNphIsa A bAbata mATe pUrate kharca dharmazAstra samajavA saraLatA thaye dharmanuM rahasya pamAya. karavA taiyAra hoya to huM e kAma karI-karAvI ApavAnI tajavIja karavAno vicAra karIza. mArA abhiprAya pramANe Agama prAkRtamAM che ane te prakaTa thayAM che, paNa taratamAM nIce pramANenAM pustaka taiyAra thavAM joIe. haju sudhI cUrNio vagere eka lAkha eka pramANa 1 prAkRta bhASAnA rIDara jevI eka prAkRta pAThamALAche te pragaTa thayela nathI te prakaTa karavA Agodaya jemAM bhASAnA vikAsa ane utkarSanA dharaNe samitine khAsa bhalAmaNa karIe chIe. jemAM prAkRta pATheno saMgraha hoya ane te prIvIyasa ane InTara sAhitya paNa eTaluM badhuM vizALa che ke tenuM adhya- kalAsamAM calAvI zakAya. yana karatAM temAMthI lokajIvanane itihAsa, paNa prApta 2 jaina agamana rIDara jevI Agama pAThamALAthaI zake tema che. A mATe prAkatane yunivarsiTImAM emAM jaina tattvajJAna ane AcAranA dhoraNe pAThone dAkhala karavAnA prayatna karavAmAM AvyA te thoDA saMgraha hoya jethI jaina Agama ane jaina vicAraghaNuM saphala thayA che. haju A pratye vizeSa ane saraNinI abhyAsIne yogya kalpanA maLI zake. paddhatisara prayAsa karI dareka yunivarsiTImAM abhyAsa 3 jaina etihAsika sAmagrIne khyAla AvI zake ane te dvArA jaina itihAsano paNa paricaya maLe krama tarIke prAkRta pustako dAkhala karAvavAnI jarUra zake te mATe "jaina hisTorikala sesIjha jevuM che. A saMbaMdhe amadAvAdanA purAtatva maMdiranA eka pustaka taiyAra thavuM joIe jemAM saMskRta prAAcArya zrI jinavijayajIne kaeNnpharansa taraphathI kRtanA mahattvanA mULa utArAo aitihAsika krame pUchAvatAM teo je jaNAve che te khAsa agatyanuM goThavavAmAM Ave. hAI atra naMdhIe chIe - keI paNa ekAduM sUtra taiyAra karavA karatAM A pramANe nivedana ke ApanA taraphathI tA. 23-6-27 ne je pustaka taiyAra karaze te tethI tamAre uddeza che te lakhele patra maLe che. temAM lakhelI vigata jANI. sUtrane vadhAre saphaLa thaze. alabatta A kAma ghaNuM kaThaNa che ane kRtAMga, Avazyaka, AcArAMga vagere upara kolejanA vidyA- bahu mahenata ane uMDA abhyAsanuM che, paNa karAvavuM te thIone upayogI thAya tevAM Adhunika paddhatie lakhAelAM AvuM ja karAvavuM ane nahite pachI jema ApaNI badhI vivecane vagerenI AvazyakatA che ja. paNa mArA abhi- pravRttimAM thAya che tevuM thaze. li. jinavijaya. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI ame uparanA vicArene maLatA thaie chIe. saskRtamAM Rgveda zikhavavA dhaTe ema nirNaya thayA te tene mATe DA. pITarsane RgvedanAM 'silekazana' neTsa vi vecana sahita taiyAra karyA. pAli bhASA mATe paNu rIDara jevAM pustakA nIkaLyAM. gUjarAta purAtattva madira taraphathI je prAkRta kathA saMgraha ane pAlI pAThAvalI nAmanI e 'silekazana' tarIkenI ceApaDIe te saMsthAnA AcArya zrI jinavijayathI sodhita karAyelI bahAra paDI che te muMbai yunivarsiTIe peAtAnA prAkRta ane pAlI ane bhASAnA prIviyasanA kArsamAM dAkhala karI che ane A varSe te kAle jemAM bhaNAvAya che. jo ke e ceApaDIe kharAba rIte chapAyelI ane kezI jAtanA TIkA TippaNu vagaranI che, chatAM te yunivarsiTIe tene khIjA' sArAM chapAyelAM ane TIkA vivecana vALAM pustakAne abhAve dAkhala karI che. jaina krArsa jo uta jinavijayajInI IcchA ane sa"kalanA pramANe taiyAra thAya te| te sarvatra upayukta ane AdaraNIya thaze emAM jarAye zaMkA jaNAtI nathI. jyAM sudhI AveA uttama kArsa taiyAra na thAya tyAM sudhI jaina sAhitya mATe vizeSa sArI AzA rAkhavI vyartha jaze. prAkRta mATe rUci utpanna kare tevAM nIkaLe teA jarUra tenA adhyayanamAM rasa paDatAM tene zAkha vadhe. sadbhAgye paDita haragAvindadAsa taraphathI 'prAkRta zabda mahArNava' nAmanA prAkRta kASanAM traNa vAlyuma bahAra paDayAM che ane chelluM cothuM vAlyuma bahAra paDanAra che, paDita bahecaradAsanuM prAkRta vyAkaraNa gujarAta vidyApITha taraphathI aDAra paDI gayuM che, ane temanI prAkRta mArgoMpadezikA zrI yaze." vijaya graMthamAlA taraphathI bahAra paDI che. prophesara banArasIdAsa taraphathI eka e pustaka bahAra paDayAM che. pUnAnA mAravADI gRhastha zrIyuta meAtIlAla lAdhAjI taraphathI sArA prayAseA thaI rahyA che. noMdha have AvAM pustakA taiyAra karAvavAnuM kArya kAnd ransa hAthamAM levA taiyAra che paNa tenI pAse te mATenuM krUDa nathI-peAtAnI tevI Arthika dazA nathI. paNa jaina ejayukezana khArDa mAraphate AvAM pAThya 505 pustaka-vAMcanamAlA taiyAra karAvI zakAya tema che, chatAM AnA sabaMdhamAM krAi jinazAsana rasika zrIma'ta saMskArI gRhastha bahAra Ave ane kDa kAnpharansanA hAthamAM mUke tenI khAsa jarUra che. keTaluM kharca thAya tenA aDasaTA paNa thavAnI jarUra che ane tevA aDasaTA ukta patra lekhaka mAzaya jaNAvaze teA krAi sakhInA lAla nikaLI Ave evA amane saMpUrNa sabhava lAge che. paDita haragovindAsa eka suprasiddha vidvAna che ane prAkRta bhASAmAM ati pravINa che. teozrI yazavijaya pAThazALAmAMthI nIkaLelA virala suvAsita puSpo paikI eka che. dhaNAM varSothI kalakattAmAM rahI adhyApaka tarIke kArya karyuM che ane surasuMdarI riyam (ke je ema. e. nA mukhai yunivarsiTInA abhyAsasakramamAM niti thayeluM che) ane supAsanAha pustakAriyam e be prAkRta gra MthAnuM suMdara saMzodhana karela che taduparAMta saMskRtamAM zrI haribhadrasUri sabaMdhe nidha paNa temaNe lakhI bahAra pADayA che. hamaNAM keTalAMka varSoMthI kalakattA yunivarsiTImAM prAkRtanA lekacarara (vyAkhyAtA) tarIke kArya karI rahyA che. te vidvAne prAkRta zabdo tenA saMskRta samAna zabdo, hiMdIbhASAmAM a, temaja prAkRta graMthAmAMthI te arthane jaNAvanArAM avataraNA te te graMtheAnAM sUcana sahita ekaThAM karI eka kAzakAra tarIke je giratha prayatna AdaryAM hatA te prakAzamAM poteja traNa khaMDamAM prAkRtazabda mahArNava e nAmanA kAza tarIke lAvavA zakitamAna thayA che te mATe anekazaH dhanyavAda ame temane arpIe chIe. 3 pAi sadda mahaSNuvA-prAkRta zabda mahArNava [prAkRta-hiMdI zabdArthakASa traNa khaMDa. pR. 1 thI 908 kASakAra-paDita haragAvindvandAsa trikamacaMda zeTha. nyAyavyAkaraNutIrtha, kalakattA yunivarsiTImAM prAkRtamAM lekacarara. 4-5 jekasana lekhana kalakattA, dareka khaMDanI kiM.rU. AThe.] hiMdIbhASA peAtAnI mAtRbhASA na hovA chatAM te bhASAmAM artha pUravAnuM sAhasa karyuM che temAM paNa te| vijayavaMta thayA che. prAkRta bhASAne sArA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 506 kAza prAkRta-saMskRta ane aMgrejI ema traNa bhASAmAM karI ApavA mATe DA. svAlIe potAnA mane ratha bahAra pADayA hatA ane te sapUrNa prakaTa thAya tyAM sudhI mAtra daza hajAra rUpIA joie. te mATe ame ghaNAM varSo pahelAM te vakhatanI jaita grejyueTa e sosiezananA maMtrI tarIke temaja jaina phrAnkuransa heralDa nAmanA patramAM apIla bahAra pADI hatI ane AkhI yeAjanA raju karI hatI chatAM teTalA rUpIA ApanAra sakhIdAtA eka maLavA tA dUra rahyA, paNa amuka gheADA maLIne rakama pUrA karavA vALA kAI zrImatA bahAra paDayA nahAtA. Aje eka jaina pati teja prAkRta kAzanuM kArya karI pAteja peAtAnA kharcathI bahAra paDe che e mATe te patine ame ullAsathI vadhAvIe chIe. jaina samAjanAM vakhANu te kremaja karI zakIe ? ApaNI kAnpharanse aneka vakhata prAkRta sAhityane yunivarsiTImAM dAkhala karavA mATe TharAveA karyAM; paNa te TharAva pAra paDavA mATe prAkRta bhASAne kAza, tenuM bRhad vyAkaraNu, te saMbadhInA sAhityanuM prakAzana paheluM joie te pratye zrImaMtAnuM lakSa gayuM naheAtuM, te mATenA pAkAre ame tathA khIjA karyAM karatA hatA, paNa tene amalamAM mUkavA mATe joituM nANAMnuM krUDa kAine kADhI ApavAnI satbuddhi sphurI nahi; chatAM paNa sAhityanA subhAgye pAkArA paNu Akhara saMbhaLAyA. kArya karanArA nIkaLyA. pahele| ja prayAsa A dizAmAM karanAra pati bahecaradAse prAkRta mArgAdezikA taiyAra karI je zrI yazovijaya graMthamALAe prakaTa karI. pachI teja paMDite pAalacchI nAmamALA saMzodhita karI poteja khavAra pADI. tyAra pachI teja paMDitane sArUM vyAkaraNa taiyAra karavA mATe kAnpharansa taraphathI Anareriyama maLyuM ne tene pariNAme Akhare prAkRta vyAkaraNa temaNe taiyAra karyuM ne gUjarAta purAtattva madira graMthAvalImAM saM. 1981mAM bahAra paDayuM. AnI pahelAM eTale 1979 mAM paMDita haragAvinde prAkRta hindIkoSanA pahelA khaMDa a thI e sudhInA, ane sa. 1980 mAM bIjo khaMDa ke thI na sudhInA poteja taiyAra karI poteja ASADha-zrAvaNa 1983 bahAra pADayA. trIjo khaMDa saM. 1982 mAM 5 thI la sudhInA prakaTa karyAM. A rIte prAkRta bhASAnA abhyAsa mATenAM mukhya sAdhanA taiyAra thayAM. prakRta sAhityamAM paNa samarAtmya kaDA, paumariyam, surasuMdarI kahA, supAsanAha cariya', kumArapAla pratimedha, upadezamAlA, ghaNAM kharAM AgamA, vagere bahAra paDatAM gayAM. haju ghaNAM bahAra paDavAnI jarUra che. A bahAra paDelAM tema ja aprakaTa prAkRta graMthAnA upayAga pa`Dita haragAvidAse yathAyogya karI temanAM avataraNo paNa ApavAnI puSkaLa mahenata lIdhI che. A kAza mATe kharekhara amArA temane vadana che. A graMthAnI nAmAvaLI bIjA ane trIjA khaMDanA Adi bhAgamAM ApelI che te parathI samajAya che ke keTalA badhA graMthA kAzakArane jovA paDayA che. AvuM kArya yurepiyana skAlarA karI zake e bhramaNA che ema A paoNMDitajIe batAvI ApyuM che; vaLI ema batAvI ApanAra gUjarAtIne mATe samagra gUjarAta abhinaMdana laI zake tema che ane te gUjarAtI jana che tethI jaitAe paNa abhimAna levA jevuM che. paMDita bahecaradAse 1980 nA peza mAsanA purAtattvamAM A kAzanA prathama khaMDanI AkSeAcanA karI hatI ane tenI pratyAkSeAcanA kAzakAre vividha vicAramALAnA teja varSanA Ase| zudi 14 nA ane 1981 mAgazara sudi 14nA aMkamAM karI hatI. A baMne ame vAMcI gayA chIe. kAzakAranA vicAre amArI A bAbatamAM alpa buddhine grAhya lAge che. chatAM paNa zabdo-arthAMnI zudhdhAzuddhi batAvavA jeTaluM vizAla jJAna amene na heAvAthI temAM utaravA mAMgatA nathI. kAzakAre ati parizrama lai sAvadhAnI ane teTalI rAkhI kArya lIdhuM che ema te| ame mukta kaMThe kahIe chIe. A kAza ti haragovindadAsanI vijayaprazasti che. temaNe A mahA bhArata kArya karI bahAra pADI prAkRtanA abhyAsIone upakRta karela che ane bhaviSyanI prajAne amUlya vArasA ApyA che e nirvivAda che. A rAha ame have ceAthA bhAganI ulaTathI utkaMThe khanI joie chIe. temAM narmakAza'mAM ApI che Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - taMtrInI noMdha 507 tevI prastAvanA prAkRtasaMbaMdhI saMpUrNa paricaya karAvavA relathI kudarate manuSyagaNanAe ochuM nukazAna karyuM pUratI kozakAra Apaze ema icachIe chIe. temAM nathI. A sarva jotAM manuSya kudarata pAse zuM prAkRta bhASAo tenI zAkhAo-tene ItihAsa-niyamo- cIja che ?-ahaMkAramAM masta rahetA ane pitAnA saMskRta baMdhAraNa sAthe tulanA temanuM sajIvava, hAlanI baLathI kudaratane dAsa banAvavA mAgate manuSya te zuM dezI bhASA sAthenA mAtAputrIno saMbaMdha, kezamAM gaNatrImAM che ? e udagAra heje nIkaLI paDe che. svIkArelI kAryapaddhati-sahAyakonI noMdha, prAkata sahi. kalApi kahe che ke - tyane tenA baMdhAraNa saMbaMdhI jene phALo vagere karuM chuM ne karyuM che meM, jI e abhimAna hA! viSayothI bharapUra prastAvanAnI AzA che te bahAra karI te zuM zake prANI, A ananta agAdhamAM.' paDaye ghaNuM ajavALuM paDaze. vizeSamAM sAthe sAthe A AvI paDelAM saMkaTa mATe phaMDanI apIla A kArya karatAM bIjA vizeSa zabdo paNa ekatrita thaI ne te phaMDa AvI maLyuM. thayA haze te temaja badhAmAM presadeSAdine lIdhe rahI gayelI azuddhionuM patraka paNa chevaTanA bhAgamAM Apaze. AkhA gujarAta ane khAsa karI muMbaIe ghaNe sundara javAba Apyo. "seMTrala rIlIpha phaMDamAM ATha dareka jaina lAyabrerI, dareka graMthabhaMDAra ane dareka lAkha bharAI cUkayA. saurASTranI sevA samitine gUjazikSaNa saMsthAmAM A keza rahevAja ghaTe ema ame rAtanI sikamiTIne lAkho rUpIA maLI cUkyA. bhArapUrvaka kahIe chIe, eTaluM ja nahi paraMtu yurA- paisA maLe che. paNa kharA kArya karanArA nathI sAMpapAdimAM rahelI moTI moTI lAyabrerIo temaja yuropanA hatA e sAmAnya niyama che, paNa A vakhate aneka ne hindanA bhASAnA vidvAnone A keza bheTa meka- svayaMsevake AvI paDayA. "saurASTranA amRtalAla lavA mATe jene zrImateo bahAra AvavuM joIe zeThanI ane gujarAtanA subA "vallabhabhAI paTela" ke jethI A jana vidvAnano parizrama ane tenI nI saradArI nIce ghaNA sevake sAMpaDyA ne saMkaTavidvattAnI kadara thAya; jaina samAja bekadara nathI e nivAraNanuM kAma vinAvilaMbe sarvatra banyuM teTaluM paNa ethI siddha thAya upADI levAmAM AvyuM ane bane teTalI rAhata khare 4 jalapralayanAM saMkaTa. TAMkaNe ghaNayane maLI gaI che ane maLatI rahe che. A sarva sevakane ame aMtaHkaraNapUrvaka dhanyavAda AgUjarAta ane kAThiyAvADamAM pahelAM nahi paDelo pIe chIe; ane AvA sevake tAtkAlika ubhA eTale eka sAthe dhodhamAra asAdhAraNa varasAda thaI ekadama kAma Ave evI sthiti lAvanAra paDavAthI aneka gharo tUTI paDayAM, asaMkhya Dhero mahAtmA gAMdhIjI ane temanI caLavaLane mukhya dhanyataNAI muA ane mANaso gharabAra vagaranAM banI vAda ghaTe che. ghaNu vakhata sudhI pUrAM ane vastra vagaranAM rahyAM, revenI lAIna tuTI gai ane gujarAtano sarva vya. AvI vakhate kharI sevA ApavAnA sahaja prasaMga vahAra aTakI paDe. gujarAtanI lIlI vADI veDAI, prApta thatAM aneka bahAdUra vIroe jIvanA jokhame bhAratanuM naMdana vana, sonAnI gujarAta-tenuM nUra haNAyuM. madada ApI che. A varNana vAMcatAM hRdaya gajagaja khetare khedAnamedAna thayAM, tethI eka varSanuM dhAna uchaLe che. AvI sevAne Arthika badalo hoya lUMTAyuM, paNa sAthe anekanAM ghaNAM varSo thayAM saMgharelAM nahi. e trAjave enuM mUlya thAya ja nahi.' evA rAcaracIlAM ane banAvelAM gharabAra vagere luMTAI eka vIra nAme dAdAbhAI paDIAe ekaso ane gayAM. A sarvanA nukazAnano AMkaDo mUkavo e cha ne kALanA mukhamAMthI mukta karyo. tyAre sAkSara moTA gaNItazAstrIne paNa azakaya vAta thaI che. A zrI ThAkora jaNAve che ke - sAthe siMdha, erisA, bihAra AdimAM paNa jaLanI prAcIna grIsamAM A mANasa thayA hatA te Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 sthaLe sArI rIte maLI gai che, ane sAmAnya sa'kaTa keTalIka rIte echuM thayuM che. AvI rAhatamAMthI je madhyama vargonAM mANusAna DrAya pAse paisA, ne na mAgI zake bhIkha-evAM mANasAnI ati duHkhita sthiti che. AnAM duHkhA lahevA jatAra, chUpI rIte madada ghera pahoMcADanAra aneka dAnavIra purUSAnAM dRSTAMtA kathAmAMja chUpAyAM che. temanuM keAI khelI nathI. AvA vakhate khabara maLyA che ke amadAvAdamAM vijayanemi sUrijInI preraNAthI lAkheka rUpIAnuM phaMDa thayuM che. A eka AnaMdadAyaka samAcAra che, paraMtu sarvasthaLe jyAM lAcArI AvI haeNAya tyAM te sarva nagarAe yatkiMcita bane teTaleA sArA kALe! ekatra karavA ghaTe. 28-8-27 nA gAMDIvamAM jaNAvavAmAM AvyuM che keHdakSiNa taraphanA keTalAka jaita badhu bhAlanA pradezamAM ane vaDhavANa tarapha eka doDha mahinA pharI AvyA pachI ahI suratamAM zrI jIvananivAsamAM utaryAM hatA. temanI sAthe amArA pratinidhine vAtA thatA teo pAsa pAsa AMsue raDI paDayA hatA. temaNe jaNAvyuM ke ame badhI sthiti khArIkAIthI bei che. bharatImAM bharatI thAya che. kALI vAdharInAM ghara bharAi jhaTa jAya che. paNa uMca kAma mATe koi dhyAna ApatuM nathI. vacalA varganA maro thAya che. jene tarapha te| kAInI najara paNa nathI. jainA mATe kAI paNa khAtA taraphathI-gujarAta ke kAThIAvADa taraphathI khAsa marda nIkaLyuM nathI. jainAnI sasthAe A prazna vicAravA jevA che. e bhalI udAra dAnezarI kAmanAM bAluDAMja zuM vagara dhAnya TaLavaLaze ? ahIMthI jainadhArmika sa'sthAe tAbaDatAkha peAtAnA taraphathI mANasa mekale e khAsa jarUranu' che. 508 tenI saMge maramaranI pratimA sarajAI hAta ApaNe te enI chabI paNa sAcavI rAkhavAnI akkala ke guNujJatA vAparI nathI. ni:sa'zaya je prAAmAM itihAsanAM sAdhana nathI upajatAM, nathI jaLavAtAM, nathI carcAtAM te te prajAenA atizaya svArthI ane akRtajJa svabhAvanuM ja pariNAma che, ' AvI Aktane lAkA ' kudaratanA kopa' svAbhAvika rIte kahe cheH mahAtmAjI lakhe che keH-- * kudarata te! kadI kApa karatI nathI. tenA kAyadA sArI ghaDiyALanI jema acUka kAma kare che, temAM sudhArA vadhArA nathI thatA. temAM sudhArA vadhArA karavAno adhikAra paNa kudarate rAkhyA nathI. tema karavAnI kudaratane jarUra paNa hetI nathI. kudarata sa`pUrNa hAvAthI tenA kAyadA paNa sapU che. paNa ApaNe te kadAca jANatA nathI tethI jyAre te aNadhAryuM kAma kare che tyAre tene ApaNe kudaratanA kApane nAme oLakhIe chIe. ' tyAre AmAMthI zuM khedha levA e viSayapara AvatAM teja mahApurUSa umere che keH-- A ApaNAM pApanI zikSA che ke kAMika Avazyaka lAbha denArI zaratI kriyA che te Izvara ja jANe che. A paNe tene ApaNAM pApAnuM mULa mAnavuM yogyatra che. naitika pApA ne Arthika pApAnI vacce meTA bheda nathI, eTaluM ja nahi paNa bannenI vacce nikaTa sabaMdha che. tU huM khelavuM e eka jAtanuM, ne nadInuM pANI meluM karavuM a thavA khetaramAM ghauMne badale aphINane ke tamAkunA pAka vAvavA te traNa pApAmAM pramANanA bheda che, nItine nathI. tUTuM khelanAranA AtmA haNAya che ne pANI meluM karanAranA nathI haNAte, athavA te aphINanA pAka vAvanArane AtmA sukhI thAya che evuM kaMI nathI. jema ApaNuM jJAna zudhdha thAya tema ApaNuM ApaNAM pApenu' jJAna vadhe. paNa A jJAnamAM vadhAro thAya tyAM lagI palAMThI vALI rahIe, ane ApaNI narI AMkhe je nukasAna thayeluM teie chIe tene upAya na karIe teA mUrakhamAM khapIe. (mATe) je kaMI ane te yathAzakti madada sahu de; tenI huMpha prajAne vaLyA vinA na ja rahe, ' Ama aneka sthaLethI ' apIle|' nIkaLatAM lA kAe ka'IpaNa jAtanA kAma nAta jAta dhama' vagerenA taphAvata rAkhyA vagara je kaMi banyuM te ApyuM che, ne haju teo ApatA raheze. AthI rAhata aneka AvI sthitimAM jAhera phaMDa karyAM vagara khAnagI krUDa karI yA udAra zrImAe pAtAnI muDImAMthI khAnagI ane chUpI madada jaine dhaTe tene ApavI joie, yA je ucchItI madada levA Icche tene tema karI ApavAnI sagavaDa karI ApavI joie. A saMkaTanivAraNanA samaye jAhera dharmAMdA ke phALA para nabhelI sasthAoe pAtAnA gheDA kUdAvI leAkeAnI udAratAnA pravAha adalAvave! ghaTe; yA te pravAhamAM aMtarAya na nAMkhavA na ghaTe. evA aMtarAya nAMkhanArI vyakti ke saMsthA, nathI peAtAnA svArtha sAdhI zakatI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI noMdha 509 -kadAca thoDo ghaNo sadhAye toye te pariNAme ugI mAsikanA vezamAM dekhA detuM patra hamaNAM pitAnA nIkaLate nathI-ke nathI bIjAnuM hita karI zakatI. chellA bAramAM aMkamAM "saMpAdakane sura' e prabhu ! saune sanmati Apo ! mathALA nIce kezarIyAjInuM kokaDuM e viSayanuM nAma pa kezarIAnAthajInA saMbaMdhamAM be etihA- rAkhI amArA saMbaMdhe besura kADhI "asamAcita sika ullekha, ane aNachAjato pralApa yatra tatra karyo che. e Akho (1) kSamAvijaya panyAsa ke jemaNe saM. 1744 tema lekha vAMcI amane amArA vaktavyamAM jarA paNa pheramAM dIkSA lIdhI temaNe saM. 1775 nI AsapAsa phAra karavAnuM kartavya lAgatuM nathI tema temAM jaina ne saM. 1780 pahelAM zrI dhalevAnI eTale kesa dharma prakAza'nA vizeSaNa nAme "asamayocitajevuM jaNAtuM nathI. ame amArA vaktavyane akSarazaH rIAinI yAtrA karI hatI. juo temane nirvA vaLagI rahIe chIe. PrAsa janarAsamALA 5. 129. dharmadhvaja "nA " saMpAdaka mahAzaya keNuM che udayapura DuMgarapuravAsa, sAgavADI dhUlevi majhAra; e tenA te aMka parathI jaNAtuM nathI; te IDara vaDanagare AvIyA, vIlanagara sahune bhAvIyA. Ama pracchanna vyakti' rahevAnuM tene yogya kharataragacchanI eka paTTAvalimAM 70 mAM lAgyuM hoya te te eka jAtanuM bhIratva che. tenA jinaharSa suri nAmanA paTTadhara saMbaMdhI hakIkata ApatAM mudraka ane prakAzaka eka jaNAya che ane ame na jaNAveluM che ke - bhUlatA hoIe te teo ajena che. "dharmadhvaja' e puna: saM. 1876 zrI u ra da rilijiriNAtra nAma rAkhavAmAM "jana zAsanamAM kharekhara dharmadhvaja kuMDA tataH pazvAt kSiLa ke saMtari pArthanA, pharakAvavAne hetu hevAne badale saMpAdakanA AcArya dhuvara dRddhi tIrthayAtrA purvata saM. 1887 sabhA dharmavijaya (vijaya dharma) sUrinA nAmanuM smaraNa cinha Ure 10 tithau zrI vIra zrI sImaMdhara svAbhimaM?i ciraMjIva batAvavAne hetu prAdhAnya bhagave che, ema paMcaviMzati biMbAnAM pratiSThA nirmitA // amane lAge che. e ciha jyAM jyAM rakhAyuM che tyAM tyAM tene sAcavavA, rakSavI, bahalAvavAmAM ja - eTale ke "pharI saM. 1876 mAM zrI saMdhasahi pitAnuM gaurava mAnavAmAM AvyuM che. bhaktinA pradazikhara (sameta zikhara) parvatanI yAtrA karI tyAre manamAM e vAta bhale hoya tenI amane ke koIne pachI dakSiNa dezamAM aMtarIka pArzvanAtha, magasI pArtha cintA nathI, paNa "bahu DAhyA bahu kharaDAya; hIro nAtha, dhulevagaDha (kezarI AjI uSabhanAtha) ghe jaI Avyo' vagere lekho lakhI anyane utArI ityAdi tIrthanI yAtrA karatAM saM. 1887 nA pADavAmAM ane pitAnuM bhabhakatuM batAvavAmAM gaurava ASADha sudi 10 tithie zrI vIkAneramAM zrI jyAM manAyuM che tyAM te zobhAspada Atmagaurava se. sImaMdhara svAmi maMdiramAM pacIsa biMbanI prati so gAu dUra bhAge che. ThA karI. -vagere AmAM jaNAveluM che ke kezarIAinI emanIja (metIcaMda bhAInI) mamAM pArTInA yAtrA zrI jinaharSa sUrie saM. 1887 nA ASADha eka membara' evuM grAmya bhASAmaya abhidhAna amone pahelAM karI hatI, ke jene atyAre 96 varSa thaI gayAM. bIjA etihAsika ullekha have pachI jaNAvIzuM. ApIne, ane motIcaMdabhAInI sAme sAmI bAjue amane mUkIne amArA baMne vacce vaimanasya vadhA6 dharmadhvajanA saMpAdakane suraNa ravAno hetu rakhAyo hoya te saMpAdakacha bhIMta bhUle vividha vicAramALA' nAmanuM patra "mAtra chUTaka che. "mamAM pATa' emAM saMpAdaka! Apa kene kene patrikAo tarIke aniyamita rIte maNakA kADhI' traNa samAveza karo cho ? "pArTI' zabdano artha bhrAtRgaNa varSa pachI "dharmadhvaja' evuM tenuM bIjuM nAma rAkhI lekhAya, to amane koI paNa "pArTInA "membara Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 thavAmAM gaurava che. bAkI tenA artha eka pakSa, khIjAthI vibhinna pakSa Apa karatA hai| teA Apa tevI 'pArTI'mAM zuM nathI ? tenA javAba Apazo? te pArTInuM nAma 'dharmapArTI' che. A pArTI paNa mamA vagara TakatIja nathI. ma vagara dharma' e zabdaja thai zakatA nathI. ane teja rIte dharmadhvaja.' vaLI makAra vAcaka dharmapA'mAM jANitA vAcaka che. jainayuga pArTIne cheDI daie teA dharma te uttama vastu che. ane dharma nAmamAtra na rAkhatAM tenA sadupayoga karavAmAM Ave te te vyakti temaja samAjane unna tinA mArgamAM lAvI chevaTa makAra vAcaka 'meAkSa' meLavI Ape che. bAkI dharmanA nAmane jyAM tyAM ghusADI tenA durUpayAga karavAmAM Ave te kharA artha -zuddha hetu saratA nathI-gaphalatanI nIMdamAM sUtelI kAmanI durdazA' thAya che. te para eka hindI kavi kahe che keH-- jo kaumakI hAlata hai batAi nahI jAtI / khvAhiza hai, para jubAna hilAi nahI jAtI // cupa bhI nahIM raha sakate hama maukeko dekha kara / hamase to saccI bAta chipAI nahIM jAtI // aba dharma dharma hI kA zorogula hai saba tarapha / hai dharma cA', caMd vAta vatAre nahI jJAtI // jo dharmase vAkipha nahI haiM unake vAsate / aba dharma-pustakeM bhI chapAI nahIM jAtI // hara bAta meM basa dharmakA pAkhaNDa lagA hai / lekina kisIke dilase burAI nahI jAtI // vaLI A kavi keTaluMka durdazAnu varNana karI chevaTe kahe che keH-- paMDita to socate hameM kyA phikra kaumakI | apanI to yAra dUdha malAI nahI jAtI // karate sudhArako koM hai badanAma jhUThamUTha / aphasosa ina logoMkI DhiThAI nahI jAtI // ai paMDito dila bharake isa duniyAM meM karo moja / kambakhta mauta bhI abhI AI nahI jAtI // gaphalata kI nIMdameM paDI hai kauma ina dinoM / koi nizAMnI hokI pAI nahI jAtI // ASADha-zrAvaNu 1983 sorUM 'bedila' kI zAyarI bhI basa bekAra hai, agara / yada ema nArUM nahI nAtI // zrImad Ana'dhanajI paNa kharAkhara kahe che ke dharma dharama karatA jaga sahu phire, dharmanA jANe na maryuM.' vyakti ke saMsthA, vidvAna ke ajJa, zrImata ke raMka, sAdhu ke sAdhvI, zrAvaka ke zrAvikA, patrakAra ke vyamAM mUke, anyane samajAve ane kRtimAM mUkAve patravAMcaka-sau potapeAtAnA zuddha dharma samaje-karttate 'sura' kadi besurA na thAya te kAma tathA dezanI vINAnA madhura svara-dhvani cAre bAju phelAI AnaMda AnaMda upajAve. sapAdakajI ! gerasamajIta karI ane ger samajIta thaI e emAM kaMi bheda che, ke nahi ? ke Apane mana e 'te samAna bhAvaja batAve che? pakSagraha vagaranA je 'sujJa' sapAdaka hoya tene teA te baMnemAM jarUra bheda lAgazeja ane tevA sapAdaka '(ameA) bAi mAtIcaMda upara gera samajutI ubhI karyAMnA anucita AreApa mUkayA vagara rahI zakyA nathI' evuM miththAvacata kaDhi paNa ucarI zakeja nahi, ane atyaMta (ke kiMcitmAtra paNa) dIlagIra thaI zakeja nahi. ame amArA viSayamAM te bhAine ke kAine dhanyavAda ApavA kheThA naheAtA, tethI temane ke kASThane dhanyavAde nathI ApyA, temaja temane kiMci mAtra vageAvyA ke utArI pADayA nathI. have bIjI bAbata laie:-amuka kamiTImAM virUddha paDI judI 'miniTa' lakhavAthI gera samajutI je ubhI karI hatI te saMbaMdhamAM noMdha ApavAnuM ame je vacana ApyuM hatuM te amAreA ukta lekha je aMkamAM prakaTa thayA temAM te pALI ApavAnuM amArUM karttavya hatuM paNa te bane tema naheAtuM e amAre TuMkamAM jAhera karavAnI pharaja hatI tethI je ekaja taidha nAme zrI kezarIAjI prakaraNanI mAMdha lakhatAM bahu lAMbI lakhAi, temAMja te jAhera karIne ame barAbara arthAMcita 'sagapaNu' sAcavyuM che. vaLI je saMpAdaka peAtAnA teja varSanA patranA AThamA aMkamAM zrIyuta munazI ane jaina samAja' e mathALA nIce garama, utkaTa Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInI noMdha 511 ane uddAma pagalAM sUcavatA 'sura' kADhe che te saMpAdAracittatA siddha karI hatI. temaNe outlines of Jainism ane tatvArthI dhagama sUtranu` aMgrejI bhASAM tara e be pustakA iMgleMDamAM chapAvI bahAra pADayA che, ane vizeSamAM hamezAM abhyAsamagna rahI aneka lekhA pustakA lakhyA che ke je aprasiddha che. temanu svargagamana IMdeAramAM 13 mI julAi 27 te dine thayuM, 64 kaye mADhe, je sura AmAM kADhyA che ke "meAtIcaMdabhAI munazI kamITImAM judA paDayA enuM zuM kAraNu ? e jo amane kASTha pUche te, ame 'munazI prakaraNanuM zuM pariNAma AvyuM che' eja kAraNane AgaLa karI zakIe' tevA sura, kADhI zake ? A te e ati bhinna jAtanAM pAna eka dAMtathI cAvavA jevA ghATa thayA. e AThamA aMkamAMnA 'sUra' atyAre AmAM prakaTa karavA icchatA nathI; ame samAdhAna vRttivALA chIe. sapAdaka samAdhAna karAve yA potAne te peAtAnA samAjane temaja sAmA lekhakane mAna bharelA mArga kADhI Ape te te! kharekhara tene tema karavAmAM jarA paNa vikSepavaMtA thayA vagara ame dhanya vAda ApIzuM. ame IcchIzuM ke te tema karI kharA dharmadhvaja'nA kharA 'sunnu' sa'pAdaka bane. jaina dharma prakAze dharmadhvajanA sujJa sapAdakanA sura' pAtAnA bhAI ane amArA saMbaMdhenA prakaTa karyA te| temaNe pahelAMnA teja bhAI saMbaMdhIja karelA surA atyAra sudhImAM krama pragaTa nahi karyAM tene te lAbaMdha prakAzakAra khulAseA Apaze ke? 7 jIgamadiralAla jainInA svargavAsa temaNe dravyane prApta karyuM ne tenA sadupayega paNa karyAM. mRtyu pahelAM 'vila" vasiyatanAmuM karI potAne je je kharcavAnu' ane svajanane ApavAnu` hatuM te ApI kuTuMbanI barAbara vyavasthA karI bAkItI sarva milkata mATe lakhI gayela che keH A sarva milkata nIce lakhelI deNugI ane kharco karyAM pachI je bace te mArA TrasTIoe mAnava samAjanA hita arthe jaina dharmanA rakSaNa ane pracA ramAM vAparavI. mArI khAsa icchA e che ke teo mArI aprasiddha kRtione prakaTa kare ane mArA mitrA nAme DAkTara thaeNAmasa (IDiyA AphisavALA) tathA haSa~Dha vArana (naM. 84 zelmeTa rADa, baeNTa laMDanavALA)nI sAthe nimaMtraNA karI jaina liTarecara sAsAyaTI' ane 'mahAvIra bradharhuDa' laMDanane madada karavI.' AvI rIte jaina dharma ane sAhitya-pratye apUrve prIti rAkhanAra, te mATe tana mana ane dhananA hRdaya vyaya karanAra te suzikSita jaina khIjA suzikSitA ane grejyueTAne anukaraNIya dRSTAMta rUpe thAya, ane temanA AtmAne zAMti maLe ema prabhu pAse yAcIe chIe. digabar bhAiomAM dharma premI suzikSitAmAM zrIyuta jatInuM uMcuM sthAna hatuM. temaNe M. A.pUrvaka LL. B. khArisTara thai IMdeAramAM nyAyAdhIzanuM pada svIkAryuM hatuM. IMdeAra dhArA sabhAnA kAyadAnA sabhya ane sabhApati banyA. nagejheTa' nAmanA aMgrejI mAsikanA tue eka sthApaka hatA ane tenA taMtrI tarIke aneka varSo sudhI kArya karyuM che. samagra jaina samAjamAM aMgrejI mAsika kADhavAnI pahela karanArA te tene atyAra sudhI nibhAvanArA digaMbarI suzikSita bhAIoja che. jatI mahAzaye sarva jaina saMpradAyA pratye premabhAva, tenI ekatA, zrI mahAvIra prabhunA sarva satAnA vacce hAvI jotI sarva prakAranI samA natA, vagere vicAre spaSTatAthI darzAvI peAtAnI 8 mIjA' avasAnA. kalakattAmAM rahI vyApAra karatA jaina grejyueTa rA. dayAlajI gaMgAdhara bhaNazAlI ke jenA lekheAthI amArA vAMcakA paricita che ekAeka svargavAsa pAmyAnA khabara maLyA che. pArasI mANekajI jaina thayelA temaNe hamaNAM punAmAM dehatyAga karyAM. A baMne bhAIenA AtmAne zAMtivALI sugati prApta thAo. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 jaina yuga ASADha-zrAvaNa 1983 vividha noMdha. (kenpharansa aiIsa-pariSa6 kAryAlaya taraphathI) 1 zrI kezarIAnAthajI tIrtha prakaraNa che. A kamizanamAM digaMbarIo taraphathI ema bhavi. A tIrthane aMge digaMbarIbhAIo taraphathI SyamAM kahevAnI taka upasthita na thAya ke amArI pITha pAchaLa A tapAsa thaI che eTalA kAraNasara chApAo dvArA carcAne sAgara ulaTAvI tathA anya dareka rIte bhagIratha prayatno karI zvetAMbara samAjane cAlu tapAsa daramIAna teo taraphathI eka sabhya hAjarI Ape evI udepura rAjya taraphathI goThavaNa utArI pADavA mATe tanatoDa prayAsa thayo. vaLI evI karavAmAM AvI che. chatAM bhaviSyamAM pukAra uThAvavAnI paNa vAta calAvavAmAM AvI ke A konpharansa taraphathI maraNa pAmelA digaMbara bhAIo mATe dilagIrI bArI khullI rahe te hetuthI yA anya koI kAraNasara sarakhI paNa jAhera karavAmAM AvI nahi. e sabaMdhe haju sudhI digaMbarI bhAioe te potAno prati nidhi sAmela karyo nathI. bIjuM kamizana dhvajAdaMDa A mAsikanA gatAMkamAM prakaTa karavAmAM AvelA digaMbarabhAIo sAthenA patra vyavahAramAM amArA sabaMdhI tapAsa mATe nimavAmAM AvyuM che. tA. 14-5-27 nA naM. 1886 vALA patra 2. jalapralaya ane A saMsthA, tarapha vAMcaka varganuM dhyAna kheMcIe chIe; sAthe sAthe gujarAta kAThIyAvADa ane kaccha vagere pradezomAM eTaluM paNa dhyAna kheMcavA jarUra jaNAya che ke ativRSTi ane tophAnanA pariNAme je bhayaMkara rela digaMbarI saMsthAnA sekreTarI taraphanA patramAM bhASAnI ane Aphatano prakopa kudarate varasAvyo che te joI ziSTatA ke maryAdA ke surUci paNa dekhAtI nathI. saunA hRdaya dave e svAbhAvika che. A bhayaMkara udayapuramAM amAre khAsa khabarapatrI, saMkaTanA bhoga ApaNA jaina temaja janetara aneka A jhaghaDAne aMge udepurathI temaja udepura nivAsI baheno ane baMdhue thaI paDyAM che te tarapha arkArI ahi rahetA keTalAka bhAIo taraphathI eka khAsa saMpUrNa dilasojI dazavIe chIe. A vakhate sarve khabarapatrI udepura mokalavA amane vinaMti karavAmAM rela pIDita baMdhuone sahAya karavA seMTrala rilika phaMDa AvatAM prasaMganI jarUrIAta samajI saMsthAnA eka ubhu karavAmAM AvyuM che, jemAM jenoe hameza hiMdI, gujarAti ane aMgrejI jANanAra kalArka mI. mujaba anukaMpArtha Adra banI moTo phALo ApI jana mANekalAla DI. modIne mokalavAmAM AvyA hatA. AdarzonI vizALatAno paricaya janasamAjane Ape tenA taraphathI vakhato vakhata tyAMnI paristhiti amane che. atre judA judA zahero mATe aneka sajajanee jaNAvavAmAM AvatI hatI. chevaTe tenA taraphathI amane ane kapALa pATIdAra vageree potapotAnI kemene lakhI jaNAvavAmAM AvyuM che ke digaMbarIoe vizeSa sahAya ApavA phaMDo karyA. Ama saMkaTamAM hoTA pAyA para karelI caLavaLathI pote udepura ugAravA aneka saMsthAo taraphathI vividha prayAsa sTeTa sivAyanA sAdhAraNa jana temaja jainetara samA karI heTAM phaMDa ekatrita karavAmAM ane zrI mahAvIra jane khoTI hakIkata pUrI pADavAnAM kArya sivAya vidyAlayanA vidyArthIoe paNa eka nATaya prayoga vizeSa kaI karyuM hoya ema tyAM manAtuM nathI. A karI Azare rU. 4300 seMTrala rilipha phaMDamAM ApyA. praznanI gaMbhIratA vicArI digaMbarI bhAIonI Agraha ja samAjanA dhaMdhA ane kamANInA sAdhana vinAnA bharelI mAMgaNI parathI saMpUrNa tapAsa karavA mATe thaI paDelA asAhAya jaina bhAIo ane bahene chamizananI nimaNuMka rAjya taraphathI karavAmAM AvI mATe lona vagerenI madada ApavA eka vizALa phaMDa Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha karavA amArI khAeza hatI ane tevI jarUrIAta ame jotA hatA. paraMtu keTalAka baMdhuenI evI IcchA hatI ke samagra samAjamAMthI vikhUTA paDavAneA dAkhalA ApaNe pADIe te ThIka na gaNAya. dI Ana saMsthAnI sTenDIMga kamiTInA eka sabhya rA. DA. nAnacaMda ke. meAdI tathA anya gRhasthA je A pralayanuM bhayaMkara pariNAma najare joi AvyA teeAnA ahevAlA ane kheDA tarI'TAimsa Apha InDIA' jevAM peparamAM je apIla jatAne leAna rUpe sahAya mATe khahAra paDI hatI, temaja muMbaI jaina svayaMsevaka maDaLa taraphathI eka apIla bahAra pADavAmAM AvI e badhu vicAratAM saMsthAnI sTenDIMga kamiTInI eka tAbaDatAkha mITIMga khelAvavAmAM AvI hatI. te vakhate ahiMnA `zrImantavane temaja saMsthA vagerene khAsa AmaMtraNa ApI kheAlAvavAmAM AvyA hatA. A kamiTIe TharAva karI A kArya mATe jAhera sabhA khelAvavAnuM ucita dhAryuM tethI tevI sabhA tA. 20-8-27 nA rAja lAlakhAgamAM itihAsa tattva maheAdhi pUjya jainAcArya zrI 1008 zrI vijayendrasUrIzvarajI mahArAjanA pramukha sthAna heThaLa kheAlAva vAmAM AvI hatI. A vakhate muMbaImAM jUdA jUdA upAzrayAmAM birAjatA munimahArAjAe zrImantA ane anya gRhasthAne rUbarU vinaMti karI hAjarI ApavA jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. A saghaLA prayAse chatAM pariNAme samAja taraphathI satASakAraka javAba na maLatAM sabhA kArya karyAM vinA vikharAi hatI e kharekhara khedanI vAta che. samAjanA vicArA A sthiti thavAnAM kAraNeA vicAraze ane samaSTinA mahattvanA praznAmAM vyaktigata dRSTibiMdue ke bhAvA kema ADe Ave che tene khyAla karaze. ApaNAmAM samaSTinI bhAvanA kyAre jAgaze ? samaSTinA dhyeya sAme peAtAnAM vyaktitva ke svatane bhega ApatAM samAja kyAre zIkhaze ? 