Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "aho ! zrutajJAna" graMtha jIrNoddhAra 162 gIranAra galpa : dravya sahAyaka : zAsana samrATa pU. A. zrI nemIsUrIzvarajI ma.sA. samudAyanA pUjya sAdhvI zrI dakSayazAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI zA. gajIbena popaTalAla maganalAla zrAvikA upAzrayanI jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana saMvata 2069 hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 I. 2013
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustakanuM nAma kramAMka pRSTha kartA-TIkAkAra-saMpAdaka pU. vikramasUrijI ma.sA. pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra pU. meghavijayajI gaNi ma. sA. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda - 05. 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 zrI naMdIsUtra avacUrI zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI zrI arhadgItA bhagavadgItA zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH zrI yUkti prakAzasUtraM zrI mAnatuGgazAstram aparAjitapRcchA zilpa smRti vAstu vidyAyAm zilparatnam bhAga - 1 zilparatnam bhAga - 2 prAsAdatilaka kAzyazilpam prAsAdamaJjarI rAjavallabha yAne zilpazAstra zilpadIpaka vAstusAra dIpArNava uttarArdha jinaprAsAda mArtaNDa jaina graMthAvalI hIrakalaza jaina jyotiSa | nyAyapravezaH bhAga-1 dIpArNava pUrvArdha | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga - 1 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha tattpopaplavasiMhaH zaktivAdAdarzaH kSIrArNava vedhavAstu prabhAkara pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. zrI bI. bhaTTAcArya | zrI naMdalAla cunilAla somapurA zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI vinAyaka gaNeza ApaTe zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI zrI gaMgAdharajI praNIta zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI naMdalAla cunIlAla somapurA zrI jaina zvetAmbara konphransa zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI pU. municaMdrasUrijI ma. sA. zrI eca. Ara. kApaDIA zrI becaradAsa jIvarAja dozI zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya zrI sudarzanAcArya zAstrI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 238 286 84 18 48 54 810 850 322 280 162 302 156 352 120 88 110 498 502 454 226 640 452 500 454 188 214 414 192
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 824 288 30 | zinjaratnAkara prAsAda maMDana zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 zrI narmadAzaMkara zAstrI | paM. bhagavAnadAsa jaina pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. bhAvasUrinI ma.sA. 520 034 (). pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) 324 302 196 039. 190 040 | tilaka 202 480 228 60 044 218 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 037 vAstunighaMTu 038 | tilakamannarI bhAga-1 tilakamagnarI bhAga-2 tilakamajharI bhAga-3 sakhasandhAna mahAkAvyam saptabhaphImimAMsA nyAyAvatAra vyutpattivAda guDhArthatattvaloka sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI nyAyasamuccaya cAdyArthaprakAzaH dina zuddhi prakaraNa 053 bRhad dhAraNA yaMtra 05 | jyotirmahodaya pU. bhAvasUrinI ma.sA. pU. bhAvasUrina ma.sA. prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. vijayaamRtasUrizvarajI pU. paM. zivAnandavijayajI satiSacaMdra vidyAbhUSaNa zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) pU. lAvaNyasUrijI. zrIveNImAdhava zAstrI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. darzanavijayajI pU. darzanavijayajI sa. pU. akSayavijayajI 045 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAna sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha - 04. (mo.) 9425585804 (kha) 22132543 ( - bhela) ahoshrut.bs@gmail.com aho zrutajJAnam graMtha bharNoddhAra saMvata 2055 (6. 2010) - seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. khA pusto www.ahoshrut.org vevasAiTa parathI pe| DAunaloDa srI zaDAze. pustakanuM nAma IrttA TIDADAra-saMcA krama 055 | zrI siddhama bRhadvRtti bRhadnyAsa adhyAya-6 056 | vividha tIrtha kalpa 057 bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhanakaLA | 058 siddhAntalakSagUDhArtha tattvalokaH 059 vyApti paJcaka vivRtti TIkA jaina saMgIta rAgamALA 060 061 caturviMzatIprabandha ( prabaMdha koza) 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya 063 | candraprabhA hemakaumudI 064 | viveka vilAsa 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha 066 | sanmatitattvasopAnam upadezamAlA doghaTTI TIkA gurjarAnuvAda 067 068 moharAjAparAjayam 069 | kriyAkoza - 070 kAlikAcAryakathAsaMgraha 071 sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA 072 | janmasamudrajAtaka 073 meghamahodaya varSaprabodha 074 jaina sAmudrikanAM pAMca graMtho bhASA saM .: saM saM saM gu. saM zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI zrI rasikalAla eca. kApaDIA zrI sudarzanAcArya pU. meghavijayajI gaNi saM/gu. zrI dAmodara goviMdAcArya saM F saM saM saM pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. jinavijayajI ma.sA. zubha. saM saM/ hiM saM. saM. saM/hiM saM/hiM zubha. pU. pUNyavijayajI ma.sA. | zrI dharma zrI dharmadatta pU. mRgendravijayajI ma.sA. pU. labdhisUrijI ma.sA. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. pU. caturavijayajI ma.sA. zrI mohanalAla bAMThiyA zrI aMbAlAla premacaMda zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya zrI bhagavAnadAsa jaina zrI bhagavAnadAsa jaina zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI pRSTha 296 160 164 202 48 306 322 668 516 268 456 420 638 192 428 406 308 128 532 376
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ '075 374 238 194 192 254 260 | jaina citra kalpadruma bhAga-1 16 | jaina citra kalpadruma bhAga-2 77) saMgIta nATya rUpAvalI 13 bhAratanAM jaina tIrtho ane tenuM zilpa sthApatya 79 | zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 | bRhad zilpa zAstra bhAga-1 081 bRhad zilpa zAstra bhAga-2 | bRhad zilpa zAstra bhAga-3 083. AyurvedanA anubhUta prayogo bhAga-1 kalyANa kAraka 085 | vinorana zora kathA ratna koza bhAga-1 kathA ratna koza bhAga-2 088 | hastasagnIvanama 238 260 guja. | | zrI sArAbhAI navAba guja. | zrI saYTmAruM navAva guja. | zrI vidyA saramA navIna guja. | zrI sArAmAruM navIna guja. | zrI manasubAna muvAmana guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI gagannAtha maMvArama guja. | . vantisAgaranI guja. | zrI vardhamAna parvanAtha zatrI saM./hiM zrI naMdalAla zarmA guja. | zrI levalAsa gIvarAna kozI guja. | zrI levalAsa navarIna lozI sa. pU. meniyanI saM. pU.vinayanI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 114 '084. 910 436 336 087 230 322 (089/ 114 endracaturvizatikA sammati tarka mahArNavAvatArikA 560
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra- saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma saMpAdaka / prakAzaka motIlAla lAghAjI punA krama karttA / TIkAkAra 91 syAdvAda ratnAkara bhAga-1 vAdidevasUrijI 92 syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 93 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-3 vAdidevasUrijI 94 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-4 vAdidevasUrijI 95 syAdvAda ratnAkara bhAga-5 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra puNyavijayajI sArAbhAI navAba TI. gaNapati zAstrI TI. gaNapati zAstrI veMkaTeza presa 97 samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 1 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 2 99 bhuvanadIpaka 100 gAthAsahastrI 101 bhAratIya prAcIna lipImAlA 102 zabdaratnAkara 103 subodhavANI prakAza 104 laghu prabaMdha saMgraha 105 jaina stotra saMcaya - 1-2-3 106 sanmati tarka prakaraNa bhAga 1,2,3 107 sanmati tarka prakaraNa bhAga-4, 5 108 nyAyasAra nyAyatAtparyadIpikA 109 jaina lekha saMgraha bhAga - 1 110 jaina lekha saMgraha bhAga-2 111 jaina lekha saMgraha bhAga-3 112 | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga - 1 113 jaina pratimA lekha saMgraha 114 rAdhanapura pratimA lekha saMdoha 115 | prAcina lekha saMgraha - 1 116 bIkAnera jaina lekha saMgraha 117 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga - 1 118 prAcina jaina lekha saMgraha bhAga - 2 119 gujarAtanA aitihAsika lekho - 1 120 gujarAtanA aitihAsika lekho 2 121 gujarAtanA aitihAsika lekho-3 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 1 123 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-5 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa 126 | vijayadeva mAhAtmyam bhojadeva bhojadeva padmaprabhasUrijI samayasuMdarajI gaurIzaMkara ojhA sAdhusundarajI nyAyavijayajI jayaMta pI. ThAkara mANikyasAgarasUrijI siddhasena divAkara siddhasena divAkara satiSacaMdra vidyAbhUSaNa puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara kAMtivijayajI daulatasiMha loDhA vizAlavijayajI vijayadharmasUrijI agaracaMda nAhaTA jinavijayajI jinavijayajI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana jinavijayajI bhASA saM. saM. saM. saM. saM. saM./aM saM. saM. saM. saM. hindI saM. saM./gu saM. saM, saM. saM. saM. saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./ hi jinadattasUri jJAnabhaMDAra saM./hi aravinda dhAmaNiyA saM./gu saM./gu saM./hi saM./hi saM./hi saM./gu saM./gu saM./gu aM. sukhalAlajI munzIrAma manohararAma haragovindadAsa becaradAsa hemacaMdrAcArya jaina sabhA orIenTa insTITyuTa varoDA AgamoddhAraka sabhA aM. aM. aM. saM. sukhalAla saMghavI sukhalAla saMghavI esiyATIka sosAyaTI yazovijayajI graMthamALA yazovijayajI graMthamALA nAhaTA dharsa jaina AtmAnaMda sabhA jaina AtmAnaMda sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. jaina satya saMzodhaka pRSTha 272 240 254 282 118 466 342 362 134 70 316 224 612 307 250 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 414 400 320 148
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. | braja. bI. dAsa banArasa 133 || | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. | sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasUrijI guja. | yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta barnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151 | sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. bIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 guja. 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 462 512 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156 | prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI | tIrtha saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI | zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha / zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI | meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa | saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 264 144 256 75 488 | 226 365 nyAya saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 saMskRta 368 88 356 168
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 181 182 zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimalAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 192 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| viSaya pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 kAvyaprakAza bhAga-2 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane 3 183 184 nRtyaratna koza bhAga-1 185 nRtyaratna koza bhAga- 2 186 nRtyAdhyAya 187 saMgIratnAkara bhAga 1 saTIka 188 saMgIratnAkara bhAga 2 saTIka 189 saMgIratnAkara bhAga-3 saTIka 190 saMgIratnAkara bhAga-4 saTIka 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI jaina graMtho 193 nyAyaviMdu saTIka 194 zIghrabodha bhAga-1 thI 5 195 zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196 zIghrabodha bhAga- 11 thI 15 197 zIghrabodha bhAga - 16 thI 20 198 zIghrabodha bhAga- 21 thI 25 199 adhyAtmasAra saTIka 200 | chandonuzAsana 201 maggAnusAriyA karttA / TikAkAra pUjya mammaTAcArya kRta pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI nRpati zrI azokamalajI zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva nArada - - - zrI hIrAlAla kApaDIyA pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI eca. DI. belanakara zrI DI. esa zAha bhASA saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta/hindI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta gujarAtI saMskRta hindI hindI hindI hindI hindI saMskRta/ gujarAtI saMskRta saMskRta/gujarAtI saMpAdaka/prakAzaka pUjya jinavijayajI pUjya jinavijayajI yazobhArati jaina prakAzana samiti zrI rasIkalAla choTAlAla zrI rasIkalAla choTAlAla zrI vAcaspati gairobhA zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga mukti-kamala jaina mohana graMthamAlA zrI caMdrazekhara zAstrI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA narottamadAsa bhAnajI siMghI jaina zAstra zikSApITha jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa pRSTha 364 222 330 156 248 504 448 444 616 632 84 244 220 422 304 446 414 409 476 444 146
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrInyAyAmbhonidhi-zrImadvijayAnandasUribhyonamaH // graMthamAlA. naM. 16 // aham // ||girnaar galpa // prerakazAntamUrti munimahArAja 108 zrI ___ haMsa vijayajI mahArAja. yojakajainAcArya zrImadvijayAnandamrari ziSya-muni mahArAja zrI lakSmI vijayajI ziSyamunimahArAja zrI harSa vijayajI ziSyamunimahArAja zrI vallabhavijayajI ziSya-paMnyAsazrI lalita vijayajI // prakAzaka- zrI haMsa vijayanI phro jaina lAyabrerI zrIvIra nirvANa 2448 zrI Atma saMvat 26 vikrama saMvat 1978 isavIsana 1921 mUlya ATha AnA. AR AND SH at .COM
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dccess secEEC amadAvAda - zrI aMbIkAvijaya priMTIMga presamAM paTela lakSmIcaMda hIrAcaMde TAiTala chApyuM. copaDI jena vidyAvijaya presamAM chApI. WWEEEETZTEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE EEEEEEEEEEZEI Aho! Shrutgyanam
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIman paMnyAsajI maNi vijayajI mahArAjanuM jIvanacaritra. gujarAta prAMtanA kheDA jIllAmAM kapaDavaMja tAlukAnA kapaDavaMja nAmanA zaharamA zAha maganalAla sAicaMda nAme ke je prastuta jIvanacaritranA jAyakazrI paMnyAsa maNivijayajI mahArAjanA saMsArIpaNAmAM pitA uttama zrAvaka ane gharanA sukhI gRhastha hatA, dukAnano dhaMdho pramANikapaNe karatA, ane dharma anuSThAna pratye paNa atirucIvALA hatA, manAM dharmapatnI eTale zrI maNivijajI mahArAjanA saMsArIpaNAnAM mAtuzrI nAme jamanA bAI paNa pativrata dharmane anusarI cAlanArAM hatAM. ma. hArAjazrInAM mAtApitA dharmanISTa sAdhusAdhvInI bhaktibALAM, ane guNAnurAgI hatAM. saMvata 1924 nI zAlamAM munimahArAjazrI jhavera sAgarajI mahArAje kapaDavaMjamAM comAsuM karyu. zrI jhavera sAgarajI mahArAja vidvAna ane uttama upadezaka hatA, Aho! Shrutgyanam.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jethI caturmAsamAM mahArAjazrInA rasamaya vANIvAlA dharmopadezavaDe seMkaDo jIvo pratibodha pAmyA, temAM paNa maganabhAi to prathamathIja munibhaktivALA ane dharmISTa hovAthI mahArAjazrInA upadezathI maganabhAine evI vairAgya vRtti jAgrata thai ke A saMsAranA kSaNabhaMgura sukhako tyAga karavo eja zreSTa che. ___ saganabhAine be putra hatA, moTA putranuM nAma maNi. lAla ane nAnA putranuM nAma hemacaMda hatuM hemacaMda cAra varSe nhAnA hatA. bannee sarakArI nizALamAM sArI abhyAsa karyo hato ane bannenA vivAha paNa thayA hatA, dharmISTa pitAzrInA paricayathI banne putra niraMtara navakAramaMtranuM smaraNa karatA, pratikamaNanAM sUtra ane deharAsaramAM kahebAnA dUhA vigere dhArmika abhyAsa paNa karatA, mULathI banne putra buddhizALI ane pitAzrI dharmanISTha tethI " bApa tevA beTA" e kahevatane anusAre dhIre dhIre dharmapremI thavAthI ghaNIvAra muninuM vyAkhyAna zravaNa karavA jatA. tyArabAda dharmajJAna upara prema thagathI jIva vicAra naktatva vigere keTalAMeka prakaraNA no abhyAsa ko. mAtapitAe banne bhAione paraNA Aho! Shrutgyanam
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) vyA to paNa pUrva pUnyanA udaye bane bhAino jJAnAbhyAsa vRddhi pAmA lAgyo ane mArgopadezikA - amarakoSa vigere saMskRta abhyAsa kaye. pUrvabhavamAM jJAna prApta thayu hoya to A bhavamAM paNa jJAna saMskAra cAlu rahevAthI alpaprayAse jJAnAbhyAsa banI zake che tema bane bhAie alpaprayAse saMskRta jJAna prApta ka. pitAzrI maganabhAi tAtvika pitAzrIja hatA jethI banne putro jJAnazALI hovAthI pratibodha pAmI cAritra aMgIkAra kare to emanA AtmAnuM ane paratuM paNa kalyANa karI mahA upakAra karanAra thAya ema icchatA. mAtA jamanA bADa potAnA putrone bhAgyazALo jJAnazALI jANI AnaMdamaya rahetAM, gharamAM samRddhi, anukUla ane bhAgyazALI putro ane rupavAna guNIyala bahunA sarakhA saMyogathI mAtA jamanAbAI dharmano atulya prabhAva mAnI vizeSa dharmanISTapaNe vartatAM hatAM. baLI kALanI gati vicitra hovAthI sukhanimana jIvanI irSyA karanAra kALe maNilAla se bahu mANeka Aloka sukha harI lIdhuM, arthAt mANakacAi devagata thayAM A vakhate maNilAlane paraNye 3 varSathayAM hRtAM * Aho! Shrutgyanam
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) ane hemacaMda ne paraNye 1 varSa thayuM hatuM maNIlAlane bIjA vivAhanI bAta cAlatI hatI parantu maganabhAino vicAra e hato ke putrone cAritra apAtrI mAre paNa cAritra levaM. jethI bIjIvAra vivAha svIkAryo nahi. pUrva bhavanA pUNyathI banne putro jJAnAbhyAsa sahita vairAgyavRttivAlA paNa thayA. jethI pitAe bane putrano cAritra upara prema thayo jANI amadAvAda pAse kAsaMdrA gAmamAM munimahArAjazrI nItivijayajI pAse mokalyA. temAM maNilAla pukhtavayanA ane vidhura hovAthI maNilATane dIkSA Apo, ane hemacaMda turata paraNelA ane kAcI vayanA hovAthI temane dIkSA levA mATe kALa vilaMbanI sUcanA karI. maNilAla nuM nAma zrI maNivijayajI pADayuM ke jemanuM A caritra lakhavA huM bhAgyazALI thayo chaM. maNilAlanI dIkSA lIdhAnI vAta sAMbhaLI mAtA jamanAbAIne putrapaNAnA snehathI dIlagIrI thAya e svAbhAvika che, parantu hemacaMde dIkSA nahi lIdhelI hovAthI ane potAnA patie pavitra bodha ApyAthI punaH citta vizrAnti prApta thai zrImaNivijayajI mahA Aho! Shrutgyanam
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) rAje potAnA utkRSTa bhAvathI ane pitAnI pUrNa sammatitho dIkSA lodhelI hovAthI emanuM cAritra nirvInapaNe saraLa thayuM, ane gurumahArAjanI sAthai bihAra karavA lAgyA * hemacaMda dIkSA lIghA vinA pitAnI sAye ghera AvyA, parantu citta to vairAgya vRttivAluMja hatuM punaH pitAno vicAra hemacaMdane dIkSA ApavAno thatAM varttamAnakALamAM vicaratA zrImad vijayasiddhimUri pAse mokalyA. zrIvijayasiddhimUrIjIe dIkSA ApI. ane zrIkanaka vijayajI nAma rAkhyuM. dIkSA lIghA bAda lakhatara voramagAma tarapha vihAra kaye. hemacaMdanI mAtAne ane sAsarIyAMne dIkSAnI cAnI khabara paDI ke turta sAsarIyAMra ane mAtA jamanA bAie amadAvAda jai sarakAramAM arajI karI. sagIra (kAcI ) vayanA hovAthI teone bhoLavyA che ema jANI koraTe ghera mokalI devA pharamAyuM. lokamAM apavAda na thavAnA kAraNathI hemacaMda ghera AlyA tyArathI sasarAe temane pAtAne veraja rAkhyA. to paNa svAbhAvika vairAgyavRtti na badalAi pitAzrI Aho! Shrutgyanam
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMganalAlane dosI vAlAbhAi devacaMda, bAlAbhAi dalasukha, ane zaMkaralAla vigere dharmoSTa gRhasthono madada hatI jetho pitAzrIe hAIkorTayAM apIla karo, sAlIpITara tarIke vAsudeva jaganAtha tathA baeNrIsTara tarIke mekarsanane rokayA, korTe cukAdo Appo ke koipaga mANasane potAnA Amahota mATe dharbha ArAdhana karatAM koi rokI zake na hai. e pramANe cukAdo thavAtho hemacaMde lIMbaDI pAse lAlI sAta gAmamAM moTI dhAmadhUna pUrvaka zrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse pavitra dokSA aMgIkAra karo. tyAravAda anukrame A. gamano uddhAra karanArA ane mUripada saMyukta thayA. nAma zrI sAgarAnaMda sUrIzvara prasiddha thayu zA maganabhAie potAnA banne putrone dokSA apAvyA bAda saMrata 1950 nI zAsamAM pote paNa dIkSA lIdhI ane nAma zrI jovavijayanI rAkhavAmAM AIM. teozrI cAritra pALI 19 no sAlayAM peTalAda mAmamAM kALadharma pAmyA. tyAravAda jamanAvAie ghaNo vakhata pAlItANAmAM raho zrI AdI para bhagavAnanI yAtrAno lAbha meLavyo. tIrthayAtrA muni Aho! Shrutgyanam
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) bhakti Avazyaka kriyA vigere aneka dharmakAryo karI ja. nAvAie pavitra tIrthasthaLa pAlItANAmAMja tyAga karyo. mahArAja zrI jovavijayajonI bhakti nimitte hajI paNa onI kALadharmanI tithi Ave tyAre pUjA vigerethI devabhakti karavAmAM Ave che. bAi ( zrI sAgarAnaMda sUrIzvaranAM saMsArIpaNAnAM dharmapatnI ) emanA iTuMbamAM hAla zrI sAgarAnaMda sUrIzvara ane mANeka hayAta che. zrI maNivijayajI mahArAje saMskRta ane prAkRta vyAkaraNanuM jJAna sArI rIte saMpAdana kayuM chANI gAmamAM raho zeTha kIlAbhAi karamacaMdanI sahAyathI zrImaMta sarakAra gAyakavADa mahArAjanA zAstrI kAzI nivAsI rAjArAma bhAi pAse nyAyazAstrAno abhyAsa karyo, temaja aMgrejI bhASAno paNa abhyAsa karyo. saMvata 1970 mAM chANI gAmamAM panyAsa padvI maLI. teoe kapaDavaMja, amadAvAda, chANI, kAlIAvADI, lIMbaDI, vaDhavANa, bhAvanagara, zIhora, peTalAda, khaMbhAta, nAra, bahAdarA, ane talAjA vigere gAmomAM Aho ! Shrutgyanam
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) comAsAM kI. chellu comAsu pAlotAnA pAse talAjA gAmamAM radyA. te gAmamAM plegano upadrava hovAthI ane munie dharmakriyAnA nirvAha mATe rogAdika upadravavALA sthAnano tyAga karato evo vidhimA hovAthI mahArAjazrI talAjAthI vihAra karo trapaja gAma padhAryA, tyAM zarore vyAdhi thavAthI saMvata 1978 no sAlamA kAra dI 3 ne roja kALadharma pAmyA. evA muni mahArAjanu guNakorttana karavAthI hUM mArA AtmAne kRtArtha thayo mAnuMchu bhane A alpa jIvanavRttAMta vAMcanAra vonA mahAzayo paNa jJAnAdi guga prApta karI potAnA AtmA kRtArtha kare e hetuthI mahArAjazrotuM TuMka jIvanacaritra mArI alpamati pramANe lakheluM che, temAM je kaMi bhUla cUka avinaya ane anAdara thayo hoya to hUM aMtaHkaraNapUrvaka kSamA mAguMchu -- ityalaM. tA. ka. A bukono tamAma kharca luNasAvADAvAlA rA. rA. mAmalatadAra umAbhAi jeThAbhAie Apelo che ane uparanuM caritra temano preraNAthoja prasiddhimA mukavAmAM AvyuM che. kI. prasiddha kartA. Aho! Shrutgyanam
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 // vande vIramAnandam / / ||shrii giranAra glp|| carama tIrthaMkara zrImanmahAbI ra devake samayame -kriyA-krabA-ajJAna-vinaya-Adi pakSakosvIkArane vAle ( 363) matAvalaMbI kahejAte the, paraMtu-hAla ke vartamAna yugameM usa saMkhyA kI pI sImA nahI rahI / samayako gatike sAtha dhoM kI gatikA bhI parivartana hotA hai, Aja bhArata ke anyAnyalabhya aura dRzya anumAna (31) kro janasamudita vastipatrakameM, vAvana lAkha sAdhu aura-tIna hajAra paMtha sune jAte haiM / dharma aura miyoMkI isa vizAla saMkhyA jyAdA hissA A Aho! Shrutgyanam
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] stika logoMkA hI hai / Astika kisI deza janapada yA-jAti vizeSakA nAma nahIM hai / Astika vaha hI kahe jAsakta haiM ki-jo jIva-ajIva-pudhya-pApa-Azrava-saMvara-nirjarA-baMdha-mokSa- janma -janmAntara-svarga narakake sAtha Izvara paramAtmAkA honA kabUla karate ho. Izvarako sarvajJa-sarvadarzIdayAlu-mAyAlu-nIraja-paropakArI-anaMta catuSTaya dhAraka nirIha-nirabhimAnI-akara-Rju-amAyI ----satyamArga dezaka-dharmacakravartI-dharmasArathItrilokI trAtA Adi yathArtha guNAMke sAgara mAnakara unake vacanoMkA ArAdhana karate haiM / unake batalAye rAho rAstepara calanA yaha bhI IzvarakI bhakti-pUjA-sevA-suzrUSA kahalAtI hai, jaise prabhu puSpAdiseM pUje jAne para-zraddhAluko mokSadAtA hote haiM. vaise unakI AjJAke pAlakako bho vaha paramapada dete hai, dhUpa-dIpa-jala-caMdana Adi vividha prakArakI pUjA karanevAle ko pahale usa jagahasAla ke AjJA vacanoMpara yakIna rakhanekI khAsa jarUrata hai / "AsthA mUlAhi mI" Aho! Shrutgyanam
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 3 ] yahAM eka bAta aura kahanI raha jAtI hai ki jisakA ullekha karanA khAsa Avazyaka aura prAsaMgika hai. 'Izvara saMsArameM eka uttamottama padvI hai ki jisake hara eka bhavya jaMtu apane satata parizIlitavizuddha AcaraNoMse hAsila kara sakatA hai / 'dhanasArthavAha' ke bhavameM bIjAropaNa karake jIvAnaMdake janmameM usako vizeSa sIMcakara aura vajranAbhake bhavameM usake mUlako khUba paridRDha karake arthAt cauda lAkha pUrva-varSa ke vizuddha cAritra paryAya aura nirnidAna - nirAkAMkSa-tapase nikAcita kara jo guNarUpa surazAkhI prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva jI ke jIvane apane AtmArAma meM lagAyA thA pratibaMdhaka karnIko kSayakara jo sarvajJastra-sarvadarzitva - guruguNa nAbhirAjAke aMgajane nApta kiyA yA vahI Atmabala - vahahI zakti-sAmarthya - vaha kAraNa kalApa - unake pautra marIvimeM bhI thA. vaha RSabhanAtha prabhuke Atmagata kevalajJAna kevala darzanAdi kSAyika bhAvopagata - AvirbhUta the. aura marIcike bhAvanA vaha sarva guga khAne maNo Aho! Shrutgyanam
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 4 ] kI taraha tirobhAvameM the. marIcine bhI " nayasAra grAmaciMtaka " kI avasthAmeM usa maMdAra taruke vIja to bIje hI hue the; sirpha AgekA kriyA saMdarbha hI avaziSTa thA, usako bhI " naMdanakumAra " ke bhavameM vizuddhAtmavIryase AcaraNAgocara kara vaha hI bhI " vIra " ke bhavameM zrI RSabhadeva ke samAna ho gaye / jainadarzana meM "Izvara" padake adhikArI jo lokottara sAmarthyazAlI - uttamottama jIvAtmA hote haiM unako " sAmAnya kevalI " " aura tIrthakara " ina do nAmaseM uccArA jAtA hai. sAmA nya kevalI haraeka jAti meM hara eka kulameM- nara nArI Adi hara eka liMgameM kevalajJAna kevaladarzanakI saMpat prApta kara sakte haiM / tIrthakara - deva phakta rAjavaMzI kSatrIyakulotpanna hI aura vaha bhI puruSotama hI hote haiM / pUrvabhavopArjita puNyayoga se mAtAko caturdaza svapna se apane bhAvi mahodayakI sUcanA dilAte hue jAta mAtrahI devadevendro ke pUjanIya, vaMdanIya, arcAnamasyA ke pAtra hote hai || utsarpiNI aura avasarpiNI ke cha cha AzaMkA Aho! Shrutgyanam .
