Page Text
________________
જૈનધર્મ
૫૭
જૈનધર્મ. ગુજરાતીમાં અનુવાદક–હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા. [ ચેસ્લોવાકિયા દેશમાં આવેલા પ્રાગ વિશ્વવિદ્યાલયના શબ્દ–વ્યુત્પત્તિશાસ્ત્ર અને સંસ્કૃતના અધ્યાપક ડે. જોસફ બાટી પી એચ. ડી. મહાશયને જૈનધર્મ પરત્વેને લેખ ચેખવિશ્વકોષના ૮ માં ભાગ (પૃ. ૩૨૫૩૨૬)માં ઈ. સ ૧૮૯૪ માં પ્રસિદ્ધ થયેલ હતું. આ લેખમાંથી જૈનધર્મ વિષે કંઈ નવું જાણવાનું મળે તેમ નથી કેમકે જૈનધર્મ વિષે લેખક મહેદયને સ્વલ્પ માહિતી છે એમ તેઓ પોતે લેખમાં ઉલ્લેખ કરે છે. છતાં પણ કેટલીક દષ્ટિએ વિચાર કરતાં આ લેખ મહત્વનું છે. દાખલા તરીકે દેશાન્તરમાં-
ચે સ્લોવાકિયા દેશમાં ૧૯મા સિકાના અંતમાં જૈનધર્મ સંબંધી કેવી માન્યતા હતી તે આ ઉપરથી જોઈ શકાય છે. આ લેખમાં જે કોઈ વાંધા પડતી કે પ્રમાણ-વિકલ હકીકત હોય તેની સમાલોચના કરવાની હું આવશ્યકતા જેતે નથી, કારણકે તે કંઈ સુજ્ઞ પાઠકથી અજાણી રહી શકે તેવી નથી. ' આ લેખને ગૂર્જરગિરામાં અનુવાદ કરવાનું કારણ એ છે કે જૈનસમાજ-સાધુઓ તેમજ ગૃહસ્થ કે જે મેટેભાગે અજૈન વિદ્વાન તરફથી જૈનધર્મના સંબંધમાં દર્શાવાતા વિચારોથી બીનવાકેફગાર-બેદરકાર રહે છે, તે જાગૃત થાય અને ભવિષ્યમાં જૈનધર્મ વિષે જૂદા જૂદા દેશમાં અન્યાન્ય વિદ્વાન કેવા ઉગારે કાઢી રહ્યા છે તે તરફે બનતું લક્ષ્ય આપવા પ્રેરાય. જે આ તરફ ઉદાસીનતા સેવવામાં આવે, તે આનું પરિણામ ભયંકર આવે. કેમકે જૈનધર્મનાં તત્ત્વોથી અપરિચિત જનમાં તે આ ધર્મ સંબંધી ખેટે ભ્રમ ઉત્પન્ન થવાથી એનું ગૌરવ છિન્ન-ભિન્ન થવા પ્રસંગ પ્રાપ્ત થાય. એ દેખીતી વાત છે. હી. ૨.]
જિન અથવા જિનોના પૂજકે એ ભારતવર્ષના સમય પર ઘણુ ધણુ મત-ભેદે છે. કેટલાકે ઈ. એક વિશિષ્ટ ધર્મના અનુયાયીઓ છે. આ ધર્મની સ. પૂર્વેના નવમા સૈકાને એના ઉત્પત્તિ-કાલ તરીકે ઉત્પત્તિ વિશે ચોક્કસ ખબર નથી. કેમકે કેટલીકવાર ઓળખાવે છે. જ્યારે કેટલાક તે ઈ. સ. ના આ જનને બૌદ્ધની શાખા તરીકે ગણવામાં આવે છે. હેમાથી નવમા સૈકા સુધીના સમયને એનો ઉત્પત્તિ બૌદ્ધ ધર્મ અને હિંદુ ધર્મ વચ્ચે ખટપટ ચાલતી કાલ ગણે છે. પરંતુ જો આપણે જૈન ધર્મના તત્વને હતી તે અરસામાં આનો પ્રાદુર્ભાવ થયો. આનું બિદ્ધ હકીકતો સાથે સરખાવીશું, તે ડૅ. બીલર વલણ બ્રાહ્મણ ધર્મ તરફ હતું. આ ધર્મના ઉત્પત્તિના પ્રમુખ વિદ્વાનોએ સ્વીકારેલો નીચે મુજબનો અભિ
૧ ધર્મ અને નીતિના વિશ્વકોષમાં ઈ. સ. ૧૯૧૪માં પ્રાય ખરે હોય એમ લાગે છે. જૈન ધર્મ કંઈ બાહ છપાયેલા . કેબી મહાશયના જૈનધર્મ પરના લેખ ધર્મમાંથી ઉત્પન્ન થયો નથી, પરંતુ બદ્ધ ધર્મ પણ તરફ જેમણે મારું પ્રથમ ધ્યાન ખેંચ્યું હતું, તે ઈતિહાસ જે બુદ્ધિવિષયક હીલચાલમાંથી ઉદ્ભવ્યો છે તેમાંથી તવમહોદધિ ઉપાધ્યાય ઈન્દ્રવિજયજી (હાલ વિજયેન્દ્ર અને કદાચ વળી તે સમયે જન ધર્મ ઉત્પન થયો સૂરિજી)ની પ્રેરણાથી જેમ આલેક માસિક માટે મેં છે. એથી કરીને તો એ બોદ્ધ ધર્મ સાથે ઘણી તેને અનુવાદ તૈયાર કર્યો હતો અને તે તે માસિકમાં
બાબતમાં મળતો આવે છે. જો કે ચુસ્ત બ્રાહ્મણ કટકે કટકે છપાઈ પણ ગયા હત) તેમ આ માસિક માટે
ધર્મ સાથે તે વધારે નિકટ સંબંધ ધરાવે છે. મેં આ લેખને પણ ભાવાત્મક અનુવાદ તૈયાર કર્યો હતો. પરંતુ એના તંત્રીમહદયના અકાળ અવસાનથી તે માસિક ઘણે ભાગે જૈન ધર્મના ઉત્પાદક બાહના વોબંધ પડતાં તે પ્રસિદ્ધ થઈ શકે નહિ, આજે જેનયુગના વૃદ્ધ સમકાલીન જ્ઞાતપુત્ર યાને નાતપુર છે અત્યારે તંત્રીમહાશયે તે પ્રસિદ્ધ કરવા ઈચ્છા દર્શાવી છે તેથી આ પણ જૈન મહાવીરના (મહા પુરૂષ) નામથી આ થોડાક વર્ષો ઉપર તૈયાર કરેલો લેખ એમના ઉપર મેક- અંતિમ તીર્થંકરને પૂજે છે, લાવું છું સંશાધનાદિક કાર્યમાં ગૂંથાયેલો રહેવાથી આ લેખની મૂળ સ્થિતિમાં નહિ જેજ ફેરફાર કરી હું તે
જુદાં જુદાં કારણે અનુસાર એમને સમય પાઠક-વગના કર-કમળમાં સમર્પે તો તે ક્ષતવ્ય ગણાશે ઇ. સ. પૂર્વે ૭૩૫ થી ૫૯૮ સુધી ગણવામાં આવે
હી. ૨. છે; બુદ્ધની માફક અને ઘણે ભાગે એકજ દેશમાં
| SR No. | 536270 |
| Book Title | Jain Yug 1926 Ank 11 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1926 |
| Total Pages | 86 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 9 MB |