3 jainA hiMdu gaNAya ke ? punA khaDakI-kenTonmeTa cuMTaNI ' ilekazana ' pa13 prasaMge tyAMnA DIsTrIkaTa mejIsTreTa mI. pI. khI. hega taraphathI tA. 31-5-20 Mil 196nA eka patra kenTAnseTa mArDanA sekreTarI ane ekajhIkayuTIva ApIsarane lakhavAmAM AvyA hatA jeneA bIjo peregrAph nIce jemanA tema ApIe chIkhe. : As regards Schedule I of the El:toral Rules, Jains Sikhs and Buddhists are not Hindus. They should be classified among 'Others' and not included among 'Hindus' eTale temAM jaNA vavAmAM AvyuM che ke janA, sIkhA ane audde| hiMdu nathI. teenu vargIkaraNa ' khIjAe ' nA mathALA nIce karavuM ane 'hiMdue' mAM nahiM. A saMbaMdhe pUnA khaDakI vagere sthaLe puSkaLa calavala ane UDApADa thayA che ema khaDakInA jana paMcanA sekreTarI taraphathI amane tA. 18-8-27 nA patra sAthe temaNe karelI calavala sabaMdhe saMpUrNa ahevAla maLyeA che te parathI joi zakAya che. A calavala zreNI meADI zarU thaelI hAvAthI tAtkAlIka kaMi bane tevuM nathI. paraMtu cuM'TaNI' nI hAlanI varaNI khalAsa thayA pachI sarakAra te sabaMdhe kaMi paNa vicAra calAve evI AzA A pavAmAM AvI che. A calavala saMbaMdhe amane khabara ApavAmAM AvI ke turataja paheleA patra saMsthA tara thI mI. pI. bI. Drega DIsTIkaTa mejIsTreTa punAemane lakhavAmAM AyeA hateA je temaja teneA maLele javAba nIce prakaTa karIe chIe. 27th July 1927. No. 2758. From, The Resident General Secretaries, Shri Jain Sweatamber Conference 20 Pydhoni, Bombay. To, P. B. High Esq, M.L.A.I.C.S. District Magistrate, Poona. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 jainayuga Sir, Our attention has been drawn to a copy of your letter No, Mil 196 dated 31st May 1927 and addressed to the Executive Officer and Secretary Cantonment Board Poona. The said letter states that as reregards Schedule 1 of the Electoral Rules, Jains, Sikhs and Buddhists are not Hindus. They should be classified among " Others '' and not Included among Hindus. In the interest of the Jain Community it is essential to know whether the Division in the Electoral Roll is being made according to race or according to religion. If the division is by race, the jains must be classed with the Hindus. If it is by religion and if separate mention is necessary please do not group them under heading "Others" with Sikhs and Budhists. The Jains are an influential and mercantile community and should be separately men tioned. 28th July 1927. No. MIL. 196. ASADha-zrAvaNa 1983 BOMBAY, Poona, 27 July 1927. From, P. B. Haigh, Esquire, M.L.C.I.C.S. District Magistrate, Poona. The Resident General Secretaries, Shri Jain Swetamber Conference, 20, Pydhoni, Sir, With reference to your letter No. 2758 dated 24th July 1927. I have the honour to state that in my opinion the classification, prescribed by the Rules is based on the criterion of religion, and I have advised the Executive Officer Poona Cantonment accordingly. 2. Until the receipt of your letter I have received no communication on the subject. But I understand that the matter has been referred to the Commissioner, C. D. who will obtain a decision from Government. PooNA, khaDakInA jaina paMca taraphathI maLelA patra vyavahAra jotAM temaja tA. 28-7-27 nA amArA para DIsTrITa mejIsTreTanA pratyutara jotAM jaNAya che ke A bAbata saMbaMdhe prathama patra kAnphransa saMsthA taraphathIja lakhAyA hatA. ghaTatI calavala rA. bhAi zIkrIlAla dhama'DIlAla vagere pUnAnA jaitabaMdhue taraphathI thai che paraMtu ATalethI na aTakatAM jee sAthe temaNe patravyavahAra karyAM che teone sateja rAkhavA A baMdhue bhaviSyamAM cukaze Anticipating an early reply, Yours etc. Resident General Secreraries. nahiM ane peAtAnuM kArya cAlu rAkhaze. hiMdu mahAsabhAnA sekreTarI rA. amRtalAla dalapatabhAI zeTha tathA sArAbhAi nemacaMda hAjI vagere sarve pAtAthI khanatuM karazeja evI amane khAtrI che ane jarUra paDe A praznane pAte je je dhArAsabhAmAM birAje che tenI samakSa raju karI yAgya nirNaya lAvavA ghaTatuM karaze. 4 khAracI (mAravADa jaMkazana) nA patra, mAravADa jaMkazana pAse AvelAM khAracI gAmanA Your Most Obedient Servant, District Magistrate, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha noMdha ane derAsaranA upAzrayamAM eka tijI rahe che tenA taraphathI temaja tenA mAsA taraphathI AzA tanAo thatI hAvAnI eka pharIAda tyAMnA vatanI zeTha hiMmatamala hIrAcaMda taraphathI amane lakhI jaNAvavAmAM AvI che. A bhAi vizeSamAM jaNAve che ke darzanapUjana karavAnI timahArAja manA kare che. A hakIkata kRti kaeNnpharansanA mAnadamaMtrIone jaNAvavAmAM AvI che paraMtu javAba nathI. ukta bhA chanI vakhate| vakhatanI mAgaNIne mAna ApI kAnpharansa saMsthAnA preA. sekreTarI caMdanamalajI nAgArIne tapAsa karavA jaNAvatAM teo jaNAve che ke A pharIyAda karanAra temaja yatijIne Apasa ApasamAM kaMi jhaDA che. zrIyuta hirAlAla surANAne sthAnika tapAsa mATe meka lavAmAM AvyA hatA. tee jaNAve che ke maMdiramArgI mAtra arajadAra ane tenA bhAi e banneja che bAkInA janA terApaMthI che. caMDAvata DhAkAranI haku* matanuM A gAma hAi tenI kArTamAM kaMI phAjadArI kAma A banne vacce eTale ke, yatijI ane hiMmatalAlajI vacce cAle che. chellI khabara tA, maMdiramAM thatAM yeAgya vartana saMbaMdhamAM kalahe joza pakaDayuM che ema maLI che. ame dIlagIra chIe ke A vIsamI sadImAM paNa AvA kSudrakalaheA cAlu che. ame yatijI ane hirAcaMdajIne vinaMti karIe chIe ke banne aMdara aMdara samajI jaI kanneza zamAvaze ane tema na thai zakatuM hAya teA kASTha pratiSThita vyaktine vacamAM nAMkhI samAdhAna lAvaze. huM sukRta bhaMDAra kuMDa:-- gujarAta kAThIyAvADamAM jalapralayathI je sa'kaTa ubhu thayuM che te jotAM A pradezamAM upadezakeAnA pravAsamAM je vibhAgA bAkI rahyA che temAM zrI sukRta bhaMDArakuMDa ugharAvavAnuM kArya mulatavI rAkhavAmAM Ave che. saMsthAnA upadezaka mI. puMjAlAla premaca`dra zAhanI khalI mAravADa vibhAgamAM karavAmAM AvI che. jethI teo havethI mAravADa sasthAnuM pracAra kArya karaze. A krUDa mATe kArya karatA upadezakAe jAde 515 jUde sthaLe pravAsa karyAM hatA ane jIvadayA, kelavaNI pracAra, hAnikAraka rivAjo dUra karavA vagere viSaye para bhASaNA ApyAM hatAM ane sukRta bhaMDAra krUDamAM teo mAraphate nIce mujaba vasulAta AvI che. upadezaka vADIlAla sAMkalacaDhDha tA. 27-6-27 thI tA. 5-8-1927 sudhI bhAta 5), kAcarIyA 2), barakhAM 8aa), kAvIThA 10), cakSeADA 14), vAsaNeAkalIyA 3), kATanagara 33), khuMdI 1), sagavAlA DA), bhAlAda 5), meTImAru 1), pIpathI 5), phedarA rA), nAnAdarA 5), AvalA pA), rAsama 35), utelIA 4), ucchada hatA), mAsara 145); vAvalI 2), mAsararADa 44), kusala 65) ravAsada 10), meAbhA TaDA), kula rU. 233) upadezaka pujAlAla premacaMda tA. 27-6 -27 thI tA. 5-8-27 sudhI. ``gucA jAA), khAreja 10), nAradIpura 19aaaa), seAjA 31aa), jAmalA ra6DA), veDA 11), bAluvA pA), unAu bA), Adaraja ), saraDhava jA), jhiMTADA 35), rAMdhejA 265), ghumAsaNa 15), rAjaparA 12), edarADa jA), DAMgaravA 135), kara`saNu rA), kameAla 3NA), naMdAsaNuM 2), uMTavA 2aa), kula rU. 233) upadezaka karasanadAsa vanamAlI tA. 27 6 27 thI tA. 5-8-27 sudhI. khAraDAlI 55), vAMkAnera 12), AlugAMva 9), sejavADa 12), bAjIpurA 59), achArI 22), saMjANu 8), khetaravADa 8), kheraDI 191), dehuNa 20), sAmaTA 18), zrIgAMva DA), krUSNusA 18), kula rU. 265) 7 agaDI (mAravADa) mukAme maLelu' yatisa melana. gata vaizAkha zudi 5 mI nA reAja ukta sthaLe yatienuM eka sa'melana maLyuM hatuM. te saMbadhI ullekha AgrAthI prakaTa thatAM zvetAMbarajaina'nA tA. 16 menA aMkamAM karavAmAM AvyA che. A sabhAnuM pramukhasthAna pratiSThAkAraka pa. pra. yatizrI labdhisA garajI mahArAje svIkAryuM hatuM . ane mhATI saMkhyAmAM yatimahArAjAoe hAjarI ApI hatI. yati saMdhanA punarUtthAna mATe A saMmelananA yeAkAne ame Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 dhanyavAda ApIe chIe. kAzInivAsI vidyAlaMkAra 5. pati hIrAcaMdrajI jeee kAryamAM bahuja rasapUrvaka bhAga lIdheA hateA temanA taraphathI amene tA. 5-7-27 nA patrathI ukta samelanamAM pasAra thaelA harAvA paikI nIcene TharAva mekalI ApavAmAM AvyA che. jainayuga Ce yaha sabhA pratyeka yatibhAiyoMse sAnurodha pUrvaka namra nivedana karatI hai ki eka bhAratIya yati pariSada kI sthApanA karanA Avazyaka hai. jisameM sabhI prAntake mAnya govAna gati mahArAnI je dvArA june du! suyo vidvAn yati rahai. unakA adhikAra samagra yati samAja je vicAAnuddha vina vyavasthA ne aa ho.gaura ve sTopa cati saMpa : punasthAnajenei samI tadda vAyo sucAra paseM neA adhiArano yati pariSadkI pramANikatA va vizvAsa ke liye usapara kalakattA, 5 jekazana leIna, tA. 5-8-27, ASADha-zrAvaNa 1983 jaina zvetAvara jonsansaddI Trelarela rahe gaura samA mukta jaoNrensa phlo pazvita satkAdamIyA re bau naina zvetAMvara hAnnaransa samI to yatisaMSo sahAya khrise catimaMtrama nagRti gaura muvAra vase saMghattn hogA. aura unapara pUrNa vizvAsa hogA isake liye bhAratIya yatimahArAjAMkA dhyAna isa tarapha yaha yatisabhA AkarSita karatI hai * A sabhAmAM yatizrI hirAca'drajInA jaNAvyA mujaba sArI sakhyAmAM yatizrIe| vagerenI hAjarI hatI. ekaMdara 14 TharAveA pAsa thayA hatA jenA para hAjara rahelAe sahI ApI hatI. ame IcchIe chIe ke yatimahArAjonA svasamAjanA putarUtthAna ane saga'nanA prayAsa lImUta thAya, ane tisamAja vadhAre unnata dazAe pahoMce. jaina gUrjara kavio-prathama bhAga. paDita haragAvindadAsanA abhiprAya, jaina gurjara kavie 'nA prathama bhAga mArA jovAmAM AvyA. rA. rA. dezAIe A pustaka taiyAra karavAmAM bhagIratha prayatna karyAM che ema, temAM ApelI 320 pRSThonI suvistRta prastAvanA ane vikramanI teramI sadIthI laine sataramI sadI sudhInA 287 jaina kavietI 541 nAnI moTI padyakRtionA namUnAo sAthe karavAmAM AvelA ullekhA uparathI, spaSTa rIte jaNAi Ave che. prastAvanAmAM ardha mAgadhI, mahArASTrI, zArasenI, paizAcI, apabhraMza ane junI gujarAtI bhASA saMbadhe ghaNI upayogI hakIkatAnA saMgraha karavAmAM Avela che. cirakALathI prAkRta bhASAne teA jaitAeja apanAvI che ane saMskRta bhASAnA sAhityanI vRddhimAM jaina granthakArAe meTA phALe Apela che A tathya jema pazcimanA ane pUnA vidyAnAnA parizramathI prakAzamAM AvyuM che. tema * prAcIna gujarAtI bhASAnA sAhityanI zrIvRddhi paNa mATe bhAge jaineAneja AbhArI che' A satyane bahAra lAvavAmAM rA. dezAinuM A ekaja pustaka pUratuM che, ema kahevuM atyukti bhareluM nathI. } ---rAvi s trikamacaMda roDa, ---- taMtrIkRta ' sAmAyikasUtra' thADA vakhatamAM bahAra paDaze. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 517 dharmane nAme dhADa dharmane nAme dhADa. .. 55 La, kAkI zamI jADI te udepUra rAjyamAM tAMbara, digaMbara vacce je thayo, evo anubhava te thayAMja kare che. jyAM dayAne jhaghaDA thayA te viSe mArI pAse koI bhAI e amala che tyAM te kIDiyArAM pUravAmAM ne mAchalAM chApAMnI kApalIo mokalI che, ane mane sUcave che bacAvavAmAM ja parimita thaI jate jovAmAM Ave che te joine mAre mAro abhiprAya Apa. eka che. ane A dayAdharma pALavAne khAtara manuSya pratye te mArI mAMdagImAM eTalAM badhAM chApAM bArIkAIthI kraratA vaparAya to tenI gaNatarI dhamamAM thatI jANuM che. vAMcavAno mane samaya hoya nahi; ane samaya hAya, hAyacaMdabhAi to kahetAja ke jana siddhAMta vAzakti hoya to huM mAtra chApAMo vAMcIne kazI NiyAMone tyAM veryo eTale tene vANiyAzAi hisAba bAbatamAM abhiprAya bAMdhato nathI, koIe na bAMdha: tho; jJAna ane vIratA je dayAnAM lakSaNa hovAM vo joIe ema mAnuM chuM. tethI be pakSamAM ke joIe temano prAya: lopa thayo ne dayA ane bhIrutA doSita che athavA vadhAre deSita che e huM nathI e be zabdo paryAyavAcaka banI jaI dayA vagevAI. jANu. paNa chApAM ThIka ThIka tapAsatAM mArA manamAM vaLI dharmane ane dhanane hADavera rahyAM. paNa jene je vicAra AvyA te raju karI nAMkhuM chuM. maMdiramAM lakSmI devIe vAsa karyo eTale dharmanA lakhanArAonI bhASA pakSapAtasUcaka che. eka sidA to nirNaya tapazcaryAthI nahi, paNa vakIlonI bIjAne deSita gaNe che ne pitAne nirdoSa gaNe che. dalIlothI adAlatamAM thavA lAgyo. eTale je vadhAre mane A jhagaDAmAM ne te uparanA lekhamAM, tathA paisA Ape te pitAne gamate dharmane nirNaya lAvI hiMdu musalamAna jhagaDAmAM ne tenI uparanA lekhamAM zake ema thayuM. tAvika bheda muddala nathI lAge. hiMdu musalamAna A citramAM kadAca atizayokti jaNAze. paNa jhagaDAmAM vadhAre jhera che, bhASAmAM vadhAre vera che. nathI. jainone huM jANuM chuM. jeTalo paricaya mane che. paNa phera mAtra pramANa che. vaiSNava saMpradAya ne vaiSNavone che teTaloja lagabhaga hakIkata e che ke ApaNe dharmane ja bhUlyA chIe. jaina siddhAMtano ne jene che. keTalAka mane dezasahu pitApitAne kakake khara rAkhavA mathe che. dharma bhAve jene mAne che. keTalAka premabhAve huM jaina hAu zuM che, kyAM che, te kema oLakhAya, tenI kema rakSA ema Icche che. keTalAka jaina viSene mAro pakSapAtA thaI zake e jANavAnI icchA sarakhI nathI rahI. joI rAjI thAya che. temanAM pustakamAMthI huM ghaNuM jenI pAsethI te AthI vadhAre sArAnI AzA zIkhyo chuM. ghaNA jaina mitrone sahavAsa mane uparakhAya. teo te syAdavAdano pUjArI che, dayAdharmanA kAraka nIvaDe che. tethI uparanuM lakhavA ane te vATe ijAradAra che, temanAmAM sahiSNutA hovI joIe. jainadharma priya che evA jainone jAgRta karavA prerAya chuM. jeTale aMze pitAne pitAnuM satya priya che teTaleja tAMbara digaMbaramAM verabhAva za ? bannenA siddhAMta aMze bIjAne tene hoyaja ema mAnavuM joIe eka che. thoDA bheda che te sahyuM che. bannenA 5kSanuM jyAM virodhInI bhUla lAge tyAMye manamAM roSa na samAdhAna thAya tevA te bheda che; jevA daitI advatInA. lAvatAM dayAbhAvathI kAma levuM ghaTe. jemAM sAdhuo ane sAdhvIo puSkaLa che, paNa syAdavAda ane dayAbhAva je gharomAM ane temane samaya che. teo kAM kharI tapazcaryA na kare? jana maMdiromAM paNa kema jANe pothIomAMja zo- teo kAM zuddha jJAna na meLave ? teo kAM anubhabhatAM hoya e AbhAsa mane A lekha vAMcatAM vajJAna na Ape ? Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 jenayuga ASADha-zrAvaNa 183 jaina yuvake potAnA vaDavAonI jema dhana syAdavAdanIja sahAyathI huM hindu eTale vaidika mata upArjanamAM guMthAyelA jovAmAM Ave che. teo kAM ane jaina matanuM aikya sAdhI zakuM chuM. meM te tenI gRhasthAzramI rahetA chatAM tapasvI jevA banI udAra- madadathI dharmo mAtranI ekatA mArA pUratI to kyAranI citta, svaccha, dayAmUrti na bane ? sAdhI che. zvetAMbara digaMbaranA jhagaDAno nyAya chApAM mArI pAsethI pAlItANA bAbata mata mAgyo. dvArA na maLe, adAlatamAM ne maLe. bane athavA mArI pAse have udepuranA karuNAmaya upadrava viSe mata bemAMthI eka beune sArU prAyazcita karIne zuddha thAya, mAge che. A mAganAra paNa juvAna mitra che. ATaluMye na karI zake . nuM nAma bhUlI namra banI temaNe naheAte dhAryo e mata A veLA meM ApI mauna dhAraNa kare. dIdho che. huM hindu ane jaina evA be vibhAga nathI karate navajIvana 19-6-27 mehanadAsa karamacaMda gAMdhI, ke pas jaina dharma-Jainism. mULa lekhaka-DAkaTara harmana jekebI. aMgrejImAMthI anuvAdaka-rA saubhAgyacaMda umedacaMda dezI B. A. L L. B. 1 prastAvanA- jaina dharma eka muni dharma che. dharAve che. A darzAmAM carcAyelo zAstrIya nirAzAtemAM bauddha dharmanI mAphaka vedanuM pramANa svIkAratuM vAda tathA mekSane vyAvahArika Adarza janadharmane mAnya nathI tethI tene brAhmaNe nAstika mata mAne che. jaina che. punarjanmanI paraMparAthI prApta thatuM sAMsArika jIvana dharmamAM sAdhu ane zrAvaka ema be vibhAga che. temAM kharI rIte aniSTa ane duHkhamaya che; tethI janma vetAMbara (vetavastrayukta) ane digaMbara (dizA jenuM maraNa paraMparAno aMta ANa e ApaNuM dhyeya vastra che tevA) ema be pakSe paDelA che. tevA nAma hovuM joIe ane te beya ApaNe samyajJAna ra se. .. 2 2 che. A pADavAnuM kAraNa e che ke "vetAMbara matanA sAdhu- prApta karIe tyAre pAmI zakIe. A sAmAnya sAvIo veta vastro pahere che, jyAre digaMbara siddhAMta saMbaMdhe sAMkhya yoga ane bauddha dazano sAthe matanA sAdhuo pahelAM kevaLa nagna pharatA hatA. jenA darzana eka mata che, paraMtu tene prApta karavAnI masalamAna rAjAoe pachIthI digaMbara matanA sAdhu- vidhimAM matabheda che. adhyAtma viSayamAM sAMkhyayoga ene gupta bhAge vastrathI DhAMkavAnI pharaja pADI hatI. tathA jaina dharma vacce eka prakAranuM sAmAnya sAmya zAstranI daSTie A be pakSanAM mantavyamAM je che, kAraNake A badhAM darzanemAM prakRti (pula) phiraphare che te najIvA che. (juo digaMbara para lekha) ane purUSa (AtmA)nuM kaeNta svIkAravAmAM AvyuM che; bheda mAtra temanI carcAmAM che, je A lekhamAM A mukhya page AtmAe eka jAtanA jJAnayukta che paNa gaLa upara jaNAvavAmAM Avaze. te paraspara bhinna che tenuM kAraNa pudgala sAtheno temano saMga che; jaina ane sAMkhya mata pramANe "dharmae viSayanA abhyAsIne jainadharma vadhAre prakati ( pudagala ) evI anizcita vastu che ke te upayogI thaI paDavAnuM kAraNa e che ke te dharma ghaNo game te svarUpamAM pariName. paraMtu A tatvajJAnanA purANe heI, sAMkhya ane yoga jevI prAcIna bhAra 1. lega sivAya A traNe prAcIta darzane cekhA tIya darzanane prAdurbhata karanArA dhArmika ane AdhyA nAstika che; kAraNa ke teo kevaLa paramezvara hovAnuM svItmika vicAronA ati prAcIna pravAho sAthe saMbaMdha kAratA nathI; yuga darzanamAM paNa Izvarane jagatanuM AdidharAve che, boddha dharma sAthe paNa te nikaTane saMbaMdha kAraNa mAnavAmAM AvatuM nathI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharma 510 sAmAnya siddhAMta sAMkhyo ane jainoe bhinna jaina dharma jaiddha dharmano eka phoTo che ema mata bhinna rIte pratipAdana karyo che, ane A baMne darzanAM bAMdhyuM hoya te temAM Azcarya pAmavA jevuM kAMI nathI.' maLa bhinna hovAthI e bhinnatAmAM khAsa vadhAro thAya che; paraMtu have e te nirvivAdapaNe siddha thayuM che ke kAraNake brAhmaNadharmane zreSTha mAnatA mAM khoe brAhma teonI uparyukta mAnyatA bhUlabharelI hatI tathA jaina vicAra paddhatinuM anusaraNa karyuM che, jyAre jenoe, dharma, vadhAre nahi te, brAddhadharma jeTalo to prAcIna brAhmaNettara hovAthI vadhAre prAcIna, prAthamika temaja chejaH kAraNa ke be nA tripiTakAdi graMthamAM niraMtha lokapriya vicArazreNinuM dAkhalA tarIke sarvatra jIva (saM. nirgastha. prA. nigaLya) evA prAcIna nAmathI che evA vicAronuM avalambana karyuM che. paraMtu bauddha jaina dharmane eka virodhI dharma tarIke ullekha karavAmAM dharmanA AdhyAtmika siddhAMto taddana judA prakAranA AvyA che; teja pramANe nAtapura athavA nAtipura che, kAraNa ke "jagatamAM koI paNa kevaLa nitya Izvara tarIke jainanA carama tirthaMkara vardhamAna-mahAvIrano nathI" athavA bIjA zabdomAM kahIye te "sarva vastu ullekha karyo che; vaLI jaina zAstranI jema teo kSaNika che' evA baddha dharmanA mukhya siddhAMtathI te paNa nAtapuratA nirvANa sthAna tarIke "pAvA" ne ghaDAyelA che. jo ke jana ane bauddha dharmanA tArika ullekha kare che. te ja pramANe je AgamAM buddhanA siddhAMta tadana bhinna che, to paNa baMne vaidika dharma samayanA rAjAone mahAvIranA samakAlIna jaNAvyA nI bahAranA-muni (sAdhu)-dhama hoI, teonA bAhya che; vaLI buddhanA eka pratispardhIne ulekha paNa temAM svarUpamAM keTaluMka sAmya jaNAya che. tethI bhAratIya Ave che. A uparathI ema siddha thAya che ke mahA vidvAnoe paNa ghaNI vakhata e bannene bhrAMtithI vIra ane buddha samakAlIna hatA; mahAvIra buddha karatAM eka mAnyA che. A uparathI samajAze ke jene sA- umare jarA moTA hatA, tathA mahAvIranA nirvANa hityanA keTalAka ayathArtha namunAo vAMcIne jana pachI buddha keTaloka samaya vadhu jIvyA hatA. dharma sAthe paricita thayelA pazcimAtya vidvAna buddha jema boddha dharmanA praNetA ane saMsthApaka . 1, purUSa ane prakRtinA daita siddhAMta vaDe sAMkhyA hatA tema mahAvIra, je dharma temane tIrthakara tarIke mAnajaDa ane cetana jagatanI uttinuM vivecana kare che, paraMtu che, te dhamane A saMsthApaka ke praNetA na hatA; jaine prakRti sAthe saMbaMdha rAkhI jaDajagata tathA vizva bAddha zAstra pramANe buddhane bodhivRkSa taLe pitAnA racanAnuM AdikAraNu "lekasthiti' (tatvArthAdhigama sUtra: dhamanA maulika siddhAMtonuM sahajajJAna thayuM; temanA 3. 6. TIkA) hovAnuM jaNAve che. upaniSadamAM AvelA anuyAyIone temanAM prathama vyAkhyAno tathA pAchajagadutpattiviSayaka siddhAMta upara racAyele sAMkhyamata ? LathI upadezelA siddhAMte eka sarakhI rIte smaraNIya darzanarUpe gaNuI, samaya jatAM, samAjapriya dharmanA AdhAra che. AvI hakIkata bhagavAna mahAvIra viSe jainAcarUpa bane; paNa jainadharma e prathama te dharma praNAlija hatI, ane tene svapara avirUddharUpa ApavA mATe temAM ja momAM maLI AvatI nathI. temanuM dikSA grahaNa ane dArzanika praNAline umero karavAmAM AvyuM. bAra varSa bAda kevajJAnanI prApti-e banne ala2. sAMkhya tattvamAM "mahAna'ne artha "mahAna AtmA' bata kathA gaNAya che. paNa temane kayA hetuthI thAya che. traNa guNonuM sUcana chAMdepaniSad 6, 7, nA prerAI, saMsAra tyAga karyo, ane kayA khAsa sonI trivRtta karaNa uparathI thayeluM che; prAcIna upaniSat siddhAMta zodhathI te uccatama dazA (kevalpa) pAmyA-te viSe ne brahmA zabdathI prakRtinuM sUcana thayeluM che; vaLI gauDa- zAstromAM ullekha nathI; topaNa jema buddha eka pachI 2 pAda bhASya (kArikA 22 ) mAM brahmA ane prakRti ekartha eka-gurUnA ziSya banI, te badhAnA maMtavyathI asUcaka che...vigere 3. jaina dharmanA mAlika siddhAMta-svAduvAda, jIvana saMtuSTa thayA hatA tema mahAvIranI bAbatamAM nathI; bheda ane khAsa karIne ekendriyanA bhede baddhadharmamAM maLI 1, juo sekreDa bukasa opha dhI isTa pu. 45 praAvatA nathI. stAvanA, pR4, 18, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa20 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 paraMtu te to saMzayarahita thaI, satya jJAna kayAMthI temane nirvANakAla mahAvIrathI aDhIzo varSa pahelAMne prApta thaze te jANatA hatA ane evI rIte aNa gaNavAmAM Ave che. paraMtu tenAthI pUrvanA gArI thayA hatA. vaLI anya jaina sAdhuonI mAphaka tirthaMkara aSTaneminuM nirvANa mahAvIra nirvANathI keTalAMka varSo tapasyA karyA pachI jayAre temane keva- (84000) varSa pahelAM mAnavAmAM AvyuM che. tyajJAna prApta thayuM. tyAre paNa temaNe buddhanI mAphaka janAgamamAM pArzvanAthanA anuyAyIono ullekha navuM satya sthApyuM agara navo prakAza pADe agara Ave che. uttarAdhyayana sUtra 23 mAM pAzvatemane navuM tatva jaDI AvyuM ema temanA mATe nAthanA paTTadhara (zi) ane mahAvIranA ziSya (gAkahevAmAM AvatuM nathI. paraMtu phakata eTaluMja jaNa- tama) vacceno saMvAda Ave che, jethI prAcIna ane vavAmAM AvyuM che ke je tattva pahelAM temane adhurUM arvAcIna zAkhAonuM milana thAya che. A uparathI samajatuM hatuM te kevalya samaye pUrNa rIte samajAyuM. eTaluM sUcana thAya che ke pArzvanAtha aitihAsika vyatethI jaina zAstra pramANe mahAvIra viSe eTaluMja kti hatA, paraMtu bIjA aitihAsika purAvAnI gerakahI zakAya ke ghaNAM varSo pUrve sthapAyelA dharmane te hAjarImAM anumAna karatAM vadhu kahevAnI hiMmata karI anusaryA hatA; je teo dharmasaMsthApaka agara tevA zakIye nahIM. kaI heta te tevA prakAranA mAna pratyenA temanA 2. jainAnuM pitAnI utpatti vigere viSe adhikArane dareka dharmapraNetAne prazasavA mATe haMmeza mataH- jenonI mAnyatA pramANe temano dharma sanAAtura evI lokakathAe tadana dabAvyo na hata; tana che. ane anaMtA tIrthakare e anaMtI avasavaLI bodhazAstramAM paNa nAtaputtane nirgathenA - piNI utsarpiNImAM teno AviSkAra karyo che. A vartaka tarIke jaNAvavAmAM AvelA nathI; paraMtu phakta avasarpiNIkALamAM (juo. Ages of the world emaja mAneluM che ke buddhanA samayamAM A saMpradAya (Indian) Vol I p. 200 f) prathama tIrthaMkara hayAtImAM hato. tethI AmnAyane anyAya ApyA RSabhadeva hatA ane carama eTale covIsamA tIrthaMkara sivAya ApaNe mahAvIrane jaina dharmanA Adya saMsthA. vardhamAna che. covIza tIrthakaronAM nAma, lAMchana ane paka tarIke kahI zakazuM nahi, paNa te niHsaMzaya jai- varNa nIce pramANe che:nenA carama tIrthakara che. trevIsamA tIrthaMkara pArzvanA 1. RSabha (athavA vRSabha) baLada sonerI, (2) thane jaina dharmanA saMsthApaka tarIke kadAca gaNuM zakAya. achata, hAthI senerI, (3) saMbhava ghoDo senerI, ( 1. kAsalAmo pRSTa pa nI noTamAM (kalakattA (3) abhinaMdana, kapi, sonerI. (5) sumati kauca, 1890) Da. hornela jaNAve che ke mahAvIrane janma sonerI. (6) padmaprabha. padma rakata. (7) supArzva, kalyAgamAM thaezle ane tethI temaNe pravajyA aMgIkAra svastika, senerI. (8) caMdrapabha, caMdra, dhavala (9) karI tyAre (kalpasUtra pR. 11pamAM jaNAvyA pramANe) teo suvidhi (athavA pupadaMta) magara, dhavala. (10) zItala, pitAnA saMpradAyanA ane kallAnI pAse AvelA phuI- zrIvatsa, senerI, (11) zreyAMsa (athavA zreyAna). palAsa nAmaka ciya"mAM gayA hatA. mahAvIranA mAtapitA geDa, sonerI, (12) vAsupUjya, mahiSa, rakta (13). (ane kadAca "nA" kSatrinI AkhI jJAti ) pArzvanAtha vimala. suvara, sonerI. (14) anaMta(athavA anaMtanA anuyAyIo hatA ( juo AcArAMga dvitIya skaMdha jita), sicANa, sonerI, (15) dharma, vaja, sonerI, 15 ane 16). evA anuyAyIo tarIke kuMdapura ke veza- (16) zAMti, mRga, sonerI (17) kuMtha, bekaDe, limAM zikhya sahita pArzvanAthanA Agamana vakhate utArAnI senerI. (18) ara, naMdyAvarta, senerI (19) malli, sagavaDa khAtara teo nisaMdeha 'caya" rAkhatA hoya. saMsAra tyAga pachI mahAvIra kadAca pArzvanAthanA sAgaNa mAM prathama kubha, nIla, (20) sutrata (athavA munisuvrata), kAcabo. joDAyA hoya; ane tema chatAM temAM turataja teo sudhAraka 1. Sacred Books of the East Vol. 45. ane pradhAna purUSa thayA hoya. prastAvanA pRSTa, 21, phuTanoTa. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraM jainadharma kRSNa (21) nami, nIlakamala, senerI (22) nemi (Jain) Vol. IIP. 186 1), temanAM ce (athavA ariSTanemi), zaMkha, kRSNa, (23) pArzva, bAMdhe che ane temAM temanI mUrtio sthApana karI, sarSa, nIla, (24) vardhamAna siMha, sonerI. badhA temane pUje che. emAMnA prathama ane chellA traNa tIrthakaro kSatriya jAtinA hatA. munisuvrata tathA tIrthako khAsa bhaktipAtra thayelA che. paraMtu bAkInemi harivaMzanA, ane bAkInA bAvIza IvAku nAMonAM paNa jovAmAM Ave che. tIrthakaronI vaMzanA hatA. vetAMbara mata pramANe mahila strI hatI; pratimAonA pUjana viSe keTalAka AgamamAM ullekho paNa digaMbaro tema mAnatA nathI kAraNa temanI che paNa temAM pUjAno vidhi darzAvela nathI. paraMtu mAnyatA pramANe strI jAtine mokSane adhikAra nathI. I. sa. nA pahelA saikAmAM pUjA sArI rIte pracalita mahAvIra ane temanI pahelAMnA be tIrthakaronI vaccenuM hatI ema prAcIna jana kAvya "ma Athi' upaaMtara (AMtarU) upara jaNAveluM che; nemi karatAM 5 rathI tathA mathurA najIkanI kaMkAlI TekarImAMthI maLI lAkha varSa pUrve nami nirvANa pAmyA, ane nami ApelI tIrthaMkaronI te samayanI pratimAo uparathI karatAM 11 lAkha varSa pUrve munisuvate nirvANadazA siddha thAya che. vetAMbarane eka arvAcIna pakSa, prApta karI. tyAra pachInAM aMtaro 65 lAkha, 1 karo. DhuDhIyA athavA sthAnakavAsI pratimApUjAno taddana DanAM che; bAkInAM aMtara AMkaDAthI gaNAvI zakAya niSedha kare che.* tema nathI. paNa palyopama ane sAgaropamanI gaNu chellA be sivAya tIrthaMkara itihAsa karatAM daMta tarIthI apAya che; cheluM aMtara eka kaTAkeTi kathA sAthe saMbaMdha dharAve che e kahevAnI jarUra nathI; sAgaropamanuM che. te ja pramANe temanuM AyuSya ane bAvIsamA tIrthaMkara ariSTanemine kRSNanA saMbaMdhI uMcAI aMtaranA pramANamAM che. ( juo Ages of tarIke oLakhAvelA che. paNa AgamAM ApelI the world (Indian) ) A vigato vetAMbara mahAvIranA jIvananI savistara & tAbara mahAvIranA jIvananI savistara hakIkata etihAsika mata pramANe ApavAmAM AvI che. gaNI zakAya. A uparAMta jaina zAstromAM ekathI bAvIza teo jJAta jAtinA hei, vaizAli (basAra tIrthaMkara sudhImAM thaI gayelA bAra cakravarti e nava 1 jenI pratimA viSe juo J. Burgess DigvAsudeva, nava baladevo ane nava prativAsudevanI ambara Jain Iconography' IA XXXII vAta paNa ApavAmAM AvI che. 24 tIrthakaro maLIne 1903 459 ff; G. Buhler 'Specimens of Jain 241 za ovat Gold1 43 26131 yzal 1914 3. Sculptures Mathura' in Epigraphica Indica A badhAnI vArtAo hemacaMdranA 'triSaSThi zalAkA II (1894) 31 f; J. Fergusson and J. purUSa carita' nAmanA graMthamAM (bhAvanagara jana dhame Burgess "Cave Temples' London, 1880 prasAraka sabhA taraphathI 1906-09 mAM prasiddha thayela) P. 487ff. ApavAmAM AvI che. jeno mULa AdhAra kadAca 2 jainAgamAM judA judA ciya' (caya)nA ullekhethI vAsadevahiDI graMtha upara rAkhavAmAM Avyo hoya ema anumAna thaI zake ke keIka prArane pUjA vidhi tema jaNAya che.. pahelAM paNa hatuM. vihAra daramyAna je je gAmanI vADI emAM mahAvIra rahetA te te sthaLe AvAM ce hatAM badhA tIrthakarone maraNa samaye ja nirvANa prApta (sarakhA hornelane "upasiT DhasAmo ne anuvAda pU. thayeluM che. jo ke, saMsArathI mukta thayA pachI teo 2-naTa-4. sAMsArIka kAryo pratye nirapekSa hoya che agara te 3 epIgrA. inDi pu. 2, 331 phuTaneTa, saMsAra vyavahAra upara teo kaMi paNa vIrya (zakti) 4 juo zodhakanI mUrti pUjAne niSedha karanAra rAvatA nathI te paNa teo pUjanIya thayA che ane vetAMbara jene upara neTasa 1911 ane mAragAreTa sTIvajeno temane deva tarIke mAne che. juo Atheism sananI Notes on Modern Jainism P. 13. f. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 522 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1983 paTanAthI ra7 mAila uttare ) zaheranA kaMDagrAma nAmaka betera varSanI umare pAvAmAM te nirvANa pAmyA. eka parAnA rahevAsI hatA.1 kSatriya siddhArtha ane tyAra pachI keTaleka vakhate buddha devaloka pAmyA ema sArAM sArAM sagapaNa saMbaMdhathI joDAyelI trizalAnA upara jaNAvyuM che. A uparathI mahAvIrano kALa te bIjA putra hatA. tAMbaro ema mAne che, tathA I. sa, pUrve 488 mAM thaye ema kahI zakAya. paraMtu AcArAMgasUtra ane kalpasUtramAM paNa jaNAvyuM che ke vetAMbaro mahAvIrano nivaNu kALa vikrama saMvatathI te tIrthaMkarane AtmA prathama brAhmaNI dayAnaMdAnA 470 varSa pahelAM arthAta i. sa. pUrve 57 mAM kukSimAM Avyo paNa pAchaLathI indranA hukamathI gaNe che.1 paNa digaMbare tethI 18 varSa meDe trizalAnI kukSimAM pheravI na khavAmAM AvyA hatA. gaNe che. paraMtu digaMbaro A vAta mAnya khatA nathI. temanAM ku. zvetAMbaranuM (Agama) zAstrIya sA: mAbApa pArzvanAthanA bhakta . temaNe tenuM nAma hisyaH-vetAMbaronAM Agamo mahAvIre pite racelAM vardhamAna rAkhyuM. (vIra atha, mahAvIranA nAmathI nathI, digaMbare te Agamane pramANabhUta mAnatA nathI) paNa teo eALakhAya che. ahema bhagavata jina vi. paraMtu keTalAMka AgamomAM indrabhUti gautamane mahAgere nAmo sarva tIrthakarone sAmAnya che). te yazedAne vIre je upadeza Apyo hato te tenA ziSya gaNadhara paraNyA ane tenAthI temane aNojajA nAmanI sudharmAe potAnA ziSya jaMbu svAmIne Apyo che putrI thaI. jyAre temanI umara trIsa varSanI thaI, tyAre temanAM mAbApa gujarI gayAM ane temanA moTAbhAI ema jaNAya che. nadIvardhana temanA pitAnI gAdI para AvyA. potAnA hAlamAM hastImAM rahelAM Agama viSe carcA karatAM vaDilabadhu tathA bIjA vakIlonI anujJAthI teNe pahelAM eTaluM jaNAvavuM joIe ke jainamata pramANe pitAnA lAMbA vakhatathI Irita nizcaya pAra pahelA tIrthakaranA samayathI caMdapUrve ane agIyAra pADyo ane janavidhi anusAra aNagAratva aMgI- aMge ema be prakAranAM Agamo hatAM; paNa daSTivAda kAra karyuM. tyAra pachI bAravarSa paryata dehadamana karyuM nAmaka 12 mA aMgamAM 14 pUrveno samAveza thaI mahAvIra sarva prakAranAM duHkha sahana karatAM sAdhu veSe jAya che. mahAvIranI pATe AThamA AcArya sthUlabhadra ahIM tahIM bhaTakayA; pahelA tera mahInA pachI temaNe sudhI ja cA pUrvenuM jJAna rahyuM; tyAra bAda vajI vo ruddhAM choDI dIdhAM. tyAra bAda dhyAnaparAyaNa sudhInA sAta AcAryo sudhI daza pUrvenuM jJAna rahyuM. rahyA ane Akhare jene meM badhi kahe che tevuM tyAra pachI bAkInAM pUrvo eka pachI eka viccheda kevalajJAna pAmyA. janadharmano upadeza karatA ane gayAM, tethI Akhare jyAre (vIrAta saM. 880 mAM) ane pitAnA agyAra gaNadharone bhaNAvatA teo Agamo pustakArUDha thayAM tyAre badhAM pUrve ane tethI beMtAlIsa varSa vadhu jIvyA. indrabhUti, agnibhUti. bAramuM aMga viccheda gayAM. A jAtanI pUrve viSe vAyubhUti, Aryavyakta, Aryasudharmana, maMDitaputra, zvetAMbaranI mAnyatA che. digaMbaronI paNa thoDA maryaputra, akampita, alabhrAta, metArya, ane pheraphAra sAthe AgamonA viccheda viSe tevI ja mAnyatA prabhAsa-A rIte agyAra gaNadharanAM nAma che. 1. pariziSTa parva (bIbdhi iDI, kalakattA 1891)nI mArI prastAvanA (pR. 4)mAM tAMbaranI mAnyatA viSe 1. hornelanA kahevA pramANe (uparyukta pustaka pa 4 meM vivecana karyuM che. ane jenalakAnI mAnyatA pramANe : vireca I ane te dAna neTa. 8) vaizAlinAM bane parAM kuMDabbAma ane vANiya mahAvIranA nirvANa pachI 155 varSe caMdragupta gAdIe gAma te hAlanAM bAnIyA ane basukuMDa gAma che. A e miti, tathA I. sa. pUrve 321 athavA 322 2. sarakhA rahiNInA garbhamAMthI devakInA garbhamAM mAM (etihAsika rIte) caMdragupta gAdIe AvyA, ema baladevane laI javAmAM AvyA hatA. jethI temanuM nAma ane miti sarakhAvatAM mahAvIranA nirvANanI miti lagasaMkarSaNa tathA rahiNeya paDayuM hatuM. bhaga I. sa. pUrve 476, agara 477 AvI rahe che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharma che; vizeSamAM tee ema paNa mAne che ke khIjI nava AcArya paraparA pachI aMgeA paNa viccheda gayAM che.1 A agIyAra aMge esiddhAMtanA dhaNe! prAcIna bhAga che. hAlamAM siddhAMtanA 45 graMthAmAM samAveza thAya che. 11 aMgeA, 12 upAMgA, 10 payazA (prakANu), 6 chedasUtra, nAndI ane anuyAgAra, ane 4 mUlasUtrA, maLI 45 AgamA gaNAya che. temanAM nAma nIce pramANe che. --(1) agIyAra aMgeAH-AcAra, sUtrakRta, sthAna, samavAya, bhagavatI, jJAtadharma kathA. upAsakadazA, antakRddezA, anuttara papAtika dazA, praznavyAkaraNa, vipAka, (dRSTivAda viccheda gayuM che). (2) 12 upAMgAH--aipapAtika, rAjapraznIya, jIvAbhigama, prajJApanA, jambudrIpa prajJa,i caMdraprajJapti. sUryaprajJapti, nirayAvali (athavA kalpika), kalpAvata'sikA. puSTikA, puSpacUlikA, vRSNui dayA. (3) 10 payannA (prakANu):--catuH zaraNu, saMstAra, Atura pratyAkhyAna, bhaktaparinA, taNDula vaiyAli, ca'dAvIja, devendrastava, gaNivIja, mahApratyAkhyAna, vIrastava (4) cha chedatrA--nizItha, mahAnizItha, vyavahAra, dazAzrutasaMdha, bRhatkalpa, paMcakalpa, (5) e sUtreA nAndI, anuyeAgArasUtra, (6) cAra mUla sUtrA--uttarAdhyayana, Avazyaka, dazavaikAlika ane piMDaniyukita. AmAMnAM ghaNAkharAM AgamA chapAyAM che, keTalAMka TIkA sAthe chapAyelAM che. AcArAMga, sUtrakRtAMga, pAsakadazA, aMtakRddzA, anuttarApapAtikadazA uttarAdhyayana ane e kalpasUtreAnAM aMgrejI anuvAdo prasiddha thayelA che. vIra nirvANu pachI 980 varSe ( sAmAnya gaNutarI pramANe i. sa. 454, paNa kharI rIte kadAca 60 varSa vadhu mADuM) devadhi gaNue jainAgamA pustakArUDha karyA; tenA pahelAM AgamA pustakArUDha thayA 1. vigatA mATe jue. (gerInA'nA) reparIDIepIgrAphI jaina perIsa 1908 pR. 36. 2. vigatA mATe jIe vebarane jenenuM pavitra sAhitya' e lekha je pahelAM jamanamAM 1883mAM chapAyA hatA ane 1889 mAM I. A. XVII mAM aMgrejImAM anuvAdita thayA hatA. ra3 sivAya uttarAttara mADhathI cAlyAM AvatAM hatAM. mULa racanAnA samayathI mAMDI pustakArAha sudhInA samayamAM, tathA tyAra pachI paNa, temAM ghaNA pheraphAra thatA rahyA che; jenI nizAnIe hajI paNa batAvI zakAya temache,1 A pheraphArA sAthe je bhASAmAM mULa AgamA racAyAM hatAM te bhASAmAM paNa pheraphArA thatA rahyA che. tenA mata pramANe AgameAnI mULa bhASA ardhamAgadhI hatI; ane atyAranAM AgameAnI bhASAne tee ardhamAgadhI athavA mAgadhI kahe che; para'tu eka meADhethI bIje moDhe pATha apAtAM temAM arvAcIna zabdonI asara thai heAya tema jAya che. AgamAnA prAcIna bhAgAmAM ghaNAM junAM rUpA vaparAyelAM che, jene badale arvAcIna graMthAmAM mahArASTrI prayogA mukavAmAM AvyA che. tethI AgamAnI bhASAne jaita prAkRta ane jarA arvAcIna graMthAtI bhASAne jaina mahArASTrI kahevI iSTa che. Agama graMthA judA judA samayanA heAvAne lIdhe judA judA prakAranA che. meTA bhAge keTalAka gadyamAM, keTalAka padyamAM ane keTalAka ubhayanA mizraNa rUpe che. dhaNI vakhata AgameAmAM eka bIjA sAthe jarA paNa saMbaMdha na dharAvatA bhAgA eka sAthe mukI ne graMtharacanA karavAmAM AvI hoya tema jaNAya che. prAcInatara gadya graMthA chuTA chavAyA ane punarUti doSa vALA hAya che; keTalaka graMthAmAM sakSipta niyameA, teA keTalAMkamAM lAMbAlAMbAM varNatA ane siddhAMtanA vAdagrasta viSayAnAM vrutisara vivecane hAya che; jyAre khIjA' AgamAmAM sAdya'ta paddhatisara vANu jovAmAM Ave che. vadhAre upayeAgI AgameA upara ghaNI sakhyAbaMdha TIkAe ane cUEe lakhavAmAM AvI che.ra A AgameA ane TIkAe uparAMta saMskRta ane prAkRta bhASAmAM jaina siddhAMtaviSayaka mULa AgamAne anusarIne lakhAyelA ghaNu svataMtra graMthA che. AvA graMthA dhaNI cAkkasAithI ane spaSTatAthI lakhavAmAM AvyA che. paNa pAchaLathI temanA upara paNa vidyAtAe TIkAe racelI heAya che. AmAMne 1 jue. vebara. loc. cit. 8. 2 A TIkAonA sAhityanA abhyAsa I, hyumane karyAM che, ZDMG XIVI (1892) 585 ff. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 jetayuga ASADha-zrAvaNa 1983 umAsvAti racita-vetAMbara graMtha-"tavArthAdhigama sUtra" tavajJAnaviSayaka pustakomAM savavidyA adhyAtma ane ghaNe prAcIna che. A graMtha digaMbaro temano potAno mAnasazAstrano samAveza thAya che. vyAvahArika graMthomAM mAne che. tejapAlanA putra vinayavijaya (1652) nItizAstra, sAdhujIvana, gRhasthAcAranuM vivecana Apane lokaprakAza nAmano graMtha jaina dharmano sarvajJAna- vAmAM Ave che. saMgraha ke je che. A lekhane AdhAra A ane 1 (ka) tatvajJAnaH-AraNyaka ane upaniSa 1 (ga) tavajJAna-AraNyaka ca AvA graMtha upara mukhyatve karIne rahe che. dene e siddhAMta che ke AtmA eka, nitya, anAdi, sAthe e paNa jaNAvavuM joie ke je lokone avikArI ane anaMta che. jano e maMtavyathI visaMskRtamAM ane prAkRtamAM gadya padyAtmaka sAMsArika rUddha ema mAne che ke AtmA ekAMta nitya agara avi. viSayanuM paNa ghaNuM sAhitya che. siddhAMtanA ane kArI nathI; AtmA utpAda-vyaya-dhrauvya yukta che. A nItinA keTalAka praznano samajAvavA mATe keTalIka rasa. siddhAMtane teo "anekAntavAda' kahe che. e siddhAMtano dAyaka vArtAo saMskRta ane prAkatamAM ApavAmAM niSkarSa eTale che ke dravyarUpe vastu nitya che paraMtu AvI che. vaLI teoe ghaNI vistRta vArtAo paNa temanA guNa ne paryAya, utpatti ane vinAzane AdhIna lakhelI che. temAMnI keTalIka lokapriya paddhatimAM jevI che. vadhu spaSTa karIye to koI paNa vastu, dravyarUpe te ke haribhadranI "samarAieN kahA" ane siddharSinI rU5 nitya rahe che, paNa tene game te vakhate game te nAma kamaya "upamiti bhAva prapaMca kathA" (bane bIblI. ke rU5 lAgI zake. dAkhalA tarIke, mRttikA dravyarUpe nitya che, paNa mRttikAnA ghaTanuM rUpa tathA AkAra inDikA kalakattA 1901-14 mAM pragaTa thayelI); keTa. utpanna thAya che ane vinAza pAme che. A uparathI lIka alaMkArika kRtrima saMskRta bhASAmAM jevI ke spaSTa thAya che ke vaidika vicAro jagatathI para evA somadevanuM cAritAnuM ane dhanapAlanI "tilaka- AtmA viSenA che, jyAre je vicAro sAdhAraNa maMjarI' (bane 1901-03 1803 mAM muMbaI anabhavamAM pratIta thatA AtmA viSenA che. kAvyamAlAmAM prasiddha thayAM che ). v3mAjika nAmaka AtmAnI anizcitatAnA A siddhAMtane jene eka prAcIna (lagabhaga I. sa. nA trIjA saikAno ) syAdvAdanAmaka eka vicitra tArkika paddhatithI siddha prAkata graMtha che ke je jana paddhati pramANe rAmAyaNanuM kare che; e paddhatine eTaluM badhuM mahatva ApavAmAM rUpAMtara che. vetAMbaro ane digaMbaromAM "purANuM AvyuM che ke ghaNIvAra ja mane sthAdvAda mata ane "kAvya"nI paddhatie ghaNAM kAvyo racAyAM che, emaja kahevAmAM Ave che. svAdvAdanA siddhAMta pramANe temaja saMskRta ane prAkRtamAM ghaNuM stotro racAyAM pratyeka vastune vadhAremAM vadhAre sAta daSTibiMduthI che. teja pramANe keTalAMka jaina nATaka paNa che. jana nihALI zakAya ane tene mATe sAta vAkaye ApelAM graMthakArae thAkaraNa, kaSa, alaMkAra, sAhitA, tava che, ke je pratyekamAM "dAta' zabda Ave che. jemake jJAna vigere viSayamAM ghaNuM apUrva graMtho ane TIkAo zAdita rAnnati ghauM, tu eTale racI che (juo hemacaMdra viSe lekha pu. 6. pR. 591) vAjaMjitta-uparanA vAkayamAM rAta zabda sahita ne 4. jainadharmanA siddhAMtA-je sidhdhAMtanA be lAgu paDe che, ane dikarA nI anizcitatA sUcave moTA vibhAgo pADI zakAya; tAvika ane vyAvahArika chedAkhalA tarIka, zArita ghara eTale ke ghaTa 1 A graMtha bALa lIpimAM TIkA ane jarmana tarIke te astitva dharAve che; paNa paTa athavA bIjI anuvAda sAthe meM ZDMG IX (1906)281 f, 572 ft. koI vastu tarIke te astitva dharAvatA nathI. AvA prasiddha karyo che bhASya sAthe bIblI. inDikA. (kalakattA 1. juo ha. jekabI. "jananuM adhyAtma tathA nI1905)mAM paNa chapAye che. tizAstrane lekha. eNkasapharDa 1908 mAM prakaTa thayela Trans, 2. hIrAlAla haMsarAja jAmanagaravALAe 1910 mAM of the Congress for the His of Religion 3 bhAgamAM A graMtha prasiddha karyo che. A. ii-60. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma dekhItAM satyAnA hetu AtmA eka ane advitIya sarva vastuemAM ekaja rUpe rahelA che' evI vedAntI enI mAnyatAmAMthI jaina dharmane bacAvavAnA che. A pramANe traNa kriyAvAcya vizeSaNA ati, jJAti, avanya Ave che; kAraNake ekaja vastumAM sat ane asatanuM eka vakhate astitva DeAya che, ane AvA arasaparasa virAdhI bhAvenuM ekI sAthe astitva bhASAnA kAi zabdathI kahI zakAya tema nathI. A uparanA traNa kriyAvAcya vizeSaNAne judI judI rIte mukavAthI sAta bhAMgA pADI zakAya tene syAdvAdanI saptabhaMgI kahevAya che. syAdvAdanA siddhAMtanA pariziSTa rUpe ane eka rIte temAMthI phalita thatA 'nayavAda' che, 'nayA' vastune svabhAva batAvavAnI rIteA che. jaina mata pramANe nirNaya bAMdhavAnI A badhI rIteA ekadezIya che. ane tethI satyanA eka aMza temAM rahelA che. arthane pratipAdana karanAra cAra-ane zabdane pratipAdana karatA traNa-ema maLI sAta nayeA che. A jAtanI prarUpaNA karavAnuM kAraNa eja che ke vedAntIe mAne che tema AtmA amizra nathI paNa mizra bhAvayukata che; tethI vastu viSenA pratyeka nirdeza apUrNa ane ekadezIya che ane vastunA ekaja dezane grahaNa karIye te ApaNe cokkasa bhulAvAmAM paDavAnA. AthI eka vastu viSe carcA karatAM dravya, kSetra, kAla, bhAva sambaMdhI vicAra karavA jarUrI che. parapa lAge che. dharma ane adharma nAmanA e mULa dravyAnA vicArA je tenA pAribhASika arthamAM AgameAmAM varNavAyelA che te prAthamika mULa vicArAmAMthI vika sita thayA hAya tema lAge che. kAraNa jema temanA nAmeA dharmAM' ane adha' sUcave che tema prAthamika vicAra zreNimAM tenA artha jevA sadhaTTathI pApa ane puNyanA udbhava thAya che tevA arUpI 'rasA' hAya tema lAge che. pAchaLanA vicArA mATe 'pApa' ane 'puNya' evA zabdo jaitA vAparatA hAI, khInna bhAratIya vicArakeAne aparicita navAja amAM te 'rasA'nA cAlu nAmeAnA upayAga karavA lAgyA. cAra (ba) AdhyAtmika:---sarva dravyAnA 'jIva' ane ' ajIva ' ema be mukhya vibhAgeA vAmAM AvyA che. 6 ajIva 'nA AkAza, dharmAMstikAya, adharmAstikAya, ane pudgala ema vibhAga pADavAmAM AvyA che. bIjI badhI vastue jIva ane pudgalanI saMsthiti mATe AkAza, dharma, ane adharmanI khAsa AvazyakatA che. AkAzane dharma sarva dravyAne avagAha ApavAnA che; dharma ane adharmanuM prayAjana anukrame gatinAM sAya rUpa ane sthiratAmAM sahAyarUpa thavAnuM che. A uparathI joi zakAze ke AkAzanuM kArya jatAe traNa judA dravyAmAM heMcI dIdhuM che; A tarkanA viSayathI atirikta AkAzanA be vibhAga che. carAcara leAkathI vyApta te leAkAkAza; ane tethI para te leAkAkAza; te kevaLa khAlI che. dharma ane adharmI lAkAkAza jeTalAja vizALa che; tethI kAI paNu AtmA agara pudgala pamANu, gati ane sthitinA sahAyabhUta dravyanA abhAve leAkanI bahAra jaI zake nahi. upayu ta dravyo uparAMta keTalAkanA mata pramANe 'kAla' a dravya gaNAya che. pudgala nitya che ane paramANuonA banelA che; khIjI rIte joie te te svarUpe anizcita che paNu syAAda zaila pramANe pudgala evI vastu che ke te pRthvI, apa, teja, vAyu, game te rUpa dhAraNu karI zake che. pudgalanA sthUla ane sUkSma ema be bheda che. sthUlathI A dazya jagata baneluM che; ane sUkSma nAnA prakAranAM karmI tarIke pariNata thAya che (jIe pADa-nIce). saghaLA bhautika padArthI paramANuonA sadha dRthI utpanna thAya che; eka aNu snigdha Aya ane khIjo rUkSa hAya agara e padArthI ochI vattI rUkSatA athavA snigdhatAvALA hAya tyAre tene baMdha' thAya che. A rIte utpanna thayelA samUheA khIjA sAthe joDAya che vigere. paNa tee saghaLA temanA svarUpamAM nitya rahetA nathI paNa guNeAnA grahaNa laine 'bheda' athavA 'pariNAma' pAme che. A rIte jIvAnAM zarIra ane indriyAnI racanA thAya che. pRthvI, apu, teja, ane vAyu-e kevaLa anutkrAMta dazAmAM-e kendriya jIveAnAM zarIrA che, tethI temane pRthvI kAya, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 56 akAya vigere kahevAmAM Ave che. ahIM kevaLa jaina dharmomAMja dekhAtA satra jIvavAda saMbaMdhI vicArA ApaNane maLI Ave che. ghaNe bhAge e vicAre ghaNAja junA samayanA che-vaidika vicArAnI asara taLe nahi Avela hiMdI samAjanA cokkasa vargomAM te pracalita hAvA joie. pudgala ane paudgalika vastuothI bhinna jIvA che. jIvA anaMta che. samagra vizva jIvAthI bharapura che. jIva dravya hAI nitya che; paNa tenuM parimANa nizcita nathI. kAraNa ke jevaDA zarIramAM tenA vAsa hAya tevuM ane teTaluM tenuM parimANa thAya che. jIvanuM lakSaNa upayAga che je khAdya kAraNAthI AcchAdita thai zake paNa kadApi naSTa thaI zake nahi. rASADha-zrAvaNu 1983 janmAMtare mAM AtmA sAthe rahI tenI sthiti ane tenuM bhaviSya nakkI kare che. kAraNa ke jema AtmAnuM pratyeka kama karelAM sArAM naramAM ke zubhAzubha kAryoMthI thayeluM heAya che, teja pramANe tenuM phaLa paNa sArUM, narasuM, ke zubhAzubha Ave che ane te AtmAne bhAgavyA vagara chuTakA nathI. upara kahyA pramANe jyAre amuka karyAMnuM phaLa bhogavAI jAya che, tyAre te ka paramANuethI AtmA mukta thAya che. A kriyAne 'nija rA' kahe che. jo A kriyA avirAdhapaNe satata cAlyAM kare, te aMte saghaLAM kama paramANue AtmAthI mukta thaI jAya che; je AtmA mutadazA pahelAM karma-bhArathI ladAyela hatA te have mukta thaI, jyAM siddhAtA nivAsa che tyAM vizvanI Toca para siddha zilA upara-sIdhA uMce jAya che. paraMtu sAmAnya rIte 'baMdha' ane 'nirjarA'nI kriyAe sAthe sAthe cAle che ane tethI jIvane saMsAramAM rahevAnI pharaja paDe che. jIvanA mRtyu pachI, AtmA kArpaNuM zarIra sAthe thADA samayamAM peAtAnA navIna janmasthAna para jai pahoMce che ane dhAraNa karavAnA navA zarIranA kada pramANe peAtAnA vistAr athavA sakAca karI navuM zarIra dhAraNa kare che. jIva e prakAranA che; saMsArI ane mukta. janma maraNu paraMparAmAM baMdhAyelA jagatanA sau jIveA saMsArI che; mukta jIvAne pharI vakhata janmavAnuM hAtuMja nathI; pUrNa pavitratA teo pAmI zakyA che. tee vizvanI Taca upara siddha dazAmAM birAje che; teene saMsAra vyavahAra sAthe kaMi lAgatuM vaLagatuM nathI; te mukti pada pAmyA che. tAtmika dRSTithI saMsArI ane mukta jIvAmAM pheraphAra eTaleAja che ke sa`sArI jIveA, retIthI bharelI kAthaLInI mAphaka sUkSma karma paramANu ethI vyApta che, jyAre mukta thavA kevaLa pavitra che ane karma paramANuethI mukta che. saMsArI jIveAmAM badhA jIva'ta prANIonA samA veza thAya che. jenuM vargIkaraNa kevaLa zAstrIya dRSTie ja nahi, paraMtu vyAvahArika daSTie paNa jamAnA ghaNeAja rasika viSaya thai paDayA che. jenA 'ahiMsA'te 'karma'paramadharma' mAnanArA hAi, jIvanA badhA prakAra kriyAne kArmaNu zarIra je karmAMnuM baneluM che ane jene zArIrika AtmAnuM azuddhapaNuM A pramANe thAya che. rUpamAM pariNata thavAne taiyAra sukSma pudgala paramA hyuenA AtmAmAM saMcAra thAya che. A 'Asrava' kahe che. sAmAnya rIte jIvane 'kaSAya'vaLa gelA haiAya che, je AtmAnA sayeAgamAM AvelA sUkSma ka paramANuone cIkaTa padAnI jema pakaDI rAkhe che; AtmAe A rIte pakaDI rAkhela sUkSma pudgala paramANuoneA, tenI sAthe, jANe ke rAsAyaNika sayeAga thAya che. Ane baMdha' kahe che. A pramANe AtmAne kriyA nathI te. uparAMta (1) vaikriya zarIra jethI devA peAtAnuM game te rUpa karI zake (2) AhAraka zarIra; coMDha pUrvadhaane koika arthamAM sUkSma sa Mdeha thayA hoya tyAre tIrthaMkara bhagavAna pAse AhAraka zarIra karIne teo ntaya che, (3) tejasa zarIra je sAmAnya jIvAmAM pAcanAdi kArya kare che; paNa mahA puoAmAM temanA zApA phaLIbhUta kare che. ane AzIrvAda, varadAna, phaLIbhUta kare che. vigere sUkSma zarI vaLagelAM pudgala paramANue avidha kama'mAM pari-rAnA siddhAMta (jemAM te ke vigatA vivAdAspada che te) atiprAcIna vicAromAMthI philata thAya che. jenee tene patisara rUpa ApavAne prayatna karyAM che. vaikriya ane tejasa zarIra sAthe sAMkhyeAnA vaidArika, ane tejasa ahukArane sarakhAvI zakAya. bhuta thai, 'kAmaNu zarIra'1 bane che, je janma 1. jene pAMca prakAranAM zarI| mAne che. ( je ke badhA sAthe nahi ) eka aurika ane cAra sUkSma zarIro Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma para7 jANavA temane Avazyaka che. jene prANIonuM vargI. temAM anaMtA che eka nAnA samUhamAM rahelA hoya karaNa temanI indriyonI saMkhyAne AdhAre kare che. che. temane havA ane piSaNa sAmAnya hoya che, tathA sauthI ucca koTimAM paMcendriya Ave che jene sparza, ghaNI ja tIvra yAtanA anubhave che. AvA asaMkhya rasanA, ghANa, cakSu ane zretra-e pAMca indriyo heya nigodane eka "golaka' (Globule) thAya che. che; ekendriya jIvane mAtra sparza indriya ja hoya che. ane eka peTImAM bharelA pAuDaranI mAphaka AkhA ane bAkInA beindriya, teIdriya vigere jIvone vizvamAM vyApI rahelA hoya che. je jI nirvANa anukrame be traNa ane cAra indriyo hoya che. dAkhalA pAmyA hoya che, temanI jagyA nigAdIA jIve tarIke kRmi vigerene sparza ane rasanA ema be puratA rahe che. paNa nigodanA anaMtamAM pradezanA I che. kIDIne be uparAMta ghANa vadhu che. bhramara cha AkhA jagatamAM anAdikALathI te atyAra vigerene cakSu vadhAre che. saghaLA karoDavALAM prANI sudhI nirvANa pAmelA badhA jIvonI jagyA puravAne ene pAMca indrio che. devo, nAraka jIvo ane puratA che. A uparathI vyakata thaze ke saMsAra keI manuSyone mana hoya che, ane tethI teo saMsI divasa jIvo vagara nahIM rahe (juo loka prakAza kahevAya che. ane tethI nikRSTa jIvone asaMsI kahe- ka. 31.) vAya che. ekendriya jIvo viSenA tenA keTalAka bIjA daSTibiMduthI saMsArI chanA cAra vibhAga vicAra amuka aMze temanAja heI, vadhAre viveca pADavAmAM AvyA che; nAraka, tiryaca, manuSyo, ane nanI apekSA rAkhe che. devo; A cAra gatimAM che pitAnA pApa puNya upara kahevAmAM AvyuM ja che ke pRthvI apU teja pramANe janma pAme che. vizeSa hakIkata mATe juo vAyu-e cAre ta mAM jIva te rahelo che. jemake nIcenA lekhe Demons & Spirits (Jains) pRthvInA paramANuo pRthvIkAyanA ekendriya jIvonuM Vol. IV P. 608ff. Cosmogony & zarIra che. Ane ApaNe ekendriya jIvo kahI zakIye; / ; Cosmology (Indian) 4 Vol. IV P. 160 teo janme che ane mRtyu pAme che; ane puna: f Age of the world (Indian) Vol. 1 eja athavA te bIjA AvA zarIramAM janma pAme che. A ekendriya jIvo sthUla ane sama ema be Page 200. "se 4 prakAranA hoya che. sUkSma jIvo daSTigocara hetA ApaNe upara joyuM ke jIvane zarIra dhAraNa karanathI; ekendriya chene chelle varga vanaspati che; vAmAM "ka" e kAraNabhUta che. jaina darzanane pAye keTalIka vanaspatimAM ekaja jIva hoya che; jyAre karmano siddhAMta upara racAyelo che, tethI tenuM vizeSa keTalIkamAM saMkhyAbaMdha jInA samUha hoya che jemanAM spaSTIkaraNa karavAnI jarUra che. kevaLa jJAna, darzana, jIvananA havA paSaNAdi sarva kAryo sAmAnya hoya paramAnaMda (avyAbAdha) tathA badhI prakAranI saMpU. che. vanaspati sajIva che evI mAnyatA bIjA bhAra rNatA e AtmAnA ja guNa che. paraMtu saMsArI tIya tattva paNa dharAve che; paNa jainoe A jIvamAM AtmAnA A sahaja guNo karmathI AvamAnyatAno ghaNuM AzcaryakAraka rIte vikAsa karyo che. raNa pAme che; A daSTibiMduthI karmanA vibhAgo samajI je vanaspatimAM ekaja chava rahelo che te haMmezAM zakAze. jyAre karma paramANuone AtmAnI sAthe bhUla hoya che, te vizvanA rahevA lAyaka bhAgamAM ja baMdha' thAya che tyAre jema ane pAcana kriyAthI hoya che. paraMtu je vanaspati vanaspatikAyanA jIvonA zarIrane poSaNane mATe Avazyaka judA judA rasamAM samUhanuM zarIra hoya che temAMnI keTalIka sUkSama ane pariNata thAya che tema karma pathaka pRthaka ke saMyukta adRSTigocara heI AkhA vizvamAM sarvatra AvelI rIte ATha prakAra (prakRtinA) thaI, kArma, zarIra hoya che. AvI sUma vanaspatine nigoda' kahe che. banAve che, A prakAranAM karma nIce pramANe che: Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janayuga pa28 ASADha-zrAvaNa 1983 (1) jJAnAvaraNIya je AtmAnA sahaja samyaka jIvone hoya che, ane chellI traNa sArA jIvone jJAna (dAkhalA tarIke kevaLajJAna) ne AvaraNa karI. hAya che.* AtmAnI jJAna ane ajJAnanI judI judI dazA pratyeka jIvanI avasthA, tene sahaja svabhAvathI utpanna kare che, (2) darzanAvaraNIya* je samyaka ane je karmathI te kaluSita thayela che te karmathI darzanane avarodha kare che; jemake nidrA; (3) vedanIya utpanna thAya che; Ane pariNAmika (Devje AtmAnA Anada svabhAvane AvaraNa karI sukhI elopmental) bhAva kahe che. bIjA paNa cAra bhAve ane dukhI avasthAo utpanna kare che; (4) meha che jene karmanI pravRtti sAthe saMbaMdha che. sAmAnya nIya. je samyaka darzana, cAritra, viSe AtmAnA vastusthitimAM karma phaLa Ape che ane tadanusAra saya valaNa (upayoga) mAM vidatarUpa thaI. saMzaya, pariNAma Ape che, tyAre jIva audayika bhAvamAM vibhrama, kucAritra, rAgadveSAdi ane bhinna prakAranI hoya che. yogya dizAmAM prayatna karavAthI karmane thoDA mAnasika sthiti utpanna kare che. bAkInAM cAra karmo vakhata mATe vipAka ApatuM aTakAvI zakAya; te karma jIvanI vyakti avasthA sAthe saMbaMdha dharAve che. upazAMta (neutralized) thAya che paraMtu te rAkhathI (5) Ayu. je nAraka, tirthaya, manuSya agara deva DhaMkAyelA agninI mAphaka rahe che. tyAre AtmA gatinA jIvanuM AyuSya nakkI kare che. (6) nAma. aupazarmika bhAvamAM hoya che. jayAre karmane vipAka je tenI vyakti tarIkenI hayAtinA judAM judAM to ApatAM aTakAvyuM hoya eTaluM ja nahi paNa teno ane saMjogo utpanna kare che. jemake, sAmAnya kSaya karI nAkhyo hoya tyAre AmAM kSAyika bhAvamAM ane vizeSa guNo ane zakitavALe amuka prakAranuM hoya che, je bhAva nirvANa prApti mATe Avazyaka zarIra. (7) getra-je jIvanI jAta, jJAti, kuLa, che. jIvane kSApazamika nAmano cothe bhAva hoya mobho vigere nAkI kare che. (8) aMtarAya, je A che jemAM upara kahelA traNe bhAvone samAveza thAya bhAnI sahaja vIrya zaktino avarodha kare che, ane che; A dazAmAM keTalAMka karmone kSaya the hoya che, tethI jIvane satkArya karavAnI IcchA hoya te paNa keTalAMka upazAMta thayAM hoya che jyAre keTalAMka vitemAM vidana kare che. pAkadazAmAM hoya che. sAdhAraNa rIte sajajano A pratyeka karma amuka niyata samaye vipAka ApIne bhAvamAM hoya che; paraMtu aupazamika ane khAsa nAza pAme che. karmaphalanA siddhAMtanI carcA karatAM karIne kSAyikabhAva sapurUSone hoya che. A upapahelAM cha lezyAno siddhAMta je karmanA siddhAMtanI sAthe rathI sahelAIthI samajI zakAze ke A bhAvanA bheda chavanI naitika avasthA sAthe khAsa saMbaMdha dharAve saMbaMdha dharAve che tenuM nivedana karavuM joIe. AtmAnI che. jena AcAromAM paNa teno vAraMvAra nirdeza sAthe saMkaLAyelAM karmo bhegA thaIne carmacakSuthI na na karavAmAM Avyo che. joi zakAya tevo eka raMga utpanna kare che. ane tene kema siddhAMtane nItizAstra sAthe kevo saMbaMdha tezyA. kahe che. lemyA cha che; kRgu, nIla, kApata, che te have ApaNe vicArIzuM. parama Adarza e che pIta, rakta, ane ta. e legyA uparathI jIvatI ke saghaLAM karmothI mukta thavuM (nirjara), ane te naitika sthiti jANI zakAya che; kAraNa ke leyA samayamAM navAM karmo bAMdhavAM nahi, athavA to zAjIvanuM cAritrya sUcave che, prathamanI traNa lesthA puSTa - 2 jIvanA raMge viSenI mAnyatA ghaNI purANI hoya 1. jene paMcavidha jJAna mAne che; matijJAna, zratajJAna, tema lAge chepahelAM "malina AtmA' ane ujajavala avadhijJAna, mana: paryajJAna ane kevalajJAna. AtmA' zabdo vAgyAthamAM vaparAtA hatA; AvI mA* darzanAvaraNIya darzanane nirAkAra jJAnane avarodha nyatA anya sthaLe hevAnuM paNa jaNAya che (juo mahAkare che. samyaga darzana ane A darzana bhinna bhinna che. bhArata. parva 12-280. 33 f, 241, 4 if ane sarakhA u. do. barADiyA. egazAstra 4, 7. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma 529 strIya paribhASAmAM kahIe te karmanuM Agamana te sAdhuoe khAsa pALavAM joIe. sAdhudharmamAM (Amrava) rokavuM, arthAta je mArge karma AtmAmAM praveza karatI veLA athavA sAmAnya bhASAmAM kahIye praveza kare che te mArga baMdha karo (saMvara). saghaLAM te dikSA letI vakhate sAdhu A vrata aMgIkAra kare kAryo karmane utpanna kare che ane tethI jIvanI sAMpa che. sAdhuonA saMbaMdhe A vrato paMca "mahAvata' rAyika dazA kAyama rahe che, paraMtu jyAre manuSya kahevAya che. paraMtu zrAvakoe te to potAnI sthiti rAgadveSAdithI vimukata thaI samyaga cAritranA niyamonuM anusAra pALavAM joIe; ane temanI bAbatamAM A sevana kare che tyAre tenAM kAryo eka paLa sudhI karma vate "aNuvrata kahevAya che. vadhu spaSTa karIye te rUpe rahI pachI nAza pAme che (iryApatha). tethI jyAM lagabhaga dareka vastu chavayukata mAnavAmAM Ave sAdhuonA AcAranuM saghaLuM baMdhAraNa navAM karmonI che tene vicAra karIye te paheluM prANAtipAta virautpatti aTakAvavA artheja che. teja hetu tapathI paNa maNa vrata pALavAmAM dareka kAryomAM ghaNAja upayoga sAdhI zakAya che. tapathI junAM karmone nAza vadhAre rAkhavAno hoya che. koI paNa prakAre jIvahiMsA na jaladI thAya che. thAya te mATe zAstromAM sAdhuo mATe asaMkhya A uparathI phalita thaze ke jenA nItizAstra niyamo karavAmAM AvyA che. paraMtu jo A niyamo zrAvakane pALavAnA hoya to tenAthI vyApAra thaI ane sAdhu AcAra e karmanA siddhAMtanuM pariNAma zake nahi. tethI tene mATe e niyama che ke teNe gaNI zakAya. paraMtu atihAsika dRSTie temanA naitika siddhAMta, sAdhu saMsthA ane sAdhuonA A* irAdApUrvaka, pachI te bhale khorAka, lAbha, agara AnaMda vigere mATe hoya te paNa hiMsA na karavI cAra bhAratIya prAcIna dharmomAMthI levAmAM AvyA joIe. evI ja rIte anya te mATe paNa che, che; kAraNa ke brAhmaNa saMnyAsIo ane bahenI zrAvakane mATe A niyamonI sakhtAI kaMIka ochI praNAlio ane saMsthAo jenI praNAli ane karavAmAM AvelI che. zrAvake paNa amuka samaya sudhI saMsthAo sAthe maLatI Ave che. (juo se. bu. nIcalA "zIlavata' aMgIkAra karIne vadhAre kaDaka Aepha. dhI. isTa. pu. 22. (1884) prastAvanA. pR. 22. ) cAra pALI zake. (1) digavirati-amuka dizAmAM amuka hada sudhI ja javAno nizcaya. (2) anartha 2. jaina nItizAstranuM aMtima dhyeya nirvANa athavA daMDa virati-pitAnI sAthe je bAbata khAsa saMbaMdha mekSa prAptinuM che. A dhyeya prApta karavAno mArga samyaka na dharAvatI hoya tene tyAga. (3) upaga paribhega darzana, samyakajJAna, ane samAritra che. alaMkArika parimANa-jazokha dura karavA uparAMta khAdya, paya bhASAmAM Ane "ratnatrayI' kahe che. be triratna" ane upabheganI cIjonuM mApa bAMdhI devuM. (sAthe saMjJA judA arthamAM vApare che. e guNe utpanna eTaluM jaNAvavuM joIe ke kaMdamULa, madha, tathA karI zakAya nahi, paNa ghAti ane aghAti karmonuM surApAnane temaja trijanane niSedha sAdhu AvaraNuM dUra thavAthI sahaja pragaTa thAya che. e zrAvaka bane mATe eka sarakho karavAmAM Avyo che) gaNe pratyakSa karavA mATe sadAcAranA niyamonuM pAlana upara kahelAM traNa vAne "guNavata' kahe che ane karavuM joIe ane saguNa prApta karavA joie. nIcenAM cAra vratane "zikSAtrA' kahe che. (4) deza temAM paMca mahAvrata prathama Avazyaka che. AmAMnA virata-cAlavAno pradeza saMkucita kara. (5). sAcAra vrato ddha ane brAhmaNo paNa svIkAre che. mAyika A vratathI zrAvake amuka samaye sthira jenA pAMca mahAvrato A che-1 prANAtipAta besI dhyAnamagna thaI badhAM pApayukta kAryonAM pariviramaNa -mRSAvAda viramaNa 3-adattAdAna viramaNa tyAga kare che; (6) pauSadhopavAsa-zukla pakSanI 4 maithuna viramaNa, 5. parigraha viramaNa A pAMca aSTamI caturdazI, athavA pUrNimAnA divase athavA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga pa30 mahinAmAM echAmAM ochuM eka divasa, sAdhu AcAra pramANe rahevuM. (7). atithi savibhAga-zabdArthathI, atithine bhAga ApavA; paraMtu vyavahAramAM tenA artha sAdhu sAdhvInI AvazyaktA purI pADavA purA sa'kucita thaI gayA che. ASADha-zrAvaNa 1983 pAMca mahAtratA grahaNa kare che; ane jo e paca mahAtratAnuM anupAlana samyak prakAre thAya, te tene navAM karmI lipta karatA nathI. (S. B. . pR. 22. 202 ff) paraMtu temanuM vadhAre sArI rIte pAlana karavA mATe vadhAre spaSTa niyamonI jarUra che. A niyamo te sAdhuetI zikSA gaNAya che .te zikSAnuM varNana sAta vibhAgamAM ApeluM che. zrAvakAnA AvA AcArAnA uddeza dekhItI rIte evA che ke te sAdhu dharma aMgIkAra karyAM sivAya sa'sAramAM rahIne keTaleka aMze . ane keTalAka samaya sudhI sAdhu jIvananA phAyadA tathA puNya hAMsala karI zake. teja pramANe anazananA niyameAnA paNa evA ja uddeza che. (jue lekha. Death and Disp e te spaSTa che ke zrAvaka zrAvikAne dharmanI bahAranA jevA gaNavAmAM AvatA nahAtA. athavA te| bahu dharmanA Ara'bhamAM hatuM tema, temane saMdhanA mAtra mitrA ane madadagArA tarIke gaNavAmAM AvatA nahi, paNa pahelethI ja temane saMbaMdha, temanA dharmAM tathA hakA vaDe spaSTa rIte nizrita karavAmAM AvyA che, sAdhu saMsthA sAthe zrAvakAne joDanArI sAMkaLa dRDha prakAranI hatI. zrAvakanI avasthA sAdhu avasthA mATe prAthamika ane mATe bhAge taiyAra thavAnI bhUmikA che. te paNa hamaNAM thADA vakhata thayAM sAmAnya zrAvakAmAMthIja niha paNa mukhyatve karIne nAnI maranA azikSitene pazu dikSA ApavAmAM Ave che tethI karIne te bAbatamAM pheraphAra thavA pAmyA hAya ema jaNAya che. eTaluM bezaka kahI zakAya ke zrAvaka-zrAvikA ane sAdhu sAdhvIenA paraspara dharmImAM ghaNuM sAmya hAvAne lai ne banne vacce nikaTa saMbadha jArI rahyA che; ane tethI karIne aMdarathI maiAlika pheraphAro nahIM karavAne jana dharma sama rahye! che temaja lagabhaga be hajArathI vadhu varSa thayAM bahA ranA humalAo sAme jaina dharma Ta! jhIlI zako che. paraMtu Adu dharmamAM upAsakAnA AcAra eTalA kaDaka na hovAne laine temAM asAdhAraNa pheraphArA thayA ane aMte je dezamAM tenI utpatti thai hatI te dezamAMthI te aMte nAmuH thayA. osal of the dead (Jain) Vol. 4 p. 484 f)karIne Asrava aTakAvavAne (athavA 'saMvara' karavAne) kAya, vANI ane mananA vyApArone saMpUrNa saMyamamAM rAkhI te vyApArAnA nigraha karavA joie; Ane 'triyu'i kahe che ( mane gupti eTale manane duSTa vicArothI dura rAkhI, sArA vicAromAM sayAjIta rAkhavuM vagere ) (2) sAdhu mATe viti kAryomAM paNa jote ajANatAM paNa ahi'sAvratanuM ullaMdhana kare tA te dezASita Thare che. AvA doSa TALavA mATe teNe 'paMca samiti' pALavI joie; arthAt cAlatAM, kheAlatAM, bhikSA letAM, kAi vastu letAM athavA mukatAM ane maLatyAga karatAM jayA--saMbhALa rAkhavI joie; eTale ke sAdhu cAlatI vakhate kAi jIva jaMtu na mare athavA nukasAna pAme te mATe cha puTa jagyA AgaLa joi javI; teja pramANe kAi vastu mukatAM pahelAM jamIna tapAsavI ane pramAI levI; sacitta vastu khAtAmAM AvI na jAya te mATe jayaNA rAkhavI; vigere-1 (3) karmanA AtmA sAthe sayega thavAmAM rAgadveSAdi kaSAya kAraNabhUta che; tethI sAdhuee sadguNA meLavavA joie. kAyA cAra che; krodha, mAna, mAyA ane lAbha; ane tenAthI ulaTA guNA kSamA, mArdava Arjava ane zauya che; e cAra guNAmAM nIcenA cha gurNA umeravAthI sAdhuone dazAMgI 'uttama dharma' thAya che-satya, sayama, tapa, dikSA aMgIkAra karatI veLA sAdhu upara kahelAM (1) kAya vApha ane mananA vyApAra, jene zAstrIya paribhASAmAM 'yoga' kahe che. tenAthI karma paramANuo AtmA sAthe joDAya che (A) ane navuM karma khaMdhAya che, A vAta upara samajAvelI che; tethI 1. A bAbatamAM sAdhuee rAkhavI teItI jayaNAnA khyAla AcArAMga sUtranA nIya zrutaskaMdhamAM Apelo che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma tyAga, asaMgatA tathA brahmacarya1 (4) parama mumukSumAM hAvI joitI pavitratA meLavavAmAM sahAyaka evI khAra 'anuprekSA' athavA bhAvanA' che; jemAM dAkhalA tarIke sarva vastunI aniyatA, manuSyanI azaraNutA, vizvanI duHkhI avasthA vagere viSayAnI carcA karelI che; A upara jaina graMthakArAe asakhya dharmaprava* canA sayeAjyAM che. (5) vizeSamAM ka`nA kSaya karavAne tathA satya paMthamAM dRDha rahevAne sAdhue je kAMi parisaMha (pratikULatAe) paDe te AnaMdapUrvaka sahana karavAnA abhyAsa rAkhaveA joie; parasaDa AvIsa prakAranA che; jevAM ke bhukha, tarasa, TADha, tApa, kasoTI kare tevA prasaMge, rAga, apamAna ane vikArA, vigere, je teNe DagyA vagara sahana karavA joie. jo ApaNe vicArIye ke pratyeka sukha bhAgathI dura rahevA, tathA kAi paNa prANInI hiMsA karyAM sivAya mAtra deha TakAvI rAkhavA mATe sAdhu AcAre vihita karyAM che teAja A badhA pirasaheA sahana karavAthI zuM vyAvahArika pariNAma Avaze tenI kalpanA karI zakIye. (6) cAritra-saMyamamAM che ane tenA pAMca prakAra che. prathama prakAramAM pApa kAryothI dura rahevAnuM che ane chellA prakAramAM saghaLAM karmone AtyaMtika nAza thAya che ane tyAra pachI meAkSa pamAya che, (7) chellA prakAra tapanA che. jenAthI navAM koM utpanna thatAM nathI eTaluMja niha paNa yAgya rIte ane sante) hetuthI thayuM hAya temAM jInAM karmInI 'nirA' thAya che; anya keTalAka dharmoMmAM paNa tapa rahita che te 'khAla tapa' kahI zakAya, kAraNa ke tethI yAgika siddhi devagatimAM janma evA nazvara lAbhA prApta karI zakAya paraMtu parama sukhanI prApti kadApi thai zakatI nathI. jainadharmamAM tapane ghaNuM prAdhAnya ApavAmAM AvyuM che. tapanA e prakAra che; (a) khAdya tapa ane (ba) abhyaMtara tapaH bAhya tapamAM jatAnA sAdhAraNa te vigere Ave che; jyAre abhyatara tapamAM AdhyA tmika kriyAonA samAveza thAya che. (a) temAM janAe upavAsane bahuja prAdhAnya ApyuM che. jenAe tene eka kaLA rUpa banAvI, temAM ghaNuM prAvINya meLavyuM che. anazatanI sAdhAraNa rIta evI che ke 1. sarakhAvA manu 6. 