Book Title: Jain Syadvadamuktawali
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Vadilal Vakhatchand Zaveri
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008592/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org * ** **** zrI jaina syAdvAdamuktAvalI. COMMERCE DESPERD Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only * * * * **** * * * saMzodhaka, muni zrI buddhisAgarajI. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paMDita yazasvatsAgaragANa kRta ||shrii jaina syAhAda muktAvalI // saMzodhaka, yoganiSTha muni zrI buddhisAgarajI. chapAvI prasiddha karanAra, jhaverI vADIlAla vakhatacaMda. amadAvAda dhI DAyamaMDa jyubili minTiMga presa. =cor vIra saMvata 2435 saMvata 1965 mUlya amUlya. For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // syAdAda muktaavlii|| zloka. azuddha. 13 vAdi 5 26 de de viruddha viruddha viruddha viruddha kante kAnte borda viruddha pratyakSaH sidena borDa viruddha pratyakSA: siddhana saddheto sadeto kumadya viruddha kRtAdvaya viruddha viruddha viruda siddha sidi siddhi dezaMna darzana pache samIpAda nayaH 6 gayam 34 For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir M E -.-- . prastAvanA. jainatavana zAna manuSyonA AtmAone paramAtma svarupa apeM che-jaina tattvanA SaNA graMtho cha-keTalAka jaina nyAya graMtho evA che ke moTA moTA paritoyI tarnu rahasya barAbara sayajI zakAya. bALajIvone samajavA mATe jaina syAdvAda muktAvalI nAmano graMtha racanAmAM Avyo che. A graMtha amoe lahiyA pAsethI lIdho hato. paNa bAMcavAyI mAluma paDao~ ke, mA graMya chapAze to jana nyAyanA graMthomA praveza karavA pATe prathamAbhyAsI janAne saralatA thaze amadAvAdavALA praverI zA. bhogIlAla (maMgaLabhAi) tArAcaMdane A graMtha saMbaMdhI hakIkata kahI. tyAre temaNe potAnI taraphathI chapAvavAnI parajI jaNAbavAthI paritonI mhAyacI yathAmati saMzodhana karI mudrAkita karyo che. A graMthamA je kaMi azudi rahI gaha che tene supArI azudi edi patraka ApyuM che. _syAdAda muktAvalI graMthanA kartAH A graMthanA karttA tapAgacchIya paMDita munivarya zrI yazasvatsAgara gaNi che. semanuM jIvanacaritra jANavAmAM bhAvyu nathI. kayA dezamA vizeSataH vicaratA hatA te nakI karavAnuM bAkI rahe che to paNa gujarAta mAravADa, vagere dezamAM vicaratA ho ema anumAna yAya che. saMvata 1720 lagabhaganI sAlamA tapAgacchamA AcArya zrI vijayaprabhasUrIzvara thayA. temanA dharma rAjyamA upAdhyAyajI zrI yazovijayajI tathA zrI vinayavijayajI vagere samaya mahA mAnI munirAno yaekA che. zrI vijayamamasarinA ziSya zrI paMDita kalyANasAgarajI gayA. vemanA ziSya paMDita yAsAgarajI yayA. temanA ziSya hita zrI.yazasvatsAgaragaNi yayA.. bhI yazasvatsAgarajI cAritrasAgajInI pAse bhayA For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hoya ema lAge che tethI svaracita graMthamAM gurucAritrasAgara Ama lakhe cha:-padAca dharma gurU paNa hoSa te zAnI bANe. yazasvatsAgaramaNinI nyAya tathA kAvyanA viSacamI vidtA apUrva lAge che te AgraMtha jonArane mAluma paDajhe. spAbAda muktAvalInI TIkA che ke nahi te jaNAyuM nayI. koi A aMthanI TIkA race to dhanyamadane pAtra thaze .. panasAgarajImaNi ke je nyAyanA viSayamA vidvAn thayAte paNa sAgara zAkhAmAM thayA. temaNe yukti prakAza nAmano nyAya graMtha racyo che. bhojasAgaragaNi nAmanA vidvAna yayA temaNe upAdhyAya zrI yazovijayanIkRta dravya guNa paryAyanA rAsa upara saMskRta TIkA racI che. tenu nAma dravyAnuyogatarkaNA rAkhthu cha. AvI rIte sAgara zAkhAmA paNa aneka vidvAno thayA cha. vijaya, sAgara, vimala,caMdra, ratna vigare tapAgacchanI zAkhAo che tepAyI hAla sAgara, vijaya, vimala e praNa zAkhAo najare paDe De. sarva zAkhAo vA gacchono uddeza tatva jJAnavaDe Atma svarupamA ramaNatA karI paramAtmapada prApta karatuM te che. tethI koine gaccha, zAkhA, ugAzrayamo mujhAvArnu nathI, gacchAdika bAbanI olakhANa pATe che. aMtaramA utaratAM te nathI. mA graMthanA zlokoneM koI vistArapUrvaka gujarabhASAMtara karaze to bahu lAbha yavA saMbhava che. .. A graMthamA koi ThekANe azuddha dekhAya to paMDita muniparyoe jaNAna ke jethI bIjI AvRzcimA mudhArI zakAya.. jA graMtha sudhAravAmAM kaI mati doSa thayo zepa to paMDita puruko sadhAraNe.. OMzAntiH zAntiH zAnti lekhaka muni buddhisAgara. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org OM mahAmuni ravisAgaragurubhyo namaH zrI jaina syAdvAda muktAvalI // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir praNamya zaMkhezvara pArzvanAthaM prakAzitAnaMta padArtha sArtha svAnya prakAzAya tamastamArkaH prakAzyate jainavizeSa tarkaH // 1 // syAcchandArthalasadra sodbhavabhavA dravyAdibhirbhAsvatI svAnya dravyacatuSTayaikya kalitA sArvoktibhiHzAzvatI satsAmAnyavizeSabhAvalalitA syAtsaptabhaMgAvalI dhAryAsadbhiriyaMsukhaikakRmilA syAdvAda muktAvalI |2| sattarka karkazavicArapada pracArai duvAdivAda rasanAzana zAsanAya / ajJAna saMtamasarAzi vinAzanAya syAdavAdasatvatilakAya namo namostu // 3 // samyak pramANa naya tattvasatattvasiddhiH syAtsarvadarzi samayAdhyayanAbhiyogAt For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatraiva vastu sakalaM samarUpa tattvamAbhAsate tadapi mAnayuga pratItaM // 4 // santyeva prAktana graMthA stadubodhaprabodhakAH gabhIrA vistRtAsteSu nAdhikAro'lpamedhasAM // 5 // sukhopAyena teSAMsannyAyazAstrArthakAMkSiNAM ajJAna timirobheda dyotarUpA pratanyate // 6 // ciraMtanAnAM vizadoktiyukteH saMkSepatovApyupajI. vya tasyAH tallakSaNAnIhatadIyazabdaiH paryAyazabdaiHparikalpayAmi jIvAdyadhigamopAyau satpramANa nayAvimau vivektavyautathaivAnya prkaaraasNbhvaadtH|| 8 // jIvAdivastunazcaivA'nekAntAtmakalakSaNaM svadravyaguNaparyAyaiH sthityutpAdavyayAtmakaiH // 9 // jIvAjIvaudraupadArthoprasiddhautatrA'pyAdyodviprabhedaprabhinnaH antyastviSTaH paJcadhApudgalAkhyo dharmAdharmAkAzakAlaprabhedAt // 10 // yathoktaM // dravatyadudravaddoSya tyevaMtraikAlikaMcayat tAMstAMtathaivaparyAyAM stavyaM jinazAsane // 11 // For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNodravyagatodharmaH sahabhAvitvalakSaNaM paryetyutpAdanAzauca paryAyaH sa udAhRtaH // 12 // dravyahi sAmAnyavizeSarUpaM svatastathApratyayavedanena AdyaM vidhAsyAdanuvRttihetuH dvidhA dvitIyovyativRttihetuH // 13 // sAmAnyametat kilatiryagUlatA bhedaprabhinnaM dividhaM vadanti te vyaktau samAnaM prathamaM gavAM baje gotvaMyathAdravyamidaM tato'nyathA // 14 // tulyA sadA pariNatiHprathamasyalakSaNaM vyaktiMpratIhagaditaM nijajAtivAcakaM pUrvAparAtma nijaparyava vartanatvataH dravyaMtadevamaparaMmatamUrdhatAbhidhaM // 15 // vyakti vizeSa svata eva sadyo vacchedakatvAd vyativRttirUpaH so'pividhAsyAd guNaparyavAbhyAM svarUpabhedaprathitAtmatAbhyAM // 16 // dravye guNAH santi sadA sahotthA statparyavAste kramabhAvinaH syuH For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir syAd bhedabhinnA navadharmApekSAkRtopyamISAM kathitaH prabhedaH // 17 // // sarva tathAnvayidravyaM nityamanvayadarzanAt // anityametatparyAyai rutpAdavyayasaMgataiH // 18 // pradhvastekalaze zuzocatanayA bhaulausmutpaadite|| putraH prItimavApa kAmapinRpaH zizrAyamadhyasthatAm // pUrvAkAraparikSayastadaparAkArodayastadvayA dhArazcaika iti sthitaMtrayamataM tathya tathA prtyyaat||19|| ghaTamaulisuvarNArthI nAzotpAdasthitiSvayam // zoka pramodamAdhyasthyaM janoyAti sahetukaM // 20 // payovrato na dadhyatti na payoti ddhivtH|| agaurasavatoneme tasmAdastutrayAtmakam // 21 // utpAdonavinA vyayena navinA tAbhyAMprasAdhyAsthitiH saMtyetehiparasparaMkhalunijaiH paryAyabhAvAzritaiH // bhinnAstvekapadArthagAapi mitho bhinnasvabhAvAditaH saiveyaMtripadIjinezagaditA tsyaastuvshyNjgt|||22|| dravyaparyAyasaMyuktaM paryAyAdravyasaMgatAH // guNo dravyagato dharmaH svruupaatrityNviduH|| 23 // tathoktaM / / dravyaM paryAyaviyutaM / paryAyavyavarjitAH For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kakadA kenakiMrUpA / dRSTA mAnena kena vA // 24 // svadravyAdi catuSTayenaparatastenaiva taddhetunA // bhAvAbhAvayugAtmakastukalazo jAtastathA pratyayAt itthaMnaivayadA tadaiva kalazaH staMbhAdivasphuTam || tasmAnnAtravicAraNApi sudhiyA kAryAvicAryAgame 25 parasparaM yatra viruddhadharmAzrita svabhAvA guNiparyayeSu || nadoSapoSAyaviruddhadharmA dhyAsastvanekAntamatAnugAnAm // 26 // sarva masti svarUpeNa pararUpeNa nAsti ca anyathA sarva satvaM syAt svarUpasyApya saMbhavaH // 27 // putratvamapi pitRtvaM mAtulatvaMca pautratA bhrAtRvyatvaM tathA bhAgineyatvaMcapitRvyatA // 28 // ekasminneva puruSe dharmA ete viruddhakAH // saMgacchante kathaM vinnAstyapekSAkRtAamI // 29 // putratvaM ca pitRtvaMcA-pekSayApi kRtaM bhavet // pituH putrasya bhedasyaikasminnarihi saMgataM // 30 // // yathoktam // bhAge siMhonaraH siMho yo'sau bhAgadvayAtmakaH // tamabhAgaM vibhAgena narasiMhaM pracakSate // 31 // For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMzayaH saMkaro vaiy-dhikrnnyaanvsthitii|| apratipattirviSaya vyavasthAhAnirityamI // 32 // yatkAryakAraNatayApimatAntarIyA // nitytvmnydpivstunimnymaanaaH|| tatkiMviruddhaghaTanA na bhavettadAnIM // svIyAzritepi na mate guNadoSa cintA // 33 // etedoSAnacaivAtra syAdAde saMbhavantyamI // jaatyNtrvaanirvkaashaaevprtisstthitaaH||34|| svabhAva bhedaH kilavastunastu svIya svabhAva vyativRttitopi // atatsvabhAvAt para kalpanAyAM tadAnavasthAsvayametivRddhiM // 35 // ekAntanitye na gamAgamau staH na puNya pApe na ca bandha mokSau tathApyanityapi sa eva doSa stasmAdanekAntamate na doSaH / / 36 // syAdityavyayameveda manekAnta pradIpakam aSTAsvapipadeSveva miyaM tatvacatuSTayI // 37 // nityAnityatvamevaikA-nyAsAmAnyavizeSabhid For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 abhilApyAnyabhedekA bhAvAbhAvAtmikA // 38 // ekAntanitye sukhaduHkhayostu | bhogo na jIve na tathApyanitye / kramAkramAbhyAM tathAhiniyA / nityekriyAvastuni no