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka kAlacakra kahalatA hai. avasarpiNI kA pahalA ArA cAra koTAkoTi sAgaropamakA hotA hai dUsarA ArA tIna koTAkoTi-tIsarA dokA, cauthA 42 hajAra varSa kamatI eka koTAkoTi sAgaropama kA, pAMcavAM (21) hajAra varSakA aura chaThA bhI (21) ikkIsa hajAra varSakA mAnA gayA hai. saba milakara (10) koTAkoTi sAgaropamakI avasarpiNI aura 10) kIhI utsarpiNI mAnI gaI hai| utsarpiNImeM pahalA 21 hajAra varSakA, dUsarA bhI 21 hajAra varSakA, tIsarA 42 hajAra varSa nyUna eka koTAkoTi sAgaropamakA, cauthA do, pAMcamA 3 aura chaThA 4 koTAkoTi sAgaropamakI sthitivAlA ginA jAtA hai / / ____ avasarpiNIke tIsare ArekI AkhIrameM pahalA tIrthakara aura cauthe AremeM 23 tIrthakara hote haiMutsarpiNIke tIsare AremeM 23 aura cauthe Areke prAraMbhameM aMtima cauvIsaveM tIrthakaradevakA honA mAnA gayA hai / isa vartamAna avasarapiMNIkAlame-zrIRSabhadeva 1 zrI ajitanAtha 2 zrI saMbhavanAtha 3 zrI Aho ! Shrutgyanam
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhinaMdanaravAmI 4 zrI sumatinAtha 5 zrI padmaprabha svAmI 6 zrI supArzvanAtha 7 zrI caMdraprabhasvAmI 8 zrI suvidhinAtha 9 zrIzItalanAtha 10 zrIzreyAMsanAga 11 zrI vAsupUjyasvAmI 12 zrIvimalanAtha 13 zrI anaMtanAtha 14 zrIdharmanAtha 15 zrIzAMtinAtha 16 zrI kunthunAtha 17 zrI aranAtha 18 zrI mallInAtha 19 zrImunisuvratasvAmI 20 zrI naminAtha 21 zrI neminAtha 22 zrIpArzvanAtha 23 zrI mahAvIsvAmI 24 yeha cauvIsa tIrthakara mahArAja hue haiN| ina mahApabhAvazAlI tIrthakara devoMkI pAMca avasthAoMkA nAma "kalyANaka" hai. cyavanakalyANaka / janmakalyANaka / dIkSA kalyANaka / kevalajJAna klyaannk| aura nirvANa kalyANaka / kisI tIrthakara devakA koi kalyANaka kahIM hotA hai aura koI kahIM hotaahai| jahAM jahAM una paramezvaroMke kalyANaka hote haiM una kSetroMkA-kalyANoMke yogase kalyANaka bhUmi nAma prakhyAta ho jAtA hai / vartamAna cauvIsIke bAvIsaveM tIrthakara zrI neminAthajIke dIkSA, kebala aura nirvANa yeha tIna kalyANaka " zrI giranAra " Aho! Shrutgyanam
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (raivatAcala ) parvatapara hue haiM / "unjitaselasihare dikhkhA nANaM nisihiA jassa" ityArpa vacanAt / zrI neminAthajIke viSayameM lokoktiyeM" zrI neminAtha svAmI ke nAmameM 'nAtha' zabdako dekhakara aura udhara apane dharmameM-gorakha-macchandaraAdi nAmoMke sAthabhI nAtha zabdako dekhakara darzanAtarIya loga aura aura kalpanA karaleM yahato saMtavya hai, paraMtu kisI prasiddha itihAsa vettAne yadi aisI bhUla karadI ho to vaha asaMtavya hai. ___ToDa rAjasthAnake anuvAdaka paMDita jvAlAdatta zarmA likhate haiM "ToDasAhibake matAnusAra cAra budha " mAne gaye haiN| sAhiba kahate hai ki yaha cAroM " budha ekezvara vAdI the / aura ukta dharmakA ezi" yAse lAkara bhAratavarSa meM pracAra kiyA thaa| u"nake samasta dharmazAstra eka prakArakI zaMkuzIrSAkAra " varNamAlAmeM likhe hue hai / saurASTra-jaisalamera " aura vizAla rAjyasthAnake jisa jisa sthAnamaiM Aho! Shrutgyanam
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8] " pahale budha aura jainaloga bAsa karate the. ToDa " sAhiba una saba dezomeM jAkara unake dharmakI " anekazilAlipI aura tAmra zAsana lAyethe / una " cAroM budhakA nAma nIce likhate haiM. " prathama budha-(caMdravaMzakI pratiSThA karanevAlA) anumAna isabIse pahile 2550 varSameM utpanna huA ." dvitIya-neminAtha-( jainiyoM ke mata bAisavAM ) isAsa 1120 barSa pahale huaa| .." tRtIya-pArzvanAtha-( teIsavAM ) IsAse 650 varSa pahale huaa| ____ " caturtha-mahAvIra-(cauvIsavAM) IsAse 533 varSa pahale utpanna huA" . socanA cAhiyeki, jisa jaina zAsanakI AjJA ko prAyaH AdhA saMsAra zirodhArya mAnatAthA, jisa jaina dharmako azokake pUrvaja zreNika prabhRti rAjA prema pUrvaka pAlatethe, jisa jainadharmane ukhaDatI huI gurjararAjadhAnIko phirase vaddha mUla karadiyAthA, jisa dha. makA siddharAja jaise nareza mAnakarate the, aura caula Aho! Shrutgyanam
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kya cintAmaNi kumArapAla to jisameM gRhastha dIkSA pAkara pUrNa kRtakRtya huethe| jisa pavitra dharmameM-eka tuccha mAnava jIvanameM-tIsa abaja tihottara kroDa sAta lAkha bahattara hajAra jitanI saMpatti kharca karake jagatkA kalyANa karane vAle vastupAla tejapAla jaise maMtrI hue haiM, jisa dayAlu-vizAla-dharmameM jagaDazAha jaise mahApuruSoMne kroDo rupaye kharcakara bhUkhe marate hajAro nahIM balaki lAkhoM karoDoM manuSyoMkI jAneM bacAi haiM, jisa udAra zAsana ke parama bhakta bhAgyavAn bhAmAzAhane astAcalapara pahuMce hue mevADa kSatriyoM ke pratApamUryako kira tapAkara cha.ye hue anIti aMdhakArako deza nikAlA diyA aura dilavAyA hai| Aja usa dharma kI zocanIya dazA ho rahI hai| manamAne AkSepa, manamAnI mitthyA kalpanAe~ hotI calI jA rahI haiM paraMtu koi kisike sAmane mAthA UMcA nahIM kara sakatA !!! aphasosa hai ki-Aja saMsArameM bhagavAn "haribhadra sUri" aura bhagavAn zrI hemacaMdramari nahIM haiM ki jinakI vAcA aura lekhinI ke Dare hue vAdi Aho! Shrutgyanam
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] vRnda parAsta ho kara isa udghoSaNAko satya mAnate the ki "na vItarAgAtparamasti daivataM, na cApyanekAntamRte nayasthitiH" jisa haribhadra sUrike " nAsmAkaM sugataH pitA na ripavastIrthyA dhanaM naiva tai-dattaM naiva tathA jinena na hRtaM kizcitkaNAdAdibhiH / kintvekAntajagaddhitaH sa bhagavAn voro yatazcAmalaM, vAkyaM sarva malopahartR ca yatastadbhakti manto vayam // 1 // " tathA "pakSapAto na me vIre, na dveSaH kapilAdiSu / yuktimadvacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH // 2 // " aise-madhyastha bhAva bhare-audArya guNapUrNa-udgAroMko muna suna Aja bhI niSpakSavAdI saMsAra unheM zira jhukAkara pUjyapAda-sadA smaraNIyasaMsArake uddhAraka puruSa-aise 2 pavitra nAmAMse bulA rahA hai / Ajake prAyaH sAdhanapracura saMsArameM pavitra dharmake siddhAntako prakaTa kara dikhAne ke liye aise puruSottamAvatArakI aura " na rAgamAtrA tvayi pakSapAto, na dveSamAtrAdaruciH pareSu / yathAva dAsatvaparIkSayA tu, tvAmeva vIramabhumAzrayAmaH aise vizvajanIna satyanAdakI garjanA ke karane Aho! Shrutgyanam
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] vAle cAlukya vaMza tilakAyamAna-paramAhata-kumArapAla bhUpati ke dharmaguru kalikAla kevalikalpa prabhu zrI hemacaMdrakI bhI utanI hI AvazyakatA thIki jitanI 1444 graMthoM ke nirmAtA guru zrI haribhadrajI kI thI / AjakI sAMpatakAlIna janatA-baDI khuzI se jhukatI hai. paraM koI satya kaha kara jhukAne vAlA cAhiye. AjakI sRSTi saMsAra ke takhate parake kisIbhI dharmako mAna detI hai-koI dilAnevAlA cAhiye / aisA na hotA to "pUjyapAda-prAtaHsmaraNIya-nyAyAmbhonidhi-zrImadvijayAnaMda mari (AtmArAmajI ) mahArAjane dillIse lekara paMjAbake pazcima taTa taka ke bhUle hue logoMko kaise sanmArgagAmI banAyA hotA ? zrI lakSmIvijayajI (vizvacaMdajI ) jaise akharva pAMDitya pUrNa sAdhuoMko apane sacce anuyAyI kyoMkara banAyA hotA ? - ___ manuSya apane AtmAvalaMbanase dUsarekA anukaraNIya bana sakatA hai / saMsArameM sadAcArI manuSya devadeveMdra aura sArvabhauma rAjAko bhI mAnya hotA hai| sRSTike sadAcAremeM " vRddhAnugAmitA" eka bar3e meM Aho! Shrutgyanam
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] baDA sadAcAra hai lokokti hai / ki-"bada na soce jemagara dUgara koi merI sune / hai yaha gummanakI sadA jaisI kahe baisI sune " kalikAla sarvajJa-itane darje taka pahucanepara bhI apane guru mahArAja ke paramabhakta the. isI liyehI-karNATaka se himAcala ke bIcako 22 rAjadhAniyAMpara hakUmata karanevAlA siddharAja jayasiMha, aura turaka deza-gaMgAtaTa-vindhyAcala-aura samudra kinAre taka bhUmike eka chatrarAjyako karanevAlA kumArapAlabhI unakI AjJAko deva nirmAlya kI taraha zirodhArya karate the| -20svAmitva-aura-svIkAra. jaise vaiznava saMpradAyoM dvArikApurI jagannAthapurI Adi sthAnoMko pavitra tIrtha sthAna rUpase svIkArA gayA hai| zaivone jaise somezvara,aMkalezvara-taDakezvara jagadIzvara, nagezvara-ikaliGga bhIDabhaMjana prabhRti sthAna nagara gatamaMdira mUrtiyoMko pUjya mAnA hai / islAmavAloMne jaise makA, madInA, khvAjApIra, tAjabIvI, Aho ! Shrutgyanam
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] jumAmasjida vagairaha jAgAko apane mAnya aura pavitra pAka samajhA hai / paMjAbameM siksva mahAzayoMne jaise amRtasarake darabAra sAhibako, taranatAranako, bhadainI sAhiba aura ror3I sAhivako / gusA~i samAjane baddokI ke maMdirako / rAmacaMdrajIke upAsakAMne setubaMdha rAmezvarako, vaidika paurANikane kAzIbANArasIko / nadiyoMke bhaktoMne jaise gaMgA yamunA triveNI sarasvatI vagairahako apane puNyakSetra mAne aura svIkAre hai, aise jaina saMpradAyameM-zatrunaya-girinAra-Abu-aSTApada-samnetazikhara-kulapAka,jIrAvalA-aMtarikSa-mAMDavagaDha, avaMtI, kesariyAnI, kAMgaDA, kAvI, bherA, hastinApura, pAvApurI, caM. pApurI, rANakapura, barakANA, zaMkhezvara, bhAyaNI, nADola, nADalAi, muchAlA mahAvIra, pAnasara, mitrANA, jhagaDiyA, mahuvA, DAThA, phalaudho pArzvanAtha, kAparaDAjI, osiyA Adiko pAvana tIrtha sthala mAne gaye haiN| unameMbhI tIrthAdhirAja zrI zatrujaya aura girinArako atyutkRSTa tIrthottama sadA smaraNIya sadA vaMdanIya pUjanIya mAnA hai / Aho! Shrutgyanam
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] tIsare Are ke avasAna samayameM pahale zIrthakara zrI " RSabhadeva svAmI" hue haiM, unake caurAsI gaNadharoMmeMse "puMDarIka svAmI" jo mukhya ziSyathe, unhone khuda zrI RSabhadeva svAmIke mukhA. bindase zrI zatrujaya mahAtIrtha kA mAhAtmya suna kara savA lAkha zloka pramANa zrI zatrujaya mA. hAtmya nAmaka graMthakA nirmANa kiyAthA. aidaMyugIna mAnavoMko alpAyuH aura alpamedhAvI jAnakara zrIvIrama ke paTTadhara paMcama gaNadhara zrIsudharma svAmIjIne usa mahAn graMthako ghaTAkara 24000 zlokameM racAthA, AgAmI kAlake manuSyoMkI sthitikA paryAlocana karate hue zrI "dhanezvaramUri "jIne zrI gaNadhara praNIta graMthako bhI 10000 zlokoM me saMkSipta kiyA hai| ____ phila hAla zrI Adi nAtha-bhagavAn ke tIrthase lekara Aja taka yaha tIrtha-jaina prajA ke hI sarvathA mAne gaye haiM aura mAne jA rahe haiM / hAM koI aisA bhI samaya AjAtA hai ki-una una dezoMke yA nagaroMke: nareza jaba prabala Aho! Shrutgyanam
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ pakSapAtI hojAte haiM taba vaha una tIrthopara apanI apanI zraddhA ke mutAvika manamAne adhikAra jamAnekA udyama karate haiM |gyaarviiN zatAbdimeM jaba saMDera gaccha nAyaka-zrIyut-Izvara sUrijIke paTTadhara-zrI 'yazobhadra sUrijI *AhaDake rahanevAle maMtrIke saMghake sAtha zrI zatruJjaya aura girinAra tIrthakI yAtrA 1. AcArya zrI yazobhadra mUrijIkA-janma vikrama saMvat 957 meM AcArya padvI saMvat 968 meM / aura 1039 meM svargavAsa / janmase 11 veM varSa mUripada aura usI dinaseM yAvajjIvataka AMbilakI tapasyA / AMbilameM bhI phakta 8 kavala pramANa hI AhAra / vizeSa vargana mere likhe zrI yazobhadra mUri caritrase, yA zrI vijayadharma sari saMpAdita aitihAsika rAsa saMgraha bhAga dUsare se jaano| * AhaDa-kA prAcIna nAma AghATa hai, prAcIna tIrthokI nAmAvalImeM-"AghATe medapATe" aisA jo ullekha hai vaha isI hi nagarake liye hai. yahAM Aja bhI jainake vizAla-aura uttuMga maMdira haiM / Aho! Shrutgyanam
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ karane gaye the usa vakta jUnAgaDhakA rAjA rAvakheMgAra jUnAgaDhakI gAdI para thA. usane mUrijIkA baDA satkAra kiyA. aura unhI AcAryazrIjIke ziSya " balibhadra " muni jaba kisI saMghapati ke bulAnepara vahAM gaye taba vaha hI rAvakhaMgAra buddhadharmakA pUrNa pakSapAtI ho gayA thA. / yaha vRtAnta saMkSepase nIce likhA jAtA hai| kisI puNyAtmA kalyANArthI jIvane gurUpadeza ko zravaNa karake lakSmIke sadupayogakA uttama mArga samajha kara zrI siddhagiri aura raivatAcalakA saMgha nikAlA. zrI saMgha jagatI tilaka zrIzatrujaya tIrthakI "yaha AhaDA grAma-udayapuraseM 1 mIla pUrvakI ora relvesTezanake pAsa hai. Ajakala rANA vaMzakA dagdha sthAna yahI hai / yaha gAma tIrthabhI mAnA jAtA hai| - 2-rAva khaMgAra vi.saM. 916 meM gAdIpara baiThA thA. isake bApakA nAma navadhana thaa| Aho! Shrutgyanam
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aho! Shrutgyanam
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0000 giranAraparvata- -nAmanAthakI Toka..