92. pa31 ambe, traNa traNu cAracAra divase ane cheka vadhIne cha mahine eka vakhata bhAjana karavuM. anazananI khIjI rIta 'maraNuAMtikI sa'lekhanA' arthAt maraNu sudhI upavAsa karavAnI che. ( jue. Voluntary death or euthanasia in the art, Death and disposal of the dead Jain ) khIjI jAtanAM tapa AnAMthI judA che. jevAM ke 'uSNeAdarI' arthAt rAjanA khArAkanuM mApa ochuM karavuM; bhikSAmAMthI maLelA atramAMthI amuka prakAranuja anna jamavuM; ( sAdhu sAdhvIee haMmeza bhikSAthIja zarIra nirvAha karavA joie; tethIja temane mATe khAsa taiyAra kareluM tee grahaNa karI zake nahi); svAdiSTa khArAkanA tyAga, dhyAnane mATe ekAMtanuM sevana tathA dhyAnamAM lIdhelA AsanA enA paNa khAdya tapamAM samAveza thAya che. vaidika dharmamAM yAgamAM paNa AvA prakAranI vidhi haiAya che. (ba) abhyaMtara tapamAM sadhaLI AdhyAtmika kri yAene samAveza thAya che, dAkhalA tarIke dhyAna, pApanI kabUlAta, pApanA pazcAttApa vagere; AcAranA niyameAnu* ullaMdhana karavAnA prAyazcitarUpe dararAja pratikramaNa karavuM joie; meTA pApA mATe gurU pAse AlecanA ane pazcAttApa karavAM joi e; sAdhAraNa deSA mATe kAyAtsarga (kAusagga) tuM tapa (amuka samaya sudhI amukaja sthitimAM ubhA rahevuM vihita karavAmAM AvyuM che; para Mtu mahAna dezaSAnA prAyazcitta tarIke punaH dikSA ApavAmAM Ave che, e uparAMta vinaya, sAdhu tathA zrAvakanI vaiyAvacce, svAdhyAya, lAbhanA upara vijaya-Adi gu. NAnA abhyaMtara tapamAM samAveza thAya che. paraMtu Ana e sAthI uttama tapa che; ekaja vastu upara manane ekAgra karavuM tenuM nAma dhyAna; te eka mudda (48 mInITa)thI vadhAre thai zakatuM nathI. ane nirAgI zarIra vALAneja dhyAna. karavAnI anujJA ApavAmAM Ave che. je vastu upar ane je hetu mATe manane ekAgra karavAmAM Ave, te vastu ane hetu upara dhyAnanI utkRSTatA, madhyamatA tathA kaniSThatA nA AdhAra rahe che; ane pariNAmaneA AdhAra paNa tenA uparaja avalaMbe che. ahIM ApaNe zubha jyA nanAja vicAra karIzuM; zubha dhyAna dharma ane zukala Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 ema be prakAranuM che. dharma dhyAnathI pAmara jIvone nahi. tema chatAM, A badhA vicAromAM zAstrIya agocara evAM dhArmika satyanuM aMtastAna khure che. daSTie ghaNuM mahatva raheluM che ane tethI jaina siddhAMtonuM kharekhara Agamo ane pachInAM zAstramAM pratipAdana vizeSa avagAhana thaI zake che. karelA vizvavidyA khagoLa, bhUgoLa, adhyAtma vigere A saMbaMdhamAM "guNasthAna kamAla'no siddhAMta viSayonA jJAnamAM je cokkasapaNe mAnI levAmAM jene jaine ghaNuM mahatva Ape che tenA para daSTipAta Ave che te dharma dhyAne je phurita kareluM che evI karIe. emAM krame krame 14 sthAna ApelAM che jethI kalpanA karavA Ave che tevA AMtarajJAnane AbhArI sadaguNono dhIme dhIme vikAsa thAya che ane kamane che emAM saMzaya rAkhavAnI jarUra nathI. dharma dhyAna ghaTADo thAya che ane je chevaTe AtmAne ajJAna karatAM zukala yAna ucatara koTinuM che ane te cAra ane azraddhAmAMthI AtmAnI saMpUrNa pavitratA tarapha kakSA dvArA mokSa tarapha laI jAya che. prathama eka laI jaI mokSanA kAraNabhUta thAya che. eka varatu upara mana ekAgra karavAmAM Ave che. nigodanA jIvothI mAMDI tIrthakarIe pragIta tyArabAda eka ja vastu upara dhyAna karavAmAM Ave karelAM satyomAM azraddhA rAkhanAra manuSya payetanA che. tyAra pachInI kakSAmAM mana vacana ane kAyAnI saghaLA jIvo mizrAdaSTi nAmaka prathama guNasthAnamAM pravRttio bahuja sUma rIte cAlyA kare che ane Ave che. teo rAgadveSathI kharaDAyelA hoI karmothI vadhArene vadhAre sUkSma banatI jAya che. A dizAmAM purI rIte jakaDAyelA che. pachInA guNasthAnamAM te vyaktinI sAMsArika avasthA pUrNa thavA Ave che, jema jema jIva samyakajJAne samyaka darzana saMyama tethI bAkI rahelAM karmone samuddhAtathI ekI sAthe ane kaSAyonI zAMti meLave che, tema tema nAnA bhaDakAnI mAphaka nAza thAya che. pachI zukaladhyAnanI prakAranAM karmone kSaya athavA upazama thAya chellI kakSAmAM saghaLAM karmone nAza thayela hovAthI che tethI chava krame krame vadhAre ne vadhAre pavitra tathA saghaLI pravRttio baMdha paDavAthI, jIva dehane bana jAya che. upazAMtakaSAya vItarAga chadmastha tyAga karI, jyAM muktAtmAo haMmezane mATe rahe che nAmaka agyAramAM guNasthAna paryata badhA guNasthAtyAM vizvanI Toce jAya che. ahIM eTaluM spaSTa karavuM temAM jIvane prathama guNasthAna sudhI paNa paDavA saMbhava joie ke mAtra zukaladhyAna mokSanuM sAdhana nathI, rahe che. paraMtu kSINukavAya vItarAga chadmastha nAmaka paraMtu te te mekSanI taiyArI mATenI kriyAonI sAM- bAramA guNasthAnamAM jyAre jIva praveza kare che tyAre kaLane chello aMkeDe che. tenI pahelI be kakSAo cAra ghAtI karmo te nAza thAya che. pachI te pachInA anubhavavA mATe paNa kaSAyo upazAMta athavA naSTa be guNasthAnamAM AvyA vagara jIvane chuTake nathI. thavAnI jarUra che ane chellI be kakSAomAM te phakta ahIM tene kaivalyajJAna thAya che. teramA gI kevali kevali' (jeNe sarvajJatA prApta karI che te) praveza guNasthAnamAM jIva hajI saMsAramAM hoya che, ane karI zake; kAraNa ke te banne kakSAe mokSanI pUrva- lAMbA vakhata sudhI tyAM rahI zake, mana, vacana ane gAmI . bIjI bAjue nirvANa pahelAM bAra varSa kAyAnA vyApAro jArI rAkhI zake; paraMtu jyAre sudhI deha damana karavuM joIe ane te sAdhujIvanamAM badhA vyApAro aTakI jAya tyAre te agikevali cheluM kArya gaNAya. kevaLa dehadamanathI ja mokSa prApta nAmaka chellA guNasthAnamAM praveza kare che ane thata nathI; kAraNa ke bhagavAna mahAvIranA temAM bAkI rahelAM karmo bhasmIbhUta thAya che. ziSya sudharmananA ziSya jaMbu kaivalya prApta have ahIM eka prazna upasthita thAya che ke upara karanAra ane mokSa pAmanAra chellA purUSa hatA. (vIra jaNAvela karmano siddhAMta jaina dharmato maulika ane nirvANa pachI 64 varSe). A avasarpiNI kALamAM have mukhya siddhAMta che ? te praznanuM samAdhAna karavuM joIe. ekaja janmamAM nirvANa prApta karanAra koI haze te siddhAMta e gahana ane kRtrima lAge che ke Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma 533 kaI te emaja mAnI le ke sarvatra jIva che evA sAhityamAMthI lIdhA hoya tema lAge che. Aja vicAre upara racAyelA ane ahiMsApradhAna evA dalIla ema siddha kare che ke jene karmano siddhAMta A maulika dhArmika darzanamAM pAchaLathI karmane temanA dharmane maulika ane mukhya bhAga che. temaja tAtvika siddhAMta ghusADavAmAM Avyo che. paraMtu vastu jainadharma baddha dharma karatAM ghaNo prAcIna che. : sthiti AthI ulaTI che kAraNa ke karmano siddhAMta 5. jaina dharmanI Adhunika sthitiH I.sa. jo ke hAlanA vistRta svarUpamAM nahi, paNa mukhya 1901 nA vastIpatraka pramANe vetAMbara ane direkhAomAM to cokkasa rIte mULa AgamomAM svI- gaMbaro maLIne hiMdustAnamAM 1334140 jainonI kArAyelo che tathA temAM tene lagatAM vacano ane saMkhyA cheeTale ke temanI saMkhyA hiMdustAnanI pAribhASika zabdo paNa jovAmAM Ave che. vaLI vastInA adha TakA karatAM paNa ochI che. janAnuM AgamomAM A vicAro pAchaLathI ghusADavAmAM AvyA mahatva temanI saMkhyAne laIne nahi, paNa temanI nathI ema mAnavAne sabaLa kAraNuM che. strava, zrImaMtAI ane keLavaNIne laIne che. hiMdustAnA saMvara. ane nirjarA e zabdo samajavA mATe ghaNAM kharAM zaheromAM thoDI ghaNI temanI vastI jeema mAnavuM ja joIe ke karma e sUkSma pudgala vAmAM Ave che. digaMbara uttaramAM northavesTa che." paramANuo hoI AtmAmAM reDAya che (Amrava), te vinsisamAM, pUrva rajaputAnAmAM, paMjAbamAM ane khAsa pravAhane aTakAvI zakAya agara tenA pravezadvAra baMdha karIne maisura ane kanArA arthAta dakSiNamAM jovAmAM karI zakAya (saMvara), ane A rIte AtmA sAthe Ave che. zvetAMbara khAsa karIne gujarAtamAM (jethI joDAyelAM karma paramANuono nAza karI zakAya(nirjarA). karIne zvetAMbarAnI bhASA hiMdIne badale gujarAtI jene A zabdane saraLa artha kare che ane mekSa che) ane pazcima rajaputAnAmAM jovAmAM Ave che. mArga samajAvavAmAM teno upayoga kare che (Astrono vaLI uttara ane madhya hiMdamAM paNa teo chuTA saMvara ane nirjarA jIvane mokSanI tarapha laI jAya chavAyA patharAyelA che. prAcIna lekhe uparathI jaNAya che). A uparathI eTaluM siddha thaze ke A zabdo che ke hAlamAM je je bhAga upara jeno patharAyelA jaina dharma jeTalAja jUnA che. kAraNa ke beTho che te te bhAgamAM teo 4 thA saikAthI rahelA che. A arthasUcaka zabda "Asrava'ne pitAnI paribhA- bhAratIya sthApatyanA addabhuta namunArUpa, giranAra SAmAM dAkhala karyo che ane tene upayoga ghaNe bhAge ane zatruMjaya, Abu ane IrAnA suMdara devAlayo ja arthamAM ja kare che; paNa teo tene zabdazaH athe te kAmanI zrImaMtAI ane utsAhanI javalaMta sAkSI karatA nathI kAraNa ke karmane teo sUrma pudgala pure che. paramANu mAnatA nathI ane AtmAmAM karmane Asrava jana sAdhuonA parigrahamAM kevaLa Avazyaka thAya che te paNa mAnatA nathI. "saMvarane badale vastuo ja hoya che ane te paNa bhikSAthIja grahaNa teo AsravakSaya (AsavAya) zabda vApare che karavAmAM Ave che. temAM nIcenI vastuo hoya che, ane tene (maga) mArgano ekArthivAcaka banAve che. coLapaTa, kaMbala, pAtarAM, daMDa, jamIna sApha karavAne e spaSTa che ke teo "Asrava zabdArtha karatA mATe che, ane belatAM jIvahiMsA na thAya te nathI ane tethI jyAM tene mULa artha pracalita haze mATe he DhAMkavAne mukapattI, sAdhvIone pozAka evA keI darzanamAMthI arthAta jaina darzanamAMthI laI lagabhaga teja che paNa temane vadhAre vastro hoya lIdho haze. he saMvara zabda paNa vApare che; che. digaMbara sAdhuo paNa evI ja cIjo sAthe rAkhe dAkhalA tarIke sIlasaMvara (zIlavara) ane kRdaMta che; pharaka mAtra eTalo ja ke teo muddala kapaDAM saMvata' ke je zabdo vaidika sAhityamAM A arthamAM 1. jenenI nAnI saMkhyAnuM kAraNa e che ke jenA bIlakula vaparAtA nathI ane tethI moTe bhAge jana dharma azikSita vargone dharma nathI paNa ucca vagere che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 jaina yuga ASADha-zrAvaNa 1983 rAkhatA nathI ane ovAne badale morapIMchI rAkhe dhIme pitAnI pravRtti ane yogyatA pramANe te upache. sAdhuo mastaka muMDAve che athavA amuka amuka bAya, AcArya, vAcaka, gaNi vigere thAya che. samayane aMtare leca kare che. leca karavAnI rIta zrAvaka zrAvikAonA AcAra viSe upara the vadhAre pasaMda karAya che ane amuka vakhate Avazyaka ghaNuM kahevAmAM AvyuM che. sAdhuonuM jIvana upAsaka che. A rivAja jainamAM ja jovAmAM Ave che ane mATe AdarzarUpa gaNAya che ane je ke alabatta teo tene Avazyaka kriyA tarIke mAne che. 2 te Adarzane teo poMcI zakatA nathI paNa te A pahelAM te cAturmAsa sivAyanA ATha mAsa paryata darzane pahoMcavA mATe teo keTalAMka vrata aMgIkAra sAdhuo vihAra karyA karatA; (baddha sAdhuonuM vaksa kare che. dhArmika bAbato uparAMta, sAMsArika bAsarakhAvo). mahAvIra jAte nAnA gAmamAM eka divasa batamAM paNa zrAvaka pitAnI naitika unnati mATe ane zaheramAM pAMca divasathI vadhAre rahetA nahi paraMtu sAdhuoe dorI ApelA niyamonuM pAlana kare che. bauddha vihAronI mAphaka upAzraya thavAthI A rivA. vaLI sAdhuenuM kArya upAzrayamAM zrAvaka zrAvikAone jamAM thoDo pheraphAra thayo che. rupAse eTale sAdha sUtro samajAvavA tathA dharma saMbaMdhI vyAkhyAna karatathA sAdhavIo mATe taiyAra karAvelAM judAM makAno: vAnuM hoya che. tevI ja rIte sAvIo pAse zrAviupAzrayamAM phakta eka moTo oraDe hoya che temAM koe jAya che. paraMtu zrAvakanI khAsa dhyAna kheMce hAvA ke rasoI karavA mATe eraDI hotI nathI, tevI rojanI kriyA, jinamaMdiramAM javuM ane tyAM paNa suvAne lAkaDAnI pATa hoya che ] (meDane jeni tIrthaMkare ane adhiSThAtA devanI pUjA karavI e che. jhama. pA. 38. sTIvansana). have ApaNe jene lokonI eka khAsIyata jeNe zvetAMbara sAdhuo niyama tarIke upAzrayavALAM bIjI koI bAbata karatAM zodhakenuM vadhu dhyAna kheMcyuM gAmamAMja vihAra kare che. gAmaDAmAM teo hAla che, te khAsIyata tarapha joIe. te khAsIyata aeka aThavADIyuM ane zaheramAM eka mAsa sudhI rahe hiMsA che. koI paNa nAnI moTI jIvahiMsA na thavA che. upAzrayamAM teone vaMdanA karavA AvelA zrAva mATe teo atyaMta kALajI rAkhe che. sAdhu avakonI pAse teo vyAkhyAna kare che ke zAstro sama- sthAmAM A khAsIyatanuM prakRSTa rUpa jovAmAM Ave jAve che. sAdhuonA Avazyaka AcAro, je khaMtathI che. zrAvake upara paNa tenI ghaNI asara thaI che. karavAmAM Ave che, ghaNA sakhata hoya che. dAkhalA keI paNa prANImAM jatu game tevuM hiMsaka athavA tarIke sAdhue rAtre phakta traNa kalAkaja uMghavuM joIe. pIDaka hoya te paNa tenI irAdApUrvaka hiMsA na karavI temaNe karelAM pApane pazcAttApa, prAyazcitta bAna, paraMtu tene hAni karyA vagara dura karavuM. jeno custa adhyayana, bapora pachI bhikSA, kapaDAM vigerenuM paDi annAhArI che e paNa kahevAnI jarUra nathI. ahiM. lehaNa tathA jayaNApUrvaka jIva rakSA karavI joIe. sAnI AvI bhAvanA temanI khetI vigere dhaMdhAmAM vadhu vigata mATe jue utarAdhyayana sUtranuM adhyayana paDatAM aTakAve che ane temane vyApAra rojagAra 26 muM. se. bu. I. hai. 45, pR 142 ff). sAdhuomAM ane khAsa karIne dhIradhAranA ghaNAja ochA vikAsa bhinna bhinna krama hoya che. prathama te jene dikSA mArge laI janArA dhaMdhAmAM deryA che. pazcima hiMdamAM ApavAmAM AvI hotI nathI tevA "zaikSa' tyAre te 1, ahIM zrAvake svIkAravAnI ane khAsa karIne ane vratAdAna kare tyAre te saMsArano tyAga kare che nazana karavuM hoya tyAre levAnI agyAra paDiyA viSe nirdeza ane (pravajyA) dikSA aMgIkAra kare che. te samaye karavAnI agatya che. ( juo harnala "uvAsagadasAone tene jhADa taLe besADI, mastaka muMDavAmAM Ave che anuvAda. pR. 45.na. 12. I. A. 33 (1904) 330. athavA leca karavAmAM Ave che). tyAra bAda dhIme - 2 juo I. vInIcanuM yogazAstra, jarmana anuvAda. ela. suAlInuM gabiMdu ITalInI eziyATika sosA2. juo gerinenI repaTarI epigrAphI jaina pR. 24. iTInA patra veM. 21 (1908)mAM ha, rananuM jenijhama, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma 535 vyAjavaTAvano ghaNo kharo vyApAra janonAja hAthamAM che. tyAra pachInA samaya mATe judA judA gacchonI che. ane tethI teo tAlevAna thayA che. temaja a- gurnAvali agara paTTAvalioke che jemAM mahAvIrathI NagamAne pAtra paNa thayA che; bIjuM temanI prANI mAMDIne gacchanA saMsthApaka sudhInAM nAme tathA tyAra rakSAnI lAgaNIne laIne teoe pAMjarApoLo karelI pachInA "zrI pUnAM nAme vistArathI ApavAmAM che ane temAM teo kudaratI maraNa na pAme tyAM sudhI AvyAM che. gaccha jemAM AcAranI jhINI vigate dubaLA ane apaMga pazuone poSavAmAM Ave che. mAtramAM ja pheraphAra hoya che, tevA gacchonI saMkhyA 84 jana dharmano itihAsa jaina dharmano ( letAM. thavA jAya che, temAMnA phakta ATha ja gaccho gujarA tA- 11 ya che; temAnA phakta AThaja ga"? bara ane digaMbara baneno) ItihAsa temanA padharo tamAM che. ane temAM khAsa agatyanA kharatara ga7 ane AcAryonI paTTAvalimAM ane tene lagatI kathA che (jenA upaga paNa che ) tapAgaccha emAM mukhyatve karIne che. vetAMbaronA paTTadharonI aMcaLaga7 vigere. atre upakezagacchane ullekha eka jAnI TIpa ka5tranI sthavirAvali che je kara asthAne nathI, tenA anuyAyIo esavALa mahAvIranA ziSya saMdharmanathI zarU thAya che ane leke che ane te pitAnI jAtine AraMbha mahAtetrIsamAM paTTadhara zAMDilya athavA dilathI purI thAya vIrathI nahi gaNatAM pArzvanAthathI kare che. upara kahelI che. ghaNA kharA padharonAM phakta nAma ane gotraja ganI paTTAvala ganI saMsthApaka 5chInAM nAme ApelAM che paNa chaThThA paTTadhara bhadrabAthI mAMDI, tathA hakikato mATe AdhArabhUta mAnI zakAya; te caudamA paTTadhara vasena sudhInAM nAmanI eka jarA pahelAMnA samaya (lagabhaga navamAM saikA sudhIne ) vistRta TIpa che jemAM thoDI vadhu vigato ApelI ghaNeja anizcita che. lagabhaga traNa saikAne itihAsa che jevI ke dareka paTTadharanA ziSyo, tathA gaNa, kula, lagabhaga maLatAja nathI." zAkhA vigere. AvI ja jAtanI keTalIka vigata mathurA te samayanA bIjA sAmAjika banAvonI neMdha bahu pAse maLI AvelA bIjA saikAnA keTalAka lekho upa. virala jovAmAM Ave che; zilAlekhamAM ane daMtakathArathI maLI Ave che, tethI jaNAya che ke A TIpe emAM eTaluM ja maLI Ave che ke keI rAjAe jana aitihAsika daSTithI sAcI che. vaLI AcAryonI e dharma svIkAryo agara to Azraya Apyo. jana dharmane lAMbI ane vadhAre vistRta TIpa uparathI jaNAya che. prathama AzrayadAtA cakravati azokano pautra saMprati ke chaThThI paTTadhara pachI uttara ane uttara pazcima bhAgamAM che paNa te etihAsika dRSTie zaMkAspada che. jana jaina dharmane sAro phelAvo thayo hato. uparanI dharmanA itihAsamAM sauthI mahatvanI bAbata hemacaMdra vigate sivAya paTTadharo saMbaMdhI bIjI kaMI hakIkata kumArapALa nAmanA gujarAtanA rAjAne jana dharma maLatI nathI; paraMtu vrajIsena sudhInI je je hakIkata banAvyA te che. ( juo hemacaMdra viSeno lekha). maLatI hatI te hemacaMdra "pariziSTa parvamAM bhegI karI chevaTe. jaina dharmamAM je je niha-virodhI bhedo thayo 1. juo buhalara. epi, InDi. (1892) 371 tenA ullekha karavo joIe;tAMbaronA mata pramANe jaina 393 ff. dharmamAM 8 nihava paDayAM hatAM; temane prathama mahAvIranA 2. vicitra rIte eka bIjI daMtakathA jaNAve che ke 3. bIblI. InDI. mAM ApelA e graMthanI prastAva hiMdustAnamAM naMdavaMzanA rAjAo pachI jaina dharmane phelAvo nAmAM Apela saMkSiptasAra juo. e che thatuM jaze (535 vaya 89. 92). kadAca A ja. munisuMdare I. sa. 1410 mAM (1904 mAM banAvacane magadha ane tenI AjubAjunA pradezane lagatAM haze, rasamAM prasiddha thayelI ) junAmAM junI gurnAvali lakhelI che. ke jyAM maurya rAjAonA samayamAM bAddha dharma sAmAnyata: 5. A viSayane lagatAM saghaLAM pustakanI yAdi mATe paLAte hatA tethI te samaye te jaina dharmane pratispadhI juo gerine eseDI billigrApha janane lekha pR. 370 thaye haze ane reparTarI epigrAphI jona 5. pa9, fi Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa36 janayuga ASADha-zrAvaNa 1983 jamAI jamAlie pADyo hato. ane AThamo ninDava arvAcIna paTTAvali sAthe te badhI bAbatamAM maLatA vIrAta 609 varSa arthAta I. sa. 83 mAM paDyo AvatA nathI. paTTAvali pramANe te mUlasaMdhanA na6i, hatA. temAMthI digaMbaronI utpatti thaI (juo sena, siMha, ane deva ema cAra gaNo I. sa. pahelA yumanane inDiTuDiana 12 (1815)o. paNa digaM. saikAnA aMtamAM paDyA, baro te pahelAMnA nindavo mAnya rAkhatA nathI. sAhitya:- A viSaya para vadhAre upayogI teo jaNAve che ke bhadrabAhunA netRtva taLe ardha- copaDIo ane lekho A lekhamAM ulekhela che. kAlakano mata utpanna thayo ane te I. sa. 80 mAM tenuM saMpUrNa lisTa gerinAe bIblIogrAphI jana zvetAMbara matamAM pariNata thaye. ema saMbhavita che ke pArIsa (1907) nA nibaMdhamAM ApeluM che. je lekha jaina dharmamAM vibhAgano jAdAgaro dhIme dhIme paDate para dareka vigato mATe vAMcakanuM dhyAna kheMcavAmAM gayo ane eka bIjAthI dUra rahetA baMne vibhAgomAM Ave che. A viSaya para navA lekhomAM (buhalaranA judA judA vikAsa thate geche ane I. sa. nA pahelA junA lekha uparAMta ) nIcenA lekho upayogI mAluma sikAnA aMte teone paraspara bhinna bhAvanuM bhAna paDaze-mArgareTa sTIvansananI Notes on Modern thayuM. paraMtu banenI mAnyatAomAM bahu ja thoDuM Jainism, Oxford (1910): harbarTa vAnanuM aMtara che. (juo digaMbara' viSeno lekha). Jainism in Western garb as a solu digaMbarAnA ItihAsanAM sAdhano tAMbaro jevAMtion of Life's great problems Madras ja che. paNa teTalAM prAcIna nathI. digaMbara AcA- (1912), H. L. Zaveri The first PrinrthonI paTAvali zvetAMbarothI tadana judI che; phakta ciples of Jain Philosophy. 1810; ane pahelA paTTadhara jaMbU ane chaThThA bhadrabAhu temane keTalAka mukhya AgamonA anuvAda mATe juo se bu. mAnya che. temanI mAnyatA pramANe bhadrabAhue keTa- opha dhI IsTa pu. rara ane pu. 45 mAM harmata lAka sAcA sAdhuone laI dakSiNa tarapha vihAra karyo jekebInAM "jana sutra" hate. upara jaNAvyA pramANe bhadrabAhuthI aMga- bena 1913. --harmana jekebI, sAhityano dhIme dhIme nAza thayo hate. maLI AvelA ( A nibaMdha "ensAikala piDiyA eNka ethikasa zilAlekha temanA prAcIna 'gaNo'no adhuro Iti. eMDa rilijiyana mAM pUcha 465 thI 474 mAM hAsa puro karavAne uttama sAdhano purAM pADe che; paNa aMgrejImAM prasiddha thayela che. taMtrI) Adhunika vijJAna ane jainadharma [ Y. (misa) zAlaTe ke Ph. D, ke je jarmana kumArikA che ane jemaNe hamaNAM zrAvikA tarike te grahaNa karI jana thaI sabhadrAdevI paNa nAma svIkAryuM che temaNe 30-7-27 ne dine muMbaImAM sara kAvasajI jahAMgIra helamAM gu. bhASAmAM mananIya jAhera bhASaNa ApyuM hatuM tene viSayane lagatA upagI bhAga atra ame ApIe chIe. taMtrI. yatra tatra samaye yathA tathA dezonA sAdA saMtelI rahevAsIo badhAe jijJAsA yo'si so'syabhidhayA yayA tyaa| devInI ArAdhanA kare che. emAM navInatA zuM ? vItadoSakaluSaH sa ced bhavAn eTaluM nahIM, paraMtu jyArathI judA judA dezanI eka eva bhagavan ! namo'stu te // purANI sabhyatA ane purANA itihAsanA samAcAro manuSya jAtinuM eka mukhya lakSaNa jijJAsA maLe che, tyArathIja amuka mahAdevInI sevA paNa che. yuropanA uttama sabhyatAvAlA rahevAsIo yA vidyamAna hatI, bAibalanA olDa TesTamentanA graMtha, bhArata mAtAnA dhArmika putra, AphrikAnA uSNa junA Norse sAhityanI ghaNI copaDIo, junI dezamAM rahenArA asabhya nI leke, yA ThaMDA pilara cIpha ane leTina bhASAmAM heDeTasa, sTro vigere Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika vijJAna ane jainadharma lekhakAe lakhelA aneka graMthA, vedA, brAhmaNA, upaniSadyA, purANa, mahAbhArata, avasTA pahelavI sAhitya vigerenA judA judA graMthA tenI sAkSI pUre che. ane chevaTe, ApaNe pote paNa ghaNAM jijJAsu chIe. ane emAM zuM khoTuM? jeTalI phliAsApharonI zeAdhakheAla thaI che ane thAya che, tenuM kAraNa jijJAsAja che. jijJAsA samasta jJAna vijJAnanA prArambhanuM kAraNa che, ane jijJAsAnA kAraNathIja ApaNe sabhAe bharIe chIe, vaktAone ubhA karIe chIe, ane vidvAnonI caracAomAM utsAha pUrvaka bhAga laie chIe, eTaluMja nahIM--parantu dharmazAstra-dhArmika caracA ane chevaTe samyakyAritranA pahele| hetu pazu jijJAsAja che. ihopapattirmama kena karmaNA kutaH prayAtavyamito bhavAditi / vidyAraLA caNya na gAyate kRti varSa sa dharmapravano maviSyati' zAstrakAra kevuM sAcuM kahe che ! kayA karmanA kAraNathI huM ahI utpanna thayA chuM ? A bha cheDIne kyAM javAneA chuM ? jenA dilamAM AvA vicAra| kadIkhI AvatA nathI evA mANasA dharmamAM krama AgaLa vadhI zake ? '' kayA karmanA hetuthI huM ahI utpanna thayA chuM? A bhava cheADIne kayAM javAnA chu ? je pRthivImAM-je jagamAM utpanna thaine huM jIvana vyatIta karUM chuM, je pRthivIne-je jagatane huM game tevI mahenata karIne mArI IcchA pramANe cheDI zatA nathI, parantu jene-game te! mArI icchA hai| yA na heA-eka divase antaHkAlanA vakhate, mAre cheDI devI paDaze--A pRthivI-A jagat kacI jAtanuM eka sthAna che? te kayAre ane kevI rIte utpanna thayuM che, ane pahelAM zuM hatuM ? jagamAM A pRthivInI sthiti kevI che? ane A pRthivI-sUrya -caMdra-tArAvAlA jagatnuM aMta kayAM che ? A pRthivInA judI judI jAtanA prANIo kevI rIte ane zA kAraNathI utpanna thayA che ? ane teonuM paraspara sagapaNu che ke ? A dUra rahelAM sUryanAM kiraNA kevI rIte mArI AMkhanI aMdara Ave che ane A AMkhanI aMdara 537 AkAza ane vanaspati, pakSI ane pazu, gAmaDAM ane pahADA ane mAtA pitA gurUjInuM uttama mukhaA badhI cIjonuM pratibiMba kevI rIte utpanna thAya che ane kevI rIte Agala vadhIne AtmAnA jJAnamAM Ave che? ApaNA AtmAnI IcchA, ApaNA AtmAnA vIjaLI ane lehacuMbakanI gupta zaktinuM rahasya kaI jAtanuM che ? nizcayanA kAraNathI ApaNA paga cAlavA mAMDe che, ApaNeA hAtha lakhavA mAMDe che, ApaNuM zarIra hAlavA yA sthira thavA mAMDe che, te badhuM kevI rIte thAya che? hiMsA, asatya, cerI, abrahmacarya, lAbhayukta vicArA karIne, zabdo elIne yA kAma karIne dareka mANasanA manamAM dhRNA ane pazcAttApa upanna thAya che ane vadhAre pavitra jIvanamAM ApaNe vadhAre zuddha Ananda anubhavIe chIe, tenuM kAraNa zuM che? A vigere ghaNA praznA sabaMdhI jijJAsA rA khatAM tenA javAba meLavavAne mATe manuSya jAtie keTalI mahenata karI che ! Sagdarzana zAstrIe e experiment ane observation dvArA zodhatAM zodhatAM ghaNI judI judI mAnyatAo-theoriessthApana karela che-asa`khyAta varaseAthI sthApana karela che ane traNa cAra hajAra varasAthI lakhavAmAM paNa Avela che. meTA nAmavAlA, uttama buddhivAlA, utkRSTa vicAravAlA judA judA dezAnA, judA judA kALanA mANaseAe judI judI paddhati pramANe A viSayamAM je zeAdha ane je mahenata karI che, tenuM pariNAma kevuM che ? tenA pariNAmathI pUrvakti sarva mAnuSIya jijJAsArUpI tuSAnI psita tRpti thaI che ke nahi, te ApaNe joIzuM. ApaNI vIsamIsadItI pAzcAtya vaidyakakSA tathA biology nA kSetramAM ApaNuM jJAna te jarUra bahu AgaLa vadhyuM che. janma maraNanA vakhate mAnuSI zarIramAM je je vikArA thAya che, te badhA spaSTa che, teA paNa garbhamAM kevI rIte ane kayAre caitanya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 jainayuga zaktiyukta AtmA pesI jAya cheH-kayAMthI Ave che yA maraNanA vakhate zarIrane cheDIne kyAM jAya che ? A vAstavika praznAnA javAba haju kAi vaidye, kAI DeMTire, krA biology vettAe nathI ApyA. A rahasyanI ga'NIratA asIma, ananta jevI hajI lAge che. AtmAnuM rahasya AvuM agrAhya hajI lAge che ke te saMbaMdhI Wilhelm Wundt, eka meTAMce jaramana philAsAphare e mAnyatA uccArI che ke-jevI rIte pavana eka grAhya cIja nahIM, paraMtu havAnA movement nuM pariNAma che, tevI rIte AtmA paNa kaI grAhya cIja nathI, parantu magajanI activity je kSaNe kSaNe thAya che, tenA saravAleAja che, tenuM sum total che-sa, eTale ke-jyAre maraNa pachI magaja bagaDI jAya che ane tenI activitytenuM kAma baMdha thAya che, tyAre AtmAne paNa nAza thAya che. tene spaSTa artha te che ke-svarga naraka vi-nArAM gerenI vAtA e datakathAe che. ane AtmAnI nityatA eka zazatraMga, eka khapuSpa che ke je khAlakAne zAMta karavAne mATe yA eschatogical zodha karavAne mATe ja kadAca kAmamAM Ave che. A pRthivI saMbaMdhI bhUMgALavidyA, geology. eTale bhUstaravidyA-palaeontology vigere zAstranA vidyAnAe ghaNI zodha karI che, ane pRthivInA judA judA tharAmAM je jAtanA patthara, kAMkarA, dhAtu vigere, tathA je jAtanAM prANIekanAM hADakAM yA zikSIbhUta khIjA avaziSTa bhAgA yA vanaspatinA petrifac tions male che, te uparathI anumAna uccAryuM che kekroDe varasa pahelAM A pRthivI ApaNA sUrya jevA uSNutA ane svareAzatIvAlA eka tArA hatA, jemAM patthara ane dhAtu haju liquid yA gaseous sthitimAM rahelAM hatAM ane kaI paNa jIvAtpatti hajI nahIM thaI hatI. dhIme dhIme uSNatA echI thatAM aneka vikArapUrvaka sthiratA thaI, ane ekaskaMdhavAlA ekendriya sUkSma jIve utpanna thayA. A jIveAnA propagation ane evolution dvArA vadhAre uMcI jAtanA jIve utpanna thayA che, eTale eka bAjumAM vanaspati ane bIjI bAjumAM kIDA, kIDAthI mAchalI, ASADha-zrAvaNa 1983 mAchalIthI magara vagere ema siMha, vAgha, vAMdarA sudhI badhI jAtanA prANIe, ane, sauthI chelAM-vAM darAthI manuSyA utpanna thayA che. A Darin nI prasiddha theory che. A theory nA AdhAra e che ke-pRthivInA nIce rahelA tharAmAM nIcI jAtanA chavAnAM aziSTa hADakAM vigere male che, jyAre rahelA tharAmAM anukrame UMcI ane vadhAre vadhAre uMcI jAtanA jhavAnAM hADakAM petrifactions vigere male che. ane khIjuM e ke evA jIvAnA aziSTa bhAge paNa maLe che ke je ( ane A bilakula sAcI vAta che )-a mAchalInuM ane a magaranuM zarIra, yA adhu mAchalInuM ane ardhuM pakSInuM zarIra, yA ardhuM magara ane ardhuM pakSInuM zarIra vigere dhAraNa kare che, ane vadhAre UMce rahelA tharAmAM paNa kaMi manuSya ane kaMi vAMdarAnAM lakSaNa rAkhahADakAM maLyAM che. parantu prANIonI game te jAtithI kAI navI prANIonI jAti utpanna thai zake, evuM ApaNe joi ke anubhavI zakatA nathI. arthAt khIlADI, kutarAM, cakalI, dhADA vigere game te prANIonI jAtimAMthI bIjI bIjI jAtanAM jAtarA utpanna thayAM hAya evuM, jyArathI ApaNe kalpI zakIe chIe tyArathI, hajI jovAmAM nathI AvyuM. ane A kAraNathI Aje DarwinnI theory azra dreya gaNAya che. bAkI kevI rIte chavarahita pRthivImAM ekadama peAtAnI meLe pahelI vAra ekaska dhavAlA chatreA utpanna thayA, te saMbadhI keANu khelyuM che ? hA, kAie ema jarUra kIdhuM che ke A eka ska dhavAlA jIvA A pRthivI bahAranA eka tArAmAMthI pRthivI upara paDayA che. paraMtu te pahelA tArAmAM kevI rIte utpanna thayA hatA? ene kaI javAba nathI. have pRthivImAM je uSNatA pahelAM vidyamAna hatI ane je uSNutA hajI sUryamAM vidyamAna che, te kyAMthI AvI che ? ane pRthivI caMdra tathA grahe jo cAle che teA te kayA kAraNathI cAle che ane rotation tathA revolution-tenI A Dhividha Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika vijJAna ane jainadharma gati zA kAraNathI hajI baMdha nathI thai? A sabaMdhI paNa kaI uttara nathI. bAkI, jo ke sUrya caMdra tArAonI paristhiti saMbaMdhI bahu zodha cAle che ane tyAM rahelI uSNatA, havA, dhAtu vigere viSayA ApaNA khagAlavettAne kharAkhara mAlUma thayA che, te paNa pRthivI cAle che ane sUrya sthira rahe che ke sUrya cAle che ane pRthivI sthira che, te sa MbaMdhI Aje paNa navI zaMkA, KeplernI theorynI virUddhamAM, uccAravAmAM, Ave che. sUryanAM kiraNo keTalA vakhatamAM pruthivImAM pahoMcI jAya che, A karaNAtI sapheda rAzanI sAta judA raMgavAlA karaNAnuM mixture che, ane A sAte jAtanA kiraNeA sivAya ultra-red, ultra-violet jevAM bIjA adRzya kiraNA che,--chAyA ane darSaNunuM pratibiMba kevI rIte thAya che, indradhanuSya krama utpanna thAya che, te badhuM ApaNe barAbara jANIe chIe, ane rAzanInA guNNA ane niyame photographic camera, telescope, microscope, stereoscope, cinema, television vigeremAM kharAkhara upayAga karIe chIe, ane e paNa jANIe chIe ke judA raMgavAlI dezanI judI jAtanA tara MgA vaDe karIne AgaLa cAle che.--parantu kayI cIja Agala cAle che tenI Aje paNa kAine khabara nathI. keTalAka vidyAnAe kIdhuM che ke-aether' A nAmavALuM eka pudgala che, temAM tara`geA utpanna thAya che teja rAzanI che. parantu A taraMgA zAthI utpanna thAya che, te kAne mAlUma ? ane je "aether"nI kalpanA karavAmAM Ave che, te aether adRzya, atAlya, sarvavyApI (eTale jyAM havA nahIM hAya, tyAM paNa vidyamAna che, paramANuonA madhyamAM paNa vidyamAna che). sparza, jIbha, nAka, kAnathI paNa agrAhya, buddhithI ane game tevA instrument vaDe karIne agrAhya, sakSepamAM kalpanA sivAya sarvathA agrAhya eka cIja che. AvI eka cIja hoI zake ke kema ? tA paNa tenI kalpanA 539 karavI jarUrI che. kAraNa ke A sivAya rAzanInI prakRti samajI zakAya ema nathI. Aja aether mAM paNa cAlanArA, parantu judI jannatanA taraMgA, vidyAnA vIjalInI vyAkhyAne mATe, ane lecumbakanI prakRti samajavAne mATe paNa kalpe che. vIjalI ane lAhacumbakamAM rahelI zaktie-ke jenAM nAma laikTrIsiTI ane maeNgnITijhama rAkhavAmAM AvyAM che tene manuSyAe potAnA gulAma tarIke khanAvI che, ane teja zaktie TelIgraeNka, TelIphena, ilekTripha lAiTa, DinA mazIna, meTarA, reDIo vigere aneka judI jAtanI vastuomAM mANu. sAne mATe ni rAta kAma karI rahI che. be judI jAtanI para`tu ekaja prakRtivAlI zaktionu paraspara sparza thAya che, evI rIte seTsaTI vIjalImAM dRzya ane spRzya thAya che, ema vidyAnA Aje dhAre che. paraMtu A be zaktio kayAMthI Avela che, zA kAraNathI anantavAra bhegI thavA chatAM pharIthI ane karIthI alaga thAya che, te saMbadhI Aje paNa kAine barAbara jJAna thayuM nathI. jyAre AvI sthUla bAbate saMbadhI ApaNA jJAna vijJAnanA zAstrIe ane philAsAkAmAM hajI eTalI zakAe ane eTaluM ajJAna vidyamAna che, tA pachI ApaNA AtmabaLanA kAraNathI kevI rIte ApaNuM zarIra kAma kare che, eTale manamAM cAlavA vigerenA nizcaya thayA pachI ApaNA paga cAlavAja mAMDe che, pazcAttApa ane akRtyane mATe dhRNA kevI rIte ane zA mATe manuSyanA dilamAM thAya che ? ane te pazcAttApa vigere zA mATe kAi manuSyanA dilamAM tatkAla, ke kAI manuSyanA limAM eAchA vattA vilamba pUrvaka thAya che ? AvA sUkSmamAM sUkSma prazna saMbaMdhI ApaNA psychology(mAnasazAstra) biolo'' vigere zAstronA vettAo capa cApa rahe-te emAM Azcarya jevuM zuM che ? ghaNuM jJAna ApaNI pAse che. ane ghaNI kuratanI zaktie ApaNI sevA karI rahI che-ApaNI gulAma thaIne rahI che,-teA paNa A badhI zakita enI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 prakRti haju agrAhya, ApaNe mATe haju rahasthamAM duHkha utpanna thayuM che ane mAro Atma pIDAthI che. ane je ApaNe vadhAre ne vadhAre abhyAsa ane baLe che."