ghaTeta // 39 // 1 citraM yadekaM tadaneka matra prAmANikai rUpa murIkRtayaiH // ekatra mAnyAH satataM tvadanyai rupAdhi bhedena viruddha dharmAH // 40 // svataMtranityAnityAbhyAmaparevAdinaH punaH // mizrAbhyAmapi tAbhyAMtu procuH syAdAdavAdinaH / 41 / kuMDalI kuMDalI kArAvAvasthAzritopavA vyatiriktA'vyatiriktA naikaMtesaMgatAstadA // 42 // ekAMtavAdonaca kAMtavAdo pyasaMbhavoyatra catuSTayasya upakramo vAnugamo nayazca nikSepa ete prabhavaMti tadat // 43 // mahAgraMtheSu yatproktaM tatvaM catuzcatuSTayaM vijJeyaM vRttito vidbhiH savizeSaM vizeSataH // 44 // jIvaH padArthoM guNitA guNAstu // For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 vijJAna zakti pramukhAstvanaMtAH / nRdevatiryagnirayaikarUpa paryAyarUpaM pravadanti tattvaM // 45 // ajIvaMzvApijIvaMti jIviSyaMticayesadA jIvAiti jinAstatvaM jagurhijagaduttamAH // 46 // saMsAriNazrayejIvAH saMsarati punaH punaH samasArSuzca saMsAre saMsakhyiMti te sadA // 47 // saMsArya saMsAritayopayogI / dvidhA pramAtA vyavahAratopi // karttA ca bhoktA tanumAna meyaH / zuddhAtsva bhAvorddhagatistva mUrttaH // 48 // cetanA lakSaNopyAtmA pratikSetraM pRthagusthitaH / jJAtazrobhayamAnenAdRSTavAn pariNAmya sau // 49 // // atha prakRtaM // uddeza lakSaNa tatparIkSA dvAreNa teSAM sadupAya mAhuH // uddeza mevAtrahinAma mAtra // vastu prakAzodyata mAmananti // 50 // tallakSaNaM yadvyatikIrNavastu / vyAvRtti hetu dvividhaM tadeva // For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnubhUtaM tadanAtmabhUta mauSNyaM yadameH puruSastudaMDI // 51 // teSAM yathA syAt sadasadvicAro yukterbalAtsaiva matAparIkSA // ebhistribhirvastusadaiva lakSya sattArkikANAM kila vRttireSA // 52 / / avyApakatvaM hi tadekadezyativyApakatvaMtvitarAnuvRtti // kutrApyavartitvamasaMbhavasyaite lakSaNAbhAsatayAtrayomI // 53 // svaparavyavasAyilakSaNaM gaditaMjJAnamidaMpramANakRt // sadasatsakalArthasaMgraha grahaNAbhijJamatovizeSakRt // 54 // yatsannikarSAdirasaMvidAtmA prAmANyazAlI na bhavekadAcit // nArthAntarasyaivamacetanatvA vArthovapattIkaraNatvamasya // 55 // kiMsyAtmamAyAH karaNatvamasya pratyakSatA vApi kathaM ghaTeta // For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramANatA vApikRtastamAMsyAt / no sannikarSe tritayaM kadAcit / / 56 // asannikRSTaM pramiterhicakSu. prApya kAritvata evaM hetoH| tadudbhavaH syAtkhalu sannikarSAbhAvapi tasyAM na ghaTeta tattA // 57 // cakSurmanovadviSayodbhavAnugrahopaghAtAnupalaMbhatopi / aprApyakArIdriya maMDaleSu syAvyaJjajanAvagrahakazcatuSu // 58 // na vidyate cakSuSi taijasatvaM na razmivattA na ca tadgatistu aprAptavastu pravara prakAze tadyogyataivaM zaraNaM vadanti // 59 // vyavasAya svabhAvaMhi / pramANatvAdudIritaM // paroditaM tathA nirvikalpaka vyavasAyahRt // 6 // samAropa viruddhatvAcanevaM na tadIdRzam / / tami stadadhyavasAyo vyavasAyaH zitezinam // 61 // atatprakAre satitatprakAratAntaH samAropa iti prasiddhaH // For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viparyayaH saMzaya eva tatropacArato'nadhyavasAyasaMjJaH // 12 // viparItaikakoTestu niSTaMkanaM viparyayaH zuktikAyAM hi rajataM smaaropoymaadimH||63 / / anizcitAnekakoTi-spazijJAnaMcasaMzayaH sthANurvApuruSoveti samAropo dvitiiykH||64 // kimityAlocanaprAyaM jJeyo'nadhyavasAyakaH gacchatazcatRNasparza viSayaMjJAnamucyate // 65 // pUrvAkAraMparikSayottaradhRtA kAraH smRtaM kAraNam pUrvAkAraparikSayottaraparINAmastukAryaM bhavet nirdiSTakaraNaMcasAdhakatamaM tatkAraNasyAtridhopAdAnaMsahakArikAraNamato'pekSAkRtaM kAraNam / / 66 // ekaMtvasAdhAraNa kAraNaMsyA danyaca sAdhAraNa mAhuratra // ekaM chupAdAna mato mataM ca tathAnya danyena kRtaM kRtaM tat // 67 // utpattau parataH svatazca parato japtau pramANaM bhavet pratyakSaM ca parokSa metadubhayaM mAnaM jineMdrAgame // akSAdhInatayA'smadAdividitaM spaSTaMvidhAlaukikam For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 manyattatkilapAramArthika mato nityaM satAM sNmtm||68|| AdyaM sAMvyavahArikaM punarapidvedhendriyA'niMdriyos tpannatvAdviditaM tathApi hi caturbhedaM tathA'vagrahaH IhApAya sudhAraNAbhi ruditaM jJAnaMhimatyAtmakam tatrAdyaM vikalaM tathA ca sakalaM tadvAn smRta stIrtha kRt // 69 // jJAnAvaraNanAzAcca kSayopazama to pivA // zabdAdyasaMbhavijJAnaM spaSTaM svAnubhavodayAt // 70 // jJAnaM sAMvyavahArikaM nigaditaM pratyakSamevedriyai rjanyaMtatkila pAramArthikamidaM tasmAcca taddhetukam anyAnya vyatirikta lakSaNavatoH pratyakSatAkiMtayo rAdhesyAdupacArataH kavivaraijJI ne parokSe'grime // 71 // spaSTaM vizeSa vizadapratibhAsamAnaM // pratyakSameka muditaM vyavasAya rUpaM taddezato hi vizada pratibhAsanatvAt jJAnaM viziSTa miha sAMvyavahArikaM syAt // 72 // jJAnaM bhavediMdriya janyamekam punastathAniMdriya janya manyat sparzAdikAnAM punariMdriyatva maniMdriyatvaM manaso vadaMti // 73 // For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 manaH