Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. B 828 zrI jaina zvetAMbara mUrti pUjaka eDi 'ganA hitArtha prakaTa thatu'. sarva paravarza duHkhaM, sarva mAtma vazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukha duHkhayo / ( LIGHT OF REASON.) vadhe che ja. badaprabhA. nAma 1. nAhaM pula bhAvAnAM kartAkArayitA na ca / nAnu mantApi cetyAtma-jJAnavAn lipyate katham / / pragaTa ke to. adhyAtmajJAna prasArake maMDaLa, vyavasthApaka, zrI jaina zvetAMbara mRtapajake bAAMDaga; nAgArIsarAhu-amadAvAda vArSika lavAjama-paTeja sAthe rU. 1-4-0. sthAnika 1-4-0 amadAvAda satyavijaya presamAM sAMkaLacaMda harIlAle chApuM
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya 1. mane bhramara. 2. zrI saddagurusattarI. 3 A guNadha.... 4 vA. 5 dAna. 1 Y 5 viSayAnukramaNikA viSaya. sukRtabha'DAra ceAjatA. cha mAsika samAlocanA. 8 guNaSTi. . pRSTha. ...11 ...162 165 ...172 ... 1 zrI adhyAtmajJAnaprasArakamaMDala. vyavasthA, caMpAnI, kuMvAra. za majakura maMDaLa taraphathI " zrImad buddhisAgarajI granthamALA. thai che. nIce jaNAvela pustakA pragaTa thayAM che ane te janasamAjamAM priya thai paDyAM che. munirAjazrInI lekhana, ane kAvya racelI parzanane hitakAraka hAvAthI maMDaLe kAIpaNa prakAranA lAbha vinA taddana najIvI kImate tevA pustako pragaTa karI, samAja vAMcanano vadhu lAbha le, tema karavAnI zarUAta karI che. udAra grahasthAnI madadathI A kAmane uttejana maLyuM che. ane tethI pragaTa thai cukelA ane navIna racAtA granthA paikI koipaNa grantha pragaTa karA vavA, gheADI ghaNI madada ApavA jenI dacchA hoya, thAya, teoe upalA saranAme patravyavahAra karavA. inAma ane bheTa ApavA mATe dareka granthanI AchAmAM AchI puru prata magAvanArane vadhu savaDa karI ApavAmAM Avaze. te mATe mAtra vyava. sthApateja lakhavuM, phI pAsTeja. " mattanavara saMprada mALaH-2-3 dareknI ka. 81118 . adhyAtma vyAkhyAna mALA tathA kSamApanA. zrI. samAdhizataka ka. anubhava paccIsI tathA AtmapradIpa 9 atha zrI sAmaseAbhAgya. kAvyanA gujarAtI bhASAMtaranA saba thamAM keTalAka vicAra. 9.189 , 5. pAdarA. vakIla 6, punA, ze. vIracaMdra kRSNAjI, vaitAlape 61116 04-0 pRSTha 181 ...184 .184 61710 61119 35 61916 --- maLavAnAM sthale. 1, mubhAi, pAyadhuNI na. pa6 ne bukaselara. meghajI hIrajInI kuM. C/o mAMgarADA jainasabhA. 2, bhAvanagara, zrI " AtmAna. jena sabhA. 3. amadAvAda, " buddhiprabhA ApIsa " ke, nAgArIrAha. saviya presa " de. pAMcakUvA najIka, mAhanalAla hemacaMda, jI. vaDAdarA.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason. ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam // satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM buddhiprabhA' mAsikam / / varSa 1 luM. tA. 15 mI sapTembara sana 1909, aMka 6 che. anabramara, odhavajI sade kaheze spAmane-e rAga manaH bhramara bahu bhramaNa kare bhavavanaviSe, ghaDI ghaDImAM navanava vRkSe jAya; guMjArava karate garvita thaI AthaDe, viSaya puSpane dekhIne harakhAya je. mana. 1 rAgadveSa be pAMkha kALI tehanI, SapadanA miSe SaDaripunuM ThAma, navanavaraMgI viSayapuSpapara besate, kAmakamaLamAM lapaTAto du:kha dhAma. mana, 2. zAmyavaMzane ketarate je turtamAM, kALahastithI kAma kamaLa bhakSAya; cIMcIM karate kALakoLI thaI rahe, ravividyuta peThe te caMcaLa thAya je. mana 3 bha0
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALa anAdi viSaya puSpa yAM ghaNAM, manabhamarAne tepaNa tRpti na thAya je; akaLagati manabhramarataNI kSaNa kSaNe, manabhamarA A traNabhuvanamAM jAya che. mana 4 mana bhamarAne pure samatA pAMjare, rakhe na uDe leze bahu saMbhALa je; ciAdabhuvanane mojhI sthiratA dhare, tyAre thAve jhaTamAM maMgala mAla ne, mana 5 dhyAna derIthI manabhamarAne bAMdhIe, anubhava amRta svAda karAvI beza je; buddhisAgara antaramAM samajyA thakI, AtmasvabhAve AnaMda hAya hameza je. . mana da OM zAni. zrI sadguru sattarI. lekhaka-maNIlAla mehanalAla vakIla pAdarAvALA. odhavajInArage. namana hajo muja evA sadagurU jJAnIne, jagata jIne zAMti dAyaka devaje, kSamAzramaNa je kahAve samatA AdarI, darzanathI zAzvata pada che tatakhevaje. namana ha0 1 jJAyakabhAve varate satya svarUpamAM, sAdhAkiyAne karatA guNanI khANa; upazama pariNAme vahetA cAritrane, meDe miththA meha maNidhara mAna je. namana. 2 svapara samayane jANe zvAsozvAsathI, jana AjJAne chaDe nahi lavaleza je; AgamanI sAme jANe te bhAvane, viSaya vikAre pratye dharatA kalaza je, namana3
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ namana namana 5 namana- 6 sIna kupaNutA dUra kare dharI narane, prakaTAvI na ja zakti zame anapa je AtmasvarUpa lIna rahe kSaNa kSaNa viSe, zuddha samAcAra karatA avadhata je, upasargo sahavAmAM siMha samA banI, samabhAve rahe samudrasama gaMbhIra je; zuddha jJAna dharatA je alakha abhedanuM, vikene bhede gi vIra je. dravya bhAvathI paravatune tyAgatA, nivika95ne virAge tallIna je, acaLa aDola ada avikArI sadA, gurU paraMpara AgamamAMhi pravINa je. traNa zalyane tRNavat jANa tyAgatA, gArava rasa riddhine zAtA sAthe jo; dhama karaNa kAraNane saheje saMgrahe, rAga dveSane tyAga dayAnA nAthaje. niMdA vikathA cAre tyAge nitya je, kaSAyane te kahADe gharanI bahAra vacana jehanAM paDe hadayamAM sasarA, tatva jJAna ne dharma kathAnI vakhAra je. caraNe nAvamAM beDA munivara sAdhatA, muktipUrine mArga vIkaTa sukhamevaje; cAra bhAvanA mitrAdika bhAvatA; jaga jaMtuthI vara zamA deva je. paMca mahAvRta vizuddhatAthI pAlatA, musi samiti ajuALi svayameva je; aticArane dUra karI jJAnI gurU, paMcAcAre care jJAnAmRtameva je. chakAyanA jIvonI rakSA bahu kare, namana. 7 namana namana 9 namana. 10
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ namana. zatru mitra sama gaNatA gurU guNavAna je; paAvazyaka nitya kare lahI arthane, kiyA na karatA phenogrApha samAna che. namana0 11. para pariNatine tyAge zuddhAtama thakI, AThama dene tyAge duHkha denAra je, chatrIza gurU guDjha dhAraka hArA sadagurU; saraLa ane dubhAva hRdaya dharanAra che. aDadaza saDasa zilAMga rathe birAjatA, navavidha pALI brahyacarya atimAna che, dazavidha yatinA dharma je che ujaLA, anubhava rasanA rasIyA prabhu guNakhANa je. namana. 13 gASTaka sAdhe je prema thakI sadA, AtmajJAnanI alakha khumArI masta je; duniyAne divAnI gaNatA saddagurU, jJAnAmRta pItAM ne pAtA tRpta je. namana. 14 samudra jJAna vizALa hamezAM latA, dIna rajanI paNa jJAna jJAna ne jJAna je; jJAna goSThI viNa gamatu jarA na jehane, jJAnedadharasa pIvA lAgyuM tAna je. namana 15 sAra sAdhu guNa dhare dharAve ziSyane, mithyA jere kugurUmAM na phasAya je; tapa japa kriyA karatAM bhava baMdhana maTe, siddhi samakita vinA na kadIye pamAya che. namana. 16 aMtamahurta samakita je pAme bhavi, tasa bhava gaNatI nizcayathI samajAya che; buddhayadhiaMkita sadagurU mahArAjanA, be kara jori maNa vaMde zubha pAya je. namana. 17 mana 17
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI gurUbedhi. (lekhaka munizrI buddhisAgarajI. ) (gayA ane paTa 140 thI cAlu. ) pUrva madhumatI nagarI prakhyAta hatI. aDhAra varSanI tyAM vastI hatI, tyAM jijJAsu nAmane kSatriya pati nyAya nItithI rAkSamAkara vegIndra, jaya karato hato. tyAM kSamA yogIndra nAmanA sAdhu gA. me gAma pharatA pharatA dege AvI caDhayA, temanI AkRti bhavya hatI. duniyAnA navaraMgathI temanuM mana agita jaNAtuM hatuM, cadaSTi bAhya vipanuM nirakSaNa karatI nahatI, ema bhAva trATaka yogathI te alipta jANatA hatA, temanI mukhAkRti para hAya agara zekanI lAgaNIo dekhAtI nahotI, zarIranA avayavonI suMdaratA I meTA kaLamAM janma thaye hoya ema sUcavatI hatI. temanI vacana pravAhanI lAvaNyatAnI adabhuta maneharatA ca sarva bhApAnI keLavaNInI khUbI darzAvatI hatI. temanI gAMbhIryatA samudranI piMDa jaNAtI hatI. temanA pAraNu kamalane vinyAsa upagatAne sUra cavatA hatA, temane upadeza agAdha rAnodadhi sama bhAsatuM hatuM, temane apratibaddha vihAra atyaMta nirmama bhAva sUcavato hato, yoganA aSTa aMgono temaNe sArI rIte abhyAsa karyo hato ema praznotarathI samajAtuM hatuM, AtmAnI anaMta emAMthI keTalIka pragaTI hoya te saMbhava atyaMta paricayI vinA anya koI paNa na jANI zake evI gaMbhIra gupta pravRtti yu mahAmAnI daSTipAtathI sahaza: naranArIonAM mana anAyase yogamahAvyathI temanA prati AkarSAI jatAM, teozrImanarIne paNa AtmadazAthI sahama ne upara dharmadazAnI chAyA chAI detA hatA, jatana saMsarganA miyA paricaya mAM miyAkAlakSepa karatA nahotA. gahana vAdvAdazilIne hRdayamAM pariNAvI alakha phakIrInI dhanamAM AtmAnaMdanI khumArIne AsvAda letA hatA, jaganA zubhAzubha kathananI apekSAthI mukta hatA, lAbhAlAbhamAM samabhAve rahI AmachavananI nirmala dazA anubhavatA hatA, Abhikazaktione khIlavavA mATe sadAkALa prayatna karatA hatA. jagatanA mohaka padArtho uparathI mehanI vAsanA vizeSataH utarI hatI, sAmAnya manuSyanI peThe ADaMbara rahita pravRtti hovAthI temanI dazAnuM bhAna alokika purUSa anubhavI zakatA hatA, de