--A te kavinA zabdo che ke jeo zodhakhala karIe chIe te ApaNI AzA ochI pite eka moTA scientist hatA. Du Bois ne ochI thAya che ke A badhI bAbatamAM vadhAre -Reymond, eka bI jA meTA vidvAne vijJAna gambhIra jJAna prApta karI zakAze. eTaluM nahIM, paraMtu zAstrI onI eka vizALa sabhAmAM-nirAza thaIne chevaTe-vijJAna kuzala thaIne-AzArahita thaIne-Apa. A prasiddha zabdo uccAryA che ke-" ignoramus Nane mAluma thAya ke AmAM saMpUrNa jJAna prApta ignorabimus" eTale " ApaNe kaMI paNa karavuM te A manuSya jIvanamAM azakaya ja che. jANatA nathI, ane kadIbI jANIzuM ema paNa Goethe, 341 HE German $1127 "Doctor Helly"! Faust" A nAmavALuM eka uttama nATaka lakhyuM jo vidvAna loke Ama nirAzapaNAmAM rahelA che, jemAM "A manuSya jIvanane artha zuM che?" che, te sAdhAraNa zikSita leke -ke jeonuM jJAna, A praznanI caracA thAya che. A nATakano nAyaka, jeonI mAnyatAo te vidvAnonA jJAnanuM, vidvAnonI Dr. Faust, A sundara -jagataprasiddha-zabdo mAnyatAonuM eka jhAMkhuM pratibiMba che, evA lokonA bele che ke saMbaMdhamAM kahevuM ja zuM ? AtmAnI pUrvokata jevI Haba nun-ach-Philosophie, mAnyatAo ane vyAkhyAo sAMbhaLIne ghaNA ochI Medizin und Iuristerei, loke AtmAnI nityatA-ane tethI puNya, pApa, Und leider anch Theologie, svarga, naraka, mokSa vigere dhArmika mAnyatAo Durehaus studietet mit vieler Mueh; saMbaMdhI saMpUrNa vizvAsa rAkhe, emAM Azcarya zuM? Da steh ich nun, ich armer Tor, Experiment, anumAna vigere sAdhane dvArA Und bin so klug als wie zuvor, prApta kareluM jJAna ane dharmazAstromAM lakhelI bAbatomAM Heisse Magister, heisse Doktor car, te bahu virUddhapaNuM vidyamAna che, ane dharmazAstromAM Und ziehe schon an die zehen Jahr prarUpela aneka tyths, legends vigere samAHerauf, herab and quer and krumm cAre te sarva sAdhAraNunA anubhavathI ke sarvasAMeine Schuelor an der Nase herum dhAraNanA vicArothI paNa bahu virUddha che ! ane jyAre Undsehe dass wir nichts wissen konnen AvI ja bAbatomAM zaMkAo che, te pachI A Das will mir schier disHerz verbrennen. siddhAmAM pazu prarUpela dhArmika niyama-dhArmika eTale "ohilosophy, medecine, juris- commandments-saMbaMdhI zuM kahevuM ? tenuM pAlana prudence, theology, A samasta jJAna vijJAnanI AtamAM ane jagatanA kalyANane mArga che, e keNuM cAre zAkhAmAM meM ghaNe abhyAsa karyo che, ghaNI saMpUrNa khAtarI pUrvaka svIkAre ? ane jo svIkAratA zodha karI che. zuM che tenuM pariNAma ? pahelAM je nathI to pachI mAnavuM zuM? kayA niyamo ane kayA mArI pAse hatuM, te uparAta meM kaMI paNa vAstavika dharma pramANe jIvana karavuM ? zuM che heya neya ane navuM jJAna nathI prApta karyuM. "Magister'' (eTale upAdeya ?- bIjAoe banAvelA siddhAnta M. A. ) ane "DAkuTara," A title mane mayA saMbaMdhI zaMkA thAya che-avizvAsa varte che, to chevaTe, che, ane dasa eka varasathI huM mArA ziSyone paNa ApaNuM pitAno dIlanI bhAvanA-ApaNA kaThora abhyAsa karAvuM chuM. te paNa mane eja mAtra pitAnA hRdayanI IcchAo sivAya A jagatamAM khAtarI thaI che ke ApaNe kaMI paNa cIja barAbara bIjuM zuM mAnanIya che? ema dhArIne "Erlaubt jANI zakIe ema nathI. tethI mArA dilamAM atyanta ist was gefaellt" eTale "je pitAne game che Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika vijJAna ane jainadharma 541 te mATe chUTa che" A niyamane ghaNA mANasoe lture" nI rakSA haju utsAhapUrvaka ane khAtarI pitAnuM device- potAno siddhAnta banAvyo che. pUrvaka karI rahelA che, eTale pitAnA jUnA dharmanA paraMtu tenuM pariNAma zuM che? sAdhAraNa mANa- pAlanamAM ekAgracitta rahelA che. senuM dila zuddha nathI,enI bhAvanA ane IcchA te badhuM ThIka haze, te paNa "Erlaubt ist ghaNe bhAge svArthI, hiMsAkAraka, bIjAone mATe was gefaellt", eTale "je potAne game che tene nukasAnakAraka, vicitra ane aniyamita hoya che, mATe chUTa che"--A siddhAnta pramANe je mANase ane bIjAonI bhAvanAthI, bIjAonI IcchAthI, AcaraNa kare che, evA lokenuM moral conditbIjAonA svArthathI ghaNe bhAge virUddha hoya che. je ion avanatimAM pahoMce che ane evA lokenuM Aja dilane siddhAntanA sthAnamAM AropavAmAM jIvana nitya bhayathI, nitya lebhathI, nitya azAMAve te mANasanuM AkhuM jIvana, eTaluM ja nahIM tithI bhareluM rahe che, te te nyAyayukta jevuM ja che. paraMtu AkhA samAja, AkhA deza, ane AkhI eTaluM ja nahiM, paratuM AzcaryadAyaka vAta to e dunIyAnA rahevAsIonuM jIvana keTaluM azuddha, lAgavI joIe ke je yuropanA dezonI moral 9 bhayathI bhareluM avanati tarapha Oswald Spengler ApaNuM dhyAne thAya, ene vicAra se kaI karI zake tema kheMce che, te avanati eTalI uMDI te nathI che. AvI avanati yuropanA jIvanamAM thaI ja ke jeTalI uDI devI joIe, che ke kema? te ApaNe tapAsIe, vaLI AzcaryadAyaka vAta e paNa lAgavI joIe AjakAlanI-vizeSathI European-samAjanA ke je leke potAnA siddhAntonI authority jIvananI tapAsa karIe chIe te, e jarUra kahevuM saMbaMdhI zaMkA rAkhe che. te vilAyatanA lokone sajoIe ke. purANI European sabhyatA karatAM tyaprema ane saralatA. pratijJA pAlavAmAM sthiratA ane hiMdu tathA janonI sabhyatA karatAM AjakAlanI ane vizvasanIyatA. kAmakAjamAM ekAgracittatA vigere European sabhyatA avazya pAchaLa rahelI guNe duniyAmAM prasiddha che. ane A guNonI -avanati tarapha cAlanArA jevI lAge che. A prazaMsA te vizeSathI hiMdusthAnamAM vAraMvAra saMbhaviSaya saMbaMdhI Oswald spengler, eka jarmana LAya che). vidvAna lekhake "Der Untergang des Ab. AzvaryadAyaka vAta e paNa che ke je leke puNya endlandes" eTale "pAzcAtya dezonI avanati" pApanA zubha azubha pariNAma saMbaMdhI saMzaya rAkhe A nAmanI eka copaDI lakhelI che. temAM Osw. che teja loke paropakAra, jIvarakSA ane jIvananI ald Spengler paNa ApaNuM lakSya A bAbata zuddhinA sudhAra, e vigere lakSya tarapha adbhuta tarapha kheMce che ke-Aja kAlanA pAzcAtya deze. utsAha batAve che ane evAM aneka maMDaLa, nA rahevAsIo, ke je loke civilization aneka socity thI association sthApana kare che eTale zaatural science, technic, naecha, ke jemAM prANIonI rakSA, dArUpAnane tyAga, mAMzaics vigere badhA jJAna vijJAnanA judA judA sAhAranA viramaNa vigere saMbaMdhI mahenata karavAmAM khetaramAM apUrva unnatinA zikhara upara Ave che. ane jeo mAsike, bhASaNa dvArA zuddha pahemyA che-teja leke-"culture eTale dharma, jIvana-sIdhuM sAduM jIvana banAvavAne upadeza ane morals, saMkSepamAM sabhyatAnA viSayamAM eka sUcanA kare che ! advitIya uDI avanati tarapha cAlI rahyA che, AzcaryadAyaka vAta e paNa che ke je lekenA jyAre eziyAnA dezanA putro "civilization" dilanI sAcI bhAvanA, pitAnA kaThora kartavyanA kAmAM pAchaLa rahevA chatAM paNa pitAnA purANA "cu* makAjamAM, A jIvananI krUra laDAInI ciMtAmAM meja Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 142 zeAkhanA begamAM, ezArAmanA kSaNika AnandvamAM, ane hAsyarasa vAsita capala viyAre| tathA vAtAcIteAnI pAchaLa DhaMkAelI raDI che, gupta rahe che,teja lokeAnA manamAM jana siddAMtanA pAMca meDhA niyA tarapha ghaNA prema vidyamAna che-arthAta paMcaitAni pavitrANi sarveSAM dharmacAriNAm / ahiMsA satyamasteyaM tyAgo maithunavarjanam // eTaluMja nahIM parantu A pAMca meTA niyame AkhI yUropIyana society nAM sAcAM mUlaja che. A pAMca meATA niyameAnA atiyAranuM pariNAma, uttama-bhAvanAnuM kAnA taraphathI atyanta apamAna ane AkhA samAjanA jAhera boycott mAM Ave che-bIjI kaIja nahIM. aneka AzcaryadAyaka e paNa vAta che ke je leAkA siddhAntAmAM prarUpelI AtmAnI nityatA saMbadhI khAtarI rAkhatA nathI, teja leke shivitism, occultism vigerenI carayAomAM vadhAre utsAha pUrvaka bhAga le che, eTaluM nahIM parantu utkaMThApUrvaka evA gappAM paNa sAMbhale che ke je gappA, ThaganArA hUrto teonA gujarI gayelA sagA mitrA vigere teonA paraleAkIya jIvananA sabaMdhamAM mAre che ! ane vaLI Aja leAkAnA madhyamAM eka I. Rou sseau utpanna thayA che, ke jeee jaina dharmamAM paNa mAnelI AtmAnI sarva meharakhAtI ane sarva zuddhinI prarUpaNA karI che ! A leAkeAmAM eka Le ibitz utpanna thayA che, ke jeetI jaita siddhAntanI sAthe adbhuta rIte maLelI mAnyatA e che ke jIva nitya che, enI A saMsAramAM judI judI para sthitimAM rahelA asaMkhyAta jIvA, jevA ke nigeAdanA, kIDAnA, mAchalI, pakSI, pazue nA, manuSyeAnA, deva ane chevaTe paramezvara-A badhA jIvAne samAveza thAya che, vaLI te dareka jIvamAM saMpUrNa AnandasaMpUrNa jJAnanI sthitimAM--siddha gatimAM paheAMcavAnI zakti che. ASADha-zrAvaNa 1983 "Ein guter Mensch in seinem dunklen Drange Ist sich des rechten Weges wohl bewusst." eTale "jo kAI sAdhAraNa sArA mANusa (bha) pazu hoya, ene potAnI dilanI gupta bhAvanAthIja kalyANunA sAcA raste jarUra mAlUma heAyaja." A kathana uparathI ema lAge che ke badhAye sAdhAraNa mANasAnA hRdayamAM vadhAre gupta rIte-ane uttama purUSeAnA dilamAM vadhAre spaSTa rIte, khAsa jaina dharmamAM mAnelAM sabhyajJAna-ane tethI pazu samyagadarzana ane sammAritra-eTale samyakatvanI eka pratibiMba vidyamAna che-ke je kAI vAra dazya thAya che ane jenA pramAva AkhI duniyAnA sAmAjika jIvanamAM paNu sadA dekhAya che. eTaluMja nahIM. parantu je je krisTIyana dharmamAM, bauddha dharmamAM, hiMdudharmamAM, pAsiMdha'mAM, musalamAnadharmamAM ema game te dunIyAnA meTA dharmamAM khAsa prarUpaNA thAya che-eTale pare,pakAra ane Atmazuddhi dvArA kalyANa taraph javuM-e prarUpaNA jaina siddhAntamAM advitIya vizAlatA, agni tIya sUkSmatA, advitIya nyAya ane yukti pUrvaka tathA advitIya spaSTatA pUrvaka karavAmAM AvI che. A badhuM zuM batAve che ? -amArA meTA ja na kavi Goethe tu eka sundara vAkya che ke ~~ jainadharmano AkhI system eTalI spaSTa, eTalI nyAyayukta che ke game te critical mind, game tevA mahAtmA, tenI aMdara praveza karIne saMpUrNa sateja ane zAMti pAmI zake che. jaina siddhAntamAM prarUpelA joAtiya, pramANa, mAnasa, arthatattvazAstra, prakRtividyA, prANIvidyA yA game te zAstramAM vidvAna, saiddAntika gAthAonI atyanta ramaNIyatAmAM kavitApreNI syAdyA ane nayavAdanA systems nI aMdara vAdI, chA ajhara vigere navatavAnI vyAkhyAmAM vidyArsekara, purUSAtha free will-nA siddAntamAM zUravIr ae bhAdUra mAsa, puNya pApanI vyAkhyAmAM yogI ane tyAgI, dAna vigere parApakAranA lAbha levAtI sUcanAemAM lakSAdhipati, tapasyA ane tyAga karavAnA upadezamAM garIba mANasa--ema judA judA viSayAmAM judA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika vijJAna ane jainadharma 543 judA leke pitAnA AnandanuM mUla, pitAnA mAnelA ISTadevane paNa mAnavAne mATe jaina kalyANanI mArgadarzikA samajI zake che. jana siddhAntanI udAra dRSTithI kaMi paNa aDacaNa dharmamAM purUSa yA strI, zeTha yA bhikSu, gRhastha yA nathI. paNa dhyAnamAM e rAkhavuM joIe ke-amuka bAbA, badhA varNa AzramanA loka pitAnI mAna- devanI uMcI sthitithI paNa, rAgadveSa rahita, anA sika bhAvanA pramANe, pitAnA kartavya pramANe sukha sukhavALA, ananta jJAnavALA, AtmAnI siddhagati ane zAMti meLavI zake che. game te mahArAjAdhirAja vadhAre uMcI che-ane ke, A siddhagati prApta karavIpitAnA hIrA mANeka motIthI jaDita senAnAM A Atmazuddhi vaDe karIne prApta karavI-te devatA, manuSya, bhUSaNonI zobhAmAM ane ramaNIya bhoga upabhoganA pazu ane badhA prANIone mATe A jIndagInuM eka AnandamAM yA pitAnA rAjanItinA kartavyomAM ja lava che-A jIvanano uttama artha che. masta haya, chatAM, vastupAlanI mAphaka, eka AvI rIte zrI jainasiddhAntanI oLakha Adarza na thaI zake, ane koI uttama sAdhudharmane badhAe mANasone mATe jarUra kalyANakAraka che. pALanArA sAdhujI vadhAre moTA saMgamAM rahIne paNa kalyANakAraka ja nahIM paraMtu vaijJAnika draSTie paNa teja jaina dharmanI maryAdAmAM potAnuM kalyANa zodhI manane saMteSadAyaka che. kAraNa ke navInamAM ne zake, ane pitAnA mananI zAMtimAM ja, tyAgavRttimAM ja vIna zekhelanuM pariNAma zrIahiMnA si-saMte saMpUrNa rIte meLavI zake che. dvAntanI sAthe ghaNe bhAge addabhuta rIte maLe kRSNa ane rAdhA, rAma ane sItAjI, lakSmaNa che, je jJAna ApaNu vidvAnoe hamaNAMja niyamita ane hanumAna, ziva ane durgA, IMdra ane indrANI ane suvihita experiments ane sUkSama navIna ane badhA lokapAlo, lakSmI, sarasvatI, brahmA vigere instruments vaDe karIne prApta karyuM che te mahAvIra game te devatAone, temanAmAM rahelA guNonuM lakama svAmIe aDhI hajAra varasa pahelAM jAhera karyuM hatuM. karIne, mAnavA e jaina dharmathI virUddha nathI. ulaTuM uMce rahelA tharomAM caDhatAM caDhatAM mAlUma paDe ema kahI zakAya ke je kuSNajI, kAIsTa , che ke have vadhAre ane vadhAre pAtaLI ane ThaMDI Zarthasha, mohamada yA gurU Nanak ne hoya che. pANI asaMkhyAta sUkSama jIvothI bharela anuyAyI jainadharmane aMgIkAra kare che tenuM che ke je ukALavAthI yA sAkara vigere nAkhavAthI te pitAnA dharmamAM vadhAreja AgaLa vadhI zake nirjIva bane che. vanaspati ane dhAtu, pathara vigere che, eTale je mANasa krAIsTa yA mohamadanA upadeza pRthivIkAya sajIva-catanya zakti yukta che. A pramANe sarva manuSpo upara prema rAkhavA uparAnta, pUvA bAbatanAM udAharaNa che. bAkI jevI rIte zrI mahAvIra svAmInA upadezane anusarIne paNa Adhunika vijJAnanAe molecular combipakSI vigere badhAe prANIo upara kapa batAve nations, molecules, atoms, eletronsche,-yA je pArasI Zarthoght nA siddhAMta A pudgalanA bhAga mAne che, tevI ja rIte jaina pramANe, " humata, huhta, huvarshta" siddhAnta pramANe skaMdha, deza, pradeza ane paramANu ( eTale sAro vicAra, sAre zabda sArI kriyA) A muddagalanA vibhAgo che. ane jevI rIte Aja karavA uparAMta, zrI mahAvIranA upadeza pramANe mana kAlanA prakRti vidyAzAstrIo sthitikAraNabhUta vacana ane kAyAthI sAruM kare, sAruM karAve ane "gravitation" ane rozanI vigerenI gati samasArAnI anumodanA Ape che, te mANasa to jarUra javA mATe "aether" A be rahasyayukta, aspaeka vadhAre uMcI hade pahoMcele kahI zakAya. spa, azva, adazya, sarvavyApI cI jenI kalpanA - krisTIyana, vaiSNava, ziva, pArasI ane musala- kare che, tevI ja rIte jaina dharmamAM sthitikAraNabhUta mAnanA dharmamAM naraka ane svarga ane temaNe adharmAstikAya ane gatikAraNabhUta dharmAstikAya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 jetayuga ASADha-zrAvaNa 1983 ema be dravyo mAnavAmAM Ave che. ane jevI rIte tAo macrocosm ane microcosm jagata botany ane zoology ( Adhunika vanaspatizAstra ane manuSya saMbaMdhI atyAre mAnavAmAM Ave che, ane jaMtuvidyA) AvA jIvo mAne che ke jemAM teono moTo bhAga, je pramANe sAyansa AgaLa zarIra-moss, lichen, algae vigerenA zarIra vadhaze te pramANe samaya upara badalAI jaze evI jevA-asaMkhyAta sUkSma jIvanAM zarIronA samUhe rIte badalAI jaze ke je jana siddhAntamAM prarUpela che, tevI ja rIte jana siddhAnta paNa anantakAya satyanI sAthe malaze. A vizvAsa rAkhavo joIe. vanaspatinI vyAkhyA kare che. bIjI bAjumAM e paNa vicAraNIya che ke jemanI pAse aDhI hajAra varasa pahelAM tele * mahAvIra svAmInA ardhamAgadhI bhASAmAM lakhelA pavitra scope, microscope vigere kaI paNa sAdhana zabdono kevo artha karavAnuM che? kaI vyAkhyA ThIka nahIM hatuM. teomAM A vigere advitIya jJAna hatuM. che? A saMbaMdhI viThAmAM ghaNI jagAone to A arihaMta bhagavAna mahAvIra svAmI ane je mATe haju eka mati nathI malI. mATe sAyansanI tIrthakare emanAthI pahelAM vidyamAna hatA, teo ane siddhAntanI tulanAtmaka zodha ane parIkSA vizvAsapAtra gaNavAnA nathI ke ? e to kharuM che ke jana siddhAntamAM rahelI che vadhAre vistArathI karI pahelAM Adhunika philale - chanI critical paddhati pramANe zrIsUtrajInI ghaNuM mAnyatAo paNa navIna sAyansanA ni zodhakhola ane interpretation barAbara karavI zcita jevA pariNAme sAthe maLatI nathI. paraMtu joIe, kAraNa ke jevI rIte sonAnuM teja agninI vicAra karavo joIe ke-je sAyansanA pariNAmo parIkSAthIja vadhe che, tevI rIte zrIsUtrano mahimA koIvAra nizcita jevA mAnavAmAM AvyA hatA te phalolojIkala zodhanI ane sAyansanA comparisaMbaMdhI pachIthI aneka vAra zaMkAo uccAravAmAM son nI parIkSAthI ja vadhAre spaSTatA pUrvaka jovAmAM AvI che (dA. tA. sUrya sthira rahelo che ane Avaze. pRthivI didhavidha rIte cAle che A Kepler nI theory-yA saMmUrijhama chatpatti na thaI zake paraMtu evI bAbatamAM utaravAnI ApaNane zI A mAnyatA saMbaMdhI)-bakI aether nI kalpanA jarUra? atyAre eTaluM to spaSTa che jaina siddhAyA Darwin nI theory jevA sAyansanI aneka nAnA actor nI pAse jagata ane manuSya Hoydal contradictiones in adjectu, macrocosm sua microcosm-3104248eTale vaMdhyAputra, AkAzapuSpa jevI lAge che. mATe bhuta apUrva jJAna hatuM, ane tethI temanA sAyansanI mAnyatAo upara ativizvAsa kema siddhAntane saMdeza dunIyAne pahoMcADavA gya rAkhI zakAya? ATaluM kahI zakAya ke je mAnya che ja. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jainism 484 Jainism by Prof. Josef Zubaty Ph. D. 1(Translated by Dr. Otakar Pertold) Dzainove or dsiniste (English Jains, Jainas) i e. worshippers of Jina or Jinas are followers of a special religion in India proper. Its origin is not quite certain. Sometimes the Jainas are considered as a Buddhistic sect,-Jainism arose at the time of the strug-tance and a similar eternal, imperishable, gle between Buddhism and Hinduism and living spiritual power. (By the parts of it leaned towards Brahmanism. Even in the this spiritual power life is given to the time of this origin there are many differ- parts of that lifeless substance). Jainas beences. Some people put it in the IX cen- lieve in the transmigration of souls: the tury B. C., others up to the VIII to IX soul takes after the death different shapes cent. A. D. If we compare, however, the e. g. of gods, of men in differrent classes, essence of the Jaina tradition with some of animals, even of plants, and can be other eg. Buddhistic reports, the following punished by temporary stay in one of the opinion which is recognised by Buhler and eighteen different hells. The salvation others is most probablely right. The Jaina (moksa) is the deliverance of the soul from religion did not spring up from Buddhism this transmigration. The man who is apbut from the same intellectual movement proaching his salvation after his death by as Buddhism and perhaps at the same time. means of his holy life is called Arhant, Therefore it has so many resemblances to The world is changing in two periods, Buddhism; however, it is more much which are mythically stated: after the closely associated with orthodox Brahmanism. The founder of Jainism is probably descent a slow decay of the world. In each period of development follows a period of Dznataputra (Jnataputra) or Nataputta, of these periods are born 24 men holy senior contemporary of Buddha. He is specially worshipped up to now as the ones, lords of the world, free from worldly last Jina under the name of Mahavira activity, omniscient. conquerors of the ("the great man"). His date is located by weaknesses, Jinas, who are showing the different sources between, 735 and 598 B. C. way through the ocean of darkness-TirHe preached his religion, in a similar man- thamkaras, and who are also designated as ner and probably in the same country as Buddhas In the present period of descent the first Jina was Vrsabha, who was 3,000 ft. long and lived 8.400,000 years; the others are more and more nearing to the human conditions; the last but one, Pars. vanatha, lived, ioo years, and the last Jina, Mahavira, 72 years. Jainas are wor shipping all Jinas of the previous, present and future periods, but especially the three above mentioned Jinas. Besides prayers I At the very outest I may state that I am very much indebted to Dr. Otakar Pertold, Prof. of Sanskrit in the Prague University; for this article was translated from Czech Enyclopedia "Ottuv Slovnik Naucny) Pt. 8 pp. 325-326) at my request by him during stay in this city as Consul of Czechoslovkia. H. R. KAPADIA. Buddha, and died in the 72nd year of his age in Pava (Behar). to the belief of the Jainas an eternal, un The essences of the world are according commenced and everlasting lifeless subs Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga ASADha-zrAvaNa 1983 and hymns, they are offering them flowers The basis of their holy litetature is a scents etc. Gcds like Indra Vishnu whom canon of eleven books-anga, which is writthey accepted from a former religion (Brah- ten in a pracrit dialect, that is known by manism) are sub-ordinate, mortal beings, us only fragmentary. The style of these who got some functions in the ruling, of the scriptures is very similar to that of "Triworld as the reward for their previous pitakam', and they have been originated virtuous lives. Every man can become god ccrtainly before the birth of Christ, after his death and therefore the gods are The latter religious books are written not invoked. mainly in sanskrit, and most of them have The Jainas do not recognise the autho- no greater literary value being rather fanrity of the Vedic scriptures, although they tastic and of a bombastic character. In are sometimes quoting them. But they the profane literature Jainas created works recognise-specially in Southern India-castes of a high postical and scientifical value. and the religious ceremonies are performed The history of Jainas is little known. for them by orthodox Brahmans and not We know only that the jainism harmonized by jaina priests. They prove their spiritu. with brahmanism as well as buddhism, alism by frequent fasting, etc., and specially but there were still hostilities between jainism they abstain from doing harm to any living and buddhism. We know very little when being. and how jainism has spread in India. Jainas are as laymen sravakas disciples To day Jainas are scattered nearly through and clergyljatis, sramanas ascetics. These whole India; they are about one and a ascetics are living either as hermits or as quarter millions. Most of them are in monks in monasteries, and are obliged Mewar and Marwar, and in Dekkhan. specially to keep temperation etc. In order They live always in peace with confessors that they may not kill unconsciously even of other religions, Jaina laymen are spethe microscopical beings in the air, in the cially renowned by their commercial ability. water or on the ground, they tie round Almost half of all the Indian trade is in their mouth a piece of cloth, and drink the hands of Jainas. water which was boiled or three times Jainas are divided in several sects of filtred, sweep the ground with a special which most important are two vis. Digambroom before they sit down, etc. baras i.e. dressed by air-nacked who are Jainas created plenty of beautiful tem- now using coloured dresses and are living ples and sculptures and a great literature, more rigorously, and Svetambaras i. e. white spiritual as well as profane. dressed. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharma 57 jainadharma. gujarAtImAM anuvAdaka-hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA. [ ceslovAkiyA dezamAM AvelA prAga vizvavidyAlayanA zabda-vyutpattizAstra ane saMskRtanA adhyApaka De. josapha bATI pI eca. DI. mahAzayane jainadharma paratvene lekha cekhavizvakoSanA 8 mAM bhAga (pR. 325326)mAM I. sa 1894 mAM prasiddha thayela hatuM. A lekhamAMthI jainadharma viSe kaMI navuM jANavAnuM maLe tema nathI kemake jainadharma viSe lekhaka mahedayane svalpa mAhitI che ema teo pote lekhamAM ullekha kare che. chatAM paNa keTalIka daSTie vicAra karatAM A lekha mahatvanuM che. dAkhalA tarIke dezAntaramAM- ce slovAkiyA dezamAM 19mA sikAnA aMtamAM jainadharma saMbaMdhI kevI mAnyatA hatI te A uparathI joI zakAya che. A lekhamAM je koI vAMdhA paDatI ke pramANa-vikala hakIkata hoya tenI samAlocanA karavAnI huM AvazyakatA jete nathI, kAraNake te kaMI sujJa pAThakathI ajANI rahI zake tevI nathI. ' A lekhane gUrjaragirAmAM anuvAda karavAnuM kAraNa e che ke jainasamAja-sAdhuo temaja gRhastha ke je meTebhAge ajaina vidvAna taraphathI jainadharmanA saMbaMdhamAM darzAvAtA vicArothI bInavAkephagAra-bedarakAra rahe che, te jAgRta thAya ane bhaviSyamAM jainadharma viSe jUdA jUdA dezamAM anyAnya vidvAna kevA ugAre kADhI rahyA che te taraphe banatuM lakSya ApavA prerAya. je A tarapha udAsInatA sevavAmAM Ave, te AnuM pariNAma bhayaMkara Ave. kemake jainadharmanAM tattvothI aparicita janamAM te A dharma saMbaMdhI kheTe bhrama utpanna thavAthI enuM gaurava chinna-bhinna thavA prasaMga prApta thAya. e dekhItI vAta che. hI. 2.] jina athavA jinonA pUjake e bhAratavarSanA samaya para ghaNu dhaNu mata-bhede che. keTalAke I. eka viziSTa dharmanA anuyAyIo che. A dharmanI sa. pUrvenA navamA saikAne enA utpatti-kAla tarIke utpatti vize cokkasa khabara nathI. kemake keTalIkavAra oLakhAve che. jyAre keTalAka te I. sa. nA A janane bauddhanI zAkhA tarIke gaNavAmAM Ave che. hemAthI navamA saikA sudhInA samayane eno utpatti bauddha dharma ane hiMdu dharma vacce khaTapaTa cAlatI kAla gaNe che. paraMtu jo ApaNe jaina dharmanA tatvane hatI te arasAmAM Ano prAdurbhAva thayo. AnuM biddha hakIkato sAthe sarakhAvIzuM, te DaeN. bIlara valaNa brAhmaNa dharma tarapha hatuM. A dharmanA utpattinA pramukha vidvAnoe svIkArelo nIce mujabano abhi 1 dharma ane nItinA vizvakoSamAM I. sa. 1914mAM prAya khare hoya ema lAge che. jaina dharma kaMI bAha chapAyelA . kebI mahAzayanA jainadharma paranA lekha dharmamAMthI utpanna thayo nathI, paraMtu baddha dharma paNa tarapha jemaNe mAruM prathama dhyAna kheMcyuM hatuM, te ItihAsa je buddhiviSayaka hIlacAlamAMthI udbhavyo che temAMthI tavamahodadhi upAdhyAya IndravijayajI (hAla vijayendra ane kadAca vaLI te samaye jana dharma utpana thayo sUrijI)nI preraNAthI jema Aleka mAsika mATe meM che. ethI karIne to e boddha dharma sAthe ghaNI tene anuvAda taiyAra karyo hato ane te te mAsikamAM bAbatamAM maLato Ave che. jo ke custa brAhmaNa kaTake kaTake chapAI paNa gayA hata) tema A mAsika mATe dharma sAthe te vadhAre nikaTa saMbaMdha dharAve che. meM A lekhane paNa bhAvAtmaka anuvAda taiyAra karyo hato. paraMtu enA taMtrImahadayanA akALa avasAnathI te mAsika ghaNe bhAge jaina dharmanA utpAdaka bAhanA vobaMdha paDatAM te prasiddha thaI zake nahi, Aje jenayuganA vRddha samakAlIna jJAtaputra yAne nAtapura che atyAre taMtrImahAzaye te prasiddha karavA IcchA darzAvI che tethI A paNa jaina mahAvIranA (mahA purUSa) nAmathI A thoDAka varSo upara taiyAra karelo lekha emanA upara meka- aMtima tIrthaMkarane pUje che, lAvuM chuM saMzAdhanAdika kAryamAM gUMthAyelo rahevAthI A lekhanI mULa sthitimAM nahi jeja pheraphAra karI huM te judAM judAM kAraNe anusAra emane samaya pAThaka-vaganA kara-kamaLamAM samarpe to te kSatavya gaNAze i. sa. pUrve 735 thI 598 sudhI gaNavAmAM Ave hI. 2. che; buddhanI mAphaka ane ghaNe bhAge ekaja dezamAM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 548 jenayuga rASADha-zrAvaNa 1983 emaNe pitAnA dharmano upadeza Ape, pAvApurI uparAMta temanAM yazagAna gAvA uparAMta teo puSpapUjA (bihAra)mAM emaNe 72 varSanI vaye deha choDyo. ane dhUpa-pUjA paNa kare che. brahmagu dharmamAMthI grahaNa jenI mAnyatA evI che ke jagatanAM be mULa karelA Indra, viSNu pramukha devo jinezvarathI utaratA to che. eka to nitya, anAdi zAzvata ajIva che. teo maryAM che ane pUrva janmamAM upArjana karelA tane ane bIjuM enA jevuM nitya, akSaya, sace puNyane laIne teone jagata upara zAsana karavAnA tana jIva-tatva. sAMsArika AmA e jIva ane kAryamAM bhAga maLe che. dareka mAnava maraNa pachI ajIva tatvanuM mizraNa che () jaine punarjanma mAne deva thaI zake che ane ethI karIne te devanuM A che. saMsArI jIva de, judA judA varganA mAna, havAhana karavAmAM AvatuM nathI. prANIo ane vanaspatio tarIke paNa ema jUdA. jo veda-zAstrane pramANubhUta gaNatA nathI, je jUdA rUpe utpanna thaI zake che. vaLI tene pApanI ke kavacita temAMthI keTalAka pAThano ullekha (TAMcaNa) zikSA tarIke 18 (8) narakAmAMthI kai paNa narakamAM kare che. khAsa karIne dakSiNa hiMdustAnanI thoDA vakhatane mATe nivAsa kare paDe che. A saMsAra-paribhramaNathI mukti te mekSa che. pavitra te vaNe svIkAryA che. vaLI temanI dhArmika kriyAo jIvana gALyA bAda mRtyu pachI mokSane prApta karatA karanArA cUsta brAhmaNe che, nahi ke jaina. sAdhuo vAraMvAra upavAsAdika karIne teo potAno saMyama jIvane "ahaMnta' kahevAmAM Ave che. jagatamAM parA siddha karI Ape che. khAsa karIne teo anya vartananA (utsarpiNI ane avasapiNa ema) be jIvane du:kha devAthI alaga rahe che teo dayA pALe che. vibhAga kalpI kADhavAmAM AvyA che. eka parAvartananA kALa daramyAna unnati thatI jAya che, jyAre bIjA ja nA zrAvake (gRhastho) ane sAdhuo-yatikAla daramyAna avanati thatI jAya che. A baMne e -zramaNe ema be vibhAga paDe che, A zramaNo kAla-vibhAga paikI pratyekamAM covIsa covIsa jagata kayAM te vanamAM 'hamiMTonI jema ane maThamAM " manI patie pavitra purUSo utpanna thAya che. teo sAM. jema rahe che. teone khAsa karIne saMyama pALa sArika kAryathI mukta rahe che. teo sarvata che. sAM paDe che. ajANatAM paNa temanAthI havAmAMnA, jalasArika nibaLatA (rAga ane dveSa)nA vijetA mAMnA ke pRthvI uparanAM aMta sUkSma jaMtuone hovAthI teo "jina" kahevAya che. A jino ajJAna nAza na thaI jAya teTalA mATe teo pUratI sAvasamadramAM mArgadarzaka hovAthI "tIrthakara" kahevAya che. dhAnI rAkhe che. jemake teo mukha upara vastra (mahavaLI emane buddha' paNa kahevAmAM Ave che. vastI) bAMdhe che; teo gaLeluM ane traNa vAra ukA- A cAlu avasarpiNI kALamAM vRSabha nAmanA beluM jaLa pIe che, koI paNa sthAnamAM besatAM pUrva prathama jinezvara thayA che. teo 3000 Ta UMcA te sthAnanuM sanmAji -vizeSa (dhA) vaDe pramAhatA ane teonuM AyuSya 840000 (C) varSanI jema kare che, ItyAdi. jenoe aneka bhavya maMdiro hatuM. bIjA tIrthakaronI dehanI UMcAI ane AyuSya baMdhAvyAM che ane tenI zi9 -kaLA prazaMsanIya che. mAnaSika sthitinI kramazaH vizeSa najadIka AvatAM jene pAse AdhyAtmika temaja aihika-laukika jAya che. 23 mA tIrthaMkara pArzvanAthanuM AyuSya sAhitya paNa che. 100 varSanuM hatuM; jyAre 24 mA aMtima tIrthakara 11 aMgo e temanA pavitra sAhityanI pIThikA mahAvIranuM AyuSya te 72 varSa hatuM. jeno bhUta, che. A sAhitya prAkRta bhASA ke je amane bhAMgI vartamAna ane bhAvi e traNe kALanA samasta jinone tUrI A De che te bhASAmAM lakhAyeluM che. A granthanI pUje che. paraMtu khAsa karIne te uparyukata traNa ji. zelI tripiTakane ghaNI maLatI Ave che. vaLI A nezvaronuM pUjana kare che. jinezvaronI stuti karavA grantha krAIsTanA janma pUre yojAyelA che. pAchaLanA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA aMgata skarelA vicAra 549 dhAmika grantha mukhyataH saMskRtamAM racAyelA che. sADAbAra lAkhanI che. ghaNA kharA jano te, mevADa, AmAMnA ghaNA kharA granthonI zailI vilakSaNatA ane mAravADa ane dakSiNamAM vase che. teo anya dharmaADaMbarathI pUrNa hovAthI sAhityanI daSTie te bahu valaMbIo sAthe sarvadA saMpIne rahe che. jene gRhasthA kiMmatI nathI. paraMtu jenonA aihika sAhitya viSa- khAsa karIne temanI vyApArika buddhine mATe vikhyAta yaka grantha te kAvya ane vijJAnanI daSTie ucca che. hiMdustAnane lagabhaga aDadho aDadha vyApAra daraje bhagave che. jainonA hAthamAM che. jainenA itihAsa viSe bahu thoDuM jANavAmAM jemAM ghaNA saMpradAyo che paraMtu temAM digaMbara AvyuM che. ame phakta eTaluM jANIe chIye ke jana