punastadvaya sAdhanotka maprApyakArisvamate ca cakSuH // jJAnaM tathaivAhurapItarANi yatprApya kArINi tadindriyANi // 74 // yogyendriyArthasamayodbhava mukhyasattA tanmAtra gocara samudbhavasadviziSTam saMgRhyate'vizadaM khalu yena vastu sosvagrahaH punarayaM puruSaH samasti // 75 // tadgocarIkRta padArtha vizeSa saMvi dIhAsti saMzaya nirAkaraNodbhavA'tra yadyeSaeSa puruSaH kila dAkSiNAtya statpratyayAtmakatayA grahaNAbhimukhyam // 76 // jAtastathehitavizeSa vinizcitAtmA bhASAdyazeSa viSayAcaraNAdapAyaH nizcityavaiSa puruSaH khaludAkSiNAtyo yAthAtmyabodhavidhinA vidhivatprayuktaH // 77 // kAlAMtareNa tad vismaraNAya yogyaM tajjJAnamevagaditA kiladhAraNaiSA syAccAgRhItaviSaya grahaNAdamISAM kopyatra pUrva munibhiH kathitaH kramo'yaM // 78 // For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 tatrAdyaM vikalaM nijAvaraNa kacchedodbhavotpattimat kiJcitsyAdasamastavastu viSayAvacchedakatvAt punaH pratyevaM prathamaM hiyabhavaguNI satpratyayau yasya tau rUpidravya sugocaraM tadavadhijJAnaM hyadaH SaDvidham // 79 // cAritrazuddhi saMjAta viziSTAvaraNakSayAt yanmanodravya paryAyAlambanaM viniveditam // 80 // tad dedhA saMjJijIvAnAM / mAnuSakSetravartinAm manaHparyAya vijJAnaM / manaH paryavasaMjJikam // 81 // svasAmagrI vizeSodyatsamastAvaraNakSayAt sakalaM ghAtisaMghAta vighAtApekSamIritam // 82 // samastavastu vistAra | sAkSAtkAri trikAlataH sarvathA sarvadA nityaM / kevalajJAna mevatat // 83 // sarvajJo'sau vItarAgaH prasiddho nirdoSatvAtsadbhirevoditazca / / nirdoSo'yaM satpramANA'virodhi vAktatvAdatra spaSTadRSTAnta eSaH // 84 // syuH sUkSmAMtaritAtidUraguNina stvaNvAdayaH kasyacit pratyakSaH satataM yathAhutavahaH sAdhyonumeyatvataH sarvajJaH kila sostyanindriyakato jJAnAcchrutaH suzrutAt For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yasmAdindriyajaM na sarva viSayaM jJAnaM bhavetkarhicit tvameva nirdoSa itIhazAstrA'virodhivAkdevayato virodhH| yathA prasiddhena na baadhytetr| tasmAdanekAntamatAdyadiSTam // 86 // tvadAksudhApAnaparAGmukhAnAm sadaivamekAntamatAnugAnAm nijAtahevAkavidaMbitAnAm kheSTaM ca dRSTena hi bAdhyatena // 87 // cAritrAMzaH kalaubhUri bhAgyabhAjAMsudurlabhaH asmad bhAgyodayAdApto guruzcAritrasAgaraH // 88 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNArdhAzonatezaH zriye kalyANAdima sAgarAhvaguravo vidvadyazaH sAgarAH tacchiNyasya yazasvataH kRtiriyaMsyAdAda muktAvalI pratyakSastabakaH pramANarasikastatrAdya evAjani / / 89 // iti zrImattapagacchIya paNDita zrIyazaH sAgara gaNi ziSya bhujiSya paM0 yazasvatsAgara gaNipragalbhitAyAM syAdAda muktAvalyAM pratyakSapramANa prabo. dhakaH prathama stabakA prasphUrtibhAvamabIbhajat // For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha dvitIya stbkH|| atha dvitIyaM pratipAdyamAnAs. spaSTatvabhAvAbhimataM parokSaM // Adye parokSe himati zrute he saiddhAntikAstAvadidaM vadanti // 1 // smaraNaM 1 pratyabhijAnaM 2 tarko'3 thAnumitiH 4 zrutaM 5 parokSaM paMcadhA pAhu bhUrayaH pUrva sUrayaH // 2 // mAnArpitA yA prasabhaMpratItA pratItirevAnubhavaH prtiitH|| kramottaraM kAraNa mAhureSAm kramopyamISAmaya mevsiddhH||3|| saMskAra bodhodita kAraNena tathAnubhUtArthaka gocaraMyat tacchadamAtrollikhana svarUpaM vijJAna metatsmaraNaM parokSam // 4 // smRtaM tathaivopamitaM vitarkitam / punastathaivAnumitaM zrutazrutam pratyakSatovApi dhRtaM purA yat sarvajJa vivaM smaraNe nidarzanam // 5 // For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 hetU tu yasyAnubhavasmRtIte sAmAnyayugmaM viSayopadeza stathA punaH saMkalanasvarUpaM tat pratyabhijJAnamato vadanti // 6 // ekaM hi pUrvottara kAlavarti dazAnuSaktaM sadRzatvato'nyat tato'nyathA'nyat kilayogaklapta mantaH praviSTaM chupamAna matra // 7 // sa eSa dRSTo jinadatta eSa sagosadRkSo gavayastathA'nyaH gorve sadRkSo mahiSastvayaMta nidarzanaM saMkalanAtmakesyAt // 8 // mAnopalaMbhAnupalaMbhahetu Apti hiM yasmin viSayopadezaH asminsatIdaM bhavati svarUpaM tarkosti dhUmodahana stu yatra // 9 // anvaya vyatirekAbhyAM nidarzana nidarzanam anvayaH sati sadbhAve vyatireka statonyathA // 10 // tarkaH pramANa mAtreNopalaMbhAnupalaMbhataH saMbhavaH kAraNaM yatra kAlatritayavartinoH // 11 // For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 sAdhya sAdhana yo vyatyAdyAlaMbana midaMhiyat anvayavyatirekAbhyAM saMvedana mudIritam // 12 // sAdhya sAdhanayornityaM kAlatritayavartinoH saMbaMdho vyAptirityevAvinAbhAvitayocyate // 13 // apratyakSa padArthasya kathaM prAmANya nirNayaH artha kriyAbhisaMvAdAdanumAnena nirNayaH // 14 // athAnumAnaM dvividhaM vadanti svArthaparArthaM hyupacAratopi svasmaihitaM svArthamidaM sudhIbhi ranyatparasmaipratipAdyamAnam // 15 // // svArtha svahetu grahaNa vyApti smaraNa pUrvakam // yadeva sAdhya vijJAna manumAnaM tadevahi || 16 || apratItamanirAkRtametat sAdhyamevayadabhIpsitamatra | vyApti pakSasamayodita