Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. 8. 8. zrI jaina zvetAmbara smRtipUjaka ArDiganA hitArthe prakaTa thatuM, sarva paravazaM duHkhaM, sarva mAtma vazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukha duHkhayoH // buddhiprabhA LIGHT OF REASON. ) varSa 1 lu. aMka 8 mA nAhaM putrala bhAvAnAM karttAkArayitA na ca / nAnu mantApi cetyAtma-jJAnavAn lipyate katham || pragaTa kattA. adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthApaka, zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka borDiMga. nAgArIsarAha-amadAvAda sthAnika 1-0-0 vArSika lavAjama-peAsTeja sAthe 3, 1-4-0, amadAvAda. zrI satyavijaya ke presamAM sAMkalacaMda harIlAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ vipayAnukramaNikA, viSaya, pRSTa, viSaya. 1 dIvALI... [ re re 5 6 zrImahAvIra nivANa ane 2 gurUaudha.... dIvALI parva, , , ray6 ke paropakAra (addabhUta(ve.) dara ke chu atha zrI sAmasAbhAgya kAvya 4 jenAnuM tattvajJAna ane nA gujarAtI bhASAMtaranA muMbaI che. mAnasika zAstra. . . 2 37 dhamAM keTalAka vicAra. :. 1 89 pa jenA ane vyavahArika 8 navIna varSanuM abhivaMdana... 2 56 chAvaNI.. gurUdazana. | mATe kAMI vicAra thAya che ? adrazya gurU tamane suvarNanI sAta kucIo Apaze. e kuMcIthI svarga ane mAkSanAM dvAra tamAre mATe khullAM thaze* A guphadarzana pustakamAMnA upadeza ucca00vana gALavAne atyaMta lAbhadAyaka thaI paDaze e bAbatanI khAtrI ApI zakAze. vizeSa khAtrI joItI hoya to mAtra 0-6-6 nI TIkITA nIcene ThekANe ekalI tame poteja pustaka vAMcI ju e. [ 69 buddhimabhA 9 nA grAhu kAne 0-4-6 mAro, | hiMdI bhASAMtara chapAi tayAra thayu che. A pustaka maLavAnuM ThekANuM -buddhiprabhA erIsa - amadAvAda, jhaverIlalubhAi rAyacaMda hAmaphAra i-kayurebalapApasa. amadAvAda, je lokonA roga prApaNa rIte maTI zake tema na hoya, tevA asAdhya rAgavALA garIbone madada karavAne upara jaNAvelI IspITAla tA. 13 jAne vArI sane 1909 nA roja amadAvAdanA maherabAna kalekTara sAhebane hAthe (khelavAmAM AvI che. tene je ka'I madada ApavAmAM Avaze te AbhAra sAthe svIkAravAmAM Avaze. madadanI rakama nIcene zIranAmuM mokalI ApavI. 66 buddhiprabhA ? ophIsa, nAgArIzazAha, amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. ( The Light of Reason. ) brahmAnandavidhAnake pataraM zAntigrahayotakam // satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmamadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam // varSa 1 lu, tA. 15 mI navembara sana 1909 dIvAlI. mIrAga. rUDu parva ahA A dIvALIre, bAhya antara najare me bhALI 1. mAna'danI jyAM rela'chelA, jyAM tyAM dekhu' tyAM lAge rUpALI re. 401 duHkhI paNa sukhI thai karatA, bAhya zaiAbhA manI jyAM rUpALI re; rUDuM. bAhya samRddhivALA mAnava, kharekharA banyA jajALIre. rUDu0 2. sAdhusantA dhyAna dhare chaeN, mehumAyAnAM khIja khALI re; rUDu maMtrAdiyA matraja sAdhe, kALIcodaza rAtrIe mhAlI re. rUDu. 3, vIraprabhu nirvANa sadhAvyA, tyAre pragaTI dIpakanI khAlire; rUDuM. eka khIjAnuM devuM cUkavI, thAya degAkI jana khAlI re. rUDuM 4. karmanRpanuM devuM cUkavI, dhAya santa purUSa sukhazAtI re. . varSArane kare nuhArA, sukhazAMtimAM dvItrasa gALI 2. '0 5. aMka 8 me.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ santajanene nitya dIvAlI, bAhA ThATha sAje nahi kAlI re rUDa. dravya vAlI bhAva dIvAlI, jevI vRtti tene teha hAlI re. rUDu 6. nirUpAdhimaya zuddha samAdhi, evI AnaMdamaya meM nihALIre; rUDa. buddhisAgara maMgalamAlA, laTakAlI sadA ajavALI re. 270 7. | | kAntiH . viveka ratna. lekhaka munizrI buddhisAgara che viveke dazamA nidhi:- viveka dazama nidhi purUvAe kahyo che. jagatamAM hema zuM che, upAdeya zuM che 3ya rahyuM che, tenuM yathArtha jJAna thayA vinA viveka pragaTe ema kahevuM te hAsyajanaka che. viveka manuSya satyA satyano vicAra karI zake che. kempa ane agra kRtya samajI zake che. deva gurU dharmanuM yathArtha svarUpa samajI zake che. manuSyanA hRdayamAM vivekarUpa - eno uddabhava thatAM ajJAnarUpa aMdhakAra rahetuM nathI. viveka manuSya amRtane amRta gaNe che ane jherane dara gaNe che. avivekI tethI ulaTuM gaNe che. vivekI ane avivekInI daSimAM mahAna bheda che. viveka dharma tarapha prIti dhAraNa kare che tyAre aviveka adharma tarapha prIti dhAraNa kare che. vikI guNa devano vicAra karI zake che ane sadaguNa tarapha pravRtti kare che, tyAre avivekI guNa devano vicAra karI zakatA nathI. uttama purUSa ane adhama purAnAM lakSaNa bhinna bhinna jANavAnuM viveka dathiI bane che. vivekI purUSa davya satra kAla bhAvene yogya jANI yogya AcaraNa kare che tyAre ajJAnithI tema banI zakatuM nathI, viveka manuSya AmAbhimukha pravRtti kare che. vivekI vicAra che ke ahe jagatamAM satyatava te ja satya che, anya kadI satya thatuM nathI, vivekI je je kArya kare che temAM zubhAzubhano vicAra karIne pravRtti kare che. haMsa jema dUdha ane pANI bhegAM hoya che topaNa pitAnI caMcathI jalane dUdha bhinna bhinna kare che tema vivekI paNa kRtya ane akRtyane bhinna bhinna kare che. upAdhi bhedathI viktA e bheda paDe che. sAMsArika viveka dhArmikaviveka sAMsArika vivekanI paNa saMsAramAM jarUra paDe che. saMsAramAM aneka bAbatone viveka sAcavo paDe che. dhArmika vika
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTayA vinA kharekharI zAMti maLatA nathI, ke dharma khare che ane te kaI apekSAe teno dhRNa khyAla, viveka da vinA thanA nathI, cilAtA putra sarUnA upadezathI upazama, saMvara, ane viveka e vahu rana pAmI paramAtma padane pAmyA. A dAMtathI paNa samajavAnuM ke jyAre vivekana prApti thAya che tyAre paramAma dazA pragaTe che, zrI prasanna caMda rAjarSine jyAre vividha pragaTayA tyAre duna pariharI sula dhyAna dhAvI muni vaya. dara prahAra ke je cAra hatyAnA karanAra DaoN ne paNa viveka pAmAM mahadazAno nyAga karI muktipada pAmyA. aNika munina jayAre viveka AvyA tyAre A tAnuM kazuM vacana mAnya karyuM, ane anazana aMgIkAra karyuM. AvA aneka dA khalAo zAstrA vAMcatAM najare paDe che. bAhubaLI tyAre viveka pAmyA tyAre laghutA aMgIkAra karI cAlatAM ja kavalajJAna pragaTayuM. manuSyanA hadayamAM viveka pragaTatAM tuja pApakAthaMthI pAchA para eka viveka caddhanuM daSTAMta jaNAve che. vidyApurI nagarImAM vivekacaMda, vinacaMda zeTha vakatA hatA. za svabhAve nakha ane ghanA hatA, nagaramAM temanI kIrti sArI hatA. zre vargamAM temanuM nAma prathama gaNAtuM hatuM. vinaya ne dayA AI hatI. dayA paNuM pitAnA patinI AjJA pramANe cAlatI hatI. kAda vane dura dekho NiInuM mana du:khAtuM. sarva nI rakSA karatA kAI jIvanI hiMsA karatI nahetI A pramANe strI puruSane sAMsArika sukha bhogavatAM eka putra thayA ane tenuM nAma vivekathaMkapAyuM, vicaMDa pratidina moTA thavA lAgyA, bAvAvasthAmAM aneka prakAranI ramata gamata kIDAo bALako sAthe karavA lA. vivekacaMda uMmara lAyaka thavA lAgyA ke aTalAmAM tenA mAbApa mara gayAM tethI vivekAnaMda nirAdhAra thayA. huM dukha thayA. A che ke - bAlamsa mAi maraNaM, bhajjA mANaM ca julvnnaarNbhe|| dherassa putta maraNaM, tinnivi garuAI durakAI // 1 // bhAvArtha-bA sAvasthAmAM mAtAnuM maraNa thavuM, yuvAvasthAmAM bhAryAnuM maraNa thavuM. dasamayamAM putranuM vAraNa thavuM. A traNa paNa meTAM du:kha che. vivekacaMdrana paNa A traNamAMnuM eka moTuM duHkha prApta thayuM, paNa banavAnuM che te bane che kahyuM che ke, udyama kore hajAra banavAnuM te bane che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra? A kahevata pramANe banavAnuM mithyA thatuM nathI, kiyAnA pitAe gumA tAne pramANIka jANa putra mATe thAya tyAM sudhI gumAstAnI sAhAthanI sarva vyavasthAnanA hAthamAM soMpI hatI. gumAstA vicaMdrane sArI rIte bhaNAvya, vivekacaMdane bahAra mitrAnI sAbata thaI tathI vivekadamAM asara thaI. zAstromAM kahyuM che ke, sArI ane naThArI saMgati pAmI mana sApha ane nA bane che. jevA saMskAronA kAraNe sevAya che tevA saMskAra hRdayamAM naThArA mitronI pragaTe che. yuvAvasthAmAM umerAnI saMgatithI vicaMdra, sobata, dhanano dhumADo karavA lAgyo. parastrI saMgI re, kadanA gharanI sAdAI khAdhA vinA te tene saMtiva thato nhA, vivecaMdane pratidina kharAba Teva pavA lAgI ane na gamAjJAnI paNa darakAra karato hato. gumAstA trivedacaMdanI kharAba Teva jANI eka dIvasa gumAstA vicaMdrane nakArI devA mATe Thapake A. gumAnAnI zikhAmaNathI vivekacaMdanA manamAM AchuM AvyuM. ane tenuM mana vazamAM rahyuM nahi, uddhatAdhI vivekacaM kahevA lAge che, gumAstA tuM te mArA nokara che, huM tArA re chuM. mahA kahevA pramANe tAre vartavuM paDaze. tuM evA kevA meTo thaI gayo ke mane zikhAmaNa ApavA taiyAra tha chuM. mhArA dhananA tuM je upayoga kare che te jANuM chuM, bahArU pigaLa keDI nAMkhAza. vivekacaMdanuM ekadama vivekazanya bhASaNa sAMbhaLI gumAstA stabdha thaI ga, gumAstAnA vicAra karyo A zo putra haka nAdAna che, huM zA mAre kahuM chuM teno nirNaya karavA mATe tenAmAM vivekanI jarUra che, bhale te game nama bole. hAla meM rahevuM ema che. UMcata avasara ucita avasara gaNIne kArya karavuM, avasara jANIne bAlavAthI phAyade dhAva jANanAra vijayI che, je avasaranA naNa nathI te khare khara nakhe che. avanIvaDe che. sara vinA bAluM vacana nirthaka thAya che gumAstA vicAra karyo ke hAla tenI hA hA hA bhaNIne kAma levuM zeThanA putranI icchA pramANe gumAsto paNa vartavA lAgyo. tethI vi kacaMda khurA , ane gumAstAnI sAthe vivekacaMdanuM mana maLI gayuM, eka divase vivekacaMde gumAstAne kahyuM ke tame mAThAI laI Ave, gumAstAo kahyuM ke cAlo ApaNe che tyAM tapAsa karI mIThAI koInI dukAne ane e diva ane mAtA bane doInI dukAne
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ vezyAne para bannenuM AvyA. kaMI te vakhate mIThAI banAvatA hatA. je. sAthe gamana. ddhAvasthAthI nAkamAMthI loTane sUma pravAha mIThAi banAve che temAM karato hato. mAkhIone baNabaNuTa te puSkaLa hA, vacce vacce kaMI pAra vAta hato tethI pANInA chAMTA mahAmAM paDatA hatA. malA gaMdA hAthe keTalAka loko lAvA vALatA hatA. - tethI vivekAnaMdanA manamAM vicAra thayA che ane A hai apavitra mAThAI thAya che, o mIThAI karatAM dhare mIThA banAvIne khAvI te ThAka. choTa, huM te kaMdane varanI mAi bhAiza nahiM, gumAtAne puchatAM gumAstAe paNa kahyuM ke putra ApanA vicAra vizrI " che gumAsta manamAM haze. hAza ! ThIka kArya thayuM. rAtrInA samayamAM vivekacaMdanA manamAM vezyAnA ghera javAno vicAra thayo, gumAstAne salAha lIdhI. gumAsta pazu manamAM vicAra karI bALe ke, vivekacaMdajI vezyAnA ghera rAtrInA pAchalA praharamAM javuM vagya lekhuM chuM. kAraNa ke hala anya kAma puravA AvyA haze tethI je haie tevI zAMti majhADa maLaze nahi. gumAstAnA vicAra pramANe vivekacaMdra pAchalA praharamAM gumAstAne sAthe laI gayA. vesthAnA A vakhata nikAnA hatA. eka palaMgamAM varA paDI hatI. je A bA prathama je je samayamAM suMdara dekhAtA hatI. te hAla zobhA ApatA nhotI. gAla upara AMkhamAM ghAlelI meMzanA pravAha taNAI AvyA hatA. vananI avyavasthA thavAthI zobhAyamAna aMge paNuM acikara lAgyAM. karA pAza chUTavAthI ane te zarIrapara vikhavAda javAMdhI banaDAnI zobhAne dhAraNu karatA hatA, vezyAnAM pratyeka aMga babhatsa jaNAyAM, vivekacaMda manamAM vicAra karIne mAtAne kahevA lAgyA ke, kana gumAstA AvI vezyA karatAM gharanI strI zuM bAkI che. gharanI strI mahane to AnA karatAM sArI lAge che, amAratAe paNa te bAbatanI sArI rIte puSTi karI. paisAna nArA, vittane nA, pIyana nAza Adi aneka durgAnuM kAraNa vezyA che kahyuM ke --- jAya che. vezyA saMge pApa jagatmAM moTuM bhAkhyu, vezyA saMga kayAthI mUryoe duHkha cAkhyu; vaizyA saMgI vitta vinAze bhaluM na jotra, nija patnIno prema haNIne mUDha na hove;