dharma brAhmaNa dharma temaja bauddha dharma sAthe paNa saMpIne ane zvetAMbara e be mukhya che. digaMbaro eTale ro, chatAM paNa jaina ane bauddha dharma vacce virodha ! divastradhArI-nagna, teo atyAre raMgelAM va pahere che ane custa rIte jIvana gALe che. zvetAMbare saMpUrNataH maTI gayo hato nahi. kayAre ane kevI eTale veta vastra dhArI. rIte jainadharmane hiMdustAnamAM phelAvo thayo te viSe ame moTe bhAge ajJAta kvei. lagabhaga AkhA hiMdustAnamAM Aje jano vase che. temanI vastI Azare josepha bATI Ph. D. mArA aMgata syurelA vicAra. ( gata rU. 445 thI cAlu) * 8 AdhAre nathI paNa sRSTinI Adi nathI tethI jIvanI atyAre nAnA moTA lAgatA mANaso kharekharI paNa Adi nathI, atyAre ApaNe je je jIvane joIe rIte nAnA moTA nathI, paNa sau teva tevaDA ummaramAM chIe, jANIe chIe, kalpIe chIe, kevaLajJAnI che eka samaya paNa umaramAM vadhAre nathI. atyAre jANI dekhI rahyA che te tamAma cha paNuM anAdikALanA sa varasano Doso hoya che ane ghaDIAmAM hIMcato che. emAMno eka paNa kyAre thaye ema te kahI eka cha mAsane bALaka, vA taratane janmelA kAI zakAya nahi tethI temano "anAdi kahevAte kALa" mANasa e traNe ummaramAM eka sarakhAM che. are ! to sane mATe sarakho che. tyAMthI mAMDIne atyArane ethI AgaLa vicAramAM utarIe to ekedriyathI vartamAnane eka samo paNa sAnA upara eka sarakheja paMcaeNkiya lagInAM tamAma prANIo, trasa ane thAvara varte che mATe eka AtmAnI apekSAe AkhA lekanA sau ummaramAM sarakhAM che. cAlI jatI eka kIDI, tamAma AtmAonI ummara sarakhI che. temanAM vartauDatI eka mAMkhI, vanaspatirUpe rahelA cha cAra mAna zarIranI apekSAe nAnA moTA che paNa anAsthAvara kAyanA jI, yeLa, mAchaluM, gAya bheMsa, dithI Aja lagI gaNIe te dareka jIvane vyatIta paMkhIo, mANasa, deva ane narakanA nArakI, sUkSma ekeMdriya ane nigodane eka jIva ema sarva jAtinA vakhata ekasarakho che. have bhaviSya upara AvIe. cha ummaramAM sarakhA che. emAM siddha thayela jIvone bhaviSyamAM je kALa jaze teno aMta nathI. e aMta laie to te paNa ApaNe jeTalIja ummaranA che. vagaranA kALamAM keTalAka jIva saMsAramAM ja rahe che. A ummara atyAre dhArelAM vartamAna zarIranI ape. keTalAka tarIne pAra-mokSapada prApta karaze chatAM te kSAe nathI. atyAre siddha thayela je cha siddha vakhate paNa teo ekasarakhI kALa sthitinAja che. zilApare che teo jyArathI siddha dazAne pAmyA te AthI ema kahyuM ke Aje, AjathI anaMtakALa Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa0 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 pahelAM koI paNa vakhate ane AjathI anaMta kALa bane teTalo tapAsa karavo, tapAsa karavAmAM bhUlIe pachI koI paNa vakhate pUchavAmAM Ave te sarve nI paNa chIe mATe daravAjA te (ApaNe) dareka ummara ekasarakhIja che. koI nAnuM moTuM hatuM nahi, Atura mANasane mATe khulAja rAkhavA, A bemAM che nahi, ane haze nahi. hA, see anaMtakALa gayo kene vadhAre pasaMdagI ApavA jevuM che te vicAravuM ja temAM AjasudhI zarIra dhAraNa karyA te jhAjhAM thoDAM joIe. manuSyajIvananuM e paNa eka Avazyaka kAya hoyaja ane tethIja atyAre umaramAM koI jIva che mATe te vicAramAMja levuM joIe. mAre mata A meTa ne nAne lAge che ane eja nyAye have bAbatamAM nIce pramANe che. pachInI samayAvalImAM paNa lAgaze. (1) je kevaLajJAna hoya eTale bhUta bhaviSya jIva jo , jIva juvAna the, jIve gharaDe vartamAnanI dareka jAtanI vAta jANatA hoIe te thaye, jIva maraNa pAmyo e badhuM tenA zarIrane te mAgavA AvanAra dareka mANasane tarataja jANI mATe che. khuda jIvane AyuSya jevI koI cIja zakIe ke A mANasa dAna levA amuka kAraNe ja nathI kAraNa ke te te sadA sarvadA hato hato ne Avyo che ane dAna laIne A pramANe karavAnA che ane hata, che che ne che, ane haze haze ne hazeja. jIva tethI ApaNI pAsethI je kAI te meLavaze tene bALake nathI, juvAne nathI, gharaDee nathI, janma- sadupayoga vA durUpayoga A pramANe thaze. AvI tae nathI, gharaDo thae nathI. te agAu hatA nAnadazA hoya te vakhate to AvanAramAMthI ApaNA teja atyAre che ane have pachI koI paNa kALe dravyano sadupayoga kare tevAne ja AvavA daIe, athavA ene eja raheze. e apUrva, anupama, agamya AvelAmAMthI tevAneja ApIe. paNa A samayamAM atakaryuM jIvanI vicAraNA karavAmAMja apUrve ne ane kevaLajJAna. manaparyavajJAna, jevAM jJAna rahyAM nathI. sAdhAraNa uttama sukha raheluM che. mahAtmAoe te vaLI kevaLajJAna-mana paryAvajJAna je vakhate hatAM te zekhuM, anubhavyuM, jANuM, joyuM, vicAryuM, ane vakhate sAMsArika dukhe pIDita bhUkha-taSA-putraviyogatemAM layalIna thayA. jagatanA pazcikanA sukhane temaNe vaDhapRhA-dhanaspRhA, gAdi duHkhe duHkhita hoya tene te sukhanI apekSAe sAvatuccha are ghaNuM duHkhamayaja tevA jJAnavALA ApI zake ja nahi, kAraNake temanI pAse mAnyuM ane tethI saMsAra choDyo, rAja cheDyAM, tevuM dAna karavAnI vastuja na hoya, deva sahAye-vAcakravartipada choDyAM, zeThAI choDI, kuLadIpakapaNuM atizayanA prabhAve heAya ke thaI Ave to te ApI cheDayuM, zarama choDI. e taryA, chatyA, cetyo, vadhyA zake nahi kAraNa te samaye tevA jJAnI sAdhudazAmAM ne zAMta thayA. e bhAva kyAre Avaze ? te jIvAne hoya che ane sAdhu dazAnAM paMcamahAvratamAM te pramANe e bhAva Ave te ati AnaMda thAya, duHkha jAya, dAna karavAthI sAdhuvratamAM khAmI Ave che. e khAmI zika jAya, kaleza jAya, pIDA zamAya ane parama dAna ApavAnA puNyathI thatA lAbha karatAM ghaNI zAMti maLe. tA18-7-1925. vadhAre pramANamAM che. tethI sAdhu te dAna ApI ja zake nahi. have zrAvakAdi rahyA teo te dAna ApI keTalAka kahe che ke ApaNuM mAnelA ghara--mAla- zake paNa temaNe A be prakAramAMthI daravAjA khullA mattAmAMthI koIne dAna karavuM te bahuja tapAsI tapA- rAkhavA, sAdhAraNa tapAsa karavI ane ApyAMja karavuM. sIne sAmA lenAranI pUrNa khAtrI karIne ApavuM. bhale temAM keTalAka DhegI, ayogya ane avaLe raste game tene ApyA karavuMja nahi. bane teTalI vizeSa dAnano upayoga karanArA thoDAka loka phAvI jAya. vizeSa pUggA ane tapAsa karavI ane pachI yogya je dvAra baMdha rAkhIzuM te te kaI avinAraja nahi lAge te ApavuM. tyAre bIjA kahe che ke anna te ane tethI to je je jhAhera saMsthAmAM kArya karanAje Ave tene ApavuM ane bIjI vastuo mATe to rAono avAja moTo hoya, dekhADa karavAnI kaLA vizeSa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA R'gata sphurelA vicAra 51 ane ApyAMja karavuM e hitakara che. badhAe kAma karIneja khAvuM joie e siddhAMtanA ati AgrahathI upayAga karavAnA nathI. kareADApati paNu jaMgalamAM bhUlA paDe tyAre, vahANu bhAMgI jAya tyAre ajANI jagAmAM luMTAi jAya tyAre, dharatIka pa-jalapralaya vagere kudaratI kApa TANe, relve-meATara-mazInanA akasmAta TANe, rAjaviplava samaye, ema aneka samaye khIjAnI pAsethI kaMi paNa mahenata ke banne ApyA vinA lai zake che, levuM paDe che, le che. joke teja samaye tenI mAlikInAM nANAM-sarasAmAna vagere bIje sthaLe akhUTa heAya che. vaLI rAMgI, bALaka, vRddha, azakta, gAMDA, ekalaDAkala, bhramita, ane atithinA satkAra etA ApaNI pharaja che. ApaNe hAya temAMja te nANAM-sAhitya ane sAmAna javAnAM. vaLI dvAra baMdha rAkhavAthI je je keAI saMta, satpurUSa, kharA du:khI, ApaNe ApIne pAvana thaie tevA AvatA hatA tevA teA prabhuparaja itabAra rAkhanArhAvAthI game tyAMthI prabhu kRpAe peAtAne joitI madada meLa* vavAnA, agara na maLe teA dharamAM esI rahI duHkhane zAMtithI pI javAnA vA je sthiti prabhue ApI temAM AnaMda mAnI, Akhabhera, cupacupa rahevAnA manamAM sheja paNa hAyavAya, baLatarA ke du:kha dhara nArA niha. have ApaNe AMgaNe e sivAyanA je dhAMdhalIA, DhAMgI, dhutArA, bahukheAlA, kAmakaDhA, ane gheADA du:khane ghaNuM jAvanArA je mAgavA AvatA teo te ApaNe daravAjo baMdha thayA jANI khIjI je je rIte ApaNI pAsethI dhana-dhAna-sAmAna-AMgaNe AvelanI vargI ApaNe karavAne bilakula laI zakAya te te rIteA-rastA-yukti-pakSa-kapaTa-samartha nathI, karavA khezIe teA bhulanuM gADuM cAlyuM zeAdhavAnA. je kAi mANasanI mAta kAma thavAnuM jAya tema karI besIe chIe mATe bahu DALANumAMhAya tenA pakSamAM bhaLavAnA, citlRi lAvavAnA, dAtAne bahu cApacIpamAM-bahu husIArImAM na paDatAM Avela je je gamatI vAtA-zAkha-cena-cALA-kriyA Aturajanane anna-vastra-AzvAsana-ArAma-jagA vagere pasaMda hAya temAM bhaLavAnA, ema game te prakAre vagere ApI. saMteAkhazeA. nANAM-seAnArUpAnI cIja- pazu dAnatA laI javAnAja. AthI ApaNe daravAjo dharabAra-thAkaDAbaMdha mAla ApatAM vizeSa vicAra ne baMdha karyo tethI ApaNA dhAryAM a saryo nahi. tapAsa kareA tA te keTaleka aMze yAgya che. sAmAnya harAmakhArane baMdha karavA jatAM, saMtapurUSa-garIbabhA* sagavaDanuM sukha ApavA samaye aMtarAtmA sAthe vA io-kharekharA du:khI mANuseja na AvyAM, harAma- prabhu sAthe tarataja ci'tavI lejo ke " he prabhu, khAra tA Avyeja rahyA. AthI ApaNAM nANAM jagatamAM A badhAM prANimAtra che, tAre lekhe huM vagerenA dAnanA durvyaya thayA te naryuM pApaja ApaNe ApuM chuM, huM paNa tArI dolata tene ApuM kapALe lakhAyuM; mATe dvAra udhADAMja rAkhavAM te banatI huM te tuMja Ape che ema gaNuje. huM nathI tapAsa karavI paNa te miThAzathI, dhIrajathI, zAMtithI, ApatA, huM ApuM chuM ema zI rIte mArAthI kahesAmAnI AbarU ne lAgaNI jALavIne karavI te bhAvathI vAya, huM agAu huM nahatA, huM have pachI huM haIza ApavuM. A pramANe daravAjA udhADA rAkhavAthIne leTanI ke nahi te nakkI nathI, huM manuSya chuM, kaika mati capaTI, davAnuM TIpuM, lugaDAnA lIrA, pANInuM TIpuM, che, sAme mANasa manuSya che. tethI gajA pramANe miThAzanA e harapha, vicAra ke salAhane zabda, pUchagAcha, tapAsa karUM chuM paNa Agraha rAkhatA nathI jagyAnA 1 iMca ApavAthI, harAmakheAranuM pramANu te ApuM chuM; mATe tAre jokhame te tAre lekhe A vadhu hAya tAe temAM pavitra purUSAnuM parimANa paNu karUM chuM.' AtmAneja kartA mAnanArA evAtA A che tethI lAbha che; paNu dAnanAM dvAra sadaMtara baMdhaja mAne uddezIne kahyA pachI Ape che. bahu cApAcIpa karavAmAM Ave te naryAM harAmakhAraja lAbha lai karanArane pUchIe ke bhAi, tame zAmAM dAna Ape ? javAnA; athavA sArA ke narasA kAi paNu lAbha na teA kaheze je mate te| jenuM pAima spaSTa, zuddha te lai javAnA. A badhuM jotAM hrAr udhADAM rAkhavAM prakSa lAbhamAM jaNAya teneja. ApaNe pUchIe tevuM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 552 jenayuga ASADha-zrAvaNa 1983 10. zuM che? tarataja kaheze je rogInAM davAkhAnAM, jaNAya te sivAya sarva sthaLe kaMine kaMI ApIneja vidyArthIonA Azrama, muMgAM prANuo, apaMga rAjI thavuM. ApavA marajI nahoya te te naja cAle ane anAtho vagere. have AmAM dAna denArane mATe chatAM marajI nahoya e vAta calAvIe agara te vicAra karIe. ApavA jevuM ApaNu pAse na hoya te samaye zuM badhA rogIne anna vastra dIdhAthI teo sAjA bahu Adara-vivekapUrvaka kahI hAtha joDavA e paNa thavAnA che? bahuMja IcchavA-AdaravA jevuM che. > > ) teo rogInI sthi. mane Ama sUjhayuM che. tA. 19-7-25. timAM ke sAjA thayA pachI pitAnAM pApa mUkI devAnAM che ? he prabhu have te mata de-mAro trAgaDa toDa. A badhAMne mUkIne maruM to mArA jevo bhAgyazALI badhA anAtha ne apaMga zuM prabhunA bhakata ne uttama kAI nahIM." gRhastha hoya che ? jagatamAMnA ghaNA vRddha cha manamAM ciMtave che, ke gRhastha eTale sAro samAjamAM paNa bole che ke mANasa. (paisAdAra * nahi ) "have to mArI TADhI mATI thAya to sAruM. badhA vidyArthI AzramanA vidyArthIo zuM jaga A AvaLa gAvaLa mUkIne jAuM te huM nasI badAra pUro. tamAM pavitra jIvana gALanArA che? jhAjhuM jIvavuM sAruM nathI. vidyArthI AzramamAM ANIpANIe jaIe te khATayAbhaNanArA-bekiMgane he prabhu mArI dorI kheMcI le. have te mane chAtrAlayavALA divA- mota deje." na thaI, pilIsa thaI, vagere kahe che. paNa tema belanArA kharekhara pi. ispe. thai, ajJAnI hoya che. prathama to teo ema samaje che e. mAstara thaI zuM ke mArA maratAM pahelAM A riddhi siddhi jatI raheze zuM kare che te juo. ne huM dhanamAla gharabAra bALabaccAM vagarane thaI rahIza muMgA prANuo sAjA thaI zuM kare che? mAMdAM te mAruM ghaDapaNa koNa pALaze? lokemAM paNa mArI hoya tyAre zuM kare che? pratiSThA jaze ane mArAthI te vakhate chavAze te marI javAthI paNa adhika duHkhanA jevI jIdagI Ama bahu DahoLavAmAM kokaDuM chuMcAya che. mATe jaze. AvA ajJAnI cha saMsAra sukhamAM ghaNA che. AvA nAnI . uparanI bAbatane paNa nidya na gaNavI tema agrAhya racyA pacyA hoya che. teonA aMtaramAM kharekhara emaja na karavI tema AMgaNe AvI ubhanArane paNa tiraskA che ke huM kadI maraMja nahi te sAruM. huM A manura nahi. vaLI vadhu vicAra karIe. dhyanA bhAvamAM hameza rahuM to sAruM. mane ciraMjIva pada ApaNA gharamAM kIDI-makoDI-garoLI-bilADI- maLe-amara 5 maLe te uttama-paNa te eka zarate kUtarAM, uMdara vagere roja roja je je khAI jAya che ke mArA mota pahelAM A mAruM bALa baccAM-kuTuMba tenuM zuM ? parivAra sau Arogya ane AbAdI bhegave, temane mATe khAsa pratyakSa pApaja jaNAya ane te kharekhara kaI mAMda na paDe kAI mare nahi. mArI ridhasidha Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA aMgata sphurelA vicAra vadhatIja rahe, vadhe nahi te| evI ne evI tA raheja, mArUM mAna pratiSTA sapa baLa evuM ne evuMja rahe. mArUM dhaDapaNa evuM na Ave ke huM AMkhe AMdhaLA, page lUlA, kAne mherA vagere duHkhAvALA thAuM-mArAM sau gAtra kAryakara hAvAM joie ane kadI te badhAM zithila thAya te e kaLataravALAM-re gagrasta te na hAvAM joie ane mane khamA khamA kahenArA tathA kSaNe kSaNe madada karanArA ekathI ekavIza hAjara hAya. mArAM khAnapAna zayana gamana Agamana saMtasevA prabhusevA vagere kRtiomAM jarA paNa uSNupa na Ave. Icche AvI bhAvanAvALI zarate te jIvavA che, maravA IcchatA nathI. te khIe che ke rakhe te lAMbI AvaradAmAM mArAM saMtAne jatAM raheze te mArUM dhaDapaNu kANu pALaze? mAre rIbAI rIbAine maravuM paDaze, mArA putrA jatAM vahu ne tenAM chokarAM huM-raLavA-madada karavA azakta thayA ane khIjAe mane ghaDI ghaDI ne dareka kAmamAM madada kare tethIja jIvatara gALI zakuM ema thayuM heAvAthI kadAca tee mane na madada kare ne tiraskAre tA ? mArI pAse nANuM hAya paNa huM AMdhaLA cAlI zakuM nahi, huM herA, huM vyasanI, huM ghaDI ghaDI khAdharA tethI, ekalA dravyathI zuM karI zakuM ? tAkar mArUM lai jAya te ? vagere hajArA vicAra zarIra pANunA ne baDapaNu LavAne kare che A khIkathIja te maravA icche che. gA papa3 mAna rahe temAM nathI jote paNa teteA ema mAne che ke e badhAM jIveA yA mareA, rahe| yA na rahe| mAre te mArA AtmAnA AnaMda, mArA prabhunA mAraganA Anada na mareAna khase e ricche che ane tethI game te kSaNe meAtane mAgatA nathI paNu meAta AvI caDe teA zAMtithI tene pasAra kare che. tene macchu evI cIjanIleza paNa bhIti nathI. tene maraNu e te khIjuM maraNa na thavA mATe che. pelA sasAra vAsanAmAM lipta jIvAne kadAca maraNu tenA mAgyA pramANe Ave teA e navA avatAramAM zuM sukhanuM gADuM taiyAra Ubhu` hAya che? navA avatAramAM te bakarIne peTe ekaDA janmaze teA bharavADa tarata ja vagaDAmAM rakhaDatA mUkI deze ane kUtarA varU vagere jIvA phADI khAze, batakanuM ke meAranuM ke kukaDAnuM IMDuM thaze teA tarata mAMsAhArI jIvA tene zekI bhuMjI khAI jaze. mAkhI macchar thaze teA karALIe sapaDAvaze, AmAM maraNa mAgI hai prabhu mane jhaTa cheDAva, have mArI TADhI mATI kara, ema mAgyA pramANe maraNu maLatAM kaMI sukha nathI. sukha meLavanArA judA che. vaLI evA vAsanAmAM Asakta jIveAne mAgyA pramANe metanA maMdavADa AvyA ke meAta mATe sarpa karaDayeA tA jarUra ema kahe che ke-- . kharUM maraNu te Icchato nathI. kharUM maraNu tA kAI paNa kALe thai zake che. kharA maraNane ghaDapaNanI ke lAMbA ke TuMkA AyuSyanI jarUra nathI. umaramAM sau sarakhA che e uparanA kathana pramANe A jagatamAM sAne dharaDAja kahA, sAne sarakhA gharaDA kaheA, te pramANe temAM jo kAI nAnI hAya tema te jJAnInuM maraNu ummarane joteA nathI. jJAnI maraNu game tyAre Ave tenI paravA karatA nathI tema lAMbu jIvatara heAya te| paNa ciMtA karatA nathI. e tA kAi paNa sthitine nabhAvI le che, peAtAnuM kartavya jagatamAM ridhasidha rahe, khALa baccAM jIvatAM rahe, AbarU-sa`pa pratiSTA are mArI kAI davA karA lANA vaida DAkaTarane kheAlAve are kAI paga te dAkhe, are mArA baDakheA tyA are phalANA ma`tradhArI ke taMtradhArIne khelAve are phalANA nyAtiSIne khelAveA are mAre hajI dIkarI paraNAvavI rahI gai, kAzIe javuM rahI gayuM. vagere aneka rADeA pADI jIvavAnIja leAlupatAvALAM vacane khele che mATe A saMsAramAM je je jIve maraNu maraNa pAkAre che teteA kevaLa ajJAnI che mUkha che. maraNanI khabaraja nathI; ane kharekhara te tee maravAne rAjI paNa nathI. evA bharaNu pAkAranAra vRddhane potAnA samayamAM tenA putra ke bhAIe dhara ekalA mUkI jAya ne ghara sAcavajo kahI rAkhI jAya, 1-2 mAkar rAkhI jAya teA gAma AkhAmAM te Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 554 putrAnI niMdA kare, mAMthI aneka baLatarA kADhe ane manamAM aneka ni:zvAsa mUke temaja rAgavALA daradInI sAravAra ke sevAmAM prabhu arthe nImIe te| kadI hA na pADe. teone cAlatI relve ADA sUvAnuM kahevAmAM Ave, vIjaLInA cAlu yaMtrane spavAnuM kahevAmAM Ave te tarataja nA pADaze. TuMkAmAM te khATA che. tene amuka vAsanA che. te jo pUrNa thAya te anaMta varSo lagI jIvavAne dhaNAja rAjI che. A je kIrtibhaga, ati du:kha, rAgathI dhaNI pIDA, iSTa jananA viyeAga vagere kAraNe ekadama maraNu vAMchI kuve paDe che, gaLe phrAMsA khAya che, te paNa bahuja bhUla kare che kAraNa ke je kAraNe teo ApadhAta kare che te kAraNa teA navA bhavamAM naSTa thatuM ja nathI. navA bhavamAM te zuM thaze tenA pyAla paNa nathI karatA. putra marI gayA mATe ApadhAta karyAM teA teo marI gayA tethI pAchaLa te putra duniyAmAM pAchA AvatA nathI athavA pote marI jJAna e uttama vastu che. jJAna avazya joie. gayA tethI potAnA jIvane navA bhavamAM te putrane| jJAna vinA manuSyadeha nirarthaka che, khAlI tamAzA che; pattA maLatA nathI ke bheTA thatA nathI. roga duHkhathI mATe dareka sutta manuSya jJAna sa MpAdana karavuM joie. ApadhAta kare teA navA bhavamAM mAtAnA garbha mAMja A jJAna te laukika jJAna nahi, sutAra, kaDiyA, rogagrasta bALakA dhaNA hAya che tyAMja tenA vAsa luhAra, raMgArA, citArA, sAyansa, bhASAnuM, vagere thayeA hAya tA ? kIrti bhaMgathI ApazcAta kare teA jJAna nahi; e jJAna te mArA tamAre jIva anaMtI. navA bhavamAM vezyAne tyAM janma thayA te tyAM te vAra, are anaMtane ana te guNIe teTalIvAra, pAmyA. mULathIja kIrtibha'gaja che, mATe ApadhAta karI prANa chatAM hajI AvA AvA deDa ke jemAM khAvAnI, pIvAnI, kADhanAra paNa ajJAnI mUrkha-bALa te dharmane na sama-rahevAnI TADha-taDakAnI, jhADe jaMgala pezAbanI, nAnA janArA jIva che. meATA juvAna gharaDA thavAnI, soma vijogatI kuDAkuTa lAgI rahI che te dehamAM-kedakhAnAmAM rahevuM paDe che. mATe A jJAna je meLavavAnuM che te meAkSajJAna, zuddha sattvajJAna, je jJAnamArge anaMta jIve tarI akSaya Atmika sukhane pAmyA te jJAna meLavavA saue athAga prayatna karavA joie. chatAM A A ASADha-zrAvaNa 1983 maraNute mATe udAsIna-taTastha rahevuM; ane jInAM lugaDAM kADhI navAM paheravA TANe je sthiti thAya tevI manedazA rAkhavI. athavA tethI paNa ucca dazA rAkhavI hAya ! maraNa TANe taTastha rahevuM, hAyaveAya, rADArADa, vaLavaLATa, kakalANu na karatAM zAMti-samAdhAnI rAkhI prabhumAM prIti rAkhI kheALAOM badalAvavuM, tA. 23-9-1925 sudha 11 ekaja bhavamAM pazu je kSaNe je mANasa sArA teja kSaNe tene vadana karA, mAnA-vakhANeA. [ A saMbaMdhI vivecana karavuM rahI gayuM che. samaya Avye karIza. ] 12 jyAM cAritrya tyAM sAcuM jJAna te sAcI zraddhA meAjuda che. prabhumaya jIvana kAi aur cIja che. prabhumaya maraNa keAi jUdI cIja che. mATe maravuM phrema, maravuM zA mATe, maravuM e zuM che, ethI DaravuM ke nahi te viSe khIje sthaLe jaNAvIe; A vakhate teA eTale sAra leveA ke marate khaLatarAthI kheAlAvavuM niha. tema maraNa maraNa pokAravuM nahi. maraNu AvanAra tArAmAM cheja, ApaNuM khelAvyuM te AvatuM nathI te na melAvIe te| AvyA vagara rahevAnuM nathI, e kASThanI icchA para nathI tema kASThanuM nAkara nathI. maraNane te| kAinI mitratA nathI tyAM vaga-ciThThI-hukama-lAMca rUzvata kAMi cAlatAM nathI mATe-- hajAramAMthI bahu ja thADA tevA jJAna meLavavAnA prayatna kare che. Ama kema thAya che? kAraNa mAtra e ja che ke AsapAsa upAdhi, jaMjALa, khaTapaTa, tRSNA ne meAhanI jALa, patharAI rahI che, tevI ja vAtA sabhaLAya che, tevuM ja jovAmAM Ave che ane tethI mana temAM caDI jAya che. viralA mahArathI jee Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAre aMgata skarelA vicAre pUrvabhavanA saMskAranI asarathI maraNa pAmI ahIM ene rUpa raMga heya ja nahi. jeo jJAnanI vAte janamyA hoya, ahIM saddagurunI coTa lAgI gaI hoya, kare che, samajIne samajAve che, jeo pUNuM cAritra athavA jagatane jotAM jotAM, vA sukha duHkhAdine pALe che ane je cAritrane ApaNe joIe chIe anubhava letAM samajyA hoya tevA ja e upAdhinI tema ja jeo pote zraddhA hovAnA, vANI, kriyA jALamAMthI zrI nokhA paDI AtmAno mArga pakaDI vagere prayogo karI ApaNane zraddhAvALA hoya ema te para cAle che ane bIjA upAdhimAM rahyA thakA batAve che te sainI teTalAthI parIkSA karI cAritrI, paNa AtmAnA mArga tarapha vaLe che te sivAyanA jJAnI, ne samyakavI ApaNe kahIe to vakhate chetatamAma to te jaMjALamAM khUlyA paDayA che ane vadhu rAIe; kemake cAritra-jJAna-samyakatva e arUpI vadhu ceTatA jAya che. pitAnuM AyuSya ghaTatuM jAya che vastu che tethI cAra bheda paDAya. tenuM leza mAtra paNa bhAna nathI rahetuM, pitAnI heDInA, 1 bahAranI jJAna-cAritra ne samyakatvanI je kriyA pitAthI nAnA, pitAthI vRddha manuSyo ane prANIo karatA jaNAya che teo. kALavaza thAya che te vAta para khyAla ja raheto nathI, aMdara ThAlA hAya. AvA ghaNuM che. keI viralA evA khyAlane najara aMdara paNa tevA hAya. sAme rAkhI ke amuka dharmanuM zaraNa grahI, dharma ane te , jeo kriyA karatA nathI teo, dharmapravartakane sAcA gaNe che ane tene mArga ahIM saM aMdara ThAlA hoya. sAramAM rahyA thakAM bahu kAma karI khATI jAya che. emAMnA , , teo aMdara bharyA-sAcA hoya, keTalAka te saMsAramAM rahyA thakAM bhAva sAdhu hoya che. A 4 mAMnA bIjA ne cothA ApaNe svIkApaNa AvA ja ghaNuM thADe che. AvA chavAne ravA joga che-mAnavAjoga che. 1 lAne 3 jAthI dUra bhale vANIthI jJAnanI vAto karatAM na AvaDe, lakhA rahevA joga che, NathI jJAnane pustaka na lakhe, vA na samajAve, (1) 1lA zI rIte choDavA joga che kaMThakaLA bhale na hoya, chatAM jJAnI kahevAya che, (2) trIjA ka >> cAritrI kahevAya che, evA jJAnI ane cAritrI (3) bIjA te aMgIkAra karavA joga che kAraNake manuSyamAM samakita-kharA dharmanI zraddhA paNa hoya che. pratyakSa paNa che paNa evAne prabhue svIkAryA che. have evA manuSyamAM (4) 4thA zI rIte aMgIkAra karavA jevA che jJAna pragaTa jaNAtuM nathI chatAM cAritra ne samyakatva te savistAra have pachI lakhavA icchA che. zI rIte che te vicArIe. tA. 30-1-26 jJAna, cAritrane zraddhA e traNe vastu arUpI che; uttamatanaya, - - Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 zrI tattvArtha sUtra saMbaMdhI keTalAka carcavAnA muddAo. lakhanAra--paDitajI sukhalAlajI. 1 jaina sAhityamAM saMskRta bhASAnuM aitihAsika sthAna kayArathI ? bhagavAna umAsvAti pahelAM saskRta lekhaka kANu kANu thayA ? umAsvAti pahelA lekhaka hAya tA tenAM pramANeA. sUtra AgamanI vistArazailI tyajI dArzanika sUtreAnI saMkSipta zailI umAsvAtizrIe kema svIkArI ? temanAM upara kayAM kayAM tatkAlIna bhASAviSayaka ane racanAviSayaka khaLAe asara pADI ? emanA samakAlIna vaidika ane khAddha vidyAne kayA kayA? 2 bhagavAna umAsvAtinuM jaina zAstra viSayaka parizIlana khIjA prasiddha AcAryAM sAthe sarakhAvavuM, teozrInuM darzanAMtara viSayaka parizIlanamAM e abhyAsa keTale najare paDe che? 5 zvetAMbara digambara badhI vyAkhyAAAnA tulanAtmaka abhyAsanuM sakSipta paNa spaSTa ane vargIkaraNupUrvaka pradarzana. mULamAM ke samasta vyAkhyAomAM kule keTalAM darzatAnA kayA kayA viSayeA levAyA che; tenA viziSTa zabdo paribhASAe kayAM kayAM ane keTakeTalI che enuM tAraNuM. zrI umAsvAtinuM ane badhA a-vyAkhyAkArAnuM aiAdda zAstra parizIlana keTaluM che ? AkhA sUtra pAThabhASya ane bIjI vyAkhyAomAM yAga, sAMkhya, Adu, nyAya, vaizeSika, ane mImAMsAnA keTa keTalA pAribhASika zabdo AvyA che ane tadbhuta zAbdika ke Arthika sAmya kayAM kayAM che ane graMtha racanAnA krama pramANe tathA kAlakrama pramANe kayA kayA darzana sAthe kai kai jAtanu sAmyagANu ke pradhAna thatuM Aya che? zabdazAstra ane alakAra AdizAstrAnA prabhAva e graMtha upara keTalA che ? 3 zvetAMbara diga'baranA bheda pahelAM tatvArtha racAyaluM ke pachI ? sUtra ane bhASya ekakaka che ke kema ? banne saMpradAyAmAM pracalita sUtra pAThAmAM salI sUtra pATha kayA ane parivartana thayuM hoya te baMnemAM ke ekamAM, keTakeTaluM ane kayA kayA sUtramAM, ane te parivartananAM zA kAraNeA, tema ja kayAM kayAM bhASyanA aMze sUtrarupe ane sUtranA aMzA bhASyamAM dAkhala thayA che ? zvetAMbara digambara baMdhI vyAkhyAonA vikAsakrama ane vadhelA tathA ghaTelA viSayeAnI yAdI. upalabdha ke anupalabdha dareka dareka vyAkhyAenI yAdI. vyA khyAkArAnI taTasthatA; avibhakta jana dRSTi ke sAMpradAyitAne laI vyAkhyAomAM kayAM kayAM tattva a khaMDa rahyAM ane kayAM kayAM vivAdAspada banyAM tathA kayA kayA sUtramAM arthabheda pradhAna thayA ? dareka vyA khyAkAra upara samakAlIna kayA kayA darzanAnA viziSTa prabhAva dekhAya che ? 4 sutrA upara sauthI pahelI vyAkhyA kaI ane tyAra pachInI vyAkhyA kai kai ? uttaravI vyAkhyAo upara pUrvavartI vyAkhyAonI keTakeTalI asara che? ane te kaye kaye sthAne ? kayA vyAkhyAkAra sAme keTakeTalI vyAkhyAo vidyamAna hatI? dareka vyAkhyA kAre kaI kaI bAbatamAM keTakeTalA vadhAre karyo ke ghaTADA karyAM ? kayA kayA prAcIna viSayeA carcavA cheDayA ke gaiANa karyAM ane kayA kayA navIna viSaye vyAkhyAomAM te te vyAkhyAkAre dAkhala karyAM ? 6 annenA sUtrapAThanI bhinna bhinna yAdI, bhASya ane TIkAgraMthamAM AvelA samagra avataraNAnAM sthaLe temaja temAM nirdiSTa thayela graMthakArA ke gra'thAnAM nAmeA ane samagra viSayAnuM vargIkaraNa pUrvaka pAzcAtya te te zAkhA sAthe tAlana. cha mULakAra ane samagra TIkAkArAnA itihAsa. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " sAmAyika cAga ane tethI thatA AtmavikAsa che "sAmAyika cAga ane tethI thatA AtmavikAsa. " (2) vyAkhyAtA-paDiMta phattehucaMda kapUracaMda lAlana, [A viSayapara muMbaimAM zrI muMbai mAMgarALa jaina sabhAnA AzraSa nIce tA. 23-1-27 neti Apela vyAkhyAna A patranA gata mAsanA aMkamAM prasiddha thai gayela che, te vyAkhyAna adhurUM rahetAM 30-1-27 me dine teja sthaLe rA, meAhanalAla dalIcaMda dezAinAja pramukhapaNA nIce paMDita lAlane ApyuM hatuM. te atra prakAza pAme che. taMtrI jaitayuga] prAraMbhe pramukhe jaNAvyu' ke 'Dita lAlane sAmAyika kriyAmAM zI klisiddha che? eneA pravezaka bhAga zrI haribhadrasUrijIe batAvela pAMca vAtasAmAyika kriyAmAM lAgu pADatAM zuM jANI zakAya te bhASaNakartAe gaye vakhate batAvyuM hatuM. vicArazIla manuSyanA svabhAvamAM e naisargika che ke te pAtAne svataMtra ane su khanI TAce pahoMcavAnI jhaMkhanA sadaiva karatA hAya che ane te sthiti pAmavAnI je kriyA che te sAmAvika che. praniyAna--sAdhdha ke lakSyane nakkI karavuM tene praNidhAna kahevAmAM Ave che. te pravRtti--sAdhdha vastu nirNita karyAM pachI, vastu prApta karavA arthe je kriyA karavAmAM Ave tene pravRtti kahevAmAM Ave che. gata ravivAre batAvyA hatA, paraMtu te viSaya adhUrAne-dharmAMtI kriyAne dRDhatApUrvaka vaLagI rahenArA che. teNe rahevAthI Aje te pUrA karavA mATe temanuM vyAkhyAna rAkhyuM che. vicAranA aMte eTaluM nakkI kareluM hAya che ke A kriyA banAvavAmAM ApaNA pUrva purUSane yatkiMcit paNu svArtha ke kAMi ApaNA pAsethI meLavavAnA leAla nahatA, paNa mAtra duniAnA sarva jIvA A kriyAthI eTale ke sAmAyikakriyA vaDe, zAzvata sukha ane paramAnaMda meLave evA AzayathI ApaNane te A sAmAyika kriyA bhaNavA-gaNavA ane AcaravA AjJA karI gayA che. bALajIvA ke je sAmAyika sUtreA mAtra geAkhI jAya che, te pahelA vargamAM che. vinAya--sAdhya prApta karatAM je muzakelIe aMtarAya ke bAdhA AvatI hAya tene dUra karI lakSyane vaLagI rahevuM tene vidhvajaya' kahevAmAM Ave che. siddhi sAmAyikanA satata abhyAsathI meLa velI AtmazAMti, ane AtmAnnati tene siddhi kahevAmAM Ave che. 557 vinimaya--eTale peAtAne anubhavasiddha thayela iSTa evI AtmasiddhinA sahu mAnava baMdhu anubhava karI pUrNatA meLave evA uccAzayathI karAyele, upa deza ke edha tene vinimaya kahevAmAM Ave che, vagere bAbate temaNe gata vakhate ApaNate jaNAvI hatI. prasannacaMdra rAjarSi ane khullA kumAranA jIvatamAMthI ApaNe zuM zIkhavAnuM che ? te paNa Aje tee batAvaze teA AnaMda Avaze. Apa sarva kharAkhara zravaNu karazeA, ane vartanamAM mukazeA. vaktA lAlane potAnuM bhASaNa calAvyuM, dharma tarapha rUci rAkhanArA ApaNane e prakAranA jIvA maLe che. temAMne eka va` zraddhA pUrvaka dha bIjA vamAM AvelA sAmayikanA kriyAkAra mAnava khAMdhaaA, sAmAyikanI kAi paNa kriyA karatAM temAM hetu ane lAbha aa che ? e vicArI samajavA prayatna kare che. ane tethI a zIkhe che. evA 20 TakA laIe ane te varga artha samajyA pachI, te sUtra ke maMtranuM rahasya samajavA utkaTa jijJAsu khate che, ane tethI zanaiH zanaiH ADe Avate paDade eTale jJAnAMtarAya dUra thatA jai, rahasya samajavA bhAgyazALI nIvaDe che. tame suzikSita ane keLavAyela bhAI e A khIjA vargamAM AvavA dhAre| te jaldIthI AvI zakA che, kAraNake sAmAyikanAM zuddha sUtrA ane zuddha arthe jemAM batAvavAmAM AvyA haiAya evI pAya pAthie have maLI zake che. ane tethI sUtreAccAra karatAMnI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558 jainayuga ASADha-zrAvaNa 1983 sAtheja aciMtana ane te paNa barAbara upayoga ApaNA lakSane che, tyAMja pUro thAya che ke pUrvaka karavAne abhyAsa karatA rahe che, tamane hAla jyAM "mA" che. saMpUrNa AnaMda che tyAM AvyAje sAmAyika AnaMda Ape che tenA karatAM keI nutana bAdha sukha maLe che. AvuM sukha kone nathI joItuM? AnaMda jaNAze, dAkhalA tarIke-- | sarvane joIe che. tyAre te maLe che zAthI? mANA--Adi ivahImAM AvatA zabdane zrI mahAvIra svAmI kahe che ke meM sAmAyika uccAranI sAthe manamAM ugapUrvaka arthacitana thatAM vaDe meLavyuM che. ane tame paNa te sAmAyika vaDe temAMthI bhAvanA aMkure janme che ane tethI je jIvonI meLavavA samartha che, AtmAnA eka eka pradezamAM virAdhanA thaI hoya tenI hadayapUrvaka kSamA mAgatAM ApaNe anaMta jJAna bhareluM che, chatAM jene pitAnA AtmAmAM aMtaHkaraNamAM kSamAnI lAgaNI ke je atyAra sudhImAM vizvAsa nathI, te vidata AvatAM pitAnI pravRtti paDI rahelI hoya che te jAge che ane te jIvonI choDI de che. paNa AtmabaLane jANanAro te vinAne jANe havethI ArAdhanA karavArUpI amRtanuM sicana nahi gaNakAratAM potAne mArga niSkaTaka kare che. maLyuM hoya tema temAM cetana Ave che. tema upayoga AnuM nAma "vijaya. dhAro ke huM eka vrata lau rAkhI zabda artha bolavAthI temAM gharSaNa thAya che che ke te mananA nizcala bhAvathI lauM chuM. mane e ane tethI bhAvarUpa prakAzane prAdurbhAva thAya che vacana ane kAyAmAM vyApaka che ane AtmA te. mATe sAmAyikanA be ghaDInA kALa sudhI to ApaNe traNemAM otaprota che paNa mananI draDhatApUrvaka levAyeluM vIrya gopavyA vagara apavAda rahita pUrNa upayogamAM vrata kAMi paNa kSati ke skUlanA vagara pALI zakAya rahI pazamapUrvaka sAmAyika karavuM ucita che. che. kAraNake te manane kAyA ane vANuM anusare che. zrI haribhadrasUrI kahe che ke-je aMtaHkaraNa dAkhalA tarIke sArAbhAI zeTha bhIDI bajAramAMthI pUrvaka upadeza Ape che tene upadeza grahaNa karanArane potAnA 196 ratalanA vajana vALA zarIrane upADI lAbha kare che, paNa tema na bane te paNa satyavAdI A sabhAmAM hAjarI Ape, e mana para kAbu hovAno upadezakane to lAbha che ja, AgaLa thayelo sAmAyika parAve che. je mana para temane aMkuza nahi hatA vyAkhyAnano kharo praveza have che. jo sAmAyika vidhi to so varSe paNa bhIMDI bajAramAMthI ahIM AvI pura:sara upakaraNa sahita karIe tyAre tenI hera zakata nahI. vyavahAramAM paNa jyAre ApaNuM mana te koI eraja che. ApaNane sahAnubhUta hoya che, tyAreja vyavasthA jaLapramukha sAhebe gayA ravivAre sAmAyika ga vAI rahe che. ane ApaNe icchA pramANe kArya samajAvatAM temAM sAmAyika karIne ApaNe zuM pAmavuM karIe chIe. che ? te nakkI karyuM che. zrI mahAvIre sAmAyika laI je gurU mahArAja hAjara na hoya meLavyuM che, te ja ApaNe paNa prApta karavAnuM che. ApaNe sthApanA karIe chIe, e sthApanAmAM kAI bhAI kaheze ke kayAM ApaNI zakti ane ApaNe kevo bhAva hRdayamAM lAvavo joIe ? prathama mAM zrIvIre potAnI mahAzaktithI meLavela mokSa ? te ApaNe navakAramaMtra uccArIe chIe, te samaye keTaluM aMtara !!! te huM kahuM chuM ke ema. e. na muni, AcArya, ane upAdhyAya sarva sAmAyikamAM ja Adarza rAkhI abhyAsa karanAra vidyArthI priviyasa Akheya divasa hoya che, paNa ApaNe te 48 mi. sudhI te pahoMceja, te ja