sAdhyaM tadvikalpavazatopicamAnAt // 17 // sAdhyaMyadavinAbhAva sAdhanaM yatra lakSaNam anyathAnupapattyaika lakSaNaM yatra sAdhanam // 18 // yAvAnkazcidayaM sadhUmanikaraH satyevavahnau bhavet yatsatveprathamonvayonigaditoyatsatvamevobhayam For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhUmo'trA'satipAvake bhvtinotttudvitiiyo'dhunaa| jJAtavyovyatirekaeSa satataM caivA'nyathA lakSaNa / 19 / vyAptiHsadA dravyaguNakriyAbhiratyaMta saMyoga vizeSaeva tathAvinAbhAvaitIha nityasaMbaMdhisaMbaddhavizilyA20 pratibaMdho'vinAbhAvaH saMbaMdhovyAptiriSyate hetuvyaaptismaayogH| parAmarzaH sa ucyate / / 20 // sahabhAvakramabhAvA vnyorniymHsmRto'vinaabhaavH| byAlenizcayataHsyAvyAptiH saiva prakAzyate vibudhaiH||21|| yenadharmeNadharmasya / shbhaavvinishcyH|| vRkSatvaMgamayatyeva / zizapAtvena hetunA // 22 // dhUmasyApibRhadbhAnvaM-tarabhAva vinishvyH|| dhUmomiMgamayatyAzu / kramabhAvaH smRto'pisaH // 23 // sAdhanaM trividhaM kArya svabhAvAnupalaMbhabhit // pakSopi hetuvtsaadhyH| sAdhya saMbaMdha siddhaye // 24 // pakSasya vacanaMyatsthA / tsaaprtijnyaaprkaashyte| sAdhya dharma viziSTe'pipakSatvaM dharmiNizrutaM // 25 // anumAna svarUpAtau saMbaMdha smaraNAnvitaH / / pArliMgaparAmarzaH kAraNaM tatra sUrayaH // 26 // dharmiNo'piprasiddhatvaM vikalpAca prmaanntH|| ubhAbhyAMvApi vijJeyaM svasaMvedana vedakam // 27 // For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir || 20 svArthAnumAnaM syAtryaM / dharmI sAdhyaM ca sAdhanam // sAdhanAtsAdhyasaMsiddhi numAna prayojanam // 28 // 'sAdhyadharmaviziSTepi pakSatvaM dharmiNi zrutam // anyathAnupapayaika lakSaNoheturiSyate // 29 // saddhetorgrahaNaM tathA smaraNakaM vyAptestayoH saMbhavam sAdhyajJAnamato'numAnakamidaM svArthasudhIbhirdhRtaM sAdhyatvaMcatathApratItamititattredhAzrute vizrutaM kiMtvasmAdanirAkRtAdvayamidaMcA bhiipsitaatttryN||30|| kRzAnumAnayaMdezaH procyate pakSadharmatA hetUditaM dhUmavatvAdanumAnaM sudhI hitam // 31 // hetu prayogatodvedhA tathopapattiranvayaH anyathAnupapattistu vyatirekaH puroditaH // 32 // parasmaipratipAdyatvAtpratyakSAdeH parArthatA tathaivamanumAnasya sarvatraivaM vibhAvanA // 33 // hetorvacanataH svArtha pakSahetvoH parArthakaM bAlavyutpattisiddhyarthaM paMcAvayavamIritam // 34 // pratibaMdhapratipatte rAspadaM yasya lakSaNaM dedhA sAdharmya vaidharmyabhedAddRSTAnta evasaH // 35 // sAdhyadharmiNi saddheto rupasaMharaNaM tathA // dhUmazcAtra pradeze'yaM tasmAdupanayaH smRtaH // 36 // For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatpunaH sAdhyadharmasya pUrvayogenabhASitam tattasmAdamiratrAya metannigamanaM smRtaM // 37 // yathAmimAnayaM dezaH procyate pakSadharmatA dhUmavattvAddhetuvAkya manumAnaM parArthakam // 38 // ya evaM ca saevaMtau dRSTAntopanayAvubhau pAkasthAnaM nigamanaM maMdadhIsiddhayetrayaM // 39 // prakAzyate sAdhana dharmasattA tasyAMkRtA sAdhya sudharmasattA sAdharmya dRSTAnta iti pradiSTo yatrAstibhUmau dahanastutatra // 40 // sAdhyAbhAve sAdhanasyApyabhAvo vaidhoktau vai sa dRSTAnta essH|| zauciH keshaabhaavtomyaapybhaavo| dhUmasyAsmina jJeya eva hRde sH||41|| prayogatopidvividhaH sahetu stathopapattistuyadanvayaH syAt / / tatotirikta stu tathAnyathAnupapatti saMjJo vyatireka eva // 42 // dedhopalabdhyanupalabdhibhidAhi hetuH sAdhyaMtayovidhi niSedha vizeSa siddhiH| For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir etedvidhAtadaviruddha viruddhabhedAt / sAdhyena sArdha mihataccanavA'pihetoH // 43 // kAryAtpunaH kAraNakAryatAbhyAm // pUrvottarAbhyAM ca carAtsahAyyAt // smRtopalabdhistutathaivavA'nyA khabhAvato'piprathitAtprayogAt // 44 // siddhauvidhestadaviruddhayutopalabdhi yApyAditazcaniyutAH kilaSaprakArAH anyA svabhAvaniyutApratiSedhasiddhau syA saptadhA kila viruddhyutoplbdhiH||45|| saptaprakAzaH pratiSedhasiddhau ythaaviruddhaanuplbdhiressaa| vidhipratItau kila paMcadheti smRtA viruddhA'nupalabdhirevaM // 46 // etAzvasodAharaNA jJeyAHsadbhistuvistarAt granthasyabhUyastvabhayAnAbAlekhi prmaadtH|| 47 // sadbhAvarUpaH kila vstunopi|| vidhiH sadaMzogaditaH sudhIbhi / rabhAvarUpaH khalu vstunstu| tasyAsadaMzaH pratiSedha evaM // 48 // For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 caturghAyaMprAgabhAvaH pradhvaMsAbhAva eva vA // tathetaretarAbhAvo'tyaMtAbhAvazcaturthakaH // 49 // yannivRttauhikAryasya samutpattiH prajAyate / prAgabhAvaH samRtpiMDo yathA kuMbhasya kathyate // 50 // yadutpattauhikAryasya vyayo'vazyaM dvitIyakaH / kalazasyayathAjAtaM yatkapAlakadaMbakam // 51 // svarUpAntarataHstrIya rUpavyAvRttiriSyate / svasvarUpavyavacchedaH / sacAnyApohanAmataH // 52 // kuMbhasvabhAvavyAvRtti yathAstaMbhasvabhAvataH / itaretaranAmAtu tArttIyakatayoditaH // 53 // tAdAtmyapariNAmasya nivRttistu trikAlataH so'tyaMtAbhAvaevAyaM cetanAcetaneyathA // 54 // AptasyavacanAdAvi bhUtamarthasya vedanaM AgamastUpacArAca / saAptavacanAtmakaH // 55 // abhidheyaM yathAvastu yo jAnAti yathAsthitaM yathA jJAnaM cAbhidhatte saApta iti vizrutaH // 56 // sadhA laukika vaktA - dimo lokottaro jinaH // avisaMvAdi vacanam / tasyatasmAddhvaniH smRtH| 57 // tadvacanaM varNapada vAkyAtmaka mudIritam // akArAdiH paugaliko varNaH zabdaH punaH smRtaH // 58 // For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 24 rUpAdi vadvyoma guNo bhave no zabdo'smadAdIMdriya vedanatvAt // rUpAdivatpaudgalikastadidri / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yArthatvataH paugalikatva siddhiH // 59 // anyonyApekSa varNAnAM nirapekSA ca saMhatiH // padapadaireva kRtaM vAkya syedaMhi lakSaNaM // 60 // svasvAbhAvika sAmarthya samayAbhyAM niveditaM sadarthasyapratipatti kAraNaM zabda ucyate // 61 // turvAkyArtha vijJAne AkAMkSA yogyatA tathA // sannidhizceti vijJeyaM trayaM sAdhAraNaM mataM // 62 // abhivyaktena saMketAM jAtivyaktyubhayAzritAt / vAcyavAcaka bhAvena sorthasya pratipAdakaH // 63 // zabdArthayoH pratipatti / lakSaNA vyaMjanAdikA // dhvastAtparya vijJAnaM / bahudhAca bahuzrutaiH // 64 // syAdastibheda evaikaH syAnnAstItidvitIyakaH / syAdastinAstibhedonya stUyavaktavya saMgataH // 65 // syAdastitopyavaktavyaM syAnnAstipadatopivA / syAdastinAstyavaktavyaM / saptamobhedaevaca // 66 // syAdastinAstyavaktavyai rekadvAbhyAM vimizritaiH / bhaMgA vidhiniSedhAbhyAM syAtpadAtsaptavizrutAH // 67 // For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 4 25 yathA // pranAdvidhiparyudAsaMbhidayA bAdhacyutA saptadhA dharma dharma mapekSyavAkyaracanA nekAtma kevastuni // nirdoSAniradezideva bhavatA sA saptabhaMgIyayA 'jalpanjalparaNAMgaNe vijayatevAdI vipakSakSaNAt // 68 // dravyakSetrakAlabhAvaiH / svairanyaistu ghaTostyayam // svabhAvAtparabhAvAcca dravyAdyairnAstyayayathA // 69 // kAlAdibhirabhedeno-pacArAtpratipAdyate // pramANavAkyAtsaivAyaM / sakalAdezaucyate // 70 // kAlAtmarUpasaMbaMdhAH saMsarga pakriyetathA // guNidezArthazabdazcetyaSTau kAlAdayaH smRtAH // 71 // tadbhAvAvyayaevaikaM nityaMlakSaNamiSyate paryAyApekSayAdanyadanityatvamathocyate // 72 // yathoktaM // cArvAkodhyakSamekaM sugatakaNabhujau sAnumAnaM sazabdaM tadvaitaM pAramArthaH sahitamupamayA tatrayaM caaksspaadH| arthApattyAprabhAkRt vadaticanikhilaM manyate bhaTTa etat // sAbhAvadepramANejinapatisamayespaSTato'spaSTatazca // 73 // Adyo'nekAMtavAdazca tathA sadasadAtmakaH // nityAnityAtmakovAdo'nyaH sAmAnyavizeSakaH // 74 // catvAra ete vAdAH syuH syAdvAde na virodhinaH saptabhaMgyAmabhilApyA nAbhilApyAdvitIyake // 75 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caaritrcaarumuurtiryshcaaritrrssaagrH|| cAritrasiddhayemestAdguruzcAritrasAgaraH // 76 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzonatezaH zriye // kalyANAdimasAgarAhaguravovidvadyazaH sAgarA stacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaMsyAdvAdamuktAvalI daitIyIkatayAparokSajanakoguccho'bhavattatrasan // 77 // iti zrImattapagacchIya paMDita zrI yazaHsAgaragaNi ziSya bhujiSya paM0 yazasvatsAgara gaNi pragalbhitAyAM syAdAda muktAvalyAM parokSapramANa prAtItikoyaM dvitI yastabakaH saMpUrNabhAvamabhajat // saMkSepataH samAkhyAya pramANasyo bhayasyaca itthaM svarUpa saMkhyeca gocaro gRhyate'dhunA // 1 // guNaparyAyavadvyaM sthityutpAdavyayAtmakaM anekAnta svarUpaM cAnuvRttivyativRttibhAk // 2 // jJAnasyaitasya viSayo lokAlokadvayAtmakaH prameyaMvastvitijJAtaM sakalaMsakalIritam // 3 // SaDdravyaiHpUritaM sarvaM navatatvAnvitaM smRtaM // nirNItaM jJAnibhiH samyak tthetthNjnyaangocrH||1|| ythaahuH|| haribhadrapAdAH gaMtUNanaparichindai // nANaMneyaMtayaMmi desmmi|| For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 AyatthaMciyaNavaraM, aciMtasattIuviNeyaM // 5 // lohovalassasattI. AyatthAcevabhinnadesaMmi lohaMAgisaMtI, dIsaIihakajjapaJcakhkhA // 6 // evamihanANasattI, AyatthAce va haMdi loga taM // jaiparichindaisammaM, koNuvirohobhaveM tattha // 7 // ityAdi phalamasya dvidhAtaca pramANena prasAdhyate AnaMtaryeNavApAraM paryeNeti prazasyate // 8 // pramANAnAMyadajJAna, nivRttiH phala mucyate audAsInyaM phalaM pAraMparyAtsakalivAM sadA // 9 // viparItAstadAbhAsAH pramANAdisvarUpataH svarUpasaMkhyA viSaya phalebhyaH pratipAditAH // 10 // svarUpAbhAsa ityevaM pramANAbhAsa ucyate anupapatteH svapara vyavasAyasya tatvataH // 11 // ajJAnAtmakamityevaM saMnnikarSAdi darzanam asyasaMviditaMjJeyaM tadanAtmaprabodhakam // 12 // parAvabhAsakatvaM naiSAMsvamAtrAvabhAsakam viparyayAH samAropA darzanaM nirvikalpakam // 13 // svapara vyavasAyastu nacaitebhyaH prasidhyati AbhAsakA stu taime pramANasya prakIrtitAH // 14 // For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AdyAbhAsaitIhameda sahito gaMdharva pUrvAride duHkhe zaMcatathAjhavagraha mukhAbhAsAnivedyAH punaH AbhAsopyavadheH zivasya viditodIpAzcasamAbdhayaH AbhAsaH sakalasyanaiva viditaHpratyakSa