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatAo paNuM uttama munInI dhyAnazaktithI vaza thayA hatA. te turI Adi padAthone te saMka9pa mAtrathI dhAre te banAvI zakatA hatA. paNa bhAgye ja keda temanI pAse amuka vidyA che ema taNI zakatuM. A pavitra munivarane eka mumukSu nAmane ziSya hato, ramayAnusAra ziSya paNa marUnI sevA cAkarI karate hati. ziSyasala mAkara megIndra nagara bahAranI anya dharmazALAmAM - taryA hatA, rAtrInA rAmayamAM pavitra yogInI ziSya sevA karatA hatA. zrI sadagurUe prasanna thaIne ziSyane kahyuM ke he bhava huM tArA viyethI khuza thAuM chuM mATe ichatavara mAga. zive gurUnI prasannatAno lAbha levA vicAra karyo. vicArIne kahyuM ke, he baro, je ApanAmAM zani hoya to Apa A dharmazALAnA patarAMne suvarNanAM banAvI che ke jethI garIba lokanuM dArika dUra thaze. ziSyanuM Idaka kAvya saMbhAraNuM zravaNa karI kSamAkara vegIja kathana karavA lAgyA ke he bhavya bhivya ! hArI kAnya IjAne 6 varapradAnabaddha hAI prANa karIza. kiMtu bhavya tuM samaje che ke AvI bAbatomAM lIdho phAravavAthI Abhakita thaI zakatuM nathI. AmadazAnA upayogathI "baTa thaI basamAM re gAvavuM paDe che ane tethI karmanA vaza thavuM paDe che, he ziSya teM kahyuM ke loha patarAM suvaNatAne prApta thaze eTale garIba lenuM darada dura thaze A paNa hArI vicAra vistutaH gya nathI, lokanA patarAnuM varNapaNe thatAM te garIba ne upAgamAM Avaze e ekAMta nizcaya nathI. kAraNa ke rAjAja prAya: te dhanane bhAgavavA prayAsa karaze. hArI ichA jo tAra hoya te te vacanabaddha huM pUruM karIza. kema ze vicAra che. ziSya kahyuM, huM bhagavana tamArI pAse AvI uttama zakti che te rAve jagatanA ane tenuM jJAna kema ApatA nathI, sarva jIvone tevI zakata ApatAM moTA upakArI thazo. gurU kahe che ke he bhavya zikha uttama zaktionuM dAna dhogyane ApI zakAya che. pAtrA pAtrane vicAra karyA vinA vidA kAnuM dAna katarAnA mukhamAM kapUra aphavA barAbara che, yogyatA vinA vidyAnI siddhi thatI nathI, manu jyAre yogyatA prApta kare che, tyAre game tyAMthI vidyAnI siddhi prApta thAya che, bAlakanA hastamAM taravAra ApavI te jokhama bhareluM kAma che tevI ja rIte agyane camakAra vidyAnuM dAna apavuM te jokhama bhareluM kayA che. ityAdivANI vilAsathI gurUzrIe riSyine samajAvyo, topaNa ziSyanI kAmecchAnI nivRtti thaI nahIM, tyAre zrIsarae kahyuM ke he bhavya, dekha
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ hArA vacanathI baMdhAela hu zakita ajamAvuM chuM kiMtu kevuM pariNAma A ve che te tuM joIza ane tataH pazvAta ne anubhava thaze. yoga vidyAnA - baLathI tejasurI pragaTa karI ziSyane tejaMturI ApI kSamAkara yoganI ane kahyuM ke he ziSya jA A tejaMturI loDhAnA labdhi, lekAnA pa. patarAM u5ra prakSepa, ziSya te pramANe gurUnI vANuM ta suvarNanAM teja- anusAra letAnAM patarAM upara tejaMturI bhabharAvI ke turIthI karyA turna sarva patamAM suvarNanAM thaI gayAM. suvarNanAM patarAM thavAthI rAtrInA samayamAM paNa prakAza jhaLahaLa bhAsavA lAgyA. ziSya A camatkArathI rAjI rAjI thaI ga. gurUnA caraNa kamalamAM munaH punaH namaskAra karI ziSya rastuta karavA lAge. he saro, A pRthvImAM AvI apUrva zaktio che te meM Aja naNI. adyApi paryata huM Apane sAmAnya sAdhunI piTha samajato hato. mahApuNya yoge Apano samAgama thayo, je meM ApanI pAse AvI zakti che evuM joyuM hota te ApanA camakAranI vAta jaga jAhera karata. zrI gurUe ziSyane kahyuM ke he ziSya hArI kAkhyAno anubhava have haja thaze, ApaNe prAtaHkAla thae atrathI gupacupa nIkaLavuM joIe. nahIM te loko AvIne camatkArI jANI paLaze, prAtaHkAlamAM sUryodaya thatAM kSamAkara yogIne yathAvidhi pratilekhanA karI I samiti chavaka vihAra karyo, prabhAtamAM aneka nAnAprAta:kalamAM sAda-rIo dhamazALA pAse javA AvavA lAvAM, dharmazAja thatAM gurUne vi-LA avanI banelI lAke Azcarya pAmyAM. naga mAM nadInA puranI meM jyAM tyAM vAta prasaravA lAgI. rAjAe paNa konI pAsethI A vAta sAMbhaLI ane Azcarya pAmyo ane tyAM jovA gaye, dharmazALA suvarNatI banelI dekhI camakAra pAmyo. rAjAe vicAra karyo ke aho A kRtya zI rIte thayuM. pradhAnane tenuM kAraNa pUchyuM, pradhAne kahyuM he rAjana, A kArya karI siddha yogIthI banyuM che ema lAge che, rAjAe dharmazALAnI AgaLa pAchaLanA manuSyane puchayuM ke gaI kAle atra kaI sattapurUSo AvyA hatA. teoe kahyuM ke AvyA hatA. Aja prAtaHkAlamAM sUryodaya thatAM vihAra karI gayA che. rAjA tathA pradhAna vagere purUSoe paspara vicAra meLavIne kahyuM ke, kharekhara te sAdhu purUpanuM A kRya lAge che, je te siddha purUSanAM darzana thAya te temanI mAthI camatkArI vidyAnI prApti thAya mATe tene
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ manI tapAsa karAvavI atra lAvavAmAM Ave to taka ema nizcaya karyo. patie siddha puruSane belAvavA jyAM tyAM manuSya mokalI dIdhAM, munIzvara ane majyA, manuSyae rAjAnuM te che ema jaNAvI kSamAkara yogIndranI ziSya saha zrIsadagurUne pAchA lAvyA, niravA sthAnamAM jyAM tyAM tapAsa. munizvara utaryA. nRpatine manuSyoe samAcAra ApyA ke turta siddha yogIzvaranI pAse AvI vaMdana ka sukhazAtA puchI, eka dIvasa rAjAe ghaNI AjIjI pUrvaka siddha gIne kahyuM ke he mahA purUSa, ApanI pAse rahelI suvarNa siddhi karanArI vidyA ane A pi, nahi Ape to te atrathI huM Apane javA daIza naI. siddha yogI maina rahyA. kaMI paNa bolyA nahIM, gurUne ziSya te akaLANe, are Ate upAdhi thaI, dharmazALAnAM suvaNanAM patarAM paNa leI gayA. garIbo TalavALatA rahyA. mArI prArthanAthI A te upAdhi thaI paDI, rAja darareja siddha yogInI pAse AvavA lAgyo, anya paNa hajAro strIpuruSo AvavA lAgyA. siddha mahAmAnI pAse aneka vastunI yAcanA karavA lAgyA, koI putranI yAcanA karavA lAgyA, koI dhananI, kaI maMtranI, koI taMtranI, siddha purA kAine kaMI kahetA nahotA. keTalAka siddha yogInI mAna avasthA dekhI kahevA lAgyA ke, are mahAtmA purUSane ATaluM badhuM karagarIe chIe te paNa temanA hisAbamAM nathI, paropakArI purA prArthanAno bhaMga prANa paNa karatA nathI. je A mahAtmA paropakArI hoya to zuM prArthanAno bhaMga karI zake, zuM lekonI prArthanA pUrNa karavAthI mahAtmAnuM kaMI jatuM raheze. kharekhara A maha* tmA ane vidyA ApatA nathI tethI mArIne magara thavAnA. kaI kahevA lAgyA ke A mahAbhAnA jevA ApaNA dezamAM yogiyo hovAthI temanI vi. ghA temanI sAthe ja maratAM cAlI gaI anya dezomAM te skUlo kAra anyane ulaTI mAgaNI karyA vinA paNa vidyA zikhavavAmAM Ave che A mahAtmA jevA te dezamAM mahAtmA thayA hota to te dezanI paNa dhULadhANI thAta. ke. TalAka kahevA lAgyA ke, A mahAmAne dayA paNa AvatI nathI. keTalAka kahevA lAgyA ke, A mahAmAne duniyAnI zI pRhA hoya ke te manuSyonuM kahyuM mAne keTalAka kahevA lAgyA ke the.gya jIvone ja mahA purU vidyA ApI zake che. saMsArI jInI khaTapaTamAM paDavAnuM temane zuM prajana. keTaTalAka kahevA lAgyA ke vidyA jIvavI mahA kaThaNa che. keTalAka labdhi prApta
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 thatAM anyane zrApa Ape che. keTalAka mArajI, mAhana, uccATana kare che. keTa lAka peAtAnA zatruone mArI nAMkhe che keTalAka sahumaza: vAte! nAza thAya ena pravRtti kare che, keTalAka vidyA baLathI pastrIone vazya karI maithuna save che. keTalAka mAhamAM dhasI jAya che, mATe A mAra yAgIndra dhanya che ke je ajJa purUSanI peThe AcaraNu kare che ane vidyAne jIravI zake che, keTalAka te kahevA lAgyA ke, ApaNI pAse AvI vidyA DhAya te! duniyA suvarNamaya karI nAMkhata. keTalAka kahevA lAgyA ke duniyAnuM anna A mahAtmA khAya che ane duniyAne peAtAnI vidyA zikhavatA nathI A kevA anyAya ? keTalAka kahevA lAgyA ke, duniyA A mAtmA purUSane anna Ape che te pA tAnA kalyANane mATe Ape che, kAraNa ke AvA santa purUSAne annadAna A pavAthI mahAphaLa thAya che. emAM te dAna ApanAraneja svArtha samAyalA che, AvA madyAtmAonA pratApathI vRSTi thAya che, hiMdu te varSoMnA chAMTA paNu paDavA muzkela che. keTalAka kahevA lAgyA ke. jeNe saMsAranI khaTapaTa tyAga karI te tamArI laTapaTamAM jhaTapaTa kema paDaze, keTalAka kahevA lAgyA ke, mahAmA purUSAnI pAse saMsAranI AzAeAnI mAgaNI karavI te ayukta che, ke. TalAka kahevA lAgyA ke, " mAge tenAthI Adhe " mATe ApaNe temanI sevA karavI keTalAka kahevA lAgyA ke mahAtmAe nI pAse AvI camatkArI rhatyA haze. e zu kharI vAta che. keTalAka kahevA lAgyA ke, amerikA vagere dezamAM pazu camatkArI vidyAe pragaTavA lAgI che te dezanA lAko moTA meTA rAgya camatkArathI maTADe che te Arya dezamAM AvI vidyAe hoya temAM cu Azcarya ! keTalAka kahevA lAgyA ke, A bar3hAbhAnI peDha yAganI sAdhanA ka rIe teA tevI vidyA maLe, kAraNa ke sAdhana vinA sAMdhyanI siddhi thatI nathI. keTalAka kahevA lAgyA ke rAgadve rahita mahAtmAene duniyAnI zI rahyA che ke duniyAnuM kahevu mAne. keTalAka kahevA lAgyA hai, vinaya vairIne vaza kare mATe A siddha purUSane vinaya karavA beie, ityAdi dvArA strIputrA patapeAtAnI akala pramANe vicAre karavA lAgyAM. rAjAe pazu sid mAna rahelA baiMi vicAryuM ku. mA siddha purUSane zI garaja ke mArUM kahyuM mAne paNa meM sAMbhaLyuM che ke. bhakti AdhIna bhagavAna, bhakti ke ratAM zakti pragaTe mATe ApaNe guptapaNe santanI se vA karavI reie. ema vicArI bhikSukanA veza lekha darAja rAtrIe siddha purUSanI pAse jAya ane sevA kare ati vinayathI rAjAnI kaLA, bhikSu kanA veSa, gurUnI sevA.