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuTuMba ghara nija dezanI aho avanatinaM ghara aho, jagatmA te mUrva moTo hRdayamA samanI raho. // 1 // vezyAnA nAce mohyA te lahe khubArI, kUtara sama tenI vRtti jozo naranArI vezyAnA gharamAM jAyAne hRdaya nivAre, paNa samane nahi mUrkha satyane nahIM bicAre; vIrya kAttino nAza thAve mohI te karagare, stitamavatAne mahuM samajhIne biA | 2 | ityAdi gumAstAmAM zAla vAkaya saMbhaLAvyAM tethI dhikacaMdranA manamAM viveka pragaTa ane pratijJA karI ke AjathI vaNyAna ra AvavuM nahIM. haLave haLave samaya oLakha gumAstA vivekacaMdranA hadayamAM viveka pragaTAvyo. vicaMdranA hRdayamAM sagara samAgamathI vizeSataH viveka pragaTa. tethI vivekacaMdra nAmanI sAthenA thaka, vivecaMda jayAre viveka pAcho tyAre gumAstAnAM vacana ati samAna mAnavA lAgyA. ane cAra varganuM sAdhana karavA lAgyo. A daSTAMta vAMcI bhavya jevA hadayamAM viveka dhAraNa karavo viveka, ciMtAmaNiratna karatAM paNa vizeSataH kalaprada che viveka puche je je ciMtave che, je je pAle che. je je kare che, te viveka purassaha hevAthI duHkhamAM AvI paDI nathI. ane du:kha sAgarane narI pile pAra jAya che, sapura vivika pAmI anaMta sukha nyA, pAme che, ane pAmara, pa5kAra (abhUta tatva.) ( lekhaka-mAnI buddhisAgara ! jorAvato vimUtaya popakAra mATe sata purUvAnI vibhUtiyA che. anA upara upakAra karavAthI AtmA teNe kSaNe ucca koTipara caDhatA jAya che. madha vRddhinI piM uttama pu paropakAra kare che. pApakAra karavAmAM je je vastuo vAparavAmAM Ave che te pAchI maLe che. mana thanA jIvanamAM pApAja mATe dharma che. je je prAtaHmaya una, purUSa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI gayA che te sarva paropakAra guNanA lodhA-bhavya samajazo 'ka-parapakAra vinA tamAruM zarIra ubhuM rahI zake nahIM. tamAruM zarIra anyanA parapakArane lIdhaja ubhuM che - i sar A uttama sUtra sUcave che. ke, jIvone paraspara upakAra che. eka bIjA nI sahAya vinA cAle tema nathI. mananya bAlyAvasthAmAM mAtApitAnA pApakArathI uchare che padmAvata, vidyAgura, kalAgura, dharmagurU AdinA pApakAramAM dabAyelo che. manue anAdinuM sevana kare che, paNa te te anAdika na hoya te tenuM gujarAna zI rIte cAlI zake? kapAsa na dena ni vastra pAnAM paherata. A upathI siddha thAya che ke, dareka AtmAne anyanA AzrayanI jarUra che, rAjAne prajAnA AzrayanI jarUra che, prajAne rAnane AvyayanI jarUra che. kaDakzana tyAganA AMcayanI jarUra che, temaja nyAgane gRhasthane alA AhAradika mATe rAkhavI paDe che. Ama upakAranI sAMkaLamAM jagata saMkalina thayuM che, game te sthitimAM game tenA game tevA upako thaelA hoya che. thAya che ane thaze, AnyAyathI manuSyoe upakAra pratilaya rAkhavuM joie. caMzika sapane pratibodhavAnI zrI mahAvIra tIrthakarane zI jarUra hatI. vicAratAM mAluma paDaze ke phakata upakAra dRSTija. sarva kRtyamAM sarva dhanamAM sarva tIrtha mAM upakAra samAna kAI nathI. ghaNuM manu sAme badalo levAnI buddhi rAkhI upakAra kare che. AvA upakArathI adhaHpatana thAya che, kAraNa ke e upakArano badalo sAmAna vALyo te ulaTo tenA upara madha thAya che. pAtApa thAya che. mATe nikAmabuddhithI upakAra kare che. nikAmabuddhithI karela upakAra anaMta dhAruM phala mApa che, upakAra karatAM kadI vidhra Ave te paNa pAchA pharavuM nahi. je manu kItinI dathI upakAra kare che tene phakata kIni ja maLe che, paNa uttama phaLa maLI zakatuM nathI, pratyeka AtmAna uca para mUkavo tenuM nAma popakAra che. dareka AtmAmAM anaMta sukhane sAgara che paNa te sukhane prakArA karavAmAM je je vinA apAya che teno nAza karavA sahAya karavI te popakAra jAvA. sadaguNa chava te guNavAnuM che eTale tenuM zuM bhaluM karI zakAya. paNa je dunuM tene du no nAza kara neja kharekhara paropakAra che. pAtAne pharanAM achatavALA jIvonuM rakSaNa karavuM, temanApara dayA karavI, temanAM duHkha dUra karavA prayatna karavA te kharekhara popakAra chuM. koI paNa prANIne saMkaTamAMthI bacAvavuM, tenI kIrtinuM rakSaNa karavuM, tenA vidayamAM rahelI duSkRddhino nAza kare teja pApakAranuM sadvartana jANavuM.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttama pura popakAra karatA kaMTALatA nathI, paropakAra A kAmamAM uttama Avazyaka kartavya che. paropakAra vinA manuSyane manuSyamAM gaNa ke kema te vicAravA yogya che. zrI tIrthaMkara paNa gRhAvAsamAM dIkSA letI vakhate eka karoDa sATha lAkha soniyAnuM pratidina sAMvatsarika dAna Ape che. pitAnA ghera bhika mAgavA Ave che te uparathI zikhavAnuM ke je A bhavamAM dAnAdithI popakAra nahi karavAmAM Ave te parabhavamAM nIca avatAra Avaze. popakAra potAnA AtmAnA hita mATe karavAnI jarUra che. kAraNa ke, ApanAra je Ape che. tenA badalAmAM te vizeSa prApta kare che, paropakArI manatha ucca jIvana je kare che, nadI, sa, madha vagere upakAranA katarUpa che, manuSya kSaNe kSaNe upakAra karI zake, daraja upakAra karavAnI Teva pADavI joie, prathama pAnA nAnA upakAra karatAM zikhavuM e upakAra karavAnI Teva pADavAthI pazAna saheje upakAra karavAnuM valaNa thAya che. pratyeka manune anna, vastra, davA jJAna AdithI upakAra kare joIe. je mahAtmAoe potAnuM jIvana upakAramAMja hAmyuM che tenA nAmanI dIvAlIo hAla pravarte che ane jyAM tyAM temanA abhAra deva jIvatA dekhAya che. kharekhara upakArIja pUjya maNAya che. zrI siddha bhagavAnane paramezimAM prathama na gaNyA ane arihaMnane gayA tenuM kAraNa paNa e che ke arihaMta jIvonA jJAnacakSu ughADI siddhine batAvyA che. mATe upakAranI apeikSAe te prathama pUjAya che, upakAra karanAranAM deha mAya che. tenI janmabhUmi pUjAya che. vipakArInA zarIranI rAkha paNa jAya che. jagatamAM upahArIja pUjAya che, je manuSya svAyAdha banI anyanA upara upakAra karatA nathI te aMte bahu pazcAtApa pAme che. temanuM jIvana ucca thatuM nathI. tIrthakare kevaLa jJAna pAmIne paNa jagatanA jIvone tAvA mATe upadeza Ape che. aho kevI temanI upakAradaSTi-upakAradaSTivALo purA mananA rubha vicArathI ucca sukhamaya jIvana kare che. mananAM pApAne te dhoI nAMkhe che. mananI ujajavalatA kare che. manane saddaguNethI vAsita karI uttama paramAtma dazA sanmukha karI anyanA mATe dazAMtabUta thAya che, je manucanA hadayamAM papakAra karavAnI vRtti Ave che tyAre anya guNa paNa svayama Ave che, paropakArI pula kalpavRkSAdithI paNa adhika che, anyanA durguNono nAza karavA heya te phakta sadguNadaSTi dhAraNa karI paropakAraja karo. popakArI sarva vamAM zreSThatA bhogave che. svArtha mATe te AkhuM jagat saDe che paNa je paropakAra tarapha lakSya rAkhe che tene dhanya che, pApakArInuM kSaNa nuM jIvana
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? je Aya che tenu mUlya thaI zakatu nathI. manuSyathI anyanA bhalAmAM je ja karavAmAM Ave che te pApakAmAM samAda jAya che. A sAre che ane A khATe che ema parIpakAra karatI vakhate javAnuM nathI. khATA manuSyane paNa sArA karavA A pApakAra che te khATAne kharAma jANI tenu bhalu na karavuM tuM parAkAra zI rIte gaNAya, kAnA upara upakAra karavAmAM Avye dazaeN ane kAi vakhata upakAra karanAra adhama sthitimAM AvyA haze te te manuSye game te vakhatamAM sahAya karI ucca karaze. AMbAnu phaLa vAvyAthI karIja maLaze, sArUM karavAthI aMte zubha kaLa maLaze, upakAranuM krU dezapa kA khAbatamAM Ave to tethI pAtApa karyo niha. guNunA bhAi dA. duniyAmAM keTalAka pu'' upakAra karanAranAja sAmA thAya che, tethI kaMi upakAranuM phA naH dhatuM nathI. upakAranuM keLa nA parabavamAM maLyA vinA rahetu nathI. keTalAka vA upakAra kartA vidma Ave che te upakAra sAm natA nathI. uttama purUSA kANAte paNa upakAra karI phUTuM che. mana, vANI, kAyA, dhana, sattAthI paranuM bhalu karavu temAMja etva svIkAre che. gADI, vADI, lADI, nADI, mAjamajhAmAM maskula thai je paratuM bhaluM karatA nathI. ane paranu bhaluM karavA dayApaNuM jarA lAvatA vadhI evA javAnI adhama sthiti joI temanA upara kA Ave che. te javAnu kAI paNa rIte blu thAe temanA AtmA zubha saskArathI vAsita thaI pApakAramAM joDAo, uttarAttara dharma. dAnAdika uttama pApakAranI ktiyA prApta dhAA 1 // OM zAnti. 1 jainAnuM tatvajJAna ane mAnasika zAstra, ( marhuma vIMda rAghavajI gAMdhI zrI. ane eka uttama lekha, )* A dezanA ( amerikAnA kinArA sudhI vedAntanuM satya AvyuM che te jANI hu khuzI thayA hu. paNa jo hiMdustAnanA judA judA dharmomAM raheluM saMpUrNa satya raju karavAmAM AvyuM hAna tA vadhAre prAyade cAta kAraNa ke tethI, hiMdustAnanA jJAnanA apUrNa dekhAvane badale saMpUrNa dekhAve rahaya vicAranArA vidyArthInI ulkA tRpta karI hota, paNa jagatanI dhArmika ane tatvajJAna saMbaMdhI unnatinA itihAsa uparathI jaNAya che ke amuka matane sarva grAhI ( Universal ) banAvavAne ze. vakhata lAge che ane tethI anuvAdaka ( dozI maNIlAla nathubhAI bI. e )
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNe thibhavuM paDaze. hiMdu athavA dhAdika Atma tatva vidyA sivAya veda ane upaniSada upara AdhAra nahIM rAkhanArI bIjI vicAra paddhatio che. paNa temanA mAnanI khAtare jaNAvavuM joie ke keTalAka khrIstI paMthanI mAphaka anya dharmIone teA dharanI akRpAnA pAtra banAvatA nathI. A vicAra paddhati jaina ane buddha dharmo che. buddha dharma vize ghaNuM bhApaNa thayAM che ane ghaNuM lakhAyuM paDyuM che, paNa jaina dharmane viSe tA dhAja the karavAmAM AvyuM che, mATe A lekhamAM jaina dharmanuM TuMka varNana karavAne huM IcchuM chuM ke jethI pazcimAtya dezamAM hiMdu tatvajJAna saM. baMdhI yogya vicAra karavAnuM lokone banI zake. je manuSya athavA strIoe pitAnA adhama svabhAva rAga tyAdi-upara jaya meLavyo che ane hicamAM ucca svabhAvane khIlavyo che tene sAmAnya rIte jana zabada lagADavAmAM Ave che ane kahevAmAM Ave che ane jInane anuyAyI te jaina kahevAya che. nIca svabhAva upara saMpUrNa jaya meLavavAnI AvazyakatA upara jaiina tatvajJAna AdhAra rAkhatuM jaNAya che. unAna nahi pAmelA athavA ane pUrNa unnata pAmalAne te bAbata nIca svabhAva upara jaya meLavavA rapa de. khAya che, paNuM saMpUrNa unnati pAmelAne te vAtkaka sthiti anubhavavA 35 @Aya che. bhUtakALamAM dhaNa ne tha: gayA ane bhaviSyamAM niHzaMsaya ghaNA thaze. teTalA mATe jenonuM tatvajJAna amuka lekha upara nahi paNa adhyAtmika caiitanyanA prakaTIkaraNa upara AdhAra rAkhe che. A adhyAtmika vaitanyanuM prakaTIkaraNa dareka AmAnuM thaI zake che, A sanyane zrA, lakhANA ane dharma pustako AkhuM athavA the batAvI zaka; paNa chevaTanI satya vAta e che ke jaina dharmanA sabhyone saMpUrNa khyAla phakata zabdomAM AvI zake nahi. A le te manue pitAnI meLe, AbhAmAM anubhavavA prayatna ka. jaina dharma pramANe A vizvanuM mULa zuM che ? Avo prazna mane vAra vAra pUchavAmAM Ave che. ApaNe te ja pramANe pUchI zakI e ka satanuM mULazuM che ? izvaranuM mULa zuM che ? AraMbhamAM tatvajJAna ane bahAranuM sAdu tatva jaNAve che ane te uparathI mizrita vividhatA batAvavAno prayatna kare che ane Ane lIdhe tatvajJAta vividha prakAranuM dekhAya che. saghaLI vicAra paddhatio kAryo kAraNa nA mahAna niyamane khulAsA ApavAne prayatna kare che, ane te prayatnamAM ghaNo vicAra karyA pachI thAkI jaIne amuka vastu amuka tatva athavA amuka siddhAMta (pachI te vastunatva yA siddhAMta sthUla hoya
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 4'{ ke mAnasika hAya tApaNuM) aTakI paDe che. tenI pelI pAra temanA vicArA ja rAkatA nathI. draSTAMta tarIke AyanIka tatvavettAe A prathama jaLa, agni, athavA vAyu kahetA hatA. tatvane a :: hiMdustAnamAM unnati krama, vizva caitanya ane drIyonI utpati sarva mUla prakRtirUpa sAdA eka padArthamAMthI utpanna thayA che ema samajAvavAnA sakhya vicAra paddhatie prayatna karyo che, arvAcIna sAyansa ( zAstrIya vidyA) sAdI moTAplejhama nAmanI AdI vastumAMthI sarva caitanyanA udbhava samakhave che. dareka kAryanu kANu AdhanAM tyAre A tatva vettA muka vastue aTake che tyAre te kArya kAraNanA niyama amuka Aditatvane lAgu pADatA nathI. ane A rIte poteja potAnA matanA vidhruvI ane che. jarmanImAM kAla yunivarsITImAM tatvajJAna nA prAkresara DA. pAlaDayuzana mAna sika zAstranA mULatattva nAmanA tenA graMthamAM kAryakAraNanA niyama viSe kharI rIte jaNAve che ke "jema dizA ane kALa aparimita che temaja kAryakAraNanA niyamanI naLa anAdi anaMta che ane te jaNAvavAne nicenI sAbItIe Ape che. (1) jo te anAdita hoya tA ApaNa vastuonI prathama sthiti dhAravI paDI. A sthitimAM utkrAMta thAya mATe temAM pheraphAra thavA joie ane A pherakAra vaLI AgaLanA pheraphAranI a sara rUpa thaze ( A rIte anavasthA devanA prasaMga Avaze.) ( 2 ) kAya kAraNanI sAMkaLa aMta vinAnI che, kAraNa ke yogya kAraNanA kApa thayA sivAya kAIpaNa pheraphAra kANu vakhane thai zake niha. 12 teTalA mATe jaina dharma mAyAvAda pariNAmavADha athavA utpati vAdyane mAnato nathI paNa tethI ulaTu chuTA pADI na zakAya tevI rIte dareka vastu sAthe vividha guNI braeNDAyalA che ema jaNAve che te uparathI praznanA eka bAjInI apekSAe phakta eka guNanu pratipAdana satya dar ge, pazu ne bIjI mAnA anAdara karavAmAM Ave te te khAtu dararo. kAraNa ke amuka bAjunI yAtI bIja bAju upara AdhAra rAkhe che. temaja jaina dharma nizcayatAthI jaNAve che ke satyanI vividha khAjue apekSAo ( jo ke anyathI anubhavAya tApaNuM ) zabdamAM darzAvavI azaya che. kAraNa ke zabdonA uccAra karatAM eka karatAM vadhAre ANu naya che. A jaina dharma syAdAda adhavA vividha apekSAvALA paNa A jagata rAsvana che ane nathI, t vibhA paryAya, bhanddha ane pravRttiyA kahevAya che. dRSTAMta taraka
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 6 A sarve upara lakSa na devAmAM Ave tA jagatanu je kAMi tatva rahe che te zAsvata che. paNa jo paryAya vigerenA vicAra karavAmAM Ave to te apekSAe jagat zAsvata nathI. kharekhara samajavAnI ane caoNkasa jJAna meLavavAne phakta A mArga che " sad ane asadda rUpa virUddha dharmo ekaja vakhate eka vastumAM hAI zake nahi. kAraNa ke anubhava parathI jaNAya che ke eka vastu eka ja kSaNe garama temaja thaDI hAi zake mahi A kAraNane lIdhe jaina dharma amAnya che ema jaNAvanArA mATI bhUlamAM paDelA che. ekaja kSaNe vastu garma ane dhaDI hoi zake evu jenA zikhavatA nathI, paNa te nizcayatAthI jaNAve che ke kATa' paNa vastu taddana garama athavA tadana thaMDI haida zake nahi. amuka sanagAmAM te garma huMya che ane amuka bIjA sayAgAmAM teDI DAya che eja kSaNa eka vastumAM astitva ane anastitva che ema jenA zikhavatA nathI. te A pramANe zikhave che ke dareka vastumAM teno potAnA sadbhAva che ane AjI vastunA asadbhAva che. A uparathI jaNAya che ke vastu zu che, ane vastu zuM nathI, te samajavAthI te vastunuM saMpUrNa jJAna maLI zaka vedAntatatvajJAnanI vicAra paddhatividha 45 jaine zuM mata che te va vicArIe 1. darzana samuccaya nAmanA graMthanA TIkAkAra guSThuratnasUrI he che ka huM ke tatva jJAnanI judI judI vicAra paddhati dharmAMdhatAne lIdhe ka InanI viruddha jaNAya che tApaNa temAM satyatAnI keTalIka khAjIA rahelI che ane te temane joDI devAmAM Ave te teAmAM eka dhAyanA mAlama paDaze. 14 >> draSTAMta tarIke buddha lAMkA Na bhagavAda pratipAdana kare che, sAMkhya nityatA sthApana kare che, nAyikA ane vaiyikA, parAdhina (svataMtra ) zAsvata ane azAsvata vastuga, sad ane asad, abheda, ane bheda ane Ama dhAkyanI nityatA mAne che. mImAMsakA zAstratapaNu ane azAsvatapa, anaimyatA ane aikyatA, sad ane asad, bheda ane abheda, ane Ama vAkyanI nityatA mAne che, keTalAka jagatanA mULa tarIke kALa, svabhAva, niyati, karyAM athavA purUSane mAne che ane adbhuta vAdI je zabda thama jJAnamAM mAne che. te A sarvanI aikyatAnA hImAyatI che. judA judA dharmonuyAyIoe mAnelA satyanI judA judA mAnya sabaMdha sAnavAmAM Ave te eka
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 36 mahAna saMtya temAMthI maLI Ave che, pazu ne tee sabaMdha na mula De te tee eka bIntanA vidhI ane che. ane te AkAzapuSpavat nirarthaka tha rahe che.' jaina tatva viA zikhave che ke A jagata dizAmAM aparAmata che ane kALamAM zAzvatu che paNa tenuM te jagat vividha tatvAnA AvirbhAvanI apekSAe vicAratAM dizAmAM parimita ane kALamAM azAsvata che. vizvanA amuka bhAge unnatikrama ane avanatikramanA niyamo jevA kALa cakrane AdhIna che, kALanA amuka bhAgAmAM huM te, gurU, jagadudhAraka janma le che ane te premarI ( AtmAnI nahiM paNa nIcasvabhAvanI AhutI ApIne jJAnadArI tyasiddhAMtone upadeza kare che, bharatakhaMDa nAmanA dunInA bhAgamAM chellA ane mahAvIra, I. pU. 598 mAM videha prAMtamAM ku''grAmanagaramAM janmyA hatA. te 62 varSanuM AyuSya pALI . pu. pa6 mAM mokSapade pAMcyA. jaina tatvajJAna pramANe dareka AtmA judI vyakti che. tene kAI koM navI ane te zAzvata che. anAdikAladhA kApaNuM cheTu dhAraNa karIne dareka jIvAtmA rahelA che. kArya kAraNanA karmanA mahAna niyamAnusAre adhasthitimAMthI ucca sthitimAM unnati pAme che, jyAM sudhI pUrva janmAmAM utpanna karelI zakti, kama khapI gayAM nathI tyAM sudhI te A sthUlazarIrane tyAga karIne bIjI rArIra dhAraNa kare che ane AtmAnI sa`paNuM pavitratA khullI thAya che tyAM sudhI A utakrama cAlyA kare che. kharI saMpUrNatA te vakhate vyakta thAya che. amuka vyakti A sapUrNatA jaina dharma pramANe nirvANu mAkSa kahevAya che. vyakti khoLamAM maLI jatI nathI tema tene nArA paNa thatA nathI, A unnatinA mArga sadanubhava ( sadarzana ) sadnAna ane sAritramAM samAelA che. have jaina mAnasika zAstra huM TuMkamAM jaNAvIza. unnatikrama ane karmanA niyamadrArA jJAnanA pAMca dvAra khullAM thAya che. prathama dvAra drinu che, jIvananA halakA AkAzamAM ane mukta eka spIkriya hAya che vananA ucca AkAzamAM che, traNa, cAra. ( prANI, pakSI, mAchalI ane manudhyeAmAM ) pAMca I ihAya che. iMdrA dvArA ghaNuMja parimita jJAna meLavI zakAya che, jJAnanuM bIjIdrAra abhyAsa ane vAMcana trIjI drAra avadhijJAna athavA IMdriyAtIta zakti che. ane zAnathI vadhAre vadhAre prANI ane vadhAre sukha vastuo ja
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ NAya che. evuM mana paryAvajJAna che ane te dvArA bIjanI mAnasika kriyAo jaNAya che ane samajAya che. pAMcamuM dvAra kevalajJAna che te jJAnane lIdhe zarIra ane mananI sarva maryAdAo khasI jAya che. A sthitimAM bhAna nAza thato nathI paNa tethI ulaTuM saMpUrNa bhAna Ave che. A sarva sthitimAM AtmAne tenI maLe nahi paNa svataMtra abhyAsa zaninA rasanata prayatna ane upagathI, athavA te dhyAnAbhyAsa zakinane vadhAre ne vadhAre svataMtra karavAthI prApta karI zakAya che. upAdhi phakta prakRtinAM sUma paramANuonI racanA rUpa che. ane te dvArA amuka AtmAnuM prakaTIkaraNa thAya che. upAdhi dareka kSaNe badalAya che paNa amuka vyakti te jIvAtmAnI praDhIkaraNanI amuka sthiti rUpa che ane tethI te vyakita saMsAra vyavahAranA pApa ane dilagIrI, sukha ane AnaMdane dhAraNa kare che. kevaLa utkRSTa sthiti prApta dhanAM A dhAraNa karavAnA svabhAva dhAnya uparathI cheranI mAphaka dura thAya che ane AmA deva ane zAzvata AnaMdamAM vasa che. AtmAne nAza thato nathI ane bIja AmAmAM athavA paramAmAmAM maLI jataM nathI. ane je mane prazna pUchavAmAM Ave ke A mujana sthitimAM AmAM eka che ke aneka che, to huM te manuSyane na guphanA zabdamAM jaNAvIzuM je AtmAthI mane mArI jAnane ane AtmAnubhavathI mArA tatavane anubhava thayo te AmAM huM chuM. huM pura nathI, strI nathI temaja napuMsaka nathI vaLI aka nathI, e nathI kema bahu nathI." jaina dharma pramANe uccabhAvanA -kudatAnI apekSAe tame brahma cho paNa tenuM amaratva kharI muni jJAna ane kriyAthI prApta thAya che. jaina dharma zikhave che ke jJAna ane kriyAthI jIvAtmA guma zaktione unnati kare che ane temane khIlave che teTalA mATe "huM brahma chuM" A zabdano artha jaina nIce pramANe karaze "huM brahma svabhAvamAM athavA garbhamAM chuM" mArAmAM badhanI zakti che, athavA bA thavAnI khare kharI saMbhAvanA che. je mArAmAM gabina che te vyakta thaze " garbhita ane bA e mAM dhaNo bheda che jeo A bheda bhula karatA nathI teo nyAyI ane svataMtra thavAne kadApI prayatna karaze nahi. jainono svAdAda athavA anekAMtavAda eka amerikana lekhakanA zomAM kahie te "mAnasika zAstranA sumamAM sUma tavanI zodhamAM utaravAne, ane vAstavika rIta mane vicAra karavAnA guMcavaNa bharelA pratinuM nirA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ == karaNa karavAne zaktivAna che. chevaTe manuSyanA manathI nyAya yukta rIte kA zakAya tevI kAIpaNa rItathI jeno nizcaya thaI zake tevA praznanI hadano nizcaya karavAne zaktivAna che. vaLI paraspara viddha dharmavALAne tenA pAtAnA matanA tyAga karAvIne nahi, paNa anya dharmAM paNa TakI zake evA che athavA tee satyanI amuka bAjI atAvavAne je keTalAka pAntara sahita darzAvavI jarU nI che te bAjunA darzAvanAka che ema siddha karIne viddha dharmAMnI eka vAkyanA siddha karavAne syAdavAda smAzA pAme che ane samaya tatvanA pa spara sakhaMdha dharAvanArI aikayanAnI vividha apekSAmAmAM akhaMDa mAeluM che ema te mana jaNAve che.' tya sa jenA ane vyAvahArika keLavaNI, ( lekhaka, bhogIlAla maganalAla zAha, godhAvI) judA judA lekhakAe judA judA diiI dudhI kaLAvA nI aneka vyAkhyAo bAMdhelI che, paraMtu sAmAnya rIte ne ama dhArIe ke kaLavaNI hetu kAi paNa manuSyane A duniyAmAM tenI vAstavika sthiti ane tenA vAstavikadhama odhI kADhavAne doravAne, tA temAM tene samAveza thaI zake. kaI samaSTinu te aMga che ? te samaSTie sapAna karelA kayA vyAvahArika svarUpa-dhAraNa mATe ane tene uttejaka kayA dharma nIti viSayaka sthiti sAge! mATe tene lAyaka thavAnuM huM ( atra vighya vyAvAMreka LavaNI nA hovA chatAM dhArmika kahevAnuM kAraNa e che ke samAjanI vyAvahArika sthi tinuM svarUpa tenA dhArmika saMyogA AiMta AdinI asara pramANe valaNa pakaDe che. ) samAjanI pUrvokta sthiti prApta karavA mATe tenuM vAstava kartAvya zuM che? A vagere bAbatA vicAratAM vyAvadrArika keLavaNI e kyu svarUpadhAraNa--pakaDavuM joIe e sahaja nirdiSTa thAya che. A niyamane anusarIne keLavaNInA mukhya uddeza (1) mAnasika vikAsa ane (2) aihika sukhI jIvana banne samAjanA vikAsa kramanA je darajjAmAM manuSya janmyA DrAya tene avalae che. AthI vyaktinI keLavaNImAM banne hetunu pramANu sacavAyAnI jarUra che. udAharaNa tarIkeH-- hindusthAnamAM jJAtiveM hunnara udyoga hovAthI ema spaSTa samajAya
