Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ REGISTERED NO. B. 876. zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDIMganA hitArthe pragaTa thatuM buddhiprabhA. " viSaya. LIGHT OF REASON. jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH pustaka 5 muM. mArca 1914. vIra saMvata 2439. 22 mo. viSayAnukramaNikA, viSaya, 1. prAcIna gurjara bhASAmAM jana 15. sonerI zikhAmaNA. .. ... 388 | sAhitya. . . . . 368 16. satsamAgama. ... ... ... 388 2. dilAse. ** .. *** . 373 17. duniyAmAM jIvadayAnA pracAra. ... 380 che. divya darzana. * *. . 374 18. mAMsanA khArAka virUddha jApAnanI 4. jANavA joga. .. .... 375 sarakAra. . . ... sTara 5, jIvana maNimALA. ... | 18. kSaya vagere darada mATe vejITerI6. hamArI noMdha, , , 599. | ane khorAka. . . . 32 9. dilakhuza hitazikSA. ... ... 378 20. ugThI jAhera khabara ApanA 8. dodhaka chaMda a 11 bhagaNuM 3 1 ranA da'. ... ... ... ... 383 | aMte e gurU. ja .. . ' ra1, svIkAra ane avalokana, ... 33 ha, mRgane elao. ... ... 381 | 22. upadeza ratnAvalI. ... ... 396 10, pravRtti. *** .. ** 381 2.3. vihAra. * * . . 387 11. dilakhuza upadezika pada * 385 24. praveza, ... ... ... ... 388 12. vimarANanI jarUrIAta. *** 385 25. AcArya mahArAjazrInA upadezathI 13, jIvane upadeza. ... ... ... 388 ] thaele 'pa. ... ... .. 40 0 14. dhata gurUonA goTALe. ... 388 | 26. Ama saMvAda. ... . .. 400 38 . prasiddhakartA-zrI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthApaka-amadAvAda zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka baeNDIMga taraphathI suprInTenDanTa, zakaralAla DAhyAbhAI kApaDI A zu. amaDhAvAda vArSika lavAjama-pAzkeja sAthe rU. 1 -0 sthAnika 1-0--0 A mAvA&--dhI " DAyama'Da jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ munI vihArathI lAbha. eka khabarapatrI lakhI jaNAve che ke bAraDolI tAlukAmAM munI meAhanavijayajI vihAra kare che temanA vyAkhyAnanA lAbha ghaNA adhikArIo le che. hAlamAM temaNe eka zrAvakane dakSA ApI tenu nAma ravijaya pADayuM che. taiyAra che ! tAkIde magAvA !! DImI 101 phorma 808 pAnAno mahAna graMtha. taiyAra che !!! Anandaghana pada bhAvArtha saMgraha. zrImad AnandadhanajInA AdhyAtmika, vairAgyAdika, uttama rahasyavALA 18 pado ke jenA bhAvArtha samajavA aneka manuSyonI tautra jijJAsA hatI te pade upara AcArya buddhisAgarasUrijI mahArAje spaSTa rIte vistArathI vivecana karI jIjJAsA pUrNa karI che. te sAthe zrImadbhu caritra paNa uttama rIte dAkhala karyu che. uMcA kAgaLa, nirNayasAgara presanI suMdara chApa te maneAhara pAkI bAinDIMga chatAM kIM. mAtra rU. 2-0-0. The. nAgArIzarAha. zrI jainazvetAMbara mU. borDIMga. amadAvAda, bheTa ApavAnI che. 4 rA. rA. zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. taraphathI jaina dharmanI prAcIna ane arvAcIna sthiti' nAmanA pustakanI 300 nakalo, dareka jaina lAyabrerI, jainazALA tathA pUjya muni mahArAjone potAnA TapAla kharacathI bheTa ApavA mATe amane maLI che. mATe jemane joie teoe nIcenA sthaLethI posTa kArDa lakhI magAvI levI. have phakata jIja nakalA bAkI rahI che. vyavasthApaka buddhiprabhA ' 3. nAgArIsarAha--amadAvAda, jJAna bhaMDArA ane pustakAlayeAne bheTa, zrImad buddhisAgarajI kRta zrI Anandadhanapada bhAvArtha ke je 101 kurmA haimI 808 pRSTanA nirNaya sAgara presanI suMdara chapAI ane uttama bAinDIMgavALA uttama grantha che ane te rU. 2) nI kIMmatanA che tenI gheADI nakala jaina jJAna bhaMDArA ane puratakAlayAne bahuma zA. mulada sarUpadanA TrasTIo taraphathI bheTa ApavAnI che. varAe magAvI levI, nakale thoDI che mATe zIlaka haze tyAM sudhI mekalavAmAM Avaze. geravale na jAya te mATe pesTa kharca je rU. na) Avaze teTalA puratA vI. pI. thI mekalavAmAM Avaze. cAsa ThekANA sAthe nIcenA saranAme tAkIde lakhAH-- vakIla meAhanalAla hemaca'da su. pAdarA, (gujarAta. )
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. ( The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam / / mithyAmArganivartakaM vinayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam // . . . . A r g varSa 5 bhu. tA. 15 mArtha sana 1814. [ 12 mI. - prAcIna gurjarabhASAmAM jaina sAhitya. AtmazikSA. (sazodha lAyA puddhisAgara sUri00.) (anusaMdhAna itis 340 YSTayA.) doharA. jinavANI nitye namI, kIje Atama zuddha / cidAnanda sukha pAmIiM, mITeM anAdi azuddha // 183 // zuddhAtama darasa vinA, karma na chUTe koi / te kAraNa suddhAtamA, darzana karo thira hoi // 184 // Atma anubhava tirathe, miTe moha aMdhAra / Apa rupameM jhalahale, nahi tasa aMta apAra // 185 // te AtmA trividhA kaho, bAhira aMtara nAma / paramAtma tihAM tIsaro, so anaMtaguNa dhAma / / 186 // pudgalaseM rAtA rahe, jAne eha nidhAna / tasa lAbhe lobhyo rahe, bahirAtama abhidhAna / / 187 // // atha aMtara Atmalacchana pudgala khalasaMgI pare, seve avasara dekha / tanu Asakta jyulakaDI, jJAnabheda pada lekha / / 188 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 budhiprabhA bahirAtama taja AtamA, aMtara Atama rupa / paramAtamane dhyAvato, pragaTe siddha svarupa // 189 // pudgalabhAva ruci nahIM, tApe rahe udAsa / so aMtara Atama sahe, paramAtama parakAsa / / 190 // siddha svarupI jo kahe, paNa kazu na dekhuM rupa / aMtara dRSTi vicAratAM, ete siddha anupa // 191 // anubhava gocara vastuko, jANe ehi AlhAda / keNaNa suNaNameM kisu nahI, pAme parama AlhAda // 192 // AtmA paramAtma hoi, anubhava rasa saMgate / dvaitabhAva mala nisare, bhagavaMtanI bhakte / / 193 / / AtamasaMge vilasatAM, pragaTe vacanAtIta / mahAnanda rasa mokalo, sakala upAdhi rahita / / 194 // siddha sarupI AtamA, samatArasa bharapUra / aMtaradRSTi vicAratAM, pragaTe Atama rupa // 195 ApoApa vicAratAM, mana pAme visarAma rasasvAda sukha upaje, anubhava tAko nAma // 196 // anubhava ciMtAmaNi ratana, anubhava he rama kUpa / anubhava mAraga moznako, anubhava zuddha svarUpa / / 197 / / cidAnanda cinmaya sadA, avicala bhAva anaMta / nirmala jyoti nirajano, nirAlaMba bhagavaMta // 198 / / kaMta kamalapara paMkathI, nisaMge nirlepa / jihAM vibhAva durabhAvano, nahi lavaleza khepa // 159 / / juM navanItathI jalavale, taba ghRta pragaTe khAsa // tyuM antara AtmathakI, paramAtama parakAsa // 200 // zuddhAtama bhAve raho, pragaTa nirmala jyoti / te tribhuvana zira mukuTamaNi, gai pApa savi choDa / / 201 // nija sarupa rahatAM thakAM, paramarupako bhAsa / sahaja bhAvI saMpaje, urate vacana vilAsa // 202 / / antaradRSTi dekhaI, pudgala cetana ru para pariNati hoi vegalI, na par3e te bhava kUpa / / 203 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAcIna gurjarabhASAmAM jena sAhitya. aMtaragata jANyA vinA, je pahire muni vesa / zuddha kriyA tasa navi hoi, ima jAMNI dharo neha // 204 // aMtaragatanI vAtaDI, navi jANe mati aMdha | kevala liMga dhAritaNo, na karo te prasaMga // 205 // aMtara Atma svabhAva che, je jANe munirAya / karmamela dUre kare, ima jANI mana mAMjha // 206 // Atmavastu svabhAva che, te jANe RSirAya / adhyAtama vedi kahe, ima jAMNI cittamAMhi // 207 // Atama dhyAne pUrNatA, ramatA Atma svabhAva / aSTakarma dUre kare, pragaTe zuddha svabhAva || 208 // lAkha koDa varasAM lage, kiriyAe karI karma / jJAnI zvAsozrAsamA, ima jANo te marma // 209 // antara mela sAve upazame, pragaTe zuddha svabhAva / avyAbAdha sukha bhogave, kari karma abhAva / / 210 / / akSaya Rddhi levA bhaNI, akarma karo dUra ! aSTakarmanA nAzathI, sukha pAme bharapUra || 211 // sadA sukhI saMtApI jana, sadA zuddha rasa lIna / iMdrAdika jasa Agale, dIse duHkhiyA dIna // 212 // je sukha nahi sura rAyane, nahi rANA nahi rAya / je Atama sukha anubhave, te sama saMtoSa pasAya // 213 // sura gaNa sukha trihu kAlanA, anaMta guNa te kIdha / anaMta varge vargita kayA, to paNa sukha samiddha // 214 // te sukhanI icchA karo, to mUko pula saMga | alapa sukhane kAraNe, duHkha bhogave para saMga // 215 // atha paramAtma lacchana || pyAro Apa svarUpa meM, nyAse pula khela | so paramAtama jANI, nahi jasa bhavako mela // 216 // nAmAtama bahirAtamA, thApanA kAraNa jeha | so aMtara dravyAtamA, paramAtama guNa geha // 217 // bhAvAtama so dekhIe, karma marmako nAza / jo karuNA bhagavaMta kI, bhAve bhAva udAsa / / 218 / / 301
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 buddhiprabhA. parama adhyAtamane lakhe, sadguru kare zubha saMga / tiNakuM bhava saphalo hoi, avihaDa pragaTe raMga / / 219 // dharmadhyAnako heta yaha, ziva sAdhanako khela / / eso avasara kaba male, ceta saketo ceta // 220 / vaktA zrotA savi male, pragaTe nija guNa rUpa / akhaya khajAno jJAnako, tina bhuvanako bhUpa // 221 // aSTa karma vanadAhike, tapa siddha jina caMda / tAsa samo appAgaNe, tAkuM vaMde iMda / / 222 / karma roga aupadha samI, jJAna sudhArasa vRSTi / ziva sukha amRta sarovarI, jaya jaya samyag dRSTi // 223 // jJAna vRkSa sevo bhAvika, cAritra samakita mUla / amara agama phalapadala ho, jinavara padavI phUla // 224 // jo cete to cetaje, jo bUje to bUja / khAnArA sahu khAyase, mAthe paDasye tuja // 225 // Apa savAratha sahu mityu, na kare tuja koi saar| paramAratha jANyo nahIM, bhulyo tuMhi gamAra // 226 // paramAratha java jANIyo, cihu gati dikhai pAsa / pajava savi dUra lekhave, ApahI rahe udAsa / / 227 / / nirAsapaNe citta Thare yadA, Apahi magnatA hoya muhUte eka rahe magnatA, sAMtarasa pAve soya / / 228 // kAyA vacana mana tyAga karI, Apahi jyoti jagAva / ghAti karmakuM khaya karI, kevala lacchI pAva / / 229 anaMta atizaya tasa huvA, lokAloka prakAza / bhavya jIva pratti bUjaka, pUre zivapura vAma / / 230 // kara jANe so jagata he, upazamAva saMta / jasa ghaTa rIsa na upaje, te sadA bhagavaMta / / 231 // dAsInatA saralatA, samatA rasa phala sAkha / para kathanImAM mata paDo, nija guNa nijamAM rAkha // 232 / / jANyu to tehay kharu, mohe navi lipAya / sukha duHkha Ave jIvane, harSa zoka navI thAya / / 233
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilAse. 373 A bhava jo samajo nahI, paDase vAta udhAra / pharI te malabuM dohilaM, bhamatAM bhava apAra // 234 // murakha nara jANe nahI, khiNa lAkhINo jAya / kAla aciMtyo Avasye, saraNe ko navI thAya // 235 / / avasara Ave avasya kare, avasara Ave mata bhUla / avasara cUkyA je nara, te mANasa koDI mUla // 236 // narabhava ciMtAmaNi samo, jIva tuM ele ma hAra / jinazAsana mana thira karI, jIva tuM Apa saMbhAla // 237 // bhoga bhalA te nara lahe, harSe dIje dAna / samakita sahita zivapada lahe, anaMta sukhano ThAma // 238 / "vikAso." (pAdarAkarane saMgraha,) gajhala, rahe rotuM hadaya dvArA ! rahe chAnu hRdaya mArA ! thavAnuM te thayuM che hA ! tayethI zuM? raDethI zuM? vicAro je yuvAnImAM uchALA mAratA temAM ! gayA che hA ! zamyA che hA ! nathI kAMI rahyuM AMhI ! kulI velI, taraMgonI, ghumAtI jAya relAtI ! paDayuM pANuM, unuM temAM rahI che baMdha phelAtI ! have je thAya thAvA de, paDe mAthe nIbhAvI le ! vicAro sarva javA de, magajamAM e samAvA de ! vidhAtAe lakhyuM karma, thaI vIluM nahI mAna ! phaLo rUDAM, tathA kuDAM, bIjAnA kAmamAM veTha ! have je kaMi rahyuM bAkI, vicArIne, sudhArI le ! rahyuM pAse, nathI kAMI kaMI che ema mAnI le! raDatAne, baLaMtA e, banI je vAta ne jAze ! hRdaya ghelA, vimAsIneja, hAnI aMtamAM thAze! vicArI zoka mukI de, bhIMjAvA gAla mukI de ! jIvana ghelA, mane saMtApa, thAtA sarva choDI de ! kadi je AMsuDAM Ave, kadI khoTu mane lAve ! nathI ke vizvamAM sukhI, vicArI AMsu luchI de !
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 buddhiprabhA. sahune ApatA zrAMti, sudhAraka sadya kahevAye ! jIvana tuja mATe te, rAhu tI avatAra che dhAryo ! dilAse A pravAsI, prANu kere dhAraje aMtara ! badhue bhUta bhUlIne, maLI ja sUkSma bhAvImAM ! raMgAyuM che, phasAyuM che, badhuM bhulI dhIrU thAje ! karI vicAra e Ave ! dharI zAMtI sadA raheje ! yadi brahmAMDanI lakSmI, tA mAlI hu hA te ! samarpIte sukhI karavA, mayuM paNu raMka chuM khApu ! divya darzana ! { pAdarAkara. ) hRdaya zuM A rase blakAya ? hRdaya zuM Aja rase ragAya ?! darzana divya ahI thAtAM ? ! prIti sareAvara snehanI pALe--jone ! premajaLa chaMTAyuM rasapUra---- rasamAM rasAsa thAtAMre-- ! ke karI he te prIti latAnI--tene ! bhAna bhulAyu. gAMDAtUra~ darzana divya karAyAre--? ! kAMi kAMi raraMgA dharatu jo tuM hradaya mUrtinuM nUra-- e nUra muja nhevarAvere ! hRdaya zuM ?! hRdaya zuM ? hRdaya amAlU jone ! pUraka recaka karI kuMbhaka brahmarapre utarI draSTi nAbhi sanUra~ mUrti hRdaya virAra hRdaya zuM ?! hRdaya zuM ?! agaNita caMdratArA-sUryanI rAzI jone ! vadhatAM jIvana prIti sUra~~ kAIka vIralA pAvere ! daka zuM ?! jete ! hRdaya zuM ?! zAMta rase e bhInI! premanI taratI jote ! nhAtI navarAvI rasapUra-- tanmayatA anubhAve?! ujvala magaLa mati e--sUkSma vihArI jote! jasa darzanathI duHkha saiA dUra-- AtmAnaMda ahAve?-- hRdaya zuM ?! hRdaya zuM ?!
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANavA joga. 375 dhanya A hRdayane netro! darzana karatAM jene! darzanathI ujavala teja ! maNi maMdira chavAyere ! hRdaya zuM ?! asaMkhya pradezI AtmA! jaLahaLato tivALo ! tasa darzana mana ojasa pUra ! darzana divya kahAvere ! hRdaya zuM Aja?! hamArI noMdha. navamI jaina zvetAmbara kenapharansa-zrI jayavaMtI konapharansanI navamI beThaka zrI muMbAI madhye meLavavAnI hIlacAla thavAnI AzA jaina esosIezana opha inDIyAnI eka maLelI mITIMga uparathI ubhI thaI hatI paNa te viSe AgaLa zuM prayatna thaye te haju jaNAyuM nathI. gayA aMkamAM jaNAvyA mujaba pavitra tIrthasthaLanA caraNamAM laI javAno prayatna thAya te adhiSThAyaka jarUra sahAya thaze. Ama vicAra ane vimAsaNamAM ApaNe pAchA paDatA jaIe chIe je ApaNI komanI unnati mATe ghaNuM socanIya che. gaLe bheTa meLavavAnI jIjJAsA adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI pragaTa thatA granyo bahuja alpa kImate vecANa karAya che tepaNuM ghaNuone te tadana bheTa meLavavAnI jIjJAsA thayA kare che. ane te chatAsAmAM eka dAkhalo e banyo che ke amuka granthanA je sahAyaka hoya te darekane judA patra lakhI eka eka nakalanI mAgaNI karI che. paNa te sahAyakone sahAyanA badale yogya na maLI hoya tene teoe tAtkAlIka ghaTatI vyavasthA karI lIdhI hovAthI te patro hamArI tarapha AvyA che. AvI rIte mAgaNI karavAnI rIta hame dhArIe chIe ke sahAyakone bhulAve khavaDAvanAra nIvaDe che. prakAzako ane sahAyakAe sArA sArA patra lakhI, chanI zaktie dravya na kharacatAM bheTa maLavAnI yukti karanArAo kevuM che? je saMsthAnuM nAma lakhe che te saMsthA te gAmamAM kevI cAle che? tenA pustakano sadupayoga kevI rIte thAya che? tane vahIvaTa karanAra kamITI che ke nahi? baM dhAraNa zuM che ane khAsa karIne sekreTarI vArSika rIpeTe koI paNa rIte pragaTa kare che ke nahi te jANavAnI mAgaNI karavI ane pachI bheTa ApavA yogya goThavaNa karavI. tema karavAthI kharI bheTa meLavanArI saMsthAo kaI che te jaNAze ane majakura bAbatemAM je pachAta leza te saMsthAo niyamIta banavAne prerAze. . karachI jaina beDIMganuM baMdha thavuM-anya ko baDago ane anAthAzramo tathA udyoga zALAo sthApana karavA prerAya che tyAre jene kAmamAM pAlItANA khAte upalI, beDa ga cAlatI hatI te baMdha karavAnI khedajanaka samAcAra bahAra AvyA che. pAlItANuM rela AvavA pachI lIMmaDI sthaLa pasaMda karavAmAM AvyuM hatuM teja hamArI samaja mujaba kaMI utAvaLa thai hatI. haju tenA dAnezvarI sthApo je tene amadAvAda jevA vidhAnI sagavaDavALA sthAne cAlu rAkhe te kharcamAM eAsa thavA sAthe parINAma paNa uMca Ave. zeTha vasanajIbhAI ane zeTha khetasIbhAIe arpaNu karela dravyane teo kadAca bIjA mArge sadvyaya karaze paNa sAthI vadhAre bhAbharyuM ane vakhatane anusarI sthApavAmAM Avela khAtuM vicArapUrvaka anukULa sthaLe cAlu rahe teja vadhAre hIta karatA che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 % buddhiprabhAjiivn maNimAlA! (pAdarAkara.) manuSya e A saMsAra sAgarane pravAsI che ke manuSyanuM eka peDhI che, A peDhImAM ApaNe je rakama mukIe chIe te vyAja parata maLe che. AnaMda kiMvA dukha A be paikI IcchAmAM Ave te rakama tame A peDhImAM jamA karAvo-kALakrame cakravarti vyAja sAthe tamane te pAchI maLazeja. mRtyunA sakhyatvathI paNa vadhu kaThINa evuM A jagatamAM kaMIka che kharuM. ane te duyagamana ane duSkatAthI prApta thayelA aMtIma apayazanuM anubhava janmajJAna e che. manuSyanA jIvananuM koI paNa eka kAyamanuM dhyeya hovuM e parama parama Avazyaka che. je je bhinna bhinna prakAranA lokonA sahavAsamAM ApaNe AvIe chIe te te manuSyanI laharI pramANe-pratIpaLe te preyamAM pheraphAra karavA enA jevuM AtmaghAta murkhapaNuM bIjuM koI paNa nathI. viveka e manuSyanA hRdayarUpI nyAya maMdirane "paMca" che. A paMcanI nyAya paddhati tadana vicItra che. nyAyanuM kAma AgaLa cAlu karatAM pahelAM ja te tene nIkAla karI nAMkhe che. bhaviSyakALanA sukhane nAza na thAya evI rIte sAMpratakALanA sukhane upabhoga manuSyoe levo joIe. mitramaMDaLamAM cAlatuM saMbhASaNa e eka prakAranuM bhavinodana che. paNa te paTA khelavAnI raMgabhUmi agara zetruMjane khela nathI e darekanA lakSamAM levA jevuM che. ApaNA iSTamitra sahavartamAna je sukhanuM sevana karavAne lAbha maLe che tenI mISTatA kaMI ora ja hoya che. bIjAnA duHkhanA mAM badalAthI ApaNe sukha meLavavuM e kharA suzIla manuSyanuM lakSaNu nathI. bIjAne udezIne nAkanAM TIcakAM caDhAvanAra manuSya hamezAM kSudra buddhineja hovo joie ema lAge che. bIjAnI yogyatA kamI thAya to ApaNI yogyatA vadhe evI tenI samaja hevAthI tenI hamezAM nIce pravRtti ja che. mana AnaMdI rAkhavuM enA jevuM bIjuM pathya nathI. manuSyamAM svAbhAvika pAzavI ane AsurI aMza che. temaja devI aMza paNa che. pAvI ane AsurI aMza tAbAmAM lAvavAno ane devInI upAsanA karavAno prayAsa karavo joIe. anubhava ane jJAna tarUNAvasthAmAM vizeSa hovAne lIdhe ane manovikAra prabaLa hovAne lIdhe manuSyone mehajALamAM sahaja phasAvAno saMbhava A vayamAM vizeSa rahe che. zuddha aMtaHkaraNanA jevI mUlyavAna bIjI milkata nathI. viSaya laMpaTa thavuM eTale pazu banavuM ! sUkSma jIvananA mArge bahu aTapaTA che. vIralA pravAsI ja te bhAge kuzaLakSema pahoMcI icchIta prApta karI zake che. paNa tevA pravAsI nI lAja.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ hamArI noMdha. hamArI noMdha. 389 gayA aMkamAM B nI sahI sAthe pragaTa thayela lekha tarapha vAMcakAnuM lakSa kheMcavAnI jarUra eTalA mATe che ke A jamAne jJAnanA ane tenA AdhAra lai hiMdu dharmamAM hiMsA ceAgya prayAsa karavAne che temAM je susta rahe te pAchaLa paDe che, nA niSedha, jyAre hRdayanI lAgaNI vaDe je AgaLa vadhe che te jaya pAme che. prANI rakSaka sasthA dhuLIo kharekhara upayegI kArya bajAve che. gheADA varSoM upara dharamapuranA nAmadAra mahArAjA samakSa sajA thai hatI ane sekaDA paDItAe hiMdu dharmamAM hi MsAna niSedha che. ane te kArya nIti ane vyavahAranI najare pazu niMdanIya che tathA anarthakAraka che ema jAhera karyuM hatuM ane te abhiprAyA ekaThA karI ApaNI jaina zvetAmbara kranse eka pustakanA rUpe pragaTa karyo hatA. temaja dezI rAjya kartAone te putaka mekalavAmAM AvyuM hatuM ane jIvenI rakSA mATe arajI karavAmAM AvI hatI, tenuM pariNAma ApaNe joi gayA chIe tema sArUMja AvyuM che. uparAMta majakura sasthAe hAlamAM zarU karela prayatnathI tevA abhiprAyenI saMkhyAmAM vadhArA thavAnuM pariNAma vizeSa sArja Avaze. agAu maLelA lagabhaga traNase upara abhiprAyamAM jema samartha vidvAnA che tema A saMsthAnA prayatnamAM paNa samartha gAdIpatI zaMkarAcAryAM, mahAmahe|pAdhyAya paMDIte, ityAdi samartha vidyAnA jaNuAya che. A prasaMge ame sUcanA karavAnI jarUra joie chIe ke tevA abhiprAya darzaka mahAzaye ne pAtAnI lAgavaga ke sattAnA premapUrvaka sadupayoga kare teAja ApelA abhiprAyanuM khar sArthaka thAya, kemake haju evA ghaNA sthaLeA che ke jyAM dharmanA nAme-ajJAnatA vaDe seMkaDA prANIo kamAte mare che; tevA sthaLoe gAdIpatIe ke paDIte potAnI jAti mahenate upadeza ane dalIlapUrvaka samajAvaTa vaDe-joitI asara upajAvavAnA prayAsa sArA pramANamAM karatA jaNAtA nathI je khAsa karavAnI jarUra che. prANIene kramAte maratA bacAvavA ane manuSyAne mAMsAhAranA geraphAyadA samajAvI anarthathI pAchA haThAvavA te rIte dayAnuM mIzana AgaLa vadhAranAra ane bIjI rIte hiMsA ghaTADavAnA prayatna karI dezane pazu lAbha karI zakavAnA prayatnakAra je saMsthAo che te kharekhara dhanyavAdane pAtra che temaja kharI madane pAtra che. hiMdustAnamAMnI dareka prANI rakSaka maMDaLIe saMyuktamane ceAgya sthaLe evI araja kare ke " dharmanA nAme te pazuvadha tamArI sattAnA dareka sthaLeAmAM kAyA bhArate aTakAvave. " te atyAra sudhInA prayatnanA pariNAme AzA rAkhavAne kAraNu che ke jenuM pariNAma zubhaja nIvaDe. dugme te zuM pazu anya dharmanA granthe paNa pazuvadhanA niSedha kare che ane prANIonI rakSA karavAnI jaNAve che eTaluMja nahi paNa hiMsAdi akArya karanAranI sadgatI nathI ema jaNAve che. A aMkamAM pragaTa thayela mI. lAbhaththaMkaranI sahI sAthanuM lakhANa zvetAM jAze ke sIdhI ADakatarI rIte ApaNA zubha prayAsanuM phaLa kevuM uttama nIvaDe jApAnanI sarakAra che? jaNAvavuM jarUranuM che ke muMbai madhenA nAmadAra jApAnanI sarakAranA vaDA kaoNnasala (elacI) pAse muMbainI ApaNI jaina zvetAmbara kAnapharansa rIsa taraphanA keTalAka gRhastheA uparAMta mI. vImA dalAla, sI. vADIyA, mI.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 buddhiprabhA purUSottama jhAlA, mI. lAbhazaMkara vagere gRhasthoe DepyuTezananA rUpe mulAkAta lIdhI hatI ane je vakhate maherabAna konaTa sAhebe ApaNI arajanA vyAjabIpaNA mATe ghaNA prazna karyA hatA te savaLAno pratyuttara bahu sArI rIte apAyo hato ane teoe vaLatA uttaramAM A mATe dIlazojI pragaTa karI te araja nAmadAra jApAnanA zahenazAhane pahecADavAnI khAtrI ApI hatI. ame bhulatA na hoie te A pramANe prayAsa karavAnI sUcanA zeTha vasanajI khImajInI hatI ane tene mI. lAbhazaMkaranA prayAse ApaNI konapharansa ane bIjA baMdhuoe upADI lIdhI hatI. saMyuktabaLanA lAbho A rIte keTalA harSa upajAvanArA che te jaNAvavA mATe ja ATalI nedha Avazyaka jaNa che. dareka prajA saMyukta baLathI vadhI che ane dareka kAryano vijaya paNa saMyubaLathIja che. e sUtra dareke yAda rAkhavAnI jarUra che. dilakhuza hitazikSA. vividha bedhasaMgraha -prastAvika bihAra.) praNamI pArzva chaNaMdane, namI padmAvatI mAya; dilakhuza uttama bodha A, kahetAM mana harakhAya. AvyA mUThI vALIne, jAvuM khAlI hAtha. pApa punya viNa jagatamAM, Ave nava kaMI sAtha. jUThI mAyA jagatanI, jUThA khela tamAma; kaI nahi tArUM vaLI, tuM nahi kehane mAnaviSaya sukha viSe sArikha, kripAkanA sama jANa; bhogavatAM sukha lAgatuM, paNa e duHkhanI khANa. vArathanuM saiA chesaguM, mAta, tAta ne bhAta; bhAyAnA A varaNathI, bagaDI jAye vAta. kuDo deha A kAramo, viNasaMtAM nahi vAra; jaLa paTAnI pare, phUTI jAya niradhAra. durjana kerA saMgathI, hANa atizaya thAya; lAja gumAve palakamAM, du:kha sAgara DubAya. mIThA bolA mAnavI, guNathI kaDavA haiya; miSTa padAraya zarIrane, avaguNa karatA joya. pitAnA guNa avaguNe, para jAnathI dekhAya; mukha pitAnuM paNa juo, darpaNuthI dekhAya. eka gurUnA ziSya paNa, karatA ulaTAM kAja; kAtara kapaDAM kApatI, sIve seya tamAma. sukRta teM kIdhAM nahi, parabhava sukhane kAja; vRthA janma gumAvIe, kIdhAM pApa akAja.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilakhuza hitazikSA. 12. gurU vANane suNa le, tana mana jIva lagAya; bahu guNa pAme AtmA, bhava bhavanAM duHkha jAya. sajajana durjana navi huve, taje na Apa svabhAva; tAva, ghAva kaMcana sahe, paNa taje na kaMcana bhAva. zIle saMkaTa savi TaLe, zIle TaLe kaleza; zIle jaza kIti ghaNI, vAdhe deza videza. zIle ari pahoMce nahi, zIle zItala Aga; bhUta bhayaMkara zIlathI, bhaya e sa bhAga. kALa rUpa paranAra che, hare haravAthI prANa; sItAne haravA thakI, thaI rAvaNanI hANa. paranArInI saMgatI, kucI durgati dhAra; mUla adharma tarU taNe, tene karo parihAra. paranArInI rItathI, vaMza kalaMkita thAya; ahIM paNa ladhutA pAmIne, parabhava narake jAya. viSa khAI maravuM bhaluM, paDavuM agni mojAra; paNa nIca vyabhicArathI, dUra rahe niradhAra. kaSTa sahana kIdhA pachI, anubhavathI sukha thAya; bhaNatAM kaSTa paDe kharuM, paNa pachI sukha samajAya. aneka manI IcchA pUraNa, thatAM na lobhI dharAya; saritA adhika maLyA chatAM, samudra nahi bharAya. sukhiA sahu saMsAramAM, saMtevI samajAya; sukha du:kha deve (je) dIdhuM, tethI tRpta jaNAya. madhura vacana suNatAM sadA, verI vaza thaI jAya; DesavA Ave nAga paNa, moralIe bhAya. moTAnAM sukha duHkha paNa, moTAM jarUra jaNAya; . pAMDava naLa, harizcaMdrane, rAma thakI samajAya. IrSA agni ari taNe, mR6 vacane elAya; dhakhadhakhato agni juo, jaLathI zAna karAya. ajJAnIne Azare, bhavajala kema tarAya; budatA nAre besIne, samudra nava utarAya. jAti svabhAva jAye nahi, karatAM koDa upAya; patthara bhIMjavI TAMkatAM, jharane agni jaNAya. sajajananI saMgata thakI, avaguNa aLagA thAya; zuddha jaLanA saMyogathI, malInatA maTI jaya. viSaya viSe vyAkulapaNuM, je sonIne hAya; te jJAnI ajJAnI taNe phera na dIse anaMta guNa A AtmA, caDha karmane mela; badalakhuza jJAnI gurU male, te jAe te hela. kAya,
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 buddhiprabhA. dodhaka chaMda a 11 bhagaNa 3 aMte be guru. (lekhaka-pAnAcaMda jecaMda muMbAI). (nirjaLAgAma navANa gaLAva-e rAga. dharma mahadayane spezya thavA ekavisa guNa AdaravAnI zikSA akSaka je nija deva hameza sudhAre, je paradepa kadI na vicAre; je guNa gaMbhiratA pragaTAve, te zubha dharma maheya pAve. rUpanidhi je mita bhojana kAya sudhAre, aMga upAMga na hIna lagAra; saMdira rUpa zuM aMga dipAve, te zubha dharma mahadaya pAve. sAmya je zubha zAnadayALu svabhAve, je jIva pApanuM karma nivAre; zItaLatA zazinA sama Ave, te zubha dharma mahadaya pAve. janapriya loka viSe vaLI vallabha ghAve, eTa anekaja kArya karAve; komaLa vANu vadI harakhAve, te zubha dharma mahadaya pAve. amara" jUra kaThorapaNuM jhaTa vAre, jJAna kSamA vinayAdika dhAre; tAmasa bhAva kadI nava lAve, te zubha dharma mahadaya pAve. loka aloka apAcina ghAve, mAnavane hitakAri karAve; ALa dai parane na dubhAve, te zubha dharma mahadaya pAve. azaTha8 vaMcaka dhurta na thAya kadApI, je nava thAya vizvAsa vidhAtI; je kuTilApaNuM nava lAve, te zubha dharma mahodaya pAve. dakSiNAvaMta kAraja je nija tyAga karIne, kAma kare paraprIta dharIne; dakSiNavaMtu pAri kahAve, te zubha dharma mahodaya pAve. lAlu zIla svabhAva lajAnu kahAve, lAja viyu kadI uttamatA kuLamAMhi dipAve, te zubha dharma mahadaya pAve. 1 gabhira. 2 3pavAna. 3 zAnta. 4 mANasanI prItivALe. 5 prasanna citta yukta zAna AbhA. 6 bIkaNa. 7 apavAdi. 8 chaLa rahita. 9 sAmAnuM dila prasanna rAkhanAra.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRgane ela. 381 dayALu pIDa kare parapApaja dhAre, kreparane sukha punya vicAre; dharma dayAmaya satya suhAve, te zubha dharma mahadaya pAve. madhyastha, je pakSapAta kare nava kayAreka vastu svarUpa maustha vicAre; sama daSTI narane zubha Ave, te zubha dharma mahodaya pAve. apUrNa mUgane olaMbo. (lekhaka-pAnAcaMda jecaMda muMbaI) (e vAre bIrAje chegI tIhAM haMsa jAvure e rAga) zuM re viyegI kIdhI mRga vanavAsare, ane rahyA nahi bheLA tAre mana hasIre. sItApati rAghava tuhi aMtarAyare, laMkapatinAM kSaNumAM zIza kaTAre. zazIne laMko tuM te maMgaLakArIre, Aje zidhAve mora nema gIranArIre. tune te nihALI mArA pati to sidhAra, rathane phirAvi vahAlA nema prabhu jAvere. viyegI karAve mRga mRgadhI manAve, kRpALu prabhujI tune abhaya apAvere. dhALu tyAre kIdhI pazuo ugArIre, tuma anurAgIjIne prabhuja visArIre. rAjula manAve mAno nema prabhu pyArAre, subuddhi sudhAre rUDAM kAraja hamArA. zere. 7 ka patti. lekhaka, jayasIMha premAbhAI, kapaDavaNaja.). game te samaye, game te prasaMge, game te sthitimAM, game tyAM javAmAM, game te vAre uccatA prApta karavAmAM manuSya mAtrane pravRttine AdhAra lIdhA vinA cAle tema nathI. manuSya dareka kSaNe pravRtti karI rahyo che. koI paNa jAtanuM kAryo karyA vinA besI rahela mANasa paNa pravRtti karI rahela che. ane zaMkA upasthita thaze ke juo tapAsa te manuSyanA hadayanA uMDANa bhAgane pUchate tarata ja samajAze. hAtha, paga halAvavA eTaleja pravRtti karI ema kahe
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 buddhiprabhA vAya nahi. manuSyane prakRti vinA cAle tema cheja nahi. koI paNa kAryasiddhi bhavitavya tAnA AdhAra upara nAMkhI manane koI paNa jAtanuM kriyA vinAnuM banAvI rAkho ane pachI pariNAma jue ke zuM Ave che. AtmAnI sAthe udhama vaLagela che. manuSyaja pravRtti kare che ema nathI paNa eka sUmamAM sUkSma jIvathI mAMDIne te eka moTA moTA deva suddhAMta pravRtti kare che. kharekhara pravRtti te tyAreja aTake ke pUrNatva prApti thAya eTale ke sUkSma chavathI mAMDIne eka manuSya sudhI sarva temaja devane paNa haju teono raste pUrNa thaze hato tethI AgaLane AgaLa cAlavAnuM che. atra vicAra thAya che ke tyAre ApaNe nivRttinA vicArano upadeza kema devAmAM Avyo che. bhAI eja vicAra ajJAnatAne sucave che. nivRttinI kharI vyAkhya haju samajyA nathI. atre je nivRtti viSe upadeza che te vizrAMtI levAne mATe che. dhAro ke eka manuSya paththara teDavAnuM kArya karato hoya che. have tene thAkato lAge che ja, te vakhate tene vizrAMtI levAnuM kahevAmAM Ave che ane te vizrAMtI le che temaja tene AgaLa kArya karavAmAM adhIka utsAha temaja baLa maLe che. tevI ja rIte A bAbatamAM che. ApaNe ghaNuM ja pravRtti karIne haju ghaNuMja AgaLa cAlavAnuM che. have je vizrAMtI levAmAM na Ave to ApaNuM AgaLa cAlavAnuM baLa aTakI jAya che. eka chokarAne eka lesana purU karavAnuM che. have je te purU karato nathI tyAM sudhI tene japa vaLatA nathI. paNa je te lesanamAM sthaLe sthaLe joItI vizrAMtI leto nathI te te kadI paNa lesana purU karI zaktA nathI. arthAta tene te AvaDatuM ja nathI eTaluM nahi paraMtu tema karatAM niSkrIya thaI jAya che. agara je bIjA viSaya hAtha dharI le athavA tenAthI kAMto thAya te paNa tenuM kArya siddha thatuM nathI e lakSamAM rAkhavuM. temaja ApaNe paNa samajavAnuM che ane Ama hoI pravRttinA mArgamAM ApaNane nivRttinI jarUra che paNa nivRttinA vicAre Aje jagatane e khoTe bhAsa besADI dIdho che ke tethI atyaMta DAnI thatI najare paDe che. saMsAramAMthI virakata thavuM te paNa kAMIka AgaLa vadhavA mATe ja che. eTale temAM paNa pravRtti lAguja che. jyAre AvI rIte virakatadazAmAM pravRtti che te vyavahAra egya gRstha dazAmAM pravRtti kema nA hoya? A uparathI samajAya che ke prakRti eja unnatine mArga che ane vizrAMtI arthe tenI sAthe nivRti joDAyelI che. eTale ke niti pravRttithI judI pheI cIja ja nathI paNa pravRttinI aMdara ja tene samAveza karavo yugya thaI paDaze. majura tenI rojIne mATe majurI kare che toja paisA prApta karI zake che. have je tene ema kahevAmAM Ave ke tuM A vaitaruM karavuM cheDI de to pachI rAja pedA kayAMthI karI zake. tyAre have tene bIjanA AdhAra upara rahevAnI jarUra paDe. eja amArI dazA, AvA ja vicArane lai bhikSuka vRttine piSaNa ApyuM che paNa bhAIo tame te vicArane tyAga kare. tapAso ke ApaNe koI kArya karIe chIe temAM lAbha prathama joIe chIe. dAna ApavuM te egya che. paNa juo ke muni mahArAjAe ApaNane bodha Ape che temaja jagatanuM hita sAdhavA pravRtti karI rahyA che tene ApaNe dAna ApIe chIe te uttamottama dAna lekhAya che. evI ja rIte tame dAna Ape, dAna ApavAnA nathI paNa pilI vRttithI te zuM pariNAma Ave che teno vicAra kare. teo khAI pIne besI rahe che tethI te jagatanuM hita sAdhavAnA mArgane te kAMIja vicAra karatA nathI paNa jagatane ulaTuM anItimAna bhikSaka vRttivALuM ane evuM ja kharAba pariNAma upa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravRtti. 38 3 jAvI kADhe che. tenI pAse koI paNa kAma karAve, ane tene dAna Apo. upakAra vRtti rAkhe paNa te evI hevI joIe ke jethI ahitakara mArganuM poSaNa na thAya paNa tenA hitanI vRddhi thAya. daridrane poSave te jarUranuM che paNa tenI daridratA vadhe tevI rIte pipavAthI tene geralAbha che tethI te yatheccha upakAra vRti nathI. vaLI koI paNa manuSyane evA vicArothI na pa ke jethI ahitakara mArganI vRddhi thAya. eka lakSAdhipati che. have te niyamasara pitAnuM kArya karatA hoya che ane dhana prApti arthe vadhu ne vadhu pravRtti karatA hoya che arthAta varka, (mahenata) karato hoya che. ema manuSya maLe ane kahe ke tamo AvuM kArya kare te tamane ThIka kahevAya? tame zekIne zobhe nahi. AvA vicAra darzAvI tenuM zuM hita kare che? bilakula nahi. mAne ke tenA vicArane laI te manuSya mahenata karato aTakI jAya te pachI yatheccha lAbha bIjAnA AdhArane laIne thavAne te nahija ane evI rIte te ulaTI tenI zeThAI naSTa thava nI. evAja bIjA aneka dAkhalA maLI Avaze. pravRtti karavI eja manuSyanuM kharekhara kartavya che. dhana prApti arthe tene yogya pravRtti karavI tevIja rIte amUlya dhana prApti karavAne mATe tene yogyanI paNa pravRtti karavI hitakara che. zubha pravRtti AdaraNuMya che ane azubha pravRtti tyajavA yogya che. corI karIne dhanADhayA thavAnI prati egya nathI paNa vepAra karIne dhanADhaya thavuM temAM kAMI khoTuM nathI. have jeo bhikSuka vRttine poSe che teo Akhare kevA nivaDe che te upara vicAra kare. eka bhikSukane Aja joitI bhIkSA na maLI AvI te dhIme dhIme tene corI karavAno, khUna karavAno ane potAne joItI cIja prApta karavAno vicAra thaI Avaze. kahe AthI duniAmAM keTalo baDe vadhaze? jyAre duniyAmAMthI AvI vRtti naSTa thaze tyAre ja unnati thaze. Aja vRttine kharekhara duniyAne nIca kerImAM rAkhI che. nivRttine kevI vRttinuM svarUpa ApavAthI A banyuM che te samajAyuM ja haze. mATe AvI vRttine na pitAM temane bhoga ghattine Adaze ane tamArI unnatine sA. pArakAnA upara upakAravRtti e prazasya che paraMtu tema karavAmAM vaccha viveka have joIe. tamArI pravRtti evI rAkho ke jethI temane temaja anyane paNa kAryamAM utsAha maLe. usAha kAryane kharU siddha karavAnuM tatva che. AvA vicArane laIne utsAha pUrvaka-vivekapUrvaka pravRttine Adare. te upara muni mahArAjazrI buddhisAgara sUrijIe racIta A nIcenuM pada vAMce ane tenuM manana kare. cAle karyA viNa janahine vAdhikAre kRtya che, te kAryanI pravRttimAM vahevuM sadA satya che; nija kAryanI pravRttimAM rAcI rahI AgaLa calo. nivRttimAM pravRtti che jhaTa mela manane AmaLA. niSkrIya banavA cAhate pravRttinA paMthe paDe, prakRtine tyAga thakI adhikAra vaNa aMte rahe; mArI ghaNAM phAMphAM pachI adhikAra vaNa pAchA phare, mATe pravRtti AdarI nitinI AzA dhare kAMTA thakI kAMTa haze pravRttinuM jIvana dharI, nivRtti layaja biMdue aMtara dharI pagalAM bharI; AgaLa vahe muja bAMdho AgaLa vaha AgaLa vaho, patinA A maMpio kAryo karI sukhaDAM lahe.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 budiSabhA. navarA jarA bese nahi karatA rahe kAryo sadA, nIja kAryanA yogI banI jIvana vahe sadhaLuM khudA; vRittinA paMthe pravRtti Adaro jhaTa Adare; ALasya niMdA tyAgIne zubha kAryanI kIMmata karo. bole hadayanAM bAraNuM te bhUmInI zuddhi kare, vA majhAnAM bIja temAM ugaze nizvaya dhare; niSkAma karaNI kIjIe mana rIjIe nahi khIe, budhdhabdhi zubha pravRttimAM nivRtti lakSmaja lIjIe. teo kahe che ke je karyA vinA cAle tema nathI ane te karavAne tame adhikArI che athavA to je tamArA adhikAramAM che tevuM kRtya karavuM eja sadA satya che. tame pravRttimAM rAcI rahI sadA AgaLa vadho. nivRttimAM pravRtti che e vAta nizcaya svIkAre. ane te viSe manamAM koI paNa jAtanI zaMkAne sthAna na Ape. jo tame koI paNa jAtanuM kAma karavA IcchatA na ho arthAt akrIya banavA icchatA hato pravRtti kare. bAkI pravRttine tajI dIdhAthI te tamArA adhikAranI vAta nathI ema hoI chatamAM nizcaya pAchA paDaze arthAt tame akrIya banavA icche che paNa je hamaNuja akaya banaze to tame je sthitinA Ichaka che te vastu prApta karI zake tema nathI. hAla to tamAre pravRttija karavAnI che. vakhata thae teo niSkrIya thaI zakaze paNa pravRttine sevIneja, mATe pravRttine AdarIne ja nivRttinI AzA kare. jema eka kAMTo vAgye he ya to te bIjA kAMTA vatI kADhI zakAya che ane te bane kAMTA nakAmA gaNuM pheMkI devAmAM Ave temaja azubha pravRttine zubha pravRttithI harI ane pachI zubha pravRttine nakAmI gaNI phekI deze te te kArya thaI zake tema mATe te pramANe hAla te pravRttinuM ja jIvana dharo. nivRtti meLavavAnuM lobindu hRdayamAM pravRttine sthApe te pramANe ja pagalAM bharo. he bhAIo e rIte AgaLane AgaLa vadhe ane e pIo, manuSya e jagatamAM pavIrUpa che. prakRtinAM kAryo karI sukhaDAM arthAt sukhane meLave. kaI paNa vakhata navarA besI rahe paNa sadA kAja karata rahe. pitAnA kArya karavAmAM rAgI bano ane eja pramANe tamArA jIvanane vahevA de. nivRtti meLavavAne arthe pravRttineja AdarI. A kSaNe ja tene Adara. ALasya ane niMdAne tyAga karIne zubha kAryanI kIMmata karo. hadayanAM bAraNuM khele ane hadaya bhUmine svaccha banAvo arthAta vicAra nirmaLa karo. jevAM bIja vAvaze tevAM ja phaLa maLaze mATe majAnAM bIja vAvI arthAt vicArarUpa bIja upajAvI nirdoSaja vAvI tenAM tevAM uttama phaLane meLave. koI paNa jAtanI artha vinAnI karaNI karo ane manamAM sadA prasanna rahe. tame kadApI paNa khIjAo nahi arthAta koI upara deva dharo nahi. buddhinA nIdhAna evA buddhisAgara sUrijI kahe che ke zubha pravRtti karavAmAM aMte nivRtti ja maLaze e na sa la che rAkhI ane pravRttine Adare. prIya vAMcaka ! uparano bodha lakSamAM lo. tenuM manana karo ane pravRttine ja Adara atra mahArAjazrI nivRttine artha niSkrIya thavuM e svIkAre che. meM je zabda prathama nivRtti vAparyo che te niSkrIya thavuM tema nahi paNa vizrAMtI levo e darzAvela che. A khulAse lakhavAnuM kAraNa e ke vAMcaka tethI judA bhAvane grahaNa karI le nahi,
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vismaraNanI jarUrIAta. dilakhuza upadezika pada. (lekhaka-DI. jI. zAha, mANekapura nivAsI.) cetana. 1 cetana. 2 cetana. 3 -rAga-kArI-dhIrAnA padane- cetana vicArore, jagamAMthI jAvuM sahI; ajJAne athaDAyare, mujhAo zuM mohI rahI. athira saMsAre kapaTa karIne, meLave dhana apAra; marNa pachIe tArI pAchaLa, Ave nahi talabhAra; AvyA tevA jAzere, sAthe punya pApa laI. kenAM bhaginI, putra, nArIne, svajana saMbaMdhI sarva; aMtakALe e thAye aLamAM, tyAre utaraze ga; tyAre te pastAIzare, samaja tuja hRdaya nahI. kaSTa veThIne saMgraha kIdho, jaze te para hAtha; dharma nItimAM kAMi nava kharacyuM, thayA ajJAnI nAtha; avasara Avo bhUre, mukhetAe mohI rahI. jagna mAMhe zaravira gaNAtA, kuTuMba sAthe apAra; tevA bahAdura cAlyA gayA te, jenAM nahi jaDanAra; mATe vahelA cetare, to sukha pAmo kaMi. miyA moha mAyAne sArUM, beThe na karIne ThAma; paNa kASTa sAthe smazAne, karaze kALa gulAma; te vakhate tyAM tArIre, buddhi kAma Ave nahi. mATe cetana jaladI cetI le, pAme parabhava sukha; zu kRpAe kahe che,giradhara suta dilakhuza; maLIA sadgaNa rUDAre, vaLI jaina dharma sahIH cetana. 4 cetana 5 cetana. 6 cetana. 7 vismaraNanI jarurIAta. (lekhaka-ratIlAla-amadAvAda) che A ! tu vicAra karIza te tane mAlama paDaze ke A manuSyabhava hajAro bhava bhaTakyA pachI Avyo che. bhavAbdhi tarAvI mekSarUpI acaLa sthAna para pahoMcADavA manuSya deha tane maLe che, je sukha Idrone nathI te sukhane tuM bhegI thayo chuM. tyAre tAre AvI senerI taka gumAvavI e zuM koI jJAnI purUSa kabula rAkhaze? nA, tyAre sateja thA, A Lasa tajI AgaLa vadha ane tArA vyavahArU kAryomAM thatI bhUlone sudhAra, ane satya mArgane oLakhI sIdhe sarIAma raste cAla ane acaLa dhAme paheya. tuM jANe che ke je manuSya
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA saMsAranI laherIne kahAvo levA bhAgyavaMta banyA che, teo darekane potAnA vyavahAra upapigamAM temaja jJAnanI relaM chelamAM, eTale ke sarva kAryamAM smaraNazaktinI jarUrIyAta jaNAya che. smaraNazaktinA pratApathI ApaNe sarva vastune smaraNamAM vA dhyAnamAM rAkhI zakIe chIe. sAdhAraNa rIte je loko najIvI vastune paNa bhUlI jAya che te te gamAra vA mUDhamAM khape che ane tevA thavAne kaMI lekhakane hetu nathI paNuM smaraNazaktinI vRddhi vismaraNazaktinA pratApe keTaleka aMze rahelI che. ane tenAthI maLatA guNa raheno ke jenI zodha sArU kAMI khANe davAnI nathI paNa aMtaramAM malInatAne lIdhe prakAza nathI pAmatA tene dazyamAna zI rIte kare ane sAthI thAya che te batAvavAne che. he Arya! je vastuo ApaNuM hRdayane ugamAM rAkhe che. ciMtArUpI cItAmAM heme che. jIvanarI teDavA kAraNa bane che, tevI bAbatone vismaraNa karava-bhUlI javI, magajamAMthI dura karavI lAbhadAyaka che. te ApaNane koI paNa divasa sukha ApanAra nathI. jene ApaNe dukho, paritApa, saMkaTo kahIe chIe te eja che. tevA krura rAkSasenA paMjAmAMthI chuTavuM temaja ApaNuM bhaviSyanA sukhane AdhAra che. ciMtArUpI cItA je ApaNuM rUdhIranuM sadA pAna karanAra che temAMthI bacIe chIe ane ApaNI manuSyadeharUpI naukA saMsAra rUpI samudramAMthI duHkharUpI khaDaka sAthe aphaLAyA vagara mekSarUpI dhAmane pahoMcavAne zaktibhAna thAya che. te kyAre bane ke jyAre pahelA vidane tarapha durlakSa rahI AgaLa vadhIe toja. tyAre A uparathI amArA vAMcaka samajI zakyA haze ke jeTale darajaje smaraNazaktinI AvazyakatA rahelI che, teTaleja darajaje vismaraNanI paNa AvazyakatA rahelI che. vaLI vismaraNathI ApaNuM zarIra taMdurasta rahe che. mana caMcaLa ane stutimAM rahe che. keTalIka vakhate ApaNuM sagAvahAlA ApaNu mitro ke saMbaMdhIo kAMIka kAraNasara kaTu vacana bole che vA krodhamAM AvI jaI na bolavAnuM balI jAya che te sAdhAraNa rIte ApaNA manamAM tenuM koI paNa rIte vera levAnuM mana thAya che ane rAtri divasa tenA racavAmAM-magaja malIna vicAro karavAmAM guMcAya che ane vakhata Ave, lAga phAve tenuM kAsaLa kADhavA prere che. paNa A ApaNuM ajJAna che. ApaNe sAmAnuM kharAba karavA jatAM ApaNe potAnuM kharAba karIe chIe ane vahetA sukhanA nirmaLa jharAne ApaNe ja baMdha karIe chIe. . jevI rIte koI kheDUta bIja jamInamAM vAve to tene sAruM yA narasuM phaLa maLyA vagara rahetuM nathI. tevI ja rIte ApaNe je vicAro karIe chIe tenA pramANamAM ja ApaNane sArA vA narasAM phaLa maLe che ane te ja pramANe bhaviSyamAM sukha prApta karIe chIe, ane te ja pramANe duniyAmAM prakAza pAmIe chIeH vaLI he Arya! tuM yAda rAkhaje ke sAmA mANase game teTaluM kharAba karyuM hoya te paNa koI paNa divasa vera levAnA vicArA karavA nahi. je vicAre nahi thAya te pachI AcAra thavA koI paNa divasa saMbhavatuM nathI. mATe je sAmAnuM vera levuM hoya te tenAM karelAM kR tarapha durlakSa rahI, tenA tarapha sArA vicAra pheMka, temaja tene je bhUla karI che tenuM tene bhAna thAya tevA sajajaDa vicAro nAkha. A rIte sAmo mANasa potAnI bhUlane lIdhe pastAze ane te pharIthI na thAya te mATe sAvacetI rAkhatAM zIkhaze. vera levAne A sarvathI sAro ane banne pakSane lAbhadAyaka mArga che. je A pramANe nahi thAya te eka eka malina vicArothI tyAM tumula yuddha jAmaze ane banne khUvAra thaze. mATe te Arya! tuM samajI zake haIza.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vistaraNanI jarUrIAta. ke je vicArA ApaNe karIe chIe teja pramANe ApaNe ApaNuM cAritra dhaDIe chIe. vartaNukathI ne ke ApA manamAM dUMga paNa jo ApaNAmAM vismaraNa karavAnI zakIe chIe. te sAthe zArIrika ane kAi paNa vyaktie kaDelAM kaTU vacana vA duSTa Ave che ane ApaNuM mAnasika baLa ghaTe che, zakti khIlelI hoya che te te udvegane dura karI mAnasika baLane kSaya thate aTakAvIe chIe. priya vAMcaka! jyAre jyAre tamane AvA prasa`ga maLe tyAre tyAre tamane mAlama paDayA vagara raheze nahi ke AvI geravartaNukathI ApaNA manamAM sAmA dhaNI upara krodha thayA vagara rahetA nathI. jyAre sAmA mAsa upara krodha thAya tyAre tenA thayelA upakAre ane guNNAnuM smaraNa karavuM kAraNa ke duniyAmAM eke evI vastu nathI ke jemAMthI ApaNane gra haNu karavAnuM na hoya, paNa je manuSya vismaraNa " nA pAThane pUre pUrA bhaNelA hoya che te krodha rUpI pracaMDa sarpanA paMjAmAMthI chUTe che ane kSamArUpI amUlya guNa ratnane prApta kare che. AthI AdhyAtmika jIvana je ApaNune aMdhakAramAMthI prakAzamAM lAve che, kSaNuiMka sukhatI lAlace mAMthI cIrasyAyo sukhana! dhAme paheAMcavAnI chaThThAnA utpanna kare che, hRda yamAM rahelA jAgRtI caMdrane sateja kare che, prabhune mArga batAve che, TuMkamAM kahIe te nama sukha apAve che te jIvana gALavA samartha thaie chIe. AvI rIte dhIre dhIre eka pachI eka sarvottama guNanI vRddhi thavA mAMDe che. jyAre ApaNe zIra duHkhanAM vAdaLe tUrI paDe che tyAre ApaNA bhUtakALanA sarva cItAra khaDe thAya che. paNa jevI rIte AgamAM dhI hemyuM hoya che ane puSkaLa bhaDAkA tathA jvALA pragaTa kare che tevI rIte AvI paDelA duHkhamAM ghaTADA karavAne badale vadhArA thAya che. AvI vakhate paNa vistaraNanA pAThane ekavAra pharIthI amalamAM lAvIne du:kheAno nAza karavA. (c dw ev huM Arya ! vismaraNathI tame niraMtara prasanna rahevAnA susvabhAvane kuLavA che. zAMta sAtvika svabhAvane pAtra che ane ekAgratAnA sAtvika baLane meLave che. je ekAgratA sarva vastu para adhikArIpachuM meLavavAnI vA sarva sAmarthyanI kuMcI che. vaLI ApaNe upara kahI gayA ke ApAmAM vismaraNa zakti sArI kholelI hoya che te ApaNe sArI rIte kaMi pazu yAda rAkhI zakIe chIe, paNu te sAthe ApaNAmAM vismaraNu zakti khIlelI hoya che te yAda na rAkhavAnI vastuone magajamAMthI sahelAithI dUra karIe chIe. ane A rIte smaraNu zaktinA keTalAMka nakAmA banne dUra karIe chIe. AdhI smaraNu zakti vadhAre khIle che. sphUrtimAM rahe che ane vIryavAna bane che. he Arya ! vaLo tAre yAda rAkhavu ke jyAre jyAre evA prasaMga udayamAM Ave tyAre te sthAna cheDI kASTha AnaMdI mitra pAse javuM. vadhu suMdara puSpAthI khIlelA sUvAsIta sthAne javu athavA te ApaNI te vakhatanI cAlatI zreNIne dUra karavA koi sArUM pustaka vAMcavu ke jenAthI ApaNlRte Ada thAya ane bhInuM badhuM bhUlI javAya. A traNa kArA vismaraNa zakti khIcavavA sahAyabhUta thaze. jo ApaNe vismaraNa zakti pAmyA hazuM te sadguNe! ApaNAmAM Avaze. ane tedhIja ApaNe yeAgatA mArgamAM siddhatA prApta karavA zaktimAna thazuM. -
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 buddhiprabhA. jIvane upadeza. (anuvAdaka-pUrNacaMdra zarmA.) nita. 1 nita. 2 (jIvaDA je jAgI je jAgI e rAha. ) rAma nAma dhana raLa tuM nita nita rAma nAma dhana raLa tuM. e dhana acaLa sahu sukhadAtA, duSTa karmasada dALa tuM; anarthahArI abhayakArI e, phUlavADI sama phaLa tuM. mAyika mAyAnI mUchamAM, talabhara nahIM TaLavaLa tuM; durgatidAyaka leza na lAyaka, cakita thaI nava caLa tuM. prAsaMkaTo veTha paNa te, marachasara nathI maLatuM; maLe kadI te tenA madamAM, rahe mana rAja raLatuM. buddhi bagADe bhUti bhagADe, vaira jagADe vadhatuM; bhava bhramaNAnuM lapa vaLagADe, tethI Age TaLa tuM. cidAnaMdadhana prabhu cetana ghana, hAtha thavA hita haLa tuM; eja prAptimAM pUrNa caMdra dhara, ahaniza Teka aTala tuM. nita nita. 4 nita. 5. dhUrta guruono goTALo. (anuvAdaka-pUrNacaMdra zarmA.) AvI, 1 (mAna mAyAnA karanArAre e rAha.) dharti gurUoe baMdha mathAvare, AvI avadazA A dezane apAvI; dharma hAne dhatiMga calAvIra, AvI - bharamAvI bhoLA janene bhamAvI, ThATha sahita vAta ThasAvI; svArtha pitAne sAdhe sadAe, phaMdAnI madhye phasAvI. zAstra sAthe zatrutA dharAvI, azAstranI lIlAmAM laganI lagAvI; duniyAne dATa vaLAthe duSTae, IrSyAgnine saLagAvIre. svadezabhakti bhulAvI svabhaktine, pUraNa pATha paDhAvI; zUravIratAne vaMza kahADa samULago, bodhavaDe bAyalA banAvIra. kAma kepa kuDa lobha kapaTanA je kadI, te zubhavAbdhi de tarAvI? pote baDe ne parane buDADe, duSTa mArga mAhe derAvI. deza ane dehanuM kalyANa karavAnI icchA na uramAMhe AvI; pUrNacaMdra kahe evA piTabharAoe, jananInI rUkha lajAvIre. AvI. 2 AvI. che. AvI. 4 AvI. 5
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sasanagama. sonerI khikhAmaNo. (saMgrAhaka sadagata-dilakhuza jI. zAha-mANekapura) (saMdhAna gata aMka pUcha 351. ) (34) traNe lokamAM dharmaja vijaya ApanAre che. mATe artha ane kAma paNa dharma vaDe ja karavAM joIe. (5) satyatA samAna bIje dharma nathI. (36) darIdrI lokonuM pAlana kare paNa dhanavaMtane dhana ApatA nahi. (37) manuSya potAnAM sArAM khoTAM AcaraNa dvArA ja uccatAne athavA nIcatAne prApta thAya che. (38) zarIra ane gusso vacce ghaNuja cheTuM ane judApaNuM che. (38) sukhanuM mULa saMtoSa ane duHkhanuM mULa asaMtoSa che. (40) zarIra sukha ane duHkha e bannene rahevAnuM sthAnaka che. (41) tRSNAthI duHkhane cheDe nathI ane asaMtoSathI sukhane cheDe nathI. (42) idrine nigraha eja mahAdane prApta karAve che. (43) Indriyone nirodha, rAgadveSane kSaya ane jIva mAtranI hiMsA na karavI e amu 9ya guNe vaDe manuSya mokSane pAme che. (44) zubhadharmAcaraNa karanAra manuSyane ja janma saraLa che. (45) jJAnI purUSa koi mANasane hAtha pakaDIne parANe dharma karAvI zake nahi paraMtu teonA upadezathIja leke pitAnI meLe dharmamAM pravarte che. (46) dharmamAM prItivALo manuSya sadagatine pAme che. (47) vidyAnA samAna cahyuM nathI ane viSayAsakti jevuM dukha nathI. (48) kSamA eja zrei baLa ane satya e zreSTha vata che. (4) bumAna purU duHkha ane sukha tathA mAna ane apamAnamAM samabhAva rAkhe che. (50) parama kalyANane ApanAra mAtra dharmaja, parama zaktine ApanAra mAtra kSamAja, pUrNa ptine ApanAra mAtra vivAja, ane sukhane ApanAra mAtra AhaMsA ja che. satsamAgama. (saM. sadagata DI. jI. zAha-mANekapura.) ( vividha vidvAnonAM suvAkya.) -halakA AdamInA saMgathI buddhi ardhagatine pAme che, sarakhe sarakhAnI saMgatathI buddhi sarakhI rahe che, ane mahApurUSanA samAgamathI buddhi utama thAya che. (paMca taMtra) -mUrNa purUSone samAgama moja jALaneja utpanna kare che, ane sAdhu purUSono samAgAma dinapratidina dharmane ja upajAvanAra che. (nIti zAsa) --dharma ane sukha saMpAdana karavA mATe purUSono samAgama karavo joIe kAraNa ke sarone samAgama karavAthI pitAnI zobhAmAM vadhAro thayo che. (zukra nIti.) -A saMsArarUpI kaDavA vRkSamAM be kuLa amRta jevAM che. eka te rasayukata madhura vacana, ane bIjuM satpanI saMgati (cANakya nIti.) -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. --he manuSya ! durjanane saMga cheADI de, ane mahAtmA purUSonA samAgama kara. (bhartRha.) --satpurUSone jeTalA vizvAsa thAya che teTale peAtAne paNa thatA nathI, ane tethIja sarva kAi vizeSe karIne satpurUSane prItithI samAgama karavAne icche che. ( dharmazAstra ) --satpurUSanu darzanaja puNya rUpa kAraNa ke te tIrtharUpa che. vaLI tIrtha te kALe karIne kuLane Ape che paraMtu sAdhu samAgama te tatkALa phaLa Ape che. (cANAkya nIti) --khaLa mANusa paNu satsaMgathI sudhare che. dujaina ane sarpa e emAMthI sarpa sArA che. pazu durjana sAre nathI. ( subhASita. ) --satsaMga karavAthI khaLa purUSomAM paNa nizce karIne sAdhutA prApta thAya che. (ratnAvaLI), ~~~sapurUSonA samAgama karavAthI paramapada prApta thAya che. ane agamya te paNa ceDA vakhatamAM meLavI zakAya che. teTalA mATe prayatna vaDe paNu satpurUSone samAgama nitya karaveza. ( hitApadeza. ) 3. dunIyAmAM jIva- dayAnA pracAra. (lakhanAraH--vADIlAla meAtIlAla zAha.) (1) sarva dharmamAMthI ahiMsAnA upadeza karanArAM vAye.. ahiMsA parameA dharma:"nA upadezaka zrIyuta ag. an. AgirirA (na. 66, hA roDa, iMgamera, madrAsa) eee jUdAM jUdAM dharmazAstromAMthI jIvadyAne lagatAM pramANA zeAdhIne eka haeNnDabIla pragaTa karyuM che, je keTalIka vakhate phrIzrIanene, jAnavarane hema karanArA hiMdIone ane yuddhadharmanA anuyAyIone upadeza karavAmAM kAma lAge tema hovAthI A sthaLe jemanuM tema pragaTa karavuM ucIta dhAryuM cheH---- Vegetarianism AND Tender-Heartedness. TOWARDS LIVINC BEINGS. AUM. Some good principles of great Religions which are worthy of Daily Remembrance and Practice. 1. Man's healthy and natural food and drink are vegetabe productions and good fresh water. (Bible: Gen. i; 29 and 30; ii: 16 and ii: 19; Dan. i: 12, 15 and 21.) 2. Man is to till the ground and 15; iii: t7. 18 and 23.) 3. Man is to treat the dumb animals with kindness: * A righteous man regardeth the life+ of his beast.' (Bible: Prove. xii: to) + Note--The meanings of * LIFE ' in Hebrew are "Soul" and a Living Soul" as explained in the margin against verses 20 and 30 respectively of chapter I, Genesis Reference Bible, Old Version ).
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ dunIyAmAM jIya-dhyAnA prayAra 4. Animals are not to be slighted (Bible: Eccles iii; 18, 19, 20 and 2,} 5. "Thou shalt not kill."
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38ra buddhiprabhA. mAMsanA khorAka vIrudha jApAnanI sarakAra. sAMja vartamAna" nA adhIpatI joga sAheba, sane 1808 nA. sapaTembara mahInAmAM mArA jANavAmAM AvyuM ke yuropIyana prajAnI dekhAdekhIthI jApAnamAM DhoranuM mAMsa khAvAnI phezana zarU thai hatI. te uparathI jApAnanI prajAe zA mATe verIana thavuM joIe e saMbaMdhI te dezanA eka nAmadAra zahenazAha sAhebane meM tA. ra7-6-180 8 ne roja arajI karI hatI tathA suratanA jANItA lokaprIya DAkaTara sAheba dInazAhajI jIvAjI edalabaherAme mArA sadarahu prayAsane saMgIna Teke ApIne muMbaI khAtenA jApAnIjha elacI sAhebane te saMbaMdhamAM arajI karavA uparAMta teo sAheba hajura eka vagavALuM DepyuTezana laI gayA hatA. ApanA dayALu vAMcanArA sAhebo jAne khuzI thaze ke jApAnanI sarakAre hAlamAM pitAnI prajA joga eka sarakayulara prasiddha karIne ArogyatA saMbaMdhI keTalAka niyamo jAhera karyA che temAM "mAMsa bIlakula khAvuM nahi" evI sucanA karelI che. (juvo "satsaMga" surata, tA. 12 mI jAnevArI sane 1814. ) jApAna jevI AgaLa paDatI prajAnA vejITerIyana khorAkanI ADatrI asara bIjI prajAo upara paNa keTalI thavAno saMbhava che teno Apa khyAla karazo. junAgaDha sevaka, tA. 15-1-1914. lAbhazaMkara lakSmIzaMkara, kSaya vagere darado mATe vejITerIana khorAka. amerIkana DAkaTarane anubhava sAheba! hAlamAM A dezamAM kSaya vagere dara saMbaMdhI ghaNI carcA cAle che tethI amerikAmAM tevA daradIone apAtA vejITerIana khorAka saMbaMdhI nIcenA zabdo tarapha ApaNuM dhyAna kheMcuM chuM. (1) I have practised medicine for about forly years, but I have never succeeded in curing cancer and consumption unless my patients stopped sesh-eating, and lived upon vegetable foods.- Dr. G. A. Corning. (2) The patients of the Archara Beach. Sanatorium are fed ou exclusively vegetarian diet, and are not permitted to partake of any kind of meat. This dietetic reginie is extremely successful in the cure of any chronic ailment.-Vegetarian Magazine, Chicago, August, 1908. A dezanA dayALu DAkaTaro paNuM upara pramANe judAM judAM dadone vejITerIana kherAkathI sAjA karIne pitAne anubhava prasiddha karavAnI maherabAnI kare evI mArI prArthanA che. junAgaDha. sevaka, , tA. 26-1-14 lAbhazaMkara lakSmIzaMkara,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkAra ane avalekana. juThI jAhera khabara ApanArano daMDa. ves paMjAbamAM AvelA abAlA zaheramAM paramAnada nAmanA eka manuSya peAtAne dAktara kahevarAvI davAnuM kAmakAja karate hateA. tene pArAne galAsa banAvI te zuddha pArAne che ane amuka guNlR che. tathA amuka vidvAna dAktarAe tene vakhANyA che. ane pete meTI anubhavI dAktara che tevI matalabanI jAhera khabare ApI hatI paNa teja gAmanA De mIlakIrAma nAmanA gRhasthe te kharIdI tapAsI joye te temAM cokhkhA pArAnA banne pArA, sIsu ane kalAi hatuM. A uparathI polIsane khabara ApatAM te pyAle rasAyanazAstrIne tapAsavA ApyA. tene mata ApyA ke " A pyAlAnA haMmeza cAlu upayeAga karavAthI mArA mata pramANe temAM maLI gayela sausu ane pAre eka prakAranI jherI asara karI zake" tyAra pachI vApanArAenI hakIkata meLavatAM te te prakAre pIDAtA mAlUma paDyA hatA. nyAyAdhIze te mATe nIcale cukAdo ApyA. A pyAle jAhera khabaramAM jema jaNAvavAmAM AvyuM che tema kevaLa ceokhkhA pArAnA nathI, paNu ArogyatAne hAnI karanAra bIjI dhAtuo temAM samAyelI che ane A pyAlAne upayAga karanArA bIcArA daradothI pIDAyA che. vaLI A jAhera khabarane kevaLa juThANAthI bharavAmAM AvI che ane tethI bIcArA mAhA khetarAyA che ane teone A pramANe pyAlA kharIdavAnI lAlacamAM nAkhavA mATe kapaTa ane apramANIkapaNuM vAparavAmAM AvyuM che A pramANe tenA upara traNa gunA sAkhIta thAya che tethI huM A DaoN. paramAnaMdane rU. 400) daMDa sAthe dareka gunA mATe cha mahInAnI sakhata kedanI zIkSA karamAvuM chuM. juThI jAhera khabara ApanArAe AthI cetanne. tamArU juThANuM Aje nahi te vakhata chatAM De. mIlakIrAma jevA jANutA jarUra bahAra paDaze ane nyAyAdhIza sA karaze; satyanA jaya che te yAda rAkhavA. ( davA vAparanArA ane vAparavAnI bhalAmaNa karanArA starane paNa bhalAmaNu che ke tee davAneA tapAsa karI pachIja bhalAmaNu karatI ke vAparavI. mAtra peAtAnA leAbhanA arthe dardIone duHkhamAM sapaDAyA rAkhI mUkavAnI bhUla thavA devI nahi. svIkAra ana avalokana. zrI amadAvAda zrAvikA udyoga zALAnA sane 1912 nI sAlanA AThamA rIyA nIhALatAM te zALA bahuja thoDA kharthe upayAgI kAma bAvAtI jAya che paNa lAbha letI zrAvikAonI sakhyA zaheranA pramANamAM ghaNIja kramI che temaja divase divase saMkhyA vadhavAnA badale AgalA varSonI sAthe sarakhAvatAM rIporTavALA varSamAM bahuja kamI che. kamI thavAnuM kharuM kAraNu rIperTa uparathI samajI zakAtuM nathI. zALAne maLatI mAsika madada budha thai hovAthI tenA a~. sekreTarI ane vyavasthApaka kamITIe prayatna karave joie. e te ceAsa che ke strI samAja sudharyAM vInA ApaNI sAMsArI unnati thavI azakaya che to pachI raDavA kuTavAmAM peAtAnuM kartavya purUM thatuM mAnanArI ane kuthalImAM leAkAnAM
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 buddhiprabhA. ghara bhagAvanAranI upamA pAmanArI saubhAgyavaMtI ane vidhavA bahene mATe AvI zALAo khAsa AzIrvAda rUpa ane hitakAraka che. amadAvAda zaheramAM AvI 4-5 zALAo sArA pAyA upara avazya levI joIe. - amadAvAda zaheranI jene vidhavAomAM bhaNelI mAtra 14ra che jyAre abhaNa 14iTa che, ane paraNelImAM 884 che jyAre abhaNa 2641 che. A saMkhyA sekreTarIe 1008 mAM thayela DIrekaTarI uparathI raju karI che te jotAM strIonuM bharela pramANa phakata 20 TakA (abhaNa 80 TakA ) kharekhara khedaja upajAvI zake. 1907mAM ane bharAyela konapharansa prasaMge mahilA pariSad thaI hatI ane temAM keTalIka Avaka paNa thaI hatI, jemAMthI madada meLavavAne A zALAe karelA prayanane svIkAra thayo nathI ema rIporTa uparathI samajAya che paNa tethI nIrAma na thatAM zALAnA vyavasthApaka je khaMtathI maMDayA raheze to joItI madada meLavI zakaze. atre sucanA karavI yogya jaNAya che ke rIporTa jema bane tema varSa pUruM thayA bAda jaladI pragaTa kare ane banatAM sudhI meLAvaDe karI temAM vAMco ane anyone te prasaMge hAjarI ApavA AmaMtraNa karI zALAthI vadhu jANItA karavA. karakasarane niyama rIporTanI chapAI ane meLAvaDAnA aMge hItakAraka nathI. mAtra henDabIlanA rUpamAM pragaTa thatA zorTa sArI asara upajAvI zakato nathI. rIporTanI vIgatamAM vadhAre spaSTatAnI jarUra che teja rIte hisAbanI vIgatamAM paNa jarUra che. temaja saravaiyu dAkhala karI oDITa karAvavo vagere sudhArAnI jarUra che. kamITInA keTalAka graho zrImAna hovAthI teo potAnI taraphathI vArSIka madada yathAvyakti ApavAnI zarUAta karI potAnA mitro ane zrImaMta pAsethI tevI madada meLavavA suprayatna karaze te zubha phaLa Apazeja. prayatna vinA game tevA sArA kAryane uttejana maLatuM nathI. "bole tenA bora vecAya." mATe prayatna karavoja hItakara che. zrImana munizrI mohanalAlajI jena seMTrala lAIbrerI ane saMskRta pAThazALA muMbAI. majakura saMsthAne jAnyuArI 1913 sudhI trIje vArSika rIporTa nIhALatAM jaNAya che ke te dhIme dhIme loka prIyatAmAM vadhAro karatI jAya che ane tenA vyavasthApake paNa tene AgaLa vadhAravAne utsAhI thatA jaNAya che. kahevAne harSa thAya che ke pustakAlayo ane lAIbrerIo aneka sthaLe haze paNa A saMsthAnI mAphaka kAyadA kAnunasara drasTaDIDanA baMdhAraNa mujaba kAma karanAra ane niyamita rIporTa puro pADanAra jemAM A ekaja pustakAlaya che. rIpeTavALA varSa daramiyAna TrasTaDIDanuM kAma saMpUrNa pAra pADavAmAM AvyuM che ane te aMgrejI ane gujarAtImAM chapAtI A rIporTanI sAtheja purU pADavAmAM AvyuM che. temaja lAIbrerI ane pAThazALAnuM kAma niyamita sArA pAyA upara cAle te mATe rIpeTavALA varSamAM kAyadAkAnune paNa taiyAra karI pasAra karavAmAM AvyA che; hareka saMsthAne lAMbe vakhata carasthAyI banAvavA mATe baMdhAraNa ane te pramANe kAma lenAra vyavasthApako ja pAyArUpa hoI zake che. - lAibrerImAM AvatA mAsika, aThavADika ane dainIka vartamAnapatronI saMkhyA 60 nI thaI che jemAM haju vadhAravAnI khAsa jarUra che ema tyAM AvatAM mAsI vagerethI jaNAya che
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ svikAra ane avalokana. 385 ane rIporTamAM paNa vadhAro karavAnI icchA darzAvI che. te ja rIte pustakonI saMkhyA 3425 uparathI 4722 upara gaI che je AgalA vathI 1297no vadhAro batAve che paNa kahevuM joIe ke muMbAI jevA zahera mATe ane khAsa karI seMTrala lAIbrerInA nAma pramANe te saMkhyA dhaNaja nAnI kahevAya. vaLI tene lAbha je pramANamAM levAya che te jotAM kahevuM joIe ke pustakonI te saMkhyAmAM ekadama vadhAro karavo jarUrI che. daravarSe mAtra eka hajAranI kIMmatanAM pustakeja kharIdavA kamITI TharAva kare che ema rIporTIthI jaNAya che paNa game te bhAge thoDI judI upaja (vadhAre nahi te 10 hajAra rUpIAnI) karI 1-2 varSamAM teTalI rakamanAM pustako kharIdavAmAM Avaze. ane pachI daravarSe 1000 nI rakamamAMthI navAM pragaTa thatAM kharIda karavAmAM Avaze tyAreja seMTrala lAIbrerIne yogya pustako ekaThA thaI zakaze. DIpojhITa mukI pustaka ghera vAMcavA lai janArAnI saMkhyA prathama varSamAM ra231 nI hatI jyAre bIjA varSamAM pa340 nI thaI ane trIjA varSamAM 10828 nI thaI. A saMkhyA tarapha najara karatAM jaina dharmanAM ane gujarAtI, hiMdI, saMskRta, aMgrejI, marAThI ema sarve maLI 4rare pustaka zuM hIsAbamAM ? hasta lakhIta anyo cekasa saratoe bahAra gAma mekalI zakAya tevI goThavaNa karI che. ema rIporTa uparathI samajAya che. pusatako ghera vAMcavA laI janAra 10 028 nI saMkhyAmAM 6831 janetara che jyAre phakta 3087 jana che. A upara jainomAM vAMcana zekha keTala kamatI che te samajI zakAze. rIporTamAM muMbaI zaheranI jana vastInI 20860 nI saMkhyAmAM bhAgela 11627 tathA abhaNa 8833 jemAM aMgrejI lakhI vAMcI jANanAra 11dara jAvelA che te jotAM keLavaNInI bAbatamAM jana kAma khuda muMbaImAM paNa haju ghaNI pachAta che ema kahI zakAya. pustakAlaya ane lAIbrerInI mAphaka pAThazALAne lAbha janetara vidhAtha karatAM jana vivAthI ocho le che te mATe koI sAro upAya hAtha dharI jaina vidyArthIone saMskRtanA abhyAsa mATe lalacAvavA joIe che. | vAMcanAranI dinaparadina vadhatI jatI saMkhyAne pahoMcI vaLavA ane khAsa karI mubAInA jene munizrInA mahAna upakArane kRtArtha karavA A lAIbrerI mATe pAyadhaNI ke bhUlezvara jevA vadhAre sagavaDavALA sthAne eka khAsa bIlDIMga thavAnI jarUra che. anukULa samaye je te kArya hAtha dharavAmAM Ave to AzA rAkhI zakAya ke muMbaInA jaino tene Teko ApyA vinA raheze nahi. rIporTa joDe lAIbrerI saMbaMdhI ApavAmAM AvatA lekha mATe tenA utsAhI sekreTa rIonI prati prazaMsanIya che. jhera utAravAnA tAtkAlika upAya.