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ << [ 17 ] yAtrA karake jaba girinAra pahuMcA taba vahAM ke rAjA rAgAne unhe Upara jAne se rokA aura kahA yaha tIrtha buddha dharmakA sthAna hai, isapara tumArA kisI kisamakA dakhala nahIM, agara tuma isa tIrtha kI yAtrA karanA cAhate ho to tumako pahale bauddha dharmako mAnanA jarUrI hai, sivAya isa zarata ke tuma isa tIrtha para kisI taraha bhI pUjA sevAkA lAbha nahI le sakate ! ! usavakta vahAM aurabhI 83 gAma nagaroM ke saMgha Aye hue the. una sarva saMghapatioMne kheMgArako aneka rIti se samajhAyA pralobhana taka bhI diyA paraMtu vaha apane haThase na phirA | saMghaviyoMne apane sahacAriyoMko pUchA ki aba kyA karanA cAhiye ? saM ke sAtha jo vRddha vizvasanIya manuSya the, unhoMne kahA isavakta kisI prabhAvaka puruSakI AvazyakatA . hai / itane meM "aMbikA " mAtAne kisI manuSya ke zarIrameM praveza karake kahA, kisI duSTa vyantarane bauddha dharmapara apanApanA hone se isa tIrthako bauddha tIrtha : ThaharAyA hai, aura rAjA usa dharmako mAna detA hai / jAo phalAnI parvata guphArmeseM balabhadra muniko lA- Aho ! Shrutgyanam
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] o vaha haratarahase samartha hai | saMghaviyoMke bulAnepara munine vahAM Akara rAjAko samajhAyA. paraMtu jaba dekhA ki yaha sAmasAdhyato nahIM taba apanI maMtrazaktise use vazavarttI karake zrItIrthAdhirAja girinArako jaina saMpradAya ke hastagata kiyA ( vizeSa ke liye dekho aitihAsika rAsasaMgraha bhAga dUsarA aura upadeza ratnAkara saMskRta, patra 93 / 94 / sajjanakI vicAra paTutA - aura siddha rAjAkA - audArya 66 akasara karake itihAsa graMthoM meM prasiddha hai ki vanarAja cAvaDe " ne vikrama saMvat 802 meM rAjya siMhAsanapara baiThakara jAMba apanA pradhAna pakkA upAsaka maMtrI banAyA thA. jAMba jaina dharmakA thA / vanarAja ke pATa para hue 2 yogarAja ? kSemarAja 2 bhUvaDa 3 vairisiMha 4 ratnAditya 5 sAmaMtasiMha 6 / yaha sAta rAjA ( cAvaDA vaMzIya ) - aura - vRddha mUlarAja 1 cAmuMDarAja 2 vallabharAja 3 durlabharAja 4 bhImarAja 5 karNarAja 6 jayasiMhadeva Aho ! Shrutgyanam
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [19] 7 kumArapAla 8 ajayapAla 9 laghu mUlarAja 10 laghubhImarAja 11 rAjA ( caulukya vaMzoya)-aura vIradhavala 1 vIsaha deva 2 arjuna deva 3 sAraMga deva 4 ghelA karNa deva 5 ( vAghelA vaMzoya ) ___ ina gurjara rAjAoMkI rAjya sattAmeM maMtrI, mahAmaMtrI-daMDanAyaka-senApati-vagairahajo jo hote rahe haiM vaha sabhI ke sabhI prAyaH jainadharmAnuyAyI hI hote rahe haiM / aura apanI apanI zakti ke anusAra zatrunaya girinAra Adi tIrthAkA uddhAra karate ho rahe haiM / mahArAjA siddharAja ke samaya sajjana nAmaka daMDapati jo ki kAThiyAvADakA adhikArI thA. usane soraTha deza kI tIna varSakI AmadanI kharca karake zrI girinAra tIrthakI murammata karAI / jaba vaha pATaNa AyA taba rAjAne usase rupayA maaNgaa| usane thoDe dinoM ke liye phira saurASTra meM jAkara jaina zAhukAroMse rupayA mAMgakara pATaga Akara rAmAke sAmane rakha diyA aura namrabhAva se arja ko, ki 3 varSakA vasula kiyA hubhA rAjavya maiMne tIrthoddhArameM lagA diyA hai aura yaha dravya zAhukAra Aho ! Shrutgyanam
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] logoMse mAMgakara lAyA huuN| ApakI marajI ho to Apa rupayA leleveM aura ApakI icchA ho to Apa tIrthoddhAra ke puNyakI anumodanAkA phala prApta kreN| rAjAne daMDanAyakakI tArIpha karate hue kahA "tumane isa yuktisebhI hamako puNyake bhAgI banAe / isa liye hama tumArI sajjanatAkI puna: puna: zlAghA karate hue usa puNyakI zlAghAse pUrNa tRpta haiN| dravya jahAM jahAMse lAye ho unako vApisa lauTA do dhana vinazvara hai aura dharma avinAzI hai| dhana yahAMkA yahAM rahane vAlA hai aura dharma bhavAntarameMbhI sAtha Akara manuSyako hara eka samaya sahA. yaka honevAlA hai| isa vAste hamako puNyakA svIkAra sarvathA iSTa hai aura hama isa binA pUche kiye kAmake liye bhI tumapara pUrNa khuza haiM." dhanya hai aise rAjabhakta karmacAriyoMkoM ! aura sAdhuvAda hai aise narezAMkoM !! eka samaya rAjA siddharAja khuda giranAra tIrthakI yAtrA karane gaye / tIrthAdhirAjakI pavitratAuttamatAse ati prasanna ho kara unhoMne kucha gAma Aho! Shrutgyanam
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] bheTa kiye aura AzAtanAke parihArake liye kucha pharamAna jArI kara diye / jaise ki isa tIrtha para phalAnA phalAnA kAma kisIne nahI karanA ( isa varNanake liye merA likhA kumArapAla caritra hindI pustaka dekho ) digaMtakIrttika - mahArAja - siddharAjakA jaina dharma se itanA ghaniSTa saMbaMdha thA ki anya keI eka itihAsakArAMne to unheM jainahIke nAma se likhaDAlA / " karnala jemsa TaoNDa sAhebane apane banAye TaoNDa rAjasthAna nAmaka pustakakI phuTanoTameM likhA hai ki " siddharAja jayasiMhane saMvat 1950 se 1201 taka rAjya kiyA, prasiddha niDaviyana bhUgolavettA [elaeDrI] isakI rAjasabhA meM gayAthA / ela, eDIsIbhI kahatA hai ki - jayasiMha siddharAja bauddha dharmAvalaMbI thA / TaoNDa rAjasthAna adhyAya 6 | phira dekhanA cAhiye ki - itihAsa lekhaka - rAjA zivaprasAda - sitAre hinda kyA vyAna karate haiM " idarIsa jo gyArahavI sadIke AkhIra meM paidA huA thA. likhatA hai ki - aNahilavADa ( arthAt Aho! Shrutgyanam
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22 ] siddhapura pATaNa ) kA rAjA bauddha hai. sonekA kirITa: sirapara pahanatA hai. ghoDepara bahuta savAra hotA hai, hindustAna ke AdamI baDe imAnadAra hai / agara koI kisI apane karjadAra ke girdehalkA khiMca detA hai jaba taka vaha karjadAra karja adA yA ijAjata hAMsila nahI karatA halke se bAhira nahI nikala sakata / gozatake liye koi jAnavara nahIM mArA jAtA gAya bailAMka buDhApemeMbhI khAneko milatA hai / ( bauddhase vAcaka mahAzaya jainahI samajheM kyoM kigraMthakarttAne svayaMhI graMtha ke 9 veM pRSTameM likhA hai ki ) - "hamane jo jaina na likhakara gautamake matavAleisi bauddha likhA usakA prayojana kevala itanA hI hai ki unako dUsare dezavAla ne bauddhake nAma se hI likhA hai, jo hama jainake nAmase likheM to baDA bhrama paDa jAyagA ( itihAsa timiranAzaka khaMDatI - sarA / pRSTa 54 ) * gautama - zrI mahAvIrasvAmI ke sabase baDe ziSyakA nAma thA jisake jaina jAti " gautama svAmI " isa nAma se pahacAnatI hai / Aho ! Shrutgyanam
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [23] -tIrthanakti-aura-sugamamArga AburoDa ( kharADI ) se deDha do mAIla pUrvakI tarpha kucha khaMDahara paDe hue dikhAI dete haiM, yahAM pahale jamAnemeM "caMdrAvatI" nagarI AbAdathI / rAjA bhImake senApati bimalazAha maMtrI rAjA se nArAja hokara yahAM Akara dvAdaza chatrapati rAjA huethe| aura-Abuke jaina maMdira unhoMne yahA~ rahakara hI ba. navAye the. caulukyakulatilaka kumArapAla jabaraNathaMbhorapara caDhAI lekara gaye taba yahAM ke rAjA sAmantasiMha ne antardiSTa-aura mukhemiSTavAlI kapaTa jAla phailAkara solaMkI rAjAkA nAza karanA cAhA thA-paraMtu-kumArapAla apanI dIrghadArzitAse usake usa prapaMcako jAna gayAthA / Ate hue usane sAmaMtasiMhako puNyakA camatkAra batalA kara satya rUpase samajhA diyA thA ki-" yasya puNyaM balaM tasya" isa caMdrAvatIkA rahosa udayana nAmaka zAhukAra jo ghIkA vyApArI thA. phiratA phiratA khaMbhAta calA gayA. vahAM usako ache zakuna hue / thoDe arasemeM siddharAjakI tarphase vaha sarakArI naukara banAyA gyaa| Aho! Shrutgyanam
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramazaH eka samaya aisA bhI AgayA ki gurjarapati siddharAja ke vo pUrNa vizvAsa pAtra maMtrI bana gye| siddharAjakI mRtyu ke pIche vaha, kumArapAlake bhI vaise hI mAnIte maMtrI bane rahe / kumArapAlakA inapara baDA bharusA thA / balki siddharAja jayasiMhakI tItra icchA inake laDake cAhaDako rAjya denekI honepara bhI yaha nara ratna kumArapAlako rAjya dilAnemeM aura saMkaTa grasta kumArapAlakI jAna bacAnemeM pUre pUre madadagAra the / soraTha dezake samara rAjAse laDane vAste phauja de kara kumArapAlane inhe saurASTra bhejA thaa| use kathAzeSa kara-aura usake laDakeko usakI gAdIpara baiThAkara udayana maMtrI pIche lauTa rahe the ki-rAsteme unakI tabIyata bahuta bigaDa gii| aneka upAya karanepara bhI unheM kucha ArAmana huA / unhoMne jaba jAnA ki merA yaha avasAna samaya hai taba azrupAta kara ro paDe : pAsa ke logoMne unako aneka tarahase AzvAsana diyaa| taba vaha bole maiM maraneke bhayase nahIM rotA, mere nirdhArita cAra kAma zeSa raha jAte haiM aura merI jIvanadorI samApta hotI hai !! paraMtu isameM kisIkA bhI upAya nahIM / Aho ! Shrutgyanam
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [25] pAsake logeAMne pUchA Apa kRpAkara una ka mAMkA nAma batAoM hama rAjAse aura bhaTTa Apake putroMse pUrNa karAyeMge / maMtrIne kahA-maiM cAhatAthAki-AmrabhaTTa ( aMbaDa ) ko daMDanAyaka kI padvI dilaauN| 1 / dUsarI merI icchAthI ki-zrI zatruJjayatIrthakA uddhAra karAuM // 2 // tIsarA merA manoratha thAki girinAra tIrthakI pauDiyAM banavAuM // 3 cauthI merI utkaTa kalpanA yaha thI ki jaba kabhI merA mRtyu ho usa vaktamaiM apane aMtyasamayakI ArAdhanA muni mahArAjake sAmane karUM aura una mahAtmAoMke sanmukha AlocanA karake apane isa bhArI AtmAko halakA karUM // 4 // ina cAra kAryoM meM se eka kIbhI siddhi na honese maiM apane hatAza AtmAko dhikkAra kara ro rahA hUM ! pAsa baiThe hue maMtrI loga bole Apa nizcita raheM pahale 3 kArya to ApakA suputra vAhaDa kregaa| aura AlocanA ke liye hama sAdhu mahArAjakI talAza karate haiN| dekhane se ( mAlUma huA ki isa jaMgalameM muni rAjakI yogavAi to mila Aho! Shrutgyanam
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 26 1 nahI zakatI / usa vakta unhoMne sAdhu dharma ke jAnakAra aura dharma ke rahasya ke bhI jJAtA kisI naukarako thoDe arase ke liye sAdhukA veSa pahanA kara maMtrI rAjake sAmane bulAyA, sAdhuko dekha use gautamAvatAra mAna kara azaktikI hAlata meM bhI maMtrIko itanA harSa huA ki vaha uTha kara usa kalpita suni ke pAoM meM jA girA / aura sAre janmake kiye pA poMkI nindA AlocanA kara sadgatiko mApta huA usa kalpita sAdhune jaba dekhAki rAjamAnya maMtrI mere pAoM meM par3A hai to use usa muni veSapara baDA sadbhAva AyA / usane usa vezako na choDa girinAra parvatapara jAkara sATha upavAsakA anazana kara apanA kArya sAdha liyA. 1 maMtrI aMtya kAryako karake pATana Aye hue una logoM se pitAkI mRtyu suna kara laDakoMne a sIma dukha manAyA aura nija pitAko RNa mukta karane ke liye - bAhaDane zatruMjaya uddhAra karAyA aura aMbaDane girinArakI pauDiyeM baMdhAI (dekho merA likhA ku. pA. ca. hindI / bAhaDane - zatruMjaya aura Aho ! Shrutgyanam
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 27 ] samalI vihArakA uddhAra karAyA - isakA vi. va. bhI ku. pA. ca. se jJAta ho sakatA hai. ) sunA jAtA hai ki - kumArapAla girinAra tIrtha para gaye - paraMtu rAstA viSama hone se vaha yAtrA na kara sake / rAja sabhAyeM unhoMne eka samaya yaha prazna kiyA ki girinAra tIrthapara pauDiyeM banAnekA hamArA manoratha kauna pUrA kara sakatA hai ? isa para kisI kavine AzramakI vaDI yogyatA-dharma niSTAkriyA kuzalatA-saMsAraviraktatA - zAsanapriyatA Adi guNoM kA paricaya karAkara kahA " dhImAnAmraH sa padyAM racayatumacirAdujjayaMte nadInaH " ( dekho draupadI svayaMvara nATaka ) uvadeza taraMgiNImeM bAhaDa maMtrI - joki aMbeDakA bhAi thA usake dvArA isa kAryakA honA likhA hai. 66 66 yataH triSaSTilakSadrammANAM, girinAragirau vyayAt / bhavyA vADa devena, Aho ! Shrutgyanam
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 28 ] padyA harSeNa kAritA ||1|| sunA jAtA hai ki, eka dina bhaTTAraka zrI hIra vija rijIko guru mahArAjakI tarpha se eka patra milAusameM likhA huA thA ki isa patrako paDhakara turaMta vihAra karanA / usa dina zrI vijaya hIrasUrijI ke belekI tapasyA thI tobhI guru mahArAjakI AjJAko mAna dekara phaurana vihAra kiyA aura - pAraNAbhI gAmase vAhira jAkara kiyA ! ! saMghane yaha bhakti rAga - aura gurvAjJAkA sanmAna dekhakara eka AvA jase zrI jinazAsanakI aura zAsanAdhAra sUrijI kI prazaMsA kI / usI vinayakA yaha phala thA ki vaha muslamAna bAdazAha akabarako apanA paramabhakta banAkara usase ahiMsA dharmakI pravRtti karA sakethe / aura apane lagAye dayA dharmake aMkuroMko mahAn saphalatAoMke rUpataka pahuMcAne vAle arthAt - akabara bAdazAha ke nikhila rAjyameM varSabhara meM 6 mahIne taka jIvadayA palAnevAle vijayasenamUri zAnti caMdraaura bhAnucaMdra jaise bhakta aura samartha ziSyoM ko Aho! Shrutgyanam
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [29] tayAra kara apane sarvAMza paramabhakta parivArakI zobhAko baDhA sakethe / aura vAdazAhakI tarphase Agraha pUrvaka diye hue " jagad guru" virudako pAkara jinazAsana suratarukI zItala chAyA nIce sahastroM nahI balki lAkhoM manuSyoMko zAntipUrvaka baiThA sakethe / Apa aDhAI hajAra sAdhu sAdhviyoMke mAlika the| pitAtulya putra prAyaH saMsArake bhAgyavAnoM ke kuTumboMmeM dekhe jAte haiN| ___ AcArya zrIvijayasenasaribhI baDe prabhAvaka Ara samartha the / yogazAstrake Adya zlokake sAtasau artha karanekI pratibhA inakI hIthI / jaisI jagadguru mahArAjakI apane guru vijayadAnamUrijIke prati bhakti thI vaisIhI vijayasenamUrijIkI apane guru zrI vijaya hIramUrijIke pratithI / paMjAba deza ke pATanagara " lAhora" meM Apake do caumAse hue / dUsare caumAseme Apako samAcAra milAki-Apake guru mahArAja sakhata bImAra haiM ! taba ApakA mana ghabarA uThA / apane guru mahArAjake aMtima darzanoMke liye Apane vahAMseM vihAra kiyaa| baDe zIghra prayANase Apa Aho! Shrutgyanam
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] amadAvAda taka pahuMce the ki - jagadguru mahArAjakA UnAmeM svargavAsa ho gayA / Apa aise to Astika the ki - dazavaikAlika sUtrakA svAdhyAya kiye vinA annapAnI nahI lete the / jApa karanemeM ApakA vaDA lakSya thA / sirpha navakAra mahAmaMtrakA hI Apane sADhe tIna kroDa jApa kiyA thaa| do hajAra sAdhu sAdhvI Apake AjJA varttithe / tyAga vRtti to ApakI itanI utkRSTa thI ki jaina dharmameM prasiddha cha vigaiyoMmeMse dUsarI vigai Apa eka dinameM kabhI nahIM letethe / arthAt-pratidina pAMca vigaiyoMkA tyAga kara phakta ekahI vigaiseM zarIrayAtrA calAte the ! ! ! isa Apake vizuddha ucca jIvanakA jaina jAti para to paDhe usameM Azcarya nahIM balki jahAMgIra bAdazAha para baDA prabhAva paDatA thA zrI zanaMjaya aura giranAra para Apako utkRSTa bhakti rAga thA / vi. varNana ke liye dekho aitihAsika (sajJAyavAlA bhAga 1 lA / ) jahAM aneka jinamaMdira pAsapAsa ho usa Aho! Shrutgyanam
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 31 ] sthAna ( mAyaH zikhara) ke DraMka zabda bulAyA jAtA hai / aisI TuMke zrI siddhAcalajIpara nava prasiddha haiM / giranArajIpara kitanI TraMke hai ? kisa kisa TUkapara jinamaMdira jinapratimAjI haiM ? isa viSayakA puSTaprasiddha pramANa isavakta hamAre pAsa maujUda nahI | tathApi - girinAra mahAtmya ke lekhaka ne jina jina TraMkeAMke nAma likheM haiM - una mahAn zAsana prabhAvaka, aura zAsanapremiyoM ke nAma hamabhI dimAtra likha dete haiM / vAcakAMkoM jahAM kahIM galatI mAlUma de 1 svayaM sudhArakara vAMce, aura hame sudhAranekI sUcanA deM, tAki kisI anya lekhameM usa sUcanAkA subArA kiyA jAya / ---><----- TraMka - vastupAla - tejapAla maMtrI. gujarAta dezameM - vallabhIpura- paMcAsara- pATaNaaura dhaulakA - cAvaDA - caulukya ( soI ho) aura vAghelAvaMzIya rAjAoM kA rAjya karanA prasiddha hai / adoria ke rAjA vIradhavalake amAtya vastupAla - Aho ! Shrutgyanam
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] aura usakA choTA bhAI tejapAla dRDha jainadharmI the / inhAne 12 daphA baDe samAroha ke sAtha zrIzatruJjaya tIrthakI yAtrA kIthI / teravIMvAra zrI zatruJjayatIrthakI yAtrA karaneko jA rahethe ki-rAstemeM kAThiyAvADha prAntameM lIMbaDIke pAsa "aMkevAlI" gAmameM vastupAla devagata hogae / vastupAlake banavAye Abuke jana maMdiroMko dekhane ke liye sahasroM kosAMse loga Ate haiN| aMgreja loga phoTo utAra 2 le jAte haiM / ___ gujarAtake prabhAvazAlI rAjA bhImake pradhAna maMtrI vimalazAhane agaNita dravya kharcakara yahAM jaina maMdira banavAyAthA aura usa maMdirameM mahArAjA saMpratike samayakI mUrti padharAkara vikrama saMvat 1088 me pratiSThA krvaaiithii| ___ usa maMdirako dekhakara mahAmaMtrI vastupAlane zobhana nAmaka kArIgara (jo ki-usavakta sUtradhA. rome AlA darajekA huzyAra samajhA jAtAthA ) usakAM vaisAhI maMdira banA denekA pharamAna kiyA zobhanane apanI mAtahadake 2000 kArIgaroMko lagAkara apanI nigAhabAnI rakhakara vimalazAha Aho! Shrutgyanam
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 53 ] zeDake banavAye maMdirake ThIka mukAbalekA maMdira tAmIra kara diyA / maMdira kyA banAyA ? mAnosvargakA vimAna nIce utArakara rakha diyA hai| Aja bhI dekhakara dila khuza khuza ho jAtA hai / jaisA vimalazAha zeThakA banavAyA maMdira avarNanIya zobhAzAlI hai vaisAhI vastupAla tejapAlakA maMdirabhI nihAyata lAyaka tArIpha - aura - akalIma hai / chattoM - raMgamaMDapameM aura - meharAboM meM aisI aisI kArIgirI kI hai ki- jisakA bayAna juvAnaseM nahIM kiyA jA sakatA! jo jo velabUTe --kamalaphUla - putaliyAM - guladaste banAye haiM acche acche dImAgavAle kArIgara dekha dekhakara tAjjuba hote haiM / vastupAlake banavAye maMdirakI pratiSThA vikrama saMvat 1289 phAlguna sudi 8 ko huiithii| yahAM sA zAha zeThakA banavAyA maMdira bhI saMsAra bharameM dRSTAnta bhUta hai paraMtu hamArA matalaba vastupAla ke banavAye maMdiraseM hI hai, kyoMki hama vastupAlake satkAryo kA varNana kara rahe haiM. vastupAla tejapAla caritra | kIrttikaumudI - Aho ! Shrutgyanam
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 34 ] sukRtasaMkIrttanakAvya / ina graMtho meM mahAmAtyake kiye dhArmika - naitika-svakalyANa - parakalyANa ke kAryoMkA savistara varNana hai. - mahA amAtya - vastupAla tejapAla ke kiye zubha kAryoMkA saMkSipta varNana. (1313) navIna jina maMdira karAye / (3300) jina caityoM kA jIrNoddhAra karAyA / (3200 ) jainetara maMdira banavAye / ( 550 ) brahmazAlA | ( 501 ) tapasvi logokI jagaha tayAra karAI / (500) dAna zAlAyeM karAI / (904) dharmazAlA ( upAzraya ) banavAye / (30) koTa tayAra karAye / (84) sarovara khodAye / (464) vApI - bolI | (100) jaina siddhAnto ke bhaMDAra kiye / Aho ! Shrutgyanam