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke amuka saMsthAne je udyoga hoya tene mATe te saMsthAnA bALakane lAyaka thavAnuM hoya che. paraMtu je vastutaH udyogane vismRta karavAmAM Ave ane phakta lekhana vAMcana gaNita AdinI buddhinI keLavaNI prati je khAsa lakSa ApavAmAM Ave che te udyogamAM tenuM vyAvahArika vana puratuM yazasvI nIvaDI zake nahi, e ja pramANe jaina kemane aMgabhUta udyAga, je vyApAra tene anurUpa na ja buddhinI keLavaNImAM samAyeluM na hoya to teno uddeza yathAvidhi phalibrena thAya ! AthI siddha thAya che ke vyApArika udyogane sAdhanabhUta viyo dezInAmuM, lekhana AdinA mULa tanuM jJAna jaina bALakone Avazyaka che, paraMtu ATalethI ja kada samApta thatuM nathI. keLavaNInA uddezanI AmAM ja samAdhi mAnavAthI Adhunika jJAnane nirbaLatA daSTigocara thAya thAya che. bALavarga mATe bhAge vahemI ane asaMkArI dIse che, tenuM mugdha kAraNa keLavaNInA hetunI gerasamaja che. je jamAnAmAM jIvana sAdhanA saraLa hatA. spardhAnuM kSetra vizALa na nuM vadhAre , AgaboTa Adi sAdhanonA abhAve mAlanI Apalena vyavahAra phakta thoDAja mAIla sudhI hata; jyAre nirvanimaya jIvana saraLatAthI gALI zakAtuM hatuM te samaye mAtra upara cATiyuM vyApAra viSayaka jJAna kadAca puratuM manAtuM haze, paraMtu A dhunika jamAnAnuM svarUpa dinapratidina badalAtuM jAya che, vyavahAranAM sAdhana saraLa ane hiMgata thatAM jAya che, jene lIdhe manuSyane lagabhaga AkhI dunIonAM manuSyanA samAgamamAM AvavAnuM thayuM che. A pramANe spardhAnuM kSatra paNa vizALa thayuM che ane dhatuM jAya che. prathamanA nivanimaya jIvanane badale dinapratidina jIvana vize pravRttimaya thatuM jAya che. mano sAthe tene spardhAmAM utAravAnuM hoya che teo buddhibaLamAM koI paNa rIta tenAthI na hotA nathI AthI siddha thAya che ke jamAnAnI hAjatone anusAra keLavaNInuM dhoraNa paddhati badalavAnI jarUra che. paraMtu kahevuM e dIlagIrI bhareluM che ke jaina prA-varga (grAma pravarga ) nI dATa jamAnAnI hA te prati pheravAI nathI. keLavaNIne je saMkucita artha temanA taraphathI - ravAmAM Avyo che tenuM pariNAma e AvyuM che ke temanAM bALake buddhibaLamAM maMda paDatAM jAya che. temane asalathI cAlatI Ave dhIradhA no agara saTTAno ema be mukhya dhaMdhAno Azraya levo paDe che. dhIradhAra dinapratidina keLavaNInA vistAra sAthe athavA phana varganA bacAvane lIdhe niSphaLa thavA saMbhava che. sakAe te kAmanA madhyama vargamAMnA ghaNAne dU
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 zAmAM lAvI mukyA che. keLavaNInA eka pakSI valaNunA A viparIta pariNAma vive uhApoha karyA pachI atra kahevuM joIe ke manuSyoe temanI A dhunika ( vAstava sthiti viSe vicAra karavo joIe. ukta sthitine anusarIne keLavaNI ApavAmAM Ave te te te bahu upayogI thaI paDe. je sAdhane bALa keLavaNIne mATe prathamanA kALamAM paripUrNa manAtAM teja sAdhanA saMga badalAtAM paripUrNa manAya e asaMbhavita che. grAmya dhuLI nizALa che ke dareka sthaLethI AchI thaI gaI che ane dinapratidina ochI thatI vAya che ane tenI jagyA niyamasaranI buddhinI kaLagInI zAstrIya saMsthAAe lIdhI che, topaNa pitAnI saMrakSaka vRttine lIdhe prAgya jenAno te pratyeno prema haju joIe teTalo AchA thaI nathI. ' kaLavarNana vAva hetu bALakanI svataMtra vicArazakti khIlavavAno che. ke jethI karIne te piAta je samAjanA vyakti che tene darajajo ane sthiti samajI zake, ane tenA vyakti tarIke uttama jIvana gALavAnA pitAnA ka. taMtrane jANI zake. pote je sAmAjanuM aMga che teno darajajo kahe che! arthAta te vikAsakramanA kayA pagathIe che ? te dara prApta karavA kayA kayA sAdhananI jarUra che ? te sAmane prApta karavA kayA ane kevA yatnanI jarUra che? A prakAranI vicAra zakti buddhinI keLavaNI vinA vikAsa pAmI zakatI nathI. AthI e sahaja siddha thAya che ke uMcA prakAranI buddhinI keLavaNInI AvazyaktA che. uMcA prakAranI buddhinI kaLavaNIvaDeja itara sarve projane abhyadaya thayo che. tenA pitAno dara jALavI zake che eTaluM ja nahi paraMtu AgaLa paNa vadhI zake che. jena praja buddhinI keLavaNInI sAMprata saMsthAonA lAbha nyUnAdhika aMze le che ane vAMcana lekhana ane dezInAmAM uparAMta buddhino vikAsa karanAra viyenA zikSaNane paNa nyunAdhika aMze hisse ? maLavA lAge che. chatAM zaheranA sudharelA vargane bAda karatAM mAtra alpAMze kenuM valana badalAyeluM daSTigocara thAya che. mAnasika vikAsano hetu teoe vismRta karI dIdhe ema jaNAya che. jenAnI prAcIna jAhojalAlI temanA buddhibaLa ane vicArabIne AbhArI che. je jaina sAhitya mahAna pUrvAcAryoe vArasAmAM mUkayuM che, je rAjyadharma jaina pradhAnoe bajAvyo che, te parathI temanuM vicArabaLa ane gerava siddha thAya che. paraMtu Adhunika samaye buddhibaLa nyUna thatAM rAjyamAM Itara prajA jeTalo temane maratao ane pratikA rahyAM nathI.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyApAramAM paNa prathamanI kuzaLatA have rahI nathI. vastupAla jevA vaNika pradhAna saMskRta vANImAM vAtacIta karI zakatA hatA. [tyAre hAla vi. ghAnA bALeA pracAra sAdhanA ane spardhA chatAM jainava buddhi viSayaka jJAnanA viSayanI upekSA karatA rahe che. subhAgye kAnpharansa prativarSe ukta viSaya sabaMdhI vivecana pharI mArga nirUpaNa kare che. te lokAne khudde cAturya, vAk cAturyaM, vidyA kaLA, kiA ane sudhArAnuM bhAna karAve che. tenA uttejananA pariNAme temane sanmArganuM darzana thAya che, eTaluM ja nahi paraMtu temanu dravya sanmArge arthAt praznakalyANArthe vizeSa khAtu naya che. gi' ziSyavruttaA kanyAzALA Adi vaNIne sahAyabhUta saMsthAnA uddabhava tenI preraNAneja AbhArI che. " Adhunika jAgRtine viSe ATaluM jaNAvyA bAda mULa viSaya sa MbaMdha mAre kahevu jAIe ke vyavahAramAM manune buddhi, tarka zaktinA kaMi theDAupayega hatA nathI. dunI AdArInA vyavahAra yathArtha samajavAmAM; je dareka guMcavaNImA sacegAmAM manuSya mukAya tenu te yathArtha teAlana karavAmAM; sAdhya vastu prApta karavAnAM sAdhanemAM vAravAra viparyAsa thatAM ane aneka TreTa ane gahana pari sthitionA pheraphAramAM paNa sAdhya vastu pariNAma prati eka lakSa rAkhI, tene upacegI khAmatA tAravI kAtarI, tenAM ja athathI dAMta sudhI lakSa ApathAmAM buddhi cAturyanA keTalA upayoga che ? kALu bAbatane muddAnI mAkhata sAthe keTalA saMbaMdha che te tAravI te saMbaMdha hRdayamAM nirALA rAkhI amuka amuka bAbateAnA sayogIkaraNa ane pRthakkavarDa sAdhya vastu krama siddha thAya che che. vicAravu e vyavahAramAM keTaluM jarUranuM ane upayogI che? paraMtu A buddhibaLa saja prApta dhavu sulabha nathI. vicArazaktinA vikAsa thayAvinA vyavahAramAM pappu sArA narasAnA bheda anubhavavA bahu kaThina ane dustara che. AdhIja sAmAnya rIte azikSita manuSyanA hAthe sAmAnya bAbatamAM paNu anucita avicArI varjhana thatu jovAmAM Ave che. dunIAmAM jyAre pamala pagale muddhi, vivekanI jarUra che to te kaLavavAnA hetuprati durlakSya rahevu e baLakAne jaDa-pazu sthitimAM rAkhavA kharekhara che. vastu svarUpa AvuM chatAM pazu vikAsakramanA heturUpa kelavaNInA viSayeAprAMta ghaNA manuSyo durlakSya kare che. javana nirvANlR sapAdana karavA mATe upayegI mAnI lIdhelAM sAdhanA ane tene ja lagatA viSayanA jJAnaneja te puratu mAne che, ane tethI ja aihika sukhI vana pariNamatu teo dhAre che, paraMtu vAstave te eka meTarI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 bhUla che. bharaNa poSaNanAM sAdhanA karavAmAM paNa je sAdhano sapAdana udyAgeAnA upayoga karavAmAM Ave tenI, tathA temanI sthiti saryAgAnI pasa MdagI ane anubhavamAM paNa buddhibaLanA teTalAja upayega samAyelA che. zrI saMvegI satyavijaya panyAsanA ziSya / muni zrI kapUravijayajInuM jIvanacaritra || (lekhaka munizrI desAgarajI.) khuddIpanA bharatakSetramAM gurjaradeza che. gurjaradezamAM jainadharmanI pravRtti vizeSata: dekhAya che. anya ko karatAM gu gurjaradeza, pATaNa. dezamAM jainadharmanA sAdhuo vizeSataH sa Mprati vicare che. jinamaMdira zreNithI guradeza mujju gAbhA rahyA che. gurjaradezamAM pATanagara che, vanarAjacAvaDAe aNahila bharavADanA nAmathI sa. 802 nI prAya sAlamAM ahilapATaNa vasAvyuM che, tyAM jainadharmI kumArapAla rAccha tathA hemacaMdrasUri thayA che, sattasaMnI sAlamAM varNana karanAra kavi tyAM akazAne ATha prAjina prAsAda hatAM ema kahe che, paMcAsarA pArzvanAtha ciMtAmaNi pArzvanAtha vagere prasiddha maMdiza che, tyAMnA zrAddavaryAM sattara prakAranI pRthva pUrNa bhaktithI jinarAjanI kare chuM ane tyAM supAtramAM dAna arpatA vAcakavarganI AzA pUrNa karanArA grahasthA tyAM vasatA hatA, kharekhara pATaNa puNyanuM sthaLa lekhAya che. pATaNanI pAse najIka vAgarADa gAma che. rAnI pAse jema yuvarAja rAbhe tema pATaNanagaranI pAse vAgarA gAma gAma che. tyAM sarva eTivayaM zire maNI bhImazAha vasatA hatA, dhAravADa vaMzanA hatA. temane rAjyavarga paNa mAna A patA hatA. bAma zeDanI kuvatI savArA nAmanI strI hatI, sAMsArika sukha bhAgavatanAM eka putra thayA. AmA dIvase tenu nAma kahAnajI pAyuM, bAlyAvasthAmAM phaTThAnarthInAM jananI janaka mRtyu pAmyAM tyAre kahAnajI pATaNa vAne tyAM rahevA gayA, tyAM vyAvahArika vidyAne janma gAma vA gADa. kahAnajI putra. abhyAsa karyo. kATThAnajInA ya caturdaza varSa thaI tyAre samaye temane sadgurUne
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAgama thayo. kahAnaka avasara pAmI sarU pAse saMdagurU samAgama. gayo. yathocisthAne che. zrI sadagurU paNa yogya jANI upadeza ApavA lAgyA, he bhavyajIva, corAzI lA ni paribhramaNa karatAM manuSya janmanI prApti durlabha che, ekendriyA dika avatAramAM jarA mAtra paNa sukha nathI. manuSya sadagurUno upadeza. paNuM pAmyA chatAM A dezamAM janma pAma durlabha che, temAM paNa uttama phaLa pAmavuM durlabha che. uttama phaLamAM upanyA chatAM paNa niragava pAmavuM durlabha che, temAM paNa paMcendriya paTutA pAmavI paNa durlabha che. temAM saddagurUnA saMyoga tha durlabha che. sazuno saMga thatAM paNa siddhAMtanuM sAMbhaLavuM durlabha che. kAraNa ke sadagurUnA vANI sAMbhaLatAM terakADIyA vidhdha kare che. siddhAMta zravaNa karyA bAda tavonI zraddhA thavI durlabha che, vItarAga kathita tatvanI zraddhA thatAM paNa viratipaNuM pAmavuM durlabha che, kaMcama kAminInA mAhe jIva saMsAramAM paribhramaNa kare che. jaDa vastu uparathI mAha uryA vinA kamane nAza thato nathI. manuSya dhAre to saMsAra samudranI upalI pAra utarI zaMka che, AyuSya kSaNe kSaNe nAza pAme che, mATe jyAM sudhI zarIrAdika sAmagrInI sagavaDatA che tyAM sudhI AbhAnI paramAtama dazA pragaTAvavA prayatna karavo joIe. tyAdi sazurUnI de zanA sAMbhaLI kAhAnajInA manamAM vairAgya pragaTayo, dIkSAnI tIvrachA. saMsAra vipasamAna bhAsavA lAgyo, mRtyu bAda koI sAthe AvanAra nathI, tyAre zAmATe saMsAranI vastuo mATe AyuSya niSphaLa gALavuM, kharekhara asAra saMsArano tyAga kare che. Ie. A pramANe vicArIne gurUne kahevA lAgyA ke he gurujI have mane dIkSA ApI tArtha kare, zrI sadagurU kahevA lAgyA ke--he bhavya saMyama pALavuM mahA durlabha che, yuvAvasthAmAM mane jItavA e kaMI sAmAnya kArya nathI. zrI sadagurUnI taravAranI dhAra pramANe AjJA pALavI joIe. sarva zarIradikanI pravRtti yatanAthI karavI joIe. aneka prakAranA parisaha sahana karavA paDe che. mATe he bhavya dIkSA paripUrNa vairAgya karIne levI joIe, dIkSA lIdhA bAda sadAkALa cAritramAM sthira rahevuM joie. svachaMda matino tyAga karavo paDaze. jo tamAre saMyamanI tIvrachA hoya to svajananI anumati le ne dIkSA aMgIkAra kare, kahAnajI A pramANe gurUnI vANI sAMbhaLI ghera AvyA. vajanane sarva vAna kADI ane saMsAranI asAratA jaNAvI dIkSAne
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 bhAva jaNAye. aneka prakAranA dRSTAMtathI svatane bAdha karyo, ane anumati leI gurUnI pAse AvyA, zue paNa yAma dIkSA, kapUravaja caturvidha saMdhanI samakSa sa. 1720 sattaraAvIsanA yajI nAma pADavu, mAgasara sudImAM vidhipUrvaka dIkSA ApI vAsa khepa karI kapurivajayajI nAma pADayuM. zrI kapUravanyajI mahArAja pAMcamar3hAmattanuM samyagItyA pAlana karavA lAgyA. gurUsAthe pATaNathI anyatra vihAra karyo. gurUnI pAsa Avazyaka - dika maMtrAnA abhyAsa karavA lAgyA. zrI vityaprabhAranI mAtAthI 5nyAsayada yeAgya samaye grahaNa karyuM saMvat 177 pAyamAsamAM temanA gurU sasavinya panyAsanuM nirvANa thayuM temanA paTTadhara zrI kapUravinyajI thayA. vaDhIyAr-mAravADa--gujarAta, sArada, rAjanagara (amadAvAda) rAdhanapura---sAcAra sAdaDI, Ajana, vaDanagara, vigere sthaLe cAmAsAM kayA temanA vRddhei vijayagaNi nayA kSamAviSapanyAsa ama " ziSyA thayA. vRddhAvasthAmAM pATaNamAM cAmAsAM thayAM ane tyAM upadhAna mATepaNa mizra pratiSTA vigere aneka kRtyA karAvyAM. sa Mvat 1775 nA zrAvaNavadardI kRSNapakSa caturdazI bhadraMvAra mukhyavijaya mUhurtamAM zrI kapUravijayajInuM svargagamana thayuM. bhakta zrAvaka tathA zrAvikAAe navakhaMDa mAMDavI taiyAra karI ane temAM ukta munivaranA zarIrane padharAvyu saMdha gAjate vAjate cauTA vaccA vacce thaI nikaLyA. jJAnA ane rUpAnANu puSkaLa ulyu jaya jaya nandI jaya jyabhaddA ne AdheSa thavA lAgyA. gAmanI bahAra dAha sthaLe sibikA utArI. caMdana vigerenA kAthI zarIrane a gni skAra karyo~~~~ abhanI pAse trIjI temanI dhai uktamunimahArAja svabhAve zAnta hutA. temanI pArTI mAvijayajI birAjyA. thyA munirAje kASTa pustaka banAnyu hoya tema jaNAtuM nathI. AgamasAra graMthanA karanAra muni devaca jI tathA kapUravijayajIne dhaNA saMbaMdha hatA temanuM caritra, saMvata 1979nI zAlamAM vaDanagaramAM cAmAsuM karI, vinyAdazamI sanivArane divase paDita avizva e racyuM che, sarva malIne kapUvijayajInA dikSA paryAya 55 varSanA hatA. pUrvanA munie vizeSa AyuSyavALA hatA hAlanA munie AvA uttama munivareAnuM anukaraNa karavuM ne ge OM zAntiH kAi
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4; zrImahAvIra nirvANa ane dIvALIparva. (lekhaka. dezI maNIlAla nathubhA . e. Farewell, fuwell, but this I tell, To thee, thou wedding guest! He rayeth well, who loveth well, Both men and bird and beast; He prayeth best, who lovetli best, Both things great & small, Coloridge. vhAlA vIraputrA ? Aje dIvALI parva ane mahAvIra prabhunA nirvANane zA sabaMdha che te nivedana karyA ane zrI vIraprabhunA uttama napathI ApaNe badhAe nA khAdha graN karavA naM., te vicAravA A lekhakanI icchuM che. dIvALIne prasaga dareka varSe Ave che . ane cAlye! jAya che, chatAM te prasaMga ApaNane zuM sucave che tenA vIcAra karanAra nA karyAM che ! sAro bhAjana karavAM, phezanavALAM ane zuzobhita vastra dhAraNa karyAM, athavA aneka prakAranA ezaArAmanA ane mAja vaibhavanA padAthA bhAgavavAmAMja lubdha thavuM A sarva mAM dIvALI parvanuM mAhAtmya AvI jAya che, ama nuM kA mAnavuM hoya te temAM te manuSyanI mATI bhula thAya che. tevI bhula na thavA mATe dIvALI parvanI utpati kevI rIte thaI tenA sabaMdhamAM jainonI za mAnyatA che te ApaNuM vicArI zu. ApaNA carama tirthaMkara zrI vIraprabhune janma . pR. 59 mAM thayA hatA. jyAre temA zrI mAtAnA udaramAM garbha rUpe hatA tyArathI ja temaNe evA nizcaya karyAM hatAM tyAM sudhI A mArA mArtApatA maraNu na pAme tyAM sudhI huM dIkSA graheNu karIza nAM, kAraNa ke dIkSA sarva janane hitakArI che ema zAstrakAroe mAnalI che, to pachI je dIkSA mApitAnA hRdayane urdUga pamADanArI nIvaDe te kevI rIte nyAyayukta gaNI zakAya ? AvA uttama vicArathI ane anya purUSAne mAtapItAnI bhakti karavAno uttama namunA ApI tema 28 varSa paryaMta gRhasthAvAsamAM rahyA. ane mAtAnA bhAInA AgrahathI be varSa vadhAre sthana pAme,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ane trIsama varSe temaNe dIkSA lIdhI. dIkSA lIdhA pachI bAravAM sudhI aneka prakAranI khAgha tathA alpatar tapazcaryAM karI, vividha prakAranA kAma, krodha, mAna, mAyA, lAbhArdi mAnasika zatruAnA saMhAra karI, sAMsArIka padAAnI asAratA tathA asatyatA anubhavI dhyAnamAM magna thai, aMtaramAM AtmAne anubhavyo ane lokAlAka jaNAya evuM paripUrNa kevalajJAna pAmyA. sarva bhAvane sAkSAt jANavA teja kevaLa jJAna che. A rIte devaLajJAna prApta kAM pachI pAtAnA jJAnanA lAbha zrInana ApavA vAste teo gAmAgAma viryo, ane jyAM tyAM dayAnA upadeza ApI aneka purUSane hiMsaka mArgathI bacAvyA. ane jaina matAnuyAyI banAvyA. A rIte trIsa varSa sudhI pApakArArthe potAnuM jIvana temaNe pasAra karyuM. temanuM jIvana kevaLa niHsvArthI hatuM. 72 varSanI vaye aTale che. pR. 57 mAM apApAnagaramAM te AvI pahoMcyA. maraNa samaya samIpa che, ema kevaLa jJAnathI ANI, vIra prabhue chellIvAranA Adha Apyo. ane zukta dhyAnanI zreNIe caDhI bhagavAne kALa karyo. A samAcAra AsapAsanA gAmanA rALane vidita thatAM aDhAra dezanA rAkhatA prabhunA vaMdanArthe padhAryAM A banAva AzA vadI amAvAsyAne vise. AjathI 2435 varSa pahelAM banyo hate. te vakhate tyAM judA judA dezathI padhArelA rAjAe nIce pramANe vicAra kayAH-~ ahA huM bhagavata vaLajJAna vRti hatA. temanA marathI kharekhara ve jagatamAMdhI bhavajJAnadIpaka nAza pAmyA. mATe bhAvadIpakanu ApaNane maraNa thAya mATe have dravya dIpaka ApaNe saLagAvavA beie; ema vicArI te rAtrie dIpakA pragaTAvyA, tyArathI dIpamALI (dIvALI) pravRtyuM. arthA jainatI mAnyatA che ke priya jaina AMdhavA ! ApaNe zrImanamahAvIra pitAnA jI vananI TukanoMdha upara lIdhI, paNa temanA jIvana caritra uparathI ApaNe zu zikhavu joie, e tyAM sudhI ApaNA samajavAmAM barAbara ta Ave tyAM sudhI e jIvananI ApaNA jIvana upara asara thai zake huM. mATe ve temAnA citramAMdhI levAM joItAM zikSaNA ane hAlanA karavAM jo na tAM kartavyo e prazna ApaNe yathArtha rIte vicArIzuM. samabhAva. mahAvIra prabhunA jIvananuM sUkSma rIte avalAkana pharatAM, ane te upara ArIka vicAra karatAM, temanA je uttamacuNA ApaNI AMkha AgaLa tarI Ave che, temAM mukhya guNa temane samabhAva-samAnAM? che, temanI samAna
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 dRSTinA aneka dAkhalA ApI zakAya. paNa ApaNe atre ekaja dAkhalA ApI calavIzu. dveSa karavAnI buddhithI pagane aDakanArI caDAzikanAga tarapha temaja namana karavAnI buddhithI pagane mAthuM aDakAvanAra indra tarapha paNa jenI samAna buddhi che te vIra prabhunI samabhAva dRSTi khare khara prazaMsanIya temaja anukaraNIya che. kevaLa temanuM jIvana anukaraNIya che, eTaluM ja nahi paNa temaNe te prakAranA edha paNa ApyA che, je medha kAI AcArye samAdha sItterImAM prakaTa paNa karyAM che. meyaMvaro vA AvarovA buddho'nno athavA kovA samabhAva bhAvi appA lahai mukhaM na saMdeho || 1 // kAI manuSya. zvetAMbara DrAya 6 digambara hAya, bAhu hAya ke anyadharmI hAya, paNa jenA AtmAmAM samabhAva vasela che, te mukti meLavaze e niHsazaya che. vaLI upadeza taragiNImAM eka AcArya lakhe che ke " zvetAMbara OM digambaramAM, pakSavAdamAM ke tarkavAdamAM mukti nathI, kAyathI mukta thavu e ja mukti che, ane kayAthI mukta thavAnuM kAma dareka AtmA karI zake ema che." A rIte jaina AcArye e vIra prabhune pagale cAlI samAnardASTa rAkhavAno vyAdha ApyuM che. karUNA. zrIne mahAna guNu je zrI vIprabhunA che, ane jenI tulanA A jagatamAM tha zake tevI nathI, te kAne mahAna guNa che. jagatamAM jeTalA mahAna purUSo thai gayA, te sarva karUNuAnA guNane lIdhe ja prasiddha thayA che. sarva guNanA AdhArabhUta te karUNAnA guNu bhagavAnamAM keTale aMze prakaTa thayA hatA, tene kharA khyAla to zI rIte A zabdodrArA ApI zakAya? chatAM TuMkamAM eka nAnuM dRSTAMta ApI te batAvavA anatA prayatna karIzuM. eka samaye dhRdrAla nAmanA gAma samIpe vanamAM mAM mahAvIra prabhu kAyAtsaga karI dhyAnamAM magna thayA hatA. teA zrAnI dhyAnanI sthiratA ane mananI daDhatA avadhajJAnathI nihALI vAdhIza keMdra pAtAnI sabhAmAM temanI prazaMsA karI, tyAMthIja temane namaskAra karI ane khAlI uThayA ke " alA ! mahAvIra prabhunuM dhyeya keTalu anupama che ? temanA mananI sthiratA keTalI a
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhAraNu che ke temanI vicAra zreNI keTalI ucca che ? dhanya che te prabhune ? jagatamAM kAI evA deva ke manuSya nathI ke je samAdhine ga karI zake ? A prabhunI A prazasAnA zabdo eka saMgama nAganA kSudra devane atizayekti bharelA lAgyA, ane te prabhunI sArI karavAne tyAMthI cAlI nIkaLyeka jagatamAM prANI mAtrane herAna karI zakAya sanA zakAya ane uddeza namADAya tevA dareka sAdhanathI tekhuM prabhune saMtApavAmAM jarA paNa kacAza rAkhI nAce. kAraNa kaTTo zatru paNa jevAM kAma na kare tevA niya ane trAsa upannavanArA upadrA zrI vIraprabhu upara teNe karyAM. AthI jyAre te na phAvyA ane prabhunA mananI nizraLatAmAM jarA paNu bhaga na thayA tyAre teNe prabhune mAta upaje evA zaMgArAdi prayogA ajamAvyA. paNa jaLa upara thatA prahAranI mAphaka tenI saghaLI kAzAsA vyartha gai, ma rIte eka be divasa hiM paNa che mAsaparyaMta zrI vIraprabhune teNe dareka pra kAranA upasargo karyA. paNa prabhu te prabhuja rahyA. temanA prabhAva jarA paNa DagyA nahi, chevaTe te adhama deva prabhune namakAra karI cAlyA gayA. badhu ! A samaye prabhunA dIlamAM kevA umadA vicAre jamavA pAmyA hatA tenA kadApi tame khyAla pAmyA che? prabhunI te samayanI vicAra zreNInuM rahasya samajavA tame kadI prayatna karyAM che? tu A bAbatamAM tame ajANyA / tA mArI sAthe tame vicAra pradezamAM cAle ane huM te vakhatanA prabhunA hRdayanuM saMpUrNa citra tamArI manazcakSu AgaLa rajI karIza. karUNA kRti zra vIraprabhue saMgama devanA saMbaMdhamAM je udgAra kADhavA hutA te dareka mAnave hRdayamAM UtarI rAkhavA jevA che. temaNe te vakhate tricAyuM hatu ke ahA ! niSkAraNe bALa vAne duHkha ApanAra A bicArA jvanI zI gati thaze. chaMdanI vAta che ke mArA jevA vA jemane khIjA vAnuM hita karavAnuM che ane bA vene duHkhathI mukta karavAnuM che, tevA paNa AvA vAnA krura AcarathI temanuM hita karI zakatA nathI. mArA manamAM eja purI Ave che ke mArA hAtha tenuM hita thavuM hoa. paNa tema thavAne badale mane du:kha ApavAnA tenA dhAtakI vicAre ane phA trAne lIdhe te karmathI baMdhAyA che. kharekhara mane asAsa upaje che ke A bicArA jIvanuM huM A avasare kAI paNa hita na karI zakayA." AvA vi
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAre temanA hadayamAM skaratAM temanI AMkhamAMthI azru pravAha vahevA lAge ane A kAraNathI ja salAhaMtamAM zrI vIraprabhunI stutinA saMbaMdhamAM lakhAyeluM che ke kRtAparAdhe'pi jane, wriSaratA iSad bAppAyAbhadaM, zrIvIrajinanetrayoH aparAdha karavAvALA javA upara paNa dayAthI netra ane asudhI A evA zrI vIrabhagavAnanAM netro sarvane kalyANakArI thAo. have jenAnuM te uparathI zuM kartavya che, te vicArIe. jo ke chellA tIrthakara mahAvIra svAmI to varSanI chellI tIthIe A deha tyAga karI pitAnA Atma svarUpamAM maLI gayA; topaNa temaNe je amulya jJAna ApyuM che, ane potAnA pApakArI jIvanathI je umadA guNenA namune batAvyA che, te jJAna tathA guNe uparathI ApaNI zI pharaja khaDI thAya che, te vicAravA jevuM che. vyApArI kAja sAMjare pitAnA levaDa devaDano hisAba karI na thayA ke nukazAna thayuM, te zedhI kare che; ane dIvALIe AkhA vaumAM zo lAbha maLyo ke zuM hAni thaI teno barAbara hisAba karI navA varSamAM dAkhala thAya che. mahAvIra bhagavAnane paNa A saMsAra rUpI vyApAranI peDhImAMthI varSanI Akhare (A mahinAnI amAvAyAe) Atma nirIkSaNa karatAM (hisAba) karatAM jaNAvyuM ke rAAnadarzana ane cAritrarUpa traNa ranano lAbha maLe che. je vastu meLavavAnI hatI, te maLI gaI; A sa. sAramAM pitAne je sAdhavAnuM hatuM, te sAdhI lIdhuM. tyAre jene je te mane hAna gurUnA anuyAyIo kahevarAve che, te viranA putrone mATe IlakAba dhAraNa karavAne mAge che, teoe paNa AkhA varSanI aMdara aAtmamArgamAM keTale prayAsa karyo, te varSanI Akhare vicAravuM e jarUranuM che. jenAma vyApArane mATe madara che. eka pAIne hisAba na maLatA hoya te ardhirAtrI sudhI dIvo baLe, paNa te hisAba maLe tyAre ja sateja pAme, te pachI vapinI Akhare (dIvALInA pavitra divasamAM) pite kayA guNAmAM vRddhi karI ? paropakA, dayA, sahanarazILatA divapaNuM A mATe guNe je te mahAvIra prabhunA sahaja guNe nA, te guNomAMthI kyA prApta karyA? kayA LivavAne
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra prayatna karyo ? athavA pitAnA kayA che dUra kayAM ane kyA de dUrakaravAna, prayatna karyo ? A pramANe dareka jaine vicAravAnI jarUra che. je vyApAramAM nukazAna thAya te vyApAra kayA dIrgha dIvALo sAjana karyA kare ? ApaNe paNa bIjuM varSa zarU karIe, navA varSamAM joDAie te agAu potAnA guNa devanuM mananI sAthe vivecana karavuM joie. potAnAmAM je guNo jaNAtA hoya te rUpI muDIthI, ane je deva jANatA hoya te rUpa de. vAthI bIjuM varSa zarU karavAnuM che. ane jevI rIte vyApArI devuM TALavAne ane muDImAM vRddhi karavAne satata prayAsa kare che, tevI rIte ApaNe paNa A mAnA ucca ane umadA guNa meLavavAne ane davA rUpa devuM TALavAne kamara baMdha thavuM joie ke jethI karI te varSanI Akhare guNa doSanuM sayuM (Balenace-Sheet) kADhanAM ApaNe AnaMda pAmIe ke paropakAramAM dayAnA kAmamAM dipara jaya meLavavAmAM, sahanazILatAmAM mananuM samAdhAna paNuM jALavavAmAM AgaLa vadhyA chIe ane kalaha kusaMpa, pArakI niMdA, bIjAnuM buruM karavAnA vicAra, dhAdi devuM hatuM, te vALI dIdhuM che, bIjA zabdomAM kahIe to te durgAnI jALamAMthI mukata thayA chIe. mahAvIranuM jIvana A pramANe ApaNane pratibodha Ape che, ane jene e, te maja dareka manuSya A kIMmatI dha vicArI vAre Akhare nANAM saMbaMdhI sayuM kADhavAnI sAthe, pitAnA guNa doSonuM nirIkSaNa karavuM, e dareka mAnuSyane ati jarUranuM che. ane te jarUra dareka manuSya svIkAre. eja mArI paramAtmA prata aMtaHkaraNanI prArthanA che. atha zrI sema sebhAgya kAvyanA gujarAtI bhASAMtaranA saMbaMdhamAM keTalAka vicAra. ( lekhaka. rA. 2. zAha, gIradharalAla hIrAbhAi) ( aMka sAtamAnA pAna 19 thI anusaMdhAna ! semasuMdarasUri tathA temanA ziSya munisuMdarasUri vize keTalIka hakIkata jaina tatvadarza graMthamAM lakhelI che A kAvyamAM nathI, mATe tyAMthI joI levI. dasamA sarga mAM lakSmasAgari ane manamUri kahelA che, ane
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 banne mahAna putrI sahakALIka hatA. mAmu upara acAgaDhanA mukhya derAmAM je dhAtu vIgerenI pratimA che temanI jAtrA e savata 1941 mAM karI hatI. tyAre meM je nudha karelI temAMthI jaNAya che ke, e deharAmAM uttara dAre muLa gabhAre rIkhavadevasthAnInI moTI dhAtunI pratimA ane tenI dareka bAjue ekeka TAsIonI pratimA che. e mArI pratimAnI lAMDI nIce lekha saMvata 1566 nA kANu suda 10 nA che, ane rAnna mAlanA rAjye te thaelA jaNAya che. e gabhArAnI aMdara DAbI bAjue cAlatAM eTale bIjA dvAre dhAtunI pratimA ane be sagIo che. temAM pratimAnI palAMDI nIce lekha che te nIcenI matalabanA che--sayata 6pa18 vaizAkha vada, ma dardIne maMdapATa ( mevADamAM ) zrI kuMbhalama' mAhAdurgaM rAAdhIrAja zrI kuMbhakarNavijaya rAye tapApakSI zrI saMdha kArIte zrI akuMdAnI pittalamaya prADha zrI AdInAtha muLa nAyaka pratimAla kRte caturmukha prAsAde dvitiyAdridhvAraeN sthApanAE, zrItaSApakSIya zrIsaUna zrI AdInAtha ba kArIta DuMgarapura nagare rAvaLa sAmadAsa rAjye ucavAla zA. bhAbhA dharmAMde putra mAsasA. lakSmIsAgarasUrie, sAmadevAra vagerenA parIvArathI pratiSTA karI ' trIjI bAjue (cInnAre ) mATI dhAtunI pratimA che ane paDakhe eka dhAtunI tathA eka pASANanI pratimA che. paDakhAnI dhAtunI pratimAnI palAM nIce saMvata 1526 nA lekha che, mULa nAyakanI pratimAnI palAMDI nIce savana 1518 nA sukha che, ane te DuMgarapuramAM bharAyelI ane tenI pratiSTA lakSmIsAgara sArae karelI che. cAthI bAjue (cAthAdAre) traNa pratimAo dhAtunI che. mukhya nAyaka ane temane paDakhe aMkaka pratimA pelI paDakhAnI pratimAnI palADI nIce saMvata 156 nA lekha che. muLanA yakanI pakSAMI nIce saMvata 1529 nA lekha che ane bIna paDakhAnI prAMta mAnI pallAMDI nIce suvata 1566 nA lekha che. A derAmAM gabhArAnAM cAra dvAra hatAM temAM traNa purelAM che. A sthaLe uparanI InA dAkhala karavAnA e hetu che. pelA hetu, avu dekhADI ApavA mATe che ke, pAchaLa kuvA che teja lakSmIsAgarasUri ane sAmadevasara e deharAnA dvitiyAdi dvAranI muLanAyakachI pratimAnI pratiSTA karanArA saMvata 1518 mAM vicaratA hatA. Ina hetu, atre prasaMga maLyA tethI e deharAnA cAre dvAranI mukhya nAyakajInI pranimAnI sthApanA viSe je vilApaNuM mane dekhAyuM che te batAvI ApavA mATe che. pelAdAre-muLa nAyakanI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 pratimA saMvata 156 nI khoDAre-savata 1518 nI trI^ Are savata 1518 nI ane cAdhAdAsavata 1529 nI che. have AvA cAMmukhvDanA deharAmAM ekA vakhate cAre bAjue pratimAo padharAvavAnA rIvAja che te mujaba e daMtarAmAM kama nahIM thayu hAya, te vicAravA jevI vAta che. ne te pASANunI pratimAe hAMta ane saMvatanAM varasa khudAM judAM Ata te kAMi ayabe pAmavA jevu netu. paNa dhAtunI mArI pratimA te che, ane te bharAvavAne tathA te samayanA dezakALa AtAM, acaLa gaDha jevI vikaTa jagyAe, te AMtare AMtare laI javI, ane tenI prAMtA karAvavI e vigere bAbatone tathA prathama vIprAMtamA te sthaLe haze, ane AMtare AMtare te krama pheraphAra karavI paDI haze ne mArI kalpanAmAM AvatuM nathI. junAgaDhanA mAMDaLIka rAbvane amadAvAdanA sulatAna mahumada begaDAe I. sa. 1972-73 (saMvata 1528-29 ) mAM tAma karI te zahera lIdhuM. ( rAsamALA pAnuM 264 adalajInA tihAsa pAnu 86 ) aja mulatAne, cAMpAnera lIdhu tA. 19 navembara sane 1984-saMvata 3541 phesa suda 3 vIvAra ( rAsamALA pAnu 286 ) ane tyAMnA rAnna jayasiMhane pAchaLathI mArI nAMkhyA. ( dalajInA katihAsa pAnu (89.) upara kahyA pramANe saMvata 1525 sudhI mevADanA kuMbhArANA saMvata 1528-29 sudhI junAgaDhanA maMDalIka rAjA, ane saMvata 1656 sudhI cAMpAnerane jaryAsa harAta haiJAna hatA. ane lakSmIsAgarAra ane sAmadevari saMvata 1168 mAM pratiSTA vakhate acalagaDhamAM vidyamAna hatA. have e sA madevasUri ane e traNe rAjAone samAgama thayA matalabanuM A kAvyamAM kahyuM che te temanA samaya ApaNane mAlama paDayAthI vadhAre khAtrI vALu cAya che. pAchaLa meM je vivecana karyuM te sivAya A dasamAsa mAM kahelA ^ adhA muni vigere ne mATe lakhavA jevA AdhAra mane maLyA nathI; kAIkanA mATe paTTAvaLImAM lakhaNa che kharUM: paNa e saMbaMdhamAM have vadhAre la bANuM karavuM huM aMdha rAkhuM chuM. A kAvya, tenA bhASAMtara sAthe prasiddha thayAthI, ApaNane jANavA jevu ghaNuM malyu che, tethI tenA prasiddha karanArAdhyAne ApaNe AbhAra mAnIzuM. paNa bhASAMtara karanAre--ane te tapAsanAre ane praka sudhAranAre jarA vadhAre zrama lIdhA hAta te kAma sApha dIpI uThata. bhASAMtaramAM karNa saMskRta zabda AvyA che te vigere kAraNathI sAdhAraNa bhaNelA tenA zvAsa leI zakaze e bhAbata mane sadeha ra
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI vAMcanArane dhaNuM maTe bhAge saMskRta bhASAthI ajANa che; eTale gujarAtI graMthamAM agharA ane ajANyA saMskRta vigere zabdo dAkhala karI jeA graMtha bahAra pADe che teono zrama mArA vicAra mujaba saphaLa thatA nathI. graMthanI bhASA saraLa nA hoya te teno lAbha ghaNA lokA le zaktA nathI. loka vyavahAramAM vaparAtI bhASAmAM lakhelA graMthono ghaNe Adara thAya che te ughADI vAta che. pAdarI le pitAne dharmajJAnano phelA karavA saraLa gujarAtImAM graMtha racIne bahAra pADe che tethI temanA hetu bara Ave che. mAre e abhiprAya che ke banatA sudhI graMtha racanAmAM sAdA ane sahelA zabdo vAparavA, vAkaya racanA TuMkI rAkhavI, ane khapa jega alaMkAra vAparavA, tethI khuba khubI Ave che. paraMtu para ane svabhAvAnA agharA ane chelatAM bahu jora Ave evA dAnAM banela lAMbAM vAkathI, ane Dagale Dagale alaMkAra vAparavAthI, tevI majhA AvatI nathI. nItidarpaNa banAvanAra, tenA prastAvanAmAM eka ThekANe Ama lakhe che-- " A pustakamAM ( nIti darpaNamAM lakhela vAyA nadana sAdI ane zehelI " bhASAmAM lakhavAmAM Avela che aTale eka sAdhAraNa bhaNelA mANasa paNa sahelAithI te vAMcI tathA samajI zake che. haiDAja vakhata upara suratanA kalekTara mi. lelI sAhebe, gujarAtI bhASA gujarAtIo ba, gADe che, e viSe eka vistArathI amadAvAda mukAme bhASaNa Ayu hatu temAM teo sAhebe jaNAvyuM hatuM ke gujarAtI jANanArA pitAnI bhASA keNa jANe ke apriyatAnA sababadhI ka bIDI kAI kAraNathI parabhASAnA zabdo dAkhala karI evI te bagADI muke che ke jema karavAnI amArI grejI bhASAmAM sakhata manAda' che A kahevuM teo sAhebanuM kAMI khATuM ja nathI kemake hAlanA lekhakAnI paddhati che. te " temAM parabhASAnA zabda nahI AvyA hoya tevI thoDIja haze." A pramANe paradarzana vALAonuM kahevuM che. have A saMbaMdhamAM A paNa jainadarzanamAM kAMI jANavA jevuM baneluM che ke kema teno vicAra karIe. prabaMdhaciMtAmaNi graMtha (gujarAtI) mAM pAne 28 mAM vRddhavAdi AcAra ane temanA ziSya siddhasena divAkarajI vacce je vAta thaelI te A pramANe lakhI che.--"eka divasa siddhasena divAkara mahArAja gurUne kahevA lAgyA ke tIrthakare ardhamAgadhI bhASAmAM arthathI kahelAM ane gaNadhara mahArAje guMthe"lAM sakaLa siddhAMtone huM saMskRta bhASAmAM karUM. ziSyanuM vacana sAMbhaLI Azcathatha guphalya ra tIrthakara mAhArAjanI te meM AzAtanAkarI mATe nAre
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ "tenuM AleyaNa huM prAyazcita) karavuM paDaze. ziSya bolyA, jema gurU mAhA" rAjanI AjJA hoya tema karUM gurUe kahyuM. pArasaMcika ( bAra varSa tapa sahIta tirtha yAtrA) jata tathA eka miTA rAjAne Adha kara" upalI vAta bAbata samakita zAtarI nAme graMthamAM (jana kathAna kepa mA 3 pA. 259 mAM) Ama lakhyuM che. "ekadA siddhasena sUri - " kAramAM magna thayA thakA zrI saMghane kahevA lAgyA ke tame kahe te sarva * siddhAMtanI prAkRta bhASA TALIne saMskRta karuM ke je ApaNane haze nahi. "te sAMbhaLI zrI saMje kahyuM ke mane prAyazcita upanya kAraNa gaNadhara de. "vamAM saMskRta bhASA karavAnI zakita hatI tathApi lokapakArane arthe si hA prAkRta bhASAmAM kayAM che tethI zrI tIrthakaranI tathA gaNadharanI A " zAtanA tame karI mATe tamane pArasaMcika nAme prAyazcita upavu tethI kema chuTaze ?" caturvizati prabaMdhamAM ( gujarAtI bhASAMtaramAM ) vRddhavAdI ane sisenano prabaMdha che temAM sadarahu bAbata AvuM lakhANa che:-eka vAra siha ne saMdha bhegA karIne kahyuM ke huM badhAM Agamone saMskRta bhASAmAM " karI nAMkhuM chuM. tamArI zI marajI che ? saMdhe kahyuM zrImAna tIrtha kare saM"skRta bhASA nahotA jANatA zuM ? tema gaNadhara paNa nahotA jANatA? ke "temaNe " ardha mAgadhIthI Agama racyAM mATe AvuM bakavAthI tamane bahu " prAyazcita lAgyuM. emAM amAre tamane zuM kahevA jevuM che? tame badhuM " jANo che." have A siddhasena divAkaracha vikrama rAjA vakhatamAM thayA ane jaina saMpradAyamAM nAmAMkita che. temanA saMbaMdhanI je bIne upara lakhI teno sAra e levAne che ke lokone jAgapaNuM thavA mATe graMtha prasiddha karavA hoya te tenI bhASA saraLa karavI. tIrthakara bhagavAna ane gaNadhara mAhArAjathI vighAmAM keda caDhIAtuM nathI ane jyAre temaNeja saraLa ane lokamAM cAlatI bhASAmAM zAstra para yAM ane racyAM hatAM tyAre bIjI bhASAmAM jANIjoIne adharA ane bAlatAM bahu jora Ave evA zabdo dAkhala karavAnI Teva pinAthI banatu karIne choDI devI joie. avA zabdo dAkhala karavAthI bhASA sudhare che ane graMtha che. dekhAya che evuM mAnavuM mane ThIka lAgatuM nathI. kadI kaI kAraNasara lakhaNamAM kaThaNa zabda dAkhala karavo paDe to teno artha turata batAvI de ke vAMcanArane agavaDa paDe nahI. purvakALe saMskRta bhASAmAM
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaNu lakhanArAone alaMkAra behada vAparavAno zokha hato. paNa hAla aMgrejI vidyAnA pracAsthI jamAne pharI ga che te vAta paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che. tyAre lakhaNamAM ghaNuM alaMkAro Dagale Dagale Ave che tyAre mADa karanAM dulA bhAre thaI gayA jevuM dekhAya che. have keTaleka aMze A TIkA A kAvyanA bhASAMtarane lAgu paDe che kharI. mATe mAre kahevuM joIe ke AvA pranAM bhASAMtara karanAra ke karAvanAre hAlanA jamAnAna baMda e tema karavAnI paravI rAkhavI joIe. AvA pratyenAM bhASAMtara temanI asala racanAnI jaba pramANe mArA vicAra mujaba thavAM joie nahIM. paNa granthamAM samAalI bAbatano AdhAra le khaka graMthanI matalaba ane graMthamAM samAelA vicAro pitAnI sarala bhASAmAM lakhavA joIe, aTale matalaba pAra paDaze ane vAMcanArane bahoLu jJAna thaze. ApaNAmAM kavitAnA je grantha rAsa pAda ke prabaMdhanA nAmathI oLakhAya che temanI racanA muLa mAghavI ( prAkRta ) ke saMskRta graM uparathI thaelI che. paNa te bhASAMtaranA rUpa nathI. ane te namunA pramANe upara batAvyA mujaba sarala gadyamAM lakhavAnuM thAya to ghaNuM sAra. navIna varSanuM abhivaMdana. zArdUla. thAjo jIvana uMca zAMta ane adhyAtma jJAne bharyuM, pAme azrUnuM kRpAvacana je saMpUrNa prema maLyuM. dhAre prema dharI prabhu praNita te, saddharyanA marmane pAme sava akhaMDa "mukti " sukhaDAM mIThAM navA varSamAM. jJAna nahI adhyAtmasama mukti sama nahI sukhakahera alakha sama ke nahI caDhe kepha adabhuta. gurU budhyadhi sama nahi-deva samAnarAja, e si vAnAM pAmaze navIna varSa megAra sazurU guNAnurAgI, maNIlAla mohanalAla vakIla. " pAdarAkara"
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavAjamanI paheca. rA, rA. nAnAlAla jagavanadAsa rA. ra. chaganalAla haThIsIMga rA. rA. chaganalAla nAnacaMda rA. rA. dezavalAla cunIlAla rA. rA. cunIlAla suracaMda rA. rA. bhAgIlAla kAlIdAsa rA. ra. purama amIcaMda rA. rA. bahanalAla cunIlAla rA. ra. bApAlAla vAlA 2. rA. jagAbhAI phUlacaMda rA. rA. zakaracaMda hIrAcaMda 2. rA. gIradharalAla premacaMda rA. rA. gIradharalAla nayabhAi! rA. 2. babaladAsa lallubhAi rA. rA. mAdhavalAla amathAlAla rA. ra. pAladAsa cunIlAla rA. 2. DArAbhAI mulacaMda rA. rA. maphatalAla jecaMda 2. rA. jIvaNabhAI premacaMda 2. rA. kAlIdAsa kasturabhAI rA. 2. bAdarabhAi jhaveracaMda rA. rA. mahinalAla vakhatacaMda rA. ra. manasukhalAla gulAbacaMda rA. . TAlAla jezIMgabhAI rA. rA. ghelAbhAI premacaMda rA. rA. haDIzAMga dAmodara . rA. maNIlAla mAdhavajI rA. rA. jIvarAja phatecaMda ra. rA. bhIkhAbhAi amulakha rArA. cunIlAla mayAcaMda. rA. 2. hamacaMda kapuracaMda rA. rA. vADIlAla khemacaMda . . vADIlAla maganalAla rA. rA. DAhyAbhAI jamanAdAsa che. kA. kevaladAsa pItAmbara rA. rA. DAhyAbhAI premacaMda 2. rA. nemacaMda amIcaMda rA rA. khIMmAMda jezIMgabhAI rA. 2. kAlIdAsa sAMkalacaMda ra. rA. jezIMgabhAI choTAlAla rA. rA. vIracaMda mekaLadAsa. rA. rA. amRtalAla kezavalAla rA. rA. jezIMgabhAI kAlIdAsa ra. rA. bhagubhAI nagInadAsa. rA. rA. kevaladAsa manasukharAma rA. rA, bhAgIlAla trIkamadAsa rA. rA. devacaMda jamanAdAsa rA- rA. amathAlAla ravacaMda rA. rA. hirAcaMda jezIMgabhAI rA. 2. sAmalabhAI bhurAbhAI 2. rA. vADIlAla maganalAla rA. rA. maganalAla bahecaradAsa rA. rA. mehanalAla lallubhAI rA, rA. ravacaMdabhAI pradyAbhAI rA. rA. nemacaMdabhAI nagInadAsa rA. rA. DAhyAbhAi cunIlAla rA. rA. sAMklacaMda nahAlacaMda. rA. ! choTAlAla puMjAzA. rA. rA. sArAbhAI DAhyAbhAra' rA. rA. zakaracaMda mahekamadAsa rA. rA. cImanalAla bakeraghasa rA. ra. mohanalAla umedacaMda
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ rA. zA. lAlabhAI mAgIlAla rA. ravelacaMdabhAI umedacaMda rA. ra. kAlIdAsa umAbhAI rA. rA. sadAgara sakaracaMda rA. rA. DAhyAbhAI bhagubhAI rA. ra. amRtalAla jecaMda . rA. semacaMda ratanacaMda 2. rA. maNilAla chaganalAla rA. rA. vADIlAla sAMkalacaMda 2. rA. mulacaMda AzArAma rA, rA. nicaMda dalapatabhAI ra. rA. harakhacaMda rAyacaMda 2. rA. tArAma maganalAla 2, rA. zanAbhAI hakamacaMda rA. rA. kalabhAI umedacaMda 2. rA. caMdulAla cImanalAla rA. rA. DAhyAbhAI cunIlAla rA. rA. maganalAla prabhudAsa rA. ro. jecaMdabhAI dalacaMda rA. bhogIlAla bAlazALa rA. rA. DAhyAbhAI ghelacaMda . rA. choTAlAla lalubhA rA, rA, jezIMgabhAI premAbhAI za. rA. cunIlAla chaganalAla 2. rA. semacaMda vIracaMda rA. ra. mohanalAla cunIlAla rA. rA. maganalAla jhaveradAsa rA. zi. cunIlAla chaganalAla rA. ra. naMdalAla lallubhAI rA. rA. jhaverabhAI garabaDabhAda rA. ra. bAlAbhAI gaTAbhAI za. rA- maganalAla bhIkhAbhAI rA. rA. bheLAbhAI kezavalAla 2. 2. mAhalAla karamacaMda za. rA. IzvarabhAI kuberadAsa ra. rA. chaganalAla IchAcaMda rA. rA. semAbhAI rAyacaMda rA. rA. zeTha lAlabhAI dalapatabhAI 2. rA. jagAbhAi dalapatabhAI rA. ra. maNubhAI dalapatabhAI ra. rA. nagarazeDa cImanalAla lAlabhAI hena saMskRti ra. rA. lAlabhAI kalyANabhAI ro. rA. cImanalAla khemacaMda rA. 2. rAyacaMda tArAcaMda rA. rA. lAlacaMda maganalAla rA. 2. caturbhuja jecaMdabhAI rA. rA. maMgalabhAI jamanAdAsa 2. rA. hirAcaMda gahelAbhAI ra. rA. maNIlAla umadacaMda rA. rA. khemacaMda bahecaradAsa rA. rA. jIvarAja nAraNabAi rA. rA. phatecaMda rAyacaMda 24. rA. DAhyAbhAI pItAmbaradAsa rA. rA. choTAlAla bApubhAI rA. rA. maNIlAla kAnajI za. rA. mAtAcaMda maMgalajI rA. ra. dalAbhAi bhudharabhAi rA. ra. amRtalAla kevaladAsa rA. rA. dAdara goviMdabhAi rA. 2. kaMkucaMda khuzAladAsa zrI. sayAjIrAva mahArAja lAyabrerI ra. 2. mulabhAI nathubhAI rA. 2. dhuLAbhAI lIlAcaMda 2. rA. roDalAla chaganalAla rA. rA. kezavalAla mAnacaMda
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra. rA. popaTalAla gulAbacaMda che. rA. zAmalabhAI gIradharabhAI rA. zi. goradhanadAsa jecaMdabhAI rA. ra, kezavalAla umAbhAI rA. rA. trIkamalAla phulacaMda ra. rA. DAhyAbhAI umedacaMda rA. rA. ratanacaMda lAdhAjI ra. rA. puMjAbhAI mAnacaMda rA. rA. cunIlAla raNachoDabAda ra. rA. mohanalAla nagInadAsa rA. . umedabhAI pAnAcaMda rA. rA. bAdarabhAI! mANekacaMda rA. rA. DAhyAbhAI nathubhAI rA. rA. DAhyAbhAI choTAlAla rA. rA. chAbhAI amathAlA rA. rA. kadAvalAla gokaLadAsa rA. rA. jamanAdAsa savacaMda rA. ra. nahAlacaMda larmicaMda rA. rA. nathubhAI jeThAbhAI rA. za. dalasukhabhAI karamacaMda rA. rA. parasottama rAyacaMda ra. rA. premacaMda kasturacaMda rA. rA. parasottama gahelAbhAda rA. . caturalAla nagInadAsa za. rA. jetAbhAI gulAbacaMda rA. rA. DAhyAbhAI cunIlAla rA, rA. khImajI ukAbhAI rA. rA. rAmajI haMsarAja rA. rA. kuMvarajI ANaMdajI rA. rA. morArajI dAmodara 2. rA. mANekalAla maphatalAla dA. rA. jecaMdabhAI khIMmacaMda rA. ra. malAva galAbhAI rA. rA. dIpacaMda pAnAcaMda ra. rA. motIcaMda hIrAcaMda rA. ra. mohanalAla mahAsukharAma rA. rA. purasottama solacaMda rA. rA. DAhyAbhAI savacaMda rA. rA. nAthAlAla kavaladAsa rA. rA. sArAbhAI harIbhAI ra. rA. viracaMdabhAI bahecaradAsa rA. rA. gaNezabhAi kAlurAma rA. rA. lAhmacaMda jeThAbhAda rA. 2. jeThAbhAI narottamadAsa rA. rA. hemacaMda bhAyacaMda rA. rA. bApAlAla pAnAcaMda thiI. tapAga) lAyabrerI ra. rA. jecaMdabhAi bahecaradAsa rA. rA. mIThAlAla umalAla zrI. jJAnavardhaka lAyabrerI rA. rA. maNIlAla lallubhAI rA. rA. dalasukhabhAI nagInadAsa rA. rA.odhavajI gIradharabhAI ra. rA. zaMka, manasukhabhAI bhagubhAI rA. rA. mahinalAla maganalAla rA. rA. vardhamAna svarUpacaMda rA. rA. nAthAlAla lamicaMda 2. rA. velajI sAmajI rA. . bhurAbhAI abhecaMda rA. rA. DAhyAbhAI maganalAla rA. ra. maNIbhAI hIrAbhAI rA. rA. bAlAbhAra: dalapatarAma rA. rA. mAnacaMda pItAmbara 2. rA. kAlIdAsa dalasukhabhAI rA. rA. kasturabhAI maNIbha I . 2 cImanalAla punama