rItyAnusAra zrI vIrano niTanA niyamabaddha sAmAyikamAM sarva jIvonI ArAAdarza laI mekSamArga para vicaratAM kaI ve paNa dhanA karI, sakAmanijerA karavAnI hoya che. tathApi mokSa avazya maLe. bhavane tyAM duSkALa nathI, te temAMthI mana kadAca bahAra jAya to, "paDijhamAmi" bhAvanAne tyAM paNa kyAM che? mAranA mArinA kahI pAchI pitAnA sAmAyikanA upayogamAM manane AinI. parovavuM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika che. ane tethI te AtmavikAsa papada ApaNe jyAre jyAre je je vratanuM paMcakhANuM pravAhamAM jhulAve che, ane tene zAMta citte vicAra laIe chIe. tyAre tyAre te te vratane sAMgopAMga karatAM, te sUtra ApaNane zrI AcAryanA hRdaya sudhI pALavAmAM lagIre DhIlA ke zithila thatA nathI. te dorI jAya che, ane teozrIne manobhAva keTale vAta ApaNe sAmAyikanA paccakhANamAM paNa bhUlI pAramArthika che. te ApaNane nimiSa mAtra paNa javI na joIe. AMtara cakSu vaDe jovAnuM sadbhAgya sAMpaDe che. ane rAivarane na jaaruna--sAvadya evA tyAre teo evI anupama zAMti vaDe, bAramAM guNapApa vyApArane huM tyAga karuM chuM. e sUtrathI ApaNe sthAne hoya ema lAge che. mana, vacana, kAyAne sAmAyikamAMja rAkhavAnA paca* pAMce Ikiyo jene varA thAya che, tene yegazAkhANa lIdhela hoya che, te chatAM keTalAka bhAIo stramAM jene pratyAhAra kahe che te hoya che (pratyAhAra ajANapaNe, tene bhaMga kare che. te tha na joIe samAdhinuM kAraNa che ema pAtaMjala kahe che, chatAM ane huM AcAryanI sAmAyika karuM te kevuM sAruM ? e tanavavaMmarasuttidharo, e jaNAveluM che. spaze. jijJAsA thavI joIe. ndriya bIjI Idriyo karatAM jIva sAthe vadhAre saMbaMdha zrI mahAvIra teramA ane caudamA gurusthAne hoya che. dharAve che. vyavahAra rAzimAM chava caDatAM eTale zrI AcArya mahArAja 10 me ane bArame guNasthAne e ikiya Idriya vagere karva gati karatAM paNa hoya che. te zrI arihaMtanI vadhAre samIpa hAya ekediya eTale sparzendriya te sAthe sAthe rahelI che. ane upAdhyAya AThame ane navame guNasthAne hAya che. mATe tenA jayanI eTale ke brahmacaryanI hoya che. sAdhu chaThThA ane sAtamAM guNasthAnaka para vizeSa agatya hovAnA lIdhe A padane jUdu mukyuM sama-bhAva sAmAyika vaDe pahoMcelA hoya che. ane hoya ema anumAna thAya che. pAMce iMdriyanuM saMvazrAvaka sAmAyika kALa sudhI pAMcamAM guNasthAna raNa ke rokavuM emAM sparzedriya AvI jAya che chatAM paryata AtmAnaMda anubhave che. have te sthApanAjIne paNa ATalo bheda agatyatAne laIne karavo paDyo namana karavAno zo hetu che? te sthApita thayela hoya ema aTakaLa thAya che. "salya varIyALe " mahApurUSanA rAgadveSa sarvathA naSTa thayA che. ane je mana iMdriyamAM vaheMcAI jatuM hatuM te Idri anaMta AnaMdamAM magna che. e AnaMda ApaNane yonA pratyAhAra vaDe temAMthI mukta thaI brahmacarya yukta paNa joIe che. ane tethI ApaNe namana karIe hAI cAra prakAranA kaSAyane jItavAne samartha thAya chIe. paraMtu namana vidhimAM paNa keTalAka bhAIo che, mananI caMcaLatA choDavAnuM kAraNa e che ke upayogathanyapaNe "namo arihaMtANuM " bole che paNa mAre te bahAcarcamAM badAma-AtmAmAM Ave che mAthu namatuM nathI ane tethI vidhidoSa Ave che, tyAre ene viSayamAM rasa lAgato nathI, paNa pitAmAM dAkhalA tarIke eka roTalI banAvI tene pakAvavA lAge che. viSayamAM Aropa hatuM tema lAge che. calA upara rAkhavAmAM Ave che ane tene akeka jema kataruM hADakuM cAvatuM hoya, ane tene laIne miniTa tapAsavI paDe che ke jethI dAjhI ke baLI ne pitAnA tALavAmAMthI nIkaLatuM lohI cATI AnaMda jAya, ane cAra miniTa pahelAM tene culA uparathI meLavavuM hoya, te pitAnAja tALavAmAMthI nikaLatuM lai levAmAM Ave te kAcI rahI jAya, eTale roTa- hovA chatAM paNa hADakAmAMthI nikaLe che ema mAnI lInI vidhi jANanAra rAya jema barAbara khAvA saMtoSa meLave che tema je AnaMda pitAmAM hatAM lAyaka roTalI banAvI zake che, temaja sAmAyikanI tene bIjAmAM ApaNuM karato hoya che. Ama brahma vidhinuM jJAna dharAvanAra ane te jJAnapUrvaka sAmAyika rasa cAkhavAne te adhikArI thAya che. rasanuM sthAna karanAra ja tenuM phaLa prApta karI zake che. AtmA che ema kaI mahApurUSa kahe che to vaiH vaMjiriya sUtrane akeka bola ApaNane vicAranA sAkara miThI nathI. je jarUra hoya te sAkara miThI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jetayuga ASADha-zrAvaNa 1983 lAgatI nathI; arthAta pariNAma pramANe rasa upaje che. A prakAre jyAre AcAryanA 36 guNanI bhAva AcArya mahArAjane graMthabheda thayA pachI nA karI teone te guNa mAM manuSya jema jema namatA eTale cothA guNasthAnakeja sarva AtmA samAna jAya che, tema tema potAnA AtmAmAM te guNe prakalAge che. pahelAM AtmA ane pachI zarIronuM temane TatA hoya ema tene jaNAya che. darzana thAya che. arthAt samabhAve teone AmAM koI evI zaMkA kare ke anAdi kALathI mana vizeSa upara kahelAM padenA kAraNethI sthita hoya bahAra bhaTakavAnI TevavALuM che, te jarAvAra uccAche, ane tethI temane kenA upara kaSAya thAya? pelA padamAM sthira rahI pAchuM bhaTakavA lAge che. A kenAthI mAyA kare? lobhane paNa jaya kema vAra pachI te vAta kharI che, paraMtu jyAre upayoga Ave tyAre, na karI zake? Ama hovAthI kSINamehe eTale punaH vicAra karo ema jyAre jyAre pitAmAM bArame guNasthAnake caDI zakavuM sugama hoya ema eTale svabhAvamAM avAze tyAre ekAgratAnA saMskAra lAge che. vadhatA jaze ane e vadhyA tyAre, jUnA saMskArone je vakhate ApaNe gusse thaIe chIe, e harAvaze. jema gheTAnuM banyuM nAnuM hoya tyAre te meTA vakhate ApaNe svabhAvathI vyuta hovAne laine nirbaLa gheTAthI hArI jAya che, paraMtu jyAre nAnuM gheTuM yuvAna hoIe chIe. thAya che tyAre te gharaDA gheTAne harAvI nAkhe che. bhASAmAM paNa kahevata che ke "kama jora gussA temaja ApaNA upayoganA saMskArane yuvAna bahota, " ane kSamA jyAre hoya che tyAre AmAM karIe te mana, paravastumAM jatuM aTTI jAya che. svabhAve baLavAna hoya che. mATe ja kahyuM che ke bhagavAna pataMjali kahe che ke-tanA rAMra sI "kSamA vIrasya bhUSaNam." saMra-pratIvidhI e jaya karela saMskAra anya sAmAyika sUdhI parigrahanI maryAdA rAkhI besa- saMskArane pratibaMdha kare che aTakAve che. vAmAM, uThavAmAM, yatanApUrvaka vartana karavuM, ane nahi AtmA huM chuM ema samajIne thatA kAryamAM aDato mana, vacana, kAyA e traNethI kaMI na karatAM caNo ke harakata AvatI nathI. ane Ave che to sthira rahevuM. mana paNa bIjI kriyAothI alaga AtmavAdI tene dUra karavA samartha hoya che. hovAne laIne chuTuM thayela hovAthI, je kriyA pate e jagajIvana jaga vAlA." karI rahela che temAM raheze. e padoccAra karatAM ja sAme AveluM jagata ane vAMce ne vaLI kare vicAra, tene jIvana ApanAra evA zrI Adizvara mAnasa te samaje che saghaLo sAra cakSathI dekhAya che. ane te jagatamAM huM paNa Avelo ApaNe je je pade vAMcIe ke bolIe ane huM temane jIvana kema nahi Ape? e bhAva Ave e pade upara vicAra karIe teja, tene saghaLo che "ninagatimAM bina sArI" samajI derAsaramAM sAra ApaNane pUrNa samajAya che. AnuM nAmaja zrI vIranI stuti karanArane AlhAda upaje che, romAMca zAstramAM upayoga kahela che ane e upaga thAya che. vadana para AtmAnA AnaMdanuM pratibiMba pUrvaka kriyA karatAM citta prasanna thAya che. ane citta dekhAya che. prasanna bhUmikAo, jJAnasUryane arUNodaya che. yoga kAusagamAM besanAranA batrIse dejo rokAya che. zAstra tene pratibhA kahe che. ane te jyAre AtmAnA sAmarthyane oLakhI pote mayaNAsuMdarIne, prabhu pUjA karatAM Avo AnaMda teja AmAM che ema mAnIne kare che tyAre, Amathayo hato evuM ApaNe zrIpALane rAsamAM vAMcIe sAmartha khIlatuM jAya che ane aMtarAyo khasI jaI ane sAMbhaLIe chIe. abhiprakAzane caLakavA de che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sAmAyika yoga ane tethI te AtmavikAsa 561 pUrve karelAM pApane dikSAdithI ApaNe hadaya- arthAta-Astra sarva tyAgavA yogya che. ane pUrvaka pastAvo karI nivRtta thaIe chIe, ane have saMvaro sarva upAdeya che, e Ahati muSTi che. bIjuM pachI ArAdhanA karavAnA nizcayapara AvIe chIe, sarva e bene vistAra che. tyAre ApaNe sAmAyika ane puniA zrAvakanuM sA* stromAM ApaNe dharmarUpa tIrthanA karanAra eTale mAyika eka harolamAM Ave che. dezacAritra ane sarva cAritranI dikSA ApanAra zrI samabhAvanI savRtti vaDe vardhamAnatIrthakarone namana karIe chIe eTaluM ja jayAre ApaNane koinI sevA karavAnuM TANuM sAMpaDe che tyAre sevA 4) sa ) sA nahi paNa bhUtakALanA ane bhAvIkALanA sarva tIrtha karone tenA jevA guNene prApta karavA namana karIe karatAM karatAM sevyamAM ApaNI bhakti udabhave che. chIe. tIrthaMkarone vaMdana karyA pachI jeNe jaNArUpI ane bhakti uddabhavatAM sarva jIvanuM kalyANa kara raja ane maraNa rUpI mala dUra karyA che evA prabhune vA icchA karatAM zrI mahAvIranA sAmAyikamAM paha prArthanA karatAM mAgIe chIe ke amArA para prasanna cIe chIe. . thAo, prasAda karo. - tarata uttara thI, ricAra karatAM vizeSa zuddhi thAya sAmAyikamAM ApaNe be kAraNe ane traNa prakAre che. IriyAvahImAM ApaNe karela virAdhanAno miccha- paccakhANa lIdho che ane temAM atavAra aw paccakhANa lIdhuM che ane temAM anumodavAne apamiturda e duSkRtya mithyA-evuM icchIe chIe, vAda rAkhyo che. sAmAyika vratadhArI grahasthane, A ane thayelI virAdhanA mATe, aMtaramAM pazcAttApa karIe apavAda kema rAkhavo paDe che. tene vicAra karIe. chIe; e pazcAttApavaDe ApaNe trikaraNanI zuddhi eka vakhate eka gRhastha sAmAyika karavA beThelA karIe chIe, trikaraNanI zuddhi karavAmAM ApaNe che, tenI pAse tenI tIjorImAM lAkha rUpiA bharelA mAyA zalya, eTale kapaTa rahita thaI, Ama saralatA che. sAmAyika karatI vakhate trIjorInI cAvI patAthI prApta karIe chIe, niyANuM za95thI dUra thaI,- thoDe ja dara paDelI che. daramyAna dhADapADu AvI pahoMce eTale vAsanAthI dUra thaI ApaNe AtmakhyAti para che, gRhasthanI strI teja vakhate cAvI ucakI chupAvI AvIe chIe ane mithyAtva zalya dUra karI eTale de che. sAmAyikamAM hovA chatAM, paNa A vakhate dehabhAvane vasarAvI graMthIbheda karI, ApaNe samya- zrAvaka manamAM pitAnI patinI samayasUcakatA mATe katva pAmIe chIe. vakhANa karI manamAM dhAre che ke, bahu sAruM thayuM, Ama samyakatvarUpa AtmabhAvamAM rahI, kAusagga karatAM anumodanA gRhastha zrAvakane thaI jAya mATe zrAvakane sarva pApanuM nirdhAtana eTale uccheda karIe chIe. be karaNe sAmAyika hoya che, ane sAdhune traNa karaNe kAusaggamAM ApaNe Dhola nAmanA sUtrane, hoya che. jANIe chIe, ane tIrthakara mahArAja pAse bhakti. sAmAyika cAritra ATha prakAre sAdhavAnuM zAstra pUrvaka keTalIka mAgaNIo karIe chIe. jaNAve che. darekamAM amuka lakSaNa-guNa para bhAra mUkela sAmAyika e navamuM vrata che. bAra vatamAnA ATha che. temAMya tA che. temAMthI tamane atra paheluM samabhAva sAmAyika vrata pUrAM thaI navame sAmAyika Ave che. zrI harI ane chaThuM parijJA sAmAyika jaNAvavA prayatna bhadrasUri janadharmane-jaina dharmanA cAritrane ekaja karuM chuM.(1) gAthAmAM kahe che eTale ke tyAra pachI prasannacaMdra rAjarSanuM sAmAyika AzravAH sarvadA heyAH varNavI vyAkhyAna purU karyuM hatuM. upAdeyAstu saMvarAH / (1) priya vAcake A bane sAmAyika bhAI mehanaitiiyN AItimuSTiH lAla dalIcaMde racelA sAmAyika sUtranA pAne 34 ane 40 zeSyAstasyAH prapaMcanaM // dhyAnapUrvaka vAMcI kriyAmAM mUkavA prayatna karavo. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jetayuga ASADha-zrAvaNa 1983 pramukhanI AjJAthI bhAI jIvarAje prazna karyo ke beya ke drazya e ApaNAthI bahAra paNa hoya parinA sAmAyikamAM zo bhAva che ? arthAta e zabda- chatAM, tenuM jJAna-bhAna-ane darzana ApaNumAMja hAya. mAMja zuM rahasya rahyuM che? te samajAyuM nahi. vyAkhyAtAe uttara ApatAM kahyuM ke IlAcI pramukha mohanalAlabhAI upasaMhAra karatA nice kumAra dhana-kula-mAtApitA cheDI naTaDI para Asakta pramANe bolyA hatA. thayo ane pite naTaDI para je meha hatA te bahene tathA baMdhuo ! manirAjane joIne che, Ama sarve parathI meM Apa sarva zrImaMDaLe, vyAkhyAtAnuM vyAkhyAna choDatAM choDatAM AMtaradaSTi karI pari eTale samanvata tati bahu AnaMda ane rasapUrvaka sAMbhaLyuM, have jo te badhAmAMthI pharI AbhAmAM AvavuM te parijJA sAmAnya pramANe sAmAyika karavAnuM zarU rAkhIe, to vyAkhyAna vika che. AtmAe potAnAmAM ja sauMdarya jevuM e mATe vyAkhyAtAe lIdhela zrama saphaLa thayA lekhAya, parijJA zabdano bhAva hoya ema jaNAya che. ane sAmAyikanuM rahasya paNuM ApaNAthI tyAre ja prazna-dhyAtA-dhyAna ane dhyeya-kAusagga karatAM barAbara samajAya sAmAyika e yoga che, ane tethI ekarUpe kema che? tene uttara ApatAM vyAkhyAtAe samAdhi paNa thAya che. jenAthI citta nirAdha thAya kahyuM ke-kAusaggamAM ApaNuM AtmAnuM dhyeya paramA- te te ga che. paNa A sAmAyika haThayoga mAM che. ApaNe dhyAtA chIe, ane ApaNe paraMtu rAjayoga che ane tethI AtmajJAna prApta karI paramAtmAnuM ekaja citte dhyAna karIe mokSa meLavI zakIe chIe. A rIte ApaNe chIe e dhyAna che. dhyAna ane dhyAtA ene sAmAyika kriyAmAM ApaNe yoga sAdhIe chIe ane abheda te ghaNAne samajAya che paraMtu dhyeyano abheda tethI "sAmAyioga" e barAbara che. samajavAne ApaNe draSTAMta levuM paDaze. vyAkhyAtA kahe che ke tame badhA mArA sAthe A Tebala para paDelA pustakanA ApaNe daSTA upakaraNe sameta sAmAyika karavA bese eTale huM chIe, ApaNe jovAnI je kriyA karIe chIe e darzana che. ane A pustakanuM bhAna je ApaNA AtmAmAM sAmAyika je rasapUrvaka karuM chuM te tamane batAvuM. thAya che e bhAna te drazya che eTale e drazyanI sAvaghAganI nivRtti thatAM mekSa sAdhya thaI zake che. sAthe paNa ApaNo abheda che. eTale e ja pramANe dhyAna karatAM karatAM dhyeyanuM ApaNA AtmAmAM je koI dharmamAM AvI utakRSTa kriyA mUkavAmAM AvI bhAna thAya che enI sAthe paNa ApaNo ameda che. hAya evuM mArA dhyAnamAM nathI. A abhedaparyAya che. e abheda paryAya paNa ApaNA sAmAyika cAritra ke vegane Avo utkRSTa mArga AtmAno che. mAtra zrI mahAvIreja batAvyA che. saMpUrNa * sAmAyika suduHsAdhyamapyabhyAsena sAdhyate / nimnI karoti vA binduH kiM nAzmAnaM muhuH patan // -duHsAdhya chatAM-atizayathI sAdhya karavA mATe azakya chatAM, sAmAyika abhyAsathI-nityapravRttithI sAdhya thAya che (kevI rIte? te daSTAMta kahe che ke, jalabindu vAraMvAra paDayAMja karavAthI patthara zuM nIco thato nathI? ( thAya che, tevI rIte abhyAsa karmomAM kauzala prApta karAve che ane tethI sAmAyika paNa sAdhya thAya che.) sA. dha. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kesarIyA rAsa zrI kezarIAjIno rAsa. gatAMka pR. thI cAlu. DhAla 9 sIraviNa dhaDa keI nAhAre jAya, (natha lA mArarAja muSara maMDana gArIre natha lAje cItra samAna keI nara thAra thAya. mAke8 rAja e dezI.) duSTa senAnI gAMTha dIdhIja vera, nagara ghuleva AyA vilokI sAjana surasainya leI karI vana 2 huyA asura kIyA jhera; mA ke rISabha rAjAne mArA svAmIjI ho rAja ke azva tajI vanakuMjamAM ujAya, kesarIjhata e surasenA rAja e AMkaNuM ke duSTa paDyAM mahIputrI te jAya. mAtra ke. yakSa gAmuSa jape suNe vAta, nija sensa nAsatA lAge tasa hAtha, bhairavA karo tuma tanarIre ghAta. mA ke 1 prANa tanyA jasavaMte jihAM anAtha; mA ke nIsuNI bhairava tava kara huMkAra, ke mukha taraNA deIniM kahesa, dhamara ghugharIyAro dhamakAre; mA ke IhAM ama vAMka nahI lavalesa. mA. ke10 TaNaNara TokarIuM TaNaNata, keI duSTa nISTayA gudAre nivAja, utaryo aMbarathI ari camakaMta. mAke sAIjI judA the rASaje lAja mATe ke makara DAka Damake apAra, asura ciMte kaMI rIdaya majhIra, ghammara dharaNI huyA dhamakAra; mA ke. jamI asamAna kayA huA ekAkAra mAtra ke11 kADhI SaDaga arI sAho dhAya, kei nAgA bhAgA phATA vastracIra, adabhuta taNuM racanA banAya. mAtra ke3 - keI kara joDI vahe netrathI nIra; mA ke thAgaDadItA thAgaDadItA thai thai kAra, eka asavAra vikarAla anUpa, - phudaDI lete jAya vAhe amIdhAra; mA ke ari phejamAM meja mAphara bhUpa. mA. ke12 eke thAI dazavIsanA leI prANu, bhAu tAte kAma AvAre tiNe ThAMmaNa, kAlA dholA bharavarIe vAhe kRpaNa. mA. ke4 zuddhabaddha kaIrI na rahI elaSaNa mA ke mAra mAra zabada de dila yAya, rUdrANI rUdde napati harepUra, dhArI vajAvatAM dhigaDamala dhAya; mA ke sura sarva joIne dUyA sasara. mA ke 13 arIpheja mAMhe macI bubArola, dasavIsa azva sahIta sIradAra jaI, kAlo bherava tihAM kare che kalola. mAke. 5 sIvarAma nATho kaMtAra; mAtra ke virasIra chedI Agale tava jAya, kosa cyAra jaIneM lIo vasarAma, sIraviNu dhaDa mAMhomAMhe jhuMjhAya; mA ke raNama mAMhe rahe sarAjAma sArA mA ke 14 chIna chIna TukaDA huyA aMdhAra ghAma, sIvarAma kumeda citte manamAMhi, asUrAMrI phoja viDa bI sura dauma. mAke. 6 chIna chIna senA huI raNabhumi tAMhi; mA ke satra sAMdhe nahI vayaNa ucAra, hemavijaya kavirAyane sIsa, dIgamUDha asura huA sabakAra; mA ke tejavijaya manameM nisadIsa. mAke15 vira dhasIyA dala ati bhIllaya, krodha karI duSTa upare dhakAya. mAke7 tIra varase jagajaDathI adhIka, kesa cihuM upara jaI, duSTa lIo tihAM sAsa; arIyaNa mAMhe paDe raNajhIka; mA ke ' sIvarA saraNe saMcaze, tuja caraNe muja vAsa, 1 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 yArA dezane kayA kIyA, bhutaSAMnera teAAMna; sArI saMpata rava rahI, zubhaTa savI huyA jyAMna. 2 xIke mutra nAsI gayA, jANIne te duSTa; vIrakalA guNu pennIne, deva sakala saMtuSTa devu... vIre raNakhetame', odhA Sala kare; geAmuSa yakSe vIrane, huMkArA pabhaNeya. devadevI jasa svAMmIne, deza gayA nIja ThAma; asurapati kare sevanA, lachI gai vINuM kAMma. DhAla 8 jainayuga 1 2 3 4 4 (huMAjI lakhejhue varasAleA meha, vastra amulika gayA tise haiA lAla. Aja dIhA| dhaNu rAtrIja rAheA lAla e dezI ) hAjI nisuNI zaMkara ja Mpe vayaNu, hAjI sajIvana rahyA nara jeDa, teha truTaka AvI malyA haiA lAla; hAjI ke pAlA gaja turI rAja, uMDa aMDa sabhyamAM bhallA heA lAla. hAjI nIhAlI saMkara bhujarAya, sIvarAma tAMma vAMNI vade hai| rAja; hAjI hIMduyArA deva mahArAja, kapaTa racyA atihe' hade hai| lAla. hAjI kaDavA kIere iNe kAMma, rAma rakSaNa karyAM ApaNA hai| lAla; hAjI kavaNu na huere vicAra, hAthe kaore saMtApaNA hai| lAla. hAjI bhaDArIe bhASyA huM te bheda, tAha na vasyA apane hade hA lAla; hAjI aNusamajyArI gati eha, paritakSa kSa AyA urdU haiA lAla. hAjI sArAhI gayAre dravya sAra, sahasa game thelI gai hai| lAla; hAjI nahI IhAM muggala paThANa, palaTa chuM. bhIlAre avalI thai hA lAla. hAjI nahI bhAu tAtA hAthImala, nahI vehala ratha dhArI gayA hai| lAla; hAjI nahI nAlageTalA kAkamAMNu, hA dAsahI na hastI rahyA hai| lAla. hAjI nahI balavata jasavata, joddA paTTAuta te nahI hai| lAla; pa OM 3 5 ASADha-zrAvaNa 1983 hAjI nahI pAyakarA parIvAra, ATTII Araba gahamahI hai| lAla. hAjI nahI rANIjAyA rajapUta, nahI dakSaNI karatA chaTA haiA lAla; hAjI kAtala padAratha nAMhi, kiDAM habasIyArI tyAMma ghaTA hai| lAla. hAjI nahI re dhArI nisAM, phaijArA lADA te nakI dIse ha| lAla; hAjI tahI nagArArI sarAMma, nayaNuM ughADI niraSyA nahI haiA lAla; hAjI sadaivata e AdinAtha, Apa banne beThA rahe haiA lAla. hAjI leAcana karyAre kecha deza, deva derA dAMma the' lIe hA lAla; hAjI teha na jANe eha deva, punya praznala sajIvana rahyA hai| lAla. hAjI arka nIhAlI rakSeta, sujasa savAi te dIe hai| lAla. hAjI astagata tihAM thAya, nIsAi sayara salakIe hA lAla. hAjI nidrA vasere asUrAMNu, madhya yaNa gaI te same he! lAla; hAjI Apa rUpe arIhata, AvI ubhA arI sainyamAM hA lAla. hAjI sutA ke jAge sIvarAMma, khelAvyA tribhuvana dhaNI heA lAla; hAjI hiMyAre| deva tuM nihAla, jaina zAsana mAMhi' suramaNI hai| lAla. hAjI jAgRta thaI asurAMNu, madhya rayaNa gaI te same heA lAla; hAjI Apa rUpe arihaMta, AvI ubhA arI sanyame heA lAla. hAjI nUgAdI jape suSu duSTa, nAMma jANyA nI mAMharA heA lAla; hAjI hemavijaya supasAya, teja kahe` dAsa huM tAvArA hA lAla. 7 ' 10' 11 12 13 14 15 1 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kezarIyAjIneA rAsa dahA rere sUNa tuM dUrAtamAM, ajJAnI mati hIMna; kima kumati tuja upanI, thai rahyA have... dIna. 1 kesarIyA kAne` kadI, nitra lahyA te kema, tA suSa tame anubhave, kRta kamAI jema. nIrvANI nirbhaya ame, pArI" karI pASaMDa; lUTI mANI" paralachIne, pachADI" je pracaMDa, 3 sADhA pazuvIza dezame, ANuA phire aDa; vastu amulaka je joI~, magAvI" te DaMDa, mArUM maraDI tujane, gunaha karyAM che apAra; kaipyA asura kara joDIne, bhASe vacana udAra. p krUra vayaNa zuNI jInataNA, raNuchaka hue asurAMNu. pAchA paDUttara na ucare', ga`gA trIyAM jape vAMchu. 6 DhAla 9 sA (mArUjI nidralaDI teNuAre vicapula rahI. e dezI.) jInajI asura- trIyA kahe sAMbhale, AdikaraNa AdinAtha hA; sAMIjIrA rAyA. jInajI kIyeA kadAgraha jANIne, ama AyAye mAre hAtha heA. sAMIjIrA rAyA. jInajI araja kare gunaheA bagasIi e AMkaNI. 1 jInajI kirIyA jANu ajANume', sAi pAMsarI AI Aja haiA sAMijI jInajI Apa sarUpe iSNu vidha maLyeA, kulyA va'SThita saryAM kAja hA sA 2 jI jInajI jInajI deva avar avanI same, bhupare navi malyA tAsa he.. chanajI tAharI avajJA karI hue, te ubheA thAhare pAsa ho. jInajI rAulI ichA tehija karA, sakti tumArI anaMta hA; jInajI paritikSa nayaNe' niraSIe, atulIbala arIha`ta hA. jInajI enA divasa nija punyathI, have tA thArAjI pasAya hai!; jInajI pUriSa jIvata theM dIe, jagatane' tAmArI mAya hA. sA 3 jI sA 4 2 sA 4 jI sA sA 10 jInajI aMtarAmI mAharA, alaSa allA tUhI pIra hA; jInajI kAjI mulA seSa saida thai, mata vAlA the phakIra hA. jInajI bAlamukuMda mAdhava tuMhI, nArAyaNu kRta isa hA; jInajI pUnakAraka vRddha avaguNI, thArI gAdamAM mAre| sIsa hA. jInajI tuMma guNu kadIe na vIsare, jagajIvana mArA prAMNa he; jInajI je puna mAre sIrathe karA, te kasyA me pramANa hA. jItajI ja pere suNu tuM asura trIyA, mAMgII chaU DeDa enDru hA; jInajI pAMca sahasa rajata meAha, Ape| amane mAMnI teha hA. jInajI nizuNI asura trIyA vinave, gaMgA khAi tasa nAMma hA; jInajI saptasata upara valI, 55 sA sAduM jI sA sA cha jI sA sA. 8 jI sA sA huM jIva sA desu tuMma bhaNI dAma hA. jInajI ghera raheA muja prIyatanuM, kahuM chuM ge! vichAya hA; jInajI azvInmAsa suda ekamanIsA, grIhI che aTaka tuma pAya hA; sA. 11 jI jInajI AjathI nijatanuMthI sarvi, AbhuSaNu kayA dUra hA; jInajI e baMdIe sividana perase, jasa dina dAna hajUra hA. jInajI mAMnI rajata azura sarve, pADatA ApaNe geha hai!; jInajI caitra zukala saptamI dine, sA 12 jI dAMma deNu AyA tevu heA. jInajI jIta kA jItavara karI, adaza huA mAhArAya hA; jInacha pU dezane' asurapati, sAi nIja thAnaka jAya hA, sA 10 jI. sA sA sA sA. 13 jI sA sA. 14 jIva Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 janayuga ASADha-zrAvaNa 1983 kalaza, sA. chanacha sAmalIAjharI sevanA, huM cAhuM nita evahe. chinajI A bhava parabhava bhavobhave, deje padAMbuja seva ha. sA. 15 jI. chinacha zuddha karaje ceM kavIyAM, tuma kare dAsarI lAja che. sA. jInacha eAcho vadhu je meM bhAsIo, micchI dukkaDa tAsa he. sA16 jI. chanacha saMvata vasucaMdra sunya selae, phakzana zukala vasaMta he; sA chanacha jatI dharmathI tharA serameM, gAyo kesarIyA mahoto. sA. 17 che. chanacha tapagacchapati hIravijyasarI, viveka zubhaviSe sasa . sA. chanacha tehanA bhAvavijaya bhalA, siddhivijaya kavI isa hai. sA. 18 jI chanacha rUpavijaya paMDita bhalA, kRSNavijaya sISya tAsa he; sA. chanacha raMgavijaya kavi kulati, bhImavijaya patra vAsa . sA. 19 cha-cha tasa padapaMkaja guNanila, hemavijaya supasAyA he; chanacha tehataNo bAlaka vade, apatya lIlA kyuM samudAya che. sA. 20 0 najI bhaNe guNe je bhavI sAMbhale, tasa ghara suSa nIvAsa he; sA. chanacha hemavijaya kavisahara, Adi chanavara sayala suSakara saMdhUNe dhuleva dhaNI, jagadeza zaraje dUrIta varSe jIna zAsanameM suramaNI; dusama kAle Apa saMbhAle saoNga ghArI eparA, pragaTa mahimA sabala niyamA AsapUraNa chanavarA. 23 asura namAyo DaMDa pAye thAvara jaMgama jagaja, jagajasa vadI jaMga cha kesarIo kAja; saMvata aDhAre satyotarA majhAre phAguNa dazamI suda valI, hemavijaya kaviteja bhaNe sayala mana AsthAphalI. 24 Iti dhuleva rUSabhadevajIne rAsa saMpUrNa che . 1886 nA vaizAkha suda 5 zanivAre 0i | [ A rAsa kAvyanI dRSTie upayogI nathI, paraMtu zrI kezarIAi tIrthasaMbaMdhe keTalIka vAto atyAre bahAra AvI che te prasaMge A rAsanI upayogitA jaNAze. te rAsanI nakala munizrI saMpatavijayanA eka ziSya ghaNAM varSo pahelAM mane mokalelI tene A prasaMge khapa karyo che tenA kartA tejavijaya 19 mI vikramasadImAM thayA che ane teo hIravi jayasuri-tenA vikazubhavijaya temanA pavijayakRSNavijaya-raMgavijaya-bhImavijaya-hemavijayanA e paraMparAe ziSya che. temaNe saM. 1870 mAM A rAsa racyo che. AnI hastalikhita prata cAnA bhaMDAramAM cha pAnAnI saM. 1931nI tathA munizrI saMpatavijaya pAse saM. 1884 nI, ane muMbaInA zeTha vardhamAna rAmajI pAse nava pAnAnI maLI Ave che A vAta amArA jaina gurjara kavio bhAga 3 jAmAM Avaze. taMtrI.] suteja Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmarasika pa'Dita devaca'dra adhyAtmarasika paDita devacaMdrajI. gatAMka pR. 480 thI cAlu aikayabhAva. 65. peAtAnAmAM ane paramAtmAmAM sattAe ekapaNuM che chatAM khatemAM bheda zuM kAraNathI che te saMbaMdhamAM pAte kahe che keH-- pUchuM pUrvavirAdhanA, zI kIdhI iNe' jIva, lAla avirati meAha Tale nahI, dIThe Agama dIva, lAla. 5. (19 mA viharamAna jinasta. 2-804) * * mAharI pUrvavirAdhanA, joge paDayA e bheda, paNa vastudhama vicAratAM, tuja mu nahI che bheda--15 --sImadhara vinatirUpa sta0 2-932 jina pratimA jina sarakhI-AtmapUjA, 66. jina pratimA-pUjA karavAthI jinanI pUjA thAya che, ane jinavaranI pUjAthI AtmapUjA-ni japUjA thAya che, ema pAte kahe cheH-- ema pUjA bhakte karA, Atama hita kAja taya vibhAva nija bhAvamAM, ramatA zivarAja. devaca'dra jinapUjanA, karatAM bhavapAra, jina paDimA jina sArakhI, kahI sUtra majhAra. (snAtrapUjA kaLarA. 2-868) * Qian * jinavara pUnare te nija pUjanAre, pragaTe anvaya zakti, paramAna'da vilAsI anubhavere, devacaMdra pada vyakti(vAsupUjya sta02-675) pUrNAnanda prApti. 67. vibhAva tajI devAya te nijabhAvamAM ramAya te mATe pahelAM puSTAlakhana jinapratimA sevI te dvArA AtmaguNu-AtmasapatI puSTI karI anubha vathI kaoNvaraNuthI AvRtta thayelI paramAtmatA-pUrNatA, nirAvaraNutA, nirAmayatA, tattvaeAgatA, svarUpAnaMdatA rUpa prakaTa karavI ghaTe; mATe prabhune vinaMtirUpa kahe cheH* prabhu dhyAnaraMga abhedathI, karI AtmabhAva abheda, enrI vibhAva anAdinA, anubhavuM rasasa vedya. vinavuM anubhava mitrane, tuM na karIza pararasa cAha, zuddhAtmarasaraMgI thai, kara pUNuzakti abAha. ** * 16 17 567 nija zakti prabhu guNamAM rame, te kare pUrNAnanda, guNa guNI bheda abhedathI, pIjIe zamamakara'da. prabhu siddha budhdha maheAdI, dhyAne thai layalIna, nija devacaMdra pada te lahe, nityAtma rasa sukha pIna. 21 ----sImaMdhara vinati sta0 2912. 68. A vinatirUpa stavanamAM kavi potAnA manAratha batAve che temAM peAtAnA AtmAmAM apUrva zraddA ulluse che. kavi potAnA dInabhAva sarvAnubhUti jina stavanamAM ( 2-818 )' jagatAraka prabhu vInavuM, vinataDI avadhArare, tuja darazana viSNu huM bhamyA, kAla anaMta apArare ' ema kahI jItAve che te chevaTe peAtAnu praznala AtmazraddhA batAvI Atmasiddhi prApta karI pUrNAnandanA vilAsanA manoratha aMte batAvavAnuM cUkatA nathI. adhyAtmarasikatA. 20 69. temanuM' citta adhyAtma viSayamAM peAtAnI yauvanAvasthAthIja hatuM e pratIta thAya che. sa 1767 mAM peAtAnI 21 varSanI vaye vraja bhASAmAM racela dravyaprakAzamAMja pote lakhe che keH-- < adhyAtama zailI sarasa, je mAnata sA jaina, te vAceMge' graMtha yaha, jJAnAmRta rasa lInaguna lacchana pahicAnika, heya vastu kari heya, cidAna'nlR cinmaya agama, zuddha brahma Adeya. paramAtma ( ? paramArtha ) naya zuddha dhari, ziva mAraga ehIja, yahe' mAhameM nava bhame, huM graMthakA khIja. (2-544) --pAramArthika-nizcaya naya upAdeya karI zuddha brA-paramAtmAnAM guNu lakSaNa NI jJAnAmRtarasalIna thaI adhyAtmazaili mAnya rAkhe teja kharA jaina, tethIja mehabhramaNa na karatAM zitramArganI prApti thaze. 7. A racanA pahelAM eka varSe-20 varSanI vaye eTale 1766 mAM pAte zubhadrAcAryanA jJAnana rNavatA bhASAnuvAda dhyAnadIpikA catuSpadI e nAmathI karI nAMkhyA hatA. adhyAtma paranI rasikatA tA temaNe racela . adhyAtmagItA parathIja jaNAya cheH--temAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenayuga 568 ASADha-zrAvaNa 1983 pite dharma-bhAvaadhyAtma zene mAne che te para kahe 72. A pAmavA AtmajJAnI munirAjanuM ava zya avalaMbana ghaTe, tevA muninuM varNana kare che:23 AtmaguNa rakSaNa teha dharma, 25 nA nikSepa pramANe jANe jIvAva, svaguNuvidhvaMsaNuM te adharma, svapara vivecana karatAM thAye lAbha sadIva, bhAva adhyAtama anugata pravRtti, nizcaya ne vyavahAre vicare je munirAja, tehathI hoya saMsArachitti. 17 bhavasAyaranA tAraNa nirbhaya te jihAja, 46 -AtmaguNa-jJAnAdine zuddha upayogamAM rAkhavA vastu tave ramyA te nirgatha, teja dharma-Atmika dharma che, nija AtmAnA jJAnAdi tatva abhyAsa tihAM sAdhu paMtha, guNene azuddha upayoge-parabhAvanA anusaravAthI nAza tiNe gItArtha caraNe rahIe, thAya-te Avarita thAya te adharma che. nAma sthApanA zuddha siddhAMta rasa te lahi. ane dravyathI adhyAtma che; paNuM kharuM-nizcaya nathI -sAta naya (sApekSa tatvajJAna), cAra nikSepa, pAramArthika naye bhAva-adhyAtma e che ke jJAnAdika pramANa (pratyakSaparokSa) Adi anusAra je jIva zuddha upayoga anusAra pravRtti; ane tethI ja saMsA- achava-navatattvAdinuM svarUpa jANe, sva-AtmaguNa rika cheda-nAza thAya ane siddhi prApta thAya. ane para eTale pudagalanA dharmanI vaheMcaNa karatA 71 jainadharmamAM adhyAtmamArga bharyo che ema haMmeza svarU palAbha thAya. nizcaya nayathI Atmasva. jaNAvI pokArI kahe che ke - rUpamAM daSTi rAkhI oLakhIne vyavahArazuddha vicare zuddha kriyA-AcaraNAe pravarte evA. munirAja 24 "aho bhavya tuhe oLakhe jaina dharma, nizcaya-vyavahArane upadeza de-nizcayadharma nirjaro hetu jiNe pAmImeM zuddha adhyAtmamarma, alpakALe TaLe duSTa karma 25 sarakhAvo yazovijayajIkRta pAmI seya AnaMda zarma-4pa je ahaMkAra mamakAranuM baMdhana, -ahe bhavya jIvo-aho devAnapiya! tame zuddha naya te dahe dahana jima IdhA, jainadharma-jine bhAkhela dharma-nizcaya Atmika dharma zuddha naya dIpikA mukti mAraga bhaNI, -jJAnAdika zuddha upayoga lakSaNarU5 dharma, aMtaraMga zuddha nava Atha che sAdhune ApaNa-10 sattAgate rahyuM che tene oLakho-tenI oLakhANa sakala gaNi piTakanuM sAra jeNe kahyuM, kare; jehathI-vastusvabhAva oLakhyAthI zuddha adhyA- tene paNa parama sAra eja kahyuM, tmanuM marma-rahasya prApta thAya eTale AtmasvarUpa oghaniryuktimAM eDaviNa navi miTe, prakaTa thAya-vizeSamAM alpa kALamAM duSTa-da:khadAyI du:kha savi vacana e prathama aMge gho-11 jJAnAvaraNIya ATha karmano nAza thaI nityAnaMda, parama zuddha naya thAya tene sadA pariName, jehane zuddha vyavahAra hIyaDe rame, sukha prApta thAya. malina vacce yathA rAga kuMkuma taNe, 23 sarakhA bhagavadgItA vAkya "svadharma nidhana hIna vyavahAra citta eDathI navi guNo-12 zreyaH paradharmA bhayAvahaH / -300 gAthA sImaMdhara sta, DhAla. 16 24 yazovijayajI kahe che ke - nizcaya daSTi hRdaya dharIjI, pAme je vyavahAra, adhyAtma viNa je kriyA, te tanamala tele puNyavaMta te pAmazejI, bhavasamudrane pAra. mamakArAdika yogathI, ema jJAnI bole. sobhAgI jina ! papa 125 gAthAnuM sImaMdhara stava -125 gAthA sImaMdhara sta, DhAla 5. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI che, bAhya vyavahAradharma puNyabaMdhane hetu che-evA ekadama samajI na zakAya tevo svAbhAvika rIte ja upadeza daIne bhavasamudrathI tAravAne jahAja-vahANa thAya tema thayo che. samAna jANavA. nirbhayapaNe bhayarahita jema vahA ( 74, bhASA hamezAM viSayane anurUpa ja hovI NanuM AlaMbana karI samudrane tarIe tema AtmajJAnI ghaTe viSayanI gaMbhIratA ane viSamatAne laIne te munirAjane avalaMbI bhavya prANI saMsArane pAra pAme. viSaya zabdo dvArA bane teTalI saraLa rIte samajAvavAnuM -vastudharma-AtmadharmamAM ramaNa jeNe karyuM hoya kaye kavinA-masta kavinA mAthe kaI lAvIne baLAte nigraMtha-graMthi vagaranA zuddha sAdhu. tava-Atma tyAre mUkatuM nathI, paNa tenuM hRdayaja uchaLIne te tatvano abhyAsa jyAM hoya, jyAM sadAkALa tenAja viSayane anurUpa zabdone AvirbhAva kare che ane upayoga vasya kare te sAdhupaMtha-sAdhuno mArga kahIe. tene pachI stavanAdi kAvyanuM mUrta svarUpa maLe che. mATe AtmasvarUpanA jANa evA gItAtha milA devacaMdrajInAM covIzI ane vIzI-e stavano : caraNakamala sevIe ke jethI zuddha-nirmaLa yathArtha temAM AvelA zabdo ja evA che ke te temanA aMtaniHsaMdeha evA siddhAMta-Agama-jinavANIne jJAna. raMganI sthiti batAvI Ape che. te darekamAM parama rasa cAkhIe. pratAbhyAsa, dIciMtana, Atmayoga sthaLe sthaLe dekhAI Ave che. anya svAdhyAya-sajhAyomAM paNa tevuMja 73. yogavijJAnIoe yoganA cAritranI bhinna jaNAze. tAnAM kAraNa rUpe pAMca vibhAga karyA che. 1 adhyAtma vasaMta-herI (adhyAtma.) 2 bhAvanA 3 dhyAna 4 samatA ane 5 vRtti saMkSaya. 