--saMgraha kartA vyAsa zaMkaralAla maganalAla (nAMdola) A nAnakaDuM paNa upayogI pustaka che; jemAM jherI jaMtuo jevA ke sApa, viMchI, uMdara, madhamAkha, kutaruM, vagerenA karaDavAthI caDatA jherane utAravAne sastI ane dareka nAnA gAmaDAmAM maLI zake tevI davAo ane upAya batAvyA che, tathA apI, pAra, vaDatAla, ityAdInA jherane utAravAnA paNuM upAya batAvyA che. kadanA pramANamAM kIMmata 0-4-0 bahu jaNAya che; paraMtu bIjI AvRtti sArA kAgaLa upara sArI chapAIthI bahAra paDe ane 0-1-0 kImata rakhAya te vadhu pracAra thAya; ane tema karavuM pisAya tema jaNAya che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA upadeza ratnAvalI. (lekhaka:-munizrI ajItasAgarajI.) 1. duniyAmAM caDatI paDatI cAlI jAya che. 2. duHkhama kaLIkALa nAme pAMcamo Aro hAlamAM varte che mATe dharmahiNa hoya te kuzaLa, zANu ane sukhIyA gaNAya te banavA joga che. 3. koIne madhya divasa hoya che tyAre koInI madhya rAtri jaNAya che. 4. pitAnI tathA paranI unnati icchanAra mANase kadApi kALe zrImaMtonI sehamAM taNAvuM nahi. pa. ApaNuM manane nirbaLa banAvI parAdhinapaNAnI jALamAM paDavuM nahi. 6. daivanI gatimAM jevuM lakhAyuM te TALavAne kANu samartha che? 7. duHkha TALavAne mANasa banatA prayatno kare che tathApi bhAvI bhAva AgaLa kaMI cAlatuM nathI. 8. sajjana purUSanI sajajanatAthI sarva jagatane zAMti maLe che. tyAre uddhatanI uddhatAIthI jagatane ghaNuM khamavuM paDe che. 8. uddhata mANasa potAnI jIdagImAM parahita na karatAM pitAnuM dhAryuM ja kare che. temaja pitAnI sattAne durUpayoga kare che. 10. kAryAkAryane vicAra karIne asatya mArgano tyAga karo ane satya mArga svIkAre. 11. manuSya dharma ane sukha saMpAdana karavA mATe purUSone saMga karavo joIe. 12. je mANasa mojamajA mATe dhananuM ane jIvananuM rakSaNa kare che, paraMtu jagatanA bhalA mATe tene sadupayoga karato nathI, tenAM dhana ane jIvana nakAmAM che. 13. je mANasa nItithI dhanano saMgraha kare che, te ja tene svaparanA kalyANArthe vAparI zake che. 14. mAnanA pUjArI nAmadhArI satyuthane namaskAra karavA karatAM potAnA bhalAne mATe durjanane namaskAra karavo e vadhAre sAruM che. . 15. manuSya hamezAM satya ane manane Ananda Ape tevI madhura vANI bolIne sarva jagatane rAjI rAkhavuM. 18. anya ane pitAne duHkha Ape chatAM-pote tene duHkha thAya evI kaThora vANI paNa bolavI nahi. 17. sarva bhASA vidhAmAM kuzaLa ane dhArmika vicAromAM kuzaLa evA manuSya paNa anubhavI saranuM niraMtara sevana karavuM. 18. jIjJAsu manuSya uttama prakAranA pitAnA vinaya guNathI niraMtara gurUne saMtuSTa rAkhavA. 19. koI manuSyane pitAnA zatru tarIke pragaTa karavA nahi tema pote paNa koInA thavuM thavuM nahi. 20. bIjAe kareluM pitAnuM apamAna bAhara pADavuM e mUrkha mANasanuM lakSaNa che. 21. manuSya potAnA upara potAnA uparInI thayelI avakRpAne paNa pragaTa karavI nahi. 22. hAlamAM mahAra rAtri ane divaso kevA kAmamAM jAya che? A pramANe niraMtara vicAra karanArA purUva duHkha bhogavato nathI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vihAra. 37 23. anubhava karyA vinA athavA te yathArtha jANyA vinA koI paNa bAbatamAM pitAne abhiprAya darzAvavo nahi. 24. samIpamAM rahelAM zIMgaDAvALAM, nakhavALAM ne DADhavALAM prANuone, durjana, nadIono ane strIone vizvAsa naja karavo. 25. raste sanatAM cAlatAM khAvuM nahi, belatAM bolatAM hasavuM nahi, vAyalI vastune zeka karavo nahi ane pote kareluM kAma kahI batAvavuM nahi. 26. pitAne je mANasane vizvAsa na hoya tenI pAse ubhA rahevuM nahi. 27. nirantara chupAine koinI vArtA sAMbhaLavI nahi temaja nIcanI nokarI karavI nahi. 28. moTA purUSoe je kAma pitAnI sAthe rahIne karavAnI nA kahI hoya te kAma teonI sAthe rahIne karavAnI icchA paNa karavI nahi. 2. manuSya kSaNe kSaNe vidhA ane kaNe kaNe dhanane saMgraha karavo. 30. vidyA ane dhana meLavavAnI icchAvALA manuSya nitya eka kSaNane tathA eka kaNane paNa vyartha javA de nahi. 31. jenI sAthe uttama mitratA karavAnI IcchA hoya tenI pAsethI paisA levAnI icchA karavI nahi, tathA tenI gerahAjarImAM tene ghera javuM nahi, tathA tenI strI sAthe ekAMtamAM bhASaNa karavuM nahi. tene vAraMvAra maLavuM, tene anukULa lAge tema bolavuM, tenA kAmamAM sahAyatA karavI. ane ApattinA samayamAM tenI saMbhALa levI. je mANasa potAnA ane mAtapitAnA guNothI prakhyAta hoya tene uttamottama jANuM, je kevaLa pitAnA guNethI prakhyAta hoya tene uttama jANa, je pitAnA guNothI prakhyAta heya tene madhyama jANo, je mAtAnA guNothI prakhyAta hoya tene kaniSTha jANu, ane je bhAInA guNothI prakhyAta hoya tene adhama jANu, je purUpa pitAnI putrInA, strInA athavA te bahenanA bhAgyathI bhAgyazALI gaNAtA hoya tene adhamAdhama jANa. 33. buddhimAna manuSya thoDA kAraNe mATe abhimAna karI bahu dhana uDADI devuM nahi. vihAra. tA. 3-2-14 vAra zanine dine mANasA mukAmethI zAavizArada jainAcArya yoganika zrImad buddhisAgara sUrizvarajIe potAnA daza ziSya sAthe vihAra karyo hato. te prasaMge sakaLa nagaravAsI zrAvaka zrAvikAoe sUri darzanano lAbha lIdho hato. temaja Itara janoe paNa ghaNuM lAMbI saMkhyAmAM hAjarI ApI hatI. nagara bAhara AcArya mahArAjazrIe Atmahita saMbaMdhI bodha ghaNI sarasa rIte A hato. jethI karI tAjapara ghaNI sarasa asara thaI hatI. ane prasaMgane anusarI ghaNuM vrata paccakhANa paNa thavA pAmyAM hatuM. pazcAt AcArya mahArAjazrInI jaya bolAvI sarve jane pAchI vaLyA hatA. te prasaMge gAma rIderolavAsI zrAvakavarga AcArya mahArAjazrIne vinaMtyarthe Avelo te tathA bhANasAnA keTalAka gRhastho sUrIzvarajInI sAthe gAma rIdirola AvyA hatA. atre upAzrayanI aMdara daherAsaranuM kAma cAlatuM hovAthI AcArya mahArAjazrIne zeTha rIkhavadAsajInA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 buddhiprabhA. makAnamAM jagyA ApavAmAM AvI hatI. tyAM padhArI "zrAvakano dharma zuM?" e viSayamAM sUrijI mahArAje uttama rIte vyAkhyAna ApyuM hatuM. jethI zretAone ghaNe bodha maLe hato. atre mahArAjazrI traNa dIvasa rahyA hatA. te daramyAnamAM gAma Ajelane saMdha tathA lodarAno saMgha temaja vijApurane saMdha AcArya mahArAjazrInAM darzana karavAnI khAtara Avyo hato. mahArAjazrIe bodha ApI pAThazALAnI TIpa atre karAvI hatI temAM keTalAMka nANuM bharAyAM hatAM. tA. 10-2-14 vAra maMgaLane dIne rIrilathI vikAra karI AcArya mahArAjazrIe Ajela gAmamAM praveza karyo te prasaMge tyAMnA nagarajanee ghaNuja AbaranI sAthe sAmaiyuM karyuM hatuM. atre mahArAjanI cAra dIvasa rahyA hatA. A gAmamAM eka junuM khAlI daheru ghaNuM junA vakhatanuM che. te jainonuM che ema atrenA loko jaNAve che. tA. ka. gAma rIrilamAM AcArya mahArAjazrInA sadupadezathI eka yuvAna rajapute jIvanaparyata dArU mAMsanuM bhakSaNa tyAga karyuM hatuM. tA. 14-2-14ne vAra zanine dine zAvizArada jenAcArya zrImad buddhisAgara sUrijIe AjelathI vihAra karI lodarAmAM praveza karyo hato. te prasaMge sUrizvarajIe A paNe karavuM zuM; e viSayamAM ghaNuM vivecana karyuM hatuM. atre pAMca dIvasa mahArAjazrIne mukAma thayo hato. dararoja savAramAM vyAkhyAna temaja baporanA judI judI prajAe bhaNavAtI hatI. jene tathA jene itara ghaNA bhAvathI bhAga letA hatA. jethI janadharmanI sarva gAmamAM ekI avAje prazaMsA thavA pAmI che. atrethI tA. 18-2-14 ne vAra gurUne dine mahuDI gAmanA sakaLa saMghane ghaNAja Agraha hovAthI AcArya mahArAjazrI mahuDI padhAryA tyAM zeTha kAlIdAsanA makAnamAM sUrijI mahArAjane jagyA ApavAmAM AvI hatI. A gAmanI andara kALI lokonI ghaNIja vastI che te sarve AcArya mahArAjanA darzanArthe AvyA hatA teone mahArAjazrIe dArU mAMsa vagerenA tyAga saMbaMdhI ghaNuM sarasa bodha Apyo hato. jethI ghaNu janoe dArU mAMsa nahi vAparavuM tathA javaghAta nahi karavo evA niyama dhAraNa karyA hatA. mahuDI gAma sAmrAvatInA kAMThA upara vaseluM che. tenI najIkamAM khaDAyatA gAma che. khaDAyatA pUrva jUnuM ane moTuM nagara hatuM jenI andara jainenAM daherAsara ghaNAM sArAM sArAM hatAM. hAlamAM paNa tenI nizAnIo hayAta che je jovAnI khAtara pujyapAda AcArya mahArAja potAnA keTalAka muniyone tathA mahuDI, darA, Ajela, vijApura vigere gAmonA zrAvaka varganI sAthe padhAryA hatA. rastAmAM jatAM prathama be heTAM evAM utaravAnAM tathA caDavAmAM Ave che. bAda nagaranA junA pAyAo tathA makAnanA paththaro najare paDe che. eka eka IMTa evI che ke jenuM mApa eka gaja jeTaluM che. ane vajana trIzathI te pAMtrIza zera lagabhaga thavA pAme che. thoDe dUra jatAM eka jagyA para jaMgalamAM keTalAka paththaro tathA devIonI mUrtine ja jaMgalavAsI janAe ekaThA karI rAkhelo draSTigocara thavA pAmyo hato jenuM nirikSaNa karatAM eka sapheda pASANunI aMbikA devinI pratimA khAsa jainonI che. ema nakkI jaNAyuM che. temaja eka dhaDa vagaranuM mastaka jina pratimAnuM teja sthaLe paDela che. AgaLa cAlatAM eka nAnA vaheLAnA kAMThA upara eka kAusaggI A jana pratimA janatAMbaranI lagabhaga cAra pAMca phUTa uMcI dekhAya che.