bodhepymii||15|| atha parokSAbhAsAH tadityananu bhUtepi smaraNAbhAsa ucyate tulyerthe pratyabhijJAnA bhAsamAhuH saeva ca // 16 // tarkAbhAsaitIha maitratanayaH sazyAmaevoditaH pakSAbhAsasamudgataM hyanumiterAbhAsamevaMjaguH tasmAttatritayaMcatasya viditaM, pUrvoktametatrayaM pakSasya vyatirekataH samuditaM tasmAttato lakSaNaM // 17 // pratItAdyAstrayojJeyAHsAdhyadharma vizeSaNAt AdyaH samastijIvoyaM yatpareNArhatAn prati // 18 // pramANazruta lokasvabhASAdibhi ranekadhA AdyonuSNomirevAyaM dvitIyosti na sarvavit // 19 // tRtIyopihijainena kartavyaM rAtri bhojanam paradArA bhilASopi karttavyaH sarvathA sadA // 20 // tathA // athaM gaimi Aice puratthAyaaNuggae AhAramaiyaM savvaM maNasAvi na pacchae / // 21 // For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pakSAbhAsa prabhedAzca bahuzoSahudhoditAH sodAharaNatastetu draSTavyA vRttitastathA // 22 // hetusthAnanivezAtta hetvAbhAsAahetavaH asiddhazca viruddhazvAnakAntika imetrayaH // 23 // anyathAnupapattistu yasya mAnenanobhavet sosiddho viditodedhobhayAnyatara bhedtH||24|| asiddhabhedAbahavaH paMcavizaMti bhedinaH savistaraM vizeSastu / vijJeyo vRttitaH khalu // 25 // pariNAmI punaH zadazcAkSuSatvAttathAdimaH acetanAhitarakho dvitIyaH sugateritaH // 26 // tathA. vikalpArmiNaH siddhiH kriyate kAraNAdataH dedhAvidharmiNaH siddhi viklpaatesmaagtaaH||27|| viruddhastubhavedyasyasaivasAdhya viparyayAt anityo pratyabhijJAnAdimatvAt puruSopyayaM // 28 // avAntara prabhedA ye jJeyAstavRttitobhRzaM yathApakSa vipakSeka dezavRtti vibhedataH // 29 // yasya saMdihyate saiva so'naikAntika ucyate devAniIta saMdigdha tAvipakSavRttikaH // 30 // nityaH zabdaH prameyatvAdAdya bhedo bhavedayam // For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir naiyAyikai stathopAdhirukto'nyaH pratipAdyate // 31 // dRSTAntAbhAsa evAyam / navadhApi dvidhaapunH| anvayavyatirekAbhyAM / navabhedA bhavanti te // 32 // apauruSeyaH zabdotrA'mUrttatvAduHkhavatsmRtaH nidarzanAnidRSTAntA bhAse jnyeyaanishaastrtH|33 / zadoyaMpariNAmavAnupanayAbhAsastukAryatvata stasminnevaphale tathA nigamanAbhAsastuzaddhastathA tatrAnAptabhavAhicitpravacanAbhAsazca saMkhyAditaH pratyakSapravadaMtimAnamaparejAtodvitIyastathA // 34 // viSayAbhAsaevAtra sAmAnyobhayasaMjJitam phalAbhAsastathAbhinna bhinnamAnAdudIritaM // 35 // dadAtisevayAsamyaksAgaraH sAmarodbhavaM mayAratnatrayaMprAptaM gurozcAritrasAgarAt // 36 // sUriHzrI vijayaprabhastayagaNAdhIzonatezaH zriye kalyANAdimasAgarAhaguravovidvadyazaH sAgarAH tacchiSyasyayazasvataHkRtiriyaMsyAbAdamuktAvalI vijJAtastabaka prameyaviSayastasyAMtRtIyopyabhRt // 37 // iti zrImattapagacchIya paMDita zrI yazaHsAgaragaNi ziSyabhujiSya paM0 yazasvatsAgaragaNi pragalbhitAyAM syAdAda muktAvalyAM prameya sadAbhAsaprarUpaNonAma For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tRtIyastabakaH saMpUrNatA mabIbhajat atha nayasvarUpa prarUpaNaM. zruta pramANAviSayIkRtasya cArthasyayoM'zaH prakaTopiyena // aMzasyatasmA ditarastha caudA sInyAdabhiprAya vizeSa eSaH // 1 // 'tathA ca vRddhAH, jAvaiyA vayaNapahA tAvaiyAceva iMtinayavAyA, jAvaiyA nayavAyA tAvaiyA cevaparasamayA // 2 // nayaH prasiddhaH pratipattureva svArthaMkadeza vyavasAyakatvAt savyAsato'neka vikalpa kalpyaH samAsatoyaM dvividhaH prdissttH||3|| dravyArthikanayastveko nyaH paryAyArthikastathA nizcayo vyavahArastu zuddhA zuddha bhidA dvidhA // 4 // naigama saMgrahonyazca vyavahAra stRtIyakaH vyArthikanayasyaite bhedAH proktaaamiitryH||5|| dvitIyastu caturbhedaH RjusUtrazca zabdabhAk For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samabhirUDha evasyA devabhUtazcaturthakaH // 6 // amIsaptanayAH proktAH zrImatsyAdvAdavAdibhiH pramANanayasaMsiddhaM zrImatsyAdAda zAsanaM // 7 // aho ! citraM citraM tavacaritametanmunipate svakIyAnAmeSAM vividha viSayavyAptivazinAM vipakSAkSepANAM kathayasinayAnAM sunayatAM / vipakSa kSeptRRNAM punarihavibho duSTanayatAM // 8 // yathAvA. niHzeSAMzajuSAMpramANaviSayIbhUyaMsamAseduSAM vastUnAM niyatAMzakalpanaparAH saptazrutAHsaMginaH audAsInyaparAyaNAstadaparecAMzAbhaveyuniyA shvedekaantklNkpNkklussaastesyustdaadurnnyaaH||9|| mataparIkSApaMcAzati // svAbhi pretAdathAMzAcasadyastavyatirekataH itarAMzApalApIyonayAbhAsaH saucyate // 10 // atra saMgrahazlokAH syAdAdamaJjayo / anyadevahisAmAnya mabhinnajJAnakAraNaM vizeSopyanyaeveti manyatenaigamonayaH // 11 // sadrUpatAnatikrAnta svasvabhAvamidaMjagat sattArUpatayAsarva nigRhNan saMgrahomataH // 12 // For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyavahArastutamiva prativastu vyavasthiti tathaivadRzyamAnatvAd vyApArayatidehinaH // 12 // tatrarjusUtranItiHsyA chuddhaparyAya saMzritA nazvara syaivabhAvasya bhAvAt sthiti viyogataH // 13 // virodhiliMga saMkhyAdi bhedAbhinna svabhAvatAra tasyaivamanyamAno'yaM zadaH pratyavatiSThate // 14 // tathAvidhasyatasyApi