75 horI be banAvI che (2-815 ane 2temAM adhyAtmanI vyAkhyA evI karavAmAM AvI che 823) temAM paNa AkhuM vasaMtanuM varNana adhyAtmake vRttiyukta prANI eTale samyodhapUrvaka aNuvrata para laI javAmAM AvyuM che. pahelI harI TUMkI che. athavA mahAvratarU5 yamane dhAraNa karanAra prANI auci- " Atmapradeza raMgasthala anupama, samyagdarzana raMga re tyapUrvaka-ucita pravRtti jANavI potAnA AgaLa nija sukhake sayAvadhelA rUpane anurUpa mithyAdi bhAva saMyukata eTale tuto nijaguNa khela vasaMtare, nija sukhake savaiyA. maitrI, pramoda, muditA ane karUNA e cAra bhAvanAthI parapariNati ciMtA tajI nijameM, jJAna sakhAke saMgare, niva saMyukta thai, ziSTravacanAnusAra-maharSioe batAvelA vAsa barAsa surUci kezara ghana, chAMTe parama pradare, AgamAnusAra tacitana karavuM te adhyAtma, devacaM. AtamaramaNa gulAlakI lAlI, sAdhaka zakti vinedare-ni. drajInI dareka kRtimAM pitAnuM tatvaciMtana jaLahaLe che. dhyAna sudhArasa pAna maganatA, bhojana sahaja svabhegare, jyAM juo tyAM e ja dekhAya che ne tethI temanI rijha ekatvatA tAnameM vAje, vAjiMtra sanamukha yoga-ni. kavitA sAmAnya lokane kilaSTa-na samajAya tevI lAgezukaladhyAna horIkI javAlA, jAle karma kaThora re, zeSa prakRti dala khiraNuM nirjarA, bhasma khela atipereniTa te svAbhAvika che. temAM AvatA zabdo arthagaMbhIra deva mahAjasa guNa avalaMbana, nirbhaya pariNati vyakti, vA pAMDityamaya hoya ane te rAbdonA samanvaya sAne dhyAne ati bahumAne, sAdhe muni nija zaktire-ni. rUpenAM vako te zabdothI paNa vizeSa pAMDityamaya sakala aoga aleza aMgata, nahi have siddha re (2) ane arthagaMbhIra bane. ne pachI te ekadama sahelA- devacaMdra ANAme khele, uttama yuhi prasiddha ni IthI kavinAM vAka samajI na zakAya ane tene 76-bIjI horImAM vasaMta hArImAM vaparAtAM mATe bAlabadhanI jarUra raheja. A kAraNe ja devacaM- sarva sAdhanAno vistAra adhyAtmadaSTi e karavAmAM drajIne "adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI' ema A Avyo che. nibaMdhanA mathALe oLakhAvyA che. yazovijayajIne "jina sevanathe pAIe he, zuddhAtama makaraMda - dravyaguNapayoyarAsa paNa tenA viSayane aMge kaThina ane tatvapratIti "vasaMtaRtu" pragaTI, gaI zizira kapratIta, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga" 570 ASADha-zrAvaNa 1983 duramati rajanI laghu bhaI , sabedha divasa vadIta-ji0 78. devacaMdrajIe aSTa pravacana mAtA (pAMca sAdhyarUci susakha milI he, nijaguNa carcA "khela,' samiti ane traNa vyakti ) para khAsa svAdhyAya suMdara bAdhaka bhAvakI niMdanA ha, budha mukha "gAripha' mela-ji. . jadeg ane ucca vicAramaya racI che. tenI aMte pote prabhuguNagAna sujhaMdaruM he, vAjitra atizaya tAna, zuddhatatva bahu mAnatA, khelata prabhu guNadhyAna-ji. pariNati doSa bhaNI je niMdatA, kahetA pariNati dharma, guNa bahumAna "gulAlasa" ho, lAla bhaye bhavi jIva, rAga prazastaka "dhamame' he, vibhAva vikAre atIva-ji gagraMthanA bhAva prakAzatA, teha vidAre he karma-suguNa * alpakriyA paNa upakArIpaNe, jJAnI sAthe ho siddha, jinaguNu khelameM khelate ho, pragaTayo nijaguNa khela, devacaMdra suvihita muni-vaMdane, praNamyo. sayala samRddhi-sutra Atama ghara Atama rame che, samatA sumatike mela-ji. te tariyAre bhAI te tariyA, je jina zAsana anusariyAjI, tava pratIti "khAle" bhare che, jinavANI "rasapAna, jeha kare suvihita muni kiriyA, jJAnAmRta rasa dariyAjI-te. nirmala bhakti "lAlI" jagI ho,rIjhe ekattvatA "tAna-ji. viSaya kaSAya sahu parihariyA, uttama samatA variyALa, bhavavairAga "abirazuM... he, caraNaramaNa sumahaMta, zIla saMnAha thakI pAkhariyA, bhavasamudra jala tariyAjI-te. samiti gupati vanitA" rame che, khele he "zuddhavasaMta'-ji. jadeg samiti gupatizuM je paravariyA, AtmAnaMde bhariyA, "cAcara" guNa rasIyA liye ho, nija sAdhaka pariNAma, ' AavaDhAra sakala AvariyA, vara saMvara saMvariyALa-te karma prakRti arati gaI che, ulasIta Amrata uddAma-jika sthira upayoga sAdhana mukhe he, "picakArIkI dhAra', ( 76 devacaMdrajIe yogagraMtho vAMcyA vicAryA uparAma "rasa" bharI "chAMTatAM he, gaI tatAi apAra-jika hatA, " AgamomAM yoga mATe dhyAna zabda prAyaH guNa paryAya vicAratAM ho, zakti vyakti anubhUti, vaparAyela che, pachI khAsa yogano viSaya dAkhala dravyAstika avalaMbatAM he, dhyAna eka prasuti-ji0 karanAra zrImada haribhadrasUri che. temaNe pAtaMjala rAga prazasta "prabhAvanA" hA, nimitta karaNa upabheda, yuga sUtramAM varNavelI yoga prakriyA tathA tenI khAsa nirvikalpa susamAdhimaM he, bhaye he triguNa abheda-ji0 paribhASAo sAthe ja saMketanuM milana paNa karela ima zrIdatta prabhu guNe ho, "phAga rame matimaMta, para pariNati "raja dhoyake ho, niramala siddhi vasaMta-ra che ane gachi samuccaya (ke jenuM bhASAMtara ATha kAraNathaM kAraja sIdhe ho, eha anAdikI cAla, A dRSTinI sajhAya tarIke yazovijayajIe karela che) mAM devacaMdra pada pAI che, karata nija bhAva saMbhAla-jiba varNavelI ATha yogadaSTie te upalabdha samasta 99--" AgamomAM varNavelI sAdhucaryA jotAM yogasAhityamAM navIna dizA che! pachI hemacaMdrAcApAMca yama-vrata, tapa, svAdhyAya Adi niyama, indri- yenuM yogazAstra Ave che; ne temAM pAtaMjalatA vajaya rUpa pratyAhAra ItyAdi je khAsa yoganAM gAMgo sahita temaja zubhacaMdrAcAryanA jJAnAvanA aMge che teone ja sAdhujIvananA mukhya prANa mAna- padasthAdi dhyAnanuM varNana che. pachI najara Thare tevA vAmAM Ave che. janazAstramAM yoga upara tyAM sudhI yogagraMtho racanAra zrI yazovijayajI che. vAMco a bhAra mUkavAmAM Avyo che ke, prathama te jainazAstra dhyAtmasAra, adhyAtmapaniSadu, ane 32 batrIzIo mamakSa ene Atmacintana sivAya anya kAryomAM temaja jJAnasAra, zAstravArtA samuccaya-AgavizikA pravRtti karavAnI saMmatija nathI ApatuM, ane na ane SaDazaka-para TIkA, ne maharSi pAtaMjala - chUTake pravRtti karavAnI AvazyakatA hoya te te nivR- gasUtro para laghu vRtti. A sarva jaina prakriyA anusAra ttimaya pravRtti karavAnuM kahe che. eja nivRttimaya che. upAdhyAyajInuM zAstrajJAna tarkakauzala ane gA. pravRttinuM bIjuM nAma jainazAstramAM 'aSTakacana mAtA nubhava ghaNAM gaMbhIra hatAM. temaNe pitAnI vivecanAmAM evuM che. sAdhujIvananI dainika temaja rAtrika caryAmAM je madhyasthatA, guNagrAhakatA, sUphama samanvayazakti tRtIya prahara sivAya bAkInA traNe praharomAM mukhya ane pachabhASitA batAvelI che tevI anya AcA'paNe svAdhyAya ane dhyAna karavAnuM ja vidhAna che" ryonI kRtimAM ochI najare paDe che." (paMDita (paMDita sukhalAlajI. "gadarzana"). sukhalAlajI.) devacaMdrajIe A graMtha vicAryA jaNAya Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmarasika pati devacaMdrajI pahaze. che; ne janazAstra dhyAna para vadhu bhAra mUke che tethI pite cha khaMDamAM banAvI che tene hetu A rIte dhyAna para pite paNa vadhu dhyAna ApyuM hatuM jaNAvyo che ke - dhyAnapara prIti. "vRthA jANe bhrama taja, jAgo mokSa nimitta 80. dhyAna e rAjayoganuM aMga che. dharmadhyAna grahe rAjya samabhAvane, saMbhAlI nIja tatta. ane zukala dhyAna e jainayogamAM rAjayoga che. ane valI kANu upAya kari, janma jAta duHkha jAya, dhyAtma ne dhyAnane arasparasa nikaTa saMbaMdha che. tRSNa viSaya taNI prabala, prazame keNa upAya pUjya teha gamAvivA, kAraNa kahIye graMtha, adhyAtmayogamAM tattvaciMtana che, dhyAnamAM paNa tattva kari udyama apane kahyuM, baMdha mUkSane paMtha. ciMtana che. lakSyane uddezIne prazasta arthabodha thAya UMcI dhvani kari bhavikane, gurU che e upadeza. ane sUkSmabodhathI sahita hoya tene dhyAnayoga kahe jiNa Ave nija zuddhatA, rahe na durgati leza. (1-455) che. temAM ekAgratA AvatAM ghaNo uMDa bodha thaI 83. A Akho graMtha vAMcI manana karavA yogya jAya che. cittanA kheda udagAdi ATha daSAno a che. dhyAna saMbaMdhI AgamasAramAM paNa TuMkAmAM tenA nukrame nAza thAya che. ane samatAga prApta thAya che prakAra vigere batAvyA che. ( 1 le bhAga pR. 48 che. vyAvahArika dRSTithI amuka vastue ISTa ane thI pay). bhAvanA saMbaMdhI paNa tyAMja kahevAmAM amuka aniSTa che tevI kalpanApara vivekapUrvaka tatva * AvyuM che. temaja "muni paMcabhAvanA" uttama prakAre nirNaya buddhithI rAgadveSane tyAga te samatAga che. varNavI che (bIjo bhAga pR. 951 thI 992) A 81. devacaMdrajI vicAraratnasAramAM (1-883) sarva uparathI devacaMdrajI prabala adhyAtmarasika hatA Atmasama avasthAna upayogarU5 dhyAnadazA kevI e nirvivAda che. temanA saMbaMdhamAM temaja temanA rIte pamAya ? " e prazna upasthita karI uttara graMthe saMbaMdhI ghaNuM ghaNuM lakhI-kahI zakAya tema che Ape che - ane thoDuM thoDuM lakhatAM kahetAM paNa ghaNA vistAra * * mohavaza" jIva parabhAva anuyAyi pravRtti kare che. thaI gayo che to bIjuM koI bIjA samaye ane miyA sukhanI tRSNAe bhUlyo thake saMsArabhramaNa kare che; sthaLe kahevA lakhavAnuM rAkhI vistArabhayathI ATaluM jyAre mahasthiti ghaTe tyAre parapravRtti chuTe, ane jyAre jaNAvIne atyAre saMtoSa pakaDe che. parapravRtti TaLe tyAre viSaya thakI virakta buddhi thAya, ane teNe karI madha thAya, kemaje kAraNa vinA kArya 84. devacaMdrajI ghaNe prasaMge zuSka kavi lAge che. banatuM nathI, manane bhamavAnuM koI kAraNa ke ThAma na hovAthI AnaMdadhanajI zAMta sAthe rasika kavi che. devacaMdrajInuM te saMkalpa vikalpa sthAnA kare ? jema tRNa vinAnI bhU- bahaRtapaNe che ane jJAnI kavi tarIke zAstranA kaThina mimAM paDelA agni jene bALe ?-arthAta pitAnI meLe siddhAMta saraLa bhASAmAM lAvavA devacaMdrajIe prayatna upazamI jAya che tema viSayavAchA TaLavAthI mana potAnI karyo che paNa temAM saMpUrNa saphaLatA maLI nathI ema meLe ja rUMdhAya ane mana rUMdhAyAthI mananI caMcaLatA mATe, mAro namra mata che. akho ema mAnato hato ke te vAre mana ekAgra thaIne AtmAne viSe pravarte..e sUtre paNa cAritrane AtmapariNAma ja kahIe chIe, paNa jJAnInI kavitA na gaNIza" tevuM devacaMdrajI saMbaMdhe bAhya kriyArUpa nathI kahyuM. tyAre zadAtmapayoga ava- kahI zakAya. devacaMdrajIe bhakta kayAMka kayAMka gAI che sthAnarUpa nirmaLa dhAnadazAnI parama zItaLa zAMta suga'- paNa samuccaye tenAmAM vicAra ane buddhivAdanuM pAdhinI anabhava leherIonuM AtmA AsvAdana kare, te dhAnya che. A nibaMdhanuM mathALuM bAMdhavAmAM devacaMsukha ApaNe pagalika sukhane bhIkhArIo zuM jANIe ? drajIne paMDita kahelA che te khAsa hetupUrvaka ja che 82. devacaMdrajIne dhyAna upara ati prema hatuM. kAraNa ke tenA zabda paMDitAIne vizeSa pramANamAM te paranA graMthe vAMcA vicAryA hatA. zubhacaMdrAcA- jhaLakATa mAre che. te zabdomAM, joIe tevuM suMdararyanA jJAnArNava vagere parathI dhyAnadIpikA catuSpadI' rasika kavine zobhAve tevuM palAlitya sarvatra nathI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainayuga 72 Ana dhanajI te yazeAvijayAdimAM jovAmAM Ave che tevuM nathI. janetara kavie paikI akhA, prItama, dhIrA, bhAjo Adi sAthe devacaMdrajIne sarakhAvI zakAya paNa te karavAnA prayAsa vistArabhayathI atra senye nathI. " akhAnI vANImAM saraLatA atizaya chekaThina siddhAntAnuM sUkSma pratipAdana che; paNa prItamanI vANI pAse akhAnI vANI zuSka lAge che. prItamanI paktiemAM maLatI madhuratA-nathI akhAmAM, nathI dhArAmAM, nathI niSkuLAnamAM. padalAlitya jeTaluM prItamamAM tathA dhIrAmAM che teTaluM akhAmAM nathI. prItama zAMta tathA zRMgAra rasamAM sarakhI zakti prakaTa karavA jAya che, paNa zRMgAranI chAyA tenA zAMta rasamAM paNa praveze che. prItamamAM jJAna ane bhaktinuM samAna baLa che, akhAmAM vicAra prAdhAnya che. bheAjAmAM marma vANI jabarI che ane ghaNe prasaMge kaThora che. bhejo eka sAdo niSkapaTI paramezvaranA bhakta che. akhA eka vicArazIla ane catura vi che. narasiMha ane prItama paramezvaranA anugrahane Icche che. akhA svAzrayI che. akhAmAM jJAnanI kaiMka khumArI che. '' (rA. na. de. mahetA )--jIe akhAnI vANInI prastAvanA) 1-188. 86. chevarDa AgamasAramAM ( 1-56 ) je gAthA AmAM jaNAvelA dRSTibiMduthI devacaMdrajInI te jainetara kavie sAthe temaja jana kavie sAthe sarakhAmaNIe vAMcakane bhaLAvI mAruM vakatavya vizeSa na vistAratAM zrImad devaca'drajIe ApelI che te gAthA dareka suna karI zakAya. narasiMha akhA devacaMdrajInA purAgAmI che te prItama Adi tenA pachI thayelA che. ASADha-zrAvaNa 1983 tajI parapariNati ramaNatA, bhaja nija bhAva vizuddha, AtmabhAvathI ekatA, paramAnada prasidhdha 3 syAdvAda guNa pariNamana, ramatA samatA saoNMga, sAthe zudhdhAna datA, nirvikalpa rasa raMga 4 mekSa sAdhanataNuM mUla te, samyagdarzana-jJAna, vadharma akhAdha viSNu, tusakhaMDana samAna. pa Atmabedha viSNu je kriyA, te tA bAlakacAla, tattvArthanI vRttime', lembre vacana saMbhAla 6 ratnatrayI viSNu sAdhanA, niSphala kahI sadIva, lokavijaya-adhyayanameM, dharA uttama jIva. 7 iMdriya viSaya Asa`sanA, karatA je munili'ga, khUtA te bhavapakame', bhAkhe. AcArAMga, 9 ima jANI tANI guNI, na kare pudgala Asa, zudhdhAtma guName' rame, te pAme sidhdhi vilAsa, 9 satyArtha nayajJAna viSNu, na hArya samyajJAna, satyajJAna viSNu dezanA, nahe zrI jinabhANu, 10 vaktA zretA yAgathI, zruta-anubhava-rasa pIna, dhyAna dhyeyanI ekatA, karatA zivasukha lIna. 11 1-187. 85 temanA hRdayane Azaya nayacakrasArane aMte je rIte jaNAvye che teja Azaya dareka bhavika potAnA hRdayamAM AlekhI rAkhe ne te pramANe vana rAkhe teA kalyANamArga samajAya te maLeH-- sUkSmakhAdha viSNu bhavikane, na hoye tattva prIti, tattvAlekhana jJAna viSNu, na Take bhavabhramabhIti. 1 tattva te Atma svarUpa che, zu paNa teha, parabhAvAnuMga cetanA, ka geha che eDa. 2 A pachI teozrI kahe che keH~~ ima taNI zAsanarUci, karante zruta-abhyAsa, pAmI cAritrasa'padmA, laheze lIlavilAsa...... hAla huM zAnta thAuM chuM:-~ jaM sa taM kirai, ahavA na sakei tahaya sadvaha / sahamANo nItro, pAvaralayarAmAM jhALa re banI zake te karaje, athavA jo na khetI zake tA tathAprakAre saha-zraddhA rAkhaje. sad vaDaNA-zraddA rAkhanAra jIva ajarAmara sthAna pAme che. vIrAt 2451 azvina zukala sa'tacaraNeApAsaka, aSTamI mohanalAla dalIca DhadezAI. bI. e ek ek. bI. tavAvAlA bIlDiMga trIjemALe lehAra cAla. sukhai. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Heat Rays "kukasAITa galAsa" ja litra Violet 0000000000000000007nA garamInA kAraNone AMkhamAM jatAM - aTakAve che ane eTale ja te , uttama che. Can not pass through the glass. tamAre came Ajeja phasAITa kAcane banAvo ane tamArI AMkhe jenA upara jIdagIne ane mojazekhane AdhAra che tenuM rakSaNa kare. manasukhalAla jeThAlAlanI ku. (jena-cazmAvAlA) Akho tapAsI uttama casmA banAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbaI. how oooooooooooooook amArA amadAvAdanA ejanTa rA, jagazIbhAI merAra ke. aMbAlAla hIrAlAla paTelanA ghara pAse, mAdalapurA-amadAvAda, - A mAsika amadAvAdamAM temanA mAraphate grAhakone pahoMcADavA goThavaNa karavAmAM AvI che. amadAvAdanA amArA grAhakone temaja anya baMdhuone jaNAvavAnuM ke nIcenA pustake paNa temanI pAsethI vecAtA malI zakaze. jana gurjara kaviojha (pra. bhAga), jena zvetAmbara maMdirAvali, "jena DIrekaTarI ) bhAga 1-2, "jena graMthAvali, vigere. amadAvAdanA grAhake pratye vijJapti - ApanuM lavAjama haju sudhI mokalAyuM na hoya - te satvare amArA ejaTane ApI pahoMca lezojI. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaDa. 3 zrI jaina zvetAMbara konpharansanI uparokta dejanA tenA Aza ane pariNAmajanya che amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradAra agara hebIlaThArA, raju karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya, sababa A pejanA jaina 1 IomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A pejanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA doravA hiMmata dharanAra je kaMipaNa bhejanA hoya te te sukRta bhaMDAra 8 phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtane aMtara rahetA nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A saMsthAne joza ane jIvana arpe che. A phaMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkInA aDadho bhAga keLavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAva phaMDamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSa ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA potAnA prayAsa karI rahI che ane te A phaMDanI che vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina baMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNIdhArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jaina baMdhuone A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e meTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa je AkhI samAja jAgRta thAya to temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara bhejanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya" e nyAye phaMDane jarUra Apa apanAvazo ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape evo prayatna karaze. bIjI kema AvI rIte nAnI rakamamAMthI meTI saMsthAo calAve che te Apa jANo cho. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI kemanI najare Apane 8 kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya te A khAtAne phaMDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. sevaka, makanajI ThAbhAI mahetA mehanalAla bhagavAnadAsa jhaverI o. re. . sekreTarIo, zrI. je. . kaeNnpharansa. ja Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agatyanuM dharma ke vyavahAranA dareka kArya ke utsavamAM zArIrika ane mAnasika baLanI jarUra che. AtaMkanigraha goLIo tevu... akhUTa maLa ApavAmAM pahele naMbara Aja 47 vaSA thayAM gaNAi cukI che. kiMmata gALI karanI DakhIneA phakata rU. 1). vadhAre vigata jANavA prAisalIsTa vAMcA. kAlabAdevI vaidya zAstrI maNizaMkara gAvita ra te dhrujI. jAmanagara-kAThIyAvADa, lAkhA jIvAnAnI jIMdagIne bacAvI lenArU uttama upadeza denArUM kAmazAstra na vAMcyuM hAya te jarUra vAMce. ki'mata ke pAsTeja kaMi paNa nahi. vaizAstrI maNizaMkara goAvaMdajI jAmanagara--(kAThiyAvADa ). Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have teA jAgeA ! NORD AjakAla keTalAeka lekhakeA aitihAsika kathAnakAmAM prAcIna jainAcAryAM ane samatha jaina netAenI kAlpanIka kuthalI karatA jovAyA che. tevA jherI vAtAvaraNathI sAvaceta rahIne AvA lebhAgu lekhakAnI sAna ThekANe lAvavA dareka jaino te samayanA pramANika itihAsathI vAkepha rahI zake te mATe nIcenA pramANabhUta jaina atihAsika kathAnakAno bahoLo pracAra thavA jarUra che. vIraziAmaNi vastupALa ( pATaNanI caDatI paDatI bhAga 1 le. ) vIrazirAmaNa vastupALa ( pATaNanI caDatI paDatI bhAga 2 jo. ) vIrazirAmaNa vastupALa ( aNuDhIlapuranA AthamatA sUrya ) gujarAtanu gaurava yAne vimaLama'trInA vijaya. bhAgya vidhAyaka bhAmAzAha-sacitra ( mevADanA punaroddhAra ) AcArya zrI hIravijayasUri ane dharma jIjJAsu akabara. gurjarezvara kumArapALa-sacitra. zrI siddhAcaLajInI yAtrA. ghara beThAM thaI zake te mATe zrI zatru Mjaya tIrthAdhirAjanA phrAMTA sAthenA aitihAsIka graMtha. OM zrI zatruMjaya prakAza. dareke vAMcavAja joie. jemAM zrI zatruMjayanI svataMtratAnA chellA paMdarasA vanA pramANabhuta itihAsa ane hAlanI laDatanI saMpUrNa vIgatA paNa ApavAmAM AvI che. phIM. rUA. 1-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 4---0 khAsa lAbha dareka jainA A lAbha lai zake temaja jainetara jagatamAM paNa chuTathI bahALeA pracAra karI zakAya te mATe AkhA lATa eka sAthe maMgAvavAthI phakata rUpiyA paMdara. pAsTa-pArsala kharca alaga. lakhA-jaina AphIsa bhAvanagara. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSad jaina saMsthAone vinati AthI sarve jaina saMsthAone khabara ApavAmAM Ave che ke ApanI sarathAne pariSanA rajIsTaramAM noMdhAvazeA. adhiveza pariSanA baMdhAraNa anusAra pariSadnA nAmAM rajIsTarDa saMsthAnA pratinidhiene AvavAne haka che te upara ApanuM dhyAna khecIe chIe, saghaLA patravyavahAranIcenA zIranAme karavA vinaMti che. abdula rahemAna sTrITa taiyakhama jIla muMbai na. 3 umedacaMda DhAlatacaMda kharoDIA amRtalAla vADIlAla zAhu maMtrI-zrI bhAratIya jaita svayaMsevaka pariSad. .. For Men's Love to Women For Women's Love to Men For Love of Opposite Sex, Attractive Power 7 8 For Agricultural Prosperity, Farming, Good Crops, etc. For Success in Minning Plumbago, etc. For Success in Gemming Rabbi Solomon's Special Talisman TALISMANS AND CHARMS For those People to Avoid all Sorts of Misfortunes and enter the Gates of Successful Life. Rs As. 7 8 For Honour, Riches, Learning and Greatness 7 8 For Health, Physical Strength, etc ... For Power of Eloquence, Speeches, etc. For Success in any Under-taking or Litigation, etc.... 7 8 10 0 For success in Sport, Racing, Cards, Games of Chance, etc.... 7 8 For Success in Spiritual and Religious Life 10 0 For Success in Trade and Business... 10 0 7 8 0-120 10 O pAi alInAmamAlA prAkRta kAza jaina gUrjara kavio 1-0-0 5-0-0 7 8 100 0 A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA 225 0 jAhera khabara mATe patravyavahAra ` nIcenA sIranAme 15 0 | karavA. eka aMka mATe jAhera khabaranA bhAva for every success Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality 1st quality NOTE:-A Money Order or G.C. Notes willbring the Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.15,to Rs.25,three Rs.30 or more at a time at Rs.1o per reading, Remit with birth date. Always the full amount should be remitted in advance. No V.P.P. Apply to:- D. A. RAM DUTH, Astrologer, No.30&bb (P, Y.) Cheku Street, Colombo,(Ceylon / www ( 2jIsTarDa naM0 44 ) ... vIra bAma mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, iluenjhA vigere hareka prakAranAM daro upara masaLavAthI turata ja ArAma kare che. vIra oinTamenTa khasa kharajavAna akasIra malama. dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. proH--mAhanalAla pAnAcaMdanI The. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3. ejanTa :--mArArajI roDa, The. jImAmasjIda, muMbaI 2 nIcenAM pustakA kAnpharansa AphIsamAMthI vecAtAM maLaze. = zrI jaina graMthAvali zrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2. sAthe bhA. 1 leA zrI jaina zvetAMbara madirAvali 21 0 rUA. 9-0-0 vadhu mATe lakhA-- 30 0 rUA. 1-8-0 1-0-0 -2-. AsIsTanTa sekreTarI, zrI jaina zve. kAnpharansa. 20 pAyanI pAsTa na. 3 muMbai. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che saMsAramAM sukha zuM che?? nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnA mukhya sAdhana che. je tamAruM zarIra kaI paNa duSTa rogathI pIDAtuM hoya te prakhyAta maznamaMjarI goLIo (rajIsTarDa nuM tarataja sevana kare. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vAMsAnI phATa vagere dareka darada paNa ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna harIpha IlAja che. kI, goLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 strIonI taMdurastI mATe te garlAmata curNa rajIsTarDa) . 88 %8A%% # 0 % nuM tene tarataja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarU5 che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi roga dUra kare che. garbhAzayanA rogo dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. strIonAM dareka darado dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kIM, tolA 10 nA DabA 1 nA 3, 2) che, - jo tamArA bALaka haMmezAM regI tathA nirbaLa rahetA hoya to * ********** * ** * * *** bAlapuSTIkaraNa vaTIkA rajIsTarDa) & N X * X* * * te tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darada dUra karI lehI puSkaLa vadhArI zarIra hRSTapuSTa banAvavAmAM A geLIo uttama AbAda ilAja che. kI, DabI 1 ne rU, 1). A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vidyA pustaka maphata maMgAvo, rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAnca-393 kAlabAdevI muMbaI 2 3 bhATIA mahAjana vADI sAme. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAnavarge eke avAje vakhANelA ane dIkAlathI na malatAM AhuM tamataprabhAkaranA saMskRta prAkRta graMthA. bAhya svarUpa-pustakaAkAra, DemI sAIjha, bAlamedha yaipa, 55 ratalI glena kAgaLa. sasthAne sakriya Uttejaka vyakti-vyAkaraNAcArya vedAtavAgIza zrIdharazAstrI pAThaka zAstrI elphinsTana kaoNleja muMbAI, DaoN. pI. ela. vaidyazrI A, D. Litt. prophesara saskRta pAlI ane ardhamAgadhI vili'gTana kAleja sAMgalI, preA, ena. jI. surU prephesara sa'skRta ane ardhamAgadhI punA vigere. navA sudhArAo--pADabheda, viSaya shelAIthI samajavA mATe kaThaNa ane pAribhASikAdi rAkhyuM upara sarala ane vistRta 'skRta TippaNI athavA iMgliza nATsa, aitihAsika dRSTayA darekane atyuparyeAgI sarvAga suMdara prastAvanA UpayAgI pariziSTA, zabdakoza. thAne Azraya--muMbAI, kalakattAdika yunivarsiTIo, zrImahAvIra jaina vidyAlaya vagere. najIvuM mUlya--dareka graMthanI kiMmata tenA aMge thayelA kharcathI eka pAI paNa vadhAre naja rAkhelI hovAthI etaddezIya temaja paradezIya graMthaprakAzinI sasthAnI dRSTie nahI jevIja che. taiyArlR graMtha-1 pramANa mImAMsA pR. 126 kiMmata rU. 1 pAsTeja zivAya. 2 syAdvAdama'jarI pRSTa 712 ki. rU. 2 posTeja zivAya, taiyAra thatA graMthA--1 syAdvAda ratnAkara (lagabhaga sa`pUrNa ), 2 sacitra tattvArthasUtra sabhASya, 3 prAkRta vyAkaraNa ( siddhahemanA AThame adhyAya), 4 chandonu zAsana, 5 anekAMta jayapatAkA (vRtti ane TippaNa sAthe), 6 papAtika jIvavAia sUtra (mULa iMgliza neTsa sAthe ), 7 sUtra kRtAMga sUtra (mULa iMgliza neTarsa sAthe). taiyAra graMthA vI. pI. thI maMgAvI levA ane taiyAra thatAM gra MtheAnI grAhaka zreNimAM nAma noMdhAvavA dareka nakala pAchaLa rU. 1 meklavA zIkhratAja karavI hitAvaha che. maLavAnuM ThekA - 1 2 jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya, elisa brija, amadAvAda. 4 mesarsa motIlAla banArasIdAsa, ke. sayyada miyA vanAra, hAdoSa, (vaMjJA). 6 mesarsa nArAyaNa ciMtAmaNa AThavale, bukaselara, vaDodarA. ArhatamataprabhAkara kAryAlaya, pUnA siTI. 3 zA. zaMbhulAla jagazIbhAI 3. samAnapurA, purAttaratha maMtri, samAcAra, 5 hiMdI sAhitya kAryAlaya, sirohI (vAnaputAnA). 7 zrI yazovijayajI jaina graMthamAlA, che. vailiroDa, mAvanagara, gutIrAtI ane hiMdI sarala bhASAnA lokapriya lekhako tathA suprasiddha vidvAnAnA mananIya lekhAnA abhyAsa karavA hAya, duniyAmAMnA navIna samAcAro temaja AzcaryakAraka Adhunika zodheA jANavA hAya tathA jaina khakharA sAMgopAMga vAMcavI hAya te jaina-jIvana patranA Ajeja grAhaka banA kAraNa jaina samAjanA abhyudayArthe ane jainadharmanA prasAramATe sAmAjIka, dhArmika, naitika temaja aitihAsika ane vaijJAnika viSaye uparAMta bIjA paNa aneka viSayeAnI nIti, nyAya ane svataMtratApUrvaka nirbhayapaNe carcAo calAvI navIna prakAza pADanArUM pragamanazIla pAkSika patra phakta Aja che. ane hAlamAM vidyAnuM keMdra anelAM pUnA zaheramAMthI prasidda thatuM hAvAthI kApaNa pakSanA lekhakane potAnA prAmANika vicAro Aja patradvArA bahujanasamAja samakSa raju karavAnI susadhI maLe che. vArSika lavAjama TapAlakharca sAthe rU.2-8-0 prAptisthAna- --vyavasthApaja jaina nIvana, pUnA zahara. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra rUpIA 3traNa. maoNDarna regyuleTara kalaiMka. jarmanIthI hamaNAMja maMgAveluM. geraMTI varSa traNanI uttama valanaTamAM banAvela gharavALuM majabuta sAMcAkAma ane kArIgarIvALuM divAla ane meja para goThavI zakAya che. kiMmata phakta rUpIA 3 traNa penDalama sIsTamathI cAle che. hamaNAMja lakhe vI. esa. vaica kuM. pI. bI. 105, madAsa naE A oNphara maphata!! ( 18 A AMphara maphata!! | 10 NEXT LEVER l - , ka , amArA aDhAra kereTa rolDagolDa tArA lIvara "rajIsTarDa" khIsA ghaDIALanA kharIdanArAone, amAre "C" sI rajIsTarDa TAImapIsa maphata ApIe chIe. A oNphara mAtra thoDA vakhatanI che. hamaNAM ja lakhe. khIsA ghaDIALa mATe tene DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraMTInI sTempa ApavAmAM Avela che. kiMmata rU. 5). lakhe - kepTana voca kAM. pisTa bekSa radaya CAPTAIN WATCH COY. P. B. 205, MADRAS, { madrAsa, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka vyavasAyAmAM bhUlI na jatA jainabaMdhuone vijJapti. zrI pAlitANA khAte AveluM zrI siddhakSetra jaina khAlAzrama chellAM 21 varSathI jainakAmanAM khALakAne vyAvahArika ane dhArmika zikSaNa ApavA yathAzakita satat prayAsa karye jAya che. hAla sATha vidyArthIe A sasthAnA lAbha le che. A varSe A vidyArthIe meTrIkanI parIkSAmAM beThA hatA temAM traNa temanA aicchika viSayAmAM tathA pAMca vidyArthIe badhA viSayAmAM pAsa thayA che. jee sA mu`bai khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM dAkhala thavA bhAgyazALI thayA che. Apa saiA jANeA che. te pramANe saMvata 1982 nI caitrI punamathI pAlitANAnI tIrthayAtrA baMdha che tethI A saMsthAnI Avaka ghaNIja ghaTI gai che. udAra jainakAma pAtAnI aneka saMsthAe calAve jAya che. te Apa sau pratye amArI namra araja che ke Apane ame na pahoMcI zakIe te Apa sAme pagale cAlIne ApanA udAra hAtha laMbAvI saMsthAne AbhArI karaze|. lI. sevakA, mAnad maMtrI. zrI siddhakSetra jaina bAlAzrama, pAlitANA. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ QRRRRRRRRRRRRRadaR kods te taiyAra che! satvare maMgAve! 8 huM "jaina gurjara kavio." huM Azare 1000 pUchano daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainee zuM phAlo Apyo che te tamAre jANavuM hoyate Ajeja uparanuM pustaka maMgAve. jaina gUrjara kavio" eTale zuM? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa ? yuga pravartake koNa? jaina rAsAo eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnane prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prAjaka zrIyuta mehanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhuM che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavio-nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione -ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-0-0. prathama bhAga-mAtra juja prati heI dareke pitAne orDara turata dhAvI maMgAvavA vinaMti che. endooooooooooooooooooooooo - 20 pAyadhunI, } lakhe - goDIjInI cAla ! pahele dAdara, mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa che 3 muMbAI naMbara . Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana oNrDanuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu bAMI navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane eNlarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bAla, bAlIkAo, strIo temaja purUnI harIphAInI dhAmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAmo daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membaro ane sahAyaka membaronI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAne rakama mokalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - membare mATe :lAipha membara thavAne rU. 100) e kI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, . ena. sekreTarIo, * muMbaI 3, jina vetAMbara ejyukezana borDa, rAjA mahArAjAe navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membara, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baroDA gavarnamenTa, janarala, karnala, mejara, kepaTane, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa onararI e. DI. sI., polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIlIyana ephasara, yupIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA moTA DAkaTara tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhamAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja ' tenI upayogItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAho yAkatI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAtI vIrya vikAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI marAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa jIvananI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 golInI DabI ekanA rUpiyA daza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI mahAvIra jaina vidyAlaya zrI sArAbhAI maganabhAI modI lona-skolarazIpa phaMDa che A phaMDamAMthI jaina bhavetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne huM nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenarUpe ' ApavAmAM Ave che - (1) hAiskulamAM aMgrejI cethA dhoraNathI aMgrejI sAtamA paga gheraNa sudhInA abhyAsa mATe. ( 2 ) TreinIMga kolejamAM abhyAsa karI TreinDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAipha ke narsa thavA mATe. " (4) hisAbI jJAna, TAIparAITIMga, zorTahenDa, vigerenA abhyAsa mATe. (5) kaLA kaizalya eTale citrakaLA, ga, pheTogrAphI, IjanerI, vijaLI ItyAdInA abhyAsa mATe. (6) dezI vaidhakanI zALA ke nezanala meDIkala kalojamAM che, abhyAsa karavA mATe ' lona tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigate mATe tathA arajI patraka mATe lakheHgevALIA TekaraDa, onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI | zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. A patra muMbaInI zrI jana kahetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaeNnpharansa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM.