Book Title: Devdravyano Upayog Shastriya Aadhar
Author(s): Naresh R Patrawala
Publisher: Naresh R Patrawala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005800/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarasUri dhInagara. devadravyanI upayoga zAstrIya AdhAra niveza milA patrAvAlA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevadravyano uyo zAzaya AdhAra * lekhaka nareza rasikalAla pannAlAlA 4, AkAzadIpa, DuMgarazI roDa, vAlakezvara, muMbaI-400 001 phona : 3791433 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakala : 1000 AvRtti : prathama prakAzana dina : saMvata 2054, Aso suda-10 : prAptisthAna : nareza rasikalAla patrAvAlA 4, AkAzadIpa, DuMgarazI roDa, vAlakezvara, muMbaI-400 006 : phona : 391433 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :prastAvanA: pUrve A pustikAnuM ja lakhANa "kalyANa' mAsikanA varSa-54, aMka-9,10, Disembara- jAnyuArI, 1998nA aMka dvArA prasiddha karI, vAcakono abhiprAya maMgAvavAmAM Avyo hato. tene koI virodha sAMpaDyo na hato. tethI have eka nakkara vicAraNA rUpe te lakhANa A pustikA dvArA prakAzita karavAmAM AvI rahyuM che. devadravyanA pUjA-devadravya, nirmAlya devadravya ane kalpita devadravya e traNa prakAro aMge chellA varSomAM ghaNI ghaNI vicAraNAo thavA pAmI. temAMthI eka sUra evo paNa ukyo ke, pratiSThA AdinA caDhAvAo dvArA thayelI devadravyanI upaja', pUjA- devadravya ke nirmAlya devadravya rUpa gaNI zakAya evI na hovAthI ene kalpita devadravya ja gaNavI joIe. A sUra taddana ayogya che, e vAta A pustikAthI atyaMta spaSTa thaI jaze. vAstavamAM to paramAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhIne bolAtI pratiSThAdi bolIonI rakama pUjA-devadravya ja che ane teno upayoga jinamaMdira nirmANa-uddhAra athavA paramAtmAnA AbhUSaNo AdimAM ja thaI zake, e vAta A pustikAmAM sacoTa rIte vivakSI che ane dareka saMghonA ArAdhako temaja Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahIvaTakartAonA cittamAM te sthira bane e ja A pustikAno hetu che. devadravyano koI paNa prakAra evo nathI ke jemAMthI svakartavyarUpa devapUjA thaI zake. e vAta paNa A pustikAthI atyaMta spaSTa thAya che. devadravyano zAstra viruddha upayoga bhayaMkara saMsAra vadhAranAra hovAthI bhavabhIru AtmAo taTastha bhAve zAstranA arthane samajI laI potAnA ahitathI aTake e ja abhyarthanA. zAstra virUddha kAMI paNa lakhAyuM hoya to "micchAmi dukkaDaM. A lakhANamAM jyAM jyAM bhula jaNAtI hoya tyAM bhavabhIru evA gItArtha guru bhagavaMtone tathA sujJa zrAvakone A viSayamAM yogya sudhArA-vadhArA prakAzakanA saranAme sucavavA khAsa vinaMtI. - nareza rasikalAla patrAvAlA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyano upayoga zAstrIya AdhaTa sAtamA saikAmAM lakhAyela saMbodha prakaraNamAM paramapUjya AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAhebe devadravya saMbaMdhI nIce pramANe nirUpaNa karyuM che. ceiyadavvaM tivihaM pUA-nimmalla- kappiyaM tattha / AyANamAI pUyAdavvaM jiNadehaparibhogaM // | 1 || akkhayaphalabalivatthAisaMtiaM jaM puNo daviNajAyaM / taM nimmallaM vuccai, jiNagihakammaMmi uvaogaM // 2 // davvaMtaranimmaviyaM nimmallaM pi havibhUsaNAihiM / taM puNa jiNaMga saMsaggi ThaMvijja gaNattha taM bhayaNA / / 3 / / riddhijuasammaNahiM saDDhehiM ahava appaNA ceva / jiNabhattI nimittaM jaM cariyaM savvamuvaogi / / 4 / / devadravyano upayo! - zAstrIya AdhAra -- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM devadravyanA traNa prakAra batAvyA che : (1) pUjA-devadravya (2) nirmAlya-devadravya (3) kalpita-devadravya. A traNe prakAranA devadravyanI vyAkhyA ane tenA upayoganuM kSetra ahIM zlokomAM ja ApyuM che. te barAbara samajavA mATe, prathama nIcenA muddAo dhyAnamAM laIe. (A) padano artha e rIte karavo joIe ke, jethI anyatra kahela prarUpaNAmAM bAdha-virodha na Ave. (B) ApaNe tyAM zAstramAM koI paNa padArthanA bheda bhale judI judI vivalAe judI judI rIte pADyA hoya, paNa te pratyeka vivakSA-paddhatimAM padArthanA badhA bhedono samAveza karI dIdho hoya che. dA.ta., jIvanA judI judI vivakSA-rItathI bhale 1, 2, 3, 4, 5, 7, 14 ke pa63 bhedo batAvyA hoya, to paNa te dareka paddhatimAM badhA jIvono samAveza thaI jato hoya che. eTale ke jyAM phakta eka ja bheda batAvyo hoya, temAM paNa badhA jIvono samAveza thaI zakato hoya che ane jyAM be ja bheda batAvyA che, to tyAM be bhedomAM paNa saMsAranA badhA jIvono samAveza thaI jato hoya che. e ja rIte tattvonA prakAra bhale 1, 2, 5, 7, 9 vagere ema judA judA prakAre batAvyA hoya paNa te dareka vivakSAmAM badhAM tattvono samAveza thaI jato hoya che. e ja rIte prastuta viSayamAM paNa jyAre pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAheba jevA samartha zAstrakAra kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavaMta devadravyanA traNa prakAra batAve che, to te traNa prakAromAM sarva prakAranuM devadravya AvI javuM joIe, A vAta khAsa dhyAnamAM levA jevI che. (C) viSayonA - tattvonA prakArono krama paNa zAstramAM je Apyo hoya che, te sahetuka ja hoya che. A traNa muddAo dhyAnamAM rAkhI uparanA zlokono artha nIce mujaba ghaTAvavo joIe. bIjuM anya zAstronA AdhAre e vAta paNa khyAlamAM rAkhavI joIe ke, jinapUjA svakartavyarUpa che ane tethI te svadravyathI ja karavAnI hoya che. mATe ahIM batAvela devadravyano koIpaNa prakAra evo na ja hoI zake che, jemAMthI svakartavyarUpa jinapUjA thaI zake. A vAta uparanA zlokonA sAcA arthaghaTanathI AgaLa sAbita paNa thaze ja. " 1. pUjA-devadravya : pahelA, pUjA-devadravyano artha samajI laIe. ahIM devadravyanA bhedonA sUcaka nAmo svarUpa sUcaka ja che, nahIM ke upayoga sUcaka. jemake pUjAthI-bhaktithI Avela te pUjAdevadravya. pUjAmAM vaparAIne pharI te ja rUpe vAparavA mATe ayogya thayela te nirmAlya-devadravya. pratyakSa pUjAnA nirdezapUrvaka apAyuM nathI, paNa jinabhakti nimittanuM hoya te kalpita kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravya. eTale ke ahIM badhAM bhedonAM nAmomAM svarUpano ja nirdeza che. mATe pUjAthI-bhaktithI (pUjArUpe-bhaktirUpe) Avela te pUjA-devadravya e svarUpa nirdezaka artha ahIM abhipreta che. pUjA mATe Avela" evo rUDha artha to upayoga sUcaka che, mATe te ahIM abhipreta nathI. vAstavamAM to gAthAmAM AyANamAI pUAdadhva' eTaluM ja kahyuM che eTale ke bheTa vagerethI AveluM te pUjA-devadravya. pUjA mATe bheTa Avela ema kahyuM paNa nathI.. have paribhoga zabdano artha samajI laIe. vaMditA sUtranI 20mI gAthAmAM zrAvakanA upabhoga-paribhoga nAmanA bIjA guNavratanA viSayamAM evI spaSTa vyAkhyA karI che ke, "ekavAra bhogavAya te upabhoga (AhAra, puSpa vagere) ane vAraMvAra bhogavAya te paribhoga (AbhUSaNa, ghara vagere)" ahIM jinezvara paramAtmAnI mUrtinA-dehanA anusaMdhAnamAM kesara, varakha, puSpa vagere je ekavAra ja bhogavAya che, te upabhoga ane jinamaMdira, AbhUSaNa vagere je vAraMvAra bhogavAya che te paribhoga. paribhoga zabdano A artha ahIM abhipreta che. jinapaDimA evo zabda na mUkatA jinadeha evo zabda vAparIne paNa evo ja aMgulInirdeza karAyo che ke, jema ApaNA dehanA upayogamAM AvatA dravyo upabhoga ane paribhogamAM vaheMcAya che, tema ahIM paNa jinadehanA saMdarbhamAM samajavuM. kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI kaheze ke sarva bAjuthI bhogavAya (upabhoga + paribhoga) evo paNa paribhoga zabdano artha thAya che, to te ahIM kema nahi levAno? javAba e che ke AgaLanI gAthAmAM nirmAlya devadravyanA viSayamAM kahyuM che ke, pUjAmAM caDhAvela phaLa Adi pharIthI aSTaprakArI pUjAmAM ke je ekavAra bhogavavAno viSaya che, temAM na vaparAya, paNa rUpAMtarita karIne te AbhUSaNa Adi ke je vAraMvAra bhogavavAno viSaya che temAM vaparAya. eTale e vAta spaSTa che ke, ahIM devadravyanI upayogitAnuM svarUpa upabhoktA (ekavAra) ke paribhoktA (vAraMvAra)nA AdhAre che. pUjAmAM vaparAyela dravya je upabhogarUpa che te koI pharIthI devane arpaNa kare to te devano vinayabhaMga che ane dAtAbhaktane paNa te ISTa nathI. eTale ke upabhogarUpa dravyano pharIthI upabhogarU5 upayoga hoto nathI. te dravya kAyamI rUpe bhaktino AdhAra banI jAya to dAtAbhaktanA hRdayamAM prIti upajAve ane e ja hetuothI zAstrakAra bhagavaMte pUjArUpe Avela pUjAdevadravyano upayoga jinadehanA paribhoga eTale ke jinamaMdira athavA AbhUSaNa AdimAM batAvela che. mATe paribhogano artha upabhoga ane paribhoga" ema bhego laIe, to te ahIM asaMgata kare che. kAraNa upara sAbita karyA pramANe upabhogarUpepUjArUpe Avela dravya pharIthI upabhoga mATe - pUjA mATe na vaparAya. kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM 'pUjA-devadravya eTale pUjA mATe Avela dravya evA rUDha arthathI bhaMDAra dravya ke paramAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhI bolAtI bolIonuM dravya devadravyanA traNa prakAromAMthI koI paNa prakAranI bahAra rahI jAya che ane tethI avyApti nAmano doSa lAge che. jyAre 'pUjArUpe-bhaktirUpe Avela te pUjA-devadravya' evA arthaghaTanathI koI doSa lAgato nathI. ja saMbodha prakaraNanI racanAkALamAM koIpaNa anuSThAna prasaMge bolIonI prathA kadAca sarvathA na hatI ema mAnIe, to paNa bhaMDAra devadravya athavA koI paNa judI rItathI bhaktirUpe bheTa Avato devadravyano prakAra koI paNa kALe hoya ja. kAraNa zrAvaka mATe dravyanI mUrchA utAravA e ja zreSTha upAya batAvAyo che ane Ama bhaktirUpe Avela dravya e ja devadravyanuM mukhya aMga gaNAya. teno ja samAveza zAstrakAra bhagavaMta pote batAvela prakAromAM na kare evuM kevI rIte bane ? bhaMDAra devadravya prakhyAta che mATe eno samAveza na karyo hoya evuM kevI rIte kahevAya ? prakhyAta padArthanA vivecananI kadAca jarUra na hoya paNa teno ullekha to jarU2 kare ja. dA.ta. caityavaMdana bhASyamAM dazatrikanA viSayamAM pradakSiNAtrika vagere samajavA sahelA hovA chatAM 'sesa tigattho ya payaDutti' ema kahIne vivaraNa bhale na karyuM hoya, paNa teno ullekha karIne prakAra to batAvyo ja che. bolIonI prathA pachIthI zarU thaI ema mAnIe, to paNa suvihita mahApuruSoe na 6 kevaDhavyano upayoA - zAstrIya AdhAra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrane nirapekSa rahI teno uddabhava karyo nathI, mATe teno samAveza pUrvakAlIna zAstramAM thaI zake che ane ahIM te yogya rIte thAya ja che. zrAddhavidhi prakaraNamAM, koIe karela AMgI upara koI bIjI AMgI kare, to te pUrvanI AMgI nirmAlya gaNAya ke nahi e savAlanA javAba mATe nirmAlya dravyanA svarUpane samajAvavA mAtrano jyAM prasaMga che, tyAM bhASAMtarakAre dravyapUjAnI sAmagrIne ja lakSyamAM rAkhI (1) pUjA mATe kalpela ane (2) nirmAlya thayela ema tenA be bheda batAvyA che. A be bhedomAM dravyapUjAnI badhI sAmagrIno samAveza thaI ja jAya che. vAstavamAM to mULa graMthamAM vicArasAra prakaraNanuM avataraNa ApyuM che. vicArasAra prakaraNamAM vaLI devadravya bhakSaNaphaLano jyAM adhikAra Ave che, tyAM zAstrakAra bhagavaMte devadravyanA bhedo mATe nIcenI be gAthAo ApI che. ceiadavvaM duvihaM, pUA nimmalabheao ittha / AyANAI davvaM, pUAritthaM muNeyavvaM // 1 // akkhayaphalabalivatthAi saMtiaM jaM puNo daviNajAyaM / taM nimmala vuccai, jiNagihakamaMmiM uvaogo // 2 // ahIM devadravyanA (1) pUjA-devadravya ane (2) nirmAlyadevadravya ema be prakAra batAvyA che. te pUjAne mATe yogya ane ayogya dravya ema yogyAyogyatAnA AdhAre che. tethI pUjA kevaTavyano upadra - zAstrIya AdhAra 7 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyanI vyAkhyA ahIM saMbodha prakaraNanA pUjA-devadravyanA bhedathI judI paDe che. ahIM kahyuM che ke AdAna AdithI Avela badhu dravya pUjAne-bhaktine mATe yogya kahevAya ane te pUjA devadravya che. AmAM pUjAthI-bhaktithI, pUjA mATe-bhakti mATe, pUjAnA-bhaktinA nirvAha mATe Avela ema badhA dravyano samAveza thaI zake che. kAraNa badhA ja bheTa AdithI Avela hoI pUjAne mATe yogya che. Ama ahIM batAvela be prakAromAM badhA ja devadravyano samAveza thaI jAya che ane te zAstrakAra bhagavaMtane ISTa ja che. kAraNa devadravyano koI evo bhAga bAkI rAkhavAno nathI ke je svakartavyarUpa pUjAne ke bhakSaNane yogya hoya ! pUjAmAM vaparAIne ayogya thayela nirmAlyanuM bhakSaNa paNa mahAhAnikAraka che. temAMthI paNa yogya upaja karavAnI hoya che. prAyaH vistArabhayathI ja pUjA-devadravyanuM kAryakSetra te graMthamAM batAvyuM nathI. kAraNa prasaMga bIjo cAle che, paNa dareka prakAranA devadravyano upayoga saMbodha prakaraNa mujaba samajI zakAya che. zrAddhavidhi prakaraNa ane vicArasAra prakaraNa e baMne graMthomAM devadravyanA bhedono ullekha anya prasaMgavazAta karavAmAM Avyo che, mATe te saMkSepamAM che. tethI pUrvakAlIna saMbodha prakaraNa ja devadravyanA prakAra ane upayonA viSayamAM vizeSa upayogI gaNAya. kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte e vAta spaSTa thAya che ke, zAstromAM game te vivakSA. paddhatithI padArthanA prakAro batAvyA hoya paNa te sarvavyApI hoya che. eTale badhAno samAveza teTalA prakAromAM thaI jato hoya che. kharekhara zAstrakAra bhagavaMtonI racanA caturAI adbhuta hoya che! jinamaMdiramAM ke tenI bahAra kyAMya paNa paramAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhIne bolAtI pratiSThA, aMjanazalAkA, kesarAdi pUjA, AratI, rathayAtrA, svapno, upadhAnanI mALa, saMghamALa vagere sarva prakAranI bolIonI rakama devadravya che, e vAta badhAe svIkArI ja che. bolI bolIne je vyakti prathama pUjA Adino lAbha le che ane prathama pUjA Adi kare che, tenA te dharmakAryamAM ane bIjo je bolI bolyA vagara pUjA Adi kare che, tenA te dharmakAryamAM koI taphAvata nathI. paNa bolI bolanArane je vizeSa lAbha maLe che, te e kAraNe maLe che ke, eNe dhana paranI mUccha utArI vizeSarUpe bhakti karI, mATe A rakama je devadravya ja che, bhale te prathama pUjA AdinI zaratavALI hoya, to paNa te paramAtmAnI bhaktirUpe Avela hovAthI teno samAveza pUjA-devadravyamAM thAya che. bhaMDAradravya paNa bhaktirUpe Avela hovAthI teno samAveza paNa pUjAdevadravyamAM thAya. vaLI traNa prakArono je krama batAvAyo che, tenI jo vicAraNA karIe, to pUjA-devadravya eTale "pUjA mATe Avela dravya evA rUDha arthathI pUjA-devadravyano krama pahelo AvI kehavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakato nathI, kAraNa pUjA mATe Avela dravya e kAMI devadravyanI AvakanuM mukhya aMga na gaNAya. pUjArUpe Avela dravya ja mukhya gaNAya. TUMkamAM 'AyANamAI pUyAdaI, jiNadeha-paribhoga'no sIdho artha ema thAya ke paramAtmAnI pUjArUpe-bhaktirUpe bheTa AdithI Avela te pUjA-devadravya. AmAM bhaMDAra dravya temaja paramAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhI bolAtI sarva prakAranI bolIonuM dravya Ave. teno upayoga AbhUSaNa vagere vAraMvAra bhogavI zakAya evI vastumAM athavA to svayaM jinamaMdira nirmANa ke jIrNoddhAramAM thAya, kAraNa jinamaMdira e jinamUrtinA paribhoganI vastu thaI. , Ama chatAM ApelA dravyano vaparAza viziSTa pUjA mATe karavAno nirdeza dAtAe bheTa ApatI vakhate ja karyo hoya to te paNa pUjA-devadravya ja che. kAraNa te pUjArUpe ja thavAnuM che. teno upayoga dAtAnA nirdeza mujaba ja pUjA mATe karavo ghaTe che. te pUjA dAtA taraphathI ja thaI gaNAya. mATe svakartavyarUpe pUjA mATe anya vyaktio teno upayoga karI zake nahi. 2. nirmAlya-devadravyaH bhaktirUpe Avela pUjA-devadravya pachI krama Ave che nirmAlyA devadravyano ! eno artha thAya che "akhayaphalabali vatthAI saMtie je puNo daviNajAya' eTale ke pUjAmAM caDhAvela akSata, 10 - keravyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLa, naivedya, vastra vagere, varakha, bAdaluM vagere paNa pharI vAparavA yogya na hovAthI nirmAlya gaNAya che ane tenA vecANathI je rakama prApta thAya te nirmAlya-devadravya kahevAya. teno upayoga 'jiNagihakammami uvaogaM' eTale ke derAsara saMbaMdhI kAryomAM thaI zake. paNa aSTaprakArI pUjAnA dravyo mATe na thAya. nirmAlya-devadravya jo rUpAMtarita karyuM hoya, to te paramAtmAnA AbhUSaNomAM vAparI zakAya. 3. kalpita-devadravya : - bhaktirUpe Avela te pUjA-devadravya ane bhaktimAM vaparAI javAthI banela te nirmAlya-devadravya. te pachI krama Ave che kalpita-devadravyano. eno artha thAya che RddhimAna ane sammata zrAvakoe athavA pote 'jiNabhattII nimitte jaM cariyuM' eTale jinabhakti prasaMge bolAtI bolIo vagerethI bheguM karela ema nahi, paNa jinabhaktinA nimitte eTale jinabhaktinA caityanA nirvAha mATe bheguM karela (cariya) ke kalpIne mUkela dravya te kalpita devadravya kahevAya. teno upayoga 'savvamuvaogi' eTale'ke derAsara saMbaMdhI sarva kAryomAM thAya. A prakAra devadravyanA nAme hovAthI jaina pUjArIne emAMthI pagAra Apavo ucita nathI, jyAre AgaLa je jinabhakti sAdhAraNa dravya batAvAze, te sAdhAraNanA nAme hovAthI temAMthI jaina pUjArIne paNa pagAra ApI zakAya. vartamAnamAM bhale kevadravyano upayoga - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpita-devadravyano pravAha ocho thaI gayo hoya, to paNa jyAM te che, teno judo prakAra A rIte ja rakhAya che ane upayoga paNa ema ja thaI zake che. uparanA vivecanathI e sAbita thAya che ke pUjya AcArya zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAja sAhebe saMbodha prakaraNamAM batAvela devadravyanA traNa prakAromAM sarva prakAranuM devadravya samAI jAya che. paramAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhI bolAtI bolInuM dravya te pUjA-devadravya ja che, jeno upayoga jinamaMdira nirmANauddhAra athavA AbhUSaNa AdimAM thaI zake che. bIjuM e sAbita thAya che ke traNa prakAranA devadravyamAMthI koIno paNa upayoga svakartavyarUpa jinapUjA mATe karavA pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAhebe batAvyo nathI. have koI pUche ke devadravyano upayoga jinamaMdiranA jIrNoddhAra ke nirmANamAM mAnya rAkhyo, to te ja devadravyano upayoga jinapUjAmAM zA mATe nahi? to eno javAba saraLa che ke jinamaMdira ke jinapratimAjI je bhaktinuM AlaMbana che, te bIjAnA dravyathI ke devadravyamAMthI banAvela hoI zake. paNa bhaktinI je sAmagrI che, te devadravyathI ke paradravyathI na lavAya. kAraNa bhakti potAnA kartavyarUpe karavAnI che. jema jJAnadravyanI bAbatamAM paNa jJAna pratyenI bhaktithI Avela dravya te jJAnadravya kahevAya che ane teno upayoga jJAnabhaMDAra ke je jJAnanI devavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA mATe AlaMbanarUpa che, tene mATe thaI zake. paNa temAMthI zrAvaka mATe jJAna bhaNavAnI sAmagrI na lAvI zakAya, paMDitano pagAra vagere na ApI zakAya, tevo ja bheda ahIM devadravyanA viSayamAM che. have anya zAstro para daSTipAta karatAM dravyasaptatikA nAmanA graMthamAM kahyuM che ke, gRhacatyanuM naivedya, akSatAdi devamaMdiramAM saMghanA derAsare mUkavuM. jo ema na kare to gRhacaityanA dravyathI ja gRhamaityanI pUjA thaI gaNAya, paNa svadravyathI nahi, temaja anAdara, avajJA vagere doSo paNa lAge. eTale gRhamaMdiranA mAlike to svadravyathI ja gRhatyamAM pUjA karavI e sAbita thaI ja jAya che. have gRhacaityanuM dravya je saMghanA derAsare mUkavA kahyuM che, te saMghanA derAsaramAM gRhacatyanA mAlike pUjAnuM je svakartavya adA karavAnuM che, tenA badalAmAM nahi, paNa gRhacaityamAM Avela dravyanA yogya vaparAza mATe kahyuM che. kAraNa AgaLa jaNAvyuM ja che ke "devagRhe devapUjApi svadravyarthava yathAzakti kAryA" eTale ke saMghanAM maMdiramAM devapUjA paNa svadravyathI ja yathAzakti karavI. A vAta sarva zrAvakone paNa lAgu paDe che, nahi ke phakta gRhamaMdiranA mAlikane ja lAgu paDe che. jene gRhamaMdira banAvavAnuM potAnuM kArya paNa karyuM nathI, tene vaLI pUjA svadravyathI nahi ne paradravyathI karavAnI chUTa zAstra ApI che, evuM kevI rIte bolAya ? rAvyano upayoga : zAstrIya AdhAra Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa vadhIne nirdhana zrAvakone paNa devadravya ke paradravyathI pUjAnI chUTa na ApatAM temane potAnI kAyAno upayoga phulanI mALA guMthavA vagere karavArUpa jinabhaktimAM yojavA dvArA lAbha levAnuM vidhAna karyuM che. koI kaheze ke nirdhanane Ama bAkAta kema rAkhyA ? to javAba che ke, zAstrakAroe emane pArakAnA dravyanI apekSA rAkhavI paDe, eTalI nIcenI kakSA sudhI na utAratAM emanA para karUNA karI che ane emane ArAdhanAnA bIjA upAyo batAvyA ja che. bIjI rIte jotAM, pUjA vagerenI je bolI bolAvAya che, temAMthI paNa te nirdhana varga bAkAta kyAM nathI rahI jato ? paNa emane mATe dharmanA bIjA upAyo upalabdha hovAthI, devadravyathI ke paradravyathI to svakartavyarUpa pUjA na karAya, e vidhAnathI vismaya pAmavA jevuM nathI. vyavahAramAM paNa ApaNe svakartavyo svadravyathI ja karatA hoIe chIe, to dharmanA kSetramAM jyAM sarva dharmakAryo yathAzakti ja karavAnAM kahyAM che, tyAM devadravya ke paradravyanI apekSA kema rakhAya ? ' koI kaheze ke jema tapanI bAbatamAM zakti hoya, paNa bhAvanA na hoya, to ApaNe jema nIce utarIe chIe, ema pUjAnI bAbatamAM paNa jenI zakti hoya, paNa bhAvanA na hoya, to tene bhAva lAvavA mATe devadravyathI ke paradravyathI pUjA karavAmAM zo vAMdho che ? javAbamAM kahI zakAya ke zakti hovA 14. keTaavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM jo bhAvanA na hoya, to ya jinAjJA viruddha navakArazIthI nIce to ApaNe jema utarI nathI zakatA, tema ahIM paNa zakti hoya chatAM bhAvanA na hoya, to jeTalI bhAvanA hoya teTaluM ja dravya vAparI pUjA karavAnuM vidhAna che, paNa jinAjJA viruddha devadravyathI pUjA karavAmAM to nukasAna ja che. bhAvanAnI vRddhi mATe zAstrokta mArgonuM ja anusaraNa karavuM yogya che. koI kaheze ke zakti hovA chatAM paNa ApaNe bIjAe kADhela saMgha AdimAM kyAM nathI jatA ? Ano javAba e che ke, bIjAe je saMgha kADhyo che, te tene saMgha kADhavAnA svakartavyarUpe svadravyathI ja kADhyo che ane emAM ApaNe mukhyatve temanA bhAvanI abhivRddhi karavA joDAIe chIe, te joDAvavuM - paraspara bhaktimAM upayogI thavuM, e ya ApaNuM kartavya che, ema samajI joDAIe chIe, nahi ke paradravyathI dharmano lAbha levA mATe joDAIe chIe. tyAM paNa jinacaityomAM svakartavyarUpa devapUjA vagere to svadravyathI ja karavAnA che. koI kaheze ke dravyasaptatikA vagere aneka graMthomAM evA bhAvanA zloko che ke "sati devAdidravya pratyAM caityAdi samAracana-mahApUjA-satkAra sanmAnavakhaMbhAdi sambhavAtuM" eTale ke devadravya vagere hoya, to nitya caitya samAracana, mahApUjA, satkAra-sanmAnAdine Teko maLavA saMbhavita bane. paNa A vidhAnathI e sAbita nathI ja thatuM ke, svakartavyarUpa pUja kevAvyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere kAryo devadravyathI thaI zake. kAraNa ahIM bhAvArtha e che ke judA judA prakAronuM devadravya haze, to tethI te te prakAranA jinabhaktinA kAryo thaI zakaze, mATe devadravyanI vRddhi karavI. ahIM devAdidravya- devadravya vagere dravya - Avo zabdaprayoga ema sucave che ke devadravya sivAya bIjAM paNa dravyo che, eTale badhAM ja kAryo devadravyathI nathI karavAnAM. bIjo artha ema paNa phalIbhUta thAya che ke, kadAca Apatti kALe koI ja bIjI sAmagrI upalabdha na rahI hoya to devadravyathI paNa uparokta badhAM kAryo thaI zake mATe tenI vRddhi karavI. uparanAM vivecanathI spaSTa thAya che ke, paramAtmA apUja rahetA hoya ke evA koI viziSTa 'kAraNe, bIjA sAdhananA abhAvamAM devadravyano upayoga deva apUja na rahe te mATe saMghe devapUjAmAM karavo paDe, paNa teno artha svakartavyarUpa devapUjA devadravyamAMthI thaI zake evo to na ja thAya. keTalAka saMghomAM devadravyano durUpayoga rokavA paramAtmAnI aSTaprakArI pUjAnI sAmagrInA caDAvA bolavAmAM Ave che ane temAMthI pUjAnI sAmagrInI vyavasthA karavAmAM Ave che. devadravyano durUpayoga rokavAno hetu hovAthI A prathA ayogya nathI. A sAmagrIno upayoga karanArane devadravyanA upabhogano doSa lAgato nathI. paNa bIjI bAju svadravyathI pUjAno cheM lAbha thAya, te tene maLato nathI. 17 jaivamravyano upayoja - zAstrIya AdhAra Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjanA pratikULa saMjogomAM dareka zrAvaka mATe potAnuM kesara vagere lAvI pUjA karavAnuM jyAre kaThina banatuM gayuM, tyAre saMghe jinabhakti sAdhAraNa khAtuM UbhuM karyuM ane temAMthI pUjAnI sAmagrInI vyavasthA karI. paNa teno upayoga karanAra vyaktie pote vAparela sAmagrInA pramANamAM yathAyogya rakama te khAtAmAM jamA karAvavI ja joIe, evo hetu hovAthI saMghe jinabhakti sAdhAraNanA nAme paradravyathI pUjA karavAnI vyavasthA karI che, evuM na kahI zakAya. bIjuM pUjA mATe varakha, bAdaluM, cokhA, naivedya, phaLa, nANuM vagere vastuo vinAmUlya ApavAnI vyavasthA koI paNa saMghamAM dekhAtI nathI, e vAta paNa sAbita kare che ke, pUjA svadravyathI ja karavAnI hoya che. badhA vivecanano sAra nIce mujaba che : ja saMbodha prakaraNamAM zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAhebe batAvela devadravyanA traNa prakAra ane teno upayoga atyaMta spaSTa che. traNa prakAramAM sarva prakAranuM devadravya samAI jAya che. cheparamAtmAnI bhaktine lakSyamAM rAkhI bolAtI pratiSThAdi bolIonI rakama pUjArUpe Avela pUjA-devadravya ja che, jeno upayoga jinamaMdira nirmANa-uddhAra athavA AbhUSaNa AdimAM thaI zake. ka devadravyanA traNa prakAramAMthI koI paNa prakAra evo nathI ke kelAvyano upayoga - zAstrIya AdhAra * 17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAMthI svakartavyarUpa devapUjA thaI zake. devadravyathI ke 52dravyathI svakartavyarUpa devapUjAnuM kyAMya vidhAna nathI. AjanA kALamAM saMghe karela jinabhakti sAdhAraNanI vyavasthA paNa svadravyathI pUjA karavAnA vidhAnane Teko ApavA mATe che. * svakartavyarUpa pUjA devadravyathI ka2vAthI avajJA Adi doSo lAge che ane paraMparAe mahAanarthanuM kAraNa bane che. mATe cAlI AvatI devadravyanA upayoga saMbaMdhI prAcIna zAstrIya paraMparAmAM zAstra viruddha koI paNa pheraphAra karavo ucita nathI. devadravyano zAstra viruddha upayoga bhayaMkara saMsAra vadhA2nA2 hovAthI bhavabhIrU AtmAo taTastha bhAve zAstranA arthane samajI laI potAnA ahitathI aTake e ja abhyarthanA. zAstra viruddha kAMI paNa lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDaM. 18 kevaTavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva dravyano mahimA . (srota darzanazuddhi prakaraNa) bhakkhei jo uvakkhei, jiNadavvaM tu sAvao / pannAhINo bhave jo u, lippai pAvakammuNA / / 54 / / je zrAvaka jANakAra hovA chatAM devadravyanuM bhakSaNa kare che ane devadravya nAza pAmatuM hoya to upekSA kare che, tathA je buddhihIna AtmA devadravyano khoTI rIte vyaya kare che; te banneyane azubha karmano baMdha thAya che. 54 AyANaM jo bhaMjai, paDivannaM dhaNaM na dei devasya / nassaMtaM samuvekkhai, so vi hu paribhamai saMsAre / / 55 / / vaLI, rAjA-amAtya Adie jinabhaktimAM arpaNa karela ghara, khetara vagere rU5 dhanano nAza kare che, tathA pitAdi svajanoe vacana ApIne nirNata karela devanA dravyane Apato nathI, ane bIjA loko devadravyano nAza karatA hoya te jovA chatAM tenI upekSA kare che, te AtmA paNa cAra gatirUpa saMsAramAM paribhramaNa kare che. papa ceiyadavvaM sAhAraNaM ca, jo duhai mohiyamaio / dhammaM va so na jANai, ahavA vaddhAuo narae / / 56 / / te ja pramANe devadravya ane jIrNoddhAra Adi mATe ekatrita karela sAdhAraNa dravyanuM je AtmA bhakSaNa kare che, te AtmA kharekhara sarvazapraNIta dharmane jANato ja nathI. athavA teNe pUrvamAM durgatinuM kevavyano upayoga - zAstrIya AdhAra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSya bAMdhI lIdhuM che, have te marIne avazya narakamAM javAno che ema nizcita thAya che. pakA ceiyadavvaviNAse, taddavvaviNAsaNe duvihabhee / sAhU uvikkhamANo, aNaMtasaMsArio maNio / / 57 / / devadravyano tathA jinamaMdiramAM upayogI lAkaDuM, paththara, mATI Adi dravyano nAza aneka rIte be be prakAre thAya che. A rIte teno nAza thato hovA chatAM je sAdhu tenI upekSA kare, te sAdhu paNa anaMta saMsArI thAya che. 57 nipavaLavuvikara, mAvA nAgavaMsaguNA | " bhakkhaMto jiNadavvaM, aNaMtasaMsArio hoi / / 58 / / zrI arIhaMta paramAtmAnA zAsananI abhivRddhikAraka tathA jJAna, darzanAdi Atmika guNone dIpAvanArA devadravyanuM bhakSaNa karanAro AtmA anaMta saMsArI thAya che. 58 jiNapavayaNavuDDikaraM, pabhAvagaM nANadasaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadavvaM, parittasaMsArio hoi / / 59 / / jinapravacananI abhivRddhikAraka tathA jJAna-darzanAdi guNone dIpAvanArA devadravyanuM rakSaNa karanAro AtmA alpa saMsArI thAya che. pa9 jiNApavayaNavuDikaraM, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / vaTuMto jiNadavvaM, titthayarattaM lahai jIvo / / 60 / / jinazAsananI abhivRddhikAraka tathA jJAnAdi guNone dIpAvanArA devadravyanI vRddhi karanAro jIva tIrthaMkarapaNuM meLave che. 60 pIkailAsarApassari-jJAnamandira Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArSa vApI jiNadalaM nANadalaM sAhAraNamAi dalasaMgahaNaM / / na karei jai karei no kujjA niyaghaNappasaMgaM // jyAM sudhI zrAvaka devatra ane sAdhAraNa dravyanI vRddhi na kare tyAM sudhI potAnA dravyanI vRddhi na kare. erA titthayaratta pAvai tappaNNuo mahAsako iya vihIvivarIo jo so dullahabohiA havai ||2|| A pramANe deva dravyAdinI vRddhi karavAvALo mahAna zrAvaka te puNyathI tIrthaMkarapuNuM pAme che jyAre A vidhithI viparIta je varte che te durlabha bodhi bane che. TRISHLA PRINTERS 8659527/8622844