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sevA karavA lAge aneka prakAranAM prazna puchavA lAgyo.tethI rAjAnI saga daSTi thaI ane satya deva gurU dharmanI zraddhA thaI AbhA te paramAtmA che, AtmAmAM anaMta zakti che. AtmA karmathI chUTe siddha paramAtmA thAya ItyAdi sadupadeza grahaNa karyo sevA karatAM rAjAne bhikanA veSamAM eka mAsa thaze. eka dIvasa bhika munine namaskAra karI karagavA lAgyA che. huM munIzvara have huM anyatra jaIza ApanI sevAthI mane satya dhama prApta thaze che ema kahI raDI paDyA. munine dayA AvI ane puchayuM he bhavya zA kAraNudhI rahe che. bhika kahyuM he gure ApanAthI zuM ajANyuM che Apa e jANo che. anasamA prANa, AjIvikAne mATe prayatna karatAM peTa bharAtuM nathI mATe anyatra javuM paDaze. munirAjane vinayavaMta bhikSakane dekhI dayA AvI manamAM vicAryuM ke A jIvane AjIvikAnuM sAdhana thAya te sukha pUrvaka dharmanuM ArAdhana karI ema vicArI tejaMturI AkarSavAnI vidyA ApI ane kahyuM ke he bhavya AvidyAthI phakta AjIvikA calAvavI yogya che. duniyAmAM jIvanI hiMsA chaddhi pAma tema vidyAne upayoga karavA yogya nathI. amuka divase amuka vidhithI sAdhatAM vidyAnI siddhi thaze dharmanI unnati ne mATe ja A vidyAno khapa karavo te pramANe navata. bhikSukane gurUe za te hRArI pAse vighA raheze nahi koI jana A vidyA ApI. vAta jANe nahi tema vaje, je e pramANe nahi va tazate bhArI paDe upAdhimAM AvI paDIza je meM ziSyanuM kahyuM mAnya rAkhyuM te aMte atra AvavuM paDayuM jo ke atra huM A te kaMi rAjAnI AjJAthI Avyo nathI. saMsAra tyAganArAone rAjAnI sAthe zuM saMbaMdha che. paNa bhaviSyamAM mArA ziSyane upAdhi Ama AvI paDe te jaNAvavA ja Avyo chuM. atrathI AkAza mArga paNa huM vihAra karI zakuM. paNa mahane jema yogya lAge che tema gumapaNe vicarU chuM. rAjAe mArI pAse vidyAnI yAcanA karI hatI paNa meM tene te vakhate kaMI paNuM javAba Apyo nato teja rAja jyAre mArI yAse bhiAkane vepa dharI yogya vinayathI rahe che te te vinayane vaza thaI meM vidyA ApI che, meM rAjAne vighA ApI nathI. paNa mahArA dAsane vidyA ApI che. have tuM rAjA hoya te paNa mahAre zuM, bhika vedhane rAjA A pramANe A sarva sAMbhaLI atyaMta Azcarya pAme ahe zuM. siddha purUvanuM jJAna kavI gaMbhIratA vidyA ApavAnI kevI yogyatA vidyAne durapayoga na thAya te mATe kevI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhalAmaNuM aMha hajAra lekAnI vacce rahIne paNa ADa 5 vitharavuM. ane nilapadazA rAkhI A pramANe vicArI atyaMta harSa pAmI nRpati mAkara gurUnA caraNa kamaLamAM paDyo ane kahevA lAgyo ke he prabhA meM Apane upAdhimAM nAMkhyA tethI huM mahA aparAdhI Tharyo chuM kSamA munIndrane ema kahI rUdana karavA lAgyo. gurUrAje bodha ApavA rAne dha. lAge, he rAjana ! meha mAyAnA AdhIna thaele jIva aneka prakAranI IchAo kare che mana vacana ane kAyAthI 7 vAnI hiMsA kare che karAve che ane karatAMne anumode che pazcima mAnya lokonA sahavAsathI lokonI AritakatA TaLatI jAya che. ane hiMsAnA vyApAra vRddhi pAmatA jAya che. paNa tethI AtmAthI je bAghanI moTAI mATe rAcatA nAcatA nathI. vidyAno durupayoga karatA nathI. hiMsAnA kAryamAM vidyAne piga karatA nathI. ahiMsA paramo ameH A satranuM pathArthe pAlana karavA prayatna kare che. he rAjana !tuM paNa have tatvajJAna pAmIne AtmA bhimukha pravRtti karaje, mehamAyAnA vicArone rokI Atma saMyamamAM pravRtti karavI, AtmAnA gunuM dhyAna karavuM antarathI sadAkALa nyArA rahevuM. jagatane koIpaNa dazyapadArtha AtmAne nathI. svAdhyamaya jagatamAM sukhanI AzA rAkhavI vyartha che AtmA aja che, ninya che, saccidAnaMda svarUpa maya che, tenA svarUpamAM ramatA karavI, je padArtho kSaNika che, temAM kema rAcavuM. jagatamAM rahyA chatAM rAga dveSathI na levAtAM A nAnI upAsanA karavI jeie keI paNa jIvane mAravA nahi. upAdhi yoga chatAM manamAM upAdhi nahi mAnavI jaIe. mehanA vegone jANe hANe aTakAva karavA joIe, rAga kevarUpa zatruone harAvatAM mArA te paramAtmarUpa bane che mehaka padArthonI parIkSA karatAM temAM muMjhAvAnuM thatuM nathI. siMhanI darivata mAmAnIja jyAM tyAM rUpe bhAvanA rAkhI bAhyathI duniyAnAM kRtya karatAM temAM vizeSata: pAvApaNuM thatuM nathI. je ane tame guNamAM lepAvuM nahi, Ameyo gamAM dharma che ItyAdi upadeza ApI savAramAM yoge kSamAkara yogI. dra tyAMthI anyatra vicarI gayA. yogendranA kahyA upara drane vihAra zi. ziyane vizvAsa Avyo ane pitAne aparAdha khaSyane pakava anu. mA. gurUne anubhava satya che temanA kahyA pramANe bhava thaye zivee pravartavuM joIe A yogendranA caritraparathI, sAra levAnuM ke gurUne kharA aMtaHkaraNathI je vinaya kare che tene 5 vighAo maLe che. yogendranA lakhelA zAstranA vicAromAM
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA temanA upadezamAM sAthe rahasya bhavuM hoya che kSamA karanA caritra kiMtu ajJatAne lIdhe bALa samajI zakatA nathI. ne sAra, gurUnA hadayane gaMbhIra vinaya zi pAme che. paramA bha samAna gurUnI AjJAna sArU zraddhA bhaktithI je bhavya sadAkALa aMgIkAra kare che te parama maMgaLa vare che. jIvadayA (:lekhaka rAlpha TrAIna) - hRdaya keLavaNI. je purA zikSakano umade dhaMdho kare che, teoe khAsa karIne chavadayAnI keLavaNI bALapaNathI chokarAone ApavI joIe. je zikSaka thavAne huM bhAgyazALI nIvaDuM to evA prakAranI keLavaNI bALakone ApavI, e mArI uttama pharaja che, ema huM samajIza. je siddhAMta, niyamo, ane anya bAbatone temane upadeza ApavAmAM Ave temAM dazamAMthI nava bAbate bhulI javAno saMbhava che, paNa satya keLavaNI che temane jIvadayAne upadeza ApavAmAM Ave, ene je zikSaka pitAnA vartanathI te bALako para te bAbatane prabhAva pADe to tethI eka bAbata evI temane maLaze ke jethI manuSya jAtimAM uttamottama teo banaze AvI dayAmaya keLavaNI ApavAne vAste huM khAsa dhyAna ApIza, ane vakhata rokIza eTaluM ja nahi paNa mArA dareka kAryamAM tene paga karIza. bIjA zabdomAM kahIye te mAruM dareka kArya te niyama pramANe huM karIza. je zikSaka kaLA jarAmAM paNa vadhAre vicadhAtA haze to AvA prakAranI keLavaNI ApavAnA tene aneka prasaMga tenA zALAnA, kasamAMja maLI Avaze. phansane prakhyAta zikSaka ema. DI. selI. je TalAMka varSathI niyama pramANe jIvadayAne upadeza Apate AvyA che, te pitAnA anubhavathI jaNAve che ke - * (anuvAdaka sagI bI. e.)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha divasathI bhArI khAtrI thayelI che ke prANuMo tarapha batAvavA mAM AvatI dayAnuM bahuja sArU ane uttama pariNAma Ave che. jIvadayA kevaLa Arthika saMpatti prApta karavAnuM ja prabaLa sAdhana che, eTaluM ja nahi paNa nitika saMpati prApta karavAno prAraMbha karavA samAna che. huM je rIte bALako ne jIvadayAne bodha ApuM chuM tethI nizALanA dararojanA kAryamAM ( daily routine ) ( paNa harata AvatI nathI. eka ADavADIyAmAM be divasa A viSayanA saMbaMdhamAM zikSaNa ApavAmAM Ave che. vAMcavAne vAstu prANI saMbaMdhI vahana karanAruM koI pustaka huM pasaMda karuM chuM, ane temAM uttama upadeza tathA jJAna bALakane ApuM chuM, chokarAone lakhavAnI kopI buka mAM paNa kudaratanI, ItihAsanI, lIMTIo, athavA prANIvarga tarapha dayA ke nyAyanAM, vicAra darzAvanArAM vAkayo ja lakhavAmAM Ave che, huM bALako samakSa siddha karI batAvuM chuM ke jo pazuo pAsethI hada uparAMta kAma levAmAM na Ave, temane svaccha ane havAvALA, tabelAmAM rAkhavAmAM Ave, je temane barAbara rIte khAvA pIvAnuM ApavAmAM Ave, ane temanI sAthe mAyALupaNe vartavAmAM Ave to te prANI adhika kAma ApI zake, ane tethI dhAnya paNa puSkaLa ugADI zakAya. pakSIo ane nAnA pazuo je kheDutane tenA kAmamAM bahu upayogI nIvaDe che. temanuM paNa huM, temanI sanmukha varNana karuM chuM. "mArA kAryanuM pariNAma bahuja satiSa kAraka AveluM che, mArA vighArthIo gaDabaDa bahuja ochI kare che, ane eka bIjA tarapha bahuja mAyALupaNe tathA sabhyatAthI varte che teo prANa varga tarapha bahu ja dayA batAvatAM zikhyA che, ane mALAomAMthI IDA laI letAM ane pakSIone mAratAM aTakayA che. prANuonuM duHkha dekhI teonuM hadaya dayALu bane che, ane pakSIo tarapha vAparavAmAM AvatI karatA dekhI teone je duHkha thAya che, tethI bIjA manuSyomAM dayA ane rahema najara utpanna thAya che. amerikAnI dayA dharma pracAraka sosAITInA pramukha mI. jarjaTI. eTale kahyuM ke - garIba ane nirAdhAra prANIonA vaDIla tarIke ubhA rahI huM tamArI sanmukha jAhera karuM chuM ke jeTale aMze ane jeTalI jhaDapathI ApaNe A paNuM badhI skulamAM A prANI varga tarapha dayAnAM gIta, kAvyo ane sAhitya dAkhala karatA jaIzuM teTale aMze ane teTalI jhaDapathI. dhAtakIpaNAnA mUlane nAza thaze eTaluM ja nahi paNa aparAdhanAM mULa paNa zikSaka
