Vastusara

Author(s): Prabhashankar Oghadbhai Sompura
Publisher: Balwantrai Sompura

Page 51

i:
આ ગ્રહને વિશે પૂર્વ બ્રાહ્મણો વસાલવા. દક્ષિણે ક્ષત્રિયને, શહેરના મધ્ય ભાગમાં વૈશ્ય ડ્રોને ઉત્તરે, વસાવવા. પશ્ચિમે જળાશયેા કરાવવાં. શિલ્પીને રોંગાટી કે સંધાડાનું કામ કરે તે કડિયા, છીપાને, ઇશાન કેણુમાં વસાવવા, અગ્નિ સખી કામ કરનારા તથા અત્યજ જાતિને અગ્નિ કાળું, નૈઋત્યે ધૂતકાર તથા વૈશ્યાને વાચન કાણે શિકારીઓને
કસાવવા. ૮૬-૮૭
'''
प्राकारस्योदयं कुर्यादेकत्रिपंचविंशतिः । stara fatara वाणमार्गविराजितेः ॥ ८८॥
પ્રાકાર=કાટ=કિલ્લાને ઉદય એકવીશ તેવીશ તે પચ્ચિશગજને એટલે જ્યેષ્ઠ મધ્યમને કનિષ્ટ માનના કેપ્ટ કરવે. ઉદયને અધ વિસ્તાર (જાડે! પહાળે) કરવે તેમાં ઉપરના ભાગમાં ખાણું મા અમુક અમુક અંતરે રાખવા, ૮૮
तद्र्थ्ये कपिशीर्षाणि अष्टमांशतराणि च ।
hter तुला वा विद्याधर्योऽपि कोष्टकाः || ८९ ॥
ઉલ્લાને ઉપર કાંગરા આઠ આઠ આંગળના અંતરે કરવા,કિલ્લાને બહાર ખૂણા ગેળ બુરજ કઠાવાળા ગેાળ તેમાં અંતર ચેારસ કાઠા કરવા. તેનુ વિદ્યાધરી નામ જાણ્યુ (જીરની અંદરના કેડાને વિદ્યાધરી કહે છે.) ૮૯
वृत्तं वृत्तायताष्टात्रे अष्टपत्रे यवाकृतिः ।
स्वस्तिर्क पुरुषाकारं दुर्गमित्यादि सौख्यदास ||१०||
દુ` કિલ્લા, ગાળ, લખગાંળ, અષ્ટાસ, અષ્ટપત્ર, પુષ્પાકૃતિ અને યવના આકારના સ્વસ્તિકાકાર પુરૂષાકાર દુર્ગા હૈાય તે તે સુખને આપનારા જાણવા. ૯૦
त्रिकोणं रसकोणं च एकाद्विशकठाकृतिः ।
वज्र त्रिशूलं वैकर्ण पुराणि च वर्जयेत् ॥ ९१ ॥
જે નગરને કિલ્લે ૧ ત્રિકેણુ, ૨ છઠ્ઠાસને ૩ કેણુ ૪ એક કે બે જોડીયા ગાડાના આકારવાળા ૫ વજાના આકારને ૬ ત્રિશૂલાકર કે છ વિકર્ણ એ સાત આકૃતિના કેટ વાળાં નગર તજી દેવાં વિક એટલે સામસામા ખૂન્નુર એડનારી રેખા એટલે ચાકડી પાડનારા આકાર ડાય તેવા ૬ ૯૧
शोभितं नगरं कार्य प्रकार गोपुरैः ।
प्रासादनगरोधान कीर्तिस्तंभ जलाश्रयैः ||१२||
જે નગર ટાટ દુકાનેથી કિલ્લાથી અને તેના દરવાજા ગેપુર, પાળે, દેવમ દિશ, રાજપ્રાસાદ, ઉદ્યાન, અગિયા, કીર્તિસ્ત ંભ અને જળાસયા વાવ, કુવા, તળાવાથી શેલતુ