vastunaH kSaNavartinaH brUte samadhirUDhastu saMjJAbhedena bhinnatAm // 15 // ekasyApiJcanervAcyaM sadAtannopapadyate kriyAbhedenabhinnatvA devaMbhUtobhimanyate // 16 // ||gdym // 'tata eva parAmarzAbhipreta dharmAvadhAraNAtmakatayA'zeSadharma tiraskAreNa pravartamAnodurnayasaMjJA manute naigamanayadarzanAnusAriNaunaiyAyikavaizeSiko saMgrahAbhiprAya pravRttAH sarvepyadvaitavAdAH sAMkhya darzanaM ca vyavahArarUpAnupapattiprAyazcArvAkardarzana Rju sUtroktamavRtta buddhayastathAgatAH shbdaadinyaavlNbinovaiyaakrnnaadyH|| gavyaM puroktahitadevasortho dravyArthikoyaM vividhaH pradiSTaH For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khArtheka dezasyatathA vidhasya vastvaMzatAyAzca tathaivatattvAt // 17 // mukhyAmukhya svarUpeNa dharmayodharmiNostayoH vivakSaNaMcatenaika gamonaigama ucyate // 18 // // tathA cAvAci // nAyavastunavAvastu vastvaMzaH kathyate budhaiH nAsamudraH samudro vA samudrAMzoyathaivahi // 19 // tanmAtrasya samudratve zeSAMzasyA'samudratA samudrabahatA vAsyAt tattvekAstu samudravita // 20 // tayozvacaitanyaka mAtmanItiH paryAyavadastu ca dharmiNoH syAt jIvaH sukhIyo viSayAbhitaH kSaNaM tRtIyabhedaH khalu dharmadharmiNoH // 21 // ubhecasatva caitanye pRthakbhUte tathAtmani naigamAbhAsaevAtra pArthakyAddharma dharmiNoH // 22 // vaizeSikamataMcAtra naiyAyikasya darzanam etadvayaM tathA naigamAbhAse ca prarUpitam // 23 // iti naigamaH saamaanymaatrgrhnnprviinnH| paroparaHsyAdavizeSatopira tathAparAmarzaitIhavizvamekaMpadiSTamparasaMgrahoyam // 24 // For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sattaivatattvaMnapunarvizeSA advaitavAdiprakarAzvasAMkhyAH etetadAbhAsatayAhivijJA ekAMtavAdAtparasaMgrahasya 25 dravyatvamAzrityatadaMtarAla vyaktyAzritaM teSutadIyabhedAH tathAparaHsaMgrahaeSunAga nimIlikAMdAgavalaMbyamAnaH26 dravyatvamekaMsakalaMhijAnan / teSAMvizeSAnkhaluninhuvAnaH tathAtadAbhAsaitIritaH syAt saparyayatvasyatathAvizeSAt // 27 // iti saMgrahaH arthAstathAsaMgrahasaMgRhItAttathAparAmarzavizeSaeSaH taanevyoyNprkttiikrotinyonyjnyairvyvhaarnaamaa||28|| dravyaMhiyatsat kilaparyayovA // bhAsaH punstsysudhiibhiruktH|| nidarzanaM nAstika darzanaM tai|| manyiM jagadbhUta catuSTayaikyaM // 29 // // iti vyvhaarnyH|| paryAyArthikaevAya / mRjusuutrstthaadimH|| shbdHsmbhiruuddhshce| tyevaMbhUtazcaturthakaH // 30 // For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sautAmAgatavartamAna samaye kauTilyavaikalpato // dravyaMprAJjalamarpayatyavirataM paryAyamAtranavA // saMpratyastisukhAdirevahitadAbhAsopyasau saugtH| tatsarvakSaNikaMtathAgataguNadravyApalApIzrutaH // 31 // // iti RjusuutrnyH|| shdaakhyshvnyodhvnerpibhvetkaalaaditorthsybhit|| svrnnaadristvbhvdbhvissytibhvtpryaaytiirthaabhidaa|| bhinnArthalabhateniruktibhidayAparyAyazabdeSusaH indrastvindanatastathaivazakanAcchakazvatadarzanam // 32 // yatheMdazakaityAdyAH zabdAbhinnAbhidheyakAH bhinnazabdatvataH kuMbhastadAbhAsasturaMgavat // iti zabdanayaH paryAya zabdeSu nirukti bhedA darthaM ca bhinnaM pravadanti vijnyaaH|| guNa kriyA zabda vizeSatopi tathA tadAbhAsa itIha vRddhAH // 34 // evaMbhUtanayaH kriyAzritavidhezadasyavAcyakriyAviSTArthaprakaTIkarotikilagaurazvazvatadarzanam ceSTAzUnyamidaMghaTAkhyamititattasmAdghaTAde kiyA shuunytvaatpttvttvnenvcsaabhaasstvdiiyobhvet||35|| For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // evNbhuutnyH|| catvAraete prathametha ruup| niruupnnsyprvnnttvtoye| bhvNticaarthoppdenyaaste| zeSAstrayaH zabdanAvadanti // 36 // kovAkhAbahuviSayaH kossaa'lpvissyonyH| vivecayantividhivanayajJAnayazAsane // 37 // pUrvaH pUrvonayoyastu ssthaalcurgocrH| paraH paraH parimita viSayaH pratipAdyate // 38 // / zrI siddhasenadivAkara paadaaH|| udadhAvivasarvasindhavaH samudIrNAstvayinAthadRSTayaH nacatAsubhavAnapradRzyate praviraktAsusastikhinodadhiH // saamntbhdraaH|| nayAstavasyAtpadalAMchanAime rasopaviddhAivalohadhAtavaH bhavaMtya bhipretaphalAyatastato bhavaMtamAryAH praNatAhitISaNaH // 40 // nityasAmAnyasadabhi lApyetara catuSTayI jAtyaMtaratvAdasyAbAde doSapoSAyanobhavet // 41 // For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rasAdayodhAtavaIzavAMchA phalAnayAH syAtpadalAMchanAste // pramANavatte phaladAyakAHsyu zvAritrasatsAgarasaMpadiSTAH // 42 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzonateza shriye|| kalyANAdimasAgarAhaguravovidvadyazaH sAgarAH tacchiSyasyayazasvataH kRtiriyaMsyAdAdamuktAvalI tatrAyaMstabakonayAdbhutarasapreSThazcaturthobhavat // 43 // syAbAdasukhabodhAya prakriyeyaMpratiSThitA vicArAmbudhibodhAyadevasUkhiconugA // 44 // - iti zrImattapagacchIya paMDita zrI yazaHsAgara gaNi ziSya bhujiSya paM0 yazasvatsAgaragaNi pragalbhitAyAMsyAdAdamuktAvalyAM saMnayanirNayAtmakazcaturthastavakaHprasphUrtibhAvamabIbhajat // iti syAdAda muktAvalI samAtA // ... SAMIL For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only