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 35 ] deza aura dharmakI rakSA ke liye 63 saMAma kiye| (13) tIrtha yAtrAe~ kI / / ( 400 ) pAnI pIne ke sthAna banavAye | jahAM chANa kara pAnI pilAyA jAtA thA sthaMbhanapura meM vicitra yuktiyukta vividha racanA viziSTa ( 9 ) toraNa karavA ye jinakA nirmANa pASANaseM huA huA thA / ( 1000 ) tapasviyoM ko unakI yogyatAke anusAra varSAsana kAyama kara diye / vAstu kuMbha vagairaha kriyA ke karanevAloM kI bhI (4024) varSAsana baMdhA diye ki jisase AnaMdapUrvaka unakA nirvAha hove / anyAnya graMthoM meM inake satkAyoMkoM aura taraise bhI varNita kiyA hai arthAt kisI kisI vastukA pramANa jyAdA kamatI bhI likhA hai / [ dekho vastupAla caritra zrI jainadharma prasAraka sabhA dvArA mudrita ] -->**--- Aho! Shrutgyanam
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 36 ] [ vizeSa paricaya-vastupAla teja:pAla ] " zahara pATaName poravADa jAtImeM aneka jagat prasiddha-udAra - gaMbhIra paropakAra parAyaNa - narapuMgava hocu ke haiM / isa jAtimeM AsarAja nAmake eka prasiddha maMtrI the unakA Abu maMtrIkI kumAradevI nAma kanyAse vyAha huA thA. caulukya rAjAoM kI oraseM unhe gurjara dezAntargata " suMhAlA gAma bakSIsa thA. AsarAja kucha arasA pATaNameM rahakara pIche muhAle rahane lage, vahAM unakoM kitanIka saMtatikA lAbha huA. una saba saMtAnomeM vastupAla tejapAla unake pradhAna aura ati priya laDake the / suMhAlA gAma meM AsarAjakA svargArohana ho gayA taba vastupAlatejapAla apanI pUjya mAtAkoM sAtha le kara vaDhi - yAra dezakI sImAke gAma- mAMDala meM cale gaye | vahAM kucha arase taka rahaneseM prajAkA unapara baDA prema baDhA / paraMtu " anityAni zarIrANi " yaha si ddhAnta to trilokI bharameM vyApta hai / kucha arase ke vAda anekAneka dharma kriyAoM dvArA apane mAnava jIvana saphala aura samApta kara mAMDalameM hI ku Aho ! Shrutgyanam
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 37 ] mAra-devIbhI deva gata ho gaI / mAtApitAke ati asahya viyogaseM vidhurita maMtrIrAna alpa nIrastha mI. nakI taraha-AkulavyAkula hue hue dina gujAra rahe the ki zrAvaNa ke meghakI taraha dharma nIra ke varasAnevAle zrI nayacaMdra mUrijI grAmAnugrAma vicarate hue mAMDala padhAre maMtrI prabhRti zraddhAlu logoMko mUri rAjakA padhAranA baDA lAbhakArI huA kucha dino takake guru mahArAja ke saMyogaseM dono bhAiyoMkA mana sthira ho gayA / aura prathamakI taraha voha dharma kriyA pra. vRtti karane lge| vastupAla kI lalitA devI aura tejaHpAla kI anupamAdevI strI thI joki-nihAyata surUpA evaM su. zIlAthI. una donomeM-dAna denA-devagurukI bhakti karanI-dharmArAdhana karanA aura trividhayogaseM apane apane prANanAtha patikI bhaktikA karanA-yaha ananya sAdhAraNa aura lokapriya guNa the| nayacaMdramUrijI nimittazAstrame baDe hI pravINa the / unhone una bhAgyavAnoMkA bhAvi mahodaya dekha. kara zrI siddhAcalanIko yAtrA karane kA arthAt zrI Aho! Shrutgyanam
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] zatrujaya mahAtIrtha ke saMgha kAhanekA upadeza diyA. amAtya saMgha lekara pAlItANe gaye AcArya mahArAjake satata paricayaseM unakI dharma bhAvanA aura bhI paripuSTa ho gii| jaba vaha lauTa kara pIche Aye taba gurjara pati vIradhavalane unhe apane maMtrI padapara pratiSThita kara liyaa| aneka itihAsakAra likhate haiM-ki-vanarAjake pitA jayazikharI ke mAranevAle kanojake rAjAbhUvaDane gujarAtakI rAjadhAnI-jayazikharo ke maraneke bAda apanI laDakI millaNa devIkI zAdI ke vakta use usake dAyajemeM de dIthI, millaga devI yA. vajjIva taka gujarAtakI AmadanI khAtI raho aMtyameM mara kara usI apanI pUrvabhavatI iSTa rAjadhAnIkI adhiSTAyaka devI huii| usane bhAvikAlameM mlecchoMke AkramaNaseM gaurjara prajAko bacAne ke liye vIra dhavalako svamameM Akara-vastapAla tejapAlako apane amAtya banAnekA upadeza kiyA. Aho! Shrutgyanam
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 39 1 " sukRtasaMkIrttana " kAvyameM likhA hai kikumArapAla rAjAne apane rAjya - vaMzadharoMkI aura pUrvakAlameM putrasama pAlanako huI gurjara bhUmIkI mleccho rakSA karAne ke liye- deva bhUmiseM Akara vIradhavalako upadeza kiyA ki - rAjadhAnIkI rakSAke liye ina bhAgyavAna ko apane maMtrI banAo / matalaba itanA to ubhayataH siddha hai ki devakI sahAyatAse vastupAla baMdhu sahita maMtrI padapara pratiSThita hue / maMtriyugmane - dAnazAlA - dharmazAlA pauSatra zAlA - pAThazAlA - vAMcanazAlA gauzAlA - strIpuruint zikSaNazAlA vagairaha hajAroM lAkho dharmakArya kara karAkara isa mAnava jIvanako saphala kiyA / mere pAsa " girinAra tIrthoddhAra prabaMdha nAmakA eka prAcIna pustaka hai, usameM ' ratna zrAvaka ke kiye zrI girinAratIrtha ke uddhArakA varNana hai aura prasaMga vastupAla tejapAlake kiye satkAryokI nAmAvalI hai usase aura kIrtiko mudise evaM " phArvasa sAhiba " kI banAI rAsamAlAse vastupAlakI bahuta apUrva caryAkA avabodha Aho! Shrutgyanam
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ] hotA hai| vastupAlane jaise Abu tIrthapara maMdira banavAye the aise girinArapara jo jina maMdira banavAye haiM unako " vastupAla tejapAla kI hU~" kahate haiM isa TUkabhe mUlanAyaka zrI pAzvanAtha svAmIkI pa. timA hai aura usa pratimAjIko pratiSThA vikrama saMvat1306 meM AcArya zrI pradyumna mUrijI ke hAthaseM hui hai / vastupAla caritra ke chaThe prastAvameM kitaneka dharma sthAnoke nAma bhI diye haiM joki ina dono maMtriyoMne girinArapara tayAra karAye the-ina bhAgya. cAnAMkA yaha siddhAnta thAki-" sati vibhave saMca. yo na karttavyaH" kisI phArasI zAyarane likhA hai" barAya nihAdana ca saMgocajara" ] jo daulata ekaThI karake jamInameM DAlI jAtI hai usakI apekSA patthara acche, kyoMki-jaba jarUrata paDegI patthara to kisI kAma A jAyeMge magara yaha daulata jo jamInameM gADarakhI hai kisI darakAra na AyagI. . : Aho Shrutgyanam
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastupAla tejapAla ke girinArapara banavAye dhArmika sthAnoMko nAmAvalI " vastupAla vihAra " nAmakA zrI AdIzvara bhagavAnakA vizAla maMdira / Adozvara prabhuko prati. mA / zrI ajitanAtha zrI vAsupUjya-ghAmoko patimAyeM / aMbikA mAtAkI mUrti / caMDapa nAmaka apane prapitAmaha -paradAdAkI mUrti / zrI vIra paramAtmAkI pratimA / vastupAla aura tejapAla ko do mUrtiyeM / a. pane pUrvajoMkI mUrtiyoM ke sAtha zrI sammetazikharakI racanA / apanI mAtA-kumAradevI, aura apanI ba. hinakI mUrtiyoM sahita zrI aSTApadajIkI racanA karAI / tInahI mukhya maMdiroMpara tIna kImatI toraNa baMdhAye / zrI zatrujaya tIrtha ke rakSaka gomukha yakSakA maMdira banavAyA / hAthIkI savArI sahita mAtAko mUrti / zrI neminAtha svAmI ke caityake tInahI dAjoMpara bahumUlya toraNa-baMdhAye / usamaMdirakedakSiNa uttara vibhAgoM meM pitAkI aura dAdAko mU liye baitthaaii| Aho! Shrutgyanam
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] apane pUjya mAtA-pitAke kalyANa ke liye zrIzA. ntinAtha svAmI-zrI ajitanAtha svAmIkI kAyo. tsargastha do mUrtiye sthApana karAI / maMdirake maMDapameM -bhavya-manohara indra maMDapa banavAyA-zrI neminAtha svAmIkI mukhya pratimA sahita-apane pUrvajoMkI mUrtiyoMvAlA darzanIya mukhodghATanaka sthaMbha karA. yA / apane pitA AsarAja kI aura dAdA somarAjakI ghoDesabAra mUrtiyeM karavAI / apane pUrvajoMkI pratikRtiyoMke sa.tha sarasvatI mAtAkI trti Ara deva kulikAe~ tayAra karAI |aNbikaa mAtA ke maMdira ke Age vizAla maMDapa bnvaayaa| aMbikA mAtAkI mUrtikA parikara tayAra kraayaa| parama tejasvI tejapAla ne apane kalyANa vAste kalyANatritaya nAmakA zrI neminAtha prabhukA caitya-saMgamaramarakI muphaida phaTi jaisI zilA. oMseM baMdhAyA, aura usa maMdira ke zikharapara-sAtasA causaTha gayANe suvarNakA kalaza caDhAyA / aura bhI aneka mUrtiyeM bharAI / prapAe~ lagavAI / bhagavat pratimAoM kI pUjAke liye puSpa bATikAe~ ___Aho! Shrutgyanam
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 43 ] lagavAI ityAdi satkArya ki jinakA vistAra karanemeM eka baDA graMtha tayAra ho saktA hai. TraMka - saMgrAma sonI AcArya buddhi sAgarajIne " jainokI prAcInaarvAcIna sthiti " nAmaka pustakameM vaniyoMke 84 gotra likhe haiM. usameM sonI gotrakA bhI ullekha hai. Aja bhI isa gotrake loga maMdasora mAlavA meM gujarAta ke kitaneka zaharoMmeM, kAThiyAvADa ke jetalasara Adi gAma meM vidyamAna haiM / - muni vidyAvijayajI saMzodhita - aitihAsikasajhAyamAlA nAma graMtha meM likhA hai ki- soma suMdara sUri ke upadeza mAMDavagaDha ke rahIsa saMgrAma sonIne aneka dharmakArya kiye the. AcArya mahArAjake mAMDavagaDha meM caumAsA karAkara unase paMcamAMga zrI bhagavatI sUtra sunanA zuru kiyA thA - jahAM jahAM go yamA ! yaha pada AtA thA saMgrAma sonI eka suvarNa mudrA (sonAmohara) bheTa kiyA karatA thA. chatrIsa Aho ! Shrutgyanam
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4 ] hajAra jagaha usane utanI hI azaraphiyeM bheTa rakha kara saMpUrNa bhagavatI sUtra sunA / aThArAM hajAra usakI mAtAne / nauhajAra usakI strIne isa prakAra eka kuTuMbake 3 zraddhAluoMne 63000 mohareM caDhAI thii| usa jJAna dravyameM 1 lAkha 45000 sone mohare aura bhI milA kara vaha saba rakama unhone sonaharI akSaroMse kalyamUtra-aura kAlikAcArya kathA kI pratiyoMke likhAne meM lagAI thii| yaha mahAn-prazasya kArya unhone vikrama saMvat 1471 meM kiyA thaa| aura pratiyoM vAMcane paDhane yogya baDe baDe jJAna bhaMDArome rakha dIyo / tapagatachAcArya zrI soma suMdara sUrijokA janma-vi. saM. 1430 mAgha vadi 14 ke dina pAlaNapura (gu. jasata) meM sajjana zeThakI mAlhaNa de nAmaka strIseM huA thA. mUrijIne sirpha 7 hI varSa kI umarameM zrI 'jayAnaMdamUrijI ke pAsa dIkSAlo thii| 1450 meM vAcaka pada-aura 1457 meM inako AcAryA damilA thaa| [ isa AcArya bhagavAn ke parivAra ke pari. Aho! Shrutgyanam
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ caya ke liye--mere likhe "dAna kalpa druma" ke saMskRta upodghAtako dekhanekI jarurata hai ) girinAra mAhAtmyake lekhaka mi. daulatacaMda bI. e. ne jemsa varjasakA pramANa likhakara saMgrAma sonIkoM dillIpati bAdazAha akabarakA samAna kAlIna ba. tAnekI koziza kI hai aura likhA hai ki saMgrAma sonI zahara pATaNakA rahanevAlA thA bAdazAha aka. barakA baDA sanmAna pAtra thA, itanAhI nahI balki zahanazAha akabara saMgrAma ko " cacA" kahakara bulAyA karatA thA / isame satya gaveSaNAke liye unake likhAye graMtha-aura unakI bharAI jina pratimAoMke lekha hI basa haiM. dekhiye saMgrAma sonIke viSayameM pUrvAcArya kyA likhate haiN| zrI udayavallabhasUrIzvarapaTTe zrI jJAnasAgaramUri. guravaH kathaM bhUtAH ? satyArthAH, zrI vimalanAthacaritra prAmukhAneka navyagranthalaharImakaTanAt sArthakAtA yeSAM Aho! Shrutgyanam
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] zrI jJAnasAgarasUrINAM mukhAra maMDa padurganivAso vyavahArivaryaH pAtazAhi zrI khalavo mahimmada gyAsa dIna suratrANa pradatta nagadalamalika virudadharaH sAdhu zrI saMgrAma sauvarNika nAmA savRtti zrI paMcamAMgaM zrutvA goyameti pati padaM sauvarNaTaMkakamamucat / patriMzatsahasra pramANAH suvarNaTaMkakAH sNjaataaH| yadupadezAttad draviNavyayena mAlava ke maMDapadurgaprabhRti patinagaraM gurjaradharAyAmaNahillapurapatana-rAjanagarastaMbhatIrtha-bhRgukaccha pramukha pratipuraM vitkozamakArSI. t / punaryadupadezAtsamyaktva sadArasaMtoSAvAli * vAntaHkaraNena vandhyAmrataruH saphalIcakre / tathAhi ekasmin samaye suratrANo vanakroDArthamudyAna jagAma / tatraiko mahAmrataruSTaH / zrI zAhistatra gantumArayaH / tadA kenacityoktaM mahArAna mAtra gaMtavyamayaM vandhya vRkSaH ! tadA zAhinA prokta pe cetarhi mUlAducchedayadhvaM / tadA saMgrAma saura NikenoktaM, sasAmitrayaM. vRkSo vijJapayati yayayamAgAmikavarSe na phaliSyati tadA svAmine yadrocate tatkartavyamiti / puna: zAhinA moktapatrAdhi Aho! Shrutgyanam
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArekaH pratibhUH ? saMgrAmasauvarNikenoktAhameva zAhinoktaM tvaM pratibhUHparaM yadyayaM na phaliSyati tadA tava kiM kartavyam ? sAdhunoktaM yadasya vRkSasya kriyate tanmameti zrutvA zrIzAhinA AtmIyAstatra paMca narAH sthApitAH / teSAmuktaM nityaM vilokyamayamAnasya kiM karoti / athaH saMgrAmasauvarNikastatranipamA. gatya svaparidhAnavastrAMcalaprakSAlanajalena tamAnaM siM. catisma, vakti ca, aho Amrataro ! yadyahaM sa. dArasaMtoSavrate dRDhacitto'smi tadA tvayA'nyA. prebhyaH prathamaM phalitavyaM nAnyatheti / evaM SaNmAsaM yAvat siktaH / itazca vasanAturAyAtaH tadA pUrvamayamAnaH puSpitaH phalitazca / tatphalAni sauvarNikasaMgrAmena zrI zAheH puro daukitAni / zrI zAhinoktaM kAnImAni phalAni ? zrI sAdhanoktadAnasyati zrutvA zrI zAhinA bhRzaM narAH pRSTAH tairyathAvRttaM sarva nigaditaM, tat zrutvA paramacamatkAramAptena zrI zAhinA anekanararatnabhUSitAyAM sabhAyAM sarvajanasamakSaM bhRzaM saMgrAmasauvarNikaH prazaMsitaH sapta kRtvaH paridhApitazca / atyutsava purassaraM gRhe preSitaH / tataH Aho ! Shrutgyanam
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvatra saMgrAmasauvarNikasya yazaH pasa sAra / asau saMgrAmasovarNikaH SaDdarza nakarAta bhUva tathA gu. jaragharA nivAsI kazcidAnanmadaridro viSaH saMgrAma sauvarNikaM dAnazauNDaM zrutvA maMDarA rgamAjagAma, tatra vyavahAri samAyAM sthitA saMgrAma sauSaNikasya sapikamiyAya dattAzIdattatra sthitaH / sauvarNikenoktaM dvijarAma ! samAgataM ? tenoktaM kssiir| nidhe stho'smi, tena bhavanAmAMkitaM lekhaM datvA pito'smi / vyavahAribhiruktaM dehi lekha vAcayasveti ca tenoktaM-tadyathA " svasti prAcIdigantAmacuramaNigagai bhUSitaH kSIrasindhuH kSoNyAM saMgramarAmaM sukha yati satataM vAgmirAzIyutAbhiH / lakSmIrasmattanUjA pravaraguNayutA rUpanArAyaNastvaM, kIvAsaktibhAvAaNamiva bhavatA manyate kiMva dAmana // 2 // iti zrutvA saMgrAma sauvarNikaH sarvAMgA bharaNayuta lakSadAnaM dadau / tato vipra itastato vi. lokituM lgnH| tadA vyavahAri bhiruktaM kiM bilo kayasi ? tenoktamAjanmamitraM dAridraya vilokayAmi, hAmitra ka matosIti kRtvAJcakAra / punaruktaM huM jJAtaM Aho ! Shrutgyanam
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ sabhyAH zrUyatAM-" yo gaMgAmatarattathaiva yamunAM yo narmadAM zarmadAM, kA bArtA saridambulaMghanavidheryazcA. Na togavAn / sosmAkaM cirapaMcitopi sahasA zrI rUpanArAyaNa ! tvadAnAMbuniSipravAhalaharImagno na saMbhAvyate // 2 // " iti zrutvApi zrI sauvAnako punarlakSaM dApitavAn / vRddha pauzAlIya paTTAyalo zrI udaya vallabha sarike paTTa para zrI jJAna sAgara mUri guru hue, jo ki satyArtha the aura jinhoMne zrI vimalanAtha caritra, Adi aneka navIna granya samUha ke prakaTa karane se apane nAmako sArthaka ki. yaathaa| jina zrI jJAnasAgara mUrike mukha se-bAda: zAha zrI khilavo mahimmada gyAsa dIna sulatAna kI dI huI nagadala malika padavIko dhAraNa karanevAle, mAMDavagaDha ke nivAsI tathA vyavahAriyAM meM zreSTha zAI zrI saMgrAma sonIne vRtti sahita zrI paJcama aGga bhagavatI ) ko sunakara " goyamA " isa pratyeka pada para suvarNakI mudrAe~ rakhI thI isa prakAra chatIsa sahasra suvarNakI muhareM ho gaI, aura jinake upadezase ( unhoMne ) usa dravya ke vyayake dvArA Aho! Shrutgyanam
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 50 ] mAlavA dezameM mAMDavagar3ha Adi pratyeka nagarameM tathA gujarAta bhUmimeM aNahilapura pATana ahamadAbAda, khaMbhAta tathA bharuca Adi pratyeka nagarameM jJAnabhaMDAra karavAye / phira jinake upadeza se samyakta aura svastrI santoSa vrata se vizuddha mana ho kara jinhoMne phala na denevAle AmravRkSako saphala kiyA / dekho / kisI samaya sulatAna vanakrIDA ke liye udyAnameM gaye, vahAM unhoMne eka vaDe Ama ke vRkSako dekhA, bAdazAha jaba vahAM jAne lage to kisI ne unase kahA ki mahArAja ! vahAM mata jAiye, kyoMki yaha vRkSa niSphala hai, taba bAdazAhane kahA ki yadi yaha bAta hai to isa (vRkSa) ko mUlase hI kaTavA DAlo, taba saMgrAma sonIne kahA ki he svAmI ! yaha vRkSa sU cita karatA hai ki - yaha AgAmI varSameM phala na deve to svAmIko jo acchA lage so kareM, phira vAdazAhane kahA ki isa kAma ke liye jamAnata denevAlA kauna hai ? taba saMgrAma sonIne kahA ki maiM hI hUM, bAdazAha bolA ki tuma jummevAra to ho parantu yadi yaha vRkSa phala na degA to tumhArA kyA 4 Aho! Shrutgyanam
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakha diyA tathA pratidina dekhate [ 59 ] kiyA jAvegA ? zAhane kahA ki jo isa vRkSakA kareM vahI merA bhI kareM, isa bAtako suna kara bAdazAhane vahAM apane manuSyoMko unase kaha diyA ki tuma loga rahanA ki yaha ( zAha ) AmravRkSakA kyA karatA hai| isake bAda saMgrAma sonI pratidina vahAM Akara apane pahiraneke vastra ke dhoneke jalase usa Amra vRkSako sIMcane lagA tathA usase yaha bhI kahatA rahAki - he AmravRkSa yadi maiM svastrI - santoSa - vratameM dRDha citta hUMto tumako dUsare Amra vRkSAMse pahile phalanA cAhiye, nahIM to khaira / isa prakAra usane usa vRkSako 6 mAsa taka sIMcA aura itanemeM hI vasanta Rtu A gayA, taba yaha AmravRkSa ( aura gaint apekSA ) pahile hI phUlA aura phalA saMgrAma sonone usake phaleko vAdazAha ke sAmane upasthita bheTa kara diyA, bAdazAhane kahAki ye kisa jAgAke phala haiM ? taba zAhane kahA ki usa AmravRkSake yaha phala haiM, isa bAtako suna kara bAdazAhane una manuSyoM se saba bAta pUchI, taba una lo Aho ! Shrutgyanam
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [52 gAMne saba vRttAnta yathAvasthita jyoM kAtyoM kaha diyA, yaha suna kara zrI bAdazAhane atyanta camaskRta ho kara aneka nara rannose alaGkata sabhAmeM saba logoMke sAmane saMgrAma sonIkI atyanta prazaMsAkI, sAta vAra unakA paridhApana kiyA arthAt sAta khillateM siropAva diye tathA ati utsava sAtha unheM ghara bheja diyA, tadanantara saMgrAma sonI. kA yaza sarvatra phailaa| saMgrAma sonI paD darzanoM meM kalpataruke samAna the, jaise ki-gurjara bhUmikA nivAsI koI brAhmaNa janmase hI daridra thA vaha saMgrAma sonIko dAna zUra suna kara mAMDavagaDhameM AyA aura vyavahAriyAMkI sabhAmeM baiThe hue saMgrAma sonIke pAsa pahuMcA, AzI. vadi dekara vahAM baiTha gayA, sonIne kahA ki he viprarAja / kahAMse Aye ho ? vaha bolA ki-maiM kSIra samudrakA naukara hUM, usane Apake nAmakA eka lekha de kara mujhe bhejA hai, sonIne kahA ki-bAMco, taba usane lekhako isa prakAra pahA svasti prAcI dizA ke anta bhAgase. bahuta se maNigaNAMse zobhita Aho! Shrutgyanam
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSIra sindhu pRthivI para AzIrvAdase yukta vacanAMse nirantara saMgrAmako sukha detA hai / uttama guNAMse vibhUSita lakSmI hamArI putrI hai aura tuma rUpa nArAyaNa ho, parantu kIrtioM Azakta hone ke kAraNa Apa lakSmIko tRNavat mAnate haiM vizeSa kyA kheN||1|| yaha suna kara saMgrAma sonIne aGkake saba AbhUSaNoM sahita lAkha rupaye diye brAhmaNa idhara udhara dekhane lagA, taba vyavahArijanoMne kahAki-vayA dekhate ho ?-bolAki-merA janmase hI jo mitra dAridra thA use dekhatA hUM, hA mitra ! kahAM lale gaye ? isa prakAra kaha kara pukArane lagA, phira bolAkihAM maiMne jAna liyA sajjanoM ! suno jogaGgA aura yamunAko pAra kara gayA thA tathA jo kalyANadAyinI narmadAke bhI pAra pahuMca gayA thA, nadiyoMke jalake lAMdhanekI to usakI bAta hI kyA hai jabaki vaha samudra ke bhI pAra pahuMca gayA thA, he rupa nArAyaNa / vaha hamArA cirasazcita bhI mitra Apake dAna samudrake pravAhakI taraGgoMmeM ekadama isa prakAra gotA lagA gayA hai ki mAlUma bhI nahIM par3atA hai| Aho! Shrutgyanam
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 54 ] isa bAtako suna kara zrI sonIne phira use lAkha rupaye dilavAye / TraMka - kumArapAla bhUpAla. sabhya saMsArako mahArAja kumArapAlakA paricaya dilAnA - sUryako davA dikhAnekI upamA hai. kauna sA manuSya hai jisane itihAsakA thoDA bahutabhI jJAna prApta kiyA ho / aura kumArapAlase aparicita ho ? paraMtu haiM sRSTimeM jaise bhI katipaya manuSyaki jinhone apane gharoMkI rAma kahAniyAM suna sunahI jIvanahi itizrI taka paUMcA diyA hai, una vicAre prAyaH svasAMpradAyika goSThipriya manuSyoM kI karNaga aran isa kIrttimudaka yazasvi rAjAdhirAjakI kathAkA aMzabhI upakArI hai, yaha samajha kara solaMkI kula tilaka "usa tribhuvanapAlaka" mahAmaMDalezvara-rAjA kumArapAlakA stralA paraMtu sarva janopayogi zabdoMme paricaya dilAyA jAtA hai. prabaMdhacintAmaNi se patA milatA hai ki vi.saM. 1928 kI caitra kRzna saptamI somavAra hastanakSatra aura namI Aho ! Shrutgyanam
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 55 ] lagname karNadeva gujarAtakI gAdI para baiThAthA, karNadevakI eka mInaladevI nAmaka rANIthI joki karNATakake rAjA jayakezIkI laDakIthI, usakI kukSIseM siMha svamasUcita eka laDakA janmAthA usakA nAma unhoMne svapnAnusAra jayasiMha rakhAthA. jayasiMhakoM karNadevane vi. saM. 1150 pauSa kRzna tRtIyA-zanivAra zravaNa nakSatra aura vRSa lagnameM siMhAsana para baiThAyAthA. aura khuda karNarAja karNAvatI nayI nagarI vasAkara rahane lagAthA. rAjyArohaNa ke samaya jayasiMhakI avasthA 3 varSakI thI. . karNadevane 29-varSa 8 mAsa-21 dina rAjya kiyA thA / siddharAja jayasiMhane 1150 meM takhtanazIna hokara 1199 taka rAjya kiyaa| siddharAja jayasiMhake avasAnakA sAla saMvat prabaMdhacintAmaNikArane nahIM likhA / yahAM hamane jo ullekha kiyA hai so " rAjAvali koSTaka aura prabhAvaka caritrake AdhArase kiyA hai| Aho! Shrutgyanam
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 56 ] "dvAdazasvatha varSANAM, zateSu virateSu ca / ekoneSu mahInAthe, siddhAdhIze divaMgate / / ( dekho prabhAvaka caritra patra 393. kumArapAla ke guNAnuvAda jaina kareM yaha to saMgatahI hai parantu jainetara logAMne bhI isa bhUpAlakI kIrtike gAyana karane meM saMkoca nahI kiyA / kumArapAla caritra dvAzraya jo mahArAjA-gAyakavADa sarakArakI ora se pragaTa huA hai, usakI prastAvanA. meM-sadgata prophesara-maNibhAI nabhubhAI dvivedIne likhA hai ki-"kumArapAla ne jabaseM amArI ghoSaNA "-( jIvahiMsAbaMda) kI tabaseM yajJayAgameM bhI mAMsa " bali denA banda ho gayA, aura yava tathA zAli " homanekI cAla zuru ho gaI / logAMkI jIva " upara atyanta dayA baDhI / mAMsabhojana itanA" niSiddha ho gayA ki-sAre hindusthAna ( baMgAla " -paMjAba-ityAdi eka, yA dUsare prakAra se thoDA " bahuta bhI mAMsa hindu kahalAnevAle upayogameM " lAte haiM parantu gujarAtameM to usakA gaMdha bhI laga Aho! Shrutgyanam
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [57 ] " jAya to jhaTa snAna karane lagajAte haiM / aisI " vRtti logeAMkI usa samayaseM bAMdhI huI Aja pa. "yata calI jA rahI haiM ). ( dekho kumArapAla caritra hindIkI-aura kumArapAla dvAzrayakI prastAvanA ). rAjasthAnake kartA-karnala-ToDa-sAhiba ko citauDake kilemeM rAjA lakSmaNasiMDake maMdira meM eka zilAlekha milA thA. jo ki-saMvata 1207 kA li. khA haA thA usameM mahArAja kumArapAlake viyoM likhA hai ki-mahArAjA kumArapAlane apane prabala pratApase saba zatruoMkoM dala diyA jisakI AjJAkAM pRthvIparake saba rAjAone apane mastakapara cddhaaiithii| jisane sAkaMbharI pati ko apane caraNoM meM namAyA thA / jo khuda hathiyAra pakaDakara sapAdalakSa (deza) taka calA gayA thA. saba gaDha patiyoMko namAyA. thA sAlapura ( paMjAba ) ko bhI vaza kiyA thaa| . (vesTarna iMDiyA TADa kRta ) phArabasa sAhibane kitaneka kumAra pAla ke samayake Aho! Shrutgyanam
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 58] lekhAMkA utArA liyA hai jisameM ekato-mAravADa dezameM "bAhaDamera" gAMvake tAbe hAthamonInAmaka gAmaseM thoDI dUrIpara "kerADu" gAma hai, joki-bADameraseM thoDese kosake phAMsale para hai vahAM jIrNa maMdi-' roke aura gharoke khaMDeromeMse aneka zilAlekha milate haiM maMdirake eka thaMbhe para-saMvat 1209 mAgha kRzna caturdazI-zanivAra kA likhA kumArapAla ke sa. mayakA lekha milA hai " usame kumArapAla ke sattA samayame abhaya dAna dilAnekA adhikAra hai jo kiaSTamI-ekAdazI-caturdazI ina 3 dinoke vAste 3 gAmemeM amArI phailAnekA sUcaka hai lekha laMbA honeseM yahAM akSara akSarakA utArA na karake sUcanA mAtra dI gaI hai| jodhapura ke rAjyAntargata ' ratnapura ' koi kasavA hai usa gAmakI pazcima dizAmeM ziva maMdirake ghumaTameM eka zilA lekha hai " usame" samasta rAja. virAjita-mahArAjAdhirAja-parama bhaTTAraka-paramezvara nija bhuja vikrama raNAMgaNa vinirjita.... . .. ... . Aho! Shrutgyanam
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 59] .................... pArvatI pati vara labdha prauDha-pratApa-zrI kumArapAla deva-kalyANa vijaya rAjye ityAdi vizeSaNAMseM suzobhita laMbA cauDA lekha hai aura usame amuka rAjAkI rANIkI tarphaseM pharamAna hai ki amuka-amuka tithiyoM ko kisIne jIva hiMsA nahIM karanI agara koI jIva hiMsA karegA to usako 4 dramma-( azarphiyeM-) daMDa kiyA jAvegA. dekho-phAra basa sAhibakI banAI rAsamAlA khaDa pahalA pRSTa-301-302. isa bhUpAlane jaise zatruJjayatIrthapara-tAraNa durga ( tAraMgAjI) para vizAla aura unnata jina caitya banavAye the vaise prastuta tIrthAdhirAja zrI girinAra tIrthapara jo caitya banavAye the unako Aja apane kumAra pAlakI DhUMkake nAmaseM pahacAnate haiM, ina caityAMkA nirmANa aura inakI pratiSThA vikrama saMvat 1199 se 1230 taka kisI bhI sAlame huI hai kyoMki-prastuta narezakA sattA samaya yaha hI hai / ApakI rAjadhAnI anahilapura-pATana, bhAratake Aho! Shrutgyanam
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 60 1 usa samaya ke sarvotkRSTa nagaroM meM se eka thI / samRddhike zikhara pahuMcI huIthI / rAjA aura prajAke suMdara mahAlayoMse tathA meru parvata jaise UMce aura manohara devabhuvanoMse atyaMta alaMkRta thI / hemacaMdrAcAryane ' dvAzraya mahAkAvyameM isa nagarIkA bahuta varNana kiyA hai, sunA jAtA hai / ki usa samaya isa nagara meM 1800 to kroDAdhipati rahate the / isa prakAra mahArAja eka baDe bhArI mahArAjya ke svA mI the / 1 " Apa jisa prakAra naitika aura sAmAjika viSayoMmeM auroMke lie Adarza svarupa the, usI prakAra dhArmika viSayoM meM bhI Apa utkRSTa dharmAtmA the, jiteMndriya the aura jJAnavAn the / zrImAn hemacaMdrAcAryakA jabase Apako apUrva samAgama huA tabhI se ApakI cittavRti dharmakI tarapha juDane lagI / niraMtara unase dharmopadeza sunane lge| dina pratidina jainadharma prati ApakI zraddhA bar3hane tathA dRDha hone lgii| aMtameM saMvat 1216 ke varSa meM zuddha zraddhAnapUrvaka jainadharmakI gRhastha dIkSA svIkAra kI / Aho! Shrutgyanam
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 61 ] samyaktvamUla dvAdaza vrata aMgIkAra kara pUrNa zrAvaka vane usa dina se niraMtara trikAla jinendra bhagavAn kI pUjA karane lage / parama guru zrI hemacaMdrAcAryakI vizeSa rUpa se upAsavA karane lage / aura paramAtmA mahAvIra praNIta ahiMsA svarupa jaina-dharmakA ArAdhana karane lage / Apa baDe dayAlu the kisI bhI jIhi koI prakArakA kaSTa nahIM dete the| pUre satyavAdI the, kabhI bhI asatya bhASaNa nahIM karate the / nirvikAra dRSTivAle the, nijakI rANIyoMke sivAya saMsAra mAtrakA strIsamUha Apako mAtA, bhaginI aura putrI tulya thA / mahArANI bhopala devIkI mRtyu ke bAda Ajanma brahmacarya vrata pAlana kiyA thA, rAjya lobha se sarvathA parAGmukhathe / madyapAna, tathA mAMsa aura abhakSya padArtho kA bhakSaNa kabhI nahIM karate the, dIna duHkhIyoMkoM aura arthI janAko niraMtara agaNita dravya dAna karate the / garIba aura asamartha zrAThis frrvAha ke lie harasAla lAkhoM rupaye rAjya ke khajAnemeMse dete the / Apane lAkhoM rupayoMko vyaya kara jainazAkhokA uddhAra karAyA aura aneka | Aho! Shrutgyanam
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 62 ] pustaka - bhaMDAra sthApana kiye / hajAroM purAtana jina maMdiroMkA jIrNoddhAra karAkara tathA naye banavA kara bhArata-bhUmiko alaMkRtakI / tAraMgAdi tIrtha kSetroM para ke, darzanIya aura bhArata varSakI zilpa kalAke advitIya namUnerUpa, vizAla aura atyucca maMdira Aja bhI ApakI jainadharma priyatAko jagat meM jAhIra kara rahe haiM / isa prakAra Apane jainaba ke prabhAvako jagat meM bahuta baDhAyA / saMsArako sukhI kara apane AtmAkA uddhAra kiyA eka aMgreja vidvAn likhatA hai ki - " kumArapAlane jainadharmakA baDI utkRSTatAse pAlana kiyA aura sAre gujarAtako eka Adarza jaina - rAjya banAyA / " Apane apane guru zrI hemacaMdrAcAryakI mRtyuse cha mahIne bAda 1230 meM 80 varSakI Ayu bhogakara, isa asAra saMsArako tyAga kara svarga prApta kiyA " [ kumArapAla caritrakI prastAvanAse uddhRta ] --- Aho ! Shrutgyanam
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [63] (TraeNka saMprati mahArAja) zrI vardhamAna svAmI ke paTTa prabhAvaka prathama zrI mudharma svAmI pAMcaveM gaNadhara aura pahale paTTadhara hue| pacAsa varSa gRhasthAzramameM raha kara tIsa varSa prabhukI sevAmeM vyatIta karake zrI bIraparamAtmAke nirvANa bAda bArAM varSa chadmasdha aura ATha varSa kevalI a. vasthAmeM sarva AyuH sau 100 varSakA pUrNa karake vIra prabhuke nirvANase vIsa 20 varSa ke bAda mokSagAmI huve // 1 // unake pATapara jaMbusvAmI baiThe / jaMbusvAmIne 99 koTi sonAmohare choDa apsarA jaisI ATha striyoMkA tyAga kara mAtA pitAkI AjJA lekara sirpha solA 16 varSakI choTI umarameM bAla brahmacArI paNe sudharma svAmI ke pAsa dIkSA aMgIkAra kii| jaMbusvAmIne 16 varSa gRhasyabhAvameM-bIsa 20 varSa vrataparyAyameM 54 varSa yuga pradhAna padameM sakala Ayu 8. varSakA bhogakara zrI mahAvIrasvAmIke nirvANake bAda causaThave (64) varSa mokSa pApta kiyA / / zrI jaMbusvAmIke pATapara zrI prabhavasvAmI vi Aho! Shrutgyanam
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ [64] rAjamAna hue vaha tIsa varSa saMsArameM aura 44 varSa dIkSAvasthAmeM rahakara 11 gyAraha varSa yuga pradhAna padameM rahakara 85 varSakA sarva AyuH pUrNakara prabhu zrI mahAvIrasvAmIke nirvANase 75 varSa pIche mokSa padhAre / / - prabhavasvAmIke padapara zrI zayyaMbhavamUri baiThe aura unhoMne yajJakI kriyA karAte huve yajJake sthaMbhake nI. cese zrI jinarAjakI pratimAko prakaTa karAkara A. tma zraddhAse darzana kiye. usIhI prazasta yogake ba. lase unako jaina darzanakI aura cAritra dharmakI prApti huI / prabhavasvAmIne inhe pratibodha kara apanA saMyama zruta aura AcArya pada diyA pada paraMparAse zayyaMbhava mUrijI bhagavAna ke cauthe pATapara the| Apane jaba dIkSAlI usavakta Apake ghara laDakekI umeda vArI thI Apake cAritra lene ke bAda ApakI sAMsArika dharmapatnI se eka laDa hA paidA huvAthA jaba vaha laDakA apane Apako acchI taraha samajhane lagA taba usako bhI ApaneM dokSita kara liyaa| ApaneM jaba aparne apUrva jJAna bala se laDakeke jIvita tarpha upayoga Aho! Shrutgyanam
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ [65] diyA to sirpha 6 chaH mAsake bAda usakA kAla dikhAI diyA Apane usa svatanujamunikA zIghra kalyANa karaneke liye " zrI dazavaikAlika " sUtra banAkara usa honahAra bAlakako paDhAyA / laDakA usa sUtrake anusAra kriyAko pAlakara samAdhi pUrvaka anazana kara devabhUmimeM deva huvaa| dazakAlika sUtra dina pratidina saMyamI cAritrapAtra sAdhu sAdhvI vargako upakArI hone lagA, aura duppasahamari paryaMta zAsanako upakArI hogaa|4| __ zrI zayyaMbhava mUrijIke pATapara zrI yazobhadra sUrijI baiThe yaha AcArya 22 varSa sAMsArikaavasthAmeM rahake dIkSita huve 14 varSa sAmAnya paryAyameM rahe 50 varSa yugapradhAnapadvI pAkara 62 varSakI umarameM zrI manmahAvIra nirvANase 98 varSake bAda svargAruDha hue // 5 // inake bAda zrI saMbhUtivijaya bhadrabAhu do pada dhara AcArya huve zrI saMbhUtivijayajI 42 varSa gRhasthAvasthA cA: Aho! Shrutgyanam
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] lIsa 40 varSa sAmAnya paryAyameM 8 ATha varSa yuga pradhAnapaneM rahakara 90 varSakI AyuH pUrNa kara deva loka gye| ____ bhadrabAhu svAmI 42 varSa saMsArameM rahakara 17 satArAM varSa sAmAnya paryAyameM 14 varSa yugapradhAna padvI pAlakara 76 varSakI avasthAmeM mAhAvora nirvANa ke 170 varSa bAda svargArUDha hue // 6 // ___ inake pATapara zrI sthUlibhadrajI baiThe sthUlibhadra svAmI 30 varSa gRhastha rahe 24 varSa sAmAnya sAdhupanemeM rahai, 45 varSa yuga pradhAna padameM rahe 99 varSakI umarameM zrIvIraparamAtmAke nirvANase 215 varSe svargArUDha hue / / 7 // sthUlibhadrasvAmIke pATapara AryamahAgiri aura-Aryasuhasti murijI virAjamAna hue, AryamahAgiri baDe tyAgI the prAyaH jaMgaloM meM rahakara AtmasAdhana kiyA karate the, jina kalpa ke vyavacheda honepara bhI usa kalpakI tulanA kiyA karate the ! __ AryamuhastisUrijI vastimeM rahatethe paraMtu baDe nirlepa the. bArAMvarSI duSkAlame kisI eka bhikSA Aho! Shrutgyanam
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 67 ] carakoM bhikSA dekara Apane ApanA ziSya banAyA vaha bhikSAcara uttama bhAvase ekahI dinakA saMjama pAlakara kuNAlakA laDakA saMpati huA / vaha bhAvibhavyAtmA saMprati kumAra jaba yuvAna huvA taba nagara meM rathayAtrA ke sAtha phirate hue Aryahasti sUrijI ko dekhakara pratibodhaka prApta huA. janmAntarIya guru ziSya saMbaMdha usane jAtismarNaseM jAna liyA. isI hI liye voha AcArya mahArAjakA pakkA upAsaka banagayA. AcArya mahArAjane use jaina dharmakA svarUpa samajhAkara gRhasthA vasthAke ucita dharma se vibhUSita kiyA / saMprati nareza vAsudeva na hokara bhI trikhaMDAdhi paMti - ardha bharatabhoktA ardhasamrATa kahalAtA thA. >*c*--- // saMpratike kiye zubha kAryoM kI sUci . // 1205000 bAraha lAkha pAMca hajAra jina prAsAda banavAye. Aho! Shrutgyanam
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ [68] eka kroDa pacIsa lAkha naye jina bimba vanaH vAye anArya dezoMmeM jahAM ki jainadharmako koI nahI jAnatA thA vahAM bhI apane nijake AdamiyoMko bheja bheja kara dharmakI pravRtti kraaii| - kucha arasA pahale jaba cikAgomeM eka sArvajanika mahAsabhA saMsAra bharake dharmanetA ekatra hue the taba jaina dharmake netA samajha kara zrI mahAtmArAmajI mahArAja ko bhI AmaMtraNa AyAthA pUrvokta sUri zrI AtmArAmajI mAhArAjane apane dhArmika amUlAMkI pAbaMdIko mAna dekara Apa khuda na jAkara bairiSTara vIracaMda rAghavajI gAMdhIko bhejAthA vIracaMda rAghavajIne zrImAna ke siddhAntoMko samajhAkara aura anAdisiddha zrI jainadharma ke tatvoko batAkara usa dezake logoMko khuba dharmapriya banA. yAthA, gAMdhIjI jaba lekcaroM dvArA usa dezako jainadharmakI pavitratA evaM prAcInatA samajhA rahethe / itanemeM vahAMke kisI zaharameM se zrI siddhacakra jIkA atI prAcIna yaMtra milA vo vIracaMda gAMdhIko dikhalAyA gayA, aura pUchA ke yaha kyA cIja hai ? Aho! Shrutgyanam
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 69 ] khAne nau 9 mAlUma dete hai aura saba prAyaH ghasA huvA honese samajhameM nahIM AtA gAMdhIjIne apane pAsase siddhacakra navapadajokA maMNDala dikhalAkara unheM samajhAyA ki yaha amuka cIja hai isI prakAra aSTrIyAke " haMgarI " nAmaka prAMtake "budApesta" prasiddha zahara meM kisI aMgrejake kuA khodate hue, carama tIrthakara zrImanmahAvIra svAmIkI pratimA nikatIthI jaina itihAsa ke anusAra ina pradezoM meM saMpati narezakA rAjya aura jainadharmake sucinha pramANa siddha hai. sAre sabhya saMsArakA yaha vizvAsa hai ki sana 1492 I0 meM " kolaMbasa " ne amerikAkA AviSkAra kiyA / para yaha mata bhramAtmaka hai | vahAM hindU aura bauddha ke bahuta purAne cihna mile haiM / dakSiNI ameri kAke "peru " nAmaka rAjyameM eka sUrya mandira hai / isakI mUrtikA AdhAra unAva (datiyA) ke sUryya mandirakI mUrti se milatA hai / aurabhI kaI eka cinha milate haiN| jinase bahuta purAne jamAne meM hinduoMkA vahAM jAnA sAbita hotA hai. 1 Aho! Shrutgyanam
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 70 ] prophesara jAna phrAyara amerikAke ' hAraparsa' nAmaka mAsika patrabhe eka lekha likhakara yaha bAta sAbita kara cuke haiM ki kapatAna kolambasake saiMkaDe varSa pahale bauddha dharma pracAraka gaNa vahAM gayethe, aura unhone bauddhadharma aura eziyAI sabhyatAkA pracAra kiyaathaa| hama kahate hai vo surya maMdira nahIM paraMtu jainokA dharmacakrahI kyuM na ho ? pUrvakAlameM dharmacakra banAye jAte the aura voha devamUrtiyoM kI taraha vidhAna pUrvaka maMdiroM meM sthApa-: na kiye jAte the / isa lekha ke vAcana samama vAcaka mahodaya- padmAsanAsIna zAntarasake vizrota eka paramayogIkI pratimA ke dekheMge, yaha pratimA usa jagatpitAkI hai ki jisane apane azeSa dukhako tilAJjali dekara saMsAra bharako apane samAna vidvaMdva banAneke liye AtmA mAtrako kalyANakA mArga batAyAthA, aura anAdi kAlIna anaMta janmoke pari dRDha baMdhe hue Aho ! Shrutgyanam t
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aho! Shrutgyanam
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ff Aho! Shrutgyanam aSTrIyAke antargata haMgarI prAntake budApesta zahara meM eka aMgreja ke bagIce meM khodate huye nikalI huI mahAvIrakI pratimA. morang 00010000)
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [71] karmokA nAza karake apane vIra mahAvIra jase yathAthaM nAmoko satya kara batAyAthA. jainasamAjakA maMtavya haiki-dhIraprabhu ke samayame jainadharma bahuta thoDe kSetrame thA. unake nirvANake 235 varSa bAda rAjA azokake pautra saMpati narezane usa dharmakA bahuta dUra taka phailAva kiyAthA azokane jaise buddhadharmakA pracAra karaneke liye apane laDake aura laDakIko sIlona (laMkAme ) bheja diyA thA vaise isa nRpatine apane vizvAsAspada upadezakako anyAnya dezome bhejAthA. sAthahI yahabhI jAnanA jarUrI hai ki mahArAja saMpatikI rAjya sImAsirpha bhArata ke amuka dezanagaromehI nahI, kintu saMsArake mAya:tyeka khaMDame phailI huIthI. aba savAla yahAM yaha hosakatA hai ki ase di. gvijayI narezakA jikara anya sAMpradAyika grathome aura saMsArake labhyazilAlekhome kyo nahI. - pahalI zaMkAke samAdhAna ke vAste hamako rAjA zivaprasAda sitAre hindake likhe vAkyAMkA utArA kara lenA hIkA phI hogA ukta vidvAnane hindu Aho! Shrutgyanam
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 72 ] sthAnakA varNana karate hue likhA hai ki- " rAjya isa dezakA sadAse sUrya aura caMdravaMza rAjAoMke gharAnemeM rahA. paraMtu agale samayake hindu rAjAoM kA vRttAnta kucha ThIka ThIka nahI milatA. aura na unake sAla saMvatakA kucha patA lagatA hai jo kisI kaviyAM bhATane kisI rAjAkA kucha hAla likhAbhI hai to use usane apanI kavitAkI zakti dikhalAne ke liye jaisA baDhAyA hai ki aba sacako jhUThase judA karanA bahUta kAThina hogayA. sivAya isake brAhmaNone bodharAjAoM ko asura aura rAkSasa ThaharA kara bahutoM kA nAma mAtrabhI apane graMtho me likhanA choDa diyA. aura isI taraha baudha graMthakArone inake rAjAoM kA varNana apanI pustakomeM likhanA ayogya jAnA tisaparabhI bahutase graMtha aba lopa ho gaye, baudhoMne brAhmaNoke graMtha nAza kiye. aura brAhmaNone baudhoke graMtha gArada kiye. musamAnone donoko middIme milA diyA. " dUsarA savAla yaha bhI ho sakatA hai ki - saMprati rAjAke nAmakA koi zilAlekha kyo nahI milatA ? Aho! Shrutgyanam
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [73 ] isakA samAdhAna yaha hai ki jaise Aja hindusthAname aneka dAnazIla manuSya haiM balki ginatI kIjAya to hindusthAname prati varSa sAThakroDa rupayekA dAna hotA hai uname kitaneka udAra mahAzaya to kisIkIbhI AMkhoke sAmane dAna nahI karate aura karake kabhI kahatebhI nahI. unakA kathana aura maiM. tavyahai ki " yajJaH kSarati asatyena, tapaH kSarati mAyayA AyuH pUjyA'pavAdena. dAnaM tu pari korttanAt // 1 // ___ artha-asatya bolane se yajJakA phala naSTha hojA. tA hai, yAyA karanese arthAt daMbha-kapaTa-paravaMcanA karanese tapakA phala hArA jAtA hai apane pUjya upa. kArI puruSAMkA apavAda karanese arthAt unako ni. ndA karanese jindagI ghaTatI hai aura-dUsare ke pAsa prakAza karanese dUsareke sAmane apanI baDAI karanese dAnakA phala alpa hojAtA hai. yaha samajhakara kitaneka bhAgyavAna kroDoM rupayA~kA dAna dete hue bhInAmavarIkA lAlaca nahI rakhate. isase mAlama hotA hai ki saMmati mahArAjabhI asIhI vRtti ke manuSya Aho! Shrutgyanam
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ [741 the sunAjAtA hai ki navAGgI TIkAkAra abhaya devamUrijIke saMpradAyame zilAlekha likhAnA anucita samajhA jAtAthA. karmAzAha zeThake karAye zrI zatrunaya mahAtIrthake uddhArake kAryame sarva prakArake svataMtra adhikAroM ke hote huebhI AcAryazrI "vidyAmaNDaga" mUrijIne apanA nAma kisI zilAlekhame darja nahI karavAyA, dUra na jAkara vartamAna yugakI vicAraNA karate hue mAlUma detA hai ki AjabhI saMsArame jaise manuSya hai ki jo kArya karake bhInAmakI paravAha nahI karate jodhapura rAjyAntargata kAparaDA tIrtha ke uddhArame AcArya zrI vijaya nemimUrijIne jojo kaSTa sahana kiye hai sunakara anahadda anumodanA AtI hai, paraMtu usa tIrtha para unhone apanA nAma kisI prazasti me nahI likhavA. aba mukhya bAta yaha hai saMpati narezake hone meM kyA pramANa hai ? usake uttarameM itanAhI kahanA ho gAki saMpratike astitame jaina itihAsahI pramANabhUta haiM ! saMsArame jaisA koI sAhityakSetra nahI ki jisa Aho! Shrutgyanam
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 75 ] me jainasAhityake aMgabhUta jaina itihAsakA pracAra nahI ho / yahAM prasaMgase jaina jaitihAsika graMthokA paricaya karA denA ucita samajhakara thoDose kathA graMthoke nAma likhe jAte haiM / vAcaka mahAzaya unhe paDhakara jarUra phAyadA uThAyeMge / J (1) triSaSTi zalAkA puruSacaritra - isa ke karttA AcArya zrI hemacaMdrasUri hai ApakA janma vikrama saM. 1145 - nirvANa 1230 / (2) dayAzrayakAvya - ( prAkRta ) kalikAla sarvajJa zrImAn hemacandrAcAryane vikrama saM. 1200 ke ka to isakI racanA kI hai. (3) dvayAzrayakAvya (saMskRta) unhI kalikAla sarvajJa zrImAn hemacandrAcArya kI yaha racanA hai / isakI racanA vi saM. 1217 ke AsapAsa huI hai (4) pariziSTa parva - yaha kRti bhI uparyukta zrImAn hemacandrAcAryajIkahI hai. (5) kI rtikaumudI - isa kAvyakA racayitA some Aho ! Shrutgyanam
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 76 ] vara bhaTTa hai- joki gujarAtake solaMkiyoM kA purohita thA Apane isakI racanA vi. saM. 1282 ke karIvakI hai / (6) vasantavilAsa - isako bAlacandrasUrine terahavIM zatAbdI meM banAyA hai isameM vastupAla tejapAlakA vRtAnta hai / (7) dharmAbhyudaya mahAkAvya - vijayasenamUrike ziSya zrI udayaprabhasUrine terahavIM zatAbdIme isako banAyA hai / 14 sargeme yaha kAvya vibhakta hai (8) vastupAla tejapAla prazasti zrImAn jayasiMhasUrine terahavI zatAdvImeM ise banAyA hai. (9) sukRtasaMtIrtana - vi. saM. 1205 ke karIva lavaNasiMha ke putra arisiMhane isako banAyA hai, isameM aNahilavADeko vasAne vAle rAjA vanarAjase lekarake subhaTa sAmaMtasiMha takake cAvaDoMkI vaMzAbalI tathA mUlarAja se bhImadeva taka ke, aNahilavA'Deke solaMkiyoMkA evaM arNorA jase vIradhavala takake gholakA bAdhekA saMkSipta vRtAnta aura vastu Aho ! Shrutgyanam
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [77] pAlakA vistRta caritra hai, yAMto jinaharSakA vastupAla caritra somezvarakI kIrtikaumudrI sukRta saMkIrtanakA jarmana bhASAmeM bhASAntara prophekara DaoN. buhalarane kiyA thA aura usakA aMgrejI anuvAda, i. eca. varagesane inDiyanaenTi verImeM bhI prakAzita karavAyA thA / (10) hammIramadamardana-yaha eka nATakakA grantha hai isakI racanA vIramUrike ziSya jayasiMhamUrine vi. saM. 1286 ke karIba kIhai / ___(11) kumAravihAra prazasti-isa prazastike ka. rtA zrImAn vardhamAna gaNohaiM terahavI zatAdvImeM yaha banAI hai kumArapAlake banAe hue eka maMdirakI yaha prazasti hai. (12) kumAravihAra ataka-isake racayitA rA. macandrAcArya hai isameM kumArapAlake banAe hue mandirakA vRttAnta hai| -(13) kumArapAlacaritra-somezvara bhane isako caudahavIM zAtAdvImeM likhA hai isame rAjA kumArapAlakA caritra hai| Aho ! Shruigyanam .
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ [78 ] ... (14) prabhAvakacaritra-aitihAsika viSayakA yaha uttama grantha hai, zrImAn prabhAcandra AcAryane isako vi. saM. 1334 meM banAyA hai| isameM vajrasvAmI Adike 22 prabaMdha hai| (15) prabandha cintAmaNi-isake kartA haiM meru tuMgAcArya vi. saM. 1361 meM isako banAyA hai. (16) zrI tIrthakalpa-isake kartA zrImAn jinaprabhamUri haiM isa granthakA dUsarA nAma kalpapradIpa hai jinaprabhamUri vi. saM. 1365 meM hue haiM isa granthameM karIba 58 kalpa aura stava hai. (17) vicArazreNI-isake kartA meru tuMgAcArya haiN| yaha grantha aMcalagacchIya AcAryane banAyA hai isa granthasebhI gujarAtake cAvaDA rAjAoMke rAjatva samaya patA milatA hai. ___ (18) sthavirAvalI-isake kartAbhI aMcalagacchIya meru tuMgAcAryahI hai isameM kaI AcAryokA varNana hai| (19) macchamabandha-isake kartA haiM kakasUri vi. Aho! Shrutgyanam
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 79 ] saM. 1371 meM isako banAyA hai isa grantha meM samarAzAha tathA sahajAzAha ke jIvana caritra haiM yeha donoM dezalake putra the. (20) mahAmoha parAjaya nATaka - yazaH pAla maMtrI - ne ajayapAla ke rAjyameM isako banAyA hai. (21) kumudacandra prakaraNa - isake kartA haiM zrImAn ndra | isameM vAdi devasUri aura paM. kumucandrakA saMvAda diyA gayA hai / (2) prabandhakoza - isako caturviMzati mabandha kahate haiM / galadhArI zrImAn rAja zekhara sUrine vi. saM. 145 meM isako banAyA hai. (23) kumArapAla caritra - isako zrImAn jayasiMhasUrine vi0 saM. 1422 meM banAyA hai. (24) kumArapAla caritra - isake kartA haiM zrImAn somatilakasUrine vi. saM. 1424 ke AsapAsa isako racA hai| isameM bhI unhIM rAjAoMkA vRttAnta haiM / (25) kumArapAla caritra - cAMdavI zatAbdI ke Aho ! Shrutgyanam
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 6 ] AsapAsa ratnasiMharike ziSya cAritra sundara gaNine isako banAyA hai isameM bhI mUlarAjase lagAkara kumArapAla taka ke sAMlakiyoMkA itihAsa hai. (27) upadeza saptatikA - isa granthake kartA soma dharma gaNi haiM yaha grantha bhI upadeza taraMgiNI kI taraha kitaneka aMzA meM aitihAsika rItyA upayogI hai isa granthakI saMvat 1422 meM racanA huI hai / (28) gurvAvalI - isake kartA haiM muni sundarasUri / yaha grantha vi. saM. 1466 meM banA hai / (29) kumArapAla prabandha - isake racayitA hai zrImAn jinamaMDala upAdhyAya vi. saM. 1492 meM isako banAyA hai. (30) mahAvIra prazasti - vi0 saM0 1495 meM zrImAn cAritrata gaNine isako banAyA hai / isa granthameM citrakUTa ke mahAvIra svAmI ke maMdira kI prazasti hai / (31) paMcAzati prabodha saMbandha zrImAn zubhazIla gaNine vi0 saM. 1521 meM isako banAyA hai Aho! Shrutgyanam
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [81) isameM kaI eka nibandha haiM jaise gautama svAmIkA aSTApada tIrtha baMdana kAnahaDA mahAvIra sthApanA, jina prabhAcArya saMbandha jinaprabhasUri avadAta saMbandha jha. ghaDu sAdhu saMbandha vgairh| ___ (32) vastupAla carica isake kartA tapAcchIya zrImAn jina harSa gaNi haiM solahavIM zatAdvIme yaha banA hai. ___ (33) soma saubhAgya kAvya-yaha kAvya pratiSTA soma gaNi viracita hai isako vi. saM0 1524 meM banAyA hai| (34) guru guNa ratnAkara kAvya-isake racayitA zrImAn soma cAritra gaNine vi0 saM0 1541 meM isako banAyA hai| ____35 jagadaguru kAvya 233 zlokAMkA yaha eka choTAsA kAvya hai isake kartA vimalasAgara gaNike ziSya zrImAn padmasAgara gaNi haiM saM. 1646 meM yaha kAvya banA hai. (36) upadeza taraMgiNI isake kartA zrImAn Aho! Shrutgyanam
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 82 ] ratna maMDaNa gaNi haiM solahavI zatAbdI me Apa hue haiM / (37) hIra saubhAgya kAvya - zrImAn siMhavimala gaNike ziSya zrIdevavimala gaNikA banAyA huA yaha eka mahAkAvya hai. (38) zrIvijayamazasti kAvya bhI eka baDA bhArI aitihAsika kAvya hai isake kartA zrImAn hemavijaya gaNI tathA zrImAn guNa vijaya gaNI haiM yaha bhI mahAkAvya kA grantha hai vi0 saM0 1688 meM yaha kAvya banA haiM. (39) zrI bhAnucaMdra caritra - isa kAvya ke racayitA zrImAn siddhivandra upAdhyAya hai satarahavI aaratmeM isako banAyA hai (40) vijayadeva mAhAtmya. isake kartA zrI. mAna vallabhopAdhyAya hai / isameM zrIvijaya - devasUrijIke jIvanakA varNana karane meM AyA hai / ( 41 ) digvijaya mahAkAvya - 18 vIzatAdvI meM zrImAn megha vijaya upAdhyAyane isako banAyA hai Aho! Shrutgyanam
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [83 ] isameM adhikatayA vijayapabhamUrikA hI aitihAsika vRttAnta hai| ... (42) devAnandAbhyudaya mahAkAvya-isako bhI megha vijaya upAdhyAyane banAyA hai isameM vijaya devamUrikA aitihAsika vRttAnta hai. (43) jhaghaDu caritra-isake kartA zrImAn sarvAnaMdasari haiM isameM jhaghaDu zAhakA jIvanacaritra vistArapUrvaka diyA gayA hai, tathA aura bhI bahuta sI aitihAsika bAtekA ullekha hai yaha grantha chapa cukA hai| (44) sukRtasAgara-isake racayitA zrI ratnam NDana gaNi haiM isameM pethaDa, jhAMjhaNa tathA tapAgacchoya dharma ghoghasUrikA jIvana caritra hai-ina itihAsa saMbaMdhadhI graMtho ke AdhArapara hI jyAdAtara hindu. sthAnakA nirvAha hai varan anya saMpadAyoMme aitihAsika graMthokI bahutahI truTi hai / pUrvoka graMthAmeM kisa kisa deza yAnare sAphA varNana hai. phipsa kisa sama: yame kyA kyA ghaTanA banI hai usakA patA una una ayose hI laga sakatA hai / hAM itanA to jarura hai ki ina aitihAsika grantho keviSaya vibhAgakA saha Aho! Shrutgyanam
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 84 ] lpa paricaya "jaina sAhitya sammelana " nAmaka vivarNa pustakake lekhAMse lagasakatA hai, usame mu. vidyAvijaya jI jaise muniyoMke aura sAhityAcArya vizvezvaranAtha jaise paripakka abhyAsiyoMke lekhose bahutaso vAtoMkA spasTI karaNa ho sakatA hai. ( uparyukta pustakoke nAma bhI vahAMsehI utAre ) sivAya inake " vasudevahiNDI" aura "pauma cariya" nAmaka graMtha upara likhe graMthose bhI ati prAcIna aura itihAsa ke bhaMDAra haiM muzakila yaha hai ki unako Aja taka kisIne chapavAkara prasiddha nahI kiyaa| paumacariya to abhI thoDA samaya huA bhAvanagarakI zrI jainadharmaprasArakasabhA tarphase chapa gayA hai adhika saubhAgyakI bAta yaha hai ki usa graMthakA saMzodhana kArya jarmana vidvAna Do0 harmana je kobIke hAthase hI samApta huA hai / isa savistara lekhakA Azaya sirpha itanA hI hai ki yaha pratimA (mUrti ) saMprati rAjAke samayakI hI eziyA khaMDake haMgarI prAnta varti budApesta zaha Aho! Shrutgyanam
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [85] ramese nikalI hai| itanA hI hamArA vaktavya hai| ina TraeNkoke alAvA-neminAtha DhUMka 1 mAnasiMha bhojarAja TraMka, aMbikAmAtA DhUMka merakavazI 4 tIsarI TraeNka 5 cauthI DhUMka 6 pAMcamI DhUMka 7 kA. likA TraeNka 8 inake atirikta rAjImatI phuphA vagairaha aneka guphAoM sahasAvana vagairaha aneka vaNa, hasti kuMDa Adi aneka kuMDa / anekAneka apUrva vRkSa / anekAneka jharaNe / anekAneka ltaaoN| anekAne khaniyeM / anekAneka tApasAzrama / dhyAna lagAnekI jagaha / yogAbhyAsake sthAna, havAkhAneke kUTa / aneka auSadhiyAM, aneka ratra, aneka maNi, aneka jaDI, aneka bUTI, aneka rasa kuMpI / aneka caraNapAdukA / anekAneka pUrvapuruSoMke smAraka cinha, yahAM upalabdha ho rahe, haiM aneka prazastiyAM, aneka zilAlekha aneka lipI / aneka dAnapatra sAmrapatra-pratimAlekha-yahAM itihAsakI truTike pUraNa karanevAle vidyamAna hai| aneka jAtike vRkSa / aneka tarahake phUla / Aho! Shrutgyanam
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ [86] aneka tarahake phala, aneka prakArakI ltaaoN| aneka tarahakI lakaDI / aneka jAtiko dhaatuoN| aneka jAtike mRga / aneka jAtike pakSI / aneka jAtike vyAghra aneka jAtike sarpa-siMha-zArdUla-hakIkaphaTika-nIlama-yoganiSTa yogi-aneka dhyAnA rUDha tapasvI aneka kaMdAhArI vanavAsI-aneka maMtra vAdI aneka dIrghAyu avadhUta anekAneka brahmacArI / isa parvatameM rahate the| giranAra tIrtha ke savistara hAlake liye daula. tacaMdajI varoDiyAkA likhA giranAra mahAtmya de. khanekI bhalAmaNa karake kalyANake kAraNa bhUta isa graMthako samApta kiyA jAtA hai| OM zAMti 3 // Aho! Shrutgyanam
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aho! Shrutgyanam
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aho! Shrutgyanam giranAraparvata-paMcamI ToMkaH
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ // giranAra raas|| zrI sAradAyai namaH atha zrI girinAri girino uddhAra likhyate / // vastu // sayala vAsava // vasepayamUla namizuM niraMtara cittabhattibhara // sAMti karaNa cauvisa jInavara // neminAtha bAvIsamAe // siyalarayaNa bhaMDAra muhakara tasa paya pAya anusarie / mahimA gaDha giranAra // sahiguru A deza sIra lai // bolisa kapi vicAra // 1 // DhAla 1. // dezI budharAsAni // kapi vicAra kahuM mana raMgA zruta devi AdhArajI // vadanakamala // vilazevara vANIsA sAmaNI saMbhArajI // 1 // jaMbudvIpa bharata kSetra mAheM // uttara dIze udArajI // manohara kAzmIra mukhya maMDana // Aho! Shrutgyanam
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 88 ] navaphula pattana sArajI // 2 // tihAM navahaMsa nAme che naravara || vijayA che tasa rANIjI // caMdra zeTha tiNa pura adhikArI vinayavaMta bahu prANIjI // 3 // vIbahArIjI // adhikArIjI naMdana ne tAsanIrupama || ratana vaDo bIjo madanapUraNa siMha bIjo jainadharma ||4|| lakSmIvaMta sulakSaNa sobhita / teje ravi paratApIjo || dRDha kch| mukha mIThA bole / jasa kirti jaga vyApIjI // 5 // vinaya viveka dAna guNa puraNa || rAya dIye bahumAnajI || vaDo baMdhava susadA vicakSaNA zrAvaka ratna pradhAnajI || 6 || ratana zeTha nidharaNI padamaNI // silavaMtI suvicArajI // te no suta bAlaka buddhivaMto || komala nAme kumArajI // 7 // neminAtha nIravANa padhArA / varasa sAhasa huA AThajI ratana zeThaM tiNa avasara huo graMthe vo pAThajI // 8 // atIsayajJAnI proDha mAhAdeva // vana pohotA riSIrAjajI / rAjA ratana zeTha sIvAMde sIdhA vaMchita kAjajI // 9 // Aho! Shrutgyanam
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [89 ] DhAla 2. // sAMbhalI jInavara mukhathI sAcuM // e dezI che / / ___ sabhA sahU Agale soya munivara / / dharma dezanA bhAsere bhavika jivane bhava bhaya haravA / pravacana va. cana prakAzere // dharma karore dharmadhuraMdhara // 1 // artha kAmane kAmere // dharma taNA saMbalaviNa kaho kima / / prAMNI vAMchita paamere||2|| soe dharma doi bhede bhaassyo| zrI Agyama jIna rAjejI // sarva dRtti dezatti a. dhikAre ||3|| yati zrAvakane kAjere paMca mahAvata dhArI munivara // 4 // zrAvaka vIratA viratIre // zrIjIna ANA doyane adhakI // dayA bhAva anusrtiire|| pehelaM samakIta sudha karevA / / zrI jina bhakti udArare // soe ArAdho cAra nissepe|| bole te anujoga dvArere nAmathApanA dravya bhAvajIna // jIna nAmA nAma jI. nare // ThavaNajInAte jInavara pratimA // sohamasAmi vacanare // 6 // 10 // dravya jinA jIna jIva kahIje // vaMde bharata nariMdare / samavasaraNa beThAje svAmI / te to bhAvi jInaMdare // 7 // dha0 // bhAva jiNaMdataNo jo virahe / / jIna pratimA jina sarakhire / / dravya Aho! Shrutgyanam
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 90 ] bhAva pujA tasa sAre // bhavijana praracana parakhIre // 8 // 60 // bhAva pujA te kahI munivarane // zrAvakane dravyabhAvare // vRddhivAde bolIjI pujA bhavajala taravA nAvare // 9 // 60 // zrI jina aMge majjana karatAM // sata upavAsanuM punyare dravya sugaMdha vilepana karatAM // sahasa lAbha hoya dhanyare // 10 // dha0 // surabhi kusama mAlAye pUje || lAbha lakSa upavArUre || nATaka gIta karejina Age || lahe anaMta sukha vAsare // 11 // gha0 // zrI jina bhakti taNAM phala ehavAM || jAMNI lAbha dharIjere || vali viSeke zetrujaya sevA || lAbha pAranalahI jere || 12 || dha0 // bhAga eka zetruMjaya kero || tIrtha zrI girinArare // nemikalyANika traNa huA jihAM || mahimA na lahuM pArare 13 // gha0 // pragaTa zrI prabhAsa purANe // jo jo mUkI mAnare // revatanemi taNo je mahimA || umayAne izAnare || 14 | 0 || vali baMdhana sAmartha taNe khape // tapajihAM tapyo murArIre // adhikAra pragaTa jihAM dise || vAmanane avatArere 15 // 60 // yataH / prabhAsa purAMNanA zloka // padmAsana samAsIna Aho ! Shrutgyanam
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 91] zyAmamUrtiniraMjanaH neminAthaH zivetyAkhyA, nAmacakrespa vAmanaH // 1 // revatAdrau jinonemi yugAdi vimalAcale RSINAmAzramA devA muktimArgasya kAraNaM // 2 // kalikAle mahAghore, sarvakalamazanA. shnH| darzanAvasparzanA deva koTI yajJa phala pradata // 3 // ujjayaMta girau ramyA, mAdhe kRSNa caturdazI // tasyAM jAgaraNaM kRtvA saMjAto nimalo hariH // 4 // natvA zatrujayaM tIrtha, gatvAcaraivatAcalaM // snAtvA gajapade kuMDe punarjanma na vidyate // // DhAla 3 purvlii|| revata girivara nemizvara mUrati // utapatino adhikArare // jIrNa prabaMdhe je vali bolyo // te muNajo vistArare // 1 // 40 // bhaviyaNa bhAva ghaNo mana AMNi // sAMbhalI zrI guru vANire // tiraya jAtrA taNA phala jANI // janma saphala karo mANire // 2 // bha0 acaMbA A eNa bharate atita covishi|| triNA sAgara svAmire // ujjeNi rAjA nara vaahn| puche avasara pAmIre // 40 // 3 // kaiye mukti hose Aho! Shrutgyanam
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ [92] mujha devA // jinavara kahe tibArere // AgArmAka covizi nemijina // bAvIsamAneM vArere // 0 // 4 // ema suNi sAgara jina pAse / / so nRpa saMjama leire / / paMcama kalpa taNo pati hUvo // avadhI jJAna dhareire ||bh0|| 5 // kIdhuM vajramaya mRtikAnu zrIneminAtharnu bibare // parama bhAvasuM pUje vAsava daza sAgara avilaM. bare ||bh0 6 // neminAthanA traNa kalpANaka raivata girIvara jANIre / sekha Ayu ApaNa pUlane sA pratimA tihAM ANIre // bha0 // 7 // girigaMdharvanA caitya manoharaH garbha gehanipAvareH sovana ratna maNImaya mUrtiH tiNakAra tihAM ThAvere / / bha0 8 // kaMcana balANaka nAma nipAvyu bhuvanati pAgala sArare // bajramaya mRtikA sAmurati tyAMthApi manohArareH ||bh0 // 9 // sohari neminAthane vAre huvo nRpa puNya sArare nema mukhe purava bhava samarI poto gaDha giranAre // bha // 10 // tihAM nija kRtya jIna pratimA pUjI mutane sAMpI rAjyare nemipAse saMjama vrata pALI sAdhu saMghalaM kAjare // bha0 // 11 // e revata tiratha mula utpattI purava puraSe bhAkhIre // valI zejaya Aho! Shrutgyanam
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 93 ] mAtama mAMhI vAta esi paradAkhIre // bha0 // 12 // zrI zatruMjaya udhAra karAvyA / / bharatAdike jai vArere // nemanAthanA RNa kalyANika revata giriye te vArere // bha0 || 13 || vara prAsAda bharAvi pratimAjaba pAMDava uddhArare thApI lepataNI prabhu mUrati tihAM evo adhikArare // bha0 / / 14 / / ima girinAra tirathano mahImA avadhAro bhavi lokare neminAthanI sevA sArI laho anaMta phala thokare // bha0 // 15 // DhAla cothI. bharata nRpa bhAvazu e e cAla che / dezi stutinI // ema suNI sahiguru desanAe zrAvaka sohe ratna - ke || harakha ghare suNo hai | sabhA sahu koI dekhatAM he || kare abhIgraha dhanya ke ha0 // 1 // AjathakI prabhu mAhya e paMca vijaya parihAra ke ha0 bhomi zayana brahmacarya dharUM he leyuM ekavAra AhAra ke / / 60 | 2 || saMgha sahU giranAra jAvA he jIhAM nahI bheTu nemake ha0 tihAM lagIme aMgIkaroro iha abhigraha * ema ke // 0 // 3 // prANa zarIre jodharu he karU Aho ! Shrutgyanam
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 94] eka jAtrA sArake // 10 // 4 // saha gurune ema vinabIe // poce ghara parIvAra ke // ha0 // 4 // rAya pratekeri vInatie lIdhuM murata caMgake / ha0 // kaMkotarI tihAM pATha vee // thAnaka thAnake mana raMgake // ha0 // 5 / / nagarI mAhe gokhAvyu jehane joe jehake // h0|| 6 // tesavilpo muja pAsathie jAtrA karo dharI snehake // ha0 // 6 // saMgha sabala tihAM melioe / lokana lAbhe pArake // 10 // sahajavAlAni saMkhyA nahi he // gaja ratha azva udArake // 60 // 7 // paDaha amAri jAviyAre // sAge loka apArake // ha0 // 8 // baMdha mukAvI bahu parie loka prate satkArake // 60 // 8 // karabhakhavara sobhana bharA he // kare sakhAyata rAyake // 7 // 9 // sainya sabala sAthe liyAre ulaTa aMga na mAyake | // 9 // seThANI rANI kaneye // kare mokalAmaNI kAjake ha0 // rANI kahe kipaNa thaie / rakhe a. NAbo lAjake ha0 // 10 // detAM kara caMco rakhe e lakSmI liyo muja pAsake ha0 // tujo mAhArI benaDIe // jo kahavAiza sAbaza ke ha0 // 11 saMgha Aho! Shrutgyanam
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 95] pati tilaka dharAviyA e / zrAvaka ratna sujANa ke // 0 // koTI dhvaja vyavahAriyAe // malIyA rANarAya ke // ha0 // 12 // derAsara sAthe ghaNAe / pujA bhakti jinaMda ke // ha0 // gaMdharva jJAna kalA kare e // bhATa bhaTita kahe chaMda ke // ha0 // 13 // jala sukhane kAje liyA hai| sAthe carma talAba ke // ha0 // sabala sAcavaNI saMghanire // dIna 2 a. dhiko bhAbake / / h0||14|| mArga tIratha vaMdatA e // sahaguru sAthe sucaMdake / / h015| relAto lAgiri AviAe / / kuzale saghalo saMghake // ha0 // DerA taMbu khaDA kiyA e // utariyA mahata umaMga ke ||h0 // 16 // -as DhAla 5 mo. . rolA tolA parvatanI ghATI // zrI saMga utare jAmajI puruSa eka vikarAla karupI // sAmo AvI kahe tAmajI // 1 // suNajo suNajore bhavi lokAINa thAnaka thIrathAojI // munanere zamajhAvA rakhe koi Agala jAojI // 10 // 2 // ati kAlo Aho! Shrutgyanam
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 96 ] maza puMja sarikho // supaDa sarIkhA kAnajI Adho nara Adho siMha sarikho // deta khari pAsa mAnajI ||su0||3|| moTA suMDala sarikho mastaka // viza nakhapAvaDA zamAnajI // aTTAhAsa kare ati uco // loka prate bIhAbejI // su0 // 4 // aneka janane vidAravA laago|| huvo hAhA ravatAmajI // rAja purakha subhaTe savi Avi // so bolAnyo sAmajI / / su0 // 5 // kuNa tuM deva ache vAdAnava // kAMjanane saMtApejI // pujAdIka joie te mAgo / jIma saMghavI tuma ApeNI // su0 6 // so kahe samajhAvA pAkhe paga jo bharase koire // to mAhA mukha mAhe thaine / / jamapura jAse soijI / / mu0 // 7 // // DhAla chttho| aho otama kula mAheruH // e dezI // phAgaNe phAga khelAviI // - vANi suNI soe purakhani vilakhAM thayAM sahU manajI // teha subhaTa sigra AviyA ||sNghvii jihAM Aho! Shrutgyanam
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 97 ] ratnajI // 1 // teNe vAta Avi kahI // suNi vacana kaDUA kAnajI // saMgha pati savI parIkcara su, vIlakhA thayA asamAnajI // 2 // gIranAra tIrathe jAyatAM / / upano vice aMtarAyajI // kaho kiNI vIddhe kelavI // kIje kisyo upAyajI // 3 // ihAM kolAhala thayo ghaNo ||thaaNn ke thAnake vaatnoH|| nAsatAM hiMDe kAyarA / melo savI saMghAtanI // 4 // kAmani jana kalirava kare / / mana dhare ati aMdohajI // hAhA vacana tihAM ucare // sAMbhare gharano mohajI / / 5 / / eka kahe pAchA valo / jAtrA pohati jANajI // jIvatAM jo nara hoyase / to pAmaze kalyANajI // 6 // eka kahe jai hove te kharaM // ama bhaNI zrI jina pAyajo // zrIne mijIna bheTayA bInA / pAchA valI kuNa jAyanI / / 7 / / eka kahe nimitane puchIi // hoya je jANA josano // eka kahe saMgha prastAnamAM / / mutta prate die dosajI // 8 // saMghavI sAhasa AdarI // teDayA jana madhyastano // samIchavo eha puruSa nai, zubha vacane karI svastajI Apale kAhe tai kIjI // dinIi mAMge jehanI // *Aho! Shrutgyanam
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] malapare karIne saMtoSI || rIjhavo vene te hajI // 10 // so pretane jai puchIDaM || mochavIM vinaya vacanajI // sau kahe sAdhuM sAMbhalo || eNai girI rahu nisa dinajI // 11 // svAmi a A bhomino / huM devarupI jANajI || tuma saMghano vaDo mAnavI | mujha Apo eka AjI || 12 || pache saMgha sahu nirbhaya thai || paMthe pohacore khemajI || eha kathana jo nahi mAnasI | to bheTaso kema tume nemajI || 13 || saMgha pati ratna te sAMbhalI || ehavA tIhAM samAcArajI || sahu saMghane bai sArI karI || bole ema vicArajI // 14 // // DhAla 9 mI ( naMdyA ma karaso koinI pArakIre / / e dezI che ) dhavala zeTha lai bheTaNuM A dezImAM paNa che // ratnazeTha kahe saMghanere // vacana eka avadhArore // iNa thAnake ame rezuM ekalAre, tume jai nema juhArore rana // 1 // athira kalevara Aja saMghanere // kAma jo te nahIM Avere // to pache iNe kIzuM nIpa Aho ! Shrutgyanam
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 99 ] je // muja mana ehavo che bhAvare ratna || 2 || rAtrijAyA rAota sabhI // kahe zeThane tAmare // ciraMjIvo ratna tuM sadA || eha amAruM kAmare ratra || 3 // svAmi ApaNa kere kAraNe // traNa jima tolI lIjere || vRti tamArI ame bhoganuM || te ozIgaNa kema kIjere ratna || 4 || tava sAdharmo zrAvaka kahe // sumo saMgha patI vAtare // tuM nara ratna kukhe dharau // dhanya tumArI mAtare raa ||5|| lakSonA udara bharo tume // AzA te sahUnI purore // mAna dije pRthvi pati // // guNe nahI adhurore ratna || 3 || mahiala bhAra ka vA ame || avatarA jagamAM jANore // prabhu amArAM asAra kalevarAM || amane zrI saMghane khapa ANore ratna || 7|| madana pUraNa bAMdhava vihuM // kahe bhAijI suNo arjare || vaDa baMdhava tame amataNA || ThAma pitAneM samarjare ratna ||8|| pitAne Avina jema beTaDA || tima ame dAsa tamArAre // tuma vijoge sunArA saci ||tume cho kuTaMba siNagArAre ratra || 9 || Age zamane lakhamaNA // triNa jema tolA prANa re // kAja Aho! Shrutgyanam
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] e amace sirakaro // tumane hono kalyANareM ratna // 10 // // DhAla 8 mii|| ( tiratha aSTApada namiye / / e dezI / / pIu rAkhe prANa AdhAra // padamaNi ema bhAMkhere / / tuma pAse kuNa gati nArini // ama jIvana kuNa rAkhere // pI0 1 // tuma vijoge ekalI a. balA // kima rahe ghara niradhArIre / / kaMta vinA kAnine saghale ||suno saMsAra e bhArIre ||pii02|| vAlamataNe vijoge abalA || janma jhuraMtA jAyare sarva sobhA te dise kArami / / bhuSaNa dukhaNa thAyare // pI0 3 // piyarane sAsare panoti // piyu viNa mAna na lahiere // asukuna jANi tasa mukha varaje loke vidhavA kahiyere // pI0 4 // pIu Adhina sadA kula nArI // pati jAte paralokare / / aMte jI. vita te paNa mRtyu / / purIta piyune zokare // po0 // 5 // e upasarga sahi sahU.svAmi // tuma hojo Aho! Shrutgyanam
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 101 ] kuzala kalyANare || tuma avara bhali suMdari varajo // huM huM tuma paga trANare || pA0 6 // komala suta kahe suNore pitAjI || ame suta rupe raNibhAre // je muta avasare artha na Ave || udara kiTa te bhariyAre // pI0 7 // mujane ihAM italA dina rAkhi // saMgha lai tuma pocore | janaka juo iNa vAte jugatuM // rakhe kAM vAte socore // pI0 8 // baMdhava bihU prate saMghavI // nitini vAte samajhAvIre // saMgha sakala saMcarato kIdho / saghalI sIkha bhalAvIre // pI0 9 // // DhAla ( mI // dekho gati daivanIre // e dezI // juo juo dhIraja zeThanure // saMgha kAje sA - isI || ApaNe aMge AgampUre || mana mohe nirabhIka || pANI tume jojore ratna zrAvakano bhAva e Teka // traNa jaNA tihAMkaNe rahAre || pati patnIputra || avara sanehI thayA kAra mAre || juvo juvo ne Aho ! Shrutgyanam
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ [102] vAta vicitra // prA0 2 // saMgha sahu ko have saMcarere // phariphari pArcha joya // nayane zrAvaNa jhaDi lago. re // kaMpi ne cAle koya // prA0 3 // zaraNa zrI nemarnu aadriire|| aNazaNakIya sAgAra // saMgha pati dhIra thai rayore, sahu kare hAhAkAra / / mA04 // preta guphA mAMhe lai gayore // raho te ruMdho dvAra / siMha nAda ati sura karere // bihAve te apAra // prA. // 5 // komala muta prIyA pakSaNore / / dhare te kAu saga dhyAna // kaMtha java kaSTathI chuTazere / / tava lezAM anapAna // mA0 6 // ehave revataparvatere / jAve che kSetrapAla sAta // mAta aMbAne bheTabAre // teNe muNau eha utpAta ||maa0 7 // teNe jai aMbAne vinavyure // kuru kuru zabde jema // parvata eka ati dhaDa haDere // navi diTho Agere ema // prA0 8 // koika mahaMta puriSane, upadrava kare bahu duSTa / jJAne aMbAe nihaaliyore|| dITho saMgha pati kaSTApA 1 // Aho! Shrutgyanam
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [103] // DhAla 10 mii|| // cAla copAinI // devI aMbAe jANi e vAta // kSetrapAla sAthe lai . sAta // teNe thAna ke uchaMge Ave / / soya preta rupIne bolAve / / komala sunane padamago nArI // kAusA dIThA suvicAri // te upare kRpA subhagati, upano aMbAnI zubhamati // 2 / so e preta rupI prati bhAkhe / duSTa kaSTa de che zyA pAkhe // hU nAme chu devo aNbaai| kSetrapAla che mAhArA sakhAi // 3 // nemavaraNe vasu hu sadAi // Iha sAdharmI ratna muna thAI / / saMgha pati rAkhyo te abujha, hoya zakti to amaroM jujha // 4 // tava preta ghaNuM tharahariyo // judha mAMDo te kope bhariyo // caraNa jhAlo udhe mastaka paribho / zi. lA sAthe AphalavA karIo // 5 // itale so se. varI mAyA / sovana sama jhalakatIre kAyA // A. bharaNe saMparo heca // thayo pragaTa vimAnika deva // 6 // saMgha pati sira upara tAma // puSpa vRSTi kare abhi.. rAma // kahe dhana dhana hu~,vivihArI ||dhn 2 tuba Aho ! Shrutgyanam
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 104 ] sutane nAri // 7 // guru mukhe te lIdhuM che nIma // maraNAMtika lage kari sIma // khami na sakyo te para sIdha || tuja parikSA e se koya ||8|| tuM to che sudho samakita dhArI // teM to dura gati dura nivArI // bhalaM cita rAkhyuM nija ThAma || tu ThAnemo sara zAma || 9 || dhana 2 e tAheri kalatra || punya vaMta eha tAhAro putra || dhana dhana te devI aMbAI | jeNe svAmInI bhagati nivAi // 10 // johu juba karu mana zudhe || tohe kuNa navi cAle budhe // paNa kIdhuM // tuja sAhasa pArakhu lidhuM krIDA mAtra // 11 // maNi motInI dRSTi udAra // saMghapati upare kare sAra ! saMgha mAhe mukau teNi vAra | varatA saghale jaya 2 kAra // 5 // DhAla 11 mI // ( cAla pUrvalI) kAja siddha sakala have sAra e dezI ) so deva sura loke saMdhAve / / aMbAMdika nija ThAme Ave || saMgha sahU revata giri pAve || sodhana phula Aho ! Shrutgyanam
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 105] moti vadhAve / / 1 // mana suddhazu bhAvanA bhAve // upakaraNa talATiye ThAve // jina jovAne uchaka thAve / / nema bheTone pApa samAve // 2 // dhotI pehere thai nIrmala aMga // snAtra karavAne thayA suvaMga // Ave mula gaMbhArA mAhe // snAna kare jala pravara pravAhe // 3 // saMghamAM nahi zrAvakano pAra // teNe vyApI pANI dhAra // tohAM kaNe acaMbhama hoya // lepamaya biMba galiyu soya // 4 // saMgha sahU taba huvo vichina / kheda dhare ghaNuM saMghavi ratna / dhiga maiM asAtanA kIdhI ajANa|| tIratha kiyo bhaMsa e ThANa // 5 // Arogosa have to jala anna, jo ThAme sthApiza biMba ratna || mana sudhe ema AkhaDi kiMdhi / saMgha bhalAmaNa bhAine dIdhi // 6 // avara adhyAtama saMghalo chAMDe // ApaNa tapa karavAne mAMDe / sATha huvA upavAsa jivAre / / aMbAi AvyAM pratakSa tivAre // 7 // kaMcana balANika nAme sucaMga // jadUnirmita prAsAda utaMga ||tihaaN saMghavIne aMbA hi Ave // ginavara biMbate saghalA dekhAve // 8 // zrI. neminAtha yadA vimAna / / kuna nirmita biMba Aho ! Shrutgyanam
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 106] pradhAna || kaMcana balANika prAsAdamAhe // te savi vaMdhA harakhe ratna sAhe // 9 // sovana ratna rupya maNikerA / biMba aDhAra 2 bhalerA ||bohoter biMbamAM tuja ruce jeha // kahe aMbAi mukhe laho teha // 10 // rayaNa viMba levA mati kiidhii|| ApaNA nAmane karavA prasidhi // ziSya sumati tava die aMbAi ||aa. gala kaliyuga Avaze bhAi // 11 // loka hose ati lobhi viSamA / te Agala lai jAse paDimA // pASANa biMba lio te mATe // kahe saM. ghavI kima Avaze vATe // 12 // kAce tAMtaNe viTo balAyo / mArage muratI eNIpare lyAvo / / puMThe ma joso ne jo karazo vilaMba / / tihAMkaNe rehasye te nizcala biMba // 13 // ema sokhAmaNa citta dhri|| zyAma pASANa taNo: biMdha lei / keTalika bhomikA melIne Ave // saMghavI maname tava vismaya thAve // 14 // Ave ke nA ve e vATa vivaale| ema vimAsI tava pArcha nihAle // rahyo sthira biMba Ayo navi hAle |paashaad racanA tihAM kaNe cAle. // 15 // suMdara zrI jina bhuvana karAvyo / saMgha Aho! Shrutgyanam
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 107 ] caturvidha ne mana bhAyo || Aja lage tiNe ThAme pujAye darizaNa diThe durita palAra // 16 // vastu // ratana zrAvaka ratana sarikho joie || puraNa pratijJA jene kari // sakala deva pArakhe pohoto || mAtAe sAraja kari || saMgha mAhe sthApyo samhoto // vara prasAda karAtriyo e zrI giranAra uddhAra // nemi jiNesara sthApiyA varatA jai jai kAra // 1 // DhAla 12 mI. ( kalazanI ) ema prathama udhAraja kidho || bharate tribhuvana jasa lIdho / ehi cAla che / puri pratijJA viNe ena sudhAM sAMvyAM tiNe nega || dhanya 2 satavAda zima // vAvarayAM jile suvarga dima // 1 // jAcakanA - chata pUrAM / dAlidra te dukhiyAnAM cUrAM / tIrathanI thApanA kIdhI / kirati vyApI saMghale prasidhi // 2 // balatAM sau saMgha calAyA / / zetrunAni jAtrAye -- vyA || prabhu Adi jinesara vaMdA || pAtika sarve Aho ! Shrutgyanam
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ [108] dUra nikaMdA // 3 // vividhapare dravya te cIMcAM / / su. krita taNAM taru sarve sIcAM // tIratha avara vara aneka baMdyA dharI teNe saviveka // 4 // aratha apUrava sraa| pache ApaNe nagare padhArA // sApiye caDi AyA rAjA / bahUta mAna diye te divAnA // 5 // ghara 2 maMgala gAve vRdhi / kuzala kalyANa taNore samRddhi / / sAmi vachala bahulA kIdhA / / punya bhaMDAra bharA te prasidhAM // 6 // ratana sarikho e che ratana dharma taNo kare te jatna // caMdra suraja lage nAma || jeNe rAkhyu te abhirAma // 7 // tiratha eha zrI girinAra // pragaTI kIdho zrAvaka ratne sAra / thApo zrI nemiH jInI murti // Aja lage ehavi che kiti // 8 // athira lakSmI che eha // pAmi vaya karato sasane // kRpaNapaNu navi te ANe // tehano japta jagamAMhe nANe / / 9 / bharatAdika huvA sNbo| Aja nahi ripiche ehavi // pAmyAsAru dravya zaktie kyA // tehanI ema bhAvanA bhAro // 1.. // zrI zatrunaya giri sAra / bharatano prathama uddhAra / / pAMca pAMDava laMge joI / so paNa giranAra hoii|| 11 // Aho! Shrutgyanam
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 109] mahAtama zrI zejA mAMhe / evaM dIse che prAye // ratna zrAvaka adhikAra // jIraNa prabaMdhe che sAra // 12 // zrI jInazAsana e dIpaka // havA kalIkAle alijhIpaka // zrAvaka che avara aneka // kuNa kahi jANe te cheka // 13 // siddharAja jesaMgha de meto // sAjana maMtrI gaha gahato // sAri sora. ThanI je kamAi // bAra varSa sudhI je nipAi // 14 // te dhana zrI giranAre variyo // zrI neni prAsAda udhariyo / sidharAje teNe kkhANo // sacarAcara jasa te jANo // 15 // evA vastupAla tejapAla // maMtrI mugaTa te kripAla // zrI jainadharma dipAvyA // khaTa darzanane mana bhAvyA // 16 // zrI siddhAvala girivara // koTi aDhAra te upara // bANu lakSa te prasiddha / / eTalo te dravya vaya kIdha // 17 // zrI giranAre ema bAra / / koDa esI lAkha sAraM // arbuda lUNaga vasahI // bAra koDa trepana lAkha kahI // 18 // ekaso cotrIsi caMga // zrI jina prasAda utaMga // doya sahasa traNaseM sAra // kIdhA teNe jIrNa Aho! Shrutgyanam