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. rA. vimaLAbhAI mAyAbhAI ra. rA. maNIlAla gokaladAsa ra. rA. popaTalAla bApubhAI rA. rA. dalAbhAI gIradharabhAI rA. . nAthAbhAI balAkhIdAsa ra. . cunIlAla mayAcaMda rA. rA. hIrajI kAnajI za. rA. cunIlAla vakhatacaMda rA. rA. lAlabhAi hIrAcaMda za. rA. mahinalAla eNmacaMda rA. rA. zAMkalacaMda ratanacaMda rA. rA. premacaMda jecaMdabhAI rA. rA. DAhyAbhAI dalasukharAma. rA. rA. purasottamA lallubhAI rA. rA. rAmasukha mAMgIlAla 2. rA. bhaMgIlAla lallubhAI rA. za. pipaTalAla maganalAla rA. rA. mAhanalAla cImanalAla rA. rA. maNIlAla kIkAbhAI za. rA. lAlabhAI trIkamalAla ra. rA. ravacaMda nahAnacaMda rA. rA. cImanalAla cunIlAla . rA. harIbhAI kacarAbhAI rA. rA. mihanalAla mulacaMdabhA rA. rApulacaMdabhAI bAlAbhAda rA. rA. mohanalAla maganalAla rA. 2. bhIkhAbhAI devacaMda rA. rA. maganalAla cunIlAla rA. rA. lallubhAI jeThAbhAI rA, rA. maganalAla lAlacaMda ra. rA. maNIlAla manasukharAma rA. rA. jagAbhAI lubhAI rA. zA. madanalAla maganalAla rA. rA. vADIlAla vakhatacaMda rA, rahe. choTAlAla haragoviMda che. rA. mAlIcaMda ThAkarazI rA. ra. punamacaMda karamacaMda rA. rA. philacaMda gumAnacaMda rA. rA. talakacaMda bhAIcaMda rA. rA. haragoviMda karazanadAsa rA. rA. bAlubhAI lava bhAda rA. ra. mohanalAla amIcaMda rA. 2. jIvAbhAi cunIlAla rA. dA. mayuradAsa trIbhavana rA. 2. kevaladAsa trIbhAvana za. rA. kAlIdAsa motIbhAi ra. rA. sAmacaMda gulAbacaMda rA, rA. maNIlAla maganalAla rA. za. haricaMda ravacaMda ra. sa. punamacaMda svarUpacaMda rA. rA. lalubhAI nAthAbhAI sa. rA. zaMkaralAla jecaMdabhAI: rA. rA. nAthAlAla khumacaMda rA, rA. kacarAdAsa purasottama rA. rA. purasottama bhIkhAbhAI rA. rA. gopAladAsa chaganalAla panyAsa zrI siddhi vijyajI. rA. 2. amRtalAla vanamAlIdAsa rA. rA. phakIracaMda dIkaralAla. rA. ra. bhogIlAla premacaMda rA. rA. bAlacaMda trIbhAvanadAsa rA. ra. motIlAla choTAlAla rA, rA. lAlabhAI kezAbhAI : rA. rA. bhIkhAbhAI ThAkarazI ra. rA. haragovaMda kevaladAsa rA. rA. khImacaMda ANaMdajI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. rA. ratanacaMda khImajIbhA rA. rA. kezavalAla vADIlAla rA. rA. harIcaMda enDa kuM. 2. rA. meva hIrajI vI. rA. savacaMda kacarAbhAI ra. rAM. bhogIlAla hIrAcaMda rA. ra, nemacaMda lallubhAI rA. rA. amaracaMda gehalAbhAI ra. rA. amRtalAla mohanalAla 2. rA. hemacaMda khImacaMda. rA. rA. trIbhAvanadAsa dalapatabhAda zrI kacchI jaina mahIlA samAja rA. rA. devakaraNa enDa kuM. saM. mIThAMbAI: . rA. sArAbhAI maganalAla rA. rA. devakaraNa mulajIbhAI rA. rA. kasavalAla jagajIvanadAsa 2. rA. kalyANacaMda sobhAgyacaMda rA. rA. mulacaMda jIvaNacaMda che. rA. dhanajIbhAI kalyANajI rA. rA. vasanajI mAvajI ro. rA. mulacaMda haribhAI sa. rA. pratApazI paMcANa 2. rA. jeThAnanda DAhyAbhAI . rA. nathubhAI dolatacaMda za, rA. choTAlAla dalazukhabhAI rA, rA. khImacaMda phulacaMda rA. ra. ratanacaMda pramacaMda ra. rA. zIvalAla harIbhAI rA. ra. cImanalAla bhIkhAbhAI che. rA. devacaMda ThAkarazI che. rA. mahAkamalAla vakhatacaMda || rA. ra. cunIlAla mohanalAla rA. rA. bhagubhAI jeThAbhAI rA. rA. vADIlAla tArAcaMda rA. rA. manasukharAma jezIMgabhAI rA. rA. jezIMgabhAI cunIlAla rA. rA. cImanalAla maMgaladAsa rA. rA. DAhyAbhAI zAMkalacaMda rA. rA. cunIlAla premacaMda ra. rA. mulacaMda harilAla. rA, rA. maganalAla ThAkarazI rA. rA. zAMkalacaMda bahecaradAsa rA. rA. choTAlAla vakhatacaMda rA, rA. DAhyAbhAI hirAcaMda rA. rA. cunIlAla ravacaMda ra. rA. DosAbhAi kIzoradAsa rA. rA. zivalAla ratanacaMda rA. rA. geviMdabhAI gulAbacaMda rA. rA. tArAma vastArAma rA. rAlallubhAI umadacaMda rA. rA. prabhudAsa jezIMgabhAI rA. rA. DAhyAbhAI lAlacaMda 2. ra. amathAlAla phate caMda rA. rA. maganalAla karamacaMda che. . pujAlAla mAnacaMda rA. rA. kalyANajI kezavajI 2. rA. hIrAbhAI mulacaMda rA. rA. mohanabhAI hemacaMda rA. rA, maNIlAla sAMkalacaMda rA, rA. bhAyacaMda nAthAbhAI rA. rA. lganalAla umedacaMda rA. rA. maNIlAla manasukharAma rA, 2. hirAcaMda dIpacaMda | rA. 2. mAhanalAla tArAcaMda
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra. sa. vADIlAla sakhIdAsa rA. rA. caMdulAla daTIzIMga rA. rA. pAsubhAi bhImazI rA. rA. chaganalAla kapuracaMda rA. rA. vADIlAla nAthAbhAI rA. rA. maNIlAla trIkamalAla 2. rA. bApulAla lAyada 2. rA. herUbhAI DAhyAbhAI 2. rA. manasukhabAda mulacaMdabhAda ga. rA. nagInadAsa tArAcaMda 6. rA. raNuAlAla chaganalAla rA. rA. cunIlAla haricaMda rA. rA. mANekalAla chaganalAla rA. rA. vhAlabhAI dhanajIbhAI rUA. rAdhalAbAda pAnAcaMda rA. rA. mAhanalAla haMmada rA. rA. bhAyacaMda nagInadAsa rA. rA. devacaMda hema'da za. rA. hanalAla lallubhAI 5, rA. bI. mohana lAlanI rA. rA, zAMkalacaMda gahelAbhAI rA. rA carbhUja mAtIcaMda rA. rA. phreMca dabhAi khImacada rA, rA. vaMdAvanadAsa urzana ra. rA. hIrAcaMda kalyANa. 1. rA, jhavecaMda dAsI rA. rA. mulacaMda vIrabhAI rA. rA. kunamala kapuracaMda rA. rA. amIcaMda mAtIcaMda rA. rA. makanajI. je. mahetA. rA. rA. vaca6 lallubhA ga. rA. pApaTalAla savacaMda 1. rA, abhaya6 kalyANa. bAkInAM nAMma have pachI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhimAna vadhAre. UjJAna pAMcamI pAse Ave che. jJAna meLavavA zuM kharcazo? uttama jJAna prApta karavuM hoya te kharIde - hamaNuMja presamAMthI bahAra paDelAM zrImada buddhisAgarajInA traNa amulya baLe. bhajanapada saMgraha bhAga . | anubhava pacIsI. darekanI kI. 0-8-0 AtmapradIpa. bhajana saMgraha bhAga 4, jeoe zrImad buddhisAgarajana bhajanapada saMgrahano ekAda bhAga athavA ekAda bhajana paNa sAMbhaLyuM ke vAMcyuM haze teo AgaLa te A cothA bhAganI mahatvatA kahevAnI bIlakula jarUra raheti nathI. tenuM dareka bhajana adhyAmarasa ane bhaktithI pUrNa che. nItinA vicAre to sthaLe sthaLe chavAyelAja bhAse che. mATe ekadama te maMgAvI vAMcI ane bhava lyo. saM. 1327ne gurjara bhASAmAM racAelo sAna kSetrane rAsa che te paNa dAkhala karyo che tethI gurjara bhASAnA zolaMkAne te rAsa atyaMta upayogI thaze. tenI TIpaNI karI che. uparAMta paramezI gInA, samudra vahANu saMvAda ane brahmagItA e traNe yAvinya upAdhyAyana graMthe temAM che te paNa bahu upayogI che. anubhava pacIsI- A cAra pAMca varSa upara lakhAyelA hate. chatAM, temAM paNa AtmajJAnanI ane anubhavanI jhalaka jude jude sthaLe prakaTI nIkaLe che. jaina dharmanuM svarUpa darzAvavAne bahu sAro prayatna thayelo che. nya vAMcavA jevo che. AtmapradIpa-kharekhara AtmAne oLakhAvanAra pradIpa (dIvA) - mAna che. mULa saMskRta grantha TIkA sAthe chapAyelo che. tenA upara dezI. mazilAla nathubhAI. bI. e. e vivecana kareluM che. vivecana paNa pustaka sAtheja che. keLavAyelAone temaja Atmarasika purone vAMcIne bahuja manana karavA lAyaka bodha A granthamAM samAyeluM che. pradIpane pradIpanI jarUra nathI. pradIpa teija bIjAne prakAza ApI zake che. lI. adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( haragIta) asAra A saMsAramAM janamyA tume bahu duHkha dharI, nava mAsa garbhAvAsamAM dekhyuM nathI kAMI sukha jarI; maLa mUtramAM lapaTAine huM bhogavI ati ApadA, prazuM bhajyA viNa duHkha pApo maLI nahi sukha saMpadA. najare jamata nihALanAM sAduHkha tuM visarI gaye, mAyA mahI malakAIne so loka rIjhavatA rahyA, mAbApa sA atI lADamAM tuja thanathI ucheratAM, ApI duHkha nija aMgane nirogI tujane rAkhatAM, tuja jIMdagI sudhAravA khUba keLA ukarSathI, moTA thatAM tuja lagna lIdhAM lAvI kanyA hathI; lAyaka vaye tuM pahecatAM upakAra ke visarI gayo, mA bApane gAMDAM gaNI jUdAIne lAvI rahyA. yuvA avasthA AvatAM zuM artha raLavAmAM mA, bahu kuDa kapaTane keLavI pramaMca he hRdaye ra , jayAM tyAM dagalabAjI karI lakSmInI sAthe tuM varyo, khAte pachI khAze sahu saMsAra bhAra zire vo. bI dhana ane pavana tAruM abhimAna ne manamAM dha; nija vADI gADI lADImAM prabhu nAma kema na uccakuM, saMsAranI upAdhIomAM rAtrI dIvasa tuM rahyo; amRta kahe prabhu bhajana vaNa A janma se eLe gayo.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArDiMga prakaraNa, madada-150-00 zA. magaLadAsa dAlatAmAM 6. sAMkaLacaMda lalubhAI amadAvAda. 1600-0- sutAra kALIdAsa jagajIvananA TrasTI. zA. kezavalAla nagIna dAsa bAlAbhAI manasukharAMma tathA sutAra dalapatta dAmeAdara, 25-0-0 rA. rA. dAMNIsAheba jayanArAyaNu iMdumalajI. muMbAIvALA. 1 cAhIe zeTha bradharsanI kaMpanI tarathI vidyArthIAne cAlatI gAlAnA upayoganI cApaDIA na.46 AvI che. ha. ze. sArAbhAi DAhyAbhAI, jhaverI kezavalAla umAbhAI tarathI vidyArthIAne upayAgI AvI che. ha. lAlabhAI 2 rA. rA. ApaDIo naM. 8 3 zrI jaitazreyakara maDaLa taraphathI jaina tattva pravezikA tathA upadeza mALA prakaraNa ha. zeTha veNIcada suca da 4 zA. maganalAla karamacaMda tarathI bhajanapada saMgraha tA. 3 nI nakala 115 ) maLI che. mu. pATaNa, 5ze. lalubhAI rAyacaMda taraphathI dhArmika temaja laganI cApaDIA na. 3 6. mANekabA. vyavahArika viSayane inAma- rA. rA. gIradharalAla hIrAbhAI taraphathI punya prakAzanA stava nanI copaDIo na. ( 110) vidyArthIAne InAma tarIke ApavA tathA samAdhI sataka tathA jaina upadeza rasanI lAyabrelIne mATe cApaDI ApI che. sAmAna~vAsaNAnA zA. popaTalAla vhAlacaMda taraphathI kATa na. 6 pItaLanI tathA cAlI. naM. 1 pItaLanI.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ na --- 1, 2, 4, , 5, tA. ,k6 zrImad buddhisAgarajI granthamALA" -vyavasthApaka | mu acUpAgalI, jJAna sAthe AnaMda tathA sarala bhASAmAM tattvasvarUpa pAmavA A a. mALA amulyakAma kare che. nIcenA pratye tayAra che. keTalAka pratye mAtra juja rahyA che mATe helA te pahelA jJAnanA pracArArtha tadana najIvI kIMmate vecAya che.' granthAMka pra kaTa thapala anyo. naM. 2 vArama cAiyAna mAtrA, naM. 2 bhajanapada saMgraha sADa ? jo hatA. 2 lo. "mA. 3 no . -- -0 samAdhI zatakam naM 7 anubhava pazcisi 08- naM.8 AtmapradIpa. --8-7 na.9 paramAtma jyoti. 0-6-0 na.10 paramAtma darzana. traNa mAsa mATe khAsa lAbha. majakura daze granthA sAthe maMgAvanArane ( granthA sIlIkamAM haze to ) eka grahastha tarathI AmapradIpa prajye tathA eke grahastha taraphathI adhyAtma vyAkhyAnamALA bheTa ApavAmAM Avaze. eTale majakura daze granthanI kIM. 4 12-0 ne badale mAtra 3, 4 0 mAM ( TapAla kharca jIda ) paDaze. tAkIde orDara mekalA. vyavasthApaka zrI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa, capAgalI-mu. smAi grantha vecANanA saMgavaDa vAlA mukhya sthalA 1, muMbai, pAyadhaNI naM. 56 6 jaina bukaselara, madhavajI hIrajInI ke. C/o. a sk mAMga tLa jainasabhA. 2, bhAvanagare, zrI ke AtmAnaMda jaina sabhA. ke, amadAvA, * buddhiprabhA erIsa hai, nAgarIzarAha, jaina boDIMga, ja, pAdarI. vakIla mAuMnalAla hemacaMda. jI, vaDodarA. 5, punA. zeka vIracaMda kabagAjI. vaitAla.