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ T : karavAthI daMDa pharamAvavAthI tyAre eka aparAdha aTakAvI zakAya tyAre meThAza bharyA thI ane ucita dayALu upadezathI hajAre duSTa kAryone aTakAva lAvI zakAya" - nyuIgleMDanA eka rAjyamAM zALAonA eka suprITenDanTe dayAnA sa baMdhamAM je udgAro kADhayA hatA te tarapha eka kSaNu vAra lakSa dero teNe kahyuM hatuM ke priya rikSa : ApaNe ApaNuM zikSaNa umadA ane vadhAre kAMmatI banAvavuM joIe judA judA viSayane lagatuM ane vidyArthIonA cittane ApaNu kare tevuM zikSaNa ApavuM. e ApaNuM kartavya che temane zALAmAM maLata zikSaNa uparAMta kAMika adhika zikhavavAnI jarUra che, ane te ane vika bAbata jIva dayAnI keLavaNI hovI joIe. hAlamAM maLatI keLavaNI ghaNe bhAge nAmanI keLavaNI che. ApaNAmAMnA ghaNA kharA pustako vAMcavAmAM ja mazagula rahIe chIe kevaLa vidyArthIonA eka sAcAnI mAphaka pATha sAMbhaLI nArA chIe, zabdonI mArAmArI karanAre nIraravA te vecanArA ane bAlanA magaja judI judI bAbatothI bharanArA chIe, have nakAmI vAta javA deI, ucita upadeza ApavAnI khAsa jarUra che. je kAma ApaNe mAthe laIe, te tana ane manathI A paNe karavuM joIe. ApaNuM kharuM kartavya ApaNA karatamAM sAMpAyelA vidyArthIonuM cAritra uttama prakAranuM banAvavuM che. jo ApaNe AkAma bahu sArI rIte karIzuM te ja manuSyo kabula karatA thaze ke zikSaNa ApavuM. bhaNAvavuM te meTAmAM mATI vidyA, uccamAM ucca hunnara ane umadAmAM amadA dhA che, je huM mAtA he uM te bALakanA jIvanamAM judA judA prasaMge te dayAnI lAgaNunAM bIja huM ropyAM karIza dareka prANa pAsethI koI paNa zi. kSaNa meLavavAnuM che, ema vicAra karate te bALakane huM banAvIza huM te bALakanA hatamAM prANIone lagatAM sacitra pustaka mukIza ane huM mArA gAmaDAmAM ke zaheranA vibhAgamAM eka dayA vardhaka maMDaLanA sthApIza, temAM mArA ane pADozIonA chokarAonA ekaThA karIza, ane temane dayA karavAno badha ApIza, ane A rIte AvA azAMta ane karatAnA samayamAM dayAne pravAha hevarAvanAra ekatAne sara kare huM utpanna karIza.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ thoDA vakhata upaja ApaNe (amerIkAnA rahevAsIo ) bIjA dezanI sAthe laDAImAM utaryA hatA. ApaNI bIjI prajA sAthenA saMbaMdhamAM ApaNe kevI rIte vartavuM joIe, e bAbata ApaNe cokasa abhiprAya upara AvelA nathI. AjakAla jyAM tyAM azAMti prasarI rahelI che. A rAjakIya bAbato game teTalI jarUrI hoya te paNa je sAMsArika sAmAjIka sudhAraNA karavAno savAla tenI apekSAe A savAla aMdhArAmAM paDI jAya che ApapaNI samAjanI sthiti divase divase bagaDatI jAya che. je A samAjane sudhAravAne gya upAyo jaladIthI grahaNa karavAmAM nahi Ave to tenuM pari. NAma bahu bhayaMkara Avaze, e bhaya rAkhavAmAM Ave che. A bAbatamAM vizeSa lakhavAnI jarUra nathI, kAraNa ke A bAbata sava koI eka sarakhI rIte kabula kare che. A savAlone jemane paiDA samamayamAM nirNaya karavo paDaze, ane jemanA nirNaya para samAja sudhAravAnuM ke bagaDavAno saMbhava rahelo che, tenA bALako hAla kayAM to nizALamAM bhaNatA hoya che ke rastAmAM ramatA hoya che ApaNe temane keLavaNI ApIe chIe. jo ApaNe dhArIe to-mana para laIe - mane dhIrajavAna, dayALaka nyAyI athavA vicAravaMta banAvI zakIe. athavA ApaNeja temane, dhI, avivekI, duSTa athavA rAhI banAvI zakIe. lakhavAno sAra e che ke A bALakone sArA ke kharatA banAvavA e kAma temanA mAtapitAnA ane temanA zikSakonA hAthamAM che. A vidyArthI ane bALakone uttama banAvavAne saghaLo purUSArtha vAparavAnI jarUra che. je ApaNI saMtati duSTa nikaLI te jarUra ApaNI bhaviSyanI dazA paNa kharAba banaze, ane tene jAna mAlane nukazAna thaze, ane udayanI AzA rAkhavI vyartha jaze. AjakAla samaya badalAyo che, ane uddhata ane nirdaya manuSyo evAM sAdhanene Azraya leI zaM, ke jethI AkhA nagarane ujaDa karI zake. je Aje pisAdAra che, tene putra kAle garIba thaI jAya ke rAjadrohI nIkaLe, athavA je Aje garIba heya, ne kAle visAdhipati ane rAjabhakta bane. athavA te garIba mANasa evo ducha nIkaLe ke te garIbAneja herAna kare. kALa vastuenI dazA kAMIka vicitra rIte ja badale che. mATe garIba temaja tavaMgara banene eka sarakhI rIte A dayAnI keLavaNI maLavI joIe. hAlamAM jevA prakAranI keLavaNI te bALakone maLaze. tenA upara bhaviSyamAM samajavAnI uMca dazA ke halakA dazAno AdhAra raheze. keLavaNI ApavAnI badhI rItiomAM
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 kIDaragArTananI rIti sauthI uttama che. je lokoe A kinDaragArTana zabda na sAMbhaLyo che, temanA lAbha arthe jaNAvavuM jarUranuM che ke A zabda kIDara ane gArDana rDana garden e be zabdano banelo jarmana bhASAne zabda che. kIlDara eTale bALaka ane gArDana eTale vADI arthAta bAlavATikA, bALa udyAna jema mALI bagIcAmAM ugelA sArAropAonuM piSaNa kare che, ane nakAmAM maLIne ukheDI nAkhe che, tevI rIte zikSaka rUpI mALIe bALakamAM rahelAM zubha bIjone poSaNa ApI khIlavavAM joIe paNa azubhabIja rUpI nakAmA choDavAone ukheDI nAkhavA banate prayatna karavo joIe. vaLI A paddhatimAM bALakone je padArthanuM jJAna ApavAnuM hoya te padArtha najara AgaLa rAkhIne zikhavavAmAM Ave che. A paddhatithI bALakane AnaMda sAthe jJAna maLe che. A paddhati kItine uttama kahevAnuM mukhya kAraNa te e che ke A paddhatimAM paze varga sAthe prema, dayA ane dilajI rAkhavAnuM zikhavAya che. AvA pAMDA eTalI badhI vAra A paddhatie zikhanArane zikhavavAmAM Ave che ke AjJAne bALapaNuthI tenAmAM janmavALA pAmelAM ane ropAyelA dayAnA ane paNa bhAvanAM saMskAra baja sthAyI asara hezane vAte kare che AthI bALakonuM hadaya udAra vizALa ane premALa bane che. AthI te jayAre puruSa ke strI bane che tyAre te hajAra gaNo uttama AcaraNavALe thAya che. A sthaLe yAda rAkhavuM jarUranuM che ke ApaNe prANI varga ke ApaNA mAnabaMdhuo tarapha dayA batAvI athavA temanI sevA karIe, te tethI temanA tarapha ApaNe upakAra ke sevA karI hoya, tenA karatAM ApaNe te vizeSa lAbha thAya che. sarva jIvatAM pANIo ane mAnava badhuo ne sahAya ApavAthI, ane temanA tarapha hadayanI dilajI batAvavAthI je AnaMda thAya che, te AnaMda varNavI zakAya. tema nathI, tema tenuM mulya paNuM thaI zake tema nathI. eka ra svArtha rahita paropakAranuM kArya karavAthI maLelA AnaMdane jene anubhava karyo che, te manuSya kadApi te kArya karavuM choDI deto nathI. jIvananI ekatAnA siddhAMta anubhavavA e kaThaNa mArga che, te mArge cAlavAne manuSya jAti taiyAra thatI jAya che. te siddhAMtane lIdhe nItinA niyamo vizeSa udAra ane bhavya bane ane dharmamAM paNa vadhAre jIvana ane uccatA Ave che je loke A ucca siddhAMtane barAbara samajelA che, ane tene lIdhe parepakArI ane dilasojIvALA banelA che, teo manuSya mAtramAM jIva dayAnI lAgaNI vizeSa pramA mAM khele, tevA prayatna karI rahyA che. bIjA paNa ghaNuM purUSo potAnA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhana khAne AvA kAryo mATe khule muke che ane te dhananI madadathI hajAre jIva dayAnA saMbaMdhanAM pustako chApavAmAM Ave che pazuone vAte pAMjarApoLe bAMdhavAmAM Ave che, ane dayAnI keLavaNIne phelAvo karavAmAM Ave che ane aneka dayA vardhaka maMDaLanA kAryane vistAravAmAM Ave che. udAra tathA uMca caritravALA pura ane strIomAM sarva jIvatAM prANI pratye bahu dilasejI ane dayA hoya che. te divase temane prANIvarga tarapha dayA batAvatAM, ane tenI saMbhALa rAkhatAM zikhave che. abrAhama lIkana nAmanA amerIkAnA presiDanTane kavana caritramAM lakhAyelA eka nAne banAva khuba thAda rAkhavA jevo che. " sukhI jIvananA gAyane" e nAmanA amUlya pustakamAM te banAva varNavavAmAM Ave che. jyAre te zarUyAtamAM vakIla tarIke kAma karato hato, tyAre te bIja vakIlo sAthe ghoDA para besI unALAnA divasamAM eka jagyAethI bIjI jagyAe prAta:kALamAM jete hato. temane ghaDA jaMgalamAM thaI javAnuM hatuM. te jaMgalamAM pakSIo svataMtratAthI AnaMda pUrvaka gAna karI rahyAM hatAM. eka vRkSa AgaLa AvatAM temane mAlUma paDayuM ke mALAmAMthI eka pakSInuM baccuM jamIna para paDI gayuM hatuM, ane rastAmAM taraphaDIyA mAratuM hatuM. te lIMkananA sAthIoe te ghoDA AgaLa calAvyA, paNa lIMkane tyAM ume rahyA ane pitAnA sobatIone DIvAra ubhA rahevAnI sUcanA karI, teNe pitAne dhADa pAche ke, ane je jagyAe te bicAruM prANI tarapaDatuM paDayuM hatuM, tyAM te gayA, ane lIMkane te baccAMne bahUja darakArathI upADIne te mALAnI pAsenI DALI upara mukyuM, ane utAvaLathI jaI pitAnA mitrone maLyo. te ToLImAMnA eke mazkarImAM puchayuM, "kama lIMkana ! AvI tuja vastune mATe eTalI badhI takalIpha kema lIdhI? ane amane zA sAre bhAvyA ?" A uparathI lIkane je javAba Ape che, te bahu smaraNamAM rAkhavA yogya che. ane te kAraNathI ja A banAvanI noMdha ame atre lIdhI che. teNe kahyuM ke "mArA mitra ! huM eTaluM ja kahI zakuM ke, A kAma (dayAnuM kAma) karavAthI mane vizeSa AnaMda utpanna thAya che." ApaNe teja lIMkana sAhebanA jIvana caritramAMthI eka bIjo banAva tapAsIe. sana 1858 mAM sTIkana. e. DagalanI sAthe mI. lIMkanane je vAda vivAda cAlyuM hatuM, temAM mI. Dagalaze eka sthaLe ema jAhera karyuM ke