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ [110] uddhAra // sata nava corAsi vizAla || kidhi teNe pokhadhazAla || koTi ahAra dhana vAvyA / jaina bhaM. DAra lakhAvyA // 20 // daMtamaya dIpatA uMca // siMhAsana te sata paMca // jAdaramaya samavasaraNa / / pAMcase pAMca zubha karNa // 21 // savA lakSa kiMva bharAvyA / suri pada eka vIza thpaavyaa|| svAmi va. chala varise bAra // saMgha pUjA te vaNavAra // 22 // zivAlaya traigaze doya // sAse brahmazAlA joya / kapAlika maTha etA / sehasa jogi tihAM jamatA // 23 // zatrAgAra saya sAta / / gau sehasa dAna vikhyAta / vidyA maTha sata paMca // zAtase kupa karA saMca // 24 // cArase cosaTha vApi // brahma pUri tIhAM sata Api // sarovara corAsI pramANa // batrIsa durga pAkhANa // 25 // zejeje zADi bAra jAtra / pokhyA aneka jana pAtra // terami vAre e mArge / / vacha pAla te potA svarge // 26 // ketAM mitthyAtvi nAkAma // kIdhAM rAkhavA eNe nAma // avasarpaNoe cakhANyA // jehavA prabaMdhe jANyA // 27 // savI dhanara vaya saMkhyA joDi / cauda lAkha tetrIse kroDI Aho! Shrutgyanam
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [111] // sahasa aDhAsaya ATha / / hu loDhI uNo e pATha // 28 // zrI parvata dakSiNe jANa || prabhAsa pachame vakhANa // uttare kedAraha kaiye / / pUravai bAhyA rasI laie // 29 // iNa dIse dAna jagoze // kirati vIstarI cihU dIse / / khaTa darzana kalpavRkSa, pAmyo biruda te paratakSa // 30 / / varSa aDhAramA prasiddha / / e karaNi karI sAMve siddha / / te vidyamAna kehavAe // Aja lagi kirti bolAe // 31 // zrI ratnAkarasUrI, upadeza thathA pUnya puri // sA peyaDa suvicAra || bANuM te jaina vihaar| zerbuje Adi jina bhuvane / ghaTikA ekavIza suvane // vidravirAkhyu ema nAma / / A sasi suraja jAma // 33 // tasa suta jhAjhaNa sAra // sovana dhajA gira nAra / / nemi prAsAda karAvi / / zrI siddhAcala thakI Avi // 34 // zrI jayatilaka sureMda jasa / upadeze AnaMda / zrIzrImAli vibhuSaNa // harapati sAha vicakSaNa // 3' / vikramarAyathi varazeM I // caudaze o. gaNa paMcAze / revata prAsAde nema // udhariyo ati Aho! Shrutgyanam
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ [112] prema // 36 // ima mahA bhAgya aneka // zrAvaka te sakala viveka // kiyA girinAre udhAra / / kuga kahi jANe tasa pAra // - // kalaza // (rAga dhanyAsarI) truTho juThore mune sAheba jagano truTho jagadiza malo jagadiza malore // e Teka.) zrI giranAra vibhuSaNa svAmi // jAdava kula zaNagArajo // rAjulavara raMge jai vaMdu // nirupama nemakumArajI // ja0 1 // ama AMgaNa suratarU phalIyore // ja0 // zrI yaduvaMza vibhuSaNa mohana // samudra vijaya dhanatAtajI // dhanya zivA devI mAtA jeNe jaayo|| jinajI jagata vikhyAtajI ||j0 2 // aMbaDa saMbhaDa doye bhAi / / suta sAthe aMbAijI // zrI neminAtha pada paMkaja bhmrii||puujo parama sakhAijo 3 // AratI kaSTa haro sA devI // zrI saMgha vaMchita pUrojI // ciMtita siddhi karo vali suravara / sidha vaNAyaka surojI // ja0 4 // Aja apUrakha divasa Aho! Shrutgyanam
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 113 ] hUvo mujha || pAtika dUra pulAyAjI || zrI neminAtha nirakhA javanayaNe || manavAMchita phala pAyAre // 5 // zrI dhana ratna suriMgaNAdhina || vaDa tapagaccha ziNagArajI || amara ratna surivATa prabhAvaka || zrI deva ratna gaNatrArajI // ja0 6 // paMDita ziromaNi bhAnumeru gaNi / sugurupasAya AnaMdajI || zrI dadhi gAma mAhe. dukhabhaMjana || vinavyo nemi jiNaMdajI // ja 7 || karo kRpA naya suMdara upara / / diyo prabhu zivapura sAthajI / ho jo sadA saMghane sukhadAyaka || suprasana zrIneminAthajI // 8 ja0 // kalaza || ema revatA cala jAtrAnuM phala / kiMpitala mahimA bhaNyo || bAvisamo balavaMta svAmI // nemanAyaka saMyugyo || zrI bhAnute gaNidu sevaka || ka nayasuMdara sadA || zuvisAla deva dayAla avicala : | Apo sukha maMgala mudA / / 1 / / iti zrI / / // girinAra uddhAra saMpurNa che / fa Aho! Shrutgyanam
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114] // kaashmiir|| kAzmIra vA jammu / rAdhI aura sindhu nadI ke bIcakA ilAkA zuruse AkhIra taka kAzmIrakI rAjadhAnI kahalAtI hai / yugakI Adime zrIyugAdi deva ne apane dIkSA samayako nikaTa AyA jAnakara apane sau putroMko jo jo rAjya diye the uname yaha bhI ekathA. tadanaMtara cauthe tIrthaMkara zrI abhinaMdana svAmIke zAsaname jitAri rAjAne isI dezase zrI siddhAcala jIkI yAtrA ke liye saMgha nikAlA thA. zrI nagara jo ki kAzmIrakI jammu ke samAna rAjadhAnI kahalAtI hai usase thor3I dUrIpara "maTaTha sAhiba" nAmaka eka prAcIna tIrtha sthAnameM Aja taka bhI AIT caityoMke cinha sune jAte hai / isa bAtakI satyatA ke liye svargastha zrIyut-rAnA zivaprasAda sitAre hinda kAlikhA "bhUgola hastAmalaka" dekho ] ina sthAnoko loga kaurava pANDavoMke samaya ke bane hue kahate haiM / jisa mahA puruSakA nAmanirdeza prastuta rAsame kiyA gayA hai vaha Aho! Shrutgyanam
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 [ 115 ] bhI isIhI kAzmIra dezakA rahanevAlA thA, aura isa ke samaya vahAM jainadharma baDe prAbalyame thA. Aja bhI zahara jammume eka jaina maMdira aura kitaneka jaina zvetAmbara mUrtipUjake ke ghara hai| jaina zvetAmbara sAdhuoM kI caturmAsa sthiti bhI hotI hai / hAM mUrti pUjakokI apekSA sAdhamArgI jaina jinako loga DhUDiyoM ke nAmase jAnate pahacAnate hai unakI vasti jammume jyAdA hai so usame saba sirpha yaha hI hai ki kitane arase se apane logokA udhara vivaranA baMda ho gayA hai aura DhUMDhiye logoMkA a-kasara phiranA rahatA hai / - Aho! Shrutgyanam
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 116 ] saMkSiptasAra - rAsa - giranAra. pahale jisakA saMkSipta varNana likhA jA cukA hai, jaise usa kAzmIra dezake " " navaphulla nAmaka gAmame navahaMsa nAmA rAjAthA joki devI nAmaka rAja kanyAse vyAhA huA thA. navahaMsa nRpati ke pATanagara navaphullume pUrNacaMdra zAhukAra rahatA thA jo ki- saubhAgyAdi guNokA Akara hokara bhI utkRSTa sadAcArI thA / jinadharmakA ArAdhana karate hue kalpataru ke priya phaloMke samAna - ratana 1 madana 2 aura pUrNasiMha yaha tIna laDake usake sarva manoratha ko pUraNa karanevAle paidA hue, isa liye pUrNacaMdra zreSTi nizcinta rahakara apanI jIvana caryAko vyatIta karatA thA eka samaya kA jikara hai ki mahAdeva nAmaka eka sUri saparivAra usa nagarake kisI vizAla aura ramaNIya ArAma khaMDame Akara samavasare / Aho! Shrutgyanam
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 117 ] yaha jikara usa samayakA likhA jAtA hai ki jaba bAvIsame tIrthakara zrImAn neminAtha svAmIke nirvANako sirpha cArahajAra varSahI bIte the / devatAoke banAye soneke kamalapara yatiyoke prabhu jJAnI deva virAjamAna hue vanapAlane jAkara rAjAko vadhAyA, rAjAne saphala rAjakIya maMDala ko sUcanA dI, tamAma nAgarika logokobhI samAcAra pahu~cAyA / vividha yAna, vividha, vAhana citra vicitra Rddhi parivAra sahita cArahI varNakI janatA sUri zekha - rakI sevAme jA pahuMcI / AnaMdake apUrva Aveza se logone usa vizvo pakArI munipatiko bhakti bhAva pUrvaka vaMdana kiyA / dharmalAbha rUpa AzIrvAda pAkara rAjAse lekara sAmAnya vyakti paryaMta saba loga yathAyogya sthAnapara baiThe / pUrNacaMdrake tInahI putra zraddhArAgame rakta the, deva . gurusevA to unakA mukhya kAryakSetra thA. rAjAke sA ya vahabhI bagIceme pahuMce aura caMdra darzanase cakora - Aho ! Shrutgyanam
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 11 ] kI taraha harSako prApta hue / dharma dezanAkA AraMbha huA jina vacana sAmAnya vaktAkI jubAna se nika le huebhI zrotAke hRdayako vimalatA pahuMcAte hai to bhalA deva devendra vaMdita atizaya jJAnIkI dharma dezanAkA to kahanAhI kyA thA !!! dhanvaMtarI - lukamAna Adi pUrvakAlIna vaidya hakI mome aura Ajake Thoka pITakara vaidyarAja jaise nIma hakImo aMtarahI kyA ? aMtara phakta itanAhI hai ki voha nidAna pUrvaka cikitsA kiyA karate the aura Aja kAlake bicAre kitaneka nAmadhArI vaidya ki jinako apane matalaba sehI kAma hai uname vaha gumanahI pAyA jAtA isIho liye unapara manuSyako AsthA nahI jamatI / jaba AsthAho nahIto rogAbhAva kahAM se? pUrva kAlake jJAnI guru mAniMda dhanvaMtarI ke the / dharmadezanAme aneka viSayoMkI vyAkhyA karate hue jJAnI mahArAjane prasaMga pAkara kahA- lokanAtha tI thaiMkara deva jagatake parama upakArI hai, isake ke nirvANa jAne ke pIche bhI unake upakArako sA Aho! Shrutgyanam
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [119 ] raName lAkara unako pratimAe~ arthAt bimba banAkara pUje jAte haiM, zAstra nItise jinapratimAe~ jinake samAnahI mAnI jAtI haiM, aura pUjI jAtI haiM. misarI jahAM khAi jAyago vahAMhI moThI lagegI, prabhu pU. jana jisa jagaha kiyA jAvegA vahAMDo phaladAyaka hogA. tathApi ag jaya giranAra UAra ko huI pUnA athavA dAnAdi anya sarva kriyAe~ bhayAtmAoMko anyakSetrakI apekSA anaMta phalake denevAlI hotI hai| zrI zacuMjaya mahAtIrthakI pAMcavI DhUMka kA nAma "raktAcala" hai, aura usakA prasiddha nAma giranAra hai, giranAra tIrthapara zrI nemikumAra ke 3 kalyANaka ho cuke hai, isa liye yaha tIrtha vizeSa pUjA sthAna mAnA gayA hai, jainazAstroke atirikta anya sAdA yaumeM bhI giranAra tIrthakA prabhAvazAlI varNana hai jaise ki prabhAsa purAName RSiyAMkA kathana hai ki" padmAsanasamAsInaH shyaammuurtidigNbrH| "neminAthaH zivetyAkhyA, nAma cakre'sya vaamnH| kilikAle mahAghore, sarvakalmaSa nAzana: " darzanAtparzanAdeva koTiyajJakalamadaH / / Aho! Shrutgyanam
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 120 ] 44 " tasmAdyenazivAsUnu - rujjayante namaskRtaH / " tena zraddhAvatAnUna - mupayeme zirvedirA // artha - padmAsana se virAjita - zyAmamUrtti - dizAhI hai vastra jisake - zivArANIke putra honese jo ziva kahalAte hai- athavA - vAmanAvatAra vizvane jinako ziva nAma se bulAyA hai, jo mahAghora kaliyuga me sarvapApokA nAza karanevAle hai / unake darzana se - caraNasparzana se koTiyajJa jitanA phala prApta hotA hai. isa liye jisa puNyAtmAne giranAra tIrthapara zrI neminAtha prabhuko vaMdana namaskAra kiyA, usa zraddhAlune nizcaya mukti vanitAkI varamAlA pahaklI ! ! ! isa bAtako sunakara parama zraddhAlu ratna zrAvakako tIrthAdhirAjapara apUrva bhakti bhAva jAgA / usane sabhA - samakSa khaDe hokara pratijJAkIki guru mahArAja ke mukha se jisa tIrtha rAjakI prazaMsA sunI hai caturvidha-saMgha sahita 6 rI pAlatA huA usa tIkI yAtrA karuM tabahI maiM dUsarI vigaya khAuMgA. Aho! Shrutgyanam
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 121 ] jahAM taka giranAra tIrtha ke darzana na karUM vahAM taka jina pravacana prasiddha (6) hI vigayoM mese sirpha 1 hI vigayase zarIra yAtrA calAuMgA " / basa ratna to saccA ranahI thA vaha to kalpAnta kAlame bhI kAca nahI honevAlA thA, paraMtu usakI usa utkRSTa pratijJAko sunakara rAjA pramukha saba loga ghabarA uThe, puruSa ratna usa ranazAha ke ceharepara cintAkA nAma nizAnabhI nahI thA, rAjA aura majAke sarva manuSyone zAhako aneka taraha samajhAyA aura kahA ki - ApakA dhArmika manoratha acchA hai, usame hama nahI hai, paraMtu saba kAma vicAra pUrvaka hI karanA cAhiye / soco ki kahAM kAzmIra aura kahAM saurASTra ? jaisI hAlata me pAdavihAra, eka bAra so bhI rUkSa bhojana, zarIra sukumAlabhalA Apa jaise ghora kaSToko kisI bhI taraha sahana kara sakte haiM ? kArya vaha karanA cAhiye ki - jisame apane ko pachatAnA na paDe aura logoko hAMsI karanekA samaya na mile| ratnazeThane puchA ki phira aba Apa Aho! Shrutgyanam
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ [122 ] mujhe kyA kahanA cAhate hai ? janasamAjane kahA saMgha nikAlakara tIrtha yAtrA kare usame hama khuza hai aura yathAzakti sahAyatA dene ko bhI haratarahase tyAra hai. paraMtu vigayayAma saMbaMdhI ApakA abhigraha binA vicArA hai. isa hadakAM Apa chor3a deN| ratna zeThane kahA bhalA hAthI ke dAnta bAhira nikala kara phira aMdara jAte hai ? kabhI nahI / merA to pakkA nizcaya yaha hI hai ki" kucha bhI nahI jo choDate hai dhairya Apata kAlame. " sotsAha hasate hai par3e jo dukhake bhI jaalmeN| "sAhasa nahI ghaTatA jinhokA vaha baDeDI vIrahai. " kRtakArya hote hai sadA saMsArameM jA dhIra hai / / - yaha to merA mikhAlisa dharma manoratha hai. jisa zubha kAmanA kA maine abhigraha liyA hai vaha ubhaya loka sukhA vahA tIrtha yAtrA rUpa prazasya kriyA hai| ki-jisakA phalAdeza varNana karate hue anaMta jJA. niyoMne " hiyAe, suhAe, khammAe, nisseya sAe ANugAmittAe bhavissai" jaisA khuda apane zrImu Aho! Shrutgyanam
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ A [123] khase varNita kiyA hai paraMtu kabhI koI sAMsArika nyAya nItIse saMbaMdha rakhanevAlA kArya bhI ho aura usakA karanA bhI agara manuSyane svIkAra kiyA huA ho to usase bhI pIche haTanA yaha Arya puruSakI maryAdA nahIM hai suno"dukha lAbha ho yAM hAni ho apakIrti cAhe ho bhale, "patthara gale pAnI bale acalA cale vidhi bhI Tale / "haTate nahIM para dhIra praNase pANake rahate kabhI, "mAMnI manuja apamAnako jIte naho sahate kabhI / usa punyavAnake isa dhairyako dekhakara sakala janasamAjane AzIrgada diyA. rAjAne apanI senA dI aura bhI mArgAcita sAmagrI dii| soneko parIkSA agnime hotI hai, saMghapati. AnaMdamUrvaka zrI saMghako aura apane dharmopadezaka guruko sAtha lekara avichinna prayANAMse tIrtha rAjake sanmukha cale jA rahe hai. itanemeM vikarAla rUpavAlA eka rAkSasa unaka ko milatA hai, sarva loga bhaya bhIta hokara imara 3 dhara bhAganeno tayArI karate hai, subhA loga bhI Aho ! Shrutgyanam
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 124 ] " hAre hai usavakta dhIraja dhAraNa karake ratnasaMghavI use pUchatA hai ki tuma kyoM vighna karate ho ? tumako cA hiye kyA ? rAkSasa kahatA hai mujhe atyanta bhUkha lagI hai, mujhe eka manuSya do, use khAkara sabako chor3a DhuM / nahI to sabako mAraDAlUMgA / usake isa vacanaka sunakara khuzI manAtA huA saMghavI apane prANoMkA balidAna karake akhila logoM ko bacAnekA vicA ra karatA huA rAkSasake sAmane jAnekI tayArI karatA hai. jIvitakI AzA choDakara sarva jIvoM ko mAtA hai / usavakta ekAnta pativratA ratna zeThakI patni apane patikA hAtha pakaDakara pIche haTAtI huI usa rAkSasako apane prANa deneke liye Age baDhatI hai / suvinIta mAtR pitR bhakta unakA laDakA donoko rokakara Apa usa rAkSasakA bhoga bananA cAhatA hai| paraMtu saMghavI unakI yathA tathA samajhAkara vahAM jAtA hai, idhara pominI aura komala unake kuzala ke cAste kAyotsarga karate haiM " dharmAt kiM kiM na sidhyati ? mAM beTe ke dhyAna balase giranAra tIrtha kAMpatA hai, aMbikA mAtA saMghavIko kaSTame paDe dekhakara sA Aho ! Shrutgyanam
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 125 ] ta kSetrapAlAMko lekara vahAM AtI hai| rAkSasake sAtha unakA samara hone ke bAda vaha rAkSasa apane asalI divya rUpako prakaTa karake saMghavIko varapradAna karake svasthAnapara jAtA hai, aura saMghavI giranAra tIrthapara pahuMcatA hai, isa ghaTanAkA ullekha samakita sittarIkI TIkAke chaThe prakaraNameM AcArya zrI "saMghatilaka' mUrijIne baDe hImanohara Dhaba se likhA hai / nIce jisa ghaTanAkA jikara hai vaha aura bhI hRdaya drAvaka hai / sArAMza usakA yaha hai ki jaba saMgha tIrthapara pahuMcA to sabane prabhudarzana karake pUjA sevAkA lAbha lekara janma pavitra kiyA, aura ane. kAneka khuziyAM manAI / eka dina gajapada kuMDake jalame sabane snAna kiyA aura prabhukA bhI prakSAla usIhI jalase kraayaa| hamezAM aisA hotAhI thA paraMtu " bhavitavyaM bhavatyeva " jalake pravAhame lepa mayI pratimA gala gaI / saMghame hAhAkAra maca gayA saba loga zokasAgarame DUba gaye / saMghavIne dhairya paka. Dakara dono bhAiyoko kahA tuma utane dina taka zrI Aho! Shrutgyanam
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ [126] saMghakI sevA karo jitane dina maiM tapa karUM / yahaka hakara saMghavIne tapasyA karanI prAraMbha kii| sAThaveM dina aMbikA mAtAne svayaM darzana dekara unako kitanIhI apUrva pratimAoke darzana karAe aura uname se eka pratimA caityame sthApana karane ke liye dI aura kahA isa pratimAjIka vAhaname baiThA kara kAce taMtuose khIMcakara lejAnA paraMtu pIche mur3akara na dekhanA. daivayoga kitaneka mArgako taha karake saMghavIne pIche dekhA pratimAjI vahAMhI Thahara gaye / astu zAsanadevakI aisIhI kAmanA thii| saMghavIne apane asaMkhya dhanako kharca kara vahAMhI caitya tayAra karAyA. aura prabhu pratimAko pratiSThA krvaaii| aneka utsava mahotsavAMko karate hue saMghavIjI kitaneka dina vahA~ Thahare aura vahAMse calakara jJAnI guru mahArAjake sAtha zrI siddhAcala para Aye. A. neda pUrvaka zatrujaya tIrthakI yAtrA karake saMghavI saMgha sahita apane nagarameM cale Aye aura mahAdeva sUrijI bhavyajanIka upakArake vAste anyatra vihAra *. ". . Aho! Shrutgyanam
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [127 ] kara jinazAsanakA Aloka karate hue tapa saMyamase pUrvakI taraha apane zeSa jIvanako sArthaka aura sa. phala rUpase vyatIta karane lge| / om zAntiH / / ||girnaar maMDana zrI neminAtha caityavaMdana // toTaka chaMda. jayavaMta mahaMta niraMjana cho, bhavanA dukha dohaga bhaMjana cho|| bhavinetra vikAsana aMjana cho, prabhu kAma vikAra rigaMjana cho. // 1 // jaganAtha anAtha sanAtha karoH mama pApa amApa samUla haro // arajI ura nemi jiNaMda dharo, tuma sevaka cha prabhu nA vi. saro. // 2 // sura aciMta vAMchita dAyaka cho, sara saMgha taNA prabhu nAyaka cho / giranAra / taNA guNa gAyaka cho; kalahaMsa taNI gati lAyaka cho. // 1 // ||shrii giranAra maMDaNa neminAtha stavana. // punama cAMdanI AjekholI rahIre // e cAla / namIye nehathI Ane naiminAthare, sajana samano Aho! Shrutgyanam
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [128] namaskAra taNu phaLa sAra, jaIne giranAra giripara teDI sau sAdhanere. // e AMkaNI // nAtha nAtha neminAthane, vaMdanakaravAkAnaH gagana mArgathI AvI. yA, besIne gajarAja. gaja pada kuMDa ko gajapAthI kAhI pAthanere / namIe. // 1 // sarasvatI rasavatI nahIM gaMgAraMgAya, sAkara paNa kAMkara salI, tasa jala Age thAya. surapati snAna kare evA jalathI gAI gAthanere // namIe // 2 // zivAdevI suta nemaji, dayA taNA bhaMDAra; sa. haja Atma tejekarI, zobheaparaMpAra. kADhe tamo magna udvignane bhIMDo bAthanere // namIye. ||3||dhyaan dhvaMsa kare nAtharnu, karmaroga tatkAla. anAhata nAde karI, nahoya vAMko vAla. te kAraNa yogI kadI na pIye kavAthanere // namIye0 // 4 // saMsAra sAgara mAMhI che, mohAvarta mahAn ; saMsArI sArI tihAM, DubI rahI che jahAna. tAre haMsapare prabhu tarataz2a pakaDI hAtha: nere / namIye. // 5 // samApta. Aho! Shrutgyanam