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 "gulAmagIrIne dhaMdhe vadhe, athavA tene aMta Ave, te bAbatamAM mAre levA devA nathI. mArA vicAromAM tethI jarA mAtra paNa phera paDaze nahi. te vakhate sAdhu purUSa lIkane pitAnA hRdayanI udAratA batAvIne javAba Ave ke " akazananI vAta che ke bIjAnA hadayapara paDavAvALI lAkaDI mArA mitra ane, jaja DagalasanA hadayane jarA sarakhI paNa asara karatI nathI. AvA lIkana jevA purA mahApurUSanA padane yogya che. udAra ane vIrapurUSa evA prakAranA hoya che. je manuSyone pitAnA mAnavabaMdhuo tathA anAtha muMgA prANIo tarapha prema, saMbhALa, dayA, dilajI ane anukaMpAnI lAgaNue che, teja manuSya zreSTha kahI zakAya. je manuSya paropakArane vAste prANa tyAga karavAne paNa tatpara rahe che, ane jeo ema mAne che ke ekaja paramAtmAnA ApaNe aMza chIe, ane prANI vargamAM paNa ApaNu jevoja paramAtma aMza rahe che, ane A pramANe mAnIne besI na rahetAM, te pramANe varte che, teja purUSo mahApurUSanI padavIne lAyaka che, ane tevA purane hajAra dhanyavAda he ! dAna. (lekhaka bhegIlAla maganalAla zAha, mu. godhAvI.) (trIja aMkathI cAlu) 3patAnAM vinAnAM cAra vi 6i sakSama meLavelA dhananuM satpAtramAM dAna karavuM eja tenuM rakSaNa che. je drathane khoTe bhAge vyaya thavAthI aneka nukazAna thavAno saMbhava rahe, te dravyane sanmArge kharcavAthI je lAbha thAya te eka prakAranuM rakSaNe ja che. je dravya mukIne javAnuM che je caMcaLa ane kSaNika che. tene sAcavI rAkhavAno vicAra paNuM miyA che. dravyAdinI sarva sAmagrI maLyA chatAM paNa je manuSya kIrti-nAma amara karavAna-amaya prasaMga miyA gumAve che, te eka gaMbhIra prakAranI bhula kare che; kAraNa ke A duniomAM nAma amara karavAnuM, kalyANanuM, sAdhana dAna, vidhi sivAya saraLatAthI prApta thAya tevuM bIjuM koI paNa sAdhana nathI. dAna guNa ravAtha vRttino nAza kare che, ciMtA rUpI viSama agnine zAna kare che,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ le mane saMva2 kare che, sadvicAra vistAre che, samAgama sulabha kare che, ane dravya mehathI utpanna thatI viSaya vAsanAne nAza karI bhUta dayAne viratAre che. dAtAmAM svArtha vRtti bahu alpa pramANamAM hoya che. khara dAtAbhUta dayAthI eTale prerAya che ke te potAnI sthitinI hada paNa oLaMgI jAya che. te davya saMyayAdine vicArathI potAnA manane kalaMkti na karatAM sadA AnaMdamAM rahe che. lekI kahe che ke "anya janonA hitane vicAramAM lIna thaI javAthI ApaNe ApaNA jIvana saMbaMdhInA vicAra karavAthI upajatA zoka ane khinna vRtithI dUra rahI zakIe chIe, ApaNuM jIvananI mayAdA vize bahoLI-visvata thAya che, nitika ane paropakAra-zila lAgaNIone vikAsa thavAthI hAthI ane magarUrI bharelI ciMtAo dUra haTI jAya che. je manuSyanuM dravya dAnamAM kharacAnuM nathI, ane pitAnA udyogamAM paNa AvatuM nathI, tenuM dhana sukha kAti ke dharma Adi koI paNa hetu siddha karI zakatuM na hovAne lIdhe nakAmuM che. paNa manuSya ekaThA karelA dravyane upabhega karate nathI, ke bIjA ke sArA kAmamAM vAparate nathI, paraMtu vAraMvAra tenA dhananA DhagalAne sukhanuM rAdhina mAnI le che, te samajAtuM nathI ke jene te sukha mAne che, te dravyanA rAnI citAmAM tene rAta divasa uMdha paNa AvatI nathI je dravya saMgrahane ja te sukha mAnate hoya to vicAra karatAM tene jache ke tenA je ciMtAtura bIjo koI bhAgye ja haze. AthI siddha thAya che ke piso thogya rIte kamAIne tenuM dAna karavuM ja zreSTha che. vAstave lakanI dAnanA aja che. yahadAti viziSTebhyo yazcAznAti dine dine / tattasya vittaM manye'haM zeSaM kasyApi rakSati // "uttama purUSone je Apa, ane dina pratidina je bhogave, teja davya pitAnuM dravya gaNAya che, kAraNa ke te sivAyanuM ekaThuM kareluM dravya te bIjAnA mATe ja che." je jamInamAM dATI mukelA drazyane dravya gaSNavAmAM A ve to A pRthvImAM kImatI dhAtunI aneka khANe che, jeno te kaI dina upaga karI zako nathI, tene paNa dravya gaNavAmAM AvavuM joIe paraMtu tema thatuM dekhAtuM nathI AthI e spaSTa thAya che ke dravyanI agatya eka karavAmAM nahi paraMtu tenA sadupayoga (ne avalaMbIna che. ) para AdhAra rAkhe che. dAna jevo bIjo koI paNa pravyane prajAne nathI. kAraNa ke jema jema kathanuM vizeSa dAna karavAmAM Ave tema tema te uttarottara vadhatuM jAya che,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane Akhare bIjAnA sukhanuM ciMtana karavAthI ApaNuM potAnA sukhanI abhivRddhi thAya che." "jema jema ApaNe svArtha ocho zodhIe tema tema ApaNI raheNI karaNI vizepa niyamasara thAya che, ane ApaNe vize sukhI thaIe chIe, kemake niHsvAthI jIvana duguNane nAza kare che; lAlasAone nAbuda kare che, A mATe dara kare che. ane manane unnatimAM ANuM temAM ucca vicArono saMcAra kare che. AthI ApaNe vicArone svArthamAM lIna na thavA devA mATe ApaNe sAvadha rahevuM joIe. ane parepakAra vRttinuM vizeSa sevana karavuM joIe " dAna tenA AvA prabhAvane lIdhe ja dharmanA cAra prakAra-dAna, zIla, tapa ane bhAvanA-pachI mukhya gaNya che. te sarva guNanuM mULa che. savathI meTA rasadaguNa ane daivI aMza che. dAnavRtti je dayA-gharopakAranA zubha hetuthI pelAyelI hoya to eka parama sAdhana thaI paDe che. dAna guNanuM mahAbhya dAtAnI zraddhA-manobhAvanAne avalaMbIne che- dAnaM piyavAkyasahitaM jJAnamagarva kSamAnvitaM zaurya / vittaM tyAganiyuktaM durlabharmetaccatuSTayaM loke / / "priya vANuM sahita dAna, garva rahita jJAna, kAma ahita zartha, - pAtradAna ApavAnI buddhivALAne dhana e cAra vastuo jagatane viSe durlabha che." prema sahita karavAmAM AveluM dAna dAtAne anaMta phaLa Ape che. tethI dAtAne thate saMta ane grAhakane thate AnaMda avaniya hoya che. A pramANe dAtAne uttama puranI TimAM mukanAra dAna guNu sarve che; paraMtu jyAre te zraddhA mizrita hoya che tyAre te dAtA ane dAna grahaNa karanAra ubhA kalyANanuM kAraNa thAya che. gRtA prINanaM samyak vadatAM puNyamakSayam / / dAnatulya stato leAke mekSiopAyo na cAparaH // 1 // dAna grahaNuM karanArAone zAnta AnaMda thAya che, ane ApanArA. Ane akSaya puNya thAya che, tethI A lokamAM dAnatulya mokSa meLavavAne bIjo upAya nathI. (A0 pra. aMka 7 me )" khare dAtA udAra manane hoya che. dAna karatAM tenuM mana jarApaNa saMkocAvuM nathI, je dravyane vaheluM ke mahuM pAchaLa mUkI javAnuM che, je kaa keTalA kALa sudhI pitAnA putra paivAdi kuTuMba parivAramAM raheze tene nirNaya nathI, je dravyane niraMtara
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 balo thayA ja kare che, tevA asthira divyapara te miyA mamatva dharatA nathI. pitAnA jJAti jano ke dezajanone dhaMdhA vA udyogahIna joIne te dayA bane che. temane kAMI paNa vyApAra udyoga, vidyAkala mAM joDAvAnA sAdhane saraLa karI ApI temanI daridratAne dezanikAla Ape che. daridratApI mahA bhayaMkara zatruthI temanuM rahaNa kare che. AhAradinA padArthonuM dAna ApI, ne tenI niraMtaranI sudhAne mRgajaLavaDe tarasanI mAphaka saMtevA irachato nathI. te sArI rIte samaje che ke garIbArUpI halAhala viSanI duSTa asara dUra karavAne udhAbharUpI amRtanA viNanI khAsa jarUra che. tenuM citta dAna grahaNa karanAranA kSaNika sukha tarapha nahi paNa dIrdhakALanA sukha tarapha AkarSAya che. grahaNa karanAranA du:kha rAzino aMta jevA te usuka rahe che, ane mAtra anna vastrAdinuM dAna ApI tene bhaviSyamAM dAnane Azrita banAvavA IcchatA nathI zuddha niSTa dAtA pitAnI mAphaka dAna grahaNa karanAranuM hita vicAre che. tenAM duHkhe dAtAnA mamasthaLane bhedI tenA aMtaranA uMDA bhAgamAM dayALutAnI akhta lAgaNI utpanna kare che. dAnavaDe lenAranA prati bhaviSyane zI asara thaze tenuM anumAna bAMdhI tenA kalyANanA mArgane ja anusare che. sArAMza ke khare dAtA lenArane paNuM kharI rIte potAnA jevI sthitimAM-dAna grahaNa karanArane ApanAranI sthitimAM lAvI muke che. A pramANe dAna gumAM paNa sparza maNi jevo siddha thAya che. sparza maNi to lehane sparzathI suvarNa banAve che, ane nahi ke sparza maNi paraMtu dAnaguNu pitAnA mAhALyavaDe anyane paNa dAtA banAva che. zAmaLa bhaTTa kavi kahe che ke - " pUje je deva, deha devAMzI yAe; amara thAya je Apa, jeha saMmarita phaLa khAze; bhaLe gaMgamAM nIra, teha paNa thAe gaMgA; maLIyAgarane pavana, kATa caMdana zubha aMgA; sudhare jaja saMgatayaka, dbI saMga yama tanatare; kavi zAmaLabha, sAcuM kahe, dAtA mApa sAme kare, kavi zAmaLa bhaTa. sukata bhaMDAra janA. sukRta eTale sArAM kAmo-sArAM kAryo karavAne nAnI jarUra paDe. mATe nANuM kevI rIte meLavavAM, tene vAte eka bejanA punA kenpharansa vakhate
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaDI kADhavAmAM AvI hatI, te bAbata A mAsikamAM punA konpharansanA saMbaMdhamAM lakhatAM ame jaNuvI gayA chIe. jude jude sthaLe A yojanA pramANe paisA ekaThA karavAnuM kAma zarU thaI gayeluM che. muMbaI zaheramAM te kAma kayAranuM zarU thayuM che, ne have te pUrNa thavA paNa AvyuM che. kalakasAmAM paNa te zarU thayuM che. dakSiNamAM keTalAka gAmamAM teno AraMbha thaze che, gujarAtanA keTalAka gAmamAM te pejanA pramANe phaMDa ugharAvavAnI zarU yAta thaI cukI che, chatAM jainonI vastInA pATanagara amadAvAdamAM A bAbata haju sudhI koI paNa prayAsa thayo hoya ema amArA jANavAmAM nathI. kadAca ema paNa hoya ke haju tenI jarUra ane upayogItA barAbara rIte lokonA hA-kuvAmAM na AvI hoya to A sthaLe tene uddeza ane yojanA punaH jaNAvavAnI jarUra vicArIe chIe. te yojanAne harAva nIcanA - bdomAM pasAra karavAmAM Avyo hato. "konpharansa mAraphatanAM keLavaNI vagere khAtAne kharca calAvavA mATe ema karAvavAmAM Ave che ke paraNelA. athavA mAtA dareka sI pure sukRta bhaMDAramAM ochAmAM ochA cAra AnA, ane vadhAre pitAtAnI IcchAnusAra rakama dara varSe ApavI. " daravarSe cAra AnA jevI ja rakama ApavI e bhAgyeja koIne vadhAre paDatI lAge, chatAM A kAryathI eka jabaruM ane sAruM phaMDa thaI zaM, jenA dvArA konpharansa bahu sArAM kAryo karI zakaze. jhAjhA tAMtaNanA banelAM deraDAthI madonmatta hAthI paNa baMdhAya che, e vAta najara bahAra rAkhavI ghaTatI nathI. vaLI jenenI unnatinI bhavya ImArata ApaNe bAMdhavA icachA rAkhIe chIe, to te kAmamAM eka deTa paNa lAvI pitAnuM kartavya banAvavuM e kAMI ochuM puraya nathI. A janAmAM potAne nAnuM sarakhe hissA A panAra dareka jana jaina Alamane pitAnA kuTuMba tulya gaNatAM zikhe che. jene samAjarUpa zarIranA ApaNe judA judA aMgechIe; dareka aMga pita potAnuM kartavya bajAve zarIra nabhI zake, ane dareka aMgane paNa poSaNa maLe mATe dareka jene A kAmane potAnuM gaNI upADI levuM joIe che, ane zarIra ramAM baLa haze te dareka aMgane baLa maLaze, e nyAya pramANe vajana kAmanA udayamAM potAne udaya che e vizALa bhAva rAkhatAM zikhavuM joIe. jagata mAtra tarapha dilasojI ane samabhAva rAkhanArA tIyakaranA anuyAyIo tarIke jena kama tarapha dilasojI rAkhavAnuM moTuM pagaluM prathama ApaNe bharavuM ne daIe.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAla traNa varSa sudhI te A yojanA dvArA utpanna thanAra kaMDa keLava. NInI bAbata khacavA konpharanse nakkI karyuM che. hAla jainenI unnatine mATe ekaja paramamArga che, ane te mArga keLavaNIne phelAve che, mATe have vadhu vilaMba nahi karatAM amadAvAda vAsIo A kAma sarvara upADI leze ane bIjA jena baMdhuone dAkhalArUpa thaze ema ame AzA rAkhIe chIe mAsika samAlocanA. khristI jena kesa, vADIlAla nAmanA kapaDavaMdanA jaina chokarAnA saMbaMdhamAM mIzanarIo sAthe cAlatA kesanuM pariNAma ApaNI virUddha AvyuM che, ane te chokaro hAla te mIzanarIonA ta.bhAmAM che. ane te bAbatamAM dAda meLavavA vaDe arajI karavA sUcavavAmAM AvyuM che. A kesa je banavA pAmyo tenAM sUkSma dRSTie vicAra karatAM be kAraNe jaNuI Ave che. thADe kAraNa garIbAi ane bIjuM dharmanA zAnanI khAmI; mATe A be kAraNe jema dUra thAya tema thavAnI jarUra che. satsaMga nAmanuM aDavADika, chellAM pAMca aThavADIyAMthI surata khAte prakaTa thAya che, tene uddeza mAMsa ane madirAne nibaMdha karAvavAnuM che, ane jIva dayAna phelAvo karavAne che, tenuM vArSika lavAjama phakta 1- 0 che. bahAragAmavALAone 0-13-0 pADejanA vadhAre ApavAnA che. A aThavADIne sArI rIte madada karavI joIe che. temAM jIva davA saMbaMdhI bahu sArA ane asarakAraka lekha Ave che. junAgaDhamAM AvelA giranAranA ApaNuM pavitra DuMgaranA saMbaMdhamAM ApaNuM dharmazALAnI jagyAnI bAbatamAM hAlamAM tyAMnA navAba sAthe takarAra ubhI thaI che, te bAbatamAM je koI purAvA prAcIna graMthamAMthI maLI AvatA hoya te amane jaNAvavAne muni mahArAjo tathA vidvAna zrAvakane bhalAmaNa karavAmAM Ave che. svIkAra- jana DAyarekaTarI. bhAga 1, 2, 0. jenagama lIsTa. kAnpharansa ophIsa taraphathI. jaina samALA. pUjA saMgraha. ko mihanalAla amarasIMha taraphathI pAlItANA jenADa ga skula tripAka rIporTa tenA sekreTarI taraphathI abhiprAya sthaLa saMkocane lIdhe AvatA aMkamAM.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 guNadRSTi, (lekhaka. dezI. maNIlAla nabhubhAI. bI. e.) muNA guNazeSa guNA bhavanti te nirguNaM prApya bhavanti doSAH // AsvAyatoyAH prabhavantinayaH samudramAsAtha bhvntypeyaaH||1|| guNa jANanArane guNa guNarUpa dekhAya che, paNa je nirguNa che, jene guNanI kadara nathI tene guNo paNa dAparUpa bhAse che, nadInuM jaLa pIvA lAyaka hoya che, paNa samudrane maLatAM te khAvuM bane che ane tethI apeca (na pIvA lAyaka che. bane che. svarganuM sukha te dUra rahyuM, vaLI mokSanuM sukha te tethI paNa vizeSa dara che, paNa je A jagatamAM tamArI pAseja sukhanI IcchA rAkhatA he te sukha samabhAvathI utpanna thatuM alaukika sukha che, ema zrImadda thazevijayajI adhyAtma sAramAM lakhe che. samabhAva e evI ucca bhAvanA che, ke jenuM AlaMbana levAthI dareka mANasa mekSa sukha meLavavAne thoca thAya che. saMdha sirImAM tenA vidvAna lekhaka bahuja asarakAraka rIte vizALa daSTithI jaNAve ke kei mANasa zvetAMbara haya, yA digaMbara heya, baddha heya yA anya koI paNa dharmane mAnanAra hoya, paNa jenA AtmAmAM samabhAva jAgRta thayela che, te mokSa sukha meLavaze, emAM jarA mAtra pazu saM. deha nathI. Avo je samabhAva tene meLavavAne vAte je sAdhana che, temAM mukhya sAdhana guNa daSTi che. guNadaSTi eTale gurUnurAga, athavA dareka vastunA guru jevAnI vRtti che. A vRttivALe purUSa dareka prasaMgamAM, dareka banAvamAM, dareka manuSyamAM, dareka dhumamAM sAruM zuM che, te zodhe che. jyAM guNa haya, jyAM sAruM hoya, jyAM hitakArI hoya, jyAM kalyANakArI hoya, tyAM tenI daSTi vaLe che. je ucca che te tarapha teno bhAva taLe che. te pitAnA hadayanAM dvAra khullAM rAkhe che, guNa daSTivALA purUSa amara jevo hoya che, ane jema bhramara dareka puSpamAMthI suvAsa ja grahaNa kare che, tevI rIte A purUSa paNa dareka bAbatamAMthI sArU tava kheMcI le che. AthI ulaTA guNavALAne mAMkhInI upamA ApavAmAM Ave che. mAMkhI jema cAMdu zodhI tenApara bese che, tevI rIte deza
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 daSTi purUSa dareka manuSyanA deSa taraphaja STi rAkhe che AthI deSa zeAdhavAnI tene Teva paDI jAya che, ane sarvatra tene jagata devamayaja bhAse che. te petAnI nyunatA khAmI bhIjAne AreApe che, ane tethI mIta tene kevaLa darUpa bhAse che. doSa zodhavAnI TevanI maka guNu rodhavAnI paNa Teva pADIe te paDI zake che. dAkhalA tarIke kAika mAsane aNuM thayuM. arNa thavAthI mArIramoM aneka vyAdhi upanna thAya che, kAraNa ke badhA rAganA mULa tarIke a RNuM gaNAya che A aNu je duHkharUpa che, te pazu guNu dRSTivALAne guNurUpa jaNAya che. aNa tene jaNAve che ke teNe peAtAnI pacAvavAnI zakti karatAM vizeSa khAdhuM hatu, tenuM A pariAma che. huM tene eka uttama niyamane mAdha Ape che ke vastu game tevI svAnaMda hAya, chatAM huMda bhAra te khAvAmAM Ave te teja vastu duHkhanA kArarUpa thai paDe che, mATe ati sarvatra varjayet sarva sthaLe hRda mhAranA tyAga karavA naiie. kudaratanA koi paNuM niyamanA bhaMga karavAthI tenA pariNAmarUpe du:kha utpanna thAya che; te du:kha utpanna thatAM ApaNune te kaDavuM lAge che, paNa zAMta ma nathI ne ApaNe vicAra karIe te sahaja ApaNA lakSamAM Avaze ke te duHkharUpI zikSaka pAsethI ApaNe dhaNuM zikhavAnu che. duHkha utpanna thatAM du:khanuM kAraNa zeAdhavA ApaNe mathIe chIe, ane kAraNu jAtAM bhaviSyamAM tevuM kAraNa ApaNAthI utpanna na thavA pAme te mATe ApaNe sAvadha rahIe chIe. zArIrika temaja mAnasika dareka rAganAM A pramANe vicAra karavAthI kAMine kAMIka lAla samAyelA jaNuAyA vagara raheze huM. duHkha vakhate AvI vRtti rAkhavI e bahu muzkela lAge che, paNa te bAbatanI Teva pADavAthI tema thaI zake che. A jagatamAM guDDI-guvAna puzkeA ghA maLI Ave che, zILa, saMtoSa, kSamA, dayA, vagere aneka sAttvika muze!nA dhAraka satpurUSo paNa jaDI Ave che, paNa guNAnurAgI-gujI upara prIti dharAvanArA purUSo viralA jaguAya che. guDDAnurAmanA cu te kayataja najare paDe che. khIjAonu meTala yA uccatA pramAda sAthe joi zaktA nathI. te bIjAenI khAmI darzAvavAmAM khInnamane nIcI pAyarIe mukavAmAM potAnI tevA purUAAnA badhA guNA goTAmAM meTA gurunI khAmIne lIdhe aMdhArAmAM paDI uttamatA mAne che,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 jAya che. eka guNAnurAgImAM bhale guNa na hoya chatAM guNa pratye anurAga-prema rAkhavAthI te dhIme dhIme guNa bane che. sarajyorja khalIyaTa lakhe che ke The first condition of goodness is to have something to Lore and the second is to have something to Re're sArA thavAnuM prathama cinha koI paNa ucca varatuM upara prema he joIe, ane sArA thavAnI bIjI nizAnI ucca purUSa pratye pUjayabhAva hovo joIe. A sastu ane purUSa pratye prema ane pUjyabhAva e guNAnurAganA bIjAM nAma che. A guNAnurAgane pramodabhAvarUpe paNa varNavavAmAM Ave che. guNAnurAgane mahimA eTale badhe che ke te varNavAne paMkitazrI jInagaNie guNAnurAga kulaka lakheluM che ane te granthamAM 28 leka che, paNa temAM dareka zleka eka bIjAthI caDhIyAta che, temAM bIjA zlokamAM teozrI jaNAve che ke - uttama guNAnurAo, nivasai hiyayaMmi jassa purisassa / / AtitthayarapayAo na dullahA tasya riddhio|| artha-je purUSanA hadayamAM uttama guNAnurAga vase che, tene nIrthakarapada sudhInI riddhi paNa durlabha nathI; arthAta te purU tIrthakaraSada paNa prApta karI zake. guNavAna purUSa upara atyaMta prIti thavAthI avazya guNaupara prIti thanI jAya che kAraNa ke gujuvAna upara prIti thatAM gurUvAtI prIti saMpAdana karavAne Icche che, guNIjana pitAnA upara maherabAnI rAkhe ema te sahAya che. have guNIjananI prIti meLavavAne ekaja mArga che, ane te mArga e che ke je mArge guNIjano cAlatA hoya te mArge cAlavuM. A rIte guNaunanI prIti meLavavAne guNa khIlavavAnI jarUra paDe che. ane jenAmAM sAsa guNa khIlyA tene lakSmI AvIne svayameva vare che. te sarva ucca padane mATe lAyaka adhikArI bane che, ane anukrame guNamAM vadhatAM vadhatAM tIrthakara pada jevuM durlabha pada paNa prApta karavA bhAgyazALI thAya che. A sarva guNAnurAga nuM phaLa che. guNadaSTimAM bIje paNa eka moTo lAbha che. jyAre gurudaSTivALo dareka bAbatamAMthI-avaguNavALI bAbatamAMthI pazu-je sArarUpa hoya te grahaNa kare che tyAre do daSTivALo raheja paNuM avaguNu jaNAtAM dareka vastune tyAga
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 kare che, A karavA jatAM ekAda navA avaguNu sAra te vastu athavA te purUSamAM rahelA aneka bIjA sArA guNene lAbha te gumAve che. A apUrNa jagatamAM koI paNa manuSya ke vastu saMpUrNa guNathI bhare la nathI, to pachI de daSTivALAne te jagatamAM rahevA eka paNa sthAna maLI Avaze nahi. kALA cazmA paheranArane jema sarvatra kALuM bhAse che tema devadaSTivALAne sarvatra ja bhAsaze. padaSTimAM meTe avaguNa e che ke te purUSa te bIjAnI niMdA karavA maMDI jAya che. jyAM tyAM bIjAnA devAnI vAto karato phare che. A rIte parane hAni kare che eTaluM ja nahi paNa pitAnA AtmAne paNa malina kare che, ahaniza pArakAnA do upara bahu vicAra karavAthI te pote paNa yukta bane che, te vize zAstramAM ghaNuM bhArathI nivedana kareluM che ke - jaM abbhaseijIvo guNaca dopaMca ittha jammaMmi / taM paraloe pAvai abhbhAseNaM puNo teNaM artha:- jIva A janmamAM guNa ke dopa bemAMthI jene abhyAsa pADe te abhyAsathI bIjA janmamAM te guNa ke deva sahita te jame che. mATe hamezAM guNa jovAno abhyAsa pADa joIe. AvI daSTivALe ema nathI kahete ke jagatamAM deva nathI athavA depavALA purUvA nathI, paNa tenI dRSTi te tarapha te Theravato nathI, paNa temanAmAM rahelA guga taraphra najara kare che. bIjAnAmAM 1NutA avago TALavAne te temanI nidA karatA nathI, kAraNa ke te sArI rIte samaje che ke niMdAthI koI sudharyuM nathI, sudharatuM nathI, ane sudharaze paNa nahi. te sAruM zuM che te temane batAve che eTale svayameva teo pitAnI bhUla kabula karI sudhare che. A bAbata eka TuMka dAna ApI puravAra karavA prayatna karIza. ' suratamAM ratanacaMdra nAmane zeTha have, tene eka strI ane eka putra hatAM. karmayoge te ekAeka maraNa pAme; tenI maraNa kiyA karyA pachI thoDe divase tenI strI gharamAM rahelA dAgInA vagere tapAsatI hatI tevAmAM tene eka jhaverAtanuM pATaluM jaDI AvyuM A hIrA vagere paNa che ke khoTA che. tenI parIkSA karAvavAne teNe pitAnA putra vIracaMdrane tenA bhAmAM pase mekache, kAraNa ke te strIne bhAI rAyacaMda jhaverAtane vyApAra karato hato. rAmacaMdra jhaverAtamAM bahu nipuNa hatA. hIrA vagere jotAMvAra tenI khAtrI thaI ke
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 A badhA kAcanA kaDakA che, paNa je huM atyAre ema jaNAvIzuM ke A badhA kAcanA kaDakAM che, te mArI bahena tathA A bhANejane vIzvAsa Avaze nahi ane teo ema mAnavAne derAze ke mAmAnI dAnata bagaDI che. mATe vicAra karI teNe potAnA bhANeja vIracaMdrane A pramANe javAba A " bhAI A hIrA bahu mUlyanA che. hAla bajAramAM tenA bhAva zI gayA che, A barAbara sAcavIne pATakuM mUkI de che, jyAre bhAva Avaze tyAre huM tane jaNAvIza, hAla te tuM mArI sAthe jhaverAtamAM phara" te bhAzeje paNa te pramANe karyuM. be traNa varSa sudhI potAnA mAmA pAse jhaverAtamAM evI sArI tAlIma lIdhI ke te bhalabhalA jhaverIone paNuM hIra pArakhavAmAM ane kIMmata AMkavAmAM mahAta karI deto hate. mAmAne jyAre joyuM ke have bhANeja jhaverAtamAM barAbara pravINa thayela che. tyAre te poTu leI A vavAne mAmAe tene pharamAvyuM. teNe pioTakuM lIdhuM, ane have pite hoMzIyAra jhaverI baneluM hovAthI jAteja te tapAsyuM. tapAsatAM lAgyuM ke A te kA* canA kaDakA che, tarata ja teNe te pheMkI dIdhA ane mAmA pAse gaye. mAmAe puchayuM kema bhAI? tuM poTaluM lAvyo?" teNe javAba Ape che e kAcanA kaDaka hatA tethI meM nAMkhI dIdhA" mAmAe zA sArU A rIte lIdho hato tenuM kAraNa te vakhate tene samajAvyuM." mAmAe vAparelI yukti upadezakoe-dharmagurUoe vAparavI joIe che. je sAruM hoya te lokone batAvo, sArAnI zraddhA karavo eTale khoTAnI svayameva teo tyAga karaze. kaI lITI dorelI heya, tene TuMka karavA game teTale prayatna karIe pazu te TuMkI thaI zakatI nathI, tenI sAthe lAMbI lITI doro eTale tarataja te lIMTI kaMkI jaze, tevI rIte mANasane guNa tarapha vALe, je sAruM hoya te tarapha dora, eTale tarataja teo deva ane azubha bAbatono tyAga karaze. AvI rIte vartanAra guNadaSTivALe purUpa sarva pratye premabhAvathI vartI ke che. sarva upara samadaSTi rAkhI zake che, ane A rIte samabhAvane lIdhe jagatamAM rahevA chatAM, pratikULa saMgomAM vasavA chatAM, AdhivyAdhi ane upAdhinA vividhatApanI vacamAM jIvana pasAra karavA chatAM paNa anupama zAMti anubhave che. ane te zAMti mAMja "mekSa sukhanI vAnagI che."
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 athazrI soma sebhAgya kAvyanA gujarAtI bhASAMtaranA saMbaMdhamAM keTalAka vicAra, (lekhaka che. 2. zAha gIradharalAla hIrAbhAI) (aMka pAMcamAnA pAne 160 thI anusaMdhAna ). (sucanA:-pAMcamA aMkanA pAne 15 me "vIrabhUtazekhara ene badale vIra bhata zekhara" vAMcavuM. pAne 160 me "sAtamA mArgamAM" che tene badale "sAtamA carcamAM" vAMcavuM.) kAvya aMdara karI, raNamala ane temanA putra puMjAne "rAjanI" padavIthI oLakhAve che tyAre aMgrejI ItihAsamAM teo "rAvanI padavIthI oLakhAyA che. paMjA rAjAne ApaNe kevI "vidhi vIranA" birUdathI oLakhAve che te yathArtha che. edalajI DosAbhAI pitAne aMgrejImAM lakhelA gujarAtanA ItihAsamAM pAne mAM kahe che, tenI matabala e che ke, gujarAtanA rAjA (bAdazAha ) nA pacavADAmAM rAva ! eka kAMTA hate. e ItihAsamAM tathA rAsamALAmAM e rAva pujA viSe je lakheluM che te vAMcavAthI ApaNu kavInA lakhANunI satyatA viSe vadhAre khAtrI thAya che. sema suMdara sUri iDara kaMI sAlamAM gayA te tathA tAraMgAjInA DuMgara uparanA deharAmAM geravIMda zeThanI bharAvelI (banAvelI)ajItanAtha prabhunI prati mAnI pratiSTA temaNe kaI sAlamAM karI te kAvyamAM batAvyuM nathI. tethI te viSe anumAna karI nakkI sAla nahi, te AzarAno samaya paNa ApaNe TharAva Ie. kumArapALa rAjAne samaya edalajI DosAbhAIe gujarAtanA aMgrejI ItihAsamAM I. sa. 1143 thI I. sa. 1174 (saMvata 1198 thI saMvata 1230) dhI batAvyo che. eTale IDara gaDha ane tAraMgA gaDha uparanA te rAjAnAM deharAM saMvata 1198 ane saMvata 1230 nA vacce 31 varasanA arasAmAM baMdhAyela hovAM joIe. have A kAvyathI ema jaNAya che ke sema suMdara sUrinA vakhatamAM IDarane goviMda zeThe e baMne deharAne uddhAra karAvyo hato. saMvata 1470 (I. sa. 1422 ) mAM sema suMdara sUri vaDanagaramAM hatA ema meM pAchaLa batAvyuM che. te pachI teo IDara gayA hatA. ane chevaTe tAraMgAjInA deharAmAM zrI ajItanAtha prabhunI pratimAnI pratiSThA karI teo govIMda zeTha joDe IDara pAchA gayA tyAre muMbana
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 rAjA taraphthI temanuM sAmaiyu thayAnuM ApaNe jANIe chIe. have zatra pujA I. sa. 1428 (saMvat 1484 ) mAM maraNu pAmyA hatA. ( ju upara kahela edalajI kRta itihAsanuM pAnu 75) upara je mInA meM karI tethI ema nakkI thAya che ke saMvata 1478 ane saMvat 1484 nA vacce cha varasamAM game te vakhate tAraMgAjImAM zrI ajItanAtha prabhunI gAvIda zeTha nI pratimAnI pratiSTA sAma suMdara sUrie karI hatI. hAla je mATI pratimA tAraMgAjInA deharAmAM che tenI palAMkI nIce lekha che paNa je vakhate me te ye hateA te vakhate te mane ukalye. nhAte evI teAMdha karelI hArI pAse che. vaLI A sAtanA sarcamAM je sApAraka nagara lakhelu che te te vakhate ApaNu jainanu eka tIrthaM hatuM. mukhArkathI amadAvAda tarapha AvatAM relvene mArge AsInADa sTezananA pelAM nalA sApArAtu sTezana Ave che tenA najImAM e saipAraka nagara hatuM. ema lAge che. A kAvya sivAya khInna pazu keTalAka graMthomAM sapAraka nagara vidhame vAMceluM che hAla e tIrtha viccheda gayuM che. ArAsuranA DuMgara ke jyAM IDaranA goviMda ze, jaIne aMbIkA bhA tAnI ArAdhanA karI hatI. te Du Mgara upara lAla paNa ApaNA kuMbhArIyAnA nAmathI oLakhAtAM bhagya deharAM ubhelAM che te vImaLazAe karAvyAM hatAM. mANa dhAravA mujaba zetruMjAnA bhAva batAvavA temaNe rIkhavadeva prabhunu deDara Abu upara ane gIranArajIne bhAva batAvavA aMbAjI mAtAnA devA naka e kuMbhArIyAnAM daherAM karAvyAM hatAM. A sAtamAM sarcamAM je " uTaka " nagara lakhyu che te hAlanu UMDaNI gAma che ema panyAsa gulAba vijayanu kahevu che tAraJAthI Azare sAta ATha gAu koDI gAma ane daMDaz2IthI Azare sAta ATha gAu IDara che. have AmA sarcamAM devakula pAka nagara, khAmaDI, daitapura ane magaLapura zahera je lakhyAM che temAM maMgaLapura mAMgareAlanA nAmathI oLakhAya che ane bAkInAM karyAM hatAM tenI mane mAluma paDI nathI. e sarcamAM vina gAma ane dhaMdhukA lakhela che, te cAvAM chaeN. vIramagAmamAM te vakhate hatI, tema hAH paNa zrAvakanI vasti che. paraMtu dhaMdhukAmAM zrAvakAnI vastI huM jevI che. te vakhate tyAM ApaNAM dharyuM. derAM hatAM, ema kAvyathI ja
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 thAya che, paNa hAlato ekaja jInAlaya che. karNAvatI nagarI e sarcamAM kahI che te amadAvAda najIkamAM hAla asAravA gAma che tenI pAse hatI.(juo edalajI kRta pAchaLa batAvela ItihAsanuM pAnuM ra7) AzAvala amadAvAda ane kavatI eka bIjAthI najIka hatAM ema mane lAge che. karNAvatI va. sAvanAra siddharAja jayasiMhane bApa karNa ja hato. e nagarImAM sama suMdara sUri AvyA te samaye amadAvAda vasAvanAra sulatAna ahamada vidyamAna hatA. temanuM nAma paNa kAvyamAM che. karNAvatInA guNarAje siddhAcaLa vigere ne saMdha dravyo hato. tyAre e bAdazAhe mArI madada ApI hatI te vilakSaNa vAta che. navamA sargamAM je rANapura lakheluM che tene hAla loka rANakapura kahe che tyAM hAla vastI nathI. mAtra deharAnA pUjArI vigere neka rahe che. ane badhe jhADI jaMgala thaI gayuM che. sAdarI gAmathI be traNa kesane che. DuMgarAmAM A nagara hatuM tyAM semaraDuMdara mUri gayA hatA. paNa kaI sAlamAM te kAvya aMdara kaheluM nathI. rANakapuranI jItrA meM be vAra karI che. pahelIvAra saMvata 1841 mAM ane bIjIvAra saMvata 1950 mAM. pahelI vakhate najare joIne tathA bIjAne pUchIne je chabIne lakhAM lIdhI hatI temAMthI khapajoga bInAne A prasaMge huM upayoga karIza. je dharaNa vize A kAvyamAM lakhyuM che tene dhanAsA paNa kahe che. e dhanAsAne ke rANakapuranA eka pujArIe mane moTethI kahI saMbhaLAvyo hato paNa utArI levAne jegavAI AvI hatI. e loko sAdarI, dhANe, zIvagaMjavigere sthaLomAM prasiddha che. zirohI pAse nItoDA gAmanA rahevAzI dhanAsA piravADa zrAvaka hatA. temanA bhAinuM nAma nAsA hatuM. temane dahInA koI bAdazAhane nAte hatuM ane traNa varasa teo dahI rahyA hatA. pachI sAdarImAM AvIne rahelA ane mevADanA kuMbhArANunI paravAnagI laIne temaNe bhavya deharUM baMdhA vyuM hatuM. temAM sAmasuMdara rie pratiSThA saMvata 1496 mAM karI hatI. rALupurane dhATo ( DuMgarAne rasto) mevADanuM eka nAnuM che. A rANapura, sAdarI ghArA, desurI vigere sthaLo jemAM AvelAM che, tene geDavADa( gelavADa) paragaNuM kahe che. ane e AkhuM paragaNuM te vakhate mevADane tAbe hatuM paNa hAla mAravADa (jodhapura) nA tAbAmAM che. - deharAnA gabhArAnA bAraNA 5 lekha che te saMvata 1886 ne che. deharA pharatI 84 derIo che ane 24 maMDapa che, deruM vizALa ane ane
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 pama che ane cAmukhajInu che ane caimukhajInI pratimAe riSabhadeva svA mInI che. dareka bhArA AgaLa vizALa maMDapa che. daherAmAM je khArasa vApa rela che, temAM zaiAka Arasa mele che. pazu tenAM kAraNInuM kAma baNuM ja sarasa che. keTaleka ThekANe thAMbhalAmAM teNe che ane keTaleka ThekANe teAraNe bALyAM nathI, agara tuTI gayelAM haze. deDharAMnA mULa maMDapa AgaLa noMDaya che. temAM kuMbhArANAe be thAMbhalA karAvyA dvaitA evu kahevAya che. yAMbhallAlupara ane maMDapeAmAM aneka prakAranI kAraNIe che. dhatAsAnI muratI eka thAMbhalAmAM batAvavAmAM Ave che. deharAmAM pesavAnA cAra daravAjA che. temAM mukhya dvAra pazcima dizAnI sanmukha che. deharAM aMdara rAyaNanuM mATuM jhADa che ane te nIce cAtarA upara rISabhadeva prabhunAM pagalAM che. daherAmAM je bIjA deharAM che tenI vigataH-- 1 have pazcimanA daravAje thI deharAmAM pesatAM DAbI bAju devara pa zrima ane uttaranA vacce che temAM dhIrasvAmI ane suvidhinAtha svAmInI pratimA che. 2 uparanA herAthI AgaLa cAlatAM vIsa vedumana ane cevIsa tirthaMkarAnI derInu devurU che. aherAnA dvAra AgaLa zetruMjAne bhAva khArasamAM kArIne karelA che. je lIma veharamAnanI murtio che temanI beThako padmAsananI nathI. pazu judI AkRtimAM che. muddanI murtinI AkRtine maLatI mAve evI pazu kAi kRti veharabAnanI che. 3 uttara dhAranA daravAjA upara sahasrakeTa che te sapurNa thayela nathI. paraMtu khase. pratimAe ochI che, evu mane kahevAmAM AvyuM hatuM. 4 sahukeTa mUkIne AgaLa cAlatAM mahAvIra svAmInuM dehara Ave che. 5 mahAvIra svAmInu daherU cheDI AgaLa cAlyA eTale pUrva ane uttaranA khuNAmAM supArzvanAtha ane pArzvanAtha svAmInu deturU che. 6 uparanA keMdrarAthI pUrvane daravAjo pasAra thaIne jatAM pUrva ane dakSiNanA khuNAmAM derUM che temAM zAMtinAtha ane temanAtha prabhunI pratimAe che. 7 dakSiNu dIzAmAM rIkhadeva svAmInuMu che. ane tenA AgaLa pArzvanAtha svAmI kAusagayAne rahelA che ane maikramALI varasAda varasAve che ane dharaNetre phebru karelI che tene ghaNeA sarasa rIte bhAva kAraNIthI ArasamAM batAvyuM che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kheDA. lavAjama ja A vakhate sthaLe sakiAcane lIdhe lavAjamanI pahAMca ame ApI zikayo nathI. jemanAM lavAjama AvI gayAM che, temane darekane judI pahoMca moklavAmAM AvI che. dhaNoka cAhakAnAM lavAjame AvI gayAM che. jemane atyAra sudhI lavAjama na mAphalAvyuM hoya temane te moklavA vinaMtI karavAmAM Ave che. muMbaI, punA kheDI ane kepaajanA grAhakoe nIcale dekANe mAsikanuM lavAjIma 14-0 bharI devuM athavA amane mokalI ApavuM. rA, lalubhAI karamacaMda dalAla-mAMgAla jainasabhA-muAI. zeTha. vIracaMda: kaNojI, The. vaitAla paTha, ze. somacaMda pAnAcaMda. ze. jezIMgabhAI premAbhAI. kapaDavaMja, lI. vyavasthApaka, buddhiprabhA zuddhipatraka. tetrInI asvastha prakRtine lIdhe praka sudhAranAWI rahI gaelI bhUlA adhorI vAMcavo bhalAmaNa karavAmAM Ave che. lI TI. arAddha . zuddha, ajJAnasArU AjJAnusAra, zikSakakALa nAmAM zikSakamAM jarA 19 ke chellI mRLa paNa zikSaka mULa paNa nAza pAmaze maLatI zikSA maLatAM. nAvavuM che. banAvavAnuM che. chokarAonA chokarAone rItIne A jJAnathI 193 premabhAvano kItine smAnAne janmavALA paNabhAvatAM hAMzane mAbaMdhue ApaNe te anubhavavALA mAnava baMdhuo ApaNane tethI anubhava
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ sacanA grAhakonAM saranAmAM chapAvavAnAM che, mATe jeonAM nAma tathA zaranAmAmAM kAMipaNa bhUla thati hoya teoe sArA akSare te lekhI amane pAsTakADathI tarata khabara ApavI. tA. 2 0 mI pachI chapAze, mATe jaladIthI A sUcanAnA amala karavA vinaMtI keravAmAM Ave che. gurUddarzana yAne saptasuvarNamaya kuMcI. lekhaka:-dezI maNilAla nabhubhAI bI. e. A pustakamAM nIti ane tattvajJAnane zo saMbaMdha che, te batAvalomAM AveluM che, ane dAna, zIla, kSamA, vairAgya, vIrya, dhyAna ane jJAna e sAta sadguNIpare dazAnta sAthe Arya prajAne mAnya siddhAMta pramANe vivecana karavAmAM AveluM che, te upare vidvAno taraphathI sArA abhiprAye maLelA che. Teka mudatamAM be hajAra : nakalo khapI gayelI che. hAlamAM tenuM hiMdI bhASAmAM bhASAMtara chapAya che. - hIMmata. 0 6 6 ( pATeja sAthe ). to. , buddhimabhA mAsikanA grAhe kAne posTeja sAthe 0-6- e maLI zakaze | maLavAnuM heka(guM'. ** buddhiprabhA * ophIsa, amadAvAda. jhaverIlalubhAi rAyacaMda hAmaphAra inkayurebala pApursa. amadAvAda je loDhAnA roga koIpaNa rIte maTI zake tema na hoya, tevA asAdhya rogavALA garIne maMdada karavAne upara jaNAvelI IpITala tA. 1 3 jAne dhArI sane 1909 nA roja amadAvAdanA maherabAna kalekTara sAhebane hAthe khelavAmAM AvI che. tene je !' madada ApavAmAM Avaze te AbhAra sAthe svIkAravAmAM Avaze. madadanI raka: nIcene zIranAme mokalI Apavo. 66 buddhiprabhA '' AphIsa, nAgArImarAha, amadAvAda.